Hearing Conservation Program

นพ.ววฒน เอกบรณะวฒน

ศนยวชาการอาชวเวชศาสตร รพ.กรงเทพระยอง

อเมล wwekburana@gmail.com

เวบไซต www.summacheeva.org

These slides for educational purpose only

โครงการอนรกษการไดยน

อะไรคอ Hearing Conservation Program ?

Hearing Conservation Program (HCP) หรอแปลเปนภาษาไทย

คอ “โครงการอนรกษการไดยน” คอโปรแกรมสาหรบนายจาง ท

จะดแลพนกงานทมความเสยงตอการเกดโรคประสาทหเสอม

จากการสมผสเสยงดง (Noise-induced Hearing Loss; NIHL)

การดาเนนการตามโปรแกรมน จะชวยใหนายจางสามารถ

ปองกนลกจางไมใหเกดโรคประสาทหเสอมจากการทางานได

โดยลกษณะจะเปนการแกไขปญหาแบบองครวม ทาในหลายๆ

ดาน

โรคประสาทหเสอมจากการทางานอนตรายยงไง ?

Noise-induced Hearing Loss (NIHL) หรอแปลเปนภาษาไทยคอ โรคประสาทหเสอมจากการสมผสเสยงดง เกดจากการสมผสเสยงดงตอเนองเปนระยะเวลานานหลายป ทาใหประสาทหทง 2 ขางคอยๆ ไดยนลดลง จนเกดหตงในทสด ปจจบนโรคนยงไมมวธรกษาทจะทาใหหายกลบเปนปกตไดเหมอนเดม แตสามารถทาการปองกนได

เสยงดงททาใหประสาทหเสอมน มาไดจากหลายแหลง ทงจากในงานและจากสงแวดลอมรอบตว เชน เสยงเครองจกรในโรงงานอตสาหกรรม, การยงปนและจดประทด, การฟงวทยเสยงดง, การฟงซาวอะเบาท, การเทยวเทคผบ ผทตองอยในทเสยงดง หรอมนสยชอบทากจกรรมทมเสยงดงทกลาวมา จงมความเสยงทจะเปนโรคน

ใครจะเปนคนทาโครงการน ?

บคคลทสาคญทสด ทจะทาใหโครงการนเกดขนและดาเนนไปอยางมประสทธภาพได กคอนายจาง

สวนผทจะมสวนชวยสนบสนนในการดาเนนโครงการไดแก แพทยอาชวเวชศาสตร, พยาบาลอาชวอนามย, เจาหนาทความปลอดภย, นกสขศาสตรอตสาหกรรม, วศวกรโรงงาน, ฝายทรพยากรมนษย เปนตน

และทสาคญไมแพกน กคอลกจางทกคน ทจะตองมความร และตระหนกในอนตรายทจะเกดขนจากการทางานในทมเสยงดง พรอมทงใหความรวมมอในการปฏบตตามคาแนะนาดวย

จะเรมทา Hearing Conservation Program เมอไร ?

กรณประเทศอเมรกา

มกฎหมายกาหนดไวชดเจนเกยวกบเรองนในประเทศอเมรกา โดย

การตรวจสขภาพ พนกงานทสมผสเสยงดงจะตองไดรบการตรวจการได

ยน (Audiometry) ดวยเสมอ และโรงงานใดทมพนกงานทมความเสยง

จะตองเรมเขาส HCP

องคกรทคอยกากบดแลการทา HCP ในประเทศสหรฐอเมรกาให

เปนไปตามกฎหมายกคอ Occupational Safety and Health

Administration (OSHA)

อกองคกรหนงทเสนอเกณฑการดแลพนกงานในเชงวชาการคอ

National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH)

จะเรมทา Hearing Conservation Program เมอไร ?

กรณประเทศไทย

องคกรทคอยกากบดแลในเรองนคอ กรมสวสดการและ

คมครองแรงงาน ซงเปนหนวยงานในสงกดกระทรวงแรงงาน

สวนกฎหมายทกาหนดไวเกยวกบเรองนคอ “ประกาศกรม

สวสดการและคมครองแรงงาน เรองหลกเกณฑและวธการ

จดทาโครง การอนรกษการไดยนในสถานประกอบกจการ พ.ศ.

2553” ซงไดกาหนดกฎเกณฑและขนตอนการทา HCP เอาไว

จะเรมทา Hearing Conservation Program เมอไร ?

ตามกฎหมายไทย (พ.ศ. 2553) นายจางจะตองเรมจดทา HCP เมอพนกงานมการสมผสเสยงดงเฉลยตลอดระยะเวลาการทางาน 8 ชวโมง ตงแต 85 dB(A) ขนไป [8 hr - Time Weight Average (TWA) of 85 dB(A) or above]

แหลงทมาของภาพ: นพ.ววฒน เอกบรณะวฒน

รจกกบ Threshold Shift (1)

Temporary Threshold Shift (TTS)การไดยนลดลงชวคราว

Permanent Threshold Shift (PTS)การไดยนลดลงถาวร

Standard Threshold Shift

ผลตรวจการไดยนแยลงตามเกณฑขององคกร OSHA

Recordable Threshold Shift

Standard Threshold Shift แบบทตองรายงานใหองคกร OSHA รบทราบ

Significant Threshold Shift

ผลตรวจการไดยนแยลงตามเกณฑขององคกร NIOSHแหลงทมาของภาพ: นพ.ววฒน เอกบรณะวฒน

รจกกบ Threshold Shift (2)

Temporary Threshold Shift (TTS) คอภาวะทการไดยนเสยงลดลงชวคราว เนองจากหไดยนเสยงดงตดตอกนมาตลอดวน จนเกดอาการลา หากเกดภาวะนจะเปนสญญาณเตอนวาททางานมเสยงดง ควรเรงทาการปรบปรงแกไข มฉะนนจะเกดเปน Permanent threshold shift ไดตอไป และเนองจากมภาวะนเกดขนได จงเปนเหตผลททาใหการตรวจสมรรถภาพการไดยน ตองทาหลงจากพกหอยางนอย 12 – 14 ชวโมงมาแลว ถาสมผสเสยงแลวมาตรวจทนท คาทไดจะแยกวาความเปนจรง

Permanent Threshold Shift (PTS) กคอการไดยนทลดลงแบบถาวร เนองจากสมผสเสยงดงมาเปนระยะเวลานาน จนประสาทหเกดความเสอมทถาวรขน

OSHA - Standard Threshold Shift

Standard Threshold Shift (STS) เกณฑนถอเปนเกณฑตามกฎหมายของประเทศอเมรกา คอการทพนกงานคนใดคนหนงมผลการตรวจ Monitoring audiogram ทมคาเฉลยของการไดยนทความถ 2,000 3,000 และ 4,000 Hzของหขางใดขางหนง เมอเทยบกบ Baseline audiogram (ซงตรวจไวกอนหนา) เพมขนตงแต 10 dB ขนไป

ตามกฎหมายของประเทศอเมรกา หากพบม Standard threshold shift เกดขน นายจางจะตองแจงใหพนกงานคนนนรบทราบอยางเปนลายลกษณอกษรภายใน 21 วนนบจากนายจางทราบผลการตรวจ และตองสงพนกงานทานนนไปทาการตรวจยนยนเพอหา Confirmation audiogram ภายใน 30 วนนบจากนายจางทราบผลการตรวจ ถา Confirmation audiogram ยงคงมภาวะ Standard threshold shift อย นายจางจะตองดาเนนการแกไขตอไป เชน จดใหใช PPE, เพมประสทธภาพ PPE, ใหแพทยประเมนวาเกดจากการทางานหรอไม, สงตวไปตรวจวนจฉยและรกษา เปนตน

OSHA - Recordable Threshold Shift

Recordable Threshold Shift (RTS) เมอเกดภาวะ Standard threshold shift

ขนในคนทางาน ในบางกรณองคกร OSHA ยงกาหนดใหสถานประกอบการ

จะตองรายงานใหองคกร OSHA รบทราบดวย ผานทางการเขยนใบรายงาน

OSHA 300 Log ซงการรายงานนตองทาเมอภาวะ Standard threshold shift

นน มลกษณะดงตอไปน (1) Audiometric manager (เชน แพทย) พจารณา

แลวเหนวาเกดจากการทางาน (2) คาเฉลยของระดบการไดยนทความถ

2,000 3,000 และ 4,000 Hz ของ Monitoring audiogram ในหขางทเกด

Standard threshold shift ขนนนมคาตงแต 25 dB HL ขนไป ภาวะ Standard

threshold shift ทมลกษณะแบบทตองรายงานให OSHA ทราบน มชอเรยกวา

Recordable threshold shift (RTS)

OSHA’s Form 300 (OSHA 300 Log)

https://www.osha.gov

NIOSH - Significant Threshold Shift

Significant Threshold Shift เปนเกณฑการแปลผลความผดปกตของผล

ตรวจการไดยนทแนะนาโดยองคกร NIOSH ผลจะผดปกตเมอพนกงานคนใด

คนหนง มผลตรวจ Audiogram ผดปกตทหขางใดขางหนง หรอทง 2 ขาง โดย

มการเปลยนแปลงของสมรรถภาพการไดยนตงแต 15 dB ขนไป (ทเสยง

ความถใดความถหนงตงแต 500 1,000 2,000 3,000 4,000 และ 6,000 Hz) เมอ

เทยบกบผลตรวจพนฐาน (Baseline audiogram) ซงตรวจไวกอนเขางานหรอ

เมอปกอนๆ เปนจานวน 2 ครง (TWICE) พนกงานคนนนจาเปนตองไดรบการ

สงตรวจเพอวนจฉยโรค NIHL และเขารวมโครงการอนรกษการไดยน

คา Significant threshold shift น จะคลายกบทนามาใชในกฎหมายโครงการ

อนรกษการไดยนของประเทศไทย (ประกาศกรมสวสดการฯ พ.ศ. 2553)

ตวอยางของ Significant Threshold Shift (1)

พนกงานรายนมผลตรวจ

สมรรถภาพการไดยนกอนเขางาน

(baseline audiogram) เปนปกต

ตวอยางของ Significant Threshold Shift (2)

ทางานไปได 4 ป เรมมผลตรวจ

สมรรถภาพการไดยนแยลง

สอบถามพบวา

ในททางานมเสยงดงมาก

พจารณาหซาย

ระดบการไดยนท 4,000 Hz

Baseline = 20 dB

ผลลาสด = 45 dB

เปลยนแปลง 45 – 20 = 25 dB

จดวาม 15-dB Shift เกดขน 1 ครง

ตวอยางของ Significant Threshold Shift (3)

ภายใน 30 วนนบจากทราบผลตรวจ

พนกงานพกหแลวมาตรวจยนยน

ทโรงพยาบาลอกครงหนง

ผลทไดยงเปนเหมอนเดม

พจารณาหซาย

ระดบการไดยนท 4,000 Hz

Baseline = 20 dB

ผลตรวจยนยน = 45 dB

เปลยนแปลง 45 – 20 = 25 dB

จดวาม 15-dB Shift เกดขน 2 ครง

สรปคอม Significant threshold shift

องคประกอบของ Hearing Conservation Program

การกาหนดนโยบาย (Make Policy)

การตรวจวดระดบเสยงในททางานอยางสมาเสมอ (Noise Monitoring)

การควบคมเสยงดง (Noise Controls)

การตรวจวดการไดยนอยางสมาเสมอ (Hearing Monitoring)

การสอสาร (Give Information)

การฝกอบรมและใหความรพนกงาน (Worker Training & Education)

การบนทกขอมลและทาเอกสาร (Documentation)

การประเมนผลโครงการ (Program Evaluation)

Noise Monitoring

ตรวจวดอยางสมาเสมอ เชนปละครง และประเมนใหมทกครงทมการปรบปรงกระบวนการผลต หรอใชเครองจกรตวใหม

ทาโดยนกสขศาสตรอตสาหกรรม หรออาจจางบรษทตรวจวดทางสงแวดลอมทมคณภาพและนาเชอถอ มาตรวจวดให

การวดตองพจารณาดทงความถ (สงหรอตา), ความดง และชนดของเสยง (เสยงดงตอเนอง, มาเปนชวงๆ หรอเสยงกระแทก) https://www.osha.gov/dts/osta/otm/new_noise/

Noise Monitoring

กรณ area sampling จะใชเครอง sound level meter, ถากรณ personal sampling ใชเครอง noise dosimeter

โดยทวไป เรมแรกจะวดคาเปน dB(A) กอน และถาสามารถจดทาแผนผงระดบความดงของเสยงในโรงงาน (noise contour) ได จะดมาก (เปนประโยชนในการวางแผนบรหารจดการตอไป)

เครองวดบางรนสามารถวดแยกความดงในแตละความถไดดวย โดยการใส octave band filterhttps://www.osha.gov/dts/osta/otm/new_noise/

Noise Control - Engineering Controls

โดยแกไขตามหลกการ

1. แกท Source

2. แกท Pathway

3. แกท Receivers

สามเทคนคหลกทใชคอ : Enclosure,

Barrier & เพม Distance

การควบคมทางวศวกรรมน เปนการ

แกไขทดทสด และเปนการแกปญหา

เสยงดงทตนเหตอยางแทจรง จงควร

ใหความสาคญเปนอนดบแรกแหลงทมาของภาพ: นพ.ววฒน เอกบรณะวฒน

Noise Control - Administrative Controls

การบรหารจดการทด ใชเปนตว

เสรมกรณการควบคมทางวศวกรรม

ไมไดผลเตมท โดยอาจใชเทคนค

เหลาน ...

ลดเวลาสมผส

สลบคน สลบวน

พจารณาเวลาจดซอเครองจกร

(ซอรนทเสยงเบากวามาใช)

แหลงทมาของภาพ: นพ.ววฒน เอกบรณะวฒน

Worker Training & Education

ตองอบรมใหความรพนกงานเกยวกบ : ทาไมตองปองกนตวจากเสยงดง,

เสยงดงอยทไหนในโรงงาน, รจกกบโรคประสาทหเสอมจากการสมผส

เสยงดง, การตรวจการไดยนมประโยชนอยางไร, การใส HPD อยางถกวธ,

การปองกนตนเองจากโรคประสาทหเสอม (งดกจกรรมทเสยง เชน ยงปน,

ฟง Stereo เสยงดง, ไปเทยวเทคผบบอยๆ)

แหลงทมาของภาพ: นพ.ววฒน เอกบรณะวฒน

Hearing Protection Devices

1. Ear Plugs (aurals)

2. Canal Caps (semi - aurals)

3. Ear Muffs (circum - aurals)

1 2 3

แหลงทมาของภาพ: ภาพท 1 ทมา http://www.victorysafety.com/hearing-protection.aspx

ภาพท 2 ทมา http://www.earplugstore.com/tasco-t100-hearband.html

ภาพท 3 ทมา http://www.dentecsafety.com/ear_muffs.htm

Hearing Protection Devices

Hearing protection devices (HPD) คออปกรณลดเสยง ซงปจจบนนม

บรษทจดจาหนายอยทวไปในประเทศไทย

แบงเปน 3 แบบคอ Ear plugs, Canal cap และ Ear muffs แตละแบบก

มขอดขอเสยแตกตางกนไป

Ear plugs มราคาถก สวมใสงาย ไมเกะกะ เชอกนวาลดเสยงทม

ความถตาไดด อปกรณชนดนปจจบน ไดรบความนยมอยางมากใน

ประเทศไทย มทงแบบสาเรจรป และแบบทพมพตามรปรางชองหของผ

สวมใส (custom molded) ซงจะใสไดกระชบและเชอกนวาลดเสยงได

ดกวา แตราคาแพงกวามาก

แบบสาเรจรปมทงทเปนยางนมและแบบโฟม

Hearing Protection Devices

แบบ Foam ราคาถก แตใสยากหนอย

ตองบบปลายใหเรยวกอนจะสอดเขารห

แตมความกระชบ นยมใชแลวทง (Disposable)

แหลงทมาของภาพ: นพ.ววฒน เอกบรณะวฒน

https://commons.wikimedia.org

Custom molded ear plugs

มรปรางตามชองหผใส

https://www.flickr.com

แบบ Pre-molded ทาจาก Silicone หรอ Plastic

ใสงาย ใชซาได ราคาถก แตอาจไมกระชบมาก

เวลาใช Ear plugs อยาลมรกษาความสะอาดดวย !!!

การใส ear plugs อยางถกวธ

เมอตองทางานในทเสยงดง อยารอชา

หยบ ear plugs ขนมาใชทนท

แบบโฟมตองบบปลายใหเรยวเลกกอน

ประมาณ 30 วนาท เพอใหสอดเขาไปในรหได

(แบบอนใสไดเลย)

ใชมอดานตรงขาม ดงใบหขนและไปดานหลง

สอด ear plugs เขาไปในรห

กดคางไว 10 วนาท

เสรจเรยบรอย

Source: https://www.oshatrain.org

Hearing Protection Devices

Canal caps ไมคอยไดรบความนยม ลกษณะเปนถวย (cap) ครอบห ไมมการสอดใสเขาไปในชองหแบบ ear plugs

Ear muffs ราคาแพง ใสไดสบายกวา เชอวาลดเสยงความถสงไดด สามารถใชรวมกบ ear plugs เพอเพมประสทธภาพได (แตไมคอยนยม) อาจใสรวมกบแวนสายตาหรอ PPE ชนดอนๆ เชน แวนกนสารเคมกระเดน หนากากกรองสารเคม ไดไมสะดวกนก ถาใสรวมกบหมวกนรภยมแบบทตดอยกบหมวกนรภยดวย

การดประสทธภาพของ HPD สามารถดไดจากคา NRR (Noise Reduction Rate) ซงจะพมพอยทฉลากของสนคา โดยทวไปคามากกคาดวาจะลดเสยงไดมาก

Periodic Audiometric Evaluations

ควรทาการตรวจในพนกงานเขาใหมทตองสมผสเสยงดงทกคน

จากนนตรวจเปนระยะเชน ปละครงเปนตน

สงการตรวจและแปลผลโดยแพทยอาชวเวชศาสตร ทาการตรวจโดยนกโสตสมผสวทยา หรอพยาบาล หรอผทไดรบอนญาตตามกฎหมาย

การตรวจนเปนการวดเชงปรมาณ (Quantitative assessment) และสามารถใชเปนตวชวดผลของ Hearing Conservation Program ไดดวย (ถา HCP ไดผล คาการตรวจวดการไดยนของพนกงานตองไมลดลง)

การตรวจ audiometry ทโรงงานน เปนการตรวจคดกรอง (screening audiometry) พนกงานทผลตรวจผดปกต จาเปนตองไปตรวจยนยนทโรงพยาบาลอกครง เพอใหทราบวาผลทผดปกตนนเกดจากอะไร จะไดทาการรกษาหรอปองกนไดตอไป

ผลการตรวจทปกตตองไมเกน 25 dB

Periodic Audiometric Evaluations

สงทควรคานงถงเมอจะสงตรวจ Audiometry

สงตรวจเพออะไร?

ใชแนวทางฉบบไหนอางอง?

ตรวจโดยใคร?

ตรวจเมอไร? ตรวจอยางไร?

การ Calibrate เครองทาหรอไม? ทาเมอไร?

จดหาจดจางสถานพยาบาลตรวจไดทไหน?

ราคาเทาไร?

แหลงทมาของภาพ: นพ.ววฒน เอกบรณะวฒน

การบนทกขอมล จดทาเอกสาร ประเมนผลโครงการ

การบนทกขอมล ควรพจารณาวาจะจดเกบไวในรปแฟมเอกสารหรอไฟล

คอมพวเตอร ถาพนกงานจานวนมากควรเกบในรปไฟลคอมพวเตอร

การเกบเอกสาร ตามประกาศกรมสวสดการฯ พ.ศ. 2553 โรงงานตองเกบ

ผลตรวจการไดยนไวอยางนอย 5 ป เพอใหกระทรวงแรงงานตรวจสอบได

การประเมนผลโครงการ มทงประเมนโดยบคลากรของโรงงานเอง และ

ประเมนผลโดยผเชยวชาญจากภายนอก

โรงงานททาโครงการอนรกษการไดยนแลวจะเปนประโยชนอยางมาก

หากตองเขารบการประเมนมาตรฐานคณภาพ ทงจากลกคา จากหนวย

ราชการ และจากองคกรภายนอก

ถาทาไมครบทกดาน จะไดหรอไม ?

การจดโครงการ HCP นน ควรจะทาการแกไขปญหาในทกๆ ดาน หากทาการแกไขเพยงบางเรอง โอกาสสมฤทธผลจะนอย เชน

ถงแมวา จะจดซออปกรณลดเสยงอยางดทสด มประสทธภาพมากทสดมาแลวกตาม แตไมไดใหความรแกพนกงาน พนกงานจงใสไมเปน หรอไมยอมใสเนองจากไมเหนความสาคญ จงทาใหยงคงสมผสกบเสยงดงอยด

หรอกรณใหความรพนกงานแลว ซออปกรณลดเสยงมาแลว แตไมมการควบคมทางวศวกรรมเลย สงแวดลอมการทางานยงคงมเสยงดงมาก (เชน ตลอดทงวนดงเฉลย 100 dBA) และยงคงใหพนกงานทางานทงวน (เชน มากกวา 8 ชวโมง) ไมมการบรหารจดการทด กคงไมสามารถแกไขปญหาหเสอมได