10/18/2016

1

p. 44-56

Het Verenigd Koninkrijk der

Nederlanden en de Belgische Revolutie

Vlaams geduld over Schelde-uitdieping is op De Vlaamse minister-president Kris Peeters heeft de Nederlandse ambassadeur in België donderdag gezegd dat zijn geduld op is met het uitstel van de uitdieping van de Schelde. Volgens Peeters kost het uitstel de Antwerpse haven 70 miljoen euro aan inkomsten per jaar.

Nederland had Vlaanderen in een verdrag beloofd dat de Schelde eind dit jaar verdiept zou zijn zodat de grootste containerschepen volbeladen de Antwerpse haven kunnen bereiken. De Raad van State heeft het werk laten stilleggen wegens mogelijke schade aan de natuur.

Vlaanderen is zelf wel op schema met de uitdieping van de Schelde aan Vlaamse kant. Doel is dat schepen met een diepgang van 13,1 meter de Antwerpse haven steeds kunnen bereiken. Antwerpen wil zo sterker staan in de concurrentie met bijvoorbeeld de Rotterdamse haven. Bron: http://www.nieuwsbladtransport.nl/nieuws/id26845-Vlaams_geduld_over_Scheldeuitdieping_is_op.html

Instap

Verschil Nederlander en Belg?

Wanneer samen in het verleden?

+ bron 1 p. 45

- Nieuwe Tijd

- 17 provinciën onder Karel V

- Habsburgse of Spaanse Nederlanden

- 1588: noorden scheurt zich af → ° Republiek in noorden

- Oostenrijkse Nederlanden ( 1713- 1794)

- Maria Theresia

- Nieuwste Tijd

- Franse Revolutie - Brabantse Omwenteling → Belgische Republiek

- Napoleon

- Congres van Wenen: ° Verenigd Koninkrijk der Nederlanden

Voor 1830

10/18/2016

2

1. De Nederlanden herenigd

A. Hoe kun je Willem I en zijn politiek karakteriseren?

Bron 2: grondwet (art 23/46/80) Zelf wetten voorstellen, goedkeuren en weigeren

Staten-Generaal door koning benoemd

Bron 3

Bron 4

Wat soort heerser is Willem I?

= Constitutionale monarchie

→ Willem I is geen echt democratisch staatshoofd

= verlicht despoot

= absolute vorst met democratische schijn

1. De Nederlanden herenigd

Bron 6: op welke domeinen zouden er problemen kunnen ontstaan?

Eenheidspolitiek = samenhorigheidsgevoel tussen Noord en Zuid creëren

Hoe: Economische, culturele en religieuze maatregelen

→Economische verschillen, taalverschillen en

godsdienstige verschillen wegwerken

1. De Nederlanden herenigd

Eenheidspolitiek stoot Zuiden tegen de borst

Welke maatregelen van Willem I wekken ongenoegen?

= oorzaken scheiding op lange termijn Katholieken (bron 7/9)

- ontevreden met godsdienstvrijheid, onderwijshervorming

Franstaligen: taalpolitiek (bron 8)

Liberalen (bron 4/10 - tevreden over economische initiatieven van vorst

- ontevreden met invoering Nederlands als voertaal

- ontevreden met onliberale aanpak

- geen persvrijheid, grondwet ongewild ingevoerd, autoritaire stijl Willem I

Fiscale politiek (bron 11)

Noorden ergert zich aan ondankbare Zuiden en groei Vlaamse industrie

1. De Nederlanden herenigd

10/18/2016

3

2. Het zuiden komt in opstand Bron 12 (& 7-11):

Welke maatregelen van Willem I wekken ongenoegen?

Welke bevolkingsgoepen zijn ontevreden over zijn politiek?

Het monsterverbond: liberalen en katholieken vinden elkaar in

verzet tegen Willem I

= Unionisme - L’union fait la force

in Staten- Generaal, in pers en petities

doel: koning tot toegevingen dwingen, geen separatisme!

Reactie Willem I: divide et impera

2. Het zuiden komt in opstand

WWWW

WWWW

WWWW

Wij Willen Willem Weg

Wilde Willem Wijzer Worden

Wilden Wij Willem Weer

2. Het zuiden komt in opstand

extra stimulans

gelukte Franse revolutie van 1830

mislukte oogsten

werkloosheid (toenemende mechanisatie)

2. Het zuiden komt in opstand

http://www.youtube.com/watch?v=kx6DF5qzxqM&feature=related

stomme van Portici = concrete aanleiding scheiding

Bron 15: kenmerken nationalisme?

5 augustus 1830 - Muntschouwburg Brussel:

Opvoering van De Stomme van Portici

Opera

vertelt het verhaal van de Napolitaanse volksopstand tegen

Spanje (1647)

→ burgerij start rel in opera

→ rellen zetten zich verder op straat en in cafés http://www.youtube.com/watch?v=aFI3-Ig1SPI&feature=player_embedded

2. Het zuiden komt in opstand

Septemberdagen

Rellen lopen uit de hand

Willem I zet leger in

geen effect in smalle straten van Brussel

Stedelijke elite richt burgerwacht op om veiligheid te beschermen

2. Het zuiden komt in opstand

10/18/2016

4

Burgerwacht groeit uit tot politiek orgaan

Gesprekken met Willem I (bron 17)

Willem I aarzelt voortdurend tussen toegeving en repressie

Wordt Voorlopig Bewind

→ 4 okt 1830: Voorlopig Bewind roept onafhankelijkheid uit → Voorlopig Bewind kiest een Nationaal Congres

(cijnskiesrecht) → Nationaal Congres stelt grondwet op en kiest koning

3. Het zuiden onafhankelijk Voorlopig Bewind

3. Het zuiden onafhankelijk

Wat was de houding van de grootmachten en hoe kan je die houding verklaren?

Onafhankelijkheid is inbreuk op bepalingen uit Congres van Wenen Legitimiteitsprincipe

Bufferstaat

Conferentie in Londen: bron 19

Groot-Brittannië zag bedreiging in economie VKN

Rusland was druk bezig met onderdrukken van Poolse opstand

Oostenrijk en Pruisen waren druk bezig met opstanden in Italië en Duitsland

Frankrijk ziet bufferstaat verdwijnen

→ België kan zijn gang gaan maar moet wel eeuwig neutraal blijven (verdrag van de XVIII artikelen)

3. Het zuiden onafhankelijk

Grote Europese staten willen inspraak in keuze vorst

Leopold van Saksen Coburg (randinfo p. 51) - compromisfiguur

21 juli 1831: eedaflegging

3. Het zuiden onafhankelijk

Belgische Grondwet (zie ook p. 28)

Waarin verschilt ze van de grondwet van het VKN (bron 2)?

3. Het zuiden onafhankelijk

Willem I stuurt troepen naar Hasselt en Leuven (bron 21)

Franse troepen moeten tussenkomen

→ Traktaat van de XXIV artikelen (1839)

= vredesverdrag tussen België en Nederland

België verliest Limburg boven de Maas en een deel van Luxemburg

(bron 23)

Staatschuld wordt nadelig verdeeld

Nederland krijg tolrecht op de Schelde

3. Het zuiden onafhankelijk

10/18/2016

5

Brabant als aanvoerder revolutie

Vlag is omgedraaide Brabantse vlag

http://www.youtube.com/watch?v=D

Chzi8N4I2c&feature=related

3. Het zuiden onafhankelijk

Grondwet (bron 14 p. 28)

Algemeen:

gebaseerd op constitutie van VS, Frankrijk en de Verklaring van

de Rechten van de Mens van 1789

de meest liberale en vooruitstrevende van die tijd

de meest mogelijke vrijheden voor burgers

Minimumtussenkomst van de staat

‘Le roi règne, mais ne gouverne pas’ (bron 20)

MAAR 99 procent doet niet mee

3. Het zuiden onafhankelijk

Uit welke artikelen blijkt dat de pas gevestigde Belgische

staat een rechtsstaat was?

Welke artikelen kwamen eerder tegemoet aan de liberalen?

Welke eerder aan de katholieken?

Wat zijn de verschillen tussen de staatsstructuur van België

en die van het Verenigd Koninkrijk de Nederlanden?

(organigram)

Vergelijk de grondwet van België (slide) met die van het

Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (bron 2)

Welk van beide is het meest liberaal/democratisch? Waarom?

3. Het zuiden onafhankelijk

Grondwet: Gelijkheid

Vrijheid

Godsdienst

Onderwijs Drukpers

Taal

Rechtsstaat

Scheiding der machten

België wordt een unitaire staat en een constitutionele parlementaire monarchie

3. Het zuiden onafhankelijk

Maar:

Cijnskiesrecht

Taal voor handelingen van het openbaar gezag en voor rechtszaken is Frans

Wet le Chapelier blijft van kracht

→Arbeidersontvoogding afremmen

Is de grondwet naar hedendaagse normen ook nog liberaal?

3. Het zuiden onafhankelijk