Hevot - 0

A) Naskirina tîpan.

1) Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „a“ dest pêdikin.

2) Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „a“ temam dibin.

3) Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „b“ dest pêdikin.

4) Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „b“ temam dibin.

5) Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „c“ dest pêdikin.

6) Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „c“ temam dibin.

7) Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „ç“ dest pêdikin.

8) Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „ç“ temam dibin.

9) Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „d“ dest pêdikin.

10) Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „d“ temam dibin.

11 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „e“ dest pêdikin.

12 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „e“ temam dibin.

13 Pênc peyvan binivîsîne ku tîpa „ê“ di wan da hebe.

14 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „f“ dest pêdikin.

15 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „f“ temam dibin.

16 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „g“ dest pêdikin.

17 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „g“ temam dibin.

18 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „h“ dest pêdikin.

19 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „h“ temam dibin.

20 Pênc peyvan binivîsîne ku tîpa „i“ di wan da hebe.

21 Pênc peyvan binivîsîne ku tîpa „î“ di wan da hebe.

22 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „j“ dest pêdikin.

23 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „j“ temam dibin.

24 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „k“ dest pêdikin.

25 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „k“ temam dibin.

26 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „l“ dest pêdikin.

27 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „l“ temam dibin.

28 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „m“ dest pêdikin.

29 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „m“ temam dibin.

30 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „n“ dest pêdikin.

31 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „n“ temam dibin.

32 Pênc peyvan binivîsîne ku tîpa „o“ di wan da hebe.

33 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „p“ dest pêdikin.

34 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „p“ temam dibin.

35 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „q“ dest pêdikin.

36 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „q“ temam dibin.

37 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „r“ dest pêdikin.

38 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „r“ temam dibin.

39 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „s“ dest pêdikin.

40 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „s“ temam dibin.

41 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „ş“ dest pêdikin.

42 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „ş“ temam dibin.

43 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „t“ dest pêdikin.

44 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „t“ temam dibin.

45 Pênc peyvan binivîsîne ku tîpa „u“ di wan da hebe.

46 Pênc peyvan binivîsîne ku tîpa „û“ di wan da hebe.

47 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „v“ dest pêdikin.

48 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „v“ temam dibin.

49 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „w“ dest pêdikin.

50 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „w“ temam dibin.

51 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „x“ dest pêdikin.

52 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „x“ temam dibin.

53 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „y“ dest pêdikin.

54 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „y“ temam dibin.

55 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „z“ dest pêdikin.

56 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „z“ temam dibin.

Hevot - 0

A) Naskirina tîpan.

1) Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „a“ dest pêdikin: Aram, aso, asayî

2) Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „a“ temam dibin: bala, zana, vala

3) Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „b“ dest pêdikin: berf, birîn, bûr

4) Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „b“ temam dibin: Zab, kab, enab

5) Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „c“ dest pêdikin: cot, corî, comerd

6) Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „c“ temam dibin: kinc, birc, birinc

7) Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „ç“ dest pêdikin: çar, çewt, çeng

8) Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „ç“ temam dibin: pirç, qurç, xilç

9) Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „d“ dest pêdikin: deng, dem, dereng

10) Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „d“ temam dibin: bend, kemend, zend

11 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „e“ dest pêdikin: endam, erk, efser

12 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „e“ temam dibin: xame, male, name

13 Pênc peyvan binivîsîne ku tîpa „ê“ di wan da hebe: şêr, kêr, zêr, nêr, mêr, bêr

14 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „f“ dest pêdikin: fîdan, find, fener

15 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „f“ temam dibin: ref, maf, qerf

16 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „g“ dest pêdikin: garis, gund, gelî

17 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „g“ temam dibin: reng, zeng, leng

18 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „h“ dest pêdikin: heval, hesin, hejar

19 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „h“ temam dibin: guh, guneh, xwendegeh

20 Pênc peyvan binivîsîne ku tîpa „i“ di wan da hebe: bir, mir, kir, vir, dil

21 Pênc peyvan binivîsîne ku tîpa „î“ di wan da hebe: şîr, pîr, behîv, hejîr, tîr

22 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „j“ dest pêdikin: jar, jîr, jor

23 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „j“ temam dibin: kej, hej, bej

24 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „k“ dest pêdikin: kar, Kurd, kilît

25 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „k“ temam dibin: dek, lek, henek

26 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „l“ dest pêdikin: lêv, lawik, leylan

27 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „l“ temam dibin: êl, kêl, çîl

28 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „m“ dest pêdikin: mast, mişk, mirov

29 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „m“ temam dibin: kêm, hindam, heyam

30 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „n“ dest pêdikin: nêsk, nok, nav

31 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „n“ temam dibin: jan, kan, man

32 Pênc peyvan binivîsîne ku tîpa „o“ di wan da hebe: gor, jor, sor, por, şor

33 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „p“ dest pêdikin: parsî, pûrî, pir

34 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „p“ temam dibin: xap, lep, dep

35 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „q“ dest pêdikin: qunc, qiloç, qêrîn

36 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „q“ temam dibin: beq, req, melq

37 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „r“ dest pêdikin: reş, ref, reben

38 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „r“ temam dibin: ser, ber, huner

39 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „s“ dest pêdikin: serî, saman, serma

40 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „s“ temam dibin: bes, kes, kiras

41 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „ş“ dest pêdikin: şîr, şekir, şîv

42 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „ş“ temam dibin: zebeş, pûş, hiş

43 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „t“ dest pêdikin: tîr, term, tewr

44 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „t“ temam dibin: met, ket, rût

45 Pênc peyvan binivîsîne ku tîpa „u“ di wan da hebe: kul, qul, qunc, guh, gul

46 Pênc peyvan binivîsîne ku tîpa „û“ di wan da hebe: dûr, bûn, tû, çûn, dirûn

47 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „v“ dest pêdikin: vekirin, vir, van

48 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „v“ temam dibin: dev, şev, bav

49 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „w“ dest pêdikin: war, wan, welat

50 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „w“ temam dibin: mêw, dêw, kew

51 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „x“ dest pêdikin: xurme, xunçe, xav

52 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „x“ temam dibin: bax, dax, çax

53 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „y“ dest pêdikin: yek, yar, yasa

54 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „y“ temam dibin: mey, ney, hêy

55 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „z“ dest pêdikin: zik, zil, zor

56 Sê peyvan binivîsîne ku bi tîpa „z“ temam dibin: pez, rez, xez

Encamnameya Konferansê

Di dawiya Konferansa Zimanê Kurdî de ya li Berlînê

encamnameyek hate aşkerekirin. Di encamnameyê de ji

bo çareserkirina pirsgirêkên zimanê kurdî ev tesbît, bang

û pêşniyarî hatin kirin: ”Konferansa Zimanê Kurdî” di roja

”14-ê Gulanê, Cejna Zimanê Kurdî” da, du rojan, di 14 –

15ê Gulanê da li avahiyê Parlementa Eyaleta Berlînê li

Salona Kulturê pêkhat.

Ji hemû perçeyên Kurdistan û dîyasporayê nivîskar,

akademîsyen û ronakbîrên Kurd beşdar bûn. Di konferansê

da pirs û pirsgirêkên zimanê Kurdî bi giştî û berfireh hatin

axavtin, gotûbêj û riberizên berwer li ser hatin kirin. Di

encam da hewce hate dîtin ku ev daxuyanî bête belavkirin.

Maka problemên zimanê kurdî rewş û statuya dagîrkerî û

kolonyal ya li Kurdistanê´ye. Dewletên kolonyalîst û

dagîrker rengareng asteng, gir û giriftarî derêxistine pêşîya

zimanê Kurdî.

Bi taybetî Tirkiye û herwisa Iran û Sûriye jî, bi çu awayî rê

nadin ku Kurdî bikeve nav sîstema perwerdeya fermî ya

dewletê. Ji xwe li bakur û Tirkiyeyê di warê axavtin û

nivîsînê da, asîmîlasyoneka nedîtî di dereceya mirandinê da

li ser Kurdî tête domandin. Dîsa xemsariya navxweyî ya

xelkê me jî wekî otoasîmîlasyon encam dide û avê dikêşe ser

aşê asîmîlasyona dewleta Tirk. Lewma konferans ji bo her

reng asîmîlasyonê dibêje êdî bes´e! Konferans bang li van

dewletên navkirî dike ku zimanê kurdî di nav sîstema

perwerdeya fermî da bi cih bikin û zimanê kurdî bikine

zimanê duyê yê fermî yê dewletê.

Konferans bang li pispor û zanayên zimanî yên Kurd dike ku ji

bo standardkirina zimanê kurdî û zaravayên kurdî di nav kar û

xebateka zanyarî û kolektîv da bin. Ji bo ku kar û xebatên li

ser ziman bi aheng û berwer bêne kirin; ji bo ku pirs û

pirsgirêkên zimanî bêne çareser kirin, ji bo ku hewcehiyên

zimanî bêne dîtin, divêt Akademiya Zimanê Kurdî bête

avakirin. Konferans ji bo paşeroja zimanê kurdî û di

hevgihiştina xelkê Kurd şertekî jiyanî dizane, ku alfabeya

kurdî ya hemû zaravayan bibe yek.

Konferans di wê baweriyê da´ye ku li her perçeyê Kurdistanê,

zaravayê ku bi nifûsa xwe va piranî´ye bibe zaravayê giştî û

zaravayê kêmanî jî di nav navçeya xwe da paralelî zaravayê

piranî wekhev bi fermî bête bikarînan û pirzaravayiya zimanê

kurdî bête parastin.

Konferans herweha di wê baweriyê da´ye, ku garantiya

paşeroja neteweya Kurd bi parastina zimanî dibe. Lewma bi

taybetî bang li xelkê Kurd yê li Tirkiye û bakurê Kurdistanê jî

dike ku ji bo bikaranîna zimanê kurdî bi berpirsiyarî rabin û li

dijî asîmîlasyona dewleta Tirk zimanê xwe biparêzin.

Konferans bang li Yêkîtiya Ewropayê [YE] dike ku di prosesa

endametiya YE ya Tirkiyeyê da fişarê li ser dewleta Tirk bike

ku perwerdeya zimanê kurdî û perwerdeya bi zimanê Kurdî

bike nav sîstema perwerdeya fermî û di makqanûna xwe da

hilgire bin garantiyê.

Konferans ji bilî deklerasyona xwe ya bi pirsa ziman va

girêdayî, dixwaze bangeka giştî ya neteweyî jî bide:

Konferans, êrişên dewletên Tirkiye, Îran û Sûriyeyê yên li ser

xelkê Kurd û Kurdistanê şermezar û protesto dike û bang li

neteweya Kurd û berpirsiyaran dike ku tifaqa neteweyî di

serê her tiştî û di têkoşîna parastina zimanê Kurdî û

Kurdistanê da yek bigirin. Konferans herweha hêvî dike

ku ev reng kar û xebatên zanyarî û ronakbîrî bêne

domandin û xelkê Kurd û desthilatdarên polîtîk yên

Kurdistanê jî hevkar û piştevan bin.