een christelijke beweging van en voor jongeren!

JAA

R 21 N

UM

ME

R 3 M

AA

RT

2013

Leer Me Lezen 2

On Track basiscatechese

Opstap voor jonge kinderen

SpECIalE EDItIE

NIEUW MATERIAAL

VOOR HET

JEUGDWERK

*tip voor het jeugdwerk*

Beste

Kijk eens op bladzijde

Is deze nieuwe HGJB-methode misschien

interessant voor onze gemeente?

Hartelijke groet,

pS: laten we ’t hier binnenkort

eens over hebben!

*tip voor het jeugdwerk*

Dichtbij2

GEnERatOR OVER BIJBEllEZEn

Het nieuwste nummer van het HGJB-vakblad Generator staat helemaal in het teken van bijbellezen. Met dit bewaarnummer kan iedereen die in de gemeente met of voor jongeren werkt het bijbellezen stimuleren. Dit wordt toege-spitst op vier situaties:• persoonlijk bijbellezen• bijbellezen met de groep• bijbellezen in de eredienst• bijbellezen met (niet kerkelijke) vrienden. Generator is daarmee een soort handleiding voor het project Leer Me Lezen 2. De inhoud is een mix van ervaringen, instructie en tips.

Neem een abonnement op Generator of bestel de special over bijbellezen via abonnementen@hgjb.nl. Zie www.hgjb.nl/generator

HGJB100%

De HGJB ontwikkelt allerlei materialen voor thuis, in de kerk, op de club, kring of vereniging. Ook staan er de komende maanden weer veel activiteiten op stapel. Speciaal voor de Dichtbij-lezers hebben wij er een paar geselecteerd. Kijk ook eens op www.hgjb.nl!

HGJB-CURSUSSEn: altIJD DICHtBIJ!

De HGJB heeft diverse cursussen en toerustingsavonden voor het werk met jongeren in de gemeente.

Cursussen zijn om getraind te worden in kennis en vaardigheden. Je doet nieuwe ideeën op en leert van ervaringen uit andere gemeenten. Voor leidinggevenden, ouders en ambtsdragers uit verschillende ge-meenten in de regio. Toerustingsavonden geven nieuwe inspiratie, bemoediging en focus. Bezinning en bijbelstudie staan centraal. Voor leidinggevenden in (missionair) jeugdwerk en catechese, ouders, ambtsdragers, tieners en jongeren uit de eigen gemeente.

Elke cursus of toerustingsavond kan in je eigen gemeente gegeven worden. Kijk op www.hgjb.nl/cursussen voor de actuele planning. Of neem contact op met een van onze jeugdwerkadviseurs. Samen kij-ken we dan naar de mogelijkheden.

BElIJDEnISGESCHEnKEn 2013

Bij uitgeverij Jes! zijn de afgelopen maanden verschillende nieuwe boeken verschenen die erg geschikt zijn als belijdenisgeschenk. We noemen ze hier kort en verwijzen voor meer informatie naar www.hgjb.nl/webshop. Daar staan trouwens nog veel meer goede boeken!• Schuurpapier – om te ontdekken waar je staat in het geloof - Aan de hand van de Nederlandse Geloofsbelijdenis behandelt dit boek twaalf actuele geloofsthema’s, speciaal voor jongeren. Schrijvers zijn onder anderen: prof. dr. H. van den Belt, ds. A.D.L. Terlouw en ds. B.E. Weerd. Onder redactie van ds. Bernard van Vreeswijk en Herman van Wijngaarden. Prijs: € 14,90.• Dubbelzout – handboek voor jongeren met een missie – Je ge-loof belijden doe je niet alleen in de kerk, maar juist ook daarbuiten. Maar hoe doe je dat? Dubbelzout is een praktisch doe- en denk-boek dat helpt om getuige van Jezus te zijn, op een ontspannen manier. Geschreven door Anne-Marie van Briemen. Prijs: € 15,90.• 10 Peppers – Een serie van vier hippe geschenkboekjes, vooral geschikt als je wat zoekt voor jongeren die niet ‘van die lezers’ zijn: 10 Peppers om het vol te houden, 10 Peppers voor je verkering, 10 Peppers om jezelf te zijn en 10 Peppers als je keuzes moet maken. Met leuke cartoons. Prijs: € 7,90 per stuk.

VERDIEpInGSCURSUS KInDER- En tIEnERpaStORaat

In samenwerking met Chris geeft de HGJB in april een cursus kin-der- en tienerpastoraat. Tijdens deze stevige interactieve cursus krijg je zes avonden lang bouwstenen aangereikt om in je kerke-lijke gemeente jeugdpastoraat op te zetten. Je verdiept je in het kinder- en tienerpastoraat zodat je nog meer kunt betekenen voor de kinderen, tieners en jongeren in het jeugdwerk. Je leert hoe je zorg voor hen kunt dragen in mooie en moeilijke situaties in hun leven. Zie www.hgjb.nl/cursussen.

MEE alS StaFlID MEt EEn HGJB-VaKantIE?

Iedere zomer organiseert de HGJB vakanties in binnen- en bui-tenland voor kinderen, tieners en jongeren van 7 t/m 25 jaar. Vooraf regelen wij zoveel mogelijk om de vakanties goed te laten ver-lopen. Maar voor de daadwerkelijke uitvoering zijn er tientallen leuke en enthousiaste christenjongeren nodig om de deelnemers een onver-getelijke week te bezorgen. Als stafl id van een HGJB-Vakantie:• organiseer je de activiteiten van iedere dag• werk je op een aansprekende manier de liturgie uit, waardoor je je samen met de deelnemers in het Woord van God verdiept• heb je oog en passie voor jongeren • vind je het leuk om in teamverband samen te werken• heb je een levende relatie met Jezus en wil je dit ook uitdragen • ga je op 19 en 20 april naar de stafl edenconferentie, waar je zowel geestelijk als praktisch wordt toegerust voor je taak• en nog veel meer..Enthousiast geworden? Ga dan naar www.hgjb.nl/vakanties en vraag het infopakket aan!

3Dichtbij

Samen investerenAllereerst wil ik via deze weg alle gemeenten hartelijk dankzeggen voor het meeleven en de spontane hulp die in het afgelopen jaar werd geboden. Toen bekend werd dat onze financiële reserves onaanvaardbaar laag bleken te zijn, toonden zowel jonge als oudere gemeenteleden uit het hele land een enorme betrokken-heid. Per mail, brief of telefoon werd de HGJB een hart onder de riem gestoken. Ook kwamen mensen in

actie om geld in te zamelen. Sommigen meldden zich aan om als vrijwil-liger voor de HGJB aan de slag te gaan. Het was hartverwarmend. Het herstel van de HGJB is hiermee positief ingezet en de toekomst kan met vertrouwen tegemoet worden gezien.Met het (extra) geld dat er binnenkwam op onze rekening hadden we de mogelijkheid ook in het afgelopen jaar weer te investeren in nieuwe methodes voor het kinder- tiener- en jongerenwerk van de gemeenten. In dit speciale nummer van Dichtbij presenteren we u dan ook graag drie nieuwe methodes die we samen met vrijwilligers uit diverse gemeenten konden ontwikkelen: het bijbelleesproject Leer Me Lezen, de methode Opstap voor de jonge kinderen in de kerk, en een nieuwe methode voor basiscatechese aan jonge tieners: On Track. Iedereen die hier, in welke vorm dan ook, een steentje aan heeft bijgedragen: hartelijk dank!Met het ontwikkelen van een nieuwe methode is de klus nog niet ge-klaard… De materialen zijn er niet om de archiefplanken van de HGJB te vullen, maar om gebruikt te worden! Wij hopen dan ook dat u na het lezen van deze Dichtbij zo enthousiast wordt, dat u in het komende sei-zoen met de nieuwe HGJB-methodes aan de slag gaat. Dat gaat niet in je eentje, want jongerenwerk doe je met elkaar. Daarom hebben we op de voorkant van dit nummer een persoonlijk briefje afgedrukt. Maak hier vrijmoedig gebruik van en geef dit blad door aan anderen in uw gemeente. Onze kinderen, tieners en jongeren zijn die investering waard!

Roel Boogaarddirecteur HGJB

PS: Wilt u extra exemplaren bestellen van deze Dichtbij om uit te delen? Dat kan. Neem daarvoor contact op met de HGJB.

8

Leer Me Lezen 2

On Track voor basiscatechese

HGJB-Actie 2012/2013

Opstap voor jonge kinderen in de kerk

Nieuws

De HGJB komt naar je toe!

Inhoud

414

4813141920

13

colofon Colofon

Dichtbij is een uitgave van de HGJB en wordt vier keer per jaar verzonden naar mensen die de HGJB steunen met tenminste € 20,- per jaar en naar onze contactperso-nen voor het jeugdwerk in de gemeenten.

HGJBHet kopiëren of overnemen van artikelen is toegestaan, maar dan graag met bronvermelding: HGJB-Dichtbij, jaargang 21 nummer 3, maart 2013.

Redactie Leer Me Lezen 2: Kees ZeelenbergOn Track: Arie de Winter Opstap: Fenny den BoerDiane Palm, Herman van Wijngaarden, Miranda Hoff (eindredactie)

Fotoredactie Christien Nobel

VormgevingREPROVINCI, Schoonhoven

DrukBDU, Barneveld

Oplage25.000 exemplaren

Contact• Leer Me Lezen 2: leermelezen@hgjb.nl • On Track: catechese@hgjb.nl • Opstap: jeugdwerk@hgjb.nlReacties op de inhoud van Dichtbij: dichtbij@hgjb.nlBezorging en administratie: info@hgjb.nlwww.hgjb.nl

HGJB-kantoor SilvosaPrins Bernhardlaan 13722 AE BilthovenTel. 030-2285402Fax: 030-2252157E-mail: info@hgjb.nl

Bankrekening 3083.16.835

GiftenDe HGJB is een vereniging en is voor haar inkom-sten grotendeels afhankelijk van vrijwillige bijdra-gen van gemeenten en donateurs. Giften zijn van harte welkom op rekeningnummer 3083.16.835. Wilt u informatie over een lijfrenteschenking of de mogelijkheid om de HGJB testamentair te gedenken, neem dan even contact met ons op. Zie www.hgjb.nl/geef

Dichtbij4

Het is prachtig om te zien dat jongeren en ouderen geïnteresseerd zijn in de Bijbel. Mooi dat je jongeren tegenkomt die het willen proberen om de Bijbel te lezen. Tegelijk zien we ook massa’s jongeren uit onze eigen gemeenten voor wie de Bijbel alleen opengaat als anderen dat voor hen doen. We geloven dat we als gemeenten en als HGJB een grote taak hebben om jongeren persoonlijk Bijbel te leren lezen. Niet omdat God niet kan werken door het lezen in de eredienst of aan tafel, maar omdat God het waard is dat we Hem dagelijks zoeken. Het lezen van de Bijbel is in zichzelf een krachtig instrument dat God gebruikt om mensen te laten zien wie Hij is en om hen te leiden.

Help me bijbellezenIn de contacten met jongeren, leidinggevenden en gemeenten stelt de HGJB steeds het persoonlijk bijbellezen aan de orde. We stellen de vraag of het lukt om tijd te nemen voor God, om stil te worden, te lezen en met God in gesprek te zijn. Vervolgens vragen we ook of het lukt om zelfstandig uit de Bijbel een boodschap voor zichzelf te halen. De HGJB wil jong en oud in de gemeente stimuleren om zelfstandig en actief de Bijbel te lezen omdat we geloven dat de Heilige Geest van God door de woorden heen werkt.

Tekst: Diane Palm en Kees ZeelenbergFoto pag. 4: Arjan Bokhorst

Overige foto’s: HGJB

‘hoe Doe iK Dat, bijbeLLeZen? WAAR MOET IK BEGINNEN?’

‘Ik zou jongeren vooral willen helpen bij het lezen van de Bijbel omdat ik geloof dat daar de kern ligt. We organiseren allerlei ac-tiviteiten en dat is goed, maar het kan eenvoudiger. De jongeren willen maar één ding: zeg me hoe het zit met God. Daarvoor is het ‘samen de Bijbel lezen’ van onschatbare waarde. Dat vraagt wel dat je jezelf verbindt aan een groepje jongeren, met hen optrekt en samen met hen de Bijbel open doet. Tegelijk merk ik bij me-zelf hoeveel moeite het kost om met regelmaat de Bijbel te lezen en me echt in een bijbelgedeelte te verdiepen. Hoe krijg ik zelf meer discipline en op welke manier kan ik zo bijbellezen dat ik zelf boodschappen uit het gedeelte haal?’

Een jongerenwerker in de gemeente

5Dichtbij

VRaGEn StEllEnBlijf jongeren stimuleren om vragen te stellen aan de tekst. Daarin is geen enkele vraag te dom of te gek. Juist door over een stukje tekst langer na te denken ontstaat het begrijpen. De jongeren leren door het stellen van vragen om met de bijbeltekst in gesprek te zijn. Zo gaan ze op zoek naar de boodschap die er voor henzelf in de tekst besloten ligt. Wat staat hier precies? Hoe zou ik het zelf verwoorden? Wat betekent dit woord in deze context? Wat zegt dit gedeelte over God? Wat leer ik hier over mensen en mezelf?Dit stimuleren gaat niet vanzelf. Het vraagt van degene die met de jon-gere werkt een open houding. Je moet openstaan om jezelf te laten bevragen door het gedeelte en niet direct het antwoord willen geven of slechts één ‘juist’ antwoord willen hebben. Dan ontstaat er namelijk geen wezenlijk gesprek. Niet met de jongere, maar ook met het Woord van God niet.

‘Ik probeer wel de Bijbel te lezen, maar ik dwaal zo makkelijk af. Ik zie letters en woorden en zinnen, maar de betekenis pak ik niet. Waar moet ik beginnen? En hoe doe ik dat, bijbellezen?’

Een jongere tijdens een HGJB-bijbelleesavond

GOD IS HET WAARD Dat We hem DageLijKs ZoeKen

Om het persoonlijk bijbellezen te oefenen heeft de HGJB diverse materialen gemaakt. Zie www.hgjb.nl/bijbellezen

JOnG GElEERDWe kunnen niet vroeg genoeg beginnen met bijbellezen. Wanneer wij jonge kinderen voordoen dat persoonlijk bijbellezen vanzelfsprekend is, onmisbaar voor een christen, dan is dat een goede basis voor later. Help jonge kinderen bij het lezen van de Bijbel. Als ouder en leidinggevende kun je aansluiten bij de nieuwsgierigheid die kinderen van nature heb-ben. Zij stellen allerlei verrassende vragen waardoor je met een kind even over het Woord van God in gesprek kunt gaan. Uiteraard hoeven kinderen niet alles te snappen. Maar je samen verwonderen wie God is of wat Hij doet, is kostbaar. Help kinderen als ze ouder worden om zelf-standig de Bijbel te lezen. Het geeft hen een ritme, een goede gewoonte en de vaardigheid om teksten uit de Bijbel te lezen.

Dichtbij6

Tekst: Diane Palm en Kees ZeelenbergFoto’s: HGJB

Bijbellezen samen met de gemeenten

De HGJB heeft enkele jaren geleden de bijbelleesmethode SOlVat ontwikkeld. Zes stappen om te komen tot persoonlijk bijbellezen. toen is er ook allerlei materiaal voor jongeren gemaakt om mee te oefenen in (persoonlijk) bijbellezen (zie www.hgjb.nl/bijbellezen).

In 2013 wilde de HGJB vooral focussen op twee concrete producten: • het ontwikkelen en aanbieden van bijbelleesavonden • het ontwikkelen van een toolkit bijbellezen voor kinderen en een toolkit voor jongeren.

Doordat we van twee gemeenten extra geld kregen voor deze ontwikke-ling is dit ook gelukt. Hun diaconieën wilden de HGJB graag helpen om, zoals zij zeiden, de zorgelijke fi nanciële situatie te verlichten. Zij boden fi nanciële hulp voor dit project.

‘Als het catecheseseizoen is afgelopen, willen we een paar keer bij elkaar komen als jongeren om met elkaar simpelweg bijbel te lezen.’

een groepje jongeren na de bijbelleesavond in Bodegraven

IDEEËN EN MOGELIJKHEDEN om ZeLf meer te inVesteren in het LeZen Van DE BIJBEL

7Dichtbij

SOLVAT: Zes stappen om te Komen tot persoonLijK bijbeLLeZen

BIJBEllEESaVOnDEnSpeciaal om het persoonlijk bijbellezen te stimuleren en letterlijk met elkaar te oefenen, biedt de HGJB een bijbelleesavond aan. We hebben deze avond al in verschillende gemeenten gehouden en zien jongeren en ouderen samen bezig met de Bijbel. Ze herkennen zich in moeiten en de omgang met de Bijbel. Ze stimuleren elkaar en verwonderen zich over de mogelijkheid een persoonlijke boodschap uit een overbekende tekst te halen. In de komende tijd gaat de HGJB naar nog meer gemeenten toe die belangstelling hebben voor een avond met jong en oud rond de Bijbel.

‘Wij waren al wat vertrouwd met de SOLVAT-methode. Nieuwe aan-dacht voor het bijbellezen was heel hard nodig. Fantastisch om te zien en te horen hoe jongeren en ouderen met elkaar in gesprek gin-gen over hun praktijk van omgaan met de Bijbel. Een ouder iemand was onder indruk van de openheid van een jongere. Jongeren die ervaring opdeden bij HGJB-activiteiten vertelden van hun vreugden, verrassingen en valkuilen in hun stille tijd. Het was een leerzame avond die een vervolg mag krijgen. Dat vond eigenlijk iedereen.’

ds. F. van Roest na de bijbelleesavond in noordwijk

tOOlKItS VOOR BIJBEllEZEnDe HGJB heeft twee verschillende toolkits voor bijbellezen ontwikkeld. Dit praktische materiaal reikt kinderen en jongeren ideeën en mogelijk-heden aan om zelf meer te investeren in het lezen van de Bijbel. Voor het persoonlijk bijbellezen maar ook voor het lezen van de Bijbel op andere plekken:• in persoonlijke stille tijd met God• in de eredienst om meer mee te lezen en mee te preken• in de verschillende groepen waar samen de Bijbel gelezen wordt

(clubs, verenigingen, zondagsschool, kringen, catechese)• bij het lezen van de Bijbel met (niet-kerkelijke) vrienden.

Voor jongeren is er de non-digi-Bijbel-app: een handzaam boekje van 20 bladzijden, boordevol tips om de Bijbel te lezen. Voor kinderen is er een speciale uitgave: het bij-de-Bijbel-boekje.

De toolkits kunnen als bewaarboekje in de eigen bijbel gedaan worden. De aanschafkosten van de beide boekjes zijn voor de gemeenten zo laag mogelijk gehouden om de beide boekjes te kunnen uitdelen aan iedere jongere in de gemeente. Onze droom is dat elke jongere uit onze gemeen-ten het op z’n minst een week gaat proberen om voor zichzelf de Bijbel te lezen. Laten we daarom met z’n allen stimuleren dat leidinggevenden en jongeren zelf aan de slag gaan en zorg dat er materiaal in de gemeente is!

! Voor het aanvragen van een bijbelleesavond: mail naar leermelezen@hgjb.nl

Dichtbij8

Tekst: Arie de WinterFoto’s: J.H. Reijm, Alblasserdam en HGJB

KEnnIS Uit de praktijk blijkt dat tieners en jongeren vaak een gebrek aan kennis van de Bijbel en van de geloofsinhoud hebben. Juist de leef-tijdsfase van tien tot twaalf jaar biedt hiervoor kansen: het groeiende ver-mogen voor het onthouden van kennis en de gerichtheid op feiten maakt dat deze periode uitstekend geschikt is voor het inprenten van kennis.

GROEpSVORMInG Erbij horen is belangrijk; groepsvorming is juist ook in de gemeente nodig. Hiervoor leent basiscatechese zich goed. Er wordt gewerkt aan een goede sfeer en veiligheid in de groep en aan een open gesprek over het geloof. Een groep die in de basiscatechese wordt gevormd, blijft tijdens de tienerjaren (vaak) behouden in de verdere ca-techese en het jeugdwerk.

BRUG Basiscatechese bouwt een brug tussen zondagsschool en kin-dernevendienst en verlaagt de drempel naar (identiteits)catechese. In veel gemeenten wordt het als steeds moeilijker ervaren om aan de 10- tot 12-jarigen zondagsschool of kindernevendienst te geven. De verha-len kennen ze al en werkjes zijn niet leuk meer. Door een methode die meer past bij hun psychosociale ontwikkeling valt hen méér te leren!

GEZIn En GEMEEntE De band tussen gezin en gemeente krijgt via de basiscatechese verdieping. Het voorbeeld dat ouders geven is voor tieners altijd belangrijk. Door gerichte opdrachten voor thuis krijgen ouders mogelijkheden om de geloofsopvoeding vorm te geven.

On Trackop het spoor van Gods grote daden!

Wie tienercatechese geeft beseft: al voordat ze in de tienerleeftijd komen, zou er in de tieners geïnvesteerd moeten worden via catechese. Bij het HGJB-Centrum voor catechese signaleren we dat catechese aan tieners uit groep 7 en 8 van de basisschool en het eerste jaar van de middelbare school in opkomst is. En dat juichen we toe. Met basiscatechese vindt verdieping plaats van de kennis (lees: verhalen) die 10- tot 12-jarigen (tweens) in hun kinderjaren hebben opgedaan.

Ds. H.M. Burggraaf is predikant in Wekerom en redactielid On Track.

Wat vindt u - als vader en predikant - belangrijk om tien- tot twaalfjarigen mee te geven op basiscatechese?Jonge tieners zijn heerlijk onbevangen en nieuws-gierig. Ze willen weten hoe de dingen in elkaar zit-ten en zijn bereid om te leren. Ook als het gaat om de Heere Jezus en het geloof in Hem. Juist in

deze leeftijdsgroep liggen kansen. Er is nog niet zoveel huiswerk en de grote verandering van de overgang naar het voortgezet onderwijs moet nog komen. Ik hoop dat we jonge tieners via de basiscatechese kunnen helpen het geloof in de Heere Jezus fundamenteel in hun leven te veran-keren. Na de verhalen en verwerking van de zondagschool geven we ze nu de kans om dieper te graven.

Welk aspect van On track vindt u daarbij behulpzaam?Toen ik betrokken werd bij de ontwikkeling van deze methode, lag voor mij het zwaartepunt bij de bijbelse theologie, achtergrondin-

formatie en het bevorderen van betrokkenheid van ouders. Door het enthousiasme en de vakkennis van de diverse redactieleden ben ik meer en meer ook het belang gaan inzien van de verwerkingen die in On Track zijn opgenomen. Daarmee helpen we catechisanten het gehoorde te verwerken en ook worden de ouders er -door huiswerk-opdrachten - bij betrokken.

Overweegt u in de gemeente Wekerom basiscate-chese te gaan geven? Wanneer ik naar het resultaat kijk, denk ik dat On Track een goed in-strument is om de overgang van zondagschool naar catechisatie een-voudiger te maken. De vraag is dan hoe je het gaat gebruiken: ga je de basiscatechese gebruiken voor de oudste groep van de zondagschool, of wordt het de jongste groep bij de catechese? Bij ons moet de kerken-raad in overleg met de jeugdraad en/of catechesecommissie nog een besluit nemen of en hoe we basiscatechese gaan aanbieden. Wanneer basiscatechese deel uitmaakt van de zondagschool ligt het voor de hand dat de zondagschoolleiding hieraan invulling gaat geven. Gaat het deel uitmaken van het totale catecheseaanbod, dan wordt het op een doorde-weekse dag gepland en zoeken we nieuwe leidinggevenden.

Ds. H.M. Burggraaf

On Trackop het spoor van Gods grote daden!

Arie de Winter

9Dichtbij

On tRaCK In HEt KORt- 18 lessen per seizoen (2013: Oude Testament, 2014: Nieuwe Testament)- handleiding met achtergrondinformatie en verwerkingstips voor de catecheet- multimedia en extra werkvormen voor de catecheet- kaartjes met leer- en doe opdrachten voor thuis- poster voor thuis met daarop de gehele heilsgeschiedenis- aansprekende opmaak voor jonge tieners (10-12 jaar)

Zie ook: www.hgjb.nl/ontrack

Johanna looijen, docente, is redactielid On Track. Zij geeft basiscatechese in de Advent-kerk te Amersfoort.

Hoe is de basiscatechese in de adventkerk in amersfoort opgezet?Al jaren wordt in onze gemeente basiscateche-se gegeven. De kinderen van groep 7 en 8 zijn ’s morgens in de kerkdienst en komen onder de avonddienst naar basiscatechese. Na jaren

kindernevendienst moeten kinderen van groep 7 en 8 wennen aan een kerkdienst. Ze vinden het moeilijk om een preek te begrijpen en om een stuk uit de Bijbel te lezen. Om op hun eigen niveau te werken aan hun bijbelkennis geven we basiscatechese. De keuze om dat onder de avonddienst te doen is vooral ook praktisch: dan kan iedereen en er rijdt toch al een ouder naar kerk.

In amersfoort werden al proefl essen On track gegeven. Wat zijn de eerste ervaringen?Op zondagavond komen er zo’n veertien energieke tieners bin-nenstuiven. We kletsen over de afgelopen week, bidden en zingen. Daarna gaan we met On Track aan de slag. Bij de start mogen ze losbranden bij een quiz, puzzel of boeiende vraag, zoals: ‘Welke regel van thuis mogen ze van jou wel afschaffen?’ (uit de les over de Tien Geboden). Daarna gaan we met de Bijbel aan de slag. Is de groep te groot, dan doen we dat in kleine groepjes om echt ieder kind aan bod te laten komen. De verwerkingsopdrachten leveren goede gesprek-ken op. Bij onze tieners sluiten de (facultatieve) creatieve werkvor-men goed aan. We schilderden eens een bijbelverhaal in stripvorm waarbij ze in tweetallen een scene in beeld brachten. Ook interview-den we eens een catecheet die dan even ’Eva’ was. De afwisseling tussen speelse werkvormen en inhoudelijke bijbelstudie sluit goed aan bij deze leeftijdsgroep.

Johanna looijen,

Onthuld! On track staat voor een nieuwe methode voor basiscatechese en• betekent: op het goede spoor• leert jonge tieners over Gods weg met mensen (de heilsgeschiedenis)• nodigt jonge tieners uit om het spoor van God te volgen.

Dichtbij10

Tekst: Henrike WalhoutFoto: J.H. Reijm, AlblasserdamStriptekening: Femke Walhout

HGJB-methode voor basiscatechese On Track

Hoe werkt het?

HanDlEIDInGVoor de catecheten is er een handleiding met informatie voor de voor-bereiding van de les: doelstellingen, hoe leeft het thema onder de 10- tot 12-jarigen en de nodige (theologische) achtergrondinformatie bij het gekozen bijbelboek/bijbelgedeelte. Aan het eind van de handleiding worden tips gegeven op welke manier de catecheet de verschillende werkvormen op het werkblad kan aanbieden aan de catechisanten. Ook worden hier suggesties gegeven voor alternatieve werkvormen.

WERKBlaDHet werkblad met invuloefeningen, opdrachten en korte feitjes is voor de catechisant. Opvallend is de ‘route’ bovenaan de les. Deze ‘heils-geschiedenislijn’ komt in elke les terug. Het thema en het bijbelboek van de huidige les wordt uitgelicht, maar de thema’s en bijbelboeken van de vorige en volgende lessen blijven zichtbaar. Zo leren de catechi-santen verbanden zien tussen de verschillende lessen. Zo helpen we catechisanten ook om de bijbelboeken te vinden in hun bijbel en ze te plaatsen in de heilsgeschiedenis die als een rode draad door de Bijbel loopt. We maken visueel dat God een weg gaat met mensen door de geschiedenis heen.

VERSCHIllEnDE OnDERDElEn - ÉÉn GEHEElOm de doelstellingen van een les te bereiken, moeten de catechisanten een aantal stappen bewust nemen. Daarom bestaat een les uit verschil-lende onderdelen die samen één geheel vormen.

Bij Start wordt de belangstelling voor het thema van de les gewekt, bij-voorbeeld door een vraag die aansluit bij de leefwereld van de catechisan-ten. In andere lessen wordt Start gebruikt om de (voor)kennis van de cate-chisanten te testen, bijvoorbeeld door middel van een korte quiz of puzzel.

Met de opdracht van Start in het achterhoofd gaan de catechisanten naar de Bijbel. Met behulp van een eenvoudige leessleutel wordt de bijbeltekst ver-kend (wat staat er eigenlijk?) of worden catechisanten uitgedaagd om zich-zelf ‘in’ het bijbelgedeelte te plaatsen (wat valt je op, wat spreekt je aan?).

Dankzij een enthousiaste redactie staat er al een tiental lessen van On track in de steigers! Hoe werkt deze nieuwe catechesemethode? We laten het zien aan de hand van fragmenten uit les 6, over de intocht van het volk Israël in het beloofde land.

Dat Zal IK nOOIt VERGEtEn!Heb jij iets in huis waar een heel verhaal achter zit? Een voorwerp

dat ervoor zorgt dat je een bepaald moment niet vergeet?

Waaraan herinnert dit voorwerp jou?

lEZEn JOZUa 3:14 - 4:8Het bijbelgedeelte is in stukjes ‘geknipt’. Wie zegt wat? Wie doet wat? De eerste verzen zijn alvast ingevuld.

Vers Wie zegt/doet wat?14-17 Het volk breekt de tenten op en steekt over het droge de Jordaan over.14-17 De priesters

11Dichtbij

HGJB-methode voor basiscatechese On Track

Hoe werkt het?Als alternatieve werkvorm kan een striptekening van het bijbelverhaal gemaakt worden. Het bijbelgedeelte wordt verdeeld in stukjes; elk groepje catechisanten is dan verantwoordelijk voor één striptekening.

Op het werkblad staan interessante, korte feitjes over onder andere het bijbelboek en de persoon die in het bijbelgedeelte centraal staat. Deze Info gebruiken we om ‘kennis in te prenten’. De catechisanten kie-zen altijd één feitje uit wat ze het leukst vinden om te lezen of wat ze nog niet wisten en graag willen onthouden.

Met de verwerkingsopdrachten kunnen de catechisanten ‘het gehoorde’ verwerken. Dit kan door een toepassing te maken naar het alledaagse leven (persoonlijke verwerking) of door nog meer kennis te vergaren vanuit de Bijbel. De verwerking biedt de mogelijkheid om met de cate-chisanten dieper te graven en op een open manier in gesprek te gaan over het christelijk geloof.

Met On Track willen ook een brug slaan met het gezin of met de kerk-dienst. De catechisanten krijgen aan het eind van elke les een kaartje met een leer- en doe-opdracht mee naar huis.

Door deze gerichte opdrachten kunnen de catechisanten thuis over de les doorpraten of kunnen ze elementen uit de les koppelen aan (de liturgie van) de kerkdienst. Zo wordt de catechese verbonden aan de geloofsopvoeding. Zo kan de band tussen gezin en gemeente in de ba-siscatechese verdieping krijgen.

pOStEROm dit proces te ondersteunen, krijgt iedere catechisant aan het begin van het seizoen een poster mee voor thuis. Op de poster staat een over-zicht van de gehele heilsgeschiedenis. Ook kunnen de opdrachtenkaart-jes op de poster makkelijk worden ‘ingeschoven’. Een handige bewaarplaats en reminder voor de leer- en doe-opdrachten!

• Het bijbelboek Jozua is genoemd naar de leider van het volk Israël: Jozua. Hij volgde Mozes op en leidt het volk Israël het beloofde land binnen.

• Jozua’s naam betekent, net als Jezus’ naam: de Heere brengt redding/heil.

• De Jordaan is een smalle, diepe en woeste rivier en ligt op de grens tussen de woestijn en het beloofde land.

• De ark was het heiligste bezit van het volk Israël…

lEREn:Ik zal de daden van de HEERE gedenken,ja, ik zal denken aan Uw wonderen van oudsher.

Psalm 77:12

DOEn:Hoe zou jij aan een ander kind kunnen laten zien hoe groot en machtig God is? Maak er – samen met je huisgenoten – een mo-nument van en zet het thuis neer zodat iedereen het goed kan zien!

Dichtbij12

Tekst: Arie de WinterFoto: J.H. Reijm, Alblasserdam

Achter de schermen van On Track HOE WORDt On tRaCK GEMaaKt?Het ontwikkelen van On Track is een samenwerking tussen stafwerkers, vrijwilligers en gemeenten. Enkele HGJB’ers schrijven de handleidingen en werkbladen, waarna een redactie zich over de inhoud hiervan buigt. In deze redactie zitten predikanten, ouders en onderwijzers. Hun exper-tise en inbreng is onmisbaar.Ook tieners zelf hebben een inbreng in On Track. Zo levert de 13-jarige Femke Plantinga uit Ermelo bij elke les een tekening aan die het bijbel-gedeelte van die les verbeeldt!

WIE InVEStEERt ER In On tRaCK?De HGJB vindt basiscatechese een eigen investering waard, maar kan gelukkig ook rekenen op ondersteuning van het Catechesefonds van de Protestantse Kerk. Daarnaast heeft de Hervormde gemeente Eemnes haar HGJB-jongerenwerker beschikbaar gesteld. De HGJB waardeert dit gebaar vanuit Eemnes enorm. Wim Rozenberg, diaken in Eemnes, vertelt over deze structurele bijdrage: ‘Twee jaar geleden besloot Eemnes een jongerenwerker aan te stellen. Op deze manier kwamen we in contact met de HGJB. Toen het idee van de HGJB tot ons kwam om basisca-techese te gaan ontwikkelen en zij daarvoor een structurele fi nanciële bijdrage vroeg aan de diaconie, konden we daar gelijk positief op reage-ren. Gezien de fi nanciële nood van de HGJB wil ik ook andere diaconieën vragen om dit soort nieuwe initiatieven van de HGJB te ondersteunen.’

De eXpertise en inbreng VAN PREDIKANTEN, OUDERS EN ONDERWIJZERS is onmisbaar

On tRaCK – OOK VOOR UW GEMEEntE!Elke gemeente voert basiscatechese op haar eigen manier in. Dat blijkt wel uit de interviews met redactieleden van On Track (zie pagina 8,9 en hieronder). Beginnen met basiscatechese, of het gaan gebrui-ken van On Track in een reeds bestaande basiscatechese, vraagt ook in uw gemeente een goede afstemming. Nodig daarom vooraf het HGJB-Centrum voor catechese uit voor een Bezinningsavond Basis-catechese. Op deze avond voor catecheten, catechesecommissie, jeugdraad, leiding, kerkenraadsleden en ouders staat het waarom, wat en hoe van basiscatechese centraal. Reserveer uw avond tijdig!

Een kennismakingspakket of bezinningsavond kunt u aanvragen via catechese@hgjb.nl of 030-2285402. Zie ook: www.hgjb.nl/ontrack

gedeelte van die les verbeeldt!

Ds. J.H. Reijm is predikant te Alblasserdam en redactielid On Track.

Waarom zou een gemeente catechese moeten geven aan jonge tieners?In onze Hervormde wijkgemeente is ba-siscatechese niet meer weg te denken. De tieners uit groep 7 en 8 sluiten aan bij de opening van Follow Me. Nadat we gebeden, gezongen en gecollecteerd hebben, gaan ze naar een eigen ruimte. Dit doen we om ze al kennis te laten maken met de vervolgcatechese, dan is de overstap minder groot. Het mooie van basiscatechese is dat je de tieners basale feitenkennis kunt leren in een fase waarin ze hiervoor openstaan. Je legt een inhoudelijke basis, waarna je in de

vervolgjaren het geloofsgesprek kunt gaan oefenen en verdiepen. Het valt me overigens op dat deze groep de meest trouwe is wat betreft de opkomst.

Wat vindt u een sterk punt van On track?Een sterk punt vind ik dat de bijbelse heilshistorische lijn wordt ge-schetst, zonder dat de Bijbel vanuit een reeds klaarliggend dogmatisch schema wordt gelezen - want dat is een risico als je een methode als deze schrijft. Kinderen leren de samenhang van Oude en Nieuwe Testament, en leren verbanden te zien: tussen Gods koningschap en dat van Saul en David, tussen tabernakel en tempel, en hoe alle lij-nen samenkomen in de Heere Jezus Christus. Dat alles op een manier waarbij de gereformeerde traditie goed tot haar recht komt. Dit doet me denken aan een boektitel van wijlen dr. C. Graafl and: ‘Bijbels en daarom gereformeerd’. Dat kan ook van deze methode gezegd worden.

13Dichtbij

Achter de schermen van On Track

‘Toen we dit seizoen als hervormd jeugdwerk nadachten waarvoor we wilden sparen, kwamen de fi nanciële problemen van de HGJB in beeld. Dit riep vragen op; het voelde als ‘sparen voor onszelf’. Maar we waren het erover eens dat we graag nog vele jaren gebruik willen maken van de HGJB-materialen en besloten ons hierop te richten. En wel door het ver-kopen van fruit. In maart nemen we de bestellingen op en een week later wordt alles door de jeugd ingepakt en bij de mensen thuis afgeleverd.’

DE HGJB In tWEE ZInnEn‘Hoewel velen bekend zijn met de HGJB, leek het ons goed om de ge-meenteleden er meer over te vertellen en zo draagvlak te creëren. Aller-eerst werden de tieners en jongeren tijdens een gezamenlijke clubavond enthousiast gemaakt voor de actie. Casper van Dorp, jeugdwerkadviseur van de HGJB, leidde deze avond. We deden bijbelstudie, spraken met elkaar over de missie van de HGJB en bedachten hoe we in twee zinnen aan de deur kunnen vertellen waar de HGJB voor staat. We gaan name-lijk in het hele dorp fruit verkopen, ook bij niet-gemeenteleden.’

‘Begin februari volgde een Jeugdinfomarkt voor de hele gemeente. De avond startte met een goed gevulde zaal, waarna de rest van het pro-gramma in drie afzonderlijke groepen gevolgd werd. Vier jongeren en een jeugdwerkleider vertelden vanuit eigen ervaring enthousiast over de HGJB-materialen waar we binnen onze gemeente gebruik van maken. Daarnaast is er ook vorming: meerdere jv-leden hebben deelgenomen aan HGJB-Vakanties en jaarlijks gaan er jongeren uit Westbroek naar de Kerstconferentie. Ook vertelden we over de mogelijkheden voor toe-rusting van leidinggevenden. Gemeenteleden kregen verdere informatie over de actie en konden de fruitpakketten van de verkoopactie alvast bekijken. Ieder verliet de ruimte met een donateurfolder in de hand…’

GESlaaGD‘Een andere groep jongeren bekommerde zich over koffi edrinkende ge-meenteleden door ze te vertellen over de gebruikte HGJB-materialen en ze hier ook een en ander van te laten zien: de Follow Me-serie voor de catechisatie, de bladen Pit en Clik met de HGJB-mappen voor het kinder- en tienerwerk, VBW-materiaal, doopcatechese en thema’s voor bid- en dankdag. Veel materialen lagen uitgestald op tafel en men ontkwam er niet aan de mappen even door te bladeren. Tussendoor werd snel het kopje koffi e genuttigd. Aan echt ontspannen kwam het ook niet in de

ruimte waar een spel klaarstond. Onder leiding van jeugdclubleden werd er hard gewerkt om de hoogste score te behalen.’ ‘Tijdens de afsluiting van de avond kreeg de actie een startschot door de verkoop bij opbod van de twee aanwezige fruitpakketten. Samen met de verkoopopbrengst van meer dan 400 pakjes stroopwafels leverde dit alvast een mooi bedrag op. We kijken terug op een geslaagde avond. De reacties spraken voor zich: “Nooit bij stilgestaan dat de HGJB zoveel doet en dat we er als gemeente zoveel gebruik van maken.” Missie geslaagd!’

Westbroek in actie voor de HGJBtoen begin 2012 bekend werd dat de HGJB fi nanciële zorgen heeft, bracht dat nieuws veel mensen in beweging. Veel gemeenten vroegen de speci-ale boodschappentas met ideeën en actiematerialen aan om geld en donateurs te werven voor de HGJB. Ook de hervormde gemeente van West-broek, een dorp dichtbij Utrecht, is aan de slag gegaan. thea de Jong vertelt wat hun HGJB-actie nu al teweeg heeft gebracht in haar gemeente.

Interview: Miranda HoffFoto’s: Hervormde gemeente Westbroek

‘NOOIT BIJ STILGESTAAN Dat We er aLs gemeente

ZoVeeL gebruiK Van maKen’

‘Met een dagelijks portie fruit, helpt u de HGJB weer vooruit!

Dichtbij14

Tekst: Fenny den BoerFoto’s: Hervormd Rouveen,

Kruispuntgemeente Vathorst

De laatste jaren kwam dit signaal steeds vaker bij de HGJB binnen. Als die kinderen tóch in de kerk zitten… waarom doen we dan niets met hen? Waarom gaat op de meeste plekken de Bijbel niet eens open? We ontdekten dat een aantal gemeenten wel de wens heeft om iets te doen met deze kinderen, maar dat er geen geschikt materiaal voorhanden is. De HGJB besloot daarom een methode te ontwikkelen die speciaal bedoeld is voor 3- tot 6-jarigen tijdens de kinderoppasdienst van de kerk: Opstap.

OpstapVoor de jonge kinderen in de kerkIn bijna alle gemeenten is het er wel: een kinderoppas(dienst) of kindercrèche. Een geweldige voorziening, die van oorsprong is ontstaan om jonge ouders de kans te geven samen de kerkdienst te bezoeken. Maar… waarom doen de mees-te gemeenten niets aan de geloofsopvoeding van deze kleintjes? Kun je nog niet bidden, zingen en bijbellezen met baby’s en peuters? Of is het een gemiste kans?

Kun je met baby’s en peuters nog niet BIDDEN, ZINGEN EN BIJBELLEZEN? of is het een gemiste Kans?

Opstap is geschreven voor de kinderoppasdienst van de kerk, maar kan ook heel goed gebruikt worden voor de peuter-/kleutergroepen van kin-dernevendiensten en bijbelklassen.

OpStap: DE MEtHODEOpstap is ontwikkeld met als doel dat 3- tot 6-jarigen: - vertrouwd raken met de bijbelse geschiedenissen- God leren kennen door de bijbelverhalen- de kennis en de boodschap op hun eigen niveau kunnen vertalen naar hun dagelijks leven- kennismaken met de kerk, en met name met de liturgie van de eredienst.

Om dit te bereiken, bestaat de methode uit twee jaargangen met twee verschillende programma’s:1. Bijbelprogramma’s (47 per jaargang): de bekendste bijbelver-

halen worden behandeld. 2. Ingroeiprogramma’s (7 per jaargang): belangrijke elementen

en personen uit de kerk(dienst) komen aan de orde. Denk hierbij aan de Doop en het Avondmaal, de wet, bidden en zingen, de zegen, de ambtsdragers, de dominee en de koster.

Naast de lessen zijn er in de inleiding van Opstap enkele ‘basics’ opgenomen:• tips en voorbeelden van gemeenten over hoe je Opstap kunt

organiseren in je eigen gemeente (bijvoorbeeld: hoe motiveer je de oppassers om hiermee aan de slag te gaan?)

• tips voor (geloofsopvoeding binnen) de kinderoppas van 0-3 jaar• tips voor (geloofsopvoeding binnen) de kinderoppas van 3-6 jaar• informatie over de (geloofs)ontwikkeling van 0- tot 3-jarigen

en 3- tot 6-jarigen• gebruikershandleiding bij de lessen

15Dichtbij

bijbeLgetrouWheiD en DiDaCtisChe prinCipes Zijn BELANGRIJKE KERN-WAARDEN VAN OPSTAP

laaGDREMpElIG, MaaR HEt KOSt OOK WatOppassers in kerkelijke gemeenten zijn niet altijd automatisch kinder-werkers. Daarom zijn we samen met de Opstap-vrijwilligers op zoek gegaan naar een format waarbij de Opstap-lessen zo kant-en-klaar mo-gelijk zijn en zo min mogelijk voorbereiding kosten. Tegelijkertijd heb-ben we als gemeente en als ouders ook de opdracht gekregen om onze kinderen in geloof op te voeden. We zijn een instrument in Gods handen, we kunnen niet zomaar ondoordacht bezig zijn. Bijbelgetrouwheid en didactische principes zijn dan ook belangrijke kernwaarden van de Op-stap-methode. Dat houdt in dat het werken met de jongste kinderen ook iets mag kosten… Geld van de kerkelijke gemeente om de methode aan te schaffen. En tijd van de oppassers, om enige voorbereiding te treffen voordat je met de kinderen aan de slag gaat.We beseffen dat dit niet vanzelf zal gaan in de gemeente. Daarom is hier aandacht voor in de basics van de map, alsook tijdens de presentatie-avonden die de HGJB eind mei verspreid over het land organiseert.

MEER InFO? WWW.HGJB.nl/OpStapMet achtergrondartikelen, proefpakket, voorinschrijvingsformulier en meer.

KRUISpUntGEMEEntE VatHORSt, aMERSFOORt KInDERKWaRtIER (KInDERnEVEnDIEnStGROEp)‘Als pilotgemeente werken we vanaf de zomervakantie (2012) met de methode Opstap. Het is een methode die aansluit bij onze wensen en we zijn er dan ook enthousiast over. De lessen zijn op een logische wijze opgebouwd en bieden veel verschillende mo-gelijkheden om het bijbelverhaal en de verwerking daarvan aan te bieden. Daarnaast is het programma heel interactief opgezet en dat werkt erg prettig, juist ook voor de kinderen. Bij elke les is er ook een gedeelte opgenomen voor de ouders, waardoor zij (nog) meer betrokken raken en thuis nog eens kunnen doorpra-ten over wat er in ons Kinderkwartier is verteld.’

pRESEntatIEaVOnDEn OpStapIn mei zal Opstap worden gepresenteerd door de vrijwilligers en HGJB’ers die hebben meegewerkt aan deze methode. Ingre-diënten van de avond: het belang van geloofsopvoeding tijdens de kinderoppas, doorlopen van een Opstap-programma aan de hand van fi lmbeelden van een pilotgroep, hoe organiseer je Op-stap in je eigen gemeente, ervaringen uitwisselen met andere gemeenten, gelegenheid om de methode aan te schaffen.- 23 mei nijkerk- 28 mei Gouda- 30 mei RouveenAanmelden is niet verplicht, maar wel gewenst. Dit kan via het aanmeldformulier op de website.

HERVORMDE GEMEEntE ROUVEEn – KInDEROppaS‘De kinderoppas in onze gemeente groeit uit z’n jasje. Soms hebben we 30 kinderen in de leeftijdscategorie van 0 tot 6 jaar. Dat is natuurlijk ongeloofl ijk druk. De kinderen krijgen dan niet de aandacht die ze verdienen. Bovendien willen we de kinderen graag iets méér meegeven. Daarom is er een projectgroep gestart die nadenkt over hoe we de kinderoppas anders kunnen vormgeven. We hadden het idee om voor de oudere kinderen (3 tot 6 jaar) een aparte groep op te starten, maar wisten nog niet goed hoe we dat moesten inkleden. Op zoek naar mogelijkheden kwa-men we op de website van de HGJB terecht. Meteen werden de proefl essen van Opstap aangevraagd. Tot onze verrassing blijkt deze methode naadloos aan te sluiten bij onze ideeën. In elke les is een bijbelverhaal opgenomen, maar daarnaast ook een leuke introductie op het verhaal, liedjes en een verwerking (creatief of spel). Wat wij erg fi jn vinden is dat er ook informatie in de les is opgenomen die je aan de ouders mee kunt geven. Thuis kunnen zij dan met hun kinderen nog eens over de les doorpraten.Daarom start onze gemeente zo snel mogelijk met Opstap.’

Dichtbij16

Tekst: Fenny den BoerFoto: HGJB

Voorblad met informatie voor de voorbereiding van het pro-gramma. Handig voor het coördinatieteam: zij kunnen in één oogopslag zien wat er nodig is voor dit programma.

De programma’s worden digitaal beschikbaar gesteld via een in-logcode op de website. Zo kun je het programma snel en makke-lijk via de e-mail verzenden aan de persoon die aan de beurt is.NB: het is niet toegestaan om de programma’s te verspreiden aan men-sen buiten de eigen wijkgemeente. (Digitale) programma’s mogen al-leen gebruikt worden in de wijkgemeente waar de map is aangeschaft.

De lessen van Opstap bestaan uit een kort programmaatje om met de kinderen te doen. De leiding van de kinderoppas kan zelf een keuze maken uit de onderdelen en hun programma zo afstemmen op de kinderen en de beschikbare tijd. Het is dus per defi nitie niet de bedoeling om alles te doen!

Een vast liedje. De melodielijn en een mp3 met meezingversie kan via de inlogcode gedownload worden.

Er is keus uit twee introductiewerkvormen: een korte eenvou-dige werkvorm of een poppenspel met Rik. Bedoeld om de kin-deren een opstapje te laten maken richting het verhaal.

17Dichtbij

Een uitgeschreven voorbeeldvertelling, geschreven vanuit de doelstelling van de les. Zo kan iedere oppas-ser het verhaal vertellen of voorlezen, zonder dat het veel voorbereiding hoeft te kosten. In de voorbeeldvertelling is een alledaags voorwerp op-genomen om de zintuigen van de kinderen te prikkelen.

In verband met de brede achterban, auteursrechten en de wens om de lessen vanuit één doelstelling te schrijven, is er bewust voor gekozen om niet vanuit een bestaande kinderbijbel te schrijven.Het is daarentegen wél belangrijk om de Bijbel erbij te pakken en de kinderen te laten zien dat het verhaal dat je vertelt, uit de Bijbel komt. Dit staat in een opstapje omschreven. Daarnaast zijn prenten uit een kinderbij-bel zeer geschikt om bij de lessen te gebruiken.

Om het verhaal goed te begrijpen en te onthou-den is het belangrijk om het met de kinderen te bespreken. Deze vra-gen helpen daarbij.

Even wiebelen. De peuters/kleuters doen ac-tief mee met een onderdeel uit het verhaal.

Een prachtige plus bij dit materiaal: een briefje om mee te geven aan de ouders, zodat zij op de hoogte zijn van wat hun kind tijdens de kin-deroppas heeft gedaan en daar thuis op terug kunnen komen. Het briefje kan geprint worden meegegeven of via de e-mail worden verzonden. Het is ontzettend belangrijk dat er verbinding plaatsvindt tussen de geloofsopvoeding thuis en in de kerk! Dit briefje kan daar een eenvoudig hulpmiddel bij zijn.

Een eenvoudige knutsel, waarbij rekening is gehouden met de oppassituatie in ker-ken (kleding, materialen, et cetera). Werk-bladen zitten bij de les, ook bij de digitale versie die gedownload kan worden.

Keuze uit 2 verwerkingen: creatief of spel. Veel kleuters houden van knutselen, andere juist niet. Sommige kinderen leren en onthouden meer door spel. Heel belangrijk om een creatieve verwerking en een spel daarom af te wisselen. Wanneer je een lange oppas-dienst hebt, kun je het spel ook ‘extra’, na de knutsel, doen.

Dichtbij18

Tekst: Fenny den BoerFoto: HGJB

OpStap In EEn paaR CIJFERS:- Opstap wordt ontwikkeld door een groep van 19 deskundige vrijwil-

ligers. Dit betreffen leerkrachten, pedagogen, onderwijskundigen en ouders uit het hele land.

- De tekeningen van Opstap worden gemaakt door 3 verschillende tekenaars. Zo is er variatie in de knutsels.

- In 2011 is de eerste proefl es aan circa 50 geïnteresseerde gemeen-ten verzonden. Op basis van de reacties van deze gemeenten is het format hier en daar aangepast.

- Inmiddels hebben ruim 90 gemeenten een proefpakket aange-vraagd.

- In 2012 heeft de Hervormde Gemeente Zwartebroek-Terschuur een actiedag voor Opstap gehouden met een opbrengst van 2500 euro.

- Voor de periode 2013-2014 heeft de HGJB een toezegging van maar liefst 8000 euro gekregen van de Stichting Interkerkelijk Ori-entatie Centrum.

BEGROtInG 2011-2014 (tWEE JaaRGanGEn OpStap)

Achter de schermen

van OpstapOmzet verkopen *

Giften kerkelijke gemeente(n) 2500

Fondsen 8000

totaal opbrengsten ???

Algemene projectkosten** 5250

Inzet en ondersteuning vrijwilligers 1800

Drukwerk 17000

Vormgeving en ontwerp 3900

Arbeid 54150

totaal kosten 82100

* Nog onbekend: 200-250 euro per verkochte map

** Portokosten, kantoorartikelen, PR

FEnnY DEn BOER-Van DER HEIDEn, projectleider Opstap

‘In 2007 heb ik mijn afstudeeronderzoek voor de studie Algemeen Pedagogische Wetenschappen in opdracht van de HGJB uitgevoerd. Ik heb onderzoek gedaan naar de geloofsopvoeding van 0- tot 4-jarigen, met name gericht op de kinderoppas-dienst van de kerk. Toen ik later bij de HGJB ging werken, werd het praktisch uit-werken van mijn afstudeeronderzoek één van mijn taken. Dit resulteerde in Opstap.’ ‘Ik vind het ontzettend leuk om met vrij-willigers te werken aan dit project. Als

projectleider houd ik mij vooral bezig met het werven van deskundige vrij-willigers en met alles wat er bij het project komt kijken qua organisatie, planning en begroting. Het is geweldig om na een paar jaar zo’n mooi re-sultaat te zien. Ik hoop dat veel gemeenten met Opstap aan de slag zullen gaan, zodat er ook geloofsopvoeding op de kinderoppas plaatsvindt en de allerjongsten daar over de Heere God mogen horen vertellen!’

lUCRÉ DE Man-Van pUttEn, redacteur Opstap

‘Sinds 2012 ben ik toegevoegd als redacteur van Opstap, een prachtig project om aan mee te mogen werken. Als we zien hoe de wereld probeert de harten van kinderen te winnen, kan het belang om de kinderen in de kerk al vroeg met de Heere Jezus in aanraking te brengen, niet worden onderschat. Dan is het fantastisch om als gemeen-te al met de kleinsten aan de slag te gaan met God, geloven en de Bijbel.’‘Als redacteur houd ik me vooral bezig met het meedenken in de opzet van Opstap, het meelezen, doornemen en overwe-gen van alle lessen die de vrijwilligers schrijven, en het geven van aanvullende ideeën en tips.’

19Dichtbij

In deze Dichtbij maakt u kennis met drie mooie projecten waarmee de HGJB samen met de gemeenten wil investeren in goed jeugdwerk:• het bijbelleesproject Leer Me Lezen 2• Opstap, voor de jonge kinderen in de kerk (3 t/m 6 jaar) • On Track, voor basiscatechese aan 10- tot 12-jarigen.

Deze investering in het kerkelijk jeugdwerk is mede mogelijk gemaakt door de vele gemeenteleden die donateur werden van de HGJB. Zij steu-nen de HGJB elke maand opnieuw met een vast bedrag. Mag de HGJB ook rekenen op uw steun? Vul dan vandaag nog een machtigingsbon in. Of ga naar www.hgjb.nl/geef en meldt u aan als donateur van de HGJB.

alGEMEnE lEDEnVERGaDERInGOp D.V. donderdagavond 6 juni vindt de jaarlijkse Algemene Ledenver-gadering van de HGJB plaats. We zijn te gast bij de hervormde gemeente Wekerom, waar de HGJB kosteloos gebruik mag maken van de beschik-bare locatie en catering. Tijdens deze avond bespreken de ledenraad, het bestuur en de leden op basis van het jaarverslag en de jaarrekening het werk dat gedaan is en de keuzes die zijn gemaakt in 2012. Ook zullen er verkiezingen plaats-vinden voor het bestuur en de ledenraad. Alle leden worden van harte uitgenodigd hierbij aanwezig te zijn. Aanmelding kan via www.hgjb.nl of per e-mail aan info@hgjb.nl

Samen investeren in goed jeugdwerk