51
1 Hibru Quraŋ Moji Hibru yoŋore Quraŋ ruaya. Mimitaniŋ Yesuji Sombuŋgo ropeko ore ŋadiineo gosa 35 ore so tariko ŋi mo tinaine so manegobeneŋ, iŋoji Quraŋ yo quraŋgaru Juda maŋkekerisie ŋiŋigo yoŋore ruaya. Juda yoŋoji Hibru (kotu) buŋo mibuŋ ore tinayaŋuŋ Hibru mibuŋ. Goineji Juda maŋkekerisie ŋiŋigo oi kekesuesue kokoine eyarebi Yesure kadi poretiŋ bokeiŋgo manesuku Juda yoŋore kadi raŋgbaŋineo ŋeŋeineo moke ropeiŋgo manebuŋ. Kadi raŋgbaŋine oi Kadi buŋore yameŋkeke. Quraŋ yoore buŋo koruŋ 3 oi iŋi: 1. Yesu Anuture Made iŋoji joiserereŋ soguine maneru oŋuine oiji Mamaine reŋgabeminde fuŋne maneya. Ore eru Sombuŋ mimerereŋ Moses eru kajeqouŋ ŋiŋigo sosowo yadureru ropekiine fukega. 2. Anutuji Yesu igodoŋgaru damaŋ tatariine tomiri soriŋ gio siŋaŋnoŋuŋ qoruine fukeru goiŋ. Iŋoyoŋunde dari keseya ore boji ririga tariko soriŋ gio siŋaŋ goine yoŋore so embimbiŋgakimiŋ. 3. Maŋkekerisie noŋuŋ Yesu manesiŋ gabeneŋ agibu- raŋnoŋuŋ bokeru munaŋ qa noreru komegone bomuku nobeko kokoi so manegobeneŋ. Soriŋ gio raŋgbaŋine oi sasako oŋuine fukeko babi Yesuji munaŋqoqore fuŋne foriine barariŋga noreru iŋoyoŋunde boji ririga oŋuine enimiŋ ore rurua eya. Maŋkekerisie ŋiŋigo soguine yoŋore mosire sundu oi tatariineo (Gaŋ 11) quraŋgaru mamanesiŋyaŋunji egu gbaŋiiŋ ore iŋi bapakare yabega, “Kekesuesue eŋarebi ore joiserereŋ oi yameŋ keku karieru maneku Yesuke gbiŋ

HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

1

Hibru QuraŋMoji Hibru yoŋore Quraŋ ruaya.

MimitaniŋYesuji Sombuŋgo ropeko ore ŋadiineo gosa 35 ore so

tariko ŋi mo tinaine so manegobeneŋ, iŋoji Quraŋ yoquraŋgaru Juda maŋkekerisie ŋiŋigo yoŋore ruaya. Judayoŋoji Hibru (kotu) buŋo mibuŋ ore tinayaŋuŋ Hibrumibuŋ. Goineji Juda maŋkekerisie ŋiŋigo oi kekesuesuekokoine eyarebi Yesure kadi poretiŋ bokeiŋgo manesukuJuda yoŋore kadi raŋgbaŋineo ŋeŋeineo moke ropeiŋgomanebuŋ. Kadi raŋgbaŋine oi Kadi buŋore yameŋkeke.

Quraŋ yoore buŋo koruŋ 3 oi iŋi:1. Yesu Anuture Made iŋoji joiserereŋ soguine maneru

oŋuine oiji Mamaine reŋgabeminde fuŋne maneya. Oreeru Sombuŋ mimerereŋ Moses eru kajeqouŋ ŋiŋigososowo yadureru ropekiine fukega.

2. Anutuji Yesu igodoŋgaru damaŋ tatariine tomirisoriŋ gio siŋaŋnoŋuŋ qoruine fukeru goiŋ. Iŋoyoŋundedari keseya ore boji ririga tariko soriŋ gio siŋaŋ goineyoŋore so embimbiŋgakimiŋ.

3. Maŋkekerisie noŋuŋ Yesu manesiŋ gabeneŋ agibu-raŋnoŋuŋ bokeru munaŋ qa noreru komegone bomukunobeko kokoi so manegobeneŋ. Soriŋ gio raŋgbaŋineoi sasako oŋuine fukeko babi Yesuji munaŋqoqore fuŋneforiine barariŋga noreru iŋoyoŋunde boji ririga oŋuineenimiŋ ore rurua eya.

Maŋkekerisie ŋiŋigo soguine yoŋore mosire sundu oitatariineo (Gaŋ 11) quraŋgaru mamanesiŋyaŋunji egugbaŋiiŋ ore iŋi bapakare yabega, “Kekesuesue eŋarebi orejoiserereŋ oi yameŋ keku karieru maneku Yesuke gbiŋ

Page 2: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 1:1 2 Hibru 1:3

einebi.” Buk yoore uŋsowoŋ eru siŋaŋ bobo buŋo oiaŋiineke.Buk yoore mobe qoruine 10 oi iŋi:

Buŋo fuŋfuŋgaine: Kristoji Anuture fuŋne barariŋganore foreya 1.1-3

Kristoji mimerereŋ sosowo yadurega 1.4–2.18Kristoji Moses eru Josua yaturega 3.1–4.13Kristoji soriŋ gio siŋaŋ sosowo yadurega 4.14–7.28Kristore jojofo buru oi jojofo buru raŋgbaŋine odurega

8.1–9.28Kristore dari fuji boji sosowo yadurega 10.1-39Mamanesiŋ oi ya fuŋfuŋgaine eru qoruine 11.1–12.29Eebobonoŋunji Anutu beufi oteinebi 13.1-19Oŋgawowosi tatariine 13.20-21Maŋ papakare buŋo erumomojo buŋo tatariine 13.22-25

Anutuji Madeine soreme wakiru buŋoine barariŋga noreya.1 Anutuji ronere ronekoŋgo fuŋgaru kadi furuine fu-

ruine boyoberu buŋoine barariŋga noreiŋgo maneya.Oŋu maneru buŋoine damaŋ kokoine kajeqouŋ ŋiŋigoboburoru maŋyaŋuŋgo ruame totogo mibi apa ŋasop-unoŋunji maneru go wapebuŋ. 2 Oŋu go wapebuŋyoŋ,damaŋ tatariineo gobeneŋ yoo Madeine soreme buŋoinebarariŋga noreru totogo miko manebeŋ. Madeineiŋoji Mamaine bapigako Sombuŋ moreŋ eru ore yareya-yakuŋ sosowo bofukebire Madeineji damaŋ tatariineo yasosowore Rau fukeiŋ oremitarime goga. 3Anuture kamasiMadeine pe teko wakiru oduya. Anuture kuririquranjioi igoko boribori eko sasako oŋuine ŋonebeŋ. Agibu-raŋnoŋuŋ keririke foreru ŋadiineo Sombuŋ kaeo roperuŋeŋeine roru Ropekiinenoŋunde me furoineo ŋega.Oo ŋeku Sombuŋ morende yareya sosowo oi buŋoineusuŋinekeji osigaru siŋaŋ garu goga.

Page 3: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 1:4 3 Hibru 1:9Anuture Madeji Sombuŋ mimerereŋ yadurega.

4 Anutuji Madeine tina oteko jiŋo oiji Sombuŋ mimer-ereŋ yoŋore tina odureru kuririineke fukega, ore soMadeineji Sombuŋ mimerereŋ yadureru soguneyaŋuŋfukeko mea yukuineo gogobi. 5 Anutuji damaŋ mogoSombuŋ mimerereŋpuine yoŋoreone more buŋo iŋi somiya.“Goji nonde Made fukende nonji muŋambe gore Mama

fuke garego.”Oŋuakoŋ ore buŋo mo iŋi mime pega,“Nonji iŋore Mama fukebe iŋoji nonde Made fukeiŋ.”*6Buŋo oimoke jikigarumoruMadeinemitarimemoreŋgowakiiŋgo eya, damaŋ oo bonieru iŋi miya,“O Sombuŋ mimerereŋpune, ŋoŋo sosowo iŋore ohowe

baku miteŋ gaku goinebi.”*7 Sombuŋ mimerereŋ oi buŋo iŋi yajime pega,“Anutuji mimerereŋpuine qowirie yabeko gbiŋ oŋuine

fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuinejiqowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru rowareenimiŋ.”*

8 Oi oŋu yajiyayoŋ, Madeine oi buŋo mo iŋi ojime pega,“O Ofoŋ, goji morumboŋ ŋeŋegoo damaŋ tatariine

tomiri ŋe ropeigoŋ. Gunugo usuŋineke oiji qotiŋnobende eebobo poretiŋ oiji qorumaŋgore mogefukeru pe ropeiŋ.*

9 Goji eebobo posiinere aŋi pe gareko eebobo kekesiineremaŋgo rigaŋgako rosi eku go wapemeŋ.

Ore eru gore Ofoŋ Anutu iŋoji gore aŋi pe teko go jeri jijijiogopugo yadureru mokemoke yobu rau garemegoge.”

* 1:5: Kiki 2.7; 2 Sml 7.14; 1 Hist 17.13 * 1:6: Dut 32.43 * 1:7: Kiki104.4 * 1:8: Kiki 45.6-7

Page 4: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 1:10 4 Hibru 2:210Madeinere buŋo mo oi iŋi,“O Ofoŋ, goji fuŋfuŋgaineo morende kobeteŋ

igodoŋgande Sombunde koroine koroine oijigore mequraŋ fukeru pega.*

11 Sombuŋ moreŋ sosowo oiji kambaŋ mariku oŋuineraŋgbaŋine fukeru mataenimiŋyoŋ, goji sanaŋ-garu dima ropemiŋ.

12 Moki poporiŋgaegobeneŋ, goji ore so qonikiŋŋoŋoneine oi kambaŋ soki kipegobeneŋ oŋuinepoporiŋ yabende qowirienimiŋ.

Ya sosowo kepieiŋyoŋ, goji kamasimoakoŋ oi akoŋ fukerugosago tatariine tomiri go ropemiŋ.”

13 Anutuji damaŋ mogo Sombuŋ mimerereŋpuineyoŋoreone more buŋo iŋi so miya,“Goji wareru me furoneo ŋende nonji kisopugo damaŋ

botuine yoo ode rondiŋ yabebe waki yabeko gorekufure oodesiŋ fukebi kokoriaŋ ekimiŋ.”*

14 Madeine eru buŋoine buŋoine oŋu miyayoŋ, Som-buŋ mimerereŋ oi moji fukegobi? Sosowo yoŋoji Anu-ture kiŋaŋqoqo iirupu fukegobi. Oŋu fukeru ŋiŋigoseŋgiŋbaŋgiŋ rauganimiŋ, oi bapi yabenimiŋ ore soreyabeme gogobi. Oŋu.

2Maŋnoŋuŋ egu so kerisiekimiŋ ore siŋaŋ bobo buŋo

1 Ore eru Biŋe buŋo manebeŋ, oi poretiŋ mane taniŋ-gakimiŋ ore yameŋ keku kaje ruainebi. Moreŋgo gogoreya mo oga nobeko kosa ra wareru qosorieku qandagokimiŋ ine, Yesure munaŋqoqo gio odureru mo gokuegu sibirigakimiŋ. 2 Buŋo oi iŋi mitaniŋgabemiŋ: RoneSombuŋmimerereŋ yoŋoji Biŋe buŋomibi oiji ŋiŋigo kipe* 1:10: Kiki 102.25-27 * 1:13: Kiki 110.1

Page 5: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 2:3 5 Hibru 2:8yabeko gobuŋ. Oŋu goku uri yoŋoji Kadi buŋo so reŋgaruagi kigabuŋ, Anutuji sosowo yoŋore buŋo poretiŋ akoŋmitariku geoine bokirie yareme yobiŋ paiyaŋuŋgo ropekogo wapebuŋ.

3 Yoŋoji yobiŋ bofukebi niŋo oŋuakoŋ buŋo qakimiŋine, ore geoinere uruŋu kamieru usenobeŋ? Munaŋqoqogio sogo oi keta paio qaqouma ekimiŋ ine, ore geoineonekamieru useiŋgo embimbiŋgakimiŋ. Ofonji fuŋgaru mu-naŋqoqore fuŋne barariŋga ŋareko goineji buŋo oi mi-ineone maneru kitiŋgaku misanaŋgakabi saueru saganobeya. 4Oi kitiŋgaku mitaniŋgabi Anutuji yoŋoke mokodimaku buŋoyaŋuŋ kitiŋgaku miko mosi qoqowirie soifuŋne fuŋne oi usuŋineke fukeko Moro Tiriine kesememaŋ aŋiinere so jaŋkeko saga nobeya. Oŋu.

Yesuji kakanoŋuŋ fukeru Sombuŋgo oga nobeiŋgo manega.5 Sombuŋ moreŋ gariine fukeniminde buŋo

miegobeneŋ, Anutuji noŋuŋ oo Sombuŋ mimerereŋmea yukuyaŋuŋgo gokiminde buru so mitigaya. 6 Oŋumatayoŋ, buŋo oi moji kitiŋgaku mime Biŋe Qurandemobe mogo iŋi pega,“Moreŋ ŋi oi mo eru go iŋo manesu teege? Sombuŋ eru

morende Ŋi foriineji mo fukeko oi siŋaŋ gaega?*7 Goji oi baba waki etende damaŋ pompoŋine Sombuŋ

mimerereŋ yoŋore mea yukuo wakiru wawaki-ine fukeru goya. Goko ogagande kuririquraŋineoropeko nigiŋ bote resoŋburesoŋ otende kuriri-ineke fukeru tinabiŋeineke goga. Oŋu goku yareyasosowo siŋaŋ garu goga.

8Mequraŋgo sosowo iŋore mimitire yukuineo gonimiŋgobaba waki yabende gonimiŋ.”

* 2:6: Kiki 8.4-6

Page 6: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 2:9 6 Hibru 2:13Buŋo ore so ya sosowo oi iŋore usuŋ rurumaŋgo gonimiŋore bawaki yaberu oo ya mo so bokeme iŋore buŋorerurumaŋgo so pena. Buru oŋu ruayayoŋ, damaŋ yoomequraŋine sosowo oi iŋore usuŋ rurumaŋgo bawakiyabeme buŋoine reŋgaegobi ore so, so ŋoneegobeneŋ.

9 Oŋuine so ŋoneegobeneŋyoŋ, Yesuji iŋi qowirierugome ŋoneegobeneŋ: Komere joiserereŋ maneya oreAnutuji ogagame kuririquraŋineo ropeko nigiŋ boteresoŋburesoŋ oteko ŋonebeneŋ kuririineke fukerutinabiŋeineke goga. Anutuji yauŋmoririine noduiŋgomaneru sosowo noŋunde eru komere joiserereŋmaneiŋgo mitariya. Ore eru bawaki teme damaŋpompoŋine Sombuŋ mimerereŋ yoŋore mea yukuowakiru wawakiine fukeru goya. Oŋuine goyayoŋ, damaŋyoo tinabiŋe ropekiine roru goga. 10 Anutuji yareyasosowore fuŋne fukega. Iŋoji sosowo noŋuŋ iŋoyoŋemiteŋ gatekimiŋ ore eru bofuke nobeme gogobeneŋ. Iŋojiŋiŋigo boakoŋ oga nobeko kuririquraŋineo ropekimiŋgomanega. Oŋu maneru munaŋqoqonoŋunde Rau iŋo sosabareko joiserereŋmaneru oŋuine oiji gioine oi ba forekokuririquraŋine sosowo bofukeiŋgo maneko sagaya.

11 Moji bagbagbaga nobeega eru ŋiŋigo gbagbataeŋinefukeegobeneŋ, sosowo noŋunde kukure Rauji iŋomoakoŋfukega. Ore eru Yesuji tinanoŋuŋ “Ogopune,” oŋu miiŋgomanequŋine somaneega. 12FuŋnenoŋundeBiŋe buŋomoiŋi mime pega,“Nonji gore tina oi nakene ogopu yoŋore oŋgaku tamae

yareku maŋkekerisie kufufuŋ botuyaŋuŋgo di-maku miteŋ guku gobemiŋ.”*

13 Oŋuakoŋ ore Biŋe buŋoine mo iŋi mime pega, “Nonjikoimo mamanesiŋne Anutureo ruaru gobemiŋ.” Ŋeŋei-neo moke ore Biŋe buŋoine mo oi iŋi mime pega, “Mane,* 2:12: Kiki 22.22

Page 7: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 2:14 7 Hibru 3:1noŋ eru Anutuji odumade nareya, niŋoji yoo gogob-eneŋ.”*

14Moji qokome nobeinde usuŋ roru goga, Yesuji oi bou-ruŋgame rakaiŋ ore eru komeme komeine oiji sirigaya.“Sembene Rauine bouruŋgabemiŋ,” miku ŋiŋigo darifunoŋuŋke gogobeneŋ, ore eru iŋoji oŋuakoŋ noŋuŋkekamasi moakoŋ oi akoŋmoreŋ ŋi fukeya. 15Ŋiŋigo gogoy-aŋuŋ moreŋgo gogobi ore so komekiminde kokoiyaŋunjikipe yabeko go wapebuŋ, oi sosowo pirue yabemeposikenimiŋ ore eru moreŋ ŋi fukeya. 16 Sombuŋmimerereŋ siŋaŋ yabeiŋgo ore moreŋ ŋi so fukeyayoŋ,Abrahamde osigidapuine noŋuŋ maneru sabareku bapinobeeiŋ ore oŋu fukeya.

17 Fuŋne ore eru iŋoji yareya sosowo oo ogopuinenoŋuŋke kamasi moakoŋ oi akoŋ fukeya. Soriŋ giosiŋaŋnoŋuŋ qoruine fukeru gioine ba sarigaku ŋonemaiŋnoreru goiŋ ore noŋuŋke kamasi moko fukeya. Kamasimoakoŋ fukeru soine minebobonoŋuŋ fukeru soriŋ siŋaŋqoruinere gio baega. Oi baiŋgo ore agiburaŋnoŋunde furibaru Anuture jiŋoo oi keririkeya. 18 Moreŋ ŋi fukemeesoigabi iŋoyoŋe joiserereŋ maneru goya, ore eru ŋiŋigoesoi nobeegobi, noŋuŋ soine bapi nobeeiŋ. Oŋu.

3Yesuji Moses odureru ropekiine fukega.

1 Ore eru maŋkekerisie ogopunoŋuŋ gbagbataeŋineSombuŋ Rauineji oŋga yareko niŋoke kubu yasogomoakoŋ gogobi, ŋoŋoji maŋ mamanesuŋaŋuŋ gbeŋ akoŋYesure ruaru goinebi. Anutuji oi soreme aposol fukeru* 2:13: Ais 8.17, 18

Page 8: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 3:2 8 Hibru 3:8soriŋ gio siŋaŋnoŋuŋ qoruine fukega, iŋore oŋu mifu-keegobeneŋ. 2 Mosesji Anuture kufufuŋ sosowo oi bose-qosembeine tomiriyoŋ, damaŋ so siŋaŋ yaberu goya.Ore so Yesuji oŋuakoŋ moji igodoŋgaya, iŋore buŋobebetaŋine tomiri poretiŋ boyoberu bose-qosembeinetomiriyoŋ, damaŋ so basarigaru goya.* 3Pi eru ŋi pi baya,oi osoe yatebeneŋ ketigaqoqo ŋire tinabiŋeji pire tinabiŋekokoine odureru pega. Ore so Moses eru Yesu osoeyatebeneŋ Yesure kuririquraŋ ropekiineji Moses kokoineodurega. Fuŋine oŋuine ŋoneru bofukeegobeneŋ.

4 Pi sosowo oi more mequraŋ fukegobiyoŋ, ya sosowooi Anuture mequraŋ fukega. 5 Mosesji Anuture kufufuŋsosowooi bose-qosembeine tomiriyoŋ, damaŋ so kiŋaŋqayareku goya. Oŋu goku Anutuji jiki ŋi fuŋine more miya,buŋo ore soso buŋo oi ronekoŋ barariŋgaru munaŋ mo-geine dimaya. 6 Oŋu dimayayoŋ, Kristoji Anuture MadefukeruMamainere buŋo bebetaŋine tomiri basarigaru ku-fufuŋine damaŋ so siŋaŋ noberu goga. Anuture kufufuŋoi noŋuŋ fukegobeneŋ. Seŋgiŋbaŋgiŋ bofukekimiŋ oreorigaku oo qakatoru sakinoŋuŋ ba ropeku koimo dimakusanaŋga forekimiŋ ine, Anuture maŋkekerisie kufufuŋfukeru gokimiŋ. Oŋu.

Qoqomuku eku egu gokiminde siŋaŋ bobo buŋo7 Ore eru ŋoŋoji Moro Tiriineji buŋo iŋi miega ore so

fukeinebi,“Muŋambe yoo Anutuji oŋga ŋareme buŋoinere saŋu

bame manegobi ine,8 maŋ-ŋaŋuŋ mamanesu sembeneji so kebojigainebi.

Ŋoŋore apa ŋasopuji moreŋ buroineo foru damaŋmogo Anutu igogaru esoiga teru oyowo ebuŋ,ŋoŋo ore so Anutu so igogaru einebi.

* 3:2: Jare 12.7

Page 9: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 3:9 9 Hibru 3:159 Yoŋoji moreŋ buroineo wareru Anutu noŋ esoi nuku

gobuŋ. Mosi qoqowirie eba eku goboŋ, yoŋoji oigosa 40 ore so ŋoneru goku oi jibu noŋ somanesiŋnubi maŋneji sembeako goboŋ.

10 Ore eru ŋiŋigo kubu yasogo damaŋ oo moreŋgo gobuŋ,yoŋore eru maŋne rigaŋgame iŋi miboŋ, ‘Ŋoŋojijijiki maŋ-ŋaŋuŋgo witijibu eru tiŋtuŋ raegobi.Gogore fuŋne qaji ŋareru goboŋyoŋ, oi so manemuku wapebuŋ. Mata!’

11Oŋumiku yombeŋ qayareku buŋonemitigaru mimipaŋbuŋoneji oi kiperu iŋi miboŋ,

‘Ŋeŋe mane ŋeniminde buru yareboŋyoŋ yoŋojiseŋgiŋbaŋgiŋ oo so ropenimiŋ.’ ”*

12 O maŋkekerisie ogopune, ŋoŋoji iŋi ore sisiŋaŋeku goinebi: Ŋoŋoreone more manji kekesieko mamane-siŋineji gbaŋiru wakiko Anutu gogo Rauine egu ŋadigaku goiŋ. 13 Oŋu matayoŋ, agiburande suruyoinji eadueŋareme oiji ŋoŋoreone more maŋ egu kejigaiŋ ore biouna so botuŋaŋuŋgo maŋ-ŋaŋuŋ bapakare naduŋgaduŋeku goinebi. “Muŋambe” buŋo oi miegobeneŋ, ore sofaŋqoqo naduŋgaduŋ eku goinebi. 14Noŋuŋ Kristo manesabareku iŋoke kubu yasogo moakoŋ fukeru gogobeneŋ.Rone maŋnoŋuŋ kerisieru maŋyoka bokeru koimo bo-fukeru gobeŋ, oŋuine moreŋgo gokiminde so yameŋkeku sanaŋgaru dimakimiŋ ine, noŋuŋ seŋgiŋbaŋgiŋ bo-fukekimiŋ.

15 Biŋe buŋo oi moke miku iŋi quraŋgago,“Muŋambe Anutuji oŋga ŋareme buŋoinere saŋu bame

manegobi ine, maŋ-ŋaŋuŋ so kebojigainebi.Ŋoŋore apa ŋasopuji Anutu qougaru oyowo ebuŋ,ŋoŋoji ore so Anutu so qougaru einebi.”*

* 3:11: Kiki 95.7-11 * 3:15: Kiki 95.7-8

Page 10: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 3:16 10 Hibru 4:316 Ŋiŋigo uri yoŋo Biŋe buŋo maneru Anutu qougaru

oyowo ebuŋ? Mosesji kufufuŋ oga yabeme Ijipt bokeruwarebuŋ, yoŋo sosowo oŋu ebuŋ.* 17 Ŋiŋigo uri yoŋoreeru gosa 40 ore so maŋine rigaŋgame rosi eyarekogobuŋ? Ŋiŋigo agiburaŋ ebi qokome yabeme sakifuyaŋunji moreŋ buroineo waki qabuŋ, yoŋoreo oŋufukeya. 18Womoo ŋeŋe mane eninde buru ruaru yoŋoy-aŋunde moreŋgo so ropenimiŋ ore buŋo mitigaru mimi-paŋ buŋoineji kipeya, buŋo oi uri yoŋore miya? Ŋiŋigobuŋoine igogaru qoqomuku gobuŋ, oi yoŋore eru miya.19 Buŋo ore fuŋine oi iŋi ŋone taniŋgagobeneŋ: YoŋojiAnutu so manesiŋ garu qoqomuku ebuŋ ore eru yoŋoy-aŋunde moreŋgo ropeiŋgo embimbiŋgabuŋ. Oŋu.

4Anutuji kufufuŋine ŋeŋe mane kombaŋ noreiŋ.

1 Anutureo roperu womoo ŋemane ekiminde buŋokipeya, buŋo oiji sanaŋ qaŋqaŋine pe norega. Ore eruŋoŋoreonemojiwirieru iŋoyoŋunde Sombuŋkadi raraineoi botuineo ketigako oŋuine bofukenobeŋ. Ore eru bo-tunoŋuŋgo sisiŋaŋ einebeneŋ. 2Moreŋ buroineo warebiBobiaŋ Biŋe mitaniŋga norebi oŋuine mibi manebuŋyoŋ,buŋo oi omaine sakiji sowo manebi maŋyaŋuŋgo sorakaya. Ore eru manesiŋyaŋuŋ so fukeko mutu omainegobi so bapi yaberu jaŋgaru mataeya. 3 Maŋnoŋuŋkerisieru manesiŋ garu gogobeneŋ, noŋuŋ Anutureoroperu ŋema neku seŋgiŋbaŋgiŋ gokimiŋ, oi manegob-eneŋ. Anutuji ore Biŋe buŋoine oi iŋi mime pega,* 3:16: Jare 14.1-35

Page 11: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 4:4 11 Hibru 4:10“Oŋu miku yombeŋ paiineo buŋone mitigaru mimipaŋ

buŋoneji oi kiperu iŋi miboŋ, ‘Ŋema neku goni-minde buru rua yareboŋyoŋ, yoŋoji seŋgiŋbaŋgiŋoo so ropenimiŋ.’ ”

Anutuji Sombuŋ moreŋ bofuke yapeko damaŋ oone fuŋ-garu seŋgiŋbaŋgiŋmoreŋine ba forebi pegayoŋ, jibu buŋooŋu miya.* 4 Anutuji una 7:de buŋo mime Biŋe Qurandemobemogo iŋi pega, “Una 7 fukeko Anutuji gioine sosowoba foreya ore ŋema neku kombaŋ ŋeya.”* 5 Anutuji Biŋebuŋo oi jikigaru iŋi mime pega, “Ŋema neku gonimindeburu rua yareboŋyoŋ, yoŋoji seŋgiŋbaŋgiŋ oo so ropen-imiŋ.”*

6 Ŋiŋigo goineji Anuture seŋgiŋbaŋgiŋ bofukeru ŋemaneku gonimiŋ, buŋo oiji sanaŋ qaŋqaŋine pe norega.Bobiaŋ Biŋe ronekoŋ kufufuŋ mitaniŋga yarebuŋ, yoŋojiqoqomukuyaŋunde eru seŋgiŋbaŋgiŋ maŋgo so rosiru sogobuŋ. 7Ŋema so ŋebuŋ ore eru Anutuji moke damaŋ moruaru tinaine ‘Damaŋ muŋambe yo,’ oŋu miya. Damaŋjoroine tariko damaŋ ore Biŋe buŋoine muŋambe yoomiku quraŋgago oi Deiwid barariŋgako iŋi miya,“Muŋambe yoo Anutuji oŋga ŋaberu buŋo saŋu qame

manegobi ine, maŋ-ŋaŋuŋ eebobo sembeneji sokejiganiŋ.”*

8 Oŋu miko Josuaji oga yabeme seŋgiŋbaŋgiŋ maŋineoroperu ŋema nenobuŋ ine, Anutuji damaŋ fuŋine morebuŋo oi jiki so mina.* 9Oi so minayoŋ, Anutuji foriine ku-fufuŋine ŋema nene noreko seŋgiŋbaŋgiŋ bofukekimiŋ.Buŋo oiji sanaŋ qaŋqaŋine pe norega. 10 Ore fuŋine oiiŋi: Anutuji iŋoyoŋunde gio baya ore ŋema neku kombaŋŋeya, ore so moji Anuture seŋgiŋbaŋgiŋ maŋineo roperu* 4:3: Kiki 95.11 * 4:4: Jen 2.2 * 4:5: Kiki 95.11 * 4:7: Kiki 95* 4:8: Dut 31.7; Jos 22.4

Page 12: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 4:11 12 Hibru 4:15

ŋema neiŋ, iŋoji iŋoyoŋunde gio baya ore ŋemaine oioŋuakoŋ neku seŋgiŋbaŋgiŋ goiŋ.* 11 Ore eru noŋuŋAnuture seŋgiŋbaŋgiŋ maŋineo roperu ŋema neneinebofukenimiŋ ore yameŋ keinebeneŋ. Ŋoŋoreone mojiwaki qaku kufufuŋ raŋgbaŋine yoŋore qoqomuku kamasioi akoŋ egu boyobeiŋgo yameŋ keinebeneŋ.

12 Anuture buŋo oi kekegborere fuŋne eru usuŋinekefukega. Jigore siqo sogo oimobemobemiineke fukegayoŋ,Anutu buŋoinere mi oiji siqo soguine sosowo yadureruteteine fukeko miine mobemobe oi miineke fukegobire.Buŋo oiji maŋ qoqotinoŋuŋ ketigaru gemoji me AnutureMoroji dobe nobeega, oi sikeru bapakare nobeega. Sakifu tife jijikinoŋuŋ eru sianoŋunde wombuŋ oi oŋuakoŋosoeru buŋonoŋuŋ sumuŋine bofukeru fiine eru sembeneboroiŋ yapeega. Maŋ wombuŋnoŋuŋ eru mamane-mukuburunoŋuŋ oi osoeru buŋonoŋuŋ mitariega.

13 Anutuji ya sosowo bofukeko pega oo akoŋ ya mo oisumuŋineo so peko fiine akoŋ ŋoneega. Ya mo komoŋ-gabeneŋ Anutuji komoŋnoŋuŋ oi soine doduru ŋonekoiŋore jiŋo maio totogo akoŋ pega. Eebobonoŋunde sundusosowo oi iŋore mitaniŋgakimiŋ ore so fukegobeneŋ.Oŋu.

Yesuji soriŋ gio siŋaŋnoŋuŋ ropekiine goga.14 Yesuji soriŋ gio siŋaŋ qoruine ropekiine fuke norega

ore eru noŋuŋ “Manesiŋ gagobeneŋ,” miku mifukeegob-eneŋ, oo sanaŋgaru dimainebeneŋ. Yesu Anuture MadejiSombuŋ koroine koroine yadureru roperu ŋega. 15 Maŋmamanesunoŋuŋ goine wiriine fukeko soriŋ gio siŋaŋgoineji ore eru beusembe so enoreegobiyoŋ, noŋundesoriŋ gio siŋaŋnoŋunji fuŋine mo iŋi fukega: Iŋoji noŋuŋ* 4:10: Jen 2.2

Page 13: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 4:16 13 Hibru 5:5oŋuine eebobo sosowo oo noŋuŋke kamasi moakoŋ esoieteru gobuŋyoŋ, oi jibu agiburaŋ mo so eya.

16 Soriŋ siŋaŋnoŋunji paibe yauŋmoririre ŋeŋeo ŋekuŋonemaiŋ noreiŋgo maneega. Ore eru koimo pai-ineo dimaku iŋore bembeŋgo rainebeneŋ. Iŋore bem-beŋgo rabeneŋ yauŋmoririre embimbiŋgagobeneŋ, oredamaŋine poretiŋ oo bapi nobeko oi soine bofukekimiŋ.Oŋu.

5Siŋaŋ qorunoŋuŋ Yesuji bapi nobeega.

1 Morende soriŋ gio siŋaŋ qoruine sosowo oi ŋiŋigobotuyaŋuŋgone roosoe yaberu gio iŋi banimiŋ ore igodoŋyabeegobeneŋ: Iŋoji ŋiŋigo minebobonoŋuŋ fukeru Anu-tuke maŋmoakoŋ eru gokiminde gio baku agiburaŋ ebeŋore joma yauŋine yauŋine oi Anuture ruaru oiji bojirigaega. 2 Iŋoyoŋunde maŋ mamanesu goineji oŋuakoŋwiriine fukega. Ore eru ŋiŋigo qosorieku qanda pai-ineo tiŋtuŋ eegobi, oi soine beusembe paio enoreega.3 Wiriine fukega ore iŋoyoŋunde agiburaŋ eru kufu-fuŋpuine yoŋore agiburaŋ oŋuakoŋ ke keririkeiŋ ore jo-maji boji rigaega.* 4Moji tinabiŋe oi iŋoyoŋunde so biŋeqoqo eiŋyoŋ, Anutuji Aron oŋga teya, ore so iŋo oŋuakoŋoŋga tega.*

5 Ore so Kristoji oŋuakoŋ iŋoyoŋe soriŋ gio siŋaŋqoruine fukeinde tinabiŋe oi iŋoyoŋunde so raugayayoŋ,Anutuji iŋi mitigaya,“Goji nonde Made fukende nonji muŋambe gore Mama

fukego.”Buŋo ore so soriŋ gio siŋaŋ qorunoŋuŋ fukeya.** 5:3: Lew 9.7 * 5:4: Eks 28.1 * 5:5: Kiki 2.7

Page 14: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 5:6 14 Hibru 5:13

6 Buŋo oi akoŋ mime Biŋe Qurande mobeine mogo iŋipega,“Goji Melkisedek oŋuine soriŋ gio siŋaŋ fukeru damaŋ

tatariine tomiri go ropemiŋ.”*7 Yesuji saki fuke moreŋgo goku oo damaŋine damaŋineoŋga wosiru sanaŋ qaŋqaŋine oŋgako jiŋo kuineji wakikoAnutu komegone bomukuiŋgo sanaŋgaya, oi weu terugoya. Weu teru goku Anutu araŋ baku buŋoinere ru-rumaŋgo rurua eku goya ore Anutuji oŋgawowosiinemaneya.* 8Madeine fukeyayoŋ, Anutuji oi jibu joiserereŋso kipeme paiineo ropekomaneru oo buŋo rerende fuŋnebofukerumane sarigaya. 9Oimaneru kuririine sosowobo-fukeru seŋgiŋbaŋgiŋ tatariine tomiri gokiminde kukureRauine fukeya. Ore eru ŋiŋigo iŋore mi reŋgaru gogobi,oi sosowo soine kure yareme seŋgiŋbaŋgiŋ bofukenimiŋ.10Rauine oi fukeko Anutuji oiMelkisedek oŋuine soriŋ giosiŋaŋ qoruine fukeiŋgo mitariru igodoŋgaya. Oŋu.

Mamanesinde foriji egu jibugainde siŋaŋ bobo buŋo11 Buŋo oi soine jikigaru kokoinemiku soguenobeŋyoŋ,

ŋoŋoji buŋo maneru boyobenimiŋgo kubaŋjijiŋo eru tu-turi egobi. Ore eru oi mitaniŋga ŋarekimiŋgo em-biŋqombiŋ egobeneŋ. 12 Ŋoŋoji damaŋ joroine kufufuŋraŋgbaŋine goku soine damaŋ yoo qaqaji fukenimindeso fukenobuŋyoŋ ŋoŋo-ŋaŋe Anuture buŋo koruŋ fuŋ-fuŋgaine oi moji ŋeŋeineo moke qaji ŋareiŋgo embim-biŋgaegobi. Ŋoŋoji quŋgaru Biŋe buŋo oi moŋ oŋuinenoiŋgo maneegobi. Uqo sanaŋine oŋuine oi noiŋgo em-bimbiŋgaegobi.* 13Moji oi moŋ oŋuine noku goga, iŋojijikigaru made gbio oŋuine fukega. Anuture jiŋoo posiine* 5:6: Kiki 110.4 * 5:7: Mat 26.36-46; Mak 14.32-42; Luk 22.39-46* 5:12: 1 Kor 3.2

Page 15: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 5:14 15 Hibru 6:4fukekiminde buŋo qaji ŋarebeŋyoŋ, iŋoji ore fuŋine somane mukuru mo goga.

14 Made gbio oŋuine gogayoŋ, uqo sanaŋine oiŋiŋigo mamaneyaŋunji sogueya, yoŋoji nonimiŋ oreeru pega. Ŋiŋigo Biŋe buŋo jijiki kegboreru gobi maŋmamaneyaŋunji kerisie foreko soine afagaru mosisosowo osoeru fiine eru sembene boroiŋ yaperu fiineboyobeegobi. Uqo sanaŋine oi yoŋore eru pega.

61 Ore eru Kristo fuŋnere buŋo koruŋ fuŋfuŋgaine

mane foreru oo so quŋgainebeneŋ. Oŋu matayoŋ,jikigaru sogueru kuririnoŋuŋke fukekimiŋ ore yameŋkeku goinebeneŋ. Mamanesinde otuŋ sari foreru oiŋeŋeineo moke so fuŋgaru sariinebeneŋ. Otuŋ oimaŋ-ŋaŋuŋgo iŋi igodoŋgabeŋ: Eebobonoŋuŋ komekiinebokeru maŋnoŋuŋ kerisieru Anutu manesiŋ gabeŋ.

2Maŋnoŋuŋ kerisiebeneŋmamanesinde buŋomobeinemobeine iŋi qaji norebi manebeŋ: Agiburaŋnoŋuŋkeririkenimiŋ oremiti meso erumunaŋqoqo fuŋne fuŋneore fuŋine qaji norebuŋ. Meyaŋuŋ painoŋuŋgo ruruarefuŋne qaji norebuŋ. Gboreru komegone pakerekimindefuŋne qaji norebuŋ. Anutuji buŋonoŋuŋ mitariko damaŋtatariine tomiri sanaŋ qaŋqaŋine peinde fuŋne qaji nore-buŋ. 3 Mamanesinde otuŋ oŋu igodoŋgaku jikigaru reŋ-garu mamanenoŋuŋ sogueiŋgo maneinebeneŋ. Anutujiusuŋine noreega ore so kuririnoŋuŋ sosowo bofukeiŋgoyameŋ keku dimainebeneŋ.

4 Oŋu dimaiŋgo maneru oo quŋgaru egu wakikimiŋore eru dimagobeneŋ. Ŋiŋigo iŋiine oi maŋyaŋuŋkerisienimiŋ ore oga yabeiŋgo embimbiŋgaegobeneŋ:Goineji maŋyaŋuŋ damaŋ mogo tamaeko AnutujiSombuŋ yauŋine yareme maneru jeriebi Moro

Page 16: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 6:5 16 Hibru 6:11Tiriineji sabe yabeme gobuŋ. 5 Anuture Biŋe buŋoreaŋi manebi seŋgiŋbaŋgiŋ damaŋ jikiinere usunjimaŋyaŋuŋgo rakame manebuŋ. 6 Oi sosowo manetakireku mamanesiŋyaŋuŋ bokeru Anutu ŋadi gabuŋ.Ŋiŋigo oŋuine oi maŋyaŋuŋ moke kerisienimiŋ ore ogayabekimiŋgo embimbiŋgaegobeneŋ. Yoŋo Anuture Madeigosisi eteku ŋeŋeineo moke maripoŋgo qaqa oŋuinebaba waki eru totogo mimigaŋgaŋ eteegobi. Oŋuine oijiKristo tumoqoqoo miku mimigaŋgaŋ eteegobi.

7 Oi soso buŋo iŋire so: Kueji damaŋ kokoinekeku moreŋ paiineo wakiru maŋineo rakaru moreŋbodogako gio rauinere kiŋaŋqoqopuji uqo saribi Anutujimoreŋ mifiame foriine fukeko sasari rau yoŋoji oi rorurouŋyaŋuŋgo ruaegobi. 8 Oŋu ruaegobiyoŋ fobu eru woujoruineke oiji moreŋgo fukeru wapeega, moreŋ oiji yaufukega. Rauine yoŋoji oi sowegaiŋgomaneru yameŋ kekuodigabi foriine so fukeko ŋoneru tatariineo rigabi jaiŋ.*

9O yoro ogopune, niŋoji soso buŋo oŋumigobeneŋyoŋ,oi jibu ŋoŋo maŋ-ŋaŋuŋ kerisieru gonimiŋ ore maŋyokaso egobeneŋ. Ŋoŋore maŋgo Biŋe buŋore foriji fukerusogueiŋgo maneru koimo dimagobeneŋ. Anutuji fori-ine oi ŋoneru bomuku ŋabeme qowirieru Sombuŋgoropenimiŋ. 10 Anutuji dukuŋ beukoro paio kekesiine sofukega. Ŋoŋo Anuture ŋiŋigo gbagbataeŋine bapi yaberugo waperu jikigaru bapi yaberu gio baku goegobi. Oŋumanjokoŋaŋuŋ Anutu odubi tinabiŋeineji sogueega, iŋojigioŋaŋuŋ eru manjokoŋaŋuŋ ore eru so niga gako furiinebokirie ŋareiŋ.

11Noŋuŋ seŋgiŋbaŋgiŋ fukekimiŋ ore origaru oo koimomaŋyoka tomiri dimanimiŋ ore aŋinoŋuŋ maneru iŋiaŋi sogo maneegobeneŋ: Ŋoŋo bubu Anuture manjoeegobi, oi akoŋ jikigaru noduru goinebi. Kuririŋaŋuŋke* 6:8: Jen 3.17-18

Page 17: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 6:12 17 Hibru 6:18fukekimiŋ ore yameŋ kekumoreŋgo go foreniminde so oosowirieinebi. 12Qefeŋ egu fukenimiŋ ore aŋi sogomanee-gobeneŋ. Anutuji seŋgiŋbaŋgiŋ ya noreinde buŋo kipeya,goineji Anutu manesiŋ garu joiserereŋyaŋuŋ manekukarieru oŋuine oiji oi raugaegobi. Ŋoŋoji yoŋore mosiboyobeiŋgo manegobeneŋ. Oŋu.

Anuture mimipaŋ buŋo oi maŋyokaine tomiri.13 Anutuji Abraham jojofo buŋo oteru oi iŋoyoŋunde

tina miku mimipaŋ buŋoineji misanaŋgaya. Moji Anutuodureru ropekiine gona, soine iŋore tinaminayoŋ, oŋuinemo so goya ore iŋoyoŋunde tina miku mimipaŋ buŋoinemisanaŋgaya. 14Mimipaŋ buŋoine oi Abrahamde iŋimikuojiya, “Nonji foriine mifia garebemiŋ O foriine osigida-pugo garebe sauenimiŋ.”*

15 Oŋu ojime Abraham ya oteinde buŋo mipaŋgamepeya, iŋoji oi foriineke fukeiŋgo yameŋ keku odigarugoku foriine raugaya. 16 Ŋiŋigoji soguneyaŋunde tinamiku mimipaŋ buŋo mibi maneegobi. Mimipaŋ buŋoy-aŋunji buŋo migobi, oi basanaŋgako kepienimiŋgo oreembimbiŋgabi buŋomimiyaŋunji tariga. 17Ore so Anutujibuŋoine Abrahamde osigidapu noŋuŋ manekimiŋ oremipaŋgarumiya. Buŋo buruine oimoji kepieru qopieiŋgoembimbiŋgaga, osigidapuine noŋuŋ mimipaŋ buŋo orefuŋine oi poretiŋ mane mukukimiŋgo maneya. Ore erujojofo buŋoine ojime fuŋfuŋgaine fukeko buŋo oi mokemimipaŋ buŋoineji misanaŋgako ateine yoyoka fukeya.18 Anutuji buŋo oi miku ore ikoine miiŋgo embimbiŋ-gaya. Iŋoji buŋo ikogoine tomiri oi miku misanaŋ-gaya, oiji maŋnoŋuŋ kitiŋgaiŋgo maneya. Ore eru mikuoi misanaŋgaya. Noŋuŋ morende eebobo sembeneonekamieru Anutureo roperu seŋgiŋbaŋgiŋ noreiŋ ore oori* 6:14: Jen 22.16-17

Page 18: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 6:19 18 Hibru 7:3noreya, oi qiŋ keru odigaru gogobeneŋ. 19 Seŋgiŋbaŋgiŋfukekimiŋ ore eru odigaru oremaŋyokamo so eegobeneŋOorinoŋuŋ oiji maŋnoŋunde nigiŋ boyobiŋineke kamasioŋuine fukeru niŋo Yesuke kipe nobeega. Oorinoŋundenigiŋ boyobiŋineke joroine oiji niŋoreone fuŋgaru Som-buŋ soriŋ kubainere maŋgo roperu soriŋ maŋine mobe-mobe botuyakuŋgo kambaŋ dobu pega, oi oŋuakoŋpetigaru jikigaru Yesu morumboŋ ŋeŋe mokiineo pega,iŋoreo raga.* 20 Yesuji minebobonoŋuŋ fukeru bonierupaibe roperu morumboŋ ŋeŋeine roru damaŋ tatariinetomiri ŋe ropeiŋ. Oŋu Melkisedek oŋuine soriŋ giosiŋaŋnoŋuŋ qoruine fukeru goga. Oŋu.*

7Soriŋ gio siŋaŋ Melkisedekre binaŋ

1 Melkisedek ŋi oi kae tinaine Salem ore kiŋ koitofukeru Anutu ropekiinere soriŋ gio siŋaŋ goya. Oŋu gomeAbrahamji kiŋ koitoine koitoine jigo qaku gbiŋ eyarerukirieru moreŋineo wareya, damaŋ oo wareru Abrahambofukeru mifia teya.*

2 Mifia teko meboine sosowo boroiŋgaru teŋgonemoakoŋ moakoŋ 1/10 roru pesiŋine ruaru oteya.Melkisedek tina ore fuŋine oi “Eebobo posiinere kiŋkoito.” Tinainere so rone “Eebobo posiinere kiŋ koito”fukeya eru jikigaru oŋuakoŋ “Salemde kiŋ koito” goya.Salemde kiŋ koito tina ore fuŋine oi “Womore kiŋ koito.”3 Melkisedekji maŋgomamaine tomiri, daritifepuinetomiri, fufuke damaŋine tomiri eru komeine tomiri.*Oŋu soriŋ gio siŋaŋ qoruine fukeru damaŋ tatariine* 6:19: Lew 16.2 * 6:20: Kiki 110.4 * 7:1: Jen 14.17-20 * 7:3: BiŋeBuŋooMelkisedekre maŋgomama eru daritifepu, fufuke eru kome damaŋineoi so mitaniŋgaga.

Page 19: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 7:4 19 Hibru 7:9tomiri go ropeiŋ. Iŋoji Anuture Madere kamasi oŋuinefukega.

4 Miminenoŋuŋ Abrahamde arambobo mosijiMelkisedekre fuŋne yaduko oi iŋi ŋone mukuinebi:Abraham iŋoyoŋe mebo ya kuririineke kigaku roruwareya, oone me yoyoka (10) sosowo osoeru mobeinemoakoŋ roru Anuture pesiŋ ruaya. Ore eru Melkisedekjiforiine ropekiine yobu fuŋine mo fukega. 5 AnutujiKadi buŋoo buŋo iŋi mitiga noreme pega, “Liwaireosigidaone ŋi igodoŋ yabebi soriŋ gio bobo Liwait fukebikufufuŋ yoŋoji meboyaŋuŋ me yoyoka (10) sosowoosoeru oone mobeine moakoŋ roru Anuture pesiŋ ruayareeinebi.” Yoŋoji ŋoŋo oŋuine Abrahamde osigidapufukegobiyoŋ, oi jibu yoŋoyaŋunde kufufuŋpu ŋoŋoremeone pesiŋnoŋuŋ oi raugaenimiŋ.*

6 Mimiti buŋo oŋu pegayoŋ, Melkisedekji Liwaireosigida mo so fukega. Oi jibu Abrahamji Anuture jo-jofo buŋo mane sabareku goku meboine osoeru teŋgonemoakoŋ 1/10 roru Anuture pesiŋ ruaya, oi raugaru mifiateya. 7 Sogunenoŋunde mea yukuo gogobeneŋ, yoŋojimifia norebi gogobeneŋ. Buŋo oi mugakimiŋ ore embim-biŋgaegobeneŋ.

8 Kufufuŋ noŋuŋ teŋgone moakoŋ 1/10 roru Anuturepesiŋ ruaegobeneŋ, oi morende soriŋ gio bobo Liwaityoŋoji raugaegobi. Yoŋoji moreŋgo goku komeegob-iyoŋ, Sombuŋgo paibe more kitiŋgaku mibi sanaŋgarugo ropeiŋ, iŋoji oi raugaega. 9 Abrahamji meboine os-oeru me yoyoka sosowo oone mobeine moakoŋ 1/10roru Anuture pesiŋ ruaya, iŋoji oi osigidaine Liwaireoŋuakoŋ bonieru ruaya. Oŋu mibeneŋ soine sagana.Damaŋ yoo teŋgone moakoŋ 1/10 roru Anuture pesiŋ* 7:5: Jare 18.21

Page 20: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 7:10 20 Hibru 7:18ruaegobeneŋ, oi ŋasonoŋuŋ Liwaire osigidapuji raugae-gobi. 10 Oŋuakoŋ igokoine Liwai fukeiŋ ore manesukuiŋore pesiŋ ruaya, ore fuŋine oi iŋi: Liwaiji ŋasoineresaki fugo pekoMelkisedekji damaŋ oo wareru Abrahamkeqoturebu. Oŋu.

Melkisedek oi Yesure soso fukega.11 Anutuji Kadi buŋoo Israel kufufuŋ mitiga noreko ore

so Liwai kubuone ŋi igodoŋ yabebeŋ soriŋ gio siŋaŋnoŋuŋfukeegobi. Gio oi babi oŋuine oiji kuririnoŋuŋ sosowobofukenobeŋ ine, noŋuŋ soriŋ gio siŋaŋ fuŋine more soembimbiŋganobeŋ. Gio ore foriineji so sagaya ore eruYesuji Melkisedek oŋuine fukeya. Ŋiŋigoji oi Arondeburure so oŋu so igodoŋgabi fukeya. 12 Soriŋ giosiŋaŋ gioinere fuŋneji kepiega damaŋ oo Kadi buŋojioŋuakoŋ kepiega. 13 “Soriŋ gio siŋaŋ fuŋine mo,” buŋooi Ofoŋnoŋunde migobeneŋyoŋ, iŋoji Liwai kubuonematayoŋ, kubu mogone fukeya. Kubu ore ŋi moji bojisorinde alatao dimaku gio so baku goya. 14 OfoŋnoŋunjiJuda kubuone fukeya, buŋo oi totogo pega. Mosesji Judakubu yoŋoji soriŋ gio siŋaŋ ganiminde buŋo mo so miya.

Soriŋ gio siŋaŋ Melkisedek oŋuine mo15 Ore eru soriŋ gio siŋaŋ mo Melkisedekre kamasi

oŋuine fukega, oiji buŋo migobenende fori oi totogoakoŋ yaduko sagaga. 16 Iŋoji moreŋ ŋiŋigoji Kadi buŋoboyoberu kubuinere so mitigabuŋ ore eru soriŋ gio siŋaŋso fukeyayoŋ, gogo sanaŋine so jibugaiŋ, ore usuŋinejimaŋgo eteko soriŋ gio siŋaŋ fukeya. 17Moji iŋore fuŋnekitiŋgaku miko Biŋe Quraŋgo iŋi pega, “Goji Melkisedekoŋuine soriŋ gio siŋaŋ fukeru damaŋ tatariine tomiri goropemiŋ.”* 18 Anutuji oŋu miku mimiti fuŋfuŋgaine oiigogaya. Buŋo fuŋfuŋgaine ore usuŋineji mataeme bapi* 7:17: Kiki 110.4

Page 21: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 7:19 21 Hibru 7:26nobeiŋgo embimbiŋgaega, ore eru oi igogaya. 19 Kadibuŋoji ŋiŋigo kuririnoŋuŋ bofukekimiŋ ore so bapinobeya. Mata. Ore eru buŋo buru fuŋfuŋgaine qomukurutifeineo oori fiine yobu noreega. Noŋuŋ oori ore paiodimaku soine Anuture maŋfuŋgo raru oŋga wosiekimiŋ.

20Anutuji soriŋ gio siŋaŋ gariinere buŋomiku oi mimi-paŋ buŋoineji misanaŋgaya. Oŋu eyayoŋ, soriŋ gio siŋaŋgoine yoŋore buŋo oi mimipaŋ buŋoji so misanaŋgabijibu oŋu ebuŋ. 21 Goineji soriŋ gio siŋaŋ mo fukebuŋyoŋ,Anutuji Yesu igodoŋgaru buŋoine oi mimipaŋ buŋoinejimisanaŋgaru iŋi ojiya,“ ‘Goji soriŋ gio siŋaŋ fukeru damaŋ tatariine tomiri go

ropeigoŋ.’ Ofonji mimipaŋ buŋo misanaŋgaya,buŋo oi moke so kepieiŋ.”*

22 Mimipaŋ buŋo ore eru Yesuji jojofo buru gariinere forifukeinde siŋaŋ fukeru dimaga. Oŋu Anutu eru ŋiŋigobotunoŋuŋgo gio baku goga. Jojofo buru oiji raŋgbaŋineodureru fiine yobu fukega.

23 Soriŋ gio siŋaŋ goine oi ronekoŋ kokoine gobuŋ.Komeru gioyaŋuŋ jikigaru baiŋ ore embimbiŋgabuŋ, oreeru oi kokoine gobuŋ. 24Yoŋoji kokoine gobuŋyoŋ, Yesujidamaŋ tatariine tomiri go ropeiŋ, ore eru soriŋ kubaineresiŋaŋ gio oi tatariine tomiri baku go ropeiŋ. 25 Gio oibaku goga ore eru Yesuji ŋiŋigo iŋoreowarebi oga yabemeAnuture maŋfuŋgo raegobi, oi soine sanaŋgaru munaŋqa yareko buŋoyaŋunji komeega. Damaŋ so yoŋore eruAnutu oŋga wosiega ore goga, ore eru soine munaŋ qanore foreega.

26 Soriŋ gio siŋaŋ qoruine oŋuineji soine saga nobeega.Iŋoji tiriine bakare buŋo tomiri eru gbagbataeŋinefukega. Anutuji Yesu agiburaŋ ŋiŋigo noŋundeoneroosoeru ogagame Sombuŋ koroine sosowo petigaru* 7:21: Kiki 110.4

Page 22: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 7:27 22 Hibru 8:3paibere paibe roperu fuŋine mo fukeru goga. 27 Soriŋ giosiŋaŋ goineji ateine ateine rone yoŋoyaŋunde agiburandeeru ore ŋadio kufufuŋ yoŋore agiburande eru jomaji bojirigaru gobuŋ. Yesuji iŋoyoŋunde saki fu kisiŋgako bojiririga oŋuine etebi oŋuine oiji kufufuŋ noŋunde agiburaŋoi ate moakoŋ oo akoŋ keririkeme saga foreya. Ore eruYesuji oi soriŋ gio siŋaŋ goine oŋuine damaŋ so eeiŋgo soembimbiŋgaga.*

28 Anutuji Kadi buŋoine Moses oteme ore so ŋiŋigojiŋi oi igodoŋ yabebi soriŋ gio siŋaŋ qoruine fukeegobi.Moreŋ ŋi yoŋoji usuŋyaŋuŋ tomiri gogobiyoŋ, Anutujiseŋgiŋbaŋgiŋ fukekiminde buŋo oi jiki noreru oi mimi-paŋ buŋoineji misanaŋgaya, ore so Madeine igodoŋgaruqorunoŋuŋ fukega. Qorunoŋuŋ iŋoji kuririine sosowobofukeru damaŋ tatariine tomiri sanaŋine go roperu goiŋ.Oŋu.

8Jojofo buru gariinere soriŋ gio siŋaŋ qoruine

1 Buŋo migobeneŋ ore buŋo koruŋ qoruine oi iŋi:Noŋuŋ soriŋ gio siŋaŋ qorunoŋuŋke fukegobeneŋ.Qorunoŋuŋ iŋoji Sombuŋ kaeo roperu Ropekiinenoŋundemorumboŋ ŋeŋe keririŋineo me furoineo ŋega.*2 Kambaŋ seri soriŋ foriine oi Sombuŋgo pega. Oi moreŋŋiji babaine matayoŋ, Ofonji iŋoyoŋe oi baya. Soriŋ giosiŋaŋ qorunoŋuŋ iŋoji kambaŋ seri sorinde maŋine aribetinaine mokiine yobu oo goku Anutu kiŋaŋ qateinde giobaega.

3 Morende soriŋ gio siŋaŋ qoruine sosowo oi pesiŋyauŋ Anuture ruaru jomaji boji rigaru gonimiŋgo igodoŋyabeegobeneŋ. Ore so soriŋ gio siŋaŋ qorunoŋuŋ Yesuji* 7:27: Lew 9.7 * 8:1: Kiki 110.1

Page 23: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 8:4 23 Hibru 8:9oŋuakoŋ iŋoyoŋeAnuture pesiŋ rua oteya. 4Mosesre Kadibuŋore so pesiŋ yauŋ Anuture ruaenimiŋ ore ŋi igodoŋyabebi gogobi. Ore eru soriŋ gio siŋaŋ qorunoŋuŋ oijimoreŋgo gona ine, iŋojimorende soriŋ gio siŋaŋ fukeiŋgoembimbiŋgana.

5Morende soriŋ gio siŋaŋ yoŋoji morende boji soriŋgoAnutu kiŋaŋ qateinde gio baegobi. Soriŋ oiji Sombuŋsoriŋ kubainere soso eru sasako fukega. Mosesji soriŋkubaine kambaŋ seriji baiŋgo eya, damaŋ oo AnutujiSombuŋ soriŋinere buru oi barariŋga teya. Odu forerusiŋaŋ bobo buŋoine iŋi ojiya, “Mane, tukuo gokandeburu gadube, ya sosowo ore so poretiŋ boyoberu baigoŋ.”Ore so kambaŋ seriji boji soriŋ kubaine bako oiji Som-buŋ sorinde wawakiine fukeya.* 6 Anutuji seŋgiŋbaŋgiŋfukekiminde jojofo buŋo gariine noreko oiji jojofo buŋoraŋgbaŋine odureru fiine yobu fukega. Jojofo buŋo oijiburu gariinere otuŋ fukega. Jojofo buru gariine oiji bururaŋgbaŋine odureru tinabiŋeineke fukega. Tinabiŋe oreso Yesuji jojofo buru gariinere gio fiine yobu oi raugaruAnutu eru ŋiŋigo botunoŋuŋgo dimaku bapi nobeega.Gioine oiji morende soriŋ gio bobo oi kokoine odurerukuririineke fukega.

7 Jojofo buru fuŋfuŋgaineji bakare buŋoine tomirifukeru sagana ine, jojofo buru jikiineji fukeiŋgo mo soodiganobeŋ. 8 Oŋuyoŋ, ŋiŋigoji jibu sembeabi Anutujifuŋneyaŋuŋ bofukeru miyareru iŋi miya,“Ofoŋ nonji iŋi mitigago: Maneniŋ! Damaŋ mo ware

fukeiŋ, oo Israel kubu eru Juda kubu ŋoŋoke jojofoburu gariine ebemiŋ.*

9 Nonji apa ŋasopuŋaŋuŋ meŋaŋunji roru Ijipt kantri-one oga yabebe sakibe warebi yoŋoke jojofo buru

* 8:5: Eks 25.40 * 8:8: Jer 31.31-34

Page 24: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 8:10 24 Hibru 9:2eboŋyoŋ, yoŋoji nonde jojofo buru oi so qakatorureŋgabuŋ. Ore eru nonji oŋuakoŋ oi ŋadi yabeboŋ.Ofoŋ nonji oŋu mitigago. Jojofo buru gariineebemiŋ, oi Biŋe buŋo raŋgbainere so mata.

10Oŋumatayoŋ, damaŋ oiji ware fukeme Ofoŋ nonji Israelkufufuŋ yoŋoke jojofo buru gariine iŋi eru mibe-miŋ: Nonji nakene Kadi buŋo sosowo oi yoŋoremamanesugo ruaru maŋyaŋuŋgo quraŋ oŋuinequraŋgabe peine. Oŋu eku yoŋore Anutu fukebeyoŋoji nonde kufufuŋ fukeru gonimiŋ.

11 Damaŋ oo soguine eru mendaine oi sosowo nondefuŋnemanemukuku gonimiŋ. Ore eru qaqaji mojiOfonde fuŋnemanenimiŋ ore botuyaŋuŋgo so qajiyareru goiŋ. Kakaineji gboine iŋi so ojiiŋ, ‘GojiOfoŋ mane mukuigoŋ.’

12 Iŋi ore noŋ mane muku nuru gonimiŋ: Nonji ee-boboyaŋuŋ sembene oi jureru bokebemiŋ. Agibu-raŋyaŋuŋ niga nuko oi so jikigaru manesubemiŋ.”

13 Anutuji jojofo buruine jikiinere eru “Gariine” mikuoŋuine oiji jojofo buru fuŋfuŋgainere “Oi raŋgbaŋinefukeya,” miko fuŋine oŋu fukeya. Buŋo buru moji damaŋjoroine peku raŋgbaŋine fukega, oiji jibugaiŋgo ega. Oŋu.

9Morende kambaŋ seri soriŋgo Anutu iŋi miteŋ gabuŋ:

1 Anutuji jojofo buru fuŋfuŋgaine ruaru oo oŋuakoŋohoweine baku miteŋ gakiminde buru oi mitigako boy-obebuŋ. Oi boyoberumoreŋgo kambaŋ seri soriŋ kubainebabi peya. 2 Anuture kambaŋ seri soriŋ kubaine oi iŋibabuŋ: Soriŋ maŋine fuŋfuŋgaine oo lambere ŋeŋe eruporoŋ kubaine oi Anuture jiŋo maio uqo ŋeŋeo Anuturebiŋe ruabi ŋeya. Soriŋmaŋine ore tinaine oi soriŋmaŋine

Page 25: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 9:3 25 Hibru 9:8tiriine.* 3Ore ŋadiineo maŋine mo tinaine soriŋ mokiineyobu oi peya. Soriŋ maŋine yoyoka yokore botugo kam-baŋ dobu dimaya.*

4 Soriŋ maŋine mokiine yobu oo juŋ jinaŋ ririgare koroalata eru jojofo burure katapa oi ebu. Alata oi gouljibabaine eru katapa sakiine oi sosowo goulji kefagakiinefukeya. Paora tinaine mana oi goul deroo ruaru katapaore maŋgo siŋaŋ gaegobuŋ. Oŋuakoŋ Aronde toku gbarugidaine popouine eru Anutuji jojofo buruine kogo quraŋ-gako sipaine oi katapa oremaŋgo siŋaŋ gaegobuŋ. Katapamaŋgo ya yokaomo oi oŋu pebuŋ.* 5Katapa paiineo jonumimerereŋ yoyoka goulji babaine oi dimabu. Oi Anu-tuji maŋfuŋgo goko kuririquraŋinere soso fukeya. Jonuyoyoka oi toyakuŋ qorumureru katapa iporoine kefagarudimabu. Katapa iporoine oi Anuture keririkeinde ŋeŋefukeya. Buŋomoakoŋmoakoŋ oi damaŋ yoo bubu poretiŋmimane ekimiŋ ore so mata.*

6 Anuture kambaŋ seri soriŋ kubainere ya sosowo oioŋu burugabi eko soriŋ gio siŋaŋ yoŋoji damaŋ so soriŋmaŋine fuŋfuŋgaine oo roperu Anutu kiŋaŋ qateku gioy-aŋuŋ baku gobuŋ.* 7 Oŋu gobuŋyoŋ, soriŋ gio siŋaŋqoruine iŋoji akoŋ gosa so ate moakoŋ oo soriŋ maŋinemokiine yobu oo roperu goya. Dari roru oo roperuiŋoyoŋunde eru kufufuŋ yoŋoji qaqouma paio agiburaŋebuŋ, ore eru boji rigaru dari keseme wakiya.*

8 Oŋu burugaru ruabi Moro Tiriineji soso oi oduru oijiŋiŋigo iŋi qaji noreru goya: Soriŋ maŋine fuŋfuŋgainejijikigaru dimaga, damaŋ oo Anutuji soriŋ maŋine mokiineyobu ore fuŋine oi totogo so barariŋga yareko gobuŋ.* 9:2: Eks 26.1-30; 25.31-40; 25.23-30 * 9:3: Eks 26.31-33 * 9:4:Eks 30.1-6; 25.10-16; 16.33; Jare 17.8-10; Eks 25.16; Dut 10.3-5 * 9:5: Eks25.18-22 * 9:6: Jare 18.2-6 * 9:7: Lew 16.2-34

Page 26: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 9:9 26 Hibru 9:149 Buŋo oi damaŋ yoore soso fukega. Fuŋine oi iŋi:Ŋiŋigoji yauŋine yauŋine pesiŋ ruaru boji roru warebirigaegobiyoŋ, maŋyaŋunji jibuwomo bofukenimiŋgo em-bimbiŋgaegobi. Maŋyaŋunji agiburaŋ ebuŋ ore eru ke-jigako boji roru wareru Anuture soriŋ kubaineo roperuoŋga wosiegobiyoŋ, oiji agiburaŋyaŋuŋ keririkenimiŋgoembimbiŋgaegobi.10 Uqo yauŋ eru obu yauŋ roru wareru raqo wareqo ebimiti meso fuŋne fuŋne eyareegobiyoŋ, oŋu sakire mimitioi akoŋ boyobeegobi. Ya oi rone sagako eru gobuŋyoŋ,Anuture buru gariinere damanji ware fukeme oo akoŋfuŋgaru so jikigaru sagaiŋ. Oŋu.

Kristo dariinere fuŋne11 Kristoji wareru seŋgiŋbaŋgiŋ noreega ore soriŋ gio

siŋaŋ qoruine fukeya, iŋoji morende kambaŋ seri soriŋŋiji babaine oo so ropeya. Oŋu matayoŋ, Sombuŋgo soriŋkubaine pega, oo ropeya. Soriŋ kubaine oiji ropekiinefuŋine mo fukega. Kuririquraŋineji oi qembibiineke.12 Oo roperu soriŋ maŋine fuŋfuŋgaine petigaru noniŋeru bulmakao madeine yoŋore dari so roru raya. Oŋumatayoŋ, iŋoyoŋunde dari keseme oiji maŋgo eteko Som-bunde soriŋ maŋine mokiine yobu oo ropeya. Oo damaŋmoakonde so ropeko saga foreko pega. Duenoŋuŋ oŋubaru seŋgiŋbaŋgiŋ fukekimiŋ ore kesueko damaŋ tatari-ine tomiri sagaru pe ropeiŋ.

13 Rone moreŋgo noniŋ eru bulmakao ŋi yaberudariyaŋuŋ roru wareru bulmakao ŋigo jeŋoŋine oiji bojirigaru ore komeine oŋuakoŋ roru wareru ŋiŋigo bope-boriŋyaŋuŋke oiji igokuru garu rau yarebi saga yabeya.Oŋu munaŋ qa yarebi oiji sakiyaŋuŋ jureru bagbagbagayabeme gobuŋ.* 14 Oŋu ebuŋ ine, Kristore dariji damaŋ* 9:13: Lew 16.15-16; Jare 19.9, 17-19

Page 27: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 9:15 27 Hibru 9:19yoo munaŋqoqo kamasi oi kokoine odureru iŋi enoreega:Dariineji maŋnoŋuŋ kejigako oi jureru eebobonoŋuŋkome sanaŋinere biŋe fukekimiŋ ore so oi keririkeega.Oŋu enoreko gogo Rauine Anutu kiŋaŋ qateinde gio oiafagaru baku gokimiŋ. Moro Tiriineji go waperu tatariinetomiri go ropeiŋ, iŋoji Kristo bapi gako bakaine tomirigoyayoŋ, noŋunde eru iŋoyoŋe kikisiŋ ee eruAnuture bojilama fukeya.

15 Fuŋine iŋi ore Kristoji jojofo buru gariinere siŋaŋqoruine fukega: Anutuji ŋiŋigo seŋgiŋbaŋgiŋ fukerudamaŋ tatariine tomiri oŋuine gokiminde buŋo kiperuoŋga yabeya, yoŋoji ya oi rauganimiŋ ore manega. Oreeru Kristo igodoŋgako Anutu eru ŋiŋigo botunoŋuŋgomaŋmoakoŋ ekiminde gio baku goga. Jojofo buru fuŋfuŋ-gainere damaŋgo ŋiŋigoji kadi odureru agiburaŋ ebi oijikipe yabeko gobuŋ, Kristoji oi oone pirue yabeiŋ ore erukomeru dueyaŋuŋ baya.

16 Moji yareyaine sosowo gogoine tariiŋ, damaŋ ooogoinere biŋe fukeiŋ ore mitigame buŋo pega, ogoinejiya oi pipa so roiŋ. Pipa matayoŋ, buŋo rauineji komekofuŋineji totogo fukeme ŋonebi damaŋ oo oi soine roiŋ.17 Gariine gome damaŋ oo buŋoine oiji foriineke sofukeiŋyoŋ, buŋo rauineji komeko buŋoine oiji usuŋinekefukeiŋ. 18Buŋo ore so jojofo buru fuŋfuŋgaine oi oŋuakoŋjoma dariine so kesenobuŋ ine, foriineke so fukena.

19 Buru fuŋfuŋgainere fori oi iŋi fukeya: Mosesji Kadibuŋore mimiti buŋo sosowo oi kufufuŋ sosowo yoŋoreoseru ŋadiineo bulmakao madeine eru noniŋ yabekodariyaŋunji wakiya. Wakiko oi roru obuke qodurerulama sikiine boboroŋ yojuŋiru roru ondu sisiineo kiperudario igokurugaru tieko Kadi buŋo Quraŋ lama sakiineoquraŋgaru poporiŋgabuŋ, oi rau teya. Oi rau teru kufufuŋsosowo botuyaŋuŋgo roregaru dari obuo igokurugaru

Page 28: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 9:20 28 Hibru 9:25tieru bokeme oiji rau yareya.* 20Oŋu rau yareru iŋi yajiya,“Anutuji buŋoine reŋganimiŋ ore mitiga ŋareru ŋoŋokejojofo ega ore dariine yo.”21 Oŋu yajiru jikigaru kambaŋ seri soriŋ kubaine oioŋuakoŋ dari oo igokurugaru bokeme rau teya. Mu-naŋqoqo gio baniminde kuriri yareya sosowo oi oŋuakoŋigokurugaru bokeme rau teya.* 22 Anuture Kadi buŋojimitiga ore so oi me oi sosowo oi dariji jurebeneŋ gbag-bataeŋine fukeega. Ore eru moji dari so kongana ine,Anutuji agiburaŋnoŋuŋ so bokena. Oŋu.*

Kristore dariji agiburaŋnoŋuŋ keririkeega.23Morende soriŋ kubaine oi Sombunde soriŋ kubainere

soso eru sasakoMoreŋgo soriŋ eru ore merofu eru jonu oiboji ririga eru oŋuine oiji munaŋ qa yarebi gbagbataeŋinefukebi sagayayoŋ, Sombuŋ soriŋ kubainere yareya ore oiso sagaga. Ore eru Kristoji boji ririga fuŋine mo eya, oijiSombuŋ soriŋgo roperu ore yareyaine sosowo munaŋ qayabeko gbagbataeŋine fukebi sagaya. Boji ririga fuŋinemo oiji morende boji ririga oi odureru bibiineke fukeya.24 Ore fuŋine oi iŋi: Kristoji boji soriŋ maŋine mokiineyobu ŋiji babaine oo so ropeya. Morende soriŋ kubaineoi Anuture soriŋ kubaine foriinere sasako fukeya. KristojiSombuŋ kae foriine oo roperu damaŋ yoo bapi nobeeiŋore minebobonoŋuŋ fukeru Anuture jiŋo maio fukeega.

25 Morende soriŋ gio siŋaŋ qoruineji gosa so jomadariyaŋuŋ roru boji soriŋmaŋinemokiine yobu oo roperugoya. Kristoji ore kamasi so eega. Iŋoji Sombuŋ kaeoate kokoine so ropeya. Anuture boji lama fukeko gosa soqaenimiŋ ore eru paibe so ropeya.* 9:19: Eks 24.6-8 * 9:21: Lew 8.15 * 9:22: Lew 17.11

Page 29: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 9:26 29 Hibru 10:226 Ate moakonji so sagana ine, iŋo Anutuji Sombuŋ

moreŋ bofuke yapeya, damaŋ oone fuŋgaru joiserereŋinebibiineke maneko ateine boakoŋ fukena. Oŋu matayoŋ,morende damanji tariiŋgo eme damaŋ yoo ateinemoakoŋakoŋ agiburaŋ keririkeiŋ ore eru fukeya. Fukeru iŋoyoŋeboji ririga oŋuine eteniminde eru rurua eya. 27 Moreŋŋiŋigo noŋunde buru oi iŋi pega: Noŋuŋ damaŋ mogokomekimiŋ eru ore ŋadio Anutuji buŋonoŋuŋ osoerumitari noreiŋ.

28 Buru ore so Kristoji oŋuakoŋ ŋiŋigo boakoŋ noŋundeagiburaŋ keririkeiŋ ore ateine moakonde so wareru iŋoy-oŋe boji ririga oŋuine eteniminde eru rurua eya. Iŋojidamaŋ mogo kirieru wareiŋ. Agiburande eru moke sowareiŋyoŋ, ŋiŋigo fukeinde ore odigaegobeneŋ, noŋuŋseŋgiŋbaŋgiŋ noreru oga nobeiŋ ore eru fukeiŋ. Oŋu.*

10Ate moakoŋ komego rurua eko saga foreru pega.

1 Kadi buŋo raŋgbaŋine oiji seŋgiŋbaŋgiŋ fukekimindefuŋne foriine oi so fukeyayoŋ, seŋgiŋbaŋgiŋ fukeindesasako oi peya. Anuture Kadi buŋore fuŋne oŋu pegaore eru ŋiŋigo Anutu miteŋ gakimiŋ ore soriŋ kubaineodamaŋ so ropeegobi, yoŋoji qowirieru kuririyaŋuŋkefukenimiŋgo embimbiŋgaegobi. Yoŋoji damaŋ tatariinetomiri pesiŋ yauŋ roru wareru ruaru boji ririga oi akoŋgosa so jikigaru eru gobuŋyoŋ, oiji so sagaya. 2 Oijisagana ine, boji ririga oi soine bokenobuŋ. Soriŋ kubaineoAnutu ohoweine baku miteŋ gabuŋ yoŋoji ate moakoŋmunaŋ qa yabebi gbagbataeŋine fuke forenobuŋ ine, oŋuagiburaŋyaŋunde mimi oi so jikigaru manenobuŋyoŋ,oi jikigaru manebuŋ. Ore eru joma yauŋ oi jikigarupesiŋyaŋuŋ ruaebuŋ.* 9:28: Ais 53.12

Page 30: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 10:3 30 Hibru 10:113 Gosa so boji rigaru gobuŋ, oiji jikigaru agibu-

raŋyaŋunde mimi oi kegbore yareme gobuŋ. 4 Bulmakaoŋi eru noniŋ yoŋore dariji agiburaŋ keririkeiŋgo embim-biŋgaega. Oi esoebuŋyoŋ, quŋgaru go wapebuŋ.

5Ore eru Kristoji moreŋgo wakiru fukeya, damaŋ oo iŋimiya,“Anutu, goji pesiŋ yaunde eru boji riganimiŋ ore so sase

eru gomeŋyoŋ, moreŋgo gogore saki oi bomogarunareya.*

6 Boji rigaru agiburaŋyaŋunde ore eru pesiŋ yauŋineyauŋine ruaru gobuŋ, oi ŋoneru ore eru so jerierugomeŋ.

7 Damaŋ oo iŋi ojiboŋ, ‘Anutu mane, nonji yoo warego.Nonde fuŋne oi papia poporiŋine oo quraŋgabi pega. Ore

so gore maŋ aŋire so eba eku gobemiŋ.’ ”8 Rone iŋi miya, “Pesiŋ yauŋ ruaru boji rigaru agibu-raŋyaŋunji posikeiŋ ore ya fuŋne fuŋne eru gobuŋ, oreeru aŋigoji so fukeko maneru gomeŋ. Oi ŋoneru oreeru so jerieru gomeŋ.” Ya oi Kadi buŋo raŋgbainereso jikigaru eegobiyoŋ, oi jibu oŋu miya. 9 Ore ŋadiineobuŋo iŋi miya, “Anutu mane, nonji yoo wareru gore maŋaŋire so eba eku gobemiŋ.” Oŋu miku Anutu ohoweinebaku miteŋ gakiminde fuŋne fuŋfuŋgaine oi igogaru kadigariine igodoŋgaya. 10 Anuture maŋ aŋiji maŋgo etekosakiineji boji ririga oŋuine ebi tariko ore eru roosoenoreko gbagbataeŋine fuke forebeŋ. Ate moakonde sosakiine kisiŋgaya, oiji damaŋ so sagaru pe ropeiŋ.

11 Damaŋine damaŋine soriŋ gio siŋaŋ sosowo yoŋodimaku soriŋ gioyaŋuŋ baegobi. Jijiki boji oi akoŋrigaru riga eegobiyoŋ, oiji agiburaŋyaŋuŋ keririkeiŋgo* 10:5: Kiki 40.6-8

Page 31: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 10:12 31 Hibru 10:19embimbiŋgaegobi.* 12 Oiji embimbiŋgaegobiyoŋ, Som-bunde soriŋ gio siŋaŋ qoruine Yesu iŋoji ateinemoakondeso agiburande eru sakiine kisiŋgako damaŋ tatariinetomiri sagaru pe ropeiŋ. Moreŋgo boji ririga oŋuine di-maku otebi Sombuŋ soriŋgo roperu Anuture me furoineoŋega.* 13 Oo ŋeku damaŋ botuine yoo Anutuji kisopuineketuŋgame waki yabeko Kristo kufuinere koji* fukebikokoriaŋ enimiŋ ore odigaru goga. 14 Ate moakondeso komego rurua eko boji ririga oŋuine etebi oiji sagaforeko soine ŋiŋigo roosoe nobeko gbagbataeŋine fukeki-minde so fukegobeneŋ. Oŋu soine qowirie nobeko kuriri-noŋuŋ sosowobofukeru damaŋ tatariine tomiri oŋuine goropekimiŋ.

15 Moro Tiriineji oŋuakoŋ buŋo oi kitiŋgaku mikomanegobeneŋ. Rone buŋo iŋi miko pega:16 “Ofoŋ nonji iŋi migo: Damaŋ goineji tariko oo jojofo

buru gariine yoŋoke ebemiŋ, oi iŋi: Nonji Kadibuŋone sosowo oi maŋ wombuŋyaŋuŋgo ruarumamaneyaŋuŋgo quraŋ oŋuine quraŋgabemiŋ.”*

17 Oŋu miku iŋi jikigaya, “Nonji yoŋore agiburaŋ erueebobo jaubaineke ebuŋ, ore eru niga nuko oi so jikigarumanesuku gobemiŋ.”* 18 Buŋo ore so foriine fukekoAnutuji agiburaŋnoŋuŋ bokeme buŋonoŋuŋ tariko oreeru agiburaŋnoŋunde boji rigakiminde kamasi so fukega.Oŋu.

Anutuke yameŋ keku gokimiŋ ore oŋga noreya.19 Ore eru maŋkekerisie ogopunoŋuŋ, Yesure dariji

jure nobeko soine Anuture soriŋ maŋine mokiine yobu* 10:11: Eks 29.38 * 10:12: Kiki 110.1 * 10:13: Rosipuine bawakiyaberu gbiŋ eru mimi eyarenimiŋ ore kufuyaŋunji odetuŋgaru paiyaŋuŋgokoji oŋuine odemagaru gobuŋ. Juda yoŋore fuŋne oŋu. * 10:16: Jer 31.33* 10:17: Jer 31.34

Page 32: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 10:20 32 Hibru 10:26oo ropekimiŋ. Oŋu manesiŋ garu sanaŋgaru maŋyokaso eegobeneŋ. Mata! 20 Yesuji kadi rarainere kadigariine bataniŋgame iŋoyoŋe gogo sanaŋinere kadi fukenoreega. Kadi oi iŋoyoŋunde saki kisiŋgaru oŋuineoiji bataniŋgame pega. Kadi oi oderu Anuture sorindekambaŋ dobu petigaru soriŋ maŋine mokiine yobu ooropekimiŋ. Yesure sakiji maŋgo enoreko kambaŋ dobuoi soine petigakimiŋ. 21 Yesuji soriŋ gio siŋaŋ ropekiinefuke noreega. Iŋoji Anuture kufufuŋ sosowo siŋaŋ noberugoga.

22 Oŋu goga ore eru noŋuŋ kiko bokeru maŋyokasosowo yoberu jijiki akoŋ mamanesiŋ paio dimaku Anu-ture maŋfuŋgo raru oŋga wosiru goinebeneŋ. Dariinejitieme rau noreru maŋnoŋuŋ kejigame oi jureme gbag-bataeŋine fukeru goinebeneŋ. Maŋnoŋunji so jikigaruminoreko koimo goinebeneŋ. Obu yagaŋine raubeneŋbayagaŋ nobeko oŋuine Anutuke qakatoru goinebeneŋ.*23 Anutuji seŋgiŋbaŋgiŋ fukekiminde buŋo kipe noreya,iŋoji buŋoine damaŋ so boyoberu noŋuŋke dimaga. Oŋudimaga ore eru oŋuine fukekimiŋ ore odigaru oori erumifukeeinebeneŋ. Oo tuturi bokeru qiŋ keru dimakusanaŋgaru goinebeneŋ. 24 Manji jojoko eru eebobo fiineekimiŋ ore maŋbapakare eku kikitiŋ ee eku goinebeneŋ.Oŋu gokimiŋ ore damaŋ so sisiŋaŋ ee eku goinebeneŋ.25Goineji yoŋoyaŋundemaŋkekerisie kufufunde tutumaŋbokeegobi, noŋuŋ mosi ore kamasi so eru goinebeneŋ.Oŋu matayoŋ, Ofoŋ wareinde moge ŋoneru damaŋinejibombeŋgaga oŋu manegobeneŋ, ore so yameŋ kekusanaŋgaru maŋbapakare naduŋgaduŋ eku goinebeneŋ.

26 Biŋe buŋo foriine maneru noŋunde aŋigo agiburaŋkosa ekimiŋ ine, agiburaŋnoŋuŋ ore eru pesiŋ boji moekimiŋ ore embimbiŋgakimiŋ. Boji ririga mo oi so bapi* 10:22: Lew 8.30; Eze 36.25

Page 33: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 10:27 33 Hibru 10:32nobeiŋ. 27 Oi so bapi nobeiŋyoŋ, Anutuji buŋonoŋuŋ oimitariku geoine bokirieme painoŋuŋgo ropeiŋgo odigarugburugburu nobeko kokoinoŋuŋ maneru goinebeneŋ.Anutuji kisopuine misi boruŋineji riga yabeiŋ, oreusuŋine oi akoŋ fukeiŋ ore odigaru gokimiŋ.* 28 MojiMosesre Kadi buŋo ŋadi gaga oi buŋo koroineo ruabiyoyoka me yokaomoji buŋoine kitiŋgaku mibi buŋoinekefukeiŋ ine, oi so ŋonemaiŋ etebi komere biŋe fukeiŋ.*

29 Oŋu fukeiŋyoŋ, ŋiŋigo mo oŋuine iŋore buŋoreuruŋu manesugobi? Moji Anuture Madere buŋo ku-fuineji odetaparu bokeega. Jojofo buru gariinere darijiroosoeme gbagbataeŋine fukeyayoŋ, dari oi ya omaineoŋuine bawaki eteega eru yauŋmoriri Rauine Moro Tiri-ine oi igosisi eetega. Moji oŋuine fukeko Anutuji buŋoineosoeru geoine wojimure so oteme sagana? Kadi buŋoqomukuru komere biŋe fukekiminde so fukegobeneŋyoŋ,Anutuji ŋiŋigo oŋuinere geo oi misi boruŋineke otekopaiineo ropeko joiserereŋ mokemoke yobu maneru goiŋ.Wamo joisererenji saga tena? Iŋore fuŋnere uruŋumane-sugobi?*

30 Buŋo mo iŋi pega, “Minde mibe, nunde gube, endeebe oi nonde gio. Nonji ŋiŋigo buŋoyaŋunde geoinebokiriebemiŋ.” Jikigaru buŋo mo iŋi miko pega, “Ofonjikufufuŋpuine ŋoŋore buŋo osoeru mitariiŋ.” Mo mojioŋu miya, niŋoji oi manegobeneŋ.* 31 Anutu gogoRauinere jiŋo maio dimaku waki nobeko meineji nobeiŋoiji momokiine yobu fukeiŋ. Oŋu.

32 Egu gbaŋinimiŋ ore iŋi migo: Anuture tatamajiwareko biŋe gaku tamaebuŋ, damaŋ fuŋfuŋgaine oimanesuku goinebi. Damaŋ oo mamanesinde jigo qaku* 10:27: Ais 26.11 * 10:28: Dut 17.6; 19.15 * 10:29: Eks 24.8 * 10:30:Dut 32.35-36

Page 34: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 10:33 34 Hibru 10:39

joiserereŋ kokoine bofukeru oi jibu jogbasasanaŋ erunadurende gadurebe eru dimaku sanaŋgabuŋ. Oi so nigaŋabeine. 33 Damaŋ goineo mimi qa ŋarebi ŋeriŋetataŋmanebi tumoqoqoo ŋone dendeŋ ŋaberu gobuŋ. Damaŋgoineo ogopuŋaŋuŋ kamasi oŋuakoŋ eŋarebi yoŋorekeririŋgodimabuŋ. 34Goinewiti pigo rua yabebi ŋebuŋ, oiŋone yaberu joiserereŋyaŋuŋmokomaneru gobuŋ. Mebokomoŋ-ŋaŋuŋ imasamakeŋ qaku furu robuŋ, oi jeri paiomane sabareku gobuŋ. Sombunde tebe mariku fuŋinemoso jibugaiŋ, oi pe ŋarega ore maneru ore eru bobomiriŋmaneru gobuŋ.

35 Ore eru koimoŋaŋuŋ damaŋ yoo so bokeinebi. Oiso bokebi Anutuji ore furiine soguine ŋareiŋ. 36 Anutujiya ŋareinde buŋo kipeme pega, ŋoŋoji oi rauganimiŋ oredimagobi. Ore eru Anuture maŋ aŋi boyoberu yobiŋmaneku karieru yameŋ keku gonimiŋ ine, Sombunde biŋeoiji ŋoŋore biŋe fukeiŋ. 37 Iŋi ore dimaku sanaŋgarugoinebi: Damaŋ pompoŋine yobu oi akoŋ jikigaru odiga-beneŋ“Moke wareiŋ, iŋoji ware fukeiŋ. Damaŋine so bojoroko

ropeiŋyoŋ, damaŋinere so poretiŋ wareiŋ.38 Poretiŋ wareiŋyoŋ, nonde ogoji eebobo poretiŋ boy-

obeega, iŋore mamanesinji maŋgo eteko sanaŋ-garu go ropeiŋ. Moke kirieru mamanesiŋinebokeiŋ ine, oi so sagakomaŋneji iŋore so jerieiŋ.”*

39 Buŋo oŋu pegayoŋ, niŋoji ŋiŋigo maŋyaŋuŋ mokekirieru mamanesiŋyaŋuŋ bokeru misi korure biŋe fuken-imiŋ, yoŋore kubuo so dimagobeneŋ. Oŋu matayoŋ,mamanesiŋnoŋuŋ oi siŋaŋ gabeneŋ Anutuji munaŋ qanoreko goku Sombuŋkaeo ropekimiŋ ore so fukegobeneŋ.Oŋu.* 10:38: Hab 2.3-4

Page 35: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 11:1 35 Hibru 11:611

Ŋiŋigo mamanesiŋyaŋunde eru ya iŋi fukeya:1 Mamanesinde fuŋne oi iŋi: Ya fukeiŋ ore origagob-

eneŋ, oi fukeiŋgo ore sanaŋgarumaŋyoka tomirimanesiŋgagobeneŋ. Ya ŋoŋoneine mata ore so eba eku fori-ine ŋoneiŋgo odigaru koimo dimagobeneŋ. 2 Ronereronekoŋgo fuŋgaru ŋiŋigo mamanesiŋyaŋunji maŋgoeyarekomaŋyaŋuŋ kerisiebi Anutuji ŋone yabeme sagakomibooro yareme gobuŋ. 3 Mamanesiŋnoŋunji maŋgoenoreko ya sosowore fuŋne oi iŋi mane taniŋgagob-eneŋ: Anutuji buŋoinemitigaru oiji Sombuŋ erumorendeyareya sosowo bofukeya. Ore eru damaŋ yoo ya ŋonee-gobeneŋ, oi ya ŋoŋoneine oone so qowirieru fukeya.*

Abel, Enok, Noa yoŋore mamanesiŋ4 Kein (Kain) Abel yokoji Anuture boji rigabire Abelji

maŋine kerisieme mamanesiŋineji maŋgo eteko poretiŋreŋgako konduŋineji poretiŋ ropeya. Oŋu ropeko Anu-tuji bojiine ŋoneko sagako mibooroya. MibooromeAbelji posiine fukeya, Anutuji buŋoine oi kitiŋgakumiko mamanesiŋineji maŋgo eteko maneya. Oŋumaneru goku komeyayoŋ, oi jibu damaŋ yoo eeboboinemanebeneŋ buŋo oiji jikigaru maŋnoŋuŋ bapakareru ki-tiŋga noreega.*

5 Ŋi tinaine Enok iŋoji ronekoŋ maŋine kerisieme Anu-tuji buŋoine kitiŋgaku miboorome maneru iŋore jiŋoosagaru goya. Oŋu gowapekomamanesiŋineji Enokmaŋgoeteko Anutuji sakike ogagame Sombuŋgo ropeya. “Anu-tuji ogagame paibe ropeko jikigaru bofukeiŋgo embim-biŋgabuŋ.” Biŋe Quraŋ ore so Enok mamanesiŋinejisabareko so komeya.* 6Maŋine Anutureo kerisiega, iŋoji* 11:3: Jen 1.1; Kiki 33.6-9; Jon 1.3 * 11:4: Jen 4.3-10 * 11:5: Jen5.21-24

Page 36: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 11:7 36 Hibru 11:10buŋo iŋi manesiŋ gaiŋ: Anutuji goga eru Anutuji ŋiŋigoiŋore jiŋo maio sagakiminde baagobi, yoŋo furi yareiŋ.Buŋo yoyoka oi manesiŋ garu soine Anuture maŋfuŋgowareiŋyoŋ, so manesiŋ gaku mo iŋore jiŋo maio sagaiŋgoembimbiŋgakimiŋ.

7 Anutuji Noare ya fukeinde siŋaŋ bobo buŋo barariŋgateya. Barariŋga teko Noaji mane taniŋgaru sombuinefuŋine mo maneru foriine so ŋoneko mamanesiŋinejimaŋgo eteko reŋgaru ogâ baya. Anutuji iŋoyoŋe erugarikiŋpuine ŋeji yabeiŋgo ore maneru ogâ oi baya. Noamamanesiŋinejimaŋgo eteko ogâ baya, eebobo oijimoreŋŋiŋigo fuŋneyaŋuŋ kekesiine barariŋga yareko Anutujibuŋoyaŋuŋ mitariko sibirigabuŋ. Maŋyaŋuŋ so kerisierusibirigabuŋyoŋ, Noare mamanesinji maŋgo eteko Anu-ture jiŋoo posiine fukekiminde yauŋ oi raugaya. ŊiŋigoAnutu manesiŋ gabeneŋ buŋonoŋuŋ mitariko posikee-gobeneŋ, Noaji ore so posiine fukeya. Oŋu.*

Abraham Sara yokore mamanesiŋ8 Anutuji Abraham moreŋ mo iŋore biŋe fukeiŋ ore

miku oo raiŋgo ore oŋga teya. Oŋga teko mamanesiŋinejimaŋgo eteko buŋo oi reŋgaya. Uro raru ropena oi somaneyayoŋ, oi jibu iŋoyoŋunde moreŋ bokeru raya.*

9 Raru raru Anutuji moreŋ iŋore biŋe fukeiŋ oremikipeya, oo ropeya. Roperu kotu fukeru ŋiŋigo eeboboy-aŋuŋ so maneyayoŋ, mamanesiŋineji maŋgo eteya oreeru jibu kambaŋ ako baku ureru oo peku gobuŋ. Ŋasomadeyokaine Aisak Jeikob yokoji oŋuakoŋ Anutuji moreŋyareinde jojofo buŋo oi akoŋ raugaru moreŋ oo jikigarukambaŋ akoyaŋuŋ baku ureru peku gobuŋ.* 10 Sombuŋsiti otuŋineji so goregaiŋ, Abrahamji oi ŋoneiŋgo odigaru* 11:7: Jen 6.13-22 * 11:8: Jen 12.1-5 * 11:9: Jen 35.27

Page 37: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 11:11 37 Hibru 11:16goya. Anutuji siti ore buru ruaru sasakoine baku piotuŋyaŋuŋ sikeku bako sanaŋ qaŋqaŋine pe ropeiŋ, ooropeiŋgo eru odigaru kambaŋ akoo goya.11 Oŋu goku ŋi pogo fukeyayoŋ, mamanesiŋineji maŋgoeteko sanaŋgaru mama fukeya. Abrahamde ŋonuŋ Saraiŋoji kufiŋ goyayoŋ, oi jibu kuagaru made roya. Anu-tuji Abrahamde kufufuŋ soguine fukeinde buŋo kiperuoteya, iŋore eru buŋoineji foriineke fukeiŋgo manesiŋgaru goya. Mamanesiŋine oiji maŋgo eteko madeinefukeko ŋoneya.* 12Ŋi moakoŋ iŋore mamanesinji maŋgoeteko komekiine kamasi fukeyayoŋ, oi jibu iŋoreone ku-fufuŋ soguine yobu fukebuŋ. Bobuŋ qonikiŋgo tamaebijareyaŋuŋ oseiŋgo embimbiŋgagobeneŋ, me mageŋ koeqaŋaŋgo pega, osigidapuineji ore so saueru fukebuŋ.*

Ŋiŋigo yoo Sombuŋ kaere aŋi sogo maneru gobuŋ:13 Ŋiŋigo sunduyaŋuŋ oi migobeneŋ, yoŋo sosowo

maŋyaŋuŋ kerisieru Anutu manesiŋ gaku goku kome-buŋ. Anutuji moreŋ yareinde buŋo kipe yabeko gob-uŋyoŋ, moreŋ oo so ropebuŋ. Oŋumatayoŋ, moreŋyaŋuŋoi jorigo dimaku piku ŋoneru ohoweine baku jeriebuŋ.Ŋoneru mo jerieru iŋi mitaniŋgaru mibuŋ, “Moreŋgokotu fukeru qanda gogobeneŋ.”* 14 Ŋiŋigo yoŋoyaŋundepi moreŋyaŋuŋgo ropeniminde janjaŋbumbuŋ odeegobi,yoŋoji buŋo oŋu miegobi. 15Moreŋ bokebuŋ, ore mane-suku buŋoine minobuŋ ine, yoŋoji soine kirieru oo rabimaŋyaŋunji tarina.

16 Soine kirienobuŋyoŋ, yoŋoji ore eru so manesukugobuŋ. Ore eru matayoŋ, kantri fuŋine mo Sombuŋgopega, oo ropenimiŋgo aŋi sogo maneru gobuŋ. Anutujiyoŋore siti bameore eruAnutu tinaine “NonundeAnutu!”* 11:11: Jen 18.11-14; 21.2 * 11:12: Jen 15.5; 22.17; 32.12 * 11:13:Jen 23.4; 1 Hist 29.15; Kiki 39.12

Page 38: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 11:17 38 Hibru 11:22mikabi oi maneru jerieru yoŋore eru mimi mo so ma-neega.

Abraham, Aisak, Jeikob, Josef yoŋore mamanesiŋ17 Anutuji Abraham eesoigo ruako mamanesiŋineji

maŋgo eteru Aisak Anuture yauŋ oteya. Anutuji Aisakremoreŋ oteiŋgo ojime Abrahamji jojofo buŋo oi rau-gayayoŋ, jibu madeine moakoŋ oi mane tariru oiji bojirigaiŋgo eya.* 18 Anutuji Abrahamde buŋo iŋi ojiya,“Aisakji osigidapugo maŋgo eyareko fukeru gore tina os-igaru gonimiŋ.” Buŋo oi maneyayoŋ, jibu madeine korooruaya.* 19Ruaru iŋi osoeru manesuya, “Komeiŋyoŋ, Anu-tuji soine sanaŋgaru bogboreme komegone pakereiŋ.”Soso buŋo oŋu miya, ore so madeineji moke jikigarukomegone oŋuine pakereme ogagaya.

20 Mamanesiŋineji Aisak maŋgo eteko madeyokaineJeikob eru Esau (Iso) oi mifia yareya. Anuture mifiaoiji damaŋ jikiineo oŋuakoŋ saga yapeko paiyakuŋgoropeeiŋgo ore oŋga wosiya.*

21 Jeikobji komeiŋgo eya, damaŋ oo mamanesiŋinejimaŋgo eteko madeine Josefre madeyoka yoyoka oi mifiayaperu gbaruinere tifeineo roegaruAnutu ohoweine bakumiteŋ gaya.*

22 Josefre komeineji bombeŋgaya, damaŋ oo mamane-siŋineji maŋgo eteko Israel kufufuŋ Ijipt bokeru warebuŋ,ore sunduine oi kegboreru yajiya. Oŋu yajiru jiki qoŋg-buŋine uro yoŋganiminde buŋo oi mitiga yareya. Oŋu.*

Mosesre mamanesiŋ* 11:17: Jen 22.1-14 * 11:18: Jen 21.12 * 11:20: Jen 27.27-29, 39-40* 11:21: Jen 47.31–48.20 * 11:22: Jen 50.24-25; Eks 13.19

Page 39: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 11:23 39 Hibru 11:28

23Mamanesiŋyakunji Mosesre maŋgomamamaŋgo ey-ateko Mosesji fukeya, oi damaŋ oone fuŋgaru kaiŋ yokao-more so sumuŋgabu. Made oi ŋone aŋiineke kamasiinemo fukeya, oi ŋoneru kiŋ koitore mimiti egu odurenimirekokoi so eru madeyakuŋ sumuŋgaru siŋaŋ gabu.*

24 Mosesji sogueme tinaine farao kiŋ oduinere madeoŋgabi mamanesiŋineji maŋgo eteko tina oi osigaiŋgotakigaru farao koitore pi bokeru rauseya.* 25 Soinejikigaru Ijipt yoŋoke agiburande jeri bofukeru oi damaŋpompoŋine kosa jerienayoŋ, gogoine oŋuine oi ŋadi gaya.Oi ŋadi gaku Anuture maŋkekerisie kufufuŋ yoŋoke jiki-gako sisikoŋkoŋ eyarebi oi moko maneru jogbasasanaŋenimiŋ ore maneko ropekiine fukeya. 26 Anutuji furioteiŋ oobe piku dimaku sanaŋgaya. Ore eru Ijipt yoŋojijuŋe masapuyaŋuŋke fukeru batiqatiine tomiri gobuŋ,ore maneko ya wawakiine fukeya. Oiji ya wawakiinefukeko ŋadi gaku Munaŋqoqo Rauineke jikigako iŋoreeru igosisi eteru gobuŋyoŋ, oi maneko jibu foriineke eruropekiine fukeya.

27 Mamanesiŋineji Moses maŋgo eteko Ijipt faraokoitoyaŋunde maŋ egu rigaŋgaiŋ ore kokoi so manerukantriine bokeru wareya. Anutu ŋoŋoneine mata oiŋoŋoneinere kamasi manesuku goya, ore eru yameŋkeku dimaku sanaŋgaya. 28 Mamanesiŋineji maŋgoeteko ŋonemaiŋ kombaŋ* ruaru ore buru mitiga yarekojerieru ŋebuŋ. Qoqokomere mimererenji Ijipt maŋineomoru madepuyaŋuŋ yabeko Israel yoŋore madepuji egukomenimiŋgo ore mitiga yareko mendiyaŋuŋgo dari rau* 11:23: Eks 2.2; 1.22 * 11:24: Eks 2.10-12 * 11:28: Anuturemimererenji Israel ŋiŋigo ŋone yaberu emboŋ eru yadureya ore kombaŋ oinoŋunde buŋoo ‘Ŋonemaiŋ kombaŋ’ mibeneŋ Webo buŋoo ‘Pasowa’ migobi.

Page 40: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 11:29 40 Hibru 11:34tebuŋ.*

29Mamanesiŋyaŋunji Israel ŋiŋigo maŋgo eyareko KoeBoboroŋ oi moreŋ pajiineo rarainere so petigaru ware-buŋ. Ijiptmamari ŋi yoŋoji oi petiganimiŋgo esoebuŋyoŋ,obuji kefa yabeme noru sibirigabuŋ.*

Reihab eru mamanesinde ŋiŋigo yo goine30 Mamanesiŋyaŋunji Israel kufufuŋ maŋgo eyareko

Jeriko taoŋgo wareru saine una 7:de so roregarumoko ra warebi saine sanaŋine oiji kirigaru wakibuŋ.*31 Mamanesiŋineji sau ŋigo Reihab maŋgo eteko iŋieko Anutuji ŋoneru emboŋ eya: Israel minebobo yokojimoreŋ ŋoneru manenimi ore kamiine warebire ogo ekukepore yapeya. Anutuji oi ŋoneru jiki qoqomuku ŋiŋigoyabeko sibirigabi Reihab ŋoneru emboŋ eteme yoŋokemoko so komeya. Oŋu.*

32 Wamo buŋo moke jikigaru minobo? Deiwid, Samueleru kajeqouŋ ŋiŋigo goine yoŋore binaŋ jikigaru minoboine, nonde damanji so sagana.* 33 Mamanesiŋyaŋunjigoine maŋgo eyareko morumboŋ saine saine bouruŋgarusiŋaŋ garu ŋiŋigo botiŋ yabebi eebobo poretiŋ boyoberugobuŋ. Anutuji ya noreinde buŋo kipeme pega, kokoinejibuŋo ore so oŋga wosiru manesiŋ gabi foriine fukemerobuŋ. Goineji laion joma botuyaŋuŋgo oŋga wosirumanesiŋ gabi Anutuji laion mauyaŋuŋ kipeya.*

34 Goineji misi boruŋ maŋgo oŋga wosiru manesiŋ gabiAnutuji misi usuŋine qokobeko so ja yabeya. Goine jigoresiqo sogoji yabeiŋgo ebi Anutuji yoŋore siqo mi maarieme peroriebuŋ. Kokoineji bedaŋine fukeru oŋga wosiru* 11:28: Eks 12.21-30 * 11:29: Eks 14.21-31 * 11:30: Jos 6.12-21* 11:31: Jos 2.1-21; 6.22-25 * 11:32: Koito 6.11–8.32; 4.6–5.31; 13.2–16.31;11.1–12.7; 1 Sml 16.1–1 Kiŋ 2.11; 1 Sml 1.1–25.1 * 11:33: Dan 6.1-27

Page 41: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 11:35 41 Hibru 11:39manesiŋ gabi Anutuji usuŋ yareme sanaŋgabuŋ. Goinejijigo qaku oŋga wosiru manesiŋ gabi Anutuji usuŋ yarememamari sanaŋ qaŋqaŋine fukebuŋ. Kotu yoŋore mamarikubuji warebi goineji oŋga wosiru manesiŋ garu ooneyobe yabebi totieru rabuŋ.*

35 Ŋigo goine tifeyaŋunji komeko oŋga wosiru manesiŋgabi Anutuji bogboreme komegone pakereko mokejikigaru qodurebuŋ. Ŋiŋigo goine kome ŋadiineoseŋgiŋbaŋgiŋ ropekiine bofukenimiŋgo maneru yameŋkeku dimabuŋ. Oŋu dimabi kumunenji yaberu sisikoŋkoŋfuŋne fuŋne eyareku iŋi yajibuŋ, “Anutu mugande pipapirue gukimiŋ.” Oŋu yajibuŋyoŋ, yoŋoji oi usebi jikigaruqaima eyareru gobuŋ.* 36 Goineji Anutu manesiŋ gabiigosisi eku ŋoŋoru joruinekeji yabebi joiserereŋ fuŋnefuŋne bofukeru gobuŋ. Jikigaru goine nigiŋ yaberu witipiine piine oo rua yabebi gobuŋ.*

37 Goine koji yabebi komebuŋ. Goine segeji botiyabebi yoyoka fukebuŋ. Goine jigore siqo sogoji yabebikomebuŋ. Goineji lama sakiine eru noniŋ sakiine oijikambaŋ oŋuine keru kosa raru roregabuŋ. Oŋu wakiqo-qoine yobu fukebi kekesuesue eru sisikoŋkoŋ kosa eyarebigobuŋ.* 38 Sombunde kuririyaŋuŋke fukeru morendeeebobo sembene ore manebi so saga yabeme oo so jiki-gabuŋ. So jikigaru kosa roregaru moreŋ buroineo rawareru tukuine tukuine roperu wakiru kouŋ me moreŋpopouinere maŋgo peku gobuŋ. Oŋu.39Ŋiŋigo sunduyaŋuŋmigo, oi sosowomamanesiŋyaŋunjimaŋgo eyarekomaŋyaŋuŋ kerisiebi Anutuji ŋone yabemesagako mibooro yareme gobuŋ. Oŋu gobuŋyoŋ, oi jibu* 11:34: Dan 3.1-30 * 11:35: 1 Kiŋ 17.17-24; 2 Kiŋ 4.25-37 * 11:36: 1Kiŋ 22.26-27; 2 Hist 18.25-26; Jer 20.2; 37.15; 38.6 * 11:37: 2 Hist 24.21

Page 42: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 11:40 42 Hibru 12:5Anutuji seŋgiŋbaŋgiŋ fuŋine mo noreinde buŋo kipemepega, oo yoŋoreone moji mo so ropeya. Mata. 40 Anutujioi yoŋoyaŋekoŋ matayoŋ, noŋuŋke moko kuririnoŋuŋkefuke forekimiŋ ore manega. Oŋu maneru ore eruseŋgiŋbaŋgiŋ fuŋine mo noreko bofukekiminde buŋoburu ruame pega. Oŋu.

12Anutuji mama enoreru botiŋ nobeega.

1 Ŋiŋigo kubu soguine yobu oŋuineji mamanesindefuŋne kitiŋgakumiku kuaŋ oŋuine rore noberu dimagobi,oi manegobeneŋ. Ore eru noŋuŋ oŋuakoŋ yobiŋnoŋuŋsosowo eru agiburaŋ afaine akoŋ kariŋ nobeega, oibokebeneŋ raine. Anutuji noŋuŋ mamanesinde jigo qakuSatan gbiŋ etekiminde buru ruamepega. Ore eru gogo bo-tuine yo gokukomekimiŋ, botuine oi nadurende gadurebeoŋuine yameŋ keku jigo qaku giniŋgaru rainebeneŋ.2 Yesuji mamanesiŋnoŋuŋ qowirieme fukeko bosoguerusanaŋgaru kuririineke fukeega, Rauine oi jiŋonoŋunjipiku poretiŋ ŋoneinebeneŋ. Iŋoji soine jikigaru Sombuŋkaeo goku jerienayoŋ, oi bokeru wakiru ore mobeine jois-erereŋ maneya. Maripoŋgo suroŋqoqo oŋuine komeindemimi maneru oi so useyayoŋ, oi tumoqoqoo manekukarieru komeya. Komeru Anuture morumboŋ ŋeŋeoroperu me furoineo ŋega.

3 Agiburaŋ ŋiŋigo yoŋoji oŋu kiso etebi joiserereŋmaneya, ŋoŋoji oi manesuku goinebi. Gbaŋiru wirierumaŋwawaki fukeru dimaku mamanesiŋ-ŋaŋuŋ eruooriŋaŋuŋ egu bokenimiŋ ore oŋu eeinebi. 4 Agiburaŋegu ekimiŋ ore jogbasasanaŋ eru jigo qaku gokabi ooagiburande Rauji darijombuŋ (jobu) so ŋabeya. 5Mamajiodumadepuine yoŋore uŋsowoŋ buŋo yarega, Anutujiore so buŋo mo iŋi ŋajime oi niga ŋabeko gogobi,

Page 43: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 12:6 43 Hibru 12:11

“Omadene, Ofonji botiŋ guega, ore erumanende wawaki-ine so eine. Buŋo migareko oo maŋwawaki sofukeru goigoŋ.*

6 Ofonji ŋiŋigo manji jojoko eyareru oi botiŋ yabeega.Ŋiŋigo odumade oŋuine oga yaberu siŋaŋ yabeega, yoŋo

sosowo kobinji yabeega.”7Odumademomamaineji so botiŋgako kosa gona, oŋuineiŋore odumade so fukena. Ore eru Anutuji ŋoŋo odumadeoŋuine eŋareega. Ore eru yobiŋ ŋareme oi botiŋ ŋabeindekamasi manesuku maneku karieru poretiŋgaru goinebi.8 Anutuji odumadepuine sosowo botiŋ yabeega ore soŋoŋo so botiŋ ŋabena ine, iŋore odumadepu foriine sofukenobuŋ. Oŋu ŋoŋo-ŋaŋunde aŋigo begu yauŋ odu-made mamaŋaŋuŋ tomiri oŋuine fukenobuŋ.

9 Buŋo oi moke iŋi mibemiŋ: Morende mamapujibotiŋ nobebi oi araŋ ba yareru gobeŋ. Sakire mama-puji wawakiine fukegobiyoŋ, mande Mamanoŋunji fori-ine eru ropekiine fukega. Ore eru iŋore buŋo ru-rumaŋgo raru poretiŋgaru goku sanaŋgabeneŋ sagaiŋ.10 Sakire mamapunoŋunji yoŋoyaŋunde mamanere soyameŋ kekumoreŋgo damaŋ pompoŋine gokimiŋ ore erubotiŋ noberu goegobi. Yoŋoji oŋu goegobiyoŋ, Anutujiroosoe nobeko iŋore so gbagbataeŋine fukekimiŋ ore erubotiŋ nobeega. Oŋu eru fofori fiine eru seŋgiŋbaŋgiŋfukekimiŋ ore manega.

11 Moji botiŋ nobeko damaŋ oo akoŋ jeri kamasi so ee-gobeneŋyoŋ, beusembe joiserereŋineke maneegobeneŋ.Buŋo oi foriineyoŋ, ore fori oi jiki iŋi fukeiŋ: Anutujiŋiŋigo oŋuine oiji bogbore yabeega, yoŋore eeboboy-aŋunji poretiŋgame womo qa yareko maneru gonimiŋ.Oŋu.* 12:5: Job 5.17; Qoq 3.11-12

Page 44: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 12:12 44 Hibru 12:17Uŋsowoŋ eru siŋaŋ bobo buŋo goine

12 Ore eru “Gbeoŋaŋuŋ tariko meŋaŋuŋ yobiŋgarugbaŋiru dimaga, oi bofeŋgaku botiŋgainebi. Quŋaŋuŋpougaru dikaŋ-ŋaŋuŋ mukuga, oi basanaŋ gainebi.” Biŋebuŋo mo oŋu pega.* 13 Odeqindoŋinekeji odefosiruwakiru qame kufuineji mukuru egu sembea foreiŋ. Buŋoore so ogoŋaŋuŋ qoqomuku so eteinebiyoŋ, fiaiŋgo oreyameŋ keku goinebi. Biŋe buŋo mo iŋi pega,“Kufu oderu rarainere kadiŋaŋuŋ botiŋ gabi poretiŋ

fukeinebi.”Buŋo ore so beufi naduŋgaduŋ eku goinebi.*

14 Ŋiŋigo sosowo yoŋoke womoo maŋmoakoŋ gonimiŋore sanaŋgaru yameŋ keku goinebi. Moji gogo gbag-bataeŋine so bofukeiŋ, iŋo mo Ofoŋ so ŋoneiŋ. Ore eruAnutuji bagbagbaga ŋabeiŋ ore yameŋ keku dimainebi.15 Moji Anuture yauŋmoriri egu odureru so rauganimiŋore sisiŋaŋ ee eku goinebi. Uqo gioo wou mokiinekeoi goduineke unugaegobeneŋ. Ore so maŋmokire fuŋnesosowo oi igogainebi. So igogabi oiji sogueru waperubojiqojibu eŋareko kokoine ŋoŋoremanji egu kebojigaiŋ.*

16 Oŋuakoŋ moji boesau egu eiŋ me Esau (Iso) oŋuinewuwunuŋineke egu eku goiŋ ore sisiŋaŋ ee eku goinebi.Esauji moru made fukeya ore merofu rauine fukeyayoŋ,buŋo oi uqo ateine moakoŋ noiŋ ore eru igogaya. Igogakogboine Jeikobji merofure buŋo oi uqo oiji furiine baruraugaya.* 17 Jiki jojofo buŋoyakunde so fukeko Ma-mainere mifiaji Jeikobre paio ropeya, ŋoŋo oi manegobi.Oŋu ropeko Esauji mifia oi raugaiŋgo maneru karierukuyome jiŋo kuineji wakiya. Oŋu yameŋ keku karieyayoŋ,jibu buŋo gboineke kipebu, oi kepieinde fuŋne mo so* 12:12: Ais 35.3 * 12:13: Qoq 4.26 * 12:15: Dut 29.18 * 12:16:Jen 25.29-34

Page 45: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 12:18 45 Hibru 12:23bofukeya. Ore eru moru madeinere mifia oi raugaiŋgomaneyayoŋ, oo quŋgaru embimbiŋgaya.*

18 Ronekoŋ Israel kufufuŋ yoŋoji Sainai (Sinai) maŋ-fuŋgo wareru dimabi tuku oo misi borunji jaya. Jaku jupupueku wakiru qisiri bako gbuŋparandaŋ qame Anutujioo yoŋoke jojofo buru baya. Sainai (Sinai) tuku oiji mejiyoŋokiminde so fukegayoŋ, ŋoŋoji tuku oŋuine ore maŋ-fuŋgo so wareru waperu gogobi.* 19 Anutuji jojofo buru-ine oi Sainai tukuo iŋi eya: Mimerereŋpuineji qeŋ fuŋinemo putebi keumaŋgaru kirie wareko buŋo sanaŋine mikoore fonuŋine manebuŋ. Oi maneru buŋo oŋuine moke soyajiiŋ ore eru kariebuŋ. Ŋoŋoji tuku oŋuine oremaŋfuŋgoso wareru wape gogobi. 20 Anutuji buŋo sanaŋine mikuiŋi mitiga yareya, “Moji ŋiŋigo me kaneŋ joma moji tukuoi yoŋoiŋ ine, oi koji qabi komeiŋ.” Oŋu mitiga yarekobuŋo oi boyobenimiŋgo maneru yobiŋgaru embimbiŋ-gabuŋ. Ore eru buŋo moke so yajiiŋ ore kariebuŋ.* 21 Yamomokiine yobu oi piku ŋonebi Mosesji iŋi miya, “Noŋkokoi maneru gburugburu nume dimago.”*

22 Ŋoŋo oŋu matayoŋ, ŋoŋo maŋ-ŋaŋuŋ kerisieruZaion tuku bombeŋgaru waperu gogobi. Anutu gogoRauinere siti tinaine Jerusalem Sombuŋgo pega, oomimerereŋpuine ten taoseŋine ten taoseŋine yoŋojikubuine kubuine baku kiki keru woku jeribari eegobi,ŋoŋoji siti oi bombeŋgaru gogobi.

23 Rone fufuke gariine fukeru maŋkekerisie kufufuŋfukebi tinayaŋuŋ Gogore tina buru buk papiago quraŋ-gabi Sombuŋgo pega, ŋoŋoji yoŋore kubu yasogo oi jiki-garu gogobi. Anutuji ŋiŋigo sosowo noŋunde buŋo os-oerumitariega, ŋoŋoji nemunoŋuŋ iŋoke jikigaru gogobi.* 12:17: Jen 27.30-40 * 12:18: Eks 19.16-22; 20.18-21; Dut 4.11-12; 5.22-27* 12:20: Eks 19.12-13 * 12:21: Dut 9.19

Page 46: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 12:24 46 Hibru 12:29Anutuji ŋiŋigo bofosike yabeko qowirieru kuririyaŋuŋkefukeru komebuŋ, ŋoŋoji yoŋore iiruke jikigaru gogobi.24 Ŋoŋoji jojofo buru gariinere siŋaŋ Yesu iŋoreo wareruiŋoke qakatoru dimagobi. Iŋoji dariine tieko rau ŋareega,gogo oŋuineo waperu gogobi. Abelji dariine keseyayoŋ,Yesure dariji Abelre dari odureru buŋo kuririinekeremoge fukega.*

25 Rone ŋi moji moreŋgo goku Anuture maŋ aŋiŋiŋigo barariŋga yareme kokoineji oi maneiŋgo usebiAnutuji geoine bokirieme paiyaŋuŋgo ropeya. Yoŋojioone perorieiŋgo embimbiŋgabuŋ ine, noŋuŋ uruŋu per-orienobeŋ? Damaŋ yoo ogonoŋuŋ moji Anuture maŋ aŋiSombuŋgone barariŋga noreru miega, noŋuŋ oi keomaeru bokegobeneŋ ine, yobiŋgone so yobu peroriekimiŋ.Qoqomukunoŋunde geo fofori painoŋuŋgo ropeiŋ oremanegobeneŋ. Ore eru moji saŋu qamemanegobi, ŋoŋojibuŋo oi maneru reŋgakimiŋ ore kajegi me gbegbedi soeinebi. Kajeboji egu gonimiŋ ore sisiŋaŋ ee eku goinebi.*

26 Ronekoŋ buŋoine yajiko moreŋ igogaruyoyowogayayoŋ, kajeqouŋ buŋoine mo mikipemedamaŋ yoo iŋi pega, “Damaŋ mogo moreŋ moke igogaruyoyowogabemiŋ. Moreŋ akoŋ matayoŋ, ya ebe qonikinjioŋuakoŋ igogaiŋ.”* 27 Buŋo oŋu pegayoŋ, “Damaŋ mogomoke” miga, buŋo ore fuŋine oi iŋi: Anutuji yareyabofukeme pega, oiji akoŋ igogaru kepieiŋyoŋ, Sombundeyareya so kepieiŋ, oiji dimaku sanaŋgaru pe ropeiŋ.

28Noŋuŋqorumaŋ so kepieiŋ, oi raugarudimagobeneŋ.Ore eru “Anutu daŋge!” miku oŋu oiji ohoweine bakumiteŋ gaku beufi oteeinebeneŋ. Oi miine egu odureni-minde kokoi maneru araŋ baku goinebeneŋ. 29NoŋundeAnutuji misi boruŋ oŋuine fukega. Ore eru joineji egu* 12:24: Jen 4.10 * 12:25: Eks 20.22 * 12:26: Hag 2.6

Page 47: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 13:1 47 Hibru 13:6ja nobeko joiserereŋ manekimiŋ ore kokoi paio araŋ bateeinebeneŋ. Oŋu.*

13Uŋsowoŋ buŋo tatariine

1 Maŋkekerisie ogopunoŋuŋ ŋoŋo-ŋaŋe manji jojokonaduŋgaduŋ eku goinebi. 2 Kotu ŋiŋigo botuŋaŋuŋgowarenimiŋ, yoŋo siŋaŋ yaberumaŋgo eyarebi aŋibaŋi bo-fukeenimiŋ. Oŋu eiŋgo ore so niga ŋabeeine. Goineji oŋuebuŋ, oiji Sombuŋ mimerereŋ goine so mane taniŋgarumoko kepore yabebi piyaŋuŋgo gobuŋ.* 3 Goineji witipigo gogobi, oi manesu yareeinebi. Ŋoŋo-ŋaŋe yoŋokenigiŋ ŋabebi gonobuŋ, kamasi oi maneru oi manesuyareeinebi. Goine bosembea yabebi ore joiserereŋinemanegobi, oi ŋoŋo-ŋaŋe oŋu gonobuŋ, oŋuine manerumanesu yareeinebi.

4 Ŋiŋigo jikiboti eru boesau egobi Anutuji yoŋo mi-tari yareiŋ. Ore eru sosowo ŋoŋoji ŋoe ŋonuŋ gogo oiaraŋ babi gbagbataeŋine fukeko ŋoe ŋonuŋ botuyakuŋgokekeroiŋ buŋo wunuŋine mo so eine.

5 Anutuji iŋoyoŋe buŋo mo iŋi mime pega, “Nonjidamaŋ mogo so boke guru ŋadi gubemiŋ.” Buŋo ore erueeboboŋaŋunji roku roiŋ ore ebu so sase eeinebiyoŋ, yape ŋarega, ore eru manebi saga ŋareme jerike goinebi.*6 Oŋu maneru soine kobinoŋuŋke jogbake dimaku iŋimiku gokimiŋ,“Ofonji babapine fukeko moreŋ ŋiŋigoji sibiriga noni-

minde so oŋu so fukegobi. Ore eru kokoi mo somaneru gogo.”*

* 12:29: Dut 4.24 * 13:2: Jen 18.1-8; 19.1-3 * 13:5: Dut 31.6, 8; Jos1.5 * 13:6: Kiki 118.6

Page 48: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 13:7 48 Hibru 13:157 Siŋaŋpuŋaŋunji Anuture buŋo ŋajibuŋ, oi manesu

yaberu goinebi. Eeboboyaŋuŋ uruŋu eru babi gogoy-aŋunji tariya, oimanesukumamanesiŋyaŋundemosi boy-oberu goinebi. 8 Yesu Kristo igokoine tomiri. Rone goya,oi akoŋ muŋambe goga eru damaŋ tatariine tomiri goropeiŋ. 9 Yauŋmoriri jikigaru raugabeneŋ maŋnoŋuŋbasanaŋgako fiaeiŋyoŋ, uqo nokiminde mosi oi meoiji maŋnoŋuŋ basanaŋgaiŋgo embimbiŋgaega. Goinejiuqore sowo fuŋne fuŋne boyobebi eebobo oiji so yobubapi yabeko mujugaya. Ore eru goineji sowo furuinefuruine ŋiŋigo qaji yareegobi, ŋoŋo buŋo oi bokeinebi.(Mosire buŋoji tiŋtuŋ so eŋareine.)

10 Boji ririga koro alata fuŋine mo oi noŋunde pega.Moreŋgo kambaŋ seri soriŋ kubainere gio baegobi, yoŋojiboji fuŋine mo ore mobeine roru noiŋgo embimbiŋ-gaegobi. Anutuji yoŋore buŋo oŋu so mitarime pega.11Moreŋgo soriŋ gio siŋaŋ qoruineji dimakuŋiŋigo agibu-raŋyaŋuŋ keririkeiŋ ore eru joma qaku dariine roru soriŋkubainere maŋine mokiine yobu oo ropeegayoŋ, jomaforiyaŋuŋ oi rorumoreŋ kotu gogobi, ore sa sakiineo raruoo rigabi jaku joseŋgaega.* 12 Ore so Yesu oŋuakoŋ ku-fufuŋpuine iŋoyoŋunde dariji bagbagbaga yabeiŋ ore erusiti sare mendi sakiineo qabi joiserereŋ maneru komeya.

13 Ore eru kae yayaba* gogobeneŋ, noŋuŋ ore sasakiineo raru Yesureo jikigainebeneŋ. Iŋore eru igosisienoreegobi, oi osigaru goinebeneŋ. 14 Oi yoore eru: Sititatariine tomiri pe ropeiŋ, oi moreŋgo so pe nobegayoŋ,siti jiki fuke noreiŋ, oi ŋoneiŋgo janjaŋbumbuŋ oderugogobeneŋ. 15 Ore eru jijiki Yesuji maŋgo enoreko Anu-ture mimiteŋ pesiŋ eru goinebeneŋ. Yesure tina miteŋ* 13:11: Lew 16.27 * 13:13: Moreŋgo damaŋ pompoŋine gogobeneŋ,ore tinaine yayaba.

Page 49: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 13:16 49 Hibru 13:21gaegobi, yoŋore mi bibire foriji Anuture pesiŋ fukega.16Ya pe ŋarega, oi boroiŋgaru bobiaŋ naduŋgaduŋ eegobi,oiji Anuture pesiŋ mo fukega. Anutuji pesiŋ oi ŋonekomaŋineji fiame sagaega. Ore eru oŋu enimiŋ ore so nigaŋabeine.

17 Siŋaŋpuŋaŋunde buŋo reŋgaru usuŋyaŋunde ruru-maŋgo raru goinebi. Gio babuŋ ore ropuyaŋuŋ Anuturejiŋoo ruanimiŋ, yoŋo ore so ŋone ŋaberu maŋ-ŋaŋuŋsiŋaŋ gaegobi. Yoŋoji gioyaŋuŋ oi maŋyobiŋ paio egubanimiŋ. Oiji ŋoŋo so babi ŋabena. Ore eru buŋoyaŋunderurumaŋgo raru gobi jeri paio gioyaŋuŋ babi sagaiŋ.

18 Ŋoŋo niŋore eru Anutu oŋga wosieinebi. Ya sosowooo eebobo tinabiŋeineke ekiminde aŋi pe noreko Anutujiŋonenoberu “Sagaga,”mikomaŋkajenoŋunjimanebeneŋfiaega. Buŋo oi mane mukugobeneŋ. 19 Nonde oŋgawosieinebi ore yameŋ keku yoore eru bapakare ŋabego:Ŋoŋo oŋga wosibi Anutuji damaŋ so bojoroko fiaru soinemoke ŋoŋoreo warebemiŋ.

Iŋi oŋga wosiego.20 Yesuji komeya ore eru lama siŋaŋ tinabiŋeineke

fukeru goga. Dariine keseru ore mogeineji Anuture jojofoburu qakatoru basanaŋgame damaŋ tatariine tomiri peropeiŋ. Anutuji Ofoŋnoŋuŋ iŋo bogboreme komegonepakereru sanaŋgaru goga.

21 Anutu womo Rauineji dobe ŋaberu maŋ aŋiinere soeba eku goniminde kuriri sosowo ŋareeiŋ. Oŋu soinesanaŋgaru gio fiine fuŋne fuŋne baku goinebi. Iŋojiroosoe ŋaberu bapakare ŋabeko Yesu Kristoreo kitiŋgakugogo Anutureo sagaga, oŋuine goinebi. Kristore tinabiŋedamaŋ so miteŋ gabeneŋ damaŋ tatariine tomiri kuriri-ineke pe ropeiŋ. Buŋo oi foriine.

Buŋo tatariine

Page 50: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

Hibru 13:22 50 Hibru 13:2522 O maŋkekerisie ogopune, nonji iŋi weu ŋarego: Biŋe

Quraŋ pompoŋine yo quraŋga ŋarego. Ore eru uŋsowoŋbuŋone yo yameŋ keku raugainebi. 23 Biŋe yo maneniŋ:Maŋkekerisie ogonoŋuŋ Timoti iŋo witi pigone piruebiwakiya. Pipa yoo wapeiŋ ine, noŋ iŋoke wareru ŋoneŋabenimi.

24Momojo buŋo ruabe siŋaŋpuŋaŋuŋ sosowo eru Anu-ture ŋiŋigo gbagbataeŋine sosowo yoŋo yajiinebi. Italiogopunoŋunji momojoyaŋuŋ ruabi ŋoŋoreo foga.

25 Anuture yauŋmoririji sosowo ŋoŋoke pe roperupeine.

Page 51: HibruQuraŋ MojiHibruyoŋoreQuraŋruaya. Mimitaniŋ · fukeru raru warenimiŋ. Kiŋaŋqoqopuineji qowirieru misi boruŋ oŋuine fukeru roware enimiŋ.”* 8Oioŋuyajiyayoŋ,Madeineoibuŋomoiŋiojimepega,

51YEESUS OPOR ELIWA

The New Testament in the Mauwake Language of Papua New GuineaNupela Testamen long tokples Mauwake long Niugini

Copyright © 1998 The Bible Society of Papua New GuineaLanguage: MauwakeTranslation by: Wycliffe Bible TranslatorsThis translation is made available to you under the terms of the Creative CommonsAttribution-Noncommercial-No Derivatives license 4.0.Youmay share and redistribute this Bible translation or extracts from it in any format,provided that:

You include the above copyright and source information.You do not sell this work for a profit.You do not change any of the words or punctuation of the Scriptures.

Pictures includedwith Scriptures and other documents on this site are licensed just forusewith those Scriptures and documents. For other uses, please contact the respectivecopyright owners.2016-08-24PDF generated using Haiola and XeLaTeX on 28 Jul 2020 from source files dated 24 Jul20208f58ca10-b9a9-526e-979e-c3f5d5f85555