Hiệu ứng trong hóa hữu cơ - Copy

8/8/2019 Hiu ng trong ha hu c - Copy

1/24

HA HU C

Ts. Trn Thng Qung

B mn Ha Hu C Khoa Cng Ngh Ha HcTrng i Hc Bch Khoa H Ni


2/24

I.7 Hiu ng trong ha hu c

I.7.1Hiu ng cm ng I (Inductive Effect)

I.7.2Hiu ng lin hp C (Conjugation Effect)

I.7.3 Hiu ng siu lin hp H(hyperconjugation effect)

2


3/24

I.7.1 Hiu ng cm ng I

1. Khi nim:

Xt 2 phn t n gin propan v n-propyl clorua

Khc vi propan, n-propyl clorua c lin kt C-Cl b phncc mnh v pha Cl c m in cao. Nguyn t Cl

mang mt phn in tch m, cn nguyn t C1 mang mtphn in tch dng. Do C1 mang mt phn in tchdng nn i in t ca lin kt C1 C2 b lch v phaC1 , do vy C2 cng mang mt in tch dng phn, linkt C1 C2 b phn cc v pha C1 .

3


4/24

Hiu ng cm ng

n lt lin kt C2 C3 cng b phn cc v pha C2,mc d mc yu hn nhiu

S phn cc khng nhng xy ra cc lin kt C C mcn xy ra cc lin kt C H.

Do s khc nhau v m in gia cc nguyn t dnn s di chuyn mt in tch ca cc lin kt W m xut hin hiu ng cm ng.

K hiu: S dch chuyn electron trong hiu ng cm ngc biu din bng mi tn thng, hng t nguyn tc m in nh hn n nguyn t c m in lnhn v mi tn ny c ghi trn trc lin kt W

4


5/24

Phn loi hiu ng cm ng

C 2 loi hiu ng cm ng: + Hiu ng cm ng tnh Is + Hiu ng cm ng ng Id

5


6/24

Hiu ng cm ng tnh

nh ngha: l hiu ng cm ng c hnh thnh trongphn t trng thi bit lp

V d:

Khng c s tc ng bn ngoi th bn thn n cng c hiu ng ni ti.

6


7/24

Quy c v du ca hiu ng cm

ng tnh Quy c: Nguyn t H trong lin kt C-H c hiu ng cmng I=0, tc l b qua moment lng cc ca lin kt C-H

Nguyn t hoc nhm nguyn t c m in ln, ckh nng ht electron mnh hn H c coi l hiu ng

cm ng m (-I) Nguyn t hay nhm nguyn t c kh nng y electron

mnh hn H c coi l c hiu ng cm ng dng (+I)

7


8/24

Bng quy c du mt s nhm

chc

8


9/24

c im ca hiu ng cm ng

tnh Cc electron W s di chuyn t nguyn t c m innh n nguyn t c m in ln dc theo chiu dilin kt W

Hiu ng cm ng tnh tc dn theo chiu di mch C v

thng thng ch qua vi nguyn t cacbon th hiu ngcm ng khng cn hiu lc

9


10/24

Hiu ng cm ng ng

nh ngha: l hiu ng cm ng xy ra trong phn t cccht di nh hng ca cc tc nhn bn ngoi: intrng, nh sng, s tc ng ca dung mi, tc nhnphn ng, trng thi ang tham gia phn ng

K hiu Id Thng thng hiu ng cm ng ng Id c gy ra do

kh phn cc ca lin kt nn cn c gi l hiung cm ng kh phn cc ca lin kt.

kh phn cc chnh l kh nng phn cc ca lin ktdi tc ng ca iu kin bn ngoi

10


11/24

So snh gia Is v Id

- +Is v +Id bin i cng chiu

- Trong dy halogen th hiu ng cm ng m -Is v -Idbin i ngc chiu.

11


12/24

Vn dng trong ha hu c

- Gii thch tnh axit, baz

- Gii thch chiu hng ca phn ng SN ,SE

12


13/24

Hiu ng lin hp C

1. H lin hp:

-H cc lin kt gm cc lin kt dn v lin kt i lunphin hoc xen k nhau. H lin hp ny thng c gil h lin hp T-T

-H c cc electron p cha chia (electron t do) lin hpvi lin kt i qua 1 lin kt W, hoc c obitan p trngin t (cacboncation) lin hp vi lin kt i qua 1 linkt W. H ny thng c gi l h lin hp p-T

13


14/24

nh ngha hiu ng lin hp

Hiu ng lin hp l s tng tc gia cc electron T (Tlin hp) vi nhau hoc gia cc electron p cha chia vicc electron T (lin hp), gia cc electron T (lin hp) viobitan p cn trng trong h lin hp.

Chiu chuyn dch electron trong hiu ng lin hp ck hiu bng mi tn cong , hng v pha nguyn thay nhm nguyn t c kh nng ht electron (do schnh lch v m in gy nn), hoc hng t phacp electron p cha chia vo lin kt T, hoc t lin kt T

vo obitan p trng.

K hiu C 14


15/24

Phn loi hiu ng lin hp

C 2 loi hiu ng lin hp: + Hiu ng lin hp tnh Cs + Hiu ng lin hp ng Cd

15


16/24

Hiu ng lin hp tnh Cs

nh ngha: l hiu ng lin hp xy ra trong phn t trng thi bit lp.

Qui c v du: + nguyn t hay nhm nguyn t ht electron v pha mnh

th hin hiu ng lin hp m Cs + nguyn t hay nhm nguyn t y electron ra khi pha

mnh s th hin hiu ng lin hp dng + Cs

16


17/24

c im ca hiu ng lin hptnh C

s - Khng gim theo chiu di mch cacbon hay ni cch

khc hiu ng lin hp c tc dng trn sut chiu dimch cacbon ca h

- Hiu ng lin hoepj ch c hiu lc mnh trn h lin hp

phng - S dch chuyn electron T l xut hin cc in tch

dng phn v m phn xen k nhau

17


18/24

Hiu ng lin hp ng

nh ngha: l hiu ng lin hp xy ra trong phn t dinh hng ca iu kin bn ngoi nh: nh sng,trng tc nhn phn ng

V d:

Trong phn t butadien c h lin hp T-T. trng thibit lp trong phn t butadien khng c hiu ng linhp (do khng c s chnh lch m in). Khi ctc dng ca iu kin bn ngoi ( v d khi c s tncng ca tc nhn electrophil) th trong butadien s

xut hin hiu ng lin hp. Trong trng hp nyxut hin hiu ng lin hp

18


19/24

So snh gia Cs v Cd

Cs v Cd bin i cng chiu

19


20/24

Vn dng trong ha hu c

Gii thch c ch cc phn ng electrophil v nucleophil

nh hng sn phm ca phn ng hu c

Gii thch bn vng ca cc sn phm trung gian, cccacbocation, cacboanion ..

20


21/24

Hiu ng siu lin hp H

nh ngha: l hiu ng xy ra do s tng tc ca ccobitan kin kt W trong lin kt C-H (N-H) vi cc obitanelectron T qua 1 lin kt W hay cn gi l s tng tc Wvo T qua lin kt W

C 3 lin kt C-H u lin kt vi lin kt T qua 1 lin kt W K hiu H

c biu din bng mi tn cong t cc lin kt C-H nlin kt W hng v pha lin kt T

21


22/24

Vn dng

Dy hiu ng siu lin hp ca nhm ankyl:

Trong ha hu c, hiu ng siu lin hp thng cdng gii thch v bn cc sn phm, gii thch v bn v nng lng ca cc cht trong qu trnh phn

ng v tnh linh ng ca nguyn t H

22


23/24

23


24/24

Hiu ng mezome v electrome

Hiu ng mezome tng ng vi hiu ng lin hp tnhcs , tc l hiu ng trng thi tnh. K hiu M

Hiu ng electrome tng ng vi hiu ng lin hpng Cd , tc l hiu ng c c khi phn t trng thi

ng. K hiu E Hiu ng Mezome v electrome c ngha rng hn hiu

ng lin hp ch s dch chuyn electron T xut hingay trong nhng phn t cha ch mt lin kt T

24

C

Documents

Hiệu ứng trong hóa hữu cơ - Copy