HİKMET YURDU - Serdargunes' Blog · 2014. 12. 25. · HİKMET YURDU Düşünce – Yorum Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi ISSN: 1308-6944 Hikmet Yurdu, Yıl: 7, C: 7, Sayı: 13,

HİKMET YURDU Düşünce – Yorum Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi

ISSN: 1308-6944

www.hikmetyurdu.com

Hikmet Yurdu, Yıl: 7, C: 7, Sayı: 13, Ocak – Haziran 2014/1, ss. 159 - 195

İlahiyat Alanında Yapılan Alevilik-Bektaşilik Çalışmaları:

Bibliyografik Bir Deneme

Yrd. Doç. Dr. Şeref Göküş

Akdeniz Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Din Eğitimi Anabilim Dalı

[email protected] Özet

Alevilik-Bektaşilik ülkemizde özellikle son yıllarda yapılan en önemli

tartışma konularından biridir. Bu konu, Türkiye Cumhuriyeti’nin Avrupa Birl-

iği’ne katılım süreci ile ulusal bir mesele olmaktan çıkarak uluslararası bir boyut

kazanmaya başlamıştır. Bu konudaki mevcut sorunların belirlenmesi ve bu sorun-

ların en uygun metodlarla çözülmesi için gereken en önemli faaliyet bilimsel

araştırma ve incelemedir. Çünkü bilimsel araştırmalar neticesinde genel geçerliliği

olan ve herkes tarafından kabul edilme ihtimali daha yüksek bir çözüm önerisini

sunmak mümkündür. Bu araştırmada, yaşanan sürece önemli katkıları olan

İlahiyat alanındaki Alevilik-Bektaşilikle ilgili çalışmaların bibliyografyası yapılma-

ya gayret edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Alevi, Bektaşi, İlahiyat, Bilim, Araştırma.

Abstract

Studies on Alawism-Bektashism in the Field of Theology: A Biblio-

graphical Analysis

Alawism-Bektashism is one of the most discussed topics in our country

in recent years. With the accession process of Turkish Republic to the European

Union, the subject began to cease to be a national issue and started to gain an in-

ternational aspect. Scientific analysis and research is the most important thing to

do to identify issues related in these discussions to be able find appropriate meth-

ods to solve them. Only through scientific research, it is possible to propose a solu-

tion that is generally valid and more likely accepted by everyone. In this study, we

have attempted to provide a descriptive bibliography of researches on Alawism-

Bektashism in the field of theology, which has greatly contributed to the process

undergone.

Key Words: Alawi, Bektashi, Theology, Science, Research.

Giriş

İçinde yaşadığımız zaman diliminde sanatta, bilimde ve teknolojide yaşanan hız-

lı gelişmeler neticesinde süreli-süresiz basılı yayınların sayısı o kadar çoğalmıştır ki, bu

yayınların muhtevalarının hepsini bir kitap altında toplayıp araştırmacıların istifadesine

sunmak mümkün değildir. Bu gerçekten hareketle, günümüzdeki ilim adamlarından

bazıları mevcut bilim dallarındaki akademik çalışmalara katkı sağlamak amacıyla bibli-

160 İlahiyat Alanında Yapılan Alevilik-Bektaşilik Çalışmaları: Bibliyografik Bir Deneme

www.hikmetyurdu.com www.hikmetyurdu.net www.hikmetyurdu.org

yografik çalışmalar yapmaktadırlar. Hatta yapılan bu çalışmalar anabilim dallarında

olduğu kadar bu dallara ait alt disiplinlerle de alakalı olmaktadır.

Alevilik ve Bektaşilik, itikadi anlayışı yönünden kelâmî/mezhebî; tutumu ve ritü-

elleri ile dinsel ve folklorik; edebî, tasavvufî ürünleri ile sanatsal; tarih sahnesindeki de-

ğişik tezahürleri ile tarihî; toplumu etkileyen-etkilenen yapısı ile sosyolojik araştırmalara

konu olmuştur. Bunun yanı sıra Alevilik ve Bektaşilik, kâmil insan yetiştirme ve erdemli

toplumlar yaratma projesi olarak psikolojik; doğru bilgi ile tüm bireylerin aydınlatılması

yönüyle eğitim ve eğitim tarihindeki rolü açısından da ele alınıp titizlikle incelenmesi

gereken bir dinî/teolojik olgudur.

Bu çalışmada, Alevilik-Bektaşilikle ilgili yalnızca İlahiyat alanında yapılan kitap,

tezler (doktora ve yüksek lisans) ile makale ve bildirilerin, ulaşılabildiği kadarıyla, bir

bibliyografyası oluşturulmaya gayret edilmiştir. Mevcut çalışmalar hakkında inceleme

yapılırken konu, sadece Alevi-Bektaşi/Alevilik-Bektaşilik kavramlarına ait araştırmalarla

sınırlı tutulmuştur. Alevilik-Bektaşilikle yakından ve uzaktan bağlantılı olan diğer konu-

lar ele alındığında, ilgili çalışmaların sayısının binlerle ifade edildiğini görmek müm-

kündür. Bununla beraber Alevi-Bektaşi/Alevilik-Bektaşilikle ilgili İlahiyat Fakültelerin-

deki Temel İslam Bilimleri, Felsefe ve Din Bilimleri ile İslam Tarihi ve Sanatları bölümle-

ri bünyesindeki anabilim dallarının hepsini kapsayacak bir tarama yapılmıştır. Alan

araştırmasını yaparken Alevilik ve Bektaşilik ile ilgili mevcut çalışmaların daha çok üç

temel konu üzerinde yoğunlaştığı tespit edilmiştir. Bunlar, Aleviliğin tarihsel arka planı,

Aleviliğin sosyo-kültürel yapısı ve Alevilerin din eğitim ve öğretimi ile din hizmetlerin-

den beklentileridir. Her bir başlıkta alanı temsil edecek altı eser zikredilerek, ikisi kısaca

tanıtılmış ve böylece her bir bölümdeki eserlerin bir diğerinden nasıl farklı olduğu oku-

yucunun dikkatine sunulmaya çalışılmıştır.

1. Aleviliğin Tarihsel Arka Planı

Aleviliğin tarihsel arka planı ile ilgili İlyas Üzüm’ün Günümüz Aleviliği, Mustafa

Ekinci’nin Anadolu Aleviliği’nin Tarihsel Arka Planı, Mehmet Saffet Sarıkaya’nın Ana-

dolu Aleviliğinin Tarihsel Arka Planı (XI-XII.) Asırlar), Sönmez Kutlu’nun Alevilik Bek-

taşilik Yazıları (Aleviliğin Yazılı Kaynakları Buyruk, Tezkire-i Şeyh Safî) ile Din Anlayı-

şındaki Farklılaşmalar: Türkiye’de Alevilik-Bektaşilik ve Harun Yıldız’ın Anadolu Ale-

viliği: Amasya Yöresi Bağlamında Bir İnceleme adlı eserlerini örnek göstermek müm-

kündür.

Yrd. Doç. Dr. Şeref Göküş 161

Mustafa Ekinci’nin eseri, alevi düşüncesinin arka planında yer alan Erdebil tek-

kesinin tarihi sürecini ele alarak mezhepler tarihinin ve çağdaş İslam akımlarının meto-

dolojisi ile sağlıklı, betimleyici bilgiler sunmuştur. Özellikle Erdebil tekkesinin kurucusu

Şeyh Safiyyüddin Erdebili’den (1252-1334) başlayarak Şeyh Sadreddin ve onun nesli

Hoca Ali ve torunu Şeyh Cüneyd dönemlerini (1334-1447), başta Aşıkpaşa-Zâde olmak

üzere Hoca Sadeddin Efendi ve Fazlullah b. Ruzbihan gibi klasik kaynaklardan faydala-

narak ele almıştır. Bunun yanı sıra Şeyh Cüneyd’in oğlu Şeyh Haydar ve tarikatı şeyh-

likten şahlığa-devlete götüren süreçte Şah İsmaili; Minorski, Köprülü ve Cahen gibi araş-

tırmacıların eserlerine dayanarak analiz etmiştir. Ayrıca son bölümde Şii fırkaları ve

Kızılbaşlık (Rafizilik) ilişkisini ele alarak Anadolu’daki alevi grupları teolojik ve pratik-

Caferi yönlerden tespit etmeye çalışmıştır. Eser okuyuculara konuyla ilgili tarihsel bir

perspektif sunarken; Alevi-Bektaşi zümrelerin pratik uygulamaları ve adab-erkanı ile

ilgili hususları ise başka çalışmalara ve araştırmacılara bırakmıştır.

Mehmet Saffet Sarıkaya’nın eseri ise, kendi deyimiyle “Anadolu Aleviliğini oluştu-

ran dini anlayış ve hareketleri aydınlatmayı amaçlamaktadır. Bu konu Aleviliğin oluşumu ile

ilgili önemli bilgiler sağlayacağı gibi, aynı zamanda Türklerin İslam’ı benimseme ve yaşama sü-

reçlerindeki bazı müphem noktalara ışık tutacak, günümüz Aleviliğinin tarihi ve fikri kökenlerini

ortaya çıkaracak” bir çalışmadır. Ulaşmak istediği hedefi bu şekilde belirten yazar konuyu

dört bölümde ele almıştır. İlk bölümde XI. ve XIII. yıllarda Anadolu’nun siyasi durumu,

sosyal, kültürel ve ekonomik yapısı hakkında genel bir değerlendirme yapılırken; ikinci

ve üçüncü bölümde Türklerin İslam’ı kabul edişi ile Anadolu’da İslamiyet’in yayılması

ve Aleviliğin Anadolu topraklarında ortaya çıkmasına doğrudan ya da dolaylı etkisi

olan Sünnilik, Nusayrilik, Yezidilik ve Ehl-i Hakk gibi mezheplerden söz edilmektedir.

Son bölümde ise tarihte Türklerin mensup olduğu tasavvufi hareketler, Anadolu’daki

sufi düşünce ve tarikatlar dinsel, sosyolojik, psikolojik ve antropolojik açılardan-

kronolojik olarak-geniş bir kaynak referans gösterilerek ele alınmıştır. Eser özellikle

yazma halindeki fütüvvet-namelere müracaat ettiğinden dolayı doğru ve orijinal tespit-

lerde bulunması bakımından kendisinden sonraki çalışmalara da kaynak teşkil etmekte-

dir.

2. Aleviliğin Sosyo-Kültürel Yapısı

Alevilikle ilgili sosyolojik, antropolojik ve toplumbilim esaslı çalışmaların başın-

da Abdulkadir Sezgin’in Sosyolojik Açıdan Alevilik-Bektaşilik, Necdet Subaşı’nın Alevi Mo-

dernleşmesi: Sırrı Fâş Eylemek, Ramazan Uçar’ın, Sosyolojik Açıdan Alevilik-Bektaşilik-Abdal



Musa Tekkesi Üzerine Bir Araştırma-, Ahmet Yılmaz Soyyer’in, Sosyolojik Açıdan Alevi Bektaşi

Geleneği, Cenksu Üçer’in Tokat Yöresi Alevileri, Tarihçesi, İnançları, Örf ve Adetleri ve Hamit

Aktürk’ün Toplumsal Değişme ve Alevi Dernekleri: Adıyaman Örneği isimli eserlerinden bah-

setmek mümkündür.

Abdulkadir Sezgin’in eseri, Türkiye’de kendisini Alevi-Bektaşi olarak tanımla-

yan, genel olarak Aleviliğe ve Bektaşiliğe yönelik bir tavrı bulunan kesimin Alevilikle

ilgili düşüncelerini, sosyal ve kültürel yapılarını; ayrıca Sünnilerle aralarındaki benzer-

likler ve farklılıklarını ortaya koymaya çalışan bir eserdir. Yazar, eserinde Aleviliğin

doğuşunu ve gelişmesini tarihi bir bakış açısıyla vermiş; günümüzdeki Alevilik-

Bektaşilikle ilgili kavramları, siyasal problemleri, dini nitelikleri ve sosyo-politik davra-

nış modellerini sosyolojinin imkanları dahilinde incelemiştir. Bunun yanında eserde

günümüz Türkiye’sinde Aleviliğin ve Bektaşiliğin sosyo-kültürel yapısı üzerine yapılan

bir alan araştırmanın sonuçlardan hareketle sosyolojik yorumlamalarda bulunulmuştur.

Bu yönüyle eser köy Bektaşiliği ve şehir Bektaşiliği diye tanımlanan grupları kendisin-

den önce konuya yaklaşan bilim adamlarının görüşlerine müracaat ederek temellendi-

ren sosyolojik alanda yapılmış nitelikli bir çalışma hüviyetindedir.

Hamit Aktürk’ün akademik çalışmasında, özellikle köyden kente göç edilmesi

neticesinde şehirleşen ve şehrin modern hayatının ortaya çıkardığı değişmelerle gele-

neksel Alevilikten modern Aleviliğe geçişte yaşanan sürecin nasıl olduğu; bu geçiş süre-

cinde ne gibi sıkıntılar yaşandığı ve bu süreçte Alevilerin sosyo-kültürel yapılarında

meydana gelen yenilikleri-Alevilerin örgütlenmek için yaptıkları girişimleri de dikkate

alarak-yorumlamaya, açıklamaya gayret edilmiştir. Bu bağlamda yazar, öncelikle Alevi-

likle ilgili bazı kavramlar üzerinde durduktan sonra Aleviliğin İslam öncesi temellerin-

den başlayarak, Osmanlı dönemi ile Cumhuriyet dönemindeki tarihsel gelişiminde ya-

şanan mevcut süreci kronolojik olarak ele almıştır. Aleviliğin oluşmasında etkili olan

Hz. Ali, Hoca Ahmet Yesevi ve Hacı Bektaş-ı Veli gibi manevi şahsiyetlerden bahseden

yazar, sosyal değişme ve örgütlenme ile ilgili temel kavramlardan söz ettikten sonra

Adıyaman’daki Alevi örgütleri ve bu örgütlerle ilgili değerlendirmelerde bulunmuştur.

3. Alevilerin Din Eğitim ve Öğretimi ile Din Hizmetlerinden Beklenti-leri

Alevilerin din eğitim ve öğretimi ile din hizmetlerinden beklentileri ile ilgili araş-

tırmaların başında Hüseyin Yılmaz’ın, Alevî-Sünnî Diyalogu: Din Eğitimi Açısından Bir

Değerlendirme, Osman Eğri’nin, Yaygın Din Eğitimi Açısından Bektaşilik, Nurullah Bora’nın


“Çoğulculuk Açısından Alevilere Göre Din Eğitimi ve Öğretimi”, Murat Gevrek’in Alevi Öğ-

renci ve Velilerin Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Derslerine Bakışları, Aybiçe Tosun’un Günü-

müzde Alevilerin Din Eğitim ve Öğretiminden Beklentileri ve Mehtap Tekelioğlu’nun Alevi-

Sünni Evliliklerindeki Çocukların Din Eğitimi: Malatya Örneği isimli eserlerinden söz etmek

mümkündür.

Aybiçe Tosun’un akademik araştırması, Alevi-Bektaşilerin Türkiye’deki din eği-

timi ile din hizmetlerinden beklentilerini konu alan ve giriş hariç iki bölümden oluşan

bir çalışmadır. Yazar konuyu ele alırken öncelikle Alevilik-Bektaşiliğin tarihi arka planı-

nı üç başlık altında genel olarak değerlendirdikten sonra Alevi-Bektaşilerin camilerde

yürütülen hutbeler, vaazlar ve yaz Kur’an kursları ile cami dışında yürütülen Kur’an

kursları ve hizmet içi eğitim gibi yaygın din eğitimi faaliyetlerine dair görüşleri hakkın-

da bilgi vermiştir. İlköğretim ve ortaöğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi ders program-

larında yer alan Alevilik-Bektaşilik konularının neler olduğunu tespit eden yazar, örgün

din eğitimi açısından Alevilik-Bektaşiliğin din eğitimi programlarına alınması ilgili tar-

tışmalardaki olumlu ve olumsuz bazı görüşlerden de söz etmektedir. Bunun yanında

araştırmada, Alevi-Bektaşilerin genelde nasıl bir din hizmeti istedikleri ile özelde Diya-

net İşleri Başkanlığı’nın mevcut yapısı ile verdiği din hizmetlerinin onların beklentileri-

ne cevap verip-vermediği üzerinde de durulmaktadır. Alevi-Bektaşilerin Din Kültürü ve

Ahlak Bilgisi dersi ile ilgili-ulusal ve uluslar arası düzeyde-yaptıkları hukuki faaliyetler

ile Almanya’daki mevcut Alevi din dersi hakkında bilgiler de içeren bu çalışma, bir bü-

tün olarak, Alevi-Bektaşilerin Türkiye’deki din eğitimi ile din hizmetlerine dair bakış

açılarını doğru ve tutarlı bir şekilde tespit etmesi bakımından kayda değer bir araştır-

madır.

Nurullah Bora’nın akademik çalışması, Türkiye’deki ilköğretim ve ortaöğretim

Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi öğretim programındaki Alevilik konusunun miktarı

ve yeterliliği; Alevilerin ülkemizdeki yaygın din eğitimi faaliyeti yapan Diyanet İşleri

Başkanlığı’nın statüsü ve hizmetlerine dair görüşleri ile Alevilerin Cemevleri ve bu ev-

lerdeki din eğitim-öğretimi faaliyetlerinin niteliği hakkındaki düşüncelerini içermekte-

dir. Araştırmada ilk önce Alevilikle ilgili bir literatür taraması yapılarak bu konuya ait

temel bilgilere ulaşılmıştır. Bu süreçten sonra Alevilerin din eğitim-öğretimine dair bek-

lentilerinin neler olduğunu tespit etmek için daha önce yapılan benzer çalışmalar ile

Alevilere ait sivil toplum örgütlerinin internet sitelerinden ilgili kısımlar incelenmiştir.

Neticesinde Alevilerin Türkiye’deki din eğitim-öğretim faaliyetleri hakkında istedikleri

hususların üç temel madde üzerinde yoğunlaştığı tespit edilerek bu isteklerin neler ol-



duğunun ayrıntılı bir şekilde ortaya çıkarılması için bir soru listesi hazırlanmıştır. Yaza-

ra göre hazırlanan bu soru listelerinin doğru tespitlerde bulunabilmesi için kime ya da

hangi kuruma gönderileceği konusunda çok titiz davranılarak objektif bir bakış açısı

yakalanmaya çalışılmıştır. Yapılan bu çalışma sonucunda Alevilere ait vakıf, dernek ve

federasyonlar ile Alevilere mensup eğitimci, yazar, akademisyen ve araştırmacı olmak

üzere birçok farklı kurum ve farklı insana yöneltilen sorular ve alınan cevaplar netice-

sinde oluşan bu araştırma önemli bir muhtevaya sahiptir.

Yukarıdaki söz konusu başlıklara baktığımızda ilkine ait çalışmaların daha çok

İslam Mezhepleri Tarihi, İslam Tarihi, Kelam ve Tasavvuf anabilim dalları mensubu

araştırmacılar tarafından yapıldığı görülmektedir. Öte taraftan diğer iki maddeyi ince-

leme konusu yapan araştırmacılar ise sırasıyla Din Sosyolojisi ve Din Eğitimi anabilim

dallarındaki akademisyenlerdir.

Bu bağlamda yaptığımız araştırma ile İlahiyat alanına ait 68 kitap, 15 doktora te-

zi, 71 yüksek lisans tezi, 241 makale ve 75 bildiri olmak üzere toplam 470 çalışmaya ula-

şılmıştır. Tespit edilen bu eserlerin okuyucular tarafından rahat bir şekilde incelenmesi

için her bölüm kendi içinde numaralandırılarak, yazar soyad ve adlarına göre alfabetik

olarak dizilmiştir. Doktora ve yüksek lisans tezlerinin bağlı bulunduğu anabilim dalları

da ayrıca ifade edilmiştir.

Söz konusu araştırma, İlahiyat alanında Alevilik-Bektaşilik üzerine yapılan tüm

çalışmaları kapsadığı iddiasında olmamakla birlikte, bu konularda yeni çalışmalar yapa-

cak araştırmacılara bir yelpaze tutarak ufuk açıcı olması ümit edilmektedir.

I. Kitaplar

Akkuş, Mehmet, Öztürk, Ali, Yılmaz, Ali, Makalat-Alevi Bektaşi Klasikleri-2, Diyanet

Vakfı Yayınları, Ankara, 2007.

Arabacı, Fazlı, Alevilik ve Sünniliğin Sosyolojik Boyutları, Etüt Yayınları, 2000.

Bakır, Mahmut Riyat, Tasavvufî ve Kavram Olarak Cem ve Bektaşilik’teki Yorumu,

Alternatif Yayınları, 2003.

Bedir, Ahmet, Alevi Kur’an Tefsiri, Altınpost Yayınları, İstanbul, 2012.

Beyaz, Zekeriya, Alevi Dosyası: Alevi-Sünni Sorunu ve Çözüm Yolları: Ehlibeytin

Dışlanmasından Kerbela Katliamına, Sancak Yayınları, İstanbul, 2003.

Bozkuş, Metin, Sivas Yöresinde Alevilik, Sivas, 2000.

Canan, İbrahim, Risale-i Nur Işığında Alevî-Sünnî Meselesi, Nesil Yayınları, İstanbul,

2002.


Çift, Salih, Mısır’da Bektaşilik, Dergâh Yayınları, 2013.

Çoşan, M. Esad, Hacı Bektaş-ı Veli ve Bektaşilik, Server İletişim, İstanbul, 2013.

Doğan, İsa, Anadolu’da Aleviliğin Doğuşu ve Samsun Alevileri, Samsun, 1990.

Doğan, İsa, Türklük ve Alevilik, Samsun, 1997.

Efendi, Ahmet Rifat, Gerçek Bektaşilik, Haz: Salih Çift, İz Yayıncılık, İstanbul, 2007.

Eğri, Osman, Bektaşilikte Tasavvufi Eğitim, Horasan Yayınları, İstanbul, 2001.

Eğri, Osman, Yaygın Din Eğitimi Açısından Bektaşilik, Horasan Yayınları, 2003.

Eğri, Osman, Kitab-ı Dar-Alevi-Bektaşi Klasikleri-3, Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara,

2007.

Eğri, Osman, İlm-i Cavidan-Alevi-Bektaşi Klasikleri-9, Diyanet Vakfı Yayınları,

Ankara, 2008.

Eğri, Osman, Alevi Bektaşi Yolu Hak Muhammed Ali Yolu, Ufuk Kitapları, 2011.

Eğri, Osman, Kitab-ı Cabbar Kulu-Alevi-Bektaşi Klasikleri-7, Diyanet Vakfı Yayınları,

Ankara, 2012.

Ekinci, Mustafa, Anadolu Aleviliği’nin Tarihsel Arka Planı, Beyan Yayınları, İstanbul,

2002.

Fığlalı, Ethem Ruhi, Türkiye'de Alevilik Bektaşilik, Selçuk Yayınları, Ankara, 1990.

Fığlalı, Ethem Ruhi, Geçmişten Günümüze Halk İnançları İtibariyle Alevilik-Bektaşilik,

Türk Halk Kültürünü Araştırma ve Tanıtma Vakfı, Ankara, 1994.

Güngör, Özcan, Arafta’ki Kimlik: Alevilik/Bektaşilik, Akasya Kitap, 2007.

İnan, Mesut-Taştekin, Osman, Alevi Gözüyle Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (Erzincan

Örneği), Rağbet Yayınları, 2013.

Kaplan, Doğan, Erkanname-1-Alevi Bektaşi Klasikleri-5, Diyanet Vakfı Yayınları,

Ankara, 2007.

Kaplan, Doğan, Yazılı Kaynaklarına Göre Alevilik, Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara,

2010.

Keskin, Yahya Mustafa, Değişim Sürecinde Kırsal Kesim Aleviliği-Elazığ Sünköy

Örneği, Avrasya Yayıncılık, Ankara, 2004.

Keskin, Yahya Mustafa, Kentleşme Sürecinde Alevilik, Gelenek ve Modernizm Arasında

Gelgitler-Elazığ Örneği, Özgün Matbaa, İstanbul, 2009.

Kutlu, Sönmez, Din Anlayışında Farklılaşmalar: Türkiye’de Alevilik-Bektaşilik, Diyanet

İşleri Başkanlığı, Ankara, 2003.

Kutlu, Sönmez, Alevîlik-Bektaşîlik Yazıları (Alevîliğin Yazılı Kaynakları: Buyruk,

Tezkere-i Şeyh Safî), Ankara Okulu Yayınları, Ankara, 2006.



Küçük, Abdurrahman-Küçük, Mehmet Alparslan, Türkistan’dan Türkiye’ye Alevilik-

Bektaşilik: (Dinler Tarihi Açısından Bir Yaklaşım), Berikan Yayınevi, Ankara, 2009.

Küçük, Hülya, Kurtuluş Savaşı’nda Bektaşiler, Kitap Yayınevi, 2003.

Ocak, Ahmet Yaşar, Bektaşi Menâkıb-Nâmelerinde İslam Öncesi İnanç Motifleri,

Enderun Kitabevi, İstanbul, 1983.

Ocak, Ahmet Yaşar, Babaîler İsyanı-Aleviliğin Tarihsel Arka Planı-Yahut Anadolu’da

İslam-Türk Heterodoksisinin Teşekkülü, Dergâh Yayınları, İstanbul, 1996.

Ocak, Ahmet Yaşar, Alevî ve Bektaşî İnançlarının İslam Öncesi Temelleri, İletişim

Yayınları, İstanbul, 2000.

Ocak, Ahmet Yaşar, Geçmişten Günümüze Alevi-Bektaşi Kültürü, Kültür ve Turizm

Bakanlığı, Ankara, 2009.

Ocak, Ahmet Yaşar, Türkiye’de Tarihin Saptırılması Sürecinde Türk Sufiliğine Bakışlar:

Ahmed-i Yesevi, Mevlana Celaleddin-i Rumi, Yunus Emre, Hacı Bektaş-ı Veli, Ahilik,

Alevilik-Bektaşilik (Yaklaşım, Yöntem ve Yorum Denemeleri), İletişim Yayınları,

İstanbul, 2009.

Öztürk, Yaşar Nuri, Tarihi Boyunca Bektaşilik, Yeni Boyut Yayınları, İstanbul, 1990.

Sarıkaya, Mehmet Saffet, Anadolu Alevîliğinin Tarihi Arka Planı (XI-XIII.) Asırlar),

Ötüken Yayınları, İstanbul, 2003.

Sezgin, Abdulkadir, Hacı Bektaş Velî ve Bektaşîlîk, Sezgin Neşriyat, 5. b., İstanbul,

1995.

Sezgin, Abdulkadir, Ülkemizde Alevilik-Sünnilik Meselesi, Ecdad Yayınları, Ankara,

1998.

Sezgin, Abdulkadir, Alevilik Deyince, Burak Yayınları, 2001.

Sezgin, Abdulkadir, Sosyolojik Açıdan Alevilik-Bektaşilik, Yeni Türkiye Yayınları,

Ankara, 2002.

Sinanoğlu, Ahmet, Faruk, Türk Kültüründe Alevi-Bektaşi Olgusu, IQ Kültür Sanat

Yayıncılık, İstanbul, 2008.

Sofuoğlu, Cemal-İlhan, Avni, Alevilik Bektaşilik Tartışmaları, Türkiye Diyanet Vakfı

Yayınları, Ankara, 1997.

Soyyer, Ahmet Yılmaz, Sosyolojik Açıdan Alevi Bektaşi Geleneği, Seyran Kitap,

İstanbul, 1996.

Soyyer, Ahmet Yılmaz, 19. Yüzyılda Bektâşîlik, Akademi Kitabevi Yayınları, İzmir,

2005.

Söylemez, Mahfuz, Dastan-ı İbrahim Edhem-Dastan-ı Fatıma-Dastan-ı Hatun Alevi

http://www.msaffets.com/?page_id=36


Bektaşi Klasikleri-6, Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara, 2007.

Subaşı, Necdet, Alevî Modernleşmesi-Sırrı Fâş Eylemek, Ufuk Çizgisi, İstanbul, 2008.

Sunar, Cavit, Melâmilik ve Bektâşîlik, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi


Şeyh Baba Mehmed Süreyya, Tarikat-ı Aliyye-i Bektaşiyye, Türkiye Diyanet Vakfı

Yayınları, Çev: Ahmet Gürtaş, Ankara, 1995.

Şeyh Mahmut Es-Sâlih, Gerçeklerin Işığında Aleviler, Çev: Ahmet Bedir, 2007.

Tarihi ve Kültürel Boyutlarıyla Türkiye’de Alevîler-Bektaşîler-Nusayrîler (Tartışmalı İlmi

Toplantılar Dizisi), Ensar Neşriyat, İstanbul, 1999.

Taşğın, Ahmet, Türkmen Alevileri, Ataç Yayınları, 2006.

Taşğın, Ahmet, Irak’ta Mezhep Çatışmaları Arasında Aleviler ve Bektaşiler, Önsöz

Yayıncılık, 2012.

Taşğın, Ahmet, Dile Gelen Alevilik, Çizgi Kitabevi, 2013.

Teber, Ömer Faruk, Bektâşî Erkânnâmelerinde Mezhebî Unsurlar, Aktif Yayınevi,

Ankara, 2008.

Tuğcu, Hüseyin, Alevi-Bektaşi Kültüründe Şiirlerle Hazreti Muhammed, Genç Erenler


Uçar, Ramazan, Sosyolojik Açıdan Alevilik-Bektaşilik-Abdal Musa Tekkesi Üzerine Bir

Araştırma-, Aziz Andaç Yayınları, İstanbul, 2006.

Uçar, Ramazan, Alevilik-Bektaşilik, Aziz Andaç Yayınları, 2008.

Uluslararası Bektaşilik ve Alevilik Sempozyumu –I-/THE 1 ST INTERNATIONAL

SYMPOSIUM on BEKTASHISM and ALEVISM: BİLDİRİLER-MÜZAKERELER,

Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, İsparta, 2005.

Üçer, Cenksu, Tokat Yöresinde Geleneksel Alevilik, Ankara Okulu Yayınları, Ankara,

2010.

Üçer, Cenksu, Alevilikte Musahiblik, Araştırma Yayınları, 2013.

Üzüm, İlyas, Günümüz Aleviliği, İsam Yayınları, İstanbul, 2000.

Üzüm, İlyas, Kültürel Kaynaklarına Göre Alevilik, Horasan Yayınları, İstanbul, 2003.

Üzüm, İlyas, Günümüz Bulgaristan Aleviliği, Horasan Yayınları, İstanbul, 2007,

Üzüm, İlyas, Tarihsel ve Kültürel Boyutlarıyla Alevilik, İsam Yayınları, İstanbul, 2007.

Yıldız, Harun, Anadolu Aleviliği: Amasya Yöresi Bağlamında Bir İnceleme, Araştırma


Yılmaz, Hüseyin, Alevî-Sünnî Diyalogu: Din Eğitimi Açısından Bir Değerlendirme,

Asitan Yayınları, Sivas, 2011.



II. Tezler

A. Doktora

1. Aktürk, Hamit, Toplumsal Değişme ve Alevi Dernekleri: Adıyaman Örneği, Erciyes Üni-

versitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı, Doktora,

2013.

2. Bozkuş, Metin, Sivas ve Çevresinde Yaşayan Alevilerin İnançları, Ondokuz Mayıs Üniver-

sitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Doktora, 1999.

3. Çiftçi, Şaban, Günümüzde Alevi-Bektaşi Kültüründe Hadis, Süleyman Demirel Üniversi-

tesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Doktora, 2005.

4. Eren, Selim, Sosyolojik Açıdan Ordu yöresi Aleviliği, Ankara Üniversitesi-Sosyal Bilimler

Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı, Doktora, 2002.

5. Güngör, Özcan, Günümüz Alevî-Bektâşî Kimliğine Dair Sosyolojik Bir Araştırma (Beypaza-

rı/Karaşar Örneği), Ankara Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilim-

leri Anabilim Dalı, Doktora, 2007.

6. Kaplan, Doğan, Buyruklara Göre Kızılbaşlık, Selçuk Üniversitesi-Sosyal Bilimler Ensti-

tüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Doktora, 2008.

7. Rençber, Fevzi, Adıyaman’da Alevilik, İstanbul Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü,

Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Doktora, 2012.

8. Selçuk, Ali, Mersin Yöresi Tahtacılarının Dini İnanç ve Uygulamaları, Erciyes Üniversite-

si-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı, Doktora, 2003.

9. Sezgin, Abdülkadir, Türkiye`de Alevilik Bektaşilik Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma, İstan-

bul Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı,

Doktora,1996.

10. Taşğın, Ahmet, Diyarbakır ve Çevresindeki Türkmen Alevilerinde Dini Hayat, Ankara

Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı, Dokto-

ra, 2003.

11. Uçar, Ramazan, Alevi-Bektaşi Geleneği Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma (Abdal Musa Tek-

kesi Örneği), Ankara Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri

Anabilim Dalı, Doktora, 2003.

12. Üçer, Cenksu, Tokat Yöresi Alevileri, Tarihçesi, İnançları, Örf ve Adetleri, Ondokuz Mayıs

Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Doktora,

2005.

13. Yeler, Abdulkadir, Türkiye’de Aleviliğin Kurumsallaşma Süreci: Problemler Çözüm Öneri-

leri, Marmara Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabi-

lim Dalı, Doktora, 2012.

14. Yıldırım, Erdal, Tunceli Aleviliği, Atatürk Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü- Disip-

linlerarası Bölümü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı, Doktora, 2010.

15. Yıldız, Harun, Amasya Yöresi Alevileri Tarihçesi, İnançları, Örf ve Adetleri, Ondokuz Ma-

yıs Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Dok-

tora, 2003.

http://tez2.yok.gov.tr/tezvt/liste.php?-tur=ayrintili&-skip=0&-max=10&Enstitu=95

http://tez2.yok.gov.tr/tezvt/liste.php?-tur=ayrintili&-skip=0&-max=10&ABD=82

http://tez2.yok.gov.tr/tezvt/liste.php?-tur=ayrintili&-skip=0&-max=10&Universite=23











































http://tez2.yok.gov.tr/tezvt/liste.php?-tur=ayrintili&-skip=0&-max=10&Bolum=46






B. Yüksek Lisans

1. Abişoğulları, Seda, Alevî Kaynaklarda Hz. Muhammed, Marmara Üniversitesi-Sosyal

Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans, 2010.

2. Acar, Gülsüm, Tarikatlarda Kadının Konumuna Sosyolojik Bir Bakış (Mevlevilik ve Bektaşi-

lik Açısından Bir Değerlendirme), Cumhuriyet Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü,

Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans, 2009.

3. Ahmed, Şabanali, Bulgaristan’da Alevilik: Yablanovo Örneği, İstanbul Üniversitesi-Sosyal


4. Akbaba, Ahmet Hamdi, Çemişgezek İlçesindeki Alevi Vatandaşlarımızın Dini Yaşantısı,

Sakarya Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı,

Yüksek Lisans, 2002.

5. Aktürk, Hamit, Dini Gruplar Sosyolojisi Açısından Alevilik-Ören Kasabası Örneği-, Fırat

Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek

Lisans, 2004.

6. Alazcıoğlu, Şengül, Sungurlu ve Çevresindeki Alevilerin Kültürel ve Dini Yapısı, Cumhu-

riyet Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı,


7. Aslan, Özlem, Yıldızeli ve Çevresindeki Alevilerin Kültürel ve Dini Yapısı Üzerine Bir İnce-

leme, Cumhuriyet Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Ana-

bilim Dalı, Yüksek Lisans, 2001.

8. Avcı, Muhammet, Kültür ve Yaşayışları Yönüyle Bafra ve Hacıbektaş Veli Alevileri, Erciyes


Lisans, 1999.

9. Aydın, Adem, Akdağmadeni Yöresi Ardıçalanı ve Bozhüyük Köylerinde Alevilik, Atatürk

Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek

Lisans, 2009.

10. Bahacan, Mustafa, Antakya Alevîlerinde Ziyaret Yerleri ile İlgili İnanç ve Uygulamaları,

Cumhuriyet Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim

Dalı, Yüksek Lisans, 2004.

11. Bakır, Abdulbaki, Alevilik'te Erkan ve Düşkünlük, Marmara Üniversitesi-Sosyal Bilimler

Enstitüsü, İlahiyat Anabilim Dalı, Yüksek Lisans, 2009.

12. Bakır, Mahmut Riyat, Tasavvufi Bir Kavram Olarak Cem ve Bektaşilik`teki Yorumu, Anka-

ra Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek

Lisans, 2001.

13. Balkanoğlu, Mehmet Ali, Aleviliğin Günümüzdeki Problemleri, Marmara Üniversitesi-

Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlahiyat Anabilim Dalı, Yüksek Lisans, 2006.

14. Bilişmek, Abdul Bahri, Alevilikte Ayinler, Marmara Üniversitesi-Sosyal Bilimler Ensti-

tüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans, 2006.




















































15. Bora, Nurullah, Çoğulculuk Açısından Alevilere Göre Din Eğitimi ve Öğretimi, Sakarya


Lisans, 2009.

16. Boz, Adem, Bektaşi Tekkelerinin Kapatılmasının Doğurduğu Sonuçlar, Erciyes Üniversite-

si-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans, 1999.

17. Bozkurt, İbrahim, Günümüz Alevî Dedelerinin Eserlerine Göre Alevîlik, Marmara Üniver-

sitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlahiyat Anabilim Dalı, Yüksek Lisans, 2009.

18. Bulut, Kadir, Alevilikte Tanrı Anlayışı, Fırat Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Te-

mel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans, 2011.

19. Büyükyıldırım, Yalçın, Çaldıran Savaşı ve Anadolu Alevileri Üzerindeki Etkileri, Erciyes

Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, İslam Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı, Yük-

sek Lisans, 2012.

20. Caner, Mustafa, Sarıoğlan Yöresi Alevi-Bektaşi İnançlarının Tesbit ve Değerlendirilmesi,

Erciyes Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı,


21. Canpolat, Basri, Günümüz Türkiye’sindeki Dini Akım ve Cemaatlerde Hızır Telakkisi,

Marmara Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlahiyat Anabilim Dalı, Yüksek Li-

sans, 2010.

22. Coşkun, Hasan, Sivas İli Altınyayla İlçesi Yassıpınar ve Serinyayla Köylerinde Alevilik, Er-

ciyes Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı,


23. Çakmak, Erdal, Erzincan Örneğinde Din Eğitimi Açısından Yerleşik İnançlar, Atatürk


Lisans, 2003.

24. Çalışkan, Sermin, Alevilik'te Dört Kapı Kırk Makam, Marmara Üniversitesi-Sosyal Bi-

limler Enstitüsü, İlahiyat Anabilim Dalı, Yüksek Lisans, 2010.

25. Çetin, Murat, Alevîlerin Dinî İnanç ve Yaşantıları (Gölyaka Örneği), Sakarya Üniversitesi-

Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans, 2010.

26. Çiçek, Murat, Gürgentepe (Ordu) Yöresinde Yaşayan Alevilerde Dini ve Sosyal Hayat, Fırat


Lisans, 2007.

27. Çift, Salih, Bursa’da Bektaşi Kültürü ve Ramazan Baba Dergahı, Uludağ Üniversitesi-


28. Demirci, Ali, Hz. Ali - Hz. Fatıma Kızları ve Kız Torunlarının Alevi-Bektaşi Türk Kültürün-

deki Yeri, Gazi Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, İslam Tarihi ve Sanatları Anabi-

lim Dalı, Yüksek Lisans, 2006.

29. Demirel, Ayşe, Yazılı ve Görsel Medya İle İnternette Alevilik Meselesinin Din Eğitimi Açı-

sından İncelenmesi (2000 Sonrası), Marmara Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Fel-

sefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans, 2011.

30. Demirkaya, Reyhan, Sosyal ve Dini Yaşam Açısından Osmancık Aleviliği, Gazi Üniversi-

tesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans,

2012.




















































31. Doğan, Mustafa, Dinî Gruplar Sosyolojisi Açısından Alevîlik-Fethiye Kasabası Örneği, Fırat


Lisans, 2010.

32. Ergün, Hatice, Alevî-Bektaşî Kültüründe Kur’ân-ı Kerim Anlayışı, Fırat Üniversitesi-


33. Ergün, Mustafa, Alevî-Bektaşî Kaynaklarında Yer Alan Fıkhî Bilgiler, Fırat Üniversitesi-


34. Gevrek, Murat, Alevi Öğrenci ve Velilerinin Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Derslerine Bakış-

ları, Cumhuriyet Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabi-


35. Gökdemir, İbrahim, Divriği İlçesinde Yaşayan Alevilerde Dini Hayat ve Yaygın Halk İna-

nışları, Cumhuriyet Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri

Anabilim Dalı,Yüksek Lisans, 2011.

36. Gündüzöz, Güldane, Bektaşi Kültüründe Yemek Motifi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi-


37. Gürer, Yunus, Kuluncak'ta Yaşayan Alevilerde Dini Hayat ve Yaygın Halk İnanışları, Fırat


Lisans, 2008.

38. İzeti, Metin, Makedonya’da Bektaşilik, Dokuz Eylül Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitü-

sü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans, 1998.

39. Kaçar, Cengiz, Arap Alevi-Nusayrilerin Dini ve Sosyal Hayatı (Tarsus örneği), Dicle Üni-

versitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Li-

sans, 2003.

40. Kalaycı, İlknur, Günümüz Anadolu Aleviliği İçerisinde Tezahür Etmiş Ateist ve İslam Dışı

Söylemler, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İs-

lam Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans, 2009.

41. Kaplan, Doğan, Fuat Köprülü`ye Göre Anadolu Aleviliği, Selçuk Üniversitesi-Sosyal Bi-

limler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans, 2002.

42. Kara, Ömer, İstanbul'daki Alevi Vakıf ve Dernekler, Marmara Üniversitesi-Sosyal Bilimler

Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı,Yüksek Lisans, 2003.

43. Kaya, Fikri, Şarkışla Emlek Yöresinde Yaşayan Alevilerin Kültürel ve Dini Yaşantıları Üze-

rine Bir Araştırma, Cumhuriyet Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bi-

limleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans, 2003.

44. Kılıç, Metin, Vezirköprü İlçesi Güldere ve İmircik Köylerindeki Alevî Vatandaşlarımızın Dinî

İnanç ve Yaşayışları, Selçuk Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimle-

ri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans, 2009.

45. Kırboğa, Ziyaeddin, Dini Gruplar Sosyolojisi Açısından İlk Dönem Alevi Düşüncesinin

Teşekkülü, Selçuk Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Ana-

bilim Dalı, Yüksek Lisans, 1999.

46. Köseoğlu, İbrahim, Tadım Köyündeki Alevîlerinin Halk İnançları ve Bunların Dinler Tarihi

Açısından Değerlendirilmesi, Fırat Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din

Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans, 2009.
























































47. Küçük, Sümeyye Gülbay, Elazığ Fevziçakmak, Esentepe ve Yıldızbağları Mahallelerinde

Oturan Tunceli Göçmeni Alevilerde Halk İnanışları ve Bunlara Bağlı Uygulamalardaki Deği-

şimler, Fırat Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim


48. Özalp, Canan Sultan, Alevilik'te Buyruk Kavramı ve İmam Cafer Örneği, Harran Üniver-

sitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans,

2006.

49. Özbakır, Akın, Malatya Kale Yöresi Alevi-Bektaşi İnançlarının Tespit ve Değerlendirilmesi,

Fırat Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü-Felsefe Bölümü, Felsefe ve Din Bilimleri

Anabilim Dalı, Yüksek Lisans, 2010.

50. Savuran, Ömer Faruk, Anadolu Aleviliğinde Düşkünlük Kurumu ve Günümüzde İşlevselli-

ği, Dokuz Eylül Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim


51. Seyman, Adil, Balkanlar'da Alevi Bektaşilik, Marmara Üniversitesi-Sosyal Bilimler Ensti-

tüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans, 2006.

52. Şahin, Hanifi, Batınilik Alevilik İlişkisi, Atatürk Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü,

Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans, 2002.

53. Şanlı, Yaşar, Cem Dergisi'nde Sunulan Alevilik, Karadeniz Teknik Üniversitesi-Sosyal


54. Şeker, Cihat, Alevilik'te Dedelik Kurumu ve İşlevleri, Marmara Üniversitesi-Sosyal Bi-

limler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans, 2005.

55. Şen, İsmail, Demokratik Açılım ve Aleviler, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi-Sosyal

Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans, 2012.

56. Şensizoğlu, Nevzat, Şah İsmail Devrinde Anadolu'da Safevî-Alevî Faaliyetleri, Marmara

Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek

Lisans, 2005.

57. Tarik, Ramazan, Tekirdağ Yöresi Alevi-Bektaşi Kültürü: Kılavuzlu Köyü Örneği, Marmara

Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlahiyat Anabilim Dalı, Yüksek Lisans, 2012.

58. Taşğın, Ahmet, Ereğli ve Çevresindeki Alevilerden Sosyal ve Dini Hayat, Selçuk Üniversi-

tesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans,

1997.

59. Tekelioğlu, Mehtap, Alevi-Sünni Evliliklerindeki Çocukların Din Eğitimi: Malatya Örneği,

Ondokuz Mayıs Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabi-


60. Telimen, Muzaffer, Alevi Gençliği ve Ateizm: İstanbul ve Tunceli Örneği, Süleyman De-

mirel Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı,


61. Tosun, Aybiçe, Günümüzde Alevilerin Din Eğitimi ve Öğretiminden Beklentileri, Ankara


Lisans, 2010.

62. Tuğrul, Talip, Tunceli Aleviliğinde İnanç ve İbadet (Sarı Saltık Ocağı Örneği), Marmara

Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlahiyat Anabilim Dalı, Yüksek Lisans, 2006.




























































63. Tuna, Hacer, Pir Sultan Abdal Kültür Sanat Dergisinde Sunulan Alevilik, İstanbul Üniver-

sitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans,

2011.

64. Türkel, Rifat, İnanç Esasları Açısından Nusayrilik-Alevilik Mukayesesi, Marmara Üniversi-

tesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans,

2001.

65. Ulusoy, Selçuk, Günümüzdeki Alevi Örgütlenmeleri Üzerine Bir İnceleme, Cumhuriyet


Lisans, 2003.

66. Uysal, Ali, Alevi Örgütlenmesi Bünyesinde Cem Vakfı ve Faaliyetleri, Marmara Üniversite-

si-Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlahiyat Anabilim Dalı, Yüksek Lisans, 2002.

67. Ünal, İlhami, Alevilerin Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Derslerinden Beklentileri (Ankara

Örneği), Yüzüncü Yıl Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri

Anabilim Dalı, Yüksek Lisans, 2010.

68. Yakar, Sümeyra, Alevilikte Hak, Muhammed, Ali İnancı, Marmara Üniversitesi-Sosyal


69. Yavuzer, Hasan, Hacıbektaş Yöresi Bektaşi İnançlarının Din Sosyolojisi Yönünden İncelen-

mesi, Erciyes Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim


70. Yıldız, Sadi, Alevilerin Din Eğitiminden Beklentileri, Sakarya Üniversitesi-Sosyal Bilimler

Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans, 2002.

71. Yokuş, Sinan, Hafik Yöresinde Alevi Kültürü ile İnançları, Cumhuriyet Üniversitesi-

Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı,Yüksek Lisans, 2011.

III. Makaleler

1. Akkuş, Mehmet, “19. Asırda Bir Bektaşî İcâzetnâmesi”, Tasavvuf: İlmî ve Akademik

Araştırma Dergisi, C.1, S.1, 1999, ss. 27-39.

2. Alperen, Abdullah, “Alevi(lik) Modernleşmesine Dair Düşünceler”, Dem Dergi,

C.2, S.6, ss. 76-82.

3. Aras, Ahmet, “Türk Kültüründe Alevi-Sünni Birlikteliği”, Türk-İslam Medeniyeti

Akademik Araştırmalar Dergisi, S.2, 2006, ss. 229-231.

4. Ballı, Hasan Hüseyin, “Besim Atalay’ın “Bektaşilik ve Edebiyatı” Adlı Eseri Hak-

kında Bazı Değerlendirmeler”, e-Makâlât Mezhep Araştırmaları, C.4, S.2, 2011, ss. 49-

61.

5. Baş, Eyup, “Ahmed Yesevî’nin Bektaşilik, Alevilik Üzerindeki Etkileri ve Osmanlı

Dini Hayatındaki İzleri”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C.52, S.2,

2011, ss. 21-53.

6. Benli, Yusuf, “Âhilikte Şiîlik Etkisi Ve Âhiliğin Anadolu’da Alevîliğe Tesirleri Me-

selesine İlişkin Bazı Değerlendirmeler”, Hikmet Yurdu, Prof. Dr. Zahit Aksu (1936-

2008) Anısına, C.2, S.3, 2009, ss. 147-180.































7. Bolay, Süleyman Hayri, “Bektaşilik ve Hanefî Mezhebi”, Genç Erenler, Y.3, S.26, 26

Kasım 1997, ss. 7-8.

8. Bolay, Süleyman Hayri, “Günümüz Türkiye'sinde Aleviliğin ve Bektaşiliğin Başlı-

ca Problemleri Üzerine Bir Deneme”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma

Dergisi, C.6, S.13, 2000, ss. 137-152.

9. Bolay, Süleyman Hayri, “Alevilik Felsefi Bir Din Midir? (Alevi-Bektaşi Kardeşle-

rimize Bir Nida!)”, Dinî Araştırmalar, C.12, S.33, 2009, ss. 161-204.

10. Bozkuş, Metin, “Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve Aleviliğin Türkler Arasında Ya-

yılması”, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S.2, 1998, ss. 409-418.

11. Bozkuş, Metin, “Alevî Yurttaşlara Yönelik Dinî Hizmetlerin İcrası Bağlamında Bir

Teklif Denemesi”, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C.10, S.1, 2006,

ss. 1-12.

12. Bozkuş, Metin, “Sivas Yöresi Aleviliğinden Türkiye’deki Alevilik Tartışmaları

Üzerine Bir Analiz”, Dinî Araştırmalar, C.12, S.33, 2009, ss. 253-284.

13. Bozkuş, Metin, “Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve Aleviliğin Türkler Arasında Ya-

yılması”, Anadolu’da Aleviliğin Dünü ve Bugünü, Sakarya Üniversitesi Yayınları,

Sakarya, 2010, ss. 81-102.

14. Bulut, Halil İbrahim-Çetin, Murat, “Gölyaka Alevîlerinin Dinî İnanç ve Yaşantıla-

rı”, e-Makâlât Mezhep Araştırmaları, C.3, S.2, 2010, ss. 165-20.

15. Bulut, Halil İbrahim, “Alevi-Bektaşi Türkmen Geleneğinde Sosyal Dayanışma ve

Kardeşlik Kurumu Olarak “Musahiplik”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma

Dergisi, S.65, 2013, ss. 101-118.

16. Bulut, Halil İbrahim, “Günümüz Aleviliğinde Hz. Ali”, Dem Dergi, C.2, S.6, ss. 22-

28.

17. Buyrukçu, Ramazan-Ramazan Uçar, “Güncel Bazı Alevi-Bektaşi Problemlerine

Abdal Musa Tekkesi Merkezli Bir Bakış”, Dinî Araştırmalar, C.12, S.33, 2009, ss. 89-

98.

18. Çapçıoğlu, İhsan, “Alevilik Konulu İki Araştırma Üzerine”, Ankara Üniversitesi

İlahiyat Fakültesi Dergisi, C.45, S.2, 2004, ss. 405-411.

19. Coşkun, Ali, “Bir Dini Grup Olarak Nusayriler ya da Suriye Aleviliği”, Din Eğitimi

Araştırmaları Dergisi, S.11, 2003, ss. 177-190

20. Çift, Salih, “Osmanlılar Döneminde Bursa’da Bektaşi Kültürü

ve Bektaşi Tekkeleri”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C.10, S.2, 2001,

ss. 225-239.

21. Çift, Salih, “Bursa’da Bektaşi Kültürü”, Bursa’da Dünden Bugüne Tasavvuf Kültürü,

2002, ss. 231-244.

22. Çift, Salih, “1826 Sonrasında Bektaşilik ve Bu Alanla İlgili Yayın Faaliyetle-

ri”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C.12, S.1, 2003, ss. 249-267.

23. Çift, Salih, “Modern Anlamda İlk “Bektaşilik Kitabı” Olarak Mir’âtü’l-Mekâsıd ve

Kaynakları”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C.15, S.1, 2006, ss. 187-

212.


24. Çift, Salih, “Bektâşî Geleneğinde Vahdet-i Vücûd ve İbnü’l-Arabî”, Tasavvuf: İlmî

ve Akademik Araştırma Dergisi, (“İbnü’l-Arabî” Özel Sayısı-II), C.9, S.23, 2009, ss.

257-279.

25. Çift, Salih, “Çağdaş Mısırda Bektaşilik İzleri: Mısırlı Bir Ressam’ın Bu Topraklar-

daki Son Bektaşi Şeyhi Ahmed Sırrı Baba ile İlgili Hatıraları”, Uludağ Üniversitesi

İlahiyat Fakültesi Dergisi, C.20, S.2, 2011, ss.127-152.

26. Çift, Salih, “Mısır’da Bir Bektaşi Dergahı Kütüphanesi”, Tasavvuf: İlmî ve Akademik


27. Çift, Salih, “Elmalı’nın Mısır-Arap Kültürüne Armağanı: Mısır Bektaşiliği”, Elmalı

İlim ve İrfan Şehri, Kutlu Avcı Ofset, Ed. Bilal Kemikli, 2011, ss. 113-128.

28. Çiftçi, Şaban, “Alevilerin Hadis Algısı”, Dem Dergi, C.2, S.6, ss. 16-21.

29. Çubukçu, İbrahim Agah, “Zamanımızda Ege Alevîleri”, Ankara Üniversitesi İlahiyat

Fakültesi Dergisi, C.22, S.1, 1978, ss. 139-149.

30. Çubukçu, İbrahim Agah, “Yaşayan-Alevilik”, İslâm İlimleri Enstitüsü Dergisi [Anka-

ra Üniversitesi İlahiyat Fakültesi], S.4, 1980, ss. 67-78.

31. Çubukçu, İbrahim Agah, “Bugünkü Alevilik”, İslâm İlimleri Enstitüsü Dergisi [An-

kara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi], S.5, 1982, ss. 63-68.

32. Dalkıran, Sayın, “Alevî Kimliği ve Anadolu Alevîliği Üzerine Bir Deneme”, EKEV

Akademi Dergisi, C.6, S.10, 2002, ss. 95-118.

33. Eğri, Osman, “Bektâşîlik'te Tasavvufî Eğitim”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli


34. Eğri, Osman, “Alevi-Sünni Bütünleşmesi İçin Sevgi ve Birlik”, Türk Kültürü ve Hacı

Bektaş Veli Araştırma Dergisi, C.6, S.14, 2000, ss. 39-50.

35. Eğri, Osman, “Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Dersleri ve Alevilik”, Türk Kültürü ve

Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, C.8, S.22, 2002, ss. 165-200.

36. Eğri, Osman, “Yeniçeri Ocağı'nın Manevi Eğitimi ve Bektaşilik”, Türk Kültürü ve

Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, C.8, S.24, 2002, ss. 113-131.

37. Eğri, Osman, “Alevî-Bektaşî Kaynaklarının Neşri Problemi”, Türk Kültürü ve Hacı

Bektaş Veli Araştırma Dergisi, C.9, S.28, 2003, ss. 121-152.

38. Eğri, Osman, “Alevî-Bektâşî Gelenekte Allah, Peygamber ve Ehl-i Beyt Sevgi-

si”, İslâmî İlimler Dergisi, C.1, S.1, 2006, ss. 213-240.

39. Eğri, Osman, “Alevi-Bektâşî Geleneğinde Kur’an Tasavvuru”, İslâmî İlimler Dergisi,

(Kur’an Özel Sayısı: 2), C.2, S.1, 2007, ss. 161-186.

40. Eğri, Osman, “Alevilik-Bektaşiliğin Güncel Sorunları ve Çözüm Önerileri”, Dinî

Araştırmalar, C.12, S.33, 2009, ss. 25-36.

41. Eğri, Osman, “Bektaşilik’te Ahlak Eğitimi”, Anadolu’da Aleviliğin Dünü ve Bugünü,

Sakarya Üniversitesi Yayınları, Sakarya, 2010, ss. 511-540.

42. Eğri, Osman, “Bir Muharremiyye Ekseninde Hz. Hüseyin Algısı ve Alevi-Bektaşî

Erkânına Etkisi”, Dem Dergi, C.2, S.6, ss. 98-109.

43. Ekinci, Mustafa, “Alevîliğin Temel Kaynaklarından Biri Olan Buyruk’un İman ve

İslam Esasları Açısından Değerlendirilmesi”, Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi

Dergisi, S. 13, 2004, ss. 7-40.



44. Erdem, Mustafa, “Aleviler ve Alevilik Meselesi”, Dinî Araştırmalar, C.12, S.33,

2009, ss. 17-24.

45. Eren, Selim, “Günümüz Türkiye Aleviliğinin Sosyolojik Tezahürleri ve Problemle-

ri Üzerine Bir Değerlendirme”, Dinî Araştırmalar, C.11, S.32, 2008, ss. 67-85.

46. Fığlalı, Ethem Ruhi, “Alevîlik-Bektâşîlik Tartışmaları Üzerine”, Diyânet, S.25, Ocak

1993, ss. 35-37.

47. Fığlalı, Ethem Ruhi, “Alevilik Bektaşilik Üzerine”, Türk Yurdu, C.14, S.88, 1994, ss. 5-

7.

48. Fığlalı, Ethem Ruhi, “Alevîlik”, Diyânet, S.44, Ağustos 1994, ss. 4-10.

49. Fığlalı, Ethem Ruhi, “Şiilik ve Anadolu Aleviliği Arasındaki Farklılıklar ve Benzer-

likler”, Aleviler/Aleviten, Haz:İsmail Engin-Erhard Franz, Hamburg 2000, I, ss. 97-

110.

50. Fığlalı, Ethem Ruhi, “Alevîlik ve Heterodoksi”, Türk Yurdu, C.25, S.210, 2005, ss. 5-

7.

51. Fığlalı, Ethem Ruhi, "Türkiye'de Alevilik-Bektaşilik"ten, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş

Veli Araştırma Dergisi, S.40, 2006, ss. 253-263.

52. Fığlalı, Ethem Ruhi, “Alevî-Bektaşî Teolojisinin Temel Taşı: Alevî-Bektaşî İnançla-

rında Hz.Ali”, Geçmişten Günümüze Alevî-Bektaşî Kültürü, Kültür ve Turizm Bakan-

lığı Yayınları, Ankara, 2009, ss. 241-267.

53. Filiz, Şahin, “Hacı Bektaş Veli ve Bektaşiliğin Mahiyeti”, Diyanet İlmi Dergi, C.30,

S.2, 1994, ss. 57-76.

54. Filiz, Şahin, “İlk Dönem Bektaşilik’i ve Hacı Bektaş Veli’nin Fikir Yapısı”, Türk

Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, C.3, S.3, 1996, ss. 10-15.

55. Gündoğar, Hamdi, “Alevî-Bektaşî Kültürel Kaynaklarında Tanrı Tasavvuru”, Dicle

Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C.10, S.1, 2008, ss. 39-57.

56. Güngör, Özcan-Aksoy, Erdal, “Sosyolojik Açıdan Alevi/Bektaşilerde Tenasüh

İnancı”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, S.62, 2012, ss. 249-270.

57. Güngör, Özcan, “Yolda Caferi” Olmanın Sosyolojik Anlamı: Alevilik Caferilik İliş-

kisi”, Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History

of Turkish or Turkic, C.7, S.4, 2012, ss. 1939-1959.

58. Haksever, Ahmed Cahit, “Çorum’da Bektâşî Zâviyeleri: Tarihî Süreçler ve Fonksi-

yonları”, EKEV Akademi Dergisi, C.12, S.36, 2008, ss. 67-86.

59. Haksever, Ahmed Cahit, “Osmanlı’nın Son Döneminde Islahat ve Tarikatlar:

Bektâşîlik ve Nakşibendîlik Örneği”, EKEV Akademi Dergisi, C.13, S.38, 2009, ss. 39-

60.

60. İzeti, Metin, “Naim Bey Fraşeri’nin Bektaşiliği ve Düşüncesi”, Türk Kültürü ve Hacı

Bektaş Veli Araştırma Dergisi, (Irene Melikoff Anısına), S.52, 2009, ss. 59-70.

61. İzeti, Metin, “Arnavut Bektaşîlerinde Kerbelâ ve Matem Anlayışı”, Çeşitli Yönleriyle

Kerbela (Edebiyat), C.2, 2010, ss. 401-414.

62. Kaplan, Doğan, “Fuat Köprülü’ye Göre Anadolu Aleviliği”, Marife:Bilimsel Birikim,

C.3, S.2, 2003, s. 143-164.


63. Kaplan, Doğan, “Aleviliğin Yazılı Kaynakları Buyruklar ve Buyrukların Köke-

ni”, Anadolu’da Aleviliğin Dünü ve Bugünü, Sakarya Üniversitesi Yayınları, Sakarya,

2010, ss. 339-356.

64. Kaplan, Doğan, “Konya Koyunoğlu Kütüphanesinde Bulunan Alevilik ve Bektaşi-

lik ile İlgili Yazma Eserler”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, S.62,

2012, ss. 305-324.

65. Kara, Mustafa, “Bir Bektaşî Tekkesi ve Vakfiyesi”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fa-

kültesi Dergisi, C.4, S.4, 1992, ss. 9-18.

66. Karaoğlan, Hamza, “Pazarcık Yöresi Alevilerinde Ölüm ve Ölü İle İlgili Uygula-

malar”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C.1, S.1,

2003, ss. 37-52.

67. Karaoğlan, Hamza, “Anadolu Türklerinde Kurban: Alevîler Örneği”, Dinî Araştır-

malar, C.9, S.27, 2007, ss. 133-150.

68. Kaymakcan, Recep, “Alevilik Üzerinden Din Dersini Tartışmak”, Dem Dergi, C.2,

S.6, ss. 66-71.

69. Keskin, Yahya Mustafa, “Tokat Yöresindeki Sünnî ve Alevî Topluluklarında Halk

Dindarlığının Bir Boyutunu Oluşturan Ziyaret İnanç ve Uygulamalarındaki Benzer

ve Farklılıklar”, Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, [Prof. Dr. Şaban Kuzgun

Armağanı], S.5, 2000, ss. 209-226.

70. Keskin, Yahya Mustafa, “Kırsal Kesimde Yaşayan Alevilerde Doğum Geleneğine

İlişkin İnanç ve Uygulamalar (Elazığ Sün ve Sedeftepe Köyleri Örneği)”, Fırat Üni-

versitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S.6, 2001, ss. 41-54.

71. Keskin, Yahya Mustafa, “Sarısaltık Ocağına Bağlı Aleviler’de Ölüm İle İlgili İnanç

ve Ritüeller (Tunceli Karacaköy Örneği)”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensti-

tüsü Dergisi, S.15, 2003/2, ss. 115-130.

72. Keskin, Yahya Mustafa, “Günümüz Kent Koşullarında Alevî Geleneğinin Aktarı-

mında Birlik Cemlerinin Yeri ve Fonksiyonları”, EKEV Akademi Dergisi, S.37, 2008,

ss. 87-96.

73. Keskin, Yahya Mustafa, “Kentleşme ve Modernleşme Sürecinde Alevilik’te Dede-

lik Kurumu”, EKEV Akademi Dergisi, S.41, 2009, ss. 87-96.

74. Keskin, Yahya Mustafa, “Alevî-Bektaşîlerin Diyanet İşleri Başkanlığı’nda Temsil

Önerisine İlişkin Alevîlerin Tutumları Üzerine Bir Alan Araştırması (Elazığ Örne-

ği)”, EKEV Akademi Dergisi, S.42, 2010, ss. 1-16.

75. Kılıç, Recep, “2010’lu Yıllarda Alevilik: Sorun, Beklenti ve Gerçekler”, Dinî Araş-

tırmalar, C.12, S.33, 2009, ss. 7-16.

76. Koçoğlu, Kıyasettin, “Tokat Yöresinde Geleneksel Alevilik”, Türk Kültürü ve Hacı

Bektaş Veli Araştırma Dergisi, S.58, 2011, ss. 217-226.

77. Koçoğlu, Kıyasettin, “Türkiye Diyanet Vakfı Tarafından Yayımlanan Alevi- Bekta-

şi Klasiklerinde Hz. Ali”, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C.12, S.1,

2012, ss. 57-100.



78. Korkmaz, Sıddık, “Alevîlik Bektaşîlik Yazıları, Alevîliğin Yazılı Kaynakları, Buy-

ruk, Tezkire-i Şeyh Safî, Ankara Okulu, Ankara, 2006, 254 s.”, Ankara Üniversitesi

İlahiyat Fakültesi Dergisi, C.46, S.2, 2005, ss. 319-328.

79. Kutlu, Sönmez, “Alevilik-Bektaşiliğin Diyanet’te Temsili Problemi”, İslâmiyât, C.4,

S.1, 2001, ss. 21-40.

80. Kutlu, Sönmez, “Aleviliğin Dinî Statüsü: Din, Mezhep, Tarikat, Heterodoksi, Or-

todoksi veya Metadoksi”, İslâmiyât, C.6, S.3, 2003, ss. 31-54.

81. Kutlu, Sönmez, “Tarihsel Süreçte Aleviliğin Yazılı Kaynaklarında Yapılan Metin

Tahrifâtı: Safvetu’s-Safâ’nın Türkçe Çevirileri Örneklemi Üzerinden”, Tasavvuf:

İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi, [Mevlânâ’ya Armağan Sayısı], C.8, S.20, 2007, ss.

21-32.

82. Küçük, Abdurrahman, “Türkiye’deki Alevilik Türklere Has Bir Aleviliktir”, Türk

Yurdu, C.14, S.88, 1994, ss. 23-27.

83. Küçük, Hülya, “Bektaşilik ve Aleviliğin Sufi ve Esoterik Boyutu: Karşılaştırmalı

Kavram Analizi”, İslâmiyât, C.6, S.3, 2003, ss. 151-163.

84. Küçük, Hülya, “Cumhuriyet ve Bektaşilik”, Geçmişten Günümüze Alevî-Bektaşî Kül-

türü, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2009, ss. 93-107.

85. Malkoç, Mehmet, “Pülümür Alevilerinin Temel Dini İnançları”, Kelam Araştırmala-

rı Dergisi, C.11, S.1, 2013, ss. 315-327.

86. Ocak, Ahmet Yaşar, “Kalenderîler ve Bektâşîlik”, Doğumunun 100. Yılında Atatürk’e

Armağan, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, İstanbul, 1981, ss. 297-308.

87. Ocak, Ahmet Yaşar, “Alevilik”, md., Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.2, İs-

tanbul, 1989, ss. 368-369.

88. Ocak, Ahmet Yaşar, “Türkiye’de Alevilik Meselesi”, Türk Yurdu, S.36, 1990, ss. 4-7.

89. Ocak, Ahmet Yaşar, “Alevilik ve Bektaşilik Hakkında Son Yayınlar Üzerinde (1990)

Genel Bir Bakış ve Bazı Gerçekler I”, Tarih ve Toplum, S.91, Temmuz 1991, ss. 20-25.

90. Ocak, Ahmet Yaşar, “Alevilik ve Bektaşilik Hakkında Son Yayınlar Üzerinde (1990)

Genel Bir Bakış ve Bazı Gerçekler II”, Tarih ve Toplum, S.92, Temmuz 1991, ss. 115-120

(51-56).

91. Ocak, Ahmet Yaşar, “Bektaşilik”, md., Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.5,

İstanbul, 1992, ss. 373-379.

92. Ocak, Ahmet Yaşar, “Türkiye’de Aleviliğin Sosyo-Kültürel Problemleri Üzerine Bir

Yaklaşım Denemesi ve Bazı Düşünceler”, Cem, Y.3, S.31, Aralık 1993, ss. 19-22.

93. Ocak, Ahmet Yaşar, “Alevîlik, Bektâşîlik Gerçeği ve Bazı Mülahazalar”, Türkiye

Günlüğü, S.31, 1994, ss. 115-120.

94. Ocak, Ahmet Yaşar, “Alevilik Problemi ve Türkiye”, Cem, Y.4, S.42, Kasım 1994, ss. 10-

12.

95. Ocak, Ahmet Yaşar, “Bektaşilik Bir Tarikattır Ama Alevilik Güçlü Tasavvufi Yapısına

Rağmen Tarikat Değildir”, Türk Yurdu, C.14, S.88, 1994, ss. 13-18.

96. Ocak, Ahmet Yaşar, “Aleviliği Nasıl Anlamalı”, Köprü, S.62, Bahar 1998, ss. 61-63.


97. Ocak, Ahmet Yaşar, “Uluslararası Önemli Bir Sempozyum ve Düşündürdükleri: Ta-

rihsel Süreç İçinde Alevilik, Bektaşilik, Nusayrilik (21-23 Kasım 1997, İSAV; İstanbul)”,

Cem, S.73, 1998, ss. 28-30.

98. Ocak, Ahmet Yaşar, “Türkiye’de Alevilik-Bektaşilik Araştırmalarında Tarihi Bozma,

Yaklaşım ve Perspektif Yanlışları”, Pir Sultan Abdal, S.32, 1999, ss. 2-8.

99. Ocak, Ahmet Yaşar, “Anadolu İnanç Önderleri İkinci Toplantısına Dair: Geleceğini

İnşâ Eden Alevilik”, Cem, S.103, Temmuz 2000, ss. 24-26.

100. Ocak, Ahmet Yaşar, “Alevi Identity: Cultural, Religious and Social Perspectives, eds,

T. Ollson- E. Özdalga-C. Raudvere, Svedish Research Institute in Istanbul 1998”, Belle-

ten, S.239, 2000, ss. 237-238.

101. Ocak, Ahmet Yaşar, “Çevreden Merkeze Yahut Gayrimeşrûluktan Meşrûiyete: Cum-

huriyet Döneminde Alevilik”, Türk Ocakları Yüzyıllığı, Haz. Y. Halaçoğlu, Ankara,

2000, ss. 317-330.

102. Ocak, Ahmet Yaşar, “Aleviliğin Çözüm Bekleyen İki Temel Problematiği: Tarih ve

Teoloji”, Bilgi Toplumunda Alevilik, Haz: İ. Bahadır, Ankara, 2003, ss. 151-163.

103. Ocak, Ahmet Yaşar, “Türkiye’de Alevilik-Bektaşilik Araştırmalarında Tarihi Bozma,

Yaklaşım ve Tarihsel Perspektif Yanlışları”, Muhafazakâr Düşünce, S.7, 2006, ss. 127-

136.

104. Ocak, Ahmet Yaşar, “Tarihsel Terminoloji (Bektaşilik, Kızılbaşlık, Alevilik)”, Geç-

mişten Günümüze Alevî-Bektaşî Kültürü, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, An-

kara, 2009, ss. 14-24.

105. Ocak, Ahmet Yaşar, “Türkoloji ve Alevilik Bektaşilik Araştırmalarının Büyük Us-

tası: Irene Melikoff”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, (Irene Meli-

koff Anısına), S.52, 2009, ss. 3-8.

106. Okumuş, Ejder, “Alevilerde Kurban Bayramı Kurbanı-Türkmenhacı Köyü Örneği-

“, Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C.7, S.1, 2005, ss. 1-26.

107. Onat, Hasan, tan. “Ethem Ruhi Fığlalı, Türkiye’de Alevîlik Bektaşîlik, Ankara

1990, 418 s., İSAV”, C.5, S.1, 1991, ss. 73-74.

108. Onat, Hasan, “Değişim Sürecinde Alevilik”, Köprü, S.62, Bahar 1998, ss. 82-87.

109. Onat, Hasan, “Alevilik-Bektaşilik, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersleri ve Diya-

net,” Türk Yurdu, C.25, S.210, 2005.

110. Onat, Hasan, “Açılım Arayışlarının Gölgesinde Alevilik-Bektaşilik ve Kimlik Tar-

tışmaları”, Dinî Araştırmalar, C.12, S.33, 2009, ss. 37-46.

111. Onat, Hasan, “Kimlik-Teoloji İlişkisi Bağlamında Alevilik-Bektaşilikle İlgili Kimlik

Tartışmaları Üzerine”, Alevilik-Bektaşilik Araştırmaları Dergisi_[Prof. Dr. Irene Meli-

koff’un Anısına], S.1, 2009, ss. 18-34.

112. Özdemir, Şuayip, “Malatya Örneği Düzleminde Tarihsel Süreç İçerisinde Alevî

Toplumunca Dinî-Sosyal Otorite Olarak Kabul Gören Dedeliğe Günümüz Alevîli-

ği’nin Bakış Açısı”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, S.47, 2008, ss.

67-92.

113. Özdemir, Şuayip-Albayrak, Ali-Arıcı, İsmail, “Öğretmenlerin Alevilik, Cem Evleri

ve Diyanet İşleri Başkanlığına Yönelik Görüşleri (Elazığ Örneği) = Opinions of Te-



achers About Presidency of Religious Affairs, Cem Houses, Alevism (The Case of

Elazığ Sample), The Journal of Academic Social Science Studies, C.6, S.1, 2013, s. 1117-

1140.

114. Öztürk, Mustafa, “Alevilerin Kur’an Tasavvuru Üzerine”, İslâmiyât, C.6, S.3, 2003,

ss. 55-70.

115. Öztürk, Mustafa, “Aleviliğin/Alevilerin Kur’an Tasavvuru”, Dem Dergi, C.2, S.6, ss.

10-15.

116. Rençber, Fevzi, “40 Soruda Adıyaman’da Geleneksel Alevilik”, Türk Kültürü ve

Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, Alevilik Özel Sayısı, S.56, 2010, ss. 395-405.

117. Rençber, Fevzi, “Alevi Geleneğinde “Cem Evinin” Tarihsel Kökeni”, Din Bilimleri

Akademik Araştırma Dergisi _ [www.dinbilimleri.com], C.12, S.3, 2012, ss. 73-86.

118. Rençber, Fevzi, “Anadolu Aleviliğinde Görgü Cemi: Adıyaman Örneği”, Ondokuz

Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S.34, 2013, ss.197-231.

119. Rençber, Fevzi, “Niyazi Arslan Dede ile Adıyaman’da Alevilik Üzerine”, The Jour-

nal of Academic Social Science Studies, C.6, S.3, 2013, ss. 547-569.

120. Rençber, Fevzi, “Alevî Ocakzâdelerin Problemleri ve Çözüm Önerileri”, The Jour-

nal of Academic Social Science Studies, C.6, S.4, 2013, ss. 681-692.

121. Rençber, Fevzi, “Din-Kimlik Tartışmaları Ekseninde Zazaca Konuşan Alevilerin

Etnik Kimliği Üzerine Bir Değerlendirme”, The Journal of Academic Social Science

Studies, C.6, S.6, 2013, ss. 945-955.

122. Sarıkaya, Mehmet Saffet, “Anadolu Aleviliğinin Oluşumu”, EKEV Akademi Dergisi,

C.1, S.1, 1997, ss. 81-96.

123. Sarıkaya, Mehmet Saffet, “Bektâşî-Alevîlerde Bir Dua: Nâdı Ali”, Süleyman Demirel

Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S.5, 1998, ss. 17-31.

124. Sarıkaya, Mehmet Saffet, “Osmanlı Toplumunun Dinî Yapısına Bir Bakış Deneme-

si: Ahilik-Bektaşilik İlişkisi I”, Arayışlar-İnsan Bilimleri Araştırmaları-, C.1, S.2,

1999/2, ss. 17-34.

125. Sarıkaya, Mehmet Saffet, “Osmanlı Toplumunun Dini Yapısına Bir Bakış Deneme-

si: Ahilik-Bektaşilik İlişkisi II”, Arayışlar-İnsan Bilimleri Araştırmaları-, C.2, S.3-4,

2000, ss. 101-116.

126. Sarıkaya, Mehmet Saffet, “Alevilik ve Bektaşiliğin Ahilikle İlişkisi-

Fütüvvetnâmelere Göre-“, İslâmiyât, C.6, S.3, 2003, ss. 93-110.

127. Sarıkaya, Mehmet Saffet, “Şerhu Hutbeti’l-Beyân’a Göre Hz. Ali ve Günümüz

Alevi Kültürüne Yansımaları”, Alevilik, Kitap Yayınevi, Haz: İsmail Engin, Havva

Engin, İstanbul, 2004.

128. Sarıkaya, Mehmet Saffet, “Alevi İnançlarında Hz. Muhammed”, Geçmişten Günü-

müze Alevî-Bektaşî Kültürü, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2009, ss.

228-240.

129. Sarıkaya, Mehmet Saffet, “Bir Çalıştayın Ardından… (Günümüz Aleviliğinde Eği-

tim)”, e-Makâlât Mezhep Araştırmaları, C.2, S.1, 2009, ss. 171-176.

130. Sarıkaya, Mehmet Saffet, “Güneydoğu Anadolu’da Görülen Galî Fırkaların Bekta-

şilikle İlgisi”, Dini Araştırmalar, C.12, S.33, 2009, ss. 235-252.


131. Sarıkaya, Mehmet Saffet, “Bektaşi ve Alevî Kültürünün Yazılı Kaynaklarından

Fütüvvetnameler”, Anadolu’da Aleviliğin Dünü ve Bugünü, Sakarya Üniversitesi Ya-

yınları, Sakarya, 2010, ss. 367-378.

132. Sarıkaya, Mehmet Saffet, “Türkiye’de Alevilik ve Bektaşiliğin Oluşu-

mu”, Anadolu’da Aleviliğin Dünü ve Bugünü, Sakarya Üniversitesi Yayınları, Sakar-

ya, 2010, ss. 103-126.

133. Selçuk, Ali-Kılıç, Sami, “Tarih, Mit ve Ritüel: Alevi Bilincinin Oluşumunda Kerbe-

la’nın Rolü (Evci Köyü Örneği)”, Çeşitli Yönleriyle Kerbela (Tarih Bilimleri), C.1, 2010,

ss. 551-559.

134. Sezgin, Abdulkadir, “Alevilik-Bektaşilik Üzerine Münakaşalar”, Türk Yurdu, C.14,

S.88, 1994, ss. 50-53.

135. Sezgin, Abdulkadir, “Osmanlı Arşivlerinde Alevî, Bektaşî ve Seyyit Maddesi Al-

tında Kaydedilmiş Arşiv Belgeleri Fihristi”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araş-

tırma Dergisi, S.7, 1998, ss. 50-62.

136. Sezgin, Abdulkadir, “Osmanlı ve Cumhuriyet’in Kuruluşunda Bektaşiler ve Günü-

müzde Bektaşilik”, Hacı Bektaş Veli Dergisi, Y.5, S.5, Bahar 1998, ss. 103-115.

137. Sezgin, Abdulkadir, “Osmanlı ve Cumhuriyetin Kuruluşunda Bektaşiler ve Gü-

nümüzde Bektaşilik”, Köprü, S.62, Bahar 1998, ss.99-112.

138. Sezgin, Abdülkadir, “Alevîlik Çalışmalarında Usûl ve Osmanlı Arşiv Belgele-

ri”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, S.6, 1998, ss. 50-56.

139. Sinanoğlu, Ahmet Faruk, “Yeniden Yapılanma Sürecinde Üst Kimliğin Belirgin-

leşmesi: Sünnîlik ve Alevîlik”, Hikmet Yurdu, C.1, S.2, 2008, ss. 31-44.

140. Soyyer, Ahmet Yılmaz, “XVIII-XIX. Yüzyıllarda Bektaşilik-Devlet İlişkileri”, Ara-

yışlar-İnsan Bilimleri Araştırmaları-, C.1, S.1, 1999/1, ss. 75-96.

141. Soyyer, Ahmet Yılmaz, “Osmanlı Devletinin Son Yüzyılında Bektaşîlik: Bektaşî

Tekkelerinin Kapatılışı ve Bektaşîliğin Yasaklı Yüzyılı”, Arayışlar-İnsan Bilimleri

Araştırmaları-, C.1, S.2, 1999/2, ss. 35-66.

142. Soyyer, Ahmet Yılmaz, “Bektaşilerin Caferiliği-Sosyolojik Bir Değerlendirme”,

Tabula Rasa, C.3, S.9, 2003, ss. 147-155.

143. Soyyer, Ahmet Yılmaz, “İki Bektaşî Ayin-i Cemi”, Tabula Rasa, C.3, S.7, 2003, ss.

233-242.

144. Soyyer, Ahmet Yılmaz, “Arşiv Belgeleri Işığında II.Meşrutiyet Dönemin-

de Bektaşilik”, Tasavvuf: İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi, C.5, S.12, 2004, ss. 97-

109.

145. Soyyer, Ahmet Yılmaz, “19. Yüzyılda Yapılan İki Bektaşi Nasib/İkrar Ayini”, Alevilik,

Kitap Yayınevi, Haz: İsmail Engin, Havva Engin, İstanbul, 2004.

146. Soyyer, Ahmet Yılmaz, “1826 Kapatılma Sürecinde Bektaşilik”, Geçmişten Günü-

müze Alevî-Bektaşî Kültürü, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2009, ss.

79-92.

147. Soyyer, Ahmet Yılmaz, “Bektaşiliğe Etki Eden Diğer İnançlar”, Geçmişten Günümü-

ze Alevî-Bektaşî Kültürü, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2009, s. 286-

297



148. Soyyer, Ahmet Yılmaz, “Bektaşilikte Devir (Dönüşüm) Anlayışı”, Alevilik-Bektaşilik

Araştırmaları Dergisi_[Prof. Dr. Irene Melikoff’un Anısına], S.1, 2009, ss. 117-132.

149. Soyyer, Ahmet Yılmaz, “18.-19. Yüzyıllarda Kızıldeli Bektaşi Ocağı”, Türk Kültürü

ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, Kızıldeli Özel Sayısı, S.53, 2010, ss. 345-364.

150. Soyyer, Ahmet Yılmaz, “Türk Tarihinde Bir Sosyo-Kültürel Fa-

cia: Bektaşi Tekkelerinin Kapatılışı”, Alevilik-Bektaşilik Araştırmaları Dergisi, C.7,

2013, ss. 21-41.

151. Subaşı, Necdet, “Modern Alevilik: Sınırları Zorlayan Söylem Arayışları”, İslâmiyât,

C.4, S.4, 2001, ss. 147-164.

152. Subaşı, Necdet, “Alevilik, Aleviler ve Modernleşme”, Birikim, S.159, Temmuz 2002,

ss. 87-94.

153. Subaşı, Necdet, “Türk Modernleşmesi ve Alevîlik”, Folklor/Edebiyat, S.29, 2002, ss.

91-122.

154. Subaşı, Necdet, “Sırrı Fâş Eylemek: Alevilik Araştırmalarında Yöntem Sorunları”,

İslâmiyât, C.6, S.3, 2003, ss. 173-182.

155. Subaşı, Necdet, “Anadolu Aleviliği Üzerine”, Bilimnâme, C.1, S.1, 2003/1, ss. 175-

195.

156. Subaşı, Necdet, “Güvenliğin Modern Mekanları ve Aleviler”, Milel ve Nihal (İnanç,

Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi), C.1, S.1, 2003, ss. 73-91.

157. Subaşı, Necdet, “Gündelik Hayat, Modernlik ve Aleviler”, Alevilik, Kitap Yayınevi,

Haz: İsmail Engin, Havva Engin, İstanbul, 2004.

158. Subaşı, Necdet, “Yolların Çoğalma Noktasında Aleviler”, Anlayış Dergisi, S.56,

Ocak 2008, ss. 46-48.

159. Subaşı, Necdet, “Concept and Consensus: Alevi Initiative and Workshops”, Ilahiyat

Studies: A Journal on Islamic and Religious Studies, C.1, S.1, 2010, s. 109-118.

160. Subaşı, Necdet, “Duymak ve Dinlemek-Alevilerin Haykırışları Üzerine Bir Dene-

me-”, Dem Dergi, C.2, S.6, ss. 60-62.

161. Şahin, İlkay, “Ocaktan Cemevine Yapısal Bir Dönüşüm: İngiltere Alevi Kültür

Merkezi ve Cemevi Örneği”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, S.63,

2012, ss. 39-58.

162. Şahin, İlkay, “Metodolojik Bir Analiz: Kızılbaş-Alevilik Yazınının Teolojik Orijin

Arayışı, Toplum Bilimleri Dergisi, C.7, S.13, 2013, s. 25-44.

163. Şahin, Mehmet Kenan, “Alevi Geleneğinde Toplum ve Aile Kavramı”, Kelam Araş-

tırmaları Dergisi, C.9, S.1, 2011, ss. 263-284.

164. Şeker, Mehmet, “Bektâşî Tekkeleri Hakkında Sultan II.Mahmud’un

Fermânı”, İslâmî Araştırmalar, C.12, S.3-4, 1999, ss. 273-276.

165. Şimşek, Eyüp-Güngör, Özcan, “Alevi Yapısallaşması, Talepler ve Din Kültürü ve

Ahlak Bilgisi Ders Kitaplarında Alevilik-Bektaşilik”, Turkish Studies - International

Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, C.8, S.3, 2013,

ss. 539-565.

166. Taşğın, Ahmet, “Bektaşilik-Kızılbaşlık Eleştirileri”, Folklor/Edebiyat (Alevilik Özel

Sayısı I), S.29, 2002, ss. 75-90.


167. Taşğın, Ahmet, “Alevi İnancı: Bir Alan Araştırmasının Sonuçları”, Folklor/Edebiyat

(Alevilik Özel Sayısı II), S.30, 2002, ss. 53-84.

168. Taşğın, Ahmet, “Dersim/Tunceli Aleviliği’nin Yeniden İnşası”, Bilgi Toplumunda

Alevilik, Alevi Kültür Merkezi Yayınları, Haz: İbrahim Bahadır, Ankara, 2003, ss.

303-311.

169. Taşğın, Ahmet, “Hamza Aksüt, Anadolu Aleviliğinin Sosyal ve Coğrafik Kökenle-

ri, Ankara: Art Basın Yayın, 2002”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergi-

si, S.25, 2003, ss. 191-192.

170. Taşğın, Ahmet, “Mit ve Gerçeklik Arasında Alevîlikte Ehl-i Beyt”, Marife:Birimsel

Birikim, C.4, S.3, 2004, ss. 287-296.

171. Taşğın, Ahmet, “Prof. Dr. Hilmi Ziya Ülken'in Alevilik-Bektaşilik Araştırmala-

rı”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, C.10, S.29, 2004, ss. 197-207.

172. Taşğın, Ahmet, “1980 Sonrası Alevilerin Farklı Bir Görüntüsü: Alevi Caferiler ve

Aşura Dergisi”, Dinî Araştırmalar, C.6, S.18, 2004, ss. 141-148.

173. Taşğın, Ahmet, “Alevi-Bektaşi Edebiyatında İlk Örnek: Muhibban”, Folklor/ Edebi-

yat, S.39, 2004, ss. 231-240.

174. Taşğın, Ahmet, “Yeni Ocağın Piri Kim? Diyarbakır Türkmen-Alevilerinde Alevi

Kurumlarının İşlevi”, Alevilik, Kitap Yayınevi, Haz: İsmail Engin, Havva Engin, İs-

tanbul, 2004. ss. 339-356.

175. Taşğın, Ahmet, “Diyarbakır ve Çevresindeki Türkmen Alevilerinde İrşat ve Ku-

şanma Töreni”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, S.39, 2006, ss. 51-

61.

176. Taşğın, Ahmet, “Irak’ta Bektaşi Topluluğu Şebekler”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş

Veli Araştırma Dergisi, (Irene Melikoff Anısına), S.52, 2009, ss. 125-144.

177. Taşğın, Ahmet, “Modernite ile Karşılaşma ve Alevî-Bektaşî Kavramlarının Yeni

Anlamları Üzerine”, Geçmişten Günümüze Alevî-Bektaşî Kültürü, Kültür ve Turizm

Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2009, ss. 25-37.

178. Taşğın, Ahmet, “Diyarbakır Türkmen Alevilerinde Bıçak Tekbirleme”, Mehmet

Eröz Armağanı, Ötüken Yayınları, Haz: Mustafa Aksoy-Osman Yorulmaz, İstanbul,

2011, ss. 338-341.

179. Taşğın, Ahmet-Solmaz, Bünyamin, “Tahrir Defterlerinin Alevilik-Bektaşilik Araş-

tırmalarına Katkısı: Irene Beldiceanu-Steinherr Örneği”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş

Veli Araştırma Dergisi, S.61, 2012, ss. 207-220.

180. Taşğın, Ahmet, “Geleneksel İrfan Diliyle Alevi Bektaşi Metinlerinin Anlatılma

İmkanı”, Alevilik-Bektaşilik Araştırmaları Dergisi, S.6, 2012, ss. 43-67.

181. Taşğın, Ahmet, “Dediği Sultan ve Menakıbı: Konya ve Çevresinde Alevi Bektaşi

Ocaklarının İzleri”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, S.66, 2013, ss.

213-238.

182. Teber, Ömer Faruk, “Osmanlı Belgelerinde Alevilik İçin Kullanılan Dini-Siyasi

Tanımlamalar”, Dinî Araştırmalar, C.10, S.28, 2007, ss. 19-38.

183. Teber, Ömer Faruk, “Bektâşî Tercümanları”, EKEV Akademi Dergisi, C.11, S.31,

2007, ss. 209-216.



184. Teber, Ömer Faruk, “Osmanlı Belgelerinde Alevilik İçin Kullanılan Dini-Siyasi

Tanımlamalar”, Anadolu’da Aleviliğin Dünü ve Bugünü, Sakarya Üniversitesi Yayın-

ları, Sakarya, 2010, ss. 69-80.

185. Togayhan, Abdurrahman, “Kültürel Farklılıklar Ekseninde Nusayrîlik Üzerine Bir

Din Sosyolojisi Araştırması: Mersin Arap Alevîliği Örneği”, Harran Üniversitesi İla-

hiyat Fakültesi Dergisi, S.14, 2005, ss. 57-91.

186. Togayhan, Abdurrahman, “Ali Kültünün Oluşumunda Etkili Olan Tarihî-Sosyal

Fenomenlerin Nusayrî İdrakteki Tezahürlerine Sosyolojik Bir Yaklaşım: Mersin

Arap Alevîliği Örneği”, Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C.11, S.15,

2006, ss. 67-95.

187. Topaloğlu, Fatih, “Aydın İli Bozdoğan İlçesi Alamut Köyü Alevilerinde Yatır Ziya-

reti-Madran Baba Örneği”, e-Makâlât Mezhep Araştırmaları, C.5, S.1, 2012, ss. 67-93.

188. Tosun, Cemal-Zengin, H. Kader, “Almanya’daki Alevilik Din Dersi Programları

(1.-4. Sınıflar) Üzerine Bir İçerik Analizi”, Dinî Araştırmalar, C.12, S.33, 2009, ss.

345-380.

189. Tosun, Cemal, “Almanya’da Alevi Din Derslerinin Tarihsel Gelişimi ve Türkiye’ye

Muhtemel Yansımaları”, Dinî Araştırmalar, C.12, S.33, 2009, ss. 99-106.

190. Tuğcu, Hüseyin, “Alevilik Bir Meşreptir”, Köprü, S.62, Bahar 1998, ss. 55-60.

191. Turan, Ahmet, “Anadolu Alevîleri-Kızılbaşlar”, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat

Fakültesi Dergisi, S.6, 1992, ss. 45-59.

192. Turan, Ahmet-Üçer, Cenksu, “Bir Alan Araştırmasının Anatomisi: Tokat Yöresi

Alevileri Tarihçesi, İnançları, Örf ve Adetleri”, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat

Fakültesi Dergisi, S.20-21, 2005, ss. 35-67.

193. Turan, Ahmet-Bozkuş, Metin, “Günümüzde Sivas ve Çevresinde Yaşayan

Alevîlerde İnanç Esasları”, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi,

[Prof. Dr. Ahmet Turan'ın Meslekte 40. Yılını Doldurması Anısına Armağan], S.24-

25, 2007, ss. 11-31.

194. Turan, Ahmet-Yıldız, Harun, “Tarihten Günümüze Anadolu Aleviliği”, Ondokuz

Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S.26-27, 2008, ss. 11-24.

195. Türcan, Galip, “Bektaşilerin Caferiliği-Sosyolojik Bir Değerlendirme”, Tabula Rasa,

C.3, S.9, 2003, ss. 147-156.

196. Uçar, Ramazan, “Alevî-Bektâşîler Açısından Türkiye’de Din Eğitimi: Bir Alan

Araştırması”, Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S.15, 2005, ss.

43-81.

197. Uçar, Ramazan, “Türkiye’de Alevilik ve Bektaşiliğin Bazı Problemleri Üzerine

Betimsel Bir Yaklaşım”, Demokrasi Platformu [Türkiye’de Tarikatlar ve Cemaatler - II],

C.2, S.7, 2006, s. 35-46.

198. Uçar, Ramazan, “Alevilik-Bektaşilikte Toplumsal Statü ve Dini Otorite Bağlamında

Dede”, Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S.19, 2007, ss. 107-

124.

199. Uçar, Ramazan, “Alevilik-Bektaşilik”, Din Sosyolojisi El Kitabı, Ankara, 2012, ss.

539-558.


200. Uludağ, Süleyman, “İnanç ve İbadet Hayatı Bakımından Alevi-Sünni Karşılaştır-

ması”, Köprü, S.62, Bahar 1998, ss. 64-66.

201. Uludağ, Süleyman, “Aleviyye”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, C.2, Ankara, 2002, ss. 369-

370.

202. Üçer, Cenksu, “Geleneksel Alevîlikte Ehl-i Beyt Anlayışı-Tokat Yöresi Örneği-“,

Marife:Bilimsel Birikim, C.4, S.3, 2004, ss. 269-286.

203. Üçer, Cenksu, “Geleneksel Alevîlikte İbadet Hayatı ve Alevîlerin Temel İslâmî

İbadetlere Yaklaşımları”, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi-

[www.dinbilimleri.com], C.5, S.2, 2005, ss. 161-189.

204. Üçer, Cenksu, “Tokat Örneğinden Hareketle Alevilik Üzerine Bir Değerlendir-

me”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, C.11, S.34, 2005, ss. 229-268.

205. Üçer, Cenksu, “Türk Boylarının Alevîliği ve Sünnîliği Üzerine Bazı Düşünceler-

Tokat Bölgesinde ‘Sünnileşenler (Dönükler)’ ve ‘Ehl-i Beytçi Papahlılar’ Örneği-

“, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S.20-21, 2005, ss. 254-278.

206. Üçer, Cenksu, “Alevîliğin Neliği ve Şiîlik (Caferîlik) ile İlişkisinin Çerçevesi”, Mari-

fe:Bilimsel Birikim, C.8, S.3, 2008, ss. 205-238.

207. Üçer, Cenksu, “Alevilik; Yapılar, Grupların Temel Özellikleri ve Bazı Mülahaza-

lar”, Dinî Araştırmalar, C.12, S.33, 2009, ss. 63-88.

208. Üçer, Cenksu, “Alevi Telakkide Hz. Muhammed”, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat

Fakültesi Dergisi, C.14, S.1, 2010, ss. 321-343.

209. Üçer, Cenksu, “Geleneksel Alevilikte İbadet Hayatı, Bazı Âdâb ve

Erkân”, Anadolu’da Aleviliğin Dünü ve Bugünü, Sakarya Üniversitesi Yayınları, Sa-

karya, 2010, ss. 457-510.

210. Ünal, Asife, “Dinler Tarihi Açısından Alevilik-Bektaşilikte İbadet ve Cemevleri

Üzerine Bir Deneme”, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C.10, S.2, 2010,

ss. 151-176.

211. Ünlüsoy, Kamile, “Alevî-Bektaşî Geleneğinde Kadına Bakış Denemesi”, e-Makâlât

Mezhep Araştırmaları, C.2, S.2, 2009, ss. 55-90.

212. Ünlüsoy, Kamile, “Günümüz Aleviliğinde Eğitim Çalıştayı” Kitabı Üzeri-

ne”, Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S.23, 2009/2, ss. 203-207.

213. Üzüm, İlyas, “Kendi Yazarına Göre Alevîlik-Bektaşîlik”, Türkiye Günlüğü, S.42,

1996, ss. 54-74.

214. Üzüm, İlyas, “Kültürel Kaynaklarına Göre Alevi İnançları ve İbadet Anlayışları”,

Köprü, S.62, Bahar 1998, ss. 3-10.

215. Üzüm, İlyas, tan. “Alevi Kimliği” / (ed. T. Olsson, E. Özdalga, C. Raudvere) (çev.

B. K. Torun, H. Torun). -- Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul 1999, 276 s., İSAV”, İslam

Aratırmaları Dergisi, S.3, 1999, ss. 280-283.

216. Üzüm, İlyas, “Türkiye’de Alevî/Nusayrî Önderlerinin Eserlerinde İnanç Konuları-

na Yaklaşım”, İslâm Araştırmaları Dergisi, S.4, 2000, ss. 173-187.

217. Üzüm, İlyas, “Buyruk’ta “Üç Sünnet-Yedi Farz” Kavramı ve Alevî Yazarların Tu-

tumu”, İslâm Araştırmaları Dergisi, S.5, 2001, ss. 157-174.



218. Üzüm, İlyas, “Batılıların Alevîlik İle İlgili Çalışmalarda İslâm Dışı Öğeleri Öne

Çıkarmaları: Melikoff’un Alevîlik’te Ali’nin Konumuyla İlgili Tespitlerinde Seç-

meci ve Genellemeci Tavrı”, Marife:Bilimsel Birikim, C.2, S.3, 2002, ss. 143-154.

219. Üzüm, İlyas, “Tanrı’nın Gönderdiği Kitabı Bilmeyen Tanrı’yı Nasıl Bilebilir? Temel

Alevî Kaynağı Buyruk’ta Kur’an Anlayışı”, Folklor/Edebiyat, C.8, S.30, 2002, ss. 101-

113.

220. Üzüm, İlyas, “Alevilerin Ca’ferî Mezhebine Mensûbiyetinin Arka Planı: Alevilik-

Ca’ferîlik İlişkisi veya İlişkisizliği”, İslâmiyât, C.6, S.3, 2003, ss. 127-150.

221. Üzüm, İlyas, “Şâh-ı Merdân Murtazâ Ali: Kültürel Alevî Kaynaklarına Göre Hz.

Ali Tasavvuru”, İslâm Araştırmaları Dergisi, S.11, 2004, ss. 75-104.

222. Üzüm, İlyas, “İnançtan Külte: Alevîlikte Oniki İmam İnancı”, Geçmişten Günümüze

Alevî-Bektaşî Kültürü, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2009, ss. 268-

285.

223. Üzüm, İlyas, “Yeşil Kubbe’de Asılı Kandil: Nûr-ı Muhammedî Kültürel Kaynakla-

rına Göre Alevilik’te Hz. Muhammed Tasavvuru”, Dinî Araştırmalar, C.12, S.33,

2009, ss. 205-234.

224. Üzüm, İlyas, “Alevi Teolojisi’nden Söz Edilebilir mi?”, Dem Dergi, C.2, S.6, ss. 7-9.

225. Yapıcı, Asım, “Alevî ve Sünnî Grupların Birbirlerine Yönelik Tutumlarını Belirle-

yen Faktörler Üzerine Sosyo-Psikolojik Bir Değerlendirme”, Tabula Rasa, C.4, S.10,

2004, ss. 157-181.

226. Yapıcı, Asım, “İçimizdeki Öteki: Kimlik ve Önyargı Kıskacında Sünni-Alevi İlişki-

leri”, Dem Dergi, C.2, S.6, ss. 52-59.

227. Yazıksız, Necip Asım, “Bektaşi İlmihali”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi

İlahiyat Fakültesi Dergisi, Haz: M. Kemal Atik, C.6, S.11, 2008, ss. 155-178.

228. Yeşilyurt, Temel, “Alevi-Bektaşi Düşüncesinde İman”, Fırat Üniversitesi İlahiyat

Fakültesi Dergisi, S.8, 2003, ss. 17-25.

229. Yeşilyurt, Temel, “Alevi-Bektaşiliğin İnanç Boyutu”, İslâmiyât, C.6, S.3, 2003, ss. 13-

30.

230. Yıldırım, Ahmet, “Alevi-Bektaşi Edebiyatında Kullanılan Hadisler ve Değerlendi-

rilmesi”, İslâmiyât, C.6, S.3, 2003, ss. 71-92.

231. Yıldırım, Mustafa, “Bektâşî Mezar Taşlarında Dekoratif Sanatlar”, Selçuk Üniversi-

tesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S.8, 1998, ss. 189-202.

232. Yıldırım, Ramazan, “Tasavvufî Bir Yorum Olarak Alevîlik ve Bektaşîlik”, EKEV

Akademi Dergisi, C.13, S.41, 2009, ss. 103-114.

233. Yıldız, Harun, “Ehl-i Beyt İnanışının Anadolu Alevîleri Üzerindeki İzdüşümleri”,

Marife:Bilimsel Birikim, C.4, S.3, 2004, ss. 297-318.

234. Yıldız, Harun, “Alevilerde Dedelik Kurumu”, Alevilik, Kitap Yayınevi, Haz: İsmail

Engin, Havva Engin, İstanbul, 2004.

235. Yıldız, Harun, “Anadolu Alevîliğinin Yazılı Kaynaklarına Bir Bakış”, Türk Kültürü

ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, C.9, S.30, 2004, ss. 323-359.

236. Yıldız, Harun, “Alevi Geleneğinde Ölüm ve Ölüm Sonrası Tören ve Ritüel-

ler”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, S.42, 2007, ss. 93-112.


237. Yıldız, Harun, “Alevi-Bektaşi Toplumlarında Bayramlar”, Geçmişten Günümüze

Alevî-Bektaşî Kültürü, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2009, ss. 374-

396.

238. Yıldız, Harun, “Bektaşi Erkannamelerinde Mezhebi Unsurlar”, Türk Kültürü ve

Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, (Bektaşilik Özel Sayısı), S.55, 2010, ss. 471-474.

239. Yıldız, Harun, “Türkiye Aleviliği’nin İnanç ve Ahlakî Değerleri”, Anadolu’da Alevi-

liğin Dünü ve Bugünü, Sakarya Üniversitesi Yayınları, Sakarya, 2010, ss. 405-456.

240. Yıldız, Harun, “Amasya Yöresi Örneğinde Alevî/Bektaşî Kültüründe İnanç Mer-

kezleri”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi = The Journal of International Social

Research, C.4, S.16, 2011, ss. 471-480.

241. Yılmaz, Hüseyin, “Alevîlik-Sünnîlik Açısından Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Ders-

leri”, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C.13, S.2, 2009, ss. 189-209.

IV. Bildiriler

1. Altıntaş, Ramazan, “Alevî Geleneğinde Dinsel Otorite: “Dedelik”, Uluslararası Bek-

taşilik ve Alevilik Sempozyumu -I- (28-30 Ekim 2005), Süleyman Demirel İlahiyat Fa-

kültesi, İsparta, 2005, ss. 99-110.

2. Ateş, Erdoğan, “Alevî-Bektâşî Mûsikîsine Güfte ve Melodi Açısından Bir Bakış”,

Uluslararası Bektaşilik ve Alevilik Sempozyumu -I- (28-30 Ekim 2005), Süleyman Demi-

rel İlahiyat Fakültesi, İsparta, 2005, ss. 275-278.

3. Aydınlı, Osman, “Bektâşî Fütüvvetnâmeleride Mezhebî Unsurlar”, I. Uluslararası

Hacı Bektaş Veli Sempozyumu, (07-09 Mayıs 2010-Çorum), Hitit Üniversitesi Hacı

Bektaş Veli Araştırma ve Uygulama Merkezi, C.2, Ankara, 2011, ss. 637-658.

4. Bardakçı, Mehmet Necmettin, “Bir Tasavvuf Mektebi Olarak Bek-

taşîlik”, Uluslararası Bektaşilik ve Alevilik Sempozyumu -I- (28-30 Ekim 2005), Süley-

man Demirel İlahiyat Fakültesi, İsparta, 2005, ss. 51-60.

5. Bulut, Zübeyir, “Alevi- Bektaşi İnançlarına İslam Öncesi İnançların Etkisi”, XVII.

Kelam Anabilim Dalları Koordinasyon Toplantısı & Gnostik ve Okültizm Sempozyumu,

Malatya, 25-27 Mayıs 2012, ss. 385-466.

6. Büyükkara, M. Ali, “A.B.’ne Giriş Sürecinde Yükselen Alevi Hakları Talepleri ve

Beraberindeki Problemler”, Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne Girişinin Din Boyutu,

(Sempozyum, 17-19 Eylül 2001), Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İlahiyat Fa-

kültesi, Çanakkale, 2003, ss. 449-463.

7. Çift, Salih, “Tasavvuf ve Alevîlik”, Günümüz Aleviliğinde Eğitim Çalıştayı, Bildiriler

ve Tartışmalar (29-30 Mayıs 2009), Süleyman Demirel İlahiyat Fakültesi Yayınları,

İsparta, 2009, ss. 131-142.

8. Efe, Adem, “Alevi-Sünni Farklılaşması ve Bütünleşmesi”, Uluslararası Bektaşilik ve

Alevilik Sempozyumu -I- (28-30 Ekim 2005), Süleyman Demirel İlahiyat Fakültesi, İs-

parta, 2005, ss. 309-321.



9. Eğri, Osman, “Alevilik-Bektaşilik Hıristiyanlıktan Etkilenmiş midir?”, I. Türk Kül-

türü ve Hacı Bektaş Veli Empozyumu Bildirileri (22-24 Ekim 1998), Gazi Üniversitesi

Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Merkezi, Ankara, 1999, ss. 105-112.

10. Eğri, Osman, “Alevî Kaynakların Neşri (Alevî Kaynakların Neşri Proble-

mi)”, Türkiye I. Dinî Yayınlar Kongresi (31 Ekim-02 Kasım 2003), Diyanet İşleri Baş-

kanlığı Yayınları, Ankara, 2004, ss. 97-124.

11. Eğri, Osman, “Alevi-Bektaşi Kaynaklarındaki Kur’an Tasavvuru Üzerine Bir De-

ğerlendirme”, İslâmî İlimler Dergisi: I. Kur’an Sempozyumu (14-15 Ekim 2006), 2007,

ss. 229-241.

12. Eğri, Osman, “Hacı Bektaş Velî ve Bektaşilik Akıl, İlim ve İman İlişki-

si”, Doğumunun 800. Yıldönümünde Hacı Bektaş Veli (17-18 Ağustos 2009), Nevşehir,

2009, ss. 327-344.

13. Ekinci, Mustafa, “Bektaşî-Alevi Kültüründe İnsan Sevgisi”, Hz. Peygamber ve İnsan

Sevgisi, I. Kutludoğum Sempozyum Bildirileri, 21-22 Nisan 2007, Şanlıurfa, ss. 133-140.

14. Erdemir, Aykan, “İlahiyat Kökenli Araştırmacıların Alevilik ve Bektaşilik Üzerine

Çalışmalarında Öz-Düşünümsellik”, Uluslararası Bektaşilik ve Alevilik Sempozyumu -

I- (28-30 Ekim 2005), Süleyman Demirel İlahiyat Fakültesi, İsparta, 2005, ss. 195-202.

15. Eren, Selim, “Türklerin Farklı Din Anlayışına Sahip Olmalarının Tarihsel ve Sosyo-

lojik Arka Planı” Uluslararası Bektaşilik ve Alevilik Sempozyumu -I- (28-30 Ekim 2005),

Süleyman Demirel İlahiyat Fakültesi, İsparta, 2005, ss. 39-50.

16. Evkuran, Mehmet, “Alevi-Bektaşî Teolojisi Üzerine”, I. Uluslararası Hacı Bektaş Veli

Sempozyumu, (07-09 Mayıs 2010-Çorum), Hitit Üniversitesi Hacı Bektaş Veli Araş-

tırma ve Uygulama Merkezi, C.2, Ankara, 2011, ss. 669-680.

17. Fığlalı, Ethem Ruhi, “Ana Hatlarıyla Alevîlik”, Günümüzde Alevîlik ve Bektaşîlik

(Panel: 22.02.1991), Ankara, 1995, ss. 11-18.

18. Fığlalı, Ethem Ruhi, “Şiilik ve Anadolu Aleviliği Arasındaki Farklılıklar ve Benzer-

likler” Aleviler/Alewiten, Kimlik ve Tarih, Identitat und Geschichte, Haz: İsmail En-

gin/Erhard Franz, Deutsches Orient-Institut Hamburg, C.1, 2000, ss. 97-110.

19. Fığlalı, Ethem Ruhi, “Alevilik Hakkında Bazı Düşünceler”, Uluslararası Bektaşilik ve


parta, 2005, ss. 21-25.

20. Gümüşoğlu, Hasan, “Alevi-Bektaşi İnançlarına İslam Öncesi İnançların Etkisi”

Adlı Tebliğin Müzakeresi”, XVII. Kelam Anabilim Dalları Koordinasyon Toplantısı &

Gnostik ve Okültizm Sempozyumu, Malatya, 25-27 Mayıs 2012, ss. 467-478.

21. İzeti, Metin, “Arnavutlar ve Bektaşiler”, Uluslararası Bektaşilik ve Alevilik Sempozyu-

mu -I- (28-30 Ekim 2005), Süleyman Demirel İlahiyat Fakültesi, İsparta, 2005, ss.

517-525.

22. İzeti, Metin, “Bektaşiliğin Arnavut Kültür Tarihindeki Yeri”, Hacı Bektaş Veli’nin

Tarihsel Kimliği, Düşünce Sistemi ve Etkileri_III. Uluslararası Türk Kültürü ve Hacı Bek-

taş Veli Sempozyumu (30-31 Ekim 2009), Üsküp, 2009, ss. 117-127.

23. İzeti, Metin, “Günümüz Makedonya Bektaşileri’nin Dini İnançları ve Yaşayışları”,

I. Uluslararası Hacı Bektaş Veli Sempozyumu, (07-09 Mayıs 2010-Çorum), Hitit Üniver-


sitesi Hacı Bektaş Veli Araştırma ve Uygulama Merkezi, C.1, Ankara, 2011, ss. 389-

418.

24. Kaplan, Doğan, “Aleviliğin Yazılı Kaynaklarından Buyruklar ve Muhtevaları Üze-

rine”, Uluslararası Bektaşilik ve Alevilik Sempozyumu -I- (28-30 Ekim 2005), Süleyman

Demirel İlahiyat Fakültesi, İsparta, 2005, ss. 233-248.

25. Keskin, Yahya Mustafa, “Anadolu Alevîliğine İdeolojik Yaklaşımlar”, Gazi Üniver-

sitesi Çorum İlahiyat Fakültesi Türk Din Sosyolojisinin Temel Sorunları Sempozyumu

(11-13 Haziran 2004), 2005, ss. 293-306.

26. Koçoğlu, Kıyasettin, “İmam Maturidi, Hoca Ahmed Yesevi ve Hacı Bektaşi Veli’de

Hz. Ali”, Hazret-i Ali -Sempozyum Bildirileri-(24-25 Ekim 2007), İzmir, 2009, ss. 365-

384.

27. Korukcu, Adem, “Hacı Bektaş Veli Düşüncesinde Ahlâk Eğitimi”, I. Uluslararası



28. Kutlu, Sönmez, “Tarihsel Süreçte Aleviliğin Yazılı Kaynaklarında Yapılan Metin

Tahrifâtı (Safvetu’s-Safâ’nın Türkçe Çevirileri Örneklemi Üzerinden)”, 2. Uluslara-

rası Türk Kültür Evreninde Alevilik ve Bektâşîlik Bilgi Şöleni Bildiri Kitabı, Gazi Üniv.

Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Merkezi, Ankara, C.2, 17-18-19 Ekim

2007, ss. 1061-1078.

29. Kutlu, Sönmez, “Alevi ve Bektaşi Yazılı (Arap Harfli) Kaynaklarının Neşri ve Or-

taya Çıkan Sorunlar”, Alevi ve Bektaşi Yayınlarının Temel Sorunları-Çözüm Önerileri

(26-28 Şubat 2010), Ilgaz, 2010, ss. 42-73.

30. Küçük, Hülya, “Cumhuriyet Döneminde Bektaşilik”, Uluslararası Bektaşilik ve Ale-

vilik Sempozyumu -I- (28-30 Ekim 2005), Süleyman Demirel İlahiyat Fakültesi, İspar-

ta, 2005, ss. 72-80.

31. Ocak, Ahmet Yaşar, “Bektaşî Menâkıbnâmelerinde Tenasüh (Reincarnation-

Metempsycose) İnancı”, II. Milletlerarası Türk Folklor Kongresi Bildirileri: Gelenek-

Görenek ve İnançlar (Bursa, 1981), Kültür Bakanlığı, C.4, Ankara, 1982, ss. 397-408

(Ayrıbasım).

32. Ocak, Ahmet Yaşar, "Türkiye'de Aleviliğin Sosyo-Kültürel Problemleri Üzerine Bir

Yaklaşım Denemesi ve Bazı Düşünceler", I. Akdeniz Yöresi Türk Toplulukları Sosyo-

Kültürel Yapısı (Tahtacılar) Sempozyumu Bildirileri, Kültür Bakanlığı Seminer Kongre

Bildirileri, Ankara, 1995, ss. 149-155.

33. Ocak, Ahmet Yaşar, “Aleviliğin Tarihsel Sosyal Tabanı İle Teolojisi Arasındaki

İlişki Problemine Dair”, Tarihsel ve Kültürel Boyutlarıyla Türkiye’de Alevîler, Bek-

taşîler, Nusayrîler, (Tarih-İnanç-Sosyal Yapı-Kurumlar)-(21-23 Kasım 1997), Ensar Neş-

riyat, İstanbul, 1999, ss. 385-398.

34. Ocak, Ahmet Yaşar, “Alevi Bektaşi Düşüncesi Hakkında Genel Bilgiler”, I. Ulusla-

rarası Hacı Bektaş Veli Sempozyumu Bildirileri, Ankara, 2000, ss. 47-55.

35. Ocak, Ahmet Yaşar, “Alevîlik Tarihinin Temel Bir Problemi: Alevîlik ve Nizari

İsmaililiği”, Uluslararası Bektaşilik ve Alevilik Sempozyumu-I- (28-30 Ekim 2005), Sü-

leyman Demirel İlahiyat Fakültesi, İsparta, 2005, ss. 26-33.



36. Onat, Hasan, “Aleviliğin Geleceği”, I. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Sempozyumu

Bildirileri (22-24 Ekim 1998), Gazi Üniversitesi Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli

Araştırma Merkezi, Ankara, 1999.

37. Onat, Hasan, “Aleviliğin Bazı Temel Sorunları”, Bütün Yönleriyle Alevilik, Ankara,

2004.

38. Onat, Hasan, “Çorum Aleviliği”, Uluslararası Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Çorum

Sempozyumu, 23-24 Ekim 2007, Çorum.

39. Onat, Hasan, “Ahmet Yesevî’nin Din Anlayışı ve Bektâşîlikteki Bazı Yansımaları”, 2.

Uluslararası Türk Kültür Evreninde Alevilik ve Bektâşîlik Bilgi Şöleni Bildiri Kitabı, Gazi

Üniv. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Merkezi, C.2, Ankara, 17-18-19

Ekim 2007, ss. 89-110.

40. Onat, Hasan, “Günümüz Aleviliğinde Eğitimle İlgili Sorunlar (Açılış Konferansı),

Günümüz Aleviliğinde Eğitim Çalıştayı, Bildiriler ve Tartışmalar (29-30 Mayıs 2009),

Eğirdir/İsparta, 2009.

41. Onat, Hasan, “Velayetname’de Gizlenen Hacı Bektaş Veli Gerçeği

ve Bektaşilik”, Hacı Bektaş Veli’nin Tarihsel Kimliği, Düşünce Sistemi ve Etkileri_III.

Uluslararası Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Sempozyumu (30-31 Ekim 2009), Üsküp,

2009, ss. 53-60.

42. Özdemir, Şuayip, “Avrupa Birliğine Giriş Sürecinde Alevilerin Diyanet İşleri Baş-

kanlığında Temsil Meselesine Bakışı -Malatya Örneği-“, Uluslararası Bektaşilik ve


parta, 2005, ss. 441-454.

43. Özdemir, Şuayip, Albayrak, Ali, Arıcı, İsmail, “Alevi-Bektaşilerin Diyanet İşleri

Başkanlığı’nın Kendilerine Yönelik Din Hizmetlerine İlişkin Tutumları (Elazığ Ör-

neği)”, I. Uluslararası Hacı Bektaş Veli Sempozyumu, (07-09 Mayıs 2010-Çorum), Hitit

Üniversitesi Hacı Bektaş Veli Araştırma ve Uygulama Merkezi, C.2, Ankara, 2011,

ss. 785-806.

44. Rençber, Fevzi, “Alevi Din Anlayışında Cem Evinin Yeri”, Uluslararası Türk Dün-

yasında Din Anlayışları Sempozyumu, 2010, ss. 479-488.

45. Rençber, Fevzi, “Zaza’ca Konuşan Alevilerin Etnik Kimliği Üzerine Bir Değerlen-

dirme”, ll. Uluslararası Zaza Tarihi ve Kültürü Sempozyumu, 2012, ss. 490-499.

46. Rençber, Fevzi, “Adıyaman Alevilerinin Türbe veya Yatır Ziyareti: Safvan bin Mu-

attal Örneği”, Adıyaman Uluslararası Safvan Bin Muattal ve Ahlak Sempozyumu, 2013,

ss. 367-382.

47. Sarıkaya, Mehmet Saffet, “Alevi Kimliğinin Yeniden İnşası (Cem Vakfı Örne-

ği”, Uluslararası Bektaşilik ve Alevilik Sempozyumu -I- (28-30 Ekim 2005), Süleyman


48. Sarıkaya, Mehmet Saffet, “Bektaşi ve Alevilerde Hz. Ali’nin Tanrılaştırılması İd-

dialarına Dair Bir Değerlendirilme”, Hazret-i Ali -Sempozyum Bildirileri- (24-25 Ekim

2007), Dokuz Eylül İlahiyat Fakültesi, İzmir, 2009, ss. 55-73.


49. Sarıkaya, Mehmet Saffet, “Babagân Bektaşiliğinde İkrar Töreni”, I. Uluslararası



50. Sezgin, Abdülkadir, “Alevîler Hakkında Söylentiler”, Günümüzde Alevîlik ve Bek-

taşîlik (Panel: 22.02.1992), 1995, ss. 51-64.

51. Sezgin, Abdülkadir, “Bektaşi Geleneği ve Türkiye Aleviliğinin Karakteristiği”, I.

Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Sempozyumu Bildirileri (22-24 Ekim 1998), Gazi Üni-

versitesi Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Merkezi, Ankara, 1999, ss.

297-302.

52. Soyyer, Ahmet Yılmaz, “Bektaşilik Düşüncesinde Muhammed Ali Anlayışı”, IV.

Kutlu Doğum Sempozyumu: Tebliğler, 2002, s. 269.

53. Soyyer, Ahmet Yılmaz, “Din Sosyolojisi Açısından Bektaşilik Araştırmalarında

Karşılaşılan Sorunlar”, Gazi Üniversitesi Çorum İlahiyat Fakültesi Türk Din Sosyoloji-

sinin Temel Sorunları Sempozyumu (11-13 Haziran 2004), 2005, ss. 307-313.

54. Soyyer, Ahmet Yılmaz, “Bektaşi Tekkelerinin 1826’da Kapatılışını Anla-

mak”, Uluslararası Bektaşilik ve Alevilik Sempozyumu -I- (28-30 Ekim 2005), Süleyman


55. Subaşı, Necdet, “Alevi Açılımı Üzerine”, I. Uluslararası Hacı Bektaş Veli Sempozyu-

mu, (07-09 Mayıs 2010-Çorum), Hitit Üniversitesi Hacı Bektaş Veli Araştırma ve

Uygulama Merkezi, C.2, Ankara, 2011, ss. 1037-1042.

56. Taşğın, Ahmet, “Ayetten Nefese: Alevi-Bektaşi Edebiyatında Dönüşüm”, Alevi-

Bektaşi Edebiyatı Sempozyumu (7 Eylül 2002 Ankara), Yol Dergisi, S.18, Ankara,

Temmuz-Ağustos 2003, ss. 28-43.

57. Taşğın, Ahmet, “Bingöl ve Çevresi Aleviler”, I. Bingöl Sempozyumu (10-11 Haziran

2006), Bingöl Tarih ve Kültür Araştırmaları Dergisi Yayınları, Bingöl, 2006, ss. 229-

235.

58. Taşğın, Ahmet, “Güncel Alevilikte Kimlik Tartışmaları”, Çokkültürlülük Konferansı

(27-28 Kasım 2005 Diyarbakır), İnsan Hakları Derneği Diyarbakır Şubesi Yayınları,

Diyarbakır, 2006, ss. 117- 132.

59. Taşğın, Ahmet, “Erzurum Türkmen Alevileri”, Türk-İslam Düşünce Tarihinde Erzu-

rum Sempozyumu (26-28 Haziran 2006 Erzurum), Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fa-

kültesi Yayınları, Erzurum, 2007, ss. 229-235.

60. Taşğın, Ahmet, “Alevi ve Bektaşi Kodlu Yayınlarda Ortaya Çıkan Temel Sorunlar

ve Çözüm Önerileri, Alevilik Bektaşilik Konulu Yayınların Genel Çerçevesi: Sürek-

lilik ve Zorunluluk”, Alevi ve Bektaşi Yayınlarının Temel Sorunları, Çözüm Önerileri

(26-28 Şubat 2010), Ilgaz, 2010, ss. 23-33.

61. Teber, Ömer Faruk, “Bektaşi Dervişinin Yol Haritası: Bektaşi Erkannâmele-

ri”, Doğumunun 800. Yıldönümünde Hacı Bektaş Veli (Nevşehir, 17-18 Ağustos 2009),

2009, ss. 359-372.

62. Teber, Ömer Faruk, “Bektaşi Erkânnâmelerinde Mezheplerüstü Yaklaşım: Ahlak

Merkezli Din Anlayışı”, I. Uluslararası Hacı Bektaş Veli Sempozyumu, (07-09 Mayıs



2010-Çorum), Hitit Üniversitesi Hacı Bektaş Veli Araştırma ve Uygulama Merkezi,

C.2, Ankara, 2011, ss. 659-668.

63. Uçar, Ramazan, “Alevî-Bektâşîlerin Diyanet İşleri Başkanlığı’nda Temsil Problemi

Üzerine (Alan Araştırması)”, Uluslararası Bektaşilik ve Alevilik Sempozyumu -I- (28-30

Ekim 2005), Süleyman Demirel İlahiyat Fakültesi, İsparta, 2005, ss. 455-466.

64. Üçer, Cenksu, “Geleneksel Alevîlikte İbadet Telakkîleri”, Uluslararası Bektaşilik ve


parta, 2005, ss. 297-308.

65. Üçer, Cenksu, “Alevi Telakkide Hz. Peygamber Sevgisinin Mahiyeti”, İnsan Sevgi-

si, 2007 Yılı Kutlu Doğum Sempozyumu Tebliğ ve Müzakereleri 2007, (İstanbul - Kahra-

manmaraş), 2008, ss. 228-239.

66. Üçer, Cenksu, “Hakk-Muhammed-Ali (Üçler) Telakkileri Çerçevesinde Alevilikte

Hz. Ali”, Hazret-i Ali -Sempozyum Bildirileri-(24-25 Ekim 2007), İzmir, 2009, ss.117-

143.

67. Üçer, Cenksu, “Alevi Âdâb ve Erkânına Ait Eserlerde Kur’an’ın Referans Değeri”,

I. Uluslararası Hacı Bektaş Veli Sempozyumu, (07-09 Mayıs 2010-Çorum), Hitit Üniver-

sitesi Hacı Bektaş Veli Araştırma ve Uygulama Merkezi, C.2, Ankara, 2011, ss. 705-

730.

68. Üzüm, İlyas, “Modernizmin Alevî Toplumu Üzerindeki Etkileri”, İslam ve Modern-

leşme (II. Kutlu Doğum İlmî Toplantısı), 1997, ss. 277-292.

69. Üzüm, İlyas, “Günümüz Alevi Örgütlenmeleri ve Geleneksel Alevilik İlişkisi”,

Tarihi ve Kültürel Boyutlarıyla Türkiye’de Aleviler, Bektaşiler, Nusayriler (Tarih-İnanç-

Sosyal Yapı-Kurumlar)-(21-23 Kasım 1997), Ensar Neşriyat, İstanbul, 1999, ss. 335-

375.

70. Üzüm, İlyas, “Alevilikte Hz. Ali Telakkisi”, Hayatı Kişiliği ve Düşünceleriyle Hz. Ali

Sempozyumu (08-10 Ekim 2004), Bursa, 2005, ss. 189-202.

71. Yıldırım, Ahmet, “Alevî-Bektâşîlerin Dinin Temel Kaynaklarına Bakışı”, Uluslara-

rası Bektaşilik ve Alevilik Sempozyumu -I-, (28-30 Ekim 2005), Süleyman Demirel İla-

hiyat Fakültesi, İsparta, 2005, ss. 287-296.

72. Yıldız, Harun, “Alevî/Bektaşî Geleneğinde Musahiplik”, Uluslararası Bektaşilik ve


parta, 2005, ss. 123-132.

73. Yıldız, Harun, “Alevi/Bektaşi Kültüründe İnanç Merkezleri: Amasya Yöresi Örne-

ği”, I. Uluslararası Hacı Bektaş Veli Sempozyumu, (07-09 Mayıs 2010-Çorum), Hitit

Üniversitesi Hacı Bektaş Veli Araştırma ve Uygulama Merkezi, C.1, Ankara, 2011,

ss. 267-286.

74. Yılmaz, Hüseyin, “Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Derslerinde Alevîliğin Öğretimi”,

Türkiye’de Okullarda Din Öğretimi Sempozyumu (23–24 Mayıs 2009), İstanbul, 2009.

75. Zengin, Halise Kader, “Almanya’daki Alevilik Derslerinin Dinî-Teolojik Yaklaşım-

ları Üzerine Bir İnceleme”, I. Uluslararası Hacı Bektaş Veli Sempozyumu, (07-09 Mayıs

2010-Çorum), Hitit Üniversitesi Hacı Bektaş Veli Araştırma ve Uygulama Merkezi,

C.2, Ankara, 2011, ss.1043-1064.


Sonuç

Günümüzde Alevilik meselesi, sadece Alevileri ilgilendiren bir mesele olmaktan

çıkarak Türk toplumu tarafından dikkatle izlenen, konuşulan ve çeşitli ortamlarda tar-

tışma konusu yapılan bir hüviyet kazanmıştır. Özellikle 1990’lı ve 2000’li yıllardan sonra

hızlanan bu süreçte Aleviler, kendilerine ait sorunların dile getirilmesi ve bunların yöne-

ticiler tarafından giderilmesi için daha fazla mücadele etmeye başlamışlardır. Bunun

neticesinde ilki 3-4 Haziran 2009’da, sonuncusu da 28-30 Ocak 2010 yılında gerçekleştiri-

len ve toplam yedi kademeden oluşan Alevi Çalıştayları düzenlenmiştir. Söz konusu

çalıştaylar, Türk toplumundaki “Milli Birlik ve Kardeşlik Projesi” çerçevesinde Alevilerin

isteklerinin konunun paydaşları tarafından ciddiyetle ele alınması ve çözüm için bir ira-

denin oluşturulmaya çalışılması bakımından oldukça önemlidir.

Yapılan çalıştayların nihai raporunda hükümetin dikkate alması gereken 30

maddeden bahsedilmiştir. İlgili maddelere bakıldığında Madımak Oteli ile ilgili olan

birkaçı dışındaki diğer kalanların tamamına yakınının;

Alevilerin tarihsel arka plan, tanımlanma veyahut kimlik sorunu,

Diyanet İşleri Başkanlığı’nda temsil sorunu,

Zorunlu din dersi sorununa,

ait olduğu görülmektedir.

Bu çalışmada isimleri tespit edilen 470 adet araştırmanın geneline baktığımızda

bu nihai raporda belirtilen sorunların giderilmesi; bir başka tabirle mevcut sorunların

tespit edilmesi ve bu sorunların bilimsel bir bakış açısıyla çözülmesine yarayacak bilgiler

içerdiği anlaşılmaktadır. Çalışmanın giriş kısmında belirtildiği üzere, Aleviliğin tarihsel

arka planında yaşanan sürecin doğru ve tutarlı bir şekilde tespiti için yapılan araştırma-

ların ortaya koyduğu sonuçlar çerçevesinde Diyanet İşleri Başkanlığı Alevilere-

Bektaşilere ait klasik kaynakların gün yüzüne çıkarılması için bir proje başlatmıştır. Yeni

araştırmaların bu birinci el kaynaklara başvurarak devam etmesi bu konuda yapılacak

hataları azaltacağı gibi sonuçların kabul edilebilirliğini de artıracaktır. Böylece daha çok

sözlü bir kültüre sahip olduğu söylenen Alevi-Bektaşi anlayışın ortaya çıkıp gelişmesin-

deki temel saiklerin kendilerine ait klasik kaynaklardan öğrenilmesinin de yolu açılacak-

tır.

Bunun yanında Alevilerin dine bakışı, din eğitim ve öğretimi ile Diyanet İşleri

Başkanlığı’nın din hizmetinden beklentilerine ait çalışmalara da hız verilmelidir. Çünkü



nihai raporun önemli bir kısmını teşkil eden bu konulara ait eserlerin, çalışmaların top-

lamının (470 adet) yaklaşık yüzde beşine tekabül etmesi oldukça düşündürücüdür. Eğri

ile Yılmaz’ın iki telif eseri ile yedi adet yüksek lisans çalışması dışında bu konuyla ilgili

herhangi bir doktora tezi bulunmamaktadır. Bu nedenle özellikle bu meselelere ait, baş-

ta telif eserler olmak üzere, alan araştırmasına dayalı doktora ve yüksek lisans tezleri

yanında makale ve bildirilerin nitelik ve nicelik yönünden çoğaltılması için gerekli ça-

lışmalar yapılmalıdır.

Kuşkusuz bu araştırma, Alevilik ve Bektaşiliğin tarihsel ve geleneksel metinleri

ile bugünün metinlerini harmanlamada mütevazi bir katkı sadedinde ele alınmalıdır.

Kaynaklar

Alevilik-Bektaşilik Araştırmaları Dergisi

Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi

Anlayış Dergisi

Arayışlar-İnsan Bilimleri Araştırmaları

Belleten

Bilimnâme

Birikim

Cem

Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi

Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi

Dem Dergi

Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi

Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi

Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi

Dini Araştırmalar

Diyanet İlmi Dergi

EKEV Akademi Dergisi

e-Makâlât Mezhep Araştırmaları

Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi

Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi

Folklor/Edebiyat

Genç Erenler

Hacı Bektaş Veli Dergisi

Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi

Hikmet Yurdu

Ilahiyat Studies: A Journal on Islamic and Religious Studies

İslam İlimleri Enstitüsü Dergisi

İslâmi Araştırmalar

İslâmî İlimler Dergisi

İslâmiyât

Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi


Kelam Araştırmaları Dergisi

Köprü

Marife: Bilimsel Birikim

Milel ve Nihal (İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi)

Muhafazakâr Düşünce

Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi

Pir Sultan Abdal

Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi

Tabula Rasa

Tarih ve Toplum

Tasavvuf: İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi.

The Journal Academic Social Science Studies

Toplum Bilimleri Dergisi

Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or

Turkic

Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi

Türk Yurdu

Türk-İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi

Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi

Türkiye Günlüğü

Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi

Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi = The Journal of International Social Research.

Documents

HİKMET YURDU - Serdargunes' Blog · 2014. 12. 25. · HİKMET YURDU Düşünce – Yorum Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi ISSN: 1308-6944 Hikmet Yurdu, Yıl: 7, C: 7, Sayı: 13,