Hoa' de Cuong Trac Nghiem

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM -----------------o0o------------------

PHẠM THỊ THỦY

XÂY DỰNG HỆ THỐNG CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM KHÁCH

QUAN DÙNG ĐỂ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KIẾN THỨC

CHƢƠNG AXIT – BAZƠ TRONG HÓA PHÂN TÍCH

Chuyên ngành : Hóa Phân Tích Mã số : 60.44.29

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC HÓA HỌC

THÁI NGUYÊN – 2007


Công trình được hoàn thành tại: Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Đào Thị Phƣơng Diệp

Phản biện 1: .................................................................

.................................................................

Phản biện 2: .................................................................

.................................................................

Luận văn sẽ được bảo vệ trước hội đồng chấm luận văn họp tại: Trường Đại

học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên

Ngày ......... tháng ........ năm 2007

Có thể tìm hiểu luận văn tại thư viện trường ĐHSP Thái Nguyên


1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Cuộc cách mạng khoa học công nghệ sẽ tiếp tục phát triển với những bước

tiến nhảy vọt trong thế kỷ thứ XXI, đưa thế giới chuyển từ kỷ nguyên công nghiệp

sang kỷ nguyên công nghệ thông tin và phát triển kinh tế trí thức. Khoa học - Công

nghệ sẽ trở thành động lực của sự phát triển kinh tế – xã hội.

Giáo dục là nền tảng của sự phát triển khoa học – công nghệ, mục tiêu của

Giáo dục Đại học giai đoạn 2001 – 2010 là: “Đáp ứng nhu cầu nhân lực trình độ cao

cho công nghiệp hóa, hiện đại hóa, nâng cao năng lực cạnh tranh và hợp tác bình

đẳng trong hội nhập quốc tế. Mở rộng giáo dục học sau trung học, đa dạng hóa

chương trình đào tạo, xây dựng hệ thống liên thông. Tăng cường cho sinh viên năng

lực thích ứng với việc làm, năng lực tự tạo việc làm cho mình và cho người khác”.

Theo đó việc nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo nhằm mục đích nghiên

cứu, cải tiến phương pháp dạy học, trong đó có phương pháp kiểm tra - đánh giá là

hết sức cần thiết. Có rất nhiều phương pháp nhằm nâng cao chất lượng học tập của

sinh viên, mỗi phương pháp đều có những ưu điểm riêng. Từ đó đòi hỏi chúng ta

phải biết lựa chọn các phương pháp một cách thích hợp để chúng bổ sung cho nhau

nhằm giúp sinh viên phát huy tối đa khả năng tư duy sáng tạo, phát triển tư duy

logic của mình đáp ứng nhu cầu xã hội đặt ra.

Hiện nay ở các trường đại học, cao đẳng và trung học chuyên nghiệp ở nước

ta chủ yếu sử dụng các phương pháp kiểm tra truyền thống như: kiểm tra tự luận,

kiểm tra vấn đáp. Phương pháp này giúp giảng viên có thể đánh giá chất lượng học

tập của sinh viên, mức độ tiếp thu kiến thức và đặc biệt đánh giá được vai trò chủ

động sáng tạo của sinh viên trong việc giải quyết một vấn đề. Nhưng có nhược điểm

là mất nhiều thời gian mà chỉ kiểm tra được ít khối lượng kiến thức. Những bài

kiểm tra tự luận tốn nhiều thời gian để chấm điểm, đồng thời việc cho điểm lại phụ

thuộc vào đánh giá chủ quan của người chấm.

Phương pháp trắc nghiệm để đánh giá kiến thức tỏ ra phù hợp với xu thế phát

triển của thời đại. Bởi trong một thời gian ngắn có thể kiểm tra được nhiều kiến


2

thức, đi sâu vào từng khía cạnh khác nhau của kiến thức, kỹ năng và phản ứng

nhanh của sinh viên, đánh giá một cách khách quan kết quả học tập của sinh viên,

đồng thời cách tiến hành và chấm bài nhanh chóng.

Trên thế giới đã sử dụng khá phổ biến phương pháp kiểm tra - đánh giá này ở

các bậc học. Ở Việt Nam bắt đầu áp dụng trên diện rộng cho kỳ thi tốt nghiệp phổ

thông trung học năm 2006 – 2007 và kỳ thi tuyển sinh vào đại học, cao đẳng năm

2007 – 2008 các môn: Lý, Hóa, Sinh, Ngoại ngữ.

Tuy nhiên việc biên soạn các bài trắc nghiệm và áp dụng vào kiểm tra - đánh

giá các môn học ở trường Đại học, cao đẳng và trung học chuyên nghiệp cho đến

nay vẫn còn nhiều hạn chế. Vì vậy chúng tôi đã lựa chọn đề tài: “Xây dựng hệ

thống câu hỏi trắc nghiệm khách quan dùng để kiểm tra, đánh giá kiến thức

chương axit – bazơ trong Hóa Phân Tích”.

2. Mục đích và nhiệm vụ của đề tài

2.1. Mục đích nghiên cứu

Nghiên cứu phương pháp dùng câu hỏi trắc nghiệm khách quan trong kiểm

tra - đánh giá kiến thức chương cân bằng và chuẩn độ axit – bazơ trong Hóa Phân

Tích, hệ Cao đẳng và Đại học Sư phạm.

Xây dựng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm khách quan sử dụng cho việc kiểm

tra - đánh giá kiến thức chương axit – bazơ (tính cân bằng và chuẩn độ), hệ Cao

đẳng và Đại học Sư phạm, nhằm đánh giá được kết quả học tập của sinh viên một

cách nhanh và chính xác hơn, góp phần nâng cao hiệu quả dạy học.

2.2. Nhiệm vụ của đề tài

- Nghiên cứu cơ sở lý thuyết chương cân bằng axit – bazơ và chuẩn độ axit –

bazơ, Hóa phân tích.

- Nghiên cứu cơ sở lý thuyết về nguyên tắc xây dựng câu hỏi trắc nghiệm

khách quan.

- Phân loại câu hỏi trắc nghiệm khách quan thành 4 loại chính:

+ Loại câu điền khuyết

+ Loại câu đúng sai


3

+ Loại câu ghép đôi

+ Loại câu có nhiều lựa chọn

- Xây dựng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm khách quan học phần Hóa Phân

Tích (giáo trình Đại học Sư phạm Hà Nội), chương axit – bazơ (tính cân bằng và

chuẩn độ).

- Thực nghiệm sư phạm đánh giá khả năng lĩnh hội kiến thức của sinh viên,

xử lý đánh giá độ khó và độ phân biệt của các câu hỏi trắc nghiệm khách quan.

3. Đối tƣợng nghiên cứu

Hệ thống câu hỏi trắc nghiệm khách quan dùng để kiểm tra - đánh giá kiến

thức, kỹ năng về Hóa phân tích, chương axit – bazơ (tính cân bằng và chuẩn độ), hệ

Cao đẳng và Đại học Sư phạm.

4. Phƣơng pháp nghiên cứu

4.1. Tổng quan các tài liệu liên quan đến đề tài (lý luận dạy học, cơ sở của kỹ thuật

trắc nghiệm, tâm lý học, giáo dục học ... ) và nội dung kiến thức về tính cân bằng

axit – bazơ và chuẩn độ axit – bazơ.

4.2. Nghiên cứu thực nghiệm sư phạm: Sử dụng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm khách

quan đã xây dựng được để tiến hành kiểm tra - đánh giá kiến thức của sinh viên hệ

cử nhân các trường Cao đẳng và Đại học Sư phạm. Xử lý kết quả kiểm tra để đánh

giá độ khó, độ phân biệt của các câu hỏi.

5. Giả thuyết khoa học

Nếu vận dụng tốt lý thuyết về trắc nghiệm khách quan để xây dựng thành

công hệ thống câu hỏi trắc nghiệm khách quan học phần Hóa Phân Tích, chương

axit – bazơ (tính cân bằng và chuẩn độ) sẽ giúp cho việc kiểm tra - đánh giá kết quả

học tập của sinh viên một cách hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng dạy học.

Sử dụng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm khách quan chương axit – bazơ (tính

cân bằng và chuẩn độ), học phần Hóa Phân Tích cho sinh viên sẽ giúp họ chủ động

và tích cực hơn trong học tập.

6. Những đóng góp của đề tài


4

Áp dụng quy trình xây dựng câu hỏi trắc nghiệm khách quan đã xây dựng

được bộ câu hỏi trắc nghiệm học phần Hóa phân tích, chương tính cân bằng và

chuẩn độ axit – bazơ, dành cho hệ Cao đẳng và Đại học Sư phạm.

Xây dựng các đề kiểm tra tạo cơ sở xác định giá trị của bộ câu hỏi.

Định hướng được việc sử dụng câu hỏi trắc nghiệm học phần Hóa Phân Tích,

chương axit – bazơ trong các khâu của quá trình dạy học.


5

CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ PHƢƠNG PHÁP TRẮC

NGHIỆM KHÁCH QUAN

1.1. Tình hình nghiên cứu và ứng dụng phƣơng pháp trắc nghiệm trên

thế giới và ở Việt Nam vào quá trình dạy học

Từ thế kỷ XIX người ta đã sử dụng trắc nghiệm để đo các đặc điểm của con

người. Đến thế kỷ XX, E. Toocdaica là người đầu tiên dùng trắc nghiệm để đo trình

độ kiến thức của học sinh đối với một số môn học [10; 13].

Năm 1940 đã xuất hiện nhiều hệ thống trắc nghiệm đánh giá kết quả học tập

của học sinh, tuy nhiên việc áp dụng phương pháp này còn ít và phạm vi áp dụng

còn nhiều hạn chế. Cùng với việc ứng dụng của công nghệ thông tin vào nhiều lĩnh

vực khác nhau của đời sống thì trắc nghiệm cũng có điều kiện phát triển mạnh.

Năm 1961, ở Mỹ đã xây dựng 2000 câu trắc nghiệm chuẩn để đánh giá kết

quả học tập của học sinh – sinh viên và sử dụng cho kỳ thi tuyển sinh.

Năm 1963, với sự trợ giúp của máy tính điện tử để xử lý kết quả thực nghiệm

trên diện rộng đã tạo điều kiện phát triển cho phương pháp trắc nghiệm trong nhiều

lĩnh vực.

Những năm gần đây, hầu hết các nước trên thế giới đều đã sử dụng phương

pháp trắc nghiệm một cách rộng rãi và phổ biến vào quá trình dạy học ở cấp phổ

thông cũng như đại học, đặc biệt là ở các nước phương Tây.

Ở Việt Nam, từ những năm 1960 đã có những nghiên cứu thử nghiệm

phương pháp trắc nghiệm trong ngành tâm lý học.

Năm 1969, tác giả Dương Thiệu Tống đã đưa môn trắc nghiệm và thống kê

giáo dục vào giảng dạy tại lớp cao học và tiến sỹ giáo dục tại trường Đại học Sài Gòn

[10; 13].

Năm 1971, tác giả Trần Bá Hoành đã thực hiện công trình “Thử dùng

phương pháp trắc nghiệm để điều tra tình hình nhận thức của học sinh về một số

khả năng trong chương trình sinh vật học đại cương lớp 9” [13].

Năm 1972, trắc nghiệm đã được sử dụng rộng rãi để ôn tập và thi tú tài. Năm

1976, tác giả Nguyễn Như An dùng phương pháp trắc nghiệm trong việc thực hiện


6

đề tài “Bước đầu nghiên cứu nhận thức tâm lý của sinh viên Đại học sư phạm” và

năm 1978 với đề tài “vận dụng kết hợp phương pháp test và phương pháp kiểm tra

truyền thống trong dạy học tâm lý học” [10].

Năm 1995 – 1996 trường Đại học Đà Lạt đã tổ chức kỳ thi tuyển sinh vào

Đại học bằng hình thức kiểm tra trắc nghiệm và có rất nhiều bộ sách luyện thi ở khu

vực phía Nam sử dụng các câu hỏi trắc nghiệm được in.

Trong những năm gần đây Bộ Giáo dục và Đào tạo và các trường Đại học đã

có một số hoạt động bước đầu nhằm nâng cao chất lượng đào tạo của học sinh –

sinh viên ở các cấp học. Tổ chức hội thảo trao đổi thông tin về việc cải tiến hệ thống

phương pháp kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của sinh viên trong nước và trên

thế giới, các khóa huấn luyện và cung cấp những hiểu biết cơ bản về chất lượng

giáo dục và các phương pháp trắc nghiệm.

Tháng 4 – 1998, trường Đại học sư phạm - Đại học quốc gia Hà Nội có cuộc

hội thảo Khoa học về việc sử dụng trắc nghiệm khách quan trong dạy học và tiến

hành xây dựng bộ trắc nghiệm để kiểm tra - đánh giá một số học phần của các khoa

trong trường.

Đặc biệt là việc áp dụng rộng rãi trong giảng dạy ở phổ thông và sử dụng đại

trà hình thức thi trắc nghiệm cho kỳ thi tốt nghiệp phổ thông trung học và tuyển

sinh vào Đại học năm 2007 – 2008 các môn Toán, Lý, Hóa, Ngoại ngữ của Bộ Giáo

dục và Đào tạo. Cho đến nay, đã có rất nhiều các khóa luận tốt nghiệp, luận văn

thạc sỹ, luận án tiến sĩ, các nghiên cứu của sinh viên, học viên và của giảng viên ở

các trường Đại học nghiên cứu và áp dụng hình thức này.

1.2. Trắc nghiệm khách quan và trắc nghiệm tự luận

1.2.1. Trắc nghiệm là gì?

Theo chữ Hán “trắc” có nghĩa là “đo lường”, “nghiệm” có nghĩa là “suy xét,

chứng thực” [13; 16]. Cả trắc nghiệm khách quan và trắc nghiệm tự luận đều là

những phương tiện để kiểm tra khả năng học tập của học sinh – sinh viên, cả hai

đều là trắc nghiệm (test).


7

Để thuận tiện, trong bản luận văn này chúng tôi dùng từ “trắc nghiệm” thay

cho “trắc nghiệm khách quan” và “tự luận” (luận đề) thay cho trắc nghiệm tự luận.

1.2.2. Bản chất của câu hỏi trắc nghiệm

Để hiểu rõ khái niệm của câu hỏi trắc nghiệm, chúng ta hãy tìm hiểu một số

định nghĩa của các nhà lý luận về trắc nghiệm như sau:

A. R. Petropxki (1970) cho rằng: “Test là bài tập làm trong thời gian ngắn

mà việc thực hiện bài tập đó nhờ có sự đánh giá về số lượng và chất lượng có thể

coi là dấu hiệu của sự hoàn thiện một số chức năng tâm lý” [10; 13].

S. G. Gellersterin (1976) cho rằng: “Test là thử nghiệm mang tính chất bài

tập xác định, kích thích hình thức nhất định của tính tích cực và thực hiện cái dùng

để đánh giá định lượng và định tính, dùng làm dấu hiệu của sự hoàn thiện những

chức năng nhất định” [10; 13]...

Theo K. M. Gurevich (1970): “Test là sự thi cử, bài tập hay sự thử tâm sinh lý,

trong thời gian thử ngắn và hạn chế, được chuẩn hóa, dùng để xác định với mục đích

thực hành những sự khác biệt giữa các cá nhân về trí tuệ và năng lực chuyên môn”

[10; 13].

Theo Trần Bá Hoành: “Test có thể tạm dịch là phương pháp trắc nghiệm, là

hình thức đặc biệt để thăm dò một số đặc điểm về năng lực, trí tuệ của học sinh

(thông minh, trí nhớ, tưởng tượng, chú ý...)” [10; 13].

Theo tác giả Nguyễn Hữu Long: “Test là một phương pháp dạy học và là

một phương pháp nghiên cứu tâm lý học, giáo dục học cùng với một số ngành khoa

học khác; là một phương pháp dạy học cùng với những bài tập ngắn hạn ghi trực

tiếp kết quả và chuẩn hóa các mức, test góp phần nâng cao tính tích cực nhận thức

và hứng thú học tập bộ môn của các học sinh; là một phương pháp nghiên cứu, test

giúp chuẩn hóa và dự đoán về trí tuệ và nhân cách nói chung của cá nhân hay tập

thể” [10; 13].

Cho tới nay, người ta vẫn hiểu trắc nghiệm là một bài tập nhỏ hoặc các câu

hỏi có kèm theo câu trả lời sẵn yêu cầu học sinh, sinh viên suy nghĩ rồi dùng ký


8

hiệu đơn giản đã quy ước để trả lời. Hay trắc nghiệm là một hình thức đo đạc đã

được “tiêu chuẩn hóa” cho mỗi cá nhân học sinh bằng điểm.

Trên đây là một số ý kiến của tác giả trong và ngoài nước, qua đó ta thấy

được nhiều mặt, nhiều khía cạnh khác nhau thuộc về bản chất của câu hỏi trắc

nghiệm khách quan. Đa số các nhà tâm lý học, dạy học hiện nay đều có xu hướng

xem trắc nghiệm là một phương pháp dạy học dùng những bài tập ngắn để kiểm tra,

đánh giá khả năng hoạt động nhận thức, năng lực trí tuệ và kỹ năng của học sinh.

Điều này được coi là dấu hiệu bản chất của phương pháp trắc nghiệm vì nó

cho thấy chức năng cơ bản của trắc nghiệm trong quá trình dạy học mà cụ thể là

trong kiểm tra và đánh giá kết quả của học sinh – sinh viên.

1.2. 3. Khái niệm về trắc nghiệm tự luận

Trắc nghiệm tự luận (luận đề) là hình thức học sinh tự trình bày câu trả lời

bằng ngôn ngữ của mình. Loại trắc nghiệm này ngược với trắc nghiệm khách quan,

cho phép có một sự tự do tương đối để trả lời vấn đề đặt ra, đòi hỏi người được

kiểm tra phải biết sắp xếp câu trả lời cho rõ ràng và sáng sủa. Bài trắc nghiệm luận

đề được chấm điểm một cách chủ quan, điểm số cho bởi những người chấm khác

nhau có thể không thống nhất nên loại trắc nghiệm này gọi là trắc nghiệm chủ [10].

1. 2. 4. Khái niệm về trắc nghiệm khách quan

Trắc nghiệm khách quan là hình thức học sinh chỉ sử dụng các ký hiệu đơn

giản để xác nhận câu trả lời đúng. Thông thường có nhiều câu trả lời được cung cấp

cho mỗi câu hỏi nhưng chỉ có một câu trả lời đúng nhất. Bài trắc nghiệm được chấm

bằng cách đếm số lần học sinh chọn câu trả lời đúng. Do đó hệ thống cho điểm là

khách quan và không phụ thuộc vào người chấm [10; 13].

1. 2. 5. So sánh câu hỏi trắc nghiệm khách quan và trắc nghiệm tự luận

1.2.5.1. Những điểm tương đồng giữa câu trắc nghiệm khách quan và tự luận

Trắc nghiệm khách quan cũng như trắc nghiệm tự luận đều được dùng với

mục đích đo lường thành quả học tập quan trọng mà một bài kiểm tra có thể khảo

sát được. Hai loại câu hỏi đều có thể sử dụng để khuyến khích học sinh – sinh viên

học tập nhằm đạt các mục tiêu dạy học.


9

Giá trị của cả câu hỏi tự luận và trắc nghiệm đều tùy thuộc vào tính khách

quan và độ tin cậy của chúng.

1.2.5.2. Những điểm khác nhau giữa các câu hỏi trắc nghiệm khách quan và tự luận

Phương pháp trắc nghiệm khách quan và tự luận đều là hai phương pháp hữu

hiệu để kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh. Mỗi phương pháp đều có

ưu, nhược điểm nhất định thể hiện qua bảng so sánh sau:

Bảng 1 – 1: So sánh ƣu điểm phƣơng pháp trắc nghiệm khách quan và trắc

nghiệm tự luận [8; 17]

Vấn đề so sánh

Ưu thế thuộc về

TNKQ TNTL

Ít tốn công ra đề +

Đánh giá được khả năng diễn đạt, đặc biệt là diễn đạt tư duy

hình tượng

+

Đề thi bao quát được phần lớn nội dung học tập +

Ít may rủi do trúng tủ, lệch tủ +

Ít tốn công chấm thi và khách quan trong chấm thi +

Áp dụng công nghệ mới trong chấm thi, phân tích kết quả thi +

Khuyến khích khả năng phân tích và hiểu đúng ý +

Khuyến khích sự suy nghĩ độc lập của cá nhân +

Dấu (+) để chỉ ưu thế thuộc về phương pháp đó

Để phân biệt dạng câu hỏi trắc nghiệm khách quan và dạng câu hỏi trắc

nghiệm tự luận, ta tìm hiểu bảng so sánh sau:


10

Bảng 1 – 2: So sánh dạng câu hỏi TNKQ và TNTK [18]

Tiêu chuẩn đánh giá TNKQ TNTL

Kết quả đánh giá - Tốt ở mức độ hiểu, biết,

ứng dụng, phân tích.

- Không thích hợp ở mức

độ tổng hợp, đánh giá, so

sánh

- Không thích hợp ở mức độ

nhận biết.

- Tốt ở mức độ hiểu, áp dụng,

phân tích.

- Tốt ở mức độ tổng hợp, phê

phán, suy luận.

Tính đại diện của nội

dung

- Nội dung có thể bao quát

toàn diện với nhiều câu hỏi.

- Phạm vi kiểm tra chỉ tập

trung vào một số khía cạnh

cụ thể.

Chuẩn bị câu hỏi - Tốn nhiều thời gian hơn. - Tốn ít thời gian hơn.

Cách cho điểm - Khách quan, đơn giản và

ổn định.

- Chủ quan, khó và ít ổn định.

Những yếu tố làm sai

lệch điểm

- Khả năng đọc, hiểu, phán

đoán

- Khả năng viết, các cách thể

hiện.

Kết quả có thể có - Khuyến khích ghi nhớ,

hiểu, phân tích ý kiến của

người khác.

- Khả năng bật nhanh.

- Khuyến khích tổng hợp,

diễn đạt ý kiến của bản thân.

- Thể hiện tư duy logic của

bản thân.

Qua bảng so sánh trên ta thấy, sự khác nhau rõ rệt nhất giữa hai phương pháp

là ở tính khách quan, công bằng, chính xác. Đặc biệt là ở tính khách quan. Do đó

cần nắm vững bản chất, ưu nhược điểm của từng phương pháp để có thể sử dụng

mỗi phương pháp hữu hiệu, đúng lúc, đúng chỗ.

1.3. Các loại câu hỏi trắc nghiệm khách quan thông dụng

Do phạm vi nghiên cứu của đề tài chúng tôi chủ yếu đi sâu nghiên cứu các

loại câu hỏi trắc nghiệm khách quan.


11

1.3.1. Loại câu điền khuyết [1; 2; 8; 11; 14; 17]

Đây là loại câu hỏi đòi hỏi phải điền hay liệt kê một hay nhiều từ để hoàn

thành một câu hỏi trực tiếp hay một nhận định chưa đầy đủ. Với loại câu này học

sinh phải tìm hiểu câu trả lời đúng hơn là nhận ra câu trả lời đúng.

* Ưu điểm: Học sinh có cơ hội trình bày những câu trả lời khác thường,

phát huy óc sáng kiến. Học sinh không có cơ hội đoán mò mà phải nhớ ra, nghĩ ra,

tìm câu trả lời. Từ đó giúp học sinh luyện trí nhớ khi học. Loại này cũng dễ soạn

hơn loại câu hỏi nhiều lựa chọn.

*Nhược điểm: Khi soạn thảo loại câu hỏi này thường dễ mắc sai lầm là trích

nguyên văn các câu từ trong giáo trình. Phạm vi kiểm tra của loại câu hỏi này

thường chỉ giới hạn vào các chi tiết vụn vặt. Việc chấm bài mất nhiều thời gian và

thiếu khách quan hơn loại câu hỏi nhiều lựa chọn.

Ví dụ 1: Hãy điền từ thích hợp vào chỗ trống để được câu hoàn chỉnh:

Dung dịch A cần xác định nồng độ được gọi là ........................ Dung dịch B

đã biết nồng độ chính xác và được dùng để xác định nồng độ các dung dịch khác

gọi là ....................... Quá trình thêm dần thuốc thử B vào dung dịch cần chuẩn được

gọi là quá trình ......................... Thời điểm tại đó chất B phản ứng vừa hết với chất

A gọi là ....................... .

1.3.2. Loại câu đúng sai [1; 2; 8; 11; 14;17]

Người ta gọi câu “đúng - sai” là cách lựa chọn liên tiếp. Đây là loại câu cung

cấp một nhận định và học sinh được hỏi để xác định xem điều đó là “Đúng” hay

“Sai”. Hoặc có thể là câu hỏi trực tiếp để được câu trả lời là “Có” hay “Không”. Đôi

khi chúng được nhóm lại dưới một câu dẫn. Các phương án trả lời là thích hợp để

gợi nhớ lại kiến thức được kiểm tra một cách nhanh chóng.

* Ưu điểm:Là loại câu hỏi đơn giản dùng để trắc nghiệm kiến thức về những

sự kiện, vì vậy viết loại câu hỏi này tương đối dễ dàng, ít phạm lỗi, mang tính khách

quan khi chấm.

*Nhược điểm: Học sinh có thể đoán mò, vì vậy có độ tin cậy thấp, dễ tạo

điều kiện cho học sinh học thuộc lòng hơn là hiểu. Học sinh giỏi có thể không thỏa


12

mãn khi buộc phải chọn đúng hay sai, hoặc có thể có những trường hợp ngoại lệ

chứ không phải chỉ có hoàn toàn đúng hay hoàn toàn sai.

Ví dụ 2: Khoanh tròn Đ nếu phát biểu đúng, S nếu câu phát biểu sai.

1. Độ điện li của dung dịch CH3COOH 0,10M; pKa = 4,76 là 5,42% Đ S

2. Độ điện li của dung dịch HCOOH 0,010M; pKa = 3,75 là 12,48% Đ S


4. Độ điện li của dung dịch HCOOH 0,10M; pKa=3,75 là 10,48% Đ S

1.3.3. Loại câu ghép đôi [1; 2; 8; 11; 14; 17]

Loại câu này thường có hai dãy thông tin là câu dẫn và câu đáp, chúng thường

ghép đôi với nhau theo kiểu tương ứng một – một. Hai dãy thông tin này không nên

có số câu bằng nhau để cho cặp ghép cuối cùng chỉ đơn giản gắn kết của sự loại trừ

liên tiếp. Nhiệm vụ của người học sinh là ghép chúng lại một cách thích hợp.

* Ưu điểm: Dễ viết, dễ dùng, có thể dùng để đo các mức trí năng khác nhau.

Nó đặc biệt hữu hiệu trong việc đánh giá khả năng nhận biết các hệ thức hay lập các

mối tương quan.

*Nhược điểm: Không thích hợp cho việc thẩm định các khả năng như sắp

đặt và vận dụng các kiến thức. Muốn soạn câu hỏi này để đo mức trí năng cao đòi

hỏi nhiều công phu. Ngoài ra, nếu danh sách mỗi cột dài thì tốn nhiều thời gian cho

học sinh đọc nội dung mỗi cột trước khi ghép đôi.

Ví dụ 3: Ghép các câu ở cột B vào cột A để đảm bảo sự tương ứng giữa biểu

thức điều kiện proton với các dung dịch:

Cột A Cột B

1. DD HCl C1 M và NaHSO4 C2 M A. [H+]=[OH

-]-[CH3COOH]+ C1

2. DD NaOH C1 M và NH3 C2 M B. [H+] = C1 + [SO4

2-] - [OH

-]

3. DD CH3COOH C1M và CH3COONa C2M C. [H+] = [OH

-] – C1 – [NH4

+]

4. DDCH3COOH C1M và NaOH C2 M D. [H+]=[OH

-]-C2- [CH3COOH]

E. [H+] = C1 + [SO4

2-] + [OH

-]

1.3.4. Loại câu trắc nghiệm nhiều lựa chọn [1; 2; 8; 11; 14;17]


13

Loại câu này thường có hình thức của một câu phát biểu không đầy đủ hay

một câu hỏi có câu dẫn được nối tiếp bằng một số câu trả lời mà học sinh phải lựa

chọn: câu trả lời đúng, câu trả lời tốt nhất, câu trả lời kém nhất hay câu trả lời không

có gì liên quan nhất; hoặc có nhiều hơn một câu trả lời thích hợp.

Một câu hỏi nhiều lựa chọn gồm 2 bộ phận: câu dẫn và câu chọn. Trong câu

chọn chia thành 2 loại: câu đúng (hoặc câu sai phải lựa chọn) và câu nhiễu.

- Câu dẫn: Ở đầu câu kiểm tra có thể viết dưới dạng một câu hỏi trực tiếp hay

một cách phát biểu không đầy đủ. Điều này có tác động như cách phát biểu để tạo ra

một kích thích gợi ý câu trả lời cho học sinh.

- Câu chọn: Thường gồm từ 3 đến 5 câu là phù hợp, câu lựa chọn không nên

quá ít (2 câu) hoặc quá nhiều (10 câu) dựa vào quy luật tâm lý và các quy luật xác

suất thống kê.

+ Câu đúng: Là câu đúng nhất trong các câu lựa chọn.

+ Câu sai: Là câu kém chính xác nhất.

+ Câu nhiễu: Là câu trả lời có vẻ hợp lý, chúng có tác động nhiều đối với học

sinh có năng lực tốt và tác động thu hút đối với học sinh có năng lực kém.

* Ưu điểm:

- Giáo viên có thể dùng loại câu này để kiểm tra - đánh giá những mục tiêu

dạy học khác nhau, chẳng hạn như:

+ Xác định mối tương quan nhân quả.

+ Nhận biết các điều sai lầm.

+ Ghép các kết quả hay các điều quan sát được với nhau.

+ Định nghĩa các thành ngữ.

+ Tìm nguyên nhân của một số sự kiện.

+ Nhận biết điểm tương đồng hay khác biệt giữa hai hay nhiều vật.

+ Xác định nguyên lý hay ý niệm tổng quát từ những sự kiện.

+ Xác định thứ tự hay cách sắp đặt nhiều vật.

+ Xét đoán vấn đề đang được tranh luận dưới nhiều quan điểm.


14

- Độ tin cậy cao hơn: Yếu tố đoán mò hay may rủi giảm đi nhiều so với các

loại trắc nghiệm khách quan khác khi số phương án lựa chọn tăng lên.

- Tính giá trị tốt hơn: Loại trắc nghiệm này có độ giá trị cao nhờ tính chất có

thể dùng đo những mức tư duy khác nhau. Với một bài trắc nghiệm có nhiều câu trả

lời cho sẵn để chọn, người ta có thể đo được khả năng nhớ, áp dụng các nguyên lý,

định luật, tổng quát hóa... rất hữu hiệu.

- Tính chất khách quan khi chấm bài. Điểm số của bài trắc nghiệm khách

quan không phụ thuộc vào chữ viết, khả năng diễn đạt của học sinh và trình độ

người chấm bài.

*Nhược điểm:

- Loại câu này khó soạn vì phải tìm câu trả lời đúng nhất, còn những câu còn

lại gọi là câu nhiễu thì cũng có vẻ hợp lý. Thêm vào đó, các câu hỏi phải đo được

các mục tiêu ở mức năng lực nhận thức cao hơn mức biết, nhớ, hiểu.

- Có những học sinh có óc sáng tạo, tư duy tốt, có thể tìm ra những câu trả

lời hay hơn đáp án thì sẽ làm cho học sinh đó cảm thấy không thỏa mãn.

- Các câu trắc nghiệm nhiều lựa chọn có thể không đo được khả năng phán

đoán tinh vi và khả năng giải quyết vấn đề khéo léo, sáng tạo một cách hiệu nghiệm

bằng loại câu hỏi trắc nghiệm tự luận soạn kỹ.

- Tốn kém giấy mực khi in đề loại câu hỏi này so với loại câu hỏi khác và

cũng cần nhiều thời gian để học sinh đọc nội dung câu hỏi.

- Câu hỏi loại này có thể dùng để thẩm định trí năng ở mức biết, khả năng

vận dụng, phân tích, tổng hợp hay ngay cả khả năng phán đoán cao hơn.

Ví dụ 4: Độ điện li của 3 dung dịch CH3COOH 0,1M; CH3COOH 0,001M và

HCl được sắp xếp tăng dần theo dãy sau đây:

A. CH3COOH 0,1M < CH3COOH 0,001M < HCl

B. CH3COOH 0,001M < CH3COOH 0,1M < HCl

C. HCl < CH3COOH 0,001M < CH3COOH 0,1M

D. CH3COOH 0,001M < HCl < CH3COOH 0,1M

Hãy chọn đáp án đúng


15

Có thể có những biến thể của loại câu hỏi nhiều lựa chọn. Các biến thể này

đòi hỏi học sinh phải tìm hiểu sâu. Một số biến thể rất nguy hiểm đối với những

người soạn câu hỏi không thận trọng, phổ biến là 2 loại biến thể sau:

a. Câu hỏi nhiều lựa chọn có nhiều câu trả lời.

b. Câu kết hợp: Loại câu này cho phép có thể có nhiều câu trả lời đối với một

khối lượng tư liệu hạn chế.

Ví dụ 5: Cho các câu sau:

1. Thêm chất B đã biết nồng độ vào dung dịch A cho đến khi chất B phản ứng

vừa hết với chất A.

2. Tính nồng độ chất A (CA) theo quy tắc đương lượng hay định luật hợp thức.

3. Lấy một thể tích chính xác dung dịch A (VA).

4. Đo thể tích thuốc thử VB.

Thứ tự đúng khi xác định hàm lượng chất A bằng phương pháp phân tích thể tích là:

A. 1, 2, 3, 4 B. 3, 1, 4, 2

C. 3, 1, 2, 4 D. 1, 3, 4, 2

1.4. Một số chỉ dẫn về phƣơng pháp soạn câu trắc nghiệm

1.4.1. Những chỉ dẫn chung [10; 13]

- Cần diễn đạt câu hỏi càng rõ ràng càng tốt, đặc biệt cần chú ý tới cấu trúc

ngữ pháp của câu.

- Chọn từ có nghĩa chính xác.

- Đưa tất cả thông tin cần thiết vào trong các câu dẫn nếu được.

- Dùng những câu đơn giản, thử nhiều cách đặt câu hỏi và chọn cách đơn

giản nhất.

- Hãy tìm và loại trừ cách gây hiểu lầm mà chưa phát hiện được trong câu.

- Đừng cố gắng tăng mức độ khó của câu hỏi bằng cách diễn đạt câu hỏi theo

cách phức tạp hơn, trừ khi người soạn muốn kiểm tra về phần đọc hiểu.

- Tránh cung cấp những đầu mối dẫn tới câu trả lời. Thói quen xây dựng câu

trả lời đúng dài hơn câu nhiễu sẽ sớm bị phát hiện. Câu dẫn của một câu hỏi có thể

chứa thông tin cần thiết để trả lời một câu hỏi khác.


16

- Tránh gây ra những tác động không mong muốn về mặt giáo dục, không

khuyến khích lối học vẹt.

- Tránh nêu nhiều hơn một ý tưởng độc lập trong câu dẫn.

- Tránh những câu hay từ đoán ra câu trả lời.

- Tránh câu hay từ thừa.

- Giữ cho việc đọc hiểu không quá khó khăn.

- Khi lên kế hoạch cho một bộ câu hỏi của một câu trắc nghiệm cần chú ý sao

cho một câu hỏi không cung cấp đầu mối cho việc trả lời một hay nhiều câu hỏi khác.

- Trong một bộ câu hỏi, sắp xếp các câu trả lời đúng theo cách ngẫu nhiên.

- Tránh các câu hỏi mang tính chất đánh lừa, gài bẫy.

- Cố gắng tránh sự mơ hồ về mặt ý nghĩa trong câu nhận định.

- Đề phòng các câu hỏi thừa giả thiết.

Để soạn tốt các câu hỏi trắc nghiệm cần phải nắm vững các nguyên tắc dạy

học, nhiệm vụ môn học, nội dung chương trình và đối tượng người học để soạn thảo

hệ thống câu hỏi vừa đảm bảo nội dung kiến thức vừa phù hợp với học sinh.

1.4.2. Những chỉ dẫn riêng cho từng loại câu hỏi

1.4.2.1. Câu hỏi điền khuyết [10; 13; 14]

- Nên sử dụng câu hỏi này khi rõ ràng duy nhất một câu trả lời đúng.

- Nên nói rõ ràng, trong điều kiện thích hợp nên nói rõ những con số có ý

nghĩa hay phần thập phân khi cần thiết. Nếu cần các đơn vị đo lường trong câu trả

lời có con số cũng phải nói rõ.

- Trong những câu buộc phải điền thêm chỗ trống, không nên để quá nhiều

khoảng trống làm cho các câu trở nên khó hiểu.

1.4.2.2. Câu hỏi đúng sai [10; 13; 14]

- Câu nhận định phải rõ ràng để có thể nhận xét một cách không mập mờ về

đúng – sai.

- Câu nhận định phải ngắn, ngôn ngữ phải đơn giản và tránh có hai câu phủ

định cùng một lúc.


17

- Độ dài và mức độ phức tạp của câu nhận định không nên tạo thành đầu mối

để suy ra đúng – sai.

- Đề phòng trường hợp mà câu trả lời đúng tùy thuộc vào một chữ, một từ

hay một câu không quan trọng.

1.4.2.3. Câu ghép đôi [10; 13; 14]

- Phải đảm bảo cho hai danh mục đồng nhất.

- Nên giữ các danh mục tương đối ngắn.

- Sắp xếp các danh mục một cách rõ ràng.

- Giải thích rõ ràng cơ sở ghép đôi.

- Tránh tạo kiểu ghép đôi một – một vì nó tạo nên một quá trình loại trừ dần.

1.4.2.4. Câu hỏi nhiều lựa chọn [10; 13; 14]

- Dùng một câu hỏi hay một câu nhận định chưa đầy đủ làm câu dẫn, chọn

loại câu sao cho trong tình huống rõ ràng hơn và trực tiếp hơn.

- Nói chung tránh các câu dẫn mang tính phủ định. Tuy nhiên, nếu cần câu

dẫn phủ định phải chú ý gạch chân hoặc in nghiêng chữ “không”.

- Phải đảm bảo câu trả lời đúng rõ ràng là câu tốt nhất.

- Phải đảm bảo câu dẫn và câu trả lời khi gắn với nhau đúng ngữ pháp.

- Với một câu hỏi đã nêu, phải giữ cho mọi câu trả lời theo cùng một dạng

hành văn.

- Soạn càng nhiều câu nhiễu có vẻ hợp lý và có sức hút càng tốt. Tạo ra câu

nhiễu dựa vào những chỗ sai học sinh hay mắc phải.

- Tránh các câu nhiễu ở trình độ cao hơn so với câu trả lời đúng.

- Sắp xếp các câu trả lời theo thứ tự ngẫu nhiên, không ưu tiên vị trí nào.

- Hãy cố kiểm tra các câu hỏi và thử xem sự kiểm tra đó có vạch ra được

những chỗ yếu tiềm ẩn trong câu đó không.

- Dùng một câu hỏi hay câu nhận định chưa đầy đủ làm câu dẫn, tùy hình

thức nào hợp lý hơn.

- Không nên đưa quá nhiều ý vào một câu hỏi. Tập trung vào một ý cho mỗi

câu hỏi.


18

- Giữ các câu trả lời của một câu hỏi văn phong ngắn câu dẫn không phải câu

trả lời phải chứa đủ thông tin cần thiết.

- Khi sử dụng các con số trong câu lựa chọn có thể đảo ngược các con số để

tăng tính hấp dẫn của câu lựa chọn.

- Không nên đưa quá nhiều tư liệu không thích hợp vào câu dẫn.

1.5. Quy hoạch một bài trắc nghiệm

Quy hoạch một bài trắc nghiệm là dự kiến phân bố các phần của bài trắc

nghiệm theo mục tiêu và nội dung môn học sao cho nó có thể đo lường chính xác

khả năng học tập của học sinh. Để làm được việc này đòi hỏi người soạn thảo trắc

nghiệm cần phải biết khảo sát những gì? Đặt tầm quan trọng vào phần nào của môn

học? Phải trình bày các câu hỏi dưới hình thức nào cho hiệu quả nhất? Mức độ khó

của câu hỏi đến đâu?

1.5.1. Mục đích của bài trắc nghiệm [10; 13]

Xác định mục đích muốn kiểm tra - đánh giá cho rõ ràng. Cần phân chia nội

dung chương trình thành các nội dung cụ thể và xác định tầm quan trọng của từng

nội dung đó để phân bố trọng số. Các mục đích phải được phát biểu dưới dạng

những điều có thể quan sát được, đo được để đặt ra các yêu cầu vè mức độ đạt được

của kiến thức, kỹ năng...

Mục đích của bài trắc nghiệm chi phối nội dung, hình thức bài trắc nghiệm

dự định soạn thảo.

1.5.2. Phân tích nội dung môn học [10; 13]

Phân tích nội dung môn học bao gồm chủ yếu phân biệt bốn loại học tập sau:

- Những thông tin mang tính chất sự kiện mà học sinh phải nhớ hay nhận ra.

- Những khái niệm và ý tưởng mà học sinh phải giải thích.

- Những ý tưởng phức tạp cần được giải nghĩa.

- Những thông tin, kỹ năng cần ứng dụng hoặc là được chuyển sang tình

huống khác.

Các bước phân tích nội dung môn học:

- Tìm ra ý tưởng chính của môn học.


19

- Lựa chọn các khái niệm, các ký hiệu mà học sinh phải giải nghĩa được, đòi

hỏi người soạn phải nêu ra các khái niệm trọng tâm của nội dung môn học.

- Phân loại thông tin được trình bày trong các môn học.

- Lựa chọn một số thông tin và ý tưởng đòi hỏi học sinh phải vận dụng

những điều đã học để xử lý các tình huống mới.

1.5.3. Thiết lập dàn bài trắc nghiệm [13]

Sau khi nắm vững mục đích của bài trắc nghiệm và phân tích nội dung môn

học người soạn thảo thiết lập một dàn bài cho bài trắc nghiệm.

Một trong những cách thông dụng là lập ma trận hai chiều, một chiều biểu thị

nội dung hay mạch kiến thức cần đánh giá và chiều kia biểu thị cho các mức độ nhận

thức của học sinh (mục tiêu) mà bài trắc nghiệm muốn khảo sát.

Ví dụ: Ta có thể áp dụng bảng quy định hai chiều đơn giản cho một bài trắc

nghiệm ở lớp học nhằm khảo sát một phần nào đó của môn học:

Dàn bài trắc nghiệm

Đề mục: ...........................

Chủ đề Các ý tưởng quan trọng

(1)

Các khái niệm

(2)

Kiến thức

(3)

Chủ đề 1

Chủ đề 2

Chủ đề 3

v.v.

(1) Các ý tưởng, các nguyên tắc, các mối liên hệ, các quy luật, khái quát mà học

sinh phải giải thích hoặc ghi nhớ.

(2) Các khái niệm, kí hiệu, công thức mà học sinh phải hiểu, giải thích.

(3) Các loại thông tin, kiến thức mà học sinh phải nhớ và nhận ra.

Tùy theo môn học, cấp học và mục đích của bài trắc nghiệm mà người soạn

thảo có thể thiết lập dàn bài cho phù hợp.

1.5.4. Số câu hỏi trong một bài trắc nghiệm


20

Tùy thuộc vào thời gian mà số câu hỏi được đưa ra trong một bài trắc nghiệm

là bao nhiêu. Thông thường mỗi câu hỏi được giới hạn trả lời từ 1 đến 1,5 phút,

những câu hỏi khó hơn có thể từ 2 đến 5 phút. Đa số một bài trắc nghiệm thường

làm trong 15 đến 45 phút đối với kiểm tra lên lớp, còn trong các kỳ thi có thể lên tới

120 phút hoặc nhiều hơn. Nói chung thời gian càng dài, bài càng có nhiều câu hỏi

thì điểm số có được từ bài trắc nghiệm đó càng đáng tin cậy.

Vấn đề quan trọng hơn là các câu hỏi trong bài trắc nghiệm tiêu biểu cho toàn

bộ kiến thức mà học sinh cần phải đạt được qua mỗi bài học, môn học hay học phần.

1.6. Đánh giá câu hỏi trắc nghiệm khách quan

1.6.1. Cơ sở chung [10; 17]

Đánh giá câu trắc nghiệm khách quan là việc làm cần thiết cho người soạn

thảo. Khi xây dựng bài trắc nghiệm khách quan phải gồm các câu hỏi đạt được hai

yếu tố là độ khó thích hợp và độ phân biệt cao.

Độ khó và độ phân biệt được xác định thống kê như sau:

Chia mẫu học sinh thành 3 nhóm làm bài kiểm tra:

- Nhóm điểm cao (H): 25% – 27% số học sinh đạt điểm cao nhất.

- Nhóm điểm thấp (L): 25% – 27% số học sinh đạt điểm thấp nhất.

- Nhóm điểm trung bình (M): 46% - 50% (học sinh còn lại).

1.6.2. Độ khó của một câu hỏi trắc nghiệm (K )

a. Cách thứ nhất [8; 10]:

- Định nghĩa: Là tỷ số của tổng số học sinh trả lời đúng câu hỏi đó trên tổng

số học sinh tham dự.

- Chỉ số khó (K): K = R/N

Trong đó 0 K 1 hay 0% K 100% với: R là tổng số học sinh trả lời

đúng và N là tổng số học sinh tham gia làm bài kiểm tra.

b. Cách thứ hai [17]: Chia thí sinh làm 3 nhóm:

+ Nhóm giỏi: Gồm 27% số lượng thí sinh có điểm cao nhất của kỳ kiểm tra.

+ Nhóm kém: Gồm 27% số lượng thí sinh có điểm thấp nhất của kỳ kiểm tra.


21

+ Nhóm trung bình: Gồm 46% số lượng thí sinh còn lại, không thuộc 2 nhóm

trên. Khi đó hệ số về độ khó của câu hỏi được tính như sau:

K = %100.2n

NN KG

Với: NG là số thí sinh thuộc nhóm giỏi trả lời đúng câu hỏi.

NK là số thí sinh thuộc nhóm kém trả lời đúng câu hỏi.

n là tổng số thí sinh thuộc nhóm giỏi (hoặc nhóm kém).

* Nhận xét: K càng lớn thì câu hỏi càng dễ, cụ thể:

+ 0 K 0,2: Là câu hỏi rất khó

+ 0,21 K 0,4: Là câu hỏi khó

+ 0,41 K 0,6: Là câu hỏi trung bình

+ 0,61 K 0,8: Là câu hỏi dễ

+ 0,81 K 1: Là câu hỏi rất dễ

Nên dùng các câu trắc nghiệm có độ khó K nằm trong khoảng 25% đến 75%;

trong khoảng từ 10% - 25% và 75% - 90%: cẩn trọng khi dùng; Nếu K < 10% hoặc

K > 90% thì không nên dùng.

Tuy nhiên, nếu đề tuyển sinh, nên thêm một số câu có K < 25% hay nếu chỉ

đánh giá đạt hay không đạt có thể dùng một số câu K > 75%.

1.6.3. Độ phân biệt của một câu hỏi trắc nghiệm (P)[15; 17]

Khi ra một câu trắc nghiệm cho một nhóm thí sinh nào đó, người ta muốn phân

biệt nhóm ấy những người có năng lực khác nhau như: giỏi, khá, trung bình, kém...

Câu trắc nghiệm khách quan thực hiện được khả năng đó gọi là có độ phân biệt.

Như vậy độ phân biệt của câu trắc nghiệm là chỉ số xác định khả năng phân

biệt giữa học sinh giỏi và học sinh kém của câu trắc nghiệm đó.

Thực hiện phép tính thống kê, người ta tính được độ phân biệt theo công thức:

P = n

NN KG


22

Với: NG là số học sinh có câu trả lời đúng của nhóm giỏi, NK là số học sinh

có câu trả lời đúng của nhóm kém và n là tổng số học sinh của mỗi nhóm (nhóm

giỏi hoặc nhóm kém).

- Độ phân biệt của phương án đúng càng dương thì câu hỏi đó càng có độ

phân biệt cao.

- Độ phân biệt của phương án mồi càng âm thì câu mồi đó càng hay vì nhử

được nhiều học sinh kém chọn. Cụ thể:

+ 0 P 0,2: Độ phân biệt rất thấp hay không có sự phân biệt.

+ 0,21 P 0,4: Câu hỏi có sự phân biệt thấp.

+ 0,41 P 0,6: Câu hỏi có sự phân biệt trung bình.

+ 0,61 P 0,8: Câu hỏi có sự phân biệt cao.

+ 0,81 P 1: Câu hỏi có sự phân biệt rất cao.

+ P = - 1: Câu hỏi có độ phân biệt rất cao nhưng mang tính tiêu

cực, chứng tỏ câu hỏi này có vấn đề.

* Tiêu chuẩn chọn câu hay: Các câu thỏa mãn các tiêu chuẩn sau đây được

xếp vào các câu hỏi hay.

- Độ khó nằm trong khoảng 0,4 K 0,6

- Độ phân biệt 0,5 P 0,7

- Câu mồi nhử có tính chất hiệu nghiệm tức là có độ phân biệt âm.

Bảng 1 - 3: Minh họa về độ phân biệt, không phân biệt, phân biệt âm

Câu hỏi

Học sinh 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Tổng điểm của

bài trắc nghiệm

A S Đ S Đ S S Đ Đ Đ Đ 6

B S S Đ Đ Đ S Đ S S Đ 5

C Đ S S S S S S S S Đ 2

D S Đ Đ Đ Đ S Đ Đ Đ Đ 8

(Đ: Câu hỏi được trả lời đúng và S: câu trả lời sai)

Qua bảng trên thấy câu 1, câu 6, câu 10 là những là những câu cần chú ý.


23

Câu 1 là câu có độ phân biệt âm. Những học sinh có tổng điểm cao trên toàn

bài trắc nghiệm đã trả lời sai câu hỏi này, trong khi những người có điểm thấp lại trả

lời đúng. Hiệu quả làm cho điểm tổng bị cụm lại vì nó làm tăng điểm của người đạt

điểm thấp và hạ điểm của người đạt điểm cao.

Câu 10: Tất cả học sinh đều trả lời đúng.

Câu 6: Tất cả học sinh đều trả lời sai.

Cả hai câu này đều không có độ phân biệt. Vậy để đánh giá câu hỏi trắc

nghiệm cần thông qua độ khó K và độ phân biệt P. Từ đó chúng ta sẽ có kế hoạch

điều chỉnh hợp lý các câu trắc nghiệm đã soạn.

Bảng 1 – 4: Sử dụng sự phân tích câu hỏi trong kế hoạch chỉnh lý để

tăng độ phân biệt

Câu A B C D E

Nhóm cao 17 20 3 4 6

Nhóm thấp 14 12 6 5 13

(Nhóm cao bằng 27% học sinh đạt điểm cao nhất, nhóm thấp bằng 27% học

sinh đạt điểm thấp nhất, mỗi nhóm có 50 thí sinh; câu đúng là câu B).

Độ khó: K = 0,32, độ phân biệt: P = 0,16

Ta thấy câu này có khả năng phân biệt kém. Cần xem xét lại A và ý B có thể

chưa rõ nghĩa, ý C và D cần có điều chỉnh để tăng sức hút đối với học sinh.

1.7. Đánh giá một bài trắc nghiệm khách quan

Nếu như phân tích câu trắc nghiệm để giúp chúng ta sửa chữa các câu nhiễu

nhằm làm thay đổi độ phân biệt và độ khó của câu trắc nghiệm, thì đánh giá bài trắc

nghiệm sẽ giúp chúng ta thay đổi độ tin cậy và độ giá trị của bài trắc nghiệm thông

qua việc thay đổi và bổ sung câu hỏi.

1.7.1. Độ tin cậy [8; 13; 17]

Một bài trắc nghiệm khách quan tin cậy để sử dụng kiểm tra - đánh giá khi

gồm những câu hỏi tương đối đạt tiêu chuẩn dựa vào những đặc điểm sau:

* Trung bình cộng số câu đúng: X = N

fi


24

Với: X là số câu hỏi; N là số học sinh tham gia kiểm tra và fi là số học sinh

trả lời đúng câu hỏi thứ i.

Trung bình cộng số câu trả lời đúng phải vào khoảng X/2.

* Phương sai, độ lệch chuẩn của bài trắc nghiệm khách quan:

- Phương sai có công thức: S2 =

N

XX i 2

Với: X là trung bình cộng số câu đúng, Xi là số câu trả lời đúng của học sinh

thứ i và N là số học sinh tham gia kiểm tra.

- Độ lệch chuẩn có công thức: S = 2S

Độ lệch chuẩn cho ta biết mức độ khác nhau trong điểm số của một nhóm

học sinh.

* Độ tin cậy: Độ tin cậy của bài trắc nghiệm khách quan được xem như là

một số đo về sự sai khác giữa điểm số quan sát được và điểm số thực.

Điểm số quan sát được là điểm số trên thực tế học sinh có được. Điểm số

thực là điểm số lý thuyết mà học sinh sẽ phải có nếu phép đo lường không có sai số.

Tính chất tin cậy của bài trắc nghiệm khách quan cho chúng ta biết mức độ

chính xác khi thực hiện phép đo. Có hai nguồn sai số phép đo là sai số bên ngoài

(điều kiện tiến hành làm bài kiểm tra và điều kiện chấm bài) và sai số bên trong

(bản thân bài kiểm tra). Vì vậy, một bài trắc nghiệm khách quan có thể chấp nhận

nếu nó thỏa đáng về nội dung và có độ tin cậy 0,60 R 1,00.

Như vậy, một bài trắc nghiệm khách quan hay là bài phải có giá trị, tức là nó

đo được cái cần đo, định đo, muốn đo.

Bài trắc nghiệm khách quan phải có độ tin cậy, một bài trắc nghiệm khách

quan hay nhưng có độ tin cậy thấp thì cũng không có ích; một bài trắc nghiệm

khách quan có độ tin cậy cao nhưng vẫn có thể có độ giá trị thấp, như vậy một bài

trắc nghiệm khách quan có độ tin cậy thấp thì không thể có độ giá trị cao.

Để đánh giá độ tin cậy cần chú ý đến sai số đo lường chuẩn, số học sinh tham

gia làm bài kiểm tra và đặc điểm thống kê của bài trắc nghiệm khách quan.


25

Tóm lại: Độ tin cậy của bài trắc nghiệm chính là đại lượng biểu thị mức độ

chính xác của phép đo nhờ bài trắc nghiệm.

1.7.2. Độ giá trị [8; 13; 17]

Độ giá trị là khái niệm cho biết mức độ mà một bài trắc nghiệm đo được

đúng cái cần đo. Độ giá trị nói đến tính hiệu quả của một bài trắc nghiệm trong việc

đạt được những mục đích xác định.

Đảm bảo tính giá trị: Một bài kiểm tra coi là giá trị khi nó phản ánh được

mục tiêu đào tạo. Tính giá trị thể hiện trong việc lựa chọn nội dung kiểm tra phải

gắn với các mức độ nhận thức khác nhau. Nếu một bài kiểm tra chỉ gồm toàn câu

hỏi để khảo sát trí nhớ ở mức độ nhận biết thì việc đánh giá kết quả là rất thấp.

Để đảm bảo tính giá trị của bài kiểm tra cần phải quan tâm đến tính toàn diện

của nó tức là cả chất lượng và số lượng. Trong quá trình kiểm tra - đánh giá tuyệt

đối không được đánh giá phiến diện, riêng lẻ từng mặt một.

Theo Ebel độ giá trị chia làm hai loại:

Loại 1: Bao gồm các loại chia độ giá trị dựa trên sự phán xét chuyên môn

hay phân tích một cách chặt chẽ mặt logic, bao gồm: độ giá trị quyết định, độ giá trị

nội dung, độ giá trị chương trình...

Độ giá trị nội dung được quan tâm nhất trong lĩnh vực dạy học, môn học, tức

là khi câu hỏi của một bài trắc nghiệm bao trùm thỏa đáng nội dung môn học thì bài

trắc nghiệm đó gọi là độ giá trị về nội dung. Các trắc nghiệm kết quả học tập ở lớp

thường được đánh giá một cách tốt nhất trên cơ sở độ giá trị về nội dung.

Loại 2: Được suy ra hay dựa trên phân tích bằng những chứng thực hay

thống kê số học, bao gồm độ giá trị thực nghiệm, tiên đoán, nhân tố, cấu trúc... Loại

này khi tính toán độ giá trị phải có 2 phép đo và phải phân tích các hệ số tương quan

ở hai phép đo này.

Phương pháp xác định độ giá trị của nội dung: Nếu như xác định một số loại

độ giá trị đòi hỏi phải xử lý bằng số liệu thống kê thì xác định độ giá trị nội dung

được tiến hành chủ yếu bằng phân tích logic để xác định một bài trắc nghiệm có độ

giá trị về nội dung hay không? Khi phân tích tỉ mỉ về nội dung bài trắc nghiệm phải


26

chỉ ra các câu hỏi là những phép đo có giá trị về môn học hay hành vi đang được

đánh giá, phản ánh được mục tiêu môn học. Độ giá trị là khái niệm về định tính hơn

là định lượng, do vậy xác định độ giá trị về nội dung cần phải được thảo luận trong

điều kiện môn học cụ thể. Đánh giá độ giá trị của nội dung cần phải dựa trên sự

phán đoán, suy xét cụ thể về mục tiêu của môn học.

1.7.3. Mối quan hệ giữa độ giá trị và độ tin cậy [13]

Độ giá trị đòi hỏi phải có độ tin cậy: Để có giá trị, một bài trắc nghiệm phải

tương đối tin cậy. Nếu một bài trắc nghiệm quá kém chính xác thì điểm của nó không

thể có giá trị. Một bài trắc nghiệm về từ ngữ quá ngắn đến nỗi các điểm số của nó là

không tin cậy được thì rõ ràng nó không thể tiên đoán với một mức độ chấp nhận

được về sự thành công trong học tập mà bài trắc nghiệm này muốn dự báo.

Độ tin cậy không cần đảm bảo cho độ giá trị: Trong khi độ tin cậy là một

điều kiện cần thiết cho độ giá trị thì nó lại không đảm bảo gì cho độ giá trị. Có thể

bài trắc nghiệm có độ tin cậy hoàn hảo nhưng độ giá trị rất thấp hoặc không có giá

trị gì cả. Bài trắc nghiệm có thể chứng tỏ độ tin cậy cao, cung cấp các phép đo ổn

định về sự thể hiện của học sinh, đặc biệt trong bài trắc nghiệm dài. Tuy nhiên độ

giá trị tiên đoán của bài trắc nghiệm có thể rất thấp. Làm nhanh không có nghĩa là

thành công trong kỹ thuật.

Độ giá trị và độ tin cậy có liên quan đến nhau: Độ giá trị liên quan tới mục

đích của sự đo lường, còn độ tin cậy liên quan tới sự vững chãi của điểm số. Độ giá

trị phản ánh mức độ mà một bài trắc nghiệm đo được cái mà nó định đo. Độ tin cậy

phản ánh sự chính xác của phép đo. Vì vậy, một bài trắc nghiệm muốn có giá trị

phải có độ tin cậy nhưng ngược lại một bài trắc nghiệm có độ tin cậy cao chưa hẳn

đã có giá trị cao.

Giá trị nội dung bài trắc nhiệm khách quan: Thể hiện khi các câu hỏi trong bài

là một mẫu tiêu biểu của tổng thể các kiến thức, kỹ năng, mục tiêu dạy học. Mức độ giá

trị nội dung được ước lượng bằng cách so sánh nội dung của bài trắc nghiệm khách

quan với nội dung của chương trình học. Điều này được thể hiện trong quá trình xác

định mục tiêu kiểm tra và bảng đặc trưng để phân bố câu hỏi, lựa chọn câu hỏi.


27

Giá trị tiên đoán: Trong một số lĩnh vực như hướng nghiệp, tuyển chọn... từ

điểm số của bài trắc nghiệm khách quan của từng người, chúng ta có thể tiên đoán

mức độ thành công trong tương lai của người đó. Muốn tính giá trị tiên đoán chúng

ta cần phải làm hai bài trắc nghiệm: Một bài trắc nghiệm dự báo để có được những

số đo về khả năng, tính chất của nhóm đối tượng khảo sát; một bài trắc nghiệm đối

chứng để có biến số cần tiên đoán. Hệ số tương quan giữa hai bài trắc nghiệm đó là

giá trị tiên đoán.

1. 8. Ƣu, nhƣợc điểm của phƣơng pháp trắc nghiệm [10; 17]

1.8.1. Ưu điểm

- Nhanh chóng, mất ít thời gian trong việc tiến hành kiểm tra và chấm bài. Do

đó thông tin phản hồi đến giáo viên nhanh hơn phương pháp kiểm tra truyền thống

khác.

- Kiểm tra được toàn diện, đầy đủ các kiến thức đã học.

- Đảm bảo tính khách quan, tránh được một số hiện tượng thiếu công bằng

trong kiểm tra - đánh giá và thi cử.

- Do câu hỏi được hạn định về số lượng, các đáp án cho trước được hạn định

về mặt nội dung và các mức đánh giá đã được chuẩn hóa, cho nên dễ sử dụng

phương pháp thống kê trong xử lý kết quả kiểm tra. Từ đó phát hiện độ đồng đều

trong kết quả kiểm tra từng lớp học.

- Cách tiến hành và phương tiện kiểm tra đơn giản, có thể sử dụng phần mềm

máy vi tính.

1.8.2. Nhược điểm

- Hạn chế phần nào tư duy sáng tạo của học sinh – sinh viên.

- Người giáo viên chỉ biết kết quả suy nghĩ của học sinh – sinh viên mà

không biết quá trình suy nghĩ, nhiệt tình hứng thú của họ đối với nội dung được

kiểm tra.

- Ít góp phần phát triển ngôn ngữ nói và viết.

- Khó tránh khỏi trường hợp học sinh – sinh viên trả lời một cách ngẫu nhiên

do không nắm vững kiến thức, thiếu bình tĩnh hoặc thiếu thời gian.


28

- Không kiểm tra được kỹ năng thực hành thí nghiệm hóa học.

Tuy còn có những nhược điểm nhất định, nhưng trắc nghiệm vẫn là một

phương pháp thuận lợi giúp cho việc vận dụng toán học vào việc đánh giá một hiện

tượng giáo dục phức tạp, là một quá trình thu nhận kiến thức kỹ năng. Trắc nghiệm

sẽ ngày càng được quan tâm nhiều hơn trong sự phát triển của chương trình hóa

việc giảng dạy và trong quá trình hoàn thiện các phương pháp và hình thức kiểm tra

kiến thức của học sinh - sinh viên.

1.9. Vai trò của trắc nghiệm trong dạy học [10; 13]

- Trắc nghiệm là một phương pháp để đánh giá, xếp loại học sinh – sinh viên

qua đó xem xét quá trình dạy học của thầy cô giáo đạt yêu cầu đến mức độ nào.

- Sử dụng phương pháp trắc nghiệm giúp học sinh – sinh viên:

+ Kiểm tra được kiến thức trên diện rộng trong khoảng thời gian ngắn.

+ Cung cấp cho học sinh kiến thức mới và củng cố kiến thức cơ bản qua bài

kiểm tra.

1.10. Khả năng áp dụng của bài trắc nghiệm khách quan

Phương pháp trắc nghiệm khách quan và tự luận đều có những ưu điểm và

nhược điểm của riêng nó.Vì vậy chúng ta cần biết kết hợp khéo léo trong giảng dạy

nhằm đạt kết quả cao nhất. Ngày nay cùng với sự phát triển như vũ bão của công

nghệ thông tin và khoa học kỹ thuật thì phương pháp trắc nghiệm khách quan ngày

càng chiếm được vị trí quan trọng trong quá trình dạy học ở nhà trường nói riêng và

đời sống xã hội nói chung.


29

CHƢƠNG 2: CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN

2.1. CÂU HỎI NHIỀU LỰA CHỌN

Khoanh tròn một trong các chữ cái A, B, C, D là đáp án đúng hoặc đúng nhất

2.1.1. CÂN BẰNG AXIT – BAZƠ [3; 4; 6; 7; 9; 12]

2.1.1.1. Các axit – bazơ

Câu 1. Theo quan điểm về axit – bazơ của Arrhenius, axit là:

A. Những chất trong dung dịch nước phân li thành anion OH-

B. Những chất trong dung dịch nước phân li thành cation H+

C. Những chất có khả năng nhường proton

D. Những chất có khả năng thu proton

Câu 2. Theo quan điểm về axit – bazơ của Bronsted – Laury, bazơ là:

A. Những chất trong dung dịch nước phân li thành anion OH-

B. Những chất trong dung dịch nước phân li thành cation H+

C. Những chất có khả năng nhường proton

D. Những chất có khả năng thu proton

Câu 3. Chọn phát biểu đúng:

A. Dung dịch muối AlCl3 có pH < 7

B. Dung dịch muối Na2C2O4 có pH 7

C. Dung dịch muối NaAlO2 có pH < 7

D. Dung dịch muối NaHCO3 có pH < 7

Câu 4. Dãy chất hay ion có tính axit là:

A. HSO4-, NH4

+, CO3

2- B. NH4

+, HCO3

-, CH3COO

-

C. ZnO22-

, HSO4-, NH4

+ D. HSO4

-, NH4

+.

Câu 5. Dãy chất hay ion có tính bazơ là:

A. CO32-

, CH3COO-, C2O4

2- B. NH4

+, HCO3

-, Cl

-

C. NH4+, Na

+, ZnO2

2- D. CO3

2-, Na

+, NH4

+

Câu 6. Dãy chất và ion nào là những chất lưỡng tính?

A. Zn(OH)2, Al(OH)3, HSO4- B. ZnO, Al2O3, HSO4

-, HCO3

-

C. Zn(OH)2, Al(OH)3, HPO32-

D. Zn(OH)2, Al(OH)3, H2O, HCO3-


30

Câu 7. Dãy chất và ion nào là chất trung tính?

A. Cl-, NH4

+, Na

+, H2O B. ZnO, H2O, Cl

-, SO4

2-

C. Cl-, Na

+, NO3

- D. Cl

-, NH4

+, H2O

Câu 8. Dãy chất và ion nào là những chất lưỡng tính?

A. H2O, C2H5OH, NH4Cl, Sn(OH)2

B. C2H5OH, Pb(OH)2, Ca(OH)2, H2O

C. H2O, Cr(OH)3, Pb(OH)2, Sn(OH)2

D. C2H5OH, CH3COOH, Pb(OH)2, Sn(OH)2

Câu 9. So sánh pH của các dung dịch sau:

a. NH4HSO4 0,1M c. (NH4)2S 0,05M

b. NH4Cl 0,1M d. (NH4)2Cr2O7 0,05M

Chọn đáp án đúng:

A. pHa > pHb > pHc > pHd B. pHc > pHb > pHd > pHa

C. pHc > pHb > pHa > pHd D. pHd > pHb > pHa > pHc

Câu 10. Cho các axit sau đây: H2C2O4, CH3COOH, NH4+, C5H5NH

+. Các bazơ liên

hợp tương ứng là:

A. C2O42-

, CH3COO-, NH3, C6H5NH2

B. HC2O4-, CH3COO

-, NH3, C6H5NH2

C. HC2O4-, CH3COO

-, NH3, C5H5N

D. C2O42-

, CH3COO-, NH3, C5H5N

Câu 11. Cho a mol Cl2 hấp thụ hoàn toàn vào dung dịch chứa 2a mol NaOH, pH

của dung dịch thu được là:

A. 7 B. 0

C. < 7 D. > 7

Câu 12. Cho 100 ml dung dịch KOH 0,1M vào 100 ml dung dịch H2SO4 có pH = 1.

Dung dịch thu được sau phản ứng là:

A. Dư axit B. Dư bazơ

C. Trung tính D. Không xác định được


31

Câu 13. Cho a mol NO2 hấp thụ hoàn toàn vào dung dịch chứa a mol NaOH, pH

của dung dịch thu được là:

A. 7 B. 0

C. < 7 D. > 7

Câu 14. Trộn 10,00 ml dung dịch CH3COOH nồng độ C mol/l với 10,00 ml dung

dịch NaOH C mol/l. Cho biết pH gần đúng của dung dịch này là bao nhiêu?

A. 7 B. 0

C. > 7 D. < 7

Câu 15. Trộn 10,00 ml dung dịch NH3 0,50 M với 5,00 ml dung dịch H2SO4 1,00

M. Hãy cho biết pH gần đúng của dung dịch này là bao nhiêu?

A. > 7 B. 7

C. < 7 D. 0

Câu 16. Xác định thành phần giới hạn của hệ thu được khi trộn H2SO4 C1 mol/l với

Na3PO4 C2 mol/l trong điều kiện C1 = 2C2¸ biết pKa của H3PO4 là 2,15; 7,21; 12,32

và pKa của HSO4- là 2,00.

A. HPO42-

(C2 mol/l) và SO42-

(C1 mol/l)

B. H2PO4- (C1 mol/l) và HSO4

- (C2 mol/l)

C. H2PO4- (C2 mol/l) và HSO4

- (C1 mol/l)

D. H2PO4- (C2 mol/l) và SO4

2- (C1 mol/l)

Câu 17. Xác định thành phần giới hạn của hệ thu được khi trộn H2SO4 C1 mol/l với

Na3PO4 C2 mol/l trong điều kiện 2C1 = C2, biết pKa của H3PO4 là 2,15; 7,21; 12,32

và pKa của HSO4- là 2,00.

A. SO42-

(C1 mol/l) và H2PO4- (C2 mol/l)

B. SO42-

(C1 mol/l) và HPO42-

(C2 mol/l)

C. H2PO4- (C1 mol/l) và HSO4

- (C2 mol/l)

D. H2PO4- (C2 mol/l) và HSO4

- (C1 mol/l)

Câu 18. Trộn 15,00 ml dung dịch H2SO4 0,0100 mol/l với 25,00 ml dung dịch

NaOH 0,00400 mol/l. Cho biết thành phần giới hạn của hỗn hợp thu được, biết pKa

của HSO4- là 2,00.


32

A. H+ (1,25.10

-3 M), Na

+ (1,25.10

-3 M), HSO4

- (3,75.10

-3M)

B. H+ (1,25.10

-3 M), Na

+ (2,50.10

-3 M), HSO4

- (3,75.10

-3M)

C. H+ (2,50.10

-3 M), Na

+ (1,25.10

-3 M), HSO4

- (3,25.10

-3M)

D. H+ (2,50.10

-3 M), Na

+ (2,50.10

-3 M), HSO4

- (3,75.10

-3M)

Câu 19. Xác định thành phần giới hạn của hệ gồm NH4Cl, NaOH và CH3COOH

cùng nồng độ 0,10M, biết pKa của NH4+ là 9,24 và của CH3COOH là 4,76.

A. CH3COOH 0,10 M; NH3 0,10 M.

B. CH3COOH 0,10 M; NH4+ 0,10 M.

C. CH3COO- 0,10 M; NH4

+ 0,10 M.

D. CH3COO- 0,10 M; NH3 0,10 M.

Câu 20. Trộn 20,00 ml dung dịch gồm H2SO4 0,15M và NH4Cl 0,30 M với 10,00

ml dung dịch NaOH 0,60 M. Hãy xác định thành phần giới hạn của hệ, biết pKa của

NH4+ là 9,24 và của HSO4

- là 2,00.

A. NH4+ 0,10 M ; SO4

2- 0,10 M

B. NH4+ 0,20 M ; SO4

2- 0,20 M

C. NH4+ 0,20 M ; SO4

2- 0,10 M

D. NH4+ 0,10 M ; SO4

2- 0,20 M

Câu 21. Cho dung dịch chứa m gam NaOH vào dung dịch chứa m gam HCl. Dung

dịch sau phản ứng có môi trường:

A. Axit

B. Trung tính

C. Không xác định được

D. Lưỡng tính

Câu 22. Cho các chất dưới đây:

1. NH4NO3 2. NaCl 3. Al(NO3)3

4. K2S 5. CH3COONH4

Chọn câu phát biểu đúng

A. 1, 2, 3 có pH > 7

B. 2, 4 có pH = 7


33

C. 4, 5 có pH = 7

D. 1, 3 có pH < 7

Câu 23. Hãy xác định thành phần giới hạn của hệ thu được khi trộn 15,00 ml dung

dịch NaF 2,0.10-3

M với 45,00 ml dung dịch HCl 1,0.10-2

M, biết pKa của HF là 3,17.

A. HCl 5,0.10-3

M; HF 7,0.10-3

M

B. HCl 7,0.10-3

M; HF 5,0.10-4

M

C. HCl 5,0.10-4

M; HF 7,0.10-3

M

D. HCl 7,0.10-4

M; HF 7,0.10-4

M

Câu 24. So sánh pH của các dung dịch sau có cùng nồng độ:

a. CH3COOH (pKa = 4,76) b. HCOOH (pKa = 3,75)

c. NH4HSO4 (pKa: NH4+ 9,24 và HSO4

- 1,99)

Chọn đáp án đúng:

A. pH (a) < pH (b) < pH (c) B. pH (c) < pH (a) < pH (b)

C. pH (c) < pH (b) < pH (a) D. pH (b) < pH (a) < pH (c)

Câu 25. So sánh nồng độ của các dung dịch có cùng pH: NH4HSO4, KHSO4 và

HCOOH, biết pKa của NH4+ là 9,24, của HSO4

- là 2,00 và của HCOOH là 3,75.

A. C (NH4HSO4) C (KHSO4) < C (HCOOH)

B. C (NH4HSO4) < C (KHSO4) < C (HCOOH)

C. C (NH4HSO4) < C (HCOOH) < C (KHSO4)

D. C (HCOOH) < C (NH4HSO4) < C (KHSO4)

Câu 26. So sánh nồng độ của các dung dịch có cùng pH: Ca(OH)2; NH3; NaOH;

biết pKa của NH4+ là 9,24.

A. C (NH3) < C (NaOH) < C (Ca(OH)2)

B. C (Ca(OH)2 < C (NaOH) < C (NH3)

C. C (NaOH) < C (Ca(OH)2 < C (NH3)

D. C (NH3) < C (Ca(OH)2) < C (NaOH)

2.1.1.2. Định luật bảo toàn proton (Điều kiện proton)

Câu 27.Viết biểu thức điều kiện proton đối với dung dịch CH3COONa C1 mol/l và

NaOH C2 mol/l.


34

A. [H+] = [OH

-] + C2 – [CH3COOH]

B. [H+] = [OH

-] - C2 – [CH3COOH]

C. [H+] = [OH

-] - C2 + [CH3COOH]

D. [H+] = C2 - [OH

-] - [CH3COOH]

Câu 28. Viết biểu thức điều kiện proton đối với dung dịch CH3COOH C1 mol/l và

CH3COONa C2 mol/l.

A. [H+] = [OH

-] + [CH3COOH] - C2

B. [H+] = [OH

-] - [CH3COOH] + C1

C. [H+] = [OH

-] - [CH3COO

-] - C1

D. [H+] = [OH

-] + [CH3COO

-] - C2

Câu 29. Trộn 15,00 ml dung dịch H2SO4 0,20 M với 25,00 ml dung dịch NaOH

0,04M. Hãy viết biểu thức điều kiện proton của hỗn hợp thu được sau khi trộn.

A. [H+] = [OH

-] + [SO4

2-] – 0,05 B. [H

+] = [OH

-] + [SO4

2-] + 0,05

C. [H+] = [OH

-] - [SO4

2-] + 0,0125 D. [H

+] = [OH

-] + [SO4

2-]

Câu 30. Biểu thức điều kiện proton (với các mức không khác nhau) đối với dung

dịch NH3 0,10M và NH4Cl 0,20M là:

A. [H+] = [OH

-] – [NH4

+] + 0,20 B. [H

+] = [OH

-] – [NH4

+] - 0,20

C. [H+] = [OH

-] + [NH3] - 0,10 D. Cả A và C đều đúng

Câu 31. Hãy viết biểu thức điều kiện proton cho hệ gồm H2O, HA, HCl, Na2B.

A. [H+] = [OH

-] + [A

-] + CHCl – [HB] – [H2B]

B. [H+] = [OH

-] + [A

-] + CHCl – [HB] + [H2B]

C. [H+] = [OH

-] + [A

-] + CHCl – [HB] – 2[H2B]

D. [H+] = [OH

-] + [A

-] + CHCl + [HB] + 2[H2B]

Câu 32. Trộn 15,00ml NaOH 0,1000 M với 60,00 ml H3PO4 0,0250 M. Viết biểu

thức điều kiện proton đối với dung dịch thu được.

A. [H+] = [OH

-] + [H2PO4

-] + [HPO4

-] + [PO4

3-] – 0,02

B. [H+] = [OH

-] + [PO4

3-] - [H2PO4

-] – 2[H3PO4] + 0,02

C. [H+] = [OH

-] + [HPO4

2-] + 2[PO4

3-] - [H3PO4]

D. [H+] = [OH

-] - [HPO4

2-] - 2 [H2PO4

-] -3[PO4

3-] + 0,02


35

Câu 33. Viết biểu thức điều kiện proton đối với dung dịch natrihiđro malonat

NaHA 0,010M.

A. [H+] = [OH

-] + [A

2-] – [H2A]

B. [H+] = [OH

-] + [HA

-] + 2[A

2-]

C. [H+] = [OH

-] - [HA

-] - 2[H2A]

D. [H+] = [OH

-] – [A

2-] + [H2A]

Câu 34. Viết biểu thức điều kiện proton cho dung dịch Al(CH3COO)3 0,020M, cho

biết hằng số tạo phức hiđroxo của Al3+

là: lg* 1 = - 4,3; lg* 22 = - 14,56; lg* 4 =

- 24,25.

A. [H+] = [OH

-] + [AlOH

2+] + 2[Al2(OH)2

4+] + 4[Al(OH)4

-] – [CH3COOH]

B. [H+] = [OH

-] + [AlOH

2+] + 4[Al2(OH)2

4+] + 2[Al(OH)4

-] – [CH3COOH]

C. [H+] = [OH

-] + [AlOH

2+] + 2[Al2(OH)2

4+] + 2[Al(OH)4

-] + [CH3COOH]

D. [H+] = [OH

-] + [AlOH

2+] + 4[Al2(OH)2

4+] + 4[Al(OH)4

-] – [CH3COOH]

Câu 35. Viết biểu thức điều kiện proton cho dung dịch Pb(CH2ClCOO)2 5,00.10-2

M,

biết hằng số cân bằng tạo phức phức hiđroxo của Pb2+

là: lg* 1 = - 7,8; lg* 2 = -

17,2; lg* 3 = - 28 (bỏ qua sự tạo phức hiđroxo đa nhân của Pb2+

).

A. [H+] = [OH

-] + [PbOH

+] + 2[Pb(OH)2] + 3[Pb(OH)3]

-+ [CH2ClCOO

-]

B. [H+] = [OH

-] + [PbOH

+] + 2[Pb(OH)2] + 3[Pb(OH)3]

-- [CH2ClCOOH]

C. [H+] = [OH

-] + [PbOH

+] + [Pb(OH)2] + [Pb(OH)3]

- – [CH2ClCOOH]

D. [H+] = [OH

-] + [PbOH

+] + 2[Pb(OH)2] + 3[Pb(OH)3]

-

Câu 36. Viết biểu thức điều kiện proton cho dung dịch H2S 0,10M và NH3 0,15M,

với mức không là thành phần ban đầu.

A. [H+] = [OH

-] + [HS

-] + 2[S

2-] – [NH4

+]

B. [H+] = [OH

-] + [HS

-] + 2[S

2-] – [NH4

+]

C. [H+] = [OH

-] + [NH3] – ([HS

-] – 0,05) – 2[H2S]

D. [H+] = [OH

-] + [NH3] – [HS

-] – 2[H2S]

Câu 37. Viết biểu thức điều kiện proton cho dung dịch H2S 0,10M và NH3 0,15M,

với mức không là thành phần giới hạn, cho pKa của H2S là 7,02; 12,09 và của NH4+

là 9,24.


36

A. [H+] = [OH

-] – [NH4

+] + [S

2-] - [H2S] – 0,1

B. [H+] = [OH

-] – [NH4

+] - [S

2-] + [H2S] + 0,1

C. [H+] = [OH

-] + [NH3] + [S

2-] – [H2S] – 0,05

D. [H+] = [OH

-] + [NH3] - [S

2-] + [H2S] + 0,05

2.1.1.3. Đơn axit mạnh – bazơ mạnh

Câu 38. Trộn 200 ml dung dịch HCl có pH = 2,0 với 300 ml HNO3 có pH = 3,0.

Tính pH của dung dịch thu được.

A. 1,33 B. 2,33

C. 3,23 D. 3,33

Câu 39. Nhỏ một giọt HCl 3,4.10-3

M vào 300,00 ml nước. Tính pH của dung dịch,

biết thể tích của một giọt axit là 0,03 ml.

A. 4,43 B. 5,43

C. 6,43 D. 6,34

Câu 40. Trộn 15,00 ml dung dịch HCl có pH = 3,00 với 25,00 ml dung dịch NaOH

có pH = 10,00. Hỏi dung dịch thu được có pH bằng bao nhiêu?

A. 2,15 B. 2,51

C. 3,15 D. 3,51

Câu 41. Tính nồng độ % của dung dịch NaOH (d = 1,12 g/ml) để khi trộn 20,00 ml

dung dịch này với 180,00 ml dung dịch HNO3 có pH = 2,0 sẽ thu được dung dịch có

pH = 13,5.

A. 10,6% B. 11,6%

C. 12,6% D. 13,6%

Câu 42. Tính số gam NaOH phải cho vào 500 ml dung dịch HNO3 1,60.10-4

M để

thu được dung dịch có pH = 7,50 (coi thể tích không thay đổi trong quá trình hoà

tan).

A. 0,023 gam B. 0,032 gam

C. 0,033 gam D. 0,042 gam

Câu 43. Thêm 1 giọt NaOH (V = 0,03 ml) 0,0010 M vào 100ml dung dịch NaCl

0,10M. Tính pH của dung dịch thu được.


37

A. 6,52 B. 6,72

C. 7,52 D. 7,62

Câu 44. Thêm 1ml dung dịch HCl C mol/l vào 999 ml NaNO3 thì thu được dung

dịch có pH = 6,70. Tính C.

A. 1,39.10-4

M B. 1,59.10-4

M

C. 1,49.10-4

M D. 1,69.10-4

M

Câu 45. Tính số gam KOH cần hoà tan trong 5,00 lit nước sao cho pH của dung

dịch thu được bằng 11,50 (coi thể tích không thay đổi trong quá trình hoà tan).

A. 0,558 gam B. 0,588 gam

C. 0,858 gam D. 0,885 gam

Câu 46. Tính số ml dung dịch HNO3 1,0.10-2

M phải cho vào 20,00 ml NaOH

1,0.10-3

để pH của hỗn hợp thu được bằng 5,00.

A. 1,02 ml B. 1,20 ml

C. 2,02 ml D. 2,20 ml

Câu 47. Thêm 30,00 ml dung dịch NaOH 0,20 M vào 20,00 ml dung dịch HNO3

5,0.10-2

M và HClO4 3,0.10-1

M. Tính pH của hỗn hợp thu được.

A. 1,05 B. 1,07

C. 1,50 D. 1,70

Câu 48. Tính pH của dung dịch thu được sau khi hoà tan 0,60 gam NaOH trong 1,5

lit nước (bỏ qua sự thay đổi thể tích khi hoà tan).

A. 10,00 B. 11,00

C. 12,00 D. 13,00

Câu 49. Tính số ml HClO4 10% (d = 1,1 g/ml) phải thêm vào 1 lit nước để pH =

3,00.

A. 0,11 ml B. 0,21 ml

C. 0,81 ml D. 0, 91 ml

Câu 50. Tính pH của dung dịch thu được khi thêm 50,05 ml HCl 0,0010M vào

50,00 ml dung dịch NaOH 0,0010M.

A. 5,28 B. 5,82


38

C. 6,28 D. 6,82

Câu 51. Tính pH của hỗn hợp thu được khi trộn 1ml HClO4 0,1001 M với 1ml

KOH 0,1000 M rồi pha loãng thành 1 lit.

A. 5,69 B. 5,96

C. 6,69 D. 6,79

Câu 52. Tính số ml NaOH 1,00.10-3

M phải cho vào 1 lit nước để pH của dung dịch

bằng 7,46.

A. 0,25 ml B. 0,52 ml

C. 0,15 ml D. 0,45 ml

Câu 53. Nhỏ một giọt (V = 0,03 ml) HCl 0,0010 M vào 30,00 ml dung dịch KOH

có pH = 7,50. Hỏi dung dịch thu được có pH bằng bao nhiêu?

A. 6,11 B. 6,14

C. 6,44 D. 6,40

Câu 54. Hoà tan 1,7612 gam NaOH vào 25 ml dung dịch HClO4 16% thu được hỗn

hợp có pH = 12,00. Tính khối lượng riêng của dung dịch HClO4.

A. 0,99 g/ml B. 1,01 g/ml

C. 1,10 g/ml D. 1,21 g/ml

Câu 55. Nhỏ một giọt (V = 0,030 ml) NaOH 0,0020M vào 30,00 ml nước. Tính pH

của dung dịch thu được.

A. 8,10 B. 8,20

C. 8,30 D. 8,40

Câu 56. Hoà tan 0,112 gam NaOH vào V ml H2O thu được dung dịch có pH =

11,34. Tính V (bỏ qua sự thay đổi thể tích trong quá trình hoà tan).

A. 1180 ml B. 1270 ml

C. 1280 ml D. 1380 ml

Câu 57. Trộn 10 ml dung dịch HNO3 1,0.10-2

M với V ml dung dịch NaOH 2,0.10-2

M . Tính V sao cho pH của hỗn hợp thu được là 10,15.

A. 4,11 ml B. 4,21 ml

C. 5,11 ml D. 5,21 ml


39

Câu 58. Tính số gam NaOH phải cho vào 500 ml dung dịch HNO3 0,0010 M để

dung dịch thu được có pH = 7,50 (coi thể tích không đổi).

A. 0,002 gam B. 0,012 gam

C. 0,020 gam D. 0,022 gam

Câu 59. Tính số ml dung dịch H2SO4 0,010 M phải cho vào 100 ml dung dịch

NaOH có pH = 13,20 sao cho pH của hỗn hợp thu được bằng 11,40.

A. 372 ml B. 693 ml

C. 1039 ml D. 1386 ml

2.1.1.4. Đơn axit yếu – đơn bazơ yếu

Câu 60. Tính độ điện li của dung dịch axit HA 0,010 M biết pKa(HA) = 3,75.

A. 10,48% B. 11,48%

C. 12,48% D. 13,48%

Câu 61. Tính độ điện li của dung dịch axit HA 0,010M biết pKa(HA) = 4,76.

A. 4, 08% B. 4,48%

C. 4,88% D. 4,28%

Câu 62. Tính độ điện li của dung dịch axit HA 0,010 M (pKa = 3,75) khi có mặt

HCl 0,0010 M.

A. 6,68% B. 6,89%

C. 8,69% D. 8,96%

Câu 63. Độ điện li của 3 dung dịch CH3COOH 0,1M; CH3COOH 0,001M và HCl

được sắp xếp tăng dần theo dãy sau đây:

A. CH3COOH 0,1M < CH3COOH 0,001M < HCl

B. CH3COOH 0,001M < CH3COOH 0,1M < HCl

C. HCl < CH3COOH 0,001M < CH3COOH 0,1M

D. CH3COOH 0,001M < HCl < CH3COOH 0,1M

Câu 64. Tính pH trong dung dịch axit axetic 0,010 M, cho biết pKa = 4,76.

A. 3,33 B. 3,39

C. 3,93 D. 3,89


40

Câu 65. Trộn 20,00 ml dung dịch NH3 1,5.10-3

M với 40,00 ml dung dịch HCl

7,5.10-4

M. pH của dung dịch thu được nằm trong khoảng nào, biết pKa(NH4+) =

9,24?

A. 6,01 6,10 B. 6,11 6,20

C. 6,21 6,30 D. 6,31 6,40

Câu 66. Tính pH của dung dịch hiđroxylamin NH2OH có nồng độ 1,0.10-3

M, biết

pKb = 8,02.

A. 7,39 B. 7,93

C. 8,49 D. 8,94

Câu 67. pH của dung dịch hiđroxylamin NH2OH 1,0.10-5

M nằm trong khoảng nào,

biết pKb = 8,02?

A. 7,40 7,49 B. 7,50 7,59

C. 7,60 7,69 D. 7,70 7,79

Câu 68. Tính số gam NH4Cl cần lấy để khi hoà tan vào 250 ml nước thì pH của

dung dịch thu được bằng 5,00 (coi thể tích không thay đổi trong quá trình hoà tan),

biết pKa của NH4+ bằng 9,24.

A. 2,12 gam B. 2,22 gam

C. 2,32 gam D. 2,23 gam

Câu 69. Tính số gam benzoat natri cần lấy để hoà tan vào 1lít nước để pH của dung

dịch thu được bằng 7,50, biết pKa của axit benzoic bằng 4,20.

A. 0,0618 gam B. 0,0818 gam

C. 0,0881 gam D. 0,0681 gam

Câu 70. Tính độ điện li của CH3COOH trong dung dịch CH3COOH 0,100M khi

có mặt NaOH 0,005 M, biết pKa của CH3COOH bằng 4,76.

A. 4,13% B. 4,31%

C. 5,13% D. 5,31%

Câu 71. Tính độ điện li của ion NH4+ trong dung dịch NH4NO3 0,10M, biết pKa

của NH4+ bằng 9,24.


41

A. 7,59.10-5

B. 7,95.10-5

C. 7,69. 10-5

D. 7,96. 10-5

Câu 72. Tính độ điện li của dung dịch axit HA có pH = 3,00 biết pKa = 5,00.

A. 1,00. 10-3

B. 1,01. 10-3

C. 9,09. 10-3

D. 9,9. 10-3

Câu 73. Tính độ điện li của dung dịch axit HA có nồng độ 0,0202M biết pKa =

5,00.

A. 2,02 % B. 2,12%

C. 2,20% D. 2,22%

Câu 74. pH của dung dịch Na2SO4 0,060M nằm trong khoảng nào, biết pKa = 1,99.

A. 7,30 7,39 B. 7,40 7,49

C. 7,50 7,59 D. 7,60 7,69

Câu 75. Tính nồng độ cân bằng của ClO2- trong dung dịch HClO2 0,010M, biết pKa

= 1,97.

A. [ClO2-] = 6,3.10

-2M B. [ClO2

-] = 3,6.10

-2M

C. [ClO2-] = 6,3.10

-3M D. [ClO2

-] = 3,6.10

-3M

Câu 76. Tính độ điện li của dung dịch axit fomic 0,010 M, biết pKa = 3,75.

A. = 12,48 % B. = 11,48%

C. = 11,88% D. = 12,88%

Câu 77. Tính độ điện li của dung dịch CH3COOH có pH = 2,90; biết pKa = 4,76.

A. 1,06 % B. 1,36 %

C. 1,60 % D. 1,63 %

Câu 78. Tính phân số nồng độ của CH3COOH và CH3COO- trong dung dịch

CH3COOH 0,010 M ở pH = 4,00 biết pKa của CH3COOH bằng 4,76.

A. (CH3COOH) = 8,52%; (CH3COO-) = 91,48%

B. (CH3COOH) = 85,2%; (CH3COO-) = 14,8%

C. (CH3COOH) = 14,8%; (CH3COO-) = 85,2%

D. (CH3COOH) = 91,48%; (CH3COO-) = 8,52%


42

Câu 79. Tính phân số nồng độ của NH3 và NH4+ trong dung dịch NH3 0,10 M ở

pH = 11,00, biết pKa của NH4+ bằng 9,24.

A. (NH3) = 9,829%; (NH4+) = 90,171%

B. (NH3) = 1,71 %; (NH4+) = 98,29 %

C. (NH3) = 82,90%; (NH4+) = 17,10 %

D. (NH3) = 98,29%; (NH4+) = 1,71%

Câu 80. Tính phân số nồng độ của HSO4- và SO4

2- trong dung dịch H2SO4 0,010 M,

biết pKa của HSO4- bằng 2,00.

A. (HSO4-) = 0,042; (SO4

2-) = 0,558

B. (HSO4-) = 0,42; (SO4

2-) = 0,58

C. (HSO4-) = 0,542; (SO4

2-) = 0,458

D. (HSO4-) = 0,58; (SO4

2-) = 0,42

Câu 81. Tính độ điện li của HSO4- trong dung dịch NaHSO4 0,10 M khi có mặt

NaOH 0,05M, biết pKa = 2.

A. 47,52 % B. 45,72 %

C. 57,42 % D. 57,24 %

Câu 82. Tính pH của dung dịch HCOONa 1,00. 10-2

M, biết pKa = 3,75.

A. pH = 7,78 B. pH = 7,68

C. pH = 7,08 D. pH = 7,88

Câu 83. Pha loãng 10,00 ml dung dịch piriđin 1,00.10-2

M thành 1 lit. Sau khi pha

loãng, pH của dung dịch nằm trong khoảng nào, biết pKa của C5H5NH+ bằng 5,229?

A. pHs = 6,70 6,79 B. pHs = 7,30 7,39

C. pHs = 7,60 7,69 D. pHs = 6,30 6,39

Câu 84. Tính số gam KCN phải lấy để khi hoà tan trong 100 ml nước thì thu được

dung dịch có pH = 11,00 (bỏ qua sự thay đổi thể tích trong quá trình hoà tan), biết

pKa của HCN bằng 9,35.

A. 0,2968 gam B. 0,2698 gam

C. 0,2868 gam D. 0,2668 gam


43

Câu 85. Tính pH của dung dịch HCN 1,00. 10-4

M, biết pKa = 9,35.

A. 6,36 B. 6,43

C. 6,34 D. 6,63

Câu 86. Tính pH của dung dịch NH3 0,010 M, biết pKb = 4,76.

A. 10,36 B. 11,36

C. 10,62 D. 11,62

Câu 87. Trộn 20,00 ml dung dịch CH3COONa 0,15M với 10,00 ml dung dịch HCl

0,30 M. Tính pH của hỗn hợp thu được biết pKa = 4,76.

A. 2,68 B. 2,86

C. 2,88 D. 2,98

Câu 88. Biết pH của dung dịch NH2OH 0,0010 M là 8,49. Tính hằng số phân li của

axit liên hợp.

A. 10-5,86

B. 10-5,98

C. 10-6,86

D. 10-5,98

Câu 89. Biết pH của dung dịch C5H5N 1,00.10-5

M là 7,20. Tính hằng số phân li

của axit liên hợp.

A. 10-5,08

B. 10-5,18

C. 10-5,88

D. 10-5,98

Câu 90. Tính nồng độ của dung dịch piriđin C5H5N biết rằng pH của dung dịch này

là 8,67 và pKb của piriđin bằng 8,771.

A. 0,014M B. 0,013 M

C. 0,024M D. 0,022 M

Câu 91. Thêm 1,00 ml dung dịch CH3COONa 0,0020 M vào 99,00 ml dung dịch

NaCl. pH của hỗn hợp thu được nằm trong khoảng nào, biết pKa của CH3COOH

bằng 4,76?

A. 6,10 6,19 B. 6,70 6,79

C. 7,10 7,19 D. 7,60 7,69

Câu 92. Tính pH của dung dịch axit benzoic C6H5COOH 0,0010 M, pKa = 4,20.

A. 3,56 B. 3,65


44

C. 5,36 D. 6,35

Câu 93. Tính pH của dung dịch đimetyl amin (CH3)2NH 0,020 M,biết pKb = 3,13.

A. 10,45 B. 10,54

C. 11,45 D. 11,54

Câu 94. Tính nồng độ H2SO4 sao cho pH của dung dịch bằng 2,00 và pKa (HSO4-) =

2,00.

A. 3,33. 10-3

M B. 6,67. 10-3

M

C. 1,67. 10-3

M D. 8,35. 10-3

M

2.1.1.5. Hỗn hợp các đơn axit và đơn bazơ

Câu 95. Tính pH của hỗn hợp gồm HCl 2,00. 10-4

M và NH4Cl 1,00. 10-2

M, biết

pKa (NH4+) = 9,24.

A. 3,06 B. 3,07

C. 3,60 D. 3,70

Câu 96. Tính pH của hỗn hợp gồm NH4Cl 2,50.10-2

M và NaOH 2,51.10-2

M , pKa

(NH4+) = 9,24.

A. 10,58 B. 10,85

C. 11,58 D. 11,85

Câu 97. pH của hỗn hợp gồm HCOOK 2,45.10-5

M và KOH 7,00.10-7

M nằm trong

khoảng nào, biết pKa (HCOOH) = 3,75?

A. 8,51 8,59 B. 7,51 7,59

C. 7,81 7,89 D. 8,71 8,79

Câu 98. Cho hỗn hợp gồm NH3 1,00.10-3

M và H2SO4 1,00.10-3

M, biết pKa(HSO4-) =

2,00 và pKa (NH4+) = 9,24. pH của hỗn hợp nằm trong khoảng nào?

A. 3,00 3,10 B. 3,40 3,50

C. 3,30 3,38 D. 4,00 4,10

Câu 99. pH của dung dịch gồm HCN 1,00.10-4

M và CH3NH3+ 2,00.10

-3M nằm

trong khoảng nào, biết pKa của HCN và CH3NH3+

là: 9,35; 0,60?

A. 6,05 6,10 B. 6,35 6,40


45

C. 6,45 6,50 D. 6,90 6,95

Câu 100. Cho hỗn hợp gồm trimetyl amin (CH3)3N 1,00.10-3

M và hiđroxylamin

NH2OH 1,00.10-3

M. pH của hỗn hợp nằm trong khoảng nào, biết pKb của (CH3)3N

và NH2OH là: 4,13; 8,02?

A. 10,00 10,10 B. 10,30 10,39

C. 10,80 10,90 D. 13,00 13,10

Câu 101. Tính khoảng pH của hỗn hợp gồm CH3COONa 0,010M và HCOONa

0,100M, biết pKa của CH3COOH và HCOOH là 4,76; 3,75.

A. 8,20 8,30 B. 8,40 8,50

C. 8,51 8,60 D. 8,31 8,39

Câu 102. Tính pH của hỗn hợp gồm CH3COOH 6,00.10-3

M và NaOH 2,00.10-3

M,

biết pKa của CH3COOH là 4,76.

A. 4,07 B. 4,47

C. 4,74 D. 4,77

Câu 103. Tính pH của dung dịch gồm HCl 0,00800M và CH3COOH 0,0900M, biết

pKa của CH3COOH là 4,76.

A. 2,09 B. 2,11

C. 2,21 D. 2,90

Câu 104. Tính pH của dung dịch HClO4 1,00.10-2

M và NH4Cl 2,50.10-2

M,

pKa(NH4+) = 4,76.

A. 2,00 B. 2,12

C. 2,21 D. 2,42

Câu 105. Dung dịch HBr C mol/l và HCOOH 5,00.10-2

mol/l có pH = 1,30. Tính

nồng độ C của HBr, biết pKa(HCOOH) = 3,75.

A. 0,0449M B. 0,0499M

C. 0,0944M D. 0,0949M

Câu 106. Tính pH của dung dịch H2SO4 0,010M, biết pKa (HSO4-) = 2,00.

A. 1,58 B. 1,85

C. 2,00 D. 2,85


46

Câu 107. pH của dung dịch gồm KOH 0,0040M và propionat natri NaA 0,0050 M

nằm trong khoảng nào, biết pKa của CH3CH2COOH là 4,873?

A. 10,00 10,20 B. 10,50 10,70

C. 11,00 11,20 D. 11,50 11,70

Câu 108. pH của hỗn hợp gồm NaOH 6,00.10-7

M và CH3COONa 4,99.10-4

M nằm

trong khoảng nào, biết pKa của CH3COOH là 4,76?

A. 6,75 6,85 B. 6,90 6,99

C. 7,90 7,99 D. 7,65 7,75

Câu 109. Tính pH trong dung dịch gồm NaCN 1,0.10-3

M và NaOH 5,0.10-3

M, pKb

của CN- bằng 4,65.

A. 10,07 B. 10,70

C. 11,07 D. 11,70

Câu 110. pH của hỗn hợp gồm axit axetic HAx 1,00.10-3

M, axit propionic HA

4,00.10-2

M và axit hypobromo HBrO 2,0.10-2

M nằm trong khoảng nào, biết pKa

lần lượt là: 4,76; 4,87 và 8,6?

A. 3,10 3,30 B. 2,10 2,30

C. 3,31 3,50 D. 2,31 2,50

Câu 111. pH của hỗn hợp gồm benzoat natri 2,00.10-4

M, anilin 5,00.10-3

M và

axetat natri 1,00.10-3

M nằm trong khoảng nào, biết pKb lần lượt là: 9,80; 9,39 và

9,24?

A. 9,30 9,45 B. 8,30 8,45

C. 9,15 9,29 D. 8,15 8,29

Câu 112. Tính khối lượng NaOH phải cho vào 500 ml dung dịch HCOONa 0,010

M để pH của dung dịch thu được là 11,50 (bỏ qua sự thay đổi thể tích trong quá

trình hoà tan), biết pKa(HCOOH) = 3,75.

A. 0,0263 gam B. 0,0362 gam

C. 0,0623 gam D. 0,0632 gam

Câu 113. Tính nồng độ HCl phải có trong dung dịch CH3COOH 1,00 M (pKa =

4,76) sao cho độ điện li của CH3COOH bằng 0,208%.


47

A. 6,36.10-3

M B. 6,63.10-3

M

C. 6,62.10-3

M D. 6,26.10-3

M

Câu 114. Tính nồng độ piriđin (pKb = 8,771) phải có trong dung dịch axetat natri

4,00.10-2

M (pKb = 9,24) để pH của dung dịch thu được bằng 8,82.

A. 1,22.10-2

M B. 1,20.10-2

M

C. 2,20.10-2

M D. 2,22.10-2

M

Câu 115. Trộn 3,00 ml dung dịch HCOOH 0,030 M (pKa = 3,75) với V ml dung

dịch CH3COOH 0,15M (pKa = 4,76) thu được dung dịch có pH = 2,74. Tính V.

A. 6,36 ml B. 6,37 ml

C. 7,63 ml D. 7,36 ml

Câu 116. pH của hỗn hợp gồm (CH3)3NHCl 0,10M và NH4Cl 0,10M nằm trong

khoảng nào, biết pKa lần lượt là 9,87 và 9,24?

A. 5,00 5,20 B. 5,21 5,40

C. 5,50 5,70 D. 5,71 5,90

Câu 117. Tính khoảng pH trong hệ gồm CH3COOH 1,0.10-2

M (pKa = 4,76),

HCOOH 1,0.10-3

M (pKa = 3,75) và H3BO3 2,0.10-2

M (pKa = 9,24).

A. 2,90 3,10 B. 3,20 3,40

C. 4,06 4,26 D. 4,30 4,40

Câu 118. Tính khoảng pH trong dung dịch gồm CH3COONa 0,0010 M (pKb =

9,24), HCOONa 0,020 M (pKb = 10,25), và NaCN 0,0050 M (pKb = 4,65).

A. 9,95 10,05 B. 10,45 10,60

C. 10,25 10,40 D. 10,15 10,25

Câu 119. pH của hệ gồm CH3COONa 1,0.10-3

M, C6H5NH2 5,0.10-3

M và

C6H5COONa 2,0.10-4

M nằm trong khoảng nào, biết pKb lần lượt là: 9,24; 9,39 và 9,80?

A. 8,15 8,25 B. 8,05 8,14

C. 8,40 8,50 D. 8,51 8,65

Câu 120. Tính khoảng pH của hệ gồm NaSHO4 0,0010M (pKa = 2,00), HCOOH

0,10 (pKa = 3,75) và CH3COOH 1,0M (pKa = 4,76).


48

A. 2,00 2,09 B. 3,05 3,14

C. 3,15 3,25 D. 2,10 2,30

Câu 121. pH của hệ gồm HCOONa 0,10M, C6H5COONa 0,010M và CH3COONa

0,010M nằm trong khoảng nào, biết pKb lần lượt là 10,25; 9,80 và 9,24?

A. 8,05 8,25 B. 8,26 8,40

C. 8,45 8,56 D. 8,65 8,85

Câu 122. pH của hệ gồm Na2SO4, CH2ClCOONa và NaF cùng nồng độ 0,010M

nằm trong khoảng nào, biết pKb lần lượt là: 12,00; 11,15 và 10,38?

A. 6,50 6,70 B. 7,30 7,45

C. 6,30 6,45 D. 7,50 7,70

Câu 123. pH của hệ gồm C5H5N 1,0M và NH3 0,0010M nằm trong khoảng nào,

biết pKb lần lượt là 8,771 và 4,76?

A. 10,00 10,09 B. 10,10 10,20

C. 10,41 10,50 D. 10,21 10,40

Câu 124. Tính pH của hệ gồm NH3 9,8.10-4

M và NH4+ 1,00.10

-3M, biết pKa = 9,24.

A. 9,22 B. 9,32

C. 9,28 D. 9,82

Câu 125. pH của hệ thu được sau khi nhỏ một giọt (V = 0,03 ml) hỗn hợp gồm NH3

1,00.10-4

M và NH4+ 1,00.10

-2 M vào 3,00 ml NaCl nằm trong khoảng nào, biết pKa

của NH4+ bằng 9,24?

A. 7,00 7,15 B. 7,31 7,40

C. 7,16 7,30 D. 7,41 7,50

Câu 126. Tính pH của hệ gồm HCOOH 0,20M và HCOONa 0,50M biết pKa = 3,75.

A. 4,15 B. 4,05

C. 4,25 D. 4,55

Câu 127. Trộn 10,00 ml NaOH 0,200 M với 10,00 ml (CH3)3NHCl 0,202 M. pH

của hệ thu được nằm trong khoảng nào, biết pKa của (CH3)3NH+ bằng 9,87?

A. 11,30 11,40 B. 11,50 11,60


49

C. 13,10 13,20 D. 13,50 13,60

Câu 128. Tính số gam CH3COONa.3H2O phải cho vào 500 ml dung dịch

CH3COOH 0,115M để thu được dung dịch có pH = 4,00, biết pKa = 4,76.

A. 1,135 gam B. 1,351 gam

C. 1,531 gam D. 1,513 gam

Câu 129. pH của dung dịch gồm NH4Cl 1,0.10-4

M, HCN 1,0.10-4

M và (CH3)2NH2+

1,0.10-3

M nằm trong khoảng nào, biết pKa lần lượt là: 9,24; 9,35 và 10,87 ?

A. 6,10 6,19 B. 6,20 6,29

C. 6,30 6,39 D. 6,40 6,49

2.1.1.6. Đa axit - đa ba zơ

Câu 130. pH của dung dịch H2SO3 (SO2 + H2O) 0,010M nằm trong khoảng nào,

biết pKa của H2SO3 là 1,76 và 7,21?

A. 2,00 2,09 B. 2,20 2,29

C. 2,10 2,19 D. 2,30 2,39

Câu 131. pH của hệ gồm H2SO3 (SO2 + H2O) 0,050M và HCl 0,0010M nằm trong

khoảng nào, biết pKa của H2SO3 là 1,76 và 7,21?

A. 1,30 1,39 B. 1,40 1,50

C. 1,51 1,59 D. 1,60 1,70

Câu 132. Tính pH của hệ gồm HCl 0,010M và H2S 0,100M (pKai = 7,02 và 12,90).

A. 1,85 B. 1,95

C. 2,05 D. 2,00

Câu 133. pH của hệ gồm H3AsO4 0,10M và CH3COOH 0,050M nằm trong khoảng

nào, biết pKa của H3AsO4 là 2,19; 6,94; 11,50 và của CH3COOH là 4,76?

A. 1,60 1,70 B. 1,50 1,59

C. 2,60 2,70 D. 2,50 2,59

Câu 134. Tính khoảng pH trong hệ gồm H3PO4 0,010M (pKa = 2,15; 7,21; 12,32)

và NaHSO4 0,010 M (pKa = 2,00).


50

A. 1,65 1,95 B. 2,01 2,91

C. 3,01 3,25 D. 3,30 3,91

Câu 135. Áp dụng biểu thức phân số nồng độ để tính nồng độ cân bằng của axit

oxalic trong dung dịch axit oxalic 0,010M (pKa = 1,25 và 4,27) ở pH = 3,50.

A. 4,78.10-3

B. 7,48.10-5

C. 4,88.10-5

D. 4,78.10-5

Câu 136. Tính pH của dung dịch Na2CO3 0,050M, biết pKb bằng 3,67 và 7,65.

A. 10,05 B. 10,50

C. 11,05 D. 11,50

Câu 137. Tính pH của hỗn hợp gồm NaOH 0,001M và Na2CO3 0,050M, biết CO32-

có pKb bằng 3,67 và 7,65.

A. 10,57 B. 10,75

C. 11,57 D. 11,75

Câu 138. pH của hệ gồm NH3 0,100M và Na2CO3 0,090M nằm trong khoảng nào,

biết pKb của NH3 là 4,76; của Na2CO3 là 3,67; 7,65.

A. 11,60 11,70 B. 11,50 11,59

C. 11,71 11,80 D. 11,81 11,89

Câu 139. Tính thể tích NaOH 0,025M cần để trung hoà hoàn toàn 25,00 ml dung

dịch H3AsO4 0,020 M (pKa = 2,19; 6,94; 11,50).

A. 20,00 ml B. 30,00 ml

C. 40,00 ml D. 60,00 ml

Câu 140. Tính thể tích NaOH 0,025M cần để trung hoà 25,00 ml dung dịch H3AsO4

0,020 M (pKa = 2,19; 6,94; 11,50) đến pH = 9,22.

A. 20,00 ml B. 30,00 ml

C. 40,00 ml D. 60,00 ml

Câu 141. Tính số ml dung dịch HCl phải thêm vào 50,00ml dung dịch Na2HPO4

0,020M để pH của dung dịch thu được bằng 7,00 biết pKa của H3PO4 là 2,15; 7,21;

12,32.


51

A. 61,68 ml B. 61,86 ml

C. 66,81 ml D. 68,61 ml

Câu 142. Tính số gam Na2HPO4.12H2O phải hoà tan trong 100 ml dung dịch H3PO4

0,050M sao cho pH dung dịch thu được bằng 4,68 (bỏ qua sự thay đổi thể tích), biết

pKa của H3PO4 là: 2,15; 7,21 và 12,32.

A. 1,19 gam B. 1,79 gam

C. 1,91 gam D. 1,97 gam

Câu 143. Tính pH trong dung dịch axit phtalic (pKa = 2,94; 5,41) 0,0010M.

A. 3,19 B. 3,29

C. 3,39 D. 3,99

Câu 144. pH của dung dịch axit oxalic 1,00.10-2

M nằm trong khoảng nào, biết pKa

của axit oxalic là 1,25 và 4,27?

A. 2,20 2,30 B. 2,11 2,19

C. 2,00 2,10 D. 2,31 2,40

Câu 145. Cho hỗn hợp gồm HCl 0,100 M và Na2CO3 0,050M . Tính pH của dung

dịch thu được, biết H2CO3 có pKa = 6,35; 10,33; độ tan LCO2 = 3,0. 10-2

mol/l.

A. 3,94 B. 3,49

C. 4,39 D. 4,93

Câu 146. Tính pH của dung dịch axit maloic H2A 0,0010 M, biết pKa = 2,848 và

5,697.

A. 2,17 B. 2,71

C. 3,17 D. 3,71

Câu 147. Tính pH của nước cất cân bằng với CO2 của không khí, biết nồng độ của

CO2 là 1,30.10-5

M và độ tan LCO2 = 3,0. 10-2

mol/l ; pKa(H2CO3) = 6,35 và 10,33.

A. 5,56 B. 5,66

C. 6,56 D. 6,65

Câu 148. Áp dụng biểu thức phân số nồng độ tính nồng độ cân bằng của axit

sucxinic trong dung dịch axit sucxinic (H2A) 0,040M ở pH = 5,00; biết pKa của axit

sucxinic bằng 4,207 và 5,636.


52

A. [H2A] = 4,63.10-2

M B. [H2A] = 4,63.10-3

M

C. [H2A] = 4,36.10-2

M D. [H2A] = 4,36.10-3

M

Câu 149. pH của hệ gồm H2SO4 2,0.10-4

M và H2C2O4 2,0. 10-3

M nằm trong khoảng

nào, biết pKa của HSO4- là 2,00; của H2C2O4 là 1,25; 4,27.

A. 1,01 1,41 B. 1,42 1,70

C. 2,01 2,75 D. 2,90 3,01

Câu 150. pH của hệ gồm axit axetic 0,01M (pKa = 4,76); axit sucxinic 0,050M

(pKai = 4,20 và 5,64) và axit xitric 0,0050M (pKai = 3,128; 4,761 và 6,346) nằm

trong khoảng nào?

A. 2,00 2,15 B. 2,20 2,40

C. 2,75 2,90 D. 2,50 2,70

Câu 151. pH của hệ gồm H2SO4 0,010M (pKa = 4,76) và H3AsO4 0,010M (pKai =

2,13; 6,94; 11,50) nằm trong khoảng nào?

A. 1,70 1,79 B. 1,80 1,89

C. 1,90 1,99 D. 1,60 1,69

Câu 152. Tính pH của dung dịch Na3PO4 2,00.10-3

M, biết pKbi = 1,68; 6,79; 11,85.

A. 11,26 B. 11,62

C. 12,16 D. 12,61

Câu 153. Tính pH trong dung dịch Na3AsO4 5,00.10-3

M, biết pKbi = 2,50; 7,06;

11,87.

A. 11,34 B. 11,43

C. 13,14 D. 13,41

Câu 154. pH của hệ gồm NaOH 5,00.10-4

M và Na2S 7,50.10-4

M nằm trong khoảng

nào, biết H2S có pKai = 7,02 và 12,90?

A. 11,21 11,30 B. 11,11 11,20

C. 10,00 10,10 D. 11,00 11,10

Câu 155. Tính pH của hệ gồm H2CO3 0,04M và HCl 0,01M, cho độ tan của CO2 là

3,0.10-2

M, H2CO3 có pKai = 6,35; 10,33.


53

A. 2,00 B. 1,95

C. 1,85 D. 1,75

Câu 156. Tính số ml dung dịch H3PO4 85% (d = 1,69 g/ml và pKai = 2,15; 7,21;

12,32) phải lấy để khi hoà tan vào 1 lit nước và pha loãng thành 1500 ml thì pH

dung dịch thu được bằng 2,00.

A. 2,00 ml B. 2,20 ml

C. 2,40 ml D. 2,50 ml

Câu 157. Tính độ điện li của ion S2-

trong dung dịch Na2S (pKbi = 1,10 và 6,98) và

Na2SO3 (pKbi = 6,79 và 12,24) có pH = 12,25.

A. 87,1% B. 81,7%

C. 78,1% D. 71,8%

2.1.1.7. Các chất điện li lƣỡng tính

Câu 158. Tính pH của dung dịch natri hiđro malonat NaHA 0,010M (pKai = 2,848

và 5,697).

A. 4,03 B. 4,30

C. 4,00 D. 4,33

Câu 159. Tính khoảng pH của dung dịch NaHC2O4 0,010M (H2C2O4 có pKai = 1,25

và 4,27).

A. 2,70 2,90 B. 3,00 3,09

C. 3,10 3,20 D. 3,21 3,30

Câu 160. Tính số gam axit tatric cần lấy để khi hoà tan vào 50,00 ml dung dịch

NaOH 0,100M thì pH của dung dịch thu được là 3,71 (bỏ qua sự thay đổi thể tích

trong quá trình hoà tan) biết axit tatric có pKai = 3,04 và 4,37.

A. 0,2500 gam B. 0,5000 gam

C. 0,7500 gam D. 1,5000 gam

Câu 161. pH của dung dịch axit - amino propionic C3H7O2N 0,020M nằm trong

khoảng nào, biết pKai = 2,34; 9,87?

A. 5,10 5,20 B. 5,60 5,70


54

C. 6,10 6,20 D. 6,50 6,60

Câu 162. pH của dung dịch Na2HAsO4 0,020M nằm trong khoảng nào, biết

H3AsO4 có pKai = 2,13; 6,94 và 11,50?

A. 9,01 9,05 B. 9,06 9,11

C. 9,12 9,17 D. 9,18 9,25

Câu 163. Tính pH của dung dịch NaHS 0,1M, biết H2S có pKai = 7,02 và 12,90.

A. 9,83 B. 9,38

C. 8,39 D. 8,93

Câu 164. Tính pH của dung dịch NaHSO3 0,02M, biết H2SO3 có pKai =1,76; 7,21.

A. 4,26 B. 6,24

C. 4,62 D. 6,42

Câu 165. Hoà tan 8,00 gam NaOH vào 1 lit dung dịch H3PO4 0,10M. pH của hỗn

hợp thu được nằm trong khoảng nào (bỏ qua sự thay đổi thể tích), pKai = 2,15; 7,21

và 12,32?

A. 7,90 8,00 B. 7,20 7,30

C. 9,20 9,30 D. 9,70 9,80

Câu 166. Tính thể tích dung dịch H3PO4 0,250M (pKa = 2,15; 7,21; 12,32) phải

thêm vào 168ml dung dịch Na2HPO4 0,0625M để thu được dung dịch có pH = 4,71.

A. 21,00 ml B. 42,00 ml

C. 24,00 ml D. 84,00 ml

Câu 167. pH của dung dịch (NH4)2HPO4 0,100M nằm trong khoảng nào, biết H3PO4

có pKa = 2,15; 7,21; 12,32?

A. 7,83 7,88 B. 7,93 7,98

C. 8,03 8,08 D. 8,13 8,18

Câu 168. Thêm 20,00 ml dung dịch NaOH 0,18M vào 40,00 ml H3AsO4 0,060M

(pKai= 2,13; 6,94 và 11,50). Tính pH của dung dịch thu được.

A. 4,69 B. 4,96

C. 6,49 D. 6,94


55

Câu 169. Trộn 1,00 ml dung dịch bão hoà H2S 0,10M (pKa = 7,02; 12,90) với 1,00

ml NH3 0,10M (pKb = 4,76). pH của dung dịch thu được nằm trong khoảng nào?

A. 8,10 8,20 B. 8,00 8,09

C. 8,21 8,29 D. 8,30 8,40

Câu 170. Tính khoảng pH của hỗn hợp gồm NH3 0,050M (pKb = 4,76) và

CH3COOH 0,050M (pKa = 4,76).

A. 6,83 6,87 B. 6,88 6,92

C. 6,93 6,97 D. 6,98 7,02

Câu 171. Tính nồng độ C mol/l của dung dịch phenyl alanin có pH = 5,71 (pKai=

2,21 và 9,18).

A. 0,068 M B. 0,086 M

C. 0,066 M D. 0,088 M

2.1.1.8. Dung dịch đệm

Câu 172. Cho dung dịch A gồm NH3 0,10M và NH4Cl 0,10M. Tính pH của dung

dịch A, biết NH4+ có pKa = 9,24.

A. 7,24 B. 9,24 C. 7,42 D. 9,42

Câu 173. Thêm 0,15 mmol HCl vào dung dịch A gồm NH3 0,10M và NH4Cl 0,10M

thì pH của dung dịch thu được sẽ bằng bao nhiêu, biết NH4+ có pKa = 9,24?

A. 9,23 B. 9,24

C. 9,32 D. 9,42

Câu 174. Thêm 0,15 mmol NaOH vào dung dịch A gồm NH3 0,10M và NH4Cl

0,10M thì pH của dung dịch thu được sẽ bằng bao nhiêu, biết NH4+ có pKa = 9,24?

A. 9,23 B. 9,25

C. 9,32 D. 9,52

Câu 175. Đối với dung dịch đệm gồm đơn axit HA (Ca, Ka) và bazơ liên hợp A-

(Cb), Với C = Ca + Cb và h = [H+] thì đệm năng được tính theo công thức:

A. = 2,303

h

h

K

hK

hKC w

a

a

2

.. B. = 2,303

h

h

K

hK

hKC w

a

a

2

..


56

C. = 2,303

hC

h

K

hK

hK w

a

a ..

2 D. = 2,303

h

h

K

hK

hKC w

a

a..

Câu 176. Tính đệm năng của dung dịch axit axetic 0,20M và natri axetat 0,50M,

biết axit axetic có pKa = 4,76.

A. 0,238 B. 0,382

C. 0,328 D. 0,330

Câu 177. Tính pH của hệ thu được khi thêm 0,010 mol HCl vào 1 lit dung dịch đệm

CH3COOH 0,20M và CH3COONa 0,50M, biết pKa = 4,76.

A. 5,13 B. 5,16

C. 5,19 D. 5,22

Câu 178. Tính pH của hệ thu được khi thêm 0,010 mol NaOH vào 1 lit dung dịch

đệm CH3COOH 0,20M và CH3COONa 0,50M, biết pKa = 4,76.

A. 5,13 B. 5,16

C. 5,19 D. 5,22

Câu 179. Tính số gam CH3COONa cần hoà tan trong 1 lit dung dịch CH3COOH

0,20M để thu được dung dịch đệm có pH = 5,00, biết pKa = 4,76.

A. 28,00 gam B. 28,05 gam

C. 25,80 gam D. 28,50 gam

Câu 180. Trộn 25,00 ml NH3 8,0.10-3

M với 15,00 ml dung dịch HCl 1,046.10-3

M.

Tính pH của hỗn hợp thu được biết pKb(NH3) = 4,76.

A. 9,24 B. 10,16

C. 10,31 D. 10,13

Câu 181. pH của hệ gồm C6H5COOH 0,030M và C6H5COONa 0,010M nằm trong

khoảng nào, biết pKa = 4,20?

A. 3,36 3,40 B. 3,70 3,75

C. 3,30 3,35 D. 3,76 3,80

Câu 182. Trộn 100,00 ml kalihiđro phtalat KHA 0,030M với 50,00 ml NaOH

0,015M. pH của dung dịch thu được nằm trong khoảng nào, biết axit phtalic có pKai

= 2,94 và 5,41?


57

A. 4,92 4,96 B. 4,87 4,91

C. 4,82 4,86 D. 4,77 4,81

Câu 183. Tính đệm năng của hệ gồm NH3 0,10M và NH4+ 0,50M, biết pKa = 9,24.

A. 0,129 B. 0,190

C. 0,192 D. 0,194

Câu 184. Tính tổng nồng độ của dung dịch NH3 và NH4Cl phải có trong dung dịch

đệm amoni ở pH = 9,00 để khi thêm 0,020 mol NaOH vào 1 lit dung dịch đệm này

thì pH tăng không quá 0,4 đơn vị, biết NH4+ có pKa = 9,24.

A. 8,58.10-2

M B. 9,36.10-2

M

C. 8,85.10-2

M D. 9,63.10-2

M

Câu 185. Hãy tính số gam Na2CO3 (pKb = 3,67 và 7,65) cho vào 500,00 ml dung

dịch HCl 0,01M để được dung dịch đệm có pH = 9,50 (bỏ qua sự thay đổi thể tích

trong quá trình hoà tan).

A. 0,58 gam B. 0,55 gam

C. 0,65 gam D. 0,62 gam

Câu 186. Trộn 10,00ml dung dịch HNO3 0,0010M với 40,00 ml dung dịch Na2C2O4

0,0010M. pH của dung dịch thu được nằm trong khoảng nào, biết H2C2O4 có pKai =

1,25 và 4,27?

A. 4,91 5,00 B. 4,60 4,69

C. 4,70 4,80 D. 4,81 4,90

Câu 187. Tính nồng độ của HCl biết rằng khi trộn 150,00 ml dung dịch này với

100,00 ml dung dịch Na3PO4 0,200M thì pH của hệ bằng 7,21, biết H3PO4 có pKai =

2,15; 7,21 và 12,32.

A. 0,020 M B. 0,220M

C. 0,200 M D. 0,022M

Câu 188. Tính chỉ số hằng số phân li axit HA, biết sau khi đã thêm 0,030 mol

HNO3 vào 1 lit dung dịch gồm HA và NaA có tổng nồng độ 0,862M và pH = 5,00

thì pH của dung dịch không giảm quá 0,3 đơn vị.

A. pKa = 3,75 B. pKa = 4,20


58

C. pKa = 3,86 D. pKa = 4,76

Câu 189. Tính pH của hệ khi thêm 0,010mol HCl vào 1 lit dung dịch đệm gồm

HCOOH 0,10M và HCOONa 0,10M (pKa = 3,75).

A. 3,75 B. 3,70

C. 3,69 D. 3,66

2.1.1.9. Cân bằng tạo phức hiđroxo của các ion kim loại

Câu 190. Tính pH của dung dịch Ni(NO3)2 5,00.10-2

M, biết lg* = - 8,94.

A. 5,02 B. 6,02

C. 5,12 D. 6,12

Câu 191. Tính pH của dung dịch Co(NO3)2 0,010M, biết lg* = - 11,20.

A. 5,67 B. 6,57 C. 6,75 D. 7,56

Câu 192. pH của dung dịch AlCl3 2,00. 10-2

M nằm trong khoảng nào, biết lg*1 = -

4,3; lg*22 = - 14,56; lg

*4 = - 24,25?

A. 3,00 3,05 B. 3,06 3,10

C. 4,00 4,05 D. 4,06 4,10

Câu 193. Tính khoảng pH của dung dịch Pb(CH2ClCOO)2 5,00.10-2

M (giả thiết bỏ

qua các phức hiđroxo đa nhân của Pb2+

), biết lg*1= -7,8; lg

*2= -17,2 và lg

*3 = - 28.

A. 5,38 5,41 B. 5,42 5,45

C. 5,46 5,49 D. 5,50 5,53

Câu 194. Tính pH của hệ gồm Cr(NO3)2 0,2M và HNO3 0,0010M, biết lg*1 = -3,8;

lg*2 = -10,0 và lg

*3 = - 26,0.

A. 1,22 B. 2,12 C. 2,21 D. 2,22

Câu 195. pH của hệ gồm Ni(NO3)2 0,050M và NH4NO3 0,370M nằm trong khoảng

nào, biết lg* = - 8,94 và pKa(NH4

+) = 9,24 (bỏ qua sự tạo phức amin của niken)?

A. 4,70 4,80 B. 4,81 4,90

C. 4,60 4,69 D. 4,30 4,40

Câu 196. Cho lg*1 của phản ứng tạo phức hiđroxo của Pb

2+ là - 7,8. Tính lg

* của

phức Pb2+

- OH (giả thiết bỏ qua các phức hiđroxo đa nhân của Pb2+

).


59

A. 6,10 B. 6,20 C. 8,70 D. 8,94

Câu 197. Tính pH trong dung dịch AgNO3 0,0100M, biết lg*1 = -11,7; lg

*2 = -

23,8.

A. 6,67 B. 7,66

C. 6,76 D. 7,67

Câu 198. Tính pH của dung dịch Zn(NO3)2 0,0100M, biết lg*1 = - 8,96; lg

*3 = -

28,4; lg*12 = - 8,7.

A. 4,85 B. 4,58

C. 5,48 D. 5,84

Câu 199. Tính pH của dung dịch Cr(ClO4)3 0,12M, biết lg*1 = - 3,8; lg

*2 = - 10,0;

lg*3 = - 26.

A. 2,37 B. 3,27

C. 2,73 D. 3,72

Câu 200. pH của dung dịch Cd(ClO4)2 0,15M nằm trong khoảng nào, biết lg*1 = - 10,2;

lg*12 = - 9,10?

A. 3,50 3,60 B. 5,20 5,30

C. 3,80 3,90 D. 5,31 5,40

Câu 201. Tính pH của dung dịch Pb(ClO4)2 0,54M, biết lg*1 = - 7,8; lg

*2 = - 17,2;

lg*3 = - 28,0 (bỏ qua sự tạo phức hiđroxo đa nhân của Pb

2+).

A. 3,04 B. 4,03

C. 3,40 D. 4,30

Câu 202. Tính pH của dung dịch Hg(NO3)2 0,075M, biết lg*1 = - 3,65; lg

*2 = -

7,72; lg*3 = - 22,57 (bỏ qua sự tạo phức hiđroxo đa nhân của Hg

2+).

A. 2,39 B. 3,29

C. 2,93 D. 3,92

Câu 203. pH của hỗn hợp Sn(NO3)2 0,50M và HNO3 0,0062M nằm trong khoảng

nào, biết lg*1 = - 2,07; lg

*2 = - 7,02; lg

*3 = - 19,61 (bỏ qua sự tạo phức hiđroxo

đa nhân của Sn2+

)?


60

A. 1,36 1,45 B. 1,26 1,35

C. 1,05 1,14 D. 1,15 1,25

Câu 204. Tính pH của hệ gồm Fe(ClO4)2 0,010M, biết lg* = - 5,92.

A. 3,69 B. 3,39

C. 3,36 D. 3,96

2.1.2. CHUẨN ĐỘ AXIT – BAZƠ [5; 7; 12]

2.1.2.1. Chỉ thị axit – bazơ

Câu 205. Để đo chính xác thể tích của dung dịch chuẩn trong chuẩn độ thể tích

người ta dùng dụng cụ nào sau đây:

A. Bình định mức B. Pipet

C. Buret D. Ống đong và cốc chia độ

Câu 206. Cho các câu sau:

1. Thêm chất B đã biết nồng độ vào dung dịch A cho đến phản ứng vừa hết.

2. Tính CA theo quy tắc đương lượng hay định luật hợp thức.

3. Lấy một thể tích chính xác dung dịch A: VA.

4. Đo thể tích thuốc thử VB.

Thứ tự đúng khi xác định hàm lượng chất A bằng phương pháp phân tích thể tích là:

A. 1, 2, 3, 4 B. 3, 1, 4, 2

C. 3, 1, 2, 4 D. 1, 3, 4, 2

Câu 207. Chất chỉ thị được dùng để:

A. Làm thay đổi màu của dung dịch theo pH.

B. Làm thay đổi tính oxi hóa, khử của một chất.

C. Làm thay đổi tính axit, tính bazơ của dung dịch.

D. Làm thay đổi độ dẫn điện của dung dịch.

Câu 208. Cho các câu sau:

1. Tốc độ phản ứng phải đủ lớn.

2. Không có phản ứng phụ nào khác đi kèm.

3. Phản ứng chuẩn độ phải xảy ra theo đúng hệ số hợp thức của phương trình.

4. Phải có chỉ thị thích hợp cho phép xác định tương đối chính xác điểm tương đương.


61

Các phản ứng dùng trong phân tích thể tích phải thoả mãn các yêu cầu :

A. 1, 2, 3 B. 1, 3, 4

C. 2, 3, 4 D. 1, 2, 4

Câu 209. Khoảng pH chuyển màu của các chất chỉ thị axit – bazơ là:

A. pKa – 1 < pH < pKa + 1

B. - pKa – 1 < pH < - pKa + 1

C. pKa’ – 1 < pH < pKa

’ + 1

D. - pKa’ – 1 < pH < - pKa

’ + 1

Câu 210. Một chất hữu cơ là một đơn bazơ yếu (In) được dùng làm chất chỉ thị.

Màu của chất chỉ thị biến đổi rõ khi 1/3 tổng nồng độ của chất chỉ thị chuyển sang

dạng axit (HIn+) và pH tại thời điểm chuyển màu là 4,80. Tính chỉ số hằng số phân

li axit pKa của chỉ thị.

A. 4,32 B. 4,50

C. 5,30 D. 5,10

Câu 211. Cho biết hằng số phân li của chất chỉ thị HIn là 10-3,52

và chất chỉ thị

chuyển màu rõ khi nồng độ dạng axit gấp 3,5 lần nồng độ dạng bazơ và ngược lại

nồng độ của dạng bazơ gấp 9 lần nồng độ dạng axit. Tính khoảng pH chuyển màu

của chỉ thị.

A. 2,98 4,06 B. 2,57 4,06

C. 2,98 4,47 D. 2,57 4,47

Câu 212. Cho biết pKa của chất chỉ thị là 7,1 và khoảng chuyển màu của chất này là

5,6 7,6. Hãy cho biết tỷ lệ nồng độ hai dạng có màu của chất chỉ thị phải thiết lập

để có sự chuyển màu rõ nhất?

A.

06,3;62,30 HIn

In

In

HIn

B.

16,3;62,30 HIn

In

In

HIn

C.

06,3;62,31 HIn

In

In

HIn

D.

16,3;62,31 HIn

In

In

HIn

Câu 213. Chuẩn độ axit mạnh bằng bazơ mạnh, chỉ thị phenol phtalein (Ka = 10-9,6

).

Thêm 3 giọt (mỗi giọt 0,05 ml) phenol phtalein 0,1% (nồng độ 3.10-3

M) vào 50 ml


62

dung dịch cần chuẩn rồi chuẩn độ đến xuất hiện màu hồng của chỉ thị, khi ấy nồng

độ dạng bazơ của chỉ thị là 5.10-7

M. Tính pH chuyển màu của chỉ thị.

A. 7,38 B. 7,83

C. 8,37 D. 8,73

Câu 214. Khoảng pH chuyển màu của bromphenol xanh là 3 4,6, chỉ số hằng số

phân li của chất chỉ thị bằng 4,0. Hãy tính giới hạn tỷ số nồng độ hai dạng của chất

chỉ thị để dung dịch có màu trung gian của hai dạng.

A. 1,0 3,98 B. 0,1 3,89

C. 1,1 3,89 D. 0,1 3,98

Câu 215. Chất chỉ thị hai màu HIn đổi màu rõ khi nồng độ dạng axit gấp 6 lần nồng

độ dạng bazơ và khi nồng độ dạng bazơ gấp 10 lần nồng độ dạng axit. Tính khoảng

pH chuyển màu của chỉ thị, biết pKHIn = 3,30.

A. 2,30 4,30 B. 2,30 4,08

C. 2,52 4,08 D. 2,52 4,30

Câu 216. Dạng axit của chất chỉ thị HIn có màu đỏ, dạng bazơ In- có màu vàng.

Chất chỉ thị có màu đỏ rõ khi In

HIn= 8 và màu vàng rõ khi

HIn

In

= 12. Tính khoảng

chuyển màu của chỉ thị biết pKHIn = 4,8.

A. 3,9 5,9 B. 3,5 5,7

C. 3,7 5,7 D. 3,5 5,5

2.1.2.2. Chuẩn độ đơn axit, đơn bazơ

Câu 217. Chuẩn độ 25,00 ml dung dịch HCl 0,0600 M bằng dung dịch NaOH

0,1500M. Tính pH của hỗn hợp sau khi đã thêm 9,98 ml dung dịch NaOH.

A. 4,07 B. 3,07

C. 5,07 D. 6,07

Câu 218. Chuẩn độ 25,00 ml dung dịch HCl 0,0600 M bằng dung dịch NaOH

0,1500M. Tính pH của hỗn hợp sau khi đã thêm 10,03 ml dung dịch NaOH.

A. 11,11 B. 13,11

C. 10,11 D. 12,11


63

Câu 219. Chuẩn độ 50,00 ml hỗn hợp KOH 1,0.10-2

M và NaOH 5,0.10-3

M bằng

dung dịch HCl 1,0.10-2

M. Tính pH của hỗn hợp sau khi đã thêm 74,50 ml HCl.

A. 8,60 B. 9,60

C. 8,06 D. 9,06

Câu 220. Chuẩn độ 50,00 ml hỗn hợp 1,0.10-2

M và NaOH 5,0.10-3

M bằng dung

dịch HCl 1,0.10-2

M. Tính pH của hỗn hợp sau khi đã thêm 75,50 ml HCl.

A. 4,04 B. 5,04

C. 5,40 D. 4,40

Câu 221. Chuẩn độ 100 ml HNO3 1,00.10-3

M bằng dung dịch NaOH 2,00.10-3

M.

Tính pH của dung dịch chuẩn độ sau khi đã thêm 49,98 ml NaOH.

A. 5,26 B. 6,52

C. 5,62 D. 6,25

Câu 222. Chuẩn độ 100 ml HNO3 1,00.10-3

M bằng dung dịch NaOH 2,00.10-3

M.

Tính pH của dung dịch chuẩn độ sau khi đã thêm 50,03 ml NaOH.

A. 7,63 B. 6,73

C. 7,36 D. 6,37

Câu 223. Chuẩn độ 50,00 ml hỗn hợp NaOH 1,00.10-3

M và Ca(OH)2 2,00.10-3

M

bằng HCl 5,00.10-M. Tính pH của dung dịch chuẩn độ sau khi thêm 49,95ml dung

dịch HCl.

A. 8,04 B. 8,44

C. 8,40 D. 8,48

Câu 224. Chuẩn độ 50,00 ml hỗn hợp NaOH 1,00.10-3

M và Ca(OH)2 2,00.10-3

M

bằng HCl 5,00.10-M. Tính pH của dung dịch chuẩn độ sau khi thêm 50,03ml dung

dịch HCl.

A. 5,82 B. 5,28

C. 6,82 D. 6,28

Câu 225. Tính sai số khi chuẩn độ dung dịch NaOH 0,0200 M bằng HCl 0,100 M

nếu kết thúc chuẩn độ tại pT = 4.

A. 0,5% B. 1,1%


64

C. 0,1% D. 0,6%

Câu 226. Tính sai số khi chuẩn độ 50,00ml HCl 0,050M bằng dung dịch NaOH

0,0100M, nếu chuẩn độ đến xuất hiện màu vàng của chỉ thị metyl da cam (pT = 4,4).

A. - 0,38% B. - 0,48%

C. 0,38% D. 0,48%

Câu 227. Chuẩn độ dung dịch HClO4 0,100M bằng NaOH cùng nồng độ. Tính sai số

chuẩn độ nếu kết thúc chuẩn độ khi đổi màu metyl đỏ từ hồng sang vàng (pT = 6).

A. - 2,0.10-4

B. 2,0.10-4

C. - 2,0.10-5

D. 2,0.10-5

Câu 228. Chuẩn độ 100 ml dung dịch NaOH đến mất màu phenol phtalein (pT = 8)

thì phải dùng hết 48,00 ml HCl 5,00.10-3

M. Tính sai số của phép chuẩn độ.

A. - 0,05 % B. - 0,06 %

C. + 0,05% D. + 0,06%

Câu 229. Chuẩn độ 100 ml dung dịch HCl bằng dung dịch NaOH 1,000.10-2

N. Khi

thêm 45,00 ml NaOH thì pH của dung dịch thu được bằng 5,00. Tính sai số của

phép chuẩn độ.

A. - 0,32 % B. - 0,40 %

C. + 0,32 % D. + 0,40 %

Câu 230. Tính sai số của phép chuẩn độ 100 ml dung dịch HSCN (pKa = 0,89) bằng

dung dịch NaOH 1,000.10-3

M đến đổi màu metyl đỏ (pT = 6) thì phải dùng 20,00

ml NaOH.

A. 0,6% B. - 0,6%

C. 0,06% D. - 0,06%

Câu 231. Tính bước nhảy pH của phép chuẩn độ dung dịch Ba(OH)2 2,00.10-3

M

bằng dung dịch HCl 5,00.10-3

M nếu chấp nhận sai số chuẩn độ là 0,2%.

A. 7,65 6,35 B. 6,75 7,25

C. 8,65 5,35 D. 8,35 5,65

Câu 232. Tính bước nhảy pH của phép chuẩn độ dung dịch HCl 0,100 M bằng dung

dịch NaOH 5,00.10-2

M, nếu chấp nhận sai số chuẩn độ là 0,1%.


65

A. 4,48 9,52 B. 4,88 9,12

C. 4,84 9,16 D. 4,44 9,56

Câu 233. Tính bước nhảy pH của phép chuẩn độ NaOH 0,0500 M bằng HCl

0,0600M, nếu chấp nhận sai số 0,1%.

A. 8,44 5,56 B. 9,44 4,56

C. 8,48 5,52 D. 8,84 5,16

Câu 234. Tính bước nhảy pH của phép chuẩn độ dung dịch HCl 0,0200N bằng

dung dịch NaOH 0,0250N, nếu chấp nhận sai số 0,1%.

A. 3,95 10,05 B. 4,59 9,41

C. 3,59 10,41 D. 4,95 9,05

Câu 235. Tính bước nhảy pH của phép chuẩn độ dung dịch NaOH 0,0100N bằng

dung dịch HCl 0,0200N, nếu chấp nhận sai số 0,2%.

A. 9,12 4,88 B. 9,52 4,48

C. 9,21 4,79 D. 9,56 4,44

Câu 236. Chuẩn độ dung dịch HCl 5,000.10-3

M bằng NaOH cùng nồng độ, đến

xuất hiện màu hồng của chỉ thị phenol phtalein. Tính thể tích tối thiểu của HCl cần

phải lấy để sai số mắc phải không vượt quá sai số cho phép đọc trên buret (0,02ml).

A. 2,50 ml B. 10,00 ml

C. 5,00 ml D. 7,50 ml

Câu 237. Tính bước nhảy pH của phép chuẩn độ dung dịch Ba(OH)2 2,064.10-4

M

bằng HCl 0,010 M, chấp nhận sai số 0,1%.

A. 6,07 7,93 B. 7,60 6,40

C. 6,70 7,30 D. 7,06 6,94

Câu 238. Tính thể tích chính xác HCl 0,0208 M phải cho vào 50,00 ml dung dịch

NaOH 0,0168M để làm mất màu phenol phtalein (pT = 8,00).

A. 40,38 ml B. 40,40 ml

C. 40,35 ml D. 40,43 ml

Câu 239. Tính chính xác số ml HCl 0,0100N phải cho vào 100 ml dung dịch NaOH

4,140.10-3

M để pH hỗn hợp thu được bằng 4,00.


66

A. 41,40 ml B. 42,81 ml

C. 40,00 ml D. 39,90 ml

Câu 240. Chuẩn độ 25,00 ml dung dịch HCOOH (pKa = 3,75) 0,0500M bằng dung

dịch NaOH 0,1000M. Tính pH của dung dịch sau khi đã thêm 10,00 ml NaOH.

A. 2,54 B. 6,15

C. 8,14 D. 4,35


dịch NaOH 0,1000M. Tính pH của dung dịch sau khi đã thêm 12,50 ml NaOH.

A. 4,35 B. 6,15

C. 8,14 D. 11,12

Câu 242. Chuẩn độ 25,00 ml dung dịch NH3 0,025M bằng dung dịch HCl cùng

nồng độ. Tính pH của dung dịch sau khi đã thêm 25,00 ml HCl, biết pKa(NH4+) =

9,24.

A. 5,57 B. 4,97

C. 2,64 D. 6,54

Câu 243. Chuẩn độ 50,00 ml dung dịch axit tricloaxetic 0,0800M (pKa = 0,66) bằng

dung dịch NaOH 0,10M. Tính pH của hỗn hợp thu được sau khi thêm 35,00 ml

NaOH.

A. 2,13 B. 3,12

C. 2,31 D. 3,21

Câu 244. Chuẩn độ 100 ml dung dịch axit monocloaxetic 0,0540M (pKa = 2,85)

bằng dung dịch NaOH 0,0600M. Tính pH của hỗn hợp sau khi đã thêm 45,00 ml

NaOH.

A. 2,85 B. 2,55

C. 2,58 D. 2,88

Câu 245. Chuẩn độ 100 ml dung dịch axit monocloaxetic 0,0540M (pKa = 2,85)

bằng dung dịch NaOH 0,0600M. Tính pH của dung dịch sau khi đã thêm 90,00 ml

dung dịch NaOH.

A. 7,56 B. 6,76


67

C. 6,67 D. 7,66

Câu 246. Chuẩn độ 25,00 ml dung dịch CH3COOH 0,0100M (pKa = 4,76) bằng

dung dịch NaOH 0,0500 M đến màu đỏ của phenol phtalein (pT = 10). Tính sai số

của phép chuẩn độ.

A. q = - 0,022 B. q = - 0,012

C. q = + 0,022 D. q = + 0,012

Câu 247. Chuẩn độ 50,00 ml dung dịch NH3 0,0300M (pKb = 4,76) bằng dung dịch

HCl 0,0600M đến màu hồng của metyl da cam (pT = 4,00). Tính sai số chuẩn độ.

A. q = - 0,5% B. q = 0,5%

C. q = - 0,05% D. q = 0,05%

Câu 248. Chuẩn độ 25,00 ml dung dịch axit monocloaxetic đến xuất hiện màu hồng

của phenol phtalein (pT = 9,00) thì phải dùng hết 40,00 ml NaOH 0,0200M. Tính

sai số của phép chuẩn độ, biết axit trên có pKa = 2,85.

A. 0,06% B. - 0,06%

C. 0,08% D. - 0,08%

Câu 249. Hoà tan 0,6106 gam axit benzoic C6H5COOH (pKa = 4,20) và thêm nước

đến 500 ml. Chuẩn độ 20,00 ml dung dịch này hết 4,00 ml NaOH. Tính pH của

dung dịch khi chuẩn độ đến điểm tương đương.

A. 6,08 B. 8,06

C. 6,80 D. 8,60

Câu 250. Chuẩn độ 20,00 ml dung dịch axit benzoic C6H5COOH 0,0100 M (pKa =

4,20) bằng NaOH 0,0500 M đến xuất hiện màu hồng của phenol phtalein (pT =

9,00). Tính sai số của phép chuẩn độ.

A. 0,12% B. 0,21%

C. - 0,12% D. - 0,21%

Câu 251. Để chuẩn độ 50,00 ml dung dịch NH3 (pKb = 4,76) phải dùng 30,00 ml

dung dịch HCl 0,250M. Tính pH của dung dịch tại điểm tương đương.

A. 5,13 B. 9,24

C. 11,40 D. 12,12


68

Câu 252. Tính bước nhảy pH của phép chuẩn độ dung dịch NH3 0,150 M (pKa =

9,24) bằng HCl 0,250 M, chấp nhận sai số 0,2%.

A. 5,46 3,37 B. 6,45 3,37

C. 5,64 3,73 D. 6,54 3,73

Câu 253. Hòa tan 1,250 gam axit HA trong 50,00 ml nước cần dùng 41,20 ml

NaOH 0,0900M để chuẩn độ hết lượng axit này. Tính phân tử lượng của axit HA.

A. 335,1 gam B. 337,1 gam

C. 336,1 gam D. 338,1 gam

Câu 254. Chuẩn độ 50,00 ml axit HA 0,0742M bằng NaOH 0,0900M. Tính hằng số

phân li của axit HA biết khi thêm 8,24 ml NaOH thì pH của hỗn hợp bằng 4,30.

A. 1,25.10-5

B. 1,78.10-4

C. 1,8.10-5

D. 6,31.10-5

Câu 255. Chuẩn độ 50,00 ml dung dịch axit HA (pKa = 5,00) bằng dung dịch

NaOH 0,0500M. Tính nồng độ của axit HA, biết rằng khi thêm 40,00 ml NaOH thì

pH của dung dịch bằng 5,00.

A. 0,0600 M B. 0,0660 M

C. 0,0800 M D. 0,0880 M

Câu 256. Chuẩn độ 25,00 ml dung dịch axit benzoic C6H5COOH (pKa = 4,20) bằng

NaOH 0,1000M. Tính nồng độ của axit benzoic, biết khi thêm 20,70 ml dung dịch

NaOH thì pH của dung dịch bằng 6,20.

A. 0,0828 M B. 0,0836 M

C. 0,0820 M D. 0,0819 M

Câu 257. Chuẩn độ dung dịch axit benzoic C6H5COOH 0,0836 M (pKa = 4,20)

bằng NaOH 0,1000M. Tính thể tích NaOH 0,1000 M cần cho vào 25,00 ml axit ở

trên đến xuất hiện màu hồng của phenol phtalein (pT = 9).

A. 20,70 ml B. 20,80 ml

C. 20,09 ml D. 20,90 ml


69

Câu 258. Chuẩn độ 25,00 ml dung dịch A gồm HCl 0,01M và NH4Cl 0,200M bằng

NaOH 0,0200M đến màu vàng rõ của metyl đỏ (pT = 6,2). Tính sai số của phép

chuẩn độ, biết pKa(NH4+) = 9,24.

A. - 1,81% B. - 1,83%

C. 1,81% D. 1,83%

Câu 259. Thêm 50,00 ml dung dịch NaOH 0,300M vào 50,00 ml dung dịch A gồm

HCl 0,01M và NH4Cl 0,200M (pKa = 9,24). Đun sôi đến đuổi hết NH3, chuẩn độ

hỗn hợp còn lại bằng dung dịch H2SO4 0,1000M. Tính số ml H2SO4 cần phải dùng.

A. 25,20 ml B. 45,00 ml

C. 20,05 ml D. 22,50 ml

Câu 260. Tính bước nhảy pH của phép chuẩn độ dung dịch NH3 0,0300M (pKb =

4,76) bằng dung dịch HCl 0,200M, nếu chấp nhận sai số 0,1%.

A. 6,05 4,57 B. 6,15 4,75

C. 6,25 4,75 D. 6,25 4,57

Câu 261. Tính sai số khi chuẩn độ dung dịch axit axetic 0,0500M bằng dung dịch

NaOH 0,100 M đến xuất hiện màu hồng của phenol phtalein (pT = 9), biết axit

axetic có pKa = 4,76.

A. - 0,024 % B. - 0,042%

C. 0,024% D. 0,042%

Câu 262. Tính sai số khi chuẩn độ riêng HCl trong hỗn hợp HCl 0,0100M và

H3BO3 1,000M bằng dung dịch NaOH 0,1000M dùng metyl da cam làm chỉ thị (pT

= 4,4) và coi H3BO3 là một đơn axit (pKa = 9,24).

A. - 0,3% B. - 0,2%

C. 0,3% D. 0,2%

Câu 263. Tính sai số khi chuẩn độ tổng hỗn hợp HCl 0,0100M và CH3COOH

0,0100M (pKa= 4,76) bằng NaOH 0,100M dùng phenol phtalein làm chỉ thị (pT= 9).

A. - 0,06% B. 0,06%

C. - 0,05% D. 0,05%


70

Câu 264. Tính số ml dung dịch NaOH 0,05M cần để chuẩn độ hết 50,00 ml dung

dịch HCl 0,02M và H2SO4 0,01M, biết HSO4- có pKa = 2,00.

A. 20,00 ml B. 40,00 ml

C. 30,00 ml D. 60,00 ml

Câu 265. Chuẩn độ 100 ml CH3COOH 0,0100M (pKa = 4,76) và HCOOH 0,0200M

(pKa = 3,75) bằng NaOH 0,050M. Tính sai số chuẩn độ nếu dùng chất chỉ thị có pT

= 8,0.

A. - 0,02% B. - 0,03%

C. 0,02% D. 0,03%

Câu 266. Tính sai số của phép chuẩn độ riêng NaOH trong dung dịch NaOH 0,0100

M và CH3COONa 0,0200M bằng HCl 0,100M đến pT = 8,00, biết CH3COOH có

pKa = 4,76.

A. - 0,1% B. - 0,2%

C. 0,1% D. 0,2%

Câu 267. Tính sai số của phép chuẩn độ tổng 100 ml NH3 0,0100M và CH3NH2

0,0200M bằng HCl 0,0500M đến pT = 5,00, biết pKa của NH4+ là 9,24 và của

CH3NH3+ là 10,60.

A. - 0,02% B. - 0,05%

C. 0,02% D. 0,05%

Câu 268. Trộn 50,00 ml MgCl2 0,1017N với 20,00 ml NaOH 0,31425N. Thêm

nước cất vào hỗn hợp cho đến thể tích 100 ml. Lọc bỏ kết tủa, chuẩn độ 50,00 ml

nước lọc bằng HCl 0,1000N. Tính thể tích HCl đã dùng (tính gần đúng).

A. 3,00 ml B. 9,00 ml

C. 6,00 ml D. 12,00 ml

Câu 269. Hòa tan 15,00 g dấm trong 43,00 ml dung dịch NaOH 0,5000M. Chuẩn

độ NaOH dư hết 5,00 ml H2SO4 0,1500M. Tính hàm lượng % của CH3COOH có

trong dấm (nếu coi axit axetic là duy nhất có trong dấm).

A. 8,00 % B. 16,6 %

C. 8,30 % D. 3,70 %


71

Câu 270. Đun sôi 1,000 gam một mẫu muối amoni thô với lượng dư NaOH. Toàn

bộ khí NH3 bay ra được hấp thụ hết trong 50,00 ml HCl 0,500M. Lượng HCl thừa

chuẩn độ với 15,60ml NaOH 0,0500M. Tính hàm lượng % NH3 trong muối amoni.

A. 17,41 % B. 41,17 %

C. 14,71 % D. 47,11 %

2.1.2.3. Chuẩn độ đa axit - Đa bazơ

Câu 271. Chuẩn độ 100 ml dung dịch axit oxalic H2C2O4 0,0100 M (pKa = 1,25 và

4,27) bằng 100,00 ml NaOH 0,0200M. Tính pH của hệ thu được.

A. 6,97 B. 7,89

C. 7,98 D. 9,00

Câu 272. Chuẩn độ 100 ml dung dịch axit oxalic H2C2O4 0,0100 M (pKa = 1,25 và

4,27) bằng 100,10 ml NaOH 0,0200M. Tính pH của hệ thu được.

A. 6,97 B. 7,89

C. 7,98 D. 9,00

Câu 273. Chuẩn độ dung dịch axit oxalic H2C2O4 0,0100 M (pKa = 1,25 và 4,27)

bằng NaOH 0,0200 M đến đổi màu phenol phtalein (pT = 9,00). Tính sai số của

phép chuẩn độ.

A. q - 10-5

B. q 10-5

C. q - 10-3

D. q 10-3

Câu 274. Chuẩn độ dung dịch Na2CO3 0,0100 M (pKb = 3,67 và 7,65) bằng HCl

0,0200M đến mất màu phenol phtalein (pT = 8,00). Tính sai số của phép chuẩn độ.

A. - 0,71 % B. 1,71 %

C. 0,71 % D. - 1,71 %

Câu 275. Chuẩn độ 50,00 ml dung dịch Na3PO4 bằng dung dịch HCl 1M đến mất

màu phenol phtalein (pT = 8,00) thì hết 10,00 ml HCl. Tính sai số của phép chuẩn

độ, biết H3PO4 có pKa = 2,15; 7,21 và 12,32.

A. qI = 0,1539 B. qI = 0,1359

C. qI = - 0,1539 D. qI = - 0,1359


72

Câu 276. Một hỗn hợp B gồm HCl 0,100M và H3PO4 0,100M. Tính thể tích NaOH

0,100M cần để trung hòa 100 ml dung dịch B đến mất màu vàng của metyl da cam

(pT = 4,4), biết H3PO4 có pKa = 2,15; 7,21 và 12,32.

A. 200,00 ml B. 300,00 ml

C. 250,00 ml D. 400,00 ml

Câu 277. Một dung dịch A gồm Na2CO3 0,0100M (pKb = 3,67 và 7,65) và NaOH

0,01200 M. Tính sai số của phép chuẩn độ 25,00 ml dung dịch A đến đổi màu metyl

da cam (pT = 4,00; hết nấc 2).

A. - 0,48% B. 0,48%

C. - 0,84% D. 0,84%

Câu 278. Một dung dịch B gồm Na2CO3 0,0500 M (pKb = 3,67 và 7,65) và NaOH

0,1000M. Tính gần đúng số ml dung dịch HCl 0,100 M cần để chuẩn độ 100 ml

dung dịch B đến đổi màu phenol phtalein (pT = 8).

A. 149,14 ml B. 150,86 ml

C. 150,00 ml D. 150,16 ml

Câu 279. Một dung dịch B gồm Na2CO3 0,0500 M (pKb = 3,67 và 7,65) và NaOH

0,1000M. Tính gần đúng số ml dung dịch HCl 0,100 M cần để chuẩn độ 100 ml

dung dịch B đến đổi màu metyl da cam (pT = 4).

A. 200,00 ml B. 200,10 ml

C. 190,00 ml D. 190,10 ml


0,100M đến pT = 8,00. Tính sai số của phép chuẩn độ.

A. 1,0 % B. - 1,7 %

C. - 1,0 % D. 1,7 %


0,100M đến pT = 3,60. Tính sai số của phép chuẩn độ.

A. 0,3 % B. 0,03 %

C. - 0,3 % D. - 0,03 %


73

Câu 282. Thêm 20,00 ml Na2CO3 0,0500M vào 25,00 ml dung dịch A chứa NaOH

và Ca(OH)2. Lọc bỏ kết tủa, chuẩn độ nước lọc đến mất màu phenol phtalein hết

27,50 ml HCl 0,1000N. Chuẩn độ tiếp hỗn hợp đến màu hồng của metyl da cam hết

7,50 ml HCl nữa. Tính nồng độ của NaOH và Ca(OH)2.

A. C(NaOH) = 0,0600 M; C(Ca(OH)2) = 0,0100 M

B. C(NaOH) = 0,0100 M; C(Ca(OH)2) = 0,0600 M

C. C(NaOH) = 0,0400 M; C(Ca(OH)2) = 0,0100 M

D. C(NaOH) = 0,0600 M; C(Ca(OH)2) = 0,0200 M

Câu 283. Một dung dịch A gồm NaOH 0,0600M và Ca(OH)2 0,0100M. Tính sai số

của phép chuẩn độ 25,00 ml dung dịch A bằng HCl 0,1000N đến màu hồng của

metyl da cam (pT = 4,00).

A. - 0,23% B. 0,23%

C. - 0,32% D. 0,32%

Câu 284. Hòa tan 2,860 gam natri cacbonat ngậm nước trong bình định mức 200 ml.

Chuẩn độ 25,00 ml dung dịch thu được, lấy metyl da cam làm chỉ thị thì hết 25,04 ml

HCl 0,1000M. Tính số phân tử nước có trong một phân tử Na2CO3 ngậm nước.

A. 5 B. 12

C. 6 D. 10

Câu 285. Cho 3 lit không khí có chứa CO2 đi qua 50 ml dung dịch Ba(OH)2

0,00580M, lọc bỏ kết tủa. Chuẩn độ lượng kiềm dư hết 11,80 ml HCl 0,0216M.

Tính thành phần % thể tích khí CO2, biết khối lượng riêng của CO2 là 1,98 g/l và

thể tích các khí đo ở cùng điều kiện.

A. 0,19 % B. 0,17 %

C. 0,12 % D. 0,03 %

Câu 286. Chuẩn độ 50,00 ml dung dịch NaHCO3 và Na2CO3 đến mất màu phenol

phtalein thì hết 25,00 ml HCl 0,200M. Nếu dùng metyl đỏ (pT = 5,00) thì phải dùng

62,50 ml HCl. Tính nồng độ mol/l của NaHCO3 và Na2CO3 (tính gần đúng).

A. C (NaHCO3) = 0,1000 M; C (Na2CO3) = 0,0500 M

B. C (NaHCO3) = 0,1000 M; C (Na2CO3) = 0,0100 M


74

C. C (NaHCO3) = 0,0500 M; C (Na2CO3) = 0,0500 M

D. C (NaHCO3) = 0,0500 M; C (Na2CO3) = 0,1000 M

Câu 287. Chuẩn độ 100,00 ml Na2CO3 và NaHCO3 đến mất màu phenol phtalein hết

50,00 ml HCl 0,1000M. Nếu chuẩn độ tiếp đến đổi màu metyl da cam (pT = 4,0) thì

phải dùng thêm 80,00 ml HCl nữa. Tính nồng độ mol/l của Na2CO3 và NaHCO3.

A. C (NaHCO3) = 0,0500 M; C (Na2CO3) = 0,0300 M

B. C (NaHCO3) = 0,0500 M; C (Na2CO3) = 0,0500 M

C. C (NaHCO3) = 0,0300 M; C (Na2CO3) = 0,0500 M

D. C (NaHCO3) = 0,0300 M; C (Na2CO3) = 0,0300 M

Câu 288. Chuẩn độ 25,00 ml dung dịch X gồm NaH2PO4 và H3PO4 đến pT = 4,4

hết 20,00 ml NaOH 0,0500M. Nếu chuẩn độ 25,00 ml dung dịch X đến pT = 10 thì

hết 48,00 ml NaOH. Tính nồng độ mol/l của các chất trong hỗn hợp X.

A. C (NaH2PO4) = 0,0400 M ; C (H3PO4) = 0,0160 M

B. C (NaH2PO4) = 0,0160 M ; C (H3PO4) = 0,0400 M

C. C (NaH2PO4) = 0,0460 M ; C (H3PO4) = 0,0410 M

D. C (NaH2PO4) = 0,0406 M ; C (H3PO4) = 0,0140 M


75

2.2. CÂU LỰA CHỌN ĐÚNG SAI

2.2.1. CÂN BẰNG AXIT - BAZƠ [3; 4; 6; 7; 9; 12]

Câu 289. Khoanh tròn Đ nếu câu đúng, S nếu câu sai.

1. Dung dịch piriđin (C5H5N) làm cho quỳ tím hoá xanh Đ S

2. Dung dịch muối (CH3COO)2Zn làm quỳ tím hoá đỏ Đ S

3. Dung dịch (NH4)2CO3 làm cho quỳ tím không chuyển màu Đ S

4. Dung dịch muối NaAlO2 làm cho quỳ tím hoá đỏ Đ S


1. Dung dịch muối AlCl3 có pH > 7 Đ S

2. Dung dịch muối Na2C2O4 có pH >7 Đ S

3. Dung dịch muối Na2SO4 có pH < 7 Đ S

4. Dung dịch muối NaHCO3 có pH > 7 Đ S


1. Theo thuyết Bronsted, các tiểu phân: NH4+, Al(H2O)

3+ là các axit Đ S

2. Theo thuyết Bronsted, các tiểu phân: CO32-

,HSO4-,S

2- là các bazơ Đ S

3. Theo lý thuyết của Bronsted, các tiểu phân: Na+, Cl

- và Ba

2+ là trung tính Đ S

4. Theo lý thuyết của Bronsted, các tiểu phân:HSO4-,H2O là lưỡng tính Đ S


1. Các chất hay ion có tính axit là: HSO4-, NH4

+, HPO3

2- Đ S

2. Các chất hay ion có tính bazơ là: CO32-

, CH3COO-, HSO3

- Đ S

3. Các chất hay ion là lưỡng tính: Zn(OH)2, Pb(OH)2, H2O Đ S

4. Các chất hay ion là trung tính: Na+, NO3

-, H2O Đ S

Câu 293. Khoanh tròn Đ nếu phát biểu đúng, S nếu câu phát biểu sai.

1. Cho a mol NO2 hấp thụ hòan toàn vào dung dịch chứa a mol NaOH,

pH của dung dịch thu được > 7

Đ S

2. Cho dung dịch chứa m gam NaOH vào dung dịch chứa m gam HCl,

dung dịch sau phản ứng có pH < 7

Đ S

3. Cho a mol Cl2 hấp thụ hoàn toàn vào dung dịch chứa 2a mol Đ S


76

NaOH, pH của dung dịch thu được < 7

4. Cho 100 ml dung dịch KOH 0,1M vào 100 ml dung dịch H2SO4 có

pH = 1, dung dịch sau phản ứng có pH > 7

Đ S


1. Biểu thức điều kiện proton đối với dung dịch CH2ClCOOH là:

[H+] = [CH2ClCOO

-] – [OH

-]

Đ S

2. Biểu thức điều kiện proton đối với dung dịch Na2CO3 là:

[H+] = [OH

-] – [HCO3

-] – 2[CO2]

Đ S

3. Biểu thức điều kiện proton đối với dung dịch H2C2O4 là:

[H+] = [OH

-] – [HC2O4

-] – 2[C2O4

2-]

Đ S

4. Biểu thức điều kiện proton đối với dung dịch NaOH và NH3 là:

[H+] = [OH

-] + [Na

+] + [NH4

+]

Đ S


1. Biểu thức điều kiện proton đối với dung dịch CH3COOH 0,10M và

NaCl 0,10M là: [H+] = [OH

-] + [CH3COO

-]

Đ S

2. Biểu thức điều kiện proton đối với dung dịch NaOH 0,10M và

NaNO3 0,20M là: [H+] = [OH

-] + CNaOH

Đ S

3. Biểu thức điều kiện proton đối với dung dịch CH3COOH C1 mol/l

và CH3COONa C2 mol/l là: [H+] = [OH

-] + [CH3COO

-] + C2

Đ S

4. Biểu thức điều kiện proton đối với dung dịch CH3COONa C1 mol/l

và NaOH C2 mol/l là: [H+] = [OH

-] - C2 - [CH3COOH]

Đ S


1. Biểu thức điều kiện proton của dung dịch NH3 0,10M và NH4Cl

0,20M (mức không: NH3 và H2O): [H+] = [OH

-] – [NH4

+] + 0,20

Đ S

2. Biểu thức điều kiện proton của dung dịch NH3 0,10M và NH4Cl

0,20M (mức không: NH4+ và H2O): [H

+] = [OH

-] + [NH3] + 0,10

Đ S

3. Biểu thức điều kiện proton của dung dịch H3PO4 0,10M (mức

không: H3PO4; H2O):[H+]=[OH

-]+[H2PO4

-]+ 2[HPO4

2-] + 3[PO4

3-]

Đ S


77

4. Biểu thức điều kiện proton của dung dịch H3PO4 0,10M (mức

không:H2PO4-; H2O): [H

+]= [OH

-]+[HPO4

2-]+[PO4

3-]–[H3PO4]-0,10

Đ S


1. Biểu thức điều kiện proton của dung dịch H3PO4 0,10M (mức không:

H3PO4; H2O) là: [H+] = [OH

-] +[H2PO4

-]+ 2[HPO4

2-]+ 3[PO4

3-]

Đ S

2. Biểu thức điều kiện proton của dung dịch H3PO4 0,10M (mức không:

H2PO4-; H2O) là: [H

+] = [OH

-] + [HPO4

2-] + [PO4

3-] – [H3PO4] – 0,10

Đ S

3. Biểu thức điều kiện proton của dung dịch NH3 0,10 M và NH4Cl

0,20M (mức không: NH3; H2O) là: [H+] = [OH

-] – [NH4

+] + 0,20

Đ S

4. Biểu thức điều kiện proton của dung dịch NH3 0,10 M và NH4Cl

0,20M ( mức không: NH4+ và H2O) là: [H

+] = [OH

-] – [NH3] + 0,10

Đ S


1. Pha loãng 10,00 ml dung dịch HNO3 1,0.10-2

M với nước thành 1lit

dung dịch, pH là 4,00

Đ S

2. Nhỏ 1 giọt HCl 3,4.10-3

M vào 300,00 ml nước, pH là 6,93 Đ S

3. Hoà tan 0,05 ml HNO3 15M trong 1 lit nước, pH của dung dịch là 6,75 Đ S

4. Thêm 1,00 ml dung dịch HNO3 1,0.10-3M vào 1009 ml nước, pH là 6,00 Đ S


1. Nhỏ một giọt (V = 0,03 ml) NaOH 0,0020M vào 30,00 ml nước. pH

của dung dịch thu được là 8,30

Đ S

2. Nhỏ một giọt (V = 0,03 ml) NaOH 0,0010M vào 100 ml dung dịch

NaCl 0,10M. pH của dung dịch thu được là 8,25

Đ S

3. pH của dung dịch thu được khi hoà tan 0,60 gam NaOH trong 1,5 lit

nước (bỏ qua sự thay đổi thể tích khi hoà tan) là 12,00

Đ S

4. Thêm 0,25 ml dung dịch NaOH 1,00.10-3

M vào 1lit nước, pH của

dung dịch thu được là 10,46

Đ S


1. Một axit yếu đơn bậc nồng độ 0,1M, pKa = 5, độ điện li = 1,00%. Đ S


78

2. Một axit yếu đơn bậc nồng độ 1,0M, pKa = 5, độ điện li = 3,00%. Đ S

3. Một axit yếu đơn bậc nồng độ 0,1M, pKa = 4,76, độ điện li = 6,20%. Đ S

4. Một axit yếu đơn bậc nồng độ 0,01M, pKa = 4,76, độ điện li = 4,08%. Đ S

Câu 301. Khoanh tròn Đ nếu câu đúng, S nếu câu sai, cho biết pKa của NH4+ là

9,24 và của HA là 5,00.

1. Độ điện li của ion NH4+ trong dung dịch NH4NO3 0,10M là 7,59.10

-5 Đ S

2. Độ điện li của dung dịch axit HA 0,101M là 9,9.10-3

Đ S

3. Độ điện li của dung dịch axit HA 0,0202M là 2,02% Đ S

4. Độ điện li của ion NH4+ trong dung dịch NH4NO3 1,00M là 9,4.10

-5 Đ S


1. pH của dung dịch axit axetic 0,010 M, pKa = 4,76 là: 4,39 Đ S

2. pH của dung dịch HClO2 0,010 M, pKa = 1,97 là: 2,20 Đ S

3. pH của dung dịch axit fomic 0,010M, pKa = 3,75 là: 2,90 Đ S

4. pH của dung dịch axit fomic 1,00M, pKa = 3,75 là: 2,95 Đ S

Câu 303. Khoanh tròn Đ nếu phát biểu đúng, S nếu câu phát biểu sai, cho biết pKa

của CH3COOH là 4,76; của HCOOH là 3,75 và của NH4+ là 9,24.

1. Phân số nồng độ của CH3COOH và CH3COO-

trong dung dịch

CH3COOH 0,010 M ở pH = 4,00 là 85,2% và 14,8%

Đ S

2. Phân số nồng độ của HCOOH và HCOO- trong dung dịch

HCOOH 0,10 M ở pH = 4,00 là 45,99% và 54,01%

Đ S

3. Phân số nồng độ của NH3 và NH4+ trong dung dịch NH3 0,10M ở

pH = 11,00 là 98,29% và 1,71%

Đ S

4. Phân số nồng độ của HA và A- trong dung dịch HA C mol/l nếu

pKa = pH là 50% và 50%

Đ S






79



1. pH của dung dịch HCN 1,00.10-4

M, pKa = 9,35 bằng 6,63 Đ S

2. pH của dung dịch H2SO4 0,010 M , pKa(HSO4-) = 1,99 bằng 1,85 Đ S

3. pH của dung dịch HClO2 0,010 M, biết pKa = 1,97 bằng 3,20 Đ S

4. pH của dung dịch CH3COOH 0,100 M, biết pKa = 4,76 bằng 2,88 Đ S


1. Dung dịch axit propionic 0,0010 M, pKa = 4,873 có pH = 3,69 Đ S

2. Dung dịch axit benzoic C6H5COOH 0,0010M, pKa = 4,20 có pH = 3,65 Đ S

3. Dung dịch đimetyl amin (CH3)2NH 0,020 M , pKa = 10,87 có pH = 11,54 Đ S

4. Dung dịch NH3 0,0100 M, pKb = 4,76 có pH = 10,16 Đ S

Câu 307. Khoanh tròn Đ nếu phát biểu đúng, S nếu câu phát biểu sai, cho biết pKa

của NH4+ là 9,24; của CH3COOH là 4,76; của HCOOH là 3,75; của HSO4

- là 2,00.

1. pH của dung dịch HClO4 1,00.10-2

M và NH4Cl 2,50.10-2

M là 2,00 Đ S

2. pH của hỗn hợp HCl 0,00800M và CH3COOH 0,0900M là 2,90 Đ S

3. pH của dung dịch HCl 0,0499M và HCOOH 5,00.10-2

M là 2,30 Đ S

4. pH của dung dịch H2SO4 0,010 M, là 1,85 Đ S

Câu 308. Khoanh tròn Đ nếu câu đúng, S nếu câu sai, cho biết pKa của NH4+ là

9,24; của HCOOH là 3,75; của CH3COOH là 4,76 và của (CH3)3NH+ là 9,87.

1. pH của dung dịch NH3 9,8.10-4

M và NH4+ 1,00.10

-3M là 9,23 Đ S

2. pH của hệ gồm HCOOH 0,20M và HCOONa 0,50M là 5,14 Đ S

3. pH của hệ CH3COOH 4,00.10-3

M; CH3COONa 2,00.10-3

M là 4,46 Đ S

4. pH của hệ gồm (CH3)3NH+ 0,001M và (CH3)3N 0,100M là 11,35 Đ S

Câu 309. Khoanh Đ nếu nhận định sau đây đúng và S nếu sai

1. Trong hệ gồm các đơn axit HA1 (C1, Ka1) và HA2 (C2, Ka2), nếu Ka1.C1

Ka1.C2 Kw thì: [H+] = h = waa KHAKHAK 2211

Đ S

2. Trong dung dịch H2A, nếu Ka1.C >> Kw thì nồng độ:

[H+] = h = 1

2121 2 hKKAHK aaa

Đ S


80

3. Trong hệ gồm các đơn bazơ A1- (C1, Kb1) và A

-2 (C2M, Kb2) nếu Kb1.C1

Kb1. C2 Kw thì: [H+] =

2

1

2

1

1

1

11 AKAK

K

aaa

w

Đ S

4. Trong hệ gồm axit yếu HA (Ca) và bazơ liên hợp A- (Cb), nếu Ca, Cb >>

h, Kw/h và Ka, Kb không quá bé thì tính gần đúng: pH = pKa + lgb

a

C

C

Đ S

Câu 310. Khoanh Đ nếu nhận định sau đây đúng và S nếu sai, biết pKa của H3AsO4

là 2,19; 6,94; 11,50

1. Thể tích NaOH 0,025M cần để trung hoà hoàn toàn 25,00 ml dung

dịch H3AsO4 0,020 M là 60,00ml

Đ S

2. Thể tích NaOH 0,025M cần để trung hoà 25,00 ml dung dịch

H3AsO4 0,020M đến pH = 6,94 là 40,00 ml

Đ S

3. Thể tích NaOH 0,025M cần để trung hoà 25,00 ml dung dịch

H3AsO4 0,020M đến pH= 9,22 là 30,00 ml

Đ S

4. Thể tích HCl phải thêm vào 50,00ml dung dịch Na2HPO4 0,020M

để pH = 7,00 là 61,86 ml

Đ S

Câu 311. Khoanh Đ nếu nhận định sau đây đúng, S nếu sai, biết pKa(NH4+) = 9,24.

1. pH của hệ gồm NH3 0,10M và NH4Cl 0,10M là 9,24 Đ S

2. Thêm 0,15 mmol HCl vào hệ gồm NH3 0,10M và NH4Cl 0,10M thì

pH của dung dịch thu được bằng 9,25

Đ S

3. Thêm 0,15 mmol NaOH vào hệ gồm NH3 0,10M và NH4Cl 0,10M

thì pH của dung dịch thu được bằng 9,23

Đ S

4. pH của hệ gồm NH3 0,100M và NH4Cl 0,010M là 10,24 Đ S

Câu 312. Khoanh tròn Đ nếu câu đúng, S nếu sai, biết pKa(CH3COOH) = 4,76.

1. DD CH3COOH 0,025M và CH3COONa 0,075M có pH = 5,42 Đ S






81

1. Đệm năng của dung dịch HCl 1,00 M là 2,303 Đ S

2. Đệm năng của dung dịch KOH 0,060 M là 0,318 Đ S

3. Đệm năng của dung dịch HNO3 0,050 M là 0,155 Đ S

4. Đệm năng của dung dịch KOH 0,150 M là 0,345 Đ S

2.2.2. CHUẨN ĐỘ AXIT - BAZƠ [5; 7; 12]


1. Dung dịch A cần xác định nồng độ gọi là dung dịch chuẩn Đ S

2. Dung dịch B đã biết nồng độ chính xác và được dùng để xác định

nồng độ các dung dịch khác gọi là dung dịch cần chuẩn

Đ S

3. Quá trình thêm dần thuốc thử B vào dung dịch cần chuẩn gọi là quá

trình chuẩn độ

Đ S

4. Thời điểm lượng chất B phản ứng vừa hết với toàn bộ chất A gọi là

điểm tương đương

Đ S


1. Quá trình thêm dần dung dịch cần chuẩn vào thuốc thử B gọi là quá

trình chuẩn độ

Đ S

2. Chất thay đổi tín hiệu khi chuẩn độ gọi là chất chỉ thị Đ S

3. Thời điểm tại đó chất chỉ thị thay đổi tín hiệu gọi là điểm dừng

chuẩn độ

Đ S

4. Trong thực tế, điểm cuối chuẩn độ phải trùng với điểm tương đương Đ S

Câu 316. Khoảng chuyển màu của phenol phtalein là 8–10 (pH 8: không màu,

pH = 9: màu hồng, pH 10: màu đỏ), của metyl da cam là 3,1 – 4,4 (pH 3,1: màu

đỏ, pH = 4: màu da cam, pH 4,4: màu vàng). Khoanh Đ nếu câu đúng, S nếu sai.

1. Chuẩn độ HCl bằng NaOH dùng chỉ thị metyl da cam, pT = 4,4 Đ S

2. Chuẩn độ NaOH bằng HCl dùng chỉ thị metyl da cam, pT = 4 Đ S

3. Chuẩn độ HCl bằng NaOH dùng chỉ thị phenol phtalein, pT = 8 Đ S

4. Chuẩn độ NaOH bằng HCl dùng chỉ thị phenol phtalein, pT = 9 Đ S

Câu 317. Khoanh tròn Đ nếu công thức đúng, S nếu công thức sai.


82

1. Chuẩn độ bazơ mạnh bằng axit mạnh,

h

KhCC

h

KhCC

P

o

0

Đ S

2. Chuẩn độ axit mạnh bằng bazơ mạnh,

h

KhCC

h

KhCC

P

o

0

Đ S

3. Chuẩn độ đơn axit yếu bằng bazơ mạnh,

h

KhCC

h

Kh

hK

hCC

P

o

a

o

Đ S

4. Chuẩn độ đơn bazơ yếu bằng axit mạnh,

h

KhCC

h

Kh

hK

KCC

P

o

a

a

o

Đ S

Câu 318. Khoanh tròn Đ nếu công thức đúng, S nếu công thức sai.

1. Chuẩn độ bazơ mạnh bằng axit mạnh, sai số q = -o

o

CC

CC

h

Kh

Đ S

2. Chuẩn độ axit mạnh bằng bazơ mạnh, sai số q = o

o

CC

CC

h

Kh

Đ S

3. Chuẩn độ đơn axit yếu bằng bazơ mạnh, q = -o

o

CC

CC

h

Kh

-

hK

h

a

Đ S

4. Chuẩn độ đơn bazơ yếu bằng axit mạnh, q =o

o

CC

CC

h

Kh

+

hK

K

a

a

Đ S

Câu 319. Khoanh tròn Đ nếu phát biểu đúng, S nếu sai.

1. Chuẩn độ dung dịch NaOH 0,0200M bằng HCl 0,100M, nếu kết

thúc chuẩn độ tại pT = 4,0 thì sai số q = 0,6%

Đ S

2. Chuẩn độ dung dịch HCl 0,050M bằng NaOH 0,0100M, nếu kết

thúc chuẩn độ tại pT = 4,4, thì sai số q = 0,48%

Đ S

3. Chuẩn độ dung dịch HClO4 0,100M bằng NaOH cùng nồng độ, nếu

kết thúc chuẩn độ tại pT = 6, thì sai số q = 2,0.10-5

Đ S

4. Chuẩn độ dung dịch NaOH 2,40.10-3

M bằng HCl 5,00.10-3

M, nếu Đ S


83

kết thúc chuẩn độ tại pT = 8, thì sai số q = - 0,06%

Câu 320. Khoanh tròn Đ nếu phát biểu đúng, S nếu câu phát biểu sai, biết pKa của

HCOOH là 3,75; của NH4+ là 9,24 và của axit monocloaxetic là 2,85.

1. Chuẩn độ 25,00ml dung dịch HCOOH 0,0500M bằng 12,50 ml

NaOH 0,1000M, pH của hỗn hợp thu được là 8,14

Đ S

2. Chuẩn độ 25,00ml dung dịch NH3 0,0250M bằng 25,00ml dung

dịch HCl cùng nồng độ, pH của hỗn hợp là 5,75

Đ S

3. Chuẩn độ 100ml dung dịch axit monocloaxetic 0,0540M bằng

90,00ml NaOH 0,0600M, pH của hỗn hợp thu được là 7,66

Đ S

4. Chuẩn độ 25,00ml hỗn hợp HCOOH 0,2000N và HCOONa 0,0500N

bằng 50,00ml KOH 0,100N, pH của hỗn hợp thu được là 8,43

Đ S

Câu 321. Khoanh tròn Đ nếu câu đúng, S nếu câu sai, biết pKa của axit benzoic là

4,20; của NH4+ là 9,24; của axit HA là 5,00.

1. Chuẩn độ 20,00ml dung dịch axit benzoic 0,0100M bằng NaOH

0,0500M đến pT = 9,00, q = - 0,12%

Đ S

2. Chuẩn độ 25,00 ml dung dịch A gồm HCl 0,01M và NH4Cl 0,200M

bằng NaOH 0,0200M đến pT = 6,2, q = 1,81%

Đ S

3. Chuẩn độ 50,00 ml dung dịch axit HA 0,0800M bằng NaOH

0,0500M đến pT = 9,00, q = 0,02%

Đ S

4. Chuẩn độ NH3 0,0300 M bằng dung dịch HCl 0,0600M đến pT =

5,00, q = - 0,04%

Đ S


1. Chuẩn độ riêng HY trong hỗn hợp axit mạnh HY Co1M và axit yếu

HA Co2M bằng NaOH C M, qI = - hK

K

C

C

CC

CC

h

Kh

a

a

01

02

01

01

Đ S

2. Chuẩn độ riêng HA trong hỗn hợp 2 đơn axit yếu HA, HB (C01, C02)

bằng NaOH C M, qI = - hK

h

hK

K

C

C

CC

CC

h

Kh

aAaB

aB

01

02

01

01

Đ S

3. Chuẩn độ tổng axit mạnh HY Co1 và axit yếu HA Co2 bằng NaOH C Đ S


84

M, qII = - hK

h

CC

C

CCC

CCC

h

Kh

a

0201

02

)0201

0201

(

4. Chuẩn độ tổng hỗn hợp 2 đơn axit yếu HA, HB (C01, C02) bằng NaOH (C)

qII = - hK

h

CC

C

hK

h

CC

C

CCC

CCC

h

Kh

aAaB

0201

01

0201

02

)0201

0201

(

Đ S

Câu 323. Khoanh tròn Đ nếu phát biểu đúng, S nếu sai.

1. Chuẩn độ riêng NaOH trong hỗn hợp NaOH Co1M và CH3COONa

C02M bằng HCl C mol/l, qI = hK

K

C

C

CC

CC

h

Kh

a

a

01

02

01

01

Đ S

2. Chuẩn độ riêng bazơ yếu thứ nhất trong hỗn hợp 2 đơn bazơ yếu (Co1,

Co2) bằng HCl (C), qI =hK

K

hK

h

C

C

CC

CC

h

Kh

a

a

a

1

1

201

02

01

01

Đ S

3. Chuẩn độ tổng hỗn hợp NH3 C01M và CH3NH2 C02M bằng HCl CM

qII =hK

K

CC

C

hK

K

CC

C

CCC

CCC

h

Kh

a

a

a

a

1

1

0201

01

2

2

0201

02

)0201

0201

(

Đ S

4. Chuẩn độ tổng hỗn hợp hai đơn bazơ yếu nồng độ Co1M và Co2M

bằng HCl C M, qII =hK

h

CC

C

CCC

CCC

h

Kh

a

0201

02

)0201

0201

(

Đ S


1. Chuẩn độ H3PO4 0,100M bằng NaOH 0,100M đến đổi màu metyl

da cam (pT = 4,4) pHTĐ là 4,71

Đ S

2. Chuẩn độ H3PO4 0,100M bằng NaOH 0,100M đến đổi màu phenol

phtalein (pT = 9,00) pHTĐ là 9,06

Đ S

3. Chuẩn độ 20,00 ml dung dịch H3PO4 0,0100M bằng 10,00 ml dung

dịch NaOH 0,0200M, pH của dung dịch là 4,48

Đ S

4. Chuẩn độ 20,00 ml dung dịch H3PO4 0,0100M bằng 20,00 ml dung

dịch NaOH 0,0200M, pH của dung dịch là 9,41

Đ S


85

2.3. CÂU ĐIỀN KHUYẾT


Câu 325. Hãy điền từ thích hợp vào chỗ trống để được câu hoàn chỉnh:

Theo quan điểm về axit – bazơ của Bronsted – Laury, axit là những chất có

khả năng ........... proton, bazơ là những chất có khả năng ........... proton. Chất điện li

lưỡng tính là những chất vừa có tính ............., vừa có tính ............ .


Cũng như electron, proton không thể tồn tại ở mức độ rõ rệt dưới trạng thái

tự do. Bởi vậy, một axit chỉ có thể nhường .............. khi có mặt của một ............ có

khả năng tiếp nhận proton đó. Khi đã nhường proton thì axit sẽ chuyển thành dạng

.............với nó. Cũng vậy, một bazơ thu proton sẽ trở thành dạng .............. với nó.

Câu 327. Hãy điền những từ thích hợp vào chỗ trống để được câu hoàn chỉnh:

Nếu ta chọn một trạng thái nào đó của dung dịch làm chuẩn (thường gọi là

trạng thái quy chiếu hay ..............) thì tổng nồng độ .............. mà các cấu tử ở mức

không giải phóng ra bằng tổng .............. mà các cấu tử thu vào để đạt đến .............. .



Trong phương pháp phân tích phân tích thể tích, muốn xác định hàm lượng

chất A người ta lấy một thể tích chính xác dung dịch A, thêm chất B đã biết

.............. vào dung dịch A cho đến khi phản ứng vừa hết. Đo ............... thuốc thử B.

Tính nồng độ của chất A theo quy tắc ................ hoặc theo định luật ............... .


Dung dịch A cần xác định nồng độ được gọi là ............... Dung dịch B đã

biết nồng độ chính xác và được dùng để xác định nồng độ các dung dịch khác gọi là

.............. Quá trình thêm dần thuốc thử B vào dung dịch cần chuẩn được gọi là quá

trình ...............Thời điểm tại đó chất B phản ứng vừa hết với chất A gọi là

................. .


86

Câu 330. Hãy điền từ thích hợp vào chỗ trống để được câu nhận định đúng khi nói

về bản chất của các chất chỉ thị axit – bazơ:

Các chất chỉ thị dùng trong chuẩn độ axit – bazơ phải thoả mãn các yêu cầu

cơ bản là: Sự đổi màu của chất chỉ thị phải thuận nghịch với sự biến đổi .............của

dung dịch trong quá trình chuẩn độ. Nghĩa là bản thân chỉ thị phải là một ..............

hoặc bazơ yếu, và .............. của hai dạng axit và bazơ liên hợp phải khác nhau.

Câu 331. Điền từ hoặc cụm từ thích hợp vào chỗ trống sao cho phù hợp:

Chất thay đổi tín hiệu khi chuẩn độ gọi là .............. . Thời điểm tại đó chất

chỉ thị thay đổi tín hiệu gọi là ................ .

Khoảng chuyển màu của metyl da cam là 3,1 4,4; với pH 3,1: màu đỏ;

pH = 4: màu ............. và pH 4,4: ...............

Câu 332. Điền từ thích hợp vào chỗ trống:

Trong khoảng pH chuyển màu có một giá trị pH tại đó màu thay đổi rõ nhất,

giá trị này gọi là .............. . Giá trị đó phụ thuộc vào chất chỉ thị và thứ tự chuẩn độ.

Chẳng hạn, khi chuẩn độ axit bằng kiềm dùng phenol phtalein làm chỉ thị (màu

chuyển từ ............... pH 8 đến màu .............. khi pH 10). Nhưng thực tế, thì chuẩn

độ đến pH = ............... đã thấy xuất hiện màu hồng rõ có thể ngừng chuẩn độ được.

Câu 333. Điền từ hoặc cụm từ thích hợp vào chỗ trống sao cho phù hợp:

Sự biến đổi đột ngột ............. tương ứng với sự biến thiên một lượng không

đáng kể chất chuẩn (trong phạm vi sai số cho phép) ở gần điểm tương đương tạo

thành ............. .Vì vậy, ta có thể chọn bất kỳ chỉ thị nào có ............... nằm trong

bước nhảy chuẩn độ ứng với sai số cho phép. Điều quan trọng là khi bước nhảy

chuẩn độ .............. thì phép chuẩn độ càng chính xác.


87

2.4. CÂU GHÉP ĐÔI


Câu 334. Ghép các câu ở hai dãy sao cho thích hợp:

Cột A Cột B

1. Theo quan điểm về axit – bazơ của

Arrhenius, axit là những chất

A. Có khả năng nhận proton


Arrhenius, bazơ là những chất

B. Có khả năng cho proton


Bronsted – Laury, axit là những chất

C. Trong dung dịch nước phân li

thành cation H+


Bronsted – Laury, bazơ là những chất

D. Trong dung dịch nước phân li

thành anion OH-

E. Phân tử gồm cation H+ liên kết với

anion gốc axit

Câu 335. Ghép các câu ở hai dãy để được câu nhận định đúng.

Cột A Cột B

1. Khi nhường proton, axit sẽ chuyển thành A. Nhường proton cho nước, tạo ra H3O+

2. Khi nhận proton, bazơ sẽ chuyển thành B. Dạng bazơ liên hợp với nó

3. Khi cho một axit vào nước, axit sẽ C. Dạng axit liên hợp với nó

4. Khi cho một bazơ vào nước, bazơ sẽ D. Thu proton của nước và tạo ra OH-

E. Phân li thành cation kim loại và OH-

Câu 336. Ghép các câu ở hai dãy sao cho thích hợp:

Cột A Cột B

1. Các chất có tính axit là: A. CH3COONH4, NH4CN, (NH4)2CO3, (NH4)2S

2. Các chất có tính bazơ là: B. KCl, NaNO3, K2SO4, NaCl

3. Các chất là chất trung tính: C. CrCl3, Cu(NO3)2, Cr(ClO4)3, NH4ClO4

4. Các chất là chất lưỡng tính: D. KCN, NaAlO2, NH3, NaCrO2, Na2ZnO2

E. Na2SO3, Zn(OH)2, Al(OH)3, Zn(OH)2


88

Câu 337. Hãy ghép các câu ở cột B vào cột A để đảm bảo sự tương ứng giữa thành

phần giới hạn của hệ thu được sau khi trộn C1 mol/l H2SO4 với C2 mol/l Na3PO4 và

mối liên hệ về nồng độ:

Cột A Cột B

1. C1 = C2 A. SO42-

C1 mol/l; HPO42-

C2 mol/l

2. C1 = 2C2 B. HPO42-

(2C2 – C1)M, H2PO4- (2C1 - C2)M và SO4

2- C1 M

3. 2C1 = C2 C. SO42-

C1 mol/l; H2PO4- C1 mol/l

4. 2C1 > C2 > C1 D. HSO4- C1 mol/l; H2PO4

- C2 mol/l

E. HPO42-

2(C2 – C1) M, H2PO4- (2C1 - C2)M và SO4

2- C1 M

Câu 338. Ghép các câu ở cột B vào cột A để đảm bảo sự tương ứng giữa biểu thức

điều kiện proton với các dung dịch:

Cột A Cột B

1. DD HCl C1 M và NaHSO4 C2 M A. [H+] = [OH

-] - [CH3COOH] + C1

2. DD NaOH C1 M và NH3 C2 M B. [H+] = C1 + [SO4

2-] - [OH

-]

3. DD CH3COOH C1M và CH3COONa C2M C. [H+] = [OH

-] – C1 – [NH4

+]

4. DDCH3COOH C1M và NaOH C2 M D. [H+] = [OH

-] – C2 - [CH3COOH]

E. [H+] = C1 + [SO4

2-] + [OH

-]



Cột A Cột B

1. DD CH3COOH và NaCl A. [H+] = [OH

-] + C1 + C2

2. DD NaOH và NaNO3 B. [H+] = [OH

-] +[A

-] + C2

3. DD NaF C1 M và HCl C2 M C. [H+] = [OH

-] +[A

-] - C2

4. DD HA C1 M và HCl C2 M D. [H+] = [OH

-] + [CH3COO

-]

E. [H+] = [OH

-]




89

Cột A Cột B

1. DD CH3COOH C1M và CH3COONa C2M A. [H+]= [OH

-] - C2 - [CH3COOH]

2. DD CH3COOH C1 M và NaCl C2 M B. [H+] = [OH

-] - [CH3COOH]

3. DD CH3COONa C1M và NaOH C2M C. [H+] = [OH

-] +[A

-] - C2

4. DD CH3COONa C1M và NaCl C2M D. [H+] = [OH

-] + [CH3COO

-]

E. [H+] =[OH

-] –[CH3COOH] + C1

Câu 341. Ghép các câu ở cột B vào cột A để đảm bảo sự tương ứng giữa nồng độ

[OH-] và pH với các dung dịch:

Cột A Cột B

1. DD HCl 1,0.10-3

A. [OH-] = 1,0.10

-4 ; pH = 10,00

2. DD HNO3 0,10 M B. [OH-] = 5,0.10

-3 ; pH = 11,70

3. DD NaOH 1,0.10-4

C. [OH-] = 1,00 .10

-13 ; pH = 1,00

4. DD KOH 0,005 D. [OH-] = 5,0.10

-3 ; pH = 12,40

E. [OH-] = 1,0. 10

-11 ; pH = 3,00

Câu 342. Ghép các câu ở cột B vào cột A sao cho thích hợp:

Cột A Cột B

1. DD axit HA 0,01M, pKa = 4,76 A. Độ điện li = 1,31%

2. DD axit HA 0,10M, pKa = 4,76 B. Độ điện li = 4,08%

3. DD axit HA 1M, pKa = 3,75

C. Độ điện li =10,48%

4. DD axit HA 0,01M, pKa = 3,75 D. Độ điện li =12,48%

E. Độ điện li =1,30%


Cột A Cột B

1. DD axit HA 0,1M, pKa = 4,76 A. Độ điện li = 12,48%

2. DD axit HA 0,010M, pKa = 3,75 B. Độ điện li = 4,13%

3. DD axit HA 0,0925M, pKa = 4,76

C. Độ điện li = 1,30%

4. DD axit HA 0,1M, pKa = 3,75 D. Độ điện li = 4,08%

E. Độ điện li = 1,36%


90


Cột A Cột B

1. DD hiđroxylamin NH2OH 1,0.10-3

M, pKb = 8,02 A. pH = 10,62

2. DD hiđroxylamin NH2OH 1,0.10-5

M, pKb = 8,02 B. pH = 8,25

3. DD NH3 0,010 M, biết pKb = 4,76 C. pH = 7,51

4. Trong 100 ml dd NH3 0,010M có 0,535 g NH4Cl D. pH = 8,52

E. pH = 8,49

Câu 345. Ghép các câu ở cột B vào cột A sao cho thích hợp, biết pKa của

CH3COOH là 4,76 và của NH4+ là 9,24:

Cột A Cột B

1. Phân số nồng độ của HA và A- trong dd HA C

mol/l, pH = pKa

A. 98,29% và 1,71%

2. Phân số nồng độ của CH3COOH và CH3COO-

trong dung dịch CH3COOH 0,010 M ở pH = 4,00

B. 50% và 50%

3. Phân số nồng độ của NH3 và NH4+ trong dung

dịch NH3 0,10M ở pH = 11,00

C. 57.42 % và 42,58%

4. Phân số nồng độ của CH3NH2 và CH3NH3+

trong dd CH3NH2 0,01M ở pH = pKa = 10,60

D. 58,00% và 42,00%

E. 85,2% và 14,8%

Câu 346. Ghép các câu ở cột B vào cột A sao cho thích hợp, biết pKb của piriđin là

8,771; của HCOONa là 10,25 và của NH3 là 4,76.

Cột A Cột B

1. DD piriđin C5H5N 1,00.10-2

M có A. pH = 7,63

2. DD piriđin C5H5N 1,00.10-4

M có B. pH = 8,61

3. DD NH3 1,00.10-2

M có C. pH = 8,49

4. DD HCOONa 1,00. 10-2

M có D. pH = 10,62

E. pH = 7,88

Câu 347. Ghép các câu ở cột B vào cột A sao cho thích hợp, biết pKa của NH4+ là

9,24 và của HSO4- là 2,00:


91

Cột A Cột B

1. Hỗn hợp HCl 2,00.10-4

M và NH4Cl 1,00. 10-2

M có A. pH = 10,85

2. Hỗn hợp NH4Cl 2,50.10-2

M và NaOH 2,51. 10-2

M có B. pH = 1,85

3. Hỗn hợp HClO4 1,00.10-2

M và NH4Cl 2,50.10-2

M có C. pH = 3,04

4. Dung dịch H2SO4 0,010M có D. pH = 3,70

E. pH = 2,00

Câu 348. Hãy ghép các câu ở cột B vào cột A sao cho thích hợp:

Cột A Cột B

1. Phân số nồng độ của H3PO4 A. 32121

2

1

3

2

1

aaaaaa

a

KKKhKKhKh

hK

2. Phân số nồng độ của H2PO4-

B. 32121

2

1

3

3

aaaaaa KKKhKKhKh

h

3. Phân số nồng độ của HPO42-

C. 32121

2

1

3

321

aaaaaa

aaa

KKKhKKhKh

KKK

4. Phân số nồng độ của PO43-

D. 32121

2

1

3

21

aaaaaa

aa

KKKhKKhKh

hKK

E.

32121

2

1

3

2

1

aaaaaa

a

KKKhKKhKh

hK


Cột A Cột B

1. Phân số nồng độ của

H4P2O7 4321321

2

21

3

1

4

3

1.aaaaaaaaaa

a

KKKKhKKKhKKhKh

hKA


H3P2O7- 4321321

2

21

3

1

4

4

.aaaaaaaaaa KKKKhKKKhKKhKh

hB


H2P2O72- 4321321

2

21

3

1

4

4321.aaaaaaaaaa

aaaa

KKKKhKKKhKKhKh

KKKKC


P2O74- 4321321

2

21

3

1

4

2

21.aaaaaaaaaa

aa

KKKKhKKKhKKhKh

hKKD

4321321

2

21

3

1

4

321.aaaaaaaaaa

aaa

KKKKhKKKhKKhKh

hKKKE


92


Cột A Cột B

1. DD axit phtalic (pKa = 2,94; 5,41) có A. pH = 3,17

2. DD axit oxalic (pKa = 1,25 và 4,27) có B. pH = 2,15

3. DD axit maloic (pKa = 2,848 và 5,697) có C. pH = 1,67

4. DD H2SO3 0,010M (pKa = 1,76 và 7,21) có D. pH = 3,19

E. pH = 2,05

Câu 351. Ghép các câu ở cột B vào cột A sao cho thích hợp, biết pKa của H2CO3 là

6,35; 10,33; của H3AsO4 là 2,13; 6,94; 11,50; của NH4+ là 9,24 và của HCOOH là

3,75:

Cột A Cột B

1. pH gần đúng của dd NaHCO3 bằng A. 6,5

2. pH gần đúng của dd NH4CN bằng B. 5,6

3. pH gần đúng của dd HCOONH4 bằng C. 8,3

4. pH gần đúng của dd Na2HAsO4 bằng D. 9,3

E. 9,2

Câu 352. Ghép các câu ở cột B vào cột A sao cho thích hợp, biết pKai của (H2SO3:

1,76 và 7,21); (NH4+:9,24); (HSO4

-:2,00); (H3AsO4:2,13; 6,94 và 11,50); (axit tatric:

3,04 và 4,37):

Cột A Cột B

1. pH gần đúng của dd NaHSO3 A. 3,70

2. pH gần đúng của dd (NH4)2SO4 B. 6,5

3. pH gần đúng của dd NaH2AsO4 C. 5,6

4. pH gần đúng của dd NaHC4H4O6 D. 8,3

E. 4,5


CH3COOH là 4,76:


93

Cột A Cột B

1. DD CH3COOH 1,0M và CH3COONa 1,0M có A. pH = 5,71

2. DD CH3COOH 0,10M và CH3COONa 0,90M có B. pH = 5,76

3. DD CH3COOH 0,10M và CH3COONa 0,010M có C. pH = 3,81

4. DD CH3COOH 0,90M và CH3COONa 0,10M có D. pH = 4,76

E. pH = 3,76


CH3COOH là 4,76:

Cột A Cột B

1. DD CH3COOH 1,0M và CH3COONa 1,0M có A. = 0,115

2. DD CH3COOH 0,10M và CH3COONa 0,90M có B. = 1,150

3. DD CH3COOH 0,10M và CH3COONa 0,10 M có C. = 0,058

4. DD CH3COOH 0,20M và CH3COONa 0,50M có D. = 0,210

E. = 0,328

Câu 355. Ghép các câu ở cột B vào cột A cho phù hợp, biết pKa(CH3COOH) = 4,76.

Cột A Cột B

1. DD CH3COOH 0,025M và CH3COONa 0,075M có A. = 8,64.10-2

2. DD CH3COOH 0,050M và CH3COONa 0,050M có B. = 4,03.10-2

3. DD CH3COOH 0,075M và CH3COONa 0,025M có C. = 4,30.10-2

4. DD CH3COOH 0,075M và CH3COONa 0,075M có D. = 5,75.10-2

E. = 6,84.10-2


Cột A Cột B

1. DD HNO3 0,050M có A. Đệm năng = 2,303

2. DD HClO4 0,10M có B. Đệm năng = 1,150

3. DD HCl 1,00 M có C. Đệm năng = 0,115

4. DD HNO3 0,010M có D. Đệm năng = 0,023

E. Đệm năng = 0,2303


94


Câu 357. Cho biết khoảng chuyển màu của metyl da cam là 3,1 – 4,4 (pH 3,1:

màu đỏ, pH = 4: màu da cam, pH 4,4: màu vàng), của metyl đỏ là: 4,4 – 6,2 (pH

4,4: màu đỏ, pH = 5: hồng da cam, pH 6,2: màu vàng). Hãy ghép các câu ở cột

B vào cột A để đảm bảo sự thích ứng:

Cột A Cột B

1. Chuẩn độ HCl bằng NaOH, chỉ thị metyl da cam A. Chỉ số chuẩn độ pT = 4

2. Chuẩn độ NaOH bằng HCl, chỉ thị metyl da cam B. Chỉ số chuẩn độ pT = 4,4

3. Chuẩn độ HCl bằng NaOH, chỉ thị metyl đỏ

C. Chỉ số chuẩn độ pT = 5

4. Chuẩn độ NaOH bằng HCl, chỉ thị metyl đỏ D. Chỉ số chuẩn độ pT = 6,2

E. Chỉ số chuẩn độ pT = 8

Câu 358. Hãy ghép các câu ở cột B vào cột A để đảm bảo sự thích ứng giữa phép

chuẩn độ NaOH CoM bằng HCl C M (q = 0,2%) với bước nhảy chuẩn độ:

Cột A Cột B

1. C = Co = 0,001 M A. Bước nhảy chuẩn độ: 9 5

2. C = Co = 0,01 M B. Bước nhảy chuẩn độ: 12 2

3. C = Co = 0,1 M

C. Bước nhảy chuẩn độ: 8 6

4. C = Co = 1,0 M D. Bước nhảy chuẩn độ: 11 3

E. Bước nhảy chuẩn độ: 10 4


dịch NaOH 0,1000M. Hãy ghép các câu ở cột B vào cột A để đảm bảo sự thích ứng

giữa thể tích NaOH đã thêm (V - ml) với pH của hỗn hợp thu được:

Cột A Cột B

1. V = 10,00 ml A. pH = 2,54

2. V = 12,45 ml B. pH = 11,12

3. V = 12,50 ml C. pH = 8,14

4. V = 13,00 ml D. pH = 6,15

E. pH = 4,35


95

Câu 360. Chuẩn độ 25,00 ml dung dịch NH3 0,025 M bằng dung dịch HCl cùng

nồng độ. Hãy ghép các câu ở cột B vào cột A để đảm bảo sự thích ứng giữa thể tích

HCl đã thêm (V - ml) với pH của hỗn hợp thu được, cho pKa của NH4+ là 9,24:

Cột A Cột B

1. V = 10,00 ml A. pH = 5,57

2. V = 24,95 ml B. pH = 4,97

3. V = 25,00 ml C. pH = 6,54

4. V = 25,02 ml D. pH = 8,64

E. pH = 9,41

Câu 361. Chuẩn độ 25,00 ml hỗn hợp HCOOH 0,2000N (pKa = 3,75) và HCOONa

0,0500M bằng dung dịch KOH 0,100N. Hãy ghép các câu ở cột B vào cột A để đảm

bảo sự thích ứng giữa thể tích KOH đã thêm (V - ml) với pH của hỗn hợp thu được:

Cột A Cột B

1. V = 0,00 ml A. pH = 8,34

2. V = 49,90 ml B. pH = 8,43

3. V = 50,00 ml C. pH = 10,12

4. V = 50,10 ml D. pH = 3,16

E. pH = 6,55

Câu 362. Chuẩn độ 50,00 ml dung dịch axit tricloaxetic 0,0800M (pKa = 0,66) bằng

dung dịch NaOH 0,10M. Hãy ghép các câu ở cột B vào cột A để đảm bảo sự thích

ứng giữa thể tích NaOH đã thêm (V - ml) với pH của hỗn hợp thu được:

Cột A Cột B

1. V = 35,00 ml A. pH = 1,21

2. V = 39,00 ml B. pH = 2,31

3. V = 40,50 ml C. pH = 11,72

4. V = 45,00 ml D. pH = 3,03

E. pH = 10,74


96

Câu 363. Chuẩn độ 100 ml dung dịch axit monoclo axetic 0,054M (pKa=2,85) bằng

dung dịch NaOH 0,0600M. Hãy ghép các câu ở cột B vào cột A để đảm bảo sự

thích ứng giữa thể tích NaOH thêm vào (V - ml) với pH của hỗn hợp thu được:

Cột A Cột B

1. V = 45,00 ml A. pH = 2,08

2. V = 89,50 ml B. pH = 7,66

3. V = 90,00 ml

C. pH = 5,12

4. V = 90,50 ml D. pH = 10,20

E. pH = 2,91

Câu 364. Chuẩn độ NH3 0,0300 M (pKa = 9,24) bằng dung dịch HCl 0,0600M. Hãy

ghép các câu ở cột B vào cột A để đảm bảo sự tương đương giữa sai số của phép

chuẩn độ với chất chỉ thị đã chọn:

Cột A Cột B

1. Metyl da cam (pT = 4,00) A. q = - 5,44%

2. Metyl đỏ (pT = 5,00) B. q = 0,5%

3. Phenol đỏ (pT = 6,00) C. q = - 0,04%

4. Phenol phtalein (pT = 8,00) D. q = 0,04%

E. q = - 0.05%

Câu 365. Chuẩn độ H3PO4 C0 mol/l (pKa = 2,15; 7,21 và 12,32) bằng NaOH C

mol/l đến đổi màu chỉ thị. Hãy ghép các câu ở cột B vào cột A để đảm bảo sự phù

hợp giữa sai số và phép chuẩn độ tương ứng:

Cột A Cột B

1. C0 = C = 0,100M; pT = 4,4 A. q = - 1,0 %

2. C0 = C = 0,100M; pT = 9,00 B. q = - 0,75 %

3. C0 = 0,0100M; C = 0,0200M; pT = 4,4

C. q = - 0,5%

4. C0 = 0,0100M; C = 0,0200M; pT = 9,00 D. q = - 0,69 %

E. q = - 0,8 %


97

Câu 366. Chuẩn độ 50,00 ml dung dịch Na2CO3 0,0100 M (pKb = 3,67 và 7,65)

bằng HCl 0,0200M. Hãy ghép các câu ở cột B vào cột A để đảm bảo sự phù hợp

giữa thể tích HCl thêm vào với pH của dung dịch thu được:

Cột A Cột B

1. V = 20,00 ml A. 4,33

2. V = 25,00 ml B. 6,95

3. V = 30,00 ml

C. 7,42

4. V = 50,00 ml D. 8,33

E. 9,71

Câu 367. Một dung dịch có thể chứa NaOH, Na2CO3 hoặc NaHCO3 hoặc hỗn hợp

bất kỳ của chúng. Chuẩn độ 25,00 ml hỗn hợp này với HCl 0,1 N dùng phenol

phtalein đến pT = 9 thì hết A ml HCl, nếu dùng brom crezol lục (pT = 4,0) thì hết B

ml. Hãy ghép các câu ở cột B vào cột A để đảm bảo sự thích ứng:

Cột A Cột B

1. A = 20,00 ml; B = 20,02 ml A. Hệ gồm Na2CO3 và NaHCO3

2. A = 15,00 ml; B = 40,00 ml B. Hệ gồm Na2CO3 và NaOH

3. A = 30,00 ml; B = 36,00 ml C. Hệ gồm NaHCO3 và NaOH

4. A = 16,00 ml; B = 32,00 ml D. Hệ chỉ có Na2CO3

5. A = 0,00 ml; B = 30,02 ml E. Hệ chỉ có NaOH

F. Hệ chỉ có NaHCO3


98

ĐÁP ÁN

CÂU NHIỀU LỰA CHỌN

Câu Đáp án đúng Câu Đáp án đúng

1 B 2 D

3 A 4 D

5 A 6 D

7 C 8 C

9 B 10 C

11 D 12 C

13 D 14 C

15 C 16 C

17 B 18 B

19 C 20 C

21 A 22 D

23 B 24 C

25 A 26 B

27 B 28 D

29 B 30 D

31 C 32 C

33 A 34 A

35 B 36 A

37 C 38 B

39 C 40 D

41 B 42 B

43 C 44 B

45 D 46 C

47 D 48 C


99


49 D 50 C

51 D 52 A

53 B 54 C

55 C 56 C

57 C 58 C

59 B 60 C

61 A 62 C

63 A 64 B

65 C 66 C

67 B 68 C

69 B 70 D

71 A 72 D

73 C 74 B

75 C 76 A

77 B 78 B

79 D 80 D

81 C 82 D

83 C 84 A

85 D 86 C

87 C 88 B

89 B 90 B

91 C 92 B

93 D 94 B

95 D 96 B

97 C 98 A

99 C 100 B

101 C 102 B


100


103 A 104 A

105 B 106 B

107 B 108 C

109 D 110 A

111 D 112 D

113 D 114 A

115 B 116 A

117 B 118 B

119 A 120 D

121 C 122 D

123 B 124 A

125 C 126 A

127 A 128 B

129 D 130 C

131 D 132 D

133 A 134 B

135 D 136 D

137 C 138 A

139 D 140 C

141 B 142 B

143 A 144 C

145 A 146 C

147 B 148 B

149 C 150 B

151 A 152 A

153 B 154 D

155 A 156 D


101


157 B 158 B

159 C 160 C

161 C 162 D

163 A 164 C

165 D 166 B

167 C 168 D

169 A 170 D

171 B 172 B

173 A 174 B

175 B 176 C

177 A 178 C

179 D 180 B

181 B 182 A

183 C 184 B

185 D 186 C

187 C 188 A

189 D 190 C

191 B 192 A

193 C 194 D

195 A 196 B

197 C 198 C

199 A 200 B

201 B 202 A

203 D 204 D

205 C 206 B

207 A 208 B

209 C 210 B


102


211 C 212 D

213 C 214 D

215 D 216 A

217 A 218 C

219 B 220 D

221 B 222 A

223 C 224 A

225 D 226 B

227 C 228 B

229 A 230 B

231 C 232 A

233 B 234 D

235 A 236 C

237 B 238 A

239 B 240 D

241 C 242 A

243 C 244 A

245 D 246 D

247 B 248 C

249 B 250 A

251 A 252 D

253 B 254 A

255 C 256 B

257 D 258 C

259 D 260 D

261 C 262 C

263 B 264 B


103


265 A 266 C

267 D 268 C

269 A 270 B

271 C 272 D

273 B 274 B

275 B 276 A

277 D 278 C

279 A 280 D

281 A 282 A

283 B 284 D

285 C 286 D

287 C 288 B


104

CHỌN ĐÚNG SAI


289 1 Đ 290 1 S

2 Đ 2 Đ

3 S 3 S

4 S 4 Đ

291 1 Đ 292 1 S

2 S 2 Đ

3 Đ 3 Đ

4 S 4 S

293 1 Đ 294 1 S

2 Đ 2 Đ

3 S 3 Đ

4 S 4 S

295 1 Đ 296 1 Đ

2 S 2 S

3 S 3 Đ

4 Đ 4 S

297 1 Đ 298 1 Đ

2 S 2 S

3 Đ 3 S

4 S 4 Đ

299 1 Đ 300 1 Đ

2 S 2 S

3 Đ 3 S

4 S 4 Đ


105


301 1 Đ 302 1 S

2 Đ 2 Đ

3 S 3 Đ

4 S 4 S

303 1 Đ 304 1 S

2 S 2 Đ

3 Đ 3 Đ

4 Đ 4 S

305 1 Đ 306 1 S

2 Đ 2 Đ

3 S 3 Đ

4 Đ 4 S

307 1 Đ 308 1 Đ

2 S 2 S

3 S 3 Đ

4 Đ 4 Đ

309 1 S 310 1 Đ

2 Đ 2 S

3 Đ 3 S

4 S 4 Đ

311 1 Đ 312 1 S

2 S 2 Đ

3 Đ 3 Đ

4 S 4 S


106


313 1 Đ 314 1 S

2 S 2 S

3 S 3 Đ

4 Đ 4 Đ

315 1 S 316 1 Đ

2 Đ 2 Đ

3 Đ 3 S

4 S 4 S

317 1 Đ 318 1 S

2 Đ 2 S

3 S 3 Đ

4 S 4 S

319 1 Đ 320 1 Đ

2 S 2 S

3 S 3 Đ

4 Đ 4 S

321 1 S 322 1 Đ

2 Đ 2 Đ

3 Đ 3 S

4 S 4 S

323 1 S 324 1 Đ

2 Đ 2 S

3 Đ 3 S

4 S 4 Đ


107

CÂU ĐIỀN KHUYẾT

325. Cho, nhận, axit, bazơ

326. Proton, bazơ, bazơ liên hợp, axit liên hợp

327. Mức không, proton, nồng độ proton, trạng thái cân bằng

328. Nồng độ, thể tích, đương lượng, hợp thức

329. Dung dịch cần chuẩn, dung dịch chuẩn, chuẩn độ, điểm tương đương

330. pH, axit yếu, màu

331. Chất chỉ thị, điểm cuối chuẩn độ, da cam, màu vàng

332. Chỉ số chuẩn độ (pT), không màu, đỏ, 9

333. pH, bước nhảy chuẩn độ, chỉ số chuẩn độ (pT), càng lớn


108

CÂU GHÉP ĐÔI


334 1 C 335 1 B

2 D 2 C

3 B 3 A

4 A 4 D

336 1 C 337 1 C

2 D 2 D

3 B 3 A

4 A 4 E

338 1 E 339 1 D

2 C 2 E

3 A 3 A

4 D 4 B

340 1 E 341 1 E

2 D 2 C

3 A 3 A

4 B 4 B

342 1 B 343 1 C

2 A 2 A

3 B 3 E

4 D 4 B

344 1 E 345 1 B

2 C 2 E

3 A 3 A

4 B 4 B


109


346 1 B 347 1 D

2 A 2 A

3 D 3 E

4 E 4 B

348 1 B 349 1 B

2 A 2 A

3 D 3 D

4 C 4 C

350 1 D 351 1 C

2 E 2 D

3 A 3 A

4 B 4 E

352 1 E 353 1 D

2 C 2 A

3 E 3 E

4 A 4 C

354 1 B 355 1 C

2 D 2 D

3 A 3 C

4 E 4 A

356 1 C 357 1 B

2 E 2 A

3 A 3 D

4 D 4 C


110


358 1 C 359 1 E

2 A 2 D

3 E 3 C

4 D 4 B

360 1 E 361 1 D

2 C 2 E

3 A 3 A

4 B 4 C

362 1 B 363 1 E

2 D 2 C

3 E 3 B

4 C 4 D

364 1 B 365 1 C

2 D 2 E

3 E 3 A

4 A 4 B

366 1 E 367 1 E

2 D 2 A

3 B 3 B

4 A 4 D


111

CHƢƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM

3.1. Mục đích thực nghiệm

Để đạt được những mục đích mà nội dung đề tài đã đưa ra, trên cơ sở lý luận

đã đề xuất ở chương trước, chúng tôi đã tiến hành thực nghiệm sư phạm bước đầu

nhằm giải quyết một số vấn đề sau:

Sử dụng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm khách quan đã xây dựng để kiểm tra

kiến thức sinh viên hệ cử nhân các trường Đại học Sư phạm, học phần Hóa phân

tích, chương axit – bazơ (tính cân bằng và chuẩn độ).

Xử lý kết quả kiểm tra, bước đầu đánh giá chất lượng của các câu hỏi đã

soạn. Cụ thể, đánh giá hệ thống câu hỏi khó hay dễ, có tính phân biệt cao hay thấp,

có phù hợp với đối tượng sinh viên hay không. Qua đó có kế hoạch chỉnh lý, loại bỏ

một số câu không phù hợp với yêu cầu.

Đánh giá tính hiệu quả của phương pháp trắc nghiệm khách quan trong kiểm

tra – đánh giá kiến thức của sinh viên.

Kết quả của bài kiểm tra là cơ sở cho việc đề xuất phương hướng sử dụng có

hiệu quả phương pháp trắc nghiệm khách quan để kiểm tra – đánh giá kiến thức

sinh viên hệ cử nhân các trường Đại học Sư phạm, học phần Hóa phân tích, chương

axit – bazơ (tính cân bằng và chuẩn độ). Đồng thời định lượng thời gian hoàn thành

một câu hỏi trắc nghiệm, làm cơ sở để xây dựng các đề kiểm tra cuối bài giảng,

kiểm tra điều kiện, kiểm tra kết thúc học phần cho sinh viên.

3.2. Phƣơng pháp thực nghiệm

3.2.1. Đối tƣợng và địa bàn thực nghiệm

Đối tượng thực nghiệm là sinh viên năm thứ 3 và năm thứ 4, khoa Hóa -

trường Đại học Sư phạm Hà Nội, trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên.

Việc thực nghiệm được tiến hành ở 5 lớp thuộc các trường:

- Lớp 3A và 3B – K55 – Khoa Hóa - Đại học Sư phạm Hà Nội.

- Lớp 4A và 4B – K54 – Khoa Hóa - Đại học Sư phạm Hà Nội.

- Lớp 4A – K39 – Khoa Hóa - Đại học Sư phạm Thái Nguyên.

3.2.2. Tổ chức kiểm tra


112

Tháng 9 năm 2007 chúng tôi đã tiến hành thực nghiệm tại các lớp năm thứ 3

và năm thứ 4 – khoa Hóa học của 2 trường đã nêu trên. Trung bình mỗi lớp có 39

sinh viên tham dự bài kiểm tra trắc nghiệm.

3.2.3. Phƣơng pháp tiến hành

Chúng tôi đã lấy ra 85 câu hỏi trong hệ thống 367 câu hỏi trắc nghiệm đã

biên soạn và chia làm 9 đề gốc, mỗi đề gồm 10 câu kiểm tra trong thời gian 20 phút

(cả câu hỏi tính toán và câu hỏi lý thuyết) hoặc 30 phút (đối với đề chứa nhiều câu

hỏi tính toán). Nội dung bao gồm các phần: Cân bằng ion trong dung dịch, chương

axit - bazơ (phân tích định tính) và chuẩn độ axit - bazơ (phân tích định lượng).

Trong quá trình kiểm tra chúng tôi đã thay đổi vị trí câu hỏi của các đề có

cùng đề gốc để tránh việc trao đổi bài của sinh viên, mỗi đề gốc có 03 mã đề khác

nhau. Số thứ tự các câu hỏi trắc nghiệm trong 9 đề gốc bao gồm:

Đề gốc số 1: 2, 9, 14, 16, 29, 39, 63, 64, 79, 86.

Đề gốc số 2: 24, 27, 33, 44, 71, 82, 85, 290, 335, 339.

Đề gốc số 3: 3, 12, 25, 31, 40, 43, 69, 72, 78, 93.

Đề gốc số 4: 210, 226, 235, 240, 247, 258, 267, 277, 284, 323.

Đề gốc số 5: 212, 230, 234, 244, 248, 263, 273, 275, 277, 322.

Đề gốc số 6: 216, 221, 246, 252, 257, 265, 276, 279, 281, 318.

Đề gốc số 7: 205, 208, 215, 225, 251, 253, 261, 315, 330, 333.

Đề gốc số 8: 206, 209, 217, 227, 233, 244, 253, 261, 318, 332.

Đề gốc số 9: 207, 211, 232, 242, 243, 253, 261, 314, 316, 331.

TT Lớp, trường Số SV tham dự Đề gốc số

1 Lớp 3A và 3B – K55 – ĐHSP Hà Nội 72 1; 2; 3

2 Lớp 4A và 4B – K54 – ĐHSP Hà Nội 75 4; 5; 6

3 Lớp 4A – K39 – ĐHSP Thái Nguyên 47 7, 8, 9

Bảng 3-1: Bảng tổng hợp nội dung thực nghiệm sư phạm

3.2.4. Xử lý và đánh giá kết quả thực nghiệm sƣ phạm


113

Bảng 3-2: Bảng tổng hợp kết quả số sinh viên đạt điểm xi

Tên trường Lớp, khóa Số bài

KT

Số SV đạt điểm xi

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

ĐHSP Hà Nội 3A,3B – K55 72 0 0 1 4 6 8 14 17 10 11 1

ĐHSP Hà Nội 4A,4B – K54 75 0 0 0 3 6 16 16 18 14 2 0

ĐHSP Thái

Nguyên 4A – K39 47 0 0 0 2 9 13 12 9 1 1 0

Dựa vào hai chỉ số độ khó, độ phân biệt (phần tổng quan), chúng tôi đã thu

được kết quả đánh giá các câu hỏi trắc nghiệm nhiều lựa chọn ở 9 đề gốc đã sử

dụng thực nghiệm sư phạm. Để đơn giản, chúng tôi chia kết quả xử lý thực nghiệm

tại các trường như sau:

Bảng 3-3: Bảng đánh giá chỉ số khó (K), chỉ số phân biệt (P) tại trường ĐHSP

Hà Nội - phần định tính (cân bằng axit bazơ)

TT Câu hỏi Độ khó (K) Mức độ câu hỏi Độ phân biệt (P) Mức độ phân biệt

1 2 0,88 Rất dễ 0,40 Thấp

2 3 0,74 Dễ 0,75 Cao

3 9 0,36 Khó 0,80 Cao

4 12 0,52 Trung bình 0,75 Cao

5 14 0,79 Dễ 0,60 Trung bình


7 24 0,52 Trung bình 0,50 Trung bình

8 25 0,29 Khó 0,61 Cao

9 27 0,80 Dễ 0,50 Trung bình

10 29 0,38 Khó 0,60 Trung bình

11 31 0,42 Trung bình 0,27 Thấp

12 33 0,65 Dễ 0,80 Cao

13 39 0,79 Dễ 0,21 Thấp


114

14 40 0,92 Rất dễ 0,00 Không phân biệt


16 44 0,22 Khó 0,40 Thấp

17 63 0,68 Dễ 0,80 Cao

18 64 0,85 Rất dễ 0,20 Rất thấp

19 69 0,17 Rất khó 0,80 Cao

20 71 0,78 Dễ 0,50 Trung bình



23 79 0,36 Khó 0,80 Cao

24 82 0,74 Dễ 0,79 Cao

25 85 0,80 Dễ 0,56 Trung bình

26 86 0,88 Rất dễ 0,25 Thấp

27 93 0,79 Dễ 0,75 Cao


Hà Nội - phần định lượng (chuẩn độ axit bazơ)


1 210 0,32 Khó 0,61 Cao


3 216 0,36 Khó 0,75 Cao

4 221 0,72 Dễ 0,40 Thấp


6 230 0,71 Dễ 0,60 Trung bình

7 234 0,71 Dễ 0,50 Trung bình



10 244 0,21 Khó 0,25 Thấp


115

11 246 0,36 Khó 0,50 Trung bình

12 247 0,80 Dễ 0,33 Thấp

13 248 0,60 Trung bình 0,80 Cao

14 252 0,71 Dễ 0,50 Trung bình


16 258 0,13 Rất khó 0,33 Cao

17 263 0,58 Trung bình 0,75 Cao

18 267 0,52 Trung bình 0,65 Cao

19 273 0,21 Khó 0,50 Trung bình

20 274 0,27 Khó 0,25 Thấp

21 275 0,25 Khó 0,56 Trung bình

22 276 0,28 Khó 0,75 Cao

23 284 0,80 Dễ 0,85 Rất cao


Thái Nguyên - phần định lượng (chuẩn độ axit bazơ)


1 205 0,65 Dễ 0,50 Trung bình

2 206 0,80 Dễ 0,67 Cao


4 208 0,76 Dễ 0,50 Trung bình

5 209 0,20 Rất khó 0,89 Rất cao



8 217 0,73 Dễ 0,25 Thấp

9 225 0,29 Khó 0,75 Cao

10 227 0,27 Khó 0,87 Rất cao



116

12 233 0,33 Khó 0,79 Cao

13 242 0,21 Khó 0,27 Thấp

14 243 0,25 Khó 0,77 Cao

15 244 0,40 Khó 0,48 Trung bình

16 251 0,71 Dễ 0,50 Trung bình

17 253 0,70 Dễ 0,60 Trung bình

18 261 0,40 Khó 0,40 Thấp

* Đánh giá kết quả thực nghiệm sƣ phạm

Qua các bảng tổng kết nêu trên chúng tôi rút ra một số nhận xét sau:

Mức độ câu hỏi Đề kiểm tra 20 phút Đề kiểm tra 30 phút

Rất khó 4,44% 4,35%

Khó 26,67% 34,78%

Trung bình 22,22% 26,08%

Dễ 35,56% 26,08%

Rất dễ 11,11% 8,70%

Để kiểm tra 20 phút – chúng tôi ra với mục đích kiểm tra kiến thức cơ bản

của sinh viên sau khi học bài mới - phần định tính (cân bằng axit bazơ) ở mức độ

hiểu và vận dụng. Vì vậy nếu sinh viên nắm vững kiến thức cơ bản sẽ đạt điểm khá

và giỏi. Kết quả thực nghiệm đối với sinh viên năm thứ 3 – ĐHSP Hà Nội cho thấy

số sinh viên đạt điểm giỏi (8; 9; 10) chiếm 30,56%; số sinh viên đạt điểm khá (7)

chiếm 23,61%, số sinh viên đạt điểm trung bình (5; 6) chiếm 30,55% và số sinh

viên dưới điểm trung bình (2; 3; 4) chiếm 15,28%; không có sinh viên đạt điểm 0 và

điểm 1. Như vậy đề ra là phù hợp với sinh viên.

Đề kiểm tra 20 phút – chúng tôi ra với mục đích kiểm tra theo chương - phần

định lượng (chuẩn độ đơn axit, đơn bazơ, chỉ thị axit – bazơ) ở mức độ hiểu, phân

tích và vận dụng. Kết quả thực nghiệm đối với sinh viên năm thứ 4 – ĐHSP Thái


117

Nguyên cho thấy số sinh viên đạt điểm giỏi (8; 9; 10) chiếm 4,25%; số sinh viên đạt

điểm khá (7) chiếm 19,15%; số sinh viên đạt điểm trung bình (5; 6) chiếm 53,19%;

số sinh viên dưới điểm trung bình (3; 4) chiếm 23,40%; không có sinh viên đạt

điểm dưới 3. Chúng tôi nhận thấy, mức độ đề ra là tương đối phù hợp, nhưng do đối

tượng kiểm tra là sinh viên năm thứ 4 – đã thi kết thúc học phần Phân tích định

lượng vào kỳ trước, thời gian ôn tập không nhiều nên đã ảnh hưởng một phần tới

kết quả thực nghiệm.

Đề kiểm tra 30 phút – chúng tôi ra với mục đích ôn tập kiểm tra kiến thức

của sinh viên trên diện rộng bao gồm kiến thức toàn bộ học phần Phân tích định

lượng (chuẩn độ axit – bazơ). Ngoài yêu cầu về mức độ nhận biết và thông hiểu,

sinh viên phải biết phân tích, tổng hợp, vận dụng kiến thức để giải quyết vấn đề.

Qua kết quả thực nghiệm đối với sinh viên năm thứ 4 – ĐHSP Hà Nội, cho thấy số

sinh viên đạt điểm giỏi (8; 9; 10) chiếm 21,33%; số sinh viên đạt điểm khá (7)

chiếm 24,00%; số sinh viên đạt điểm trung bình (5; 6) chiếm 42,67%; số sinh viên

đạt dưới điểm trung bình chiếm 12,00%. Chúng tôi nhận thấy với số lượng tính toán

nhiều, đồng thời đối tượng kiểm tra là sinh viên năm thứ 4 – đã kết thúc học phần

vào kỳ trước, thời gian ôn tập còn hạn chế nên đã ảnh hưởng phần nào đó tới kết

quả thực nghiệm sư phạm.

Đối tượng kiểm tra là sinh viên hệ cử nhân – các trường Đại học Sư phạm,

phù hợp với mục đích mà đề tài đã đặt ra. Tuy nhiên số lượng sinh viên tham gia bài

kiểm tra còn ít, vì vậy kết quả xử lý thống kê còn hạn chế.

Mặt khác do khó khăn trong phân phối chương trình và thời gian tiến hành

thực nghiệm nên chỉ thực nghiệm được một vòng, do đó độ tin cậy của kết quả thực

nghiệm chưa cao.

Các thực nghiệm được tiến hành đã khẳng định tác dụng trực tiếp của

phương pháp kiểm tra đánh giá bằng trắc nghiệm khách quan trong việc củng cố,

đào sâu kiến thức, chính xác hóa kiến thức và tăng độ bền của kiến thức. Việc sử

dụng câu hỏi trắc nghiệm khách quan một cách thường xuyên giúp cho giáo viên


118

biết được cụ thể tình trạng kiến thức, kỹ năng của sinh viên. Tức là phát hiện lệch

lạc, từ đó điều chỉnh kế hoạch và uốn nắn lệch lạc, góp phần quan trọng quyết định

cho sự điều khiển tối ưu của hệ dạy và học.

Để đưa trắc nghiệm vài sử dụng rộng rãi cần thí điểm để đánh giá được một

cách chính xác về hiệu quả của nó trước khi xây dựng bộ trắc nghiệm tiêu chuẩn.

Đối với những câu hỏi dễ, trung bình và khó sẽ được sử dụng trong quá trình kiểm

tra kiến thức của sinh viên. Những câu hỏi rất dễ và rất khó sẽ sử dụng tùy thuộc

vào tình hình cụ thể chất lượng học sinh ở các lớp. Với sinh viên giỏi thì dùng câu

hỏi khó hoặc rất khó, trong các kỳ thi tuyển chọn sát hạch cũng nên dùng các câu

hỏi khó. Thời gian đối với câu hỏi trắc nghiệm từ 1 – 1,5 phút, những câu hỏi khó

hơn hoặc cần tính toán nhiều có thể từ 2 – 5 phút.


119

KẾT LUẬN CHUNG

Sau một thời gian nghiên cứu và thực hiện đề tài, đối chiếu với những nhiệm

vụ đã đề ra, chúng tôi đã giải quyết được những vấn đề sau:

1. Xây dựng được hệ thống câu hỏi trắc nghiệm khách quan sử dụng cho việc kiểm

tra – đánh giá kiến thức chương axit – bazơ (tính cân bằng và chuẩn độ), đối với

sinh viên hệ cử nhân sư phạm các trường Đại học Sư phạm.

Số lƣợng: Chúng tôi đã xây dựng được hệ thống gồm 367 câu trắc nghiệm

khách quan.

Nội dung: Kiến thức về các axit – bazơ, điều kiện proton, tính toán trong hệ

đơn axit mạnh, đơn bazơ mạnh, đơn axit yếu, đơn bazơ yếu, hỗn hợp các đơn axit

và đơn bazơ, đa axit, đa bazơ, các chất điện lưỡng tính, dung dịch đệm, cân bằng

tạo phức hiđroxo của các ion kim loại, chỉ thị axit – bazơ, chuẩn độ đơn axit – đơn

bazơ, chuẩn độ đa axit – đa bazơ.

Thể loại: Gồm 4 dạng câu hỏi trắc nghiệm khách quan là:

+ 288 câu hỏi nhiều lựa chọn: Trong đó 204 câu tính cân bằng axit – bazơ và

84 câu chuẩn độ axit – bazơ.

+ 9 câu hỏi điền khuyết: Trong đó 03 câu tính cân bằng axit – bazơ và 6 câu

chuẩn độ axit – bazơ.

+ 34 câu hỏi ghép đôi: Trong đó 23 câu tính cân bằng axit – bazơ và 11 câu


+ 36 câu hỏi đúng sai: Trong đó 25 câu tính cân bằng axit – bazơ và 11 câu


Trong quá trình soạn chúng tôi đã căn cứ vào phân phối chương trình để

phân bố các phần trong một chương và giữa các chương với nhau sao cho hợp lý.


120

2. Tiến hành thực nghiệm đối với sinh viên các lớp năm thứ 3 và năm thứ 4 – khoa

Hóa - của 2 trường Đại học Sư phạm Hà Nội và Đại học Sư phạm Thái Nguyên. Cụ

thể đã kiểm tra 9 đề gốc, 6 đề 20 phút và 3 đề 30 phút.

Kết quả thực nghiệm ban đầu cho thấy hệ thống câu hỏi trắc nghiệm khách

quan tương đối phù hợp với trình độ của sinh viên hệ cử nhân sư phạm hóa học của

các trường Đại học Sư phạm.

3. Qua quá trình nghiên cứu và thực nghiệm sư phạm chúng tôi có một số kiến nghị

sau:

Hiện nay cùng với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin và việc

tăng cường sử dụng máy tính trong nhà trường thì phương pháp trắc nghiệm tỏ ra

hữu hiệu, phù hợp với thời đại. Có thể sử dụng phương pháp trắc nghiệm trong đánh

giá chuẩn đoán, đánh giá từng phần và đánh giá tổng kết.

Do hạn chế về thời gian tiến hành thực nghiệm và số lượng sinh viên khảo

sát còn ít, nên đây chỉ là kết quả ban đầu. Nếu có điều kiện tiếp tục nghiên cứu,

chúng tôi sẽ tiến hành thực nghiệm trên quy mô rộng hơn để thu được kết quả có độ

tin cậy cao hơn.

Nên xây dựng và hoàn thiện hệ thống câu hỏi trắc nghiệm khách quan cho

toàn bộ chương trình Hóa học Phân tích (định lượng và định tính) để sớm thành lập

ngân hàng câu hỏi chuẩn dùng cho các bài kiểm tra điều kiện, thi kết thúc học phần.

Đồng thời kết hợp sử dụng các phương tiện kiểm tra như máy vi tính, máy quét

chấm bài trắc nghiệm, các phần mềm trong kiểm tra đánh giá kiến thức của sinh

viên, nhằm tách khâu kiểm tra ra khỏi quá trình dạy học, khắc phục tình trạng “Học

gì – thi đấy ” ở sinh viên.


121

Tµi liÖu tham kh¶o

[1]. Th.S Cao ThÞ Thiªn An (2007), Bé ®Ò thi tr¾c nghiÖm tuyÓn sinh §¹i häc

– cao ®¼ng Hãa häc, NXB §¹i häc Quèc gia Hµ Néi, Hµ Néi.

[2]. Lª Danh B×nh (1997), X©y dùng hÖ thèng c©u hái tr¾c nghiÖm kh¸ch quan

dïng ®Ó kiÓm tra kiÕn thøc Hãa häc cña häc sinh líp 11 – PTTH, LuËn v¨n

th¹c sÜ Khoa häc S ph¹m t©m lý, trêng §¹i häc S ph¹m Hµ Néi, Hµ Néi.

[3]. NguyÔn Tinh Dung (2005), Hãa häc ph©n tÝch 1 - C©n b»ng ion trong

dung dÞch, NXB §¹i häc S ph¹m, Hµ Néi.

[4]. NguyÔn Tinh Dung (2001), Hãa häc ph©n tÝch – PhÇn II – Çc ph¶n øng

ion trong dung dÞch níc, NXB Gi¸o dôc, Hµ Néi.

[5]. NguyÔn Tinh Dung (2000), Hãa häc ph©n tÝch – PhÇn III – Çc ph¬ng

ph¸p ®Þnh lîng Hãa häc, NXB Gi¸o dôc, Hµ Néi.

[6]. NguyÔn Tinh Dung - §µo ThÞ Ph¬ng DiÖp (2005), Hãa häc ph©n tÝch –

C©u hái vµ bµi tËp – C©n b»ng ion trong dung dÞch, NXB §¹i häc S ph¹m,

Hµ Néi.

[7]. NguyÔn Tinh Dung (1982), Bµi tËp Hãa häc ph©n tÝch, NXB Gi¸o dôc,

Hµ Néi.

[8]. §¹i häc Quèc gia Hµ Néi – Khoa S Ph¹m (2003), Gi¸o dôc häc §¹i häc

– Tµi liÖu båi dìng dïng cho çc líp Gi¸o dôc häc §¹i häc vµ NghiÖp vô s

ph¹m ®¹i häc, Hµ Néi.

[9]. TrÇn Tø HiÕu, Tõ Väng Nghi, Hoµng Thä TÝn (1994), Bµi tËp Hãa ph©n

tÝch, NXB §¹i häc vµ Trung häc chuyªn nghiÖp, Hµ Néi.

[10]. NguyÔn ThÞ Hêng, Nghiªn cøu so¹n c©u hái tr¾c nghiÖm kh¸ch quan

dïng ®Ó ®¸nh gi¸ kiÕn thøc hãa h÷u c¬ phÇn §¹i c¬ng hãa häc h÷u c¬ dµnh

cho hÖ Cao ®¼ng vµ §¹i häc s ph¹m, LuËn v¨n th¹c sÜ Khoa häc Hãa häc,

trêng §¹i häc S ph¹m Hµ Néi, Hµ Néi.


122

[11]. NguyÔn ThÞ Kh¸nh (1998), X©y dùng c©u hái tr¾c nghiÖm ®Ó kiÓm tra

kiÕn thøc Hãa häc líp 12 – PTTH, LuËn v¨n th¹c sÜ Khoa häc S ph¹m t©m

lý, trêng §¹i häc S ph¹m Hµ Néi, Hµ Néi.

[12]. Lª §×nh Khuyªn, Lª §¨ng Khoa, Hµ §×nh CÈn (2007), 1000 c©u hái

tr¾c nghiÖm Hãa häc – LuyÖn thi §¹i häc, NXB §¹i häc Quèc gia, Thµnh phè

Hå ChÝ Minh.

[13]. NguyÔn ThÞ LiÔu (2005), X©y dùng, biªn so¹n hÖ thèng c©u hái tr¾c

nghiÖm kh¸ch quan båi dìng häc sinh giái trung häc phæ th«ng chuyªn –

PhÇn hi®rocacbon, LuËn v¨n th¹c sÜ Khoa häc Hãa häc, trêng §¹i häc S

ph¹m Hµ Néi, Hµ Néi.

[14]. Biªn tËp Lª §øc Ngäc (2005), X©y dùng cÊu tróc ®Ò thi vµ biÓu ®iÓm –

Tµi liÖu tËp huÊn – n©ng cao n¨ng lùc cho gi¶ng viªn Cao ®¼ng S ph¹m, Bé

Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o – Dù ¸n ®µo t¹o gi¸o viªn THCS, Hµ Néi.

[15]. Ph¹m ThÞ Thñy (2003), X©y dùng vµ sö dông ph¬ng ph¸p tr¾c nghiÖm

phèi hîp víi çc ph¬ng ph¸p kh¸c trong kiÓm tra ®¸nh gi¸ kiÕn thøc hãa häc

phÇn Hãa häc h÷u c¬ líp 11 – PTTH, LuËn v¨n tèt nghiÖp, trêng §¹i häc S

ph¹m Hµ Néi, Hµ Néi.

[16]. PGS.TS NguyÔn Xu©n Trêng (2007), Çch biªn so¹n vµ tr¶ lêi c©u hái

tr¾c nghiÖm m«n Hãa häc ë phæ th«ng, NXB Gi¸o dôc, Hµ Néi.

[17]. Phïng Quèc ViÖt (2004), Tr¾c nghiÖm kh¸ch quan vµ bµi tËp hãa häc ë

trung häc phæ th«ng – Chuyªn ®Ò båi dìng thêng xuyªn chu kú III (2003 -

2007) cho gi¸o viªn THPT, Th¸i Nguyªn.

Documents

Hoa' de Cuong Trac Nghiem