Imagine the result

Hoe omgaan met overstromingsrisico’s? –

Het project FloodResilienCity (FRC)

Studiedag ‘Water in de stad’ – ie-net – 17/04/2013

Dominique Van Erdeghem - Manager Water - ARCADIS

Imagine the result

Inleiding

• Steden langs rivieren

• Rivieren gevoelig voor overstromingen

• � steden kwetsbaar voor overstromingen

• Schade (en impact) door overstromingen is

toegenomen

Imagine the result

Overstromingsrisico’s

• Verleden: technische maatregelen

• Voldoen niet (altijd)

• Toename van kwetsbaarheid tav overstromingen

• Veranderd landgebruik

• Snellere afstromingen

• Grotere schade en impact

• Klimaatverandering

• Hoe aanpakken?

Imagine the result

FRC-projectFloodResilienCity

EU funded, Interreg IVb

‘FloodResilienCity’ (FRC)

Vlaamse Milieumaatschappij (VMM)

Doel : steden meer weerbaar maken tegen overstromingen

• Tot welke graad willen we ons beschermen?

• Hoe (maatschappelijk verantwoord) ?

Imagine the result

FRC-project

Methodology

Concept of the 4 A’s

Imagine the result

Toepassing2 cases/stroomgebieden

• Dijle / stad Leuven

• Woluwe / verstedelijkt gebied rond Brussel (Vl gewest)

Koppeling met EU overstromingsrichtlijn (Floods Directive)

Overstromingsrisicobeheerplannen (ORBP) - 2015

Concept van 3P’s:

• Protection ( - alleviation)

• Prevention ( - avoidance)

• Prepardness ( - awareness + assistance)

Imagine the result

overstromingskaart

Imagine the result

Schade en impact

• Economische schade

• Sociale impact

• Ecologische (milieu-) impact

• Impact op erfgoed

Imagine the result

Economische schade

Totale schade = 400 mio EUR

Imagine the result

Sociale impact

Imagine the result

Impact op erfgoed

Imagine the result

Ecologische impact

• In de vallei

• Berekening ecologische impact door combinatie van

kwetsbaarheid en biologische waardering

• Elke hectare natuur binnen het getroffen gebied krijgt een score

+ +

Overstroming Vegetatietypes KwetsbaarheidBiologische

waardering

Ec

olo

gis

ch

e

imp

ac

t

Imagine the result

Maatregelen

Zoeken naar passende maatregelen

Toetsen en afwegen

1. Beschermingsmaatregelen (alleviation – protection)

• Gecontroleerd overstromingsgebied (GOG) in de Dijlevallei

(s.o. Leuven) – GOG Neerijse

Imagine the result

Maatregel

GOG Neerijse

• Aanleg van dwarsdijken

met uitlaatconstructie

• Berging (extra) van 1,6

mio m³

• Bescherming van

Leuven (Tp = 100j)

• 1,3 miljoen €

Imagine the result

Ecologische Impact

Ecologische impact van extra waterberging ter hoogte van

het natuurgebied de Doode Bemde

Uitgangssituatie Bij aanleg GOG Neerijse

59 164

Imagine the result

Maatregelen

2. Preventieve maatregelen tegen overstromingen +

tegen schade (avoidance – prevention)

a. Preventief: door toepassing van instrumenten vanuit de

ruimtelijke ordening en wetgeving: watertoets,

structuurplannen, RUP’s, …. � bouwen (voorwaardelijk) /

niet bouwen / aangepast bouwen (overstromingsresistent)

b. Preventief tegen schade: aanpassingen aan bestaande

gebouwen, zoals schotten, locale waterkeringen of

muurtjes, terugslagkleppen, verhogen van stopcontacten,

waterbestendige vloeren, …

( � specifiek te maken voor betreffende stroomgebied)

Imagine the result

Voorbeeld

Imagine the result

Maatregelen

3. maatregelen ivm bewustwording – zelfredzaamheid en

bijstand (awareness + assistance – preparedness)

• Overstromingskaarten

• Watertoets

• Hoogwatervoorspellingen

• Verzekeringen (premie ifv overstromingsrisico ?)

• Infocampagnes – evacuatie-oefeningen

(� specifiek te maken voor betreffende stroomgebied)

Imagine the result

Afwegingskader maatregelen

• Set van (mogelijke) maatregelen

• Op welke maatregelen inzetten?

• Scenario’s van maatregelen

• Afweging van scenario’s:

• Criteria: economische schade, sociale en ecologische

impact, impact op erfgoed

• Methoden & tools:

• Kosten-batenanalyse (KBA)

• Milticriteria-analyse (MCA)

• Participatief overleg

• Keuze en beslissing

Imagine the result

Afweging

Imagine the result

Vernieuwende aanpak

• Meerlagen aanpak van overstromingsrisico’s

(meerlaagse veiligheid)

• Niet enkel beschermingsmaatregelen

• Ook beheersmaatregelen, om schade en impact te

beperken :

• Preventief (tegen overstromingen – lange termijn)

• Preventief (tegen schade)

• Bijstand (paraatheid)

• Participatie

• Maatwerk

Imagine the result

Integratie - implementatie

• Implementatie van overstromingsrichtlijn

• Overstromingrisicobeheerplannen

• Integratie met (2-de) stroomgebebiedbeheerplannen /

bekkenbeheerplannen KRWater

• Ontwikkelingstraject en -proces

• Doorwerken in de planvorming volgende decennia

Imagine the result

Besluit• Overstromingen niet (altijd) te vermijden / wel beheersen

– gevolgen minimaliseren

• Niet enkel focussen op beschermingsmaatregelen

• Vernieuwde aanpak: Meerlaagse veiligheid:

• Naast beschermingsmaatregelen,

• Ook preventieve maatregelen

• Ook paraatheid

• Afwegingskader: KBA en MCA

• Participatie

• Integratie in de overstromingsrisicobeheerplannen

• Maatwerk

• Ontwikkelingstraject

Imagine the result

Meer info

• Brochures (website VMM)

• Hoe omgaan met overstromingen in de Dijle in Leuven?

• Hoe omgaan met overstromingen in de Woluwe?

• How to deal with flooding

• Websites

FRC-project:

• http://www.floodresiliencity.eu/en/home/

• http://www.vmm.be/water/integraal-waterbeleid/het-project-

floodresiliencity