24
O LE SULU SAMOA O LE NUSIPEPA FAA-LE-LOTU NA FAAVAEINA I LE T.A. 1839 EKALESIA FAAPOTOPOTOGA KERISIANO SAMOA FAAVAEINA 1839 O LE SULU SAMOA FEPUARI 2014 email: [email protected] -Main Office: Ph. 24414, Ext 30 - website: www.cccs.org.ws Ua Suia Pomu i le Tala Lelei ia Keriso I tausaga o le Taua Tele Lona Lua a le Lalolagi (World War II 1939-1945), o le fili numera tasi o Iakopo Tesasa, o tagata Iapani, aemaise lava fitafita Iapani. faaauau itulau e 6 Sa tumu le nofoaafi, e foliga mai e leai se nofoa o avanoa. Peitai e fetaui lava lo’u ulu faaauau itulau e 10 “Tago! Tago i le Telefoni! Talanoa loa i lou To’alua!” Alofa i le Atua, Alofa i lou Tuaoi, Alofa ia Oe Ua a’oa’o mai tatou e le Tusi Paia, ina ia tafatolu lo tatou alofa: alofa i le Atua; alofa i le lua te tuaoi; alofa ia te oe. Faato’a atoatoa lo tatou alofa, pe a tafatolu. O le a atili malamalama le lalolagi i tagata Kerisiano, pe afai tatou te faatinoina lo tatou alofa, i luga o le tafatolu lea. O le mea moni lava, e faigofie ia i tatou ona tatou alolofa i le Atua, ma tatou vivii i le Atua ia tatou tapua’iga, ma foa’i i le Atua ia tatou faiga taulaga. E faigofie foi ona tatou (O se tala mai le Taua Tele Lonalua a le Lalolagi - 1939-1945. ma le mafuaaga o ni faigata ogaoga o tutupu nei i malo o Sasa’e Tutotonu (Middle East) i le va o Isaraelu ma atunuu Moselemu, lea foi e aafia atu ai ma le Au Kerisiano i sauaga e faavae i luga o tapuaiga, aemaise lava i atunuu e pulea faa- Lotu Moselemu a latou faigamalo e pei o Suria, Aikupito ma Saudi Arabia,) faaauau itulau e 22 tootuli i luma o le Atua ma tatou faato’ese ia te ia ona o sese e tele tatou te faia ma le anoano o mea tatou te to’ilalo ai. Ae a liliu ane loa i le isi maga o le tafatolu, o le alofa lea i le lua te tuaoi, ua matua faigata lava, aemaise lava pe afai e le lelei lou lua va ma le lua te tuaoi. Aemaise lava pe afai e fai fai mea leaga lou tuaoi ia te oe. Aemaise lava pe afai e faaleaga oe i isi tagata e le lua te tuaoi. Aemaise lava pe afai e tuua’ifuaina oe e le lua te tuaoi. O le misionare LMS mulimuli na nofo i Avao, Misi Teveli, (Rev. J.B. Deverell, ma le faifeau Avao, Susuga Tavita Kirisimasi Salaa Fiti, pu’eina i le 2011. O le a lolomi atu i le Sulu Samoa o Mati le tala i le Lotu Faamanatu a Avao.

Home | CCCS - O LE SULU SAMOAcccs.org.ws/images/stories/Uploads/Sulu_2013/2014/sulu... · 2017-08-17 · 2. O LE SULU SAMOA Fepuari 2014 O LE LAUGA O LE LAUGA Faauuga o Faifeau 18

  • Upload
    others

  • View
    23

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

O LE SULU SAMOA O LE NUSIPEPA FAA-LE-LOTU NA FAAVAEINA I LE T.A. 1839

EKALESIA FAAPOTOPOTOGA KERISIANO SAMOA

FAAVAEINA 1839 O LE SULU SAMOA FEPUARI 2014email: [email protected] -Main Office: Ph. 24414, Ext 30 - website: www.cccs.org.ws

Ua Suia Pomui le Tala Leleiia Keriso I tausaga o le Taua Tele LonaLua a le Lalolagi (World War II1939-1945), o le fili numera tasio Iakopo Tesasa, o tagata Iapani,aemaise lava fitafita Iapani. faaauau itulau e 6

Sa tumu le nofoaafi,e foliga mai e leai se nofoa oavanoa. Peitai e fetaui lava lo’u ulu

faaauau itulau e 10

“Tago! Tago ile Telefoni!Talanoa loa ilou To’alua!” Alofa i le Atua, Alofa i

lou Tuaoi, Alofa ia Oe Ua a’oa’o mai tatou e le TusiPaia, ina ia tafatolu lo tatou alofa:alofa i le Atua; alofa i le lua te tuaoi;alofa ia te oe. Faato’a atoatoa lotatou alofa, pe a tafatolu. O le aatili malamalama le lalolagi i tagataKerisiano, pe afai tatou te faatinoinalo tatou alofa, i luga o le tafatolulea. O le mea moni lava, e faigofie ia itatou ona tatou alolofa i le Atua, matatou vivii i le Atua ia tatoutapua’iga, ma foa’i i le Atua ia tatoufaiga taulaga. E faigofie foi ona tatou

(O se tala mai le Taua TeleLonalua a le Lalolagi - 1939-1945.ma le mafuaaga o ni faigata ogaogao tutupu nei i malo o Sasa’eTutotonu (Middle East) i le va oIsaraelu ma atunuu Moselemu, leafoi e aafia atu ai ma le Au Kerisianoi sauaga e faavae i luga o tapuaiga,aemaise lava i atunuu e pulea faa-Lotu Moselemu a latou faigamalo epei o Suria, Aikupito ma SaudiArabia,)

faaauau itulau e 22

tootuli i luma o le Atua ma tatoufaato’ese ia te ia ona o sese e teletatou te faia ma le anoano o meatatou te to’ilalo ai. Ae a liliu ane loai le isi maga o le tafatolu, o le alofalea i le lua te tuaoi, ua matua faigatalava, aemaise lava pe afai e le leleilou lua va ma le lua te tuaoi.Aemaise lava pe afai e fai fai mealeaga lou tuaoi ia te oe. Aemaiselava pe afai e faaleaga oe i isi tagatae le lua te tuaoi. Aemaise lava peafai e tuua’ifuaina oe e le lua te tuaoi.

O le misionare LMS mulimuli na nofo i Avao, Misi Teveli, (Rev. J.B. Deverell,ma le faifeau Avao, Susuga Tavita Kirisimasi Salaa Fiti, pu’eina i le 2011. O le alolomi atu i le Sulu Samoa o Mati le tala i le Lotu Faamanatu a Avao.

2. O LE SULU SAMOA Fepuari 2014

O LE LAUGAO LE LAUGA

Faauuga o Faifeau18 Me 2013

Luka 5: 1-11 Isaia 41:8-14 O letala a MAREKO o le valaauinao SIMONA PETERU MA lonauso o ANETERE’A, o Iakopofo’i ma lona uso o Ioane, atoa leto’a sefulu ma le lua o Aposetolo,O le amataga lava lea o leVALAAU PAIA o tatou faifeau.O le amataga lea o lo tatoutofi’..... FS:....... FAIFEAUSAMOA.FAAUUINA—. Mo leTALALELEI O LE MALO LEATUA, UA O O MAI I LELALOLAGI.Ua sunu’i mai lavale alafale o le talalelei i leneituluiga mamao o le lalolagi,matoai i le maota o MalietoaVaiinupo; o Feagaimaleata ISapapalii, e faafeagai i legataiala ma le vaipuna maninoamai le papa, MATANIU, leeleele paia, na momoo ai letama’itai Amoa, ua fia inu i sevai. Fai mai le tala tuu, na su’i aie le toeina le niu, ae tafa loa atao le taeao manino,ma le taeaototo’a. Lo ta ulua’i taeao o lemalamalama i Samoa nei,MATANIUFEAGAIMALEATA,TA TE MIMITA AI LAVA ita inuu mamao. O fetinaina ai matou,i aulotu a Tutuila ma Manu’a; a eta te mitamita lava. AUA FO’I Ole valaau Paia, Mo tatou faifeau,oloo mulimulita’i ai Mataio i leupu lauiloa a Mareko na saunoaai Iesu “INA MULIMULI MAIIA IA TE A’U, OU TE FAIAOULUA MA FAI FAIVA ITAGATA”(Mk.1:17) Ua taManatunatu ma faapea; ai o upuia a Mareko o loo faavae ai letala faapitoa lenei a Luka; na o

ia e i ai le tala, i le faiva o le ausoo, na sii i le afiafi po. Ia, Poo,o se tala fo’i a Luka mai itusitusiga o Kuele,(le source o leQ) lea e i ai saunoaga a Iesu ; uana o Luka e maua ai. Tala la leaa Luka, o tautai mata palapala ole tuloto o Kenesareta, na a’e fualo LATOU faiva, aoina le po atoae ‘asa lele le faatautaiga. Talalena a Luka o le faiva, o loo mauamai ai le Matua: O sinamafaufauga faaleagaga; faalaeiaumo outou i lenei aso paia, malenei aso tele, o lo outou faauugai le tofi FS Faauuina, fai ai a’uma sui o le komiti faatonu, le paiao le au toeina, ma le aoao o leEFKS. ( Ua na o se tautalaga mose 40 minute, e le o se lauga) I legagana Eleni na ulua’i tusia ai leFeagaiga Fou, o loo i ai upuEleni o le matua e faapea: “mephobou apo tou nun anthropousese zogron” A faaliliu sa’o i legagana Peretania upu ia, onafaapea lea: me phobou-fear thounot, apo tou nun-from now,anthropous- men, ese zogron-thouwilt be taking alive. O le matuala i le faa Peretania; “FEARTHOU NOT- FROM NOW-MEN-THOU WILT BE TAKINGALIVE” Na ona ou tau manatu,poo ua teuteu lava le gagana amisionare ma toeaina Savaii o leTusi Paia, ua faapea ai lefaaliliuga; fear thou not-”Aua ete fefe- from now- e amata i neiona po- men thou wilt be takingalive-ona e maua tagata.. O LEVALAAU PAIA A LE ALII, “Auae te fefe, e amata i nei ona po,ona e maua tagata” Pe faapeafo’i, ‘Aua e te fefe, e amata neilava, ona e ave tagata, iafaaolaina. FAIFEAU; O leGaluega FAAFAIFEAU, NATATOU AOOGA AIFAAFAIFEAU i Malua nei; IAFAIA TATOU MA FAIFEAUSAMOA; O LE GALUEGA MO

TAGATA, IA MAUA TAGATA,ia FAAOLAINA TAGATA.anthropous ese zogron-MEN-THOU WILT BE TAKINGALIVE, PEI, E TE TAUAVEINATAGATA IA OLA, OLATAGATA ONA O OE O LETAUTAI MATAPALAPALA. Epei o tama tautai, o le tuloto oKenesareta. Faifeau e ese le tele, e ese le paia ma le mamalu o levalaau, O le upu lava lea e tasi oloo tautala ai Mareko ma Mataio“ Ina mulimuli mai ia ia te a’u,ou te faia oulua ma fai faiva itagata,” upu TAGATA. Upu fo’ilea o loo taua e Luka, ‘Aua e tefefe, e amata i nei ona po, ona emaua tagata “O LE upu tagataANTHROPOUS” TAGATA, Etusa e 94 ona ta’u e Luka le upuanthropous. E maua le upu lea itusi uma o le F/Fou; vanaga lavaFilemoni ma le Ioane 1 &3 e lemaua ai. E-519 ona tautala le F/F i le upu lea. Ai lava e uigatutusa ma le upu a Kenese “ INATATOU FAIA IA LE TAGATA ILO TATOU FAATUSA” Tagata-adham. E sili i le 2000 onatautala le F/Tuai i le tagata, Peio Upu Eperu adham, ish, enosh,ben,baal, gibbor, ma isi upu; e14.Manatu o upu Eperu ia e uigatutusa lava ma le upu Eleni,anthropous. Upu lea e maua ai leupu Peretania -Anthropology.Matua tele o le upu o le FeagaigaFou.... . anthropous-Faaliliuanamua I le KJV...MEN-...faasamoa....TAGATA. O leTAGATA...atoa.. i lona afuaga,le upu Eperu “ADHAM”ATAMU, fai mai Kenese; e afuamai Atamu i le Atua foafoa. O letagata atoa i lona si’osi’omaga,E sili atu i le 2000 ona tautala leF/TUAI, I le tagata. I upu Eperupe 14, ma le tagata atoa i lonafaamoemoe, anthropous,“anthropology” O le tagata malona talitonuga, o le tagata ma

O LE SULU SAMOA Fepuari 2014 3.

O LE LAUGAO LE LAUGA

Faauuga o Faifeau18 Me 2013

faaauau itulau e 4

lona Atua. O tama meamea matama fesusui, o fanau lalovaoa,tupulaga talavou ma aoga aso Sa,o le nuu o le aumaga ma leaualuma, o le pule a alii mafaipule, ma le nuu o tama’ita’i; ofaletua ma tausi ma sa’oao:anthropous-men- o alii matamaita’i, E A LE TAGATA? Eese zogron...........thou wilt betaking alive: o Oe faifeau e aliveai latou. TELE LE UPU, IAMAUA TAGATA. IA MAUA.‘Aua faifeau nei le maua tagata.O LE SINI LENA O LOU TOFI,IA MAUA TAGATA. Pei ua le oafaina ia i taua, ma ua le mamafii la ta Ekalesia le fasolosolo peai lalo o pasene o o tatou tagatalotu, sau a mai luga, luga lava,90/80% anamua, faasolo ifo i le60/50%, pei lava, ua i lalo IFOo le 40%. O LE SINI O LO TATOFI, IA MAUA TAGATA. Olona uiga faifeau, e tatau onafaaopoopo tagata. ma faaopoopopea tagata. Fai mai nisi o tatou,se e le o afaina, o lea lava efaaopoopo pea le faiga taulaga ilea tausaga ma lea tausaga. E tauatele lava tupe, taua falesa, hall aaulotu ma taua isi mea uma o legaluega. A o le faamamafa a lematai, o le anthropous, TAGATA.E le o le mea ea lena na saunoafaamama’i ai le Matai, lo tatouAlii o Iesu keriso, ma fetalai atui tama tautai, UA OU SAU, INAIA LATOU MAUA LE OLA —(ALIVE- LIVE-LIFE) IAMAUA, maua le ola e tagata, maia maua, MAUA ATILI AI LAVA.IA MAUA TAGATA... Manatu o

se faauuga tulaga ese LAVA fo’ilenei faauuga o Faifeau, i leneiFONOTELE.Ua matua tele le aufaauu e le o ni faifeau tausinuu.Ua leva ona tatau ona ou ta’ita’ii lenei sauniga o le faauuga. auafo’i e ui ina ma laiti ma Pisa IsaiaTiatia, o maua tagata pito leva oi ai nei(25tausaga i le komiti atoeaina) Ai lava na faatali letofiga se’i ou ta’ita’i i se faauugaNa o le to’alua a faifeau tausinuu, e galulue uma i Niusila: OArthur ma lona faletua o GeseTalaga; mai le EFKS Napier,matagaluega i NZ i saute, maTogafiti ma lona faletua o MasaeTuaoimaalii mai le aulotu EFKSi Mt.Eden i Aukilani. E to’a fafaifeau misionare: O IoaneAloalii/Silaumua, O Uelese maRosita Milutalo, ma Iuma maUlalemamae Ah Poe, oMisionare e to’atolu e galulueuma i le matagaluega aKuiniselani, Ma Tanielu maGreenlane Lava; o le misionaremai Tekuiti i Manukau NZ. 2faifeau tausi nuu, fa misionare, eto’a ono lava la faifeau o galuluei aulotu, o lenei faauuga. E Tasile faiaoga Malua, Lua Ofisa oaoaoga kerisiano -M/kau maFalealili i Sisifo, a o le to’ateleo outou a’oa’o, o faiaoga i aogaa le Ekalesia. Pe le tatau ona faatula’i se fesili i lenei faauuga,Poo ua to’atele naua Malua i neiona po, ua i’u a’oa’o ma tau sailini galuega e galulue ai. Lea naaumai nei e le matagaluega aMalua i le fono a toeaina ia Mati,na se’i mavae atu nei, ia su’e ele komiti a toeaina, ni galuega aa’oa’o i’u ma Malua, e galulueai. Pei a fai toeina, o se komitisu’e galuega.(Pei toeaina, o seemployment agency).AE UILAVA LA I LEA, o le taua lenaMA le maualuga, ma le paia male mamalu o le valaau, ma le upue sini a’i le valaau A LE ALII

MO OUTOU I LENEI ASO, Ole upu .ANTHROPOUS.MEN.TAGATA O le valaauina PAIA otama tautai, faifaiva i le tafa,anthropous ese zogron. OUTOUE TOATOLU O fita i tuga i leaoga pele a le Ekalesia oNuuausala, e matua taua tele laoutou galuega, aua fo’i o le aogana faavae e le Ekalesia anamua ile malae o le vavau, i le tumua oMaauga ma Nuuausala, aua fanaua le Ekalesia ma le atunuu i Aana,Lefaga, ma le atu Safata maFalealili, IA MANUIA FANAUA LE EKALESIA, (Sa ta vaai iaso la, poo le 1953/54 pei sa itafatafa tonu ane lava o le falesao Leulumoega, le aoga aNuuausala. O Leulumoegatuai, naamata i le TUMUA o Leulumoegai le 1890, ma siitia mai i Malua ile 1925, ma igoa ai oLEULUMOEGAFOU,ai uafaaauau ai le aoga a Nuuausalaiina, e pei ona i ai nei. FaifeauFaiaoga, Silasila toto’a i fanau ale ekalesia, ia “ESE ZOGRON”fanau na tou te pale feagai iamanuia. 3 faiaoga Maluafou.Male faiaoga Vaisigano. Maluafoue, e pele i le loto, sa matou aoogaai ma le ta’ita’ifono a toeina,toeina faatonu o Toese PeletiTo’ailoa; toeina o Peteru Tone,le tama Vaigaga le toeaina oTalalelei Poasa ua maliu aemaise nisi o lo outou mamalu, ao le i tuto’atasi le malo Samoa,Ai ua o mai tama matutua ia iLeulumoega fou, ae alu la matousolo faaumiumi a Maluafou i leulua’i sisiina o le fu’a o letuto’atsi,1962, tausaga lena naalu uma ai le form 2, a Maluafousa ma i ai ma Etuati Reupena, ile su’egapasi i Malifa 1962. Aiua pasi Eteuati alu ai ia i leSamoa College, ae faasolo atua’u i St. Joseph College; lea nama aooga ai ma Pisa Isaia, LuckySlade, Iutisone Salevao ma nisi

4. O LE SULU SAMOA Fepuari 2014

O LE LAUGAFaauuga o Faifeau

18 Me 2013o lo outou mamalu. FaifeauFaiaoga, tautuana.MALUAFOU,e pele fo’i i le loto. IA ESEZOGRON FANAU NA, IAMANUIA. OUtou o faiaoga i latatou Kolisi o Leulumoega fou,malo galulue, faafetai lefaatoatoa, faafetai le onosa’i.olioli loloto le agaga i le atamaiua vavane ma eli i mafaufauga ole aoga tusiata, ma le faleMataaga, i le anthropous.Tautuana lau galuega ma louvalaauina mo alo ma fanau na aleEkalesia, anthropous ese zogronTHOU WILT BE TAKINGALIVE, IA OLA FANAU, Ia ALIVEFANAU A LE EKALESIA ONA OLAU FAATAUTAIGA, IAATAMAMAI TAMA MA TEINELEULUMOEGA FOU ONA O OEO LE FAIFEAU SAMOAFAAUUINA... .O OE O LEFAIFAIVA I TAGATA. anthropousese zogron thou wilt be takingalive. Faifeau pei e te tauave iou aao na ma ou lima, fanau pelea le Ekalesia, iaFAATALALELEIINA, ONA OOE, ia popoto ma atamamai i leAlii, ona o oe, ia popoto i leatamai lautele, ona o oe o letautai matapalapala... O OE O LEFS, TOFIGA PAIA A IESUKERISO, O OE O LE FAIFEAUSAMOA FAAUUINA, Mo fanauna ua i outou aao. IA MANUIAFANAU A LE EKALESIA..... Ousau i Tutuila i le masina atu uamavae, o le maliu o le sa’o o lo’uaiga i Ta’u Manua. Ou faiatu leai le teine Manu’a o Tialuga SuniaSeloti sa i Leulumoegafou i asola, MA te aiga i le toeina lea emaliu, ua na o le faaali atu lava ila matou tv samoa i Hawaii lefaafiafiaga a Leulumoega fou lea

sa faia i Tutuila, lea e faalumatafitifiti ai Ioelu, talofa e; ou tele’i iloa ua maliu Ioelu,sa i L/Fou o matou i Malua nei. Efuataimi Ioelu; a e foma’i tipitipiai Lale Ieremia, ae teine foma’ipasi ai Tialuga Sunia, fai ai male sumo a tagata lapopo’a, peilava o taimi na, na pule ai LaleIeremia i Leulumoegafou. Faimai Tialuga, o le faatoa maualava lena o se fullpass, pasiatoatoa a Leulumoegafou i leSchool Certificate; 6 mea e -pasi,siitia ai L/Fou mai le High Sch.e fai ma Kolisi, maua ai fo’i i letaimi muamua lava, ma lefullpass a L/Fou i le UniversityEntrance, UE. 6 mea e pasi..O sematati’a a le teine Manu’a. otaimi na poo le 74 ile 79/80, nao ese atu ai o tatou uso i Tutuilama Manu’a, ma faavae leekalesia Samoa i Kanana Fou. Uaou taua lea mea, outou faifeau oi Leulumoegafou, ona o lo outouvalaauina mo le KOlisi iLeulumoegafou e pele i le loto,O le valaauina, i le anthropousese zogron, Fai mai Iesu , apotou nun, from NOW, e amata nei,nei ona po, ona e maua tagata.IA MAUA, Upu tele LENA uafaaliliu ai e misionare ma toeainaSavaii, upu e ono faaperetania,men thou wilt be taking alive“Ona e maua tagata” IA MAUATAGATA, IA TETELE LE MAU,O—tamaoaiga O LE MAU, O LEPOTO MA LE ATAMAI o le tailoloto, lea na saunoa mai Iesu, ITAMA TAUTAI, e lafo i ai leupega, i le loloto. Ia maua e fanaua le Ekalesia, LE POTO MA LEATAMAI. IA FAAIFOIFO MAILAGI LE MAU E TELE MOOUTOU FAIFEAU SAMOAFAIAOGA FAAUUINA, IAmaua tagata, fanau pele a leEkalesia i aoga, ia ALIVE. Ia olama ia popoto, ona o outou faifeauSamoa Faauuina, outou o galulue

i le Kolisi i Nuuausala, KolisiMaluafou/Vaisigano, ma leKolisi i Leulumoegafou, alo anelaia, i ou faiva a manaia, alo anei ou faiva a tautai o le tai loloto,mo fanau a le Ekalesia, ia manuiaona o outou. O lou tofi lena, FAIMAI IESU... apo tou nun, FROMNOW, LOU TOFI MA LOUFAIVA LENA, nei2 lava . Iausiusi faavaa o savili OUFAIVA... IA FAAOSOFIAMOEGALUAGA, MA sagai aneai o le tai, ia tetele le MAU, AUAfanau pele a le Ekalesia, mo lonalumana’i, IA MANUIA. Tasi lefaiaoga Malua mo lenei faauuga.O le susuga ia Olive Samuelu malona faletua o Maria. Malua elo’u sei, ou te tiu ai i lenei vasa.E PELE TASI A OE MALUA ILOTO MA AGAGA O LEEKALESIA SAMOA, Aua fo’iO OE, o le ulua’i aoga i Samoa.O oe O LE ULUA’I PUNAVAI OLE MALAMALAMA I SAMOANEI, ma na motu e fia Selau, opaepae mai i lenei vasa tele. OOe a Malua, o le mua tasi, ma lemua lua, ma le mua tolu. O oe emata faamemelo i ai le Ekalesia.O oe o le MATUA, o Oe o leLAUMUA. O a’u nei, na o lealefa a ma le omeka ou te iloa ole gagana Eleni ma- nai upumasani pei ole Eli2 lamasapatani, aua fo’i na o OtelePerelini, ma le a’oa’o Karolaineo Henry Wilson na ave a lagagana Eleni o matou e to’a 12Samoa a e filo ai ma leKarolaine. O Matou le isi vasegapito to’atele i lena taimi na amataai i le 1967, Ae toe toe lava leaise Eleni ma se Eperu e iloa ematou ma Pisa Isaia Tiatia. A emaeu le agalelei ma le alofa tele;o le Atua i la ta Ekalesia Samoa,Outou ua outou maua avanoa ole atamai lautele o le mataupusilisili ma le Tusi Paia, ua outoutufi taufao le mau e tele o le

O LE LAUGAFaauuga o Faifeau

18 Me 2013

O LE SULU SAMOA Fepuari 2014 5.

atamai, ua olioli ma mitamita aile Ekalesia ona o oe leMaluapapa; o OE O LELAUMUA, E PELE I LE LOTO.Na matou aooga i ulua’isikolasipi na i’u mai Fiti. LeKolisi na tonu i Ekalesia o lePasefika ona o le fonotaga na faiai Malua nei i le 1961, o leafaavae le PTC kolisi Faafaifeaui Fiti. 65/66 na afua mai ai. Leana ulua’i i’u mai ai tama ia.Talofa e, ua talai ofutau ma fai ilagi le tuliga si’a a MasalosaloSopoaga, ma Peniamina Vai, Leae alaala mai Lale, Ioritana,Risatisone, ma Ropati (ua seetuagalu,sili fo’i mea o le seuga,ua penisione) a e sa matou aoogaai i le 1967-1970. Na fo’i maina ulua’i sikolasipi Malua maiFiti, ma lagolago malosi i naitoeiina nai Malua nei, o le tamaia Mila Sapolu.( ole tamaFaleata,ulua’i Pule Samoa oMalua, ai lava o iai lona maota iVaigaga Faleata o taooto ai maFaailoa. Tama ia OkaFauolo,(tama Safotulafai/ O leFaasalele mata ae vave) tama iaSuaesi Tagaloa,( Ole tama o leMatasaua i le Manuatele i le meae oso ai le la o Samoa i le taisamasama o le Tui Manu’a) male Misionare o Jackson Inglesmai Peretania ma N Z na sau aile LMS -Ua taatitia uma ia tamai le atu tia, ua saga mai ia pouli.TALOFA E, I LE AUGA TAMA.O ulua’i sikolasipi na i’u maiFiti, na o nai o latou Bachelor ofDivinity, na a’oa’o ai matou, aena latou fo’i mai, ma faavae leaugatupulaga o le malamalamalautele, na o le o atu lava i Fiti,Niusila ma Ausetalia, ma fo’imai ma le mea atoa, faailoga

aupito maualuluga o le mataupusilisili. Le Univesite i Amerikao Princeton i New Jersy, lea naalu muamua lava i ai UliseseSala le tama Fagasa/Tutuila. e iluma atu o matou la latou vasegafaatasi ma Tavita Roma maPeteru Tone, Kerisiano Soti,sefulu fo’i ma tupu latou, e aluna o le tolu ona tausaga i Malua,alu atu ai mulimuli ane maIoritana ma Peteru Tone ma Liki,Princeton University USA. leunivesite ta’uta’ua o YALE, iNew Haven i Connecticut iAmerika,( E laina faatasi maHarvard , o univesite o le Ivyleague, o le liki o aoga pitomaualuluga i Amerika), lea na aluiai Otele Perelini, e mitamita ailava la matou vasega; ona o lealii Porofesa, ua malolo atu maile pulea o Malua nei, mo le toefaaliliuina o le T/Paia Samoa.Oxford i Peretania, Ma Univesitei Farani, lea na alu i ai FaitalaTalapusi, e i tua mai o matou lalatou vasega ma Liki ma Poka,12 fo’i latou. Sa ta faalogo nasu’e i le gagana Farani le Doctoro Faitala. Le Univesite o Genevama Taiwan i Saina, le tupulagana o le o atu lava ma fo’i mai matusi pasi, aupito maualuluga o lemataupusilisili, ui ina tafatafaofo’i nisi, ma faatuatuai, fai maiai Oka Fauolo ua maliu atu, toute fo’i mai ua mafu, outou tusi.Ae ui lava i lea, NA SOO A TAIAO, O LE TAPUAIGA A LEEKALESIA SAFAANONOMANU, MA TATALO,i le ao ma le po, MA TUTU’I LEMULIPAPAGA , i Samoa nei, mamatou i nuu mamao; NA TAULAVA I MANU, LE FAAMOEMOEO LE EKALESIA SAMOA MOLANA KOLISI FAAFAIFEAU, eOLIOLI MA mitamita ai le Ekalesiaona o oe. Malua,” MALUA ,’AUANE’I AVEESEINA LOU PALE”MALUA. Me fopou- apo tou nun-Anthropous- ese zogron. FEAR

THOU NOT, from now, MEN,THOU WILT BE TAKINGALIVE. Malua, talofa e, O OELAVA MALUA O LE TAUTAI OTAUTAI, o oe o le TAUTAIMATAPALAPALA O LENEIVASA, le vasa tele e faasaga mailuma, MALUA... ‘AUA NE’IAVE ESEINA LOU PALE,MALUA.. ‘AUA NE’I AVEESEINA LOU MAMALU. Laususuga i le faiaoga Malua, OliveSamuelu ma lou faletua Maria,ia manuia lau lua galuega i leKolisi faafaifeau i Malua nei. .LEPAIA O LE MALUAPAPA,Susuga i le Pule ma le aigaFaiaoga ma a’oa’o, outou mamana, AUA MALUA, O LEMALUAPAPA, E PELE TASI ILE LOTO MA LE AGAGA O LEEKALESIA SAMOA. Faifeautausi nuu, Arthur ma lou faletuama Togafiti ma lou faletua, OMAIA ina fo’i i le tapuaiga a naiau lua aulotu i NZ, ia manuiaaulua galuega tausi nuu. Ia oulualoto tetele ma loto mau, IAOULUA FAA TAMATANE. iaoulua faatuatua, ma faalagolago,i le ta’ita’iga a le Agaga Paia, emanuia ai oulua. Ia ouluaLagolago malosi i faifeautoeaina ma faifeau, i Pulega mamatagaluega. Lau susuga i lemisionare Tanielu Lava ma loufaletua, ia manuia lau lua galuegafaamisionare i Tekuiti i Manukaui NZ, UA fetalai mai Iesu mo oe,‘Aua e te fefe, e amata i nei onapo ona e maua tagata. Outoumisionare mai Kuiniselani, IoaneAloalii, -Uelese ma Iuma maoutou faletua, o mai ina o, fo’i iAusetalia,outou mama na, IAMANUIA LA OUTOUGALUEGA FAAMISIONARE,AUA LE Matagaluega aKuiniselani, ma la ta EkalesiaSamoa, e pele i o outou loto, a emaise lava, le faasilisiliina o leviiga mo lo tatou Alii ma lo tatou

O LE LAUGAFaauuga o Faifeau

18 Me 2013

Ua Suia Pomu i le TalaLelei ia Keriso O Iakopo Tesasa o se fitafitaAmerika avevaalele o le taua, mao se mea fiafia ia te ia lefaato’ulu ifo o pomu i luga oIapani ma ana fitafita. Aua i lonatalitonuga, o Iapani o le filimata’utia lea o Amerika ma isimalo ‘au’au faatasi i lea taua. Ose mea fiafia foi ia Iakopo lonavaai ifo mai lona vaalele, ua muse ‘a’ai o Iapani i pomu nafaato’ulu ifo mai lona vaaleletau. A o le isi aso na fanaina ai lonavaalele, ma oo ina pu’eina ai oia e fitafita Iapani, ma lokaina ise falepuipui o le fitafita, momasina e 18. O ina na ia sulufa’iai i le Tusi Paia. O lona faitau ile Tusi Paia na avea ai o ia maKerisiano, ma ia talia Iesu e aveama ona Faaola. Na fai ai foi i lefalepuipui lea lana ta’utinoga, aoo ina ola le taua, o le a sauni e

fo’i i Iapani e galue ai faa-misionare, ma tala’iina atu i onatagata le alofa o Iesu, ae le o lonafaato’ulu ifo o pomu e fasioti aitagata o Iapani. Na o le fa tausaga talu ona olale taua, ae toe fo’i Iakopo Tesasai Iapani o se misionare o le TalaLelei ia Keriso, ma ia tusia foise tama’i tusi, tract, o lomia aitala o mea na tutupu ia te ia i asoo le taua, aemaise lava le taimina faafalepuipuiina ai ia ina uafana i lalo lona vaaleletau efitafita Iapani. O se tasi na ia faitauina se tasio tama’i tusi o lona olaga i aso ole taua, o le ta’ita’i’au lea oMitsuo Fuchida, o le na iata’ita’ia le osofa’iga mata’utia ale fuavaalele Iapani i PearlHarbour, o le nofoaga matua telelava i Honolulu o le fuavaatau a

Amerika, o le Pacific Fleet. Esauni lenei osofa’iga a o le la uai Uosigitone se sui o le malo oIapani, e sainia se feagaiga i leva o malo e lua, o le tausia o lefilemu i le va o ia malo. E aunoama se iloa e tagata o Amerika, esaini lea feagaiga o le filemu, ao le la ua sauni mai le osofa’igao latou e Iapani. O le isi lenamea na faatuputelein ai le ita oIakopo Tesasa i taimi na iapomuina ai Iapani, e le gata i letogafiti na fai e Iapani, ae o letele o vaatau o le malo o Amerikana gogoto ai i le osofa’iga lea aIapani i Pearl Harbour. O leosofa’iga lena na amata ai onaauai Amerika i le Taua Tele LonaII a le Lalolagi, ma ‘au’au aifaatasi ma Peretania ma isi maloe tau faasaga ia Siamani maIapani ma malo sa latou aufaatasi. Na feiloai Iakopo Tesasa maMitsuo Fuchida, ma ia molimauai i le alofa o Keriso ia te ia, male aoga o a’oa’oga a le Tusi Paiai lona olaga. Ona talia lea eMitsuo o le a ia faitauina le TusiPaia lea e faamatala e Iakopo. Ele’i atoa se 30 itulau o le TusiPaia na faitau e Mitsuo ae ia taliaIesu e fai ma ona Faaola. E le’iumi, ae nonofo faatasi IakopoTesasa ma Mitsuo Fuchida i lumao se sauniga faa-Evagelia iTokyo le laumua o Iapani, ua leo ni fitafita fetaua’i o se taua, a oni uso fealofani ia Keriso.

6. O LE SULU SAMOA Fepuari 2014

MATAI o Iesu Keriso, ua outouauauna ai i nuu mamao.(FaafetaiKuiniselani, le paia o lematagaluega, mo le galuegaFaamisionare. O se mea lea, oute taofi ua talafeagai i nei taimimo a’oa’o Malua, pe afai uato’atele e le o galulue, fea lava oNZ, fea o Ausetalia,fea oAmelika, fea o Samoa nei, lotanuu o Tapatapao i mauga oFaleata, Ti’avea i Atua,Falealupo i le fafa o saualii, pooaiga i le tai, fea lava ofaapotopoto ai se to’alua poo seto’atolu i le suafa o le Alii, ia

faalautele atu i ai, e a’oa’o i’uma Malua, la tatou galuegaFaamisionare. Au lua susuga iOfisa o le a’oa’oga Kerisiano,Sapati ma Meiolandre Tima, MaSemikueva ma Florence Su’a, iamanuia tele la outou galuega taualava, mo tupulaga o le Ekalesia,i Falealili ma Manukau. Mefopou-apo tou nun-anthropousese zogron, matua manaia lesaunoaga a Iesu Keriso mo outoui lenei aso PAIA, ma lenei asoTELE, “‘AUA E TE FEFE, EAMATA I NEI ONA PO, ONA EMAUA TAGATA”IA POULIULI OUTOU TINO, IAPUPULA MALAMALAMAOUTOU MATA, IA TAFE TOTOOUTOU ALA. O OUTOU

MAMA NA. IA OUTOUMANUIA..............AMENEAlofaaga ma faamanuiaga mo leaoao o le Ekalesia i lenei tausagafou 2014. Ia manuia tele i lealofa o lo tatou Alii, soifua .

Iosia Evile FT. EFKS Mililani Hawaii.

O LE SULU SAMOA Fepuari 2014 7.

IUGA O SUEGA A’OA’O FESOASOANI 2013

MATAGALUEGA SUAFA ASO FANAUNiusauelese: 1. Maiava Esau Viane 20/02/1972

2. Vaofusi A. Afele 02/11/1969

3. Tusitala Livi Tavae 14/03/1951

4. Matamea V. Tala’oloa 14/04/1959

5. Tepatuana’i Maelu Samu 23/01/19706. Niuava Otele Va’ai 03/02/1978

7. Tunumafono Taufi Tiamu 28/02/1955

Kuiniselani: 8. Tupa’i Palea 09/03/1975

Vitoria: 9. Su’ega Ulutui Maota 20/01/196710. Toetu Suluvale 07/12/1972

11. Paiutu H. Nanai 30/08/1967

Niu Sila i Saute: 12. Afamasaga Ta’ele Pavihi 31/07/1949

13. Manawatu Talamaivao 30/01/1972Aukilani: 14. Suasolomai Talataina 29/12/1957

15. Leaso Tone Taula 07/09/1966

16. Masagamaleao Faupapa Maifala 21/12/1969

17. Ma’ilo Saipele Vaila’au 28/01/194618. Samana’i Iosua Tavita 18/09/1962

Manukau: 19. Pagamalie Iopu Faivalu 08/02/1957

20. Ti’a Fetineiai Peni 05/03/1968

Apia Sasa’e: 21. Aloniu Tanielu 15/07/196922. Galuvao Uili Isara 21/03/1972

23. Lesa Hector Lesa 19/03/1972

24. Masoe Iosefa 26/07/1967

25. Tuautu Samalo Vao 195726. Ufie M. Peleseuma 12/04/1956

Apia: 27. Piki Tofi 12/12/1969

28. Levaopolo Joe Latu 20/12/1968

29. Patea Malo Setefano 23/04/197430. Feagaimalii N. Su’a

31. Mataia Iese Lee

32. Tagaloa Lealaiauloto A. Godinet 28/06/1954

Malua: 33. Poao Lia’ina 10/10/196734. Filoi Sa’u 22/07/1957

35. Vaaulu Hililepi 05/08/1952

36. Peseta Leuelu Setu 28/12/1964

37. Leota Leuluaialii Ale 07/04/1942Aana: 38. Lealaitagomoa Fa’avae 28/08/1961

39. Taefu Malaetino 07/05/1963

40. Niuma’ana Misikereta 04/10/1960

41. Auapa’au Solifono 30/12/196042. Laulua Mataniu Fale

8. O LE SULU SAMOA Fepuari 2014

O le Mafuaaga o le Pese:

“Now Thanks We All Our God”Roma 8: 35, 37: “O ai se na tefaate’aeseina mai i tatou i lealofa o Keriso? o le puapuagaea, poo le atuatuvale, poo le saua,poo le oge, poo le le lavalava,poo le pagatia, poo le pelu? Aua tatou manumalo a’ia’i i neimea uma lava, ona o ia ua alofamai ia te i tatou.” A faalogo se isi i lenei pese, eleai lava ma se manatu na foainalenei viiga i tausaga o sauaga,puapuaga ma le mapuitiga. Nafanau mai lenei viiga i taimi opuapuaga le ma faamatalaina oaso o le Taua o le TolusefuluTausaga i Europa (Thirty-Year-War 1618-1648). ‘E masani lavaona ta’u lenei pese o le vii oSiamani (Te Deum of Germany),aua e masani ona usuina efaailoga ai le fiafia ma le oliolio tagata o le atunuu. Na fanau Matini Rinikata(Martin Rinkart, i le aso 23Aperila 1586 i Eilenipeka iSiamani, o le atalii o se tu’ifaomativa. “E iai se taimi saaufaipese ai o ia i le St. Thomas

Church o Siamani, lea na oo inaia ta’ita’ia ai le aufaipese a setasi o fai musika ta’uta’ua oJ.S.Bach. O ina na a’oga aiRinikata i le Iunivesite o Leipzigse’ia oo ina faauuina o ia e faima faifeau i le Ekalesia Luteru.O le 31 o ona tausaga navalaauina ai o ia e fai ma faifeaui lona nuu o Eilenipeka. Nataunuu tonu atu o ia i le tauamataga o le toto masaa ma lemamafa o sauaga. Ona oEilenipeka e fai ona aupa epuipuia ai, o lea na avea ai manofoaga e sulufa’i iai soo setagata mai sauaga faafaiga maloma faapulega faafitafita. O ni vai tausaga o taua mafaama’i mata’utia faapea ma leoge, a o osofa’i atu ‘autau i leaai, ma latou liua i le oti ma lefaatafunaina. O le fale oRinikata, sa fai ma sulufa’iga moe puapuagatia, e ui lava fai maie oo lava i le tausiga o le aiga oRinikata e tau le maua se meaaie aai ai. Na matua malosi lepipisi o le faama’i o le 1637. I

O le Mafuaaga o le Pese:

“Now Thanks We All Our God”Now thank we all our God, With hearts and hands and voices,Who wondrous things hath done, In whom His world rejoices,

Who from our mothers’ arms, Hath blessed us on our way,With countless gifts of love, And still is ours today.

O may this bounteous God, Thru all our life be near us,With ever joyful hearts, And blessed peace to cheer us,

And keep us in His grace, And guide us when perplexed,And free us from all ills, In this world and the next.

All praise and thanks to God, The Father now be given,The Son and Him who reigns, With Them in highest heaven -

The one eternal God, Whom earth and heav’n adore, -For thus it was, is now, And shall be ever more.

le vai taimi o le malosi o lefaama’i, fai mai na’o Rinikatalava le faifeau e le o ma’i, lea emafai ona ia fai o sauniga o nitagata maliliu e to’a 40 i le 50 ile aso. E ui i lona tuatuagia i neimea e tele, ae sa lauiloa foi o iai nisi galuega sa ia faia, e pei oaufaipese tetele ma ni talafaapese faamatala e faamatalainaai gasologa o le Toefuata’iga(Reformation), faapea ma niviiga se 66. O tausaga tau faai’ui’u o leTaua o le 30 Tausaga, na osofa’iaai Eilenipeka e ‘autau maiOseteria (Austria), ma Suetena.O taimi na pulea ai e Suetena nafaatonuina ai le aai oloomatelaina i le fia ‘a’ai, e totogiatu se tupe tele i le malo oSuetena. Na talosaga Rinikata ita’ita’i’au ina ia faapa’u i lalole tele o le tupe e totogi ona e lemafai e ona tagata oloo mafatiaona totogi lea tupe tele. Sa iafaatonuina foi ona tagata ina iafaia ni talosaga ma anapogi elagolagoina ai le latou talosaga ita’ita’i’au. Fai mai ina ua ulua’iteena e le ta’ita’ia’u le talosaga,ona fai atu ai lea o Rinikata i onatagata, “O mai, la’u fanau e, tatoute le maua se alofa i tagata, ae omaia tatou sulufa’i i le Atua.” Natootuli Rinikata ma ia ta’ita’iaona tagata i talosaga ma le usuinao viiga lauiloa. O lea faaaligao le talitonu o Rinikata ma onatagata i talosaga na liua ai le lotoo le ta’ita’i’au ma ia tuutuu ai ilalo le tupe e totogi atu i le maloo Suetena. O Siamani o le laumua lea oviiga faale-tapuaiga faa-Porotesano. Ma e leai se pese eaupito sili ona faaaogaina soo isauniga lotu e pei o le pese lenei,“Now Thank We All Our God”,vagana ai le pese na tusia eMatini Luteru, “A MightyFortress is Our God”.

O LE SULU SAMOA Fepuari 2014 9.

Falealili i Sisifo: 43. Lesaisa’ea Niualuga 14/12/1964

44. Seumalo Nato Letoga 13/08/196945. Taamaletoa Aipovi Patea 20/01/1964

46. Maaelopa Feu’u 20/10/1958Faasaleleaga: 47. Nanai Samoata Siliato 05/06/1969

48. Tavau Tuimauga 21/08/196249. Lua’upolu Ropati 29/05/1953

Ituotane: 50. Ugapo Saio 09/04/195551. Moananu Fa’afetai 12/06/196952. Savele Toma Matalavea 14/05/195653. Lugia Tusi 17/11/1966

IUGA O SUEGA AOAO FESOASOANI 2013 faaauau mai le itulau e 5

O Lau Filifiliga e Sili ona TauaIosua 24: 14-15: “......a o a’u neima lo’u aiga, matou te auauna i leAlii. O nisi o filifiliga tatou te faia i lotatou olaga, e oo i le faavavau. Uatatou matauina i le tala faasolopitoo le lalolagi, ni filifiliga na faia etagata, na aafia ai le soifuaga otagata, i le lelei, poo le leaga. O le tusi o Iosua oloo tusia atu iluga, oloo ta’ua ai le filifiliga nafeagai ma Iosua: ‘O ai le atua o le atapuai iai?’ O le tali a Iosua: Pule

outou, a o a’u ma lo’u aiga, matoute tapuai i le Alii. Muamua lava lemisiona a Iosua i lona aiga:.....’a oa’u ma lo’u aiga, matou te tapuai ile Alii.’ O Iosua o se tagata loto tele;finafinau; e le fefe; o se matai leleimo lona aiga ma lona atunuu. O lo tatou soifuaga i aso taitasi, eaafia tele i filifiliga tatou te faia. Alelei, ua tatou lelei. A leaga, ua tatouleaga. E te le fia alu ese ea ma leleaga ua e oo iai ona o le leaga ofilifiliga e te fai?

A e mana’o ina ia manuia lou aiga,to’aga e galue; to’aga e atia’e; to’agae tatalo i le Alii e alofa mai mata’ita’iina lou ola i lea aso ma leaaso, ina ia manuia ai mea e te fai,ma filifiliga e te fai. A po, ona efaafetai lea i le Alii. E maumau taimi tatou te lolotu aipe afai tatou te le faatuatua moni ile Alii, ma talitonu, na te faia mo itatou mea ua tatou ole atu ai ia teia, mea e tusa ma lona finagalo etatou te manuia moni ai.

Maa Taua mai le GaluegaTautua a le Ekalesia

Tusi Faitau: Failauga 12: 1 - 7Matua: Failauga 12: 1aManatu Autu: “Tapenaga FuafuaMamao”E le tau fesiligia le taua o TapenagaFuafua Mamao. E le gata o tapenagafaaletino a o tapenaga faale-mafaufau ma le faale-agaga. Auafoi o le mea ua mautinoa, e le tumaupea le olaga. O le ala lea o le faatauatele o lenei mataupu i aoaoga aSolomona, ma ia aga’i tonu ai lava ile taimi talavou o le soifuaga o letagata. O taimi masani ia o le faigofieona lilifa o le tagata i tu’inanau o lelalolagi. A o le manatu o Solomona,a mafai e le tagata ona tetee atu i iamea i taimi o lona talavou, o se

tapenaga lelei lava lea mo lonalumana’i. A o le itu e sili ona taua itapenaga ma fuafuaga mamao mole olaga, i le manatu o Solomona, iaamata i le mata’u i le Atua. Aua aamata i le Atua tapenaga a le tagatamo lona lumana’i i taimi o lonatalavou ma malosi, e mautinoa foi emaopoopo ma manuia lonataunuuga. E pei ona fai mai le fai Salamo:“Amuia le tagata oloo i le Atua lonamalosi, aua latou te savavali ma lemalosi e tupu pea, e iloa i latou iSiona i luma o le Alii.” E faapea foi la le perofeta o Isaia:“E vaivai ma tigaina tama matutua;o taulele’a foi e pa’u’u lava i latou;

a o e faatalitali i le Alii, e toefaafouina lo latou malosi; latou tesii a’e ‘apa’au e pei o aeto; latou tefemo’ei, ae le vaivai; latou tesavavali ae le tigaina.” O soo se tagata lava, o le tasi leao ona tiute taua - ia tapena mamaomo le lumana’i. O le tasi foi lea onafa taua o le Komiti o Aoga ma leEkalesia - ia tapena mamao lelumanai mo alo ma fanau a leEkalesia ma le atunuu mo a taeao.Ia amata i le Atua, ma manatua leAtua i taimi o le latou talavou mamaua le malosi - e mautinoa ai lolatou taunuuga manuia. O Iesu lavaoloo a’oa’o mai: “O a’u nei o levine, o la outou. O le tumau ia teau, ma au ia te ia, o ia lava e fuatele mai.” Amene. Palemia Tauiliili, Taitaifono, Komiti Aoga.

10. O LE SULU SAMOA Fepuari 2014

A Page for YouthItulau mo Tupulaga Talavou

atu i totonu ma le tula’i o setamaloa ma tuua le nofoaafi, maavanoa ai le nofoa mo a’u. Ua leva ona ou nofo i Niu Iokama ua ou masani ai i le le tataulea ona ou talanoa i ni tagata esee le masani. Ae ona o a’u o sepu’eata, o lea e fai lava ma a’umasani lo’u taumafai lea e faitauuiga o foliga o tagata - fiafia pefaanoanoa; popole pe to’afilemu;mafatia pe faanoanoa. Ma e natosina lo’u mafaufau i foliga o letama lea ma te sosoo. Pe tusa ole 30 ona tausaga, ma o onafoliga o faaali mai ai lefaanoanoa. Oloo ia faitauina senusipepa i le gagana Hanekari(Hungary). Na oso mai ai lo’ufia fai i ai i le gagana Hanekari,pe mafai ona ou faitauina lananusipepa pe a uma ona ia faitau. “E mafai ona ou faitau i launusipepa.?” Pei e te’i le tamaina ua ou fesili atu ia ia i lanagagana, ma tali mai ma lefaaaloalo, “E mafai ona e faitauai nei. Se’i ou faitau ai i se taimimulimuli.” Na matua manaia lava si a matalatalanoaga a o malaga atu lenofoaafi i le mea ma te o iai. Faimai o lona igoa o Pela Pasikini(Bela Paskin). Sa a’oga i leIunivesite i lona atunuu e fia aveao ia ma loia, i le taimi na amataai le Taua Tele Lonalu a le

faaauau mai le itulau muamua Lalolagi, 1939-1945. Na oo inatofi ia i le ‘autau faigaluega aSiamani, ma auina atu i Ukrainei Rusia. Mulimuli ane na pu’einao ia e fitafita a Rusia mafaafaigalueina i le tanuina otagata oti Siamani i le taua. Inaua ola le taua, ona amata savaliai lea mo ni maila se fia selau,se’ia oo ina taunuu o ia i lonanuu o Teperesene (Debresen), ose aai tele i le itu i sasae oHanekari. Ou te iloa lelei lavaTeperesene, o lea na umi ai lavase taimi o ma talanoa ai. Ona iafaamatalaina mai ai lea o lanatala atoa. Ina ua amata le Taua TeleLonalua a le Lalolagi, ona alu ailea i le fale sa nonofo ai onamatua, ona uso ma tuafafine, naia tau atu ai ua ese ia tagata uanonofo ai. Ona toe alu ai lea i lefogafale i luga sa la nonofo ai malona toalua, a ua ese foi ia tagataua nonofo mai ai. E leai lava mase tasi o latou latou te iloa nisi olona aiga sa nonofo ai. Na liliu o ia o le a alu, uamatua maua i le faanoanoa, aete’i ua valaau mai se tamaitiitima tamo’e mai, ma fai mai i legagana Hanekari: “Paskin bacsi!Paskin bacsi!” O lona uiga i legagana Peretania, “UnclePaskin” O le tamaitiiti o se tasio fanau a nisi o aiga sa latou tuaoii lea mea. Ona la o ai lea ma letamaitiiti i lona aiga ma latoutalanoa ai ma ona matua. Fai maile aiga ia Pela Pasikini, “Ua feotiuma lou aiga. Na ave uma e leNazis lou aiga ma lou to’alua iOsuisi (Auschwitz). O Osuisi,o se tasi lea nofoaga sa ao maitagata Siu (Jews) mai lea itu malea itu o Europa, ma fasiotia ai i

le kasa oona i aso o taumafaiHitila e tafiesea tagata Siu maiEuropa. Na uma ai lava lefaamoemoe o Pasikini mo lonaaiga. Pe lua aso ua te’a, ae amataloa ona savali, o le a ia tuua lonaatunuu o Hanekari ma lefaanoanoa tele aua ua leai so naaiga. Na sopo’ia e ia le tuaoi olea atunuu ma lea atunuu, seia oolava ina taunuu o ia i Paris lelaumua o Farani. O ina na folaumai ai ma sola i Amerika mataunuu iai ia Oketopa 1947, a otoe tolu lea masina ae ma feiloaii le nofoaafi. A o ma talatalanoa, ae oumatauina e pei lava na ou faalogomuamua iai i le tala lea na tefaamatalaina. E iai le fafinetalavou na ma feiloai lata mai neilava i le fale o se tasi o aigamatou te uo, e sau foi maiTeperesene i Hanekari. Na auinafoi o ia e fitafita Siamani e fasiotii le nofoaga lea e ta’ua o Osuisi.Ae ua le fasiotia a ua auina i sefale faigaluega o meatau o letaua. Na o lona aiga na fasiotia ikasa oona. Na ola le taua mafaasaoina ai o ia e fitafitaAmerika ma aveina ai i Amerikai le tausaga e 1946. Na ou matua faanoanoa ina uafaamatalaina mai e le tama’ita’ile tala i lona aiga, ma puapuagana oo iai. Na ou tusia i lalo lonatuatusi ma lana telefoni ma lo’ufaamoemoe e valaau matou tefai’aiga i lo’u aiga i se po e taufaate’a ai ona mafatiaga. Na oumafaufau ifo, pe mata e fesoota’inei tagata e to’alua? Ua latalatamai le mea e taunuu iai lenofoaafi, a ua ‘ou autago i la’u‘ato e su’e a’e le tuatusi na outusia. Na ou fesili i se leo itiiti ile tama, “Mata o le igoa o louto’alua o Marya?” Na te’i le tama ma ua liu sesega

“Tago! Tago ile Telefoni!Talanoa loa ilou To’alua!”faaauau mai le itulau muamua

faaauau itulau e sosoo ai

O LE SULU SAMOA Fepuari 2014 11.

A Page for YouthItulau mo Tupulaga Talavou

ona foliga. “Ioe, e faapefea onae iloa?” Ua ou popole ona efoliga mai o le a matapogia letama. Na ou fai atu iai, “E te iloa oe,ta o ese ma le nofoaafi pe a toetu.” Na ou tago atu ua ta’ita’ilona lima ina ua ma o ese ma lenofoaafi, ma ma savavali sa’oloa lava i le telefoni. Na ouviliina le telefoni a Marya a o tutu lava le tama i o’u tafatafa. Naumi lava o tatagi le telefoni.Mulimuli ane ona faamatala mailea e Marya e faapea, e seaseaona ia taliina le telefoni ona eleai lava ni telefoni mo ia. Aeona e leai ma se isi i le fale i letaimi lea na o ia, o lea na iataliina ai. Ina ua tali mai i la’u telefoniona ou faamatala lea iai poo aia’u, ma ou fai iai e faamatala maipe faapefea foliga o lona to’alua.Na tau faaletonu Marya i la’ufesili, ae na oo lava inafaamatala mai foliga o lonato’alua. Na ou toe fesili iai poofea tonu na nofo ai i Teperenese,ona ia ta’u mai lea. Na ou fai iaie faatali laitiiti mai i le telefoni.Na ou liliu ane ma ou fesili iaPasikini pe o le tuatusi lea nanonofo ai i Teperenese ma lonato’alua, ae tali mai ma le fiafia,“Ioe!” Ona ou toe fai atu lea iai, “Auae te soona fiafia i pe lou fatu. Ole a e oo i se mea uiga ese i letaimi lenei. Tago mai i le telefoni

lea. Tago mai! Talanoa loa ilou to’alua lena e faatali mai! “ Na pupu tetele mata o Pasikinima tuu le telefoni i lona taliga,ma faalogo i le leo o lona to’alua.Ona fai atu ai lea ma le tagi, “OPela Pasikini lenei. O Pela!Marya! Marya! O Pela!” Ua‘ou vaai atu o le a solovi ifo lavaPela i le tagi ma le fiafia, ona outago atu lea ua aumai le telefonimai lona lima. Na ou talanoa iaMarya ma ou fai iai, “Faatali maiiina. O lea o le a ou tuli atua louto’alua lua te feiloai. Na o ninai minute ona taunuu atu lea.” Ua tagi Pela pei se tamaitiitima fai mai. “O lo’u to’alua. Olo’u to’alua. Talofa e o si o’uto’alua! Aue e!” Na ou mafaufau ma te o maPela Pasikini. Ae na ou toemanatu, o le taimi lea, e mo na oia lava ma lona to’alua. E le tatauona faalavelave iai se isi. Naou telefoniina le taxi, totogi mafaasino iai le address e momoliiai Pela. Ona ma faatofa ai lea. Ina ua matou feiloa’i i se asomulimuli ane, ona faamatala mailea o Marya. “Ou te le manatuape na faapefea ona ma feiloai.Na o le ma fetagisi ma fusifusile mea na fai. Ma te le talitonu ile mea ua oo ia ma’ua. A o o’ufaatali mo le taxi e alu atu ai Pela,ae ou alu i le fa’ata ma ‘ou vaaiiai pe o lelei o’u foliga. Ina uatu le taxi i luma o le fale, na oufaatalitali ma le popole, ne’i osoatu i fafo le tagata e le o Pela.” Ae fai mai Pela, “O le mea nafaia e le Atua. A na leai le Atuama te le toe feiloai ma Marya!” tusia e Paul Deutschman faamatalaina e Afemata T. Apelu Aiavao

“Tago! Tago ile Telefoni!Talanoa loa ilou To’alua!”

Mai le Faatonu: O le nofoagalea na fasiotia ai e Hitila tagata

Iutaia i le tala lenei, o Osuisi, eiPolani. O Polani, sa fai le lafeagaiga ma le malo o Peretania,a osofa’ia le isi e se fili, e sau leisi e fesoasoani mai. Ina uaosofa’ia Polani e Siamani i letausaga e 1939, mafaato’ilaloina, ona oso mai ai loalea o Peretania e fesoasoani iaPolani e tusa ai o tuutuuga o le lafeagaiga. Ona amata ai lea o leTaua Tele Lonalua a le Lalolagi- 1939-1945. Ma amata ai onaao mai e Hitila (Adolf Hitler) leta’ita’i o Siamani tagata Siu(Jews), mai lea atunuu ma leaatunuu o Europa oloo ta’ape’apeai i tafeaga, ma ave i nofoaga uafaia e Siamani e fasioti ai, e peio Osuisi i Polani. E ola ane letaua, a ua atoa le ono miliona(6,000,000) tagata Iutaia (Jews)ua fasiotia e Hitila. Fuafua ane ile faitau aofa’i o tagata Samoa ilenei vai taimi e na o le 185,000,ona iloa ai lea, o se mea uiga esena fai e Hitila i tagata Iutaia. Na ola le Taua Tele Lonalua ale Lalolagi i le 1945, ona faatuinaai lea e atunuu o le lalolagi leFaalapotopotoga o MaloAufaatasi i Niu Ioka. Ma o letausaga e 1947 na faamatuuinaatu ai e le Malo o Peretania levaega sa pule ai faa-kolone, oPalesitina, i Malo Aufaatasi inaia faatuina ai le malo fou oIsaraelu, lea oloo iai nei i nei onapo. Na vaevaeina Palesitina eMalo Aufaatasi ia Isaraelu,Ioritana ma Aikupito, Olaueleele lava ia sa iai Isaraelu iaso o le Feagaiga Tuai oi le TusiPaia, a ua nofoia e tagata ArapiPalesitina. O le mafuaaga lenao le eseesega lea oloo fai nei iia atunuu. E tele foi isi malo salatou pulea le laueleele lea oPalesitina, lea e ta’ua i le TusiPaia o le nuu o Kanana, a o le’i

faaauau itulauy e 12

A Page for YouthItulau mo Tupulaga Talavou

fanau mai le Mesia, e pei o maloo Papelonia, Roma ma Eleni. OKanana lea na pulea e Isaraeluina ua foi mai i le nofo pologa iAikupito. O le te’a o lona tolu o senituritalu ona fanau mai le Mesia, aeamata pulea e tagata Moselemulea laueleele, seia oo inafaatoilaloina foi latou i letausaga e 1900. E na o le 100tausaga na pulea ai le laueleelelea e ‘autau a Kerisiano lea eta’ua o Crusaders ina ua mavaele fanau mai o le Mesia. Ona ua oso Peretaniafesoasoani ia Polani, ona oso ai

lea o le malo o Iapani ua ‘au maSiamani ma ia osofa’ia malo e ilalo o Peretania i le Pasefika. Ele’i oo mai i Samoa fitafitaSiamani, e le’i oo mai foi fitafitaIapani, ae na tumu Samoa i fitafita(malini) Amerika lea na latoufausia le malae vaalele i Faleolomo o latou vaalele tau, ma lealatele mai Leulumoega iLotofaga Safata, lea sa iai se isio latou nofoaga mo o latou vaatauma fitafita. Na ala ona oo maifitafita Amerika i Samoa ona ole puipuiga o motu o le Pasefikamai ‘autau a le malo o Iapani uasosolo mai ma latoufaato’ilaloina le tele o malo oAsia ma motu o le Pasefika. Na faato’a uma lea taua ina uafaapa e Amerika uluai pomuatomika (atomic bomb) iNagasaki ma Hirosima i Iapani,ma siilima ai Iapani. O le pomuatomika i Hirosima e sili atu i le200,000 tagata na maliliu ai. A

“Tago! Tago ile Telefoni!Talanoa loa ilou To’alua!”

o pomu niukilia lea ua iai nei, ematua sili mamao atu lo latoumalolosi i lo pomu atomika. Ole mafuaaga lena o le taumafai oAmerika, Isaraelu ma isi atunuu,e taofi le faia o le pulu niukilia aIran (Peresia) i le taimi lenei. Mo le silafia e le pa’ia o leEkalesia, e leai ni a tatounusipepa i ia aso o le Taua Telea le Lalolagi, leai ni leit iofaalogologo, leai ni TV, pei onamanaia nusipepa ua iai nei e peio le Samoa Observer ma isi, aeo le Sulu Samoa sa lolomi atu aitala o le taua, ma faitau ai a matouauga tupulaga i na aso. E ese le tele o mea lelei uamaua e nei auga tupulaga, e peio taavale, moli eletise, digitalcamera, telefoni fe’avea’i,malaga i vaalele, vaa e la’u aitaavale i Savaii. Vaa fagota efai o latou afi ua mafai ai onatatou fagotaina o tatou samiloloto. Ma le anoano o isi meafou e le’i iai i la aso. - Afemata TunumafonoApelu Aiavao

Ua oo nei i le aso i le tausagae 1507 ua faauuina ai Luteru. Uatalia nei o ia e na te ta’ita’ia lesauniga o le Misasa(Faamanatuga). E atoa le masinao tolo lea sauniga ona e le avanoale tama o Luteru e auai atu ai ilea sauniga taua. Ina ua alu atule tama o Luteru i le sauniga, nailoga lona taunuu atu, ofaafeaoina atu o ia e ni tagatati’eti’e solofanua se to’aluasefulu, ma ina ua taunuu o ia, na

12. O LE SULU SAMOA Fepuari 2014

MATINI LUTERU1483 - 1546

O le Au’upega o le Toefuata’i O le sauniga o le Misasa Muamuana i’u i le to’ilalo ma le masalosalo

ia tuuina atu sa na meaalofa tupematua tele lava mo le monaseri. Na matua fiafia Luteru i le auaiatu o lona tama i lana ulua’isauniga, ma ia vaavaai ai i le tofiua oo o ia iai i lona olaga. Ae uilava ina matua uiga ese le taua olea aso mo Luteru, ae na i’u i lefaaletonu ma le vevesi o lonamafaufau. Na matua fefe o ia ile faatinoina o le Faamanatuga,aemaise lava le vaega lea e aveaai le areto ma le uaina o le tinoma le toto moni o Iesu, (o sevaega o talitonuga faa-Katoliko).

Na tata tetele lona fatu ma teteona tino ma ua sauni e sola esema le la’o’ai a le Alii. O leMisasa na fai ma mea e gatete aiona tino. Na fefe o ia i le AtuaSilisiliese ma lona auai atu i lesauniga e ala i le areto ma leuaina, ae na avea foi lea ma meae vaai ane ai o ia i le ipu o ‘u’u ilona lima oloo iai le Alii, ma uafaigata ai ona alu ese o ia. I lemanatu o Luteru, o le saunigaaupito maualuga lea ma le pa’iaua mafai ona auai atu iai letagata, ma o le faataunuuina o leasauniga ua matua faatauaina elona atunuu. O le faatinoga o leasauniga e le patele, o lona toefaatinoina lava lea o Kalevalio. O le faaletonu o le mafaufau o

MATINI LUTERULuteru i le taimi na ia faatinoinaai le Faamanatuga (Misasa), naia talanoa ai i lona tama ina uamae’a, pe o se a sona manatu. Nafesili i lona tama pe aisea namusu ai e avea o ia ma patele.Fai mai le tali a le tama o Luteru,ona e na te le’i usitaia le tulafonoo le ava lea i ona matua, lea uaoo ai i le tulaga o le tausi e la’uai la’ua lava i lo la tagata matutua. Ae na manatu Matini Luteru nate iloa le tali moni. Na talitonuo ia e tatau i le tagata onamulimuli i le ta’ita’iga a le Atuatusa lava pe o le a le fai mai otagata. Na manatu o ia, amulimuli o ia i le Atua, o le a leafaina ona matua pe ‘o ai e tausia.Ae afai e le mulimuli i le Atua, ole a puapuagatia i latou uma. Nauma le ita o le tama o Luteru inaua maliliu isi ona atalii e toaluai le faama’i mata’utia, ma iamaua foi ni fafatala e faapea uaoti foi ma Matini. Peitai ina uaia maua tala oloo ola pea Matini,ona ia faamagalo ai lea i lonaatalii ma faalelei mea uma i lola va. A o le’i faia lea faaleleiga,ae toe toto fo’i i le mafaufau oMatini e lona tama, se manatu natoe vevesi ai foi le mafaufau oMatini. Na tupu lea i le aso lavalea na faia ai e Matini lana uluaiMisasa. O le talitonuga o Matini, e tatauona iai se mea e faamaonia ailona valaauina, ma ia faamanatuai i lona tama le mea na tupu i letaimi i le togavao na taia ai o iae le faititili ma le uila i le po.Na tali leotele mai ma le ita letama o Matini, “Ae faapefea peafai o lena mea na tupu na o seagaga leaga?” O lona uiga ua fesili le tama oMatini pe le o lea mea o se tevoloo fia ta’ita’i seseina Matini ma

lona aiga mai le mea o latou fiafaia. Ua faaletonu nei lemafaufau o Matini - e faapefeaona ia faamaonia e le o se agagaleaga. Aua e talitonu le toatele otagata e oo lava i le tevolo emafai ona faailoa mai o ia o leagelu o le malamalama. Ua fana tonu lava lenei fesili ile fatu o masalosaloga o Matini.Ua oo nei ia te ia le lagona o le atuu lona tulituli’aupu o lonafaapa’iaina atoatoa. Tasi le meao le a faamalieina ai lona loto, ole faatigaina lea o lona tino. Ipo e lafoa’i ai e ia ona ‘ie’afupalanikeke ia e tufa mai momonike uma o le monaseri, i lonataumafai lea e faatigaina lonatino. Ua anapogi to’atasi foi inaia faamalieina ai lona lava loto.Ae oo lava foi i le anapogi etumau pea i lona mafaufau lefesili: “Ua lava ‘ea la’uanapogi?” E sili atu foi onafiafia o ia i le Leni i lo le Eseta,ona e manatu o ia, o le Leni o lefaamanatuina lea o osiga taulaga. Sa fefo’ifo’ia’i pea lonamafaufau i mea e lua, o lonamitamita lea i le tele o anagaluega ua fai, ma lona lua, o lonamafatia lea i masalosaloga ma lele mautonu.

O Agaga Faalelotu o le a fasiotia oe. E le mafai ona e faamalieina leagaga faalelotu. Ua faafia selauona ou fai atu lea manatu, ma ole a ou toe fai atu. I a’u malaga etele ua soo faafia ai le lalolagi,na ou fesaga’i ai ma le tele oituaiga mea leaga e tele ma agagatau faasese. Ae leai se isi o iamea e sili atu ona leaga i lo leagaga faalelotu. E tau lafilafimai i se mea ona ‘e manatu lea ole la e auauna i le Atua. O lonanatura e leaga, loto leaga,

O LE SULU SAMOA Fepuari 2014 13.

faaauau itulau e 16

matau’a, ma ‘ono’ono. O seagaga fia fasioti tagata ae ‘ofumai i foliga lelei. Na te faia meae ta’ita’iina ai le tagata i leagasala, le mea sese, ma letuugamau. O se tasi lea o agagasa i tua atu o le faalataina oKeriso. E te le mafai onafaamalieina, e te le mafai foi onafaamalieina le Atua i lou faia olea mea. I nei aso, e le o toe susunuolaina e agaga faalelotu mafasioti faamaturo nisi, e pei onasa fai ai i la uluai tausaga o leEkalesia Kerisiano. Ae iai uigafaatupu faalavelave oloo tumu ile agaga faalelotu, lea efaaleagaina tagata, i le taufaasese ma le tau faaleaga. Etatau ona tatou mataala iai. Amuimuia se tagata, aua tatou teauai i lea muimuiga, ae tatousailiili le mea moni mafesoasoani i le faatinoina o lemea moni. Ua sui uiga o Matini. Uataumafai o ia e faamalieina leAtua. Peitai ua mae’a onafaamalieina le Atua i le toto olona Alo. O le mea moni, o leagaga faalelotu lea e le o mafaiona faamalieina, lea e taumafaie toso Matini i lona tuugamau. Etasi lava le mea o mana’o iaiMatini, o le talia lelei lea o ia ele Atua. O lona faamoemoe atoao le iloa lea pe faapefea onaavea o ia ma uo a le Atua. Namanatu o ia o lona maua o lefaamagaloga a le Atua ona paulea o le ala na te maua ai. Onata’uta’u ai lea o ana agasala i leapatele ma lea patele ma leapatele, fai faafia, ae lefaamalieina lava lona loto.

Galuega, Galuega, Galuega? I le tusi o Hosea 4:6 oloo faimai ai le Tusi Paia o tagata o le

14. O LE SULU SAMOA Fepuari 2014

SAUNIGA LOTU TAEAO MA AFIAFI O ASO SA MAVAIASO TAITASI

EFKS TVMATAGALUEGA O A’OA’OGA KERISIANO

LOTU A TUPULAGA1 Aso Sa, 9 Fepuari 2014 6.00am/6.00pm Faitoaga Tolua FS

Matagaluega A’oa’oga Kerisiano (Fa’aauau faigalotu Pulega Aleipata – EFKS Satitoa)

2 Aso Gafua, 24 Fepuari 2014 6.00am/6.00pm Anzac Tuala FSMatagaluega A’oa’oga Kerisiano

3 Aso Lua, 25 Fepuari 2014 6.00am/6.00pm Maleifua Tanielu FSMatagaluega A’oa’oga Kerisiano

4 Aso Lulu, 26 Fepuari 2014 6.00am/6.00pm Peteru Seiuli FS Matagaluega Aoaoga Kerisiano

5 Aso Tofi, 27 Fepuari 2014 6.00am/6.00pm Tepatasi Tafili FSMatagaluega Aoaoga Kerisiano

6 Aso Faraile, 28 Fepuari 2014 6.00am/6.00pm Ietitaia Solipo FS Matagaluega Aoaoga Kerisiano

7 Aso Toonai, 29 Fepuari 2014 6.00am/6.00pm Philip Vili FSMatagaluega Aoaoga Kerisiano

FAASALELEAGAPULEGA SALEGA

1 Aso Sa, 2 Mati 2014 6.00am/6.00pm Tavita Roma FTEFKS Salailua

2 Aso Gafua, 3 Mati 2014 6.00am/6.00pm Talosaga Hitila FS Aso Lua, 4 Mati 2014 6.00am/6.00pm Talosaga Hitila FS

EFKS Siutu

3 Aso Lulu, 5 Mati 2014 6.00am/6.00pm Pulemau Seve FS Aso Tofi, 6 Mati 2014 6.00am/6.00pm Pulemau Seve FS

EFKS Foailalo

4 Aso Faraile, 7 Mati 2014 6.00am/6.00pm Faasavala Leilua FS Aso Toonai, 8 Mati 2014 6.00am/6.00pm Faasavala Leilua FS

EFKS Faiaai

5 Aso Sa, 9 Mati 2014 6.00am/6.00pm Simalu Kovati FS EFKS Taga

6 Aso Gafua, 10 Mati 2014 6.00am/6.00pm Apelu Semu FSAso Lua, 11 Mati 2014 6.00am/6.00pm Apelu Semu FS

EFKS Fogatuli

7 Aso Lulu, 12 Mati 2014 6.00am/6.00pm Ionatana Tupolo FS Aso Tofi, 13 Mati 2014 6.00am/6.00pm Ionatana Tupolo FS EFKS Vaipua

O LE SULU SAMOA Fepuari 2014 15.

Lauga Mo le SuluSamoa 2014

Ianuari Andy Leavasa FS AmerikaFepuari Iosia Evile FT HawaiiMati Siaki Brown FS NiusauueleseAperila Kolio Tovio FS VitoriaMe Lance Tautiepa FS KuiniselaniIuni Nove Vailaau FS Niu Silai SauteIulai Petaia Lokeni FS ManukauAokuso Iatua Mulu FS AukilaniSetema Aila Patea FS Apia SasaeOketopa Maselino Sului FS ApiaNovema Reupena Nofoaiga FS FaleataTesema Luapene Nepo FS Malua

Lauga Mo le SuluSamoa 2015

Ianuari Simeona Perefoti FS AanaFepuari Timoteo Momoemausu FS Lepa/Lotofaga/

AleipataMati Kelekolio Sanele FS Falealili SisifoAperila Simalu Kovati FS FaasaleleagaMe Alesana Afamasaga FS ItuotaneIuni Afa Afato FS FitiIulai Alapi Eti FS Amerika SamoaAokuso Maafala Lima FS Kolisi MaluaSetema Faitoaga Tolua FS Aoaoga KerisianoOketopa Vavatau Taufao FS Ofisa o AogaNovema Epati Setefano FS Ofisa Ioane ViliamuTesema Tanoa Tunupopo Galuaga Faamisionare

2016 Toe foi atu i Amerika seia oo mai ia Malua i se lisi fou

Lisi o e uaFaamanuiaina

i le SuegaUlufale moMalua 2013Aneteria Ulutui

(Niusauelese)Arthur Milo

(Manukau)Atapana Lau

(Faleata)Clark Stowers

(Ituotane)Faamoana Leaupepe

(Falealili Sisifo)Faauli Maiava

(Falealili Sisifo)Iese Uele(Aukilani)

Junior Panapa(Faleata)

Peia Lesatele(Itu o Tane)

Pelema Taulapapa(Aukilani)

Peniamina Faalave(Manukau)

Steven Palala(Falealili Sisifo)

Tutoatasi Toalima(Apia Sasae)

Vaegatootoo Magele(Faasaleleaga)

Valoaga Ropati(Manukau)

Conscience is a walkie-talkie setby which God speaks to us.

16. O LE SULU SAMOA Fepuari 2014

MATINI LUTERU

8 Aso Faraile, 14 Mati 2014 6.00am/6.00pm Laneselota Opetaia FAso Toonai, 15 Mati 2014 6.00am/6.00pm Laneselota Opetaia FS

EFKS Fagafau

9 Aso Sa, 16 Mati 2014 6.00am/6.00pm Aukuso Faamate FSEFKS Samata

PULEGA PALAULI1 Aso Gafua, 17 Mati 2014 6.00am/6.00pm Faaletonu Tua FS

Aso Lua, 18 Mati 2014 6.00am/6.00pm Faaletonu Tua FS EFKS Maota

2 Aso Lulu, 19 Mati 2014 6.00am/6.00pm Uili Konelio FSAso Tofi, 20 Mati 2014 6.00am/6.00pm Uili Konelio FS

EFKS Faaala

3 Aso Faraile, 21 Mati 2014 6.00am/6.00pm Fereti Sefo FSAso Toonai, 22 Mati 2014 6.00am/6.00pm Fereti Sefo FS

EFKS Vaitoomuli

4 Aso Sa, 23 Mati 2014 6.00am/6.00pm Leaso Tupai FTEFKS Gautavai

5 Aso Gafua, 24 Mati 2014 6.00am/6.00pm Faamanuia Faaaliga FSAso Lua, 25 Mati 2014 6.00am/6.00pm Faamanuia Faaaliga FSEFKS Papa (Puleia)

Atua ua faaumatia ona o le leai ose poto. O ala pi’opi’o sa aafiaai faifeau i tausaga o le fofoainamai o le Ekalesia Kerisiano, leasa fai ai lava e tagata le tele o alatou tulafono ae tuu le finagaloo le Atua. A uma le aoga o iafaiga fou, ona toe sui foi lea inisi faiga, ae tuu lava le finagaloo le Atua. O lagona agasala ma le fefe, olagona ia e lua sa taofiofia ai ele Ekalesia tagata ina ia tumaupea lo latou o mai i le lotu. O lelatou faiga sa fai e uiga i le oti,le malaia, parataiso, ma lemalologa faaalasopo i le va oluga ma lalo nei (purgatory), (ose nofoaga mo tagata e le atoatoaona lelei mo le manuia i le lagi,ma i latou e le leaga tele e tatauai ona le o i le manuia), ua mafua

ai ona faia e le pope ma lanapule’aga se faiga e faamautu aile lotu ma lona tamaoaiga mafaaitiitia ai lagona agasala otagata. Na a’oa’o e faifeau e faapeaoloo iai se faiga faafaletupe i lelagi, oloo teuina ai i ona anatetele mea lelei ua le ausia etagata i lo latou olaga. Na latoua’oa’o tagata pe faapefea onasiitia mai ia lelei mai lea ana i alatou teuga lelei, ina ia atoatoaai i latou pe a latou tutula’i atu iluma o le Atua. Na a’oa’o e patele e faapea oIesu, Maria ma tagata pa’ia, nasili atu so latou lelei nai lo lemea e tatau ai mo lo latou saoatu i le lagi. O o latou lelei ia nasili o loo ua teuina i faigafaafaletupe i le lagi ma o ia mea

oloo vaaia e le pope. O lelei ia,e ta’ua o “lelei faaputu”, poo“meataua lelei”, e mafai onamaua e tagata lautele i lo latoufaia lea o ni galuega e faatonuinamai e patele, e fuafua i agasalaua ta’uta’u e tagata. O gaoioigaia sa ta’ua o “galuega”. Safaamaonia lea i le tuuina mai ose lisiti e faamaonia ai sefefaataua’iga ua fai, sa lauiloa iia aso o le indulgence, (o le soloieseae le pope, o le agasala ina uafaamagaloina). Na o le pope na tefuafuaina pe fia ni tausaga e tatauona to’esea mai lou faasalaga ipulekatolio (purgatory). Aua foi, ole pope na o ia lea o le sui o SagatoPeteru lea e na o ia e iai ki i le maloo le lagi - e pei ona fai mai talitonugafaa-Katoliko Roma. mai le tusi: “God’s Generals”, tusia e Roberts Liardon faamatalaina e Afemata T. Apelu Aiavao (e faaauau ia Mati)

SAUNIGA LOTU TAEAO MA LE AFIAFI EFKS TV

O LE SULU SAMOA Fepuari 2014 17.

SAUNIGA LOTU TAEAO MA LE AFIAFI EFKS TV6 Aso Lulu, 26 Mati 2014 6.00am/6.00pm Mose Tanielu FS

Aso Tofi, 27 Mati 2014 6.00am/6.00pm Mose Tanielu FSEFKS Puleia

7 Aso Faraile, 28 Mati 2014 6.00am/6.00pm Epati Amosa FSAso Toonai, 29 Mati 2014 6.00am/6.00pm Epati Amosa FSEFKS Sili

8 Aso Sa, 30 Mati 2014 6.00am/6.00pm Niulala Kupa FSEFKS Tafua-tai

9 Aso Gafua, 31 Mati 2014 6.00am/6.00pm Siaosi Leleimalefaga FSAso Lua, 1 Aperila 2014 6.00am/6.00pm Siaosi Leleimalefaga FSEFKS Vailoa

PULEGA SAFOTULAFAI1 Aso Lulu, 2 Aperila 2014 6.00am/6.00pm Titi Eteuati FS

Aso Tofi, 3 Aperila 2014 6.00am/6.00pm Titi Eteuati FSEFKS Salelologa

2 Aso Faraile, 4 Aperila 2014 6.00am/6.00pm Faamate Pua FS Aso Toonai, 5 Aperila 2014 6.00am/6.00pm Faamate Pua FS

EFKS Salelavalu

3 Aso Sa, 6 Aperila 2014 6.00am/6.00pm Solomona Tuatagaloa FT EFKS Lalomalava

4 Aso Gafua, 7 Aperila 2014 6.00am/6.00pm Tonu Peleseuma FSAso Lua, 8 Aperila 2014 6.00am/6.00pm Tonu Peleseuma FSEFKS Iva

5 Aso Lulu, 9 Aperila 2014 6.00am/6.00pm Esera Aumua FSAso Tofi, 10 Aperila 2014 6.00am/6.00pm Esera Aumua FSEFKS Sapapalii

6 Aso Faraile, 11 Aperla 2014 6.00am/6.00pm Mafi Taveuni FSAso Toonai, 12 Aperila 2014 6.00am/6.00pm Mafi Taveuni FSEFKS Fusi

7 Aso Sa, 13 Aperila 2014 6.00am/6.00pm Ioane Viliamu Samoa FSEFKS Fogapoa

8 Aso Gafua, 14 Aperila 2014 6.00am/6.00pm Tesimeta Afamasaga FSAso Lua, 15 Aperila 2014 6.00am/6.00pm Tesimeta Afamasaga FSEFKS Fatausi

PULEGA AMOA1 Aso Lulu, 16 Aperila 2014 6.00am/6.00pm Alofa Ale FS

Aso Tofi, 17 Aperila 2014 6.00am/6.00pm Alofa Ale FSEFKS Faga (Luua)

2 Aso Faraile, 18 Aperila 2014 6.00am/6.00pm EFKS LanoAso Toonai, 19 Aperila 2014 6.00am/6.00pm EFKS Lano

18. O LE SULU SAMOA Fepuari 2014

3 Aso Sa, 20 Aperila 2014 6.00am/6.00pm Kaleve Leifi FT EFKS Saipipi

4 Aso Gafua, 21 Aperila 2014 6.00am/6.00pm Lafolafo Amituanai FSAso Lua, 22 Aperila 2014 6.00am/6.00pm Lafolafo Amituanai FSEFKS Saasaai

5 Aso Lulu, 23 Aperila 2014 6.00am/6.00pm Faataualofa T. Mata’i FSAso Tofi, 24 Aperila 2014 6.00am/6.00pm Faataualofa T. Mata’i FS

EFKS Asaga

6 Aso Faraile, 25 Aperila 2014 6.00am/6.00pm EFKS PuapuaAso Toonai, 26 Aperila 2014 6.00am/6.00pm EFKS Puapua

7 Aso Sa, 27 Aperila 2014 6.00am/6.00pm Fiafia Toleafoa FSEFKS Siufaga (Faga)

MATAGALUEGA ITUOTANEPULEGA GAGAIFOMAUGA1 Aso Gafua, 28 Aperila 2014 6.00am/6.00pm Anthony Kosena FS Aso Lua, 29 Aperila 2014 6.00am/6.00pm Anthony Kosena FS

EFKS Paia

2 Aso Lulu, 30 Aperila 2014 6.00am/6.00pm Vavae Maua FS Aso Tofi, 1 Me 2014 6.00am/6.00pm Vavae Maua FS EFKS Samauga

3 Aso Faraile, 2 Me 2014 6.00am/6.00pm EFKS Manase Aso Toonai, 3 Me 2014 6.00am/6.00pm EFKS Manase

4 Aso Sa, 4 Me 2014 6.00am/6.00pm Tanielu. T Apineru FT EFKS Safotu

5 Aso Gafua, 5 Me 2014 6.00am/6.00pm Lauititi Vaega FS Aso Lua, 6 Me 2014 6.00am/6.00pm Lauititi Vaega FS EFKS Matavai

6 Aso Lulu, 7 Me 2014 6.00am/6.00pm Alesana Afamasaga FS Aso Tofi, 8 Me 2014 6.00am/6.00pm Alesana Afamasaga FS EFKS Lefagaoalii

7 Aso Faraile, 9 Me 2014 6.00am/6.00pm Vaueli Sanerivi FS Aso Toonai, 10 Me 2014 6.00am/6.00pm Vaueli Sanerivi FS EFKS Faletagaloa

8 Aso Sa, 11 Me 2014 6.00am/6.00pm Panapa To’o FS EFKS Sasina

9 Aso Gafua, 12 Me 2014 6.00am/6.00pm Mani Nepo FS Aso Lua, 13 Me 2014 6.00am/6.00pm Mani Nepo FS EFKS Fatuvalu

10 Aso Lulu, 14 Me 2014 6.00am/6.00pm Pinelo Magele FSAso Tofi, 15 M 2014 6.00am/6.00pm Pinelo Magele FS

EFKS Fagaee

O LE SULU SAMOA Fepuari 2014 19.

11 Aso Faraile, 16 Me 2014 6.00am/6.00pm Penaia Europa FSAso Toonai, 17 Me 2014 6.00am/6.00pm Penaia Europa FS

EFKS Aopo

12 Aso Sa, 25 Me 2014 6.00am/6.00pm Malo Tanielu FSEFKS Letui

PULEGA SINI I MATU1 Aso Sa, 18 Me 2014 6.00am/6.00pm Toese Peleti Toailoa FT

2 Aso Gafua, 19 Me 2014 6.00am/6.00pm Siaki Brown FS

3 Aso Lua, 20 Me 2014 6.00am/6.00pm Elama Alao FS

4 Aso Lulu, 21 Me 2014 6.00am/6.00pm Gafoa Faitua FS

5 Aso Tofi, 22 Me 2014 6.00am/6.00pm Isaako Patea FS

6 Aso Faraile, 23 Me 2014 6.00am/6.00pm Iosefa Iuvale FS

7 Aso Toonai, 24 Me 2014 6.00am/6.00pm Tanielu Lemalu FS

PULEGA GAGA’EMAUGA1 Aso Gafua, 26 Me 2014 6.00am/6.00pm Palemia Tauiliili FS Aso Lua, 27 Me 2014 6.00am/6.00pm Palemia Tauiliili FS

EFKS Samalaeulu

2 Aso Lulu, 28 Me 2014 6.00am/6.00pm Pule Kolisi Tuasivi Aso Tofi, 29 Me 2014 6.00am/6.00pm Pule Kolisi Tuasivi

3 Aso Faraile, 30 Me 2014 6.00am/6.00pm Silupe Siaki FS Aso Toonai, 31 Me 2014 6.00am/6.00pm Silupe Siaki FS EFKS Satoalepai

4 Aso Sa, 1 Iuni 2014 6.00am/6.00pm Solinuu Paiaaua FT EFKS Patamea

5 Aso Gafua, 2 Iuni 2014 6.00am/6.00pm Sileli Tauaifaiga FS Aso Lua, 3 Iuni 2014 6.00am/6.00pm Sileli Tauaifaiga FS EFKS Fagamalo

6 Aso Lulu, 4 Iuni 2014 6.00am/6.00pm Kerisimasi Fiti FS Aso Tofi, 5 Iuni 2014 6.00am/6.00pm Kerisimasi Fiti FS EFKS Avao

7 Aso Faraile, 6 Iuni 2014 6.00am/6.00pm EFKS Saleaula Aso Toonai, 7 Iuni 2014 6.00am/6.00pm EFKS Saleaula

8 Aso Sa, 8 Iuni 2014 6.00am/6.00pm Maiseli Matamu FS EFKS Lelepa

PULEGA ITU ASAU1 Aso Gafua, 9 Iuni 2014 6.00am/6.00pm Toese Tuia FS Aso Lua, 10 Iuni 2014 6.00am/6.00pm Toese Tuia FS EFKS Sataua

20. O LE SULU SAMOA Fepuari 2014

2 Aso Lulu, 11 Iuni 2014 6.00am/6.00pm Leauma Faletoese FS Aso Tofi, 12 Iuni 2014 6.00am/6.00pm Leauma Faletoese FS

EFKS Falealupo uta

3 Aso Faraile, 13 Iuni 2014 6.00am/6.00pm Gutu Faasau FS Aso Toonai, 14 Iuni 2014 6.00am/6.00pm Gutu Faasau FS EFKS Avata4 Aso Sa, 15 Iuni 2014 6.00am/6.00pm Amuia Seuala FT EFKS Papa

5 Aso Gafua, 16 Iuni 2014 6.00am/6.00pm Faauuga Pula FS Aso Lua, 17 Iuni 2014 6.00am/6.00pm Faauuga Pula FS EFKS Auala

6 Aso Lulu, 18 Iuni 2014 6.00am/6.00pm Alapati Faataitai FS Aso Tofi, 19 Iuni 2014 6.00am/6.00pm Alapati Faataitai FS

EFKS Tufutafoe

7 Aso Faraile, 20 Iuni 2014 6.00am/6.00pm Kirisimasi Okesene FS Aso Toonai, 21 Iuni 2014 6.00am/6.00pm Kirisimasi Okesene FS EFKS Vaisala

8 Aso Sa, 22 Iuni 2014 6.00am/6.00pm Namaia Tuiletufuga FS EFKS Falealupo tai

FAIGALOTU I LE RADIO 2APSAUNIGA AFIAFI O ASO SA RADIO 2AP

ASO FAILOTU EFKS MATAGALUEGA26/01/2014 Faalenuu Tagataese FS Levili Apia i Sasa’e09/02/2014 MATAGALUEGA O A’OA’OGA KERISIANO02/03/2014 Ioane Viliamu Samoa FS Fogapoa Faasaleleaga13/04/2014 Fuata’i Simanu FS Satalo Falealili Sisifo18/05/2014 Toese Peleti FT Niusauelese01/06/2014 Avele Utumapu FS Apolima-uta Aana01/07/2014 Nukulaelae Iati FS Samusu Lepa, Lotofaga Aleipata24/08/2014 Efu Efu FS Aai-o-Niue Apia14/09/2014 Savelio Ah Colt FS Malie Malua05/10/2014 KOLISI FAAFAIFEAU I MALUA09/11/2014 Eletise Suluvale FS Toamua Faleata14/12/2014 Gutu Faasau FS Avata Ituotane

FAIGALOTU AFIAFI VAIASO RADIO 2AP

27-29/01/2014 Tafai Galumalemana FS Faleapuna Apia i Sasa’e30/01-01/02/204 Siaosi Leleimalefaga FS Lona Apia i Sasa’e10-15/02/2014 MATAGALUEGA A’OA’OGA KERISIANO

O LE SULU SAMOA Fepuari 2014 21.

03-05/03/2014 Titi Eteuati FS Salelologa Faasaleleaga06-08/03/2014 Faamate Pua FS Salelavalu Faasaleleaga14-16/04/2014 Reupena Leau FS Piu Falealili Sisifo17-19/04/2014 Iakopo Pese FS Saleilua Falealili Sisifo19-24/05/2014 Toese Peleti Toailoa FT Niusauelese02-04/06/2014 Piilua Sao FS Lepuia’i Aana05-07/06/2014 Maluelue Pone FS Salua-tai Aana14-16/07/2014 Mose Lata FS Ulutogia Lepa, Lotofaga Aleipata17-19/07/2014 Timoteo Momoemausu FS Mutiatele Lepa, Lotofaga Aleipata25-27/08/2014 Fuao Fuimaono FS To’omatagi Apia28-30/08/2014 Talalelei Tuafafo FS Mulinuu Apia15-17/09/2014 Muta Papalii FS Lepale Malua18-20/09/2014 Uta Muaulu FS Fasitoo-uta Malua06-11/10/2014 KOLISI FA’AFAIFEAU I MALUA10-12/11/2014 Reupena Nofoaiga FS Elise fou Faleata13-15/11/2014 Peleti Solomona FS Lotopa Faleata15-17/12/2014 Alapati Faata’ita’i FS Tufutafoe Ituotane18-20/12/2014 Toese Tuia FS Sataua Ituotane

FAIGALOTU TAEAO O LE VAIASO – RADIO 2AP 201427-29/01/2014 Dr. Taipisia Leilua FS Moataa Apia i Sasa’e30/01-01/02/2014 Setu Samitioata FS Maugafiafia Apia i Sasa’e10-15/02/2014 MATAGALUEGA O A’OA’OGA KERISIANO03-05/03/2014 Mafi Taveuni FS Fusi Faasaleleaga06-08/03/2014 Tesimeta Afamasaga FS Fatausi Faasaleleaga14-16/04/2014 Kelekolio Sanele FS Salani Falealili Sisifo17-19/04/2014 Pua Aumua FS Salesatele Falealili Sisifo19-24/05/2014 MATAGALUEGA NIUSAUELESE – AUSETALIA02-04/06/2014 Tepatasi Tuala FS Apolima-tai Aana05-07/06/2014 Ieremia Saufoi FS Faleū Aana14-16/07/2014 Malo Afia FS Aufaga Lepa, Lotofaga Aleipata17-19/07/2014 Faasalafa Alaovae FS Matatufu Lepa, Lotofaga Aleipata24-27/08/2014 Efu Efu FS Aai-o-Niue Apia28-30/08/2014 Faasalafa Vitaoa FS Vailima Apia15-17/09/2014 Luapene Nepo FS Afega Malua18-20/09/2014 Hemi Faaeafaleupolu FS Leauvaa Malua06-11/10/2014 KOLISI FA’AFAIFEAU I MALUA10-12/11/2014 Meatuai Faasavalu FS Vailoa-tai Faleata13-15/11/2014 Amosa Reupena FS Vaimoso Faleata15-17/12/2014 Sileli Tauaifaiga FS Fagamalo Ituotane18-20/12/2014 Leauma Faletoese FS Falealupo-uta Ituotane

Alofa i le Atua,Alofa i lou Tuaoi,Alofa ia OeAemaise lava pe afai e fai se mealeaga matuia e le lua te tuaoi i laufanau, poo lou toalua. E faigata ia i tatou ona tatou puleale amio a le isi tagata, poo le luate tuaoi. Le amio lea e oso ai lotatou ita ma le fia taui ma sui. Aua aoao mai lo tatou Alii Faaola,ia tatou alolofa atu i e tatou tetuaoi. O lona uiga, poo a uiga efai mai, faaali pea iai lo tatoualofa, agalelei, onosai,mataalofa, faapalepale, tausi iaima foa’i iai nisi o mea tatou temaua. Ma a fai a tatou lotu i leAtua, ma tatou ole atu ai ia te iamo ni manuia mo tatou, ia tatoutalosaga foi i le Atua mo nimanuia mo e tatou te tuaoi. Ae‘aua tatou e fetuu iai ma tatoufaapea, ‘Ua oti ai lava! Talosiaia mu ai lo latou fale!’

O le tala i le tamaitiiti ma lanatama’i ta’ifau. Ua fiu le tamaitiitie tau tago iai e sii ma milimili leulu, ae le mafai, e taufe’ai lavale tama’i maile. E lua leleivaiaso o tau faalata le tama’imaile. A o le isi taeao, e alu atule tamaitiiti, a ua na ona pulapulaalalo mai le maile.. Tagotagolemu atu loa le tamaitiiti, se’iaoo ina tau lona lima i le ulu o lemaile, milimili, sii mai. Ua siisiinei e le tamaitiiti le tama’i maile,ma talanoa iai, A ua eto tasi, etolua, se’ia oo lava ia tafiti letama’i maile ma taalo ma taetosolo mata ma alafau o letamaitiiti. Tele naunau a’oa’oga tatou temaua mai meaola, pei o le loi leaua faasino le tagata e vaavaai iaiina ia poto ai. Ae iai foi leaoaoga e maua mai le ta’ifau, male tata o lona si’usi’u pe a tatoutaunuu atu i le fale, ae tamo’esolo tuli moa e faaali ai lonafiafia i le vaai mai ia tatou.Letioa foi tusi e se isi le tala i le

siusiu o le maile, ma fai mai, anafaaali lo tatou fiafia i tagata e peiona tata le siusiu o le maile, eleai ni faalavelave e tutupu mai ilo tatou va ma isi tagata. O le alofa ia te oe, o le tausilelei lea o oe ma lou soifuamaloloina lelei, aua o oe o le falee sili ona fia afio ai le Alii, matatou oo ai i le mea oloo fai maiai le aposetolo: A o a’u, ua oule toe ola au, a o Keriso olooola i totonu ia te au.. O lona uiga, ia tatou tausi leleii o tatou tino, i mea’ai ma meainu lelei e tatou te malolosi aimo lana galuega e finagalo o iatatou te faia. Ia fua mai foi o tatoutagata i fua lelei faale-agaga - ole alofa, o le olioli, o le filemu,o le onosai, o le mataalofa, o leagalelei, o le faamaoni, o leagamalu, ma le amio mama. Manatua, e tafatolu le alofa etatau ona tatou fai, e pei onafinagalo ai lo tatou Alii Faaola##

22.. O LE SULU SAMOA Fepuari 2014

tusia eNotoa Tipo Mautagatamua

Taga - Faasaleleaga

E ui ina soloia mauga - ae totoea maa

Autu: “E ui lava ina ou savalii le vanu o le ata o le oti, ou te

le fefe lava.”

O le tauivi ma le ola finau, ole faamalosi ma le le faalogologotiga, aemaise le onosa’i i faigata,ma faalagolago i le malosi oKeriso, o lona taui o leMANUMALO. Ioe! e le fefe leola sa’ili malo. E le pala’ai ma faaauau itulau e sosoo ai

O Sa’afi’afiga o leManumalo fo’i i se mea e oo a i le oti.

O le oti, o le manumalo. O lemanumalo, o le fiafia. O le fiafia,o lagona ina ua i’u le tausiniogama faapaleina i le olioli efaavavau. O le molimau lea a lePoto o Solomona: E sili le aso eoti ai, nai lo le aso e fanau maiai. E ui ina pei o se mea taufaamata’u le oti i le manatu o letama pese Eperu, peitai, o le‘auga lava o lana mau, e le fefeai lava. O le oti, o le manuia o le tagatafaatuatua. Le tagata ua iamautinoa o lona ola ua i aao olona Alii o Keriso. Lea natautalatala ai foi le aposetolo -Aua o lo’u oti o lo’u manuia lea,a o lo’u ola ua ia Keriso ia. Ioe!

e taumatemate e a le oti o letagata o le Atua? O le tagata o leAtua na mautu lona talitonu i leAtua, e mautinoa lona manumalo.E fiafia e oti, aua pe ola pe oti, ole tagata lava o le Alii. O lefuaitau a le Kerisiano - ‘A fiafiae ola, fiafia foi e oti.’ (Love todie - love to live). Ia maua lefiafia e ola ai ma oti fiafia foi. Se a le aoga o le ola pe apologa? E auma le ola pe a lefiafia? Ae mafua i se a le fefe eoti? O le fefe, o le ola to’ilalo.O le ola pala’ai ma lefaalumaina. E fefe i ola e fefefoi i oti. O lona uiga ua leai seuiga o le ola pe a fefe. Aua uatutusa i le fefe le fiafia ma le olapologa. Ua tutusa i le fefe lemalamalama ma le pogisa. O leoso a’e ma le goto ifo o le la, ua

faigata lava i le fefe ona iloa leeseesega. Talofa e! ua leai sefaamoemoe pe a fefe. Ua leai sefiafia e maua. Ua na o lefaapologaina e le pala’ai ma le olato’ilalo. Ua galo i le fefe e iai leAtua o le manumalo ma le Alii o lefiafia. O le fu’a o le sa’olotoga e sisi pea manumalo. O le vii foi o le lotonuue lagi pe a manumalo. E pepesefiafia tagata uma ma alalaga leotetele pe a manumalo. Ioe! o le sisio le fu’a ma le lagi o le vii, o faailogaia o le manumalo. Pe a manumalo,ona maua lea o le fiafia. E lagona le fiafia o le loto ma titi’ea’e mone o le tino pe a faalogoina lei’uleo o le manumalo ua faapea mai:“Le auauna lelei e, ulufale mai i lefiafia o lou Alii.” Afai e manumalo,o lou pepa ulufale lea i le fiafia. Letagata na pologa i le fia faaeaina. Nagalo ia te ia foliga matuitui o tiga mafaigata. Na le fefe i se mea e tasi,ae lafoa’i uma lona malosi e saili aile manumalo. Le tagata ua na iloaatu ataata o le malamalama tele, male fiafia o le Malo o Keriso oloota’oto mai e pei o se fanua laugatasiua uma ona suotosinaina, o le a ooatu iai e fai mona. O le manumalo,o le saoloto mai lea i faaosoosoga ole ola to’ilalo. Ua le toe fai ma

pologa. Ua le toe fai ma auauna.Ua lafoa’i le pala’ai ma le fefevale,a ua pese fiafia ma nofo tupu faatasima Keriso. Afai e ola fiafia le Kerisiano, efaapena foi ona maua le manumaloma maua le fiafia o le Atua. Asuamalie le ola auauna ma faatuatuafaamaoni i le Toetu o Keriso, onatatou fiafia lea e faavavau. O la Iesu:“O a’u nei le toetu ma le ola. O le efaatuatua mai ia te a’u, e ui ina otiae ola lava ia.” Ioe, o le faamoemoefou lea e maua ia Keriso, pe a tatoumanumalo faatasi ma ia. Amanumalo, e logoitino o tagatafaatuatua uma. E mitamita foi le lotoo le Isaraelu moni, aua a agiagia lefu’a o le manumalo, ma lagi leotelele vii o pesega e faaleo ai le agagamitamita ia Ierusalema, ma letapua’iga i lona Atua soifua, e logole lagi ma gatete le lalolagi, aua ofaaaliga ia o le pule aoao ma lesilisiliese o lona alofa tunoa. E oliolile lagi i le tagata agasala e toatasi uasalamo, aua ua ia manumalo. E lefaigofie ona manumalo i se tauiviga.E fetaia’i ma faigata ma tiga. Efaaosoosoina e le faavaivai ma lefaafifilemu. A mapu mai i se tauiviga tele, pei’u mai foi se tausinioga o le fia iloapoo ai e faapaleina, ona pati lea o esa tapua’ia faiva ma lafo le faamalo.Ioe! o feofoofoaiga o le loto faafetaima le alaga o le olioli tele, ina ua tau

O Sa’afi’afiga o leManumalo

O LE SULU SAMOA Fepuari 2014 23.

le ‘ai o le faamoemoe, ma pale i lefiafia o le manumalo. Le tioa a saafi Paulo i le auuso iKorinito ma faapea a ia: “Faafetai ile Atua o le na te foa’iina mai lemanumalo ia te i tatou e ala mai i lotatou Alii o Iesu Keriso. O lenei o’uuso pele, ia outou tumau ma le lefaagaeetia, ia alualu lo outoufaamalosi i le galuega a le Alii ma lele aunoa, ina ua outou iloa e le semea faaleaoga lo outou tautiga i leAlii.” “PAULINA” - Malo le toa! Malole tau! Faafetai le pule. Faafetaigalue. Faafetai tauivi. Ua i’u loumalosi ma uma lou ola i feau lelei.E tele ou aoga ma faaaliga o lou olatauivi ma lou ola finau e pei onamolimauina e le aiga ma le nuu,aemaise o le Galuega pele a le Atua. Paulina, e ui lava ina ou savali i levanu o le ata o le oti, ou te le fefelava, aua ua e manumalo. Fai maile tasi tusitala poto: “Ou te le manatuua e pa’u; a ia e toe tu.” (“I’m notso concerned that you have fallen,but that you rise.”) Faamaulalo i leAtua ona o au auaunaga. Alu ma lefiafia oloo totoe pea a maa. O maana e toe tutupu ai isi mauga fou. Pe ua e mautofi i le malo nei, Pe ua e feagai ma Iesu? Sa e nofo sala i le to’asa, Poo ua maua e oe le lelei. Faafetai, molimau, I le toto taua o Iesu, Ua sisina ai ofu O le ‘au paia, E alofa Iesu ia te oe.

O E UA MALILIUVaivasa Vaeula Loli

Ropati Matia4 Fepuari 1941 - 22 Aokuso 2013

O le faletua o le tiakono matua(se tasi o tiakono faavae) o leneiaulotu fou, le Susuga ia Loli RopatiMatia. Sa fanau i Vaipu’a, Savaii ilona aiga ma lona nuu moni mai onamatua o Sua Vaeula ma Suesa Loli. Sa faaipoipo ia Ropati Matia i le

aso 11 Iulai 1960 i le EFKS i Vaipu’alava. E to’a 14 le la fanau, e toatoluua maliliu ae sefulutasi oloo soifuapea. O le aofai o e na tutupu mai iate ia e 68, o fanau a le la fanau mafanau a fanau a le la fanau. O le 38lenei o tausaga talu ona o latounofoia lo latou fanua i Nuu nei ma ole umi foi lea ma le tele o tausagatalu ona o ese mai ma Vaipua. Sa le mafai ona agai i se lotu elolotu tumau ai ona o le faigata oauala ma le tau mamao o le latou

nofoaga ma EFKS oloo tau latalataatu iai. Sei vagana o aso Sa oFaamanatuga, ona saili lea o se laauala e agai ai i le Lotu Metotisi iA’ele e lolotu ai. O le molimau lea alenei tama matua ia te a’u. O si a lafanau, e alu lava le tagata ia e su’ele lotu e lolotu ai ma a latou fanau.Ina ua afuafua le lotu i Nuu nei, o ila’ua lava faatasi ma le toatele o nisio tama ma tina sa tutu malosi mai ile faatuina ma le amataina o leneiaulotu fou i le aso 5/11/2012. O lela upu ia te a’u nei, ua tali mai leAtua ia la tatalo e ala i lotu EFKS e

24. O LE SULU SAMOA Fepuari 2014

O E UA MALILIUVaivasa Vaeula Loli

Ropati Matia4 Fepuari 1941 - 22 Aokuso 2013

lolotu ai ona ua tagata matutua foilo la soifua. O le pine o le la sailiga

i le Atua, o lea faato’a valu masinama aso e sefulufitu talu ona faatuinalenei aulotu, ae tuua e lenei tina lamatou mafutaga. O ia o le uluaimaliu a lenei aulotu. O le 7am o uluai sauniga lea ole aveeseina mai o lona tinomaliu mai le Falemaliu fou oLetoa Sefo Pa’u i Tafaigata. Oa’u sa taitaiina ma ua na o le peselava ma le tatalo sa faia ai; onamatou malaga ai lea i lona aiga iNuu e molimoli iai lona tinomaliu. O a’u foi sa taitaiina lonasauniga faale-aiga. O le itula e10am o lona toe sauniga i lematou Fale Tapua’i. O a’u sataitai ma faitauina le Tusi Paia.O talosaga sa nafa lea ma le

Palepa PapaliiFruean

28 Setema 1934 - 22 Tesema 2013

O le faletua o le tiakono i Apia.Peitai sa siitia mai i Vaivase Uta,ma nonofo ai, ma aulotu ai iTanoalei’a. Sa soifua mai i le aso 28Setema 1934, ae na faamanavainaana feau, i le aso 22 Tesema2013. Ma ua atoa ai le 79tausaga o lona soifua. O onamatua o Tietie Afi le tama a o

Makerita Papalii Ioane le tina. Olona nuu o Leulumoega Tuai. Safaaipoipo atu ia Julius NewlandFruean, poo Papalii Niulala e peiona sa lauiloa ai o ia. Na maliule tama i le 1971, ona tausia maiai lava lea e ia le la fanau. Eto’alima le fanau. O e na tutupumai ia te ia e to’a 36. Sa umi matele aso o faigaluega o ia i le faletalimalo o Aggies, ma o legaluega lava lenei sa tausi ai lonaaiga, ma faaaooga ai lana fanau,seia oo ina faamanuiaina leneifanau, i galuega lelei oloofaigaluega ai nei. O lona sauniga faale-aiga safaia lava i le falesa i Tanoalei’a.O au sa ta’ita’i, sa molimau lefanau ma ona aiga i le tina lototele, faatuatua, alofa mafaamaoni. Sa faatumulia lemalumalu i ona aiga, uo maaumeamamae, faapea foi leaulotu i Tanoalei’a. O lona toe sauniga sa faia lea ile aso 29 Tesema i le 11 i letaeao. O au sa ta’ita’i, o le

faifeau nofoaiga a le matouaulotu, le Susuga ia PepaTaavao. O le tama matua ia LoliRopati ma le fanau tama’ita’i eto’alua sa faia le molimau e tusa male latou mafutaga ma le tina. O leSusuga Faapa’ia Tariu FS sa faia lemolimau a le aiga. O le upufaamafanafana sa feagai ma leSusuga Misikopa Loli FS. O onatoe sauniga i le tuugamau i leFanuatanu fou o le Malo iTafa’igata, sa ou taitaiina ma matoufaatofa atu ai ia te ia i le pesefaamavae a le Au Kerisiano - “Talofauso e, tofaina oe. Ua sau le itupo emalolo. E ala oe pe a mavae le po.Tofa|! Tofa!” Tofa oe le tina Vasa. Ia manuialau malaga. Letaulau Poufa-Pesaleli FS EFKS Nuu - Faleata.

Susuga i le A’oa’o I’u mai Maluaia Tanoalei’a Tunupopo, namomoliina le sa o le tina. O leSusuga i le faifeau ia TunupopoPatu o le faafeagaiga aLeulumoega Tuai, sa faitauina leTusi Paia. A o le Susuga i leTausi Matagaluega Metotisi iaAsi Tuisalega, sa tatalo. O leSusuga Utufua Naseri sa sauniale upu faamafanafana mo le fanauma le aiga. O Makerita AgnesMisiolo Sofe na fai ma sui o lefanau e molimau i le mafutaga male tina. Sa molimau foi nisi olona aiga i Leulumoega, faapeafoi le aiga i Apia. O au na faialona molimau faale-agaga. “Naia tuu foi lona ola i lona lima.”Ona sosoo ai lea ma lonafalelauasiga i lona oliolisagatumau i lona aiga i Tanoalei’aVaivase Uta. Ona faatofa ai leai le pese a le auuso: “Talofa usoe, tofaina oe.” Tofa Palepamanuia tele lau malaga. Enefatu Lesa FS EFKS Tanoalei’a