Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
*https://www.videoblocks.com/video/white-abstract-technology-and-engineering-motion-background-with-plexus-elements-and-depth-of-field-settings-3d-rendering-swhtk6a_xiz2lnomo
istanbul teknik üniversitesi mimarlık fakültesi mimarlık bölümü
2018-2019 bahar yarıyılı
bitirme ödevi
A jürisi
Mimarlık Kültürü, Yaşam ve Buluş|ma Platformu
1. BİTİRME ÖDEVİ’NİN KONUSU VE YERİ
Mimarlık Kültürü, Yaşam ve Buluş/ma Platformu konulu Bitirme Ödevi, mimarlık-ortamı ile yaşam-ortamı ara kesitinde bir mekânın üretimini konu edinmekte; geçmiş ve bugün kadar geleceğe de bakarak bir yandan mimarlığı ve mimarları yerleşik üretim biçimlerinin ötesinde zenginleşen alternatif pratikler, süreçler ve ağlar ile kesiştirmeyi; bir yandan da mimarlık gündemine ilişkin böyle bir mekânın kamusal olarak sürekli ulaşılabilir, kullanılabilir olmasını niyet ve hayal etmektedir. Bu amacın kaynağı olarak görülen iletişim-etkileşim ihtiyacına aracı olabilecek ve karşılık verebilecek mekân kurgularına odaklanılarak; söz konusu mekânın, mimar bireyleri ve profesyonel ortaklıkları buluşturan değişmez bir merkez olması değil; birden fazla rolü, canlı-cansız aktörü buluşturucu/dağıtıcı-merkezsizleştirici, eşzamanlı ve devingen bir aktarıma olanak sağlaması beklenmektedir. Mimarlık bilgisi ve hizmetinin kendine dönük paylaşım ağı ile sınırlanmadığı; yerel, evrensel, güncel birikimin, amatör teşebbüslerin, mimar-olmayanlar ve mimarlığa uzak olanlar ile başlayacak diyalog ve üretimlerin hem gerçekleştiği hem de görünür kılındığı bir kamusallık hedefi taşımaktadır. Projenin, farklı arayüzleri ile öğrenci-mimar-kentliyi bir araya getiren ulusal ve uluslararası düzeyde etkinlik ve çalışmaların yapıldığı, mimarlık-tasarım unsurlarının çeşitli arayışlarla aktif şekilde kültürel etkileşime katıldığı, sürekli yaşayan bir buluş ve buluşma platformunu oluşturması düşünülmektedir.
Proje yeri olarak Beyoğlu ilçesi Dolapdere bölgesinde Piyalepaşa Bulvarı - Bahriye Caddesi ve Fişekhane Deresi Caddesi arasında kalan alan seçilmiştir.
2. BİTİRME ÖDEVİ JÜRİ ÜYELERİ
Çekirdek Jüri Üyeleri Prof. Dr. Ahsen Özsoy Doç. Dr. Elmira Gür Doç. Dr. Kerem Koramaz Araş. Gör. Mihriban Duman Araş. Gör. Ahmet Türel Doç. Dr. Pelin Dursun Çebi (Ön jüri üyesi) Dr. Öğr. Üyesi Hülya Arı Öğr. Gör. Dr. Haluk Sesigür Y. Mimar Hayriye Sözen (HS Mimarlık)
1
3. BİTİRME ÖDEVİ’NİN AMACI VE KAPSAMI
Bitirme Ödevi’nin amacı; öğrencinin Mimarlık Bölümü’ndeki eğitim-öğretimine ve dahil olduğu disipline yönelik bilgi ve becerisinin yeterli düzeyde olduğunu, mesleki yetkinliğe eriştiğini kanıtlayan çalışmasını kendi üretimi ile ve beklenen sürede ortaya koymasıdır. Bir yandan da, örgün mimarlık eğitiminin son aşaması olan Bitirme Projesi süresince karşılıklı yorum ve eleştiriler ile sağlanan etkileşim ortamının, mimar unvanını almaya aday mimarlık öğrencisinin alana yönelik düşünsel ve pratik yaklaşımına katkı koymayı sürdürmesi amaçlanmaktadır.
Bitirme Ödevi, konusu ve bağlamına ilişkin bir çerçevede yapılan araştırma ve analiz çalışmalarını da kapsamakla beraber, nihai olarak beklenenleri karşılayan bir mimari ürünün ortaya konacağı bir proje üretimidir.
4. BİTİRME ÖDEVİ’NİN YÜRÜTÜLMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ
Bitirme Ödevi süreci; “proje”, “ara jüri oturumları”, “yarıyıl eskizi”, “yarıyıl sonu jüri oturumu” olmak üzere dört aşamadan oluşmaktadır.
● proje:
Proje, öğrencinin verilen takvime uyarak programı ele alacağı, kendi düşünce, yaklaşım ve çabası ile sürdürerek geliştireceği ve tamamlayacağı bir üründür.
● program çalıştayı: Bitirme Ödevi sürecinin başlangıcında, programa yönelik bir çalıştay düzenlenmesi planlanmıştır. Söz konusu çalıştay, projenin hedef kullanıcı kitlesini ve beklentilerini göz önünde bulunduran program-bağlam kurgularını ortaya çıkarmaya ilişkindir. Çalıştayın içeriği, Bitirme Ödevi süreci için kritik bir başlangıç teşkil etmektedir. Jüri üyelerinin yanı sıra konu ile ilgili davetlilerin de dahil edilmesi hedeflenen, 13 Şubat 2019 Çarşamba günü gerçekleştirilecek çalıştaya tüm öğrencilerin katılımı beklenmektedir.
● ara jüri oturumları: Öğrenci-tasarımcı hazırlamakta olduğu projeyi, belirtilen tarihlerde, jürinin inceleme ve görüşüne sunacaktır. Bu sunuşlarda, öğrenciden istenen çizimler ve diğer belgeler eksiksiz olarak getirilecek ve jüri üyelerince değerlendirilerek, öğrenciye, projesine ilişkin eleştiri ve öneriler yapılacaktır. Öğrencilerin süreçte önemli yeri ve başarı durumuna katkısı olan ara jüri oturumlarına katılması zorunludur. Bitirme Ödevi öğrencilerine açık olan ara jüri oturumlarına, öğrenciler belirlenecek sıra numarası ile gireceklerdir. (Sırasında gelmeyenler haklarını kaybetmiş sayılabileceklerdir.) Öğrencilerin ara jüri oturumlarını başından sonuna kadar izlemesi istenmektedir. Ara jüri oturumları için istenen proje, belge, maket vb. dokümanların teslimi, “5. Çalışma Program Takvimi” isimli bölümde belirtilen tarihlerde, jüri oturumlarından bir gün önce belirtilen yer ve saatte teslim alınacak; ara jüri oturum günlerinde tüm çalışmalar aynı anda sergilenerek, tüm öğrencilerin katılımı ile gerçekleşecektir. Tüm öğrencilerin birbirlerinin jürilerini izlemesi beklenmekte ve karşılıklı etkileşim ve veri paylaşımı için ön koşul olarak görülmektedir.
● yarıyıl eskiz sınavı:
2
Bitirme Ödevi’nin önemli bir aşamasıdır. Burada amaç, öğrencinin tümüyle kendi çabası ile ve belirli bir süre zarfında, tasarlama yetenek ve becerisinin sınanmasıdır. Eskiz sınavına katılmak zorunludur.
● yarıyıl sonu jüri oturumu:
Öğrenci anlaşılmayan noktaları açıklamak için jüriye kısaca projesini tanıtır. Bunun yanında jüri, öğrenciye projesi dışında, genel mimarlık konularında da görüş ve düşüncelerini anlamak, bilgi düzeyi hakkında fakir sahibi olmak amacıyla değişik sorular yöneltebilir. Son genel başarı değerlendirmesi, yukarıda açıklanan dört aşamanın tümünü, yani proje, ara ve son jüri oturumları ile yarıyıl sonu eskizinin birlikte ele alınıp değerlendirilmesi biçiminde yapılacak ve sonuç bu değerlendirmelere göre belirlenecektir. Proje, tek başına bir değerlendirme verisi olarak görülmemelidir. Bu aşamalardan herhangi birine katılmamış olmak, başarısızlık nedeni olabilir. Jüri bütün toplantılarını salt çoğunluğu ile yapar ve kararlarını toplantıda bulunan üyelerin oy çoğunluğu ile alır.
5. ÇALIŞMA PROGRAMI
tarih saat yer
28 Ocak Pazartesi Bitirme Ödevi A4 Föylerinin İlanı 08.30-12.00 Web Bölüm Başkanlığı
6 Şubat Çarşamba Bitirme Ödevi Konularının Öğrencilere Sunuluşu ve Dosyaların Dağıtımı
13.30 Stüdyo
13 Şubat Çarşamba Bitirme Ödevi Konularına İlişkin Öğrencilerin Yazılı Soru Sorma Süresi Sonu
16:30 Öğrenci İşleri
13 Şubat Çarşamba Program Çalıştayı 14.00 Stüdyo
15 Şubat Cuma Bitirme Ödevi Sorularının Jüri Tarafından Cevaplandırılması Süresi Sonu
16.30 Öğrenci İşleri
26 Şubat Salı 1.Ara Jüri Dokümanlarının Teslimi 16.30-17.30 Stüdyo
27 Şubat Çarşamba 1.Ara Jüri 09.30-17:30 Stüdyo
2 Nisan Salı 2.Ara Jüri Dokümanlarının Teslimi 16.30-17.30 Stüdyo
3 Nisan Çarşamba 2.Ara Jüri 09.30-17:30 Stüdyo
10 Nisan Çarşamba Eskiz Sınavı 09.30-17.30 ilan edilecektir
7 Mayıs Salı 3.Ara Jüri Dokümanlarının Teslimi 16.30-17.30 Stüdyo
8 Mayıs Çarşamba 3.Ara Jüri 09.30-17:30 Stüdyo
10 Haziran Pazartesi Final Jüri Dokümanlarının Teslimi 15.30-17.30 Stüdyo
12 Haziran Çarşamba Final Jürisi 09.30-17:30 Stüdyo
Öğrenciler sorularını e-posta ile raportörlere iletecekler ve yanıtlarını dijital olarak e-liste aracılığı ile e-mail adreslerinden alacaklardır. Yer değişiklikleri ve güncellemeleri ilgili panoda ilan edilecektir. Her jüri oturumu teslimi sırasında öğrencilerin hazırladıkları görselleri ve maket fotoğraflarını proje grubu dropbox adresine yüklemeleri gerekmektedir.
3
6. ÖĞRENCİLERE VERİLECEK BELGELER:
● Bitirme Ödevi dosyası ● Maket sınırlarını da içeren 1/1000 ölçekli vaziyet planı
7. JÜRİ DEĞERLENDİRMELERİNDE ÖĞRENCİLERDEN İSTENENLER:
Bitirme Ödevi’nde, kentsel ölçekten mimari detay ölçeğine kadar, kapsamlı bir çalışma yapılması beklenmektedir. İlk jüri oturumundan itibaren perspektifler, canlandırmalar, maketler, plan çözümleri vb. üzerinde çalışılmaya başlanacak, 2. ve 3. jüri oturumlarında bu çalışmalar derinleştirilerek sonuç ürün hazırlanacaktır.
Jüri oturumlarında, öğrencilerin saat 09:00’da sunumları ile hazır olmaları gerekmektedir. Saat 09:30’da tüm projelerin aynı anda sergi düzeninde jüri eleştirisine hazır olması gerekmektedir. Kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın zamanında hazır bulunmayan öğrenciler, jüri değerlendirmesine katılamayabilirler.
● Program Çalıştayında İstenenler:
Öğrenciler proje ile ilgili açıklamayı 6 Şubat 2019 Çarşamba günü aldıktan bir hafta sonra 13 Şubat 2019 Çarşamba günü saat 14.00’te düzenlenen Program Çalıştayı oturumunda, yer, konu ve içeriğe ilişkin araştırmalarına dayanarak, program-bağlam ilişkilerini geliştirecek, çeşitli tekniklerle görselleştirecek ve tartışacaklardır.
● 1. Ara jüri oturumunda istenenler:
Birinci ara jüride öğrencinin kentsel bağlama ilişkin analiz ve mimari yorumları ile proje konusuna ilişkin mekânsal tavrını, bu bağlamda oluşturduğu yaşam senaryoları ve özellikle mimari program önerisini ve bunların tümünün mevcut çevre verileriyle ilişkilerini açıklayan ilk önerilerini geliştirmiş olması beklenmektedir.
Proje konusunun kentle kurduğu ilişkiye dair kentsel, ekolojik, mekânsal, toplumsal, politik yorumları; konuya yönelik kavramsal kurguyu; ve özellikle geliştirilmesi öngörülen “Mimarlık Kültürü, Yaşam ve Buluş/ma Platformu” mimari programını özlü ve özgün biçimde ifade eden her tür iki ve üç boyutlu temsil aracı kullanılabilir (grafik ifadeler, kavramsal plan ve kesitler, eskiz maketler, kolajlar, eskizler, metinler vb. gibi olası ifadelerin kullanımı serbest bırakılmıştır).
Sunum paftaları:
● projenin karakterini ve “yer”le ilişkilerini tanımlayan, odaklandığı fikri anlatan diyagramlar, kavramsal kolajlar, kentsel okumalar,
● kentsel okumalar ve ilişkiler diyagramı (1/2000, 1/1000 kentsel ölçekte, kentle ilişkili işlev, alan, ulaşım, odak vb. verilerle ilişkilerin gösterildiği şema veya uydu fotoğrafı üzerinden anlatımlarla),
●projenin kavramsal ve iç-dış mekânsal kurgusunu açıklayan, hayal edilen atmosferi temsil eden üçboyutlu çizimler ve “storyboard”lar, (kavramsal düşünceyi ve alana ilişkin yaklaşımları ifade eden iki veya üç boyutlu eskizler),
●program geliştirme çalışması ve önerilen mekansal kurgunun, tasarım fikri ve kavramsal yaklaşımı ile ilişkilerinin özgün bir dille ifadesi,
●vaziyet planı (sınırları haritada belirtilen alan - 1/500 ölçek - tüm çevre ilişkilerini içerecek şekilde),
●silüetler (1/500 ölçekte),
4
●çevre ile ilişkiyi gösteren kesitler (1/500 ölçekte), ●çözüm önerisine ilişkin ifadeler (1/500 ölçekte plan ve görünüşler),
bulunması gereken minimum ifadeler olarak belirlenmiştir. Bütün plan, kesit ve görünüş çizimlerinin yakın çevresiyle birlikte yapılması gerekmektedir. Pafta malzemesi (kağıt, karton, poster baskı vb.), ifade tekniği (siyah beyaz, renkli, bilgisayar baskısı, serbest el ifade vb.) serbesttir. Pafta boyutu A1 olarak belirlenmiştir. Ek olarak paftaların birer A3 kopyası teslim edilecektir. Maket: Kentsel ilişkileri gösteren, kavramsal yaklaşımı da içerecek şekilde, tasarım düşüncesinde yer alan mimari, mekânsal kurgu, biçimleniş, veya yapısal ayrıntıya ilişkin düşünceleri anlatmaya yönelik (1/500 ölçekte). Mimari Rapor: Konuya nasıl yaklaşıldığını özetleyen ve 500 kelimeyi geçmeyen rapor.
Tüm jürilerde, bir öğrenciye ayrılabilecek toplam süre yaklaşık/ortalama 15 dakika kadardır. Bu süreye jüri üyelerinin kritikleri de dahildir. Öğrencilerin sözlü ve basılı sunumlarını bu durumu dikkate alarak hazırlamaları önerilir. Basılı sunumların mümkün olduğunca net, okunabilir, belli mesafeden algılanabilecek grafik ve görsel kalitede olması önemlidir. Sözlü sunumlarda düşüncelerin etkin, sistematik ve akıcı bir dille anlatılabilmesi için yeterince hazırlıklı olunması, jüri oturumlarından en üst düzeyde verim alınabilmesi açısından yararlı olacaktır.
● 2. Ara Jüri oturumunda istenenler:
İkinci ara jüride öğrencinin birinci ara jüride ortaya koyduğu temel sorulara yanıtlar üretmiş, senaryo ile ilgili kararlarını sonuca bağlamış, düşüncelerini ve üretimlerini geliştirerek mimarlık ölçeğine taşımış olması beklenmektedir. Bu aşamada, malzeme kullanımından yapım teknolojisine uzanan ölçeklerde mekânsal biçimlenmeye ve işlevsel dağılıma dair olası mimari önerilerin okunaklı hale gelmesi istenir. Özellikle mekânsal kurgunun sınır, süreklilik, yönelim, anlam, anlaşılırlık, ölçek gibi unsurlarının oluşturulmuş olması, farklı mekanların bir bütünün parçaları olarak kurgulanmış olması, çeşitli kullanım ve etkinlik için tasarım senaryoları ile peyzaj, dış mekan-iç mekan ilişkileri ve yapısal, çevresel, ışık etkenlerinin birlikte düşünülmüş olması istenir.
Sunum paftaları:
● kentsel okumalar ve ilişkiler diyagramı (1/2000, 1/1000 kentsel ölçekte, kentle ve ilişkili işlev, alan, ulaşım, odak vb. verilerle ilişkilerin gösterildiği şema veya uydu fotoğrafı üzerinden anlatımlarla),
●projenin kavramsal ve iç-dış mekânsal kurgusunu açıklayan, hayal edilen atmosferi temsil eden üçboyutlu çizimler ve “storyboard”lar,
●vaziyet planı (sınırları haritada belirtilen alan - 1/500 ölçek - tüm çevre ilişkilerini içerecek şekilde),
●geliştirilmiş ihtiyaç programına ilişkin diyagramlar, sayısal modeller, grafikler, ●silüetler (1/500 ölçekte), ●çevre ile ilişkiyi gösteren kesitler (1/500 ölçekte), ●perspektif(ler) (tasarıma konu olan çevreyi ve odaklanmak istenen yapıları içine
alacak şekilde), ●plan - kesit - görünüşler (1/200 ölçekte ve ölçeğin gerektirdiği ayrıntıda), ●taşıyıcı sistem, yapım teknolojisi, malzeme gibi konularda açıklayıcı çizim ve ifadeler
(1/200 aks sistemi, düşey taşıyıcı elemanların gösterilmesi, taşıyıcı sistem form ilişkisinin ifadesi), strüktür sisteminin bütünü ile ilgili tasarım kararları,
●iç ve dış mekan kurgusunu/tasarımını açıklayıcı grafik ve şemalar, üç boyutlu ifadeler, bulunması gereken minimum ifadeler olarak belirlenmiştir. Bütün plan, kesit ve görünüş çizimlerinin yakın çevresiyle birlikte yapılması gerekmektedir. Pafta malzemesi (kağıt, karton, poster baskı vb.), ifade tekniği (siyah beyaz, renkli, bilgisayar baskısı, serbest el ifade vb.) serbesttir. Pafta boyutu A1 olarak belirlenmiştir. Ek olarak paftaların birer A3 kopyası teslim edilecektir. Maketler:
5
●Maket-1: Kentsel ilişkileri gösteren, kavramsal yaklaşımı da içerecek şekilde tasarım düşüncesinde yer alan mimari, mekânsal kurgu, biçimleniş, veya yapısal ayrıntıya ilişkin düşünceleri anlatmaya yönelik; 1/500 ölçekte (detaylandırılacak).
●Maket-2: Tasarım düşüncesinde yer alan mimari, mekânsal kurgu, biçimleniş, veya yapısal ayrıntıya ilişkin düşünceleri anlatmaya yönelik; 1/200 ölçekte kesit maket.
Mimari Rapor: Konuya nasıl yaklaşıldığını özetleyen ve 500 kelimeyi geçmeyen rapor.
Tüm jürilerde, bir öğrenciye ayrılabilecek toplam süre yaklaşık/ortalama 15 dakika kadardır. Bu süreye jüri üyelerinin kritikleri de dâhildir. Öğrencilerin sözlü ve basılı sunumlarını bu durumu dikkate alarak hazırlamaları önerilir. Basılı sunumların mümkün olduğunca net, okunabilir, belli mesafeden algılanabilecek grafik ve görsel kalitede olması önemlidir. Sözlü sunumlarda düşüncelerin etkin, sistematik ve akıcı bir dille anlatılabilmesi için yeterince hazırlıklı olunması, jüri oturumlarından en üst düzeyde verim alınabilmesi açısından yararlı olacaktır.
● 3. Ara Jüri oturumunda istenenler:
Üçüncü ara jüride gelişmiş tasarım kararlarının mimari ürün olarak sunulması, bir önceki jüride istenen her bir üretimin geliştirilmesi ve olgunlaştırılması beklenmektedir.
Sunum paftaları: ● kentsel okumalar ve ilişkiler diyagramı (uygun kentsel ölçekte, kentle ve ilişkili işlev,
alan, ulaşım, odak vb. verilerle ilişkilerin gösterildiği şema veya uydu fotoğrafı üzerinden anlatımlarla),
● projenin kavramsal ve iç-dış mekânsal kurgusunu açıklayan, hayal edilen atmosferi temsil eden üçboyutlu çizimler ve “storyboard”lar,
● vaziyet planı (sınırları haritada belirtilen alan - 1/500 ölçek - tüm çevre ilişkilerini içerecek şekilde),
● geliştirilmiş ihtiyaç programına ilişkin diyagramlar, sayısal modeller, grafikler, ● silüetler (1/500 ölçekte), ● çevre ile ilişkiyi gösteren kesitler (1/500 ölçekte), ● perspektif(ler) (tasarıma konu olan çevreyi ve odaklanmak istenen yapıları içine
alacak şekilde), ● zemin kat planı (1/500 ölçekte, yakın çevre ilişkilerini gösteren bütünleşik plan), ● plan - kesit - görünüşler (1/200 ölçekte ve ölçeğin gerektirdiği ayrıntıda, mekan
kullanımına ilişkin çözüm alternatiflerini içeren), ● 1/200 aks sistemi, düşey taşıyıcı elemanların gösterilmesi, taşıyıcı sistem form
ilişkisinin ifadesi), strüktür sisteminin bütünü ile ilgili tasarım kararları, ● sistem detayı (1/50 ölçekte, projenin özellikli bir noktasındaki taşıyıcı sistem,
malzeme, yapım teknolojisi gibi tasarım kararlarını açıklayacak şekilde) ● iç ve dış mekan kurgusunu/tasarımını açıklayıcı grafik ve şemalar, üç boyutlu
ifadeler, bulunması gereken minimum ifadeler olarak belirlenmiştir. Bütün plan, kesit ve görünüş çizimlerinin yakın çevresiyle birlikte yapılması gerekmektedir. Pafta malzemesi (kağıt, karton, poster baskı vb.), ifade tekniği (siyah beyaz, renkli, bilgisayar baskısı, serbest el ifade vb.) serbesttir. Pafta boyutu A1 olarak belirlenmiştir. Ek olarak paftaların birer A3 kopyası teslim edilecektir. Maketler:
●Maket-1: Kentsel ilişkileri gösteren; kavramsal yaklaşımı da içerecek şekilde Tasarım düşüncesinde yer alan mimari, mekânsal kurgu, biçimleniş, veya yapısal ayrıntıya ilişkin düşünceleri anlatmaya yönelik; 1/500 ölçekte.
●Maket-2: Tasarım düşüncesinde yer alan mimari, mekansal, arkitektonik, malzeme ve atmosfere dair düşünceleri anlatmaya yönelik; 1/200 ölçekte; kesit maket.
Mimari Rapor: Konuya nasıl yaklaşıldığını özetleyen ve 500 kelimeyi geçmeyen rapor.
6
Tüm jürilerde, bir öğrenciye ayrılabilecek toplam süre yaklaşık/ortalama 15 dakika kadardır. Bu süreye jüri üyelerinin kritikleri de dâhildir. Öğrencilerin sözlü ve basılı sunumlarını bu durumu dikkate alarak hazırlamaları önerilir. Basılı sunumların mümkün olduğunca net, okunabilir, belli mesafeden algılanabilecek grafik ve görsel kalitede olması önemlidir. Sözlü sunumlarda düşüncelerin etkin, sistematik ve akıcı bir dille anlatılabilmesi için yeterince hazırlıklı olunması, jüri oturumlarından en üst düzeyde verim alınabilmesi açısından yararlı olacaktır.
● Bitirme Ödevi’nin tesliminde istenenler:
Bitirme ödevi teslim aşamasında her yönüyle olgunlaştırılmış olmalı ve projeyi farklı kılan nitelikleri ön plana çıkaran anlatım biçimleri / temsil araçları geliştirilmelidir. Bitirme Ödevi, A1 formatında hazırlanmış paftalar olarak teslim alınacaktır. Buna ek olarak proje paftalarının A3 kopyaları hazırlanacaktır. Teslim edilen paftalarda kullanılan tüm malzemenin sayısal kopyaları bir CD/DVD’ye kaydedilerek teslim edilecektir. Ayrıca 500 kelimeyi geçmeyen bir mimari açıklama raporu hazırlanacaktır. Teslim aşamasında, öğrencilerin, bitirme ödevi kapsamında yaptıkları bütün çalışmaları içeren bir kitapçık da teslim etmeleri istenmektedir. Bu kitapçık A4 boyutunda düşey olarak tasarlanmış, Enzo kağıda arkalı-önlü olarak çıktı alınmış, ortadan zımbalı cilt yapılmış olmalıdır (spiral cilt kabul edilmemektedir). Sunum paftaları:
●kentsel okumalar ve ilişkiler diyagramı (uygun kentsel ölçekte, kentle ve ilişkili işlev, alan, ulaşım, odak vb. verilerle ilişkilerin gösterildiği şema veya uydu fotoğrafı üzerinden anlatımlarla)
●projenin kavramsal ve iç-dış mekânsal kurgusunu açıklayan, hayal edilen atmosferi temsil eden üçboyutlu çizimler ve “storyboard”lar,
●vaziyet planı (sınırları haritada belirtilen alan - 1/500 ölçek - tüm çevre ilişkilerini içerecek şekilde),
●geliştirilmiş ihtiyaç programına ilişkin diyagramlar, sayısal modeller, grafikler, ●silüetler (1/500 ölçekte) ●çevre ile ilişkiyi gösteren kesitler (1/500 ölçekte) ●perspektif(ler) (tasarıma konu olan çevreyi ve odaklanmak istenen yapıları içine
alacak şekilde), ●zemin kat planı (1/200 ölçekte, yakın çevre ilişkilerini gösteren bütünleşik plan), ●plan - kesit - görünüşler (1/200 ölçekte ve ölçeğin gerektirdiği ayrıntıda, mekan
kullanımına ilişkin çözüm alternatiflerini içeren), ●1/200 aks sistemi, düşey taşıyıcı elemanların gösterilmesi, taşıyıcı sistem form
ilişkisinin ifadesi), strüktür sisteminin bütünü ile ilgili tasarım kararları, ● ●sistem detayı (1/50 ölçekte, projenin özellikli bir noktasındaki taşıyıcı sistem,
malzeme, yapım teknolojisi gibi tasarım kararlarını açıklayacak şekilde) ●iç ve dış mekan kurgusunu/tasarımını açıklayıcı grafik ve şemalar, üç boyutlu ifadeler,
bulunması gereken minimum ifadeler olarak belirlenmiştir. Bütün plan, kesit ve görünüş çizimlerinin yakın çevresiyle birlikte yapılması gerekmektedir. Pafta malzemesi (kağıt, karton, poster baskı vb.), ifade tekniği (siyah beyaz, renkli, bilgisayar baskısı, serbest el ifade vb.) serbesttir. Maketler:
●Maket-1: Kentsel ilişkileri gösteren, kavramsal yaklaşımı da içerecek şekilde tasarım düşüncesinde yer alan mimari, mekânsal kurgu, biçimleniş, veya yapısal ayrıntıya ilişkin düşünceleri anlatmaya yönelik; 1/500 ölçekte.
●Maket-2: Tasarım düşüncesinde yer alan mimari, mekânsal kurgu, biçimleniş, veya yapısal ayrıntıya ilişkin düşünceleri anlatmaya yönelik; 1/200 ölçekte kesit maket.
Mimari Rapor: Konuya nasıl yaklaşıldığını özetleyen ve 500 kelimeyi geçmeyen rapor.
7
Tüm jürilerde, bir öğrenciye ayrılabilecek toplam süre yaklaşık/ortalama 15 dakika kadardır. Bu süreye jüri üyelerinin kritikleri de dâhildir. Öğrencilerin sözlü ve basılı sunumlarını bu durumu dikkate alarak hazırlamaları önerilir. Basılı sunumların mümkün olduğunca net, okunabilir, belli mesafeden algılanabilecek grafik ve görsel kalitede olması önemlidir. Sözlü sunumlarda düşüncelerin etkin, sistematik ve akıcı bir dille anlatılabilmesi için yeterince hazırlıklı olunması, jüri oturumlarından en üst düzeyde verim alınabilmesi açısından yararlı olacaktır.
8. ANLATIM İLKELERİ
Projelerin sunumu için hazırlanacak maketler ve çizimlerde malzeme ve çizim tekniğine ilişkin herhangi bir sınırlama yoktur. Ölçek, izdüşüm ve genel anlatım ilkelerine uygun olmak koşuluyla sunum tekniği serbesttir. Gerek ara jüri oturumlarında gerekse yarıyıl sonu tesliminde yukarıda belirtilen belgelere ek olarak öğrenciler projelerini ifade etmek için uygun görecekleri çalışmaları hazırlayabilirler. Sergileme ve saklama kolaylığı açısından pafta boyutları aynı olacaktır. Tüm paftalarda sergileme için pafta asma düzeni belirtilmeli ve asma kolaylığı açısından sert zemin üzerine uygulanmış olması tercih edilmelidir.
9. BİTİRME ÖDEVİ’NİN YERİNE VE KONUSUNA İLİŞKİN AÇIKLAMA
Mimarlık Kültürü, Yaşam ve Buluş/ma Platformu
YER: DOLAPDERE
PROJE ALANI
Proje alanı, Beyoğlu İlçesi’nin Küçük Piyale Mahallesinde, Dolapdere’yi Piyalepaşa Bulvarına bağlayan Kurtuluş Caddesi ile güney yönünde Kasımpaşa’dan bağlanan Bahriye Caddesi’nin kesişiminde bulunmaktadır. Beyoğlu tarihi kent merkezini İstanbul’un ana arterlerinden olan D100 karayoluna bağlayan önemli bir bağlantı yolu üzerinde bulunan proje alanının yakın çevresi, son yıllarda gelişen Kurtuluş - Dolapdere - Piyalepaşa aksındaki önemli kullanımları barındırmaktadır. İstanbul Bilgi Üniversitesi Dolapdere Kampüsüne yürüme mesafesinde bulunan proje alanı, yakın çevresinde Belediye hizmet alanları ile kentin merkezi iş alanı faaliyetlerinde uzmanlaşan perakende ve toptan ticaret kullanımlarını da barındırmaktadır. Son yıllarda Dolapdere ve Piyalepaşa bölgelerinde yaşanan dönüşüm ve yeniden yapılanmayı takip edecek şekilde alanın yakın çevresinde yaratıcı sınıflar ile eğlence ve rekreasyon hizmetlerinin de gelişim gösterdiği görülmektedir. 16. yüzyılda İstanbul’da yaşanan nüfus artışı ve iskan politikaları ile Kasımpaşa ve Piyalepaşa mahalleleri kentin ilk çeper yerleşimleri olarak bilinmektedir. İstanbul Haliç’te sur dışında yeni bir tersane kurması düşüncesiyle 16. yüzyılın ilk çeyreğinde I. Selim’in emriyle Kasımpaşa tersanesi kurulmuş, tersane çalışanlarının yerleşmeleri için de vakıflar yoluyla Piyale Paşa ve Kasım Paşa’dan bölgede yerleşim alanları kurması istenmiştir. 16. yüzyıl boyunca gelişme eğilimini sürdüren mahalleler, bitirme projesi çalışma alanının kuzeyinde bulunan ve 1573’te Mimar Sinan tarafından inşa edilen Piyalepaşa Cami ve yakın çevresindeki yapı ve bostanlarıyla özgün dönem niteliğine kavuşmuştur. Aynı dönem itibariyle Kasımpaşa sokaklarının taş döşeli olduğu ve kentsel nitelik kazandığı iddia edilmektedir. Bölgenin topoğrafyası nedeniyle Haliç’e Kasımpaşa Tersanesinden bağlanan Kasımpaşa vadisinde o dönem bilinen adıyla Kozludere, alanın tarihi peyzajının en önemli bileşenidir. 1893 tarihinde Kasımpaşa deresinin ıslahı için hazırlandığı bilinen Jasmund haritasında bitirme projesi proje alanından başlayan, kuzeyde Piyalepaşa Cami’ne, doğuda Kurtuluş ve Dolapdere mahallelerine dek uzanan bostanlar izlenebilmektedir. Ancak 20. yüzyıl ile özellikle son kırk yılda kentleşme faaliyetleri nedeniyle alanın yakın çevresinin tarihi
8
peyzaj niteliğini oluşturan bostanlarından günümüze Piyalepaşa Cami bahçesi ile alanın hemen doğu cephesinde bulunan Sururi Parkı’nın varlığını sürdürebildiği görülmektedir. Geleneksel tarihi kent dokusu Kasımpaşa ve Piyalepaşa Mahallelerinin kimi bölgelerinde yoğunlaşan, günümüze dek varlığını sürdürebilmiş, ancak uygun olmayan müdahaleler ile kimliğini kaybetme tehlikesinde olan tescilli yapıların dağılımında izlenebilmektedir. Proje alanında Toprak Tabya Sokağı kuzey cephesi üzerinde varlığını sürdüren bitişik düzende tescilli yapılar bulunmaktadır. Proje alanı ve yakın çevresi 2002 tarihinde Beyoğlu Belediyesi’nce onaylanan Dolapdere - Piyalepaşa Bulvarı ve Çevresi I.Etap Uygulama İmar Planı’nda planlama sürecine katılmıştır (Bu imar planından tescilli yapılar ve koruma alanlarına yönelik bilgiler temin edilebilmektedir; Beyoğlu Belediyesi resmi internet sitesi, İmar planları: https://goo.gl/49bb1o).
Kaynakça: Bartu Candan, A., Özbay, C. (Yayına hazırlayanlar; 2014) Yeni İstanbul Çalışmaları, Metis Yayınları, İstanbul. Kuban, Doğan (2010) İstanbul Bir Kent Tarihi, Byzantion, Konstantinopolis, İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul. Müller-Wiener, W. (2001). İstanbul’un Tarihsel Topografyası. Yapı Kredi Yayınları, İstanbul. Piga, B. E. , Salerno, R. (Yayına hazırlayanlar; 2017). Urban Design and Representation: A Multidisciplinary and Multisensory Approach, Springer, Cham, İsviçre.
KONU “Mimarlık Kültürü, Yaşam ve Buluş/ma Platformu” konulu Bitirme Ödevi sürecinde, mimarlığın geleceği üzerine düşünülmesi; baskın yönetim ve işleyiş sistemleri ile ilintili pratiklerden fazlası olan mimarlık disiplininin geniş ve genişleyen yapısının ele alınması; mimarlığın gerek kendi disiplinine özgü gelişim ile gerekse her türlü dışarıdan eklenti ile biçimlenmesindeki rollerin ve etkileşimlerin yeniden değerlendirilmesi; bu bakış açısı ile, mimarlığın ve tasarımın çeşitli kullanıcıların bir araya gelebileceği ve ortaklık üreteceği bir mekanın oluşumunda aracı olarak düşünülmesi; konuyla ilgili araştırma ve üretim süreçlerinin hem kent ve kentli ile buluşturarak sürdürülmesi; hem de fiziksel kent sınırlarına uzak davetlilerin dahil edilmesi ile buluşma ağının genişletilmesi hedeflenmektedir.
Projenin yaklaşımı, farklı deneyim ve birikimlere sahip kullanıcıların bir arada bulunma potansiyelini ve sosyokültürel niteliği farklı coğrafyalarda sürdürülen mimarlık eğitimi ve pratiğinin paylaşımından önemli kazanımlar elde edilebileceği ana fikrini öne çıkarmaktadır. Konu kapsamında; birlikte üretmeye, katılıma, müşterekliğe teşvik edici pratikleri yöntem edinen, mimarlığın nadiren erişebildiği meselelere temas eden bağımsız, amatör birey ya da gruplar da göz önünde tutulmaktadır. Mimarlık ortamı - yaşam ortamı arakesitini kuvvetlendirecek, toplumsal uzamda mimarlığın zayıflamış temaslarını artıracak ve yayacak sürekli bir görünürlük ve farkındalık için söz konusu aktörlerin ağa daha yoğun şekilde eklenmesi; kentli ile doğrudan bağ kurabilecek alternatif girişimlere ve çeşitli ölçekte denemelere imkan tanıyan süreçlerin, mekanların işleyişe dahil edilmesi buluşmanın bir parçası olarak ele alınmaktadır. Proje, bir yandan da gerek disiplin içi ve mesleki karşılaşmalar, gerekse disiplinler arası etkileşim ve üretimler ile mimarlığın/mimarın donanımını zenginleştirecek eğitim ve araştırma ortamlarının yaratılmasını amaçlamaktadır.
Bu doğrultuda; kullanıcı çeşitliliği ve etkileşiminden doğacak, hem lokal ölçeklerin geçmişini ve bugününü hem de evrensel, güncel gelişmeleri biriktiren ve kaynaştıran güncellenebilir bir belleğin mekâna ve kente aktarılması hedeflenmektedir. Yapısal kurgunun bu belleğin bir parçası ve aktarım aracı olması; araştırma-geliştirme-eğitim ortamları ile fiziksel bellek mekânının genişletilmesi; buluşma ve tartışma ortamları ile belleğin sürekli paylaşıma açık bir ağa dönüşmesi; çeşitli tema ve ölçekteki basılı ve dijital üretim, zanaat-teknoloji kesişimli
9
uygulama ortamları ile kentlinin ilgi alanı ve meseleleri ile ağa her an dâhil olabilmesi önemli görülmektedir.
Tanımlanan bu süreçte öğrencilerden, uluslararası ölçekte, ülke çapında ve kent ölçeğindeki “karşılaşma-buluşma”, “eğitim”, “araştırma” potansiyellerinin, verilen alanın dinamikleriyle duyarlı ilişkiler kuracağı mekansal öneriler geliştirmesi beklenmektedir.
10. PROGRAM ve İÇERİK Yapının kullanımına ve işleyişine dair ana hatların sunulduğu programın öğrenci tarafından yorumlanması ve kurgulanması; öğrencinin projeyi ele alacağı bağlamda programını detaylandırması ve oluşturması tasarım sürecine dahil bir aşama olarak görülmektedir. Program; projede yer alması beklenen işlevsel ihtiyaçları açık ve anlaşılır kılmak hedefi ile, birbirine yakın görülen ihtiyaç temalarını üst başlıklarda gruplandırarak öğrenciye sunmaktadır. Bu yaklaşım ile, program; “karşıla(ş)ma”, “eğitim-üretim”, “araştırma”, “ortak mekan”, “teknik alan” ihtiyaçlarını, beklenen kapalı alan oranları ile iletmekte ve alt başlıklar ile genişletmektedir.
Öte yandan, mekan/hacim üretimi ve bağlantısı ortaya koyulur iken; açık / yarı açık / kapalı alan ilişkilerinin ihmal edilmediği, ihtiyaçların üst başlıklarından bağımsız şekilde birbiri ile etkileşime geçirilebileceği, mekanların birden fazla ihtiyacı bir arada karşılayabileceği kurgu arayışlarının, dengelerinin -Proje’nin istediği toplam yapılı/kapalı alan (m2) kapasitesi ve oranları etkilenmeyecek şekilde- öğrenci tarafından gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir.
Programın, yapının geleceğe yönelik değişimlere yanıt verebileceği mekansal dinamikliği ile ele alınması; katı ve sabit işlevlerin değişmez karşılıkları olmayacak mekan yaklaşımlarına adapte edilmesi; sürekli açık (7/24) şekilde çeşitli kullanıcıları davet eden, kente ve kentliye açılan senaryoları ve fiziksel, teknolojik altyapı içeriğini barındırması beklenmektedir.
Projede istenenler arasında “kentsel okumalar ve ilişkiler diyagramı” başlığında yer alan çalışmada, projenin kente ve kentliye olan katkısı, yenilikçi tartışmalarda ve görselleştirme (haritalama, modelleme, ikonografik temsil ve ifadeler ile diğer medya araçları gibi) düzlemlerinde ele alınmalıdır. İstanbul’un ve yakın çevresinin kültürel peyzaja ait belleğine, kentin dinamik yapısı ile yenilenen akıllı arayüzlerine duyarlı, işlevsel dağılımlarına, farklı kullanıcılar arasındaki iletişim olanakları ile erişilebilirlik özelliklerine yanıt veren analiz ve yorumları üretmelidir.
A. KARŞILA(Ş)MA - BULU(Ş/N)MA (yaklaşık 1500 m2)
Programın bu bölümünün çok yönlü kullanımlara imkan verecek olan tasarım alanına ve komplekse erişim, kamusal kullanım ve karşılama, kentsel çevrenin mevcut kullanım ve işlevleriyle ilişkinin kurgulanmasını karşılaması beklenmektedir. Her yaştan kullanıcı, ziyaretçi, personel girişlerinin organize edilmesi ve engelli erişiminin sağlanmasına özen gösterilmesi beklenmektedir. Bu bölüm sergileme, kafe, info (bilgi-ofis-işleyiş) ve satış mekanlarıyla ilişkili olarak zengin bir mekansal karşılaşma potansiyeli sunacak şekilde ele alınmalıdır. Programın açık mekanda geliştirilebilecek unsurları olarak; mimarlık festivali / fuarı / parkı ve açık mimarlık müzesi / sergisi, vb etkinliklerin tekil veya dönemsel olarak gerçekleştirilmesi önerilmelidir.
B. EĞİTİM-ÜRETİM (yaklaşık 3000 m2)
Tasarım ve mimarlık kültürünün paylaşılabileceği, ulusal ve uluslararası araştırmacılar, eğitimciler, öğrenciler, sivil toplum kuruluşları, meslekte deneyimli mimarlar veya
10
genç tasarımcıların çeşitli etkinlikler, üretimler, teknolojiler vs konusunda paylaşım sağlayabilecekleri, bireysel ve grup çalışmalarına olanak verebilecek, mesleğe yeni başlayan genç tasarımcıların zaman sınırı olmadan çalışabileceği esneklikte ve bilgiyi destekleyebilecek nitelikte eğitim-üretim mekanlarına yer verilmesi öngörülmektedir. Stüdyolar / Atölyeler / Derslikler Farklı yaşlarda ve büyüklüklerdeki gruplara hizmet verebilecek, eğitim amaçlı seminer, atölye çalışmaları gibi faaliyetler için esnek bir biçimde kullanılabilecek, yeterli büyüklük ve sayıda eğitim-üretim amaçlı mekânlar dijital üretimlere ve çeşitli model, maket, sanatsal etkinliklere izin veren kurguda olmalıdır. Binada gerçekleşecek etkinlikler ve eğitim faaliyetlerinin farklı yaşlardaki kullanıcılara hitap edeceği; gündüz - gece, kapalı - yarı açık - açık, aydınlık karanlık gibi farklı zamansal, mekânsal koşullara ya da konfor gereksinimlerine ihtiyaç duyabileceği düşünülmelidir. Mekansal programın geliştirilmesinde, çocuklara ve yetişkinlere yönelik eğitim faaliyetlerinin neler olabileceği; yaz-kış, haftasonu-haftaiçi, gündüz-gece gibi farklı zamansal dilimlere yönelik etkinliklerin nitelikleri ve kentin kültür yaşamına etkileri üzerinde düşünce ve yorum geliştirilmesi ve alternatif senaryolar üretilmesi beklenmektedir. Aktörler/Organizasyonlar Ulusal ve uluslararası eğitimciler, araştırmacılar, öğrenciler ve mimarların yanı sıra, sivil toplum kuruluşları ve uluslararası örgütlenmelere de ev sahipliği yapabilecek yeterli büyüklük ve sayıda birimlerin önerilmesi beklenmektedir. Yönetim birimleri Yeterli sayıda ve büyüklükte eğitim-üretim biriminin idari ihtiyaçlarını karşılayacak personel için ofislerinin yer alması gerekmektedir.
C. ARAŞTIRMA (yaklaşık 3000 m2)
Kütüphane Eğitim faaliyetleri ile ilişkili olarak kullanılacak, basılı kitap ve dergilerin yanı sıra dijital ve sesli kitapların ve bilgisayar kullanım olanaklarının da yer alacağı bu mekânda, yeterli sayıda okuma ve araştırma alanı, kendi içinde sorumlu ofisi, arşiv ve depo düzenlenmelidir. Dijital müze/koleksiyon işlevi barındıran yeterli büyüklükteki mekanla ilişkili olarak düşünülmelidir. Dokümantasyon Birimi ve Dijital Arşiv Laboratuvarlar, Tasarım ve Üretim Mekanları Ulusal ve uluslararası genç mimarlar, tasarımcılar ve öğrenciler için, güncel üretim/temsil araçları, 3 boyutlu modeller, vb gibi üretimlerin gerçekleştirileceği, ortak kullanımlı çalışma mekanları önerilmelidir.
D. ORTAK MEKANLAR (yaklaşık 2500 m2) Programın ortak kullanılacağı varsayılan mekanları, tasarım ve üretim faaliyetlerinin çıktılarının sergilendiği ve farklı ölçeklerdeki gruplar tarafından toplantı ve konferans amaçlı kullanılabilecek mekanların yanı sıra; çeşitli yeme içme ve barınma birimlerini kapsamaktadır.
11
Sergileme Giriş, karşılama ve fuaye mekanlarıyla da ilişkilendirilebilecek, kontrol ve danışma birimleri olan; yarışma projeleri, ulusal ve uluslararası mimari koleksiyonlar, veya tasarım ve üretim programlarının çıktılarının sergilenebileceği; gerekli teknik olanaklara sahip bir mekan grubu olarak düşünülmelidir. Bu etkinliklerin çoğunlukla kısa süreli ve geçici olduğu göz önünde bulundurularak, tasarım çözümlerinde esneklik ve değişebilme kriterleri göz önünde bulundurulmalıdır.
Konferans, Toplantı ve Gösteri Amaçlı Alanlar Seminer, toplantı, film gösterimi gibi farklı amaçlarla kullanılabilecek 250-300 kişilik çok amaçlı salon ve yaklaşık 50 kişilik daha küçük toplanmalara hizmet edebilecek 2-3 adet küçük salon; fuaye ve servis mekanlarıyla beraber düşünülmelidir.
Yeme-içme Yeme-içme mekânları (ve ilişkili mutfak, depo gibi servis alanları), buluşma ve dinlenme alanları, sergileme ve galeri mekanları gibi ortak kullanımlara yönelik, 7/24 yaşayan, kentliye de açılabilecek yeterli büyüklük ve sayıda hizmet birimlerinden oluşabilecektir.
Barınma (geçici konaklama) Yaklaşık 10-20 adet, kısa süreli barınma için önerilecek uyuma, dinlenme, çalışma, wc-banyo, vb mekan çözümlerini kapsayan birimler önerilmelidir.
E. TEKNİK ALANLAR VE OTOPARK (gerekli alansal araştırma program geliştirme
kapsamında yapılacaktır.)
Hizmet Birimleri Personel soyunma-duş-wc, personel dinlenme, temizlik malzemesi depoları gibi hizmet birimleri. Teknik Birimler Isıtma-havalandırma ve elektro-mekanik alanlar, jeneratör odası, depolar, güvenlik birimi, sığınak gibi birimler. Otopark Yapıya hizmet vermek üzere toplu ziyaretlere (otobüs), servis ve personele ve bireysel ziyaretçilere yeterli olabilecek açık ve kapalı otopark alanı (300 araçlık), giriş-çıkış ilişkileri ile birlikte düşünülmelidir.
TOPLAM KAPALI ALAN: yaklaşık 15.000 m2
Sirkülasyon alanı kapalı alanlar içerisinde % 40-% 50 olarak düşünülmelidir (tüm sirkülasyon alanları, galeri ve boşluklar, genel wc-lavabo birimleri dahil; otopark dahil değildir).
ÖNEMLİ NOTLAR:
1. Program kapsamında yapının karşılaması gereken mekânsal ihtiyaçlar ana başlıklarıyla tanımlanmaya çalışılmış ve toplam olarak bir mekansal büyüklük sınırı verilmiştir. Tasarım çözümlerinin geliştirilmesine yönelik olarak, yapının karakterine, eğitim / araştırma / tasarım ve üretim programlarının birbirlerine oranlarına, seçilen odaklara, yapının nasıl işleyeceğine
12
ve çevre ile kuracağı ilişkilere dair geliştirilecek yoruma göre mekânsal büyüklüklerin belirlenmesi ve ayrıntılı ihtiyaç programı oluşturulması beklenmektedir. 2. Gerekli görülen farklı işlevler ve kullanımlar programa eklenebilir. 3. Her mekân kullanımı için engelli erişiminin düşünülmesi beklenmektedir. 4. Açık ve yarı-açık alanların, rekreasyonel kullanımların yanısıra açık sergi, performans, eğitim ve paylaşıma yönelik alanlar olarak da kullanımlarının düşünülerek tasarlanmaları ve yapı ile ilişkili olarak avlu, teras, bahçe gibi farklılaşarak niteliklerinin çeşitlenmesi beklenmektedir.
13
14
15
16
17