(Human Capital Development for Better Productivity)...บทความท 3. การพ ฒนาท นมน ษย เพ อผล ตภาพ (Human Capital Development for

18 พฤศจกายน 2556 ณ หองบางกอกคอนเวนชนเซนเตอร บ ชน 22 โรงแรมเซนทาราแกรนด เซนทรลเวลด 1

การสมมนาวชาการประจาป 2556

“โมเดลใหมในการพฒนา:

สการเตบโตอยางมคณภาพโดยการเพมผลตภาพ”

(New Development Model:

Towards Quality Growth Based on Productivity Improvement)

บทความท 3.

การพฒนาทนมนษยเพอผลตภาพ

(Human Capital Development for Better Productivity)

โดย

ปกปอง จนวทย

ศภณฏฐ ศศวฒวฒน

สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย

รวมจดโดย

มลนธชยพฒนา

สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

มลนธฟรดรคเอแบรท

และมลนธสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย

2 การสมมนาวชาการประจาป 2556 เรอง“โมเดลใหมในการพฒนา: สการเตบโตอยางมคณภาพโดยการเพมผลตภาพ”

การพฒนาทนมนษยเพอผลตภาพ

ปกปอง จนวทย

ศภณฏฐ ศศวฒวฒน

“...การศกษาตองเรมตนดวยความสาคญของนกเรยน

และจบลงดวยความสาคญของนกเรยน...”

“มนษยทกคนมคณคาและศกดศรอยในตนเอง เรามกจะไดฟงเสมอวา ควรจะทาอยางนนอยางน

เพอการศกษา เพอชาต ผมใครจะเนนวา การศกษาตองเรมตนดวยความสาคญของนกเรยน และ

จบลงดวยความสาคญของนกเรยน นกเรยนไมจาเปนตองเลาเรยนเพอเหนแกครหรอแกโรงเรยน

ไมใชหมนเรยนเพอชาต หรอแมแตความรงเรองทางวชาการ วชาการนนปลอยใหเปนไปตาม

ยถากรรมได ถานกเรยนสนใจในวชาการเพอตนเองแลว วชาการยอมเจรญรงเรองไดเอง ...

นกเศรษฐศาสตรทอางเสมอวา เราจะตองวางแผนการศกษาใหประสานเขารอยเดยวกบ

แผนพฒนาเศรษฐกจ นน ผมกรสกวาพดเกอบถกแตยงไมถกทเดยว ... ผมกลาวถงนก

เศรษฐศาสตรทอางถงเรองแผนพฒนาเศรษฐกจและแผนการศกษาโดยไมคานงถงนกเรยนวายง

เขาใจผดอยนน กเพราะเขามไดเพงเลงถงคณธรรมและศกดศรของมนษยทเปนนกเรยนแตละคน

อาจจะหลงคานงบชาแผนพฒนาเศรษฐกจวาเปนของศกดสทธไปกได …

ในเมอประโยชนสวนตวของนกเรยนตรงกบประโยชนสวนรวมเชนในเรองการศกษาน ถา

เราเพงเลงถงตวนกเรยน ประโยชนแกประชาคมกไมถกทอดทง แตเมอใดเราหลงผด เพงเลงคดถง

ประโยชนของประชาคมเปนจดเรมแรก เราอาจจะดาเนนนโยบายผดไปได และยงนกการเมอง

พยายามประกาศใหดาเนนการศกษาไปอยางนนอยางน เพอประโยชนแกชาตบานเมองหรอแมแต

เพอประโยชนของหมคณะในสวนแคบ เชน เจาหนาทการศกษาหรอคร ผลกอาจจะกลบกลายเปน

โทษไปได”

ปวย องภากรณ

การบรรยายเรอง “การศกษา” (2508)

ณ มหาวทยาลยธรรมศาสตร


1. บทนา: การศกษาเพอเตมเตมศกยภาพของมนษย

การศกษาเปนหวใจในการเปลยนสงคมเศรษฐกจไทยส ‘เศรษฐกจใหมแหงวนพรงน ’ ทให

ความสาคญกบการเตบโตทมคณภาพ ยงยน มนวตกรรม เปนธรรม และนาพาชวตทดใหแกสมาชก

ทกระดบในสงคม

บนเสนทางส ‘เศรษฐกจใหมแหงวนพรงน’ การศกษาไมควรถกมองเปนแค ‘เครองมอ ’ ของ

การพฒนา ‘แรงงาน ’ ในฐานะปจจยการผลต เพอผลกดนการเตบโตทางเศรษฐกจเชงปรมาณ

เทานน แตการศกษามคณคาความหมายในตวเอง เปนจดหมายปลายทางในตวเอง เปนไปเพอ

พฒนา ‘มนษย’ แตละคน ซงตางมคณคาและศกดศรในตวเอง ทงยงตางมความปรารถนาในการ

เรยนรทแตกตางหลากหลายกนไป

บทความชนนใหความหมายตอ ‘การศกษา ’ ดวยระบบคณคาเฉกเชนเดยวกบ อ.ปวย อง

ภากรณ กลาวคอ ผเขยนเชอวาการศกษาควรมจดหมายปลายทางเพอสรางพลงความสามารถของ

นกเรยนใหบรรลถงศกยภาพสงสดตามเสนทางทแตละคนเลอก ( capability approach) คลายกบท

อาจารยปวยเคยกลาวไววา “การศกษาตองเรมตนดวยความสาคญของนกเรยน และจบลงดวย

ความสาคญของนกเรยน ... ทกคนควรไดรบการศกษาตามแตความถนดของตนจน ‘สด

ความสามารถ ’ ของแตละคน” (ปวย องภากรณ , 2508) ทงน เมอคนแตละคนไดรบการเตมเตม

ศกยภาพของตนใหสดทางทตนไดเลอกเองแลว คนคณภาพเหลานนยอมเปนกาลงสาคญในการ

สรางการเตบโตทางเศรษฐกจทมคณภาพ สงคมเศรษฐกจทมคณภาพจงเกดขนตามมาในทสด

ดาน อมาตยา เซน นกเศรษฐศาสตรรางวลโนเบล เปนอกผหนงทใหความสาคญกบพลง

ความสามารถของมนษยในการบรรลศกยภาพของตน หรอ capability ในฐานะหวใจของการพฒนา

เซนนยามคาวา ‘capability’ ไววา “พลงความสามารถของบคคลในการลงมอกระทาสงทมคณคา

หรอบรรลถงสภาพการดารงอยทมคณคา (ซง) แสดงใหเหนถงสวนผสมของทางเลอก (ทแตกตาง

หลากหลาย) ในสงทบคคลสามารถทจะทาหรอสามารถทจะเปนได” (Sen 1993, p. 30) ในแงน

capability กคอโอกาส ทางเลอก หรอเสรภาพในการบรรลถงสงทปจเจกบคคลแตละคนใหคณคา

นนเอง

เมอเซนกลาวถงการสรางความเทาเทยมในสงคม กมไดมความหมายในแงความเทาเทยม

ของทรพยากร เชน สดสวนครตอนกเรยน หรอเงนอดหนนตอหว มากเทากบความพยายามสราง

ความเทาเทยมในพลงความสามารถของมนษยในการบรรลศกยภาพของตน ซงการศกษาเปนแกน

แกนกลางทสาคญในกระบวนการดงกลาว การศกษาในตวของมนเองคอพลงความสามารถขน

พนฐาน ซงสงผลกระทบตอการพฒนาและเสรมสรางพลงความสามารถดานอนๆ ตอไป


เชนนแลว โจทยหลกของการศกษาจงมใชการตอบสนองตอตลาดแรงงาน ‘อยาง ’ ไร

คณภาพ หรอตอบสนองตอตลาดแรงงาน ‘ท’ ไรคณภาพ เชน การมงเนนผลตคนเพอไปเปน

แรงงานราคาถก สงคนเขาสตลาดแรงงานเพอถกเอารดเอาเปรยบจากโครงสรางการกระจาย

ผลตอบแทนทไมเปนธรรม และกลายเปนเชอเพลงในการพฒนาเศรษฐกจผานยทธศาสตรการ

พฒนาทไมสมดลดวยเครองมออยางการกดคาจางแรงงานใหตา เปนตน

ในทางตรงกนขาม การศกษาควรมพนธกจในการพฒนา ‘ผลตภาพ ’ (productivity) ของ

มนษย ดวยการสงเสรมใหมนษยแตละคนสามารถพฒนาและบรรลศกยภาพสงสดของตนในทางท

ตนเลอก

ทงน ‘ผลตภาพ’ ไมควรถกมองเฉพาะในมตเชงปรมาณเทานน เชน ผลตสนคาไดมากชนใน

เวลาทจากด หรอใชเวลานอยลงในการผลตสนคาจานวนเทาเดม หากแตควรถกมองในมตเชง

คณภาพดวย ตวอยางเชน ทางานเกงขน ความรและทกษะดขน คดวเคราะหคมขน สนกกบการ

ทางานมากขน ซงการเพมขนของผลตภาพอยางมคณภาพจกเกดขนไดผานเงอนไขแวดลอมทได

ทางานทตนชอบ ไดทางานทดมคณคา เทาทนและเขาถงเทคโนโลยใหม อยในเนอนาดนทสงเสรม

พลงสรางสรรค มโอกาสในการพฒนาตวเองตลอดเวลา มเวลาวางในการพกผอนและดแลรางกาย

และจตใจของตน รวมถงการมทางเลอกทหลากหลายในการทางาน มอานาจตอรองทสมดลขนใน

ตลาดแรงงาน และไดรบผลตอบแทนทเปนธรรมสมกบผลตภาพทเพมขน หรอกระทงเปลยนสถานะ

จากลกจางมาเปนผประกอบการเสยเอง

ภายใตกรอบแนวคด ‘การศกษาเพอเตมเตมศกยภาพของนกเรยน ’ ทศทางของการปฏรป

การศกษาควรดาเนนไปตามแนวทาง ‘4 สราง ’ เพอสรางระบบการศกษาทสามารถเตมเตม

ศกยภาพของนกเรยน ไดแก

(1) การสราง ทกษะแหงอนาคตใหม เพอใหนกเรยนมความร ทกษะ และคณลกษณะขน

พนฐานทสามารถใชชวตอยไดในสงคมเศรษฐกจสมยใหม และมคณภาพพรอมทจะ

เลอก ‘ทาง’ ของตนไดอยางมคณภาพ เชน อานเปน คดเปน รจกโลก รจกตวเองและม

เปาหมายในการดาเนนชวต เปนตน

(2) การสรางทางเลอกคณภาพ ผานการปฏรปหลกสตร การทดสอบ การพฒนาคร การ

พฒนาโรงเรยน เพอ ทาใหระบบการศกษามความรบผดชอบ ( accountability) ตอ

นกเรยน ในสวนนเราจะพดถงการยกระดบอาชวศกษาใหเปนทางเลอกคณภาพสาหรบ

นกเรยนดวย ทงหมดนเพอสรางทางเลอกทดมคณภาพใหนกเรยนไดเลอกอยาง

หลากหลายตามความถนดของตน


(3) การสรางระบบขอมลเพอการตดสนใจอยางมคณภาพ โดยมการพฒนาระบบขอมล

ระบบสอสารขอมล และระบบแนะแนวทด เพอเปนพนฐานใหนกเรยนตดสนใจเลอกได

อยางมคณภาพ

(4) การสรางการมสวนรวม โดยเปดโอกาสให ผมสวนไดสวนเสย แตละภาคสวนไดมสวน

รวมในการพฒนาศกยภาพนกเรยนตลอดกระบวนการเรยนร โดยสรางโอกาสและ

ชองทางเรยนรทหลากหลายสาหรบนกเรยน

2. เตมเตมศกยภาพนกเรยน ดวยการสรางทกษะแหงอนาคตใหม

โลกศตวรรษใหมสรางความทาทายใหมหลายประการ ตวอยางเชน

• โลกไดเคลอนส “สงคมความร ” (knowledge-based society) และกลมผนาทาง

สงคมจะเปนกลมทใช “แรงงานความร ” เปนหลก ทกษะทจาเปนในสงคมความร

คอทกษะในการคดวเคราะห ทกษะในการเลอกสรรและประมวลขอมลขาวสารทม

อยอยางทวมทน ไมใชทกษะดานการทองจาอกตอไป เพราะการสบคนขอมลทาได

อยางงายดายผานเทคโนโลยสารสนเทศ ดงทโตมร ศขปรชา เคยกลาวไววา

“google อาจตอบคาถามเราไดทกคาถาม แต google ไมสามารถบอกเราวาควร

ถามอะไร”0

1

• เทคโนโลยทกาวหนาไดเขามาทางานแทนแรงงานทรบผดชอบงานทซาซากจาเจ

(routine, self-replicated jobs) ดงนน ทกษะทจาเปนและเปนทตองการในโลกยค

ใหม จงไดแก ทกษะการคดขนสง ทกษะในการคนหาและวเคราะหขอมล ทกษะ

การทางานเปนทม และทกษะในการสอสารอนซบซอน ซงคอมพวเตอรไมสามารถ

ทาแทนได

• โครงสรางองคกรเปลยนจากแนวดงเปนแนวราบ มการกระจายอานาจตดสนใจมาก

ขน ดงนน คนทางานยคใหมจาเปนตองมทกษะในการตดสนใจและแกไขปญหา

ดวยตนเองมากขน

• เทคโนโลยการสอสารทาใหตลาดแรงงา นของแตละประเทศเชอมโยงกนในระดบ

โลกมากขน คนทางานยคใหมจงตองสามารถทางานภายในทมทประกอบดวยผคน

จากหลากหลายชาต ภาษา และวฒนธรรม รวมถงตอง มทกษะสากลทสามารถ

1 รายการ วฒนธรรมชบแปงทอด ตอน อนเทอรเนตทาใหโลกกวางขน? ออกอากาศวนท 2 ตลาคม 2556 ทาง ThaiPBS


แขงขนกบแรงงานชาตอนๆ ได เชน ภาษาองกฤษ ความรเทาทนเทคโนโลย เปน

ตน

เมอโลกสมยใหมเตมไปดวยการเปลยนแปลงททาทาย อกทงการเปลยนแปลงยงเปนไป

อยางรวดเรว การสรางคนใหมศกยภาพในการใชชวตอยไดในสงคมเศรษฐกจสมยใหมจงมความ

จาเปนอยางยง โดยระบบการศกษาควรจะสามารถสรางพลงความสามารถใหนกเรยนแตละคนม

‘ทกษะแหงศตวรรษท 21’ (21st Century Skills) อยในตว

2.1 ทกษะแหงศตวรรษท 21 ในฐานะผลสมฤทธในการเรยนรในศตวรรษท 212

2 สรปความและเรยบเรยงจากบทท 2 ของ สมเกยรต ตงกจวานชย และคณะ (2556) นอกจากนน ผสนใจสามารถอานรายละเอยด

เกยวกบแนวคดทกษะแหงศตวรรษท 21 ไดใน วรพจน วงศกจรงเรอง และอธป จตตฤกษ (แปล) . 2554. ทกษะแหงอนาคตใหม

การศกษาแหงศตวรรษท 21. กรงเทพมหานคร: สานกพมพ openworlds.

ในชวงทศวรรษทผานมา ทกษะแหงศตวรรษท 21 (21st Century Skills) ไดกลายเปน

แนวคดและขอเสนอเชงนโยบายดานการศกษาทถกผลต พฒนา สนบสนน และเผยแพร โดย

องคการตางๆ ทงในภาครฐและภาคเอกชนหลายแหงทวโลกอยางตอเนอง จนกลายเปนวาระทาง

การศกษาทสาคญในปจจบน

แนวคดทกษะแหงศตวรรษท 21 ตงอยบนฐานคดทเชอวา รปแบบการศกษาแบบดงเดม

ในชวงศตวรรษท 20 ซงเนนยาแตการเรยนและทองจาเนอหาในสาระวชาหลก อาท คณตศาสตร

วทยาศาสตร ภาษาศาสตร สงคมศกษา ไมเพยงพออกตอไปแลวในการดารงชวตและการทางานใน

โลกศตวรรษใหมภายใตความทาทายใหม

สาหรบแนวคดทกษะแหงศตวรรษท 21 นน ตงตนจากผลสมฤทธทางการเรยนร ( learning

outcomes) ทจาเปนสาหรบศตวรรษท 21 โดยใหความสาคญกบการ ปลกฝง “ทกษะ” (skills) ท

จาเปนในศตวรรษท 21 เชน ทกษะในการคดขนสง ทกษะในการเรยนรและนวตกรรม ทกษะชวต

และการทางาน ทกษะดานสารสนเทศและการสอสาร ควบคกบ “เนอหา” ( contents) ในสาระวชา

หลกและความรอนทสาคญในศตวรรษท 21 เชน ความรเรองโลก ความรดานการเงน เศรษฐกจ

ธรกจและการเปนผประกอบการ ความรดานพลเมอง ความรดานสขภาพ และความรดาน

สงแวดลอม ผานหลกสตรทมลกษณะกระชบ ( lean curriculum) ชางคด ( thinking curriculum) และ

บรณาการ ( interdisciplinary curriculum) เพอสรางนกเรยนทม “คณลกษณะ” ( characters) อนพง

ปรารถนาของโลกศตวรรษท 21 ได นนคอ รจกคด รกการเรยนร มสานกพลเมอง มความกลาหาญ

ทางจรยธรรม มความสามารถในการแกปญหา ปรบตว สอสาร และทางานรวมกบผอนไดอยางม

ประสทธผลตลอดชวต ดงแสดงไวในภาพท 1


ภาพท 1

เปาหมายของการเรยนรในศตวรรษท 21

ทมา: สมเกยรต และคณะ (2556)

ผลการศกษาของกลมภาคเพอทกษะแหงศตวรรษท 21 และพนธมตร ในหวขอ “Are They

Really Ready to Work?” (Partnership for 21st Century Skills, 2006) พบวา ทกษะทภาคธรกจ

เชอวามความสาคญทสดสาหรบการทางานคอ จรยธรรม ดาน วชาชพ และ การงาน

(professionalism/work ethics) การทางานเปนทม และความรวมมอ (teamwork/collaboration)

การคดเชงวพากษและการแกไขปญหา (critical thinking/problem solving) การสอสารดวยคาพด

และการเขยน (oral and written communication) ทงนยงพบวาภาคธรกจใหความสาคญกบทกษะ

มากกวาเนอหาความร

Frank Levy และ Richard Murnane (2005) เสนอวา ทกษะการคดแบบผเชยวชาญ

(expert thinking) และการสอสารทซบซอน (complex communication) คอทกษะทสาคญทสดใน

การประสบความสาเรจในชวตการงาน โดยทกษะการคดแบบผเชยวชาญหมายถงความสามารถใน

ระบและจดการกบปญหาทไมคาดคด สวนทกษะการสอสารอนซบซอนหมายถงความสามารถใน

การโนมนาว อธบาย ตอรอง สรางความเชอใจ และสรางความเขาใจรวมกน

นอกจากนน ผลสารวจในป 2555 ของ Global Partnership Schools and GEMS

Education ซงถามความเหนของผบรหารและนกธรกจชนนาใน 4 ประเทศ คอ สหรฐอเมรกา

สหราชอาณาจกร จน และบราซล พบวา ทกษะทสาคญมากทสดสาหรบการทางานในโลกศตวรรษ

ใหมคอ ทกษะดานเทคโนโลย สวนทกษะอนๆ ททาการสารวจและไดรบความสาคญเชนกนคอ


ความสามารถในการพดหลายภาษา ทกษะดานเทคนคเฉพาะ ทกษะในการสรางเครอขายขาม

วฒนธรรม การทางานไดดวยตนเอง และการสรางนวตกรรม

ผมสวนไดเสยทางการศกษาหลายกลมในทวทกมมโลกเลงเหนถงความสาคญของการ

พฒนาทกษะดงกลาวและไดออกมาเรยกรองและผลกดนใหมการผนวกรวม “ทกษะแหงศตวรรษท

21” เขาไปในระบบการศกษา รวมถงจดทาขอเสนอในการปฏรปการศกษาอยางรอบดาน ไมวาจะ

เปนหลกสตรและวธการสอน หนงสอเรยนและสอการเรยนร วธการประเมนผล ระบบการพฒนา

วชาชพคร และสงอานวยความสะดวกทางการศกษา ใหเปนไปในทศทางทสอดคลองกบเปาหมาย

ในการพฒนาทกษะศตวรรษใหมใหกบนกเรยน

2.2 กรอบความคดเพอการเรยนรในศตวรรษท 21 2

3

ภาคเพอทกษะแหงศตวรรษท 21 (Partnership for 21st Century Skills) หรอ P21 ซงเปน

องคกรชนนาทเกดจากรวมตวของผมสวนไดเสยอนหลากหลาย อาท ผนาดานการศกษา ผกาหนด

นโยบาย นกวชาการ ภาคธรกจ ไดนาเสนอกรอบความคดเพอการเรยนรในศตวรรษท 21 ไวอยาง

เปนระบบและรอบดาน โดยกรอบคดนเปนองคความรทเกดจากการพดคยอยางตอเนองกบผมสวน

ไดเสยในทกภาคสวนทวประเทศสหรฐอเมรกา และผานการทดสอบจากผเชยวชาญและผคราหวอด

ในแวดวงการศกษา

ภาพท 2 แสดงวสยทศนสาหรบการเรยนรในศตวรรษท 21 ของกลม P21 ซงอธบายถงชด

ผลสมฤทธสาคญสาหรบการเรยนรในศตวรรษท 21 ทผสมผสานทงเนอหาความร (สาระวชาหลก

และความรสาคญในการดารงชวตในศตวรรษท 21) และชดทกษะตางๆ ไดแก ทกษะการเรยนรและ

นวตกรรม ทกษะดานสารสนเทศ สอ และเทคโนโลย และทกษะชวตและ การงาน เขาดวยกน โดย

ผลลพธเหลานเชอมโยงกบระบบสงเสรมการเรยนรรอบดาน นนคอ มาตรฐานและการประเมน

หลกสตรและวธการสอน การพฒนาวชาชพ และสภาพแวดลอมในการเรยนร ซงควรไดรบการ

ปรบเปลยนใหสอดคลองกบการพฒนาทกษะแหงศตวรรษท 21

ภาคเพอทกษะแหงศตวรรษท 21 อธบายถงผลสมฤทธการเรยนรในแตละสวนไวดงน

สาระวชาหลก: สาระวชาทปรากฏในโมเดลของภาคเพอทกษะแหงศตวรรษท 21 ชใหเหน

วา การเรยนรเนอหาในสาระวชาหลกยงมความสาคญ เพราะทกษะจาเปนตองถกสรางขนบนฐาน

ของสาระวชาและความรพนฐาน มใชแยกขาดจากกนเปนเอกเทศ

3 ตดตอนจากบทท 2 ของ สมเกยรต ตงกจวานชย และคณะ (2556)


ภาพท 2

กรอบความคดเพอการเรยนรในศตวรรษท 21 โดยภาคเพอทกษะแหงศตวรรษท 21

สาระวชาหลก (core subjects): ภาษาองกฤษ การอาน หรอศลปะการใชภาษา

ภาษาตางประเทศ ศลปะ คณตศาสตร เศรษฐศาสตร วทยาศาสตร ภมศาสตร ประวตศาสตร การ

ปกครองและหนาทพลเมอง

ความรสาคญในการดารงชวตในศตวรรษท 21 (21st Century Themes): ความรเรองโลก

ความรดานการเงน เศรษฐกจ ธรกจและการเปนผประกอบการ ความรดานพลเมอง ความรดาน

สขภาพ และความรดานสงแวดลอม

ทกษะการเรยนรและนวตกรรม (Learning and Innovation Skills): ความคดสรางสรรคและ

นวตกรรม การคดเชงวพากษและการแกไขปญหา การสอสารและการรวมมอทางาน

ทกษะดานสารสนเทศ สอ และเทคโนโลย (Information, Media, and Technology Skills):

ทกษะดานสารสนเทศ ทกษะดานสอ และทกษะดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ทกษะชวตและการงาน (Life and Career Skills): ความยดหยนและความสามารถในการปรบตว

ความคดรเรมและการชนาตนเอง ทกษะทางสงคมและทกษะขามวฒนธรรม การเพมผลตภาพและ

ความรรบผด และความเปนผนาและความรบผดชอบ

ระบบสงเสรมการเรยนรในศตวรรษท 21 : มาตรฐานและการประเมน หลกสตรและวธการสอน

การพฒนาวชาชพ และสภาพแวดลอมในการเรยนร ทมา: Partnership for 21st Century Skills อางใน สมเกยรต และคณะ (2556)

ความรสาคญในการดารงชวตในศตวรรษท 21 : กรอบความคดนเชอวา การเรยนร

เฉพาะสาระวชาหลกนนไมเพยงพออกตอไปแลว หลกสตรจาเปนตองผนวกรวมความรและแนวคด

สาคญในการดารงชวตในศตวรรษท 21 ซงมลกษณะขามสาขาวชา เขาไปในการเรยนรเนอหาท


แบงตามสาขาวชาแบบเดมดวย ความรสาคญเหลานสามารถใชเปนแนวทางในการเชอมโยงความร

ระหวางสาขาวชาเขาดวยกน ความรเหลานประกอบดวย

• ความรเรองโลก: การทาความเขาใจและรบมอกบประเดนในระดบโลก โดยเฉพาะ

ปญหาทตดขามพรมแดน เชน ปญหาสงแวดลอม การเรยนรและทางานรวมกบ

ผคนทมาจากหลากหลายวฒนธรรมและศาสนา โดยเคารพซงกนและกนและเปดใจ

คยกนได และความสามารถในการใชภาษาตางประเทศ

• ความรดานการเงน เศรษฐกจ ธรกจและการเปนผประกอบการ :

ความสามารถในการตดสนใจเลอกทางเศรษฐกจไดอยางเหมาะสม เขาใจ

ความสาคญของระบบเศรษฐกจตอสงคม และรจกใชทกษะการเปนผประกอบการ

เพอเพมผลตภาพในการทางาน

• ความรดานพลเมอง: การตดตามขาวสารบานเมองและเขาใจในกลไกการทางาน

ของรฐบาล เขารวมกจกรรมทางการเมอง รจกสทธและหนาทพลเมองในทกระดบ

ทงระดบทองถน รฐ ประเทศ และโลก และรบรถงผลกระทบในระดบทองถนและ

ระดบโลกจากการตดสนใจทางการเมอง

• ความรดานสขภาพ : การรบรและเขาใจถงขอมลและบรการพนฐานดานสขภาพ

และรจกใชขอมลและบรการเหลานนเพอดแลสขภาพของตนเอง เขาใจวธดแลและ

ปองกนสขภาพรางกายและจตใจ เชน การกนอาหารและออกกาลงกายอยาง

เหมาะสม การหลกเลยงความเสยง และการลดความเครยด ฯลฯ สามารถกาหนด

เปาหมายดานสขภาพสาหรบตนเองและครอบครว และเขาใจประเดนความ

ปลอดภยและสาธารณสขในระดบประเทศและระหวางประเทศ

ทกษะการเรยนรและนวตกรรม: ทกษะการคดขนสงนถกพจารณาจากหลายภาคสวนวา

เปนทกษะทมความสาคญทสดในการเตรยมนกเรยนใหพรอมสาหรบการทางานในระบบเศรษฐกจท

มความซบซอนมากขนและเทคโนโลยเขามาทาหนาทแทนงานทซาซากจาเจ ทกษะเหลาน

ประกอบดวย

• ความสรางสรรคและนวตกรรม : การรจกใชเทคนคในการสรางแนวคดอน

หลากหลาย (อาท การระดมสมอง) สามารถประเมนแนวคดของตนเองเพอ

ปรบปรงใหเกดความสรางสรรคมากยงขน เปดรบมมมองทหลากหลายและแปลก

ใหม สามารถสรางสรรคแนวคดใหกลายเปนนวตกรรมเชงรปธรรม

• การคด เชงวพากษ และการแกไขปญหา : การรจกเลอกใชวธการใหเหตผลท

เหมาะกบสถานการณไดอยางมประสทธภาพ การคดเชงระบบเพอวเคราะหการ

ทางานของสวนตางๆ ในระบบใหเขาใจการทางานอนซบซอนของระบบใหญ

ความสามารถในการวเคราะหและประเมนหลกฐาน ววาทะ คากลาวอาง และความ


เชอ ไดอยางมประสทธภาพ การสงเคราะหและเชอมโยงขอมลและชดความคด

ตางๆ เขาดวยกน สามารถตความขอมลและหาขอสรป รจกทบทวนประสบการณ

และกระบวนการเรยนรของตนเอง การแกไขปญหาทไมคนเคยดวยวธการอน

หลากหลาย การตงและวางกรอบคาถามทชวยอธบายมมมองทจะนาไปสหนทาง

แกไขปญหา

• การสอสารและการทางานรวมกน : ความสามารถในการนาเสนอความคดทงใน

รปแบบของการพดและการเขยนไดชดเจนและเหมาะกบบรบท สามารถฟงและ

ถอดความหมายไดอยางถกตอง ใชการสอสารเพอตอบสนองตอวตถประสงคท

หลากหลาย รจกใชสอและเทคโนโลยการสอสารไดอยางเหมาะสม สามารถทางาน

รวมกบทมทมสมาชกหลากหลายไดอยางมประสทธภาพและดวยความเคารพซง

กนและกน เขาใจถงความรบผดชอบรวมในการทางานรวมกน และใหคณคากบ

การมสวนรวมของทกคนในทม

ทกษะดานสารสนเทศ สอ และเทคโนโลย: ความกาวหนาทางเทคโนโลยสารสนเทศและ

การสอสารไดเปลยนแปลงภมทศนในการเรยนรและการทางานไปอยางมาก ทกษะดานเทคโนโลย

จะชวยสงเสรมทกษะดานการทางานและการเรยนรดวยตนเองตลอดชวต นกเรยนตองเรยนรทกษะ

ในการจดการและใชประโยชนจากขอมลมหาศาลใหเกดประโยชนสงสด ปรบตวใหทนกบเครองมอ

ทางเทคโนโลยทเปลยนแปลงอยางรวดเรว และสามารถใชเทคโนโลยในการทางานรวมกบผอนและ

สรางสรรคแนวคดของตนเองในระดบทไมเคยเกดขนมากอน ทกษะดงกลาวประกอบดวย

• ทกษะดานสารสนเทศ : ความสามารถในการเขาถงขอมลไดอยางทนทวงทและ

ประเมนความถกตองของขอมลอยางมวจารณญาณ สามารถประยกตใชขอมลได

อยางสรางสรรคในการแกไขปญหาเฉพาะหนา รจกใชเครองมอและจดการกบการ

ไหลเวยนของขอมลทไหลบาเขามาพรอมกนจากหลายแหลงไดอยางเปนระบบ

เขาใจประเดนทางจรยธรรมและทางกฎหมายทเกยวของกบการเขาถงและการใช

สารสนเทศ

• ทกษะดานสอ: ความเขาใจวาทกรรมทถกผลตสรางขนผานสอและผลกระทบของ

สอทมตอความเชอและพฤตกรรมของสงคมโดยรวม เขาใจประเดนทางจรยธรรม

และทางกฎหมายทเกยวของกบการเขาถงและการใชสอ

• ทกษะดานไอซท : การรจกใชเครองมอในการสรางสรรคสอดวยตนเองไดอยาง

เหมาะสม รจกใชเทคโนโลยในฐานะเครองมอในการทาวจย จดการ และสอสาร

ขอมล ไดอยางเหมาะสม


ทกษะชวตและการงาน: นอกเหนอจากทกษะในการคดและความรในสาระวชาตางๆ แลว

นกเรยนในโลกศตวรรษท 21 จาเปนตองมทกษะชวตและการทางานในการรบมอกบความซบซอน

ของการดารงชวตและการประกอบอาชพในยคขอมลขาวสาร ดงน

• ความยดหยนและความสามารถในการปรบตว : ความสามารถในการปรบตว

ใหเขากบหนาทและความรบผดชอบ อนหลากหลาย สามารถทางานภายใต

สภาพแวดลอมทอาจเปลยนแปลงอยางสมาเสมอ รบมอกบปญหาและอปสรรคทไม

คาดคดไดอยางด และจดการกบความเหนและความเชอทแตกตางเพอหาทางออก

ทเหมาะสม โดยเฉพาะภายใตการทางานทมความหลากหลายของคนทางานสง

• ความคดรเรมและการชนาตนเอง : ความสามารถในการบรหารเวลาและจดการ

กบงานไดอยางมประสทธผล รกษาสมดลระหวางเปาหมายระยะสนและระยะยาว

ไดด รบผดชอบงานของตนเองไดโดยไมจาเปนตองมคนคอยควบคม สามารถ

จดการและตอยอดความรไดดวยตนเอง วเคราะหและถอดบทเรยนจาก

ประสบการณในอดตเพอใชพฒนาตนเองในอนาคต

• ทกษะทางสงคมและการเรยนรขามวฒนธรรม : การมปฏสมพนธกบผอนได

อยางเหมาะสมและมความเปนมออาชพ สามารถทางานไดอยางมประสทธภาพกบ

ทมทมพนเพทางวฒนธรรมหรอสงคมทหลากหลาย และเปดรบแนวคดและคณคาท

แตกตาง

• การเพมผลผลตและความรรบผด : ความสามารถในการบรรลเปาหมายทต งไว

ได แมจะเจอกบอปสรรคหรอแรงกดดน รจกวางแผน จดลาดบความสาคญ และ

จดการกบงานใหลลวงตามเปาหมายทต งไว มคณลกษณะของการเปนผทางานทด

อาท ทางานเปนทมไดด ทางานหลายอยางไดพรอมกน มความนาเชอถอและตรง

ตอเวลา เคารพความหลากหลายภายในทม และมความรบผดกบผลงานทออกมา

• ความเปนผนาและความรบผดชอบ : ความสามารถในการประยกตใชทกษะใน

การแกไขปญหาและการสอสารระหวางบคคลเพอใหงานลลวงตามเปาหมาย รจก

ใชจดแขงของคนอนในการบรรลเปาหมายรวมกน รบผดชอบตอผลประโยชน

รวมกนของชมชน

กรอบความคดของกลม P21 ไดอธบายถงชดความรและทกษะจาเปนสาหรบศตวรรษใหม

ไวอยางรอบดานและเปนระบบ โดยการออกแบบกรอบความคดนเรมตนจากการกาหนดผลสมฤทธ

ทจาเปนสาหรบนกเรยนในการศกษาตอในระดบทสงขน การทางาน และการใชชวต ในศตวรรษท

21 เปาหมายเหลานถกใชเปน ‘ภาพใหญ ’ เพอใหผมสวนไดเสยทงหมดเหนกรอบเปาหมายรวมกน

และออกแบบระบบสนบสนนการเรยนรท งหมดใหสอดคลองและเปนไปในทศทางเดยวกน


สงทโดดเดนในกรอบความคดของกลม P21 อกประการหนง คอ การเนนยาความสาคญ

ของการเรยนเนอหาตามสาระวชาควบคไปกบการพฒนาทกษะ เพราะเชอวาการพฒนาทกษะตอง

ทาบนฐานของเนอหาวชา และการเรยนรเนอหาพรอมกบทกษะจะทาใหนกเรยนเขาใจเนอหาไดลก

มากขน ลกษณะดงกลาวมกถกละเลยในขอเสนอของกลมทสนใจเฉพาะทกษะโดยไมไดให

ความสาคญของเนอหาควบคกนไป

3. เตมเตมศกยภาพนกเรยน ดวยการสรางทางเลอกคณภาพ

เพอใหระบบการศกษาสามารถเตมเตมศกยภาพใหนกเรยนเตบโตไดจน ‘สดความสามารถ ’

ของแตละคนตามความถนดและความตองการของตน ระบบการศกษาตองสามารถเสนอทางเลอกท

มคณภาพใหนกเรยนไดเลอกอยางหลากหลาย จนนกเรยนสามารถเลอกเรยนตามความถนดและ

ความตองการของตนไดอยางแทจรง เชน หากนกเรยนตองการเรยนสายอาชพเพอทางานสาย

อาชพในอนาคตกมระบบอาชวศกษาทดมคณภาพรองรบ เปนตน

เมอพจารณาระบบการศกษาไทยดงทเปนอยในปจจบน พบวา ระบบการศกษาไทยยงม

ปญหาดานคณภาพอยมาก ทงสายสามญศกษาและสายอาชวศกษา โดยเฉพาะอยางยงสาย

อาชวศกษาทยงไมสามารถเปนทางเลอกทแทจรงใหกบนกเรยนทสนใจเรยนตอในสายอาชพ เชนน

แลว การพฒนาคณภาพของระบบการศกษาเพอสรางทางเลอกคณภาพทหลากหลาย ทงสาย

สามญศกษาและสายอาชวศกษา จงเปนเงอนไขทจาเปนและเรงดวนบนเสนทางของการสรางระบบ

การศกษาเพอเตมเตมศกยภาพของนกเรยน

3.1 ปญหาคณภาพของระบบการศกษาไทย: การขาดความรบผดชอบ (accountability)

ปญหาของระบบศกษาไทยไมไดเกดจากการขาดแคลนทรพยากรอกตอไป แตเปนปญหา

เรองการใชทรพยากรอยางไมมประสทธภาพ กลาวคอ ใชทรพยากรมากแตผลสมฤทธตา ดงท

ขอมลชวาในชวง 10 ปทผานมา งบประมาณของกระทรวงศกษาธการเพมขนกวา 3 เทา และอยใน

ระดบสงเมอเทยบกบประเทศอนในภมภาคเอเชย ( โปรดดภาพท 3 ประกอบ) สวนรายไดตอเดอน

ของครทมวฒการศกษาระดบปรญญาตรและสอนอยในโรงเรยนรฐกเพมสงขน โดยในป 2554 ม

รายไดทดเทยมกบอาชพอนและมากกวาอาชพอนหลงอาย 44 จากเดมในป 2546 ครมรายไดนอย

กวาอาชพอนในทกชวงอาย (โปรดดภาพท 4 ประกอบ)

แตในทางตรงกนขาม ผลคะแนนการทดสอบมาตรฐานของนกเรยนไทยในระดบนานาชาต

กลบมแนวโนมลดตาลง โดยเฉพาะผลการสอบ TIMSS วชาคณตศาสตรลดลงถง 95 คะแนนและ

วชาวทยาศาสตรลดลงถง 74 คะแนนในชวงป 1995-2011 และมนกเรยนไทยไมตากวารอยละ 70


และ 60 ทมผลการสอบ TIMSS ตากวาระดบขนพนฐาน (ระดบ 2) ในวชาคณตศาสตรและ

วทยาศาสตรตามลาดบ และมนกเรยนไทยไมตากวารอยละ 40 มคะแนน PISA ตากวาระดบขน

พนฐานในวชาการอานและวทยาศาสตร และรอยละ 50 ในวชาคณตศาสตร (ดภาพท 5 และ 6)

ภาพท 3

งบประมาณกระทรวงศกษาธการ และสดสวนงบประมาณการศกษาของไทยเทยบภมภาค หนวย: แสนลานบาท หนวย : รอยละ

ทมา: สานกงบประมาณ ทมา : ธนาคารโลก

ภาพท 4

รายไดตอเดอนของครวฒปรญญาตรในโรงเรยนรฐเทยบกบผประกอบอาชพอน

ป 2546 ป 2554 หนวย: บาท หนวย : บาท

ทมา: การสารวจภาวะแรงงาน สานกงานสถตแหงชาต

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

4.0

4.5

5.0

2546 2548 2550 2552 2554 2556 0 10 20 30

ญปน

เกาหลใต

ฮองกง

มาเลเซย

อนโดนเซย

เวยดนาม

สงคโปร

ไทย

สดสวนงบประมาณการศกษาตองบประมาณรวม

สดสวนงบประมาณตอจดพ

0

10000

20000

30000

40000

50000

25-2

9

30-3

4

35-3

9

40-4

4

45-4

9

50-5

4

55-5

9

60-6

4

ครมธยม ผประกอบอาชพอน

0

10000

20000

30000

40000

50000

25-2

9

30-3

4

35-3

9

40-4

4

45-4

9

50-5

4

55-5

9

60-6

4

ครอาชวศกษา ครมธยม

ผประกอบอาชพอน


ภาพท 5

แนวโนมผลการสอบเฉลย TIMSS (ระดบ ม.2) และ PISA ของนกเรยนไทย

TIMSS PISA

ทมา: TIMSS และ PISA อางองใน โครงการ PISA ประเทศไทย และโครงการวจยนานาชาต TIMSS สถาบนสงเสรมการสอน

วทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) (2554) และ (2555)

ภาพท 6

สดสวนนกเรยนทมคะแนนผลสอบ TIMSS และ PISA ไมถงระดบขนพนฐาน

TIMSS 2011 PISA 2009 หนวย: รอยละ หนวย : รอยละ

ทมา: TIMSS และ PISA อางองใน โครงการ PISA ประเทศไทย และโครงการวจยนานาชาต TIMSS สถาบนสงเสรมการสอน

วทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) (2554) และ (2555)

300

350

400

450

500

550

1995 1999 2007 2011

วชาคณตศาสตร วชาวทยาศาสตร

400

410

420

430

440

2000 2003 2006 2009

วชาการอาน วชาคณตศาสตร

วชาวทยาศาสตร

01020304050607080

ประเ

ทศไท

ย

เฉลย

ทกปร

ะเทศ

ประเ

ทศไท

ย

เฉลย

ทกปร

ะเทศ

วชาคณตศาสตร วชาวทยาศาสตร

0

10

20

30

40

50

60

ประเ

ทศไท

ย

ประเ

ทศใน

กลม

OEC

D

ประเ

ทศไท

ย

ประเ

ทศใน

กลม

OEC

D

ประเ

ทศไท

ย

ประเ

ทศใน

กลม

OEC

D

วชาการอาน วชาคณตศาสตร วชาวทยาศาสตร


งานศกษาของสมเกยรตและคณะ (2556) ตอบโจทยของระบบการศกษาไทยวา ใจกลาง

ของปญหาคอการขาด “ความรบผดชอบ” ( accountability) ของระบบการศกษาตลอดทกขนตอน

ทงน “ความรบผดชอบ ” หมายถง พนธะผกพนในหนาทของคนหรอองคกรตอเปาหมายทไดรบ

มอบหมาย โดยมระบบทผมอบหมายสามารถประเมนและตรวจสอบผลงาน เพอใหรางวลหรอ

ลงโทษผทไดรบมอบหมายงานได (โปรดดภาพท 7 ประกอบ)

ในกรณของระบบการศกษา หวใจสาคญของการปฏรปเพอสรางความรบผดชอบคอ การทา

ใหสถานศกษามความรบผดชอบโดยตรงตอผปกครองและนกเรยนมากขน โดยโรงเรยนควรมอสระ

ในการบรหารจดการ และผปกครองควรมสทธเลอกโรงเรยนใหลกตามขอมลคณภาพของโรงเรยนท

ไดรบการเปดเผยตอสาธารณะ กลาวคอ มการสงเสรมใหเกดระบบ “ความรบผดชอบสายสน ”

(short-route of accountability) หรอสายความรบผดชอบระหวาง “ผปกครอง-โรงเรยน-คร ” โดยไม

ตองผานรฐบาล เพมมากขน

กระนน ในอกดานหนงกตองมการปฏรประบบ “ความรบผดชอบสายยาว ” (long-route of

accountability) หรอสายความรบผดชอบระหวาง “ผปกครอง-รฐบาล-โรงเรยน-คร ” ซงมรฐบาลเปน

ตวคนกลางในระบบ โดยรฐบาลหรอหนวยงานของรฐทเกยวของควรมบทบาทในการเสรมสราง

ความรบผดชอบของระบบการศกษา เชน การปรบปรงระบบการเงนเพอการศกษา ระบบ

ประเมนผลงานคร และระบบประเมนคณภาพสถานศกษา ในแนวทางทเสรมสรางระบบความ

รบผดชอบของสถานศกษาตอนกเรยนมากขน

ภาพท 7

กรอบแนวคดเรองความรบผดชอบ



ภาพท 8 ‘ความรบผดชอบ’ ในระบบการศกษา

ทมา: สมเกยรต และ คณะ (2556)

ภาพท 8 แสดงความสาคญของระบบความรบผดชอบในระบบการศกษา ระบบความ

รบผดชอบทดเปนปจจยหลกในการสงเสรมใหกระบวนการแปลงทรพยากรนาเขา ( inputs) เปน

ผลลพธ ( outputs) และ /หรอ ผลไดตอสงคม ( outcomes) เปนไปอยางมประสทธภาพและม

ประสทธผล กลาวคอ มการใชทรพยากรทางการศกษาเพอบรรลผลสมฤทธทางการเรยนรอยาง

คมคานนเอง

ทงน บนเสนทางของการพฒนาคณภาพการศกษาเพอบรรลผลสมฤทธทางการเรยนรทพง

ปรารถนา ระบบการสรางความรบผดชอบตองทางานรวมกบระบบอนๆ ทมความสาคญไมยงหยอน

ไปกวากน ไดแก ระบบการเรยนร อนไดแก หลกสตร ตาราเรยน สอและเทคโนโลย และระบบ

สนบสนนการเรยนร อนไดแก ระบบการบรหารจดการโรงเรยนทเปนอสระ ทงเรองการประเมน

คณภาพสถานศกษา การพฒนาคณภาพคร และการมงบประมาณทเพยงพอตอการยกระดบผลการ

เรยนของนกเรยน รวมถงระบบการชวยเหลอและยกระดบคณภาพนกเรยน คร และสถานศกษา

ระบบความรบผดชอบควรถกออกแบบใหมเปาหมายเพอพฒนาคณภาพการเรยนรให

บรรลผลสมฤทธทางการศกษาทพงปรารถนา กลาวคอ เปนระบบเพอมงพฒนาและชวยเหลอ

มากกวาระบบเพอมงลงโทษบคลากรทางการศกษาและสถานศกษา เมอตรวจพบวาโรงเรยนใด

โรงเรยนหนงเกดปญหา เชน ผลการเรยนของนกเรยนตกตา ตองมกลไกในการชวยเหลอและ

พฒนาโรงเรยนนนดวย มใชจบลงเพยงแคการลงโทษครและผบรหารโรงเรยนเทานน


3.2 การเตมเตมศกยภาพให นกเรยนม ‘ทกษะแหงศตวรรษท 21’ ในฐานะเปาหมายของ

ระบบความรบผดชอบ

ระบบความรบผดชอบเพอการพฒนาคณภาพการเรยนการสอน และการยกระดบ

ความสามารถเพอเตมเตมศกยภาพของ นกเรยน คร และสถานศกษาทมปญหา จะเกดขนไดก

ตอเมอมการกาหนดเปาหมาย พนธะหนาท เจาภาพในการรบผดชอบพนธะหนาทตางๆ และระบบ

การประเมนผลอยางชดเจน เชนนแลว ผมอบหมายจงจะสามารถกากบดแล ตดตาม ประเมนผล

และตรวจสอบการทาหนาทของผไดรบมอบหมายได และผมอบหมายและภาครฐจงจะสามารถเขา

ไปรวมชวยเหลอและรวมพฒนาในกรณทผไดรบมอบหมายมความบกพรองในการปฏบตหนาทเพอ

บรรลเปาหมาย

คาถามสาคญทจาเปนตองแสวงหาคาตอบเพอสรางระบบความรบผดชอบคอ ระบบความ

รบผดชอบถกออกแบบขนเพออะไร รบผดชอบตอใคร และรบผดชอบอยางไร

หวใจสาคญของการปฏรประบบการศกษาอยทการสรางระบบความรบผดชอบ

(accountability) เพอพฒนาคณภาพการศกษาบนเสนทางของการ เตมเตมศกยภาพของ นกเรยนให

มทกษะแหงศตวรรษท 21 โดยใหโรงเรยนมความรบผดชอบโดยตรงตอผปกครองและนกเรยนมาก

ขน โดยโรงเรยนควรเปนหนวยหลกในการพฒนาคณภาพการศกษา และมอสระในการบรหาร

จดการ ไมวาจะเปนเรองของการออกแบบหลกสตร วธการสอน และวธการวดผลตามแนวคดทกษะ

แหงศตวรรษท 21 ใหสอดคลองกบวสยทศนและเจตนารมณของโรงเรยน รวมถงตอบสนองตอ

สภาพปญหาและความตองการชมชน รวมถงการฝกอบรมพฒนาคร และการประเมนคณภาพ

สถานศกษาภายใน โดยมการปฏรประบบการจดทาและเผยแพรขอมลเกยวกบคณภาพของ

สถานศกษาตอสาธารณะเพอเปนพนฐานสาหรบการตดสนใจของผปกครองในการคดเลอกโรงเรยน

นอกจากการสรางระบบความรบผดชอบโดยตรงแลว การปรบหลกสตร และสอการเรยนร

การพฒนาคร และการพฒนาสถานศกษา ยงคงเปนหวใจสาคญของการปฏรประบบการศกษา

เพราะระบบในปจจบนยงไมเอออานวยใหเกดการเรยนรตามแนวคดทกษะแหงศตวรรษท 21 แต

การปฏรประบบการเรยนรเพอใหนกเรยนสามารถเรยนรไดอยางเหมาะสมกบบรบทของศตวรรษท

21 จาเปนตองลงมอทาควบคไปกบการปฏรปดานอนๆ เชน การสรางระบบความรบผดชอบดงทได

กลาวไป รวมถงการลดความเหลอมลาของคณภาพการศกษา โดยปรบการจดสรรงบประมาณให

พนททมปญหาทางเศรษฐกจและสงคมเพมมากขน และสรางระบบใหความชวยเหลอโรงเรยน คร

และนกเรยนทมปญหา


ทงน การปฏรปนนตองดาเนนไปทงสองระดบ คอ ระดบประเทศ ทมงตอบโจทยดานการ

สรางความรบผดชอบโดยบทบาทของรฐเปนสาคญ และ ระดบสถานศกษา ทมงตอบโจทยดาน

ความเปนอสระของโรงเรยนในฐานะหนวยหลกของการจดการเรยนการสอนและการพฒนาคณภาพ

การเรยนการสอนเปนสาคญ

3.2.1 การปฏรประบบการศกษาในระดบประเทศ

แนวทางการปฏรประบบการศกษาในระดบประเทศมงเนนไปทการสรางระบบความ

รบผดชอบเปนสาคญ โดยรฐปรบบทบาทมาเปนผกากบดแลคณภาพของระบบการศกษา ในการน

จดเรมตนของการปฏรประบบการศกษาเพอสรางความรบผดชอบคอ การปฏรประบบการทดสอบ

มาตรฐานระดบประเทศ ( standardized test) ใหเปนการทดสอบวดความรความเขาใจและทกษะ

(literacy-based test) ซงสอดคลองกบแนวคดทกษะแหงศตวรรษท 21 มากกวาการทดสอบทมงวด

ความรในเนอหาวชาตามหลกสตรดงทเปนอยในปจจบน

เพอสรางความรบผดชอบในระบบการศกษา ผลการสอบมาตรฐานระดบประเทศแบบใหม

จะถกนาไปใชเปนสวนหนงในการประเมนผลงานของคร การประเมนคณภาพสถานศกษา และการ

ประเมนผลผบรหารสถานศกษา นอกจากนน ตองมระบบรายงานผลการสอบมาตรฐาน

ระดบประเทศแบบใหมและผลการประเมนครและสถานศกษาตอผปกครอง สานกงานเขตพนท

การศกษา และสาธารณชน เพอใหขอมลเหลานนถกนาไปใชในการเลอกโรงเรยนของผปกครอง

การตดตามและตรวจสอบการดาเนนงานของสถานศกษา การพฒนาคณภาพและเขาชวยเหลอ

นกเรยน คร และสถานศกษาทมปญหา การใหรางวลผบรหารโรงเรยน และการจดสรรงบประมาณ

ดานอปสงค

กระบวนการสรางความรบผดชอบทงหมดนมเปาหมายสดทายกเพอใหเกดการพฒนา

คณภาพการจดการเรยนการสอน โดยเตมเตมศกยภาพของผเรยนใหมทกษะแหงศตวรรษท 21 ดง

แสดงไวในภาพท 9


ภาพท 9

แนวทางการปฏรประบบการศกษาในระดบประเทศ


3.2.2 การปฏรประบบการศกษาในระดบสถานศกษา

แนวทางการปฏรปการศกษาในระดบสถานศกษาถอวาโรงเรยนเปนศนยกลางในการ

ปรบเปลยน โดยโรงเรยนตองทาหนาทเปนหนวยหลกของการจดการเรยนการสอนและการพฒนา

คณภาพการเรยนการสอน เงอนไขทจาเปนของการปฏรปคอโรงเรยนตองมความเปนอสระในการ

บรหารการศกษา โดยไดรบงบประมาณและการสนบสนนทางวชาการทเพยงพอจากรฐ

การปฏรปการศกษาในระดบสถานศกษาเนนไปทการพฒนาคณภาพของการจดการเรยน

การสอนเปนสาคญ ภายใตหลกความยดหยน ความหลากหลาย ความมพลวต ความมสวนรวมจาก

ผปกครองและชมชน ความสามารถในการตอบสนองความตองการของผเรยนและชมชน และการม

สภาพแวดลอมทางการศกษาทเออใหเกดการเรยนรและพฒนา ดงแสดงไวในภาพท 10


ภาพท 10

แนวทางการปฏรประบบการศกษาในระดบสถานศกษา


3.3 ขอเสนอเชงนโยบายเพอการพฒนาคณภาพของระบบการศกษา

เพอใหระบบการศกษามคณภาพและความรบผดชอบมากเพยงพอทจะตอบสนองพนธกจ

ในการเตมเตมศกยภาพของนกเรยนใหมทกษะแหงศตวรรษท 21 ควรมการปฏรปในดานตางๆ

ดงน

3.3.1 การปฏรปหลกสตร

(1) การศกษาขนพนฐานและสายสามญศกษา

• หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

หลกสตรแกนกลางของระบบการศกษาไทยยงมชองวางในการปรบปรงใหสอดคลองกบ

แนวคดทกษะแหงศตวรรษท 21 ไดอกมาก แมหลกสตรแกนกลางไดกาหนดเปาหมายและ

ผลสมฤทธทคาดหวงบางประการไวคลายกบทกษะแหงศตวรรษท 21 แตองคประกอบหลายสวนใน

หลกสตรยงไมไดรบการออกแบบใหสงเสรมการพฒนาทกษะแหงศตวรรษท 21 ตามแนวคด

“หลกสตรกระชบ” (lean curriculum – เนนแนวคดหลกและคาถามสาคญ ไมบรรจเนอหาลนเกน )

“หลกสตรชางคด” (thinking curriculum – เนอหาเปนเครองมอสทกษะการคดวเคราะหขนสง


เรยนรภายใตสถานการณจรง) และ “หลกสตรบรณาการ” (interdisciplinary curriculum – เชอมโยง

ความรแตละสาขาวชา มองเหนลกษณะองครวม) (สมเกยรตและคณะ, 2556)

หลกสตรแกนกลางยงกาหนดโครงสรางเวลาเรยนอยางเครงครด ตามสาระการเรยนร และ

กาหนดจานวนชวโมงเรยนตามขอบงคบหลกสตรมากเกนไป ซงขดแยงกบแนวคด “สอนใหนอยลง

เรยนรใหมากขน” โดยนกเรยนระดบประถมศกษาตองเรยนไมนอยกวา 1,000 ชวโมงตอป

การศกษา และระดบมธยมศกษาตองเรยนไมนอยกวา 1,200 ชวโมง การศกษา ขณะท นกเรยน

ระดบประถมศกษาและมธยมศกษาตอนตนในประเทศ OCED มชวโมงเรยนเฉลย 802 ชวโมงตอป

การศกษา และ 924 ชวโมงตอปการศกษา ตามลาดบ (OECD, 2013)

การออกแบบ หลกสตร ในลกษณะนไมเออตอการจดการศกษา ตามแนวทางทกษะแหง

ศตวรรษท 21 เพราะหลกสตรบงคบใหครตองสอนเนอหา จานวนมากใหครบภายในเวลาทกาหนด

ไว ไมมความยดหยนมากพอ แยกสวนแตละวชาไมเหนความเชอมโยง และตวชวดองเนอหา

มากกวาองทกษะ แนวทางดงกลาวไมสอดคลองกบกระบวนการเรยนการสอนภายใตแนวคดทกษะ

แหงศตวรรษท 21 ซงใชวธการเรยนการสอนอยางหลากหลาย เชน โครงงาน การแกปญหาจรง

การทางานรวมกน ซงตองใชเวลานอกหองบรรยายและตองการความยดหยนในการจดการเรยน

การสอน

• ขอเสนอเชงนโยบาย

ก. ควรออกแบบหลกสตรใหเออตอการเรยนรทกษะแหงศตวรรษท 21 โดย

- ลดรายละเอยดเนอหาวชาลง ลดจานวนชวโมงเรยนลง แตเพมความสาคญแก

แนวคดหลกของวชาและเพมเวลาใหแกกระบวนการเรยนรและการประยกตใชความรเขา

กบโจทยตางๆ เพอเออตอการจดการเรยนการสอนผานโครงงาน ทเนนกระบวนการเรยนร

ของนกเรยน

- ปรบโครงสรางเวลาเรยนใหยดหยน เชน กาหนดสาระการเรยนรตามชวงชน (3

ป เชน ม ธยมศกษาปท 4-6) แทนตามระดบชน เพอใหครและโรงเรยนมอสระในการทา

หลกสตรของโรงเรยนและวางแผนการสอนทหลากหลายและบรรณาการขามสาขาวชาได

ข. ควรสงผเชยวชาญชวยเหลอโรงเรยนทยงไมมศกยภาพเพยงพอทจะออกแบบหลกสตร

ของโรงเรยนตามหลกสตรแกนกลาง และวางแผนการสอน เองได และมการจดทาและเผยแพรคมอ

และตวอยางการจดทาหลกสตรโรงเรยนและแผนการสอนใหแกครและโรงเรยนทตองการดวย


(2) สายอาชวศกษา

• หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ พ.ศ. 2556

ในสวนของ หลกสตรอาชวศกษา หลกสตร ประกาศนยบตรวชาชพ พ.ศ. 2556 พยายาม

แกไขปญหาขอวจารณ ตอหลกสตรเกา และสนองตอบความตองการของสถานประกอบการมากขน

ซงถอวาเปนทศทางทดข น โดย สานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา ( สอศ. ) ไดเชญสถาน

ประกอบการเขารวมกาหนดความรและสมรรถนะในหลกสตรแกนกลางใหตรงกบความตองการและ

การเปลยนแปลงของภาคธรกจ หลกสตรใหมนไดเนนใหนกเรยนไดเรยนรเชงปฏบตจรงดาน

วชาชพมากขน เชน เพมจานวนหนวยกตวชาชพ ลดจานวนหนวยกต ของวชาความรท วไปลง

วชาการปฏบตมจานวนชวโมงเรยนเพมขนจากเดม 40 ชวโมงตอ 1 หนวยกต เปน 54 ชวโมงตอ 1

หนวยกต

หลกสตรอาชวศกษาใหมนยงไดกาหนดใหมการจดการศกษาแบบทวภาคอยางเปนทางการ

อกดวย ระบบทวภาคเปนการจดการศกษารวมกนระหวางโรงเรยนและสถานประกอบการ โดย

นกเรยนจะไดใชเวลาเรยนทฤษฎความรในโรงเรยนและไดฝกอาชพจรงในสถานประกอบการ พรอม

ทงไดเรยนรกบเทคโนโลยททนสมย หลกสตรนยงเอออานวยใหโรงเรยนและสถานประกอบการ

สามารถรวมกนสรางวชาใหมเองไดเพอใหทนกบการเปลยนแปลงของสงคมเศรษฐกจ

อยางไรกตาม การออกแบบหลกสตรอาชวศกษาและการจดการ ระบบ อาชวศกษาตอง

ระมดระวง ไมใหเกดสภาพการจดการศกษา ทยดแตผลประโยชนของภาคธรกจเพยงอยางเดยว

เหมอนดงกรณระบบอาชวศกษาในประเทศองกฤษทถกวพากษวจารณวาเนนฝกฝนนกเรยนเฉพาะ

ความรและทกษะการปฏบตเปนงานๆ ตามความตองการของสถานประกอบการแตละแหง แต

นกเรยนไมมความเขาใจภาพรวมของอาชพและการผลต และไมไดฝกฝนทกษะการปฏบตอนท

นาจะเปนประโยชนตอความกาวหนาทางอาชพแตยงไมไดเปนทตองการของสถานประกอบการ ใน

ปจจบน หลกสตรตองไมทาใหนกเรยนอาชวะกลายเปนคนงานหรอชางทางานตามสงเทานน หาก

ตองเตมเตมศกยภาพใหนกเรยนสามารถคดแกไขปญหาเองได (Boreham, 2002)

หลกสตรอาชวศกษาของไทยยงไมเนนทกษะการคดทเกยวกบการผลต เชน ความเขาใจ

ภาพรวมของอาชพและอตสาหกรรมในอาชพ การทางานเปนทม และการระบและแกไขปญหาใน

การผลต ทกษะเหลานมความสาคญมากสาหรบแรงงานททางานในองคกรแนวราบ ซงการเรยนร

อยางตอเนองไดกลายเปนสวนหนงของการทางานดวย

นอกจากนน การออกแบบหลกสตรยงขาดการมสวนรวมของสมาคมวชาชพและตวแทน

แรงงาน โดยไมมตวแทนของสมาคมวชาชพในคณะกรรมการดาเนนงานโครงการพฒนาหลกสตร


ประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) พ.ศ. 2555 การขาด ตวแทนดงกลาว ในกระบวน การออกแบบ

หลกสตรและกากบการจดการศกษา ทาใหขาดคน ทจะเขาไป ชวยปกปองผลประโยชนดานการ

เรยนรของผเรยน นกเรยนถกเอาเปรยบไดงาย เชน สถานประกอบการบางแหงขอเขา รวมจด

การศกษาทวภาค เพราะหวงไดแรงงานราคาถกไปชวยทางาน มากกวาตองการลงทนพฒนาผเรยน

ใหเปนแรงงานทมคณภาพ (สานกตดตามและประเมนผลการอาชวศกษา, 2555)


ก. ควรปรบหลกสตรอาชวศกษาให นกเรยน มความรและสมรรถนะทจาเปนสาหรบการ

เรยนรอยางตอเนองและ มผล ตอความกาวหนาในสายอาชพเพมขน นอกเหนอจากทกษะการ

ปฏบตงานเชงเทคนค เชน นกเรยนควรไดเรยนรภาพรวมของอาชพและอตสาหกรรมกอนทจะฝก

ปฏบตงานจรงเฉพาะสวน พรอมทงไดฝกฝนการคดแกปญหาและการทางานเปนทม

โครงการพฒนาชางเทคนควศวกรรมเคม ( Vocational Chemical Engineering Practice

College) หรอ V-ChEPC ซงเปนการจดการศกษาทวภาคระหวางวทยาลยเทคนคมาบต าพด และ

สถาบนปโต รเลยมไทย เปนตวอยางทดของแนวทางการ ปฏรปหลกสตร โดยนกเรยนจะไดเรยนร

ทฤษฎความรพนฐานและไดฝกฝนทกษะการเรยนรและการแกปญหาผานเครองมอการเรยน ซง

เปนแบบจาลองการแกปญหาตางๆ และไดเรยนรภาพของอตสาหกรรมปโตรเคม ภาพรวมของ

ระบบงานและวฒนธรรมองคกรของโรงงาน เปนระยะเวลา 15 วนในภาคเรยนท 1 หลงจากนน

นกเรยนจะไดเขาฝกงานจรงในแผนกควบคมการผลตและแผนกซอมบารงอยางละ 1 เดอนในภาค

เรยนทสอง นกเรยนเลอกเขาฝกงานอยางเขมขนในแผนกใดแผนกหนง อก 5 เดอนในภาคเรยนท

3 ในการฝกอาชพในโรงงาน นกเรยนจะไดรวมกลมกนแลกเปลยนประสบการณทางาน เพอทกคน

ไดเขาใจการทางานแตละสวนและเขาใจความเชอมโยงภายในโรงงาน และในภาคการเรยนท 4

นกเรยนจะไดฝกทาโครงงาน โดยนาความรวชาการและประสบการณการฝกงานในโรงงาน (เสมา

พลเวช, สมภาษณ, 2566)

ข. ควรจดทาและเผยแพรชดความรและแนวปฏบตการจดการศกษาอาชวะทดใหแก

วทยาลยอาชวศกษาไดเรยนร เชน แนวทางการเรยนการสอนในโครงการ V-ChEPC ขางตน

ค. ควรสนบสนนใหเกดการจดตงสมาคมวชาชพ เพอเปนตวแทนของผเรยนอาชวะ ในการ

กาหนดหลกสตรและกากบการจดการศกษาอาชวะทงระบบปกตและทวภาค รวมกบสถาน

ประกอบการ นกการศกษา และภาครฐ


3.3.2 การปฏรประบบการวดและประเมนผลการเรยน

ระบบการวดและประเมนผลการเรยนในปจจบน ทงสายสามญและอาชวะ ยง ไมสามารถ

ประกนคณภาพมาตรฐานการศกษาขนตาใหแกนกเรยนได และไมสามารถนาพานกเรยนไปสการ ม

ทกษะแหงศตวรรษท 21 ได

(1) สายสามญศกษา

• สภาพปญหา

การสอบมาตรฐาน O-NET ซงนกเรยนทกคนในระดบชน ป.6 ม.3 และ ม.6 ตองสอบ ยง

เนนวดเนอหาความรตามหลกสตรแกนกลาง และยงไมคอยมโจทยทวดความเขาใจและทกษะการ

ประยกตแกปญหาในชวตประจาวน ซงเปนทกษะทจะมความสาคญมากขนเรอยๆ ในอนาคต

การสอบมาตรฐาน O-NET ยงขาดกระบวนการออกขอสอบทดและการควบคมคณภาพทด

ในชวงทผานมา สถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต (สทศ.) ยงไมมการสรางคลงขอสอบ

สาหรบการจดสอบทกป แตยงคงออกขอสอบแบบปตอป แม สทศ.อางวามการตรวจคณภาพของ

คาถามและชดขอสอบกอนการสอบจรง แตขอสอบ O-NET ป 2555 กลบมขอผดพลาด เชน

ขอสอบวชาวทยาศาสตรระดบชน ม. 6 มโจทยซากนหลายขอและมโจทยบางขอหายไป (เดลนวส,

2556) ซงยอมลดทอนความเชอมนของสงคมในคณภาพของขอสอบ

การสอบมาตรฐาน O-NET ยงไมมหนาทประกนคณภาพขนตาใหแกนกเรยน แมวาผลการ

สอบ O-NET มผลตอการเขาเรยนมหาวทยาลยและเรมมผลตอการเขาเรยนตอระดบ ม. 4 บาง แต

ยงไมผลตอการสาเรจการศกษาของนกเรยน นกเรยนทยงมทกษะและความรพนฐานไมเพยงพอ

สาหรบการเรยนชนตอไป กไดรบการเลอนชน โดยไมไดรบการแกไข ซงสงผลเสยตอการเรยนร

ของนกเรยนเอง

การสอบมาตรฐานยงไมมการออกแบบระบบการจดเกบและเปดเผยขอมลการสอบ เชน

คะแนนสอบ และขอมลพนฐานอนๆ เชน สภาวะทางเศรษฐกจและสงคมของนกเรยน อยางเปน

ระบบและมคณภาพ ซงทาใหเสยโอกาสในการจดเกบขอมลทจาเปนสาหรบการสรางความ

รบผดชอบและการวางแผนนโยบายพฒนาคณภาพการศกษา

นอกจากน โรงเรยนและครยงขาดการสนบสนนดานความรและเครองมอการวดและ

ประเมนผลนกเรยนดาน การคดวเคราะห หรอการ ทางานเปนทม เปนตน รวมทงความรและ

เครองมอการประเมนนกเรยนเพอวเคราะหจดดอยของนกเรยน เพอปรบปรงแกไข



ก. ควรปรบการสอบมาตรฐาน O-NET วดความรความเขาใจ และการนาความรไปแกโจทย

ปญหาทงในสาขาวชาและ ชวตประจาวนมากขน (literacy-based test) ซงเปนความรและทกษะท

นกเรยนทกคนควรม สาหรบการดารงชวตในศตวรรษท 21

ข. ควรสรางบคลากรทมศกยภาพและมความเชยวชาญในการออกขอสอบทวดความเขาใจ

และจดทาคลงขอสอบ ( Item bank) ซงรวบรวมขอสอบทมคณภาพใหมปรมาณมากพอในการใช

หมนเวยน เพอเปนการควบคมคณภาพในการจดสอบมาตรฐานระดบชาต

ค. ควรปรบการสอบมาตรฐานใหเปน การสอบไล (exit exam) สาหรบนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 6 มธยมศกษาปท 3 และมธยมศกษาปท 6 เพอรบประกนคณภาพขนตาใหแก

นกเรยน โดยนกเรยนทไมผานควรไดรบการชวยเหลอพฒนาความรเฉพาะวชาทสอบไมผาน ไม

จาเปนตองเรยนใหมทงป

ง. ควรจดการฝกอบรมดานการวดและประเมนผล พรอมทงสรางเครองมอการวดและ

ประเมนผลทหลากหลาย เชน การวดประเมนผลดวย แฟมงานและโครงงาน เปนตน และควรเปน

การประเมนผลเพอเสรมสรางการเรยนรและวเคราะหผเรยน (formative assessment)

(2) สายอาชวศกษา


ระบบอาชวศกษามการทดสอบความรและทกษะของนกเรยน 3 ประเภท ตามตารางท 1

ปญหาสาคญของระบบการทดสอบของระบบอาชวศกษาคอความซาซอนกนในการวดความรและ

เนอหาของนกเรยน ซงอาจสรางภาระและความสบสนแกนกเรยนและโรงเรยนได เชน การสอบ

มาตรฐาน V-NET โดย สทศ. วดความรท วไปและทฤษฎวชาชพตามหลกสตรอาชวศกษา ซง

บางสวนซาซอนกบการประเมนมาตรฐานวชาชพ ทวทยาลยอาชวศกษา สงกด สอศ. ตองทดสอบ

นกเรยน กอนสาเรจการศกษาระดบ ปวช.

การทดสอบในอาชวศกษายงขาดกระบวนการควบคมคณภาพทด เชน ในการประเมน

มาตรฐานวชาชพ สอศ. มแนวปฏบตการจดการประเมน ซงกาหนดวาวทยาลยหรอกลมวทยาลย

ควรเชญผเชยวชาญดานวชาชพและสถานประกอบรวมเปนคณะกรรมการจดสอบ เพอควบคม

คณภาพการสอน อยางไรกตาม ในทางปฏบต วทยาลยบางแหง มไดจดการสอบ หรอจดการสอบ


โดยมไดเชญผประกอบการเขารวมจดการสอบ (เจดฤด ชนเวโรจน , สมภาษณ, 2556) สวน สทศ.

ยงไมมการสรางคลงขอสอบ และยงขาดแคลนผเชยวชาญการออกขอสอบสายอาชพดวย โดย

สทศ. ไดใหครในวทยาลยออกขอสอบ แม สทศ. ยงมปญหาคณภาพ ในการจดการสอบ แตกลบม

การเพมจานวนวชาททดสอบมากขน จาก 9 วชา ในป 2553 เปน 1 3 วชา ในป 2554 และเปน 2 3

วชาในป 25553

4

ตารางท 1 สรปสาระสาคญของแนวทางการสอบในอาชวศกษา

ประเภทการสอบ ผจดการสอบ ความรและสมรรถ

นะะทวดในการสอบ

กระบวนการควบคม

คณภาพ

การใชรบประกน

คณภาพขนตาของ

นกเรยน

การประเมนมาตรฐาน

วชาชพ

สานกงาน

คณะกรรมการการ

อาชวศกษา (สอศ.)

และวทยาลย

อาชวศกษา

ความรท วไป ทฤษฎ

วชาชพ และทกษะการ

ปฏบต ตามหลกสตร


มแนวปฏบตวา การจด

สอบควรมสถาน

ประกอบการและ

ผเชยวชาญวชาชพเขา

รวมดวย

มการสงตวอยาง

ขอสอบกลางไปยง

วทยาลย

ป 2556 เพงถก

กาหนดใหมผลตอการ

สาเรจการศกษา

การสอบมาตรฐาน V-

NET

สถาบนทดสอบทาง

การศกษาแหงชาต

(สทศ.)

ความรท วไปและทฤษฎ

วชาชพตามหลกสตร


ยงไมมการสรางคลง

คลงทดขอสอบ

ใหครในวทยาลย

อาชวศกษารวมออก

ขอสอบ

ขาดแคลนผเชยวชาญ

ดานการออกขอสอบ

ขาดการมสวนรวมของ

ผเชยวชาญดานวชาชพ

ยงไมมผลตอการสาเรจ

การศกษา

เปนตวชวดหนงในการ

ประเมนคณภาพ

สถานศกษาภายนอก

การทดสอบมาตรฐาน

วชาชพ

วทยาลยรวมดวย

สมาคมหรอองคกร

วชาชพทไดรบการ

รบรองจากสานกงาน

รบรองมาตรฐานและ


การศกษา (สมศ.)

ความรและสมรรถนะ

ตามมาตรฐานวชาชพ

ซงถกกาหนดขนจาก

สมาคมหรอองคกร

วชาชพในแตละสาขา

อาชพ

กาหนดวาการจดสอบ

ตองมสถาน

ประกอบการและ

ผเชยวชาญวชาชพเขา

รวมดวย

ยงไมมผลตอการสาเรจ

การศกษา

เปนตวชวดหนงในการ


สถานศกษาภายนอก

ทมา: รวบรวมโดยคณะผวจย

4 ดจานวนวชาของการสอบ V-NET ใน http://www.onetresult.niets.or.th/VNET/AnnouncementWeb/Notice/FrBasicStat.aspx

http://www.onetresult.niets.or.th/VNET/AnnouncementWeb/Notice/FrBasicStat.aspx�


ขณะทการทดสอบมาตรฐานวชาชพถกกาหนดวาตองใหสถานประกอบการและผเชยวชาญ

วชาชพมสวนรวมจดการทดสอบ แตปจจบน ผเชยวชาญวชาชพยงมความพรอมคอนขางนอย โดย

มเพยงสมาคมโรงแรมไทยเทานนทไดจดทามาตรฐานวชาชพสาหรบการทดสอบน4

5

นอกจากน ผลการทดสอบอาชวศกษายงไมถกนามาใชเปนเกณฑตดสนการสาเรจ

การศกษา โดยป 2556 สอศ. เพงกาหนดใหผลการประเมนมาตรฐานวชาชพนมผลตอการสาเรจ ท

ผานมา นกเรยนทมทกษะไมถงเกณฑขนตากสาเรจการศกษาและออกสตลาดแรงงาน ซงยอม

สงผลใหสถานประกอบการไมมความเชอมนในวฒการศกษาสายอาชพ


ก. ควรลดความซาซอนของการทดสอบ โดยใหมการทดสอบเพอวดความรอนหนง และ

เพอวดทกษะการปฏบตจรงอกอนหนง

ข. ควรปรบการสอบมาตรฐาน V-NET เปนการสอบเพอวดความเขาใจดานทฤษฎและการ

นาความรไปแกโจทยปญหาในสถานประกอบการหรอโรงงาน และควรจดทาคลงขอสอบ โดย

ผเชยวชาญขอสอบ ผเชยวชาญดานอาชพ ผเชยวชาญหลกสตร และครผสอน ควรมสวนรวมในการ

ออกขอสอบ

ค. ควรกาหนดใหการประเมนมาตรฐานวชาชพวดทกษะการปฏบตพนฐานและการปฏบต

แกโจทยปญหาจรง โดยควรมตวแทนสถานประกอบการและผเชยวชาญดานวชาชพเขารวมกาหนด

เกณฑการประเมนและการประเมนดวย

ทงน ควรสนบสนนสมาคมวชาชพตางๆ เรงพฒนามาตรฐานวชาชพ เพอนามาใชเปนสวน

หนงของเกณฑการประเมน

ง. ควรปรบการสอบทงสองขางตนเปนการสอบไล (exit-exam) เพอรบประกนคณภาพขน

ตาใหแกนกเรยน โดยนกเรยนทไมผานควรไดรบการชวยเหลอพฒนาความรและทกษะ

3.3.3 การปฏรประบบการพฒนาคณภาพคร

การฝกอบรมครทงสายสามญและสายอาชวะยงไมสามารถแกไขปญหาการสอนของครและ

ชวยยกระดบสมรรถนะการสอนของครใหสงขนได และการประเมนคณภาพและผลงานของครกไม

สามารถกระตนใหครเอาใจใสการพฒนาคณภาพการสอนและผลการเรยนของนกเรยนได

5ปจจบน หนวยงานทสถานศกษาสามารถขอรบการทดสอบ ประกอบดวย สานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา สมาคมวทยาลย

เทคโนโลยและอาชวศกษาเอกชนแหงประเทศไทย กรมพฒนาฝมอแรงงานแหงชาต และสมาคมโรงแรมไทย (สมศ., 2555)


(1) การฝกอบรมคร

• สภาพปญหาสายสามญ5

6

สภาพปญหาสาคญในปจจบนของระบบการฝกอบรมครคอ ครและโรงเรยนยงไมสามารถ

เลอกหลกสตรและรปแบบการฝกอบรมไดตรงกบความตองการและปญหาทเผชญ ทผานมา ภาครฐ

สวนกลางยงจดหาผฝกอบรมใหทาหลกสตร การอบรมสวนใหญเปนการฟงบรรยายมากกวาการฝก

ปฏบตจรง และยงขาดระบบตดตามและสนบสนนใหมการนาความรไปใชจรง จงทาใหการอบรม

สนสดลงเพยงขนตอนของการสรางและถายทอดความร แตไปไมถงขนตอนของการนาความรมา

ปฏบต การฝกปฏบต และการทบทวนและแลกเปลยนเพอแกไขปญหาจากการปฏบต

อกทง การฝกอบรมยงไมสอดคลองกบการประเมนสมรรถนะการสอนอยางเปนระบบ โดย

ผลการประเมนสมรรถนะการสอนในการประเมนเลอนขนเงนเดอนและการประเมนวทยฐานะไมได

ถกนามาพจารณาวเคราะหจดเดนจดดอยของคร เพอวางแผนการฝกอบรม และไมไดนาถกนามา

วดผลทเกดขนจรงภายหลงการฝกอบรม เพอปรบปรงการฝกอบรม

ความไมสอดคลองนกอาจสงผลใหครบางคนไมเหนความสาคญของการฝกอบรม และมง

ทาตามสงทถกประเมนมากกวา หรอบางคนอาจสบสนเพราะไมทราบวาตวเองมจดเดนจดดอยและ

ควรพฒนาดานใดในแตละป

โรงเรยนยงขาดครผนาทมหนาทดแลการเรยนรกนภายในโรงเรยน โดยครทมวทยฐานะสง

กลบไมมหนาทดแลงานสวนน แมบางโครงการฝกอบรมไดกาหนดใหครเกง (ครทมผลการทดสอบ

กอนการฝกอบรมสง) มหนาทชวยเหลอและดแลการเปลยนเรยนรระหวางเพอนครในโรงเรยนและ

เขตพนทการศกษา แตการชวยเหลอและการดแลนกมปญหา เพราะครเกงบางคนทมวทยฐานะไม

สง ไมสามารถดแลการเรยนรของครวทยฐานะสงแลวได และครเกงมหนาทเพมขน แตกลบยงไมได

มความกาวหนาทางวชาชพ

• สภาพปญหาสายอาชวะ

การฝกอบรมสายอาชวศกษาไดมการสารวจความตองการของครและไดเรมกระจายอานาจ

ใหโรงเรยนตดสนใจจดหาผฝกอบรมเอง เพอขจดปญหาการฝกอบรมไมตรงกบความตองการ ในป

6 สรปความและเรยบเรยงจาก สมเกยรต ตงกจวานชย และคณะ (2556) บทท 4


2555 โครงการครคลงสมองไดจดสรรเงนใหโรงเรยนแหงละ 344,000 บาท จดหาครตางประเทศ

และผเชยวชาญดานวชาชพเขาจดการอบรมในวทยาลย

แมวทยาลยอาชวศกษามอานาจการตดสนในการจดฝกอบรมมากขน แตกมความกงวลวา

วทยาลยบางแหงอาจไมสามารถจดการฝกอบรมไดตรงกบปญหาและพฒนาคณภาพครไดจรง เชน

วทยาลยบางแหงจดการฝกอบรม โดยไมไดมการทดสอบสมรรถนะกอนและหลงการฝกอบรม เพอ

วเคราะหปญหาและออกแบบหลกสตรการฝกอบรม และวทยาลยยงขาดการตดตามการนาความไป

ปฏบตจรงและการแลกเปลยนเรยนรกนภายในโรงเรยน (สานกพฒนาสมรรถนะครและบคลากร

อาชวศกษา , 2555) สาเหตสาคญหนงกคงเพราะขาดครผนา เหมอนกรณการฝกอบรมครใน สาย

สามญศกษา

การฝกอบรมครยงมกแยกขาดออกจากบรบทของสถานประกอบการจรง โดยมครทไดรบ

การฝกอบรมในสถานประกอบการเพยงแค 602 คนในป 2553 6

7 และ 473 คน ในป 2555 สวนท

เหลอสวนใหญเขารบการอบรมเชงปฏบตการนอกสถานประกอบการ (ขอมลสานกพฒนาสมรรถนะ

ครและบคลากรอาชวศกษา , 2555) แมภาคธรกจไดเขามามสวนรวมในการฝกอบรมเชงปฏบตการ

บางโครงการ แตครไดเรยนรเฉพาะสวนทนามาอบรมเทานน ครไมไดเรยนรระบบการทางานจรง

ของสถานประกอบการ ไมไดเรยนรวาเทคโนโลยหรอองคความรทนามาสอนเชอมโยงอยางไรกบ

สวนอนในสถานประกอบการ และไมทราบถงความรและสมรรถนะทตองการในสถานประกอบการ

ซงยอมเปนขอจากดในการจดการเรยนการสอนทงในระบบปกตและระบบทวภาค ทตองการให

นกเรยนสามารถเชอมเขาใจภาพรวมของการทางานดานวชาชพในสถานประกอบการ

ครสวนใหญไมไดรบการฝกอบรมในสถานประกอบการ เพรา ะตองใชเวลานาน (ปจจบน

กาหนดวาอยางนอย 30 วนตอ 1 ปการศกษา) ในขณะทวทยาลยไมตองการใหครออกนอกโรงเรยน

ซงยงทาใหภาะการขาดแคล นบคลากรสงขน แมวทยาลยวางแผนจะใหครเขาฝกอบรมในชวงปด

เทอม แตวทยาลยไมสามารถทาตามแผนได เพราะไดรบงบประมาณลาชา (ฉะออน สมออ น,

สมภาษณ, 2556)

นอกจากตนทนดานเวลาแลว การฝกอบรมในสถานประกอบการยงมตนทนการเงนสงกวา

การฝกอบรมเชงปฏบตการ การฝกอบรมในสถานประกอบการมตนทนตอหวอยท 13 ,926 บาท ใน

ป 2553 และ 11 ,594 บาท ในป 2555 ขณะทการฝกอบรมเชงปฏบตมตนทนอยประมาณ 4 ,000-

6,000 บาท (สานกพฒนาสมรรถนะครและบคลากรอาชวศกษา, 2555)

7 ขอมลการฝกอบรมครอาชวะ ป 2553 มาจากเวบไซตเกาของ สานกพฒนาสมรรถนะครและบคลากรอาชวศกษา

http://www.bpcd.net/index1.html



ก. รฐควร ปรบบทบาท ในการฝกอบรมคร จากผจดหามาเปนผกากบดแลคณภาพและการ

จดการความร และปรบเปลยนใหโรงเรยนเปนหนวยหลก โดยโรงเรยนไดรบการจดสรรงบประมาณ

และมอานาจในการตดสนใจเลอกหลกสตรและผอบรมเองใหสอดคลองตองตามความตองการและ

สภาพปญหาทตนเผชญ

ข. ควรสนบสนนการ นาผลการประเมนสมรรถนะครมา วเคราะหเพอวางแผนการฝกอบรม

และประเมนคณภาพการฝกอบรม

ค. ควรสนบสนนการฝกอบรมครทเนนการนาความรไปสการปฏบตจรง การฝกปฏบต และ

การทบทวนและแลกเปลยนเพอแกไขปญหาจากการปฏบต โดย กาหนดใหครวทยฐานะสงเขามาม

สวนรวมในการสนบสนนใหเกด การแลกเปลยนเรยนรกนภายในโรงเรยน สาหรบการอาชวศกษา

ควรตองสนบสนนใหครไดมโอกาสเขารบการฝกอบรมในสถานประกอบการมากขน โดยขอความ

รวมมอสงครเขารวมการฝกอบรมของสถานประกอบการ

ง. ควรลดภาระงานทไมเกยวกบสอนของคร เพอเอออานวยใหครไดมโอกาสฝกอบรมและ

แลกเปลยนเรยนร พรอมทงปรบปรงการจดสรรและโอนงบประมาณใหมประสทธภาพมากขน หรอ

ใหโรงเรยนสามารถบรหารงบประมาณดงกลาวขามปงบประมาณได

(2) การประเมนผลงานของครเพอใหผลตอบแทน


สภาพ ปญหาสาคญ ของ การประเมนผลงานของครเพอใหผลตอบแทน คอ ระบบ

ผลตอบแทนครไมไดขนอยกบ สมรรถนะการสอนและ ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน ทาใหคร

ขาดความรบผดชอบตอผเรยนในเชงระบบ

การประเมนผลงานของครเพอใหผลตอบแทน ในสายอาชวะและสายสามญมรปแบบและ

หลกเกณฑเหมอนกน โดยแบงเปน การประเมน เพอเลอนเงนเดอนและ การประเมน เพอเลอนวทย

ฐานะ

การประเมนเพอเลอนขนเงนเดอน : แบงออกเปน 4 ดาน ไดแก ดานผลงานการปฏบตงาน

หรอผลตอผเรยน ดานการรกษาวนย ดานคณธรรม และดานจรรยาบรรณวชาชพ โดยม นาหนก

คะแนนอยท 60:10:10:20 ตามลาดบ


การประเมนในสวนผลงานการปฏบตงานยง ไมมการพจารณาผลการเรยนและคะแนนสอบ

มาตรฐานของนกเรยนแตอยางใด และการประเมนดานอนๆ รวมทงการประเมนดานสมรรถนะการ

สอนนน ขนอยกบดลยพนจของผอานวยการ และคณะผประเมน ซงแตงตงโดยผอานวยการ โดย

ผอานวยการและคณะผประเมน มอานาจในการกาหนดวธการประเมนเอง เพราะ แบบประเมนการ

เลอนขนเงนเดอนไมไดกาหนดตวชวด วธการประเมน และหลกฐานในการประเมน

แตผอานวยการและคณะกรรมการไม จาเปนตอง ประเมนอยางเขมงวดเพอใหผลประเมน

ตรงตามผลงานทเกดขนจรง เพราะแม การประเมนทผดพลาดจะสงผลลบตอคณภาพโรงเรยนและ

เพมภาระทางการคลงของประเทศ แตไมกระทบตอผลตอบแทนของผอานวยการ เชน ตาม

กฎระเบยบ โรงเรยนจะเลอนเงนเดอน 2 ขนตอปใหครไดไมเกนรอยละ 15 ของครทงหมด โรงเรยน

บางแหงใชระบบหมนเวยน โดยเลอนขนเงนเดอน 2 ขนใหกบครแตละกลมสาระหมนเวยนกนไป

และถามงบประมาณเพยงพอ กจะเลอนขนเงนเดอน 1 .5 ขนใหแกทกคน สถานการณเหลานลวน

แลวแตทาใหครทต งใจและมผลงานจรงหมดกาลงใจในการทางาน (สมเกยรต และคณะ, 2556)

การประเมนเพอเลอนวทยฐานะ : แบงเปน 3 ดาน ไดแก ดานการมวนยและคณธรรม ดาน

การมความรความสามารถ และดานผลปฏบตงาน โดยแตละดานมนาหนกเทากน

ผลการสอบมาตรฐาน ถกนามาพจารณาในการประเมน ดานผลปฏบต งาน เพยงรอยละ 10

ของคะแนนในดานผลปฏบตงาน หรอรอยละ 3.3 ของคะแนนรวมทงหมด ในขณะทผลงานวชาการ

มนาหนกรอยละ 40 ของการประเมนดานผลปฏบตงาน ภายใตการประเมนแบบน ครบางคนกยอม

เหนความสาคญของการทาผลงานวชาการมากกวาการพฒนาคณภาพการสอน

การประเมนดานการมความรความสามารถ ยงเนนพจารณาความสมบรณและจดบกพรอง

ของเอกสารและการบนทกตามหลกวชาการ โดยไมไดมการเขาสงเกตการสอนจรงในหองเรยน

อยางจรงจง เชน ในการประเมนความสามารถการวเคราะหผเรยน ผประเมนจะตรวจสอบเอกสาร

การวเคราะหวามจดบกพรองหรอไม อยางไร หากไมมจดบกพรองเลย ครจะไดคะแนนการประเมน

เตม แ มวา ผประเมนจะไมสามารถตรวจสอบไดวาเอกสารดงกลาววเคราะหความตองการของ

นกเรยนไดถกตองหรอไม เปนตน


ก. ควรปรบ การประเมนเพอ เลอนขนเงนเดอนและวทยฐานะ ใหมนาหนก ของผลการ สอบ

มาตรฐานของนกเรยน และสมรรถนะการสอนของครมากขน เพอใหครเอาใจใสการพฒนาคณภาพ

การสอนและผลการเรยนของนกเรยนมากขน


ทงน การประเมนผลงานครดวยผลการสอบควรวดจากพฒนาการผลการเรยนของนกเรยน

เพอขจดผลของปจจยอนทไมเกยวกบการคณภาพการสอนของคร ซงเปนวธวดทเปนธรรมตอครท

สอนนกเรยนในโรงเรยนทมปญหาเชงคณภาพ สวน การประเมนสมรรถนะ สอน ควรใชวธ

สงเกตการณการสอนจรงในหองเรยนรวมกบการพจารณาเอกสาร เชน แผนการสอน

ข. การประเมนผลงานของ ครวทยฐานะสง ซงมบทบาท หนาทดแล การพฒนา คร อาจ

พจารณาพฒนาการสมรรถนะการสอนของครในความดแลเปนอกตวชวดหนง

3.3.4 การประเมนคณภาพสถานศกษา


สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) มหนาทตรวจประเมน

สถานศกษาทกแหงในทก 5 ป แตระบบการประเมนคณภาพภายนอกนยงมปญหาหลายประการท

ทาใหผลการประเมนไมสะทอนคณภาพของโรงเรยน ดงจะเหนไดภาพท 11 ซงแสดง จานวน

สถานศกษาทผานการประเมนคณภาพภายนอกมากขน ทงทผลการเรยนของนกเรยนลดลง

ภาพท 11

จานวนโรงเรยนและวทยาลยอาชวศกษาทผานการประเมนคณภาพการศกษาภายนอก หนวย: รอยละ

ทมา: สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.)

ผลการประเมนโรงเรยนสามญขนพน รอบ 3 (2554 – 2558) เปนขอมลเบองตน ณ เดอนพฤศจกายน 2555

ผลการประเมนวทยาลยอาชวศกษารอบ 3 เปนขอมลในป 2554

0

20

40

60

80

100

โรงเรยนสายสามญ วทยาลยอาชวศกษา

รอบ 1 (2544-2548) รอบ 2 (2549-2553) รอบ 3 (2554-2558)


การประเมนคณภาพสถานศกษาภายนอกยงไมใหความสาคญกบผลการเรยนของผเรยน

เทาทควร เชน มาตรฐานท 5 ในการประเมนสถานศกษาขนพนฐานรอบสาม วดจานวนนกเรยนทม

ผลสอบมาตรฐานในระดบด โดยผลสอบมาตรฐานระดบดหมายถง ระดบทคะแนนไดสงกวา

ขดจากดลางของคาเฉลยของการสอบ O-NET แตผลการสอบ O-NET เฉลยมขดจากดลางตามาก

ในเกอบทกวชาและไมสะทอนผลสมฤทธทางการเรยนทคาดหวง เชน ในปการศกษา 2555 วชา

คณตศาสตรชวงชนท 4 (มธยมศกษาปท 6) มคาขดจากดลางเพยง 22 จาก 100 คะแนนเทานน7

8

ตวบงชท 2 ในการประเมนอาชวศกษารอบสามกพจารณาจานวนผเรยนชนปสดทายทสอบ

ผานการทดสอบผลการสอบ V-NET แตเกณฑคะแนนสอบผานกถอวาคอนขางตา เชน ในป

การศกษา 2555 เกณฑคะแนนสอบระดบ ปวช. เทากบ 133 คะแนนจาก 300 คะแนน 8

9 และตวชวด

ท 3 ในการประเมนอาชวศกษา พจารณาจานวนนกเรยนทผานการทดสอบมาตรฐานวชาชพจาก

องคกรทเปนทยอมรบ แต สมศ. กอนมตใหสถานศกษาทยงไมไดทาการทดสอบน สามารถใช

จานวนนกเรยนทมผลการเรยนเฉลยตงแต 2.5 ขนไปแทนได 9

10 ซงครและโรงเรยนบางแหงอาจปรบ

ใหการสอบในโรงเรยนงายขน เพอผานการประเมน

การประเมนยงมตวชวดบางตวทวดไดยากและไมไดเกยวของโดยตรงกบคณภาพการสอน

เชน ในการประเมนสถานศกษาขนพนฐาน มตวบงชทประเมนสนทรยภาพอนเปนภาวะภายในของ

ผเรยน ซงเปนสงทวดไดยาก ในทางปฏบต เกณฑการประเมนของ สมศ. วดจานวนนกเรยนทเรยน

วชาพฒนาสนทรยภาพและนโยบายการสงเสรมสนทรยภาพของโรงเรยน ซงไมไดสะทอนภาวะ

สนทรยภาพของนกเรยน

ตวบงชท 1 ในประเมนสถานศกษาอาชวศกษา วดการไดงานทาเกยวกบสาขาทเรยน

ภายใน 1 ปของนกเรยน แตตวชวดนไมไดสะทอนคณภาพการจดการศกษา เพราะการมงานทา

ตรงกบสาขาทเรยนนนไมไดขนอยกบคณภาพการจดการเรยนการสอนของวทยาลยเพยงอยาง

เดยว แตยงขน อยกบสถานการณของเศรษฐกจ หรอตวบงชท 5 ประเมนผลงานทเปนนวตกรรม

สงประดษฐสรางสรรคหรองานวจยของครทไดนาไปใชประโยชน ซงกไมไดเกยวของกบคณภาพ

การสอน แตโรงเรยนบางแหงจาเปนตองมาสนบสนนครใหทางานวจยทกปไปประกวดรางวล เพอ

รองรบการประเมน แทนทจะสนบสนนครใหจดการเรยนการสอนอยางมคณภาพ

8 ดขอมลไดใน http://www.onesqa.or.th/onesqa/th/download/index.php?DownloadGroupID=121 9 ดประกาศ เรองเกณฑการสอบผานการทดสอบ V-NET ทใชประกอบการประเมนคณภาพภายนอกรอบสามดานการอาชวศกษา

ตวบงชท 2 ปงบประมาณ 2555 ใน http://www.onesqa.or.th/onesqa/th/publish/?GroupID=39 10 ดสรปประเดนคาถาม-คาตอบ สาหรบผประเมนภายนอกและสถานศกษาอาชวศกษาใน:

http://www.onesqa.or.th/onesqa/th/download/?DownloadGroupID=4

http://www.onesqa.or.th/onesqa/th/publish/?GroupID=39�

http://www.onesqa.or.th/onesqa/th/download/?DownloadGroupID=4�


กระบวนการเกบขอมลยงขาดความนาเชอถอและสงผลลบตอการพฒนาคณภาพ

สถานศกษา โดยผประเมนภายนอกมเวลาลงพนทโรงเรยนละ 3 วนเทานน และมเวลาตรวจเยยม

จรงเพยง 1 วนครงเทานน เนองดวยเวลาจากด กระบวนการประเมนเนนเอกสาร เชน รายงานการ

ประเมนคณภาพตนเองหรอรายงานการประเมนคณภาพภายใน มากกวาการเขาสงเกต ซงสงผล

ลบใหโรงเรยนบางแหงตกแตงเอกสารและปกปดจดดอยของโรงเรยน เพอรอรบการประเมน

ภายนอก มากกวาจะหาจดบกพรอง เพอการแกไขพฒนา

เนองดวยขอจากดดานการเกบขอมลขางตนและความสามารถของผประเมน ผประเมนมก

เสนอคาแนะนาการพฒนาทมประโยชนไมมากกบสถานศกษา โดยขอเสนอแนะมกมเนอหากวาง

เกนไปจนไมมประโยชนในการแกปญหาเฉพาะของแตละโรงเรยน เชน ผประเมนเสนอแนะใหมการ

พฒนาคณภาพครใหสามารถสอนแบบนกเรยนเปนศนยกลาง แตไมไดวเคราะหลงลกตอไปวาอะไร

เปนปญหาทกนขวางการพฒนาคณภาพและควรแกอยางไร

นอกจากน สมศ. มทรพยากรบคลากรจากด เมอเทยบกบจานวนสถานศกษาทตองประเมน

ในการศกษาขนพนฐาน สมศ. ตองประเมนสถานศกษาประมาณ 34,000-35,000 แหง แตมจานวน

ผประเมนลดลงเหลอ 2,305 คนในรอบ สาม 10

11จาก 2,631 คนในรอบสองและ 5,532 คนในรอบแรก

ในระดบอาชวศกษา สมศ. ตองประเมนสถานศกษา 700-800 แหง แตมจานวนผประเมนลดลง

เหลอ 298 คนในรอบสอง จาก 539 คนในรอบแรก (สมศ., 2550ก 2550ข และ2553)

สวนการประเมนคณภาพภายในโดยสถานศกษาเองกยงมปญหาในเชงคณภาพ โดยมง

กระทาเพอสนบสนนระบบประเมนคณภาพภายนอกมากกวาจะเปนไปเพอพฒนาคณภาพการเรยน

การสอนในโรงเรยนเปนทต ง กระนน การประเมนคณภาพภายนอกยงเชอมโยงการใชประโยชน

จากการประเมนคณภาพภายในไดไมดพอ เชน ผประเมนภายนอกไมไดรบรายงานการประเมน

คณภาพภายในกอนออกตรวจประเมนโรงเรยน เปนตน

• ขอเสนอแนะเชงนโยบาย

ก. ควรปรบการประเมนภายนอกใหเปนการประเมนตามระดบปญหา ( risk-based

inspection) โดยผประเมนเนนลงพนทตรวจประเมนและใหความชวยเหลอเฉพาะโรงเรยนทม

คณภาพตามากเทานน การคดแยกโรงเรยนทมปญหาควรพจารณาจากผลการสอบมาตรฐานของ

นกเรยน

11ขอมลจาก สมศ. ณ สนป 2555


ข. ควรปรบบทบาทของ สมศ. ใหเปนหนวยสนบสนนดานการจดการและเผยแพรความร

เกยวกบการประเมนใหแกโรงเรยน และกาหนดกฎเกณฑขนตาเทาทจาเปนสาหรบการประเมน

คณภาพภายในของโรงเรยน

ค. อาจกาหนดใหมการประเมนภายนอกเฉพาะเรอง ( thematic inspection) โดยเลอกบาง

ประเดน เชน การใชเทคโนโลยประกอบการเรยนการสอน หรอสมประเมนในระดบพนทหรอ

ประเทศ เชน โรงเรยนทอยในเขตพนทหางไกลและขาดแคลนทรพยากรทางการศกษา เปนตน เพอ

ประเมนและเสนอขอแนะนาทชดเจน

ง. ควรสนบสนนโรงเรยนใหทาการประเมนคณภาพภายในเพอพฒนาคณภาพ โดยสะทอน

ใหเหนจดแขงและจดออนของสถานศกษาตามทเปนจรงแบบไมมงตดสน แตมบทบาทในการช

ปญหาเพอแกไขปรบปรง และอาจเปดโอกาสใหผมสวนไดสวนเสยของโรงเรยน เชน ผปกครองและ

ชมชน เขามสวนรวมในกระบวนการประเมนคณภาพภายใน

ทงน การประเมนคณภาพภายในควรเนนการประเมนกระบวนการเรยนการสอนและ

คณลกษณะของผเรยน เชน ความเปนพลเมอง ความมจรยธรรม รวมถงการประเมนหนาทดานการ

สนบสนนการศกษาของโรงเรยน เชน การสรางระบบใหผปกครองมสวนรวมในการบรหารจดการ

โรงเรยน เปนตน

3.4 การยกระดบอาชวศกษาใหเปนทางเลอกคณภาพ: กรณศกษานโยบายเพมสดสวน

นกเรยนสายอาชวะตอสายสามญ เปน 51:49

3.4.1 โครงสรางระบบการศกษาไทย

ในชวง 5 ปทผานมา จานวนนกเรยนทเลอกเรยนสายอาชวะลดลง ซงนาจะยงกอใหเกด

ภาวะการขาดแคลนแรงงานอาชวะมากขนในตลาดแรงงาน โดยเฉพาะในสายชางอตสาหกรรม

ภาพท12(ก) แสดงใหวาสดสวนนกเรยนมธยมปลายสายสามญตอสายอาชวะระดบปวช. มแนวโนม

เพมขนจาก 60:40 ในป 2551 เปน 65 :35 ในป 2555 โดยจานวนนกเรยนอาชวะแบงเปนนกเรยน

สายชางอตสาหกรรมรอยละ 16 สายพาณชยกรรม รอยละ 16 และสายอนอกรอยละ 3 สวนภาพท

10(ข) ยงแสดงใหเหนวา นกเรยนสายชางอตสาหกรรมสวนใหญเรยนอยในวทยาลยอาชวศกษา

ภาครฐ (สอศ.) ซงนาจะเปนเพราะวาการจดศกษาสายชางอตสาหกรรมตองมการลงทนดาน

ครภณฑทางการศกษามาก ภาคเอกชนทตองการจดการศกษามทรพยากรไมเพยงพอ

กระทรวงศกษาธการไดตงเปาหมายวาจะลดสดสวน นกเรยนสายสามญตอสายอาชวะ เปน

55:45 ในปการศกษา 2557 และ 49: 51 ในปการศกษา 2558 เพอแกไขความขาดแคลนแรงงาน


สายอาชวะในตลาดแรงงาน ผเขยนเหนวา เพอตอบสนองตอเปาหมายดงกลาว

กระทรวงศกษาธการควรดาเนนนโยบายยกระดบคณภาพอาชวศกษาใหเปนทางเลอกสาหรบ

ผเรยนอยางแทจรง โดยเฉพาะการแกไขปญหาการขาดแคลนทรพยากรในอาชวศกษา และไมควร

ดาเนนนโยบายลกษณะปดกนทางเลอกของผเรยน ดงทมส อมวลชนรายงานวาสานกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) ไดเสนอนโยบายปรบหลกเกณฑการเรยนตอ ม.ปลาย

ใหสงขน เชน เพมเกรดจาก 2.0 เปน 2.30-2.50 และจากดจานวนนกเรยนไมเกน 40 คนตอหอง

เพอหวงจะผลกดนนกเรยนออกจากสายสามญไดมากกวา 1 แสนคน (มตชนรายวน , 1 พฤศจกายน

2556)

ภาพท 10

สดสวนนกเรยนสายสามญศกษาและอาชวศกษา และนกเรยนอาชวะสายชางอตสาหกรรม

และสายพาณชยกรรมในสงกด สอศ. (วทยาลยรฐ) และสช. (วทยาลยเอกชน)

(ก) สดสวนนกเรยนสายสามญและอาชวศกษา (ข) นกเรยนอาชวะชางอตสาหกรรมและสายพาณชยกรรม

หนวย: รอยละ หนวย : รอยละ

ทมา: สารสนเทศเพอการศกษาแหงชาต กระทรวงศกษาธการ

3.4.2 การขาดแคลนงบประมาณในระบบอาชวศกษา

ระบบ อาชวศกษาไดรบงบประมาณตอห วตากวาสายสามญ (เปรยบเทยบ ปวช. กบ

มธยมศกษาตอนปลาย) ทงทวทยา ลยอาชวศกษานาจะมตนทนการจดการศกษาสงกวา เพราะ

อาชวศกษาตองลงทนเครองจกรและวสดสาหรบการฝก ภาพท 13 แสดงใหเหนวางบประมาณตอ

หวนกเรยน ปวช.อยท 25,042 บาท ตากวางบประมาณตอหวนกเรยนมธยมปลายท 28,261 บาท

0

20

40

60

80

100

2551 2555

สามญ อาชวะชางอตสาหกรรม

อาชวะพาณชยกรรม อาชวะอนๆ

0

20

40

60

80

100

2551 2555 2551 2555

สายชางอตสาหกรรม สายพาณชยการ

วทยาลยรฐ วทยาลยเอกชน


ภาพท 13

งบประมาณตอหวระดบมธยมศกษาตอนปลายสายสามญและอาชวะ

ทมา: สานกงบประมาณ

การลงทนดานครภณฑ ของระบบอาชวศกษา ยงถอวาคอนขางตา จนเปนเหตใหการเรยน

การสอนไมทนตอความกาวหนาทางเทคโนโลย ภาพท 14 แสดงใหเหนวา ในชวง 10 ปทผานมา

งบครภณฑทางการศกษาอยในระดบตามาโดยตลอด และไมไดเพมขนตามการเพมขนของ

งบประมาณทงหมดของ สอศ. ยกเวนในป 2553 ทมการสนบสนนโดยงบไทยเขมแขง โดยงบ

ครภณฑการศกษาเฉลยรวม 10 ปแลวคดเปนเพยงรอยละ 7.3 ของงบประมาณทงหมด แตหากไม

นบรวมป 2553 ซงมความพเศษ จะคดเปนรอยละ 5 เทานน

ภาพท 1 5 แสดงใหเหนวา งบดานครภณฑการศกษาตอหว (นบเฉพาะนกเรยนชาง

อตสาหกรรม) ของวทยาลยอาชวศกษาปกตตากวาโรงเรยนอาชวศกษาเทคโนโลยฐานวทยาศาสตร

จงหวดชลบร สงกด สอศ. ซงเนนการเรยนแบบเนนโครงการ (Project-based) และมงสรางชางทม

ความสามารถทางวทยาศาสตร โดยงบตอหวนกเรยนระดบ ปวช.ในวทยาลยปกตอยตากวา 3,000

บาทตอป ในขณะท โรงเรยนอาชวศกษาฐานวทยาศาสตรไดรบงบตาสดในป 2556 ท 50,000 บาท

ตอหว


ภาพท 14

แนวโนมงบครภณฑการศกษาของอาชวศกษาในชวง 10 ปทผานมา หนวย: ลานบาท


ภาพท 15

งบครภณฑการศกษาตอหวนกเรยนในระบบอาชวศกษาปกตและโรงเรยนอาชวศกษาฐาน

วทยาศาสตร จงหวดชลบร

วทยาลยอาชวศกษาปกต โรงเรยนอาชวศกษาฐานวทยาศาสตร หนวย: บาทตอนกเรยน หนวย : บาทตอนกเรยน


-

5,000

10,000

15,000

20,000

25,000

2546 2548 2550 2552 2554 2556

งบครภณฑการศกษา งบประมาณทงหมด สอศ.

-

5,000

10,000

15,000

20,000

2552 2553 2554 2555 2556

ปวช. ปกต ปวส. ปกต รวม ปกต

-

20,000

40,000

60,000

80,000

100,000

120,000

140,000

160,000

180,000

2552 2554 2555 2556


เงนอดหนนรายบคคล

เงนอดหนนรายบคคลไมเพยงพอตอการจดการศกษาอยางมคณภาพได เพราะมลคาเงน

อดหนนไมไดถกปรบขนนบตงแตป 2551 ซงไมสะทอนตนทนการจดการศกษาทนาจะสงขน

โดยเฉพาะหากคาดหวงวาวทยาลยจะใชวสดฝกททนสมย นอกจากนน เงนอดหนนรายบคคลยงถก

คานวณตามตนทนเฉลยของประเภทวชาเพยงอยางเดยว เชน วทยาลยไดรบเงนอดหนน 6,500

บาทตอหวนกเรยนในประเภทวชาอตสาหกรรม แตตนทนคาวสดฝกสาหรบตางสาขาวชามความ

แตกตางกน ภาพท 1 6 แสดงตวอยางของวทยาลย 2 แหง ทงขนาดกลางและขนาดใหญ ซงตางม

ตนทนวสดฝกสาขาชางเชอมโลหะสงกวาสาขาวชาอนในประเภทอตสาหกรรรม ในกรณน หาก

วทยาลยมจานวนนกเรยนเรยนชางเชอมโลหะมาก กอาจขาดแคลนงบประมาณได หรออาจจด

การศกษาทไมมคณภาพเพยงพอ

ภาพท 16

ตนทนคาวสดฝกในสาขาวชาตางๆ ป 2554

วทยาลยขนาดใหญ วทยาลยขนาดกลาง หนวย: บาทตอนกเรยน หนวย :บาทตอนกเรยน

ทมา: คานวณโดยคณะผวจย, ขอมลนกเรยน ปวช. และงบวสดฝกของวทยาลยเทคนคเพชรบร http://www.pbtc.ac.th/pbtc2013/

และวทยาลยเทคนคสมทรสาคร http://www.skntc.ac.th

แตเหตผลสาคญอกประการคอ วทยาลยตองใชเงนอดหนนจางบคลากรเพมเตมและ

คงเหลองบประมาณอดหนนรายบคคลสวนเดยวสาหรบการจดการศกษา โดย ในป 2555 วทยาลย

ใชเงนอดหนนจางบคลากรเพม 14,527 คน แบงเปนครอตราจาง 6 ,562 คน และลกจางชวคราวทา

หนาทท วไป 7,965 คน 11

12 หากสมมตวาบคลากรเหลานไดคา จางเฉลยเดอนละ 8,000-9,000 บาท

12 ขอมลจากศนยเทคโนโลยสารสนเทศและกาลงคนอาชวศกษา, สอศ.

0

300

600

900

1200

1500

1800

0

300

600

900

1200

1500

1800

http://www.pbtc.ac.th/pbtc2013/�


วทยาลยกจะมคาใชจายสงถง 1,394- 1568 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 51-57 ของเงนอดหนน

รายบคคลทงหมดทสถานศกษาไดรบเลยทเดยว

3.5.3 การขาดแคลนครในระบบอาชวศกษา

วทยาลยอาชวศกษาประสบปญหาการขาดแคลนครเปนอยางมาก ดงเหนไดวา งบบคลากร

ตอหวของอาชวศกษาระดบ ปวช. อยท 6,753 บาท ตากวางบตอหวสายสามญ ซงอยท 20,460

บาท ทงทครอาชวะและครสายสามญมรายไดทดเทยมกน (ภาพท 13)

ภาพท 17

จานวนครทเปนและไมเปนขาราชการในระบบอาชวศกษา

ทมา: ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและกาลงคนอาชวศกษา, สอศ.

ทผานมา การจดสรรขาราชการครระหวาง สอศ. และ สพฐ. มทศทางตรงกนขามกบ

นโยบายการเพมจานวนนกเรยนอาชวะ โดย ในชวงป 2548-2555 จานวนขาราชการครสงกด สอศ.

ลดลงถงรอยละ 9.7 และปจจบน สดสวนนกเรยนตอขาราชการครอาชวศกษาอยท 44:1 12

13 ในขณะท

สพฐ. มจานวนขาราชการ ครเพมขนรอยละ 1.7 และปจจบน สดสวนนกเรยนตอ ขาราชการครอยท

22:113

14

ในป 2555 สอศ. มครทงหมด 26,541 คน แตมขาราชการครเพยง 15,109 คน หรอคดเปน

รอยละ 57 ของครทงหมดเทานน สอศ. ตองจางเพมคร ทไมใชขาราชการเพมอก 3,284 คน และ

วทยาลยตองใชงบประมาณเงนอดหนนราย หวจางครอตราจางเพมอก 7,902 คน (ดภาพท 1 7)

13 ขอมลจากศนยเทคโนโลยสารสนเทศและกาลงคนอาชวศกษา 14 ขอมลจากกลมสารสนเทศ สานกนโยบายและแผนการศกษาขนพนฐาน สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน


อยางไรกตาม ครอตราจางเหลานไดเงนเดอนคอนขางตาและไมมความม นคงทางอาชพเหมอน

ขาราชการคร ซงยอมบนทอนกาลงใจในการทางานสอน

3.5.4 การประมาณการภาระดานงบประมาณและการเพมจานวนคร ภายใตสถานการณตางๆ ของ

การเพมสดสวนจานวนนกเรยนอาชวะ

หากภาครฐตองการเพมสดสวนนกเรยนอาชวศกษา :สามญศกษาเพมขนเปน 50:50 ก

จาเปนตองจดสรรทรพยากรบคลากรและงบประมาณใหม ตารางท 2 แสดงการเพมและลดลงของ

งบประมาณและครในการศกษาสายสามญและอาชวศกษา ในสถานการณสมมต 3 กรณ ในป 2555

ไดแก

กรณท 1 คอ มสดสวนนกเรยน ปวช. และนกเรยนสายสามญ 50:50

กรณท 2 คอ มสดสวนนกเรยน ปวช. และนกเรยนสายสามญ 50:50 โดยดงนกเรยนทจบ

ม. 3 แลวไมไดเรยนตอ (ประมาณรอยละ 10 ของนกเรยนทจบ ม. 3 ในชวง 2553-2555)

กรณท 3 คอ มสดสวนนกเรยน ปวช. และนกเรยนสายสามญ 50:50 โดยลดสดสวน

นกเรยนตอครลงเหลอ 22 คนเทากบสายสามญ

ตารางท 2

การเพม/ลดงบประมาณและบคลากรครในสายสามญและสายอาชวะ ตามสถานการณ

สมมตสดสวนนกเรยนอาชวศกษา : สายสามญเพมขนเปน 50:50 สถานการณ

สมมต

อาชวศกษาภาครฐ

( สอศ.)


เอกชน

(สช.)

ม. ปลายสาย สามญ

ภาครฐ

(สพฐ.)

ม. ปลาย

สาย สามญ

เอกชน

(สช.)

รวมทงหมด

เพม

งบประมาณ

(ลานบาท)

เพม

จานวน

คร

(คน)

เพม



ลด



ลด

จานวน

คร

(คน)

ลด





จานวน

คร

(คน)

กรณท 1 4,834 5,362 1,897 7,084 11,515 684 ลดลง 1,037 ลดลง

6,153

กรณท 2 7,105 7,881 2,799 3,616 5,877 425 เพมขน

5,863

เพมขน

2,004

กรณท 3 7,624 16,838 1,897 7,084 11,515 684 เพมขน

1,753

เพมขน

5,323

ทมา: สารสนเทศเพอการศกษาแหงชาต กระทรวงศกษาธการ, คานวณ โดยคณะผวจย

จากตารางท 2 จะเหนไดวา หากตองการเพมจานวนนกเรยนอาชวะเปนรอยละ 50 จรง

กระทรวงศกษาจาเปนตองวางแผนจดสรรงบประมาณและกาลงบคลากรใหม โดยเพมงบประมาณ


และจานวนบคลากรครอาชวะ และลดงบประมาณและจานวนบคลากรคร สพฐ. ซงเปนทางตรงกน

ขามกบทผานมา โดยเฉพาะกรณทกระทรวงศกษาตองการขยายโอกาสการเรยนตอใหแกนกเรยน

(กรณท 2) และ กรณทกระทรวงศกษาตองการเพมทงปรมาณและคณภาพของอาชวศกษาไปพรอม

กน โดยการลดอตราสวนครตอนกเรยน (กรณท 3) มเชนนนแลว การเพมจานวนนกเรยนอาชวะ

อาจยงลดคณภาพทางการศกษา

จากขอมลดงกลาว ขอเสนอเชงนโยบายสาหรบการ เพมสดสวนนกเรยนสายอาชวะตอสาย

สามญ มดงน

ก. ควรวางแผนการจดสรรกาลงคนดานการศกษาและงบประมาณระหวาง สพฐ. และสอศ.

อยางเปนระบบ เพอรองรบนโยบายเพมสดสวนนกเรยนอาชวะศกษา และควรพจารณาทบทวน

นโยบายคนอตราเกษยณสาหรบขาราชการครรอยละ 20 ของครทเกษยณทงหมด โดยการกาหนด

อตราการคนนนควรพจารณาจากประชากรเยาวชนในอนาคตและอตราสวนนกเรยนตอครเปาหมาย

นอกจากน กระทรวงศกษาอาจขอความรวมมอจากภาคสวนอนๆ เชน ผเชยวชาญอาชพท

เกษยณอายแลวมาชวยเหลอการจดการศกษา

ข. ควรเพมงบครภณฑการศกษา โดยควรใหวทยาลยและภาคเอกชนเขามามสวนรวมใน

กระบวนการจดซอครภณฑการศกษา เพอใหครภณฑทจดซอตรงกบความตองการของวทยาลย

และเปนครภณฑททนสมยกบการผลตในปจจบน

นอกจากน อาจมมาตรการขอบรจาคครภณฑการศกษาทไมใชแลวจากสถานประกอบการ

ค. ควรปรบเงนอดหนนรายหวใหสะทอนตนทนการจดการศกษาทเปลยนแปลงไป และ

สะทอนตนทนการศกษาในแตละสาขาวชา

4. เตมเตมศกยภาพนกเรยน ดวยการสรางระบบขอมล เพอการตดสนใจอยางม

คณภาพ

นอกจากการสรางทางเลอกทดสาหรบนกเรยนแลว ระบบการศกษาควรตองเปดพนทให

นกเรยนไดเรยนรและตระหนกรตวเองดวยวาถนดดานใดและชอบเรยนดานใด พรอมทงควรให

ขอมลทางเลอกตางๆ แกนกเรยน เพอเปนขอมลสาหรบการตดสนใจเลอกเรยน

แตโรงเรยนสวนใหญยงไมสามารถทาใหนกเรยนรจกตนเองได เพราะการเรยนการสอนท

เนนเฉพาะเนอหาในหนงสอหรอในหลกสตรแกนกลาง ยอมปดกนการสารวจความถนดและ

ความชอบของนกเรยน และโรงเรยนยงใหขอมลทางเลอกตางๆ แกใหนกเรยนไดอยางจากด ภาพท


18 แสดงผลสารวจ PISA ป 2006 ซงพบวารอยละ 93 ของโรงเรยนไทยทนกเรยนเขาสอบ PISA

ใหครภายในโรงเรยนแนะแนวการเลอกอาชพแกนกเรยนเปนหลก แตครในโรงเรยนสายสามญ

คนเคยกบการเรยนสายสามญมากกวาสายอาชวะและอาจมขอมลทไมถกตองเกยวกบการเรยนสาย

อาชวะและเสนทางดานอาชพ ในขณะทรอยละ 48 ของโรงเรยนในกลมประเทศ OECD ทมนกเรยน

ไดเขาสอบ PISA ไดเชญผเชยวชาญดานอาชพภายนอกใหคาแนะนาแกนกเรยน

ภาพท 16

จานวนโรงเรยนตามวธการแนะแนว หนวย: รอยละ

ทมา: PISA 2006 OECD: http://pisa2006.acer.edu.au/index.php

จากการสมภาษณยงพบวาโรงเรยนสายสามญบางแหงยงไมตองการใหครหรอนเทศกดาน

อาชวศกษาเขาแนะแนวนกเรยนในโรงเรยน เพราะเกรงวาจะสญเสยโอกาสไดรบการจดสรร

งบประมาณ อนเนองมาจากนกเรยนยายออกไปเรยนสายอาชวะทาใหจานวนนกเรยนนอยลง งบ

ตอหวทไดรบกลดลงดวย

นอกจากน ครและบคลากรผแนะแนวอาชพยงขาดขอมลดานอาชพสาหรบการแนะแนว

เชน ภาครฐยงลงทนดานระบบขอมลความตองการแรงงานคอนขางนอย โดยยงไมมการสารวจ

ความตองการและขาดแคลนแรงงานอยางตอเนองและเปนระบบ สานกงานสถตสารวจความ

ตองการและขาดแคลนป 2551 เพยงปเดยว และกระทรวงแรงงานไดสารวจความขาดแคลนแรงงาน

ป 2550 และ 2554 แตระบบการรายงานขอมลกมปญหาการใชงาน

0

20

40

60

80

100

ประเทศไทย กลมประเทศ OECD

ครภายในโรงเรยน ผเชยวชาญภายนอก ไมมการแนะแนว


ภาพท 17

ประมาณการจานวนครทจะขาดแคลนและประมาณการจานวนผเรยนครทจะจบการศกษา

(2556-2560)

ทมา: สภาคณบดคณะครศาสตร/ศกษาศาสตร (2556) สานกงานคณะกรรมการขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (ก.ค.ศ.) อางใน ไทยรฐ

ออนไลน, 7 สงหาคม 2556 และสพฐ. อางใน ประชาชาตธรกจออนไลน, 4 กนยายน 2555.

การขาดระบบแนะแนวและระบบขอมลทด เปนปจจยหนงทสงผลใหเกดความไมสอดคลอง

ระหวางจานวนนกเรยนในแตละสาขาวชาและจานวนแรงงานทเขาสตลาดในดานหนง และจานวน

แรงงานทขาดแคลนตามสาขาวชาในอกดานหนง เชน ในชวง ปการศกษา 2556-2560 คาดวาจะม

ผเรยนค รวชาเอกสขศกษาและพลศกษา จบการศกษา ประมาณ 54 ,000 คน แต คาดวาจะมความ

ขาดแคลนเพยง 9,200 คน เทานน (โปรดดภาพท 17) 14

15 หรอในชวงป 2557-2560 คาดวาจะม

ผเรยนจบ ปวช. และ ปวส. สาขาวชาเมคคาทรอนกสประมาณ 3,586 คน แมพมพ 7,429 คน และ

เชอมโลหะ 27,799 คน ซงนอยกวาประมาณการความตองการแรงงานในอตสาหกรรม ทตองการ

แรงงานสาขาเมคคาทรอนกสและแมพมพอยางละ 19,939 คน และสาขาเชอมโลหะ 39,879 คน ยง

ไปกวานน ผจบการศกษาทงหมดจะไมไดเขาสตลาดแรงงาน ซงจะยงทาใหเกดความขาดแคลนใน

สาขาเหลานอยางมาก สวนสาขา ไฟฟาและอเลกทรอนกส และสาขาเครองกลโรงงาน (เครองมอกล

หรอชางกลโรงงาน) แมจะมผจบการศกษามากกวาความตองการของอตสาหกรรม แตจานวนผจบ

การศกษาทเขาสตลาดยงนอยกวาความตองการ (โปรดดภาพท 18)

15

จานวนขาราชการครทขาดแคลนคานวณจากขอมลจานวนขาราชการครเกษยณในทกสงกดและขอมลจานวนขาราชการคร สงกด

สพฐ. ดงนนจานวนนยงไมใชจานวนครขาดแคลนทงหมดจรง แตนาจะใกลเคยงกบปรมาณขาดแคลนจรง เพราะขาราชการครใน 8

กลมสาระวชานสวนใหญอยในโรงเรยน สงกด สพฐ. มากกวา วทยาลยอาชวศกษาและโรงเรยนเอกชน

-

10,000

20,000

30,000

40,000

50,000

60,000

จานวนครทขาดแคลน การผลตคร


ภาพท 18

จานวนผจบการศกษา ปวช. และปวส. จานวนผทเขาสตลาดแรงงานในฐานะลกจาง 15

16 และ

จานวนแรงงานทตองการในชวง 2557-2560 หนวย: คน

ทมา: ขอมลความตองการแรงงาน สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย, ขอมลจานวนผเรยน ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและกาลงคน

อาชวศกษา, สอศ., คานวณโดยคณะผวจย16

17

ขอเสนอแนะสาหรบการสรางระบบขอมลเพอการตดสนใจอยางมคณภาพ มดงน

ก. ควรสนบสนนการเรยนการสอนใหมพนทสาหรบการรจกโลกของงานและอาชพและการ

คนหาตวเอง

ข. ควรปรบระบบแนะแนวของโรงเรยนใหมผแนะนาหลากหลายมากขน เชน เชญ

ศกษานเทศกอาชวะหรอตวแทนสถานประกอบการเขาแนะนาใหขอมลนกเรยน

16จานวนแรงงานทเขาสตลาดแรงงาน หมายถง จานวนแรงงานทเปนลกจางและจานวนแรงงานทกาลงหางาน ไมนบรวมผทางาน

สวนตวหรอชวยทบานทางาน 17

การประมาณการจานวนผจบการศกษาและเขาสตลาดแรงงานในแตละป ใชขอมลดงน 1. การคาดการณประชากรวย 15 ปและ

18 ป (ขอมลจากคณะท างานคาดประมาณประชากรสาานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต สานกนายกรฐมนตร) 2. อตรา

การเขาเรยนสายอาชวะสายชางอตสาหกรรม (ขอมลจากสารสนเทศเพอการศกษาแหงชาต กระทรวงศกษาธการป 2554-2555 และ

ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและกาลงคนอาชวศกษาป 2553-2555) 3. อตราการคงอยของนกเรยนสายอาชวะระดบ ปวช. ในชวงป 1-

3 และ ปวส. ในชวงป 1-2 (ขอมลจากสถตการศกษา สภาการศกษา) 4. อตราการเรยนจบของนกเรยนปวช.3 และปวส.2 (ขอมลจาก

สถตการศกษาปการศกษา 2554 สานกงานขาธการสภาการศกษา) 5. สดสวนนกเรยนอาขวะศกษาแยกตามสาขางาน (ขอมลจาก

ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและกาลงคนอาชวศกษา ป 2555) และ 6. อตราการเขาสตลาดแรงงานในฐานะลกจาง (ขอมลการสารวจ

ภาวะแรงงาน สานกงานสถตแหงชาต ป 2552-2554)

-20,000 40,000 60,000 80,000

100,000 120,000

ผจบการศกษา จานวนผเขาสตลาดแรงงาน จานวนแรงงานทตองการ


ค. ควรลงทนสรางระบบขอมลดานความตองการแรงงานและการขาดแคลนแรงงานในระยะ

กลางหรอยาว (5-10 ป) เพอปอนขอมลสาหรบการตดสนใจเลอกเรยนของผเรยน โดยการใหขอมล

แกนกเรยนควรประกอบดวย สาขาวชาทสอดคลองกบอาชพ ความนาสนใจและลกษณะของอาชพ

เงนเดอน และโอกาสการมงานในอนาคต

5. เตมเตมศกยภาพนกเรยน ดวยการสรางการมสวนรวม

การปฏรปการศกษาทงระบบคงสาเรจไดยาก หากไมมเจตจานงรวมแหงการปฏรปจากทก

ภาคสวน ทงกระทรวงศกษาธการ เขตพนทการศกษา โรงเรยน คร พอแมผปกครอง ภาคประชา

สงคม และภาคธรกจ

ระบบการศกษาไทยยงไมสามารถสรางเจตจานงรวมแหงการปฏรป ทงทภาคสวนตางๆ ม

เจตจานงแหงการปฏรปของตน ภาคธรกจ พอแมผปกครอง และชมชนไดรวมกนจดตงโรงเรยน

ทางเลอก และสถานประกอบการจดตงศนยการเรยนรและเขารวมการจดการศกษาทวภาค แตการ

ปฏรปการศกษาทงระบบตองการการรวมมอกบภาครฐ ซงมกไมประสบความสาเรจ เพราะม

ปรบเปลยนรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ บอยครง โดยในชวงเวลา 15 ทผานมา (ป 2542 -

2556) ประเทศไทยม รฐมนตรกระทรวงศกษาธการ ทงหมด 16 คน เฉลยดารงตาแหนงคนละ

ประมาณ 10 เดอนเทานน สวนรฐบาลชดปจจบนมรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการมาแลวถง 4

คน โดยอดตรฐมนตร 3 คนอยในตาแหนงเฉลยคนละ 7 เดอน

การปรบเปลยนรฐมนตรและนโยบายบอยครงสงผลเสยตอความตอเนองของนโยบายและ

การดาเนนนโยบายในแงทวา ขาราชการเกดความสบสนและบางคนมพฤตกรรมบดเบอนทไมลงมอ

ปฏบตงานอยางจรงจง เพราะคาดคดวารฐบาลจะมการเปลยนรฐมนตรและปรบเปลยนนโยบายอก

การไมจรงจงของฝายปฏบตย งลดทอนความตงใจดของภาคสวนอนทตองการรวมมอกบภาครฐ

กรณตวอยาง: การจดการศกษาทวภาค

พฒนาการของการจดศกษาทวภาคเปนตวอยางหนงของผลอนเกดจากนโยบายทไม

ตอเนอง โดยการศกษาแบบทวภาคเขาสประเทศไทยตงแตป 2527 แลว (ศนยอาชวศกษาทวภาค,

2556) แตผานมาเกอบ 30 ป การศกษาทวภาคยงมพฒนาการไมมาก ทงเชงปรมาณและเชง

สถาบน17

18

18 ทงน ระบบทวภาคมพฒนาการจากด สวนหนงคงเปนเพราะ ในชวงแรก ภาคเอกชนยงไมมความเขาใจและตองอาศยเวลาการ

เรยนร แตภายหลง สถานประกอบการไดเขารวมจดการศกษาแบบทวภาคมากขน จาก 4,384 แหงในป 2544 เปน 11,539 แหงใน

ป 2548 (สานกงานสภาการศกษา, 2551)


จานวนนกเรยนระบบทวภาคมแนวโนมเพมขน จากประมาณ 26,000 คน หรอคดเปนรอย

ละ 4 ของจานวนนกเรยนอาชวะทงหมดในป 2552 เปน 43,000 คนหรอรอยละ 6.3 ในป 2556 ซง

ถอวาเปนทศทางทด อยางไรกตาม จานวนนกเรยนทวภาคในปจจบนเพมขนเพยงเลกนอยเมอ

เทยบกบป 2551 เพราะจานวนนกเรยนทวภาคลดลงอยางมากในชวงป 2551-2552 และปจจบน

ยงมความนากงวลวา การจดการศกษาทวภาคจะลดลงคลายกบชวงกอน หากนโยบายของภาครฐ

ไมไดสนบสนนการจดการศกษาทวภาคอยางจรงจงและตอเนอง โดยเฉพาะการปรบกฎระเบยบให

เอออานวยตอการรวมมอของภาคเอกชน

ภาพท 17

แนวโนมจานวนนกเรยนในระบบทวภาค (ก) และสดสวนนกเรยนทวภาคตอนกเรยน

ทงหมด (ข)

(ก) (ข) หนวย: คน หนวย : รอยละ

ทมา: ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและกาลงคนอาชวศกษา, สอศ.

กฎระเบยบทเกยวกบกบระบบทวภาคของภาครฐยงไมชดเจนเทาทควร ซงจะเปนอปสรรค

ตอความรวมมอกบสถานประกอบการ กระทรวงศกษาไดออก พ.ร.บ.อาชวศกษา พ.ศ. 2551 ซง

เปนกฎหมายทกลาวถงการจดการศกษาระบบทวภาคอยางเปนทางการฉบบแรก แตกระทงปจจบน

กยงไมการออกกฎเกณฑมารบรอง ปจจบน กฎระเบยบเกยวกบการจดการศกษาทวภาคกาหนดอย

ใน มาตรา 18 พ.ร.บ. สงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน พ.ศ. 2545 และกฎระเบยบของกระทรวง

แรงงาน เชน การคมครองผฝกงานและสทธประโยชนการขอหยอนภาษ 200% ของสถาน

ประกอบการทจดการศกษาทวภาค

0

10000

20000

30000

40000

50000

2544

2548

2551

2552

2553

2554

2555

2556

ปวช. ปวส. ทงหมด

0

2

4

6

8

10

2551 2552 2553 2554 2555 2556

ปวช. ปวส. ทงหมด


แตความไมชดเจนดานกฎระเบยบในการขอลดหยอนภาษสรางความสบสนและความไม

พอใจใหกบสถานประกอบการบางแหงทไมไดรบสทธลดหยอนภาษ โดย พ.ร.บ.สงเสรมการพฒนา

ฝมอแรงงาน และพรฎ.ออกตามความในประมวลรษฎากรวาดวยการยกเวนรษฎากร (ฉบบท 437)

พ.ศ. 2548 ไมไดระบรายละเอยดชดเจนวาคาใชจายใดบางทสามารถขอหยอนภาษได โดยให

กรมสรรพากรมอานาจพจารณาอนมตการลดหยอนภาษ

นอกจากน กฎระเบยบการขอลดหยอนยงสรางกระบวนการทยดยาวโดยไมจาเปน เชน

กาหนดใหสถานประกอบการสงรายละเอยดหลกสตรแกกรมพฒนาฝมอแรงงาน ทงทกรมพฒนา

ฝมอแรงงานไมไดใหอานาจอนมต

สถานประกอบการบางแหง ยงพบอปสรรคอนๆ ในการจดการศกษาทวภาครวมกบ

วทยาลยอาชวศกษา เชน ภายหลงการทาขอตกลงรวมจดการศกษา ผดแลโครงการ V-ChEPC

ของบรษท เอสซจ เคมคอล ยงรสกวา ภาครฐไมไดเขามาตดตามและเรยนรแนวทางการจด

การศกษาในโครงการฯ เพอขยายผลออกไปสพ นทอน ซงเปนหนงในจดประสงคเรมแรกของ

โครงการฯ และโครงการฯ ยงเกดความไมตอเนอง เพราะครทงหมดทดแลโครงการฯ และไดรบการ

ฝกอบรมอยางเขมขนในโรงงานของบรษท เอสซจฯ ยายไปวทยาลยในเขตพนทอน ซงไมม

อตสาหกรรมปโตรเคม (เสมา พลเวช, สมภาษณ, 2556)

นอกจากน ครบางคนไมตองการเปนครนเทศกผดแลนกเรยนทวภาคในสถานประกอบการ

และไมมกาลงใจจะจดการศกษาแบบทวภาค เพราะเกรงวารายไดจะลดลง โดยแตเดมครจะได

คาตอบแทนลวงเวลาสาหรบการสอนลวงเวลาในสถานศกษา แตเวลาทดแลนกเรยนทวภาคใน

สถานประกอบการจะไมถกนบรวมเพอจายคาตอบแทนนอกเวลา (จากการสมภาษณ)

ผเขยนมขอเสนอเชงนโยบายเกยวกบการจดการศกษาระบบทวภาค ดงน

ก. กระทรวงศกษาธการควรเรงออกกฎเกณฑดานการจดการศกษาทวภาค และการจด

การศกษาทวภาคควรอางองกบกฎระเบยบของกระทรวงศกษาธการเปนหลก เชน กฎระเบยบดาน

หลกเกณฑการขอจดการอาชวศกษาและการอบรมวชาชพของสถานประกอบการ เพอเปนกรอบ

การพจารณาคดเลอกสถานประกอบการทคณภาพเขารวมจดทวภาค และกฎระเบยบดานการ

คมครองผเรยนทฝกอาชพในระบบทวภาค

ข. ภาครฐควรพจารณาปรบแกกฎระเบยบทเกยวกบการขอลดหยอนภาษสาหรบการจด

ศกษาทวภาคใหชดเจนและงายขนตอการขอใชสทธ โดยควรกาหนดรายละเอยดประเภทคาใชจาย

ทสถานประกอบสามารถขอลดหยอนภาษได ทงน คาใชจายทสามารถขอใชลดหยอนภาษควร


ครอบคลมตนทนทกดานทเออตอการพฒนาอาชวศกษา เชน คาใชจายการฝกอบรมคร และอาจ

พจารณาลดขนตอนการสงรายละเอยดการจดการศกษาไปยงกรมพฒนาฝมอแรงงาน

ค. สอศ. ควรวางแผนการจดการกาลงครและกาหนดนโยบายอนๆ โดยคานงถงการจด

ศกษาทวภาคอยางมนยสาคญดวย เพอมใหกระทบตอความรวมมอระหวางภาครฐและภาคเอกชน

เชนการยายบคลากรคร ควรตองพจารณาดวยวาจะกระทบตอการจดการศกษาทวภาคในวทยาลย

หรอไม และการยายครจะชวยขยายผลใหเกดการจดการศกษาทวภาคเพมขนในเขตพนทหรอไม

นอกจากน กควรกาหนดนโยบายทชดเจนเกยวกบการจายคาตอบแทนครนเทศก เพอเปนขวญและ

กาลงใจในการทางาน

6. บทสรป

แนวทางการปฏรปการศกษาเพอสรางสงคมเศรษฐกจใหมทมคณภาพ ควรตงเปาหมายเพอ

เตมเตมศกยภาพของนกเรยน ให มพลงความสามารถ สงสดตามเสนทางทเขาเลอก ดงทมผเคย

กลาวไววา ระบบการศกษาทดตอง มลกษณะ high floor, no ceiling หมายถง คณภาพขนตาของ

นกเรยนตองสง แตไมมเพดานขอจากดใดๆ ทก นขวางไมใหนกเรยนบรรลศกยภาพสงสดแหงตน

ทงน บนเสนทางแหงการเตมเตมศกยภาพใหนกเรยน จาเปนตองใหความสาคญกบ

• การสรางทกษะแหงอนาคตใหม เพอใหนกเรยนสามารถอยในโลกศตวรรษใหมไดอยางเปน

สข

• การสรางทางเลอกคณภาพในระบบการศกษา ดวยการปฏรปหลกสตร ระบบการวดผลและ

ประเมนนกเรยน ระบบการพฒนาคร และระบบการพฒนาโรงเรยน ทงในสายสามญศกษา

และสายอาชวะศกษา

โดยแนวทางการปฏรปควรดาเนนไปทง (1) ในระดบประเทศ กลาวคอ สรางระบบทม

คณภาพและรบผดชอบตอนกเรยน มมาตรฐานคณภาพขนตา และสรางระบบทคานงถง

ผลสมฤทธทางการศกษาของนกเรยน และ (2) ระดบโรงเรยน กลาวคอ เปดพนทใหกบ

ความหลากหลายในการทาหลกสตรและการจดการเรยนการสอนของโรงเรยน และให

โรงเรยนมอสระในการบรหารจดการ

• การสรางระบบขอมลและระบบแนะแนวทด เพอเปนพนฐานใหนกเรยนไดเลอกอยางม

คณภาพ


• การสรางการมสวนรวม เพอใหทกภาคสวนมสวนในการเตมเตมศกยภาพนกเรยนตลอดทง

กระบวนการเรยนร

ทงน การปฏรปการศกษาไมไดเปนแคหนาทของกระทรวงศกษาธการเทานน แตทกภาค

สวนในสงคม ทงพอแม นกเรยน คร ภาคธรกจ บรษทหางราน สถาบนการศกษา ตอง มเจตจานง

รวมอนแนวแนกนทกฝายในการรวมพฒนาคณภาพของระบบการศกษาใหมพลงความสามารถใน

การเตมเตมศกยภาพของนกเรยนไดอยางเตมท เมอนกเรยนมคณภาพ สงคมเศรษฐกจกจะม

คณภาพตามไปดวย

ความลงทาย

“ในประชาคมทวเศษยอดเยยม เปนอดมคต การอานวยการศกษาจงควรจะกระทาใหทวถงกน คอ

ควรจะใหนกเรยนแตละคนสามารถรบการฝกฝนอบรม ดงกลาวขางตน จนสดความสามารถ คาวา

“สดความสามารถ ” ในทน ควรทจะเปนความสามารถท มใชความสามารถทางการเงนของแตละคน

ผทเรยนไดเกงแตยากจนกควรไดรบการคาจนทางการเงน ผทเรยนเกงมสตปญญาหลกแหลมแตอย

ในทองถนชนบทกนดาร กควรจะไดโอกาสใหไดรบการศกษาสงทสดไมยงหยอนกวาผทอยในพระ

นคร เปรยบเสมอนเพชรทอยในตม ตองงมขนมาใหมคาใหได

ความสามารถทกลาวถงน หมายถงความสามารถและความถนดทางธรรมชาต ... บางคน

ถนดทางคด บางคนชอบศลปะ บางคนชอบวทยาศาสตร บางคนมสตปญญาในการใชมอมากกวาใช

สมอง เปนตน ลวนแตกตางกน ความจรงทธรรมชาตสรางสรรคมาอยางน ไมใชวาจะไมด เปนของด

ถาหากวาพวกเราเหมอนกนเสยหมด โลกเรายอมดพลก จะเงยบเหงาไมสนก ...

ถาจะใหถงอดมคต ทกคนควรจะไดรบการศกษาตามแตความถนดของตนจนสด

ความสามารถของแตละคน”

ปวย องภากรณ

การบรรยายเรอง “การศกษา” (2508)

ณ มหาวทยาลยธรรมศาสตร


บรรณานกรม

Barber, Michael, Katelyn Donnelly and Saad Rizvi. 2012. OCEANS OF INNOVATION:

The Atlantic, the Pacific, global leadership and the future of education. Institute for

Public Policy Research. ดาวโหลดได

ท http://www.ippr.org/publication/55/9543/oceans-of-innovation-the-atlantic-the-

pacific-global-leadership-and-the-future-of-education

Boreham, Nick. 2002. “Work Process Knowledge, Curriculum Control and the Work-Based

Route to Vocational Qualifications,” British Journal of Educational Studies, 50(2):

225 – 237.

Bruns, Barbara, Deon Filmer, and Harry Anthony Patrinos. 2011. Making Schools Work.

Washington, DC: World Bank.

Levy, Frank and Richard Murnane. 2005. The New Division of Labor: How Computers Are

Creating the Next Job Market. NJ: Princeton University Press.

Partnership for 21st Century Skills. 2006. Are They Really Ready to Work. ดาวนโหลดไดท

http://www.p21.org/storage/documents/FINAL_REPORT_PDF09-29-06.pdf

OECD. (2013). Education at a Glance. Paris: OECD Publishing.

Sen, Amartya. 1993. Capability and Well Being. In Nussbaum, Marth and Amartya Sen

(eds.). The Quality of Life: Studies in Development Economies. Oxford: Oxford

University Press.

โครงการ PISA ประเทศไทย สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.). 2554.

ผลการประเมน PISA 2009 การอาน คณตศาสตร และวทยาศาสตร.กรงเทพฯ: สถาบน

สงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย .

โครงการวจยนานาชาต TIMSS สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.).

2555. บทสรปผลการวจย timss 2011 (ดานนกเรยนและครผสอน) ดาวนโหลดไดท

www.ipst.ac.th/files/executive%20TIMSS%202011_PPT.pdf

http://www.ippr.org/publication/55/9543/oceans-of-innovation-the-atlantic-the-pacific-global-leadership-and-the-future-of-education�

http://www.ippr.org/publication/55/9543/oceans-of-innovation-the-atlantic-the-pacific-global-leadership-and-the-future-of-education�

http://www.p21.org/storage/documents/FINAL_REPORT_PDF09-29-06.pdf�


ปกปอง จนวทย (บรรณาธการ). 2545. ปวย องภากรณ ทศนะวาดวยการศกษา . กรงเทพมหานคร :

สานกพมพมลนธโกมลคมทอง.

วรพจน วงศกจรงเรอง และอธป จตตฤกษ (แปล) . 2554. ทกษะแหงอนาคตใหม การศกษาแหง

ศตวรรษท 21. กรงเทพมหานคร: สานกพมพ openworlds.

สมเกยรต ตงกจวานชย และคณะ . 2556. การจดทายทธศาสตรการปฏรปการศกษาขนพนฐานให

เกดความรบผดชอบ. กรงเทพมหานคร: สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย.

สานกงานคณะกรรมการขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (สานกงาน ก.ค.ศ.). 2552. คมอ

การประเมนขาราชการครและบคลากรทางการศกษา เพอใหมวทยฐานะและเลอนวทยฐานะ

สายงานการสอน. สานกงานคณะกรรมการขาราชการครและบคลากรทางการศกษา สานก

ปลดกระทรวงศษาธการ กระทรวงศกษาธการ.

สานกงานคณะกรรมการขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (สานกงาน ก.ค.ศ.). แบบประเมน

ประสทธภาพและประสทธผลการปฏบตงานของขาราชการครและบคลากร . สานกงาน

คณะกรรมการขาราชการครและบคลากรทางการศกษา สานกปลดกระทรวงศษาธการ

กระทรวงศกษาธการ.

สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) 2550ก. รายงานสรปผลการ

ประเมนคณภาพภายนอก รอบแรก (พ.ศ. ๒๕๔๙ – ๒๕๕๓). กรงเทพฯ: สานกงานรบ

รองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน)

สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) 2550ข. รายงานการประเมน

คณภาพภายนอกรอบแรก ดานการอาชวศกษา (พ.ศ.2544-2548) . กรงเทพฯ: สานกงาน

รบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน)

สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) 2553. รายงานสรปผลการ

ประเมนคณภาพภายนอก รอบสอง (พ.ศ. ๒๕๔๙ – ๒๕๕๓). กรงเทพฯ: สานกงานรบ

รองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน)

สานกพฒนาสมรรถนะครและบคลากรอาชวศกษา. 2555. การประเมนผลโครงการฝกอบรมตาม

โครงการ “ครคลงสมอง ” ประจาปงบประมาณ พ.ศ. 2555 . กรงเทพฯ: สานกงา น

คณะกรรมการการอาชวศกษา.


สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.). 2555. ระบบการทดสอบ

มาตรฐานวชาชพเพอการประเมนคณภาพภายนอก. กรงเทพฯ: สานกงานรบรองมาตร

ฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน)

สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) 2554ก. คมอการประเมน

คณภาพภายนอกรอบสาม. (พ.ศ. ๒๕๕๔ - ๒๕๕๘). ดานการอาชวศกษา ฉบบ

สถานศกษา . กรงเทพฯ: สานกงานรบรอ งมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา

(องคการมหาชน)

สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.). 2554ข. คมอการประเมน

คณภาพภายนอกรอบสาม (พ.ศ. ๒๕๕๔ –๒๕๕๘) ระดบการศกษาขนพนฐาน ฉบบ

สถานศกษา . กรงเทพฯ: สานกงานรบรอ งมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา

(องคการมหาชน)

สานกตดตามและประเมนผลการอาชวศกษา. 2555. รายงานการตดตามผลการดาเนนงาน

ของสถานศกษา ( 4 ภมภาค) ประจาปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๕ . กรงเทพฯ: สานกงาน

คณะกรรมการการอาชวศกษา.

สานกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ. เอกสารแนวทางการประเมนมาตรฐานวชาชพ.

สานกงานคณะกรรมการการ อาชวศกษา.

สานกงานเลขาธการสภาการศกษา. 2551. รายงานการตดตามและประเมนผลการจดการเรยนร

ระดบอาชวศกษา. กรงเทพฯ: สานกประเมนผลการจดการศกษา สานกงานเลขาธการสภา

การศกษา.

สภาคณบดคณะครศาสตร/ศกษาศาสตร. 2556. สรปจานวนผเรยนคร 5 ป ปการศกษา 2556. ดาว

โหลดไดท http://edurmu.org/2556/PR_037.56.pdf

ศนยอาชวศกษาทวภาค. 2556. แนวทางการจดอาชวศกษาระบบทวภาค. สานกงานคณะกรรมการ

การอาชวศกษา.

“สทศ.สงตงคณะทางานตรวจขอสอบโอเนต หลงพบผดพลาดอก,” เดลนวส 10 กมภาพนธ 2556.:

http://www.dailynews.co.th/Content.do?contentId=48340

http://www.dailynews.co.th/Content.do?contentId=48340�


“เพมน.ศ.อาชวะ9%ป'57สอแทง! เหตสพฐ.แก'ประกาศรบน.ร.'ไมได หวนเดกฟองเสยสทธเรยน

ตอม.4,” มตชนรายวน, 1 พฤศจกายน 2556:

http://www.moe.go.th/moe/th/news/detail.php?NewsID=34654&Key=hotnews

““เผย 5 ปขางหนาครเกษยณกวาแสนคน” 2557-2561,” ไทยรฐออนไลน, 7 สงหาคม 2556.

http://www.thairath.co.th/content/edu/361917

“ประเทศไทยครขาดแคลนทกวชา5.9 หมนคน คณตฯนาโดง ตามดวยภาษาตปท.-ไทย,”

ประชาชาตธรกจออนไลน, 4 กนยายน 2555. http://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=1346735220&grpid=09&catid=00

การสมภาษณผทรงคณวฒดานการศกษาและผมสวนไดสวนเสย

การสมภาษณและการประชมระดมสมองผทรงคณวฒดานการศกษาขนพนฐานและผเกยวของกบ

การศกษาขนพนฐาน อยในงานวจย สมเกยรต ตงกจวานชย และคณะ. 2556. การจดทา

ยทธศาสตรการปฏรปการศกษาขนพนฐานใหเกดความรบผดชอบ . กรงเทพมหานคร:

สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย.

การสมภาษณผทรงคณวฒดานการอาชวศกษาและผเกยวของกบอาชวศกษา มรายชอดงน

1. คณอนสรณ แสงนมนวล ประธานกรรมการการอาชวศกษา

2. คณถาวร ชลษเฐยร รองเลขาธการสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย สภาอตสาหกรรม

3. คณศรพรรณ ชมนม คณะกรรมการผทรงคณวฒ คณะกรรมการอาชวศกษา

4. คณศรวการ เมฆธวชชยกล คณะกรรมการผทรงคณวฒ คณะกรรมการอาชวศกษา

5. ดร.อกนษฐ คลงแสง รองเลขาธการคณะกรรมการอาชวศกษา

6. คณเจดฤด ชนเวโรจน รกษาการผอานวยการสานกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ

7. คณสปรยา ลาเจยก ผอานวยการศนยอาชวศกษาทวภาค

8. คณฉะออน สมออน สานกพฒนาสมรรถนะครและบคลากรอาชวศกษา

9. ดร.ชมพนช บวบงศร ผอานวยการวทยาลยพณชยการเชตพน

10. คณเสมา พลเวช ผชวยผจดการพฒนาทรพยากรบคคล บรษท เอสซจ เคมคอลส

11. คณวเชยร เนยมนอม อดตครใหญศนยการเรยนเอสแอนดพ (S&P)

http://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=1346735220&grpid=09&catid�

Documents

(Human Capital Development for Better Productivity)...บทความท 3. การพ ฒนาท นมน ษย เพ อผล ตภาพ (Human Capital Development for