35
Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

  • View
    236

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Hvað er greind?

Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Page 2: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Charles Spearman – rannsókn 1905 Spearman (1863-1945)

birti niðurstöður rannsókna sinna árið 1904. Hann lagði áherslu á stærðfræðilegar mælingar og setti fram kenningu um almennan greindarþátt eða g-þáttinn. sem er breiður, einsleitur færniþáttur sem kemur við sögu í öllu vitsmunastarfi

Page 3: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Alfred Binet – fyrsta greindarprófið 1905 Nokkrir nútíma

heimspekingar...fullyrða að að greind einstaklings sé ákveðin stærð (magn) sem ekki sé hægt að auka. Við verðum að mótmæla þessu og bregðast við þessari hrottalegu bölsýni....Með æfingu, þjálfun og framar öllu aðferðum getum við aukið athygli okkar, minni, dómgreind og í orðsins fyllstu merkingu orðið greindari en við vorum áður. (Binet, 1909/1973, bls. 105 – 106)

Page 4: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Hefðbundin skilgreining á greind Greind er ein eining Fólk fæðist með ákveðna greind Það er erfitt að breyta greind – hún er í

genunum ef svo má segja Sálfræðingar segja þér hversu greind(ur) þú

ert með því að leggja fyrir þig greindarpróf.

Page 5: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Greindarvísitalagreindaraldur deilt með lífaldri sinnum 100

GV = LA

X 100GA

Page 6: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Hvað mæla greindarpróf? Próf sem hafa verið hönnuð til mæla greind

mæla fyrst og fremst hæfni í lestri, rökhugsun og stærðfræði og spá fyrir um gengi einstaklinga í hefðbundnu bóknámi.

Page 7: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Fjölgreindakenningin Howard Gardner

Frames of Mind (1983) Multiple intelligences

(1993) Intelligence Reframed

(1999) Multiple Intelligences:

New Horizons (2006)

Page 8: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Bækur eftir Gardner The Quest for Mind (1973) The Arts and Human Development

(1973) The Shattered Mind (1975) Developmental Psychology (1978) Artful Scribbles (1980) Art, Mind and Brain (1982) Frames of Mind (1983) The Mind´s New Science (1985) To Open Minds (1989) The Unschooled Mind (1991) Creating Minds (1993) Multiple Intelligences (1993) Leading Minds (1995) Intelligence: Multiple Perspectives

(1996)

Extraordinary Minds (1997) The Disciplined Mind (1999) Intelligence Reframed (1999) Good work (2001) Making Good (2004) Changing Minds (2006) Five Minds For The Future (2006)

The Development and Education of the Mind. The selected works of Howard Gardner (2006)

Howard Gardner Under Fire. The Rebel Psychologist faces His Critics. (2006)

Page 9: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Skilgreining Gardners Greind er líf- sálfræðileg geta til að vinna úr

þekkingu /upplýsingum sem hægt er að nýta til að leysa mál eða skapa afurðir sem hafa gildi í menningu (1999:33-34).

Greind er ekki ein eining heldur margar. Maðurinn býr yfir mörgum greindum. Fjölgreindakenning – ekki fjölgreindarkenning

Page 10: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Skilgreining Gardners á greind er einstök að því leyti að sköpun afurða, s.s. listaverka og nytjahluta er jafn mikilvæg og sértækar þrautalausnir. Niðurstaða Gardners var að maðurinn búi yfir a.m.k. sjö mismunandi greindum en 1999 bætti hann þeirri áttundu við.

Page 11: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Hvað þarf til...?

Page 12: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Hvað þarf til...?

Page 13: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Löng þróun

Page 14: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Mælikvarði um hvað kallast greind Staðsetning í heilanum og einangrun við

heilaskaða Vitnisburður ofvita (idiots savants),

afburðagreinds fólks og annarra álíkra frávikshópa

Þroskaferli greindar og skilgreinanlegur hámarksárangur

Page 15: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Mælikvarði um hvað kallast greind Þróunarsaga og sögulegt samhengi Sálfræðilegar mælingar Stuðningur frá tilraunasálarfræði Greining á kjarnastarfsemi Tákn og táknkerfi

Page 16: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Fjölgreindir Málgreind Rök- og stærðfræðigreind Rýmisgreind Líkams- og hreyfigreind Tónlistargreind Samskiptagreind Sjálfsþekkingargreind Umhverfisgreind

Page 17: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Lykilatriði Hver einstaklingur býr yfir öllum greindunum Flestir geta þróað hverja greind á viðhlítandi

getustig Greindirnar starfa saman á flókinn hátt Það er hægt að vera greindur á mismunandi

hátt á hverju sviði

Page 18: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Málgreind Brocasvæði – talmyndun Wernickesvæði –

skilningur Gagnaugablað (Temporal

Lobe) – minni Notkun (praxis) Setningabygging (syntax) Merking (semantics) Málhljóð (phonics)

Page 19: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Rök- og stærðfræðigreind Vinstra heilahvel; að

lesa og búa til stærðfræðileg tákn

Hægra heilahvel: að skilja töluleg tengsl, greina abstrakt mynstur og skilja rök- og stærðfræðileg hugtök og formúlur

Page 20: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Rýmisgreind Hvirfilblöð (parietal

lobes) - skyn

Hnakkablöð (occipital lobes) - sjón

Page 21: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Líkams- og hreyfigreind Hreyfibörkur (Motor

Cortes) Hjarnabörkur (Cerebral

Cortex) – skyn Mæna (Spine)

Page 22: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Tónlistargreind Hægra heilahvel -

Randkerfi (Limbic System) – tilfinningar

Vinstra heilahvel – greining, skilningur

Page 23: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Samskiptagreind Ennisblað (Frontal

Lobe) Frambörkur (Frontal

Cortex) Nýbörkur (Neo-

Cortex) Heilabörkur (Cortex) Randkerfi (Limbic

System)

Limbic system

Page 24: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Persónugreindir Æðri vitund (Higher

Consciousness) Samhygð (Empathy) Framtíðin (The Future)? Hver er ég? Mannleg

tengsl(Interpersonal relations)

Hvert stefni ég? Þróun fram undan?

Page 25: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Umhverfisgreind Svæði á vinstra

hvirfilblaði eru mikilvæg við að greina á milli lifandi og dauðra hluta

Page 26: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Svið: Verksvið, starfssvið, fræðasvið

Page 27: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Munur á greind og fræða-, starfssviði Greind er líf-sálfræðilegur eiginleiki. Fræða-, starfssvið er þróað af mönnum.

Page 28: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Munur á greind og námstíl Námstíll vísar til þess hvernig einstaklingur

nálgast námsviðfangsefni

Greind vísar til getu hugans.

Page 29: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Skoðun Gardners FG-kenningin skiptir máli fyrir menntun og

skóla en hún er hvorki grundvallarforsenda né markmið í sjálfu sér.

Kenning um að maðurinn búi yfir mörgum greindum og að greindasnið einstaklinga séu mismunandi getur haft margar og andstæðar kennsluaðferðir í för með sér.

Page 30: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Skoðun Gardners Kenning mín styrkir þá hugmynd að

einstaklingar búi yfir fjölbreytilegum hæfileikum sem komi samfélaginu til góða; að ein mæling (próf) sé óhentug aðferð til að ákvarða hvaða nemendur útskrifast, fái inngöngu í framhalds- og háskóla o.sfrv.;

Að mikilvægt námsefni megi kynna á margvíslegan hátt þannig að margar greindir séu örvaðar og námið styrkt.

Page 31: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Inngönguleiðir

viðfangsefni

Page 32: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Inngönguleiðir Frásagnir. Inngangurinn felst í því

að nota sögu eða sögur sem lýsa viðfangsefninu á líflegan og skapandi hátt.

Rök- og mælanleiki. Þessi inngangur beinist að tölulegum hliðum viðfangsefnisins og/eða afleiðslu, t.d. „ef – þá“ rökhendu.

Page 33: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Fagurfræði. Inngangurinn leiðir að listrænni túlkun eða hliðum á viðfangsefninu.

Tilraunir, áþreifanleg verkefni. Nú fá nemendur tækifæri til að handleika efnislega hluti og gera ýmsar tilraunir.

Page 34: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Inngönguleiðir

Samskipti. Að vinna og læra með öðrum. Tilvistar- grundvallaratriði.

Inngangurinn leiðir að grundvallar- og heimspekilegum spurningum um eðli viðfangsefnisins.

Page 35: Hvað er greind? Er greind meðfædd og óumbreytanleg eða er hún breytanleg?

Inngönguleiðir

Gardner telur að þessar inngönguleiðirstyrki greindirnar og bendir á að þar sem hver nemandi hefur sinn greindaprófíl leiti hver nemandi sinnar inngönguleiðar.

Gardner, 1991. Gardner, 1999, Kornhaber o.fl. 2004).