Hypotheek en inkomensrisico’s

Hypotheek en inkomensrisico’s Marjol Nikkels-Agema

Hypotheek en inkomensrisico’s• Kunt u zelf met zo’n € 500,- minder inkomen in

de maand uw hypotheek blijven betalen?

Budgettering NU Bij ww / a.o.

inkomsten(netto) loon/uitkering € 2.300,- € 1.700,-

uitgavenVaste lasten € 1.400,- € 1.400,-Reserveringsuitgaven € 300,- ?Huishoudelijke uitgaven € 600,- € 300,- ?

Vraag

• Hypotheeknemer stelt overlijdensrisicoverzekering veelal verplicht, maar geen arbeidsongeschiktheids- of werkloosheidsverzekering? Is er sprake van onderschatting bij de

hypotheeknemer omtrent de financiële gevolgen van werkloosheid of arbeidsongeschiktheid?

Of is er sprake van onderschatting van het risico bij uw klant?

Werkloos / arbeidsongeschikt

• Werkloosheidsrisico > 100.000 ontslagzaken op jaarbasis

• Arbeidsongeschiktheid (WIA-normen) Ca. 6.000 personen per jaar in de

Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten (IVA)

Ca. 16.000 personen per jaar in de Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA)

Bijna de helft van de WIA-aanvragen, krijgt geen WIA! Geen passende arbeid beschikbaar = werkloosheidsrisico.

Aantal ontslagzaken: >100.000 per jaar

Minder aanvragen via CWI2004: 90.0002006: 49.0002007: 27.000

Kantonrechter jaarlijks > 50.000

Redenen ontslag via CWI

• Ruim 60 % o.g.v. bedrijfseconomische redenen Werkloosheid is conjunctuurrisico

• Bijna 30% > 2 jaar ziek - arbeidsongeschiktheid

• 10% overige redenen zoals disfunctioneren, regelmatig ziekteverzuim etc.

Werkloos en dan …

• Weet uw klant hoe lang er recht is op een WW en hoe hoog zijn eventuele WW is?

• Werkloosheidsdekking bij woonlastenverzekering is veelal beperkt tot duur dat er WW recht is ….

• Enige zekerheid is ‘andere baan vinden’

Basiskennis Sociale Zekerheid - Marjol Nikkels 9

Recht op uitkering Werkloosheidswet

Recht op WW-uitkering indien:• werknemer verplicht verzekerd is• werknemer werkloos is• de 26- uit 36 weken-eis (geeft recht op 3 mnd

WW)-------------------------------------------------------------------• arbeidsverleden ‘4 uit 5- eis’ (verlenging na 3

mnd)


Werkloosheidswet per 1 oktober 2006

• Behalen wekeneis: tenminste 3 maanden WW 1e 2 maanden 75% en daarna 70% van (max) dagloon

• Verlenging duur bij behalen van de jareneis Verlenging is afhankelijk van duur arbeidsverleden Elk jaar arbeidsverleden geeft recht op 1 maand WW

(dus bij 28 jaar arbeidsverleden is er 28 maanden WW)

Max. verlenging is 35 maanden (dus maximum duur WW = 38 maanden)

Privatisering van de WW?

Succes van de financiële prikkels binnen de WIA wordt doorgetrokken naar de WW

Kortere WW-uitkering (betaald door werkgever) en daarna levensloopspaarpot?

Premiedifferentiatie in de WW: werkgever wordt beloond voor succesvolle re-integratie

WAO-instroom versus WIA-instroom

• WAO-instroom jaar 2002: 107.000 jaar 2003: 89.000 jaar 2004: 59.000

• WIA-instroom is verder gedaald tot ruim 20.000 personen op jaarbasis

Financiële prikkel van de WIA

Kernverschil zit in de financiële prikkel:bij de WIA is werken lonend gemaakt

Alle partijen hebben voordeel indien werknemer werkt conform zijn arbeidsvermogen

Wie is arbeidsongeschikt?• Marco, boekhouder, raakt verlamd aan beide benen, oud

inkomen € 30.000,-. Kan volgens UWV boekhouder blijven

• Piet, winkelverkoper van technische producten, raakt verlamd aan beide benen, oud inkomen € 30.000,-. Kan volgens UWV als senior-telemarketeer € 20.000 verdienen

• Henk, accountmanager bij verzekeraar, raakt verlamd aan beide benen, oud inkomen € 40.000,-. Kan volgens UWV nog administratief medewerker worden (loon € 20.000)

15


Volledig en duurzaam a.o. (IVA)

• Hoogte uitkering IVA: 75% van (max) dagloon tot 65-jarige leeftijd

• Max. IVA uitkering = 75% van € 46.205 = € 34.654

WGA (> 35% arbeidsongeschikt)

Eerst: WGA loongerelateerde uitkering (incl. WW dekking)Daarna: WGA loonaanvulling of WGA vervolguitkering

Twee groepen: Volledig maar niet duurzaam – na WGA

loongerelateerde uitkering geldt nog altijd WGA loonaanvulling

Gedeeltelijk arbeidsgeschikten – WGA loonaanvulling bij voldoende werken anders lagere WGA vervolguitkering

Norm voldoende werken = 50% van resterende verdiencapaciteit

Bij onvoldoende werken: minder dan bijstandsniveau!• WGA hoogte vervolguitkering is afh. van

‘voldoende werk’ = werkloosheidsrisico• Indien nieuw loon < 50% van rest.

verdiencapaciteit Mate van a.o.- % over minimumloon (€ 17.301,60)

35-45% - 28% = € 4.84445-55% - 35% = € 6.05655-65% - 42% = € 7.26765-80% - 50,75% = € 8.781

Voorbeeld van Henk

• Salaris voor ziekte (dagloon)= € 40.000• Resterende verdiencapaciteit = € 20.000• Arbeidsongeschiktheidspercentage = 50%• Henk = 39 jaar (arbeidsverleden is 21 jaar)• WGA-lgu duur 21 maanden

Henk komt niet meer aan het werk

• WGA loongerelateerde uitkering: 1e 2 mnd : 75% * € 40.000 =

30.000 Daarna nog 19 maanden : 70% * € 40.000 =

28.000

• Na afloop van de WGA lgu volgt de WGA vervolguitkering (onvoldoende werken)35% *€ 17.301 (min.loon) = € 6.056

Eventueel aanvulling op WGA vervolguitkering met Toeslagenwet

Henk vindt werk voor € 10.000

• WGA loongerelateerde uitkering 1e 2 mnd: 75% * (€ 40.000 - € 10.000) = € 22.500

• Daarna nog 19 maanden: 70% * (€ 40.000 - € 10.000) = € 21.000

Incl. loon: eerste 2 mnd € 32.500 en daarna € 31.000• Na afloop van de WGA lgu volgt de WGA loonaanvulling

tot 65 jaar WGA loonaanv: 70%* (€ 40.000 - € 20.000) = €

14.000 Totale inkomsten incl. 10.000 loon = € 24.000

Henk vindt werk voor € 20.000

• WGA loongerelateerde uitkering 1e 2 mnd: 75% * (€ 40.000 - € 20.000) = € 15.000

• Daarna nog 19 maanden: 70% * (€ 40.000 - € 20.000) = € 14.000

Incl. loon: eerste 2 mnd nog € 35.000 en daarna € 34.000

• Na afloop van de WGA lgu volgt de WGA loonaanvulling (norm voldoende werken is behaald) tot 65 jaar WGA loonaanv: 70%* (€ 40.000 - € 20.000) = €

14.000 Totale inkomsten incl. 20.000 loon = € 34.000

De WGA bij niet werken

Verplich-ting werk-gever agvWULBZ / WVL

WGA Loon-gerelateerde uitkering

Eventueel Toeslagenwet(aanvulling tot sociaal minimum)

CAOaan-vulling

WGA Vervolguitkering

100%

75% 70%

0%1e jaar 2e jaar 2 mnd



WGA Loonaanvulling

CAOaan-vulling

Inkomen (conform resterende verdiencapaciteit)

100%

70%

40%


De WGA bij werken conform verdiencapaciteit

Geen werk en later wel – alsnog WGA loonaanvulling bij behalen norm voldoende werken



CAOaan-vulling

WGA Vervolguitkering

100%

75%

70%


Eventueel Toeslagenwet(aanvulling tot sociaal minimum)

WGA Loonaanvulling

Inkomen tenminste 50% van resterende verdiencapaciteit

Inkomen Henk 100%, 50%, 0% benutten verdiencapaciteit

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

30.000

35.000

40.000

100% 50% 0%

oude loon

loongerelateerde uitk.(incl. loon)vervolguitk. (incl.loon)

resterende verdiencapaciteit € 20.000

WGA hiaat verzekeringen

• Aanvullende uitkering bovenop WGA vervolguitkering (bij onvoldoende werken)

• Bij Henk: Standaardhiaat: aanvulling tot € 14.000,- Uitgebreid hiaat: aanvulling tot € 28.000,-

Let op: private verzekeraars zullen proberen Henk aan het werk te helpen zodat zij niet hoeven uit te keren

WIA-aanvulling binnen pensioenregeling

•Verzekering o.b.v. verzekerde bedragen•Stel Henk heeft 10% van loon verzekerd

10% van € 40.000 = € 4.000 verzekerd bedrag•Uitkering = arbeidsongeschiktheidspercentage

maal verzekerd bedrag 50% (arbeidsongeschiktheid) * € 4.000,- = € 2.000

uitkering Deze uitkering geldt ongeacht of Henk wel of niet

werkt

Advies omtrent woonlastenverzekeringen

• Is klant werknemer of zelfstandig?• Welke verzekeringen zijn er gesloten

al dan niet via werkgever• Is woonlastenverzekering beste optie of juist

private ‘AOV’?• Is er extra dekking nodig voor inkomens boven

dagloon?• Hoe is dekking bij situatie werkloosheid?

Klant heeft groot inkomensprobleem indien er geen baan is gevonden binnen WW-duur

• Kiezen voor wel of niet WIA-volgend? Wat is verschil?

Arbeidsongeschiktheidscriterium

• Beroepsarbeidsongeschiktheid• Passende arbeid • Gangbare arbeid (= WIA volgend)

Let op: bij verzekeraars ook nog verschil in definitie passende arbeid!

Aandachtspunten woonlastenbeschermingInkomens < modaal is instroomkans in WGA

kleinerLet op hoogte uitkering en uitkeringsduur

pro rata uitkering bij gedeeltelijke a.o. is minder zekerheid (risico is geen baan vinden)

Let op uitsluitingen in relatie met premieLet bij koopsom op restitutie regeling

Inkomensrisico bij overlijden

• Niet alleen voor kostwinner!• Is er een nabestaanden pensioen?• Is er een ANW hiaat bij personen geboren na 1

januari 1950? Op welk moment wordt het jongste kind 18 jaar oud?

ANW vervalt indien jongste kind 18 wordt Is partner < 65 jaar met laag inkomen dan ANW

hiaat

Hoogte ANW

Nabestaandenuitk.: 70% v. minimumloonHalfwezenuitk.: 20% v. minimumloon

• Nabestaandenuitkering is inkomensafhankelijk Vanaf een eigen inkomen van circa € 6.500 per jaar vindt

er een korting op de ANW-uitkering plaats en vanaf ca. € 26.000,- inkomen vervalt uitbetaling ANW (=nuluitkering)

• Verzorgenden van kinderen < 18 jaar hebben recht op de halfwezenuitkering (deze is niet afh. van inkomen)

Volle wezen uitkering ANW

• Indien beide ouders overleden zijn, hebben (de verzorgenden van de) kinderen recht op een wezenuitkering

• Deze uitkering is onafhankelijk van het inkomen van de verzorgende

• Uitkering is afh. van leeftijd van het kind Volle wezen tot 10 jaar = ca. € 333 bruto per maand Volle wezen tussen de 10 en 16 jaar: ca. € 500 bruto per

maand. Een volle wees die ouder is dan 16 jaar ontvangt ruim € 665 bruto aan wezenuitkering

De uitkering wordt verlengd tot 21 jaar indien persoon arbeidsongeschikt is, studeert of samen met andere kinderen het huishouden verzorgt

Voorbeeld uitkering ANW

• Stel: Carla, 44 jaar, moeder van 2 kinderen van 10 en 8 jaar, verliest haar man

• Ze verdient € 10.000 euro op jaarbasis als (parttime) receptioniste

• Carla heeft recht op nabestaandenuitkering (70%) en de halfwezenuitkering (20%) tot het moment dat haar jongste kind 18 jaar oud wordt Max. bedrag nabestaandenuitkering (2008) = € 1042,88

per maand exclusief € 64,69 vakantiegeld Bedrag halfwezenuitkering € 240,23 exclusief € 18,47

Berekening inkomenstoets ANW

• Carla verdient € 10.000 inkomen uit arbeid• Vrijstelling = 50% v. € 17.300 (bruto minimumloon) en

1/3 deel van het bruto inkomen boven deze vrijstellingBerekening vrijstelling:• 50% * € 17.300 = € 8.650• 1/3 deel bruto inkomen boven vrijstelling is (€ 10.000)

minus € 8650 = € 1.350 * 0,33% = € 450,-

Totale vrijstelling : € 8.650 + € 450,- = € 9.100,-

Korting op nabestaandenuitkering is € 900,- op jaarbasis = € 75,- per maand

ANW voor Carla (2008)

• Hoogte nabestaandenuitkering per maand = € 1.043 (exclusief vakantietoeslag) minus korting € 75 = € 968

• Hoogte halfwezenuitkering per maand = € 240• Totaal ANW = € 1.208 daarnaast heeft ze nog haar

inkomen uit arbeid van ca. € 771 (excl. vakantietoeslag) per maand. In totaal heeft ze € 1.980 per maand (excl. vakantietoeslag)

• Daarbovenop komt eventueel nog nabestaandenpensioen!

Tip

• Laat uw klant ook bij een hoog eigen inkomen wel een nabestaandenuitkering aanvragen De SVB (Sociale Verzekeringsbank) stuurt elke

nabestaande < 65 jaar binnen 2 weken een aanvraagformulier toe (=automatische gegevensuitwisseling tussen SVB en gemeente)

• Het recht op de uitkering ontstaat nl. weer indien later het inkomen daalt

• Vraag: Waarom is ANW recht beter dan reguliere bijstand (Wet werk en bijstand)?

Wet werk en bijstand

Acceptatieplicht tot arbeid!• Vermogenstoets Grensbedragen (2008):

€ 5.325,- voor een alleenstaande€ 10.650,- voor een alleenstaande ouder€ 10.650,- voor gehuwden gezamenlijkGrensbedragen eigen woning- € 44.900,- (grenzen kunnen worden

aangepast)

Huis verkopen?

Inkomensrisico’s zijn groot! Klant kiest welke zekerheid hij nodig vindt.

Woonlastendekking biedt zekerheid bij arbeidsongeschiktheid, minder bij werkloosheid.

Overlijdensrisicoverzekering sluiten voordat het te laat is!

Documents

Hypotheek en inkomensrisico’s