Hyrje ne sistemet politike nacionale11

8/14/2019 Hyrje ne sistemet politike nacionale11

1/23

Njohje m Politikn Vendore(Austri, Kapacitetet e Pushtetit Vendor)

Unit 11:

Demokracia n Provinca

17/12/2009

Franz Fallend


2/23

Prmbajtja

Shteti Federal: Veorit themelore

Raportet Federale-Provinciale n Austri

Politika ne Provinca: veorit Specifike tsistemeve politike t Provincave Austriake

2


3/23

Organizimi Shtetror:

Sistemi Federal 1

Veorit Themelore : shprndarja e sovranitetit (jo vetm

kompetencat) n m shum se n nivelin

territorial t shtetit garanci kushtetuese t ekzistencs dhe pozits

s nn-njsiteve kombtare (provincave,shteteve, kantoneve ...)

3


4/23

Organizimi Shtetror:

Sistemi Federal 2

Prparsit Disavantazhet siguron prparsit

ekonomike dhe ushtarake,derisa n t njjtn koh

ruan diversitetit kulturor

autonomia e gjer pr

grupet etnike, fetare etj,mund t rrezikoj

kohezionin e sistemit

ndan dhe kshtu e kufizon pushtetin politik

vendim-marrja bhet m ekomplikuar, pikpamja e

prgjegjsis politike sht

reduktuar nxit konkurrenc kreative

n mes nn-njsive

kombtare dhe lejon preksperimente

favorizon kompromisetpolitike mbi zgjidhjet

efikase

4


5/23


6/23

Sistemi Federal i Austris:

Krahasimi Ndrkombtar

Krahasuar me sistemet federale klasike(SHBA, Kanada, Australia, Gjermania,Zvicra), Austria ka nj sistem federal t

dobt/weak'

6


7/23

Sistemi Federal i Austris :

Kufizimet 1

Dobson dhomn e dyt (Kshilli Federal): 62 antar t zgjedhur vetm n menyr

indirekte (nga parlamentet provinciale)

vetm veta pezulluese (prve n rastet ereduktimit t kompetencave provinciale)

proceset vendim-marrse prcjell partia - joprovinciale - konsideratat

antart e Kshillit Federal gjithashtu i prkasingrupeve parlamentare

7


8/23


Kufizimet 2

kompetenca t kufizuara t legjislacionit,shiko shprndarjen e pushteteve (I)

8

LegjislacioniFederal

Administrata

Federale

LegjislacioniFederal

Administrata

Provinciale

politikn e jashtme, ligjet e drejts

civile dhe penale, ligjet e puns,sistemin bankar, industrin,

transportin kombtar rrugor dhe

hekurudhor, mbrojtjen e mjedisit,

shndetin, sigurin sociale, politiknkombtare ekonomike dhe fiskale,

sigurin publike, policin, forcat earmatosura etj

,nacionalitetin, rregullimin etrafikut, strehim t subvencionuar,planifikimin e qytetit, vlersimin emjedisit, mbrojtjen e kafshve


9/23


Kufizimet 3

kompetenca t kufizuara legjislative, shikoshprndarjen e pushteteve (II)

9

Parimet e legjislacionitFedral

Legjislacioni Specifik i

Provincave+

Administrata

Legjislacioni iProvincave

Administrata e

Provincave

ndihm sociale, spitalet, reforma etoks, rryma, shkollat (meprjashtim t shkollave t mesmedhe universiteteve) etj

ligjin e ndrtimit, planifikimin evendit, gjuetin, peshkimin, rinindhe mirqenin e fmijve, shkollavepr kopshte femijsh, sportin,turizmin, pushtetin lokal, transferet

e pronave, marrjn e pasurive tpatundshme dhe ruajtjen e peizazhit


10/23


Kufizimet 4

Mjetet e kufizuara financiare.

10

Burimi:S

tatistikate

Aus

tris(20

08,465).


11/23


Kufizimet 5

sistemet politike t provincave n njshkall m t madhe t prcaktuara ngaKushtetuta Federale, p.sh.

sistemi i prfaqsimit proporcional przgjedhjen e parlamenteve provinciale

zgjedhjen e guvernatoreve provincial ngaqeverit provincionale (jo nga njerzit)

organizimin e administrats provinciale

11


12/23


Ant e forta t Provincave 1

administrata: indirekt (deleguar) administrata federale

administrimin e ligjit t drejts civile (n lidhje

me, p.sh., spitalet, subvencionet ekonomike) federalizmi kooperativ:

do vit rreth 500 konferenca midis guvernatorveprovincial, antarve t tjer t qeveris dhenpunsve t rangut t lart civil

Ndrkoh, Konferenca e Guvernatorve Provincial kacaktuar Kshillin Federal si zrin m t rndsishmpr interesat provinciale

12


13/23


14/23


Debati reformues

Posarisht nga vitet 1990 debati shtintensifikuar pr reformimin e sistemitfederal:

gjer me tani pa rezultate : KonventaAustriake (2003-05) dshtoi

domosdoshmria e provincave bnte tdyshonte n lidhje me efikasitetin

Austria (tejet)e vogl pr 9 provinca Shoqri relativisht homogjene, pa ndasi t mdha

etnike, fetare apo ekonomike

n t njjtn koh, mbshtetja e lart publike prmbajtjen e institucioneve nn-kombtare

14


15/23

Politika n Provinca:

Veorit e prgjithshme

Karakterizuar nga konsensusi dhepragmatizmi si rezultat i autorizimeve t kufizuara,

qeverive proporcionale Territoret e vogla politika provinciale

perceptohet m afr qytetarve se politikafederale

15


16/23

Sistemet politike t Provincave:

Veorit e prgjithshme

sistemet parlamentare (sikur ne nivelinfederal) dmth, parlamenti provincial zyrtarisht

institucioni m i lart, pr t cilin shtprgjegjse qeveria provinciale

16


17/23


Parlamentet Provinciale 1

Ngjashmrit me Kshillin Kombtar: sistemi zgjedhor i prfaqsimit proporcional

struktura e brendshme: komitetet, grupet

politike mandati i lir: n praktik, kohezion i fraksionit

t lart

brja e ligjeve dominohet nga projektligjet e

qeveris

17


18/23


Parlamentet Provinciale 2

Dallimet me Kshillin Kombtar: Standardet e ndryshme t shqyrtimit:

vetm n 3 provincat votohet me mosbesim nga njshumic e thjesht votave t mundshme

n 3 provinca, nj pakic e deputetve ka t drejtt ngrej nj komision hetimor

18


19/23

Sistemet politike t Provincave :

Qeverit provinciale 1

Dallimet me Qeverin Federale: n 5 (deri 1998, n 7) provinca: qeverit

proporcionale dmth, t gjitha partit e mdha parlamentare

automatikisht prfaqsuan n qeveri

n vitin 1998, sistemi i qeverisjes proporcionale hiqetn 2 provinca (pasi q partia e liris kishtekeqprdorur pjesmarrjen e saj pr t ndjekur njkurs pengues brenda qeveris)

T gjitha qeverit provinciale (prve 2)vendosin shumica zakonisht, mbi 90% e vendimeve t qeveris merren

me unanimitet

19


20/23

Sistemet politike t Provincave :

Guvernatori Provincial

dominant aktori provincial

funksionet: shefi i qeveris

kreu i zyrs s qeveris provinciale Prgjegjs pr administrimin indirekt t

federats

'babai provincial' (apo nna')

Kryesuesi i provincsshtetit'

Qendra pr mbulimin e medieve

20


21/23


22/23

Literatura dhe Burimet Primare 1

Bullmann, Udo (2001). Austria: The End of ProportionalGovernment?, in: John Loughlin et al. (eds.): SubnationalDemocracy in the European Union: Challenges andOpportunities, Oxford, 11741.

Dachs, Herbert (1996). The Politics of RegionalSubdivisions, in: Volkmar Lauber(ed.): ContemporaryAustrian Politics, Boulder/Oxford, 23551.

Fallend, Franz (2004). Joint, not separate arenas: Partysystems and coalition building at the national and provinciallevel in Austria since the mid-1980s, in: RudolfHrbek(ed.): Political Parties and Federalism: An InternationalComparison, Baden-Baden, 83-96.

22


23/23

Literatura dhe Burimet Primare 2

Statistics Austria (2008). Statistical Yearbook 2009. Online:http://www.statistik.at/web_en/publications_services/statistisc

.

23
http://www.statistik.at/web_en/publications_services/statistisches_jahrbuch/index.htmlhttp://www.statistik.at/web_en/publications_services/statistisches_jahrbuch/index.html

Documents

Hyrje ne sistemet politike nacionale11