Hyrje - rks-gov.netkonsultimet.rks-gov.net/Storage/Consultations/09-37-53... · Web viewOperon, mirëmban dhe zhvillon Sistemin e Transmetimit dhe interkonektorëve të tij me sisteme

Republika e KosovësRepublika Kosova - Republic of Kosovo

Qeveria - Vlada - Government

MINISTRIA E ADMINISTRATËS PUBLIKE

MINISTARSTVO JAVNE UPRAVNE /MINISTRY OF PUBLIC ADMINISTRATION

DRAFT KONCEPT DOKUMENT PËR VALËN E PARË TË RACIONALIZIMIT DHE VENDOSJES SË VIJAVE TË

LLOGARIDHËNIES PËR AGJENCITË TË CILAT FUNKSIONOJNË NË KUVENDIN E KOSOVËS

Qershor, 2018

1

Përmbajtja1. Hyrje....................................................................................................................................................5

2. Përkufizimi i problemit........................................................................................................................7

3. Elementet e problemit...........................................................................................................................16

3.1. Problemi kryesor........................................................................................................................16

3.2. Shkaqet e problemit..................................................................................................................16

3.2.1. Mangësitë ligjore...............................................................................................................17

3.3. Efektet e problemit....................................................................................................................19

4. Analizë e funksioneve dhe organizimit të agjencive me funksione ekzekutive të cilat raportojnë në Kuvend të Kosovës....................................................................................................................................20

1. Agjencia për Menaxhimin e Komplekseve Memoriale (AMKM)....................................................20

2. Këshilli i Kosovës për Trashëgimi Kulturore (KKTK)........................................................................21

3. Agjencia për Ndihmë Juridike Falas (ANJF)....................................................................................22

4. Komisioni i Pavarur për Miniera dhe Minerale (KPMM)................................................................24

5. Akademia e Drejtësisë (AD)...........................................................................................................25

6. Agjencia për Krahasim dhe Verifikim të Pronës (AKVP).................................................................27

7. Agjencia Kosovare e Privatizimit (AKP)..........................................................................................28

8. Autoriteti i Aviacionit Civil (AAC)...................................................................................................30

9. Operatori i Sistemit, Transmisionit dhe Tregut (KOSTT)................................................................31

5. Identifikimi i palëve të interesuara....................................................................................................32

6. Dokumentacioni mbështetës.............................................................................................................35

7. Përcaktimi i qëllimeve dhe objektivave.............................................................................................36

8. Definimi i opsioneve..........................................................................................................................40

Opsioni 1................................................................................................................................................40

Opsioni 2................................................................................................................................................40

Opsioni 3................................................................................................................................................40

1. Agjencia për Menaxhimin e Komplekseve Memoriale (AMKM)....................................................41

Opsioni 1: Transferimi i AMKM si agjenci ekzekutive në Ministrinë e Kulturës, Rinisë dhe Sportit (MKRS)...............................................................................................................................................41

Opsioni 2: Transferimi i AMKM në formë të departamentit në MKRS...............................................42

Opsioni 3: Transferi dhe bashkimi i AMKM me Institutin për Mbrojtjen e Monumenteve në MKRS.42

2. Këshilli i Kosovës për Trashëgimi Kulturore (KKTK)........................................................................42

2

Opsioni 1: Transferimi i KKTK si agjenci ekzekutive në MKRS............................................................42

Opsioni 2. Shkrirja e KKTK-së në departamentin e trashëgimisë kulturore në MKRS........................43


Opsioni 1: Transferimi i ANJF si agjenci ekzekutive në Ministrinë e Drejtësisë..................................43

Opsioni 2: Transferimi i ANJF-së si departament në Ministrinë e Drejtësiëë.....................................44


Opsioni 1: Transferimi i KPMM si agjenci ekzekutive në Ministrinë e Zhvillimit Ekonomik (MZHE)...44

Opsioni 2: Bashkimi i KPMM-së dhe Shërbimit Gjeologjik të Kosovës (SHGJK) nën MZHE................45


Opsioni 1: Transferimi i AD-së si agjenci ekzekutive në Ministrinë e Drejtësisë................................45

Opsioni 2: Sistemimi i AD-së në Këshillin Gjyqësor të Kosovës (KGJK)...............................................46

6. Agjencia për Krahasim dhe Verifim të Pronës (AKVP)....................................................................46

Opsioni 1: Transferimi i AKVP si agjenci ekzekutive në Ministrinë e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor (MMPH)............................................................................................................................46

7. Agjencia Kosovare Privatizimit (AKP).............................................................................................47

Opsioni 1: Transferimi i AKP-së si agjenci ekzekutive në Ministrinë e Zhvillimit Ekonomik...............47


Opsioni 1: Transferimi i AAC-së si agjenci ekzekutive në Ministrinë e Infrastrukturës......................47

9. Operatori i sistemit, transmisionit dhe tregut (KOSTT)..................................................................48

9.1. Opsioni 1: Kthimi i vijave të llogaridhënies së KOSTT-it në Qeveri, përkatësisht MZHE.........48

10. Identifikimi dhe vlerësimi i ndikimeve të ardhshme......................................................................49

10.1. Ndikimet ekonomike: fokus në vendet e punës.....................................................................49

10.2. Ndikimet shoqërore: fokus në nivelin e pagave.....................................................................50

10.3. Ndikimet buxhetore...............................................................................................................51

11. Komunikimi dhe konsultimi...........................................................................................................54

12. Përzgjedhja dhe prezantimi i opsionit më të mirë: krahasimi i opsioneve dhe nën-opsioneve.....55

1. Agjencia për Menaxhimin e Komplekseve Memoriale...................................................................55

1.1. Transferimi i AMKM si agjenci ekzekutive në MKRS..............................................................55

1.2. Transferimi i AMKM në formë të departamentit në MKRS....................................................55

1.3. Transferimi dhe bashkimi i AMKM me Institutin për Mbrojtjen e Monumenteve në MKRS..56

1.4. Nën-opsioni i preferuar: 1.3. Transferimi i AMKM në MKRS dhe bashkimi me Institutin për Mbrojtjen e Monumenteve...............................................................................................................57

3

2. Keshilli i Kosovës për Trashëgimi Kulturore (KKTK)........................................................................57

2.1. Transferimi i KKTK si agjenci ekzekutive në MKRS.................................................................57

2.2. Shkrirja e KKTK-së në departamentin e trashëgimisë kulturore në MKRS.............................57

2.3. Nën-opsioni i preferuar: 2.2. Shkrirja e KKTK në departamentin për trashëgimi kulturore në MKRS ...............................................................................................................................................57


3.1. Transferimi i ANJF si agjenci ekzekutive në Ministrinë e Drejtësisë.......................................58

3.2. Transferimi e ANJF-së si departament në Ministrinë e Drejtësisë.........................................58

3.3. Nën-opsioni i preferuar: 3.2. Transferimi i ANJF si departament në Ministri të Drejtësisë....59


4.1. Transferimi i KPMM-së si agjenci ekzekutive në Ministrinë e Zhvillimit Ekonomik (MZHE).. .59

4.2. Bashkimi i KPMM-së dhe Shërbimit Gjeologjik të Kosovës (SHGJK) nën MZHE.....................60

4.3. Nën-opsioni i preferuar: 4.2. Bashkimi i KPMM dhe SHGJK në një strukturë nën MZHE.......60


5.1. Transferimi i AD-së si Institut për Trajnime në Ministrinë e Drejtësisë..................................60

5.2. Sistemimi i AD-së në Këshillin Gjyqësor të Kosovës (KGJK)....................................................61

5.3. Nën-opsioni i preferuar: 5.2. Sistemimi i Akademisë së Drejtësisë në KGJK..........................61

6. Agjencia për Krahasim dhe Verifikim të Pronës (AKVP).................................................................61

6.1. Transferimi i AKVP si agjenci ekzekutive në Ministrinë e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor (MMPH).............................................................................................................................................61

6.2. Nën-opsioni i preferuar: 6.1. Transferimi i AKVP si agjenci ekzekutive në MMPH.................62

7. Agjencia Kosovare e Privatizimit (AKP)..........................................................................................62

7.1. Transferimi i AKP si agjenci ekzekutive në MZHE...................................................................62

7.2. Nën-opsioni i preferuar: Transferimi i AKP si agjenci ekzekutive në MZHE............................63


8.1. Transferimi i AAC-së si agjenci ekzekutive në Ministri të Infrastrukturës..............................63

8.2. Nën-opsioni i preferuar: Transferimi i AAC-së si agjenci ekzekutive në Ministri të Infrastrukturës...................................................................................................................................64

9. Operatori i sistemit, transmisionit dhe tregut (KOSTT)..................................................................64

9.1. Kthimi i linjave të llogaridhënies në Qeveri, përkatësisht MZHE............................................64

9.2. Nën-opsioni i preferuar: kthimi i linjave të llogaridhënies nga Kuvendi në Qeveri, përkatësisht MZHE............................................................................................................................64

13. Konkluzionet dhe hapat e ardhshëm për koncept dokumentin.....................................................65

4

13.1. Nën-opsionet e opsionit dy (2) të preferuara:.......................................................................66

13.2. Hapat e ardhshëm.................................................................................................................67

13.3. Ligjet që duhet të plotësohen/ndryshohen me ligjin përkatës..............................................67

13.4. Monitorimi.............................................................................................................................67

1. HyrjeNë mesin e vendeve të rajonit të cilat vlerësohen për progresin në Reformën e Administratës Publike (RAP) përmes raportit vjetor nga Komisioni Evropian, Kosova është vendi më numrin më të madh të agjencive që raportojnë në Kuvend. Pas ndryshimit të linjave të llogaridhënies nga Qeveria në Kuvend të ndërmarrjes publike, Operatori i Sistemit, Transmisionit dhe Tregut (KOSTT) në vitin 2016, numri i institucioneve dhe agjencive të pavarura që raportojnë në Kuvend të Kosovës është 33. Raporti për Kosovën i Komisionit Evropian për vitin 2018 ka përcaktuar të paktën dy pika në këtë aspekt: hartimin dhe miratimin e një plani të veprimit për racionalizimin e agjencive i cili del nga “Rishikimi i institucioneve dhe agjencive të pavarura të Kuvendit dhe organeve qendrore të Qeverisë”1, dhe fillimi i zbatimit të këtij plani i cili duhet të adresojë uljen/zvogëlimin e numrit të përgjithshëm të agjencive dhe ndryshimin e vijave të llogaridhëniëes të disa trupave/agjencive nga Kuvendi në Qeveri.2 Qëllimi i këtij ndryshimi është rritja e efikasitetit dhe eficiencës, përcaktimi i linjave adekuate dhe të qarta të llogaridhënies dhe përmirësimi i mbikëqyrjes i Kuvendit ndaj Qeverisë.

Qeveria e Kosovës dhe Komisioni Evropian kanë nënshkruar një Marrëveshje Financiare për Mbështetje Buxhetore Sektoriale të reformës së administratës publike (ang. Sector Budget Support) përmes së cilës do të financohen një numër i reformave përgjatë viteve në këtë sektor.3 Sipas kësaj kontrate, kusht për transferin e transhit të parë financiar është që deri në fund të 2018, Qeveria dhe Kuvendi të miratojnë pakon e tri ligjeve bazike për reformën në administratën publike dhe të transferojnë të paktën shtatë agjenci të pavarura me funksione ekzekutive nga Kuvendi në Qeveri. Në këtë funksion, Kryetari i Kuvendit dhe Kryeministri i Qeverisë së Republikës së Kosovës kanë nënshkruar një Letër Zotimi për ndërmarrjen e hapave të përbashkët në adresimin e reformave që kanë të bëjnë me uljen e numrit të agjencive dhe qartësimin e vijave të llogaridhënies sipas Planit të Veprimit për Racionalizimin e Agjencive. Plani i veprimit është në përfundim dhe shpejtë pritet të miratohet nga Këshilli i Ministrave për Reformën e Administratës Publike (KMRAP). Vala e parë e reformës së agjencive sipas këtij plani

1 Rishikimi i Institucioneve dhe Agjencive të Pavarura të Kuvendit dhe Organeve Qendrore të Qeverisë, dhjetor 2016: https://bit.ly/2Dxb2JG 2 Raporti i Komisionit Evropian për Kosovën për vitin 2018, f. 12: https://bit.ly/2IhNbzf 3 Marrëveshja Financiare, Mbështetja Buxhetore Sektoriale: https://bit.ly/2scOFSm

5

https://bit.ly/2scOFSm

https://bit.ly/2IhNbzf

https://bit.ly/2Dxb2JG

është transferimi i së paku shtatë agjencive të Kuvendit në Qeveri të cilat në funksione janë të natyrës ekzekutive dhe nuk lidhen me funksionet e Kuvendit të Kosovës.

Ky koncept dokument ka për qëllim të elaborojë problemin dhe të jap opsionit sipas Udhëzuesit për hartimin e koncept dokumenteve për transferimin e së paku shtatë agjencive nga Kuvendi në Qeverinë e Kosovës.

Titulli Koncept dokument për valën e parë të racionalizimit dhe vendosjes së vijave të llogaridhënies për agjencitë të cilat funksionojnë në Kuvendin e Kosovës

Ministria përgjegjëse Ministria e Administratës PublikePersoni kontaktues Naser Shamolli, Drejtor i Departamentit Ligjor, Ministria e

Administratës Publike: [email protected] strategjik Prioriteti Strategjik 1: Qeverisja e Mirë dhe Sundimi i Ligjit

Objektivi 1.7: Zbatimi i kornizës strategjike për modernizimin e administratës publike me qëllim të ngritjes së transparencës dhe llogaridhënies së adminsitratës shtetërore

Prioritete specifike Zbatimi i Agjendës Evropiane të Reformave (prioritetet kyqe për vitin 2018 të miratuara nga Qeveria në Nëntor 2017, Kontratës për Mbështetje Financiare në mes të Komisionit Evropian dhe Qeverisë së Republikës së Kosovës

Grupi punues Sekretariati për Racionalizimin e Agjencive i Këshillit të Minsitrave për Reformën e Administratës Publike

6

2. Përkufizimi i problemitProblemi i trajtuar në këtë koncept dokument është funksionimi dhe raportimi i agjencive me funksione ekzekutive në Kuvendin e Kosovës. Ato nuk kanë ndonjë funksion që lidhet me tre funksionet/kompetencat kryesore të Kuvendit e që janë: ligjvënës, mbikëqyrës, përfaqësues. Kushtetuta e Kosovës ka bërë ndarjen e kompetencave dhe funksioneve në mes të institucioneve të Kosovës dhe rrjedhimisht ndarjen e pushtetit në mes të legjislativit (Kuvendit), ekzekutivit (Qeverisë) dhe gjyqësorit (sistemi gjyqësor).4 Në këtë kuadër, agjencitë me funksione ekzekutive bien nën degën ekzekutive (Qeverinë) derisa agjencitë me funksione mbikëqyrëse duhet të jenë nën legjislativin (Kuvendin e Kosovës). Funksionet e Kuvendit të Kosovës mund të përmblidhen në tri më kryesore:

Funksioni ligjvënës i cili karakteriziohet me kompetencën e Kuvendit për të nxjerrë ligje, miratuar rezoluta përfshirë edhe ndryshimin e Kushtetutës;

Funksioni mbikëqyrës i cili lidhet me kompetencën e Kuvendit për të mbikëqyrur Qeverinë;

Funksioni përfaqësues i cili lidhet me kompetencën e Kuvendit për të përfaqësuar qytetarët e Kosovës përmes përfaqësuesve të zgjedhur.5

Në anën tjetër, sipas Rregullores për përgjegjësitë administrative të Zyrës së Kryeministrit dhe Ministrive, Ministritë themelohen që të kryejnë punë administrative duke pasur në kuadër të tyre departamente, agjenci ekzekutive apo njësi tjera administrative të cilat veprojnë në Ministri.6 Funksioni politikbërës lidhet me Ministritë dhe zakonisht nënkuptohet funksioni i hartimit të politikave, akteve ligjore dhe nënligjore të cilat ushtrohen nga departamentet derisa funksioni ekzekutiv është ai i cili ushtrohet nga agjencitë ekzekutive si organe qendrore të administratës shterërore. Sipas kësaj, funksionet e Qeverisë/Minsitrive mund të përmblidhen në tri më kryesore:

1. Funksioni politikëbërës i cili ushtrohet nga departamentet ministrore;2. Funksioni ekzekutiv (zbatimit të politikave) i cili ushtrohet nga agjencitë ekzekutive dhe

trupat tjerë ekzekutiv;3. Funksioni i ofrimit të shërbimeve i cili ushtrohet nga trupi/aparati administrativ si tërësi

në administratën shtetërore;

Aktualisht nën Kuvendin e Kosovës funksionojnë/raportojnë 33 institucione dhe agjenci të pavarura të cilat janë themeluar përmes akteve ligjore nga viti 1999 e këtej. Raporti i Ministrisë së Administratës Publike (MAP) mbi “Rishikimin e institucioneve dhe agjencive të pavarura të

4 Kushtetuta e Republikës së Kosovës, Neni 4: https://bit.ly/1pdQSYZ 5 Kushtetuta e Republikës së Kosovës, Neni 65, kompetencat e Kuvendit: http://bit.ly/1pdQSYZ 6 Rregullore 02/2011 për Përgjegjësitë Administrative të Zyrës së Kryeministrit dhe Ministrive, neni 17, pika 4. http://bit.ly/2xzlZqm

7

http://bit.ly/2xzlZqm

http://bit.ly/1pdQSYZ

https://bit.ly/1pdQSYZ

Kuvendit dhe organeve qendrore të Qeverisë”7 ka nxjerrë trendin e themelimit të institucioneve dhe agjencive që sot janë nën Kuvendin e Kosovës. Sipas këtij raporti, një numër i tyre janë themeluar me Rregullore të UNMIK-ut, pastaj janë transformuar me ligje të miratuara nga Kuvendi i Kosovës dhe një pjesë tjetër janë themeluar me ligje të veçanta duke u bazuar në Nenin 142 të Kushtetutës së Kosovës mbi agjencitë e pavarura. Në këtë numër hyjnë edhe institucionet kushtetuese të cilat janë përmendur shprehimisht në tekstin e Kushtetutës dhe institucionet e pavarura si pjesë e Kapitullit XII të Kushtetutës, por të cilat nuk janë objekt trajtimi në këtë koncept dokument. Po ashtu, në këtë koncept dokument nuk trajtohen as rregullatorët dhe agjencitë tjera nën Kuvendin e Kosovës funksionet e të cilave lidhen me tre funksionet kryesore të Kuvendit të Kosovës.

Si rrjedhojë, fokus në këtë koncept dokument janë agjencitë e Kuvendit të Kosovës të cilat në funksione nuk kanë lidhje me funksionet e Kuvendit dhe si rrjedhojë kanë funksione që i përshtatën ekzekutivit, Qeverisë, ngase ushtrojnë funksione ekzekutive dhe/apo ofrim të shërbimeve. Agjencitë e pavarura të cilat janë objekt trajtimi në këtë koncept dokument janë paraqitur në tabelën më poshtë e cila jep edhe përshkrimin e kornizës ekzistuese ligjore sipas udhëzuesit dhe manualit për hartimin e koncept dokumenteve.

7 Ministria e Administratës Publike (MAP), Rishikimi i Institucioneve dhe Agjencive të Pavarura të Kuvendit dhe Organeve Qendrore të Qeverisë, dhjetor 2016: https://bit.ly/2Dxb2JG

8


Tabela 1: Përshkrim i kornizës ekzistuese ligjore dhe rregullative

Ligji Lidhja me aktin në Gazetën Zytare

Institucioni/et shtetëror/e përgjegjës/e për zbatim

Roli dhe detyrat e institucionet/eve

Ligji Nr. 04/L-146 për Agjencinë për Menaxhimin e Komplekseve Memoriale

http://bit.ly/2c3qz5v Agjencia për Menaxhimin e Komplekseve Memoriale

1. Projektimin, ndërtimin, administrimin dhe menaxhimin e komplekseve memoriale;

2. Përcakton programet kërkimore-shkencore, aktivitetet dhe manifestimet e ndryshme që kanë të bëjnë me zonat dhe historinë e tyre;

3. Inicon procedurën për shpalljen e zonave me interes të vecantë dhe përgatitë propozim vendimin për miratim në Kuvend;

4. Harton plane hapësinore, urbane dhe rregulluese të zonave me interes të vecantë që kanë të bëjnë me komplekset memoriale;

5. Harton plane për menaxhimin e komplekseve memoriale;

6. Propozon shpalljen e zonave me interes të vecantë kombëtar dhe karakter historik;

7. Krijon ëebfaqen dhe mirëmban linqet e vecanta për komplekset memoriale si dhe publikon revistën vjetore.

8. Bashkëpunon me institucione tjera qeveritare, locale, organizatat e dala nga lufta e UÇK-së, agjencitë turistike – për projekte që kanë të bëjnë me këto zona;

Ligji Nr. 02/L-88 për Trashëgiminë Kulturore

http://bit.ly/2FOHkhi Këshilli i Kosovës për Trashëgimi Kulturore

1. Shqyrton, vlerëson, aprovon apo refuzon trashegimine kulturore të propozuar për shpallje në mbrojtje të përhershme;

9

http://bit.ly/2FOHkhi

http://bit.ly/2c3qz5v

2. Propozon hartimin e politikës nacionale për trashëgimi kulturore;

3. Vlerëson projektet e parashtruara nga institucionet e fushave përkatëse;

4. Asiston Kuvendin e Kosovës në plotësimin e ligjeve që kanë të bëjnë me trashëgiminë kulturore;

5. Siguron mjete apo donacione për investime;6. Themelon Komision të pavarura për vlerësimin

e kompensimit në asetet në rast shitblerje, shpronësimi apo për ndonjë humbje financiare që ka ndodhur në astetet e ecvidentuara që kanë karakter të mbrojtjes së përhershme ose të përkohshme;

7. Mbikëqyrë Ministrinë e Kulturës gjatë hartimit të listës së aseteve të trashëgimisë kulturore në rrezik;

8. Identifikon dhe i propozon Kuvendit të Kosovës prioritete vjetore për mbështetje financiare të trashëgimisë kulturore.

9. I propozon Kuvendit të Kosovës marrjen e masave të nevojshme për ruajtjen dhe mbrojtjen e trashëgimisë kulturore dhe i ofron asistencë teknike Qeverisë në të gjitha cështjet që kanë të bëjnë me trashëgiminë kulturore në Kosovë, nëse një gjë e tillë kërkohet nga Qeveria;

10. Bashkëpunon me Ministrinë e Kulturës dhe institucionet tjera vendore e ndërkombëtare si UNESCO, Këshilli i Evropës për cështje të ruajtjes dhe mbrojtjes së trashëgimise

10

kulturore në Kosovë;11. Rivlerëson dhe rishikon Qendrën e mbrojtur

historike të Prizrenit bazuar në Ligjin për Qendrën Historike të Prizrenit;

Ligji Nr. 04/L-017 për Ndihmë Juridike Falas

http://bit.ly/2qpYk8V Këshilli/Agjencia për Ndihmë Juridike Falas

1. Hartimi i politikave dhe rregullave për ofrimin e ndihmës juridike falas;

2. Ushtrimin e mbikëqyrjes së Agjencisë për Ndihmë Juridike Falas;

3. Identifikimin e prioriteteve për ofrimin e ndihmës juridike;

4. Organizimi dhe ofrimi i ndihmës juridike falas;Ligji Nr. 03/L-163 për Minierat dhe Mineralet

http://bit.ly/1IMZv2c Komisioni i Pavarur për Miniera dhe Minerale

1. Lëshimin, transferimin, vazhdimin, pezullimin dhe revokimin e lejeve dhe licencave;

2. Themelimin dhe mirëmbajtjen e një kadastre të minierave dhe një bazë të të dhënave GIS që përmban të gjëna gjeografike, gjeologjike dhe të dhëna tjera relevante ekonomike si dhe të gjithë titujt ekzistues të mineraleve dhe të drejtave minerare;

3. Nxjerrjen e rregullave për organizimin dhe veprimtarinë e brendshme të KPMM-së;

Ligji 05/L-095 për Akademinë e Drejtësisë

http://bit.ly/2qpYk8V Akademia e Drejtësisë 1. Harton programet e trajnimit dhe organizon trajnimet për gjyqtarë dhe prokurorë të shtetit ne pajtim me legjislacionin në fuqi;

2. Zhvillon procesin e vlerësimit të nevojave për trajnime përmes mekanizmave të përcaktuar nga Akademia dhe në bazë të kërkesave të KGJK dhe KPK;

3. Organizon trajnime për stafin administrativ gjyqësor dhe prokurorial pas koordinimit paraprak lidhur me nevojat për trajnime me

11

http://bit.ly/2qpYk8V

http://bit.ly/1IMZv2c

http://bit.ly/2qpYk8V

KGJK dhe KPK;4. Mund të organizojë trajnime të vazhdueshme

për avokat shtetëror, avokat, noter, përmbarues privat dhe për profesione tjera në bazë të vlerësimeve të akademisë, sipas kërkesave të institucioneve përkatëse;

5. Zhvillon dhe realizon programet e trajnimeve në bashkëpunim me KGJK dhe KPK, odat e profesioneve të lira, etj;

6. Kryen analiza, hulumtime, bashkëpunon me institucione tjera dhe kryen veprimtari botuese;

Ligji 05/L-010 për Agjencinë për Krahasim dhe Verifikim të Pronës

http://bit.ly/2tb5yzJ Agjencia për Krahasim dhe Verifikim të Pronës

1. Pranon, krahason dhe përmes Komisionit për Verifikim dhe Vendosje te Pronës (KVVP) zgjidhë dallimet dhe mos pajtueshmëritë në mes të dokumenteve kadastrale origjinale të para qershorit 1999 të cilat janë marrë nga Kosova nga autoritetet serbe dhe të dokumenteve aktuale kadastrale në Republikën e Kosovës – për pronën private, pronën private komerciale dhe pronën privatë të bashkësive fetare;

2. Përmes Komisionit për Kërkesa Pronësore (KKP), zgjidhë kategoritë vijuese të kërkesave që janë të lidhura me luftën në Kosovë, në periudhën në mes të 27 shkurtit 1998 dhe 20 qershorit 1999 të cilat më herët janë dorëzuar në AKP, ku parashtruesi i kërkesës nuk është në gjendje aktualisht të ushtrojë të drejtat e tilla pronësore:

- Kërkesat e pronësisë lidhur me pronën e

12

http://bit.ly/2tb5yzJ

paluajtshme private, duke përfshirë atë bujqësore dhe komerciale;

- Kërkesat lidhur me të drejtat mbi shfrytëzimin e pronës së paluajtshme private, duke përfshirë atë bujqësore dhe komerciale;

3. Zbaton vendimet e KKP, KVVP dhe Komisionit për Kërkesa Pronësore Banesore;

4. Administron pronat me kërkesën e parashtruesit të suksesshëm të kërkesës;

5. Zbaton skemën vullnetare të qirasë për pronat nën administrimin e Agjencisë;

Ligji Nr. 04/L-034 për Agjencinë Kosovare të Privatizimit

http://bit.ly/2oEKLjb Agjencia Kosovare e Privatizimit

1. Administron ndërmarrjet në pronësi shoqërore, pavarësisht nëse i janë nënshtruar transformimit apo jo;

2. Administron të gjitha asetet që ndodhen në territorin e Kosovës, pavarësisht a janë të organizuara si subjekte apo jo, të cilat kanë qenë pronë në pronësi shoqërore me ose pas 22 marsit 1989;

3. Administron të gjitha aksionet në korporata dhe dhe korporatat vartëse të themeluara sipas këtij ligji, dhe të gjithë interesat në pronësi shtetërore në një ndërmarrje apo subjekt tjetër juridik, pavarësisht nëse ajo ndërmarrje apo subjekt tjetër i është nënshtruar transformimit;

Ligji Nr. 03/L-051 për Aviacionin Civil

https://bit.ly/2HzYhjs Autoriteti i Aviacionit Civil

1. Zbaton legjislacionin mbi aviacionin civil dhe politikat e miratuara nga Ministria ose Qeveria në fushën e aviacionit civil;

2. Ofron këshilla dhe propozime për Ministrinë, Qeverinë dhe Kuvendin lidhur me politikat dhe

13

https://bit.ly/2HzYhjs

http://bit.ly/2oEKLjb

legjislacionin nga fusha e aviacionit civil;3. Nxjerrë Rregullore me qëllim të zbatimit të

urdhërave të navigimit ajror në përputhje me këtë ligj dhe marrëveshjen për Hapësirën e Përbashkët Evropiane të Aviacionit (HPEA), me qëllim të zbatimit të politikave të Ministrisë mbi aviacionin civil;

4. Lëshon licenca, certifikata dhe leje në përputhje me kompetencat dhe përgjegjësitë e AAC-së;

5. Bënë rrëgullimin e sigurisë së transportit ajror në Republikën e Kosovës;

6. Bënë rregullimin e ekonomisë së aeroporteve dhe shërbimeve të navigimit ajror;

7. Ofron këshilla për Ministrin në lidhje me përgatitjen e propozim politikave mbi shfrytëzimin e hapësirës ajrore të Kosovës duke pasur parasysh sigurinë kombëtare, faktorët ekonomikë dhe nevojën për standarde të larta të sigurisë;

8. Mbikëqyrë dhe sigurohet për zbatimin në mënyrë efektive të legjislacionit, standardeve, rregullave, procedurave dhe urdhërave të aviacionit civil përveq rasteve kur shprehimisht një gjë e tillë i është lënë Ministrisë ose një organi tjetër publik;

9. Merr masa, kryen hetime dhe inspektime dhe nxjerrë urdhëra, rregulla dhe rregullore të cilat AAC me arsye i konsideron të nevojshme për i) zbatimin e rregullt dhe të ligjshëm të dispozitave të ligjit dhe ii) ushtrimin e rregullt

14

dhe të ligjshëm të kompetencave dhe detyrave të cilat i janë dhënë me këtë ligj;

Ligji Nr. 05/L-085 për Energjinë Elektrike

https://bit.ly/2kD1S1v Operatori i Sistemit, Transmisionit dhe Tregut (KOSTT)

1. Transmeton energjinë elektrike sipas kushteve të përcaktuara në licencë, në mënyrë objektive, transparente dhe jo-diskrimunuese në tërë territorin e Republikës së Kosovës duke ruajtur sigurinë e sistemit elektroenergjetik sipas këtij ligji;

2. Operon, mirëmban dhe zhvillon Sistemin e Transmetimit dhe interkonektorëve të tij me sisteme tjera, në mënyrë që të ofrojë siguri afatgjatë të operimit të sistemit dhe siguri në furnizimin me energji elektrike duke pasur parasysh mbrojtjen e mjedisit;

3. Bënë planifikimin e operimit të sistemit elektroenergjetik në bashkëpunim me operatorin e tregut dhe operatorët e sistemeve transmetuese fqinje si dhe me operatorin e sistemit të shpërndarjes dhe shfrytëzuesve të rrjetit;

4. Bënë publikimin e rregullave të sigurisë, operimit dhe planifikimit të rrjetit të miratuara nga Rregullatori;

5. Mbanë nivelin e përshtatshëm të kapacitetit të rezervave teknike të transmetimit’

6. Bënë shkëmbimin e informacioneve me operatorët relevantë të sistemeve të interkonektuara lidhur me operimin e rrjetit;

7. Bënë koordinimin e planeve të remontimit të stabilimenteve transmetuese dhe stabilimenteve të shfrytëzuesve të rrjetit, etj;

15

https://bit.ly/2kD1S1v

3. Elementet e problemitElementët e problemit ndahen në tri pjesë: problemi kryesor, shkaqet e problemit dhe efektet e problemit. Pjesa në vazhdim shtjellon këto tri pjesë.

3.1. Problemi kryesorProblemi kryesor është funksionimi nën organin legjislativ, Kuvendin e Kosovës, i agjencive të cilat ushtrojnë funksione ekzekutive dhe funksione të ofrimit të shërbimeve të cilat në bazë të ndarjes së pushteteve sipas Kushtetutës së Kosovës (Nenit 4), duhet të jenë nën pushtetin ekzektutiv, pra Qeverinë e Kosovës. Kuvendi i Kosovës duhet të ketë nën autoritetin e tij vetëm institucione të cilat i ndihmojnë Kuvendit në ushtrimin e funksioneve dhe kompetencave që ka Kuvendi e të cilat nuk mund të i lihen Qeverisë. Për shembull, institucione si 1) Avokati i Popullit i cili shërben për të mbrojtur të drejtat e njeriut dhe mund të ndërmarrë hetime sa herë që ka dyshime të bazuara se janë shkelur të drejtat e njeriut në Kosovë, ofron rekomandime për Qeverinë për marrjen e hapave të caktuar në drejtim të respektimin të drejtave të njeriut, 2) Zyra Kombëtare e Auditimit i cili është një institucion i cili auditon të gjitha organizatat buxhetore në Kosovë për mënyrën e shpenzimit të parasë publike, 3) Komisioni Qendror i Zgjedhjeve si institucion i pavarur i cili organizon zgjedhjet në Kosovë, pastaj Banka Qendrore e Kosovës dhe Komisioni i Pavarur janë të gjitha pjesë e institucioneve të pavarura të definuara me Kushtetutë.8

Me funksionimin dhe raportimin nën Kuvendin e Kosovës të agjencive me funksione ekzekutive të themeluara sipas Nenit 142, është zbehur ndarja e pushtetit në mes të degës legjislative dhe ekzekutive ngase Kuvendit i është dhënë një shkallë e pazakontë e autoritetit për të themeluar agjenci të cilat i raportojnë atij. Këto agjenci janë krijuar gjatë viteve në baza ad-hoc, pa pasur një kornizë të qartë rregullash sa i përket mënyrës se themelimit, organizimit, kompetencave dhe funksionimit të tyre. Si rezultat, është krijuar një duplifikim në funksione në mes të agjencive nën Kuvendin e Kosovës dhe Ministrive apo organeve qendrore të administratës shtetërore si pjesë e degës ekzekutive. Me këtë është shkaktuar po ashtu një fragmentarizim i madh i administratës publike në Kosovë, një përzierje në mes të roleve dhe funksioneve të agjencive përfshirë edhe ndikimet e mëdha buxhetore dhe të paarsyshme që i shkaktohen buxhetit të Republikës së Kosovës.

3.2. Shkaqet e problemitShkaqet e problemit janë të tri llojeve: 1) mangësitë ligjore/rregullative, 2) mangësitë e tregut dhe 3) çështjet shoqërore. Derisa problemi i trajtuar nuk është i natyrës që përfshinë shkaqet nën 2 dhe 3, pjesa në vazhdim trajton shkakun 1, atë të mangësive ligjore dhe rregullative. Megjithatë, mangësitë ligjore dhe rregullative të trajtuara këtu nuk janë probleme që lidhen me 8 Kushtetuta e Republikës së Kosovës, Kapitulli XII: https://bit.ly/1pdQSYZ

16

https://bit.ly/1pdQSYZ

mos zbatimin e kornizës ekzistuese të legjislacionit dhe akteve nënligjore, por në fakt mos ekzistimi i tyre dhe si rrjedhojë krijimi i institucioneve pa pasur kritere të qarta për krijimin e tyre, në këtë rast të agjencive të pavarura nën Kuvendin e Kosovës të bazuara vetëm në Nenin 142 të Kushtetutës.

3.2.1. Mangësitë ligjorePërveq Ligjit për administratën shtetërore i cili përcakton rregulla për organizimin dhe funksionimin e degës ekzekutive, nuk ka një kornizë tjetër ligjore e cila përcakton funksionet për të cilat do të mund të inicohej krijimi i një agjencie të pavarur, mënyrën e organizimit, mbikëqyrjen dhe eventualisht përfundimin (shuarjen) e agjencisë. Në mungesë të rregullativës ligjore (Ligjit për organizimin e administratës publike duke përfshirë agjencitë e pavarura), Kuvendi i Kosovës ka themeluar në baza ad hoc në bazë të nenit 142 të Kushtetutës, agjenci të cilat në bazë të funksioneve do të duhej të ishin nën Qeveri.

Po ashtu, janë krijuar agjenci të pavarura edhe para hyrjes në fuqi të Kushtetutës në 2008 të themeluara me Rregullore të UNMIK-ut e të cilat vetëm kanë vazhduar funksionimin e tyre duke gjetur më vonë bazën ligjore në ligje që janë miratuar më vonë për shfuqizimin e atyre rregulloreve. Për shembull, Agjencia Kosovare për Krahasim dhe Verifim të Pronës (e njohur me këtë emër nga viti 2016) është themeluar fillmisht në vitin 1999 me Rregullore të UNMIK-ut nën emrin e Drejtorisë për Çështje Banesore dhe Pronësore dhe pastaj në vitin 2006 përmes ligjit të miratuar në Kuvend të Kosovës është shndërruar në Agjenci Kosovare të Pronës (AKP). Pastaj, Agjencia Kosovare e Privatizimit e themeluar në vitin 2002 si Agjencia Kosovare e Mirëbesimit (AKM) që më vonë është plotësuar me ligj të miratuar në Kuvend të Kosovës në vitin 2011. Në kohën kur janë themeluar këto agjenci dhe të tjera gjatë kohës kur Kosova ka qenë nën administrimin e UNMIK-ut, Qeveria e Kosovës e cila ka funksionuar në bazë të Kornizës Kushtetuese, nuk ka pasur kompetencat që ka sot dhe nuk ka pasur numrin e njejtë të Ministrive që ka sot për administrimin e çështjeve për të cilat ishin themeluar agjencitë.

Tabela 2: Lloji i mangësive ligjore dhe rregullative

Lloji i mangësive ligjore dhe rregullative

Shpjegimi dhe shembujt

Rregullat janë të pa kompletuara

Mungesa e një kornize ligjore për agjencitë e pavarura përtej nenit 142 të Kushtetutës së Kosovës e cila do të vendoste bazat për themelimin, nevojën e themelimit, organizimin, zgjedhjen e bordit, llogaridhënien, kohëzgjatjen dhe eventalisht mënyrën e shuarjes së saj. Agjencitë kuptohen si organe që krijohen për të zbatuar ligje, janë pjesë e ekzekutivit (ministrive) ku departamenti i bënë politikat dhe agjencia i zbaton ato. Nuk dmth që të gjitha agjencitë janë të përhershme, përkundrazi, disa agjenci janë të përkohshme në mandat sepse

17

themelohën për të zbatuar vendime për një kohë të caktuar me një buxhet të caktuar dhe pas përfundimit të tyre, agjencia edhe nuk ekziston më. Me një fjalë, përtej nenit 142 të Kushtetutës nuk ka rregulla tjera në formë të ligjit kornizë që vënë standarde për të gjitha agjencitë. Fakti i ekzisimit të agjencive ekzekutive/administrative nën Kuvendin e Kosovës bie në kundërshtim me Kushtetutën e Kosovësn (nenin 4 mbi ndarjen e pushteteve) dhe Direktivat e BE-së të cilat kërkojnë pavarësi në disa raste për agjencitë sa i përket vendimmarrjes, krijimit të planit të punës dhe zbatimit të tij në kuptimin që duhet të funksinojnë pa ndërhyrje politike, por nuk precizojnë pavarësinë në kuptim të vendosjes së agjencive nën Parlament.

Rregullat të cilat rregullojnë institucionet janë të vjetëruara

Legjislacioni që ka krijuar agjencitë prej vitit 1999/2000 e tutje është plotësuar ndryshuar me kalimin e kohës: agjencitë të cilat janë krijuar me Rregullore të UNMIK-ut, kanë ndërruar bazën e tyre ligjore përmes ligjeve të miratuara më vonë nga Kuvendi i Kosovës. Disa ligje për disa agjenci janë plotësuar disa herë e pastaj edhe me Ligj për përfundimin e mbikëqyrjes së pavarësisë së Kosovës e që të gjitha bashkë kanë krijuar konfuzitet për bazën e saktë dhe reale për ato agjenci. Si rrjedhojë, agjencitë kanë baza të ndryshme ligjore të cilat jo lehtë lexohen dhe ofrojnë një pasqyrë të qartë për të gjitha elementet e agjencisë.

Rregullat shkaktojnë ngarkesë të panevojshme

Legjislacioni i cili ka themeluar agjencitë ka përcaktuar që një grup prej 33 agjencisve të raportojnë në Kuvend të Kosovës. Për një numër të konsiderueshëm të agjencive, Qeveria i propozon anëtarët e Bordit të agjencisë dhe Kuvendi e miraton Bordin, pastaj me ligj është përcaktuar që Bordi jo më larg se deri më 31 mars të vitit aktual duhet të raportojë në Kuvend për vitin paraprak. Kjo mund të arsyetohet për një numër të agjencive të cilat janë kushtetuese por jo edhe për agjencitë të cilat kanë funksione rregullatore e në veçanti për agjencitë të cilat kanë funksione ekzekutive dhe administrative dhe do të duhej të ishin nën Qeveri. Legjislacioni i tillë ka krijuar ngarkesë të panevojshme për Kuvendin dhe komisionet e Kuvendit të cilat përveq që duhet të mbikëqyrin Qeverinë, kanë para vetes edhe shqyrtimin e raporteve vjetore të 33 agjencive të pavarura. Kjo krijon edhe më shumë problem në llogaridhënie kundrejt Kuvendit në rastet kur agjencia nuk raporton në Kuvend dhe kur legjislatura e re fillon punën, shpesh Komisionet ngarkohen me shqyrtimin e raporteve edhe edhe për periudhën e kaluar. Si pasojë, Kuvendi është i ngarkuar dhe nuk arrinë që mbikëqyrja të jetë efektive dhe realisht agjencitë e pavarura të tregojnë performancë më të mirë si rezultat i një mbikëqyrje të mirë.

18

3.3. Efektet e problemitEfektet e problemit mund të përmblidhen në dy pika:

1. Ekzistimi i numrit të madh të agjencive me funksione ekzekutive nën Kuvendin e Kosovës. Në krahasim me shtetet e regjionit, Kosova ka numrin më të madh të agjencive që raportojnë në Kuvendin e Kosovës;

2. Është zbehur ndarja e pushtetit në mes të ekzekutivit dhe legjislativit të përcaktuar me Kushtetutë;

3. Është krijuar një duplifikim i funksioneve në mes të agjencive nën Kuvendin e Kosovës dhe ministrive dhe agjencive në kuadër të ministrive dhe si rrjedhojë është krijuar një fragmentarizim në funksionimin e adminsitratës publike në Kosovë. Në bazë të ligjeve mbi themelimin e të gjitha agjencive, janë evidentuar më shumë se 20 koncepte mbi statusin e agjencive në kuadër të administratës publike.

Grafi 1: Trendi i rritjes së agjencive nën Kuvendin e Kosovës 1999-2016

19992000

20012002

20032004

20052006

20072008

20092010

20112012

20132014

20152016

0

5

10

15

20

25

30

35

24

68 8

13

17

21 22

27 2830 30 31 32 33 33 33

4. Vështirësi në mbikëqyrjen e numrit të madh të agjencive të pavarura nga Kuvendi i Kosovës. Sipas ligjeve mbi themelimin e tyre, agjencitë dërgojnë raport vjetor me shkrim në Kuvend të Kosovës deri me 31 mars për vitin paraprak dhe në mungesë të kohës për analizimin e tyre, shumë shpesh këto raporte kalohen formalisht nëpër Komisione të Kuvendit dhe miratohen në seancë. Pastaj, siç ka treguar edhe rishikimi i bërë nga MAP në 2016, Kuvendi i Kosovës nuk ka ndonjë mekanizëm përmes të cilit ndëshkon menaxhmentin (bordin) e një agjencie të cilës nuk i është miratuar raporti vjetor në seancë të Kuvendit të Kosovës. Sipas këtij raporti, ka pasur raste kur raportet nuk janë miratuar në seancë, pastaj raste kur nuk janë miratuar në Komision dhe përkundër rekomandimit të Komisionit për t’u mos u miratuar raporti as në seancë,

19

seanca e ka miratuar atë, apo edhe raste kur raporti nuk është miratuar as në komision dhe as në seancë dhe nuk ka pasur ndonjë ndëshkim për menaxhmentin (bordin) e agjencisë përkatëse.

4. Analizë e funksioneve dhe organizimit të agjencive me funksione ekzekutive të cilat raportojnë në Kuvend të Kosovës

Kjo pjesë trajton agjencitë të cilat janë objekt trajtimi i këtij koncept dokumenti, agjenci të cilat kanë funksione ekzekutive/administrative

1. Agjencia për Menaxhimin e Komplekseve Memoriale (AMKM)Në bazë të përshkrimit të detyrave të AMKM në tabelën 1 më lartë, përgjegjësi kryesore dhe e vetme e AMKM është menaxhimi i komplekseve memoriale të përcaktuara në Aneksin e Ligjit për themelimin e AMKM. Si komplekese memoriale, nuk ka ndonjë strukturë në kuadër të Qeverisë e cila merret me menaxhimin e tyre, megjithatë, si funksion është ekzekutiv dhe duhet të mbulohet nga ekzekutivi. Menaxhimi i tyre nuk kërkon shkëputje nga ekzekutivi dhe funksioni i agjencisë është në kuadër të ofrimit të shërbimeve. Buxheti i ndarë për këtë menaxhim (investim, mirëmbajtje) mund të bartet në çfarëdo strukture qeveritare të afërt me këtë funksion, për Ministrinë, agjencinë ekzekutive në kuadër të ministrisë apo për ndonjë departament sipas rregullave me Ligjin e Buxhetit dhe në pajtueshmëri me Ligjin për Menaxhimin e Financave Publike dhe Përgjegjësitë. Në aspekt të lidhjes së këtij funksioni (dhe objektivi) me ndonjë nga fushëveprimtaritë e Ministrive, ka lidhje me dy fusha: atë të kulturës dhe të mjedisit e planifikimit hapësinor. Për këto dy fusha, Qeveria ka të themeluara Ministrinë e Kulturës, Rinisë, Sportit dhe Ministrinë e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor.

AMKM ka dy departamente, disa divizione brenda departamenteve, një division të prokurimit dhe personelin mbështetës në zyrën e Drejtorit të Agjencisë.9 Ky i fundit është i zgjedhur dhe emëruar nga Kuvendi i Kosovës, departamentet udhëhiqen nga drejtorë të cilët raportojnë tek Drejtori i AMKM, divizionet udhëhiqen nga udhëheqësit e divizioneve të cilët raportojnë tek drejtorët e departamenteve. Divizioni i prokurimit dhe personeli mbështetës raportojnë drejtpërdrejt te drejtori i AMKM. Drejtori raporton në Kuvend të Kosovës përmes Komisionit për Bujqësi, Pylltari, Zhvillim Rural, Mjedis e Planifikim Hapësinor. Agjencia ka 11 punëtorë: drejtori si i zgjedhur dhe emëruar nga Kuvendi dhe 10 nëpunës civil të punësuar në strukturën administrative të AMKM. Nëse analizohen përshkrimet e detyrave të departamenteve dhe divizioneve në AMKM, njëri departament është përgjegjës për pjesën e financave, shërbimeve të përgjithshme dhe tjetri departament bartë tërë funksionin për çka në fakt është themeluar

9 Rregullore 02/2014 për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në AMKM: https://bit.ly/2KGP9aC

20

https://bit.ly/2KGP9aC

AMKM: departamenti për planifikim, projekte dhe menaxhim të komplekseve i cili në kuadër të vet ka dy divizione: divizioni për planifikim dhe projekte dhe divizioni për menaxhim të komplekseve memoriale.

Tabela 3: Planifikimi i buxhetit i AMKM-së për 201810

Kategoritë ekonomike Buxheti % në buxhetin totalPaga dhe meditje 91,345.00 € 1.74%Mallra dhe shërbime 74,871.00 € 1.43%Shpenzime komunale 30,000.00 € 0.57%Shpenzime kapitale 5,050,000.00 € 96.26%Buxheti total 5,246,216.00 € 100%

2. Këshilli i Kosovës për Trashëgimi Kulturore (KKTK) Funksioni kryesor i KKTK është “vlerësimi” ii trashëgimisë kulturore dhe pastaj “aprovimi” apo “refuzimi” i listës së trashëgimisë kulturore të propozuar për shpallje në mbrojtje të përhershme. Sipas ligjit për trashëgimi kulturore, fjala “vlerësim i trashëgimisë kulturore” nënkupton procesin e hulumtimit, studimit, dokumentimit dhe përzgjedhjes për procesin e mbrojtjes, restaurimit, administrimit të trashëgimisë kulturore. Funksioni i KKTK është më shumë i fushës së hulumtimeve dhe dhënies së rekomandimeve në fushën e trashëgimisë kultuture. Në anën tjetër, Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit ka të themeluar një departament të trashëgimisë kulturore (me 15 nëpunës civil) i cili harton politikat në fushën e trashëgisë kulturore dhe shpallë për çdo vit asetet e trashëgimisë kulturore për mbrojtje të përkohshme. Dallimi në mes të funksioneve të KKTK dhe departamentit për trashëgimi kulturore në Ministri të Kulturës është që KKTK vlerëson asetet e trashëgimisë kulturore të propozuara për shpallje nën mbrojtje të përhershme derisa departamenti i trashëgimisë kulturore vlerëson dhe shpallë asetet e trashëgimisë kulturore për mbrojtje të përkohshme dhe në baza vjetore. Mirëpo, edhe në rastin e mbrojtjes së përhershme, sipas Ligjit për trashëgimi kulturore, vendimi për përfshirjen e objekteve në listën e trashëgimisë kulturore nën mbrotje të përhershme të përcaktuar nga KKTK nënshkruhet nga Ministri i Kulturës dhe pastaj hyn në fuqi mbrotja e përhershme e tyre me ligj.

Në aspektin që KKTK propozon hartimin e politikës nacionale për trashëgimi kulturore, sipas Rregullorës për fushat e përgjegjësisë administrative të zyrës së Kryeministrit dhe Ministrive, Ministria e Kulturës krijon politikën kulturore dhe planet e veprimit dhe zbaton legjislacionin për të përkrahur kulturën duke përfshirë programet për ruajtjen, mbrojtjen, ruajtjen dhe promovimin e trashëgimisë kulturore. Në këtë aspekt, Ministria e Kulturës, departamenti i

10 Ligji i Buxhetit për vitin 2018: https://bit.ly/2Hp74E2

21

https://bit.ly/2Hp74E2

trashëgimisë kulturore ka kryesuar ekipin për hartimin e Strategjisë Kombëtare për Trashëgimi Kulturore 2017-2027.11

KKTK përbëhet nga dy struktura: bordi i cili përbëhet nga shtatë anëtarë ku njëri është kryetar dhe dy tjërë janë zëvendëskryetar të cilët zgjedhen nga Kuvendi dhe Sekretariatit i cili është organ mbështetës, profesional dhe udhëhiqet nga Udhëheqësi Ekzekutiv. Bordi raporton në Kuvend të Kosovës përmes Komisionit për Arsim, Shkencë, Teknologji, Kulturë, Rini, Sporte, Inovacion dhe Ndërmarrësi i Kuvendit të Kosovës. Sipas rregullorës së punës së KKTK, detyrat, përgjegjësitë, organizimi dhe sistematizimi i vendeve të punës në Sekretariatit përcaktohen me rregullore të veçantë të nxjerrë nga Bordi. Udhëheqësi i Sekretariatit zgjedhet dhe shkarkohet nga bordi dhe ka mandat tre vjeçar derisa nëpunësit në sekretariat janë nëpunës civil. Numri i të punësuarve është 14. Meqënëse rregullorja për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në Sekretariat të KKTK nuk është e qas’shme, është e pamundur të vlerësohet organzimi i brendshëm i sekretariatit. Megjithatë, ajo që dihet tanimë është se shtatë të punësuar janë anëtar të bordit që zgjedhen nga Kuvendi dhe shtatë janë nëpunës civil së bashku me Udhëheqësin e Sekretariatit të cilët punojnë në strukturën administrative të KKTK-së.12

Tabela 4: Planifikimi i buxhetit i KKTK-së për 201813

Kategoritë ekonomike Buxheti % në buxhetin totalPaga dhe meditje 130,320.00 € 59.70%Mallra dhe shërbime 85,418.00 € 39.13%Shpenzime komunale 2,550.00 € 1.17%Shpenzime kapitale Nuk ka /Buxheti total 218,288.00 € 100%

3. Agjencia për Ndihmë Juridike Falas (ANJF)Funksioni kryesor për të cilin është themeluar ANJF është ofrimi i ndihmës juridike falas përmes zyreve regjionale në territorin e Kosovës dhe si funksion është në relacion me funksionet që ka Ministria e Drejtësisë apo gjykatat. Në bazë të Ligjit për ndihmë juridike falas, funksionet e këshillit dhe agjencisë mund të përmblidhen në disa pika: këshilli harton politika dhe rregulla për ofrimin e ndihmës juridike të cilën e ofron agjencia përmes zyreve rajonale; identifikon prioritetet për ofrimin e ndihmës juridike derisa agjencia (drejtori dhe zyrat rajonale) është përgjegjëse për organizimin dhe ofrimin e ndihmës juridike falas. Këshilli është organ mbikëqyrës i agjencisë për ndihmë juridike falas dhe raporton për punën e agjencisë një herë 11 Strategjia Kombëtare për Trashëgimi Kulturore 2017-2017: http://bit.ly/2HqcAmp 12 Rishikimi i institucioneve dhe agjencive të pavarura të Kuvendit dhe organeve qendrore të Qeverisë, f. 94: https://bit.ly/2Dxb2JG 13 Ligji i Buxhetit për vitin 2018: https://bit.ly/2Hp74E2

22



http://bit.ly/2HqcAmp

në vit në Kuvend të Kosovës. Funksioni i këshillit për të hartuar politika duhet të jetë funksion i Ministrisë derisa funksioni i agjencisë për të ofruar ndihmë juridike falas është funksion i ofrimit të shërbimit, të ndihmës juridike falas për kategori të caktuara të qytetarëve. Funksione të tilla do të mund të ushtroheshin nga gjykatat apo kjo ndihmë të ofrohej nën ombrellën e Ministrisë së Drejtësisë pasi këto funksione nuk lidhen as edhe me ndonjë ushtrim të ndikimit politik apo të pavarësisë së agjencisë në ofrimin e ndihmës juridike falas.

Këshilli për Ndihmë Juridike Falas është organi më i lartë, përbëhet nga shtatë anëtarë të cilët nuk punojnë me orar të plotë, paguhën në bazë të mëditjeve sa herë që mbajnë mbledhje të rregullt (por jo më shumë se një herë në muaj) dhe zgjedhen nga Kuvendi i Kosovës. Anëtarët e Këshillit propozohen nga institucionet si në vijim: katër nga katër ministri,14 një nga oda e avokatëve të Kosovës dhe një nga shoqëria civile. Detyrat dhe përgjegjësitë e Këshillit janë: hartimi i politikave për ndihmën juridike falas, mbikëqyrja e agjencisë dhe identifikimi i prioriteteve për ndihmë juridike falas. Në anën tjëtër, Agjencia për Ndihmë Juridike Falas (ANJF) është e organizuar në këto organe: drejtori ekzekutiv dhe zyrat rajonale për ndihmë juridike falas. ANJF është përgjegjëse për organizimin dhe ofrimin e ndihmës juridike falas, udhëhiqet nga drejtori ekzekutiv i cili është nëpunës civil, i barabartë me Sekretarin e Përgjithshëm të Ministrisë dhe zgjedhet dhe shkarkohet nga Këshilli. Personeli i agjencisë është po ashtu nëpunës civil të cilët zgjedhen dhe shkarkohen nga Drejtori.15 ANJF ka 22 nëpunës civil.

Në shumë shtete anëtare të Bashkimit Evropian (BE), ndihma juridike falas kryesisht ipet nga gjykatat e rregullta, për shembull: në Belgjikë, aplikacionet për ndihmë juridike falas dorëzohen në zyrën për ndihmë juridike e cila ekziston në çdo gjykatë të shkallës së parë, në Republikën Çeke, aplikacionet dorëzohen në gjykatën e shkallës së parë, në Gjermani aplikacionet dorëzohen në gjykatat lokale të distriktit (rrethit) ku banon personi i cili kërkon ndihmën juridike, në Greqi janë po ashtu gjykatat e qarkut, në Francë ekzistojnë zyrat për ndihmë kuridike në secilën gjykatë të qarkut, në Austri janë gjykatat e shkallës së parë, etj.16

Tabela 5: Planifikimi i buxhetit i ANJF-së për 201817

Kategoritë ekonomike Buxheti % në buxhetin totalPaga dhe meditje 199,827.00 € 56.62%Mallra dhe shërbime 143,109.00 € 40.55%Shpenzime komunale 10,000.00 € 2.83%Shpenzime kapitale Nuk ka /

14 Ministria e Drejtësisë, Ministria e Punës dhe Mirëqenies Sociale, Ministria e Financave, Ministria për Komunitete dhe Kthim.15 Ligji nr. 04/L-017 për Ndihë Juridike Falas: https://bit.ly/2GËOVd1 16 European Judicial Netëork, Legal Aid: General Information: http://bit.ly/2poLogp 17 Ligji i Buxhetit për vitin 2018: https://bit.ly/2Hp74E2

23


http://bit.ly/2poLogp

https://bit.ly/2GWOVd1

Buxheti total € 100%

4. Komisioni i Pavarur për Miniera dhe Minerale (KPMM)Bazuar në Ligjin për minierat dhe mineralet i cili themelon KPMM-në dhe definon kompetencat e tij, KPMM bën lëshimin, transferimin, vazhdimin dhe pezullimin e lejeve dhe licencave për shfrytëzimin e resursve minerare në Kosovë në përputhje me Ligjin për minierat dhe mineralet, aktet nënligjore të nxjerra në bazë të ligjit dhe Strategjinë Minerare të Kosovës. Funksion tjetër i KPMM është krijimi dhe mirëmbajtja e një data baze që përmban të dhëna gjeografike, gjeologjike dhe informata tjera me rëndësi në këtë fushë. Lëshimi i lejeve dhe licencave ndaj subjekteve aplikuese për shfrytëzim të resurseve minerare është funksion administrativ, është funksion i ofrimit të shërbimit ndaj subjektit i cili ka aplikuar për t’u pajisur me leje apo licencë për shfrytëzim të resurseve minerare në Kosovë. Funksioni politikbërës në këtë fushë është i mbuluar nga Ministria e Zhvillimit Ekonomik (MZHE), departamenti i minierave, e cila edhe ka hartuar Strategjinë Minerare 2012-2025.18 Në fushën e minierave, MZHE harton politikat kurse KPMM zbaton politikat dhe rrjedhimisht ofron shërbime (leje dhe licenca) për shfrytëzimin e resurseve minerare në Kosovë.

Fusha e punës së KPMM në kuptimin e ndarjes së punëve me ministritë, është në relacion me MZHE. Ministria përmes departamentit të minierave harton politikat në sektorin e minierave kurse KPMM është zbatues i politikave dhe lëshon leje dhe licenca përmes të cilave siguron hulumtimin dhe shfrytëzimin e rregullt të resurseve minerale në Kosovë. KPMM është i organizuar në 8 departamente të udhëheqëura nga kryesues, nën varësinë e drejtorit të përgjithshëm derisa struktura vendimmarrëse dhe më e lartë në KPMM është bordi i përbërë nga pesë anëtarë. Njëri prej anëtarëve është kryetar i bordit, zgjedhen përmes konkursit të hapur nga zyra e Kryeministrit dhe emërohen nga Kuvendi i Kosovës. Drejtori i Përgjithshëm zgjedhet po ashtu me konkurs por nga bordi i KPMM-së. Në mes të drejtorit dhe departamenteve në njërën anë, dhe bordit në anën tjetër, ekziston Inspektorati i minierave i cili për punën e vet është përgjegjës para bordit. 19. Anëtarët e bordit kanë pagesën e tyre të përcaktuar nga Kuvendi i Kosovës, drejtori është nëpunës civil në pozitë të barabartë me Sekretarin e Përgjithshëm në Ministri. KPMM ka 74 të punësuar në total, 69 nëpunës civil dhe 5 të anëtarët dhe bordit. Bordi i KPMM raporton në Kuvend të Kosovës përmes Komisionit për Zhvillim Ekonomik, Infrastrukturë, Tregti, Industri dhe Zhvillim Rajonal.

Tabela 6: Planifikimi i buxhetit i KPMM-së për 201820

18 Strategjia Minerare e Republikës së Kosovës 2012-2025: http://bit.ly/2IhVs3z 19 Struktura organizative e KPMM: https://bit.ly/2FPPZhJ 20 Ligji i Buxhetit për vitin 2018: https://bit.ly/2Hp74E2

24


https://bit.ly/2FPPZhJ

http://bit.ly/2IhVs3z

Kategoritë ekonomike Buxheti % në buxhetin totalPaga dhe meditje 812,552.00 € 58.73%Mallra dhe shërbime 386,281.99 € 27.92%Shpenzime komunale 30,600.00 € 2.21%Shpenzime kapitale 154,000.00€ 11.13%Buxheti total 1,383,433.00 € 100%

5. Akademia e Drejtësisë (AD)Akademia e Drejtësisë është institucioni trashëgues i Institutit Gjyqësor të Kosovës dhe është themeluar me ligj të veçantë në fillim të 2017. Akademia është institucion trajnues për gjyqtarë dhe prokurorë, për stafin administrativ gjyqësor dhe prokurorial, avokat shtetëror, noter, përmbarues privat dhe profesione tjera të kësaj natyre. Funksionet e Akademisë janë: organizon trajnimet, harton programet e trajnimeve dhe i ofron këto trajnime për stafin e përmëndur më lartë. Si funksione janë administrative, të ofrimit të shërbimeve (shërbimit të trajnimit) apo ngritjes profesionale dhe si funksione lidhen me funksionet që ka Ministria e Drejtësisë apo Këshilli Gjyqësor i Kosovës. AD ka këtë organizim: këshillin drejtues, këshillin programor, drejtorin ekzekutiv dhe dy departamente. Këshilli drejtues është organi më i lartë vendimmarrës, miraton programin e trajnimeve dhe zgjedhë dhe shkarkon anëtarët e Këshilli programor dhe drejtorin ekzekutiv. Këshilli përbëhet nga nëntë anëtarë, dy prej të cilëve janë ex-officio (Kryetari i Gjykatës Supreme dhe Kryeprokurori i Shtetit), tre anëtarë emërohen nga Këshilli Gjyqësor i Kosovës (KGJK), tre të tjerë emërohen nga Këshilli Prokurorial i Kosovës (KPK) dhe një emërohet nga Ministri i Drejtësisë. Anëtarët e këshillit zgjedhin në mesin e tyre kryetarin, nuk kanë orar të plotë të punës dhe kompensohen në vlerën prej 200 euro (250 kryetari) për çdo mbledhje të mbajtur por jo më shpesh se një në muaj. Akademia e Drejtësisë raporton në Kuvend të Kosovës përmes Komisionit për Legjislacion, Mandate, Imunitete, Rregulloren e Kuvendit dhe Mbikëqyrjen e Agjencisë Kundër Korrupsionit.

Këshilli programor përbëhet prej shtatë anëtarëve të emëruar nga këshilli drejtues nga radhët e prokurorëve, gjyqtarëve dhe ekspertëve tjerë dhe kompensohen në vlerën prej 70 të vlerës së pagesës së anëtarëve të këshillit drejtues për çdo mbledhje të mbajtur. Detyrë kryesore e këshillit programor është hartimi i programit të trajnimeve së bashku me Këshillin Gjyqësor të Kosovës dhe Këshillin Prokurorial të Kosovës. Drejtori ekzekutiv menaxhon punën e përditshme të akademisë dhe zgjedhet nga këshilli drejtues në pajtim me rregullat e përcaktuara të Ligjit për shërbimin civil për pozitat e nivelit të lartë drejtues.

Dy departamentet e akademisë janë njëri funksional dhe i lidhur ngushtë me punën e akademisë (programi i trajnimeve dhe organizimi i tyre) derisa departamenti tjetër është për ofrim të shërbimeve të përgjithshme, si financa, buxhet, IT, personel, prokurim, etj. Departamenti i programit udhëhiqet nga një koordinator derisa departamenti i financave dhe

25

administratës udhëhiqet nga drejtori. Të punësuarit në akademi janë nëpunës civil derisa trajnuesit në akademi janë gjyqtarë, prokurorë, profesorë universitarë dhe profesionistë të tjerë. Numri i të punësuarve nëpunës civil duke përjashtuar trajnuesit është 22.21

Sa i përket legjislacionit të BE-së (apo EU acquis), Ministria e Integrimit Evropian më 10 shtator 2015 ka dhënë Opinion Ligjor për Përputhshmërinë e Projektiligjit për Akadminë e Drejtësisë me legjislacionin e BE-së. Sipas këtij opinioni, çështjet e rregulluara dhe të adresuara me Projektligjin për Akademinë e Drejtësisë nuk janë të rregulluara në mënyrë specifike me legjislacionin e BE-së. Kjo çështje është përmendur edhe në memorandumin shpjegues të Projektiligjit për Akademinë e Drejtësisë, por që në mungesë të legjislacionit specifik të BE-së mbi këtë element, janë marrë parasysh praktika të vendeve më sistem stabil të drejtësisë.22 Sa i përket praktikave të vendeve tjera, në 17 vende të BE-së ekzistojnë institucione trajnuese të cilat ofrojnë trajnime për gjyqësorin derisa në vendet tjera të BE-së, këto trajnime organizohen nga Ministria e Drejtësisë, Këshilli Gjyësor apo si pjesë e shërbimit të gjykatave. Edhe në numrin prej 17 vendeve që kanë struktura të tilla trajnuese, nuk dmth që ato janë Akademi dhe janë nën varësi të Parlamentit. Për shembull, një strukturë e tillë në Bullgari emërohet si Instituti Kombëtar i Drejtësisë i cili është departament në kuadër të Ministrisë së Drejtësisë, dhe ka një lidhje funksionale në mes të Institutit, Ministrisë së Drejtësisë dhe Këshillit Gjyqësor pasi të dyja këto të fundit janë të përfaqësuara në bordin menaxhues të Institutit. Në Republikën Çeke ekziston Akademia e Drejtësisë por që është trup shtetëror (state body) i cili ofron trajnime për gjyqtarë dhe prokurorë dhe është një prej institucioneve qendrore e sektorit të drejtësisë në Republikën Çeke. Në Estoni, departamenti i trajnime gjyqësore në kuadër të Gjykatës Supreme është përgjegjës për ofrimin e trajnime për gjyqatarë dhe prokurorë.23

Tabela 7: Planifikimi i buxhetit i AD-së për 201824

Kategoritë ekonomike Buxheti % në buxhetin totalPaga dhe meditje 211,551.00 € 26.46%Mallra dhe shërbime 560,400.00 € 70.10%Shpenzime komunale 14,500.00 € 1.81%Shpenzime kapitale 13,000.00 € 1.63%Buxheti total 799,451.00 € 100%

21 Ligji nr. 05/L-095 për Akademinë e Drejtësisë: https://bit.ly/2qpYk8V 22 Kuvendi i Kosovës, procesi legjsilativ i Ligjit për Akadëminë e Drejtësisë, ku gjenden Projektligji, Opinion Ligjor i Përputhshmërisë me Legjsilacionin e BE-së, Memorandumi Shpjegues dhe Vlerësimi i Ndikimit Financiar: http://bit.ly/2HIKUcl 23 European Justice, National Training Structures for the Judiciary: http://bit.ly/2FQtEla 24 Ligji i Buxhetit për vitin 2018: https://bit.ly/2Hp74E2

26


http://bit.ly/2FQtEla

http://bit.ly/2HIKUcl

https://bit.ly/2qpYk8V

6. Agjencia për Krahasim dhe Verifikim të Pronës (AKVP)AKVP është trashëguese e Agjencisë Kosovare të Pronës (AKP) e cila fillimisht është themeluar me Rregullore të UNMIK 2006/10 e plotësuar me Rregullorën 2006/50. Në bazë të ligjit për themelimin e AKVP i cili ka shfuqizuar Rregullorët më lartë, detyrë kryesore e saj në fakt edhe arsye e themelimit të saj është: krahasimi dhe verifikimi i dokumenteve kadastrale origjinale të para qershorit 1999 të cilat janë marrë nga Kosova nga autoritetet serbe - me dokumentet aktuale kadastrale në Kosovë, për pronën private, komerciale dhe pronën bujqësore. Funksioni i agjencisë është në relacion me funksionet e Ministrisë së Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor (MMPH), përkatësisht Agjencia Kadastrale të Kosovës. Ish-Agjencia Kosovare e Pronës (AKP) është përmendur në Pakon e Ahtisarit në vitin 2007 në kuptimin që struktura e cila është themeluar me Rregullorën e UNMIK-ut cekur më lartë, duhet të vazhdojë punën dhe që gjykimet (verifikimet) për rastet e pronave të kryhen deri më 31 Dhjetor 2007 dhe zbatimi i vendimeve për ato raste të kompletohet deri më 31 Dhjetor 2008.25

Natyrisht se në këtë dokument nuk ka ndonjë dispozitë që thotë se AKP duhet të jetë nën Kuvendin apo nën ndonjë institucion tjetër përveq që specifikon se cilat pozita në cilat struktura të agjencisë duhet të jenë për përfaqësues ndërkombëtar. Meqenëse rastet nuk janë gjykuar dhe zbatuar, në vitin 2008, Kuvendi i Kosovës përmes ligjit ka vazhduar mandatin e njejtë të AKP-së dhe me këtë ligj janë zëvendësuar Rregulloret e UNMIK-ut cekur më lartë. AKP është përmendur në Marrëveshjet e Brukselit sa i përket shënimeve kadastrale dhe roli i njejtë ishte paraparë për agjencinë, më konkretisht në këtë Marrëveshje (sipas Konkluzioneve të grupit tre-palësh për shënimet kadastrale të Tetorit 2011), Sekretaria Ekzekutive e AKP-së apo më vonë e AKVP është struktura teknike e cila do të bëjë krahasimin dhe verifikimin e shënimeve kadastrale origjinale të para 1999-es dhe atyre aktuale që janë në Kosovë. Sipas të njëjtave konkluzione, shënimet origjinale do të merreshin në kopje të skanuara nga Përfaqësuesi Special i BE-së në Kosovë dhe të njëjtat do të krahasoheshin me ato aktualet në Kosovë. Në bazë të verifikimit, Agjencia Kadastrale e Kosovës do të bënte pastaj ndryshimet e nevojshme në regjistrin kadastral të Kosovës.26

Në bazë të ligjit të fundit për AKVP, agjencia ka këto struktura me këtë përbërje: a) Bordi Mbikëqyrës i cili përbëhet prej pesë (5) anëtarëve, dy (2) prej të cilëve emërohen nga Kuvendi pas propozimit nga Kryeministri dhe 3 (tre) të tjerë emërohen nga Përfaqësuesi Special i BE-së në Kosovë; b) Sekretaria ekzekutive ka Drejtorin dhe zv. Drejtorin të cilët po ashtu emërohen nga Kuvendi pas propozimit të Kryeministrit, c) Komisioni për kërkesa pronësore përbëhet nga 3 (tre) anëtarë ku njëri prej tyre emërohet nga Kuvendi pas propozimit nga Kryetari i Gjykatës Supreme dhe 2 (dy) janë përfaqësues ndërkombëtar dhe d) Komisioni për Verifikim dhe 25 Comprehensive Proposal for the Kosovo Status Settlement, 2 February 2007, Annex VII, Property and Archives, Article 4: http://bit.ly/2HOfCkD 26 Operational Conclusions of the tri-partite implementation group on cadastral records 21.10.2011.

27

http://bit.ly/2HOfCkD

Vendosje për Prona i cili përbëhet nga pesë (5) anëtarë ku dy (2) emërohen nga Kuvendi pas propozimit të Kryetarit të Gjykatës Supreme, tre (3) emërohen nga Përfaqësuesi Special i BE-së në Kosovë.27 Pjesa e administratës përbëhet nga zyra dhe njësi për financa dhe shërbime të përgjithshme, personel, prokurim, auditim dhe të tjera dhe të gjitha numërojnë një numër të punëtorëve prej 242 punëtorëve.

Në bazë të funksionit që kryen sot AKVP, funksioni është teknik dhe ekzekutiv dhe i lidhur vetëm me krahasimin dhe verifikimin e shënimeve kadastrale. Agjencia Kadastrale e Kosovës e cila do të bëjë ndryshimet kadastrale varësisht nga verifikimi i pronave që i kryen AKVP gjendet në kuadër të MMPH. Të dy agjencitë kanë funksion përafërt, njëra krahason dhe verifikon pronat kurse tjetra ndryshon regjistrin kadastral varësisht nga rezultatet e së parës. Në bazë të ligjit për themelimin e AKVP, agjencia është e themeluar sipas Nenit 142 të Kushtetutës dhe ka mandat të përkohshëm.

Tabela 8: Planifikimi i buxhetit i AKVP-së për 201828

Kategoritë ekonomike Buxheti % në buxhetin totalPaga dhe meditje 1,230,441.00 € 42.95%Mallra dhe shërbime 1,163,645.00 € 40.62%Shpenzime komunale 88,523.00 € 3.09%Shpenzime kapitale 382,000.00 € 13.34%Buxheti total 2,864,609.00 € 100%

7. Agjencia Kosovare e Privatizimit (AKP)AKP është pasaardhëse e Agjencisë Kosovare të Mirëbesimit (AKM) e cila është themeluar me anë të Rregullorës së UNMIK-ut 2002/12. AKP është përmendur edhe në Pakon e Ahtisarit e cila në vitin 2007 ka përcaktuar që shitja e ndërmarrjeve në pronësi shoqërore duhet të ushtrohet nga institucioni pasardhës i AKM-së dhe që gjykimi i kërkesave duhet të bëhet sipas dispozitave të përcaktuara në Nenin 3 të Aneksit VII të pakos. Megjithatë, me përfundimin e mbikëqyrjes se pavarësisë së Kosovës në vitin 2012, dispozitat e pakos janë shndërruar në legjislacion të zbatueshëm në Kosovë dhe ato tani janë pjesë e Ligjit për AKP-në. Ligji në fjalë është plotësuar/ndryshuar në vitin 2015 dhe sipas këtij ligji, propozimi dhe emërimi i anëtarëve të Bordit është kompetencë e Qeverisë dhe Kuvendit të Kosovës.

AKP ka si funksion administrimin e ndërmarrjeve shoqërore, të gjitha aseteve në territorin e Kosovës pavarësisht nëse janë të organizuara si asete apo jo, të cilat kanë qenë në pronësi shoqërore para ose pas 22 marsit 1989, dhe të gjitha aksionet në korporata dhe korporata

27 Ligji Nr. 05/L-010 për Agjencinë Kosovare për Krahasim dhe Verifikim të Pronës, nenet 6-10: http://bit.ly/2HOfCkD 28 Ligji i Buxhetit për vitin 2018: https://bit.ly/2Hp74E2

28


http://bit.ly/2HOfCkD

vartëse të themeluara sipas këtij ligji. Fakti i privatizimit të ndërmarrjeve në pronësi shoqërore është arsye e ekzistimit të AKP-së edhe 19 vite pas themelimit të saj. Mirëpo, sipas karakterit apo natyrës së kompetencave që ka AKP, vërehet se funksinet e saj janë në relacion me funksionet e Ministrisë së Zhvillimit Ekonomik (MZHE). Kjo e fundit mbikëqyrë edhe ndërmarrjet publike të cilat janë në pronësi qendrore përmes Njësisë për Monitorimin e Performancës së Ndërmarrjeve Publike dhe raporton në Kuvend përmes Komisionit për Zhvillim Ekonomik, Infrastrukturë, Tregti, Industri dhe Zhvillim Rajonal.

Bordi i AKP-së përbëhet nga tetë (8) drejtorë të cilët emërohen nga Kuvendi pas propozimit të Qeverisë. Njëri nga drejtorët vije nga komunitetet jo-shumicë në Kosovoë derisa një tjetër duhet të jetë përfaqësues i sindikatave të punëtorëve në Kosovë. Bordi pastaj emëron dhe shkarkon me shumicë të votave Drejtorin e Sekretarisë Ekzekutive i cili nuk është anëtar i Bordit. Po ashtu, Bordi emëron dhe shkarkon Drejtorin Menaxhues dhe zv. Drejtorin Menaxhues të cilët ushtrojnë kompetencat e agjencisë të cilat u janë dhënë atyre nga Bordi ose me këtë ligj. Drejtori Menaxhues është Kryeshef Ekzekutiv i AKP-së. Përveq pjesë së bordit, drejtorit të sekretarisë koordinuese dhe drejtorit menaxhues dhe zëvendësit të tij të, AKP ka të punësuar rreth 229 punëtorë nga të cilët 225 janë nëpunës civil. Në uebfaqen e AKP-së nuk është bërë publik organogrami i AKP-së për të parë departamentet dhe njësitë tjera organizative që ka AKP.

Tabela 9: Planifikimi i buxhetit i AKP-së për 201829

Kategoritë ekonomike Buxheti % në buxhetin totalPaga dhe meditje 4,728,736.00 € 60.65%Mallra dhe shërbime 2,830,000.00 € 36.30%Shpenzime komunale 98,000.00 € 1.26%Shpenzime kapitale 100,000.00 € 1.28%Subvencione dhe transfere 40,000.00 € 0.51%Buxheti total 7,796,736.00 € 100%

8. Autoriteti i Aviacionit Civil (AAC)AAC është një prej katër autoriteteve në fushën e aviacionit civil në Republikën e Kosovës: Ministria e Infrastrukturës, Ministria e Punëve të Brendshme dhe Komisioni për Hetimin e Aksidenteve dhe Incidenteve Aeronautike. Në këtë grup, AAC është përgjegjës për 1) zbatimin e politikave dhe legjislacionit të miratuar nga Ministria apo Qeveria, 2) ofrimin e këshillave për Ministrin, Qeverinë, Kuvendin lidhur me këto politika dhe për propozime të politikave, 3) nxjerrjen e rregulloreve për zbatimin e urdhërave të navigimit ajror në përputhje me ligjin për aviacionin civil, 4) lëshimin e licencave, çerfitikatave dhe lejeve në këtë aspekt, 5) rregullimin e


29


sigurisë së transportit ajror në Republikën e Kosovës dhe rregullimin e ekonomisë së aeroporteve dhe shërbimeve të navigimit ajror, 6) mbikëqyrë zbatimin e legjislacionit përkatës, të rregullave, standardeve dhe 7) kryen hetime dhe inspektime dhe nxjerrë urdhëra dhe rregulla për zbatim të legjislacionit përkatës.

Funksionet e AAC-së janë funksione të cilat mund të ushtrohen nga cilado strukturë pavarësisht nëse agjencia është në kuadër të Qeverisë apo Kuvendit. AAC zbaton politika (funksioni 1) derisa Ministria i harton ato përmes departamentit për aviacion civil në Ministrinë e Infrastrutkurës. Funksioni i vetëm që e bën AAC-në të ketë funksione rregullatore është funksioni i rregullimit të sigurisë së transportit ajror dhe rregullimin e ekonomisë së aeroporteve dhe shërbimeve të navigimit ajror. Megjithatë, funksioni rregullator është funksion që hyn në kuadër të funksioneve ekzekutive dhe si i tillë nuk ka arsye pse mos të mund të funksiojë nën degën ekzekutive. Lidhur me funksionin e inspektimit, zakonisht inspektoratet dhe inspektimet janë të organizuara dhe funksionojnë në kuadër të degës ekzekutive si pjesë e shumë ministrive.

AAC udhëhiqet nga Drejtori i Përgjithshëm dhe mbikëqyret nga një Bord mbikëqyrës i përbërë nga pesë anëtarë. Propozimi dhe zgjedhja e drejtorit të përgjithshëm dhe anëtarëve të bordit bëhet nga Qeveria me propozim të Ministrit të Infrastrukurës. Antarët e bordit nuk kanë orar të plotë të punës. AAC është e organizuar në pesë departamente, njëri nga të cilët është për administratë dhe shërbime të përgjithshme. Secili departament udhëhiqet nga drejtori dhe në kuadër të departamenteve ka zyrtarë dhe inspektorë por nuk ka ndarje në nivel tjetër të quajtur sektor apo divizion. Të gjitha departamentet janë nën vijë direkte të drejtorit dhe zëvendës drejtorit të përgjithshëm të cilët për punën e tyre mbikëqyren nga bordi. Në kuadër të zyrës së drejtorit të përgjithshëm janë dy zyra: zyra për cilësi dhe siguri e udhëhequr nga menaxheri dhe zyra për çështje ligjore të aviacionit e udhëhequr nga udhëheqësi. Numri i të punësuarve në AAC është 29 ku 27 prej tyre janë nëpunës civil.

Tabela 10: Planifikimi i buxhetit i AAC-së për 201830

Kategoritë ekonomike Buxheti % në buxhetin totalPaga dhe meditje 716,862.00 € 75.17%Mallra dhe shërbime 223,052.00 € 23.39%Shpenzime komunale 13,738.00 € 1.44%Shpenzime kapitale Nuk ka /Buxheti total 953,652.00 € 100%


30


9. Operatori i Sistemit, Transmisionit dhe Tregut (KOSTT) KOSTT mbanë në pronësi sistemin e transmisionit të energjisë elektrike dhe është përgjegjës për operimin e këtij sistemi në përputhje me licencën e lëshuar nga Zyra e Rregullatorit të Energjisë (ZRRE).31 KOSTT ka bazën ligjore në Ligjin për energjinë elektrike, është e organizuar si shoqëri aksionare dhe funksionon si ndërmarrje publike në pronësi qendrore sipas Ligjit për ndërmarrjet publike në Kosovë.32 Sipas këtij ligji, kompetencën ekskluzive për ushtrimin e të drejtave të aksionarit e ka Qeveria e Kosovës dhe sipas kësaj dispozite ka qenë i rregulluar edhe KOSTT deri më shfuqizimin e këtij ligji dhe nxjerrjen e Ligjit tjetër për energjinë elektrike në vitin 2016 me të cilin të drejtat e aksionarit për KOSTT-in ushtrohen nga Kuvendi i Kosovës. KOSTT, përkatësisht bordi raporton në Kuvendi e Kosovës më së largu deri më 30 qershor të vitit aktual për vitin paraprak. Si rregull, ndërmarrjet publike qendrore raportojnë në Qeveri, përkatësisht në Njësinë për Ndërmarrje Publike në kuadër të Ministrisë së Zhvillimit Ekonomik (MZHE). Pas krijimit të situatës aktuale pas nxjerrjes së ligjit më 2016, Bordi i Drejtorëve vetëm njofton Qeverinë me qëllim të monitorimit të zbatimit të politikave në sektorin e energjisë.

Bordi i Drejtorëve të KOSTT-it përbëhet prej shtatë anëtarëve, njëri prej të cilëve është kryesues dhe zgjedhen nga Kuvendi i Kosovës derisa kryeshefi ekzekutiv i KOSTT zgjedhet nga Bordi i Drejtorëve. Anëtarët dhe kryetari i bordit zgjedhen përmes konkursit publik dhe procedura e konkursit zhvillohet nga Ministria e Administratës Publike (MAP). Dosjet e kandidatëve që kanë aplikuar, pas mbylljes së konkursit, dërgohen nga MAP në Komisionin Parlamentar për Zhvillim Ekonomik, Infrastrukturë, Tregti dhe Industri dhe komisioni zgjedhë nga dy kandidatë për secilën pozitë dhe i dërgon për votim në seancë plenare. Kuvendi i Kosovës me votim të fshehtë vendos për njërin nga kandidatët për anëtar të Bordit të Drejtorëve të KOSTT. Mandati i anëtarëve është katër vjeçar me të drejtë ri-emërimi edhe njëherë.

5. Identifikimi i palëve të interesuaraJanë disa palë të cilat janë të përfshira dhe të interesuara në këtë proces, duke përfshirë Kuvendin dhe Qeverinë si akter që preken direkt nga ky propozim por edhe palët e jashtme si organizata të shoqërisë civile dhe media. Tabela në vazhdim paraqet palët dhe lidhja e palës me shkaqet dhe efektet (pasojat) e problemit).

Tabela 11: palët e interesuara bazuar në identifikimin e problemit

31 Ligji nr. 05/L-085 për Energjinë Elektrike: https://bit.ly/2Lf82SG 32 Ligji nr. 03/L-087 për Ndërmarrjet Publike: https://bit.ly/1vs647ë

31

https://bit.ly/1vs647w

https://bit.ly/2Lf82SG

Emri i palës së interesuar

Shkaqet me të cilat është e lidhur pala

Efektet me të cilat është e lidhur pala

Mënyra me të cilën pala është e lidhur me këtë shkak dhe efekt

Agjencia për Menaxhimin e Komplekseve Memoriale

Mungesa e kornizës ligjore për përcaktimin e kritereve për themelimin e agjencive nën Kuvendin e Kosovës përtej Nenit 142 të Kushtetutës

Rritja e numrit të agjencive me funksione ekzekutive/administrative nën Kuvendin e Kosovës

Agjencia është subjekt i trajtimit në këtë koncept dokument

Këshilli i Kosovës për Trashëgimi Kulturore



Këshilli është subjekt i trajtimit në këtë koncept dokument

Agjencia për Ndihmë Juridike Falas




Komisioni i Pavarur për Miniera dhe Minerale



Komisioni është subjekt i trajtimit në këtë koncept dokument

Akademia e Drejtësisë

Mungesa e kornizës ligjore për përcaktimin e

Rritja e numrit të agjencive me funksione ekzekutive/administrative

Akademia është subjekti i trajtimit në këtë koncept

32

kritereve për themelimin e agjencive nën Kuvendin e Kosovës përtej Nenit 142 të Kushtetutës

nën Kuvendin e Kosovës dokument

Agjencia për Krahasim dhe Verifikim të Pronës




Agjencia e Privatizimit



Agjencia është subjekti i trajtimit në këtë koncept dokument

Autoriteti i Aviacionit Civil

Mungesa e kornizës ligjore për përcaktimin e kritereve për themelimin e agjencive nën Kuvendin e Kosovës


Agjencia është subjekti i trajtimit në këtë koncept dokument

Operatori i Sistemit, Transmisionit dhe Tregut (KOSTT)

Mungesa e tiplogjisë së agjencive të cilat mund të funksionojnë nën Kuvendin e Kosovës

Ngarkesa e Kuvendit me mbikëqyrjen edhe të ndërmarrjes publike e organizuar si shoqëri aksionare

Raportimi i KOSTT në Kuvend

Kuvendi Hartimi i Ligjit për organizimin dhe funksionimin e administratës publike që përfshinë agjencitë e pavarura

Mbikëqyrja e agjencisë me funksione që nuk i përkasin Kuvendit të Kosovës

Ekzistimi i agjencisë nën Kuvend

Qeveria Propozimi i ligjit për Themelimi i agjencive nën Ekzistimi i agjencisë

33

organizimin dhe funksionimin e administratës publike që përfshinë agjencitë e pavarura

Kuvend të Kosovës me funksione që i përkasin Qeverisë së Kosovës

me funksione ekzekutive nën Kuvend të Kosovës

Shoqëria Civile Nuk ka Trajtimi nëpër raporte/analiza i agjencive që nuk i përkasin Kuvendit

Përmes hulumtimeve dhe raporteve/analizave

Komisioni Evropian Nuk ka Adresimi i faktit të ekzisimit të agjencive me funksione ekzekutive nën Kuvendin e Kosovës përmes raporteve vjetore për Kosovën

Përmes raporteve vjetore për Kosovën

Media Nuk ka Raportimi për numrin e madh të agjencive nën Kuvendin e Kosovës

Prezenca e lajmeve mbi agjencitë në media të online dhe të shkruara

6. Dokumentacioni mbështetësDokumentancioni mbështetës i referohet raporteve të cilët janë analizuar për të vlerësuar problemin kryesor, shkaqet dhe efektet, të cilët janë hartuar nga ministritë, OJQ-të, organizatat ndërkombëtare dhe donatorët. Këto raporte janë:

34

1. Ministria e Administratës Publike, “Rishikimi i institucioneve dhe agjencive të pavarura të Kuvendit dhe organeve qendrore të Qeverisë” dhjetor 2016, i qas’shëm përmes: http://bit.ly/2Dxb2JG

2. Komisioni Evropian, “Raportet vjetore për Kosovën”, raporti i vitit 2015: http://bit.ly/2mE7rzL raporti i vitit 2016: http://bit.ly/2lNRFCI dhe 2018: https://bit.ly/2IhNbzf

3. OECD/SIGMA, “Raportet e monitorimit të parimeve të reformës së administratës publike për Kosovën” për vitet 2015, 2016 dhe 2017 të qas’shëm përmes linkut: http://bit.ly/2FdMuSË dhe “Raporti i vlerësimit për Kosovën, 2014: i qas’shëm përmes: http://bit.ly/2taE112

4. Instituti GAP, “Institucionet dhe agjencitë e pavarura”, 2016, i qas’shëm përmes: http://bit.ly/2HOoS8Z

5. Grupi për Studime Juridike dhe Politike, “Llogaridhënia e Agjencive të pavarura rregullatore në Kosovë: një shikim mbi perspektiva e fundit dhe sfidat kryesore”, 2017, qas’shëm përmes: http://bit.ly/2CZccsg

6. Instituti për Politika Zhvillimore, “Operacionalizimi i agjencive të pavarura: mundësitë për shkrirje, rritje të mbikëqyrjes dhe balancim në mes të pavarësisë dhe mbikëqyrjes”, 2016: http://bit.ly/2FeYfs6

7. Përcaktimi i qëllimeve dhe objektivaveQëllimi në këtë koncept dokument është që përmes analizës të ofrojë opsione për transferimin e agjencive ekzekutive nga Kuvendi në Qeverinë e Kosovës. Ky qëllim është i mbështetur në një

35

http://bit.ly/2FeYfs6

http://bit.ly/2CZccsg

http://bit.ly/2HOoS8Z

http://bit.ly/2taE112

http://bit.ly/2FdMuSW

https://bit.ly/2IhNbzf

http://bit.ly/2lNRFCI

http://bit.ly/2mE7rzL

http://bit.ly/2Dxb2JG

numër të dokumenteve strategjike në Kosovë të cilat shërbejnë si bazë prej ku është nisur i gjithë procesi i racionalizimit të agjencive dhe transferit të nëntë agjencive nga Kuvendi në Qeveri.

Transferimi i agjencive ekzekutive nga Kuvendi në Qeveri të Kosovës do të kishte disa përfitime të cilat janë të lidhura me problemin (elementet e problemit) të cilat janë elaboruar në pjesën e parë. Pjesa tabelare në vazhdim paraqet problemet që paraqet situata aktuale dhe cilat do të mund të ishin përfitimit me adresimin e problemeve, përkatësisht përfitimet që mund të vijnë me transferimin e agjencive ekzekutive nga Kuvendi në Qeveri.

Tabela 12: Racionalja e transferimit të agjencive ekzekutive nga Kuvendi në Qeveri

Nr. Problemi aktual Përfitimet që vijnë nga transferi1. Ndarja e pushtetit në mes të degës

legjislative dhe ekzekutive është e minuar (zbehur) nga një shkallë e pazakontë e autoritetit që i është dhënë Kuvendit në krijimin e agjencive të pavarura të cilat i raportojnë Kuvendit.

Transferimi i agjencive ekzekutive nga Kuvendi në Qeveri do të fuqizonte ndarjen e pushtetit në mes të legjislativit dhe ekzekutivt në Kosovë. Po ashtu, kjo do të ndihmonte që Kuvendi të fokusohet në kompetencat dhe detyrat e tij burimore, kontrollin parlamentar të Qeverisë sepse Kuvendi nuk do të ketë nevojë edhe me tutje të menaxhojë disa prej agjencive në Kosovë.

2. Mungesa kapacitetit për drejtimin dhe zbatimin e politikave nga niveli ministror: objektivat strategjike të Qeverisë së Kosovës nuk zbërthehen në mënyrë adekuate deri në nivel të agjencisë dhe si pasojë kontributi i agjencive të ndryshme në arritjen e objektivave strategjike të Qeverisë së Kosovës është i limituar.

Procesi i transferimit do të rriste kapacitetet e Qeverisë së Kosovës për të arritur më mirë objektivat e veta përmes:

- (i) konsolidimit të përgjegjësisë së ministrave për fusha specifike të politikave që janë nën portfolio të tyre;

- (ii) delegimit më të mirë të detyrave ekzekutive nga ministritë tek agjencitë, dhe;

- (iii) sigurimit të një orientimi dhe kontrolli më efektiv të performancës së agjencisë pushtetit ekzekutiv.

Si rezultat, transferi apo reforma do të ndihmonte në arritjen e objektivave strategjike afatshkurtëra dhe afatgjata të Qeverisë.

3. Organizim i fragementuar i agjencive në Kosovë dhe si rezultat duplifikim i

Transferi i këtyre agjencive do të mund të prodhonte kursime buxhetore dhe rritje të

36

funksioneve në mes të agjencive nën Kuvendin e Kosovës dhe strukturave administrative nën Qeverinë e Kosovës

eficiencës në kryerjen e punëve pasi disa agjenci ose pjesë të tyre do të inkorporoheshin në ministritë përkatëse të Qeverisë. Me këtë do të eliminohej edhe mundësia e dyfishimit të stukturës me funksion të njëjtë dhe pozitave në staf. Kursimet që do të arriheshin në aspektin financiar dhe burime njerëzore do të mund të alokoheshin në pjesë tjera ku zbatimi i politikave dhe kryerja e detyrave kanë nevojë për burime shtesë;

4. Në mungesë të një kornize ligjore për përcaktimin e kritereve dhe mënyrës së themelimit të agjencive nën Kuvendin e Kosovës ka bërë që këto agjenci të themelohen pa ndjekur ndonjë standard dhe janë themeluar përgjatë kohës. Rritja e numrit të tyre ka bërë që të kemi një strukturë të fragmentarizuar të administratës publike, zbehje e llogaridhënies dhe për pasojë organizime (inkonsistenca) të ndryshme në qeverisjen e agjencive;

Transferimi i agjencive ekzekutive nga Kuvendi në Qeveri do të përmirësonte strukturën dhe organizimin e përgjithshëm të agjencive në Kosovë, do të përmirësonte llogaridhënien e tyre në Qeveri dhe kundrejt shoqërisë dhe në fund të bëhej më e lehtë për të gjithë për të kuptuar se si funksionojë agjencitë, cili është mandate i tyre dhe ku bëjnë pjesë ato, nën Qeveri apo Kuvend.

5. Transferi i transheve të para të mbështetjes financiare është i kushtëzuar me progresin në racionalizimin e agjencive. Për vitin 2018, caku që duhet të arrihet për të përfituara nga transhi i parë është transferimi i së paku shtatë agjencive të pavarura të cilat aktualisht raportojnë nën Kuvendin e Kosovës.

Transferimi i së paku shtatë agjencive ekzekutive nga Kuvendi në Qeveri jo vetëm që do të mundësonte arritjen e cakut sipas kontratës për mbështetje buxhetore por edhe do të shënonte një progres të rëndësishëm në fillimin e procesit të racionalizimit të agjencive. Me transferimin e tyre, që në fakt paraqet valën e parë të racionalizimit të agjencive sipas planit të veprimit për racionalizimin e agjencive, do të tregoj edhe vullnetin e Qeverisë dhe Kuvendit të Kosovës për të vazhduar me reforma gjatë fazës së dytë dhe të tretë të racionalizimit të agjencive.

Rëndësinë e organizimit dhe funksionimit të mirë të administratës publike duke përfshirë agjencitë apo trupat e pavarur nën Kuvendin e Kosovës e kanë shfaqur një numër i dokumenteve strategjike në Kosovë. Marrëveshja e Stabilizim Asocimit (MSA) e cila është nënshkruar në mes të Kosovës dhe Bashkimit Evropian (BE), bën thirrje për një administratë

37

profesionale, eficiente dhe llogaridhënëse duke përfshirë përmirësimin e eficiencës dhe kapacitetit të agjencive të pavarura dhe për vendosjen e një sistemi efektiv të kontrolleve dhe balancave.33 Në funksion të zbatimit të MSA-së, Plani i Veprimit 2017-2021 i referohet procesit të racionalizimit të agjencive dhe zotimit të Kuvendit dhe Qeverië në këtë proces.34

Plani vjetor i punës së Qeverisë për 2018 po ashtu parasheh marrjen e disa hapave në drejtim të ngritjes së transparencës dhe llogaridhënies së administratës publike35 dhe Marrëveshja për Mbështetje Buxhetore e arritur në mes të Qeverisë dhe Komisionit Evropian specifikon në një prej pjesëve të saj hapat që duhet të merren në drejtim të racionalizimit të agjencive për të përfituar nga transferimi i transheve të para të ndihmës financiare nga Komisioni Evropian për Qeverinë e Kosovës. Sipas indikatorit gjashtë të kësaj marrëveshje, në vitin 2018 Qeveria duhet të përmbushë transferimin e së paku shtatë agjencive ekzekutive nga Kuvendi në Qeveri.

Në grupin e dokumenteve tjera strategjike që në mënyrë të logjikshme e orientojnë këtë proces janë edhe Agjenda Evropiane e Reformave, prioritet kyçe për 2018, Strategjia për Modernizimin e Administratës Publike 2018-2020, Plani i Veprimit për racionalizimin e agjencive dhe Deklarata e Zotimit (apo memorandumi i bashkëpunimit në mes të Kuvendit dhe Qeverisë) për racionalizimin e agjencive me fokus në transferimin e agjencive ekzekutive nga Kuvendi në Qeveri të Kosovës. Prioritetet kyçe të AER për 2018 kanë përcaktuar në mes tjerash zbatimin e Planit të Veprimit për racionalizimin e agjencive dhe vala e parë e racionalizimit përfshinë pikërisht transferimin e së paku shtatë agjencive nga Kuvendi në Qeveri.36

Tabela 13: Qëllimi, objektivat strategjike, specifike dhe origjina e tyre

Lloji i objektivit OrigjinaQëllimi

Ndërtimi i administratës publike profesionale, eficiente, të organizuar mirë me ndarje të qartë të funksioneve në mes të agjencive sipas funksioneve/kompetencave të Kuvendit dhe Qeveisë së Kosovës

- Marrëveshja e Stabilizim Asocimit (MSA)

- Plani vjetor i punës së Qeverisë për 2018

Objektiva strategjike

Racionalizimi i agjencive në Kosovë përmes zbatimit të planit të veprimit për

- PKZMSA 2017-2021

- Agjenda Evropiane e Reformave (AER)

33 Marrëveshja e Stabilizim Asocimit e nënshkruar nga Kosova në njëren anë dhe Bashkimi Evropian në anën tjetër, Neni 120: https://bit.ly/2pNVohP 34 Programi Kombëtar për Zbatimin e Marrëveshjes së Stabilizim Asocimit (PKZMSA) 2017-2021, mars 2017, f. 28: https://bit.ly/2EGDaËt 35 Plani Vjetor i punës së Qeverisë së Kosovës për 2018, objektivi 1.7: https://bit.ly/2qu9ers 36 Vendimi nr. 01/13, datë: 10.11.2017: https://bit.ly/2HhLH7O

38

https://bit.ly/2HhLH7O

https://bit.ly/2qu9ers

https://bit.ly/2EGDaWt

https://bit.ly/2pNVohP

racionalizimin e agjencive

Objektiva specifike

Transferimi i së paku shtatë agjencive ekzekutive nga Kuvendi në Qeverinë e Kosovës

- Marrëveshja për Mbështetje Sektoriale (indikatori 6)

- Strategjia për Modernizimin e Administratës Publike 2018-2020

- Deklarata e zotimit (memorandumi i mirëkuptimit në mes të Qeverisë dhe Kuvendit të Kosovës);

39

8. Definimi i opsioneveNë këtë pjesë elaborohen tri opsione: opsioni i parë është pa ndryshime apo i ruajtjes së status quos, opsioni i dytë ka të bëjë me përmirësimin në zbatimin e legjislacionit dhe opsioni i tretë trajton problemin që nuk përmban ndryshim të legjislacionit.

Opsioni 1Pa ndryshime, ruajtja e gjendjes së njëjtë që realisht nuk është ndonjë opsion. Ky opsion do të mbante situatën e njejtë ku agjencitë ekzekutive do të funksiononin nën Kuvendin e Kosovës kundër parimit të ndarjes së pushteteve sipas Kushtetutës dhe kundër praktikave ndërkombëtare. Edhe në nivel të rajonit Kosova është vendi me numrin më të madh të institucioneve që raportojnë në Kuvend.

Opsioni 2Transferimi i agjencive ekzekutive nga Kuvendi në Qeveri përmes ligjit për plotësimin dhe ndryshimin e ligjeve që themelojnë agjencitë e trajtuara në këtë koncept dokument

Ky opsion nënkupton transferin nga Kuvendi në Qeveri përmes një ligji të hartuar nga Qeveria bazuar në këtë koncept përmes të cilit do të ndryshoheshin vijat e llogaridhënies së nëntë agjencive nga Kuvendi në Qeveri. Me këtë ligj do të plotësoheshin dhe ndryshoheshin dispozita specifike të ligjeve që i themelojnë agjencitë që trajtohen në këtë koncept. Komponentë e dytë e këtij koncept dokumenti është të ofrojë edhe opsione për racionalizimin e këtyre agjencive pas transferit në Qeveri. Me një fjalë, këtu do të ipen opsione për mënyrën e mundshme të akomodimit të tyre në Ministri të caktuara qoftë në formë të departamenteve, qoftë si agjenci apo bashkim i agjencisë me një agjenci tjetër ekzekutive në Qeveri. Për këtë qëllim, për secilën nga nëntë agjencitë janë zhvilluar opsione (që i bije nën-opsione) se si mund të akomodohet agjencia e caktuar nën ombrellën e Ministrisë. Në ndonjë rast të caktuar, për shembull, Akademinë e Drejtësisë do të ipet edhe opsioni i kalimit të saj në formë të përshtatshme nën Këshillin Gjyqësor të Kosovës që nuk nënkupton transferim nën Qeveri por kalim nën një institucion të pavarur. Në rastin e ndërmarrjes publike, KOSTT, propozimi këtu nënkupton vetëm transferin e vijave të llogaridhënies nga Kuvendi në Qeveri por jo edhe racionalizimin e saj pasi KOSTT është ndërmarrje publike dhe organizohet dhe funksionon sipas Ligjit për ndërmarrjet publike.

Opsioni 3 Ky opsion propozon transferimin e agjencive të elaboruara në këtë koncept dokument nga Kuvendi në Qeveri përmes plotësim ndryshimit të secilit ligj veç e veç. Sipas këtij opsioni, pas hartimit të koncept dokumentit dhe miratimit të tij në Qeveri, grupe punuese do të punonin në plotësimin dhe ndryshimin e secilit ligj i cili e themelon agjencinë përkatëse. Me këtë, duhet të ketë nëntë procese të ndara dhe secili grup punues do të punonte një plotësim ndryshim të ligjit dhe që realisht do të merrte një kohë të gjatë. Secili ligj për plotësim ndryshimin e një ligji

40

duhet të kalojë nëpër procedura të konsultimeve paraprake dhe konsultime publike e pastaj të kalojë procedurat e miratimit në Qeveri dhe Kuvend. Edhe ky opsion parasheh ndryshime legjislative sepse arritja e ndryshimeve (bartjes/transferit nga Kuvendi në Qeveri) duhet të bëhet vetëm përmes ligjit ngase të gjitha agjencitë në këtë koncept janë të themeluara me ligje përkatëse.

1. Agjencia për Menaxhimin e Komplekseve Memoriale (AMKM)

Opsioni 1: Transferimi i AMKM si agjenci ekzekutive në Ministrinë e Kulturës, Rinisë dhe Sportit (MKRS)Ky opsion propozon transferin e AMKM nga Kuvendi si agjenci ekzekutive (ose organ qendror) në MKRS. Me këtë opsion, AMKM do të ndërronte statusin nga agjenci e pavarur e udhëhequr nga drejtori i cili raporton në Kuvend, në agjenci ekzekutive e udhëhequr nga drejtori i përgjithshëm me raportim te Ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sportit. Buxheti që ndahet për AMKM nga Kuvendi si organizatë buxhetore do të bartej për MKRS sipas Ligjit të Buxhetit dhe në përputhje me Ligjin për Menaxhimin e Financave Publike dhe Përgjegjësitë. Nevojat aktuale të buxhetit sipas kategorive ekonomike do të propozoheshin nga drejtori i përgjithshëm i agjencisë brenda Ministrisë dhe pastaj një buxhet i vetëm do të duhet të propozohej për tërë MKRS-në si organizatë buxhetore sipas procedurave të ligjeve në fjalë. Me transferimin e AMKM në MKRS, agjencia mund të bartë emrin e njejtë por që organizimi i brendshëm dhe sistematizimi i vendeve të punës do të duhej të përshtatej sipas organizimit të Ministrisë në përputhje me Ligjin për administratën shtetërore. Në aspektin e uljes së numrit agjencive, opsioni do të ulte numrin e agjencive të pavarura por do të rriste numrin e agjencive ekzekutive në kuadër të ekzekutivit. Në anën tjetër, do të ishte pozitiv fakti që agjencitë me funksione ekzekutive do të funksiononin nën Qeveri dhe jo nën Kuvendin e Kosovës.

Në kuptim të shpenzimeve buxhetore, disa shpenzime që sot i bart AMKM si organizatë buxhetore, për shembull shpenzimet komunale dhe disa në shpenzime të mallrave dhe shërbimeve do të mund të kurseheshin si rezultat i ndarjes së disa shërbimeve të përbashkëta me MKRS. Të 11 punëtorët (10 nëpunës civil dhe drejtori) do të mund të barteshin në agjencinë ekzekutive për menaxhimin e komplekseve memoriale përmes Ligjit të Buxhetit dhe në pajtueshmëri me Ligjin për menaxhimin e financave publike dhe përgjegjësitë. Nëpunësit civil do të duhej të akomodoheshin në departamentin për planifikime, projekte, menaxhim të komplekseve memoriale derisa departamenti për shërbime të përgjithshme do të shuhej si strukturë. Agjencia ekzekutive do të duhet të rregullonte organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës sipas Ligjit për administratën shtetërore, rregullimi i parashikuar për organet qendrore të administratës shtetërore.

Në aspekt të ndryshimeve legjislative, do të duhet të plotësohet/ndryshohet Ligji nr. 04/L-146 për Agjencinë për Menaxhimin e Komplekseve Memoriale në këto pjesë dhe dispozita: neni 3,

41

pikat 1 dhe 2 mbi statusin e agjencisë, neni 6 mbi procedurën e zgjedhjes së drejtorit, neni 7 mbi shkarkimin e drejtorit të agjencisë, neni 10 mbi pagën e drejtorit të agjencisë, neni 11 mbi strukturën organizative të agjencisë dhe neni 13 mbi nxjerrjen e akteve nënligjor. Me këtë ndryshim duhet të ndryshohet dhe plotësohet edhe Rregullorja 02/2011 për përgjegjësitë administrative të Zyrës së Kryeministrit, Shtojca 7 dhe Rregullorja 01/2014 për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në MKRS.

Opsioni 2: Transferimi i AMKM në formë të departamentit në MKRSKy nën-opsion parasheh transferimin e AMKM nga Kuvendi në MKRS por në formën e departamentit. Departamenti që sot është nën AMKM, ai për planifikime, projekte dhe menaxhim të komplekseve memoriale do ta përbënte departamentin e ri në MKRS i cili do të mund të quhej qoftë departament për menaxhim të komplekseve memoriale qoftë nën emrin që ka sot nën AMKM. Departamenti për financa dhe shërbime të përgjithshme do të mbulohej nga departamenti i MKRS për fushën e njëjtë. Drejtori i AMKM do të kishte pozitën e drejtorit të departamentit me koeficient dhe pagë të drejtorit të departamentit. Sa i përket benefiteve në kuptim të përgjithshëm, do të kishim ulje të numrit të agjencive të pavarura dhe racionalizim të saj nën MKRS. Në formë të departamentit, do të kishim një kursim edhe më të madh të buxhetit, dmth përveq kursimeve në kategoritë e mallrave dhe shërbimeve dhe shpenzimeve komunale, do të kishim kursim të buxhetit edhe në paga dhe mëditje. Sipas kësaj, MKRS do të kishte një departament më shumë dhe procesi i ndryshimeve legjislative është i njejtë me atë të përshkruar në opsionin 1.1.

Opsioni 3: Transferi dhe bashkimi i AMKM me Institutin për Mbrojtjen e Monumenteve në MKRSSipas këtij opsioni, AMKM do të transferohej nga Kuvendi në MKRS dhe do të bashkohej në një agjenci të vetme me organin qendror Institutin për Mbrojtjen e Monumenteve. Me transferimin e AMKM, Instituti do të mund të quhej Institut për Mbrojtjen e Monumenteve dhe Komplekseve Memoriale. Sipas këtij opsioni, do të duhej të ndërroj organizimi dhe funksionimi i të dy strukturave dhe të njëtat të organizohen në një agjenci me organizim të brendshëm dhe sistematizim të vendeve të punës sipas Ligjit për administratën shtetërore. Pjesa tjetër vlenë ajo e trajtuar në opsionin 1.1.

2. Këshilli i Kosovës për Trashëgimi Kulturore (KKTK)

Opsioni 1: Transferimi i KKTK si agjenci ekzekutive në MKRSSipas këtij opsioni, KKTK transferohet nga Kuvendi në formën e agjencisë ekzekutive nën MKRS ku departamenti për trashëgimi kulturore do të ushtronte funksionet politikbërëse kurse agjencia ekzekutive për trashëgimi kulturore do të zbatonte politikat dhe legjislacionin në këtë fushë. Në kuptimin e buxhetit, buxheti i ndarë për KKTK sot nga Kuvendi do të mund të bartej nën MKRS dhe pastaj MKRS sipas rregullave të përcaktuara me Ligjin për Buxhetin në

42

pajtueshmëri me Ligjin për menaxhimin e financave publike dhe përgjegjësitë. Pastaj, MKRS si organizatë buxhetore do të mund të ndante buxhet të mjaftueshëm në agjencinë për mbrojtje të trashëgimisë kulturore (varësisht edhe nga propozimi i buxhetit nga drejtori i përgjithshëm). Të punësuarit do të barteshin në agjencinë ekzekutive në MKRS përmes Ligjit të Buxhetit dhe në pajtueshmëri me Ligjin për menaxhimin e financave publike dhe përgjegjësitë. Në aspektin legjislativ, do të plotësohej/ndryshohej Ligji nr. 02/L-88 për trashëgiminë kulturore sipas këtyre pjesëve dhe dispozitave: inventarizimi, dokumentimi dhe mbrojtja e trashëgimisë kulturore (neni 3, pika 3.6), Mbrojtja dhe masat legale (neni 4, pika 4.3. 4.4. 4.8. 4.21. 4.22), Financimi dhe masat fiskale për trashëgiminë kulturore (neni 5, pika 5.2), trashegimia arkeologjike (neni 7, pika 7.7, 7.28 dhe 7.29). Po ashtu, do të duhej edhe në këtë rast të plotësohet dhe ndryshohet edhe Rregullorja 02/2011 për përgjegjësitë administrative të Zyrës së Kryeministrit, Shtojca 7 dhe Rregullorja 01/2014 për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në MKRS.

Opsioni 2. Shkrirja e KKTK-së në departamentin e trashëgimisë kulturore në MKRSSipas këtij opsioni, KKTK do të transferohej nga Kuvendi në MKRS duke u shkrirë në do të departamentin për trashëgimi kulturore. Me këtë opsion, shtatë apo nëntë të punësuarit nëpunës civil do të barteshin në departamentin e trashëgimisë kulturore përmes Ligjit të Buxhetit dhe në pajtueshmëri me Ligjin për menaxhimin e financave publike dhe përgjegjësitë derisa pozitat e të emëruarve (bordi) do të shkurtoheshin. Pjesa tjetër është e njejtë me atë nën 2.1.

3. Agjencia për Ndihmë Juridike Falas (ANJF)

Opsioni 1: Transferimi i ANJF si agjenci ekzekutive në Ministrinë e DrejtësisëSipas këtij opsioni, ANJF do të transferohej nga Kuvendi si agjenci ekzekutive në kuadër të Ministrisë së Drejtësisë, të udhëhiqej nga drejtori i përgjithshëm dhe e organizuar në zyret rajonale siç është sot. Sa i përket bartjes së buxhetit dhe punëtorëve, buxheti dhe punëtorët e ANJF do të barteshin për Ministrinë e Drejtësisë sipas rregullave të Ligjit të Buxhetit dhe në pajtueshmëri me Ligjin për Menaxhimin e Financave Publike dhe Përgjegësitë.

Në aspekt të ndryshimeve legjislative, do të duhej të ndryshohej dhe plotësohej Ligji nr. 04/L-017 për ndihmë juridike falas në nenet dhe pjesët e caktuara: kreu IV, Këshilli për Ndihmë Juridike Falas, neni 11 mbi themelimin dhe përbërjen e këshillit, neni 12 mbi procedurat e propozimit dhe zgjedhjes, neni 13 mbi kompetencat dhe përgjegjësitë e këshillit, neni 14 mbi kushtet për zgjedhjen e anëtarëve të këshillit, neni 15 mbi mandatin e anëtarëve të këshillit, neni 15 mbi përfundimin e ushtrimit të funksionit të anëtarit të këshillit, neni 17 mbi shkarkimin e anëtarit të këshillit, neni 18 mbi pagesën e anëtarit të këshillit, Kreu V – themelimi, përbërja dhe organizimi i agjencisë, neni 19 mbi themelimin dhe statusin e agjencisë, neni 20 mbi drejtorin ekzekutiv, neni 21 mbi zgjedhjen e drejtorit ekzekutiv dhe neni 37 mbi donacionet. Po

43

ashtu, do të duhej të ndryshohej Rregullorja 02/2011 për fushat e përgjegjësisë administrative të Zyrës së Kryeministrit dhe Ministrive, Shtojca 1, Rregullorja nr. 31/2013 për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në Ministrinë e Drejtësisë dhe Rregullorja për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në ANJF.

Opsioni 2: Transferimi i ANJF-së si departament në Ministrinë e DrejtësiëëSipas këtij opsioni, ANJF do të transferohej nga Kuvendi në Ministrinë e Drejtësisë dhe të shndërrohej në departament, përkatësisht departamentin për ndihmë juridike falas. Me këtë, drejtori i ANJF do të duhej të shërbente si drejtor i departamentit dhe nën mbikëqyrje të Sekretarit të Përgjithshëm, të ulej në pozitë për dhjetë koeficient derisa stafi tjetër: personeli mbështetës dhe nëpunësit civil në zyrat rajonale do të mbeteshin njejtë. Edhe në këtë rast, Këshilli nuk do të kishte nevojë të ekzistojë dhe se politikat për ndihmë juridike falas do të hartoheshin në nivel të ministrisë. Buxheti i ndarë për agjenci i propozuar sot nga drejtori i përgjithshëm, do të duhej të propozohej i njejti bazuar në shpenzimet dhe nevojat dhe pastaj ky buxhet do të duhej të ishte në dispozicion për departamentin në kuadër të ministrisë dhe e tërë procedura të zhvillohet sipas Ligjit të Buxhetit dhe në pajtueshmëri të Ligjit për menaxhimin e financave publike dhe përgjegjësitë. Po ashtu, bartja e punëtorëve nga një organizatë buxhetore në tjetrën bëhet përmes Ligjit të Buxhetit dhe në pajtueshëri me Ligjin për menaxhimin e financave publike dhe përgjegjësitë. Pjesa tjetër e procesit është ajo e trajtuar në nën-opsionin 3.1 më lartë.

4. Komisioni i Pavarur për Miniera dhe Minerale (KPMM)

Opsioni 1: Transferimi i KPMM si agjenci ekzekutive në Ministrinë e Zhvillimit Ekonomik (MZHE)Sipas këtij opsioni, KPMM do të transferohej nga Kuvendi si agjenci ekzekutive (organ qendror) në kuadër të MZHE-së. Drejtori i përgjithshëm do të ishte prap drejtori i përgjithshëm i agjencisë, me gradë dhe koeficient të njejtë por nën varësi të drejtpërdrejt të Ministrit të MZHE-së. Bartja e punëtorëve nga një organizatë buxhetore në tjetren (MZHE) do të bëhej i mundur përmes Ligjit të Buxhetit dhe në pajtim me Ligjin për menaxhimin e financave publike dhe përgjegjësitë. Në këtë mënyrë, funksioni i hartimit të politikave (departamenti i minierave) dhe funksioni i zbatimit të politikave do të ishin nën një ombrellë. Bordi prej pesë anëtarëve nuk do të ekzistonte më ngase agjencia ekzekutive do të drejtohej nga drejtori nën varësi dhe mbikëqyrje të Ministrit sipas organizimit të paraparë me Ligjin për administratën shtetërore. Sa i përket buxhetit, po ashtu buxheti i ndarë deri tani për KPMM do të duhej të ndahej tani e tutje për MZHE, duke respektuar Ligji për menaxhimin e financave publike dhe përgjegjësitë. Në vitin kur ndodhë transferimi i KPMM, buxheti do të mund të bartet në MZHE sipas rregullave të përcaktuara me Ligjin e Buxhetit dhe në pajtueshmëri me Ligjin për menaxhimin e financave publike dhe përgjegjësitë. Në aspektin e ndryshimeve legjislative, do të duhej të ndryshohej dhe plotësohej Ligji nr. 03/L-163 për minierat dhe mineralet, përkatësisht Pjesa X mbi KPMM, Kreu 1

44

mbi themelimin, funksionimin dhe organizimin e KPMM, neni 56 mbi kompetencat dhe përgjegjësitë e KPMM, neni 58 mbi raportimin dhe Kreu II mbi Bordin e KPMM. Po ashtu, do të duhej të Rregullorja 02/2011 për fushat e përgjegjësisë administrative të Zyrës së Kryeministrit dhe Ministrive, Shtojca 18 dhe Rregullorja nr. 40/2013 për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në MZHE.

Opsioni 2: Bashkimi i KPMM-së dhe Shërbimit Gjeologjik të Kosovës (SHGJK) nën MZHESipas këtij nën-opsioni, KPMM do të transferohej nga Kuvendi në Qeveri dhe do të bashkohej me Shërbimin Gjeologjik të Kosovës (SHGJK) i cili është organ qendror në kuadër të MZHE. SHGJK është i themeluar me ligj të veçantë, ka tri drejtori dhe shtatë sektore brenda tyre përfshirë edhe Muzeun Shtetëror të Kristaleve Trepça. Të punësuar në SHGJK janë 22 nëpunës civil përfshirë edhe drejtorin e përgjithshëm i cili raporton drejtpërdrejt te ministri i MZHE-së. Ky opsion rekomandon transferimin e KPMM në MZHE dhe bashkimin e KPMM dhe SHGJK nën një agjenci të vetme nën ombrellën e Ministrisë. Me këtë do të krijohej një agjenci e vetme në fushën e minierave dhe gjeologjisë dhe konform këtyre fushave mund të bëhet edhe ndarja e funksioneve në mes të departamenteve për hartim të politikave dhe agjencisë ekzekutive për zbatim të tyre. Buxheti i ndarë për KPMM si organizatë buxhetore do të ndahej për MZHE sipas rregullave të parapara me Ligjin e Buxhetit dhe në pajtueshmëri me Ligjin për menaxhimin e financave publike dhe përgjegjësitë derisa organizimi i brendshëm dhe sistematizimi i vendeve të punës në strukturën e përbashkët do të duhej të bëhej sipas Ligjit për administratën shtetërore. Po ashtu, bartja e punëtorëve do të bëhej e mundur përmes ligjeve përkatëse të përmendura më lartë. Përveq ndryshimeve legjislative të parapra në nën-opsionin 4.1., do të duhej të ndryshohet dhe plotësohet edhe Ligji nr. 06/L-039 për Shërbimin Gjeologjik të Kosovës.

5. Akademia e Drejtësisë (AD)

Opsioni 1: Transferimi i AD-së si agjenci ekzekutive në Ministrinë e DrejtësisëSipas këtij opsioni, AD do të transferohej nga Kuvendi në Ministrinë e Drejtësisë me të gjitha funksionet që ka (në këtë përbërje vetëm në mungesë të këshillit drejtues si agjenci ekzekutive) në Ministrinë e Drejtësisë. Nën organizimin e ri, akademia do të udhëhiqej nga drejtori i përgjithshëm i zgjedhur sipas Ligjit për shërbimin civil për pozitat e nivelit të lartë drejtues. Këshilli programor po ashtu do të vazhdonte funksionimin vetëm se në këtë rast nuk do të emërohej dhe shkarkohej nga Këshilli Drejtues por nga Ministri i Drejtësisë. KGJK dhe KPK do të ishin institucionet vendimtare të cilat në bashkëpunim me Ministrin e Drejtësisë do të zgjedhnin Këshillin programor. Departamenti për financa dhe shërbime të përgjithshme do të fuzionohej me departamentet përkatëse në Ministrinë e Drejtësisë. Sipas këtij opsioni, nuk bëhet fjalë për shkurtim të vendeve të punës pasi anëtarët e këshillit drejtues kanë punë tjetër primare derisa të punësuarit në departamentin e financave do të kalonin në funksionet e njëjta në departamentet simotra të Ministrisë së Drejtësisë. Sa i përket buxhetit, buxheti i ndarë për

45

akademinë do të duhej të ndahej për Ministrinë e Drejtësisë dhe kjo e fundit të alokoj te njëjtin buxhet për Akademinë e Drejtësisë, bazuar në propozimin e drejtorit të përgjithshëm të akademisë sipas Ligjit për menaxhimin e financave publike dhe përgjegjësitë. Në vitin kur bëhet transferi, buxheti i AD-së dhe punëtorët duhet të barten në MD sipas rregullave të përcaktuara me Ligjin e Buxhetit dhe në pajtueshmëri me Ligjin për menaxhimin e financave publike dhe përgjegjësitë. Sa i përket legjislacionit, me këtë opsion do të duhej të ndryshon Ligji 05/L-095 për Akademinë e Drejtësisë, Rregullorja 02/2011 për fushat e përgjegjësisë administrative të Zyrës së Kryeministrit dhe Ministrive, Shtojca 1 dhe Rregullorja për nr. 31/2013 mbi organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në Ministri të Drejtësisë.

Opsioni 2: Sistemimi i AD-së në Këshillin Gjyqësor të Kosovës (KGJK)Sipas këtij opsioni, Akademia e Drejtësië do të sistemohej në Këshillin Gjyqësor të Kosovës në formën e një instituti për trajnime. Buxheti i ndarë për Akademinë e Drejtësisë do të ndahej për Këshillin Gjyqësor të Kosovës dhe pastaj buxheti për Institutin do të duhej të propozohej nga Drejtori brenda Ministrisë dhe procedura të zhvillohet sipas Ligjit të Buxhetit dhe në pajtueshmëri me Ligjin për menaxhimin e financave publike dhe përgjegjësitë. E njëjta rregull vlenë edhe sa i përket bartjes së punëtorëve nga AD në KGJK dhe buxhetit. Me këtë ndryshim, në aspektin legjislativ do të duhej të ndryshohet dhe plotësohët Ligji 05/L-095 për Akademinë e Drejtësisë dhe Ligji nr. 03/L-223 për Këshillin Gjyqësor të Kosovës.

6. Agjencia për Krahasim dhe Verifim të Pronës (AKVP)

Opsioni 1: Transferimi i AKVP si agjenci ekzekutive në Ministrinë e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor (MMPH)Sipas këtij opsioni, AKVP do të transferohej nga Kuvendi si agjenci ekzekutive në MMPH e barabartë më Agjencinë për Mbrojtjen e Mjedisit dhe Agjencinë Kadastrale të Kosovës në MMPH. Agjencia do të duhej të përshtatej sipas rregullave të përcaktuara me Ligjin për administratën shtetërore dhe po ashtu sistematizimi i vendeve të punës do të zhvillohej sipas procedurave të Ligjit për shërbimit civil dhe Rregullores për Klasifikimin e Vendeve të Punës në Shërbimin Civil. Kjo nënkupton që pozitat, koeficientët dhe gradat do të duhej të përcaktoheshin sipas rregullave të aplikueshme për agjencitë tjera ekzekutive në kuadër të ministrive. Buxheti i AKVP do të duhej të propozohej nga Drejtori i përgjithshëm sipas Ligjit të Buxhetit dhe Ligjit për menaxhimin e financave publike dhe përgjegjësitë. Në vitin e transferimit, buxheti dhe punëtorët do të mund të barteshin sipas rregullave të Ligjit të Buxhetit dhe Ligjit për menaxhimin e financave publike dhe përgjegjësitë. Në aspektin e punëtorëve, fillimisht nëpunësit civil apo të punësuarit në AKVP do të transferoheshin në agjencinë ekzekutive për krahasim dhe verifikm të pronës dhe brenda një periudhë të caktuar do të duhej të sistemoheshin sipas kritereve të përcaktuara më lartë. Në aspektin legjislativ, do të duhej të ndryshohej dhe plotësohej Ligji nr. 05/L-010 për Agjencinë për Krahasim dhe Verifikim të Pronës, Rregullorja 02/2011 për fushat e përgjegjësisë administrative të Zyrës së

46

Kryeministrit dhe Ministrive, Shtojca 13 dhe Rregullorja nr. 05/2017 për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në MMPH.

7. Agjencia Kosovare Privatizimit (AKP)

Opsioni 1: Transferimi i AKP-së si agjenci ekzekutive në Ministrinë e Zhvillimit EkonomikSipas këtij opsioni, AKP do të transferohej nga Kuvendi në Qeveri në formën e agjencisë ekzekutive në MZHE dhe do të drejtohej dhe organizohej sipas Ligjit për administratën shtetërore, pjesa për organet qendrore të administratës shterërore. Bordi nuk do të mund të transferohej dhe të menaxhoj AKP-në sepse agjencia do të udhëhiqej nga drejtori i përgjithshëm e përbërë nga drejtori dhe sektore si forma standarde të organizimit të agjencive në kuadër të Ministrive. Buxheti për AKP-në do të ndahej për MZHE-në sipas propozimit të drejtorit të përgjithshëm të agjencisë në përputhje me Ligjin e Buxhetit dhe Ligjin për menaxhimin e financave publike dhe përgjegjësitë. Në vitin kur transferohet, buxheti dhe punëtorët do të barteshin nga AKP në MZHE sipas rregullave të përcaktuara me Ligjin e Buxhetit në pajtueshmëri me Ligjin për menaxhimin e financave publike dhe përgjegjësitë. Marrëdhënia e punës së stafit për 225 punëtorët që janë nëpunës civil do të vazhdonte të rregullohej me këtë ligj dhe po ashtu edhe aspektet tjera do të duhej të rregulloheshin njejtë me rregullimin në agjencitë tjera në kuadër të Qeverisë. Sa i përket ndryshimeve legjislative, do të duhej të plotësohej dhe ndryshohej Ligji nr. 03/L-034 për AKP-në dhe të gjitha ligjet që kanë ndryshuar dhe plotësuar këtë ligj, Rregullorën 02/2011 për fushat e përgjegjësisë administrative të Zyrës së Kryeministrit dhe Ministrive, Shtojca 18 dhe Rregullorja nr. 40/2013 për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në MZHE.

8. Autoriteti i Aviacionit Civil (AAC)

Opsioni 1: Transferimi i AAC-së si agjenci ekzekutive në Ministrinë e InfrastrukturësSipas këtij opsioni, AAC do të transferohej nga Kuvendi në formën e agjencisë ekzekutive në Ministrinë e Infrastrukturës. Në këtë rast, AAC do të udhëhiqej njejtë nga Drejtori i Përgjithshëm vetëm se nën mbikëqyrjen e Ministrit dhe jo bordit. Bordi do të shuhej në këtë rast. Organizimi i brendshëm, nivelet e organizimit dhe pozitat do të organizoheshin sipas Ligjit për administratën shtetërore dhe Rregullorës për klasifikimin e vendeve të punës në shërbimin civil. Departamenti i aviacionit civil në kuadër të minsitrisë do të ushtronte funksionin e hartimit të politikave që ka sot dhe agjencia e aviacionit civil do të zbatonte ato politika dhe që të dy strukturat do të funksiononin nën një ombrellë, Ministrinë e Infrastrukurës. Në aspektin buxhetor, buxheti i ndarë për AAC si organizatë buxhetore do të ndahej për Ministrinë e Infrastrukturës dhe i njëjti do të alokohej për AAC nga Ministria. Në vitin e transferimit të AAC në Ministri, buxheti dhe punëtorët do të barteshin sipas rregullave të Ligjit për Buxhetin dhe në pajtueshmëri me Ligjin për menaxhimin e financave publike dhe përgjegjësitë. Në aspektin e legjislacionit, do të duhej të ndryshohej Ligji për aviacionin civil dhe Rregullorja për organizimin

47

e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në Ministri të Infrastrukturës. Në aspektin e ndryshimeve legjislative, do të duhej të ndryshohej dhe plotësohej Ligji nr. 03/L-051 për aviacionin civil, Rregullorja 02/2011 për fushat e përgjegjësisë administrative të Zyrës së Kryeministrit dhe Ministrive, Shtojca 17 dhe Rregullorja nr. 06/2015 për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në Ministri të Infrastrukturës.

9. Operatori i sistemit, transmisionit dhe tregut (KOSTT)Në Kapitullin 1 mbi indentifikimin e problemit janë paraqitur funksionet, organizimi dhe raportimi i KOSTT.

9.1. Opsioni 1: Kthimi i vijave të llogaridhënies së KOSTT-it në Qeveri, përkatësisht MZHE

Sipas këtij opsioni, KOSTT vazhdon të jetë e organizuar si shoqëri aksionare dhe funksionon sipas Ligjit për ndërmarrjet publike vetëm se vijat e llogaridhënies së KOSTT kthehen në Qeveri, përkatësisht në Njësinë për Monitorimin e Ndërmarrjeve Publike në MZHE. Në aspektin e ndryshimeve legjislative, do të duhej të ndryshohet dhe plotësohet Ligji nr. 05/L-085 në pjesët që përcakton ushtrimin e të drejtave të aksionarit dhe raportimin në Kuvendin e Kosovës.

48

10. Identifikimi dhe vlerësimi i ndikimeve të ardhshmeNjë politikë e caktuar mund të ketë ndikime të ndryshme dhe vlerësimi i tyre është i rëndësishëm pasi ajo politikë do të shkaktojë pas miratimit dhe kur të fillojë të prodhojë efektet në teren. Në udhëzues për hartimin e koncept dokumenteve janë paraparë një numër i mundshëm i ndikimeve të cilat mund të përfshihen në pesë kategori si:

1) Ekonomike: ndikimet në biznes, vendet e punës, rritjen ekonomike, investimet e huaja direkte;

2) Shoqërore: ndikimet në arsim, pozitën shoqërore të nën-grupeve brenda shoqërisë, pensionet;

3) Mjedisore: ndikimet mbi cilësinë e ajrit, ndotja, mbeturinat, cilësia e ujit;4) Ndër-sektoriale: ndikimet në barazi gjinore, të drejtat e qytetarëve;5) Buxhetore: ndikimet mbi të ardhurat dhe shpenzimet nga buxheti i Kosovës;

Në aspektin e ndikimeve të politikës të propozuar me këtë koncept dokument, shumica e ndikimeve të përmendura më lartë nuk aplikohen. Megjithatë, janë disa elementë që ja vlenë të konsiderohen në aspektin e 1) ndikimeve ekonomike me fokus në vendet e punës, 2) ndikimet shoqërore me fokus në nivelet e pagesës dhe meqë lidhet me vetë faktin e ekzistimit të ndikimit ekonomik në vende të punës dhe 3) ndikimet buxhetore me fokus në shpenzimet, përkatësisht uljen e shpenzimeve. Pjesa në vazhdim trajton këto tri kategori të ndikimeve në elemente të caktuara për aq sa kanë ndikime të tilla nën-opsionet e trajtuara në opsionin dy. Opsioni i parë ishte ai i ruajtjes së status quos dhe këtu nuk ka cka të trajtohet, opsioni dy është opsioni i cili do të prodhojë ndryshime sipas nën-opsioneve derisa kjo politikë nuk ka një opsion të tretë dhe arsya për këtë është cekur në pjesën e definimit të opsioneve.

10.1. Ndikimet ekonomike: fokus në vendet e punësTabela në vijim paraqet secilat nën-opsione të trajtuara për nëntë agjencitë/strukturat në kuadër të opsionit sa i përket ndikimeve të tyre në vendet e punës, në kuptim të shkurtimit apo rritjes së numrit të vendeve të punës.

Tabela 14: Opsionet me ndikim në vende të punës

Opsionet të cilat kanë ndikim në vende të punës

Ndikimi

Agjencia për Menaxhimin e Komplekseve Memoriale (AMKM)Opsioni 3(transferimi dhe bashkimi i AMKM me Institutin për Mbrojtjen e Monumenteve

Shkurtim i pozitës së drejtorit të agjencisë

49

Kulturore)Këshilli i Kosovës për Trashëgimi Kulturore (KKTK)Opsioni 1(transferimi i KKTK si agjenci ekzekutive në MKRS)

Shkurtim i shtatë pozitave si anëtarë të bordit të KKTK

KKTKOpsioni 2(shkrirja e KKTK në departamentin e trashëgimisë kulturore në MKRS)

Shkurtim i shtatë pozitave si anëtarë të bordit dhe pozitës së Udhëheqësit të Sekretariatit

Komisioni i Pavarur për Miniera dhe Minerale (KPMM)Opsioni 1(transferimi i KPMM si agjenci ekzekutive në MZHE)

Shkurtim i pesë pozitave si anëtar të bordit të KPMM

KPMMOpsioni 2(transferimi dhe bashkimi i KPMM dhe ShGJK-së në një agjenci të vetme)

Shkurtim i pesë pozitave si anëtar të bordit dhe pozitës së drejtorit të përgjithshëm

Agjencia për Krahasim dhe Verifikim të Pronës (AKVP)Opsioni 1(transferimi i AKVP si agjenci ekzekutive në MMPH)

Shkurtim i pesë pozitave si anëtar të bordit mbikëqyrës

Agjencia Kosovare e Pronës (AKP)Opsioni 1(transferimi i AKP si agjenci ekzekutive në MZHE)

Shkurtim i tetë pozitave si anëtarë të bordit, dhe dy pozita: drejtorit menaxhues dhe zëvendësdrejtorit menaxhues

10.2. Ndikimet shoqërore: fokus në nivelin e pagaveEdhe në këtë rast tabela në vijim paraqet nën-opsionet dhe ndikimet shoqërore, me fokus ndikimi në nivelin e pagesës. Pjesa e ndikimit ekonomit me fokus në vendet e punës nuk përsëritet në tabelë edhe pse ndikimi shoqëror është i lidhur me ndikimin ekonomik në kuptimin që nëse ka ndikim ekonomik (me fokus në vende të punës në këtë rast), atëherë patjetër ka edhe ndikim shoqëror.

Tabela 15: Opsionet me ndikim në nivelin e pagës

Nën-opsionet të cilat kanë ndikime në nivelin e pagesës

Ndikimi

Agjencia për Menaxhimin e Komplekseve Memoriale (AMKM)

Ka ndikim në ulje të pagesës për drejtorin në vlerë për dhjetë koeficient që ka ndikim në

50

Opsioni 2(transferimi i AMKM në formë të departamentit në MKRS)

përgjysmim të të ardhurave mujore

Agjencia për Ndihmë Juridike Falas (ANJF)Opsioni 2(transferimi i ANJF në formë të departamentit në MD)

Ka ndikim në ulje të pagesës për drejtorin për dhjetë koeficient që ka ndikim në përgjysmim të të ardhurave mujore

Komisioni i Pavarur për Miniera dhe Minerale (KPMM)Opsioni 1(transferimi i KPMM si agjenci ekzekutive në MZHE);Opsioni 2(bashkimi i KPMM me SHGJK në MZHE)

Ndikim në nivel të pagesës mujore të punëtorëve pasi pagesa e tyre nuk është e njëjtë me nëpunësit civilë në Qeveri

Akademia e Drejtësisë (AD)Opsioni 1(transferimi i Akademisë së Drejtësisë në MD)

Ndikim në kompensimet për mbledhje që kanë anëtarët dhe kryetari i këshillit drejtues

ADOpsioni 2(sistemimi i Akademisë së Drejtësisë në MD)

Ndikim varësisht se si do të sistemohej akademia në KGJK

Agjencia për Krahasim dhe Verifikim të Pronës (AKVP)Opsioni 1(transferimi i AKVP si agjenci ekzekutive në MMPH)

Ndikim në nivel të pagesës mujore pasi të punësuarit kanë pagesa më të larta se sa të punësuarit në Qeveri

Agjencia Kosovare e Pronës (AKP)Opsioni 1(transferimi i AKP si agjenci ekzekutive në MZHE)


Autoriteti i Aviacionit Civil (AAC)Opsioni 1(transferimi i AAC si agjenci ekzekutive në MI


10.3. Ndikimet buxhetoreBuxheti që ndahet për një organizatë buxhetore dhe që organizata buxhetore janë të gjitha agjencitë në këtë koncept dokument me përjashtim të ndërmarrjes publike KOSTT, ndahet në katër kategori ekonomike: paga dhe mëditje, shpenzime komunale, mallra dhe shërbime dhe shpenzime kapitale. Sa i përket agjencive të trajtuara në këtë dokument, ndikimet bien në dy kategori: paga dhe mëditje dhe mallra dhe shërbime. Tabela në vijim tregon ndikimet në këto dy kategori sipas nën-opsioneve.

51

Tabela 16: Opsionet me ndikime buxhetore

Nën-opsionet që kanë ndikim buxhetor të dy kategoritë ekonomike

Kategoria e mallrave dhe shërbimeve

Kategoria e shpenzimeve komunale

3.1. Agjencia për Menaxhimin e Kompleksve MemorialeOpsioni 1(transferimi i AMKM si agjenci ekzekutive në MKRS)

Ulje e shpenzimeve pasi shpenzimet që sot bart departamenti për financa dhe shërbime të përgjithshme do të mbuloheshin nga departamenti i njejtë në MKRS

Do të kishte efekt në shpenzime komunale nëse AMKM do të bartej në ndërtesën e MKRS

Opsioni 2(transferimi i AMKM në formë të departamentit në MKRS)

Ulje e shpenzimeve pasi shpenzimet që sot bart departamenti për financa dhe shërbime të përgjithshme do të mbuloheshin nga departamenti i njejtë në MKRS

Do të kishte efekt në shpenzime komunale nëse AMKM do të bartej në ndërtesën e MKRS

Opsioni 3(transferimi dhe bashkimi i AMKM me Institutin për Mbrojtjen e Monumenteve Kulturore)

Ulje komplet e shpenzimeve në këtë kategori pasi këto do të mbuloheshin nga buxheti i ndarë për Institutin për mallra dhe shërbime.

Ulje komplet e shpenzimeve në këtë kategori nëse AMKM do të funksiononte në të njejtat zyre më Institutin.

3.2. Këshilli i Kosovës për Trashëgimi KulturoreOpsioni 1(transferimi i KKTK si agjenci ekzekutive në MKRS)

Potencialisht ulje e shpenzimeve pasi disa shpenzime do të mund të mbuloheshin nga departamenti i administratës në MKRS.

Shpenzimet komunale do të eliminoheshin komplet pasi KKTK do të akomodohej në MKRS dhe realisht nuk do të kishte nevojë për buxhet në këtë kategori.

Opsioni 2(shkrirja e KKTK në departamentin e trashëgimisë kulturore në MKRS)

Eliminim i shpenzimeve në këtë kategori

Eliminim i shpenzimeve në këtë kategori

3.3 Agjencia për Ndihmë Juridike FalasOpsioni 2(transferimi i ANJF-së

Ulje e shpenzimeve në këtë kategori pasi ANJF do të ishte departament dhe më pak shpenzime pasi të njëjtat do të

Ulje në shpenzimeve në këtë kategori sa i përket shpenzimeve që bart agjencia pa llogaritur zyret rajonale për ndihmë juridike falas.

52

si departament në MD)

mbuloheshin nga MD.

3.5. Akademia e DrejtësisëOpsioni 1(transferimi i Akademisë së Drejtësisë në MD)

Ulje të shpenzimeve në këtë kategori për aq sa këto shpenzime janë shkaktuar nga këshilli i drejtues i cili pas transferimit të akademisë nuk do të ekzistontë më.

Nuk ka

Opsioni 2(sistemimi i Akademisë së Drejtësisë në KGJK)

Ulje e shpenzimeve varësisht nga modalitetet e sistemit në KGJK

Ulje e shpenzimeve varësisht nga modalitetet e sistemimit në KGJK

53

11. Komunikimi dhe konsultimiPër mënyrën e konsultimit publik, koncept dokumenti ndjekë procedurat e përcaktuara me Rregullorën për Standardet Minimale për Konsultime Publike37. Sidoqoftë, koncept dokumenti së pari do të kalojë përmes një konsultimi paraprak të përcaktuar me Rregullorën e Punës së Qeverisë së Kosovës38. Sipas së njëjtit dokument, konsultimi paraprak me të gjitha organet publike të përcaktuara për konsultim publik do të zgjatë jo më pak se 15 ditë pune për të pranuar komentet me shkrim. Pas fazës së konsultimit paraprak do të hapet faza e konsultimeve publike e cila po ashtu do të përfshijë jo më pak se 15 ditë punë. Gjatë fazës së konsultimeve publike, dokumenti do të:

1. Postohet në platformën për konsultime publike nga ku do të informohen të gjithë të abonuarit në platformë si organizata të shoqërisë civile dhe qytetarë;

2. Dërgohet në platformën CiviKos në mënyrë që platforma të mund t’a shpërndajë koncept dokumentin tek OJQ-të e regjistruara në platformë (rreth 180);

3. Dërgohet tek një numër i akterëve të cilët janë të indentifuar si palë me interes në këtë koncept dokument;

4. Publikohet në uebfaqe të Ministrisë së Administratës Publike në seksionin e dokumenteve për konsultime publike;

Të gjitha këto forma do të përbajnë koncept dokumentin me specifikat tjera si përcaktimi i zyrtarit përgjegjës, email adresa ku mund të dërgohen komentet, koha e fillimit dhe mbarimit të konsultimit dhe nëse vlerësohet se ka nevojë të zgjatet njëri prej afateve (të konsultimit praprak apo publik), do të zgjatet afati deri në marrjen e komenteve me shkrim nga të gjithë akterët e interesuar. Komentet e pranuara gjatë fazës së konsultimit publik do të shqyrtohen nga zyrtari përgjegjës për koncept dokumentin, do t’i inkorporojë në koncept dokument dhe do të publikojë konceptin e përditësuar së bashku me raportin përfundimtar të konsultimit me publikun.

37 Rregullore Nr. 05/2016 për Standardet Minimale për Konsultime Publike: https://bit.ly/2IQHRTV 38 Rregullore Nr. 09/2011 e Punës së Qeverisë së Republikës së Kosovës, Neni 7: https://bit.ly/1UFcGup

54

https://bit.ly/1UFcGup

https://bit.ly/2IQHRTV

12. Përzgjedhja dhe prezantimi i opsionit më të mirë: krahasimi i opsioneve dhe nën-opsioneve

Opsioni i parë apo ruajtja e status quos nuk ofron ndonjë zgjidhje në adresimin e problemit të trajtuar në këtë koncept dokument, funksionimin dhe raportimin nën Kuvend të agjencive ekzekutive. Opsioni i dytë është opsioni i bartjes/transferit të nëntë agjencive nga Kuvendi në Qeveri dhe kjo përmes një ligji të vetëm për plotësimin dhe ndryshimin e nëntë ligjeve përkatëse të agjencive të trajtuara në këtë koncept. Pas miratimit të koncept dokumentit, mund të nisë hartimi i ligjit për këtë qëllim dhe synohet deri në fund të 2018 të ketë edhe miratim të ligjit në Kuvend. Opsioni i tretë, ai i plotësimit të ligjeve një nga një për plotësimin e nëntë ligjeve përkatëse, kërkon kohë të gjatë, ka rrezikun mos miratimit të ligjeve të caktura qoftë nga Qeveria apo Kuvendi, mund të ketë zgjedhje të reja gjatë procesit dhe kështu procesi të vonohet edhe më tej. Ky opsion nuk është i përshtatshëm as për arritjen e objektivave të përcaktuara me Kontratën për Mbështetje Buxhetore të Sektorit (SBS) e cila parasheh që deri në dhjetor 2018 duhet të mundësohet me ligj transferimi i nëntë agjencive nga Kuvendi në Qeveri.

Opsioni (zgjedhja) më i mirë: Opsioni dy (2) i cili nënkupton hartimin e një ligji me anë të të cilit do të mundësohej tranferimi i tillë.

1. Agjencia për Menaxhimin e Komplekseve Memoriale

1.1. Transferimi i AMKM si agjenci ekzekutive në MKRSNën-opsioni 1.1. propozon që agjencia të transforohet nën MKRS me statusin e agjencisë ekzekutive. Meqenëse agjencia është me 11 punëtor gjithsej, ajo nuk do të mund të kishte të organizuara brenda vetes financat dhe shërbimet e përgjithshme por këto do të duhej të ofroheshin nga MKRS. Megjithatë, të 11 të punësuarit do të mund të akomodohëshin në agjencinë ekzekutive në MKRS. Shpenzimet për mallra dhe shërbime do të uleshin për shkak se njëri departament i AMKM do të zëvendësohej me departamentin e njëjtë në MKRS dhe nëse AMKM do të transferohej edhe në objektin e MKRS, atëherë do të eliminoheshin shpenzimet edhe në kategorinë e shpenzimeve komunale. Kjo do të thotë që me këtë nën-opsion, do të kishim një agjenci ekzekutive më pak që raporton në Kuvend, një racionalizim të agjencisë sipas funksioneve nën MKRS të organizuara sipas Ligjit për administratën shtetërore dhe një ulje të shpenzimeve në dy kategori. Buxheti për shpenzime kapitale i dedikuar për investime dhe mirëmbajtje të komplekseve memoriale do të bartej nën agjencinë përkatëse ekzekutive.

1.2. Transferimi i AMKM në formë të departamentit në MKRS

Nën-opsioni 1.2. nënkupton heqjen e statusit të agjencisë së AMKM-së dhe realisht transformimin e saj në formën e një departamenti në MKRS, departamenti për menaxhimin e komplekseve memoriale. Në këtë formë, departamenti funksional në AMKM do të formonte

55

departamentin për menaxhim të komplekseve memoriale në MKRS dhe drejtori i AMKM sot do të mund potencialisht të shërbente si drejtor i departamentit. Të punësuarit do të mund të barteshin si punëstorë në këtë departamentt. Ky opsion ka ndikim në pagën mujore të drejtorit në vlerën prej 10 koeficientëve më pak. Departamenti tjetër do të shuhej ngase do të mbulohej nga departamenti i njëjtë në MKRS dhe po ashtu ky opsion do të kishte ndikimin e njejtë në dy kategoritë e shpenzimeve të përmendura më lartë. Në kuptimin e numrit të agjencive, ky nën-opsion është më pozitiv nga si në 1.1. ngase agjencia do të racionalizohej në departament dhe nuk do të kishim një agjenci ekzekutive për këtë qëllim në MKRS. Kursimet e buxhetit janë edhe më të mëdha, kursim të plotë në dy kategoritë: të shpenzimeve komunale dhe mallra dhe shërbime dhe një ulje të shpenzimeve në paga dhe mëditje. Buxheti për shpenzime kapitale i dedikuar për investime dhe mirëmbajtje të komplekseve memoriale do të bartej në vitin kur ndodhë transferi i AMKM-së në agjenci ekzekutive me Ligjin e Buxhetit dhe në pajtueshmëri me Ligjin për menaxhimin e financave publike dhe përgjegjësitë.

1.3. Transferimi dhe bashkimi i AMKM me Institutin për Mbrojtjen e Monumenteve në MKRS

Nën-opsioni 1.3. propozon transferimin e AMKM në MKRS por po ashtu propozon një bashkim/fuzionim me Institutin për Mbrojtjen e Monumenteve i cili është organ qendror, përkatësisht institucion i trashëgimisë kulturore. Me këtë opsion i bije që AMKM të i bashkohet një organi qendror në kuadër të MKRS dhe që në politika dhe aktivitete janë të përafërt: instituti për mbrojtjen e monumenteve me agjencinë për menaxhimin e komplekseve memoriale dhe në këtë mënyrë të krijonin një strukturë (organ qendror) në MKRS me funksionin për menaxhimin dhe mbrojtjen e monumenteve kulturore dhe komplekseve memoriale. Nën këtë opsion, i bije që pozita e drejtorit të AMKM të shkurtohet dhe po ashtu departamenti për shërbime të përgjithshme mos të funksionojë pasi të njëjtat prap do të mbuloheshin nga MKRS. Shpenzimet në kategorinë e mallrave dhe shërbimeve do të uleshin si rezultat i mbulimit të tyre nga MKRS dhe të eliminoheshin në tërë shpenzimet komunale ngase të njëjtat po ashtu do të mbuloheshin nga MKRS. Po ashtu, ulje të shpenzimeve në paga dhe mëditje. Në aspekt të numrit të agjencive, do të kishim një agjenci ekzekutive më pak nën Kuvendin e Kosovës dhe ajo nuk do të zëvendësohej nga një agjenci ekzekutive në MKRS. Përkundrazi, do të kishim një racionalizim të funksioneve dhe organizimit të strukturave me funksione të përafërta. Buxheti për shpenzime kapitale i dedikuar për investime dhe mirëmbajtje të komplekseve memoriale do të bartej nën agjencinë përkatëse ekzekutive sipas Ligjit të Buxhetit dhe në pajtueshmëri me Ligjin për menaxhimin e financave publike dhe përgjegjësitë.

56

1.4. Nën-opsioni i preferuar: 1.3. Transferimi i AMKM në MKRS dhe bashkimi me Institutin për Mbrojtjen e Monumenteve

Ky nën-opsion është i preferuar ngase është më në përputhje me qëllimin të cilin synon të arrijë transferimi i agjencive nga Kuvendi në Qeveri. Sipas këtij nën-opsioni, ka ulje të numrit të agjencive të pavarura në Kuvend, mos zëvendësim të saj me një agjenci ekzekutive në kuadër të Qeverisë dhe racionalizim i funksioneve në mes të dy strukturave, në këtë rast AMKM dhe Institutit për Mbrojtjen e Monumenteve. Bashkimi i këtyre dy strukturave ka anën pozitive edhe në fuqizimin e institucionit ngase të punësuarit e dy strukturave do të përbënin një strukturë dhe do të punonin në arritjen e objektivave përkatëse.

2. Keshilli i Kosovës për Trashëgimi Kulturore (KKTK)

2.1. Transferimi i KKTK si agjenci ekzekutive në MKRSOpsioni 2.1. propozon transferimin e KKTK në formën e agjencisë ekzekutive nga Kuvendi në MKRS, dmth pjesa e stafit (rreth shtatë nëpunësve civil) derisa pjesa e bordit me shtatë anëtar do të duhej të shuhej. Në këtë format, MKRS do të kishte një agjenci për trashëgimi kulturore dhe në anën tjetër departamentin për trashëgimi kulturore. E para do të zbatonte politikat në trashëgiminë kultorore kurse e dyta do të hartonte politikat në Kosovë për trashëgimi kulturore. Përparësi është në këtë nën-opsion vendosja e rregullit departament me hartim të politikave dhe agjenci për zbatim të politikave në një fushë të caktuar. Nëse KKTK, do të mund të akomodohej në objektin e MKRS atëherë do të kishte një ulje të shpenzimeve buxhetore: ulje e shpenzimeve ne mallra dhe shërbime dhe eliminim i shpenzimeve komunale. Po ashtu, do të kishte ulje të shpenzimeve në kategorinë për paga dhe mëditje ngase do të kursehej buxheti i pagave për shtatë anëtarët e bordit.

2.2. Shkrirja e KKTK-së në departamentin e trashëgimisë kulturore në MKRSNën opsioni 2.2. propozon një transferim të KKTK në MKRS dhe shkrirje në departamentin për trashëgimi kulturore. Sipas këtij opsioni, nuk do të kishte bord as drejtor të përgjithshëm dhe vetëm stafi në KKTK sot do të transferohej në vende të punës në departamentin për trashëgimi kulturore. Me këtë do të forcohej departamenti përkatës por dhe në një vend (strukturë) do të hartoheshin dhe zbatoheshin politikat për dallim nga kombinimi departament – agjenci ku e para bënë politikat e dyta zbaton politikat. Në këtë nën-opsion do të kishte eliminim të shpenzimeve në mallra dhe shërbime, shpenzime komunale, ulje të shpenzimeve në paga dhe rritje të buxhetit për shpenzime kapitale si departament për trashëgimi kulturore.

2.3. Nën-opsioni i preferuar: 2.2. Shkrirja e KKTK në departamentin për trashëgimi kulturore në MKRS

Ky nën-opsion është i preferuar për shkak se mundëson unifikimin e strukturave të cilat janë përgjegjëse për aspekte të ndryshme të trashëgimisë kultutore në Kosovë. Funksimi ndaras i një agjencie për trashëgimi kultutore dhe departamenti për trashëgimi kultutore nën MKRS do të

57

ishte jo funksional për shkak se nuk kemi të bëjmë me një ndarje të hartimit të politikave në njërën anë dhe zbatimit të politikave në anën tjetër. Këshilli nuk zbaton politika edhe nëse departamenti është politikbërës në fushën e trashëgimisë kultutore. Meqenëse puna e Këshillit dhe Departamentit janë shumë të afërta dhe me dallim në pikën që Këshilli bën vlerësimin e aseteve për mbrojtje të përhershme si trashëgimi kultutore dhe departamenti për mbrojtje të përkohshme (baza vjetore), ka shumë logjikë që të dy strukturat të ekzistojnë në një vend. Kjo do të rritë efikasiten në punë dhe rritjen e eficiencës në punë dhe shpenzime tjera administrative dhe kategori tjera ekonomike.

3. Agjencia për Ndihmë Juridike Falas (ANJF)

3.1. Transferimi i ANJF si agjenci ekzekutive në Ministrinë e DrejtësisëNën-opsioni 3.1. propozon transferimin e ANJF nga Kuvendi në Ministri të Drejtësisë me status të një agjencie ekzekutive sipas Ligjit për administratën shtetërore. Transferimi ka efektin e uljes së numrit të agjencive të ekzekutive nën Kuvendin e Kosovës dhe rritjes të numrit të agjencive ekzekutive në kuadër të ekzekutivit. Sipas këtij opsioni, drejtori i ANJF do të ishte drejtori i agjencisë ekzekutive për ndihmë juridike falas në Minsitri të Drejtësisë me raportim të drejtpërdrejt te Ministri i Drejtësisë. Në kuptimin e lidhshmërisë së funksioneve dhe natyrës së punës, do të kishte një lidhje të mirë në mes të funksioneve që sot ka Ministria dhe funksionit të ANJF. Në aspektin e shpenzimeve buxhetore, nëse ANJF do të transferohej në objektin e Ministrisë së Drejtësisë, do të kishim një ulje të shpenzimeve komunale dhe ulje të shpenzimeve në mallra dhe shërbime. Po ashtu, buxheti i ndarë për kompensime të anëtarëve të bordit do të kursehej dhe i njëjti do të mund të përdorej për shpenzime në funksion të dhënies së ndihmës juridike falas në zyrat rajonale. Të punësuarit në ANJF po ashtu do të transferoheshin në agjencinë ekzekutive në MD.

3.2. Transferimi e ANJF-së si departament në Ministrinë e DrejtësisëNën-opsioni 3.2. propozon transferimin e ANJF nga Kuvendi i Kosovës në Ministri të Drejtësisë në formën e departamentit. Përparësia e këtij opsioni është që do të kishim ulje të numrit të agjencive të pavarura nën Kuvendin e Kosovës dhe kjo nuk do të ndikonte në rritjen e numrit të agjencive ekzekutive nën Qeveri. Ministria e Drejtësisë do të shtonte edhe një departament, atë të ndihmës juridike falas me zyret rajonale për ndihmë juridike falas. Ky nën-opsion ka kursim edhe më të madh buxhetor ngase shërbimet komunale, mallrat dhe shërbimet do të mbuloheshin nga Ministria e Drejtësisë dhe një ulje të shpenzimeve në paga dhe mëditje. Të punësuarit në ANJF do të mund të transferoheshin në agjencinë ekzekutive në MD.

3.3. Nën-opsioni i preferuar: 3.2. Transferimi i ANJF si departament në Ministri të Drejtësisë

Ky nën-opsion është i preferuar për shkak se mundëson një racionalizim të mirë të funksioneve në kuadër të ministrisë, pa pasur nevojën e shpërndarjes së përgjegjësive në mes të

58

departamenteve dhe agjencive. ANJF është e vogël në numër dhe pjesa kryesore e punëtorëve janë të shpërndarë në zyret rajonale me përjashtim të Drejtorit dhe stafit mbështetës. Nëse do të krijohej si agjenci ekzekutive nën Ministri, i bije të krijohet një agjenci me dy-tre veta të punësuar derisa pjesa e madhe e tyre janë të shpërndarë në zyret rajonale. Po ashtu, kalimi i ANJF në departament e ka benefitin edhe në uljen e numrit të agjencive që i raportojnë Kuvendit dhe mos zëvendësimin e saj me një agjenci ekzekutive. Ky opsion do të përbënte pak ndryshime, realisht heqjen e një agjencie nga raportimi në Kuvend dhe zëvendësimi më një agjenci ekzekutive nën Qeveri, përkatësisht Minsitri të Drejtësisë.

4. Komisioni i Pavarur për Miniera dhe Minerale (KPMM)

4.1. Transferimi i KPMM-së si agjenci ekzekutive në Ministrinë e Zhvillimit Ekonomik (MZHE)

Nën-opsioni 4.1. propozon një transfer të KPMM si agjenci e pavarur nën Kuvendin e Kosovës në agjenci ekzekutive në MZHE. Në kuptim të numrit të agjencive, do të kishim një agjenci më pak nën Kuvendin e Kosovës dhe një racionalizim të këtij funksioni nën formën e agjencisë ekzekutive nën MZHE. Meqenëse KPMM është organizatë me një numër relativisht të madh të punëtorëve, KPMM do të duhej të shfrytëzoj objektin ku është tani (pa pasur mundësinë e kalimit në objekt të MZHE) dhe me këtë nuk do të kishte kursime buxhetore në shpenzime komunale e as në mallra dhe shërbime. Megjithatë, kalimi i KPMM si agjenci ekzekutive në MZHE nënkupton që KPMM do të duhej tash e tutje të organizohet dhe funksionoj sipas Ligjit për administratën shtetërore dhe me aplikim në tërësi të Ligjit për shërbimin civil. Me këtë do të kishte një racionalizim/nivelizim të pagave sipas koeficientëve për nëpunësit civil në Qeveri dhe rrjedhimisht kursim të buxhetit për paga dhe mëditje. Në aspektin e racionalizimit të funksioneve, do të kishte një lidhje të mirë nën një ombrellë (MZHE): depatamenti i minierave me hartim të politikave dhe agjencia ekzekutive për miniera dhe minerale për zbatim të politikave. Do të thotë që përfitimet do të ishin në numër të agjencive në Kuvend dhe me këtë lidhje e mirë në mes të hartimit dhe zbatimit të politikave nën një ombrellë dhe kursim të buxhetit në paga dhe mëditje. Buxheti i ndarë për investime kapitale do të ndahej për MZHE dhe buxheti i njejtë do të alokohej për KPMM gjithmonë në pajtim me Ligjin për menaxhimin e financave publike dhe përgjegjësitë. Të punësuarit në KPMM do të transferoheshin në agjencinë ekzekutive për miniera dhe minerale në KPMM po ashtu përmes Ligjit të Buxhetit dhe në pajtueshmëri me Ligjin për menaxhimin e financave publike dhe përgjegjësitë.

4.2. Bashkimi i KPMM-së dhe Shërbimit Gjeologjik të Kosovës (SHGJK) nën MZHENën-opsioni 4.2. propozon që KPMM të transferohet në MZHE dhe realisht të bashkohet me SHGJK dhe të formojnë një strukturë të vetme në formën e organit qendror nën MZHE. Struktura e unifikuar do të kishte funksionin e zbatimit të politikave në miniera, minierale dhe gjeologji. Në aspektin e përfitimeve, do të kishim ulje të numrit të agjencive nën Kuvendin e Kosovës dhe jo rritje të numrit të agjencive ekzekutive në Qeveri. Do të kishim racionalizim të

59

funksioneve nën një strukturë dhe nën një ombrellë të përbashkët, MZHE. Në aspektin e kursimeve buxhetore, në mungesë të hapësirave të nevojshme për MZHE, struktura e përbashkët do të duhej të funksionoj në objektin e KPMM dhe më këtë nuk mund të ketë kursime në mallra dhe shërbime dhe shpenzime komunale. Megjithatë, struktura e përbashkët do të organizohej sipas Ligjit për administratën shtetërore, pjesa për organet qendrore të administratës shtetërore dhe rrjedhimisht një ulje të shpenzimeve në paga dhe mëditje. Të punësuarit në KPMM do të punonin prap vetëm se nën ombrellën e strukturës së re të krijuar nën MZHE.

4.3. Nën-opsioni i preferuar: 4.2. Bashkimi i KPMM dhe SHGJK në një strukturë nën MZHE

Ky është nën-opsioni i preferuar për shkak se ofron nën një strukturë të vetme pjesën gjeologjike dhe pjesën e minierave dhe minieraleve nën një ombrellë, që i bije MZHE. Pozitive në këtë opsion është po ashtu bartja nga Kuvendi e një agjencie ekzekutive dhe mos zëvendësimi me një agjenci tjetër vetëm se tani nën Qeveri. Do të ishte largim i një agjencie nga Kuvendi në Qeveri por jo edhe arritje e ndonjë qëllimi apo ndryshimi në aspektin e racionalizimit të agjencive. Funksionimi nën një strukturë ka edhe efektin e eliminimit të pengesave në bashkëpunim dhe rritjen e efikasitetit në punë dhe rritjen e eficiencës në shpenzime të buxhetit nga funksionimi i një strukture të vetme.

5. Akademia e Drejtësisë (AD)

5.1. Transferimi i AD-së si Institut për Trajnime në Ministrinë e DrejtësisëNën-opsioni 5.1. propozon një kalim të AD-së në Ministrinë e Drejtësisë duke ulur kështu numrin e agjencive që raportojnë në Kuvend të Kosovës. AD do të mund të akomodohej në Ministrinë e Drejtësisë si institut trajnues i organizuar sipas rregullave mbi organet qendrore të administratës shtetërore sipas Ligjit për administratën shtetërore. Përparësi e këtij opsioni është që do të ulej numri i institucioneve të pavarura që raportojnë në Kuvendin e Kosovës, një ulje të shpenzimeve në mallra dhe shërbime dhe një kursim të buxhetit në shpenzime komunale. Po ashtu, kursim të buxhetit në paga dhe mëditje ngase buxheti i ndarë në këtë kategori për këshillin drejtues do të mund të ruhej. Buxheti i ndarë për shpenzime kapitale prap do të ndahej prej Minsitrisë së Drejtësisë për institutin në mënyrë që mos të ketë efekt në mbarëvajtjen e punës së institutit. Në vitin e transferit, kjo bëhet e mundur përmes Ligjit të Buxhetit dhe pastaj propozimi i buxhetit ndjekë rregullat e propozimit të buxhetit sipas ciklit buxhetor të ligjit në fjalë dhe në pajtueshmëri me Ligjin për menaxhimin e financave publike dhe përgjegjësitë. Po ashtu, të punësuarit në administratën e Akademisë së Drejtësisë do të barteshin në pozita në institutin trajnues në Ministri të Drejtësisë.

60

5.2. Sistemimi i AD-së në Këshillin Gjyqësor të Kosovës (KGJK)Nën-opsioni 5.2. propozon një sistemim të AD-së në KGJK ngase kemi një afërsi në struktura drejtuese të KGJK dhe AD. Ana pozitive e këtij nën-opsioni është që AD do të mbetej e pavarur nga ekzekutivi dhe me këtë rast do të sistemohej në një institucion të pavarur kushtetues siç është Këshilli Gjyqësor i Kosovës. Sipas këtij opsioni, do të kishim një kursim më të madh të buxhetit në krahasim me nën-opsionin 5.1 ngase nuk do të kishte shpenzime komunale, shpenzime më të vogla në mallra dhe shërbime dhe po ashtu kursim i buxhetit në kategorinë e pagave dhe mëditjeve. Në kuptim të numrit të agjencive, është pozitive që do të kishte një institucion më pak nën Kuvendin e Kosovës. Buxheti për shpenzime kapitale do të ndahej për KGJK dhe i njëjti buxhet do të bartej për strukturën e re për implementimin e trajnimeve. Lëvizjet buxhetore si në vitin e parë (bartja/transferi) sikur në vitet tjera duhet të jetë sipas Ligjit të Buxhetit dhe në pajtueshmëri me Ligjin për menaxhimin e financave publike dhe përgjegjësitë. Pjesa e administratës do të mund të bartej në strukturën e re nën KGJK.

5.3. Nën-opsioni i preferuar: 5.2. Sistemimi i Akademisë së Drejtësisë në KGJKKy nën-opsion është i preferuar për shkak se mundëson transferimin dhe sistemimin e Akademisë në një institucion të pavarura siç është KGJK dhe jo nën Qeveri. Transferimi në formën e departamentit në Qeveri mund të kuptohet si mundësi e Ministrit për ndikimin e planit dhe kurrikulës së trajnimeve të gjyqtarëve dhe prokurorëve të sektorit të drejtësisë, një pushteti të ndarë nga ekzekutivi. Për këtë arsye, sistemimi i Akadëmisë në KGJK është shumë më i arsyeshëm, më efikas në punë dhe po ashtu rritë eficiencën në punë dhe në shpenzime buxhetore. Po ashtu, ky opsion mundëson një racionalizim të strukturave me funksione të përaafërta dhe jo ndarje e tyre dhe krijim të vështirësive në koordinim, shpenzim të paarsyeshëm të buxhetit.

6. Agjencia për Krahasim dhe Verifikim të Pronës (AKVP)

6.1. Transferimi i AKVP si agjenci ekzekutive në Ministrinë e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor (MMPH)

Sipas këtij nën-opsioni, AKVP do të transferohej me statusin e një agjenci ekzekutive në MMPH e organizuar sipas Ligjit për administratën shtetërore. Përparësi e këtij nën-opsioni është fakti që AKVP do të vendosej nën një ombrellë me Agjencinë Kadastrale të Kosovës (AKK) dhe racionalizim të organizimit të agjencisë sipas ligjit përkatës. Me këtë, stafi me status të nëpunësit civil do të duhej të sistemoheshin sipas kritereve të përcaktuara me Ligjit për shërbimin civil dhe po ashtu do të kishte nivelizim të pagave sipas koeficentëve që aplikohen në të gjitha strukturat në kuadër të ekzekutivit. Agjencia ekzekutive do të duhej të udhëhiqej nga një drejtor dhe me këtë do të evitohej organizimi vendimarrës i agjencisë në formën e bordit. Bordi nuk do të funksiononte më dhe kjo së bashku me nivelizimin e pagave në agjenci do të kishe ndikim në kursime buxhetore në paga dhe mëditje. Në kuptim të përgjithshëm, ulje e numrit të agjencive që raportojnë në Kuvend dhe racionalizim i agjencisë nën ekzekutiv,

61

përkatësisht nën MMPH. Me këtë, politikat në fushën e pronës dhe kadastrës do të ushtroheshin nga MMPH kurse të dy agjencitë do të zbatonin këto politika të ministrisë. Meqenëse AKVP është me numër të madh të punëtorëve, dhe në mungesë të hapësirave në MMPH, agjencia do të funksiononte në objektin ku është sot. Kjo pamundëson mundësinë e kursimeve buxhetore në shpenzime komunale dhe mallra dhe shërbime. Agjencia do të duhej të transferohej nga Kuvendi në agjenci ekzekutive në MMPM por me mandat të përkohshëm ashtu siç është edhe sot e përkufizuar me Ligjin për themelimin e saj. Në ligjin për plotësimin dhe ndryshimin e ligjeve përkatëse, të përcaktuar që agjencia do të shuhet me përmbushjen e mandatit për çka është themeluar.

6.2. Nën-opsioni i preferuar: 6.1. Transferimi i AKVP si agjenci ekzekutive në MMPH Nën-opsioni i transferimit të AKVP si agjenci ekzekutive në MMPH nuk ka një nën-opsion tjetër sepse realisht nuk do të ishte nën-opsion i mundshëm. AKVP është një agjenci me numër të madh të punëtorëve, e shpërndarë me zyre në territorin e Kosovës bashkimi i saj me një strukturë tjetër në MMPH, për shembull Agjencinë Kadastrale të Kosovës (AKK) është vështirë i arritshëm në këtë fazë. Edhe pse në funksione të afërta, AKVP dhe AKK janë agjenci të mëdha ku AKVP vështirë do të sistemohej në AKK për shkak të dallimeve në sistematizim të vendeve të punës, organizim të brendshëm në mes të AKVP dhe AKK. Megjithatë, me kalimin përmes ligjit të AKVP në MMPH e barabartë në status me AKK, duhet të caktohet një kohëzgjatje e mandatit të AKVP-së në Ministri dhe një shuarje e agjencisë pas realizimit të mandatit të saj. Pas përfundimit të verifikimit dhe krahasimit të shënimeve kadastrale oigjinale dhe kopje, përfundon i tërë procesi (mandati i saj) dhe ekzistenca e saj bëhet e panevojshme. Implementimin e krahasimit dhe verifikimit e bën AKK dhe kjo do të duhej të ishte agjencia e cila do të ishte përgjegjëse për kadastër dhe punë tjera të ngjashme në këtë fushë.

7. Agjencia Kosovare e Privatizimit (AKP)

7.1. Transferimi i AKP si agjenci ekzekutive në MZHEKy nën-opsion propozon transferimin e AKP-së si agjenci ekzekutive në MZHE e barabartë në status me Agjencinë për Eficiencë të Energjisë dhe Shërbimit Gjeologjik të Kosovës në MZHE. AKP mund të bartë emrin e njëjtë nën Ministri vetëm se do të duhej të organizohej sipas Ligjit për administratën shtetërore dhe zbatimin e plotë të dispozitave të Ligjit për shërbimin civil. Me këtë, AKP do të udhëhiqej nga Drejtori i Përgjithshëm e organizuar në drejtori dhe sektore me koeficientë dhe nivele të pagave sikurse në agjencitë e tjera në ekzekutiv. Transferimi i AKP-së në MZHE ka disa përparësi: afërsia në politika në mes të AKP dhe MZHE ku MZHE mbikëqyrë ndërmarrjet publike përmes Njësisë për Monitorimin e Performancës së Ndërmarrjeve Publike dhe kjo pastaj raporton edhe në Kuvend të Kosovës përmes Komisionit për Zhvillim Ekonomik, Infrastrukturë, Tregti dhe Industri. Me racionalizimin e AKP në MZHE do të kishte edhe kursime buxhetore të paktën në kategorinë e pagave dhe mëditjeve për shkak të nivelizimit të pagave. Nëse AKP nuk do mund të akomodohej me objekt në MZHE, atëherë nuk do të kishte kursime

62

në shpenzime për mallra dhe shërbime dhe shpenzime komunale. Në kuptim të buxhetit të përgjithshëm të AKP, buxheti i ndarë për AKP do të mund të ndahej për MZHE si organizatë buxhetore dhe buxheti i nevojshëm do të alokohej nga MZHE për AKP bazuar në propozimin e buxhetit nga Drejtori i përgjithshëm i AKP-së nën MZHE. Në vitin e transferit të AKP në MZHE, buxheti bartet sipas Ligjit të Buxhetit dhe në pajtueshmëri me Ligjin për Menaxhimin e Financave Publike dhe Përgjegjësitë.

7.2. Nën-opsioni i preferuar: Transferimi i AKP si agjenci ekzekutive në MZHEKy nën-opsion nuk ka një nën-opsion tjetër që është realist dhe mbetet nën-opsioni i preferuar. AKP është në rendin e agjencive të mëdha në numër të punëtorëve, në buxhet dhe nuk mund të propozohet opsion kalimi i saj në departament apo bashkimi me një agjenci tjetër ekzekutive në MZHE. Megjithatë, AKP-së përmes ligjit për bartjen e saj në MZHE dhe plotësimin e Ligjit bazik, duhet të i caktohet një kohëzgjatje në mandat dhe pastaj të diskutohet vazhdimësia e mandatit të saj. Sipas udhëzuesit në nivel të BE-së mbi strukturat adminsitrative që duhet të ketë një vend për implementimin e EU acquis, theksohet nevoja e ekzistimit të një agjencie të privatizimit në nivel qendror por nuk ceket nevoja e ndarjes nga ekzekutivi dhe përmendet në fushën e politikave që sot janë nën Ministrinë e Tregtisë dhe Industrisë. Megjithatë, AKP do të funksiononte më mirë nën MZHE dhe afër me vendin ku raportojnë ndërmarrjet publike qendror, Njësinë për Monitorimin e Përformancës së Ndërmarrjeve Publike në MZHE. Kjo do të mundësonte një funksionim të afërt të politikave dhe strukturave përgjegjëse për ato politika nën një strukturë bartëse e zhvillimit ekonomik në Kosovë, në këtë rast MZHE.

8. Autoriteti i Aviacionit Civil (AAC)

8.1. Transferimi i AAC-së si agjenci ekzekutive në Ministri të InfrastrukturësSipas këtij nën-opsioni, AAC do të transferohej nga Kuvendi në Ministri të Infrastrukturës si agjenci ekzekutive. Përparësitë e këtij nën-opsioni janë: ulje e numrit të agjencive të pavarura me funksione ekzekutive që raportojnë në Kuvend, funksionimi nën një ombrellë të përgjithshme të funksionit për hartim të politikave (departamenti i aviacionit civil në Ministri) me agjencië që ushtron zbatimin e atyre politikave, organizim i agjencisë sipas Ligjit për administratën shtetërore, zbatim i Ligjit për shërbimin civil dhe nivelizim i pagave. Drejtori i përgjithshëm do të menaxhonte agjencinë siq është sot e rregulluar vetëm në mungesë të bordit mbikëqyrës derisa këtë mbikëqyrje do të mund t’a ushtronte Ministri i Infrastrukturës. Buxheti i AAC sot do të ndahej për Ministrinë e Infrastrukturës dhe varësisht nga propozimi i buxhetit nga drejtori i përgjithshëm, do të ndahej buxhet i mjaftueshëm për agjencinë në fjalë. Në vitin e transferit të AAC në Ministri, buxheti do të bartej përmes Ligjit të Buxhetit dhe në pajtueshmëri me Ligjin për menaxhimin e financave publike dhe përgjegjësitë. Me racionalizim të AAC-së në formën e agjencisë ekzekutive nën Ministri, do të kishte kursime buxhetore për shkak të nivelizimit të pagave dhe heqjes së kompenzimeve të bordit mbikëqyrës.

63

8.2. Nën-opsioni i preferuar: Transferimi i AAC-së si agjenci ekzekutive në Ministri të Infrastrukturës

Ky nën-opsion po ashtu nuk ka një nën-opsion tjetër të mundshëm (realist) ngase AAC nuk mund të shndërrohet në departament ngase minsitria e ka një departament për aviacion civil përgjegjës për hartimin e politikave në fushën e aviacionit civil dhe për shkak të pamundësisë që të ketë një shkrirje natyrale për shkak të rregullimit ndryshe të AAC-së në departamentin përkatës. AAC do të funksionon si agjenci ekzekutive nën Ministri e barabartë në status me Agjencinë për Shërbimet e Navigimit Ajror (ASHNA) nën të njejtën Ministri. Departamenti i aviacionit civil në një anë ushtron funksionin e hartimit të politikave derisa AAC zbatimin e tyre, detyrë që e bënë edhe sot vetëm se me linja të llogaridhënies në Kuvend të Kosovës.

9. Operatori i sistemit, transmisionit dhe tregut (KOSTT)

9.1. Kthimi i linjave të llogaridhënies në Qeveri, përkatësisht MZHEKy nën-opsion propozon vetëm kthimin e linjave të llogaridhënies së ndërmarrjes publike në Qeveri, përkatëisht në MZHE, Njësinë për Monitorimin e Performancës së Ndërmarrjeve Publike. Opsioni i tillë nuk ka ndikime tjera pasi organizimi i KOSTT është i rregulluar me Ligjin për ndërmarrjet publike ku për organizim të saj nuk vlenë Ligji për shërbimin civil, pagat, dhe organizimi sipas Ligjit për administratën shtetërore. Me këtë opsion, KOSTT do të raportonte në MZHE ku ka raportuar deri në vitin 2016 kur është plotësuar/ndryshuar Ligji për enërgjinë elektrike. Raportimi i KOSTT në një mënyrë do të përcillej në Kuvend përmes MZHE, përkatësisht Njësisë për Monitorim të Performancës së Ndërmarrjeve Publike e cila raporton për performancën e të gjitha ndërmarrjeve publike në Komisionin për Zhvillim Ekonomik, Infrastrukturë, Tregti dhe Industri i Kuvendit të Kosovës.

9.2. Nën-opsioni i preferuar: kthimi i linjave të llogaridhënies nga Kuvendi në Qeveri, përkatësisht MZHE

Ky nën-opsion po ashtu nuk ka një nën-opsion tjetër realist ngase KOSTT është ndërmarrje publike qendrore dhe ka raportuar në MZHE, njësinë në fjalë deri në vitin 2016 kur është plotësuar dhe ndryshuar Ligji për energjinë elektrike dhe KOSTT nga ajo kohë raporton në Kvuend. KOSTT si ndërmarrje publike nuk mund të rekomandohet të kalohet në departament apo të organizohet në një formë tjetër nga ajo që është sot.

64

13. Konkluzionet dhe hapat e ardhshëm për koncept dokumentin

Koncept dokumenti është hartuar duke ndjekur procedurat e parapara me Udhëzuesin e ri për hartimin e koncept dokumenteve. Në këtë aspekt, koncepti ka paraqitur: 1) problemin, 2) objektivat e Qeverisë që dalin edhe nga përbushja e obligimeve nga Agjenda Evropiane e Reformave (AER), 3) ka elaboruar opsionin dy (2) që parasheh ndryshime legjislative me analizë dhe krahasim të nën-opsioneve, 4) ka vlerësuar ndikimet e ardhshme të secilit nën-opsion duke përcaktuar preferencat për secilin nën-opsion, dhe 5) ka paraqitur procesin për konsultime paraprake dhe publike.

Opsioni i preferuar është opsioni (2): Transferimi i agjencive ekzekutive nga Kuvendi në Kosovës përmes ligjit për plotësimin dhe ndryshimin e ligjeve përkatëse.

13.1. Nën-opsionet e opsionit dy (2) të preferuara:

1. Agjencia për Menaxhimin e Komplekseve Memoriale (AMKM)Nën-opsioni i preferuar: 1.3. Transferimi i AMKM në MKRS dhe bashkimi me Institutin për Mbrojtjen e Monumenteve

2. Këshilli i Kosovës për Trashëgimi Kulturore (KKTK)Nën-opsioni i preferuar: 2.2. Shkrirja e KKTK në departamentin për trashëgimi kulturore në MKRS

3. Agjencia për Ndihmë Juridike Falas (ANJF)Nën-opsioni i preferuar: 3.1. Transferimi i ANJF si departament në Ministri të Drejtësisë

4. Komisioni i Pavarur për Miniera dhe Minerale (KPMM)Nën-opsioni i preferuar: 4.2. Bashkimi i KPMM dhe SHGJK në një strukturë të vetme nën MZHE

5. Akademia e Drejtësisë (AD)Nën-opsioni i preferuar: 5.2. Sistemimi i Akademisë së Drejtësisë në Këshillin Gjyqësor të Kosovës

6. Agjencia për Krahasim dhe Verifikim të Pronës (AKVP)Opsioni i preferuar: Transferimi i AKVP si agjenci ekzekutive në Ministrinë e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor (MMPH)

7. Agjencia Kosovare e Privatizimit (AKP)Opsioni i preferuar: Transferimi i AKP si agjenci ekzekutive në Ministrinë e Zhvillimit Ekonomik

65

8. Autoriteti i Aviacionit Civil (AAC)Opsioni i preferuar: Transferimi i AAC si agjenci ekzekutive në Ministrinë e Infrastrukturës

9. Operato Operatori i sistemit, transmisionit dhe tregut (KOSTT)Opsioni i preferuar: Kthimi i vijave të llogaridhënies së KOSTT në Qeveri

13.2. Hapat e ardhshëmNë mënyrë logjike dhe që rrjedhin nga praktika e zhvillimit të politikave në Qeveri, janë një sërë hapash të ardhshëm që duhet ndërmerren. Gjatë fazës së konsultimeve praprake dhe më tej, Sekretariati do të zhvillojë konsultime me agjencitë dhe ministritë që ndikohen nga ky koncept dokument për të ndëgjuar pasojat e mundshme të opsionit dhe nën-opsioneve të preferuara. Përmes këtij procesi, do të bëhet e mundur që të ndëgjohen të gjitha palët e afektuara nga koncept dokumenti në mënyrë që i gjithë procesi të jetë me një përfshirje të gjerë konsultative deri në fazat e miratimit të koncept dokumentit në Qeveri.

1. Zhvillimi i konsultimeve paraprake dhe adresimi i komenteve nga ky konsultim;2. Zhvillimi i konsultimeve publike me akterët e identifikuar dhe shoqërinë civile;3. Procedimi i koncept dokumentit në Sekretarinë Koordinuese të Qeverisë dhe miratimi

në Qeveri; 4. Hartimi i ligjit që parasheh ndryshimin dhe plotësimin e nëntë ligjeve që themelojnë

agjencitë e trajtuara në koncept dokument;5. Zhvillimi i konsultimeve praprake dhe konsultimeve publike mbi projektligjin;6. Miratimi i ligjit në Kuvend;

13.3. Ligjet që duhet të plotësohen/ndryshohen me ligjin përkatës

Ligji nr. 04/L-046 për Agjencinë për Menaxhimin e Komplekseve Memoriale Ligji nr. 02/L-88 për Trashëgiminë Kulturore Ligji nr. 04/L-017 për Ndihmë Juridike Falas Ligji nr. 03/L-163 për Minierat dhe Mineralet Ligji nr. 05/L-095 për Akademinë e Drejtësisë Ligji nr. 05/L-010 për Agjencinë për Krahasim dhe Verifikim të Pronës Ligji nr. 04/L-034 për Agjencinë Kosovare të Privatizimit Ligji nr. 03/L-051 për Aviacionin Civil Ligji nr. 05/L-085 për Energjinë Elektrike

66

13.4. MonitorimiProjektligji përkatës pritet të miratohet deri në fund të Dhjetorit në Kuvendin e Kosovës dhe të hyjë në fuqi pesëmbëdhjetë ditë nga publikimi në Gazetën Zyrtare. Ligji do të plotësojë dhe ndryshojë nëntë ligje të caktuara, në dispozitat ligjore të cilat do të definohen në projektligjin përkatës. Pas miratimit të tij dhe kalimit të kohës të paraparë për prodhimin e efekteve në teren, do të zhvillohet një proces i monitorimit nëse ligji është duke u zbatuar.

67

Documents

Hyrje - rks-gov.netkonsultimet.rks-gov.net/Storage/Consultations/09-37-53... · Web viewOperon, mirëmban dhe zhvillon Sistemin e Transmetimit dhe interkonektorëve të tij me sisteme