Upload
others
View
3
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1
hoav
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đề nghị Bộ
Tài chính chỉ đạo UB Chứng khoán Nhà nước
đặt ra các mục tiêu về nâng hạng thị trường và
các giải pháp để thực hiện mục tiêu này. Phó
Thủ tướng Vương Đình Huệ yêu cầu Bộ Tài
chính đánh giá kỹ hơn mối quan hệ giữa thị
trường phái sinh và thị trường cơ sở. Ông nhấn
mạnh cần đa dạng hóa thị trường phái sinh, đa
dạng hóa thêm các danh mục và không thể chỉ
có hợp đồng phái sinh với chỉ số như hiện tại.
Phó Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ theo dõi để
có xử lý nghiêm hành vi tiêu cực trên thị trường
như làm giá, thổi giá, đầu cơ, gian lận, trục lợi
trên thị trường chứng khoán,.. Thị trường
chứng khoán cần được siết chặt kỷ luật để xử
lý nghiêm, phối hợp với NHNN, cơ quan công
an để đảm bảo thị trường chứng khoán phát
triển lành mạnh, ổn định.
Tin nổi bật
NHNN nhắc nhở các ngân hàng kiểm soát
tăng trưởng tín dụng theo chỉ tiêu được giao
Phó Thủ tướng yêu cầu siết kỷ luật thị
trường, đánh giá kỹ mối quan hệ giữa phái
sinh và cơ sở
Áp lực kép đè lên lạm phát
Ngân sách chi gần 60.000 tỷ đồng trả nợ lãi
vay 6th/2018
Chủ tịch FED công bố kế hoạch tăng lãi
suất trong nửa cuối năm
BẢNG CHỈ SỐ
Chứng khoán (ngày 18/07)
VN - Index 942,39 2,29%
HNX - Index 106,93 2,00%
D.JONES CK Mỹ 25.199,29 0,32%
STOXX CK C.Âu 3.485,08 0,80%
CSI 300 CK TQ 3.431,32 0,52%
Vàng (SJC cập nhật 08h30 ngày 19/07)
SJC Ng.đ/L 36.780 0,22%
Quốc tế USD/Oz 1.225,70 0,00%
Tỷ giá
USD/VND BQ LNH 22.662 0,06%
EUR/USD 1.1656 - 0,00%
Dầu
WTI USD/th 68,95 1,67%
6
Thứ Năm, ngày 19/07/2018
BP.NGHIÊN CỨU & PHÁT TRIỂN – PHÒNG KẾ HOẠCH
[a] 266-268 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phường 8, Quận 3, TP.HCM
[t] (028) 38 469 516 (1813/1819) – [e] [email protected]
2
NHNN nhắc nhở các ngân hàng
kiểm soát tăng trưởng tín dụng
theo chỉ tiêu được giao
Theo NHNN, ngày 17/07/2018, NHNN đã có công văn số 5321/NHNN-
TTGSNH gửi các TCTD, chi nhánh NHNNg về việc thực hiện quy định
về LS cho vay đối với một số lĩnh vực ưu tiên. Theo văn bản này, để
tiếp tục triển khai có hiệu quả các giải pháp về LS, tín dụng tại Chỉ thị
số 01/CT-NHNN ngày 10/01/2018 và các quy định của NHNN về LS
cho vay đối với một số lĩnh vực ưu tiên, NHNN y/c các TCTD kiểm soát
tốc độ TTTD phù hợp với khả năng huy động vốn và chỉ tiêu TTTD đã
được NHNN thông báo, đảm bảo TTTD an toàn, hiệu quả, tạo điều kiện
thuận lợi trong việc tiếp cận vốn tín dụng của DN và người dân, đặc biệt
là đối với DN được đánh giá có tình hình tài chính minh bạch, lành
mạnh. Các TCTD chuyển dịch cơ cấu tín dụng theo hướng chú trọng
vào các lĩnh vực SX, lĩnh vực ưu tiên, đặc biệt là nhu cầu vốn đối với
lĩnh vực ưu tiên theo quy định tại Khoản 2 Điều 13 thông tư số
39/2016/TT-NHNN ngày 30/12/2016 của NHNN (các lĩnh vực: nông
nghiệp, nông thôn; XK; công nghiệp hỗ trợ; DNVVN; DN ứng dụng công nghệ
cao). Cùng với đó, chấp hành nghiêm các quy định tại Khoản 5 Điều 7,
Khoản 2 Điều 13 và Điều 16 Thông tư số 39/2016/TT-NHNN ngày
30/12/2016 của NHNN. Trường hợp khách hàng đủ điều kiện theo quy
định và thuộc lĩnh vực ưu tiên, có nhu cầu vay vốn ngắn hạn bằng VND
thì TCTD phải áp dụng LS cho vay đối với khách hàng này theo đúng
quy định tại Quyết định số 1425/QĐ-NHNN ngày 07/7/2017 của Thống
đốc NHNN. Mặt khác, tăng cường kiểm tra nội bộ, kiểm toán nội bộ
đảm bảo kịp thời phát hiện những sai phạm về mức LS cho vay; chỉ đạo
chấn chỉnh và xử lý nghiêm người đứng đầu và cá nhân có liên quan tại
các chi nhánh, đơn vị của TCTD để xảy ra vi phạm, không chấp hành
các quy định của NHNN. NHNN y/c các TCTD thực hiện tiết giảm chi
phí hoạt động, nâng cao hiệu quả KD để có điều kiện giảm LS cho vay
đối với các lĩnh vực ưu tiên, lĩnh vực SXKD nhằm chia sẻ khó khăn với
khách hàng vay nhưng đảm bảo an toàn tài chính trong hoạt động.
Sức ép tăng lãi suất là có, nhưng
chưa lớn
Các lãnh đạo NHTM đều chung nhận định rằng, thanh khoản thị trường
tiền tệ LNH Q.III/2018 vẫn khá ổn định, nhưng mức độ dư thừa sẽ giảm
bớt so với Q.II do áp lực lạm phát dự kiến tiếp tục gia tăng và biến động
Tài chính – Ngân hàng
3
trên thị trường ngoại hối ngay từ đầu tháng 7 sẽ kéo theo động thái điều
hành của CSTT tiếp tục theo hướng chặt chẽ hơn. “Áp lực lạm phát gia
tăng là hiện hữu. Do vậy, chính trong điều hành CSTT của NHNN đã
thể hiện động thái thắt chặt tiền tệ thông qua việc hút tiền qua kênh tín
phiếu cả về khối lượng, kỳ hạn và lãi suất, với mức hút ròng hơn 84.000
tỷ đồng riêng trong tháng 6”, TGĐ một NHTMCP trong miền Nam chia
sẻ. Theo đó, định hướng điều hành tiền tệ của NHNN cũng sẽ chuyển
dịch theo hướng tập trung hơn vào các mục tiêu kiểm soát lạm phát và
ổn định tỷ giá thông qua các biện pháp như tăng cường hút tiền qua
kênh tín phiếu, hay bán USD cho các NHTM. Khá nhiều NH đã âm
thâm “dâng” LS huy động ngay từ cuối tháng 6. Mặc dù vậy, "điểm tựa"
để LS được kỳ vọng vẫn ổn định là nguồn cung vốn dự trữ cho thanh
khoản thị trường tại thời điểm đầu Q.III/2018 được nhận định vẫn ở mức
khá, bao gồm 145.000 tỷ đồng tín phiếu đáo hạn và 58.000 tỷ đồng
dòng tiền về từ hoạt động bán USD của NHNN trong những tuần qua.
Số dư tiền gửi Kho bạc Nhà nước tại các NHTM có thể 20.000-30.000
tỷ đồng, nhưng vẫn ở mức cao khoảng160.000-180.000 tỷ đồng do triển
vọng cân đối thu - chi NSNN vẫn khá tích cực trong bối cảnh chưa có
những thay đổi lớn về mặt chính sách. Tuy nhiên, 2 yếu tố rủi ro lớn
nhất đối với LS VND mà chúng tôi sẽ theo dõi chặt chẽ trong thời gian
tới là điều hành CSTT của NHNN và tăng trưởng huy động vốn của hệ
thống NHTM”, theo Nhóm nghiên cứu Ban KD vốn và tiền tệ BIDV.
Kịch bản nào cho tỷ giá?
Tính đến hôm nay, đồng VND đã 2,36% so với đồng USD trên thị
trường OTC và 1,51% trên thị trường LNH. Chênh lệch tỷ giá giữa thị
trường tự do và LNH giảm về 0,85% từ mức đỉnh điểm là 0,90% trong
vài tuần trước đó. NHNN trong vài phiên gần đây cũng đã bắt đầu bán
ra ngoại tệ, đáp ứng nhu cầu và hạn chế biến động mạnh của tỷ giá
USD/VND. Dù lượng bán ra được cho không lớn, nhưng đánh dấu sự
can thiệp chính thức của Nhà điều hành vào cung - cầu trên thị trường,
sau khoảng 1 tháng tỷ giá USD/VND có biến động mạnh. Để lượng hóa
những tác động của các yếu tố lên tỷ giá, các chuyên gia phân tích tại
HSC, cho rằng, điều mấu chốt ở đây là xem xét tỷ giá CNY/USD và chỉ
số USD tính theo tỷ trọng thương mại ICE (mã DXY). Theo đó, nếu tỷ giá
CNY/USD giảm xuống dưới 6,7 và/hoặc DXY giảm dưới 97 sẽ kéo theo
những tác động dây chuyền. Dự trữ ngoại hối của VN hiện tại ước tính
khoảng 63 tỷ USD, #14 tuần NK. Mức dự trữ đã được cải thiện so với
4
những năm trước tuy nhiên với thực tế XK tăng mạnh thì sự gia tăng ở
đây là không đáng kể. Trong khi đó, NHNN có vẻ sẵn sàng sử dụng dự
trữ để bình ổn tỷ giá trong ngắn hạn. “Giả định chỉ số ICE dao động
trong khoảng 94-97 trong năm nay, HSC dự báo tỷ giá USD/VND sẽ
2-2,5%, cao hơn mức dự báo ban đầu của chúng tôi là 2% tuy
nhiên vẫn nằm trong biên độ cho phép trong hiện tại”, các chuyên gia
HSC cho hay. Còn nhìn vào các yếu tố vĩ mô, TS.Lê Xuân Nghĩa,
chuyên gia tài chính cho rằng, tỷ giá năm nay sẽ không có biến động
lớn do lạm phát của VN vẫn ở mức thấp, LS đồng VND tương đối ổn
định trong khi dự trữ ngoại hối đang ở mức cao. Ngoài ra, đầu tư trực
tiếp và gián tiếp vào VN có thể giảm trong ngắn hạn nhưng về dài hạn,
VN vẫn được đánh giá là thị trường có triển vọng đầu tư tốt. TS.Nghĩa
cho rằng, việc tỷ giá biến động như trong thời gian qua do có những tác
động khách quan từ việc Fed tăng LS hay cuộc chiến thương mại Mỹ -
Trung. Tuy nhiên, những biến động này vẫn nằm trong tầm kiểm soát
của Chính phủ và NHNN. Theo giới chuyên gia, ưu tiên hàng đầu của
Chính phủ hiện nay là ổn định KTVM và quản trị các cú sốc. Ưu tiên
này thậm chí còn cao hơn cả mục tiêu hỗ trợ cho hàng xuất khẩu. Theo
đó, nếu phá giá mạnh VND sẽ ảnh hưởng rất lớn đến giá trị VND, điều
này đi ngược lại với định hướng của NHNN trong 3 năm qua. Thêm vào
đó, rủi ro lạm phát đang tăng lên khá cao, nếu giảm giá mạnh VND sẽ
càng khiến lạm phát tăng mạnh.
Phó Thủ tướng yêu cầu siết kỷ
luật thị trường, đánh giá kỹ mối
quan hệ giữa phái sinh và cơ sở
Ngày 18/07, buổi Hội nghị Sơ kết công tác TCNH 6th/2018 diễn ra tại trụ
sở Bộ Tài chính. Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đề nghị Bộ Tài chính
chỉ đạo UB Chứng khoán Nhà nước đặt ra các mục tiêu về nâng hạng
thị trường và các giải pháp để thực hiện mục tiêu này. Phó Thủ tướng
nhận định TTCK VN đã tăng trưởng khá thời gian qua nhưng biến động
tương đối nhanh. Bộ Tài chính theo chỉ đạo cần tìm hiểu lý do khiến thị
trường biến động mạnh. Ngoài các nhân tố bên ngoài như căng thẳng
chiến tranh thương mại, Fed tăng LS liên tục, USD lên giá và LS thế
giới trung dài hạn tăng lên..., Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh yếu tố
tâm lý tác động thị trường. Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ y/c Bộ Tài
chính đánh giá kỹ hơn mối quan hệ giữa thị trường phái sinh và thị
trường cơ sở. Ông nhấn mạnh cần đa dạng hóa thị trường phái sinh, đa
dạng hóa thêm các danh mục và không thể chỉ có hợp đồng phái sinh
với chỉ số như hiện tại. Phó Thủ tướng cũng y/c Bộ theo dõi để có xử lý
5
nghiêm hành vi tiêu cực trên thị trường như làm giá, thổi giá, đầu cơ,
gian lận, trục lợi trên TTCK,.. TTCK cần được siết chặt kỷ luật để xử lý
nghiêm, phối hợp với NHNN, cơ quan công an để đảm bảo TTCK phát
triển lành mạnh, ổn định. Ngoài ra, liên quan đến việc sáp nhập hai Sở,
Phó Thủ tướng đề nghị Bộ tài chính sớm triển khai đề án tái cấu trúc
trên TTCK hướng đến thành lập một holdings theo mô hình công ty mẹ
- con. Mô hình này gồm sàn chứng khoán TP HCM, sàn CK Hà Nội
cùng một cơ quan ngoài này để quản lý chung. Các địa phương cũng
đã nhất trí cao nhằm hướng tới tạo thuận lợi, giảm chi phí giao dịch cho
NĐT. Đối với công tác cổ phần hóa, Phó Thủ tướng đề nghị thực hiện
nghiêm giám sát tối cao. Nhân Hội nghị kết nối đầu cầu 63 tỉnh thành,
Phó Thủ tướng đã y/c các địa phương cần trách nhiệm và quan tâm hơn
đến việc cổ phần hóa các DN trong tỉnh.
NHNN bơm ròng 45.200 tỷ đồng
vào nền kinh tế, lãi suất liên
ngân hàng tăng nhanh
Số liệu của NHNN cho biết, LS LNH ngày 16/07 đã tăng mạnh so với
hồi đầu tháng. Chỉ sau ½ đầu tháng 7, LS qua đêm 48 điểm cơ bản từ
0,88% lên 1,36%. Cho vay LNH kỳ hạn 6th tăng mạnh về LS lẫn khối
lượng giao dịch. Trong tuần 9-13/07, theo báo cáo thị trường tiền tệ của
CTCP Chứng khoán TP.HCM, cho vay trên thị trường LNH đã giảm
mạnh. Đến ngày 11/07, số dư tiền gửi/cho vay trên thị trường tiền tệ là
170.000 tỷ đồng (39.000 tỷ đồng so với số dư tính đến 4/07). Đây cũng là
mức thấp nhất trong năm nay tức là ngay trước giai đoạn thanh khoản
dồi dào bắt đầu từ tháng 6. Theo thống kê của CTCK này, NHNN đã
bơm ròng 45.200 tỷ đồng trong tuần qua phản ánh nhu cầu thanh
khoản lớn, LS trên thị trường tiền tệ 0,16-0,2%. LS qua đêm BQ tăng
lên là 1,19% trong khi tuần trước là 0,99%. Phần lớn các kỳ hạn trừ LS
kỳ hạn 3 tháng.
6
Áp lực kép đè lên lạm phát
Giá cả đang chịu áp lực kép, đó là buộc phải tăng vì tác động từ TG và
vì tâm lý nặng nề kích thích tăng. Chính phủ khẳng định lạm phát năm
nay hoàn toàn kiểm soát được theo mục tiêu đã đề ra và phải chiến
thắng được lạm phát kỳ vọng. Theo Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ,
"để lạm phát kỳ vọng là rất nguy hiểm. Lạm phát tháng 6/2018 không
có gì bất thường. Nếu loại trừ yếu tố giá thịt lợn tăng mạnh nhất thì lạm
phát tháng này chỉ 0,27%, có thể coi là mức tăng lạm phát của tháng
thấp nhất từ trước tới nay". Các nhân tố gây tăng giá trong ½ đầu năm
2018 chủ yếu xuất phát từ yếu tố thị trường, hầu như không có yếu tố
tăng giá mới xuất hiện từ công tác điều hành của Chính phủ. Trước tình
hình lạm phát có dấu hiệu tăng cao, Chính phủ đã chỉ đạo không tăng
giá điện trong năm nay, giữ ổn định các mặt hàng do Nhà nước định giá
trong tháng 6, tiếp tục rà soát để đẩy nhanh các mặt hàng có khả năng
giảm (giá thuốc, giá vật tư y tế thông qua đấu thầu), quyết liệt triển khai biện
pháp bình ổn giá các mặt hàng có xu hướng tăng cao... Sức ép tăng giá
là có thật, song ứng xử thế nào để có thể kiểm soát nó, theo Phó Thủ
tướng, là cả nghệ thuật, đòi hỏi sự vừa linh hoạt, kịp thời, nhưng cũng
vừa phải điềm tĩnh, nếu không giá chưa nhảy dựng lên đã làm người
dân nhảy dựng lên. Chính phủ luôn đi sát từng diễn biến của giá, nên
không thể có bất thường gì lớn xảy ra. Như đối với CSTT, LS cơ bản
vẫn ở mức thấp (1,35%) và TTTD cả năm 2018 chỉ 17%, thấp hơn chỉ
tiêu 2017 và trong 6th/2018 tín dụng vẫn tăng thấp hơn cùng kỳ 2017
(7,88% so với 9,06%). Bên cạnh đó, cả nước đang xuất siêu 2,7 tỷ USD,
thặng dư cán cân thanh toán lên tới 9 tỷ USD, LS ổn định nên không
phải là nguyên nhân làm tăng tỷ giá bất thường. Tỷ giá tăng bất thường,
vì tâm lý nặng nề ảnh hưởng từ cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung…
Ngân sách chi gần 60.000 tỷ
đồng trả nợ lãi vay 6th/2018
Tổng chi NSNN trong 6th/2018 đạt 649.200 tỷ đồng, 11,3% so với
cùng kỳ 2017, trong đó chi trả nợ lãi đạt 59.300 tỷ đồng. Ngày 18/07, Bộ
Tài chính tổ chức Hội nghị sơ kết công tác tài chính - ngân sách
6th/2018, kế hoạch triển khai nhiệm vụ 6th cuối năm 2018. Báo cáo về
công tác ngành tài chính 6th/2018, lãnh đạo Bộ Tài chính cho biết, tổng
Kinh tế Việt Nam
7
thu ngân sách ước đạt 651.700 tỷ đồng, #49,4% dự toán, 14,3% so
với cùng kỳ 2017. Trong đó, thu nội địa đạt hơn 523.000 đồng, 15,5%;
thu từ dầu thô ước đạt 29.600 tỷ đồng, 25,3%; thu từ hoạt động XNK
đạt 146.000 tỷ đồng, 2% so với cùng kỳ 2017. Trong ½ đầu năm
2018, cơ quan thuế đã thực hiện trên 22.600 cuộc thanh tra, kiểm tra,
kiến nghị xử lý thu ngân sách 4.700 tỷ đồng, số đã nộp vào ngân sách
gần 2.000 tỷ đồng, thu hồi được 14.880 tỷ đồng tiền nợ thuế. Ước tính
6th có 45/63 địa phương có số thu nội địa đạt tiến độ dự toán >50%,
trong đó có 36 địa phương đạt trên 53%, 53/63 địa phương thu cao hơn
so với cùng kỳ và 10 địa phương thu thấp hơn so cùng kỳ. Nếu loại trừ
thu từ đất, xổ số kiến thiết, cổ tức, lợi nhuận sau thuế thì có 32 địa
phương có tiến độ thấp hơn so với dự toán, trong đó có 13 địa phương
đạt <45% dự toán năm. Về chi ngân sách, tổng chi NSNN 6th đạt
649.200 tỷ đồng, 11,3% so với cùng kỳ 2017. Trong đó, chi đầu tư
phát triển đạt 130.000 tỷ đồng, 42%; chi thường xuyên đạt 455.800 tỷ
đồng, 5% và chi trả nợ lãi đạt 59.300 tỷ đồng, 6%. "Về công tác chi
trả nợ lãi đã đảm bảo thanh toán đầy đủ, kịp thời nghĩa vụ trả nợ đến
hạn theo cam kết". Cũng theo Bộ Tài chính, riêng chi đầu tư XD cơ bản,
bao gồm cả nguồn trái phiếu Chính phủ, tuy tiến độ giải ngân cao hơn
cùng kỳ 2017 song vẫn chậm so với y/c dự toán, nên cơ quan này đang
tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành, địa phương thúc đẩy việc thực hiện
và giải ngân vốn đầu tư. "Công tác quản lý chi NSNN chặt chẽ, theo
đúng dự toán và tiến độ thực hiện của đơn vị. Các bộ, ngành, địa
phương đã chủ động rà soát, sắp xếp, thực hiện chi, mua sắm tài sản
công theo đúng tiêu chuẩn, định mức, chế độ quy định, đảm bảo tiết
kiệm, hiệu quả". Về cân đối NSNN, cân đối ngân sách trung ương và
ngân sách các cấp địa phương 6th/2018 được đảm bảo, đã thực hiện
phát hành 89.500 tỷ đồng trái phiếu Chính phủ để bù đắp bội chi và trả
nợ tiền vay của ngân sách trung ương theo dự toán.
Chu kỳ khủng hoảng kinh tế 10
năm: Nguy cơ từ nội tại nền kinh
tế
Theo TS.Nguyễn Đức Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu KT và
Chính sách (VEPR), không có cơ sở về mặt khoa học để giải thích về
hiện tượng khủng hoảng KT theo chu kỳ. Với KT VN, trong suốt 40 năm
qua có hiện tượng suy thoái KT rơi vào những năm cuối cùng của thập
nhiên. Tuy nhiên, ông Thành cho rằng sự kiện đó tương đối ngẫu nhiên.
Chu kỳ khủng hoảng 10 năm được ông Thành giải thích theo hướng
chu kỳ của sự hưng phấn và tâm lý đám đông: "Như các nhà KT nói, 10
8
năm là khoảng thời gian sự lãng quên có tác dụng. Sau thời kì khủng
hoảng, có thể trong 5 năm đầu NĐT có tâm lý e sợ, năm thứ 6 NĐT sẽ
bắt đầu bớt sợ. Sau đó, ký ức mờ nhạt đi và NĐT hưng phấn trở lại".
Điều này theo ông Thành có thể thấy rõ qua thị trường CK và BĐS đã
tăng mạnh trong 2-3 năm trở lại đây. Đến thời điểm này, các thị trường
này bắt đầu vào thời kì điều chỉnh. "Đây có thể là một sự trùng hợp,
cũng có thể là tâm lý tổng hợp của đám đông". Bộ trưởng Bộ KH&ĐT
Nguyễn Chí Dũng nhận định, ít có khả năng xảy ra khủng hoảng KT
theo chu kỳ từ những tín hiệu của nền KT. Bộ trưởng Dũng chỉ ra tình
hình tài chính, tiền tệ hiện nay vẫn trong tầm kiểm soát và được điều
hành linh hoạt, thanh khoản hệ thống NH tốt, mặt bằng LS ổn định. Thị
trường CK đã có bước điều chỉnh sau một thời gian tăng trưởng nóng;
thị trường BĐS đã có sự hạ nhiệt sau khi Chính phủ có những chỉ đạo
quyết liệt đối với các giao dịch nhà đất không đúng quy định. TS.Lê
Xuân Nghĩa cho rằng điều quan trọng nhất để giảm thiểu các tác động
của suy thoái có tính chu kỳ đối với VN là phải đẩy nhanh tiến trình tái
cơ cấu nền KT. Đặc biệt là tái cơ cấu hệ thống NH, đầu tư công và
DNNN, theo nguyên tắc sử dụng hiệu quả hơn nguồn lực tài chính có
hạn vào những mục tiêu tăng trưởng của Chính phủ.
CMCN 4.0 có thể kéo GDP Việt
Nam tăng thêm 8-18 tỷ USD/năm
Tại Diễn đàn cấp cao Công nghệ thông tin-truyền thông VN 2018 ngày
18/07, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng cho biết, CMCN lần thứ
4 có thể giúp GDP của VN 8 - 18 tỷ USD/năm. Không chỉ nhìn về con
số với tăng trưởng KT, quan trọng hơn, CMCN 4.0 là động lực để thúc
đẩy quá trình cơ cấu lại nền KT gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng
cũng như thúc đẩy các nỗ lực cải cách hiện nay mà Chính phủ đang
thực hiện một cách mạnh mẽ hơn, hiệu quả hơn. Tuy nhiên, cơ hội
không tự nhiên đến với một quốc gia thụ động chờ đợi, thụ động tiếp
nhận những thay đổi do CMCN 4.0 đem lại. Theo Bộ trưởng, cuộc
CMCN 4.0 đang diễn ra nhanh chóng, có tác động sâu rộng đến mọi
mặt của đời sống KT, XH của tất cả các quốc gia trên toàn TG, làm thay
đổi mạnh mẽ từ tổ chức SX, cung ứng DV, phương thức KD đến cách
thức tiêu dùng, cách thức giao tiếp, thậm chí làm thay đổi cả con người.
CMCN 4.0 hình thành và phát triển thông qua quá trình tích hợp của
hàng loạt các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật, dữ
liệu lớn, điện toán đám mây... Điều này có ý nghĩa hết sức to lớn trong
việc tạo ra bước phát triển nhảy vọt của nhân loại, xóa bỏ dần các giới
9
hạn truyền thống về khan hiếm nguồn lực, làm thay đổi không gian KT -
XH theo hướng hòa trộn giữa không gian vật lý và không gian số. Đáng
lưu ý, CMCN 4.0 có sự khác biệt rất lớn so với các cuộc CMCN trước
đây, nhất là về tư liệu SX và lực lượng lao động. Tư liệu SX chính sẽ
chuyển từ chủ yếu là vật chất sang chủ yếu là phi vật chất, trong đó, hệ
thống mô phỏng tích hợp các loại công nghệ, môi trường số, kết nối vạn
vật và không gian mạng sẽ trở thành công cụ SX chủ yếu. Dữ liệu,
thông tin sẽ trở thành nguyên liệu có giá trị nhất, có sức mạnh nhất và
có thể được sử dụng không hạn chế về quy mô, không gian và thời
gian. Lao động trí tuệ, lao động đa kỹ năng sẽ ngày càng trở thành lực
lượng lao động chi phối. Trí tuệ nhân tạo, người máy sẽ thay thế con
người trong rất nhiều lĩnh vực, làm cho năng lực và tiềm năng phát triển
được mở rộng không giới hạn. Với ý nghĩa như vậy, nhu cầu về tài chính
sẽ giảm đáng kể, nhiều hoạt động hay công đoạn SX có thể thực hiện
với chi phí rất thấp, thậm chí bằng không. Chi phí cận biên trên một sản
phẩm hàng hóa hoặc DV có thể được giảm xuống hàng trăm, hoặc
hàng nghìn lần. Quy trình SX trở nên nhanh hơn, thông minh hơn, có
thể được rút ngắn gấp nhiều lần so với trước đây. Đối với VN, đây chính
là những điểm mạnh, lợi thế cần được phát huy để chúng ta có thể
nhanh chóng bắt kịp, đi cùng và tiến tới vượt lên hàng đầu ở một số lĩnh
vực với các công nghệ đặc trưng của thời đại 4.0.
Ì ạch… doanh nghiệp tư nhân
Nếu xét về tỷ trọng trong GDP, KV KT tư nhân đang đóng góp gần 40%
GDP. Tuy nhiên, các DN - đầu tàu của KT tư nhân mới chiếm gần 8%
GDP, phần lớn còn lại thuộc về KV KT cá thể, hộ gia đình. Theo thống
kê, cả nước hiện đang có khoảng 500.000 DNTN. Trong đó số DN quy
mô lớn chỉ chiếm 2% tổng số, số DN quy mô vừa cũng là 2%, còn 96%
là các DN có quy mô nhỏ và siêu nhỏ. Cơ cấu ngành nghề của DN tư
nhân chưa hợp lý, hơn 80% hoạt động thương mại, DV chỉ có hơn 10%
hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp, chỉ có khoảng 1% DN đầu tư,
hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp. Chi phí KD tại VN hiện vẫn được
xem là một “rào cản” không nhỏ cho sự phát triển của KT tư nhân. Đơn
cử như chi phí logistics tại VN theo ước tính của NH Thế giới (WB)
chiếm tới 25% GDP/năm, cao hơn đáng kể so với tỷ trọng 19% của Thái
Lan, 18% của Trung Quốc, 13% của Malaysia và cao gần gấp 3 lần nếu
so với các nước như Mỹ hay Singapore. Với một nền KT định hướng XK
như VN, thì chi phí vận tải chiếm hơn 2/3 giá trị hàng hoá, là điều không
10
bình thường. Theo khảo sát của Phòng Thương mại và Công nghiệp
VN, có đến 59% các DN cho rằng họ vẫn còn phải chi trả các chi phí
không chính thức và 28% số DN cảm thấy chưa hài lòng đối với chất
lượng thi hành công vụ của các cơ quan chính quyền. Đặc biệt, mới
đây, Trưởng Nhóm công tác thuế và hải quan (thuộc VBF) Mark Gillin chỉ
ra rằng, chi phí thuế của DN tại VN chiếm tới 38% lợi nhuận, thực tế
còn cao hơn do các rào cản vô hình. VN đã xuất hiện những DN tỷ
USD, nhưng phần lớn các DNTN VN khó lớn hoặc không thể lớn vì
những rào cản vô hình và hữu hình. Đóng góp của DNTN vào nền KT
chưa thực sự tương xứng với tiềm năng và kỳ vọng. Bởi vậy, hoàn thiện
thể chế KTVM đảm bảo tạo điều kiện thuận lợi cho các DN được tiếp
cận nguồn lực một cách bình đẳng, đặc biệt là tiếp cận vốn và tiếp cận
đất đai, chú trọng việc XD chính sách thực thi Luật Hỗ trợ DNVVN cũng
như Luật Cạnh tranh một cách phù hợp, khắc phục được những cản trở
do hạn chế quy mô nhỏ gây ra vẫn là y/c cấp thiết.
11
IMF cảnh báo Mỹ dễ bị tổn
thương nhất trong cuộc chiến
thương mại đang leo thang
Trong bản cập nhật cho dự báo tăng trưởng KT thế giới, IMF cho rằng,
Mỹ là trọng tâm của vấn đề trả đũa thuế quan từ các đối tác thương
mại, đặc biệt dễ bị suy giảm XK. Việc leo thang thuế quan với mức độ
nghiêm trọng bởi Mỹ, TQ và các nước khác sẽ không chỉ ảnh hưởng
trực tiếp đến nhu cầu, mà còn làm tăng sự không chắc chắn và tổn
thương về đầu tư. "Mô hình của chúng tôi cho thấy rằng nếu các mối đe
dọa chính sách thương mại hiện nay được thực hiện thì niềm tin KD sẽ
giảm, GDP toàn cầu có thể thấp hơn khoảng 0,5% sv dự báo hiện tại
vào năm 2020.. Vì sẽ bị nhiều nước trả đũa trong 1 cuộc chiến thương
mại diện rộng, Mỹ sẽ nhận thấy phần lớn hàng hóa XK của mình bị
đánh thuế, và do đó đặc biệt dễ bị tổn thương". IMF giữ nguyên dự báo
tăng trưởng toàn cầu ở mức 3,9% cho 2018 và 2019; tăng trưởng của
Mỹ chỉ ở mức 2,9% vào 2018 và 2,7% vào 2019; tăng trưởng của TQ sẽ
ở mức 6,6% vào 2018 và 6,4% vào 2019; tăng trưởng 2018 cho các
nước Eurozone, Nhật và Anh sẽ giảm do tốc độ tăng trưởng của các
nền KT này trong Q.I thấp hơn dự kiến cùng với điều kiện tài chính thắt
chặt hơn một phần do sự bất ổn chính trị. Dự báo tăng trưởng của
Eurozone 2018 giảm từ 2,4% xuống 2,2%, Anh giảm xuống còn 1,4%
từ mức 1,6%. Dự báo tăng trưởng của Nhật đã giảm xuống còn 1,0% từ
1,2%. Tăng trưởng 2018 cho của số thị trường mới nổi cũng sẽ giảm.
3 Cựu Chủ tịch FED cảnh báo về
cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ
nhất từ trước đến nay
10 năm sau khi là những người chèo lái KT Mỹ trong cơn bão gần nhất,
Ben Bernanke, Timothy Geithner và Henry Paulson mới đây đã đồng
loạt nêu lên những lo ngại về khả năng chống đỡ của nước Mỹ trước 1
cuộc khủng hoảng tài chính mới. Mặc dù nhất trí rằng hệ thống NH hiện
nay đã vững vàng hơn nhiều sv trước, họ cũng chỉ ra những điểm yếu
không hề tồn tại cách đây 1 thập kỷ. "Chúng ta đã có những công cụ tự
vệ tốt hơn để chống lại những cú sốc mạnh hơn có thể xảy ra đối với
nền KT và hệ thống tài chính nhưng trong trường hợp khủng hoảng xảy
ra thì 1 hệ thống ít tự do hơn,bị kiểm soát nhiều hơn sẽ là lý tưởng hơn".
Trong cuộc khủng hoảng mới nhất, GDP của nước Mỹ sụp đổ trong khi
tỷ lệ thất nghiệp tăng vọt… Chương trình cắt giảm thuế và tăng chi tiêu
Kinh tế Quốc tế
12
mà Tổng thống D.Trump và Quốc hội Mỹ đã thông qua là rất sai thời
điểm. Làm như vậy thâm hụt ngân sách tăng lên trong khi nước Mỹ
đang ở trạng thái toàn dụng lao động. Những hệ lụy trong dài hạn từ
việc nợ Chính phủ tăng lên nhanh chóng. Thâm hụt ngân sách và nợ
tăng đồng nghĩa Chính phủ Mỹ có ít dư địa hơn để có thể kích cầu như
đã làm trong cuộc khủng hoảng trước. "Nếu như chúng ta không hành
động, đây sẽ cuộc khủng hoảng KT hoặc khủng hoảng tài khóa tồi tệ
nhất mà chúng ta phải trải qua. Cuộc khủng hoảng này sẽ từ từ bóp
nghẹt nước Mỹ". Hiện tổng nợ liên bang đang ở mức 77% GDP, cao
gấp đôi sv 2007. Khả năng ứng phó của FED cũng bị bó hẹp hơn trong
bối cảnh LS thấp như hiện nay. Mục tiêu LS cơ bản đang ở mức 1,75-
2%, sv mức 5,25% của tháng 7/2007. Tuy nhiên, FED đang ở vị thế tốt
hơn sv NHTW của các nền KT phát triển khác (ECB còn đang để LS 0%)..
Chủ tịch FED công bố kế hoạch
tăng lãi suất trong nửa cuối năm
Trong nửa cuối năm 2018, FED sẽ có 2 đợt tăng LS, nhiều khả năng
vào tháng 9 và dịp cuối năm. Chủ tịch FED đã công bố kế hoạch này
trong cuộc điều trần trước Thượng viện Mỹ ngày 18/7, đồng thời nhấn
mạnh đến những rủi ro đối KT Mỹ và thế giới nếu chính sách tăng thuế
của Tổng thống D.Trump đối với hàng hóa NK từ các đối tác thương
mại như TQ, EU... phản tác dụng. Theo ông Powell, KT Mỹ đang được
hỗ trợ tích cực bởi nhiều yếu tố như thị trường việc làm tăng trưởng
mạnh khi tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống mức thấp nhất trong gần 20 năm
qua; tỷ lệ lạm phát gần với mục tiêu 2% đề ra; những nguy cơ đối với
triển vọng tăng trưởng KT dần cân bằng. Ủy ban thị trường mở Liên
bang Mỹ (FOMC) tin tưởng cách thức tốt nhất để tiếp tục duy trì những
động lực trên là tăng LS. Dự báo tăng trưởng KT Mỹ trong Q.II vượt
mức 2% của Q.I và tỷ lệ thất nghiệp cũng giảm sâu hơn sv mức 4% ghi
nhận trong tháng 6. FED đã tăng LS 7 lần kể từ cuối năm 2015 nhờ vào
sự phát triển liên tục của nền KT và tăng trưởng việc làm vững chắc.
13
Tài liệu tham khảo:
Bảng chỉ số https://www.hsx.vn/Modules/Cms/Web/ViewArticle/b6d10da6-7c26-40d8-b720-20e298a4ed06
https://hnx.vn/
https://www.bloomberg.com/markets/stocks
http://www.sjc.com.vn/
https://goldprice.org/vi/index.html
https://www.sbv.gov.vn/webcenter/portal/vi/menu/rm/tg?_afrLoop=515501331129000
Tin Tài chính - NH https://vietstock.vn/2018/07/suc-ep-tang-lai-suat-la-co-nhung-chua-lon-757-616690.htm
http://ndh.vn/pho-thu-tuong-yeu-cau-siet-ky-luat-thi-truong-danh-gia-ky-moi-quan-he-giua-phai-
sinh-va-co-so-20180718021620393p4c146.news
http://cafef.vn/nhnn-bom-rong-45200-ty-dong-vao-nen-kinh-te-lai-suat-lien-ngan-hang-tang-nhanh-
20180718095346718.chn
http://cafef.vn/kich-ban-nao-cho-ty-gia-20180718155154551.chn
http://cafef.vn/nhnn-nhac-nho-cac-ngan-hang-kiem-soat-tang-truong-tin-dung-theo-chi-tieu-duoc-
giao-20180718194011536.chn
Tin KT vĩ mô http://cafef.vn/ap-luc-kep-de-len-lam-phat-20180718160046301.chn
http://cafef.vn/ngan-sach-chi-gan-60000-ty-dong-tra-no-lai-vay-6-thang-dau-nam-2018-
20180718205528583.chn
http://cafef.vn/chu-ky-khung-hoang-kinh-te-10-nam-nguy-co-tu-noi-tai-nen-kinh-te-
20180718095025358.chn
https://vietnambiz.vn/cmcn-40-co-the-keo-gdp-viet-nam-tang-them-8-18-ty-usdnam-62000.html
https://vietstock.vn/2018/07/i-ach8230-doanh-nghiep-tu-nhan-761-616887.htm
Tin KT Quốc tế http://cafef.vn/chu-tich-fed-cong-bo-ke-hoach-tang-lai-suat-trong-nua-cuoi-nam-
20180718100403374.chn
http://cafef.vn/imf-canh-bao-my-de-bi-ton-thuong-nhat-trong-cuoc-chien-thuong-mai-dang-leo-
thang-20180718161258739.chn
http://cafef.vn/3-cuu-chu-tich-fed-dong-loat-canh-bao-ve-cuoc-khung-hoang-kinh-te-toi-te-nhat-tu-
truoc-den-nay-20180718174336989.chn
14
Danh mục viết tắt
Bảo hiểm tiền gửi BHTG LS LS
Bảo hiểm y tế BHYT Liên ngân hàng LNH
Bảo hiểm thất nghiệp BHTN Lợi nhuận trước thuế LNTT
Bảo hiểm xã hội BHXH Lợi nhuận sau thuế LNST
Bất động sản BĐS Mua bán, sáp nhập M&A
Chi nhánh/phòng giao dịch CN/PGD Ngân hàng NH
Chỉ số giá tiêu dùng CPI Ngân hàng bán lẻ NHBL
Chính sách tiền tệ CSTT Ngân hàng Nhà nước NHNN
Cơ sở hạ tầng CSHT Ngân hàng thương mại cổ phần NHTMCP
DNNN DNNN Ngân hàng thương mại Nhà nước NHTMNN
DN tư nhân DNTN Ngân hàng nước ngoài NHNNg
DN vừa và nhỏ DNVVN Ngân sách Nhà nước NSNN
DN có vốn đầu tư nước ngoài DN FDI Ngân sách trung ương NSTW
Dự án DA Nhập khẩu NK
Dự trữ bắt buộc DTBB Sản xuất KD SXKD
Đăng ký KD ĐKKD Tài sản bảo đảm TSBĐ
Đầu tư trực tiếp nước ngoài FDI Tổ chức tín dụng TCTD
Giấy chứng nhận GCN Tổng tài sản TTS
Giá trị gia tăng GTGT Tổng SP quốc nội GDP
Hợp đồng tín dụng HĐTD Trung Quốc TQ
Khách hàng DN KHDN Trái phiếu Chính phủ TPCP
Khách hàng cá nhân KHCN Trái phiếu DN TPDN
KT vĩ mô KTVM Thị trường chứng khoán TTCK
Kho bạc Nhà nước KBNN VN VN
Khu vực KV Vốn điều lệ VĐL
Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia UBGSTCQT Vốn tự có VTC
Cục dự trữ liên bang Mỹ FED Xã hội XH
Quỹ Tiền tệ Quốc tế IMF Xuất khẩu XK
Ngân hàng TG World Bank Hiệp hội Chế biến và XK thuỷ sản VN VASEP
Ngân hàng Phát triển châu Á ADB Hiệp hội Lương thực VN VFA
Ngân hàng trung ương châu Âu ECB Hiệp hội Cà phê - Ca cao VN VICOFA
Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á ASEAN Hiệp hội Thép VN VSA
Khu vực sử dụng đồng Euro EUROZONE Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội HNX
Liên minh châu Âu EU Sở Giao dịch chứng khoán Tp.HCM HOSE
Tổ chức Nông Lương Liên Hợp Quốc FAO
Tổng cục thống kê GSO