1

hoav

BẢNG CHỈ SỐ

Chứng khoán (ngày 08/10)

VN - Index 996,12 1,22%

HNX - Index 114,38 0,25%

D.JONES CK Mỹ 26.486,78 0,15%

STOXX CK C.Âu 3.309,72 1,07%

CSI 300 CK TQ 3.290,90 4,30%

Vàng (SJC cập nhật 08h30 ngày 09/10)

SJC Ng.đ/L 36.520 - 0,00%

Quốc tế USD/Oz 1184.40 1,40%

Tỷ giá

USD/VND BQ LNH 22.723 0,01%

EUR/USD 1,1490 0,23%

Dầu

WTI USD/th 74,21 0,42%

6

Quyết định 986 về Chiến lược phát triển

ngành ngân hàng đến năm 2025, định hướng

đến năm 2030 vẫn đặt nhiệm vụ xây dựng cơ

chế phân định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền

hạn của NHNN với vai trò là cơ quan quản lý

nhà nước trong lĩnh vực NH, vai trò đại diện

chủ sở hữu vốn nhà nước tại các TCTD và DN

có vốn nhà nước do NHNN làm đại diện chủ sở

hữu... Điều này chứng tỏ NHNN vẫn tiếp tục

duy trì vị trí được nhiều chuyên gia gọi nôm na

là “siêu NHTM”. Nếu vậy, việc tách bạch vai

trò ổn định chính sách tài khóa và điều hành

tiền tệ của NHNN, tiến tới việc tổ chức giữ vai

trò như một NHTW thực thụ không dễ đạt được

một cách triệt để. Mục tiêu sau năm 2020, thị

trường NH cơ bản hoạt động theo nguyên tắc

thị trường chỉ có thể được coi là vừa sức.

Tin nổi bật

Tái cấu trúc NH: Tiền phải sinh ra tiền

Bài toán tăng vốn cho VAMC

Lợi nhuận hệ thống NH được kỳ vọng tăng

trưởng 18,63% trong năm 2018

Lạc quan tăng trưởng GDP: Đạt được, thậm

chí vượt mục tiêu tăng trưởng, lên đến 7%

Tăng trưởng tốt, dấu ấn doanh nghiệp Việt

đang dần rõ nét hơn

Trung Quốc đứng thứ hai thế giới về đầu tư

trực tiếp ra nước ngoài

Thứ Ba, ngày 09/10/2018

BP.NGHIÊN CỨU & PHÁT TRIỂN – PHÒNG KẾ HOẠCH

[a] 266-268 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phường 8, Quận 3, TP.HCM

[t] (028) 38 469 516 (1813/1819) – [e] kehoach@sacombank.com

2

Tái cấu trúc ngân hàng: Tiền

phải sinh ra tiền

Dù thừa nhận thành tích giảm nợ xấu từ mức 17,2% năm 2012 còn

6,7% vào cuối tháng 6/2018, theo BIDV, vẫn còn đó lời than phiền về

việc DNNVV khó tiếp cận vốn. Con số này thêm phần suy nghĩ bởi thực

trạng DN tạm ngừng hoạt động có thời hạn hoặc chờ giải thể tháng sau

tăng hơn tháng trước, đạt 73.103 DN trong 9th/2018, 48,1% so với

cùng kỳ 2017. Trong bối cảnh này, có lẽ, cần xem xét việc tái cơ cấu hệ

thống NH bằng những đánh giá thực tế và khắt khe hơn. PGS - TS Ngô

Hướng, nguyên Hiệu trưởng Đại học NH TP.HCM, đưa ra từ khóa “thị

trường”. Hoạt động cho vay của hệ thống NHTM phải tuân thủ đúng quy

luật của nền KT thị trường “tiền sinh ra tiền”. Muốn vậy, tín dụng phải

được luân chuyển nhịp nhàng, không thừa, không thiếu. Đối với nền KT

hiện tại, nhiệm vụ này chưa sớm khả thi. Mới đây nhất, UB Quản lý vốn

nhà nước tại DN (Siêu Ủy ban) ra đời nhằm quản lý gần 1 triệu tỷ đồng

vốn nhà nước tại DN có thể nhận được nhiều tiếng vỗ tay. Thế nhưng,

như chính Thủ tướng lưu ý “chúng ta phải lựa chọn, xây dựng UB trở

thành một cơ quan chuyên nghiệp, hiện đại hoặc con đường thứ 2 là

một cơ quan quan liêu, kiểu cũ tạo ra gánh nặng cho đất nước”. Nếu

không hoạt động hiệu quả, đây chỉ là cách “cơ cấu vốn, cơ cấu nợ” chứ

không phải là cách thay đổi cấu trúc tín dụng nhằm phục vụ nền kinh tế

hiệu quả. Trong khi những ràng buộc, níu kéo DN ở lại với Nhà nước

hoặc duy trì cách thức quản lý kiểu Nhà nước chưa được tháo gỡ, chưa

thể hy vọng có một nền kinh tế thị trường vận hành hiệu quả. Hệ lụy

không thể tránh khỏi là rất khó vận hành một hệ thống tín dụng theo

nguyên tắc KT thị trường trong môi trường kinh doanh vắng bóng những

yếu tố lành mạnh này. Tất nhiên, không thể không nhắc đến vướng mắc

đang án ngữ trong cấu trúc nội tại của hệ thống tín dụng VN. Quyết

định 986 về Chiến lược phát triển ngành NH VN đến năm 2025, định

hướng đến năm 2030 vẫn đặt nhiệm vụ xây dựng cơ chế phân định rõ

chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của NHNN với vai trò là cơ quan quản

lý nhà nước trong lĩnh vực NH, vai trò đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước

tại các TCTD và DN có vốn nhà nước do NHNN làm đại diện chủ sở

hữu...Điều này chứng tỏ NHNN vẫn tiếp tục duy trì vị trí được nhiều

Tài chính – Ngân hàng

3

chuyên gia gọi nôm na là “siêu NH thương mại”. Nếu vậy, việc tách

bạch vai trò ổn định chính sách tài khóa và điều hành tiền tệ của

NHNN, tiến tới việc tổ chức giữ vai trò như một NHTW thực thụ không

dễ đạt được một cách triệt để. Mục tiêu sau năm 2020, thị trường NH cơ

bản hoạt động theo nguyên tắc thị trường chỉ có thể được coi là vừa

sức. Chỉ khi nội lực nền KT vững vàng, việc mở cánh cửa thị trường tài

chính nội địa mới không đi kèm cùng mối lo các nhà tài phiệt nước

ngoài mau chóng chiếm ưu thế.

Bộ Tài chính được giao làm đầu

mối đẩy nhanh tái cơ cấu DNNN

Chính phủ vừa giao Bộ Tài chính làm đầu mối đẩy nhanh quá trình tái

cơ cấu DNNN. Cùng với đó, sau khi UB Quản lý vốn nhà nước tại DN

vừa đi vào hoạt động, Chính phủ y/c các bộ, ngành chủ động phối hợp

với cơ quan này trong việc chuyển giao quản lý các tập đoàn, tổng công

ty, bảo đảm hoạt động bình thường, chống thất thoát, lãng phí. Ủy ban

được giao quản lý vốn tại 19 tập đoàn, tổng công ty lớn, với tổng số vốn

1 triệu tỷ đồng, tài sản trị giá 2,3 triệu tỷ đồng. Để đánh giá sâu hiện

trạng tái cơ cấu, cổ phần hóa DNNN, trên cơ sở đó kiến nghị giải pháp

mới, hội nghị toàn quốc về đổi mới DNNN sẽ được tổ chức trong tháng

10 này (kế hoạch trước đó là tổ chức trong tháng 9).

Bài toán tăng vốn cho VAMC

Dù cho hoạt động xử lý nợ xấu thời gian qua được đánh giá khá tốt với

vai trò của VAMC, và trong thời gian tới được kỳ vọng sẽ đẩy mạnh hơn

nếu Bộ Tài chính thông qua các quy định liên quan đến việc mua bán

nợ của DATC và Công ty xử lý nợ của các NHTM (AMC), sẽ hỗ trợ rất

nhiều cho VAMC. Theo nhiệm vụ được giao, đến hết năm 2020 VAMC

phải mua tối thiểu 330.000 tỷ đồng nợ xấu, trong đó mua nợ xấu theo

giá trị thị trường đạt tối thiểu 20.000 tỷ đồng. Chính vì vậy theo kế

hoạch mà VAMC công bố thì trong năm 2018, VAMC phát hành trái

phiếu đặc biệt với tổng giá trị tối đa là 32.000 tỷ đồng; tổng số tiền mua

nợ xấu theo giá trị thị trường năm 2018 là 3.500 tỷ đồng. Đối với xử lý

nợ, đến năm 2022 xử lý tối thiểu được 140.000 tỷ đồng số nợ xấu đã

mua, trong đó, riêng năm 2018 xử lý 34.504 tỷ đồng. Thời gian qua

công tác mua nợ xấu của VAMC được đánh giá chuyển biến tốt nhưng

theo các chuyên gia KT, thực tế việc xử lý nợ xấu của VAMC vẫn khá

chậm. Con số báo cáo trong 6th/2018, hệ thống TCTD xử lý nợ xấu ước

đạt 58.800 tỷ đồng, tuy nhiên trong con số này thì khối nợ xấu mà các

TCTD tự xử lý đã chiếm đến 56.740 tỷ đồng.

4

TS. Trương Huy Mai, chuyên gia KT RMIT nhận định kết quả xử lý nợ

xấu của VAMC chưa như mong đợi, vì còn gặp nhiều vướng mắc do cơ

quan quản lý chậm ban hành văn bản hướng dẫn thi hành Nghị quyết

42; khâu định giá ban đầu chưa sát với thị trường, dẫn đến nhiều khoản

phải bán đi bán lại; thiếu nguồn nhân lực chuyên môn, hạ tầng công

nghệ thông tin còn thô sơ, nên việc hỗ trợ lưu trữ hồ sơ, báo cáo thống

kê tốn nhiều thời gian… Trên hết, cản trở lớn nhất cho VAMC trong thực

hiện trọng trách của mình là thiếu vốn. Từ cuối năm 2015, VAMC được

tăng vốn điều lệ lên 2.000 tỷ đồng nhưng vẫn quá nhỏ so với quy mô nợ

xấu cần xử lý. Thực tế việc tăng vốn để VAMC hoàn thành vai trò cũng

đã được cơ quan quản lý tính đến. Theo lộ trình, giai đoạn 2017-2018,

NHNN trình Thủ tướng cấp bổ sung vốn điều lệ cho VAMC để đạt mức

5.000 tỷ đồng và đạt mức mức 10.000 tỷ đồng trong giai đoạn 2019-

2020. Tuy nhiên cho đến nay, chỉ còn 3 tháng nữa sẽ kết thúc năm

2018, nhưng VAMC vẫn chưa được cấp vốn như lộ trình đề ra. Mới đây,

VAMC đã đề xuất NHNN trình Thủ tướng được cấp đủ 5.000 tỷ đồng

vốn điều lệ như lộ trình đề ra. Các chuyên gia KT cho rằng muốn xử lý

dứt điểm nợ xấu, bên cạnh việc banh hành các quy định tháo gỡ các

rào cản trong việc bán tài sản thế chấp thì điều quan trọng đó là VAMC

phải có tiền tươi thóc thật để mua nợ. Bởi vì nếu VAMC mua nợ bằng

trái phiếu đặc biệt sẽ tạo ra mối quan hệ “tay 3” giữa con nợ, NH và

VAMC. Bởi về nguyên tắc NH bán nợ là chuyển nợ sang VAMC, nhưng

NH vẫn có trách nhiệm giữ tài sản và VAMC chỉ ghi giấy thay vì đưa

tiền cho NH. TS. Trương Huy Mai cho rằng, việc cấp thêm vốn cho

VAMC là điều cần thiết, không chỉ tăng lên 5.000 tỷ đồng, 10.000 tỷ

đồng, thậm chí phải tăng lên mức 20.000 tỷ đồng để giải quyết nợ xấu,

giúp VAMC hút thêm vốn xử lý nợ xấu. Bởi lẽ, VAMC được xác định là

trung tâm thúc đẩy thị trường mua bán nợ, do đó cần tăng cường sức

khỏe để VAMC gánh trọng trách này.

Lợi nhuận hệ thống NH được kỳ

vọng tăng trưởng 18,63% trong

năm 2018

Theo kết quả cuộc điều tra xu hướng KD mới nhất vào tháng 9/2018,

88,3% TCTD kỳ vọng lợi nhuận trước thuế của đơn vị tăng trưởng

dương so với năm 2017; 5,3% TCTD kỳ vọng lợi nhuận “không đổi” và

6,4% TCTD lo ngại lợi nhuận “suy giảm”. Lợi nhuận toàn hệ thống được

kỳ vọng BQ 18,63% trong 2018, thấp hơn so với mức kỳ vọng 19,05%

ghi nhận tại cuộc điều tra tháng 6/2018 nhưng cao hơn nhiều so với

mức kỳ vọng 13,63% của các TCTD tại cuộc điều tra cùng kỳ.

5

Kết quả điều tra cho thấy, tình hình KD Q.III/2018 có cải thiện hơn so

với Q.II/2018 với 72,6% TCTD nhận định tình hình KD cải thiện tốt hơn,

trong đó 15,8% là nhận định là “cải thiện nhiều”. Dự kiến trong thời gian

tới, 80% TCTD kỳ vọng tình hình KD sẽ “cải thiện” trong Q.IV/2018 và

84,2% TCTD kỳ vọng tình hình KD tổng thể trong 2018 “cải thiện” hơn

so với 2017. Trong đó 23 - 30,5% TCTD kỳ vọng “cải thiện nhiều”. Về

huy động vốn, các TCTD kỳ vọng huy động vốn toàn hệ thống BQ

5,83% trong Q.IV/2018 (cao hơn so với mức tăng thực tế và mức kỳ vọng

của cùng kỳ năm 2017) và 15,34% trong cả năm 2018 (cao hơn mức tăng

thực tế 14,98% nhưng thấp hơn mức kỳ vọng 16% của năm 2017). Về hoạt

động tín dụng, dư nợ tín dụng của hệ thống NH được kỳ vọng 4,52%

trong Q.IV/2018 và 15,22% trong 2018 trong bối cảnh mặt bằng LS

huy động vốn và cho vay được các TCTD kỳ vọng tiếp tục duy trì ổn

định trong Q.IV/2018 và cả năm 2018. Cùng với đó, khảo sát cũng cho

thấy nhu cầu của khách hàng đối với sản phẩm dịch vụ TC-NH tiếp tục

được các TCTD nhận định tích cực trong Q.III/2018 với nhu cầu vay vốn

được 49,5% TCTD lựa chọn mức “cao”. Tiếp đến là nhu cầu thanh toán

và thẻ (38,1% TCTD lựa chọn mức “cao”) và nhu cầu gửi tiền (33% TCTD

lựa chọn mức “cao”). Dự kiến tổng thể năm 2018 so với năm 2017, kết

quả điều tra kỳ này cho thấy các TCTD kỳ vọng sản phẩm thu hút được

nhiều khách hàng nhất là vay vốn, tiếp đến là nhu cầu sử dụng dịch vụ

thanh toán và thẻ, sau đó là nhu cầu gửi tiền. Các tỷ lệ TCTD dự kiến

tương ứng 69,2% 57,5% 57%. Thanh khoản của hệ thống NH tại

thời điểm cuối Q.III/2018 tiếp tục ở trạng thái “tốt” đối với cả VND và

ngoại tệ. Dự báo trong quý tới và cả năm 2018, đa số các TCTD kỳ

vọng tình hình thanh khoản của hệ thống NH tiếp tục diễn biến khả

quan đối với cả tiền đồng và ngoại tệ. Đánh giá về tình hình lao động và

việc làm trong ngành NH, các TCTD nhận định tiếp tục chuyển biến tích

cực với 56,84% TCTD cho biết đã tuyển thêm lao động trong Q.III/2018

(cao hơn tỷ lệ 46% ghi nhận tại kỳ trước); 26,6% TCTD nhận định đang

thiếu lao động cần thiết cho nhu cầu công việc hiện tại; và 61,46%

TCTD dự kiến tiếp tục tuyển thêm lao động trong Q.IV/2018.

Thanh khoản dồi dào trở lại

nhưng tỷ giá có xu hướng tăng

Theo SSI Retail Research, thị trường tiền tệ thế giới tháng 9 khá ổn

định. Chỉ số USD Index sau khi chạm đỉnh 96,7 điểm trong tháng 8 đã

giảm trở lại và dao động quanh vùng 94 – 95 điểm trong tháng 9 và chỉ

bật lên cao hơn một chút vào cuối tháng sau cuộc họp của Fed quyết

6

định tăng LS lần thứ 3 trong năm. Nhờ sự ổn định trên thị trường thế

giới, tỷ giá USD/VND trong nước dao động quanh ngưỡng 23.260 -

23.340 (mua - bán) trong gần hết tháng 9. Tỷ giá bắt đầu tăng vào cuối

tháng cùng những tín hiệu tăng của đồng USD và lợi suất trái phiếu kho

bạc Mỹ. Tỷ giá USD/VND kết thúc tháng 9 ở mức kỷ lục mới 23.310 -

23.390, 50 đồng so với tháng 8. Trong khi đó, tỷ giá tự do giảm khá

mạnh về 23.400 sau đó lại tăng trở lại ngang mức cuối tháng 8 là

23.470 - 23.500. Các chuyên gia cũng cho biết, biến động LS trên thị

trường LNH cũng khá nhạy với tỷ giá. Chênh lệch LS VND-USD được

kéo giãn đã giúp tỷ giá hạ nhiệt từ giữa tháng 7. Trong thời gian này,

NHNN đã điều hành thị trường tiền tệ để duy trì LS VND qua đêm ở

mức 4%, trong khi LS LNH USD vẫn khá ổn định ở mức 2%. Chênh

lệch 2% là mức khá an toàn để không gây áp lực lên tỷ giá. Tuy nhiên,

khi LS VND giảm trở lại về sát 2% vào nửa cuối tháng 9, khiến chênh

lệch LS được thu hẹp, tỷ giá cũng có xu hướng tăng trở lại trong thời

gian này. Giao dịch thị trường mở tháng 9 khá ổn định và nhịp nhàng

thể hiện quan điểm rất thận trọng của NHNN. Tổng khối lượng tín phiếu

mà NHNN phát hành đạt 52.950 tỷ đồng, chủ yếu để bù lại khối lượng

đáo hạn là 50.000 tỷ đồng, trong đó có một phần là lượng tín phiếu kỳ

hạn 91 ngày phát hành trong tháng 6. Tổng khối lượng OMO cho vay ra

là 8.155 tỷ đồng, trong khi có 15.401 tỷ OMO đáo hạn. Như vậy NHNN

đã hút ròng 10.196 tỷ đồng trong tháng 9. Thanh khoản dồi dào đã đưa

LS VND LNH về khoảng 2,6%, cao hơn khoảng 60 điểm cơ bản (bps) so

với LS USD. Nhìn chung, diễn biến tỷ giá tháng 9 chịu tác động chủ yếu

từ các yếu tố thị trường trong khi các cân đối vĩ mô vẫn cho những tín

hiệu tích cực. Về hoạt động XNK, xuất siêu bất ngờ tăng mạnh trong

tháng 8 với giá trị 2,2 tỷ USD, ước tính tiếp tục duy trì ở mức 0,7 tỷ USD

trong tháng 9, nâng thặng dư thương mại từ đầu năm lên 6 tỷ USD so

với mức 324 triệu USD cùng kỳ năm 2017.

7

“Dồn nén lạm phát năm 2018 sẽ

tạo áp lực lớn cho năm sau“

Theo ông Ngô Trí Long, Nguyên Viện trưởng Viện Quản lý giá, Bộ Tài

chính cho biết, kiểm soát lạm phát những năm gần đây, đặc biệt từ năm

2016-2017 luôn đạt mục tiêu Quốc hội đề ra. Thời gian qua lạm phát là

một trong chỉ tiêu ổn định KTVM, bên cạnh kiểm soát lạm phát là

CSTT, tỷ giá ổn định và công ăn việc làm cho người lao động. Lạm phát

trong tầm kiểm soát đồng thời đảm bảo mục tiêu tăng trưởng GDP như

vậy cũng là thành công kép. Những năm qua, kiểm soát lạm phát đạt

được mục tiêu Quốc hội giao nhưng tăng trưởng mặt chất lượng chưa

cải thiện nhiều, chủ yếu do CSTT và nguyên nhân khách quan do giá

TG đặc biệt giá mặt hàng dầu giảm mạnh. Năm 2018, kiểm soát lạm

phát nhưng lại bằng cách kiểm soát các nhân tố, không cho tăng giá

điện, hạn chế tăng giá xăng dầu cho thấy, việc kiểm soát chưa thật bền

vững. Do đó, khả năng kiểm soát được lạm phát trong 2018 nhưng

bằng cách dồn nén như vậy ảnh hưởng đến chỉ số này trong 2019…

Lạc quan tăng trưởng GDP: Đạt

được, thậm chí vượt mục tiêu

tăng trưởng, lên đến 7%

Tính chung 9th/2018, GDP ước tính 6,98% so với cùng kỳ 2017, là

mức tăng cao nhất của 9th kể từ năm 2011 trở về đây. Nhiều dự báo

cho rằng VN có thể đạt mức tăng trưởng GDP lên đến 7% năm 2018,

mức tăng trưởng cao thứ 2 châu Á chỉ sau Ấn Độ. (i) Theo ông Dương

Mạnh Hùng, Vụ trưởng Vụ Hệ thống Tài khoản quốc gia (Tổng cục Thống

kê): Tăng trưởng GDP Q.IV chỉ cần đạt 6,11% do đó khả năng tăng

trưởng cả năm sẽ đạt mục tiêu 6,7% là khả thi. Thông thường Q.IV là

quý có GDP tăng trưởng cao nhất. 3 năm gần đây, mức tăng trưởng

quý này đều >6,11%. (ii) Theo ông Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài

chính: Dự báo của tôi có lẽ hơi bảo thủ một chút, khả năng tăng trưởng

GDP đạt được ít nhất 6,7%, khả năng đạt được 7% là có tuy nhiên vấn

đề luôn luôn đặt ra là tăng trưởng nhanh như thế chưa chắc tốt. Vấn đề

cần đặt ra là chất lượng tăng trưởng ngay cả khi đạt được mức tăng

trưởng 6,7% con số không quan trọng bằng chất lượng tăng trưởng

được định nghĩa theo nghĩa giá trị hàng hoá, DV… (iii) Ông Ngô Trí

Long, nguyên Viện trưởng Viện Quản lý giá, (Bộ Tài chính) cho rằng:

GDP riêng trong Q.III 6,88% so với cùng kỳ 2017. Mức này tuy thấp

Kinh tế Việt Nam

8

hơn mức 7,45% của Q.I nhưng cao hơn mức 6,73% của Q.II, cho thấy

nền KT vẫn giữ được đà tăng trưởng và xóa đi lo ngại về xu hướng GDP

quý sau tăng thấp hơn so với quý trước và tốc độ tăng trưởng có thể

chậm lại theo các quý. Do đó, tôi cho rằng việc thực hiện được mục tiêu

GDP 6,7% mà Quốc hội đã giao hoàn toàn đạt được, thậm chí cao

hơn. (iv) Đối với ông Lưu Bích Hồ, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược

phát triển (Bộ KHĐT): Tính chung tăng trưởng GDP 9th/2018 đạt 6,98%,

là mức tăng trưởng cao nhất kể từ năm 2011. Theo đó, để đạt được

mục tiêu tăng trưởng chính thức cả năm là 6,7%, GDP Q.IV/2018 chỉ

cần 6,1% so với cùng kỳ do đó, đạt và vượt 6,7% là chắc chắn, trừ

đột biến. Còn mức nào không quan trọng, vì không thể vượt quá nhiều.

Tăng trưởng tốt, dấu ấn doanh

nghiệp Việt đang dần rõ nét hơn

Trong Công nghiệp và Xây dựng, đáng chú ý nhất là sự cải thiện của

ngành Xây dựng với mức tăng trưởng cao nhất kể từ đầu năm là

9,2%. Trong khi đó Công nghiệp Chế biến chế tạo - ngành có tỷ trọng

giá trị lớn nhất trong GDP - đi ngang với tăng trưởng 12,1% còn Khai

khoáng 3,3% (Q.II 3,1%). Theo báo cáo cập nhật KT VN tháng 10

của Công ty cổ phần CK Sài Gòn (SSI), sự cải thiện của ngành Xây

dựng có thể xuất phát từ sự cải thiện trong giải ngân vốn đầu tư toàn

XH, đặc biệt là giải ngân đầu tư công. Q.III/2018, tổng vốn đầu tư toàn

XH đạt 507.000 tỷ đồng, 12,5% so với cùng kỳ và đạt mức cao nhất 4

quý vừa qua. Trong đó, vốn NSNN đạt mức tăng ấn tượng 14,9%,

tăng gấp đôi tốc độ tăng trưởng của 2 quý trước đó. Nguồn vốn đầu tư

tư nhân (chiếm tỷ trọng lớn nhất) cũng cải thiện nhẹ và vươn lên mức cao

nhất nhiều năm, khi 18,8%. “Sự bù đắp của 2 nguồn vốn này cho FDI

là minh chứng cho sự dịch chuyển cơ cấu KT theo hướng tập trung hơn

vào nội lực. Tăng tốc giải ngân vốn ngân sách cũng là một dấu hiệu tích

cực bởi nguồn lực tài khóa đang đóng vai trò quan trọng trong thúc đẩy

tăng trưởng khi dư địa tiền tệ hẹp lại. Mặt khác, điều này cho thấy việc

tháo gỡ các nút thắt trong giải ngân đầu tư công đang có tiến triển tốt”.

Mặc dù đóng góp của ngành Xây dựng là đáng ghi nhận, nhưng ngành

Công nghiệp chế biến chế tạo - có tỷ trọng lớn nhất trong cơ cấu GDP -

mới thực sự là bệ đỡ để có được sự cải thiện trong Q.III… SSI khuyến

nghị, cùng với sự hồi phục của đầu tư công, việc thúc đẩy tăng trưởng

duy trì ở mức cao của đầu tư tư nhân có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.

Đó là cơ sở cho sự dịch chuyển cơ cấu KT theo hướng giảm dần sự phụ

thuộc vào FDI và tăng dần tỷ trọng của khối tư nhân trong nước.

9

Làm thế nào để kinh tế tư nhân

lớn mạnh?

Tại Hội thảo "Phát triển Kinh tế tư nhân (KTTN): rào cản và giải pháp",

Gs. Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội DN đầu tư nước ngoài, cho hay

8th/2018, cả nước có 87.448 DN được thành lập với tổng số vốn đăng ký

mới và tăng thêm 2,56 triệu tỷ đồng, 32,5% so với cùng kỳ 2017. Điều

này cho thấy, KTTN với số lượng ngày càng nhiều, quy mô ngày càng

lớn, đóng vai trò ngày càng quan trọng đối với tốc độ tăng trưởng theo

hướng bền vững. Theo Tổng cục Thống kê, KV DNTN VN đã không thể

lớn nổi so với chính mình, mới chỉ đóng góp khoảng 9% vào GDP/năm

trong suốt hàng chục năm qua. Tuy nhiên, TS. Nguyễn Đình Cung,

Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý KTTW, cho rằng phải đánh giá lại

vai trò của KTTN và bày tỏ sự nghi ngờ về con số đóng góp vào GDP

của KV này. Theo ông Cung, phải đánh giá lại để thay đổi những nhận

định chính trị, vì những nhận định đó chính là các rào cản căn bản đối

với phát triển đất nước nói chung và KV KTTN nói riêng. Các con số

doanh thu, lợi nhuận đều cao, nhưng đóng góp GDP lại thấp. KV KTTN

đối mặt với nhiều rủi ro, bên cạnh các rủi ro thông thường, phải đối mặt

rủi ro pháp lý. Điều này đến từ hệ thống pháp luật không cụ thể, không

minh bạch, không hiệu lực, không hiệu quả. Mặt khác, với những DN

muốn lớn lại không lớn được. Một DN có ý tưởng KD tốt, cần nguồn lực

để phát triển, nhưng nguồn lực đó không thể đến từ vốn gia đình, bạn

bè của mình. Trong khi đó, còn tình trạng phân bố nguồn lực theo xin –

cho, thay vì dựa trên tiêu chí chất lượng. Một vấn đề đặt ra là vẫn còn

sự phân biệt trong nhận thức dẫn tới sự phân biệt trong đối xử giữa KV

KTTN và các thành phần KT khác. Bên cạnh đó, ông Kiên cũng chỉ ra

một rào cản ngay ở chính các DNTN khiến KV KT này chưa lớn được,

đó là bản thân nhiều DNTN chưa đáp ứng được 5 yếu tố quyết định,

bao gồm: chiến lược KD, quản trị DN, ứng dụng khoa học công nghệ,

quản lý lao động và đào tạo nguồn nhân lực. Phân tích ở cả hai mặt

cho thấy việc làm thế nào để KV KTTN lớn được cần sự vào cuộc của

cả hệ thống chính trị, cũng như sự nỗ lực của chính DNTN…

Hà Nội: Tăng trưởng kinh tế

7,17% trong 9 tháng

UBND TP. Hà Nội vừa ban hành Thông báo Hội nghị giao ban Q.III và

9th/2018. Đáng chú ý, GRDP của thành phố 9th/2018 ước đạt 7,17% ,

cao hơn so với mức 6,87% của cùng kỳ 2017. tổng thu NSNN ước

9th/2018 ước đạt 166.200 tỷ đồng, #69,7% dự toán và 13,7% so với

cùng kỳ; thu hút đầu tư nước ngoài ước đạt 6,265 tỷ USD, gấp 5,4 lần

so cùng kỳ, đứng đầu cả nước. Bên cạnh đó, du thị trường thế giới tiềm

10

ẩn nhiều rủi ro với chiến tranh thương mại leo thang, kim ngạch XK của

thành phố trong 3 quý qua vẫn đạt 10,51 tỷ USD, 21,6% so với cùng

kỳ (cùng kỳ 8,7%). Khách quốc tế có lưu trú tại thành phố đạt 3,1 triệu

lượt, 21%, chiếm 37,2% thị phần cả nước. Tổng thu từ khách du lịch

ước đạt 57.300 tỷ đồng, 7,3%...

11

Kinh tế Mỹ không đủ sáng sủa

để bù đắp cho sự tăng trưởng

chậm lại trên toàn cầu?

Tuần tới, các bộ trưởng tài chính/giới lãnh đạo NHTW sẽ tham dự cuộc

họp thường niên của IMF, sau khi IMF báo hiệu sẽ cắt giảm dự báo

tăng trưởng toàn cầu lần đầu tiên sau 2 năm sau đợt tăng tốt nhất kể từ

2011… SX toàn cầu đang tăng trưởng ở tốc độ thấp nhất trong gần 2

năm và tháng 9, XK đã giảm lần đầu tiên kể từ 2016… Chiến thương

mại đang mang đến sự cảnh báo lớn nhất. Căng thẳng trên thị trường

mới nổi, sự bất ổn chính trị và giá dầu tăng là những mối đe dọa khác.

Dù không có chuyện tăng trưởng sẽ dừng lại nhưng sự kết hợp của các

rủi ro cũng đồng nghĩa với việc sự tăng trưởng đồng bộ của 2017 là kỷ

niệm đang phai mờ. TGĐ IMF phát biểu: "6th trước, tôi có đề cập tới

những nguy cơ sắp xảy ra. Hôm nay, một vài trong số đó đã bắt đầu

thành hiện thực". Tuần này, HSBC đã cắt giảm dự báo tăng trưởng thế

giới trong 2019, chủ yếu là do các quốc gia mới nổi bị hạ bậc vì phải

"vật lộn" với USD đang tăng giá; nâng dự báo tăng trưởng Mỹ trong

2018 lên 3% và 2019 là 2,5% sau những đợt cắt giảm thuế. Trong khi

đó, Bank of America Corp. cảnh báo rằng sự tăng trưởng chậm chạp

của TQ sẽ "lây" sang phần còn lại của châu Á vào 2019 và kéo tỷ lệ

tăng trưởng của KV xuống. "Khoảng 50% GTGT trong XK của TQ sang

Mỹ hiện đến từ phần còn lại của châu Á. Rõ ràng là các nước khác

cũng sẽ bị ảnh hưởng nếu chiến tranh thương mại tiếp tục leo thang".

Sự kết hợp của các yếu tố có thể đủ để IMF cắt giảm những dự báo mà

họ duy trì đến thời điểm này dành cho nền KT thế giới. IMF sẽ cập nhật

"Triển vọng KT thế giới" vào ngày 9/10. Kể từ tháng 10/2016 đến nay,

họ chưa bao giờ sửa đổi những dự báo đưa ra dành cho 1 năm tới.

Trung Quốc đứng thứ hai thế giới

về đầu tư trực tiếp ra nước ngoài

Tính đến cuối năm 2017, đầu tư trực tiếp ra nước ngoài (ODI) của TQ

vượt 1.800 tỷ USD, xếp thứ 2 trên thế giới. TQ đã đầu tư vào 189 quốc

gia và KV trên toàn cầu, chiếm 5,9% tổng ODI toàn thế giới. Chỉ riêng

2017, ODI của TQ đạt 158,29 tỷ USD nhưng vẫn 19,3% sv 2016, ghi

nhận mức giảm đầu tiên kể 2003. DN TQ sẽ tiếp tục đầu tư ra nước

ngoài, với kỳ vọng nền KT nước này sẽ góp phần vào sự phát triển

chung với các quốc gia khác, đồng thời thúc đẩy tăng trưởng KT toàn

Kinh tế Quốc tế

12

cầu. Các khoản đầu tư của TQ vào châu Âu và châu Phi 70% trong

2017, trong khi đầu tư vào các nước dọc Vành đai và Con đường chiếm

12% tổng ODI của TQ, tăng 31,5% sv 2016. Sáu lĩnh vực đầu tư chiếm

83,6% ODI của TQ gồm DV DN và cho thuê, bán lẻ và bán buôn, DV

CNTT và phần mềm, tài chính, khai mỏ, chế tạo.

Nhà đầu tư nước ngoài đổ xô

tháo chạy khỏi thị trường chứng

khoán Trung Quốc

Vừa hoạt động trở lại sau Tuần lễ Vàng, TTCK TQ đã lao dốc mạnh, ghi

nhận khởi đầu tháng 10 tồi tệ nhất trong 1 thập kỷ. Trước tình cảnh đó,

những NĐT giá lên (bull) còn lại cũng tỏ ra hoảng sợ và rút vốn ra khỏi

thị trường. Cụ thể, ngày 08/10, NĐTNN đã bán ròng 9,7 tỷ CNY (#1,4 tỷ

USD) cổ phiếu TQ loại A, gần đạt mức kỷ lục vừa xác lập từ 8 tháng

trước. Shanghai Composite 104,84 điểm (#3,72%) xuống 2.716,51

điểm. FTSE China A50 Index #5% trong đợt bán tháo dữ dội nhất kể

từ tháng 01/2016. Bên cạnh đó, CNY có lúc 0,5%. Một số chuyên

viên giao dịch cho biết, việc thiếu vắng sự can thiệp của nhóm National

Team - các quỹ có sự hậu thuẫn của Chính phủ TQ - đã làm đà giảm

trở nên trầm trọng hơn trong phiên chiều. Các biện pháp hỗ trợ từ

NHTW TQ cũng không thể “chữa lành” nỗi đau, sau quá nhiều thông tin

tiêu cực, bao gồm số liệu SX công nghiệp yếu và những lời cáo buộc

can thiệp vào cuộc bầu cử Mỹ. Theo CEO Uob Kay Hian (Hong Kong)

Ltd. “NĐTNN bỗng trở nên bi quan, không còn lạc quan khi mua cổ

phiếu TQ loại A trước đó. Đà bán tháo mạnh ở TQ là dấu hiệu cho thấy

NĐT ngày càng quan ngại về mối quan hệ giữa Mỹ và TQ”. Chiến lược

gia của Central China Securities Thượng Hải cho rằng: “Quyết định cắt

giảm tỷ lệ RRR đã nằm trong suy tính của thị trường và chưa đủ để

chống lại các yếu tố tiêu cực về tất cả khía cạnh trong suốt dịp Tuần lễ

Vàng. Ngay cả các quỹ quốc gia TQ cũng không có khả năng vực dậy

thị trường cho đến khi các rủi ro lan truyền đã được phản ánh vào giá”…

ASEAN giữa làn sóng thanh toán

di động

ASEAN đang nổi lên như một KV công nghệ thanh toán điện tử, gồm cả

những ví điện tử phát hành từ hệ thống NH và những ứng dụng thanh

toán di động từ các công ty công nghệ. Chỉ trong thời gian ngắn, thị

trường ASEAN xuất hiện một “rừng” những công cụ thanh toán sử dụng

ĐTDĐ khác nhau, tạo thành cuộc đua chiếm lĩnh thị trường tài chính

không tiền mặt và thậm chí tạo nên bối rối cho người sử dụng. Thị

trường thanh toán điện tử và đặc biệt thanh toán di động rất sôi nổi

trong mấy năm gần đây do các công ty công nghệ trong vùng đang

13

chuyển từ KD ứng dụng đơn độc sang KD hệ sinh thái, điển hình như

Go-Jek với Go Pay hay Grab với Grab Pay. Quan trọng nhất là chiến

lược bành trướng xuyên biên giới của các ứng dụng thanh toán TQ như

AliPay và WeChat Pay nhằm chiếm lĩnh thị trường tài chính non trẻ này.

Allied Market Research cho biết, thị trường thanh toán di động có thể

đạt đến 3.388 tỷ USD vào 2022, trong đó KV châu Á - Thái Bình Dương

tăng trưởng nhanh nhất. EWallet/Ví điện tử nằm trong ĐTDĐ đã trở

thành mặt trận tiên phong vì quen thuộc như ví tiền truyền thống.

Không chỉ NH phát hành mà cả các công ty công nghệ tức những ông

chủ của các ứng dụng thanh toán trực tuyến (ePay) cũng cung cấp cho

khách hàng những ví điện tử… Xuất phát từ mã vạch (Bar Code), mã QR

ngày nay đã vượt ra khỏi vai trò xác định nhãn mác và phương tiện thu

ngân tại quầy để trở thành một phương tiện thanh toán phổ thông khi

kết hợp với một ứng dụng thanh toán di động nào đó. Indonesia và Việt

Nam đang đi đầu trong việc áp dụng mã thanh toán QR trong khi

Singapore và Thái Lan nhắm đến thiết lập mã QR quốc gia.

14

Tài liệu tham khảo:

Bảng chỉ số https://www.hsx.vn/Modules/Cms/Web/ViewArticle/b6d10da6-7c26-40d8-b720-20e298a4ed06

https://hnx.vn/

https://www.bloomberg.com/markets/stocks

http://www.sjc.com.vn/

https://goldprice.org/vi/index.html

https://www.sbv.gov.vn/webcenter/portal/vi/menu/rm/tg?_afrLoop=515501331129000

Tin Tài chính - NH https://tinnhanhchungkhoan.vn/dau-tu/bo-tai-chinh-duoc-giao-lam-dau-moi-day-nhanh-tai-co-cau-

doanh-nghiep-nha-nuoc-244782.html

https://bizlive.vn/tai-chinh/tai-cau-truc-ngan-hang-tien-phai-sinh-ra-tien-3474108.html

http://cafef.vn/bai-toan-tang-von-cho-vamc-2018100717531632.chn

https://vietnambiz.vn/loi-nhuan-he-thong-ngan-hang-duoc-ky-vong-tang-truong-1863-trong-nam-

2018-95588.html

http://cafef.vn/thanh-khoan-doi-dao-tro-lai-nhung-ty-gia-co-xu-huong-tang-

20181009074347312.chn

Tin KT vĩ mô http://cafef.vn/don-nen-lam-phat-nam-2018-se-tao-ap-luc-lon-cho-nam-sau-

20181008172219187.chn

http://cafef.vn/lac-quan-tang-truong-gdp-dat-duoc-tham-chi-vuot-muc-tieu-tang-truong-len-den-7-

20181008105351882.chn

http://thoibaonganhang.vn/tang-truong-tot-dau-an-doanh-nghiep-viet-dang-dan-ro-net-hon-

80739.html

https://www.stockbiz.vn/News/2018/10/8/847918/lam-the-nao-de-kinh-te-tu-nhan-lon-manh.aspx

http://thoibaonganhang.vn/ha-noi-tang-truong-kinh-te-717-trong-9-thang-80748.html

Tin KT Quốc tế http://cafef.vn/kinh-te-my-khong-du-sang-sua-de-bu-dap-cho-su-tang-truong-cham-lai-tren-toan-

cau-20181008102122445.chn

https://vietnambiz.vn/trung-quoc-dung-thu-hai-the-gioi-ve-dau-tu-truc-tiep-ra-nuoc-ngoai-

95916.html

https://vietstock.vn/2018/10/nha-dau-tu-nuoc-ngoai-do-xo-thao-chay-khoi-thi-truong-chung-khoan-

trung-quoc-773-632202.htm

https://vietnambiz.vn/dong-nam-a-giua-lan-song-thanh-toan-di-dong-95968.html

15

Danh mục viết tắt

Bảo hiểm tiền gửi BHTG Lãi suất LS

Bảo hiểm y tế BHYT Liên ngân hàng LNH

Bảo hiểm thất nghiệp BHTN Lợi nhuận trước thuế LNTT

Bảo hiểm xã hội BHXH Lợi nhuận sau thuế LNST

Bảo hiểm nhân thọ BHNT Mua bán, sáp nhập M&A

Bất động sản BĐS Ngân hàng NH

Chi nhánh/phòng giao dịch CN/PGD Ngân hàng trung ương NHTW

Chỉ số giá tiêu dùng CPI Ngân hàng Nhà nước NHNN

Chính sách tiền tệ CSTT Ngân hàng thương mại cổ phần NHTM CP

Cơ sở hạ tầng CSHT Ngân hàng thương mại Nhà nước NHTM NN

Doanh nghiệp nhà nước DNNN Ngân hàng nước ngoài NHNNg

Doanh nghiệp tư nhân DNTN NSNN NSNN

Doanh nghiệp vừa và nhỏ DNVVN Ngân sách trung ương NSTW

Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài DN FDI Tài chính - ngân hàng TC-NH

Khách hàng doanh nghiệp KHDN Tài sản bảo đảm/ Tài sản đảm bảo TSBĐ/ TSĐB

Khách hàng cá nhân KHCN Tăng trưởng tín dụng TTTD

Dự trữ bắt buộc DTBB Tổ chức tín dụng TCTD

Nhà đầu tư nước ngoài/ Nhà đầu tư NĐTNN/ NĐT Tổng tài sản TTS

Đầu tư trực tiếp nước ngoài FDI Tổng sản phẩm quốc nội GDP

Giấy chứng nhận GCN Việt Nam VN

Giá trị gia tăng GTGT Trung Quốc TQ

Thu nhập cá nhân/ Thu nhập doanh nghiệp TNCN/ TNDN TPCP TPCP

KT vĩ mô KTVM Trái phiếu doanh nghiệp TPDN

KT KT Thị trường chứng khoán/ Chứng khoán TTCK/ CK

Xã hội XH Vốn điều lệ VĐL

Khu vực KV Vốn tự có VTC

Thế giới TG Xuất nhập khẩu/ Xuất khẩu/ Nhập khẩu XNK/ XK/ NK

Kho bạc Nhà nước KBNN Sản xuất kinh doanh SXKD

Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia UBGSTCQT Dịch vụ DV

Cục dự trữ liên bang Mỹ FED Hiệp hội Chế biến và XK thuỷ sản VN VASEP

Quỹ Tiền tệ Quốc tế IMF Hiệp hội Lương thực VN VFA

Ngân hàng Thế giới World Bank Hiệp hội Cà phê - Ca cao VN VICOFA

Ngân hàng Phát triển châu Á ADB Hiệp hội Thép VN VSA

Ngân hàng trung ương châu Âu ECB Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội HNX

Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á ASEAN Sở Giao dịch Chứng khoán Tp.HCM HOSE

Khu vực sử dụng đồng Euro EUROZONE Tổ chức Nông Lương Liên Hợp Quốc FAO

Liên minh châu Âu EU Tổng cục thống kê GSO