52
3 4 Nhóm 4 – lớp NHTu3_1 | Kỳ 1 năm 2012-2013 Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam 2007- nay Chương I:NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ..................3 1. Khái niệm và mục tiêu của chính sách tiền tệ.....................3 1.1 Khái niệm chính sách tiền tệ :...............................3 1.2 Mục tiêu của chính sách tiền tệ :............................3 1.2.1 Ổn định giá trị đồng tiền :...............................3 1.2.2 Tăng công ăn việc làm:....................................3 1.2.3 Tăng trưởng kinh tế:......................................4 2. Các công cụ điều tiết............................................4 2.1 Công cụ trực tiếp:........................................... 4 2.1.1 Hạn mức tín dụng:.........................................4 2.1.2 Ấn định mức lãi suất:.....................................5 2.2 Công cụ gián tiếp:........................................... 5 2.2.1 Côngcụ tái cấp vốn........................................5 2.2.2 Tỷ lệ dự trữ bắt buộc.....................................6 2.2.3 Công cụ lãi suất tín dụng.................................6 2.2.4 Công cụ tỷ giá hối đoái...................................7 2.2.5 Nghiệp vụ thị trường mở...................................8 Chương II:Thực trạng điều hành chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 2007-nay..............................................9 1. Thực trạng chính sách tiền tệ ở Việt Nam.........................9 1.1 Bối cảnh chung............................................... 9 1.1.1 Bối cảnh kinh tế thế giới.................................9 1.1.2 Bối cảnh kinh tế Việt Nam................................10 2. Diễn biến điều hành chính sách tiền tệ từnăm 2007 đến nay.......11 2.1 Giai đoạn năm 2007.......................................... 11 2.1.1 Điều tiết cung tiền thông qua nghiệp vụ thị trường mở....11 2.1.2 Về công cụ dự trữ bắt buộc:..............................12 2.1.3 Tái cấp vốn, tái chiết khấu..............................12 2.1.4 Về điều hành lãi suất:...................................12 2.1.5 Kiểm soát tăng trưởng và chất lượng tín dụng.............13 2.1.6 Về điều hành tỷ giá......................................13

Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

34

Nhóm 4 – lớp NHTu3_1  | Kỳ 1 năm 2012-2013

C h í n h s á c h t i ề n t ệ c ủ a N H N N V i ệ t N a m 2 0 0 7 - n a y

Chương I:NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ......................................................3

1. Khái niệm và mục tiêu của chính sách tiền tệ................................................................................3

1.1 Khái niệm chính sách tiền tệ :..................................................................................................3

1.2 Mục tiêu của chính sách tiền tệ :.............................................................................................3

1.2.1 Ổn định giá trị đồng tiền :................................................................................................3

1.2.2 Tăng công ăn việc làm:.....................................................................................................3

1.2.3 Tăng trưởng kinh tế:........................................................................................................4

2. Các công cụ điều tiết.........................................................................................................................4

2.1 Công cụ trực tiếp:.....................................................................................................................4

2.1.1 Hạn mức tín dụng:............................................................................................................4

2.1.2 Ấn định mức lãi suất:.......................................................................................................5

2.2 Công cụ gián tiếp:.....................................................................................................................5

2.2.1 Côngcụ tái cấp vốn............................................................................................................5

2.2.2 Tỷ lệ dự trữ bắt buộc........................................................................................................6

2.2.3 Công cụ lãi suất tín dụng..................................................................................................6

2.2.4 Công cụ tỷ giá hối đoái.....................................................................................................7

2.2.5 Nghiệp vụ thị trường mở..................................................................................................8

Chương II:Thực trạng điều hành chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 2007-nay.9

1. Thực trạng chính sách tiền tệ ở Việt Nam......................................................................................9

1.1 Bối cảnh chung..........................................................................................................................9

1.1.1 Bối cảnh kinh tế thế giới...................................................................................................9

1.1.2 Bối cảnh kinh tế Việt Nam.............................................................................................10

2. Diễn biến điều hành chính sách tiền tệ từnăm 2007 đến nay......................................................11

2.1 Giai đoạn năm 2007................................................................................................................11

2.1.1 Điều tiết cung tiền thông qua nghiệp vụ thị trường mở..............................................11

2.1.2 Về công cụ dự trữ bắt buộc:...........................................................................................12

2.1.3 Tái cấp vốn, tái chiết khấu.............................................................................................12

2.1.4 Về điều hành lãi suất:.....................................................................................................12

2.1.5 Kiểm soát tăng trưởng và chất lượng tín dụng............................................................13

2.1.6 Về điều hành tỷ giá.........................................................................................................13

2.2 Giai đoạn năm 2008................................................................................................................13

2.2.1 Điều tiết cung tiền thông qua nghiệp vụ thị trường mở..............................................14

2.2.2 Về phát hành tín phiều bắt buộc...................................................................................15

2.2.3 Về công cụ dự trữ bắt buộc............................................................................................15

2.2.4 Tái cấp vốn......................................................................................................................15

2.2.5 Về điều hành lãi suất......................................................................................................16

Page 2: Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

34

Nhóm 4 – lớp NHTu3_1  | Kỳ 1 năm 2012-2013

C h í n h s á c h t i ề n t ệ c ủ a N H N N V i ệ t N a m 2 0 0 7 - n a y

2.2.6 Kiểm soát tăng trưởng và chất lượng tín dụng............................................................16

2.2.7 Điều hành tỷ giá..............................................................................................................17

2.3 Giai đoạn năm 2009................................................................................................................18

2.3.1 Nghiệp vụ thị trường mở................................................................................................18

2.3.2 Tái cấp vốn......................................................................................................................19

2.3.3 Hoán đổi ngoại tệ............................................................................................................19

2.3.4 Dự trữ bắt buộc...............................................................................................................19

2.3.5 Điều hành lãi suất...........................................................................................................20

2.4 Giai đoạn năm 2010................................................................................................................20

2.4.1 Nghiệp vụ thị trường mở................................................................................................20

2.4.2 Tái cấp vốn......................................................................................................................21

2.4.3 Hoán đổi ngoại tệ............................................................................................................22

2.4.4 Dự trữ bắt buộc...............................................................................................................22

2.4.5 Điều hành lãi suất...........................................................................................................23

2.4.6 Kiểm soát tín dụng..........................................................................................................23

2.5 Giai đoạn năm 2011................................................................................................................23

2.5.1 Nghiệp vụ thị trường mở................................................................................................23

2.5.2 Tái cấp vốn......................................................................................................................26

2.5.3 Điều hành tỷ giá..............................................................................................................26

2.5.4 Dự trữ bắt buộc...............................................................................................................27

2.5.5 Điều hành lãi suất...........................................................................................................28

2.5.6 Kiểm soát tín dụng..........................................................................................................29

2.6 Sáu tháng đầu năm 2012........................................................................................................29

2.6.1 Dự trữ bắt buộc:..............................................................................................................29

2.6.2 Điều chỉnh giảm mạnh các loại lãi suất:.......................................................................30

2.6.3 Đối với thị trường mở:....................................................................................................30

2.6.4 Hạn mức tín dụng:..........................................................................................................31

3. Giải pháp đưa ra:........................................................................................................................32

Page 3: Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

34

Nhóm 4 – lớp NHTu3_1  | Kỳ 1 năm 2012-2013

C h í n h s á c h t i ề n t ệ c ủ a N H N N V i ệ t N a m 2 0 0 7 - n a y

Chương I:NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ

1. Khái niệm và mục tiêu của chính sách tiền tệ

1.1 Khái niệm chính sách tiền tệ :

Chính sách tiền tệ là một chính sách kinh tế vĩ mô  do Ngân hàng trung ương  khởi thảo

và thực thi, thông qua các công cụ , biện pháp của mình nhằm đạt các mục tiêu :ổn định

giá trị đồng tiền, tạo công ăn việc làm ,tăng trưởng kinh tế .

Chúng ta có thể hiểu, chính sách tiền tệ là tổng hòa các phương thức mà NHNN VN

(NHTW) thông qua các hoạt động của mình tác động đến khối lượng tiền tệ trong lưu

thông, nhằm phục vụ cho việc thực hiện các mục tiêu kinh tế -xã hội của đất nước trong

một thời kì nhất định. Mặt khác, nó là một bộ phận quan trọng trong hệ thống chính

sách kinh tế - tài chính vĩ mô của chính phủ.

Tuỳ điều kiện các nước, chính sách tiền tệ có thể được xác lập theo hai hướng: chính

sách tiền tệ mở rộng (tăng cung tiền ,giảm lãi suất để thúc đẩy sản xuất kinh

doanh ,giảm thất nghiệp nhưng lạm phát tăng -chính sách tiền tệ chống thất nghiệp)

hoặc chính sách tiền tệ thắt chặt (giảm cung tiền , tăng lãi suất làm giảm đầu tư vào

sản xuất kinh doanh từ đó làm giảm lạm phát nhưng thất nghiệp tăng-chính sách tiền tệ

ổn định giá trị đồng tiền).

1.2Mục tiêu của chính sách tiền tệ :

1.2.1 Ổn định giá trị đồng tiền :

NHTW thông qua CSTT có thể tác động đến sự tăng hay giảm giá trị đồng tiền của

nước mình. Giá trị đồng tiền ổn định được xem xét trên hai mặt: Sức mua đối nội của

đồng tiền(chỉ số giá cả hàng hoá và dịch vụ trong nước)và sức mua đối ngoại (tỷ giá của

đồng tiền nước mình so với ngoại tệ). Tuy vậy, CSTT hướng tới ổn định giá trị đồng

tiền không có nghĩa là tỷ lệ lạm phát =0 vì như vậy nền kinh tế không thể phát triển

được,để có một tỷ lệ lạm phát giảm phảI chấp nhận một tỷ lệ thất nghiệp tăng lên.

1.2.2 Tăng công ăn việc làm:

CSTT mở rộng hay thu hẹp có ảnh hưởng trực tiếp tới việc sử dụng có hiệu qủa các

nguồn lực xã hội, quy mô sản xuất kinh doanh và từ đó ảnh hưởng tới tỷ lệ thất nghiệp

của nền kinh tế. Để có một tỷ lệ thất nghịêp giảm thì phải chấp nhận một tỷ lệ lạm phát

tăng lên. Mặt khác, khi tăng trưởng kinh tế đạt được do kết quả của cuộc cải tiến kĩ

thuật thì việc làm có thể không tăng mà còn giảm. Theo nhà kinh tế học Arthur Okun thì

khi GNP thực tế giảm 2% so với GNP tiềm năng, thì mức thất nghiệp tăng 1%.

Page 4: Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

34

Nhóm 4 – lớp NHTu3_1  | Kỳ 1 năm 2012-2013

C h í n h s á c h t i ề n t ệ c ủ a N H N N V i ệ t N a m 2 0 0 7 - n a y

Từ những điều trên cho thấy, vai trò của NHTW khi thực hiện mục tiêu này : tăng

cường đầu tư mở rộng sản xuất – kinh doanh, chống suy thoái kinh tế theo chu kỳ, tăng

trưởng kinh tế ổn định, khống chế tỷ lệ thất nghiệp không vượt quá tỷ lệ thất nghiệp tự

nhiên.

1.2.3 Tăng trưởng kinh tế:

Tăng trưởng kinh tế luôn là mục tiêu của mọi chính phủ trong việc hoạch định các

chính sách kinh tế vĩ mô của mình, để giữ cho nhịp độ tăng trưởng đó ổn định, đặc biệt

việc ổn định giá trị đồng bản tệ là rất quan trọng ,nó thể  hiện lòng tin của dân chúng

đối với Chính phủ.

Mục tiêu này chỉ đạt được khi kết quả hai mục tiêu trên đạt được một cách hài hoà.

Mối quan hệ giữa các mục tiêu : Có mối quan hệ chặt chẽ,hỗ trợ nhau, không tách rời.

Nhưng xem xét trong thời gian ngắn hạn thì các mục tiêu này có thể mâu thuẫn  với

nhau thậm chí triệt tiêu lẫn nhau. Vậy để đạt được các mục tiêu trên một cách hài hoà

thì NHTW trong khi thực hiện CSTT cần phải có sự phối hợp với các chính sách kinh tế

vĩ mô khác.

Mặt khác để biết các mục tiêu cuối cùng trên có thực hiện được không, thì các

NHTW phải chờ thời gian dài ( một năm –khi kết thúc năm tài chính).

2. Các công cụ điều tiết

2.1 Công cụ trực tiếp:

Là các công tác động trực tiếp vào khối lượng tiền trong lưu thông hoặc các mức

lãi suất trung và dài hạn. Công cụ trực tiếp được áp dụng phổ biến trong thời kỳ các

hoạt động tài chính được điều tiết chặt chẽ. Các công cụ được sử dụng đó là:

2.1.1 Hạn mức tín dụng:

Khái niệm:là việc NHTW quy định  tổng mức dư nợ của các NHTM không

được vượt quá một lượng nào đó trong một thời gian nhất định(một năm) để thực

hiện vai trò kiểm soát mức cung tiền của mình.Việc định ra hạn mức tín dụng

cho toàn nền kinh tế dựa trên cơ sở là các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô(tốc độ tăng

trưởng ,lạm phát, tiêu thụ..)sau đó NHTW sẽ phân bổ cho các NHTM và NHTM

không thể cho vay vượt quá hạn mức do NHTW quy định .

Cơ chế tác động: Đây là một cộng cụ điều chỉnh một cách trực tiếp đối với

lượng tiền cung ứng, việc quy định pháp lý khối lượng hạn mức tín dụng cho nền

kinh tế có quan hệ thuận chiều với qui mô lượng tiền cung ứng theo mục tiêu của

NHTM.

Page 5: Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

34

Nhóm 4 – lớp NHTu3_1  | Kỳ 1 năm 2012-2013

C h í n h s á c h t i ề n t ệ c ủ a N H N N V i ệ t N a m 2 0 0 7 - n a y

Đặc điểm:Giúp NHTW điều chỉnh ,kiểm soát được lượng tiền cung ứng khi các

công cụ gián tiếp kém hiệu quả ,đặc biệt tác dụng nhất thời của nó rất cao trong

những giai đoạn phát triển quá nóng,tỷ lệ lạm phát quá  cao của nền kinh

tế .Song nhược điểm của nó rất lớn : triệt tiêu động lực cạnh tranh giữa các

NHTM,làm giảm hiệu quả phân bổ vốn trong nến kinh tế ,dễ phát sinh nhiều

hình thức tín dụng ngoàI sự kiểm soát của NHTW và nó sẽ trở nên quá kìm hãm

khi nhu cầu tín dụng cho việc phát triển kinh tế tăng lên.

2.1.2 Ấn định mức lãi suất:

Khái niệm:NHTW đưa ra một khung lãi suất  hay ấn dịnh một trần lãi suất cho

vay để hướng các NHTM điều chỉnh lãi suất theo giới hạn đó,từ đó ảnh hưởng

tới qui mô tín dụng của nền kinh tế và NHTW có thể đạt được quản lý mức cung

tiền của mình.

Cơ chế tác động:Việc điều chỉnh lãi suất theo xu hướng tăng hay giảm sẽ ảnh

hưởng trực tiếp tới qui mô huy động và cho vay của các NHTM làm cho lượng

tiền cung ứng thay đổi theo.

Đặc điểm:Giúp cho NHTW thực hiện quản lý lượng tiền cung ứng theo mục tiêu

của từng thời kỳ,đIều này phù hợp với các quốc gia khi chưa có điều kiện để phát

huy tác dụng của các công cụ gián tiếp.Song, nó dễ làm mất đi tính khách quan

của lãi suất trong nền kinh tế vì thực chất lãi suất là “giá cả” của vốn do vậy nó

phải được hình thành từ chính quan hệ cung cầu về vốn trong nến kinh tế .Mặt

khác việc thay đổi quy định  đIều chỉnh lãI suất dễ làm cho các NHTM bị

động,tốn kém trong hoạt động kinh doanh của mình.

2.2 Công cụ gián tiếp:

Đây là nhóm công cụ tác động trước hết vào mục tiêu hoạt động của CSTT, thông

qua cơ chế thị trường mà tác động này được lan truyền đến các mục tiêu trung gian là

khối lượng tiền cung ứng và lãi suất. Bao gồm:

2.2.1 Côngcụ tái cấp vốn

Khái niệm: Tái cấp vốn là hình thức cấp tín dụng của Ngân hàng Trung ương

đối với các Ngân hàng thương mại. Khi cấp 1 khoản tín dụng cho Ngân hàng

thương mại, Ngân hàng Trung ương đã tăng lượng tiền cung ứng đồng thời tạo

cơ sở cho Ngân hàng thương mại tạo bút tệ và khai thông khả năng thanh toán

của họ.

Cơ chế tác động: NHTW tăng hoặc giảm lãi suất tái cấp vốn và lãi suất chiết

khấu phụ thuộc vào mục tiêu của chính sách tiền tệ là nới lỏng hay thắt chặt.

Page 6: Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

34

Nhóm 4 – lớp NHTu3_1  | Kỳ 1 năm 2012-2013

C h í n h s á c h t i ề n t ệ c ủ a N H N N V i ệ t N a m 2 0 0 7 - n a y

Ưu điểm: NHTW là người cho vay cuối cùng, kiểm tra chất lượng tín dụng của

các NHTM, bơm tiền vào nền kinh tế.

NHTW sẽ là chỗ dựa cuối cùng và rất chắc chắn cho các NHTM.

Nhược điểm:

NHTW không thể nắm chắc kết quả của sự điều tiết.

Công cụ tỷ lệ dự trữ bắt buộc

2.2.2 Tỷ lệ dự trữ bắt buộc

Khái niệm: Tỷ lệ dự trữ bắt buộc là tỷ lệ giữa số lượng phương tiện cần vô hiệu

hóa trên tổng số tiền gửi huy động, nhằm điều chỉnh khả năng thanh toan (cho

vay) của các Ngân hàng thương mại.

Cơ chế tác động: Sự tăng lên hay giảm xuống của tỷ lệ dự trữ bắt buộc tác động

đến cơ chế tạo tiền và lãi suất cho vay của các ngân hàng thương mại, qua đó tác

động đến lượng tiền cung ứng. 

Ưu điểm:

- Tác động đến quá trình cung ứng tiền.

- Tăng quyền cho NHTW.

- Đảm bảo khả năng cạnh tranh cho các ngân hàng

- Đảm bảo khả năng thanh toán cho các NHTM.

- Tốn kém về chi phí quản lý.

- Có thể gây khó khăn về khả năng thanh toán với ngân hàng óc dự trữ

vượt mức thấp.

- Gây tình trạng kém ổn định cho các ngân hàng nếu thay đổi.

Nhược điểm:

- Chi phí hoạt động cao có thể gây bất ổn cho ngân hàng.

- Bất lợi chủ yếu của công cụ dự trữ bắt buộc là có thể khiến cho một

số ngân hàng có dự trữ vượt mức quá thấp rơi vào tình trạng mất

"khả năng thanh toán ngay".

- Việc thay đổi thường xuyên tỷ lệ dự trữ bắt buộc khiến cho các ngân

hàng rơi vào tình trạng bất ổn trong việc quản lý thanh khoản, làm

phát sinh tăng chi phí.

2.2.3 Công cụ lãi suất tín dụng

Page 7: Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

34

Nhóm 4 – lớp NHTu3_1  | Kỳ 1 năm 2012-2013

C h í n h s á c h t i ề n t ệ c ủ a N H N N V i ệ t N a m 2 0 0 7 - n a y

Khái niệm: công cụ lãi suất tín dụng là công cụ gián tiếp trong thực hiện chính

sách tiền tệ bởi vì sự thay đổi lãi suất không trực tiếp làm tăng thêm hay giảm

bớt lượng tiền trong lưu thông, mà có thể làm kích thích hay kìm hãm sản xuất.

Cơ chế tác động:

- Gián tiếp: NHTM công bố mức lãi suất áp dụng với các khoản cho vay

chiết khấu, cầm cố chứng từ có giá.

- Trực tiếp: Quy định mức lãi suất tối đa hoặc tiền gửi tối thiểu đối với các tổ

chức tín dụng.

Các mức lãi suất thường công bố:

- Lãi suất chiết khấu.

- Lãi suất NHTW đối với nền kinh tế mang tính quản lý: khung lãi suất, trần

lãi suất …

- Lãi suất mang tính tham lãi: lãi suất liên NH thị trường Singapore, London

- Lãi suất công bố theo năm, kỳ, tháng, ngày.

2.2.4 Công cụ tỷ giá hối đoái

Khái niệm: Tỷ giá hối đoái là tương quan sức mua giữa đồng nội tệ và đồng

ngoại tệ.

Cơ chế tác động: Tác động đến hoạt động kinh tế , từ hoạt động xuất nhập khẩu

đến sản xuất kinh doanh và tiêu dùng trong nước qua biến đổi của giá cả hàng

hóa.

Vai trò:Vừa phản ánh sức mua của đồng nội tệ, vừa là biểu hiên quan hệ cung

cầu ngoại hối. Tỷ giá hối đoái là công cụ, là đòn bẩy điều tiết cung cầu ngoại tệ,

tác động mạnh đến xuất nhập khẩu và hoạt động sản xuất kinh doanh trong nước.

Chính sách tỷ giá tác động một cách nhạy bén đến tình hình sản xuất, xuất nhập

khẩu hàng hóa, tình trạng tài chính, tiện tệ, cán cân thanh toán quốc tế, thu hút

vốn dầu tư, dự trữ của đất nước. Về thực chất tỷ giá không phải là công cụ của

chính sách tiền tệ vì tỷ giá không làm thay đổi lượng tiền tệ trong lưu thông. Tuy

nhiên ở nhiều nước, đặc biệt là các nước có nền kinh tế đang chuyển đổi coi tỷ

giá là công cụ hỗ trợ quan trọng cho chính sách tiền tệ.

Công cụ bổ trợ quan trọng của chính sách tiền tệ.:

Chính sách hối đoái: NHTW trực tiếp mua bán ngoại tệ để điều chỉnh tỷ giá hối

đoái.

Page 8: Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

34

Nhóm 4 – lớp NHTu3_1  | Kỳ 1 năm 2012-2013

C h í n h s á c h t i ề n t ệ c ủ a N H N N V i ệ t N a m 2 0 0 7 - n a y

Quỹ dự trữ bình quân hối đoái: dự trữ một lượng ngoại hối nhằm đối phó với

những biến động của tỷ giá.

Phá giá tiền tệ: Khủng hoảng sức mua giảm mạnh tỷ giá biến động xác

định lại tỷ giá phá giá.

o Đánh sụt sức mua danh nghĩa của tiền tệ nước mình so với ngoại tệ.

o Kết quả: ảnh hưởng trực tiếp đến tăng giảm tỷ giá hối đoái.

Nâng giá tiền tệ:

o Nâng giá chính thức đơn vị tiền tệ nước mình so với ngoại tệ.

o Khuyến khích nhập khẩu, hạn chế xuất khẩu, cản trở nguồn vốn ngoại tệ

chảy vào trong nước.

2.2.5 Nghiệp vụ thị trường mở

Khái niệm: Nghiệp vụ thị trường mở là việc Ngân hàng Nhà nước thực hiện

mua, bán ngắn hạn các loại giấy tờ có giá của các tổ chức tín dụng thông qua

hình thức đấu thầu nhằm tác động đến dự trữ của ngân hàng thương mại.

Cơ chế tác động:

-Tác động qua thị trường lãi suất.

-NHTW mua bán các giấy tờ có giá ngắn hạn trên thị trường tiền tệ để điều hoà

cung cầu về giấy tờ có giá tác động khả năng cung ứng tín dụng của NHTM

tăng hoặc giảm khối lượng tiền.

Bán các giấy tờ có giá -> thu hẹp tín dụng.

Mua các giấy tờ có giá -> mở rộng tín dụng.

Ưu điểm:

NHTW chủ động can thiệp vào thị trường tiền tệ.

Có tính linh hoạt và chính xác cao.

NHTW có thể thay đổi nếu sử dụng công cụ này không phù hợp.

NHTW có thể thay đổi lượng dự trữ, khối lượng tiền tệ ngay trong phiên

giao dịch.

Nhược điểm:Tính tự nguyện của hoạt động giao dịch

Page 9: Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

34

Nhóm 4 – lớp NHTu3_1  | Kỳ 1 năm 2012-2013

C h í n h s á c h t i ề n t ệ c ủ a N H N N V i ệ t N a m 2 0 0 7 - n a y

Chương II:Thực trạng điều hành chính sách tiền tệ của Ngân

hàng Nhà nước Việt Nam 2007-nay

1. Thực trạng chính sách tiền tệ ở Việt Nam

1.1 Bối cảnh chung

1.1.1 Bối cảnh kinh tế thế giới

Những năm gần đây nền kinh tế thế giới đang vận động với tốc độ biến chuyển

ngày càng nhanh, các chu kỳ kinh tế đang được rút ngắn lại với khoảng cách giữa tăng

trưởng và suy thoái trở nên rất mong manh. Năm 2007 kinh tế thế giới có dấu hiệu tăng

trưởng chậm lại. Năm 2008 cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới bùng phát bắt nguồn từ

cú vỡ bong bóng nhà đất tại Mỹ và lan ra các nền kinh tế lớn, nhỏ toàn cầu.

Cơn địa chấn tài chính nổ ra vào ngày 7/9 kkhi hai nhà cho vay cầm cố khổng lồ

của Mỹ là Freddie Mac và Fannie Mae buộc phải được chính phủ tiếp quản đẻ tránh

khỏi nguy cơ phá sản. Ngày 15/9, Ngân hàng Đầu tư lớn thứ 4 nước Mỹ Lehman

Brothers sau 158 năm tồn tại đã tuyên bố phá sản. Đúng 10 ngày sau, Washington

Mutual tạo nên vụ phá sản ngân hàng lớn nhất trong lịch sử với tổng tài sản thiệt hại lên

tới 307 tỷ đô la. Cuộc khủng hoảng đã làm sụp đổ toàn bộ hệ thống tiền tệ của các ngân

hàng hàng đầu thế giới và dẫn đến sự phá sản của hàng loạt định chế tài chính khổng lồ.

Xen giữa những sự kiện trên, 9 tháng đầu năm 2008 cũng chứng kiến các cơn sốt dầu ,

lương thực và lạm phát làm khuynh đảo nền kinh tế toàn cầu. Nhiều nền kinh tế lớn, bắt

đầu từ Nhật và EU tuyên bố rơi vào suy thoái. Điều tương tự cũng xảy ra với Nga –

cường quốc kinh tế lớn thứ 4 thế giới. Tỷ lệ thất nghiệp và lạm phát tại các quốc gia

tăng cao. Những tháng đầu năm 2009 là thời kỳ suy thoái sâu nhất kể từ Đại suy thoái

1929-1933. Nhờ có các biện pháp cứu trợ kinh tế được thực hiện từ cuối năm 2008, từ

quý II/2009 kinh tế thế giới đã dần phục hồi, đến năm 2010 đạt mức tăng trưởng khoảng

5% cao hơn kỳ vọng tuy nhiên vẫn còn tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Năm 2011, châu Âu bất đắc dĩ trở thành tâm điểm của cả thế giới khi cuộc khủng

hoảng nợ công tại Khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) biến thành cơn “bạo

bệnh” đe dọa xóa sổ mọi thành quả khối này đạt được trong 1 thập kỷ qua. Cuộc khủng

hoảng này bắt nguồn từ năm 2009 và trở nên trầm trọng hơn trong năm 2010 khi các

nước thành viên Eurozone và IMF thông qua khoản vay khẩn cấp trị giá 110 tỷ euro cho

Hy lạp và sau đó là Ailen với gói cứu trợ 85 tỷ euro. Đến cuối năm 201, cuộc khủng

hoảng trầm trọng này đã diễn biến hết sức phức tạp và lan sang Italia, Tây Ban Nha,

Page 10: Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

34

Nhóm 4 – lớp NHTu3_1  | Kỳ 1 năm 2012-2013

C h í n h s á c h t i ề n t ệ c ủ a N H N N V i ệ t N a m 2 0 0 7 - n a y

thậm chí cả nước Pháp. Bên cạnh đó, nền kinh tế Mỹ cũng hết sức èo uột khi tốc độ

tăng trưởng thấp, tỷ lệ thất nghiệp gia tăng, xếp hạng tín dụng lần đầu tiên bị hạ bậc sau

70 năm. Năm 2011 kết thúc trong bối cảnh kinh tế châu Âu đứng bên bờ vực thẳm, kinh

tế Mỹ le lói phục hồi và một số nước trong khối Các nền kinh tế mới nổi (BRICS) như

Braxin, Nga cũng phải đối mặt với nguy cơ suy thoái thì tốc độ tăng trưởng của khu vực

châu Á, nhất là khu vực Đông Á, được xem là những điểm sáng hiếm hoi trong bức

tranh nền kinh tế đầy u ám của thế giới.

Năm 2012, châu Âu tiếp tục đối mặt với những thách thức lớn khi các khoản nợ

khổng lồ của các nước như Bồ Đào Nha, Italia, Ailen , Hy lạp và Tây Ban Nha đến kỳ

đáo hạn. Kinh tế châu Á tăng trưởng chậm, châu Âu, châu Mỹ vẫn xấu đi từng ngày.

Tình hình kinh tế thế giới giai đoạn 2007-2012 đứng trước nhiều khó khăn, thách

thức lớn. Cuộc khủng hoảng tài chính thế giới và hậu quả nặng nề của nó khiến kinh tế

toàn cầu rơi vào suy thoái. Giá cả hàng hóa dịch vụ leo thang, sản xuất đình trệ kéo theo

sự gia tăng về tỷ lệ thất nghiệp, lạm phát tăng cao, châu Âu rơi vào khủng hoảng nợ

công tồi tệ trong khi các nền kinh tế lớn như Mỹ, Nhật cũng phải đối mặt với không ít

khó khăn.

1.1.2 Bối cảnh kinh tế Việt Nam

Kinh tế xã hội nước ta những năm gần đây diễn ra trong bối cảnh tình hình kinh tế

thế giới và trong nước có nhiều biến động phức tạp, khó lường, giá dầu thô và giá nhiều

loại nguyên liệu, hàng hóa khác trên thị trường thế giới tăng mạnh kéo theo sự tăng giá

ở mức cao của hầu hết các mặt hàng trong nước, lạm phát xảy ra tại nhiều nước trên thế

giới, ảnh hưởng của khủng hoảng tài chính toàn cầu, thiên tai dịch bệnh đối với cây

trồng vật nuôi xảy ra liên tiếp trên địa bàn cả nước gây ảnh hưởng lớn đến sản xuất và

đời sống dân cư. Điểm qua một số sự kiện nổi bật qua các năm từ 2007-2012:

Năm 2007 là một năm quan trọng đánh dấu sự kiện Việt Nam trở thành viên chính

thức của WTO, đây là một cơ hội lớn và cũng là thách thức không nhỏ cho Việt Nam

trên con đường hội nhập kinh tế thế giới.

Năm 2008: không nằm ngoài ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng tài chính thế giới,

trong nước, giá xăng dầu và các nguyên liệu đầu vào và hàng hóa tiêu dùng nhập khẩu

tăng vọt vào đầu năm, đến giữa năm lại có hướng giảm. Thị trường chứng khoán liên

tục tuột dốc, nhiều công ty chứng khoán tuyên bố phá sản, thâm hụt cán cân thương mại

đạt mức cao.

Năm 2009: Các hoạt động sản suất, thương mại, dịch vụ, xuất khẩu gặp nhiều khó

khăn, sản xuất đình trệ, thị trường ngoại tệ căng thẳng, giá vàng tăng chóng mặt tuy

nhiênViệt Nam vẫn là một trong số ít quốc gia đạt được mức tăng trưởng kinh tế dương.

Page 11: Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

34

Nhóm 4 – lớp NHTu3_1  | Kỳ 1 năm 2012-2013

C h í n h s á c h t i ề n t ệ c ủ a N H N N V i ệ t N a m 2 0 0 7 - n a y

Năm 2010: Tăng trưởng kinh tế khả quan, sản xuất công nghiệp hồi phục ấn tượng

, áp lực lạm phát gia tăng gây bất ổn cho nền kinh tế.

Năm 2011: tăng trưởng GDP ở mức thấp, lạm phát vẫn còn ở mức cao, sản xuất

ách tắc.

Năm 2012: sáu tháng đầu năm, nền kinh tế Việt Nam có nhiều chuyển biến tốt, đã

vượt qua được thời điểm khó khăn nhất và bắt đầu phát triển trở lại.

Thực tiễn đề ra yêu cầu cấp bách Chính phủ cần đưa ra những chính sách tập trung

ưu tiên ngăn chặn suy giảm kinh tế, ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát.

2. Diễn biến điều hành chính sách tiền tệ từnăm 2007 đến nay

2.1 Giai đoạn năm 2007

Năm 2007 là năm thứ 2 cả nước phấn khởi triển khai Nghị quyết Đại hội Đảng

toàn quốc lần thứ 10, năm đầu tiên nước ta trở thành thành viên WTO, mở ra nhiều thời

cơ, cơ hội mới. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất trong thực thi CSTT của NHNN năm

2007 đó là nhập siêu ở mức cao làm tăng thâm hụt cán cân vãng lai; dòng vốn đầu tư

nước ngoài tăng mạnh, lạm phát có xu hướng tăng mạnh trong bối cảnh kinh tế và thị

trường tài chính quốc tế có nhiều biến động khó lường gây sức ép đối với điều hành tỷ

giá và việc kiểm soát tổng phương tiện thanh toán và tín dụng. Trong bối cảnh đó,

NHNN đã thực hiện CSTT theo hướng điều hành CSTT linh hoạt đảm bảo ổn định tiền

tệ, kiềm chế lạm phát và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế; Triển khia đồng bộ các giải pháp

điều hành tiền tệ nhằm kiểm soát mức tăng tổng phương tiện thanh toán và tăng trưởng

tín dụng, đáp ứng nhu cầu vốn phục vụ mục tiêu tăng trưởng kinh tế.

2.1.1 Điều tiết cung tiền thông qua nghiệp vụ thị trường mở

Nghiệp vụ thị trường mở là một trong những công cụ chủ yếu để điều tiết vốn

của các TCTD. Trong năm 2007, nghiệp vụ thị trường mở đã có những đổi mới như cố

định phiên mua nhằm khắc phục hạn chế của thị trường tiền tệ, thay đổi phương thức

đấu thầu nhằm bám sát mục tiêu điều hành CSTT và diễn biến vốn bằng VND của các

TCTD. Trong năm 2007, có 20 thành viên tham gia, gồm các NHTM nhà nước, các

NHTM cổ phần, ngân hàng liên doanh và chi nhánh ngân hàng nước ngoài, tăng 20% so

với năm trước, góp phần tăng khả năng điều tiết của nghiệp vụ này.

Để thực hiện một số biện pháp cấp bách kiềm chế tốc độ tăng giá thị trường, thực

hiện mục tiêu thu hút tiền về qua nghiệp vụ thị trường mở, NHNN đã tăng số phiên giao

dịch tử 3 phiên/1 tuần lên thực hiện giao dịch nghiệp vụ thị trường mở hàng ngày; tăng

khối lượng tín phiếu NHNN bán ra, đa dạng hóa các kỳ hạn tín phiếu NHNN bán ra từ

14 ngày đến 364 ngày, xác định mức lãi suất hợp lý để rút tiền từ lưu thông về qua kênh

này. Lãi suất trúng thầu bình quân trong các phiên chào bán là 4,35%/năm.

Page 12: Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

34

Nhóm 4 – lớp NHTu3_1  | Kỳ 1 năm 2012-2013

C h í n h s á c h t i ề n t ệ c ủ a N H N N V i ệ t N a m 2 0 0 7 - n a y

Bên cạnh đó, NHNN đã thực hiện định kỳ hàng tuần 1 phiên chào mua giấy tờ có

giá với kỳ hạn 14 ngày, nhằm phát tín hiệu sẵn sàng hỗ trợ vốn cho các NHTM thực sự

thiếu hụt vốn nhằm đảm bảo khả năng thanh toán. Lãi suất chào mua bình quân khoảng

8,2%/năm.

2.1.2 Về công cụ dự trữ bắt buộc:

Từ giữa năm 2007, lạm phát có xu hướng tăng mạnh, NHNN đã điều chỉnh tăng

tỷ lệ DTBB gấp 1,5-2 lần (áp dụng từ tháng 6/2007) để thu hút tiền về, kiểm soát tăng

trưởng tổng phương tiện thanh toán. Tỷ lệ DTBB áp dụng đối với tiền gửi VND có kỳ

hạn dưới 12 tháng tăng từ 5% lên 10%; riêng Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển

nông thôn Việt Nam tăng từ 4% lên 8%; NHTM cổ phần nông thôn. Quỹ tín dụng nhân

dân Trung ương tăng từ 2% lên 4%. Tỷ lệ DTBB áp dụng đối với tiền gửi ngoại tệ kỳ

hạn dưới 12 tháng tăng từ 8% lên 10%. Tỷ lệ DTBB đối với tiền gửi VND và ngoại tệ

có kỳ hạn từ 12 tháng đến dưới 24 tháng tăng từ 2% lên 4%.

Việc điều chỉnh DTBB của NHNN đối với TCTD mặc dù làm tăng chi phí huy

động vốn nhưng chỉ ở mức thấp, do việc thực hiện điều chỉnh tăng tỷ lệ DTBB vào thời

gian các TCTD có dư thừa vốn, nên các TCTD chuyển phần dự trữ dư thừa đang gửi tại

NHNN không được trả lãi sang phần DTBB được trả lãi. Hơn nữa do chênh lệch lãi

suất của các TCTD tương đối cao, các TCTD giảm chi phí để cạnh tranh huy động vốn

và cho vay mà không ảnh hưởng đến lãi suất. Vì vậy, sau khi điều chỉnh tỷ lệ DTBB,

mặt bằng lãi suất huy động và cho vay của TCTD ít biến động.

2.1.3 Tái cấp vốn, tái chiết khấu

Năm 2007, nhìn chung, vốn của các TCTD xét trên toàn hệ thống tiếp tục dư

thừa. Trong khi đó, hoạt động thị trường liên ngân hàng chưa thực sự thông suốt nên

một số NHTM có thiếu hụt tạm thời về vốn khả dụng, đã tiếp cận các kênh tái cấp vốn

của NHNN (dưới hình thức chiết khấu, cầm cố giấy tờ có giá) để đảm bảo khả năng

thanh toán.

Đối với hình thức cầm cố giấy tờ có giá, từ đầu năm 2007 NHNN đã hạn chế

việc tái cấp vốn thông qua cầm cố giấy tờ có giá. Bên cạnh đó, do các TCTD tiếp tục dư

thừa vốn nên rất ít TCTD tiếp cận nguồn vốn này.

2.1.4 Về điều hành lãi suất:

Để tránh tác động không thuận lợi đối với tăng trưởng kinh tế, NHNN giữ

nguyên các mức lãi suất do NHNN cống bố như lãi suất cơ bản là 8,25%/năm, lãi suất

tái cấp vốn là 6,5%/năm, lãi suất chiết khấu là 4,5%/năm, lãi suất qua đêm, lãi suất tiền

gửi tại NHNN nhằm ổn định lãi suất thị trường. Đối với lãi suất tiền gửi USD của pháp

nhân tại TCTD kể từ ngày 01/01/2007, NHNN bỏ quy định trần lãi suất tiền gửi bằng

Page 13: Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

34

Nhóm 4 – lớp NHTu3_1  | Kỳ 1 năm 2012-2013

C h í n h s á c h t i ề n t ệ c ủ a N H N N V i ệ t N a m 2 0 0 7 - n a y

USD đối với pháp nhân, theo đó, các TCTD được phép ấn định lãi suất tiền gửi bằng

USD của pháp nhân theo cơ chế thỏa thuận.

Với cơ chế điều hành lãi suất như nêu trên, lãi suất trên thị trường tiền tệ năm

2007 tương đối ổn định. Lãi suất trên thị trường tiền tệ liên ngân hàng biến động trong

khoảng dưới 15%/năm. Lãi suất huy động của các NHTM biến động trong khoảng dưới

10%/năm.

2.1.5 Kiểm soát tăng trưởng và chất lượng tín dụng

Kiểm soát tăng trưởng tín dụng là biện pháp quan trọng, cần thiết để kiểm soát

lạm phát và đảm bảo an toàn hệ thống, chính vì vậy, bên cạnh việc tăng dự trữ bắt buộc,

trong năm 2007 NHNN đã ban hành và triển khai các chính sách, cơ chế tín dụng, bảo

đảm an toàn hoạt động kinh doanh ngân hàng như chỉnh sửa, bổ sung cơ chế về các

hình thức cấp tín dụng (cho vay, bảo lãnh, cho thuê tài chính…) để tháo gỡ kịp thời khó

khăn, vương mắc, tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân vay vốn đầu tư phát triển sản

xuất, kinh doanh; sửa đổi Quy chế giao dịch hoán đổi lãi suất, tạo điều kiện cho các

TCTD phòng ngừa rủi ro lãi suất trong hoạt động kinh doanh, đồng thời đa dạng hóa

các dịch vụ cung cấp cho khách hàng và giúp doanh nghiệp phòng ngừa rủi ro lãi suất.

Đồng thời, NHNN đã thực hiện đồng bộ các giải pháp kiểm soát tín dụng như ban hành

các cơ chế sửa đổi quy định về trích lập và dự phòng rủi ro phù hợp với chuẩn mực

quốc tế, ban hành Chỉ thị 03/2007/CT-NHNN yêu cầu các TCTD thực hiện giải pháp

kiểm soát tín dụng, khống chế dư nợ cho vay đầu tư, kinh doanh chứng khoán ở mực

dưới 3%, tăng cường thanh tra giám sát hoạt động cho vay đầu tư kinh doanh chứng

khoán nhằm đảm bảo an toàn, hiệu quả hoạt động của hệ thống TCTD.

2.1.6 Về điều hành tỷ giá

Năm 2007 chính sách tỷ giá của NHNN được điều hành một cách linh hoạt phù

hợp với diễn biến thị trường trước sức ép VND lên giá do cung ngoại tệ lớn hơn cầu,

bên cạnh việc NHNN mua ngoại tệ để tăng dự trữ ngoại hối Nhà nước, dự phòng đối

phó với nguy cơ dòng vốn đảo chiều, giảm áp lực tăng giá VND, NHNN đã nới lỏng

biên độ tỷ giá từ +-0,25% lên +-0,5% và +-0,75% nhằm giảm áp lực lạm phát, tăng tính

chủ động cho các TCTD trong hoạt động kinh doanh ngoại tệ. Tỷ giá bình quân trên thị

trường ngoại tệ liên ngân hàng giữa đồng Việt Nam với Đô la Mỹ tương đối ổn định, cả

năm tăng 0,08%

2.2 Giai đoạn năm 2008

Năm 2008, nền kinh tế thế giới trải qua nhiều sự kiện phức tạp, khó lường xuất

phát từ cuộc khủng hoảng tài chính Mỹ, trong nước kinh tế tăng trưởng chậm lại. Trước

tình hình đó, NHNN điều hành chính sách tiền tệ thắt chặt nhưng linh hoạt tùy theo

Page 14: Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

34

Nhóm 4 – lớp NHTu3_1  | Kỳ 1 năm 2012-2013

C h í n h s á c h t i ề n t ệ c ủ a N H N N V i ệ t N a m 2 0 0 7 - n a y

diễn biến kinh tế trong nước và quốc tế. Trong 6 tháng đầu năm NHNN đã kịp thời sử

dụng đồng bộ và quyết liệt các giải pháp thắt chặt tiền tệ nhằm kiềm chế lạm phát có

hiệu quả và ổn định kinh tế vĩ mô. Các công cụ chính sách tiền tệ được điều hành linh

hoạt để hút tiền từ lưu thông nhưng vẫn đảm bảo tính thanh khoản cho nền kinh tế và

thị trường, điều hành linh hoạt tỷ giá theo tín hiệu thị tường. Trước tín hiệu khả quan về

kiềm chế lạm phát, 6 tháng cuối năm 2008, NHNN đã từng bước nới lỏng chính sách

tiền tệ bằng các giải pháp linh hoạt để thúc đẩy phát triển sản xuất kinh doanh và chủ

động ngăn ngừa nguy cơ suy giảm kinh tế.

2.2.1 Điều tiết cung tiền thông qua nghiệp vụ thị trường mở

Năm 2008, nghiệp vụ thị trường mở được điều hành linh hoạt, phối hợp chặt chẽ

với các công cụ chính sách tiền tệ khác để điều tiết vốn khả dụng cho các tổ chức tín

dụng ở mức hợp lý, góp phần ổn định thị trường tiền tệ. Các giao dịch nghiệp vụ thị

trường mở được thực hiện hàng ngày, chủ yếu được thực hiện theo phương thức đấu

thầu khối lượng, công bố lãi suất nhằm ổn định thị trường.

Trong 7 tháng đầu năm 2008, cùng với việc thực hiên các giải pháp điều hành

chính sách tiền tệ như tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc, phát hành tín phiếu NHNN bắt buộc,

tăng lãi suất cơ bản nhằm góp phần kiềm chế lạm phát, NHNN đã thực hiện chào bán

tín phiếu NHNN kỳ hạn 182 và 364 ngày; lãi suất phổ biến đối với kỳ hạn 182 là

7,5%/năm, kỳ hạn 364 là 7,75%/năm. Đồng thời, để hỗ trợ vốn ngắn hạn cho các tổ

chức tín dụng và khắc phục tình trạng thị trường tiền tệ chưa thực sự thông suốt, NHNN

đã thực hiện các phiên chào mua giấy tờ có giá với kỳ hạn ngắn (7, 14, 21, 28 ngày),

khối lượng chào mua hàng ngày được xác định trên cơ sở nhu cầu vốn thanh toán và

diễn biến thị trường tiền tệ. Việc điều hành nghiệp vụ thị trường mở nêu trên đã góp

phần ổn định thị trường tiền tệ, nhất là các thời điểm thay đổi tỷ lệ dự trữ bắt buộc, các

mức lãi suất NHNN công bố.

Từ tháng 8/2008, trước tín hiệu khả quan về kiềm chế lạm phát, NHNN đã từng

bước nới lỏng chính sách tiền tệ để thúc đẩy phát triển sản xuất kinh doanh và chủ động

hạn chế tác động của khủng hoảng tài chính và ngăn chặn nguy cơ suy giảm kinh tế. Để

ổn định tâm lý thị trường và hỗ trợ cac NHTM thật sự khó khăn về vốn, NHNN tiếp tục

thực hiện các phiên chào mua giấy tờ có giá kỳ hạn 7-14 ngày với khối lượng và lãi suất

hợp lý, phù hợp với việc điều chỉnh lãi suất cơ bản và các loại lãi suất do NHNN công

bố. Trong dịp giáp Tết, nghiệp vụ thị trường mở trở thành kênh hỗ trợ vốn chủ yếu cho

các tổ chức tín dụng, góp phần duy trì ổn định tiền tệ.

2.2.2 Về phát hành tín phiều bắt buộc

Page 15: Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

34

Nhóm 4 – lớp NHTu3_1  | Kỳ 1 năm 2012-2013

C h í n h s á c h t i ề n t ệ c ủ a N H N N V i ệ t N a m 2 0 0 7 - n a y

Để thực hiện mục tiêu kiềm chế lạm phát, tháng 3/2008 NHNN phát hành tín

phiếu NHNN bắt buộc với khối lượng 20.300 tỷ đồng, kỳ hạn 364 ngày, lãi suất

7,8%/năm, đông thời các tổ chức tín dụng không được phép sử dụng tín phiếu này trong

các nghiệp vụ tái cấp vốn với NHNN. Tuy nhiên, để hỗ trợ thanh khoản cho các tổ chức

tín dụng do tác động của khủng hoảng tài chính toàn cầu, từ ngày 1/10/2008 NHNN đã

cho phép các tổ chức tín dụng được sử dụng tín phiếu trong các giao dịch tái cấp vốn

với NHNN, đồng thời cho phép các tổ chức tín dụng được rút trước hạn tín phiếu theo

nhu cầu.

Về lãi suất tín phiếu NHNN bắt buộc, ngày 1/7/2008 NHNN đã điều chỉnh tăng lãi

suất tín phiếu bắt buộc từ 7,8%/năm lên 13%/năm nhằm tạo điều kiện cho các tổ chức

tín dụng giảm lãi suất cho vay đối với khách hàng để thức đẩy phát triển sản xuất kinh

doanh. Ngày 22/12/2008 lãi suất tín phiếu NHNN được điều chính giảm từ mức

13%/năm xuống 4,5%/năm để phù hợp với các mức lãi suất khác do NHNN công bố.

2.2.3 Về công cụ dự trữ bắt buộc

Do sự biến động mạnh của kinh tế, tiền tệ thế giới và trong nước, công cụ dự trữ

bắt buộc được sử dụng như một trong các biện pháp hữu hiệu để kiềm chế lạm phát

trong năm 2008.

Để thực hiện mục tiêu kiềm chế lạm phát, tháng 2/2008 NHNN điều chỉnh tăng

1% tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối với tất cả kỳ hạn, áp dụng cho cả tiền gửi VND và ngoại tệ

đối với hầu hết các tổ chức tín dụng (trừ NH Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt

Nam, và một số tổ chức tín dụng hợp tác và NHTMCP nông thôn). Đồng thời mở rộng

diện phải dự trữ bắt buộc đối với loại tiền gửi kỳ hạn từ 24 tháng trở lên (trước đây chỉ

bao gồm tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 24 tháng) nhằm nâng cao khả năng

điều tiết công cụ dự trữ bắt buộc.

Những tháng cuối năm, để hỗ trợ các tổ chức tín dụng tăng cường cung ứng vốn

cho nền kinh tế, ngăn chặn suy giảm kinh tế, NHNN đã điều chỉnh giảm tỷ lệ dự trữ bắt

buộc đối với tiền gửi bằng VND từ 11% xuống 10%-6% và tiền gửi bằng ngoại tệ từ

11% xuống 9%-7%.

Cùng với việc điều chỉnh tỷ lệ dự trữ bắt buộc, năm 2008 NHNN linh hoạt điều

chỉnh lãi suất tiền gửi dự trữ bắt buộc bằng VND của các tổ chức tín dụng tại NHNN:

điều chỉnh tăng lãi suất tiền gửi dự trữ bắt buộc từ 1,2%/năm lên 3,6%-5%-10%/năm,

và điều chỉnh giảm từ 10%/năm xuống 9%-8,5%/năm.

2.2.4 Tái cấp vốn

Trong những tháng đầu năm 2008, các tổ chức tín dụng có khó khăn tạm thời về

vốn khả dụng, NHNN đã thực hiện tái cấp vốn cho các NHTM, nhất là những NHTM

Page 16: Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

34

Nhóm 4 – lớp NHTu3_1  | Kỳ 1 năm 2012-2013

C h í n h s á c h t i ề n t ệ c ủ a N H N N V i ệ t N a m 2 0 0 7 - n a y

quy mô nhỏ. Việc NHNN hỗ trợ vốn ngắn hạn cho các NHTM đã có tác động tích cực

trong việc ổn định thị trường tiền tệ. Từ quý IV năm 2008, khi tình hình thị trường tiền

tệ từng bước đi vào ổn định, nguồn vốn của các tổ chức tín dụng đã được đảm bảo nên

nhu cầu vay tái cấp vốn của các NHTM đã giảm. 

2.2.5 Về điều hành lãi suất

Trong 8 tháng đầu năm 2008, trước bối cảnh lạm phát và nhập siêu tăng mạnh, đe

dọa đến sự ổn định kinh tế vĩ mô, cùng với các giải pháp thắt chặt tiền tệ, NHNN đã

điều chỉnh tăng lãi suất cơ bản từ 8,25%/năm lên 8,75%-12%-14%/năm, điều chỉnh

tăng lãi suất tái cấp vốn từ 6,5%/năm lên7,5%-13%-15%/năm, lãi suất chiết khấu từ

4,5%/năm lên 6%-11%-13%/ năm, lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử

liên ngân hàng được điều chỉnh tăng từ 10,8%/năm lên 15%/năm. NHNN quy định trần

lãi suất huy động ở mức 12% từ ngày 16/2/2008. Đến ngày 19/5/2008, NHNN điều

hành lãi suất theo Quyết định số 16/2008/QĐ-NHNN về cơ chế điều hành lãi suất cơ

bản bằng Đồng Việt Nam. Theo đó, lãi suất huy động và cho vay tối đa sẽ bằng 150%

lãi suất cơ bản. Những tháng cuối năm, để hạn chế tác động của khủng hoảng tài chính

và suy thoái kinh tế toàn cầu, đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, NHNN đã điều chỉnh

giảm các loại lãi suất chỉ đạo như lãi suất cơ bản giảm từ 14%/năm xuống 13%- 12%-

11%- 10% 8,5%/năm; lãi suất tái cấp vốn từ 15%/năm xuống 14%- 13%- 12%- 11%-

9,5%/năm; lãi suất chiết khấu từ 13%/năm xuống 12%- 11%- 10%- 9%- 7,5%/năm.

Biểu đồ 1: Diễn biến các lãi suất chủ chốt trong năm 2008

2.2.6 Kiểm soát tăng trưởng và chất lượng tín dụng

Mục tiêu đặt ra trong điều hành hoạt động tín dụng năm 2008 là nhằm kiểm soát

tốc độ tăng trưởng tín dụng phù hợp với yêu cầu kiểm soát tốc độc tăng TPTTT để kiềm

chế lạm phát, đồng thời đảm bảo khả năng thanh toán và tập trung đáp ứng các nhu cầu

Page 17: Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

34

Nhóm 4 – lớp NHTu3_1  | Kỳ 1 năm 2012-2013

C h í n h s á c h t i ề n t ệ c ủ a N H N N V i ệ t N a m 2 0 0 7 - n a y

vốn cho các lĩnh vực phát triển kinh tế bền vững, đảm bảo an toàn và hiệu quả cho hoạt

động của các tổ chức tín dụng. Theo đó, NHNN đã thực hiện các biện pháp cụ thể như:

Theo dõi chặt chẽ hoạt động cho vay đầu tư và kinh doanh bất động sản và chứng

khoán, quy định chặt chẽ về điều kiện cho và khống chế dư nợ cho vay, chiết khấu giấy

tờ có giá để đầu tư, kinh doanh chứng khoán không được vượt quá 20%vốn điều lệ của

tổ chức tín dụng đối với khách hàng (thay thế cơ chế cũ) theo hướng cho vay đáp ứng

nhu cầu nhất thiết phải sử dụng vốn vay bằng ngoại tệ như: để nhập khẩu hàng hóa dịch

vụ, trả nợ và chuyển vốn đầu tư ra nước ngoài.

Tăng trưởng tín dụng đã được kiểm soát ở mức hợp lý, phù hợp với yêu cầu kiểm

soát TPTTT để kiềm chế lạm phát, cơ cấu tín dụng được điều chỉnh giảm tín dụng cho

lĩnh vực phi sản xuất (từ 15% xuống 13%), tập trung vốn vào lĩnh vực sản xuất, kinh

doanh có hiệu quả.

2.2.7 Điều hành tỷ giá

Với sự chỉ đạo sát sao của Thường trực Chính phủ và sự phối hợp chặt chẽ của các

Bộ, Ngành, NHNN đã điều hành tỷ giá linh hoạt, thực hiện được các mục tiêu của chính

sách tỷ giá, đảm bảo thanh khoản ngoại tệ của hệ thống ngân hàng, góp phần thúc đẩy

xuất khẩu, hạn chế nhập siêu, kiềm chế lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô. Cụ thể:

Can thiệp thị trường ngoại hối với mức tỷ giá mua vào và bán ra được điều chỉnh

linh hoạt, kịp thời bán ngoại tệ để can thiệp, hạ nhiệt thị trường khi thị trường dư cầu và

mua ngoại tệ vào ở mức hợp lý, nhằm thực hiện mục tiêu kiềm chế nhập siêu trong thời

điểm dư cung ngoại tệ.

Chính sách tiền tệ và chính sách tỷ giá được điều hành, phối hợp đồng bộ. Lãi suất

VND tăng trong khi lãi suất USD giảm đã tạo sự hấp dẫn cho tiền dồng, góp phần ổn

định tỷ giá.

Trong bối cảnh cung cầu ngoại tệ và tỷ giá trên thị trường biến động phức tạp, có

những thời điểm biến động đột biến, NHNN kịp thời bám sát các diễn biến trên thị

trường, thường xuyên theo dõi, cập nhật thông tin và đánh giá các dòng vốn vào, ra để

co chính sách điều hành tỷ giá thích hợp. Trong năm 2008, NHNN đã 3 lần mở rộng

biên độ tỷ giá giao dịch giữa đồng Việt Nam và đô la Mỹ, đưa biên độ tỷ giá từ ±0,75%

lên ±1%, ±2% và ±3% so với tỷ giá bình quân liên ngân hàng.

Thực hiện Nghị quyết của Chính phủ về những giải pháp cấp bách nhằm ngăn

chặn suy giảm kinh tế, duy trì tăng trưởng kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội, trên cơ dở

dự báo tình hình kinh tế thế giới và trong nước năm 2009, NHNN đã thực hiện điều

chỉnh tỷ giá bình quân trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng áp dụng từ ngày

25/12/2008 tăng 3% lên mức 16.989 VND/USD.

Page 18: Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

34

Nhóm 4 – lớp NHTu3_1  | Kỳ 1 năm 2012-2013

C h í n h s á c h t i ề n t ệ c ủ a N H N N V i ệ t N a m 2 0 0 7 - n a y

2.3 Giai đoạn năm 2009

Năm 2009, NHNN điều hành CSTT theo hướng nới lỏng thận trọng, hỗ trợ thanh

khoản, tạo điều kiện cho các TCTD mở rộng tín dụng hiệu quả góp phần thực hiện các

Nghị quyết của Quốc hội và Chính phủ về việc ngăn chặn suy giảm kinh tế, ổn định

kinh tế vĩ mô, kích cầu đầu tư, tiêu dùng, đẩy mạnh xuất khẩu, chủ động phòng ngừa

lạm phát và đảm bảo an toàn hệ thống.

2.3.1 Nghiệp vụ thị trường mở

Năm 2009, nghiệp vụ thị trường mở được điều hành linh hoạt, bám sát diễn biến

cung – cầu vốn của các TCTD. Các giao dịch nghiệp vụ thị trường mở được thực hiện

hàng ngày, chủ yếu là các giao dịch mua giấy tờ có giá với kỳ hạn ngắn (7, 14 ngày);

phương thức đấu thầu khối lượng, công bố lãi suất và khối lượng nhằm ổn định thị

trường; lãi suất được điều chỉnh theo mục tiêu điều hành và phát tín hiệu điều hành của

NHNN; khối lượng chào mua phù hợp với mục tiêu điều tiết linh hoạt vốn khả dụng,

hỗ trợ thanh khoản, đảm bảo khả năng thanh toán.

Nửa đầu năm 2009, NHNN thực hiện các phiên chào mua kỳ hạn 14 ngày, lãi suất

giảm dần từ 9%/năm xuống 7%/năm để cung ứng vốn ngắn hạn cho nền kinh tế, tạo

điều kiện cho các TCTD đáp ứng nhu cầu vốn cho các chương trình kích thích tăng

trưởng kinh tế. Tuy nhiên, chương trình kích thích tăng trưởng kinh tế đang ở giai đoạn

đầu, nhu cầu vốn của nền kinh tế chưa cao, nguồn vốn của các TCTD vẫn có dư thừa

nên nhu cầu tham gia các phiên chào mua nghiệp vụ thị trường mở không cao với

doanh số trúng thầu chỉ đạt 74% so với lượng tiền chào mua của NHNN. Khối lượng

trúng thầu bình quân mỗi phiên đạt khoảng 1.000 tỷ đồng/phiên.

Nửa cuối năm 2009, nhằm đáp ứng nhu cầu vốn của các TCTD có xu hướng tăng

cao theo các chương trình kích cầu của Chính phủ, NHNN đã tăng khối lượng chào mua

qua nghiệp vụ thị trường mở, khối lượng trúng thầu bình quân các phiên chào mua tăng

mạnh, đạt 95% khối lượng chào mua của NHNN và đạt khoảng 6.000 tỷ đồng/phiên,

gấp 6 lần so với mức 6 tháng đầu năm. Đặc biệt trong nửa đầu tháng 12, NHNN đã chào

mua qua kênh nghiệp vụ thị trường mở với khối lượng bình quân xấp xỉ 15.000 tỷ

đồng/phiên để hỗ trợ thanh khoản cho các TCTD do nhu cầu thanh toán tăng cao trong

dịp Tết dương lịch. Kỳ hạn chào mua được thực hiện linh hoạt 7 ngày và 14 ngày với

lãi suất chào mua tương ứng là 7%/năm và 7-8%/năm. Đồng thời, để chủ động kiểm

soát lạm phát và điều tiết linh hoạt vốn khả dụng của các TCTD trong hệ thống, NHNN

đã thực hiện chào bán tín phiếu NHNN với định kỳ 3 phiên/tuần, kỳ hạn 3 tháng và 6

tháng; phương thức đấu thầu lãi suất, xét thầu thống nhất, nhưng trong số 68 phiên đấu

thầu bán tín phiếu NHNN chỉ có 2 phiên bán trúng thầu với doanh số đạt 102 tỷ đồng.

Page 19: Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

34

Nhóm 4 – lớp NHTu3_1  | Kỳ 1 năm 2012-2013

C h í n h s á c h t i ề n t ệ c ủ a N H N N V i ệ t N a m 2 0 0 7 - n a y

Cùng với việc điều hành linh hoạt và thận trọng các công cụ CSTT khác, nghiệp

vụ thị trường mở đã góp phần ổn định thị trường tiền tệ, đảm bảo an toàn thanh toán

cho hệ thống các TCTD; đồng thời, lãi suất giao dịch trên thị trường liên ngân hàng có

xu hướng xoay quanh lãi suất chào mua qua nghiệp vụ thị trường mở.

2.3.2 Tái cấp vốn

NHNN tiếp tục sử dụng công cụ tái cấp vốn như là hình thức cấp tín dụng có bảo

đảm của NHNN nhằm cung ứng vốn ngắn hạn và phương tiện thanh toán cho các

TCTD. Theo đó, NHNN đã thực hiện tái cấp vốn với kỳ hạn 1 tháng và 3 tháng chủ yếu

để cung ứng phương tiện thanh toán cho nền kinh tế. Lãi suất cho vay tái cấp vốn từ 7-

8%/năm. Các TCTD tham gia vay tái cấp vốn tập trung chủ yếu vào cuối năm 2009

nhằm đáp ứng kịp thời nhu cầu rút tiền gửi của các tổ chức kinh tế và dân cư để chi tiêu

trong dịp Tết dương lịch.

2.3.3 Hoán đổi ngoại tệ

NHNN thực hiện hoán đổi ngoại tệ với các TCTD gặp khó khăn tạm thời về

nguồn vốn bằng VND, tạo điều kiện cho các TCTD cân đối giữa nguồn vốn và sử dụng

vốn VND và ngoại tệ, góp phần ổn định thị trường tiền tệ và tăng dự trữ ngoại hối nhà

nước. Kỳ hạn giao dịch hoán đổi ngoại tệ được thực hiện là 3 tháng, 6 tháng, 12 tháng

với lãi suất tương ứng là 6%/năm; 6,25% và 6,5%/ năm. Đến cuối năm 2009, NHNN

chỉ thực hiện giao dịch đối với các kỳ hạn 3 tháng và 6 tháng với lãi suất được điều

chỉnh tăng tương ứng lên mức 7,75%/năm và 8%/năm.

2.3.4 Dự trữ bắt buộc

Ngay từ đầu năm 2009, để hỗ trợ các TCTD tăng cường cung ứng vốn cho nền

kinh tế, chống suy giảm kinh tế, NHNN đã 2 lần điều chỉnh giảm tỷ lệ DTBB bằng

VND đối với kỳ hạn dưới 12 tháng: từ 6% - 5% - 3% và 1 lần điều chỉnh giảm từ 2%-

1% đối với kỳ hạn từ 12 tháng trở lên; riêng đối với Ngân hàng Nông nghiệp và phát

triển nông thôn, điều chỉnh giảm từ 3% - 2% - 1% đối với kỳ hạn dưới 12 tháng và giữ

nguyên tỷ lệ DTBB 1% đối với kỳ hạn từ 12 tháng trở lên.

Tỷ lệ DTBB bằng ngoại tệ được giữ nguyên như năm 2008, ở mức 7% đối với tiền

gửi dưới 12 tháng, 3% đối với tiền gửi từ 12 tháng trở lên, để duy trì ổn định lãi suất

ngoại tệ. Riêng Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn, tỷ lệ DTBB bằng

ngoại tệ là 6% đối với tiền gửi dưới 12 tháng, 2% đối với tiền gửi từ 12 tháng trở lên.

Đối với lãi suất tiền gửi DTBB bằng VND, NHNN điều chỉnh giảm từ 8,5%-

3,6%-1,2%/ năm. Lãi suất đối với tiền gửi vượt DTBB bằng ngoại tệ giảm từ 0,5%/năm

xuống 0,1%/năm. Việc điều chỉnh giảm các mức lãi suất như nêu trên là để phù hợp với

Page 20: Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

34

Nhóm 4 – lớp NHTu3_1  | Kỳ 1 năm 2012-2013

C h í n h s á c h t i ề n t ệ c ủ a N H N N V i ệ t N a m 2 0 0 7 - n a y

các mức lãi suất điều hành khác của NHNN và khuyến khích các TCTD sử dụng có

hiệu quả nguồn vốn huy động từ nền kinh tế.

2.3.5 Điều hành lãi suất

Năm 2009, NHNN tiếp tục điều hành lãi suất theo cơ chế lãi suất cơ bản, theo đó

các TCTD ấn định lãi suất huy động và cho vay bằng VND không quá 150% lãi suất cơ

bản. Tuy nhiên, đối với các nhu cầu vay vốn phục vụ đời sống, cho vay thông qua

nghiệp vụ phát hành, sử dụng thẻ tín dụng, NHNN đã ban hành Thông tư số 01/2009/

TT-NHNN ngày 23/1/2009, cho phép các TCTD được thực hiện cơ chế lãi suất

thỏa thuận. Để giảm mặt bằng lãi suất cho vay, đáp ứng nhu cầu vốn cho nền kinh tế

phát triển, nhất là những lĩnh vực ưu tiên, sản xuất – kinh doanh có hiệu quả, tháng

2/2009, NHNN đã điều chỉnh giảm lãi suất cơ bản từ 8,5% xuống 7%/năm, và duy trì

ổn định đến hết tháng 11/2009. Lãi suất tái cấp vốn được điều chỉnh giảm 2 lần từ 9,5%/

năm xuống 8%/năm (tháng 2) và xuống 7%/ năm (ngày 10/4/2009); lãi suất tái chiết

khấu được điều chỉnh giảm 2 lần từ 7,5% xuống 6%/năm (tháng 2) và xuống 5%/năm

(ngày 10/4/2009).

Trong tháng 12/2009, để kiểm soát chặt chẽ quy mô và chất lượng tín dụng, phù

hợp với các mục tiêu kinh tế vĩ mô theo Nghị quyết của Quốc hội và chủ trương của

Chính phủ, đồng thời tạo điều kiện cho các

TCTD huy động các nguồn vốn từ nền kinh tế để mở rộng kinh doanh và đáp ứng

các nhu cầu vốn sản xuất - kinh doanh có hiệu quả, NHNN điều chỉnh tăng lãi suất cơ

bản từ 7%/năm lên 8%/năm, lãi suất tái cấp vốn từ 7%/năm lên 8%/năm, lãi suất tái

chiết khấu từ 5%/năm lên 6%/năm.

2.4 Giai đoạn năm 2010

Năm 2010, NHNN điều hành chính sách tiền tệ chủ động, thận trọng và linh hoạt

theo nguyên tắc thị trường nhằm ổn định thị trường tiền tệ, đảm bảo khả năng thanh

toán của từng tổ chức tín dụng và cả hệ thống ngân hàng.

2.4.1 Nghiệp vụ thị trường mở

Năm 2010, nghiệp vụ thị trường mở được điều hành linh hoạt, bám sát diễn biến

cung cầu vốn trên thị trường, góp phần ổn định lãi suất thị trường: Hằng ngày, NHNN

thực hiện giao dịch chào mua giấy tờ có giá với kỳ hạn ngắn (7, 14, 28 ngày) chủ yếu

để hỗ trợ vốn thanh toán VND cho các tổ chức tín dụng, góp phần ổn định thị trường

tiền tệ, đồng thời hỗ trợ các tổ chức tín dụng giảm mặt bằng lãi suất huy động vốn theo

chỉ đạo của Chính phủ và kiểm soát tiền tệ chặt chẽ trong những tháng cuối năm 2010

trước áp lực lạm phát tăng cao trở lại

Page 21: Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

34

Nhóm 4 – lớp NHTu3_1  | Kỳ 1 năm 2012-2013

C h í n h s á c h t i ề n t ệ c ủ a N H N N V i ệ t N a m 2 0 0 7 - n a y

Trong 9 tháng đầu năm, nghiệp vụ thị trường mở được điều hành nhằm hỗ trợ

vốn thanh toán VND cho các tổ chức tín dụng, ổn định thị trường tiền tệ và hỗ trợ các tổ

chức tín dụng giảm mặt bằng lãi suất huy động vốn: Thực hiện chào mua giấy tờ có giá

với kỳ hạn 7, 14, 28 ngày; lãi suất được điều chỉnh giảm (lãi suất kỳ hạn 7 ngày giảm từ

7,8%/năm xuống 7,5%/năm và xuống 7%/năm, lãi suất kỳ hạn 14 ngày từ 8%/năm

xuống 7,5%/năm, 28 ngày là 8%/năm); khối lượng chào mua bình quân khoảng 5.400

tỷ đồng/phiên, khối lượng trúng thầu bình quân khoảng 3.200 tỷ đồng/phiên.

Ba tháng cuối năm, trong bối cảnh áp lực lạm phát tăng cao, tín dụng và tổng

phương tiện thanh toán vượt mục tiêu, nghiệp vụ thị trường mở được điều hành chặt chẽ

hơn nhưng đảm bảo ổn định thị trường tiền tệ thông qua việc giảm dần kỳ hạn chào mua

từ dài nhất là 28 ngày xuống chỉ thực hiện chào mua với kỳ hạn 7 ngày (từ ngày

10/11/2010); lãi suất chào mua kỳ hạn 7 ngày tăng từ 7,0-8,75-9,0-10%/năm; khối

lượng chào mua bình quân khoảng 7.160 tỷ đồng/phiên, khối lượng trúng thầu bình

quân khoảng 6.970 tỷ đồng/phiên.

Cùng với việc điều hành linh hoạt các công cụ chính sách tiền tệ, nghiệp vụ thị

trường mở đã góp phần ổn định thị trường tiền tệ, đảm bảo an toàn thanh toán cho hệ

thống các tổ chức tín dụng; lãi suất thị trường liên ngân hàng có xu hướng xoay quanh

lãi suất nghiệp vụ thị trường mở.

2.4.2 Tái cấp vốn

Trong năm 2010, NHNN tiếp tục thực hiện tái cấp vốn ngắn hạn và phương tiện

thanh toán cho các tổ chức tín dụng. Các tổ chức tín dụng sử dụng các giấy tờ có giá và

hồ sơ tín dụng có chất lượng tốt để làm tài sản cầm cố vay tái cấp vốn. NHNN đã cho

các tổ chức tín dụng vay tái cấp vốn chủ yếu với kỳ hạn 1 tháng, 2 tháng để đảm bảo

thanh khoản. Vào thời điểm cuối năm và dịp Tết Nguyên Đán khi nhu cầu rút tiền gửi tổ

chức kinh tế và dân cư lớn, NHNN đã cho vay tái cấp vốn các tổ chức tín dụng để kịp

thời đáp ứng nhu cầu thanh khoản. Bên cạnh đó, NHNN cũng thực hiện tái cấp vốn kỳ

hạn 3 tháng, 6 tháng để cho vay phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn theo Nghị

định 41/2010/NĐ-CP ngày 12/04/2010 của Chính phủ về chính sách tín dụng phục vụ

nông nghiệp nông thôn và Thông tư 20/2010/TT-NHNN ngày 29/09/2010 về hướng dẫn

thực hiện các biện pháp điều hành công cụ chính sách tiền tệ để hỗ trợ tổ chức tín dụng

cho vay phát triển nông nghiệp, nông thôn.

Lãi suất tái cấp vốn được duy trì ở mức 8%/năm từ đầu nắm đến đầu tháng

11/2010 và từ ngày 5/11/2010 được nâng lên ở mức 9%/năm khi lãi suất cơ bản điều

chỉnh tăng lên 9%/năm.

2.4.3 Hoán đổi ngoại tệ

Page 22: Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

34

Nhóm 4 – lớp NHTu3_1  | Kỳ 1 năm 2012-2013

C h í n h s á c h t i ề n t ệ c ủ a N H N N V i ệ t N a m 2 0 0 7 - n a y

NHNN đã thực hiện hoán đổi ngoại tệ với tổ chức tín dụng kỳ hạn từ 1 đến 3

tháng để hỗ trợ thanh khoản và vốn ngắn hạn bằng VND tạo điều kiện cho các tổ chức

tín dụng cho vay đối với lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn; đồng thời có thêm nguồn

ngoại tệ để can thiệp thị trường ngoại hối.

Từ đầu năm đến nửa đầu tháng 4, NHNN thực hiện giao dịch với kỳ hạn 1 tháng

với lãi suất hoán đổi ngoại tệ điều chỉnh giảm từ 8,5%/năm xuống 7,5%/năm để tạo

điều kiện cho các tổ chức tín dụng cho vay theo lãi suất thỏa thuận. Từ cuối tháng 4 đến

10/10/2010, NHNN thực hiện hoán đổi ngoại tệ với kỳ hạn 3 tháng, lãi suất 8%/năm.

Và từ tháng 10/2010, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị số

1875/CTT-TT ngày 11/10/2010 về việc tăng cường các biện pháp bình ổn giá cả, thị

trường những tháng cuối năm 2010, để rút nhanh tiền ra khỏi lưu thông để giảm bớt áp

lực tăng giá, nhất là vào dịp cuối năm, NHNN tạm dừng thực hiện nghiệp vụ Swap với

các tổ chức tín dụng.

2.4.4 Dự trữ bắt buộc

Năm 2010, NHNN duy trì các tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối với tiền gửi VND ở mức

thấp, cụ thể kỳ hạn dưới 12 tháng là 3% và kỳ hạn từ 12 tháng trở lên là 1% nhằm thực

hiện Nghị quyết của Chính phủ về việc giảm dần lãi suất cho vay. Ngày 29/09/2010,

NHNN ban hành Thông tư số 20/2010/TT-NHNN hướng dẫn thực hiện các biện pháp

điều hành công cụ chính sách tiền tệ để hỗ trợ tổ chức tín dụng cho vay phát triển nông

nghiệp, nông thôn. Theo đó, đối với các tổ chức tín dụng có tỷ trọng dư nợ cho vay phát

triển nông nghiệp, nông thôn trên tổng dư nợ từ 70% trở lên được áp dụng tỷ lệ dự trữ

bắt buộc bằng 1/20 so với tỷ lệ dự trữ bắt buộc thông thường và tỷ trọng từ 40-70%

được áp dụng tỷ lệ dự trữ bắt buộc bằng 1/5 so với tỷ lệ dự trữ bắt buộc thông thường

tương ứng với từng kỳ hạn tiền gửi. Trong năm 2010, đã có 4 tổ chức tín dụng được

giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc theo Thông tư 20/2010/TT-NHNN với tổng số tiền phải dự

trữ bắt buộc giảm khoảng 2.200 tỷ đồng.

Đối với tỷ lệ dự trữ bắt buộc bằng ngoại tệ, đầu năm 2010, NHNN điều chỉnh

giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối với tiền gửi ngoại tệ dưới 12 tháng từ 7% xuống 4%

(giảm 3%), đối với tiền gửi từ 12 tháng trở lên giảm từ 3% xuống 2% (giảm 1%) để hỗ

trợ tổ chức tín dụng tăng cung vốn ngoại tệ nhằm giảm lãi suất huy động và cho vay

bằng ngoại tệ.

2.4.5 Điều hành lãi suất

Trong năm 2010, NHNN điều hành linh hoạt các mức lãi suất điều hành của

NHNN để kiểm soát lãi suất thị trường ở mức cân bằng với các điều kiện và mục tiêu

kinh tế vĩ mô.

Page 23: Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

34

Nhóm 4 – lớp NHTu3_1  | Kỳ 1 năm 2012-2013

C h í n h s á c h t i ề n t ệ c ủ a N H N N V i ệ t N a m 2 0 0 7 - n a y

Theo đó, trong 10 tháng đầu năm 2010, NHNN giữ ổn định lãi suất cơ bản, lãi

suất tái cấp vốn, lãi suất chiết khấu, lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử

liên ngân hàng, ban hành Thông tư số 07/2010/TT-NHNN ngày 14/04/2010 hướng dẫn

tổ chức tín dụng cho vay bằng VND đối với khách hàng theo lãi suất thỏa thuận.

Từ tháng 11/2010, NHNN điều chỉnh tăng 1%/năm các mức lãi suất điều hành,

cụ thể: Lãi suất cơ bản tăng từ 8%/năm lên 9%/năm, lãi suất tái cấp vốn tăng từ 8%/năm

lên 9%/năm, lãi suất chiết khấu tăng từ 6%/năm lên 7%/năm, lãi suất cho vay qua đêm

trong thanh toán điện tử liên ngân hàng tăng từ 8%/năm lên 9%/năm nhằm kiểm soát

lạm phát, cân bằng giữa lãi suất VND- lãi suất USD để ngăn ngừa việc dịch chuyển tiền

gửi từ VND sang USD; chỉ đạo các tổ chức tín dụng ấn định lãi suất huy động bằng

VND không quá 14%/năm và tăng cường kiểm tra, giám sát tình hình thực hiện lãi suất

huy động, cho vay của các TCTD nhằm hạn chế tình trạng xáo trộn thị trường tiền tệ.

2.4.6 Kiểm soát tín dụng

NHNN triển khai các biện pháp chỉ đạo và điều hành tín dụng đồng bộ với các giải

pháp về điều hành các công cụ chính sách tiền tệ nhằm kiểm soát và tạo điều kiện thuận

lợi cho các tổ chức tín dụng mở rộng tín dụng có hiệu quả đối với nền kinh tế, hỗ trợ

doanh nghiệp và người dân vay vốn để phục vụ sản xuất- kinh doanh với lãi suất hợp lý

và đảm bảo an toàn hệ thống tổ chức tín dụng; tiếp tục điều chỉnh mạnh cơ cấu tín dụng

theo hướng tập trung vốn cho lĩnh vực sản xuất- kinh doanh, kiểm soát chặt chẽ tín

dụng có mức độ rủi ro cao nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng phục vụ nền

kinh tế và hạn chế rủi ro đối với hệ thống ngân hàng nói riêng và nền kinh tế nói chung.

2.5 Giai đoạn năm 2011

Thực hiện Nghị quyết của Quốc hội và Chính phủ, chỉ đạo của Thủ tướng Chính

phủ, NHNN đã điều hành chính sách tiền tệ chặt chẽ và thận trọng nhằm thực hiện mục

tiêu kiểm soát tốc độ tăng trưởng tín dụng, tổng phương tiện thanh toán ở mức thấp, lãi

suất và tỷ giá ở mức hợp lý góp phần kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và bảo

đảm an sinh xã hội.

2.5.1 Nghiệp vụ thị trường mở

Thống kê từ đầu năm 2011 đến hết tháng 3/2011, NHNN đã bơm ra thị trường mở

1.285.146 tỷ đồng, trong khi hút về 1.202.214,1 tỷ đồng. Như vậy, mức bơm ròng đạt

82.931,9 tỷ đồng.

Trong tháng 4/2011, NHNN cũng đã bơm ra thị trường mở 519.695,7 tỷ đồng và

hút về 453.002,7 tỷ đồng. Mức bơm ròng là 66.693 tỷ đồng. Trong 2 tuần đầu tháng

4/2011 (từ 4/4 đến 15/4), sau khi nâng lãi suất thị trường mở từ 12% lên 13%, NHNN

Page 24: Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

34

Nhóm 4 – lớp NHTu3_1  | Kỳ 1 năm 2012-2013

C h í n h s á c h t i ề n t ệ c ủ a N H N N V i ệ t N a m 2 0 0 7 - n a y

liên tục bơm tiền qua thị trường này nhưng với khối lượng dè chừng. Nhu cầu vay trên

thị trường mở vẫn lớn khi tỷ lệ đăng kí/ chào thầu ở mức gần 230%.

Trong tháng 5/2011, NHNN đã hút ròng khoảng 71.757,6 tỷ đồng.Việc hút ròng

trên thị trường mở ngoài thực hiện mục tiêu kiềm chế lạm phát như bình thường, còn để

trung hòa một khối lượng lớn tiền mà NHNN đã bỏ ra mua khoảng trên 2 tỷ USD bổ

sung cho quỹ dự trữ ngoại hối quốc gia. Cụ thể, chỉ riêng trong khoảng thời gian cuối

tháng 4 và đầu tháng 5/2011, thông qua mua thêm 1 tỷ USD bổ sung quỹ dự trữ ngoại

hối quốc gia. Về mặt lý thuyết, NHNN đã cung ứng thêm ra lưu thông gần 21.000 tỷ

đồng. Việc trung hòa, hay hút bớt tiền từ lưu thông về sau khi cung ứng ra mua ngoại tệ

được thực hiện qua nhiều kênh khác nhau, nhưng chủ lực vẫn là thị trường mở.

NHNN tiếp tục thực hiện chính sách tiền tệ với quyết tâm kiềm chế lạm phát, thể

hiện đó là trong tháng 6/2011, NHNN bơm 141.838,4 tỷ đồng và hút về 206.649,7 tỷ

đồng, như vậy, NHNN đã hút ròng 64.811,3 tỷ đồng qua kênh ngiệp vụ thị trường mở.

Tính từ 4/5 đến hết 1/7 /2011, NHNN đã có 9 tuần hút ròng liên tục trên OMO với số

tiền lên đến 482.165,5 tỷ đồng.

Bảng 1: Tình hình hoạt động NV thị trường mở 6 tháng đầu năm 2011

Đơn vị tính: Tỷ đồng

Tháng Cung ứng Hút về Cung ứng ròng

1 501.749 345.483 156.266

2 314.493 345.338,8 -30.845,8

3 468.904 511.392,3 -42.488,3

4 519.695,7 453.002,7 66.693

5 353.381,9 425.139,5 - 71.757,6

6 141.838,4 206.649,7 - 64.811,3

Tổng 2.300.062 2.287.006 13.056

Page 25: Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

34

Nhóm 4 – lớp NHTu3_1  | Kỳ 1 năm 2012-2013

C h í n h s á c h t i ề n t ệ c ủ a N H N N V i ệ t N a m 2 0 0 7 - n a y

Biểu đồ 1: Lượng tiền NHNN hút ròng 9 tuần liên tục 4/5 đến hết 1/7 /2011

Đơn vị: Tỷ đồng

Lãi suất trên thị trường mở cũng có nhiều biến động. Trong tháng 1/2011, lãi suất

mua có kỳ hạn 7 ngày đã tăng lên 10%/năm, từ ngày 22/2, tăng lên 12%, 1/4 là 13%,

ngày 4/5, đã được đẩy lên mức 14%/năm, không dừng ở đó, ngày 17/5, NHNN đã nâng

lãi suất trên thị trường mở lên 15%. Từ ngày 4/7/2011, lãi suất trên nghiệp vụ thị trường

mở đã giảm nhẹ xuống 14%/năm và giữ nguyên cho đến cuối năm. Điều này cho thấy

năm 2011 nền kinh tế có lạm phát cao, NHNN thực hiện chính sách tiền tệ thắt chặt dẫn

đến tình hình thanh khoản của các NHTM khó khăn, đặc biệt là các NHTM cổ phần quy

mô nhỏ.

Page 26: Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

34

Nhóm 4 – lớp NHTu3_1  | Kỳ 1 năm 2012-2013

C h í n h s á c h t i ề n t ệ c ủ a N H N N V i ệ t N a m 2 0 0 7 - n a y

Biểu đồ 2: Lãi suất và khối lượng giao dịch trong năm 2011

Nguồn: Sacombank

2.5.2 Tái cấp vốn

Ngày 17/2/2011, Ngân hàng Nhà nước quy định các mức lãi suất mới so với năm

2010 như sau: lãi suất tái cấp vốn là 11%/năm. Ngày 8/3/2011, Ngân hàng Nhà nước

tiếp tục, thông báo điều chỉnh và lãi suất tái cấp vốn từ 11%/năm lên 12%/năm. Sau đó,

ngày 1/4/2011 NHNN quy định các mức lãi suất tái cấp vốn là 13,0%/năm.

Trong tình hình 4 tháng đầu năm 2011,  lạm phát đã tăng tới 9,64%, vượt xa mục

tiêu kiềm chế 7% mà Chính phủ đề ra hồi đầu năm, nên Ngân hàng Nhà nước lãi suất

tái cấp vốn sẽ tăng lên 14%/năm, lãi suất chiết khấu cũng được tăng lên 13%/năm vào

ngày 1/5/2011.

Ngày 10/10/2011, NHNN điều chỉnh tăng lãi suất tái cấp vốn tăng từ 14%/năm lên

15%/năm. Mục đích của việc điều chỉnh này chủ yếu là đảm bảo vai trò Ngân hàng Nhà

nước là người cho vay cuối cùng nhằm nâng cao hiệu quả điều hành chính sách tiền tệ

và điều tiết lãi suất thị trường.

Việc nâng lãi suất tái cấp vốn cho thấy NHNN vẫn đang tiếp tục theo đuổi chính

sách tiền tệ thắt chặt mạnh mẽ để phòng chống lạm phát. Tuy nhiên, điều này được thực

hiện trong bối cảnh lãi suất đang ở mức rất cao và không ít ngân hàng gặp khó khăn

trong thanh khoản khiến nhiều người quan ngại.

Điều cần cần lưu ý là tăng lãi suất tái cấp vốn không có tác dụng thắt chặt mạnh

như lãi suất tái chiết khấu. Lãi suất tái cấp vốn áp dụng đối với các hồ sơ tín dụng

NHTM đem thế chấp để vay tiền từ NHNN.

Trong khi đó, hiện nay phần lớn các khoản vay của Ngân hàng thương mại đối với

Ngân hàng Nhà nước là thông qua chiết khấu trái phiếu chính phủ và lãi suất đối với

các khoản vay dạng này là lãi suất tái chiết khấu, chứ không phải lãi suất tái cấp vốn.

Page 27: Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

34

Nhóm 4 – lớp NHTu3_1  | Kỳ 1 năm 2012-2013

C h í n h s á c h t i ề n t ệ c ủ a N H N N V i ệ t N a m 2 0 0 7 - n a y

Tóm lại, Ngân hàng Nhà nước vẫn đang quyết tâm thực hiện thắt chặt chính sách

tiền tệ. Tuy vậy, Ngân hàng Nhà nước đã lựa chọn giải pháp nhẹ nhàng hơn, trong bối

cảnh thanh khoản của hệ thống ngân hàng đang khá căng thẳng.

2.5.3 Điều hành tỷ giá

Ngân hàng Nhà nước điều hành thị trường ngoại hối và tỷ giá phù hợp với tình

hình cung - cầu ngoại tệ, tăng tính thanh khoản của thị trường,thực hiện các giải pháp

nhằm ổn định giá vàng và thị trường vàng trong nước.

Thanh khoản VND toàn hệ thống về cơ bản được đảm bảo. Từ tháng 10, một số

TCTD có khó khăn thanh khoản tạm thời do mất cân đối về kỳ hạn giữa huy động vốn

ngắn hạn và cho vay trung, dài hạn, do huy động vốn từ các tổ chức và dân cư giảm,

huy động vốn trên thị trường liên ngân hàng chưa đủ bù đắp, nhưng đã được NHNN hỗ

trợ kịp thời thông qua tái cấp vốn và nghiệp vụ thị trường mở. Thanh khoản ngoại tệ ở

mức thấp trong 7 tháng đầu năm, từ tháng 8 đã cải thiện sau khi NHNN thực hiện một

số biện pháp kiểm soát tín dụng bằng ngoại tệ.

Việc điều hành chính sách tiền tệ chặt chẽ, kết hợp với việc thu hẹp đối tượng

được vay ngoại tệ trong nước, tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc bằng ngoại tệ, quy định mức lãi

suất huy động vốn tối đa bằng đô-la Mỹ của tổ chức và cá nhân tại TCTD đã góp phần

giảm tình trạng đô la hóa, tăng niềm tin vào đồng Việt Nam. Các biện pháp nhằm bình

ổn thị trường ngoại hối đã góp phần cải thiện thanh khoản ngoại tệ, tái lập thế cân bằng

trên thị trường ngoại hối cũng như thúc đẩy xuất khẩu.

Việc triển khai quyết liệt các giải pháp nhằm ổn định giá vàng và thị trường vàng

trong nước đã góp phần đưa giá vàng trong nước bám sát với giá vàng thế giới; giới đầu

cơ đã không còn khả năng thao túng thị trường; các ngân hàng đã bắt đầu mua được

vàng từ thị trường trong nước để bù đắp lại lượng vàng đã bán ra, giảm bớt áp lực nhập

khẩu vàng, tiết kiệm ngoại tệ và giảm bớt áp lực lên tỷ giá.

2.5.4 Dự trữ bắt buộc

Năm 2011, NHNN vẫn duy trì các tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối với tiền gửi VND ở

mức thấp như năm 2010, cụ thể kỳ hạn dưới 12 tháng là 3% và kỳ hạn từ 12 tháng trở

lên là 1% nhằm thực hiện Nghị quyết của Chính phủ về việc giảm dần lãi suất cho vay.

Tuy nhiên, đối với tỷ lệ dự trữ bắt buộc bằng ngoại tệ, lại liên tục được Ngân hàng

Nhà nước điều chỉnh tăng. Cụ thể ngày 9/4/2011 Ngân hàng Nhà nước đã ban hành

Quyết định số 750/QĐ-NHNN điều chỉnh tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc bằng ngoại tệ đối

với các tổ chức tín dụng. Theo đó, tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối với tiền gửi không kỳ hạn và

có kỳ hạn dưới 12 tháng bằng ngoại tệ áp dụng tăng từ 4% lên 6% trên tổng số dư tiền

Page 28: Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

34

Nhóm 4 – lớp NHTu3_1  | Kỳ 1 năm 2012-2013

C h í n h s á c h t i ề n t ệ c ủ a N H N N V i ệ t N a m 2 0 0 7 - n a y

gửi phải dự trữ bắt buộc. Tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối với tiền gửi từ 12 tháng trở lên bằng

ngoại tệ tăng từ 2% lên 4% trên tổng số dư tiền gửi phải dự trữ bắt buộc.

Ngày 1/6/2011 Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc bằng

ngoại tệ đối với các tổ chức tín dụng, với mức cao nhất là 7% trên tổng số dư tiền gửi

phải dự trữ bắt buộc. Bên cạnh đó, tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối với tiền gửi từ 12 tháng trở

lên bằng ngoại tệ là 5% trên tổng số dư tiền gửi phải dự trữ bắt buộc.

Sau đó ngày 1/9/2011 Ngân hàng Nhà nước tiếp tục tỷ lệ dự trữ bắt buộc bằng

ngoại tệ đối với các tổ chức tín dụng lên 8% trên tổng số dư tiền gửi phải dự trữ bắt

buộc đối với tiền gửi dưới 12 tháng, tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối với tiền gửi từ 12 tháng

trở lên bằng ngoại tệ là 6% trên tổng số dư tiền gửi phải dự trữ bắt buộc.

Các chuyên gia cho rằng, tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc đồng thời Ngân hàng Nhà

nước giảm lãi suất huy động tiền USD sẽ khiến các ngân hàng phải tính toán, cân nhắc

việc giảm lãi suất huy động, đồng thời tăng lãi suất cho vay ngoại tệ để bù cho phần vốn

huy động phải dự trữ bắt buộc.Khi lãi suất huy động ngoại tệ giảm xuống, người dân sẽ

chuyển sang gửi VND và các doanh nghiệp cũng giảm vay ngoại tệ do lãi vay tăng lên,

từ đó giảm tình trạng găm giữ USD, tăng cung ngoại tệ cho thị trường.Đặc biệt, nó có

thể giúp tình trạng đôla hóa trong nền kinh tế giảm thiểu, bởi người dân không còn cảm

thấy quá hấp dẫn khi giữ ngoại tệ.

2.5.5 Điều hành lãi suất

Trước tháng 3/2011, chính sách lãi suất của Việt Nam không có nhiều biến động

khi nền kinh tế đang trên đà phục hồi. Các mức lãi suất được duy trì ở mức khá thấp từ

sau gói hỗ trợ lãi suất của NHNN, do vậy, cơ chế lãi suất trần không còn cần thiết.

Chính vì vậy, ngày 14/04/2010, NHNN đã ban hành Thông tư số 12/2010/TT-NHNN

hướng dẫn tổ chức tín dụng (TCTD) cho vay bằng đồng Việt Nam đối với khách hàng

theo lãi suất thỏa thuận.

Tuy nhiên, từ tháng 03/2011, tỷ lệ lạm phát lại tăng cao với sự gia tăng mạnh giá

cả nhiên liệu, năng lượng và các hàng hóa khác. Với mục tiêu kiểm soát lạm phát và ổn

định nền kinh tế, NHNN đã phải thực thi chính sách tiền tệ thắt chặt, điều này đã tác

động làm tăng lãi suất tiền gửi và cho vay của các ngân hàng thương mại (NHTM).

Nhằm ngăn chặn tình trạng cạnh tranh không lành mạnh giữa các ngân hàng, NHNN đã

ban hành Thông tư 02/2011/TT-NHNN ngày 3/3/2011 quy định về mức lãi suất trần huy

động tiền gửi là 14% cho các NHTM. Ưu tiên hàng đầu của NHNN hiện nay là giảm lãi

suất cho vay đối với các doanh nghiệp bằng cách kiểm soát chặt chẽ mức lãi suất huy

động đầu vào của các ngân hàng.

Page 29: Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

34

Nhóm 4 – lớp NHTu3_1  | Kỳ 1 năm 2012-2013

C h í n h s á c h t i ề n t ệ c ủ a N H N N V i ệ t N a m 2 0 0 7 - n a y

Trong tháng 9/2011, NHNN đã có những biện pháp quyết liệt nhằm tăng cường

kiểm soát đối với chính sách trần lãi suất huy động, chẳng hạn như sẽ “sa thải” lãnh đạo

ngân hàng trong trường hợp phát hiện những thủ thuật hay gian lận của ngân hàng trong

huy động tiền gửi. Tuy nhiên, các NHTM nhỏ của Việt Nam, với áp lực rủi ro thanh

khoản, vẫn tìm mọi cách để “lách” quy định của NHNN. Trước những nguy cơ rủi ro

cao khi một số NHTM chấp nhận huy động lãi suất 14%/năm với cả những kỳ hạn rất

ngắn (24 giờ, 2 ngày, 1 tuần, 2 tuần...), NHNN đã phải bổ sung Thông tư số

30/2011/TT-NHNN ngày 28/9/2011 quy định lãi suất tối đa đối với tiền gửi bằng đồng

Việt Nam của tổ chức, cá nhân tại TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, cụ thể: lãi

suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 1 tháng là 6%/năm.

Lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng trở lên là 14%/năm, riêng

Quỹ tín dụng nhân dân cơ sở ấn định mức lãi suất tối đa đối với tiền gửi kỳ hạn 1 tháng

trở lên là 14,5%.

2.5.6 Kiểm soát tín dụng

Ngân hàng Nhà nước thực hiện mạnh mẽ các biện pháp điều hành nhằm kiểm soát

tốc độ tăng trưởng tín dụng dưới 20%, tổng phương tiện thanh toán khoảng 15-16% và

điều chỉnh cơ cấu tín dụng theo hướng tập trung cho sản xuất nông nghiệp, nông thôn,

xuất khẩu, công nghiệp hỗ trợ, doanh nghiệp nhỏ và vừa; hạn chế cho vay đối với lĩnh

vực phi sản xuất để đảm bảo tỷ trọng cho vay đối với lĩnh vực phi sản xuất;

Tín dụng được kiểm soát chặt chẽ, tăng ở mức thấp, nhưng cơ cấu tín dụng chuyển

dịch theo hướng tích cực, tập trung vốn cho lĩnh vực sản xuất, nông nghiệp, nông thôn

và xuất khẩu, giảm cho vay đối với lĩnh vực phi sản xuất. Ước đến cuối năm, tín dụng

tăng 12%, trong đó VND tăng 10,2%; tín dụng ngoại tệ tăng 18,7%, nhưng từ tháng 8

đến tháng 12 tín dụng ngoại tệ đã có xu hướng tăng chậm lại. Ước đến cuối năm, tín

dụng đối với lĩnh vực sản xuất tăng 18% (trong đó, tín dụng nông nghiệp, nông thôn

tăng 25%, tín dụng xuất khẩu tăng 58%); tín dụng đối với lĩnh vực phi sản xuất giảm

20%, trong đó, dư nợ cho vay để đầu tư, kinh doanh chứng khoán giảm 43%, dư nợ cho

vay để đầu tư kinh doanh bất động sản giảm 18,4%, dư nợ cho vay tiêu dùng giảm 23%.

2.6 Sáu tháng đầu năm 2012

Trong khoảng cuối năm 2011 đến đầu năm 2012, tình hình kinh tế có chuyển biến

theo hướng không thuận lợi: sức mua yếu, tín dụng tăng trưởng âm trong quý I/2012,

doanh nghiệp khó tiếp cận vốn do lãi suất quá cao.

Vì vậy, với mục tiêu gia tăng sức mua, ngăn chặn đà suy thoái, ổn định lãi suất,

đẩy mạnh hoạt động đầu tư trong nền kinh tế, ổn định thị trường tiền tệ, NHNN đã có

động thái nới lỏng chính sách tiền tệ trong 6 tháng đầu năm 2012.

Page 30: Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

34

Nhóm 4 – lớp NHTu3_1  | Kỳ 1 năm 2012-2013

C h í n h s á c h t i ề n t ệ c ủ a N H N N V i ệ t N a m 2 0 0 7 - n a y

2.6.1 Dự trữ bắt buộc:

Từ tháng 2 – 7/2012, hàng loạt ngân hàng sẽ được áp dụng tỷ lệ dự trữ bắt buộc

đối với tiền gửi bằng đồng Việt Nam, bằng 1/5 so với tỷ lệ dự trữ bắt buộc thông thường

tương ứng với từng kỳ hạn tiền gửi đối với 5 tổ chức tín dụng.

Theo thông báo này, kể từ 2/2012 đến tháng 7/2012 các Ngân hàng TMCP Mê Kông,

Ngân hàng Phát triển Nhà đồng bằng Sông Cửu Long, Quỹ Tín dụng nhân dân Trung

ương, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam và Ngân hàng TMCP

Bưu điện Liên Việt, sẽ áp dụng tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối với tiền gửi bằng đồng Việt

Nam bằng 1/5 so với tỷ lệ dự trữ bắt buộc thông thường tương ứng với từng kỳ hạn tiền

gửi.

Được biết, việc giảm dự trữ bắt buộc cho 5 TCTD trên là do đây là những TCTD có tỷ

trọng dư nợ cho vay phát triển nông nghiệp nông thôn, trên tổng dư nợ bình quân cuối

các quý trong năm tài chính liền kề từ 40% đến dưới 70%

2.6.2 Điều chỉnh giảm mạnh các loại lãi suất:

Trong 6 tháng đầu năm nay, NHNN đã liên tiếp các quyết định giảm trần lãi suất

huy động và các loại lãi suất khác như: lãi suất tái cấp vốn, lãi suất tái chiết khấu, lãi

suất cho vay qua thị trường mở, lãi suất cho vay qua đêm trong thị trường liên ngân

hàng . Theo đó lãi suất tiền gửi tối đa bằng VND đối với tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ

hạn dưới 1 tháng giảm từ 6%/năm xuống còn 2%/năm, đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1

tháng trở lên giảm từ 14%/năm xuống còn 9%/năm Các loại lãi suất khác cũng giảm 4%

so với cuối năm 2011. Đây được xem là nỗ lực lớn của ngân hàng nhà nước nhằm tác

động tới mặt bằng lãi suất cho vay, giảm chi phí đầu vào cho doanh nghiệp.

Lãi suất tái chiết khấu: Tính đến tháng 7/2012, NHNN đã có 5 lần điều chỉnh

giảm lãi suất tái chiết khấu, giảm từ 12% vào ngày 13/3/2012 xuống còn 8% vào

ngày 01/07/2012

Lãi suất tái cấp vốn: giảm từ 14% xuống còn 10% tính đến tháng 7/2012

2.6.3 Đối với thị trường mở:

Để đáp ứng nhu cầu thanh khoản, NHNN đã tăng cung tiền qua cửa sổ OMO trong

quý I lên đến 285.000 tỷ đồng.

Page 31: Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

34

Nhóm 4 – lớp NHTu3_1  | Kỳ 1 năm 2012-2013

C h í n h s á c h t i ề n t ệ c ủ a N H N N V i ệ t N a m 2 0 0 7 - n a y

Sau khi nhận thấy cung tiền trong hệt thống ngân hàng dồi dào, lãi suất ổn định,

NHNN đã thực hiện phát hành tín phiếu để hút bớt lượng tiền khỏi hệ thống ngân hàng.

Theo đó, từ ngày 15/3 đến ngày 13/6, NHNN đã hút về hơn 109.000 tỷ đồng thông qua

việc phát hành tín phiếu và đã thu hút được rất nhiều sự chú ý với lãi suất hấp dẫn.

2.6.4 Hạn mức tín dụng:

Cũng từ đầu năm, Ngân hàng Nhà nước đã thông báo chỉ tiêu tăng trưởng tín

dụng đối với 4 nhóm (Nhóm 1 tăng trưởng tối đa 17%, nhóm 2 tăng trưởng tối đa

15%, nhóm 3 tăng trưởng tối đa 8%, nhóm 4 không được tăng trưởng).

Kết quả:

Điều hành chính sách tiền tệ đã chủ động dẫn dắt thị trường: Theo đó, các mức lãi suất

điều hành đã giảm nhanh với tổng mức giảm từ 4-5%/năm, phù hợp với diễn biến lạm

phát, kinh tế vĩ mô và thị trường tiền tệ; công cụ nghiệp vụ thị trường mở được thực

hiện linh hoạt, khi các TCTD khó khăn thanh khoản thì tăng cường hỗ trợ, khi cung tiền

mạnh qua kênh mua ngoại tệ thì kịp thời phát hành tín phiếu NHNN với khối lượng và

lãi suất hợp lý, đảm bảo kiểm soát tổng phương tiện thanh toán ở mức hợp lý.

Thanh khoản VND của toàn hệ thống được đảm bảo và có xu hướng cải thiện so với

cuối năm 2011 do huy động vốn tăng cao: Số dư tiền gửi bình quân của các TCTD tại

NHNN tăng dần qua các tháng, tỷ lệ tín dụng/huy động vốn giảm dần qua các tháng từ

mức 103,23% cuối năm 2011 xuống mức 90,33% đến ngày 30/6, lãi suất thị trường liên

ngân hàng giảm mạnh, dư thừa thanh khoản. Thanh khoản bằng ngoại tệ của toàn hệ

thống ngân hàng vẫn đảm bảo được mức dư thừa và có xu hướng cải thiện so với những

Page 32: Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

34

Nhóm 4 – lớp NHTu3_1  | Kỳ 1 năm 2012-2013

C h í n h s á c h t i ề n t ệ c ủ a N H N N V i ệ t N a m 2 0 0 7 - n a y

tháng đầu năm, hầu hết các TCTD đều có tỷ lệ tín dụng/huy động vốn trong và ngoài

nước dưới 100%.

Mặt bằng lãi suất huy động và cho vay đã giảm mạnh so với năm 2011: Lãi suất cho

vay trên thị trường liên ngân hàng giảm mạnh xuống mức thấp nhất trong vòng nhiều

năm gần đây ở hầu hết các kỳ hạn, dao động quanh mức 1,3-2% đối với kỳ hạn qua

đêm, 1,3-2% với kỳ hạn 1 tuần, 2-3% kỳ hạn 2 tuần và 3,5-4% cho kỳ hạn 1 tháng. .(mi

chèn cái biểu đồ đầu tiên về 4 loại lãi suất vô cho t với)

Lãi suất liên ngân hàng giảm mạnh thể hiện sự ổn đinh trong thanh khoản của các ngân

hàng thương mại, (chèn biểu đồ lãi suất liên ngân hàng dùm t vơi)

Trên thị trường mở (OMO), lãi suất tín phiếu kỳ hạn 28, 91 và 182 ngày lần lượt là

3,8%/năm, 5,7%/năm và 7,45%/năm. Đây là mức giảm đáng kể so với thời điểm 15/3

khi lãi suất tín phiếu các kỳ hạn 28, 91 và 182 ngày lần lượt là 11,5%, 12% và

12,5%/năm. (chèn biểu đồ hút vốn thị trường mở vô t với)

Tỷ giá VND/USD tiếp tục duy trì ổn định kể từ đầu năm. Các Thông tư số 03/2012/TT-

NHNN và số 07/2012/TT-NHNN về ngoại tệ bắt đầu có hiệu lực từ đầu tháng 5 nhưng

hầu như không có nhiều tác động lên tỷ giá. Tuy nhiên, tỷ giá được dự báo sẽ tăng trong

thời gian tới do lãi suất huy động VND liên tục giảm và nhiều khả năng sẽ giảm sâu

hơn nữa khiến tiền đồng mất giá so với USD. Hơn nữa, xuất khẩu và FDI giảm trong

tháng 5 cũng khiến cho cung ngoại tệ giảm và làm tăng tỷ giá VND/USD.

Nhận xét:

NHNN đã rất thành công trong việc áp dụng các công cụ để điều tiết lượng cung tiền và

ổn định thị trường tiền tề. Đã mạnh tay trong việc hạ trần lãi suất, cũng như bơm và hút

tiền khá hợp lý để điều tiết dòng tiền trên thị trường, giảm lạm phát và tăng đầu tư.

Tách thàng phần riêng đi mi, cho khỏe, t đưa hiền làm đó

3. Giải pháp đưa ra:

Điều hành lượng tiền cung ứng thông qua các công cụ chính sách tiền tệ phù hợp với diễn biến của thị trường và chỉ đạo của Chính phủ, đảm bảo góp phần kiềm chế lạm phát ở mức 6-8%, tổng phương tiện thanh toán tăng khoảng 14-16,góp phần tăng trưởng kinh tế ở mức hợp lý (5,2-5,7%), không gây áp lực lạm phát cho năm 2013 và các năm tiếp theo, tạo môi trường kinh tế vĩ mô ổn định, thuận lợi cho phát triển kinh tế bền vững.

- Theo dõi sát tình hình tăng trưởng tín dụng của toàn hệ thống, đảm bảo tăng trưởng tín dụng nhưng đi đôi với an toàn hệ thống và từng TCTD.

- Theo dõi sát tình hình hoạt động của các doanh nghiệp theo các ngành kinh tế để đề xuất kịp thời các giải pháp về tiền tệ, tín dụng phù hợp với chủ trương và định hướng của Chính phủ. Chủ động làm việc ngay với các bộ, ngành, các hiệp hội ngành hàng, các địa để phối hợp tìm các giải pháp xử lý hàng tồn kho, tháo gỡ khó khăn cho doanh

map tran, 25/09/12,
Phần ni các năm trước không có, có nên đưa vào ko? Hay là tách thành phần riêng?
Page 33: Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

34

Nhóm 4 – lớp NHTu3_1  | Kỳ 1 năm 2012-2013

C h í n h s á c h t i ề n t ệ c ủ a N H N N V i ệ t N a m 2 0 0 7 - n a y

nghiệp, đẩy mạnh sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Có giải pháp hợp lý xử lý nợ xấu của doanh nghiệp và ngân hàng tạo thêm thanh khoản cho nền kinh tế.

- Tiếp tục theo dõi sát diễn biến thị trường ngoại tệ, phân tích, dự báo thanh khoản thị trường để chủ động điều hành tỷ giá linh hoạt phù hợp với các cân đối vĩ mô, đảm bảo thực hiện được mục tiêu ổn định giá trị của VND; tiếp tục triển khai các giải pháp khắc phục căn bản tình trạng đô la hóa, tập trung nguồn ngoại tệ vào hệ thống các TCTD để tạo điều kiện đáp ứng tốt nhu cầu ngoại tệ hợp pháp, hợp lý của nền kinh tế. Khẩn trương hoàn thiện và triển khai đề án bình ổn thị trường vàng thông qua sử dụng nguồn lực trong nước. Đảm bảo ổn định tỷ giá với mức biến động không quá 2-3%.

- Tiếp tục thanh tra, kiểm tra, giám sát việc chấp hành Nghị quyết 01/NQ-CP, Nghị quyết 13/NQ-CP và Chỉ thị 01/CT-NHNN. Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định và thực hiện không đúng chỉ đạo của NHNN.

- Tiếp tục tăng cường công tác thống kê, phân tích, dự báo kinh tế vĩ mô tiền tệ để phục vụ có hiệu quả công tác chỉ đạo, điều hành của NHNN; Tiếp tục triển khai có hiệu quả theo kế hoạch Đề án đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt giai đoạn 2011-2015; Đẩy mạnh công tác cải cách hành chính.

- Các TCTD tiếp tục thực hiện tăng trưởng tín dụng theo thông báo của NHNN từ đầu năm.

- Tích cực và chủ động hơn nữa trong việc phối hợp với khách hàng vay để rà soát, đánh giá khả năng trả nợ của khách hàng, từ đó thực hiện các giải pháp cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi vốn vay, cho vay mới trả nợ cũ không nhằm che giấu nợ xấu...theo chỉ đạo của NHNN.

- Thực hiện nghiêm túc quy định của NHNN về lãi suất. Đánh giá, rà soát dư nợ các

khoản cho vay cũ, trên cơ sở khả năng tài chính, xem xét điều chỉnh giảm lãi suất để

giúp các doanh nghiệp vượt qua khó khăn./.

Page 34: Chính sách tiền tệ của NHNN Việt Nam giai đoạn 2007 - nay

34

Nhóm 4 – lớp NHTu3_1  | Kỳ 1 năm 2012-2013

C h í n h s á c h t i ề n t ệ c ủ a N H N N V i ệ t N a m 2 0 0 7 - n a y

DANH SÁCH NHÓM1. Nguyễn Thị Thùy Dương 36k7.2

2. Trần Thảo Nguyên 36k7.2

3. Nguyễn Lê Phương Linh 36k7.2

4. Ngô Thị Thanh Hiền 36k7.2

5. Đỗ Thị Kim Xuân 36k7.2

6. Phan Thị Hương Trang 36k7.1

7. Nguyễn Thị Phương Dung 37k7.1