i Midterm Test Iz Predmeta Geopolitika

I MIDTERM TEST IZ PREDMETA GEOPOLITIKA

1. Pravac geopolitike koji istrauje dravu kao drutvo Rudolf Kjellen naziva sociopolitika.

2. Pojam geopolitike skovao je Rudolf Kjellen.3. Razdoblje u kojem su europska kolonijalna carstva nadmona regija, a pomorska sila nadmoni tip sile Halford Mackinder naziva

a) predkolumbovsko doba

b) kolumbovsko doba

c) postkolumbovsko doba

4. Geoekonomija poistovjeuje bogatstvo i mo s posjedovanjem teritorije.

DA NE

5. ta se podrazumjeva pod performativnim geopolitikim skriptom?Ono na to se vanjskopolitiki voa oslanja kako bi artikulirao, objasnio i proglasio vanjsku politiku. esto je to tekst to ga voa doslovice ita s pomonog ekrana kada dri vaan vanjskopolitiki govor. To je vanjska politika u javnoj artikulaciji i praksi.

6. Jesu li heartland i pivot area u Mackinderovom uenju sinonimi ili se radi o razliitim konceptima? Pojasnite Va odgovor!

Heartland i pivot area su sinonimni termini u Mackinderovom uenju, i oba termina se odnose na 'stoerno podruje', srce zemlje ili Euroaziju.

7. Ideal narodne nezavisnosti u privrednom smislu oznaava se terminom: autarkija.8. Klaus Dodds istie da je Haushofer smatrao da je za napredak Njemake potrebno da njezino vostvo ozbiljno razmotri pet elemenata koji su od sutinskog znaaja za svaku dravu koja eli postati svjetska sila. Koji su to elementi?

a.) Fiziki poloaj

b.) Resursi

c.) Teritorija

d.) Morfologija

e.) stanovnitvo

9. Pojasnite razliku izmeu izolacionistike i intervencionistike geopolitike!

Intervencionalizam je geopolitika koja tei da pojaa sopstvenu sigurnost tako to e nametati svoje principe, ideje i vrijednosti drugima dok izolacionizam redukuje kontakte sa spoljnim svijetom da bi sprijeila uvoz destabilizirajuih principa vrijednosti i ideja.10. Mirko Gri u savremenoj geopolitici izdvaja tri analitike dimenzije. To su:

11. Dugaka partija aha izmeu Francuske i Rusije tokom cijelog XIX stoljea u geopolitikoj teoriji naziva se velika igra Da Ne ( Velika igra voena je izmeu Velike Britanije i Rusije)

12. Disciplina koja prouava utjecaj geografskih inilaca na formiranje ljudskih skupina naziva se:

a) Geopolitika b) Geostrategija

c) Geoekonomija

13. Utemeljujuim tekstom geopolitike smatra se:

a) Drava kao oblik ivota

b) Britanija i britanska mora

c) Geografski stoer povijesti

d) Geografija mira

14. Geopolitika prema kojoj drave nemaju druge principe sem nacionalnih interesa koji su odreeni poloajem i drugim geografskim osnovama naziva se:

a) Radikalnom

b) Liberalnom

c) Postmodernom

d) konzervativna15. Razdoblje u kojem su azijske stepe nadmona regija, a kopnena sila nadmoni tip sile Halford Mackinder naziva


b) kolumbovko doba


16. Haushoferova panideja predstavlja kodifikaciju Velike igre. Da Ne (Mackinderova ideja predstavlja kodifikaciju Velike ugre)

17. John Agnew dijeli geopolitiku imaginaciju na tri doba geopolitike. Objasnite ideoloku geopolitiku!Ideoloka geopolitika se povezuje s epohom hladnoratovskog suparnitva izmeu SAD-a i SSSR-a. U toj je shemi svijet podijeljen na antagonistike blokove a izmeu njih je Trei svijet, kao poprite nadmetanja i delegiranih ratova.

18. ta je bio cilj Rusije u "Velikoj igri" tokom XIX. stoljea!

19. Halford Mackinder savez izmeu Velike Britanije i Sjedinjenih Drava oznaava terminom: Midland Occean Aliance20. Koji faktori determiniraju ideoloku funkciju geopolitike!

a.) Politika orijentacija i ideoloka pozicija autora

b.) Socijalni zahtjevi viladajuih krugova

c.) Teorijsko-metodoloke preferencije iz humanistikih naukaz

21. ta se podrazumjeva pod geopolitikom imaginacijom?

Vizija svjetskog politikog prostora kao jedinstvene cjeline podijeljene na teritorijalne jedinice suverene dravnosti geopolitika je ontologija koju John Agnew naziva modernom geopolitikom imaginacijom.

22. Prema Gerardu Toalu izlaganje Halforda Mackindera pred Kraljevskim geografskim drutvom 1904.godine vano je za geopolitiku iz tri razloga. Navedite i pojasnite te razloge!

1. Zbog dobrog globalnog pogleda na svijet

2. Zbog podjele svijeta u velika povezana podruja

3. Zbog uvoenja prie o utjecaju geografskih uvijeta na povijest i politiku

23. Prema Mirku Griu predmet geopolitike moe se sagledati kroz tri tematska kruga. To su:

1. Drava i njeni strukuturni elementi

2. Stanovnitvo u svim aspektima (rasna, etnika, konfesionalna, socijalna i profesionalna struktura)

3. Teritorija- fiziki prostor ispunjen prirodnim i antropogenim pojavama i objektima

24. Koju novu formu politike organizacije svijeta je predviao Karl Haushofer?

a) prirodne granice

b) Lebensraum

c) Autarkiju

d) panoblasti25. Pravac geopolitike koji istrauje dravu kao drutvo Rudolf Kjellen naziva

a) demopolitika

b) sociopolitika

c) kratopolitika

26. Lebensraum je, u interpretaciji nacistike geopolitike, pravo jedne nacije na dovoljan prostor za svoje stanovnitvo:

DA

NE

27. Razdoblje u kojem su europska kolonijalna carstva nadmona regija, a pomorska sila nadmoni tip sile Halford Mackinder naziva


b) kolumbovsko doba


28. Geostrategija gleda na rat kao primitivno sredstvo politike.

DA NE

29. John Agnew dijeli geopolitiku imaginaciju na tri doba geopolitike. Objasnite civilizacijsku geopolitiku!Civilizacijsku geopolitiku smjeta u razdoblje od kraja 18. do kraja 19.st. Bio je to geopolitiki diskurs aristokratskih i konzervativnih buroaskih drava zabrinutih zbog rastueg nacionalizma koji je rasplamsala Francuska revolucija i nastajue klasne svijesti iji je razvoj uzrokovala industrijska revolucija. Civilizacijska je geopolitika zamiljela svijet ustrojen civilizacijskom hijerarhijom, u kojemu najnaprednije i najnadmonije drave imaju civilizacijsku misiju da vladaju nad barbarskim i divljijim dijelovima svijeta.

30. Jesu li heartland i pivot area u Mackinderovom uenju sinonimi ili se radi o razliitim konceptima? Pojasnite Va odgovor!Heartland i pivot area u Mackinderovom uenju su sinonimi. Mackinder je na talasima geografskog determinizma identificirao stoerno podruje (pivot area) ili teritorij srca zemlje (heartland zone) u istono-centralnoj Evropi, nad kojima bi kontrola bila neka vrsta arobnog tapia za dominaciju svijeta. 31. Ideal narodne nezavisnosti u privrednom smislu oznaava se terminom autarkija.

32. Koji faktori determiniraju ideoloku funkciju geopolitike!Politike orijentacije i ideoloke pozicije autora, socijalni zahtjevi vladajuih krugova i teorijsko-metodoloke refleksije iz humanistikih nauka.

33. Elaborirajte kljune elemente neoklasine geopolitike!Neklasina geopolitika odbacuje organsko shvatanje drave i geografski determinizam. Granice se smatraju za stravine i ne prihvataju se promijene putem sile ve samo putem dogovora i sporazuma. Ipak ostaje holistiko shvatanje drave- govori se o nacionalnim interesima i nacionalnoj bezbjednosti, kao da je drava uslovni objekt. Neoklasina geopolitika se bavi efektima geografskog poloaja, prirodnih resursa, saobraajnih veza i drugih geografskih osobenosti na spoljanju politiku drave i njen meunacinalni poloaj.34. Prema Gerardu Toalu izlaganje Halforda Mackindera pred Kraljevskim geografskim drutvom 1904.godine vano je za geopolitiku iz tri razloga. Navedite i pojasnite te razloge! 1.Zbog dobrog globalnog pogleda na svijet

2.Zbog podjele svijeta u velika povezana podruja

3.Zbog uvoenja prie o utjecaju geografskih uvijeta na povijest i politiku35. Disciplina koja prouava utjecaj geografskih inilaca na formiranje ljudskih skupina naziva se geostrategija.

1. Njemaka geopolitika kola izmeu dva svjetska rata svijet je dijelila na etiri panoblasti.

DA

NE

36. Podruje koje obuhvata Evropu, Aziju i Afriku Halford Mackinder naziva:

a) Svjetskim otokomb) Unutranjim polumjesecomc) Rimlandom

d) Heartlandom

37. Pravac geopolitike koji istrauje stanovnitvo Rudolf Kjellen naziva

a) demopolitika

b) sociopolitika

c) kratopolitika

d) ____________________

(Zaokruite ili dopunite taan odgovor)

38. Geopolitika koja tei da pojaa sopstvenu sigurnost nameui svoje principe, ideje i vrijednosti drugim dravama naziva se intervencionizam?

DA

NE

39. Razdoblje u kojem je Heartland nadmona regija, a sile koje kontroliraju tu regiju nadmoni tip sile Halford Mackinder naziva


b) kolumbovsko doba


40. Prema Defargesu klasina geopolitika poistovjeuje bogatstvo i mo sa sposobnou proizvodnje novih vrijednosti.

DA NE

41. John Agnew dijeli geopolitiku imaginaciju na tri doba geopolitike. Objasnite ideoloku geopolitiku!.Ideoloka geopolitika se povezuje s epohom hladnoratovskoga suparnitva Sjedinjenih Drava i Sovjetskog Saveza. U toj shemi svijet je podijeljen na antagonistike blokove, a izmeu njih je Trei svijet, kao poprute nadmetanja i delegiranih ratova. 42. Jesu li heartland i pivot area u Mackinderovom uenju sinonimi ili se radi o razliitim konceptima? Pojasnite Va odgovor!Heartland i pivot area u Mackinderovom uenju su sinonimi. Mackinder je na talasima geografskog determinizma identificirao stoerno podruje (pivot area) ili teritorij srca zemlje (heartland zone) u istono-centralnoj Evropi, nad kojima bi kontrola bila neka vrsta arobnog tapia za dominaciju svijeta. 43. Ideal narodne nezavisnosti u privrednom smislu oznaava se terminom autarkija.

44. Koji faktori determiniraju ideoloku funkciju geopolitike!Politike orijentacije i ideoloke pozicije autora, socijalni zahtjevi vladajuih krugova i teorijsko-metodoloke refleksije iz humanistikih nauka.

45. Elaborirajte kljune elemente konzervativne geopolitike!Konzervativna geopolitika bazirana je na holistikom shvatanju ovjeka i svijeta koje je posluilo kao izvor pseudonaunih mitova kao to su rasizam, socijaldarvinizam, organska teorija drave, ivotnog prostora, prirodnih granica, nacije-drave, vladajueg naroda i geostrateke doktrine ( heartlanda, rimlanda, pomorskih i kopnenih sila).

46. Disciplina koja pokuava objasniti utjecaj geografije na voenje ratova naziva se geostrategija.

47. Midland Ocean Alliance je Mackinderov naziv za mogui savez izmeu Rusije i Njemake

DA

NE48. Koji princip njemake nacistike geopolitike nedostaje

a) Lebensraum

b) Granice

c) Prednost kopnene u odnosu na pomorsku silu

c) Autarkija

d) Panoblasti

(Dopunite taan odgovor)

(0,5)

49. Prema Friedrichu Ratzelu geografska politika mora biti podreena nacionalnoj politici?

DA

NE(0,5)

50. Pojam lebensraum u geopolitiku uveo je:

a) Karl Haushofer

b) Friedrich Ratzel

c) Rudolf Kjellen

(0,5)

51. Pravac geopolitike koji analizira sistem vlasti i moi Rudolf Kjellen naziva

a) demopolitika

b) sociopolitika

c) kratopolitika

(0,5)

52. Autarkija je, u interpretaciji nacistike geopolitike, pravo jedne nacije na dovoljan prostor za svoje stanovnitvo:

DA

NE

(0,5)

53. Koji geopolitiar razlikuje politiku geografiju koja razmatra dravu pod uglom prostora od geopolitike koja prouava prostor sa gledita drave?

a) Friedrich Ratzel

b) Rudolph Kjellen

c) Nicholas Spykman

d) Karl Haushofer

(0,5)

54. Prema Defargesu u XXI. stoljeu bogatstvo i mo jedne drave proizilaze iz posjedovanje prostora.

DA NE

(0,5)

55. Objasnite jedno od etiri naela moderne geopolitike imaginacije prema Johnu Agnewu!

Razoj globalne vizije koja je omogucila promatranje svijeta kao jedinstvene cjeline i potom njegovu podjelu na hijerarhiju razliitih mjesta. Ta golobalna vizija istisnula je teoloke kozmologije, ali oprerilala je s pomou neproblematiziranoga pogleda niotkuda koji je, u praksi, institucionalizirao etnocetrine naine promatranja i zamiljanja svjetskoga politikog prostora.

56. Pravac nauke o dravi koji izuava dravu kao teritorij Kjellen naziva

Geopolitika.

57. Navedite i objasnite jedan od kriterija za odreivanje Heartlanda prema Halfordu Mackinderu

Mackinder je bio svjestan da je premo na moru prestala te da sve vise postaje znaajno kopno i to posebno kopno sa izrazitim geostratekim poloajem i kopno koje nije mogue ugroziti s mora. Upravo takvo podruje je Heartland koji ima izrazito povoljan geostrateki poloaj i to je bio jedan od kriterija Mackindera prilikom izbora heartlanda.

58. Elaborirajte kljune elemente liberalne geopolitike!

Liberalna geopolitika glavnu panju posveuje ulozi tehnoloke zavisnosti, odnosno, tehnoloke distance izmeu industrijalizovanih i resursima bogatih zemalja. Liberali zastupaju doktrinu deideologizacije kosmopolitizma i globalne ekonomske meuzavisnosti.

59. Prema Klausu Doddsu utemeljenju geopolitike kao posebne discipline doprinijela su tri faktora. Navedite i pojasnite te faktore!

Prvo, ekonomski nacionalizam i trgovinski protekcionizam bili su u usponu dok su se imperijalne evropske drave kao V.Brianija i Francuska muile kako da pristupe svjetskoj ekonomiji koja se mijenjala i sve se vie povezivala. Drugo, imperijalne sile su u drugoj polovini XIX stoljea agresivno teile osvajanju novih teritorija u Africi i drugdje. Iako je imperijalna akumulacija rasla, evropske sile su se sukobljavale oko posjeda nad tim kolonijalnim teritorijama i pristupima njima.Nakon svega zemlje kao to su V.B ili Njemaka poele su se ponovo naoruavati, to je izazvali strah da e do sukoba doi u samoj Europi.

60. Geopolitika koja se bavi svakodnevnim pitanjima poput upravljanja zajednikim resursima (vodom, cestama i sl.) naziva se mikrogeopolitika 61. Prema Friedrichu Ratzelu nacionalna politika mora biti podreena geografskoj politici?

DA

NE(0,5)

62. Pojam lebensraum u nauku uveo je:

a) Karl Haushofer

b) Friedrich Ratzel

c) Rudolf Kjellen

(0,5)

63. Pravac geopolitike koji istrauje dravu kao drutvo Rudolf Kjellen naziva

a) demopolitika

b) sociopolitika

c) kratopolitika

(0,5)

64. Lebensraum je, u interpretaciji nacistike geopolitike, pravo jedne nacije na dovoljan prostor za svoje stanovnitvo:

DA

NE

(0,5)

65. Koji geopolitiar razlikuje politiku geografiju koja razmatra dravu pod uglom prostora od geopolitike koja prouava prostor sa gledita drave?a) Friedrich Ratzel

b) Rudolph Kjellen

c) Nicholas Spykman

d) Karl Haushofer


(0,5)

66. Prema Defargesu u XXI. stoljeu bogatstvo i mo jedne drave proizilaze iz posjedovanje prostora.

DA NE(0,5)

67. Objasnite jedno od etiri naela moderne geopolitike imaginacije prema Johnu Agnewu!Razoj globalne vizije koja je omogucila promatranje svijeta kao jedinstvene cjeline i potom njegovu podjelu na hijerarhiju razliitih mjesta. Ta golobalna vizija istisnula je teoloke kozmologije, ali oprerilala je s pomou neproblematiziranoga pogleda niotkuda koji je, u praksi, institucionalizirao etnocetrine naine promatranja i zamiljanja svjetskoga politikog prostora.

68. Da li multinacionalne korporacije u deteritorijaliziranom svijetu imaju nacionalnost? Pojasnite Va odgovor!

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________.(3)

69. Pravac nauke o dravi koji izuava dravu kao teritorij Kjellen naziva

geopolitika70. Navedite i objasnite jedan od kriterija za odreivanje Heartlanda prema Halfordu Mackinderu!

Mackinder je bio svjestan da je premo na moru prestala te da sve vise postaje znaajno kopno i to posebno kopno sa izrazitim geostratekim poloajem i kopno koje nije mogue ugroziti s mora. Upravo takvo podruje je Heartland koji ima izrazito povoljan geostrateki poloaj i to je bio jedan od kriterija Mackindera prilikom izbora heartlanda.

71. Elaborirajte kljune elemente radikalne geopolitike!

Radikalna geop. bavi se kritikim preosmiljavanjem meunarodnih odnosa i demistifikacijom suvremene uloge kapitalizma u svjetskoj ekonomiji. Radikali razmatraju te odnose kao jednostavne zavisnosti u kategorijama globalnog modela jezgro-periferija.

72. Prema Klausu Doddsu utemeljenju geopolitike kao posebne discipline doprinijela su tri faktora. Navedite i pojasnite te faktore!

Prvo, ekonomski nacionaliyam i trgovinski protekcionizam bili su u usponu dok su se imperijalne evropske drave kao V.Brianija i Francuska muile kako da pristupe svjetskoj ekonomiji koja se mijenjala i sve se vie povezivala. Drugo, imperijalne sile su u drugoj polovini XIX stoljea agresivno teile osvajanju novih teritorija u Africi i drugdje. Iako je imperijalna akumulacija rasla, evropske sile su se sukobljavale oko posjeda nad tim kolonijalnim teritorijama i pristupima njima.Nakon svega zemlje kao to su V.B ili Njemaka poele su se ponovo naoruavati, to je izazvali strah da e do sukoba doi u samoj Europi.

73. Geopolitika koja je prema Defargesu oblikovana teorijom kaosa naziva se: (1)74. Njemaka geopolitika kola izmeu dva svjetska rata svijet je dijelila na est panoblasti.

DA

NE(0,5)

75. Koju novu formu politike organizacije svijeta je predviao Karl Haushofer?

a) prirodne granice

b) Lebensraum

c) Autarkiju

d) panooblasti


(0,5)

Documents

i Midterm Test Iz Predmeta Geopolitika