ì

Postępowaniecywilne

mgrAdrianBorysInstytutPrawaCywilnego

ZakładPostępowaniaCywilnegoadrian.borys@uwr.edu.pl

Tematzajęć:-  kumulacjaroszczeń,rozdrobnienieroszczeń-  zmianapowództwa-  cofnieciepowództwa

ì

Kumulacjaroszczeń

Art.191KPC[Kumulacjaroszczeń]

Powódmożedochodzicjednympozwemkilkuroszczenprzeciwkotemusamemupozwanemu,

jeżelinadajasieonedotegosamegotrybupostępowaniaorazjeżelisądjestwłaściwyze

względunaogólnawartoścroszczen,aponadto-gdyroszczeniasaróżnegorodzaju-otyletylko,oiledlaktóregokolwiekztychroszczenniejest

przewidzianepostępowanieodrębneaniteżniezachodziniewłaściwoścsąduwedługprzepisówowłaściwościbezwzględunawartoścprzedmiotu

sporu.

Kumulacjaroszczenpoleganapołączeniuwjednympozwie

kilkusamodzielnych,niezależnychodsiebieroszczendochodzonychprzezpowoda

przeciwkotemusamempozwanemu.

Kumulowaneroszczenianiemusząbycpowiązanewsposóbfaktycznylubprawny,choctegotypuzwiązkimogamiędzynimi

zachodzic

Warunkidopuszczalności

kumulacjiprzedmiotowej

roszczeń:

Tożsamośćstron

TożsamośćtrybuWYJĄTEK!

–art.618KPC

Tasamawłaściwośćrzeczowasądudlapołączonychroszczeń

Jeżeliroszczeniasąróżnegorodzajuto,roszczeniatemusząnależećdotegosamegorodzajupostępowaniaprocesowego

(wyjątki:art.444KPC,art.458§2KPC,art.58KRO)

Jeżeliroszczeniasąróżnegorodzaju,toniemożna

skumulowaćroszczenia,którenależydoSOlubSR,bez

względunawartośćprzedmiotusporu,zroszczeniem,dla

któregotensamsądniejestwłaściwy(wyjątek:art.17pkt1

inprincipioKPC)

Roszczeniaskumulowanesądrozpoznajełącznie(aczkolwiek

możliwejestzarządzenieoddzielnejrozprawycodoniektórychz

połączonychroszczeń-art.218k.p.c.)

Wstosunkudowszystkichskumulowanychroszczeńprzeprowadzonejestjednopostępowaniedowodoweiw

konsekwencjirozstrzygasięonichjednymwyrokiem(sądmożejednakwydaćwyrokczęściowy-art.317§1

k.p.c.–wsytuacjigdydorozstrzygnięcianadająsiętylkoniektórezeskumulowanych

roszczeńzgłoszonychwpozwie).

Niedopuszczalnakumulacjaroszczeń,tj.naruszenie

wymogówtożsamościtrybulubwłaściwościsądu(naruszenie

art.191k.p.c.),

powodowaćbędzierozdzieleniesprawiprzekazanieichdorozpoznaniawewłaściwym

trybie,stosowaniedoart.201k.p.c.lubdowłaściwegosądustosowaniedoart.200k.p.c.

Wpostępowaniuuproszczonymkumulacjawpozwieroszczeń,któreniewynikająztejsamejumowylubumówtegosamegorodzaju,jestniedopuszczalna(art.5053§1).Wwypadkuniedopuszczalnegopołączeniawpozwiekilkuroszczeń,przewodniczącyzarządzazwrot

pozwu,stosującprzepisart.1301k.p.c.Wtymprzypadkuistnienieprzesłanek

dopuszczalnościprzedmiotowejkumulacjiroszczeniasądbierzepoduwagęzurzędu.

ì

Rozdrobnienieroszczeń

Instytucjarozdrobnienia

roszczeńobejmujesytuacje,wktórejpowódzgłasza

roszczenieprocesoweobejmującejedynieczęśćroszczenia

materialnaprawnego,doczegomaprawozgodniezzasadądyspozycyjnościmaterialnej.

Kodekspostępowaniacywilnegowpostępowaniuzwykłymtejnienormujekweseirozdrobnieniaroszczeń.

Wbrakuzakazujudykatura(por.m.in.uchwałaSNzdnia5lipca1995r.,IIICZP81/95,OSNC1995,nr11,poz.159)inauka

dopuszczająrozdrabnianie

roszczeń,zwyjątkiemświadczeń

niepodzielnych.

Ograniczeniedopuszczalnościrozdrobnieniaroszczeniawystępujejednakwpostępowaniuuproszczonym.Zgodniezart.5053§3,jeżeli

powóddochodziczęściroszczenia,sprawapodlegarozpoznaniuwpostępowaniuuproszczonymtylkowtedy,gdypostępowanietobyłobywłaściwedla

całegoroszczeniawynikającegozfaktówprzytoczonychprzezpowoda,wprzeciwnym

wypadkusprawarozpoznawanajestzpominięciemprzepisówopostępowaniu

uproszczonym.

Pozaprzedstawionymwyjątkiemwpostepowaniuuproszczonym,

rozdrobnienieroszczeńjestwięcdopuszczalneimożedoniegodojśćw

następującychprzypadkach:

powóddochodzijedynieczęściroszczenia,pomimożejestono

wymagalnewcałości;

sądczęściowoumorzyłpostępowanienaskutek

częściowegocofnięciapozwubezzrzeczeniasięroszczenia;sądnierozstrzygnąłocałościroszczenia,któregodochodziłpowód,astronaniewniosłao

uzupełniniewyroku;procesoroszczeniamajątkowebyłwszczętyprzezprokuratora,przyczymstronaniebraław

nimudziału,możeonawówczaswytoczyćponownepowództwo,domagając

sięzasądzeniaroszczeniawczęści,wjakiejniebyło

uwzględnione.

ì

Zmianapowództwa

Przedmiotowazamianapowództwa

Obokroszczeniapierwotnego

Zamiastroszczeniapierwotnego

Wystąpienieprzezpowodaznowympowództwem

Cofnięciepozwuwzakresieroszczeniapierwotnego

(wyr.SNz24.02.2015r,.sygn.aktIVCSK188/14)

Kumulacjaroszczeńwsprawie

Istotazmianypowództwapoleganazachowaniuciągłościpostępowaniaprzyzmianiejego

elementów.Pomiędzypierwotnymanastępnymżądaniempowinnaistniecwięz

materialnoprawnailogicznyzwiązek,powinnyonemieścicsiewgranicachtegosamego

stosunkuprawnego(post.SNz2.6.1965r.,IICZ51/65,Legalis).

Zmianapowództwa

możedotyczyć

żądania,

podstawyfaktycznejżądania,

żądaniaijegopodstawyfaktycznej.

Zmiananiemusiobejmowacanicałościpowództwa,aniwszystkichwskazanychelementówimożeograniczacsiedoczęścisformułowanegożądania,

jednegolubkilkuinnychelementówpowództwa(wyr.SNz20.10.2005r.,IV

CK298/05,Legalis).

Samojednakwskazaniealternatywnejpodstawymaterialnejdocho-dzonegoroszczeniaprocesowego,bezzmianyżądaniaiokolicznościfaktycznychich

uzasadniającychniestanowiprzedmiotowejzmianypowództwa

(wyr.SNz21.5.2009r.,VCSK439/08,Legalis)

Dopuszczalnośćzmianypowództwa

Zmianapowództwajest

dopuszczalnatylkowówczas,jeżelinie

wpływanawłaściwoścsądu

Wwypadkuniedopuszczalnej

zmianypowództwa,polegającejna

wystąpieniuprzezpowodaznowymroszczeniemobokpierwotnego,sądrozpoznajenoweroszczeniejako

spraweoddzielną.

Gdyjednakrozważanazmiananastępujewsądzierejonowym,należyprzekazaccałezmienione

powództwosądowiokręgowemu,

którydlazmienionego

powództwajestrzeczowoi

miejscowowła-ściwy

Zmianapowództwapolegającanawystąpieniuznowymroszczeniemzamiastpierwotnegozawierawsobiedorozumianeczęściowecofnięciepozwuw

zakresiepierwotniezgłoszonegożądania.Takazmianajestzatemczynnościaprocesowązłożona,obejmującacofnięciepowództwawzakresie

dotychczasowegoroszczeniaorazwniesienieinnegopowództwazawierającegoroszczenienowe.Jejskutecznoścporozpoczęciurozprawyjestuzależnionaodzgodypozwanegoalbomusibycpołączonazezrzeczeniemsieroszczeniai

podlegakontrolisądu,którypowinienumorzycpostępowaniewtymzakresie(uchw.SNz13.4.1988r.,IIICZP24/88,OSNC1989,Nr9,poz.138).

Zaakceptowanieprzezsądcofnięciadotychczasowegożądaniapozwupowinno

bycjasnowyrażoneworzeczeniuoumorzeniupostępowaniainiemożego

zastąpicdomniemanie,żesąd,rozpoznającnoweżądanie,zaakceptowałwtensposób

rezygnacjępowodazroszczeniadotychczasowego(por.uchw.SNz8.3.2007r.,IIICZP165/06,MoP2007,Nr21,s.1195)

Jeżelipozwanyniewyrazizgodynarozważanazmianepowództwaalbozostanieonauznanaprzezsądza

niedopuszczalną(art.203§4KPC),noweroszczeniebędzierozpoznanejako

oddzielnasprawa.

Zmianapowództwabezograniczenmożliwajestwpostępowaniuprzed

sądemIinstancji.Wyjątkiprzewi-dziane

zostaływpostępowaniu:

wsprawachgospodarczych(art.4794§

2KPC)-uchylony,

uproszczonym(art.5054§1KPC)

nakazowym(art.495§2KPC).

apelacyjnym(art.383KPC),

kasacyjnym(art.383wzw.zart.39821KPC)

wywołanymwniesieniemskargiostwierdzenieniezgodnościzprawem

prawomocnegoorzeczenia(art.383wzw.zart.39821wzw.zart.42412KPC).

Skutkizmianypowództwa

Jeżelipowódwystępujeznowymroszczeniemzamiastlubobokroszczeniapierwotnego,

skutki,jakieustawawiążezdoręczeniepozwupozwanemuwzakresienowychżądan

powstajazchwilądoręczeniapozwanemupismazawierającegozmiane.Pismoto

powinnoodpowiadacwymaganiompismaprocesowego(art.126in.KPC),awzakresieosnowywymaganiompozwu(art.187KPC).

Wsprawachoroszczeniaalimentacyjneorazwpostępowaniuodrębnymzzakresuprawapracyiubezpieczenspołecznych(zob.art.466KPC)zmianapowództwadopuszczalnajestwformieustnej.Wtakimwypadkuskutki,jakie

ustawawiążezdoręczeniempozwupozwanemuwzakresienowychżądan

powstanazchwilą,wktórejroszczenietopowódzgłosiłnarozprawiewobecności

pozwanego.

Wwypadku,gdyzmianapowództwadotyczyżądaniaipowodujezmianewartości

przedmiotusporu,toobowiązkiempowodajestwskazanieaktualnejwartościprzedmiotusporu.Powyższyobowiązekściślewiążesiezobowiązkiemuiszczenialubuzupełnienia

opłaty,którypowstajenaskutekrozszerzenialubinnejzmianyżądania(art.1303§2KPC)(post.SNz2.10.2008r.,IICZ72/08,Legalis)

ì

Cofnięciepowództwa

Cofnięciepozwu

zezrzeczeniemsięroszczenia bezzrzeczeniasięroszczenia

umorzeniepostępowania

zgodnapozwanego

umorzeniepostępowania

przedrozpoczęciemrozprawy

porozpoczęciemrozprawy

Cofnięciepozwuwpostępowaniuapelacyjnymjest

dopuszczalneitobezwzględunatreść

zaskarżonegowyrokuibezwzględunato,którastronawyrokzaskarżyła,ztymżenależymiećtunauwadzetreść

przepisówart.203§1i4k.p.c.

Umarzającpostępowaniew

sprawie,sąddrugiejinstancjiorzekaw

formiepostanowienia,gdyżrozstrzygatylkootokupostępowania

(WyrokSąduOkręgowegow

Gdańskuzdnia20listopada2012r.,sygn.aktXVICa859/2012).

SentencjapostanowieniasąduIIinstancjibędziewięc

brzmiała:„[…]postanawia:1/uchylićzaskarżonywyroki

umorzyćpostępowaniewsprawie,[…]”.

Wtympostanowieniukończącymsprawęsądmożerozstrzygnąćrównieżkweseekosztówprocesu.

ìKAZUSY

KAZUS1AdwokatZiemowitX,pełnomocnikpowoda,którydochodziłwSądzieRejonowymwWałbrzychuodpozwanegoGniewomiraZzapłaty60tys.zł,bezpośrednioprzedzamknięciemrozprawyzłożyłpismoprocesowe,wktórymrozszerzyłpozew,żądajączapłatydodatkowo20tys.zł.Pełnomocnikpowodawrazzpismemzłożyłjegoodpis,nieprzedłożyłjednakdowodudoręczeniategopismapełnomocnikowipozwanego,radcyprawnemuAmadeuszowiY.WtakiejsytuacjiSąddoręczyłodpistegopismapełnomocnikowipozwanego,któryoświadczył,żeniegodzisięnaodroczenierozprawyichcejejzakończenia.Sądzamknąłrozprawęiwydałwyrok,wktórymzasądziłodpozwanegonarzeczpowodakwotę80.000zł.Pozwanywniósłapelacjęodtegowyroku.Podniósł,żesądnaruszyłprzepisyowłaściwościrzeczowej,iztegopowoduwniósłouchyleniewyroku.Nadtozaznaczył,żerozszerzeniepowództwabyłobezskuteczne,gdyżpełnomocnikpowodaniedołączyłdopismadowodujegodoręczeniapełnomocnikowipozwanego.Powódwodpowiedzinaapelacjęwniósłojejoddalenie.Wskazał,żewtokupostępowanianiedoszłodozmianypowództwa,leczjedyniedopodwyższeniajegowysokości,cozgodniezart.15KPCpowoduje,żesądwłaściwywchwiliwszczęciapostępowaniapozostajewłaściwyażdojegozakończenia.PYTANIA:1.   Którestanowiskojestpoprawne,zawartewapelacjiczywodpowiedzinaapelacje?2.   Jakiepowinnobyćrozstrzygnięciesąduodwoławczego?

KAZUS2EdgarWwniósłdosądupozewozapłatęprzeciwkoArnoldowiS.Narozprawieokazałosię,żepozwanyuiściłcałążądanąnależność.Wtakiejsytuacjipowódcofnąłpozew,niezrzekłsięjednakroszczenia.Sąddoręczyłpozwanemuodpispismazawierającegooświadczenieocofnięciupozwuiwezwałpozwanegodowskazania,czyzgadzasięnatakiecofnięcie.Sądprzyjął,iżwraziebrakuodpowiedziwzakreślonymterminieuznatozazgodęnacofnięciepozwu.Pozwanyniezłożyłżadnejodpowiedzi.Sądzatemumorzyłpostępowanie.PYTANIA:1.   Jakiesąprzesłankiskutecznegocofnięciapozwu?Jakiesątegoskutki?2.   Czypostępowaniesądubyłoprawidłowe?

Dziękujemyzauwagę

CzymająPaństwojakieśpytania?