li ni u ] 3

li ni uCha Vnh Trng l Di tch Lch s Vn ha

cp Quc gia. Hng ngy, Ngi cha n tip hn mt ngn du khch trong nc v quc t n tham quan v chim bi. Mt a ch du lch khng th thiu khi du khch n Tin Giang. Bn cnh , nhiu on sinh vin hc chuyn ngnh Du lch, Kin trc, M Thut, Hn Hc v.v... thuc cc Trng i hc thnh ph H Ch Minh cng nh tnh Tin Giang cng n tm hiu v lch s v kin trc cha Vnh Trng. Cha Vnh Trng c nhiu sch vit v nhng ch gii thiu mt cch vn tt v cha y do nhng nguyn nhn khch quan.

L Tng s tu tp cha Vnh Trng trn mi nm, c tip xc vi nhiu v Tn c Ha thng cng nh Pht t, nhng ngi c hiu bit v cha Vnh Trng. V th, chng ti c c nhng t liu sng v cng qu gi. Bn cnh , chng ti tng hp thng tin t nhng sch v, tp ch xa, tiu lun, cc vn bn xin php xy dng trng tu cha Vnh Trng v cc trang mng c nhng bi vit gii thiu v cha. Chng ti c v x l thng tin

4 ] cha vnh trng

vit v lch s cha Vnh Trng cho c h thng v y nht trong kh nng hn ch ca mnh p ng nhu cu hc tp ca cc sinh vin cng nh khch tham quan c nhu cu tm hiu v lch s v kin trc ca cha. T , quyn sch Cha Vnh Trng: Mt Ngi Cha Nhiu M Hiu c n vi cc c gi.

Chng con xin tri n Ha thng Thch Hu Minh - Tr tr Cha Vnh Trng, Ha thng Thch Hnh Trn, i c Thch Minh v i c Thch Thin c gip v t liu hon thnh quyn sch ny. Thng qua tc phm ny, chng ti cng xin gi li cm n n Pht t T Tm v cc tc gi m t bi vit ca h, chng ti c c nhng thng tin qu bu v cha Vnh Trng. Trong qu trnh bin son, chng ti c gng rt nhiu nhng chc chn s khng trnh khi nhng thiu st. Rt mong nhn c kin ng gp ca cc bc thc gi ln ti bn sau c hon thin hn.

Ma An C Kit H Pht lch 2561 - 2017

THCH HU PHT

gii thiu chung ] 5

GII THIU CHUNG

Cha Vnh Trng ta lc ti p M An, x M Phong, thnh ph M Tho, tnh Tin Giang, cch thnh ph H Ch Minh khong 73 km v hng Ty Nam. y l mt trong nhng ngi cha ni ting Min Ty Nam B. Trc nm 1975, cha c xp vo Lit Hng Di Tch Thng Cnh ca Quc Gia(1). Cha c xp hng Di Tch Lch S Vn Ha Cp Quc Gia ngy 30 thng 08 nm 1984. Vo nm 2007, cha Vnh Trng c k lc Guinness Vit Nam cng nhn l Ngi Cha u Tin Vit Nam C Phong Cch Kin Trc Kt Hp Gia Phng ng V Phng Ty. Nm 2013, Lin Hip Cc Hi UNESCO Vit Nam cng nhn cha Vnh Trng l im Du Lch Vn Ha Tm Linh trong Chng Trnh Vit Nam - Nhng im n n Tng.

(1) Nguyn Hong Cm, Ni San t Pht nh Tng, 18.

1

6 ] cha vnh trng

Cha Vnh Trng ban u l mt am tranh do ng b Bi Cng t lp nn. Quan tri huyn Bi Cng t lm quan thnh Gia nh di triu vua Minh Mng (1820-1840). Sau khi v hu, ng mua li mnh vn ca ngi bn ng liu l ng Tri huyn Tuyt, lng M Phong, tng Thnh Phong, tnh nh Tng xy ct am tranh tu hnh. V vy, ngi dn a phng quen gi l Cha ng Huyn(2) Cha ng Huyn l tin thn ca cha Vnh Trng t nm 1840 n 1849.

Lc by gi c Ha thng Minh Khim Hong n l mt v danh tng t cha Gic Lm vn du v min ng bng sng Cu Long ha o. n M Tho, ngi c Ha thng T Lm tr tr cha Bu Lm knh trng mi v cha cu Php (Dharma) v y thuyt php cho Pht t nghe, v chng ng huyn t cng n nghe. Ha thng ging kinh rt hay nn ng b cng xin quy y lm t ti gia v mi Ha thng n ving thm ngi cha ca mnh. c Ha thng Minh Khim gii thiu, ng b huyn t ln cha Gic Lm, Gia nh (nay l Thnh ph H Ch Minh) thnh Ha thng Hu ng v tr tr ngi am tranh ca mnh. Vi tm nguyn, ngi cha c tn ti v pht trin bn lu nn ngi cha c mang tn Vnh Trng vo nm 1849.

Ton b khun vin cha hin nay c tng din tch l gn 30.000 mt vung, nhiu cng trnh c xy dng trn . Chnh in, Hai cng Phng Tin v Tnh c kin to nm 1933. Cng vin Vnh Trng c tn tr Tn tng c Pht A-di- (Amitbha) chiu cao 24 mt (chn tng v hoa sen l 6 mt, tng Pht l 18 mt). Tng c lm bng b

(2) Nguyn Hong Cm, Sd., 18.

gii thiu chung ] 7

tng ct thp. Tng Pht A-di- c xy dng vo nm 2007, theo tng ca Ha thng Thch Hu Minh da vo tinh thn kinh Diu Php Lin Hoa. Tn tng dng nn nhm gip cho nhiu ngi c kt duyn lnh vi Pht php bng cch chp tay hoc ci u trc tng Pht. Vn Pht Di lc (Maitreya Buddha) c tn to nm 2009. Trong , ni bt l tng Pht Di Lc vi chiu cao 20 mt (chn tng 6 mt, tng 14 mt). Tng Pht Thch Ca Nit Bn xy dng vo nm 2012, Bo Thp Tht Pht khi cng xy dng vo nm 2015 v hon thnh vo nm 2017, Ging ng Hu ng I xy dng vo nm 2003. Ging ng Hu ng II khi cng xy dng 2015 hon thnh vo u nm 2017.

Cha Vnh Trng l Di tch Lch S Vn Ha cp quc gia c B Vn Ha Thng Tin -Th Thao cng nhn ngy 30 thng 08 nm 1984. T nm 1985, Ban Tr s GHPGVN tnh Tin Giang c thnh lp v t tr s ti y. Qua mi nhim k, Ban Tr s u b nhim Ban Tr Tr trc tip iu hnh cng vic ti y. Xt thy ngi cha ngy thm xung cp nn nhim k VI Ban Tr S tnh khng b nhim Ban Tr tr na, ch thnh lp Ban Qun tr (Thng Trc Ban Tr s l thnh vin) trc tip lnh o, iu hnh cng vic ni t v chnh trang cha Vnh Trng.

8 ] cha vnh trng

kin trc ] 9

KIN TRC

Cha Vnh Trng c bit n nhiu do kiu kin trc rt khc l so vi nhng ngi cha Vit Nam. Cha c li kin trc kh tinh vi, a dng, kin trc tng hp - u, C - Kim. T ngoi nhn vo ngi cha c ba nh thp trng ging n Angkor Wat Cam-pu-chia. Chng ta thng bt gp nhng ngi cha c Vit Nam l cha c lm bng g, mi ngi m dng, bn trong c trang tr bi nhng cu lin i, honh phi bng ch Hn. Bn trong chnh in v nh t cha Vnh Trng th hin rt r nt kin trc ny. Mt tin cha v khu vc sn Thin tnh 1 (ging tri) ni lin chnh in v nh t th hin li kin trc ca Php v . Tuy nhin, cha vn mang m nt li kin trc iu khc truyn thng Vit Nam. Cha gm 178 cy ct g, 2 sn thin tnh, nm lp nh.

Trc cha c hai cng c xy dng vo nm 1933 theo kiu c lu ca Trung quc. Ca ng ny c cn bng s c gi tr in hnh long, ln, quy, phng, canh, mc, ng, tiu...Tt c u th hin s sng ng vui ti.

2

10 ] cha vnh trng

B tng c nht cha l b Ty phng Tam Thnh: Di , Quan m, Th Ch bng ng, ring tng Quan m b tht lc nn c lm li bng g. c bit, y c b tng Thp Bt La Hn ci trn mnh cc con th l nhng tc phm chm khc g c o m mt s ngh nhn Nam b tc kh t m vo nhng nm 1904 - 1907. Mi tm v A La Hn l:

i. Tn gi Bt La a (Piola Arahat)

ng vn l mt i thn danh ting ca vua u . Sau khi xut gia, ng thng ci hu v cung khuyn bo quc vng xut gia. Sau ny quc vng thoi v nhng ngi cho Thi t v i tu. V vy, ng c ngi i gi tn l Ta Lc La Hn.

ii. Tn gi Gi Pht Tha (Kanakavaccha Arahat)

ng nguyn l mt nh hng bin ca n c i. C ngi tng hi ng: Th no l vui? ng gii thch rng: T thnh gic, th gic, xc gic, v gic, khu gic m cm nhn c v ca nim vui. Ngi ta li hi ng: Th no l khnh (mng)? ng tr li rng: Khng do tai mt mi ming tay m cm thy vui th l khnh, v d nh thnh tm hng Pht, tm cm nhn thy Pht th vui. Cho nn, ngi i gi ng l H Khnh La Hn.

iii. Tn gi Nc Gi Bt L (Cuapanthaka Arahat)

ng l mt v Ha thng ha duyn. Phng php ha duyn ca ng khng ging ngi khc m l ng gi bt ln cao hng v ngi xin n. Sau ny th nhn gi ng l C Bt La Hn.

kin trc ] 11

iv. Tn gi T Tn (Subinda Arahat)

ng l v t cui cng ca Pht . Bi v thp l tng trng cho Pht, v tng nim i theo Pht T nn ng t c ch ra mt ci thp v mang theo bn mnh. V vy, ngi i sau ny gi ng l Thc Thp La Hn.

v. Tn gi Nc C La (Nukula Arahat)

V La Hn ny vn l mt v s. Sau khi xut gia, s ph v mun ng vt b tnh cch l mng khi xa nn bt ng ngi tnh ta. Khi ng ngi tnh ta lin hin ra th trng i lc s, y l l do ngi i sau gi ng l Tnh Ta La Hn.

vi. Tn gi Bt La (Bhadra Arahat)

V La Hn ny vn l mt ngi bi bn ca c Pht, qun vic tm ra ca c Pht. M ca ng sinh ng di gc cy Bt La mt loi cy qu him ca n , nn t tn ng l Bt La. Sau ny ng i thuyn vt sng vt bin truyn b Pht gio nn c tn l Qu Giang La Hn.

vii. Tn gi Gi Lc Gi (Klika Arahat)

ng vn l mt v thun phc voi. Bi v nng lc v kh nng lm vic ca voi ln li c th nhn xa. V vy, ngi i gi ng vi ci tn l K Tng La Hn.

viii. Tn gi Pht La (Panthaka Arahat)

ng nguyn l mt th sn dng mnh, ngay c h v s t cng b ng sn bt. Sau khi xut gia ng t b st sinh nn khi c chng qu La Hn, c hai con s t i n bn ng

12 ] cha vnh trng

cm kch ng bung b dao kim. Sau khi thnh o, ng a hai con s t bn mnh nn mi ngi gi ng l Tiu S La Hn.

ix. Tn gi Tut Bc Gi (Ajita Arahat)

ng vn l Thi t min trung Thin Trc. Khi ngi em ca ng mun tranh ot ngi vua vi ng, ng ni: Trong tm ta ch c Pht, ch khng c Vng v. Hn na, ng cn m lng ngc ca mnh ra, ngi em nhn thy qu nhin trong tim ng c mt v Pht nn khng lm lon na. Cng v th m ngi i gi ng l Khai Tm La Hn.

x. Tn gi Bn Nc Gi (Ngasena Arahat)

ng l ngi con c sinh ra ven ng. ng l anh trai rut ca v La Hn Khn Mn. Mi khi ngi ta xong, ng lin gi hai tay ln u v th di mt hi, nn sau ny c ngi i gi l Thm Th La Hn.

xi. Tn gi La Hu La (Rhula Arahat)

ng l ngi con trai duy nht ca Pht Thch Ca Mu Ni. Theo cha i xut gia lm mt trong 10 i t ca Pht . ng c ngi i gi l Trm T La Hn.

xii. Tn gi Na Gi T (Kanakabhradav Arahat)

ng vn l mt nh l lun. V lun nh cn m ni ting th nhn. Ci gi l nh cn chnh l mt trong s lc cn bao gm: mt, tai, mi, li, thn, . Lc cn l kh quan ch yu chng ta nhn thc th gii. Mun thnh Pht, lc cn phi thanh tnh. Trong lc cn th nh cn sinh ra nhn thc.

kin trc ] 13

Cho nn nh cn thanh tnh l quan trng nht. Bi v v La hn ny c nh cn thanh tnh nht nn khi tc tng trong Pht gio thng p hnh dng ca ng thnh hnh nh cn. V vy, ngi i gi ng l Ot Nh La Hn.

xiii. Tn gi Nhn Gi (Inggada Arahat)

ng vn l ngi bt x n c. Khi i bt x trong ni ng thng mang ti to trnh cho ngi i ng b rn cn. Sau ng li nh b rng c ca chng i v th vo rng ni. Bi v pht thin tm v c c qu v La Hn bn thn ng lun c chic ti nn ngi i gi ng l B i La Hn.

xiv. Tn gi Pht Na Ba T (Vanavsin)

ng vn l mt ngi bun bn. Ngy ng ra i tri ma rt to. L cy chui hu vin b ma ri xung ku st sot nn m ng t ng l Pht Na Ba T (Ting Phn c ngha l ma). Sau ny khi ng xut gia thng hay ng di cy chui dng cng nn c tn l Ba Tiu La Hn.

xv. Tn gi A Th a (Supia Arahat)

ng vn l mt ha thng. Khi sinh ra ng c lng my trng di r xung, bi kip trc ng chnh l mt ha thng tu hnh, tu hnh n gi, tc u rng ht ch cn hai cng lng my di. Sau khi cht u thai chuyn th, cng lng my ny cng c mang theo. Cha m ng bit r ng l ngi tu hnh cho nn li a ng i xut gia. Cui cng ng tu thnh La Hn v c th nhn gi l Trng Mi La Hn.

14 ] cha vnh trng

xvi. Tn gi Hn Bn Tr Gi (Capanthaka Arahat)

ng l em ca v La Hn Thn Th. Sau khi xut gia, mi ln ng i ha duyn u dng nm tay g ca tng nh h ra b th. Pht cho rng cch ca ng khng n nn ban cho ng mt cy gy tch trng. Lc ng ha duyn th dng cy gy ny rung lc trc ca, ch nh nghe thy thanh m ny s vui mng m ra ca b th. V vy ng c gi l Khn Mn La Hn.

xvii. Tn gi Vi Khnh Hu (Nandimitra Arahat)

Mt tn c ma n c xi gic, kch ng ngi dn ni kia st hi tng nhn, hy ht tng Pht v em ht kinh Pht cp i. Long Vng dng nc bao ph ni v em kinh Pht v long cung. Sau ny Khnh Hu hng phc Long Vng, thu hi kinh Pht. Cho nn, ngi i gi ng l Hng Long La Hn.

xviii. Tn gi Vi Tn u L (Pakthalo Piola Arahat)

ng vn l mt tng nhn. Bn ngoi cha ca ng thng c h gm nn ng cho rng h i bng. Th l, ng lin em phn cm ca mnh cho h n. Dn d, h b tm lng lng thin ca ng thu phc. y cng l l do m mi ngi gi ng l Phc H La Hn(3).

(3) Thn th ca 18 v La Hn, web, 07-06-2017.

cc i tr tr ] 15

CC I TR TR

3.1 Ha thng Hu ng

Ha thng Hu ng sinh nm 1794, thuc dng thin Lm T Chnh Tng th 38, php hiu Minh Liu. Ngi l t khai sn cha Vnh Trng.

Sau khi hai ng b tri huyn Bi Cng t qua i, Ha thng Hu ng ngy m sing nng cng phu tu tp. Bn cnh , Ha thng cn gnh t p nn cha cng vi s gip ca nhiu Pht t. Qu mn c hnh ca Ha thng, Pht t khp ni k gp cng, ngi gp ca xy dng nn ngi i gi lm mang tn Vnh Trng T vo nm 1849. Vi c nguyn l ngi cha c tn ti lu di cng thi gian, snh ngang vi tri t, n c th hin qua cu i:

Vnh cu i sn h,

Trng tn t thin a.

3

16 ] cha vnh trng

Nm 1864, trong lc cng vic trng tu cha cn cha hon tt, ngi vin tch, ngi tr th 71 nm(4). Ngi k v ngi l thy Minh .

3.2 Thy Minh

Thy Minh l s ca ha thng Hu ng. Sau khi Ha Thng Hu ng vin tch, thy Minh l ngi k ngi v tr tr cha Vnh Trng. Thy Minh tr tr khng bao lu th cng vin tch.

3.3 Thy Qung n

Tip ni thy Minh , i c Qung n k v tr tr cha Vnh Trng. Tuy i c l ngi trung nin xut gia nhng o hnh ca ngi rt cao. Tuy nhin ngi tr tr cha Vnh Trng khng lu do s quy ry ca gia nh, thng n cha khuyn ngi hon tc nn i c b cha i ni khc tu tp.

3.4 Thy Minh Truyn

c ngi chm lo cha chin, Ha thng c Lm mi s huynh Minh Truyn n Tr tr cha Vnh Trng. Nhng thy Minh Truyn khng c duyn vi cha Vnh Trng nn cha mt thi gian ngi cng ri cha i ni khc.

Sau Ha thng Hu ng vin tch 30 nm, cha Vnh Trng c n ba v thay nhau k v tr tr nhng mi v tr tr u khng qu 3 nm th vin tch hoc b i ni khc lm cho

(4) Cn c vo linh v ca ngi c th bn th t v bia trn thp ca Ha thng, chng ta bit c nm sinh v nm vin tch.

cc i tr tr ] 17

cnh cha vng bng nh s. Bn o cha Vnh Trng hin cng cha Vnh Trng cho Ha thng c Lm. Ha thng c Lm cho rc thy Yt-ma cha Sc T Linh Thu l Ha thng Qung n lm tr tr(5).

3.5 Ha thng Qung n (1851 - 1923)

Ha thng Qung n thuc dng thin Lm T Chnh Tng th 39, php hiu l Chnh hu. Ha thng Chnh Hu gc ngi Minh Hng, sinh nm 1852 ti lng iu Ha, tnh nh Tng (nay l tnh Tin Giang). Nm 1876, ngi quy y th gii vi Ha thng Thch Minh Phc ti cha Bu Lm. Ngi c c lm Th ta cha Sc t Linh Thu t nm 1880. Ngi xut gia lc 25 tui. Sau

khi xut gia, ngi tinh tn tu hnh. Nm 1890, bn o n cha sc t Linh Thu thnh Ha thng Qung n - Chnh Hu v tr tr cha Vnh Trng t nm 1890, v thng xuyn m cc lp gia gio o to tng ti. Nm 1895, ngi t chc xy li ngi cha. Cha li b h hng nng v trn bo nm 1904. o hnh ca ngi c Pht t xa gn knh mn, Pht t khp ni ko v chim bi cha Vnh Trng ngy

(5) Nguyn Hong Cm, Sd., 19.

18 ] cha vnh trng

mt nhiu. Nh duyn lnh y, Ha thng Qung n cho i trng tu ngi cha Vnh Trng nguy nga s, hon thnh vo nm 1907. ng thi, Ha thng Qung n cn cho xy dng bo thp t Hu ng v m phn ca ng b tri huyn Bi Cng t tng nim cng n tin bi. Ngoi ra, Ha thng cn mua thm cho cha 12 s t(6) lm ti sn ca cha Vnh Trng gip cho hu th c cm go an tm tu hc.

Sau 47 nm hnh o, sau ma l Vu Lan nm Qu Hi, ngi dn d sch tn tng chng v Pht t tinh tn tu hc. Ngi vin tch vo gi ng, ngy 29 thng 7 nm Qu Hi (nhm ngy 09-09-1923), ngi hng th 72 tui, 47 tui gii lp. ca ngi cng c rt ln ca Ha thng Qung n, c s Hin t c lm bi th c ng trong tp th Ca Thin M Rng (1924-1930):

Thit ngi chnh trc, lao tm lao lc

Cc kh hn ai, bn o vng lai

Thy ng u mn, Vnh Long c n

Sa c c qua, H Tin thit xa

Cng l ti , Tr Vinh Cng c

Chu c cng i, ng ti quy y

Th k t, xa gn nam n

Nm gi lng ngay nim Pht n chay

Lnh ry th tc, ln nh tng phc

(6) S t l n vi o lng t ai ngay xa, khng r l bao mt vung t theo n v o lng ngy nay.

cc i tr tr ] 19

Gi tr yu thng, quan dn u thng

Lng ng Ha thng, quan trn trng tng

Qu i hu tnh, thy th tng hnh

Ging in Ha thng, quan cho tin mn

Mt tng em v, dnh m xem

Ko lng tng nh, hnh dung th thi

Ct cch phng phi, ngi m t bi

Ging in hnh Pht, dung nhan t cht

Din mo t mu, bn o chc cu:

Cho ng b tu, nay ng th th

Phch qu quy thin, lnh tc tm tin

V min thin trc, tin bc nh nc

Bn o giu to, xin php quan cho

ba tun l, ch cho ng

Ch s ra cng, by ngy cng tht

Vi tri cng Pht, ng ng siu thng(7).

(7) Nguyn Hong Cm, Sd., 18-9.

20 ] cha vnh trng

3.6 Ha thng Minh n (1874-1939)

Ha thng Minh n l t ca ngi Qung n, php hiu Tm Liu, php danh Thc Thng, php t An Lc, thuc dng thin Lm T Chnh Tng th 40, tn i l L Ngc Xuyn, sanh nm Gip Tut 1874, ti lng M Phong, tng Thnh Phong, tnh nh Tng. Sinh trng trong mt gia nh sng knh Pht php. Thn ph l t ca Ha thng Minh Phc

cha Bu Lm, m l t ca Ha thng Chnh Hu cha Vnh Trng. Theo Pht Gio Tin Giang Lc S v Nhng Ngi Cha ca Ha thng Thch Hu Thng ni rng vo 1889 khi ngi 15 tui c cha m a n cha Vnh Trng quy y v xut gia vi Ha thng Thch Chnh Hu c ban cho php danh l Thc Thng, php t l An Lc(8). Nhng theo ni san t Pht nh Tng th cho rng Ha thng xut gia nm 19 tui. T ngi trong cha chuyn tm hc o.

Nm 1902, Bn s cho i th c tc gii ti i Gii n cha Kim Tin, x An Hu, huyn Ci B. Nm 1904, thy nhp h ti cha Hi Phc, Sa c. Nm 1905, thy nhp

(8) Thch Hu Thng, Pht Gio Tin Giang Lc S v Nhng Ngi Cha (H Ch Minh: Nxb. Thnh ph H Ch Minh, 2000), 394.

cc i tr tr ] 21

h ti cha Trng Th, tnh Gia nh, c trng h c lm Chnh Tri s; cui h cha khai i Gii n, thy c c lm tam Tn chng s.

Nm 1906, thy nhp h ti cha Long Quang, Vnh Long c c vo Ban Chc s Trng h, gi chc th k. Nm 1907, thy i nhp h cha Bu Long, Sa c, cui h khai i Gii n, thy c c lm Yt Ma A-x-l trong Gii n.

n thng 9 nm 1923, Ha thng bn s vin tch, ngi c bu lm Trng t v k v tr tr cha Vnh Trng. n p cng n ca Ha thng bn s nn ngi ra Nng t lm mt ngi thp bng trng th nhc nhn ca Ha thng bn s v mt bo ng xy ring cho T kheo ni Diu Tn.

Nm 1930, ngi ng ra trng tu li ngi cha Vnh Trng vi quy m kiu cch hi ha gia x cha thp vi li kin trc phng ty. Cha Vnh Trng c phong tng nhiu m hiu nh: Lit Hng Di Tch Thng Cnh ca Quc Gia (trc 1975), Di Tch Lch S Vn Ha cp quc gia (1984), ngi cha u tin Vit Nam c phong cch kin trc kt hp gia phng ng v phng Ty (31/05/2007), im du lch vn ha tm linh (2013), v.v do cng lao rt ln ca Ngi.

Trong phong tro chn hng Pht gio ti Nam k vo thp nin 1930 do t Khnh Ha khi xng, Ha thng An Lc cng l mt nh hot ng rt tch cc trong cuc vn ng ny.

Nm 1931, thnh lp Hi Nam K Nghin Cu Pht Hc ti cha Linh Sn, cu Mui, tnh Gia nh. Ngi cng l hi

22 ] cha vnh trng

vin sng lp nhng sau vic m hc ng tht bi do b cn tr.

Vi hoi bo v tm huyt o to tng ti nn qu ha thng lui v Tr Vinh cng nhau vn ng phong tro Lin on Pht Hc X, m lp hc lu ng. Lp u m ti cha Long Ha ca t Hu Quang, lp th hai m ti cha Thin Phc, Tr n ca t Khnh Anh, lp th ba m ti cha Vin Gic, Bn tre. Mi lp l ba thng, kinh ph do cha i th. M c ba lp ri cng b cn tr nn khng m c na. Sau , qu ngi vn ng c ng huyn Hunh Thi Cu hin cng c s v thnh lp Hi Pht Hc Lng Xuyn ngy 13/08/1934 t tr s ti cha Long Phc, Tr Vinh. Ha thng An Lc c cng c lm hi trng, Ha thng T Phong, cha Gic Hi lm chng minh o s. Ngi ng gp cng sc cho hi pht trin mnh m v pht hnh tp ch Duy Tm.

Trong lc ang hot ng mnh th Ha thng b au nng, n ngy 22/06 nm t Mo (1939) ngi vin tch ti cha Vnh Trng, hng th 65 tui, tr tr cha Vnh Trng 16 nm. li s mt mt ln lao cho hi v s thng tic au bun cho Tng Ni v Pht t Nam K(9).

3.7 Ha thng Pht n

Theo c s Bo ng, Ha thng Thch Thin Tm(10) khi cn l c s tng cha Vnh Trng hc ngh thuc vi

(9) Thch Hu Thng, Sd, 394-5.(10) Mt v danh Tng ca Pht gio Vit Nam, th danh l Nguyn Nht

Thng, sinh nm 1926 ti lng Bnh Xun, qun Ha ng, tnh G Cng (nay l tnh Tin Giang).

cc i tr tr ] 23

tm nguyn cha bnh cho m. Nm 1943, ngi hc rnh ngh v tr v qu tr bnh cho m. Do thi gian cha Ngi thm nhun gio l nh Pht, sau khi cha lnh bnh cho m, ngi xin php song thn i xut gia theo Pht nhng song thn khng ng nn cui cng ngi phi m thm trn i. Ngi c Ha thng Thch Pht n tr tr cha Vnh Trng vit th gii thiu cho Ha thng Thch Thnh o tr tr cha Sc T Linh Thu nhn lm t(11). Theo Thng ta Thch Minh Tr,(12) Ha thng Pht n cng chnh l Ha thng Thch Thnh o. Ha thng Thch Thnh o l t khai sn cha Pht n Si Gn. Trong Pht gio, thng dng tn cha gi thy tr tr th hin s tn knh. T chng ta c th kt lun, sau Ha thng Minh n l Ha thng Thch Thnh o Tr tr cha Vnh Trng. Ha thng Thnh o v bn nhiu cng tc Pht s nn khng th tip tc tr tr cha Vnh Trng. Ha thng Thch Tr Long c c lm tr tr cha Vnh Trng nhng ngi cha v nhn nhim v do lc ny l thi k khng chin chng Php, Ha thng tham gia phong tro Pht gio cu quc Nam b. Cha Vnh Trng do mt v c s trng coi, ngi dn a phng thng gi l ng c s Hai. Nm 1954, Ha thng Thch Tr Long mi v Tr tr cha Vnh Trng.

3.8 Ha thng Thch Tr Long (1921-1987)

Ha thng Thch Tr Long tn i l Nguyn Vn H, xut gia lc nh c Ha thng Chn Gic t php danh

(11) Bo ng, V Nht i S Thch Thin Tm Mt Cao Tng Cn i (1994), 183.

(12) Tr tr cha Phc Lm, huyn Cai Ly, tnh Tin Giang. Ngi l mt v ging s uyn bc ca Pht gio Tin Giang.

24 ] cha vnh trng

l Bn Phin. Ha thng tng l gim c Pht hc vin Phc Hu.

Nm 1987, Ha thng Thch Tr Long vin tch, khng ngi k tha nn Gio hi Pht gio tnh tip nhn v t vn phng Ban Tr S tnh. T , cha Vnh Trng bu Ban Tr tr theo nhim k.

3.9 Ha thng Thch Bu Thng

Nhim k I (1987-1988): Ban Tr tr gm c Ha thng Thch Bu Thng tr tr, i c Thch Thin Duyn, i c Thch Hu Thnh.

Ha thng l Trng Ban Tr s u tin ca Gio hi Pht gio Vit Nam tnh Tin Giang. Ha thng gi chc v Trng Ban Tr s hai nhim k. Hin nay, Ha thng ngoi 90 tui v l thnh vin Hi ng Chng Minh Gio hi Pht gio Vit Nam.

3.10 Ha thng Thch Hong T (1941-2008)

Nhim k II (1988-1991): Ban Tr tr gm c Ha thng Thch Hong T (lc cn l Thng ta) tr tr, Thng ta Thch Hnh Trn, i c Thch Hu Thnh.

Ha thng Thch Hong T php hiu l HN NHN hy L MINH thuc dng Lm T Gia Ph i th 42. Th danh l Hunh Vn Minh. Sinh nm Tn T 1941 ti Gia nh, Si Gn (nay l TP. H Ch Minh), trong mt gia nh nhiu i knh tin Tam Bo. Thn ph l c ng Hunh Vn Chi v thn mu c b L Th y, Ha thng l con trai trng trong gia nh c hai anh em. Vo nm 22 tui, Ha thng

cc i tr tr ] 25

xut gia vi Ha thng Thch Tr Tnh tr tr cha Vn c, Th c, Si Gn. Nm 1973, Ha thng tt nghip c nhn Pht hc ti i hc Vn Hnh, Si Gn. Sau , Ha thng c mi ging dy cho qu Pht t o trng nhiu t vin.

Nm 1975, khi nc nh hon ton thng nht vi tm nguyn tnh tu

Ha thng xin php bn s v qu nh nhp tht chuyn tm tu nim. Nm 1985, Ban Tr s Pht gio tnh Tin Giang c thnh lp Ha thng c mi tham gia Ban Tr s vi chc danh y vin Ban Tr s ph trch huyn Ch Go. n nhim k 2(1988-1991) Ha thng c mi lm Chnh Th k Ban Tr s Pht gio tnh. Thng 6 nm 1990 trng c bn Pht hc tnh Tin Giang c thnh lp, t c s ti cha Vnh Trng, Thnh ph M Tho, do Ha thng Thch Hong Thng lm hiu trng, Ha thng c mi lm ph hiu trng c trch hc v. Nhim k 4 (1994-1997) Ha thng c mi tham gia Ban Tr s vi chc danh Ph Ban Thng trc c trch gio dc Tng Ni. Cng trong nm 1997, Ha thng c Trung ng Gio hi tn phong gio phm Thng ta ti i hi i biu Pht gio ton quc ln 4. ng thi, Ha thng cng c suy c vo y vin Hi ng Tr s Gio hi Pht gio Vit Nam. Nm 2007, ti i hi i biu Pht gio ton quc ln 6, ngi c Trung ng Gio hi tn phong ln hng gio phm Ha thng.

Ha thng tng tr tr cc cha Lin Hoa (huyn Ch Go), cha Vnh Trng, cha Pht n v cha Kim Lin

26 ] cha vnh trng

(Thnh ph M Tho). Khi c duyn hong php sanh vin mn, Ha thng th hin bnh duyn thun th v thng thu thn th tch vo lc 1gi 15 pht ngy 19 thng 10 nm 2008 (nhm ngy 21 thng 9 nm Mu T). Tr th 68 nm, gii lp 42 nm(13).

3.11 Ha thng Thch Hong Thng

Nhim k III (1992 -1994): Ban tr tr gm c Ha thng Thch Hong Thng tr tr, Ha thng Thch Chn Hu, Ha thng Thch Hnh Trn v i c Thch Hu Thnh. Lc y, ba v Ha thng cn l gio phm Thng ta.

3.12 Ha thng Thch Nht Long (1917-2004)

Nhim k IV (1995-2002): Ban tr tr gm c Ha thng Thch Nht Long tr tr, Ha thng Thch Chn Hu, Ha thng Thch nh Thin, i c Thch L Ng. Lc y, ba v Ha thng cn l gio phm Thng ta.

Ha thng Thch Nht Long, hy Nht Phu, hiu Dng Trng, t Khng Liu, dng Lm T i th 42. Th danh l Phm Vn Phu, sinh nm 1917 (Mu Ng) ti x Long Trung, huyn Cai Ly, tnh Tin Giang. Thn ph l Phm Vn Trng, thn mu l Phan Th Kiu. Ha thng sinh trong gia nh c chn anh em, ngi l ngi con th ba.

Ha thng xut gia nm 42 tui, th gii sa di vi Ha thng Thin Tng ti Cha Vn Th, Si Gn. Sau , Ha

(13) Bo Gic Ng, Tiu S Ha thng Thch Hong T, < https://www.giacngo.vn/lichsu/nhanvat/2008/10/21/52D05A/> trang web, 29/09/2016.

cc i tr tr ] 27

thng th gii t kheo vi Ha thng Hi Trng ti cha Ph Quang, qun Ph Nhun, Si Gn. Ngi tng tham gia kha "Nh Lai S Gi" ti cha Php Hi do Ha thng Thch Thin Hoa lm vin trng. Ngi c s ging dy t cc v Tn tc nh Ha thng Thch Thin Hoa, Ha thng Hnh Tr, Ha thng Huyn Vi, v.v.... Sau ny, Ha thng tr thnh ging s ni ting dy h cho cc Trng h Si Gn nh: cha Vn Th (qun 1), cha Gic Nguyn (qun 4), cha Ph Quang (Ph Nhun), Cha Tuyn Lm, cha T Quang, cha X Li v Vit Nam Quc T. Ngoi ra, Ha thng cng tham gia ging dy Trng h cc tnh nh: Cha Phc Hu, Cha Phc Thnh Long Xuyn, An Giang, cha Tam Bo Rch Gi, Kin Giang, cha Phc Hng, cha Gic Long Sa c, v.v... v Ngi cng ging dy gio l cho nhiu ni khc. Ha thng nhiu t xut gia nh Ha thng Thch Minh Ch (tr tr cha Tin Long, M Tho), i c Thch Minh , i c Thch Minh Quang, i c Thch Minh Tin, v.v... Ha thng tr tr cc ngi cha nh: cha Long Ha (huyn Cai Ly), cha Tuyn Lm (Ch Ln), cha Gic Hnh, cha Bu Hng, cha Tin Long, v cha Vnh Trng (M Tho). Ha thng dch v trc tc nhiu tc phm Pht hc nh: Php Bo n Kinh, Nghin Cu Kinh Vn Sm Php Hoa, Bt Nh Ging Gii, S Tht Huyn Trang, Nhn Tha Pht Gio, Nhn, Sui Thin, B Tt Thin, Chnh Tn, Php Mn Tu c Bit, B Tt Gii v Lut T Phn. Ngoi ra, Ha thng cn sng tc nhiu th v tiu thuyt: tp th o v i, Tiu thuyt Tnh Cm o c, Chuyn Ha Thnh Phc, v.v...

Thun th v thng, Ha thng vin tch nm 2004, tr th 85 nm.

28 ] cha vnh trng

3.13 Ha thng Thch Hu Minh

Ha thng Thch Hu Minh, sinh nm 1951 ti x Nh Bnh, huyn Chu Thnh, tnh Tin Giang. Ha thng xut thn trong mt gia nh c truyn thng Pht gio v yu nc. Ngi xut gia nm 12 tui vi Ha thng Thch Hu Hu. Sau khi hon thnh chng trnh gio dc ph thng, ngi c th hun cc lp Pht hc ti Pht Hc Vin Gic Sanh, Si

Gn (nay l thnh ph H Ch Minh). Sau nm 1975, ngi tr v qu hng v tr tr cha Tn Thnh, huyn Chu Thnh. Nm 1985, Gio Hi Pht gio Vit Nam tnh Tin Giang c thnh lp. Ha thng tham gia vo Ban i Din Pht gio huyn Chu Thnh. Sau , Ha thng c mi tham gia vo Ban Tr s Gio hi Pht gio Vit Nam tnh Tin Giang ph trch huyn Chu Thnh. Nm 1992, Ha thng m nhn chc v Ph Ban Tr s kim Trng Ban Tng s tnh. Nm 2002, Ha thng c gio hi v Tng Ni tn nhim c lm Trng Ban Tr s kim Ban Tng s GHPGVN tnh Tin Giang. Cng trong nm , Ha thng c giao ph chc v Trng Ban qun tr cha Vnh Trng. Ha thng tin hnh trng tu nhiu hng mc cng trnh xung quanh cha Vnh Trng. T cha Vnh Trng bc sang trang mi, thu ht ngy cng ng du khch trong nc cng nh quc t.

Cn c tinh thn phin hp l ca Ban Tr S GHPGVN tnh Tin Giang ngy 17 thng 09 nm Nhm Ng (22/10/2002) nht tr thnh lp Ban Qun L Cng Trnh Trng Tu Cha

cc i tr tr ] 29

Vnh Trng gm cc v trong Ban Qun Tr v c thm cc y vin chu trch nhim v gim st cng trnh trng tu cha Vnh Trng nh sau:

Trng ban: Thng ta Thch Hu Minh

Ph Ban: Thng ta Thch Hong T

Qun c: Thng ta Thch Gic Nhn

Th k: Thng ta Thch Hong c

Th qu: i c Thch L Ti

y vin: Thng ta Thch Thin Nhn

y Vin: Ni s Thch N Tnh Nghim

Ha thng Thch Hu Minh l Trng Ban Qun tr cha Vnh Trng t nm 2002 n nay (2017). Ha thng Thch Hu Minh l mt trong nhng v tr tr c cng ln trong vic trng tu cha Vnh Trng. Ha thng cho xy dng ging ng mang tn v t khai sn (Ha thng Hu ng) vo nm 2003, tn to tng Pht A Di v cng vin Vnh Trng (nm 2007), tng Pht Di Lc (nm 2009), tng Pht Thch Ca Nit Bn (nm 2012), Bo Thp Tht Pht v Ging ng Hu ng 2 (2017) v nhiu ng gp khc. Ha thng l Trng Ban Tr S GHPGVN tnh Tin Giang hin nay. c nhip chng ca ngi c nhiu Tng ni v Pht t trong tnh knh phc.

Gn 170 nm, cha Vnh Trng tri qua 13 i tr tr, trong c 4 v tr tr c cng ln phi nhc n l Ha thng Hu ng, Ha thng Chnh Hu, Ha thng Minh n v Ha thng Thch Hu Minh. Cc v tr tr khc c cng duy tr ngi Tam Bo Vnh Trng tn ti vi thi gian.

30 ] cha vnh trng

NGHA NHNG CU I

4.1 Khu vc chnh in

1.

Phin m:

Hi yn h thanh cng ngng t quang ph chiu

Dn an vt ph cm trim i ha thin thu.

Dch ngha:

Bin lng sng trong cng ngng vng v nh sng t bi ca c Pht.

Nhn dn an n, vt cht di do ko di t i ny sang i khc.

2.

4

ngha nhng cu i ] 31

Phin m:

Vnh cm t n h ch bt kit cu tinh lng tam bo dao n tng trng l.

Trng sanh lc th nguyn i chng qui y tnh thin ng chu th gii tn quang minh.

Dch ngha:

Nh n ca c Pht, ca qu v Ha thng ban s vui mng n cho i chng, mong cho ngi cha ny ngy cng trng l hn na.

Cha Vnh Trng lm sao tr tr thnh cnh Ty Phng cho i chng n quy y, khng ch y m lan rng n nm chu bn b.

3.

Phin m:

Vnh d i cng chi tm nng s song vong tuy th trang nghim bn lai h hu.

Trng th trung ha yu ch tri kin phi ng li vn quc phng i quang minh.

Dch ngha:

Lun gi tm bnh ng, ch th v i tng u qun, d lun hin tng trang nghim nhng vn l gi hin.

Mi gi yu ch Trung o, thy bit v ng, li ch mun loi, ta sng cng khp.

32 ] cha vnh trng

4.

Phin m:

Pht nht tng huy tam gio trang nghim ph hi vnh thy vn c.

Php vn hi chuyn nht tm thanh tnh quang minh bin chiu thp phng.

Dch Ngha:

Tam gio (thn gio, khu gio, v gio) ca c Pht ngy cng c pht huy rc r trang nghim khp n vn nm.

My php chuyn ha tm thanh tnh chiu sng khp mi phng.

5.

Phin m:

Bo in nguy nga kim tng trang nghim c cm tam thanh php gii.

Thin hng phiu diu ngc dung chnh tc t quang cu ph thn cung.

Dch ngha:

in Pht nguy nga trng l, tng vng trang nghim, c ca ngai chiu cm lm cho ba ci trong sch, thanh tnh.

ngha nhng cu i ] 33

Hng tri ta ngt, ngc in chnh chu, nh sng t bi ca c Pht chiu n chn cung in ca ch thin.

6.

Phin m:

Ngc cht gin hong cung phn thy cu long t mc dc

Kim thn tu tuyt lnh hm hoa bch iu cnh triu tham

Dch ngha:

c B Tt n sinh chn rng phun nc tm gi.

B tt tu tp chn lnh lo, bch iu mang hoa n cng dng.

7.

Phin m:

Sanh tin gio dng c nhn v t nhi hu t.

Mt hu thanh danh ti th tuy vong gi bt vong.

Dch ngha:

Hin i nui dy c mi ngi thnh nhn tuy khng con m cng nh c.

Sau ny li danh thm cho i d ngi mt m danh khng mt.

8.

34 ] cha vnh trng

Phin m:

Php lc hong thm dng trinh tng th gii.

T tm qung i phu ct khnh nhn gian.

Dch ngha:

Gio php ca c Pht thm su lan ta ra c th gii.

Lng t rng ln ca c Pht tri ra lm cho c mun loi u vui v.

9.

Phin m:

Thn hn tng chc thng k v thun phong iu.

Triu m phn hng n nguyn dn an vt ph.

Dch ngha:

Sm chiu tng nim cu cho ma thun gi ha.

Sng ti t hng cu cho nhn dn an lc, vt cht di do sung tc.

4.2 Khu vc ging tri

1.

Phin m:

m hoa thy hin st hi trim tc.

Bi dip lu phng li thin ph i.

ngha nhng cu i ] 35

Dch ngha:

c Pht ra i ni ni thm nhun gio php.

Kinh in lu truyn li lc chng sinh di lu.

2.

Phin m:

a tch vn khai sn t l.

Ta thm lm tnh nguyt quang hoa.

Dch ngha:

Khi mi khai sn lp a cm t p v cng.

Nh s tu hnh trong rng su, di nh trng cm nhn cnh p ca t tri.

3.

Phin m:

T trc lm trung kim thng khai gic l.

Thanh lin ta h bo pht m tn.

Dch ngha:

B tt trong rng trc ta ho quang m ng gic ng cho chng sinh.

36 ] cha vnh trng

c Pht ngi trn hoa sen rng chng sinh cn m mui trong b kh.

4.

Phin m:

Hu thnh tc ng hi ng thm

V cm bt thng thin phi i.

Dch ngha:

Ngi c tm thnh chuyn kh khn n my cng vt qua.

Ngi khng thnh tm khi cu nguyn s khng c linh nghim.

4.3 Khu vc T ng

1.

Phin m:

Nhp mn tin kin t c i nhn th v tin bo dn an vt ph.

Tin in hon hu thp bt k tc dng kin ng hn hi yn h thanh.

ngha nhng cu i ] 37

Dch ngha:Vo ca Cha lin thy bn v i nhn ang cu cho

nhn dn an lc, vt cht di do.

Ln in Pht li c mi tm v k tc nhng my cng vui sng yn gi lng.

2.

Phin m:

Nht tm thanh tnh bn v song ph li vnh thy vn c.

Tam gio trang nghim c nh quang minh bin chiu thp phng.

Dch ngha:

Tm nh vn c mt sc mnh khn cng lm li ch rng ln ko di mi v sau.

Trang nghim thn gio, khu gio, gio l hai ngun sng ta chiu khp mi phng.

3.

Phin m:

Vnh c chn nguyn hnh lc khai t vt li sinh chi php.

Trng huy nhn tng tu t hnh tht tng thi tha chi mn.

38 ] cha vnh trng

Dch ngha:

Cn bn mun i l thc hnh lc cu chng sinh.

Chnh php sng mi, tu theo T Diu l cnh ca ca tht tng khng tha.

4.

Phin m:

Ch thng thim huyn tng c c chn ngn tng th trng sinh diu quyt.

Khng trung m hu hin a bt bo tng v phi th th hnh hi.

Dch ngha:

Trong kinh in thm huyn, tng vi cu chn ngn u l diu php sng mi.

Ni chuyn th ni u trn h khng m phi ni bng l bt nh, thn ngi qu bu ny khng phi thc c m cng chng phi khng.

5.

Phin m:

T thp cu nin thao thao chuyn v thng chi lun vn phng vn diu php.

ngha nhng cu i ] 39

Tam thp nh tng nguy nguy hin hy hu chi s kin chn kin Nh Lai.

Dch ngha:

c Pht thuyt php bn mi chn nm, khp ni nghe diu php.

Ba mi hai tng tt ca c Pht rt him ai c c, nu ai thy c l tht tht tng Nh Lai.

6.

Phin m:

Lng nghim hi thng i Bi hi thng hi hi cu quc thi dn an.

Di kinh trung Hng Danh kinh trung kinh kinh nguyn m siu dng thnh.

Dch ngha:

Tng kinh Lng Nghim, tng ch i Bi, tng kinh ch cu cho t nc hng thnh, nhn dn an lc.

Tng kinh Di , tng kinh Hng Danh, tng hai kinh ny l cu cho ci m c siu thot, ci dng c hng thnh.

7.

40 ] cha vnh trng

Phin m:

Phu dng Pht s tc trang nghim ly trang nghim ng din tin ng bo s.

Tch khai h khng trnh tng ho phi tng ho hin tin n tc Nh Lai.

Dch ngha:

Xin dng Pht s l lm cho trang nghim nhng phi ri b s trang nghim y mi t c nit bn.

M ca h khng hin ra tng ho m khng phi l tng ho, ngay ti chnh l Nh Lai.

8.

Phin m:

Tho tht nh tin thin chi bch vn hn lp tuyt.

Hunh mai lm l nht lun minh nguyt d truyn y.

Dch ngha:

Hu Kh ng di tuyt lnh cu php trc sn Am C.

Trong m trng sng, lng Hong Mai, Ng T truyn Y Bt.

9.

ngha nhng cu i ] 41

Phin m:

Huynh hu cung ni qun t tu thn chi bn.

L mn ngha l vi i nhn b th chi phng.

Dch ngha:

Cn bn ca ngi qun t tu thn l cung knh anh em, bn b.

Cch m bc i nhn nh gi trnh ca mt ngi l thng qua con ng l ngha.

10.

Phin m:

Pht php trng hng n nguyn quc vng thy vn c.

o trng vnh thnh ngng k n vit hng thin thu.

Dch ngha:

Pht php hng thnh di lu cu cho nh vua mi trng tn.

o trng hng thnh di lu cu cho tn th hng ngn thu.

42 ] cha vnh trng

S TH T

5.1 Chnh in

B Tt a Tng

Cc v A La Hn Cc v A La Hn

Cc v A La Hn Cc v A La Hn

Cc v A La Hn Cc v A La Hn

Tiu Dini S

H Php Di Tn Thin

Thp inMinh Vng

Pht A Di (Amitabha Budha)Ty Phng Tam Thnh

Pht n SanhBy Tng Pht Dc S

Thp inMinh Vng

Thp inMinh Vng

Ngc Hong

5

s th t ] 43

5.2 T ng

5.3 Bt Nh ng

Hng linhTn n

Hng linhThin nam

Ch v t sTr tr

B TtChun

BTt

Quanm

BTt

Quanm

BTt

Quanm

BTt

Quanm

Bn ThHng Linh

Bn ThHng Linh

Bn Thng Gim

44 ] cha vnh trng

CNG TRNH TIU BIU

6.1 Cng Phng Tin v Tnh

Cha Vnh Trng c hai cng mang tn Phng Tin v Tnh , tn y l Phng Tin Php Mn v Tnh Huyn Mn. Cng c xy theo li kin trc c lu, quy m v trng l do nhng ngh nhn x Hu thc hin vo nm 1933 theo tng ca Ha thng Minh n vi s ti tr v kinh ph ca hai ng Hunh Tri Ph v L Vn Quang. Nt c o ca hai cng ny th hin ch ghp mnh snh s, to cnh t linh nh long ln quy phng, v ng tiu canh mc, my cu i cng c cn ming chai ni mu sc ng nh rt p. Trong c lu t tn tng Ha thng Chnh Hu v Minh n do nh iu khc Nguyn Phi Honh thc hin. Ngoi hai cp cu i trc cng ca ngi cng c ca hai Ha thng, trn c lu cn c nhiu cu i khc. Cu i tn dng Ha thng Chnh Hu:

Chnh o vnh khai truyn th th ha quang trim php v. Hu n trng ph nin nin thng ngng nhun t phong.

6

cng trnh tiu biu ] 45

Ngha l "Chnh o mi lu truyn i i ngi sng thm nhun ma php. n dy trng tn khp mun nm ngng mt thm gi t." Cu i tn thn Ha thng Minh n:

An tm ha bnh cng tm t t thiu tng tng vnh hu. Lc o thng hnh chn o sanh t chng ch trng lu. ni v Ha thng An Lc hay cn gi l Ha thng Minh n, Ngi lun sng trong s an lc v c s gia h ca ch Pht. Ngi sng vui o v hnh theo li Pht dy cu v lm li ch cho chng sanh di lu.

Qua thi gian, hai cng cha nng hng chc tn b ln v nghing v pha bn trong mt gc khong 15 , c nguy c ng , bi v cng cha c xy dng khng c st thp chu lc v khng c chn mng. Ban Qun tr cha Vnh Trng mi thn n Nguyn Thnh Ly huyn Ch Mi (An Giang) n dng ng hai cng v hng ro, gia c mng bng c trm, mng bng b tng ct thp vi chi ph 126 triu ng tin cng. Khi cng t ngy 11 thng 3 nm 2004, thn n Nguyn Thnh Ly cng nhm th dng thng ng cng pha ty v ang thi cng chng nghing cng cn li. Cui thng 4 nm 2004, thn n hon thnh vic dng li hai cng v tng ro ca cha Vnh Trng. Thng 10 nm 2005, Ban Qun tr cha Vnh Trng xin php chnh quyn tnh thay i hai tn tng Ha thng Chnh Hu v Ha thng Minh n bng hai tng Pht Thch Ca (Sakya Muni Buddha) v Pht A-di- (Amitabha Buddha). Hai tng Ha thng Chnh Hu v Ha thng Minh n c thnh vo tn tr ti nh t.

46 ] cha vnh trng

6.2 Tng Pht Thch Ca tham thin

Tng Pht Thch Ca ngi thin di ci cy b rt gn gi vi thin nhin.

Tng mu trng l trc y, hin ti c sn li mu vng.

6.3 Chnh in cha Vnh Trng

cng trnh tiu biu ] 47

Chnh in cha Vnh Trng c gn lin vi nh t bng mt sn Thin Tnh, Nh T gn lin vi nh n cng bng mt sn Thin Tnh. Vi din tch ban u l 1400 mt vung (di 70 mt, rng 20 mt). Do lng Pht t ving cha ngy cng ng, nh n khng sc cha Pht t, nm 2011 Ban Qun Tr cha Vnh Trng xin php xy dng thm nh n ni lin khu, din tch xy thm l 450 mt vung ( di 25 mt, rng 18 mt). Nh vy, tng din tch khu vc ny l 1850 mt vung.

Bn ngoi chnh in c trang tr hoa vn rt cng phu v c o. Phn trn nh ca hai bn hng chnh in c t dng ch "Nam M A Di Pht" vit theo li ch G-tch. Bn Trong Chnh in, c Pht A Di bng g mt c tn tr ngay gia chnh in. Bn di c Pht A Di l b tng Ty Phng Tam Thnh (Pht A gi, B tt Qun m v Th Ch hai bn). Hai bn chnh in tn tr b tng 18 v Thnh A La Hn (Arahat) ci th do cc ngh nhn Nam b tc nn. B tng A La Hn ny rt khc so vi b tng A La hn cha Ty Phng. Ngoi ra, chnh in cha Vnh Trng cng c tn tr cc tng Ngc Hong, Thin Hu, Thp in Minh Vng, Tiu din i s, H php Vi Tn Thin, v.v... Ngoi tng cc tng Pht, Chnh in cn c trang tr cc honh phi, ling i.

Khu vc sn thin tnh mang m li kin trc ca Php v R-ma. Khu nh t l chnh in c ca cha Vnh Trng thi Ha thng Hu ng. Khu vc ny l ni tn th cc v t tr tr cha Vnh Trng qua cc i v cng l ni th cc hng linh nam n Pht t qu c ca cha Vnh Trng.

48 ] cha vnh trng

6.4 Tng Pht A Di

Ngy 10 thng 05 nm 2007, Ha thng Thch Hu Minh, Trng Ban Tr S GHPGVN tnh Tin Giang xin php xy dng tng Pht A Di l thin trong khun vin trc cng cha Vnh Trng. c y Ban Nhn Dn tnh Tin Giang chp thun cho xy dng ngy 15 thng 05 nm 2007, Trn Thanh Trung, Ph Ch Tch tnh k.

L ng th xy dng Tn tng c Pht A Di c t chc long trng vo ngy 19 thng ging nm inh Hi (07/03/2007) do nh iu khc Thy Lam thit k di s c vn v hng dn ca Ha thng Thch Hu Minh, Trng Ban Tr s GHPGVN tnh Tin Giang kim Trng Ban Qun Tr cha Vnh Trng. Sau gn mi thng xy dng tn tng c hon thnh trang nghim gia lng thnh ph M Tho. Ngy 08 thng Chp nm inh Hi (15/01/2008) l

cng trnh tiu biu ] 49

khnh thnh Tn tng c t chc mt cch trang nghim v long trng.

Vo nm 2007 (inh Hi), ch Tn c Tng Ni cng cc Pht t cha Vnh Trng (p M An, x M Phong, thnh ph M Tho, tnh Tin Giang) ng gp tn tr mt pho tng c Pht A Di . y l pho tng ng do nhm th, ngh nhn ca nh iu khc Thy Lam tn to. Tng c lm bng b tng ct thp, sn mu trng rt uy nghim. Tng cao 18 mt, nu k c b tng chiu cao pho tng l 24 mt, b cao 6 mt. Tn tng c Pht A Di c tn tr trong hoa vin nm pha trc ca cha, em li s knh ngng n vi ngi hnh hng cng nh du khch khi n chim bi cha Vnh Trng.

6.5 Tng Pht Di Lc

50 ] cha vnh trng

Ngy 10 thng 01 nm 2009 Ha thng Thch Hu Minh, Trng Ban Tr S GHPGVN tnh Tin Giang lm n xin xy dng tng Pht Di Lc bn hng cng vin Cha Vnh Trng. c y ban nhn dn tnh Tin Giang chp thun cho xy dng ngy 13 thng 02 nm 2009, Phan Vn H, Ph Ch Tch UBND tnh k.

Ngy 17 thng ging nm K Su (2009) khi cng xy dng cng trnh tng Pht Di Lc. Tn tng c Pht Di Lc do nh iu khc Thy Lam thit k v c c vn, hng dn ca Ha thng Thch Hu Minh, Trng BTS GHPGVN tnh Tin Giang. Vo ngy 22 thng ging nm Canh Dn (07/03/2010), cha Vnh Trng long trng lm l khnh thnh Tn tng c Pht Di Lc vi s tham d ca ch Tn c Tng Ni, cc cp chnh quyn, Pht t v b con gn xa. Tng din tch mt bng xy dng khu vin l 5.000 m2. Tn tng c Pht Di Lc c tn tr ngi gia cng vin, c chiu di 27m, chiu rng 18 m, cao 20m v nng khong 250 tn bng cht liu b tng, ct thp. Mt bng pha di c Pht Di Lc c thit k mt trt, mt lu. Tng trt gm: Phng hp v Phng tip khch ca Thng trc Ban Tr S Pht gio tnh Tin Giang, 5 phng ngh tin nghi dnh cho khch Tng, pha trc xy dng l i. Tng lu l ni dnh cho ch tn c Tng, mi thng b tt tng gii hai ngy 14 v 29 m lch. Ngoi ra, cng trnh cn c nhiu hng mc nh: Hng ro quanh cng vin, h thng thot nc, con ng mi dn vo tn tng c Di Lc, h thng in v n chiu sng tng chi ph trn 8 t ng.

cng trnh tiu biu ] 51

Du khch quc t n y thng gi tng Pht ny l Happy Buddha, ngha l c Pht hnh phc, v nhn vo n ci an lc ca ngi. ng vi cu ni: "Bng ln nng dung, dung nhng th kh dung trong thin h, mt t thng x, x nhng iu kh x ca th gian."

6.6 Tng Pht Thch Ca Nhp Nit Bn

Tn tng c bt u khi cng vo ngy 15-2-2012 v hon thnh vo ngy 26-03-2013 (nhm ngy15-2 - Qu T), c thit k nm vi t th kit tng: di 35m, cao 7m, ngang 18m, c Pht di 32m, Tng Pht cao 10m, lm bng cht liu b tng, ct thp. Tng Pht Nit bn cng bao gm mt trt v mt lu ging nh Tng Pht Di Lc, c dng lm ch ngh ngi cho hn 100 ch Tng trong ma An c Kit h(14).

(14) Theo Lut ca ngi xut gia 3 thng ma ma phi tp trung v mt tr x thch hp v chuyn tm tu hc trao di gii, nh v tu. Trong ma an c rt hn ch vic i ra ngoi.

6.7 Bo Thp Tht Pht

Bo Thp Tht Pht c tin hnh xy dng vo gia nm 2015 n thng 6 nm 2017 th cng trnh c hon tt. Bo thp c chiu cao 35 mt, gm 1 tng trt v 7 tng thp. Tng trt th c Pht Thch Ca Mu Ni v cc v B tt. Mi tng th mt v Pht v ba v A La Hn. Ring tng th by tn tr 15 b Kinh Diu Php Liu Hoa. Kinh ph xy dng bo Php khong 10 t ng do Tng Ni v Pht t hin cng.

cng trnh tiu biu ] 53

Bng Tm Tt Cc i Tr Tr Cha Vnh Trng

STT Php Danh Nm Sinh- nm mtThi gian

tr tr

1 Ha thng Hu ng 1794 - 1864 1849 - 1864

2 Thy Minh ? - ? 1864 - ?

3 Thy Qung n ? - ? ? -?

4 Thy Minh Truyn ? - ? ? - ?

5 Ha thng Chnh Hu 1851 - 1923 1890 - 1923

6 Ha thng Minh n 1874 - 1939 1923 - 1939

7 Ha thng Pht n ? - ? 1939 - 1943

8 Ha thng Thch Tr Long 1921 - 1987 1954 - 1987

9 Ha thng Thch Bu Thng SN 1923 1987-1988

10 Ha thng Thch Hong T 1941 - 2008 1988 - 1991

11 Ha thng Thch Hong Thng ? - ? 1992 - 1994

12 Ha thng Thch Nht Long 1917 - 2004 1995 - 2002

13 Ha thng Thch Hu Minh SN 1951 2002 - nay (2017)

Ghi ch:

- T nm 1873 - 1890: Cha khng c thy tr tr

- T nm 1943 - 1953: Cha c ng c s Hai trng coi.

54 ] cha vnh trng

Bng Tm Tt Nhng Ln Xy Dng v Trng Tu Cha Vnh Trng

STTNm

Trng Tu

Ngi Trng tu

Hng Mc

1 1840 Tri huyn Bi Cng t

Xy dng am tranh vch l

2 1849 HT. Thch Hu ng i Trng Tu cha mang tn Vnh Trng

3 1895 HT. Chnh Hu Trng tu Chnh in cha Vnh Trng

4 1907 HT. Chnh Hu i trng tu li cha Vnh Trng

5 1930 HT. Minh n i trng tu li Chnh in cha Vnh Trng

6 1933 HT. Minh n Xy dng hai cng Phng Tin v Tnh

7 1992 HT. Thch Hong T Xy Nh Thin Pha sau cha. nh thin ny c tho d xy nh n vo nm 2011.

8 2002 HT. Thch Hu Minh 1. Sa ao c v lm li hn Non b bn hng cha tri cha Vnh Trng (t trong nhn ra)2. Lm hng ro bng li B40 xung quanh khun vin cha3. Lm nh xe pha sau cha, chiu di 23 m, ngang 6 m, cao 4,5 m vi vt liu ct xi mng, lp tip r xi mng. Nh xe ny c tho d vo nm 2011 xy nh n.

cng trnh tiu biu ] 55

9 2003 HT. Thch Hu Minh Xy dng Ging ng Hu ng I

10 2004 HT. Thch Hu Minh 1. Dng li cng cha do b nghing mt gc 15 .2. Xy dng nh Thin bn hng phi cha (t trong nhn ra), chiu di 23 m, ngang 17 m, chiu cao 6,6 m. Nh Thin ny c sa li lm Vn phng lm vic ca Ban Tr s tnh vo nm 2016.

11 2007 -2008

HT. Thch Hu Minh Xy dng Tn tng c Pht A Di

12 2009 -2010

HT. Thch Hu Minh Xy dng Tn Tng c Pht Di Lc

13 2011 HT. Thch Hu Minh Xy dng Thm nh n ni lin pha sau cha

14 2012 - 2013

HT. Thch Hu Minh Xy dng Tn Tng c Pht Thch Ca Nit Bn

15 2015 -2017

HT. Thch Hu Minh 1. Xy dng Bo Thp Tht Pht2. Xy dng Ging ng Hu ng II

56 ] cha vnh trng

VAI TR CA CHA VNH TRNG I VI PHT GIO

TNH TIN GIANG

Cha Vnh Trng hin nay l Vn Phng Ban Tr S Gio Hi Pht Gio Vit Nam tnh Tin Giang. ng thi cng l ni t chc nhiu s kin Pht gio quan trng ca tnh nh nh An C Kit H, i Gii n, v.v... v cc i l nh Pht n, Vu Lan, Va Pht A Di , Tng nim c Vua Pht hong Trn Nhn Tng v nhiu l khc.

Cha Vnh Trng l mt im du lch n tng trong lng nhiu ngi khng ch trong nc m c du khch quc t. Nhiu du khch quc t by t cm xc ca mnh trn trang mng Tripadvisor v mng x hi facebook. H n tng bi li kin trc ca cha v nhng pho tng Pht to ln trang nghim v m l. Du khch n t nm chu trn th gii. Vnh Trng tr thnh mt mi trng quc t gip cho Tng Ni Tin Giang tip xc vi nhiu ngi trn th gii. T ,

7

vai tr ca cha vnh trng... ] 57

gip cho Tng Ni c tm nhn quc t ha ch khng cn hn hp na. Vic ny gip ch cho i sng tu tp cng nh vn thn phc v x hi.

Cha Vnh Trng tip tc pht trin trong tng lai s l Trng Pht hc Cao ng o to Tng ti phc v gio hi. Nh th Xun Thy sng tc mt bi th v Cha Vnh Trng:

"c Pht giu tnh thng,Nn cha tn Vnh Trng,Nh s vn yu nc,Lng nh sng Tin Giang."

58 ] cha vnh trng

8

HNH NH CHA VNH TRNG

ng vo cha Vnh Trng ngy xa vi nhng cy Sao v hng da hai bn

hnh nh ca cha vnh trng... ] 59

Ton cnh cha Vnh Trng nhn t trn cao

Cng cha Vnh Trng

60 ] cha vnh trng

Ton cnh cha Vnh Trng nhn t trn cao

hnh nh ca cha vnh trng... ] 61

L Hoa ng ngy Va c Pht A Di

62 ] cha vnh trng

i L Pht n Pht lch 2560 - 2016

i L Pht n Pht lch 2561 - 2017

hnh nh ca cha vnh trng... ] 63

i Gii n Chnh Hu 2008

64 ] cha vnh trng

i l Vu Lan

hnh nh ca cha vnh trng... ] 65

Kha An C Kit H

66 ] cha vnh trng

TI LIU THAM KHO

Thch Hu Thng, Pht Gio Tin Giang Lc S v Nhng Ngi Cha, Nxb. Tp. H Ch Minh, 2000.

Bo ng, V Nht i S Thch Thin Tm Mt Cao Tng Cn i, 1994.

Nguyn Hong Cm, Ni San t Pht nh Tng, 1978.

Cc vn bn xin php xy dng ca Ban Tr S Pht gio tnh v cho php ca y ban nhn dn tnh Tin Giang v vic xy dng cc hng mc Cha Vnh Trng, c lu ti Vn Phng Ban Tr s GHPGVN tnh Tin Giang.

Hnh nh s dng c chp bi i c Thch Thin c v mt s trang mng.

Ngun Internet

Vn Trng. Mt Thn n Cu Cng Cha Vnh Trng. web. 10/06/2014.

V Vn Tng. Cha Vnh Trng thnh Ph M Tho, Tin Giang web. 1/10/2016.

Mc Nhn TVC. Lc S H Phi v Kin Trc Cha Vnh Trng: Mt Cng Trnh Di Tch Lch S Cp Quc Gia.

web. 12/11/2016.

Thn th ca 18 v La Hn. web. 07-06-2017.

68 ] cha vnh trng

Mc Lc

Li ni u ............................................................................ 31. Gii thiu chung................................................................ 52. Kin trc ............................................................................ 93. Cc i tr tr .................................................................. 15

3.1 Ha Thng Hu ng ........................................ 153.2 Thy Minh ...................................................... 163.3 Thy Qung n .................................................... 163.4 Thy Minh Truyn .............................................. 163.5 Ha thng Qung n (1851 - 1923) .................. 173.6 Ha thng Minh n (1874-1939) .................... 203.7 Ha thng Pht n ............................................ 223.8 Ha thng Thch Tr Long (1921-1987) ............ 233.9 Ha thng Thch Bu Thng ............................. 243.10 Ha thng Thch Hong T (1941-2008) ........ 243.11 Ha thng Thch Hong Thng ....................... 263.12 Ha thng Thch Nht Long (1917-2002) ....... 263.13 Ha thng Thch Hu Minh ............................. 28

4. Ngha nhng cu i .................................................. 304.1 Khu vc Chnh in ........................................... 30

mc lc ] 69

4.2 Khu vc ging tri .............................................. 344.3 Khu vc T ng ............................................... 36

5. S Th t ................................................................... 425.1 Chnh in ......................................................... 425.2 T ng ............................................................ 435.3 Bt Nh ng .................................................... 43

6. Cng Trnh Tiu Biu...................................................... 446.1 Cng Phng Tin v Tnh ............................ 446.2 Tng Pht thch Ca tham thin .......................... 466.3 Chnh in Cha Vnh Trng .............................. 466.4 Tng Pht A Di ............................................. 486.5 Tng Pht Di Lc .............................................. 496.6 Tng Pht Thch Ca Nhp Nit Bn .................. 516.7 Bo Thp Tht Pht.............................................. 52

7. Vai tr ca cha Vnh Trng i vi pht gio Tnh Tin Giang ........................................ 568. Hnh nh cha Vnh Trng .............................................. 58Ti liu Tham Kho ........................................................... 66

CHA VNH TRNGMT NGI CHA NHIU M HIU

THCH HU PHT

NH XUT BN TN GIO53 Trng Thi - Q.Hon Kim - H NiT: 024.37822845 - Fax: 04.37822841Email: nhaxuatbantongiao@gmail.com

Chu trch nhim xut bnGim c - Tng bin tp

Nguyn Cng Onh

Bin tp : Nguyn Th Thanh Thy Trnh by: Thanh TranhSa bn in: Thch Hu PhtBa: Nguyn Hng

n v lin kt: ng Nguyn Hu Ca ch: Cng ty TNHH TM-DV-VH Hng Trang416 Nguyn Th Minh Khai - P.5 - Q.3 - TP.HCM

T: 08.38340990 - Fax: 38249739

S lng in: 500 bn, Kh 14.5x20.5cmIn ti: Cng ty TNHH VH In SX-TM-DV Lin Tng,240/59-61-63 Nguyn Vn Lung, P.11, Q.6, TP.HCMS KXB: 1911-2017/CXBIPH/02-135/TGM ISBN: 978-604-61-4849-4 QXB: 361/Q-NXBTG ngy 29 thng 06 nm 2017 In xong v np lu chiu Qu III nm 2017