باتوجه به افزایش قیمت پاسپورت وتغییرات در روش گرفتن پاسپورت ازابتدای سال نوی میالدی می توانید ازامتیازات این پروژه که به تعدادمحدودوجود دارد

استفاده نمایید.

Saint kitts

Dubai, U.A.ESuit 703 Canadian Consulate Bldg.Khalid Bin Al Walid Road. Bur DubaiTel: +971 4 355 46 46Fax: +971 4 355 23 57Cls-info@ilsgroup.com

Montral, Canada Canadian Legal Services 1470 Peel Street, Suite B-915,Tel: +1514 357 4692Fax: +1514 845 50 91Cls-mtl@ilsgroup.com

Tehran, IranTel: +98 21 8861 4820 (By appointment only)

Fax: +98 21 8861 48 19Cls-teh@ilsgroup.com

www.ilsgroup.comWASHINGTON LONDON ST.KITTS & NEVIS

اخذ شهروندی، امکان سفر به بیش از 100 کشور جهان بدون نیاز به ویزا )کانادا، انگلستان و تمام کشورهای عضو اتحادیه اروپا )شنگن(، هنگ کنگ، سنگاپور و کره، معافیت کامل مالیاتی )درآمدفردی، مالیات بر ارث و غیره(

Des

ign

by:

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

40

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

39

irst class university education.

38

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

امروزه هر کاربری که با کامپیوتر و شبکۀ اینترنت س��روکار داشته باش��د با معروف ترین و قوی ترین ابزار جستجوی اینترنتی که همان گوگل می باشد تا حدی آش��نایی دارد. این شرکت در ژانویۀ 1996 به عنوان یک پروژۀ تحقیقاتی در دانشگاه استنفورد کالیفورنیا آغ��از به کار کرد. ماموریت گوگل به نوبۀ خود بسیار جالب است، "ساماندهی اطاعات دنیا و قابل دسترس و مفید کردن آن به صورت جهانی"، چش��م اندازی که امروزه تا حد زی��ادی به واقعیت نزدیک ش��ده اس��ت. در این مجال و در ادامه سعی شده تا خوانندگان را با تکنیک هایی برای استفادۀ بهتر از این ابزار قدرتمند آش��نا کنیم، با این هدف که زودتر به نتیجۀ مورد نظر خود در جس��تجوهای

اینترنتی دست یابند. اگرچه به راحتی می توان با تایپ کلید واژۀ مورد نظر و یا تنها گفتن آن )Voice search( در سایت گوگل شروع به جستجو کرد، اما مساله این است که در اکثریت موارد میلیون ها نتیجه جلوی روی خود خواهید داش��ت که خود، کار شما را سخت تر می کند. برای حل این مشکل مراحل زیر را انجام دهید:

1- انتخاب مکان: گوگل برای کشورهای مختلف موتورهای جس��تجوی خاص آن منطقه و یا کشور را دارد. همچنین شما می توانید زبان سایت گوگل را ب��ه زبان محاوره ای خود تغییر دهید. بنابراین به عنوان مثال می توانید مکان خود را به کشور امارات )www.google.ae( و زبان آن را به فارسی تغییر دهید. وقتی موتور جس��تجو را به کشور خود تغییر می دهید نتایج جس��تجو بیشتر در منطقۀ انتخاب

شده خواهد بود.

2- انتخاب نوع جستجو: بسته به اینکه به دنبال چه هس��تید گوگل می تواند ش��ما را تا رسیدن به هدف نهایی همراهی کند. در باالی صفحۀ گوگل و در ابتدا نوع جستجوی خود را مشخص کنید. گوگل ،)Web( می تواند شما را در پیدا کردن وب سایت

تصاویر )Images(، فیلم ها )Videos(، نقش��ه ها )Maps( و اخبار )News( همراهی کند.

پس از انتخاب مکان و نوع جستجو هدف محدود کردن نتیجۀ آن به حداقل ممکن می باش��د. برای

رسیدن به این هدف نکات زیر راهگشا خواهد بود:نکات پایه ایی:

اصوال تمام کلماتی که وارد می کنید در •جستجو استفاده می شود.

حروف کوچک یا بزرگ در نتیجه تاثیری •ندارد. بنابراین نتیجه جس��تجوی "new york" و

"New York" یکسان است.به طور کلی نقط��ه گذاری و کاراکترهای خاص ش��امل @#$%^&*)(=+][\ توسط گوگل نادیده

گرفته می شود.

نکاتی برای جستجوی بهتر:جس��تجو را س��اده کنید: اگر به دنبال شرکت خاصی می گردید تنها نام آن را تایپ کنید. اگر به دنبال پیتزا فروشی می گردید تنها کلمه پیتزا

و سپس نام شهر خود را وارد کنید.همیش��ه فکر کنید صفحه ای ک��ه به دنبالش

گردی��د م��ی نوش��ته چگون��ه موتور است: شده انسان جس��تجو کلماتی نیس��ت. را اس��تفاده کنید که احتمال ظهور آنه��ا در صفحات باشد. بیشتر وب مثا اگر به دنبال م��ی کش��وری گردید که خفاش را س��نبل خوش شانس��ی می داند وارد ج��ای ب��ه

کردن "در چه کش��وری خفاش ها س��نبل خوش شانسی ش��ناخته می ش��وند؟" عبارت "خفاش ها

سنبل خوش شانسی هستند" را وارد کنید.س��عی کنید آنچه را که به دنبالش می گردید با حداقل کلمات توصیف کنید: چون تمام کلمات در جس��تجو استفاده می شوند، هر کلمه اضافه نتیجه را محدودتر می کن��د. اگر چه هدف محدود کردن نتیجه می باش��د، گاهی اگر دایره جستجو را خیلی محدود کنید اطاعات مفیدی را از دست می دهید. این وضعیت در حالتی که نمی دانید دقیقا به دنبال چه هستید بیشتر اطفاق می افتد. گاهی می توان با وارد کردن کلمات کمتر اطاعاتی مفید کسب کرد و

در جستجوی بعدی از آن استفاده کرد. از کلمات توصیفی اس��تفاده کنید: هر چه کلمه منحصر به فرد تر باشد، نتیجه به جواب نزدیکتر است. کلماتی از قبی��ل "Document"، "Website" و "Company" اگرچ��ه مفهوم درس��تی دارند اما معموال در جس��تجو مورد استفاده قرار نمی گیرند. به عنوان مثال برای جستجوی آهنگ برای گوشی "Ringtone" از "Sound" همراه خود به ج��ای

استفاده کنید.

متفرقه

نــویسنــده: فرشاد بیدرام

37

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

را برایمان تدارک دید و چرا من این تردید را به جرات نداشته باشم که اگر امروزه با باال رفتن سطح خشونت در جامعه همه مس��ئولین و عاقمندان به دنبال چرائی قضیه و راه حل آن می گردند. بگویم که شاید یکی از عوامل این خشونت هم به نوبت و سهم خودمربوط به همین ظاهر آشفته غیر اجباری این چند ده سال گذشته خودمان است. تکرار می کنم یکی

از عوامل و نه همه آن.

ام�ا به نظر می رس�د که دراین بخصوص. چند س�ال اخیر یک ولع خاصی در نس�ل جوان برای استفاده از پوش�ش و ظاهر نامتعارف ش�کل گرفته است،اوال آیا ش�ما هم همین نظر را دارید؟ و ادامه سوال اینکه آیا این روند در تقابل با همان بد پوشی غالب است که ما در باره آن صحبت کردیم که به شکلی در ایران بعد از انقالب مورد تاکید قرار گرفت.و رش�د کرد ؟ یا دالیل دیگری می تواند داش�ته باش�د ؟ وچرا که استفاده نا متعارف بسیاری از جوانان امرزی – حتی پسر ها- از نوع آرایش هائی که به هر حال متداول نبوده هر روزه

رو به گسترش می رود.

در ابتدای صحبت هایم اش��اره کردم سرنوشت وگذر هر افراطی در نهایت به تفریط می رسد. مسیر دیگری وجود ندارد.شخصا باور دارم که نتیجه آنهمه سوپر مدرن بازی های گذشته بود که ما را با میل و رغبت خودمان )منظورم از خودمان معدل جامعه است و نه این و آن( به طرف سنت ها و قرار داد های اجتماعی تقریبا از رده خارج شده برد . و متاسفم که تاکید کنم و پیش بینی کنم که افراط در پرهیز از مدرنیته هم ما را مجددا به یک تفریط دیگر خواهد کش��اند .این را مطمئن باش��ید.... آثارش هم همین طور که شما گفتید از هم اکنون پیداست... سن آرایش در بین دخترهای این کشور به زیر شانزده و پانزده سال رسیده.در صورتیکه این سن در کشورهای غربی حدود پنجاه س��ال است ... هزینه ای که حتی خانمهای وابسته به طبقات سنتی برای زیبا تر جلوه کردن انجام میدهند را بررسی کنید ارقام مناسبی نیست ....بله پسر ها را هم که فرمودید توی خیابان هم که نگاه کنید آرایش کرده هایشان کم نیستند. و تقریبا می شود گفت که دیگر شمال و جنوب هم ندارد. باور ندارید بروید به بینید دیگر تهرا ن و شهرستان هم ندارد این تلویزی��ون های بی محتوا همه امان را قوم وخویش کرده اند. البته بارها گفته ام و میخواهم باز تکرار کنم مسائل اجتماعی را نمی شود با یک یا دو دلیل بسته بندی اش کرد و کنار گذاشت این مطالبی که عرض ک��ردم میتواند فقط تعداد معدودی از دالئلش باشد ...دالیل دیگرش هم وجود دارند. عصیان سنی هست . بیکاری هست همه چیز خواهی و بی امیدی به آینده هس��ت . و مهمتر از همه تحویل جدی نگرفتن های نس��ل جوان و ده ها مورد دیگر. خوب باالخره این نابسامانی ها باید به گونه ای یک جای دیگر بروز کند .تخلیه شود.این رویدادهای طبیعی اجتماعی واقعا احتیاج به بررسی و در ضمن کنترل جدی دارند...کار جامعه ش��ناس متعهد به مردم همین است ...که همین سوژه ها را بررسی کند ... نه اینکه دائم حواسش به این باشد که کی آمد و کی رفتنی است ؟...و یا فان حزب را کجا می شود رسوا کرد . و یا برعکس چه کسی برایش کارت

تبریک آماده کرد؟

36

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

نمی پسندم. جامعه خودش از تمیز و آراسته پوشی بهره ه ای بیش��تری می برد مطمئنم آقایی که کت وش��لوار مرتب و غیر چروک می پوشد یقینا حاضر نمی ش��ود با دمپائی و یا کفش گلی در انظار ظاهر ش��ود و بعد وقتی کفش��ش را واکس زد بدانید که آب دهان و بینی اش را توی کوچه نخواهد ریخت وش��اید باورش برای خیلی ها سخت باشد این آدم رانندگی اش هم منظم تر و آبرومندانه تر میشود....شما میدانید من روی این نوع حرکات اجتماعی نگاه خ��اص خودم را دارم اص��ا بگوئید آیا تا بحال دیده

اید یکنف��ر در حالی که کراواتی بگ��ردن دارد در کوچه با کس��ی گل آویز ش��ود ؟یعنی به اعتبار همین ظاهر ساخته شده مجبور به تبعیت از منشی میشود که در بد ترین حالتش حتی اگر ریشه ای هم نداشته باشد برای جامعه مفید خواهد بود . به هر حال به ه��ر دلیلی لباس ظاه��ری برای هر آدمی پوشش��ی از شخصیت مضاعف می آورد که برای خیلی هاعامل باز دارنده مثبت اس��ت .... ش��ماچرا فکر میکنید که در اکث��ر کش��ورهای غرب��ی ظاهر پلیس هایشان را اینقدر پر ابهت میکنند ؟برای اینکه پلیس بتواند به کمک ظاه��ر در صد باالئی از وظیفه اش را که همانا جلوگیری از وق��وع جرم اس��ت انجام دهد .خیلی ها این اشتباه را می کنند که وظیفه پلیس همیشه اینست که فقط مجرمین را دستگیر کند .درست مثل بعضی از پلیس های واقع��ا زحمتکش ما ک��ه در این جاده ها می روند پشت یک تپه ای سنگر می گیرند که خودشان راننده های خاطی را ببینند ولی آنها متوجه حضور وی نش��وند تا که مثا مچش را بگیرند. نه این درست نیست.اصا در صد باالئی از ابه��ت و زرق و ب��رق لباس و موتور و ماشین پلیس الزاما برای

جلو گیری از جرم است نه بخاطر اقدام بعد از جرم . این ظاهر سازی از همان مصادیق ظاهرسازی مثبت

است که خدمتتان گفتم.

ح�اال اجازه بدهید س�والم را اینگونه ادامه بدهم ... به زعم ش�ما عواق�ب و اثرات کار آن دسته از ظاهر س�ازانی که بمعنی منفی کلمه حتی به بقول ش�ما به آن زش�ت پوش�ی هم اعتقادی ندارند اما زشت می پوشند !در جامعه

چیست ؟

چ��را راحت تر صحب��ت نکنیم ؟ ای��ن گروه به معنی واقعی آفت های این جامعه هستند. در طول تاریخمان از این جماعت واقعا کم ضربه نخورده ایم..ام��روزه هم میخوریم و فکر می کنم که هیچ راهی هم باقی نمیماند جز اینکه مدعیان و دلسوزان جامعه آنها را تک تک این گوشه و کنار گیر بیاورند و قبل از اینکه به تحقیر آنها بپردازند آنهارا از نتایج رفتارشان آگاه کنند. من مطمئنم بی تاثیر نیست خوشبینانه اش اینس��ت که بعضی از آنها شاید بدانند که رفتار زش��تی می کنند اما خودشان به عمق این زشتی و

عواقب مصیبت بار آن آگاهی ندارند و نمی دانند که اینها با این دوگانگی عمل وظاهرشان اولین ضربه ای که می خورن��د و یا خواهند خورد از طرف فرزندان خودشان خواهد بود .همانهائی که ظاهرابه خاطرشان به چنین خفتی تن می دهند. چرا که آنها باالخره از فشار روحی این زیست دو گانه روزی به تنگ آمده وآماج اولین شعله های خشم و انتقامشان هم همین دیوار کوتاه پدرشان خواهد بود. خودتان نمونه هایش را ک��م ندیده اید.احتیاج به نمونه آوردن من ندارید. وانگهی این ظاهر س��ازی لب��اس و یا آرایش جعلی

اشکالش اینست که فقط در همین نقطه باقی نمی ماند .تقل��ب در ظاهر مطمئنا به تقلب در کام هم خواه��د انجامید... وتقلب در کام حتما به تقلب در اندیش��ه ...کسی که خودش هم سر در گم بشود که چه می گوید و چه می خواهد؟ و اصوال در کدامین نقطه از عظمت این جهان هستی قرار گرفته است؟

آقای نراقی اصطالح خاکی بودن در فرهنگ ما از کجا نشات می گیرد؟

دقیقا نمی دانم ش��اید استعاره ای بر یادآوری عاقبت آدم ها که باید تبدیل به خاک شوند و گوش��زد آن برای جلو گیری از غرور و نخوت بیجا خیلی قبل ها.بیشتر کلمه مورد اس��تفاده عرفا ب��وده و بعد وارد فرهن��گ ادبیات عامیانه ش��ده . جاهل ه��ای قدیم هم برای ابراز ارادته��ای تندش��ان از این کلمه خیلی اس��تفاده می کردند .حاال که دیگر همه چیز مخلوط شده ...گفتم دقیقا نمی دانم بهتر است

از یک متخصص لغت بپرسید.

آیااطالعی دارید که در ایران باس�تان وضعی�ت ظاهری و آراستگی ملت ایران چه طور

بوده است؟

نه آنرا هم بهتر اس��ت از اهل از بپرس��ید....منظورم ف��ن اش باستان شناس ها و ایرانشناس ها من در این مورد چیزی نمیدانم.

-آراس�ته یا ساده و شلخته ب�ودن ی�ک مل�ت از لح�اظ

فرهنگی چه اهمیتی دارد؟هر سه صفتی که بر شمردید یادتان نرود س��ه صفت مترادف نیستند. هر کدام برای خودشان تجلی های گوناگونی را نمایندگی می کنند به ویژه آن دو تای آخر را که گفتید ساده وشلخته بودن را عرض میکنم هرگز با هم همردیف نیستند.سادگی را من خودم تقدی��س می کنم اما آن یکی را نه در مورد اهمیتش��ان هم مثل اینکه اول صحبتهایمان گفتم آراسته بودن قاعدتا به دنبال خودش نظم می آورد و نظ��م حتما کمی تعهد و تعهد امانت داری . و امانتداری صداق��ت و اجتناب از دروغ. من خودم شخصا این سلس��له پی در پی را قبول دارم که هر حلقه ای بر دیگری اثرش را میگذارد و کسی چه می داند که همین تظاهر به این ژولیدگیهای اولیه بود که در صدی از همین نابسامانی های امروزی نمان

مصاحبه اجتماعی

35

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

متاسفانه بسیاری از ما به ویژه مردان ما خیلی به آن اهمیت نمی دهند.

فک�ر نمی کنید که این پدیده بیش�تر حاصل پیروی از نوعی س�اده زیس�تی باش�د که در فرهنگ ما نهادینه ش�ده ؟چرا برای اینکه به موازات این باور ش�اید نه چندان همه گیر که اگر عمال در جامعه و در کشور فردی شاغل در دولت و نهادهای دولتی، با لباس کهنه و قیافه در هم ریخته تری بماند ، ال اقل فکر می کند که بهتر می تواند پیشرفت کند. در خارج از دولت هم در بازار، و کس�به این بی توجهی به آراس�تگی وج�ود دارد و میدانم که تقریبا همیشه هم همینطور بوده اند. و کسبه وبازاری های ما معم�وال به ظاهر اهمیت نمی داده اند . .به نظر شما ریشه های این فرهنگ به کجا بر

می گردد؟

ببینید فرق فراوانی اس��ت بین" ساده زیستی" وژولیدگی و یا به اصطاح بعضی ها" ش��لختگی "... ساده زیستی را هر انسان واالئی توصیه می کند اما دلیلی ندارد که ما آن را در تقابل با تجمات بی پایه نبینیم و همردیف زشتی های فقرش بنشانیم . نه . نه . این ژولیدگی هائی که فکر می کنم بیشتر منظور شماست به هیچ وجه پایه در "ساده زیستی" ندارد و من متاسفانه فکر می کنم جنبه تظاهری اش بیشتر است...غافل از اینکه آن ابزار پیش رفتی را هم که به آن اشاره کردید کم کم رنگ باخته و به نظرم دوره

اش سر آمده.

و آخر سوالم را تکرار می کنم به نظر شما ریشه های این فرهنگ از کجا آب میخورد؟

بله... قبا هم در یادداشت های گوناگونم به ویژه در "جامعه شناسی خودمانی" به این موضوع اشارات متعددی کرده ام که متاسفانه از خواص که بگذریم جامعه ما جامعه ای اس��ت که با حس��ادت خیلی بیگانه نیس��ت . امیدوارم در تعریف تفاوت غبطه و حسد با من هم عقیده باشید،که در اولی طرف آرزو م��ی کند ک��ه ای کاش او هم مثل رقیب امکاناتش را داشته باش��د اما داستان حسد فاجعه بارتر است. مساله خودش را خیلی اهمیت نمی دهد بلکه آرزو می کند طرف مربوطه اش فقط نداشته باشد و این از بی رحمانه ترین و غیر عادالنه ترین و در عین حال غیر عقانی ترین نوع از رقابت هاست که متاسفانه کم رونق هم خیلی نیس��ت..خوب بازاری نگونبخت هم که از لهیب آتش این حسد امنیت نداشته پس طبیعی بود با هوش باالی متوسطی که همیشه در اجتماع هر دوره ای داش��ته ح��د اقل ظاهرش را به وضعی در آورد که کمتر مردم ندار را تحریک کند . ضمنا این تظاهر به ناداری فقط مختص بازاری های تنها هم نبود، در خانه های مجلل اش��راف هم بروز م��ی کرد هن��وز هم اگر بقایای باغ ه��ا و کاخ های

بسیار بزرگ اشراف قدیم را ببینید می بینید که حصارش با دیوارهای کاهگلی همسایه کوچکترین فرق ظاهری ندارد و این خوب کم کم در وجودش نهادینه شده اما خوب این کسبه که شما به آن اشاره کردید در صد بزرگی از ملت را تشکیل نمی دهند در صد ب��زرگ همین خیل جمعیتی است که شما معموال در طول س��اعات کاری با آنها بر خورد

می کنید .

در ب�اره ظاه�ر همی�ن در صد بزرگ چه میگوئید ؟

توده های م��ردم معموال بدون اینکه خودش��ان حاال شاید به علت گرفتاری های روزمره در این مورد دقتی داش��ته باشند دائما در حالی که گوشه چشمی به مقامات باالتر از خودش��ان دارند تا حتی المقدور مطاب��ق س��لیقه آنها جل��وه کنند. امکا ن��ا بدلیل هم��ان مطلبی که ش��ما فرمودید . دائم در حال تردد و تب��ادل دو نقطه اف��راط و تفریط ب��ا یکدیگرند به نظرم خیلی نگران کننده نیست امیدوارم روزی به یک نقطه تعادل برسند.یک مقدار زیاد از زشت پوشی های امروز ما نقطه روبروی شیک پوشی های افراطی و غالبا بی مورد همان زمان هاست...شاید باور نکنید خودم شاهد بودم که لب ساحل دریا مرد میانسالی در آن گرمای آنچنانی یک کت و شلوار مشکی به تن کرده بود و پاپیون و کاه ویژه رسمی! که مثا میخواهد ش��یک باش��د . و یا باز برای خودم اتفاق افت��اد که در یک رس��تورن درجه سه برای یک ناهار نه چندان مهم راهم نمیدادند که چرا کراوات نداری ؟ قبا هم یادم هست جائی به آن اش��اره کرده بودم . این افراط و تفریط ها همیشه متاسفانه وجود داش��ته. مطلب را خاصه کنم این تظاهر به ناداری معموال و در طول تاریخمان همیش��ه وجود داشته و بیشتر هم توسط دارا ها به نمایش در م��ی آمده و طبعا بقیه مردم هم کم وبیش س��عی میکردند ش��بیه آنها بش��وند.ضمنا فکر میکنم الزم اس��ت برای خوانندگانتان توضیح دهم که تمامی این برداش��ت های من هیچک��دام بصورت صد در صد

نیس��ت گاه ب��گاه تغییراتی هم در این روند ایجاد میش��ده یعنی گروه نادار هائی هم بوده اند که اگر غذای کافی هم نداشتند از اطوی لباسشان

غافل نمی شدند !

ب�ا توجه به برداش�ت و نگرش ش�خصی آنان همین پوش�ش معمولی م�ردم را در مقایس�ه قب�ل و بع�د از انق�الب چگونه ارزیاب می کنی�د ؟ و آیا اصوال تف�اوت چندانی ب�رای این دو

قائلید ؟

علیرغم سعی فراوان همیشگی ام ب��ر عدم تفکیک و خط کش��ی رایج قبل و بع��د انقاب گمان می کنم این بار و ب��ه خصوص در این سوژه نمی ش��ود منکر این شد که این تغییرات هم ظاهری بود و هم واقعا اساس��ی و دگر گ��ون کننده ک��ه به نظرم خیلی هم عجیب نبود، انقاب ش��ده ب��ود. هیئ��ت حاکمه جدی��دی روی کار آمده بودند که بنا بر ماهیت و طبع و خواس��ت انقاب همه چیز را باید دگرگون می کردند و یا حتی ش��اید دگرگون نشان می دادند.انق��اب مفهومش هم همین بود حاال اگر از وس��ط راه یک عده ای فک��ر کردند که به آنچه که می خواستند نرسیدند! آن دیگر تقصیر انقاب نب��ود. تقصیر عدم مطالعه وشناختشان از انقاب بود امیدوارم روی این حرفم کمی دقیقتر شوید بناب��ر این یکی از م��واردی هم که باید به حکم انقاب زیر وزبر میشد همین پوش��ش و ظاهر کار بود .که ش��د و از نقط��ه اول طیف به نقطه آخر نمودار رفت. و دیدید که حتی آن گ��روه اولیه هم که به طور کلی نخواس��تند تابع مطل��ق این تغییر شوند بعد از چندی تاش نتوانستند ادامه بدهند و صندلی هایشان را به کسانی سپردند که می گفتند اصا به صندلی نی��ازی ندارند حاال این حرف از روی باور بود یا تظاهر ؟ من فکر م��ی کنم ترکیب هر دوی آنها بود چرا که در ش��لوغی اول انقاب اصا فرصتی برای تشخیص سره از

نا سره نمی ماند.ام��ا ش��خصا و از دی��دگاه های را پوش��ی زش��ت ای��ن خ��ودم

34

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

مصاحبه اجتماعی

ش�ما نراق�ی -آق�ای فرهن�گ خصوصی�ات م�ردم ای�ران را دراغلب کت�اب ه�ا و مقال�ه های ت�ان، موش�کافی ک�رده اید.امی�دوارم ب�ا من هم عقیده باش�ید که بخشی فرهنگی خصوصی�ات از هر ملتی سهمی در ظواهر هم�ان مل�ت دارد و ب�ه ظواهر همان آدم های آن جامعه بر می گردد ش�ما وضعیت ظاه�ری امروزی فرهنگ ملت ایران را چه

طور ارزیابی می کنید؟فکر م��ی کنم ب��ر طبق صحب��ت کوتاهی ک��ه قبا داش��تیم منظورتان از وضع

ظاهری بیشتر همان پوشش وآرایش ظاهری باشد چ��را که رفتاره��ا ی هنجار و نا هنج��ار آدم ها هم آن قس��متش که قابل دیدن برای دیگرا نی باش��د

می تواند" وضع ظاهری" خوانده شود.

بله دقیقا......در فارسی خودمان تعبیری داریم که معموال در قض��ا وت هایمان آن را بکار م��ی بریم .. می گوئیم در اولی��ن نگاهی که دیدمش...یا در همان "برخورد اول".... انگلیس��ی زبان ها ه��م آن را دقیقا با همین منظور بکار می برند" first impression" دونفر آدم هرگز همدیگر را ندیده به هم معرفی می شوند خود من با تجربه ام اعتق��اد دارم که این دو نفر در همان ثانیه های نخستین حدود هفتاد تا هشتاد در صد از قضاوت هایشان را در باره طرف مقابل شکل

می دهند. حاال دور از اینکه این قضاوت ها درست باش��د یا غلط ؟ که آن مس��اله دیگری است . اما به هر حال حتی اگر بعدا برای تجدید نظراتش��ان هم مس��تندات و شواهدی پیدا شود. تغییر این قضاوت اولیه که فقط از روی ظاهر ایجاد شده به این آسانی نخواه��د بود. یا مثالی دیگر . ب��رای اجاره یا خرید آپارتمانی اولین بار وارد س��اختمانی می ش��وید .. همان دم در ورودی حضور دو س��ه کیس��ه زباله از دیشب جا مانده و یا بجای آن یکی دو گلدان شاداب و ب��ا طراوت قطعا در صد باالئی از تصمیم ش��ما را شکل خواهد داد. در صورتیکه هنوز داخل آپار تمان نرفت��ه اید.این هارا برای این گفتم که اول بگویم که چقدر ب��رای این "ظاهر قضیه" اهمیت قائلم تا بعد برایتان تشریح کنم که این روز ها عدم رعایت همین وضع ظاهر که متاسفانه بدون کوچکترین پشتوانه مستدلی تبدیل به یک ارزش شده به چه گرفتاری

های اجتماعی منجر شده و کماکان می ش��ود...یاد دارم قبا هم در گفتار یا مقاله ای

اشاره کرده ام. بسیاری از مفاهیم کلمات ما بیشتر به دالیل سیاسی نه چندان صادقان��ه در جامعه مفهوم غلط به خود گرفته اند این ها باید برای تعریف های راستینشان به واکاوی گرفته شوند."جاه طلب" " فرصت طلب" " سازش��کار" "سود ج��و" و این یکی ک��ه عامل بحث امروزمان است "ظاهر س��ازی" باید دید چگونه این تعابیر در این کش��ور مفهوم

مطلق منفی گرفته اند ؟ در صورتیک��ه ه��ر کدام از آنها بس��ته به بستر بروزش��ان می توانند معنی کاما معکوس مثبت به خود بگیرند سیاس��تمدار ارزش��مندی که بتواند با درک واقعیاتی از قدرت و خواس��ت و مطام��ع حری��ف و از آن مهمتر منافع کوتاه م��دت و دراز مدت کش��ورش ....به مذاکره و چانه زنی با طرف روبرو بنش��یند و س��ازش کند و این سازش��کاری آنقدر ارزش داشته باشد که بتواند نتیجه آن را با غرور و سر بلندی به مردمش بگوید. چنی��ن نوع سازش��کاری به نظرم نه تنه��ا مذ موم نیست بلکه بصورت قطع قابلیت تحسین دارد . بنابر این ظاهر س��ازی به معنی دوروئی و تزویر کاما با "ظاهر آراس��ته" تفاوت دارد. متاسفانه گذشته ما نش��ان میدهد که چندان عادت به تلف کردن وقت درتفکیک اینگونه موارد واقعا تعیین کننده نداریم. بله ظاهرس��ازی معقول بسیار هم ضروری است.که

33

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

از اف��راد کارای��ی را افزایش میده��د 1( افرادی که آخرین اخبار و جدیدترین اطاعات را در اختیار ما میگذارند و با تسهیم دانش خود ، بینش و آگاهی ما را نسبت به محیط و بازار تقویت میکنند. این گروه شامل مشتریان ، همکاران ، زیردستان و بخصوص آشنایان ما در سایر رشته ها هستند که گاهي الهام بخش نوآوری نیز میش��وند. 2( افرادی ذی نفوذی که بطور رس��می دارای موقعیت اجتماعی مهم و قدرتمندی هستند و میتوانند مسیر مناسب را به ما نش��ان داده و ضمن هدایت از ما حمایت کنند. همینط��ور افرادی که با دارا بودن ش��بکه ارتباطی قوی بطورغیر رس��می دارای موقعیت قدرتمندی هس��تند و در تمامی مراحل میتوانن��د ما را یاری کنن��د. 3( افرادی که بطور مرت��ب ما را به چالش کش��یده و با نقد س��ازنده و ارائه بازخور س��عی در اصاح رفت��ار ما دارند. این ام��ر در ابتدای زندگی حرفه ایی توسط رییس و کارفرما و در ادامه توسط مش��اوران ، همکاران امین و حتی همس��ر صورت میگیرد. 4( افرادی که بطور شخصی از ما حمایت میکنند مانن��د همکارانی که هنگامیکه روز خوبی نداریم ما را در مس��یر درس��ت حفظ میکنند. 5( افرادی که احس��اس هدفداری و ارزشمند بودن را در ما ایجاد کرده و معنای گسترده تری از زندگی را به ما نشان میداند. مانند اعضای خانواده و دوستان نزدیک 6( افرادی که حضور آنها موجب ایجاد توازن در زندگی ما ش��ده ) توازن بی��ن حرفه و زندگی شخصی( و باعث میشوند که ما به انجام فعالیتهای س��ازنده ماننده تحصیل و آم��وزش ، تفریح مانند ورزش و س��رگرمیهای فکری و یا احساس لذت و ش��ادی مانند پرداختن به موس��یقی ، هنر و حتی

معنویات بپردازیم.

مطابق نتایج ای��ن تحقیق به منظور یک ایجاد معاشرت هوش��مندانه و تشکیل ش��بکه ارتباطي مناس��ب در اطراف خود ما میتوانی��م که از چهار مرحله • بازبینی و تحلیل • طبقه بندی و تجدید نظر • ایجاد تنوع بیشتر و نهایتا تبدیل به سرمایه ، اس��تفاده کنیم. در مرحله اول معاش��رتهاي خود را م��ورد بازبینی و تحلیل قرار میدهیم بطوریکه با نگاهي دقیق به ارتباطات و معاشرتهای خود مکان آنها را مش��خص کنیم ) محل کار ، خارج از محل کار( ، چ��ه منافعی از آنها برای ما حاصل میش��ود. آیا این ارتباطات نیروبخش و الهام بخش هس��تند که بتوانند در ما انرژی و انگیزه ی بیش��تری ایجاد

کنند ؟س��پس ارتباط��ات خ��ود را براس��اس منافع و مزایاي در شش دسته شامل • اطاعاتی و خبری • پشتیبانی اجتماعی و سیاس��ی • رشد و توسعه مهارتهای فردی • نیروبخش و حمایت شخصی • الهام بخ��ش و ارزش آفرین • توازن بخش ) حرفه و زندگی ش��خصی ( تقسیم بندی میکنیم. شبکه ارتباطی و معاش��رتی ما باید بصورت هوشمندانه و

متمرکزی ایجاد ش��ود نه اینکه در وناخواس��ته بصورت طبیعی اثر ارتباطات روزمره رش��د کرده و ان��رژی و زم��ان م��ا را به هدر بده��د. نیروبخش��ها لزوما برون گرا و کاریزماتیک نیس��تند بلکه افرادی هستند که همواره حتی در سخت ترین شرایط به دنبال ایج��اد موقعی��ت و فراهم کردن ام��کان مش��ارکت واقع��ی برای دیگران هستند. آنها قابل اعتماد بوده و به اصول��ي فراتر از منافع شخصی پایبند هستند. در مقابل اف��راد مخرب در انتق��اد از افراد بجای نقد نظرات بس��یار سریع عم��ل میکنن��د. ب��ا کوچکترین اخت��اف س��لیقه اِی مخالف��ت ک��رده و ب��رای ش��نیدن نظرات متف��اوت دیگران تحمل کمی از خودنشان میدهند در افکار خود انعطاف پذیر نیستند بجای خلق بدنبال کش��ف موانع موقعی��ت و تهدیده��ا هس��تند و توج��ه و همدردی کمی به دیگران نشان میدهن��د. مطابق ای��ن پژوهش وجود اف��راد نیروبخش در حلقه نشانه پیش مهمترین معاشرتی موفقی��ت در آین��ده اس��ت. در مرحله دوم معاش��رتهاي خود را طبقه بندی و درآنها تجدید نظر

میکنیم. پ��س از تحلیل ان��واع روابط خ��ود نیاز داریم ک��ه تصمیمات مهم و سختی در مورد بعضی از روابط ناکارآمد بگیریم. اول : باید روابط خود ب��ا افرادی که انرژی و انگی��زه را از ما س��لب کرده و موجب بروز رفتارهای نامطلوبی در م��ا میش��وند را متوق��ف و یا مح��دود کنیم. مش��خص کنیم که توزیع روابط ما چگونه اس��ت و کدامیک از شش دسته دارای معموال است. بیش��تری ازدحام زندگ��ی روزمره بگونه ای اس��ت که بیش��تر معاشرتهای ما صرف گرفتن اطاع��ات و اخبار جدید میشود در حالیکه رشد و توسعه فردی گاهی به همان اندازه مهم است. سوم : کدامیک از اطرفیان در محیط کار ، زندگی ش��خصي و حتی تفریح مشارکت و حضور بیش��تر ما را طلب میکنند و آیا

ای��ن حض��ور واقعا الزمس��ت و یا رفتار ما باعث این وابستگی و عدم توازن شده است ؟ در مرحله سوم در ارتباطات و معاش��رتهای خود تنوع بیش��تری ایجاد کنیم. زمانی که فضای کافی برای معاش��رت و ارتباط��ات جدید ایجاد کردیم آنرا با افراد مناس��بي که مثبت اندیش ، پرانرژی و فارغ از خود ) وارسته( باشند پر نماییم. و از حلقه دوستان و آش��نایان درای��ن م��ورد کمک میگیریم. به این ترتیب که ش��ش جنبه یا گون��ه از روابطی را که به دنبال آن هستیم مشخص میکنیم ) ش��غلی ، تحصیلی ، خانوادگی ، مالی ،تفریحی ، معنوی ( سه هدف مشخصی را که ظرف یکسال آینده میخواهیم به آن برسیم را مشخص میکنیم و فهرست تمام افرادي که ممکن اس��ت با تجربه ، ارتباطات مناب��ع و پش��تیبانی سیاس��ی و اجتماع��ی ما را ی��اري دهند را با نام و نقش مشخص میکنیم. و در مرحله چهارم معاشرتهای خود را به س��رمایه تبدیل میکنیم به این ترتیب که کوش��ش میکنیم که از ارتباطات خود به موثرترین نحوی که میتوانیم استفاده کنیم. با پاسخ به سواالت زیر میتوانیم این روند را تسریع کنیم. آیا میتوانیم از حامی سیاس��ی و اجتماع��ی ب��ه منظور رش��د فردی اس��تفاده کنیم ؟ آیا میتوانیم با ص��رف مقداری انرژی و وق��ت از ارتباط��ات خ��ود بهره بیش��تری ببریم ؟ نکت��ه مهم این اس��ت که ارتباط دو جانبه همواره مفید است و رهبران موفق همواره به دنبال راهي ب��رای ایجاد منافع برای افراد مرتبط به خود هستند. این پژوهش همچنین نش��ان داد که افراد با عملک��رد و کارایی باال همواره عاقمندند که از ارتباطات اطاعاتی خود بهره بیشتري ببرند از جمله عاوه بر دریافت اطاعات تازه ، ایده های نو و جدیدی را برای کسب و کار خود نیز بدست آورند. یک ش��بکه ارتباطی که براس��اس این چهار مرحله استوار شده باشد بتدریج گسترش و توسعه میا بد و در زمان مناسب بهترین فرصتها ، ایده ها و اس��تعدادها را در سر راه

ما قرار میدهد .

1. Rob Cross and Robert Thomas (2011), Smarter Way to Network, Harvard Business Review, Jul/Aug2011, Vol. 89 Issue 7/8, p149-153

32

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

امروزه این ضرب المثل قدیمی، که مهم نیست شما چه مي دانید بلکه مهم این است که چه کسانی را مي شناسید, در دنیای کسب و کار واقعیت پیدا کرده اس��ت. البته ب��ا این تغییر جزئ��ی که تعداد اطرافیان و آش��نایان برخاف آنچه که اغلب گفته مي شود اهمیت چندا نی ندارد بلکه مهم این است که این آشنایان تا چه اندازه ما را پشتیبانی کرده و تا چه حد میتوانند ما را در زندگی روزانه به چالش بکشند. هدف از این پشتیبانی و به چالش کشیدن در درازم��دت این اس��ت که م��ا بتوانیم مهارتهاي جدیدي فراگرفت��ه ، نیروي قضاوت خود را تقویت نموده و ضمن یافت��ن هدف در زندگی خود توازن ایجاد کنیم. براس��اس نظر و تحقیقات انجام شده توسط راب کراس استاد دانشگاه میشیگان و توماس رابرت مشاور مستقل در زمینه بهره وري موفق ترین و ش��ادترین مدیران اجرایی از گونه ی متفاوتی از معاشرت با دیگران استفاده میکنند و ارتباط بسیار محک��م و نزدیکي با حدود 12 تا 18 نفر از افراد در طبقات مختلف اجتم��اع برقرار میکنند که به آنها در یادگیری و تصمیم گیریهای فاقد جهت گیری و همینطور رش��د فردی کمک میکنند. بسیاری از ما در معاش��رت رویکرد حرفه ای و مناسبی اتخاذ نمیکنیم و یا ترجیح میدهیم که آش��نایان زیادی داشته باشیم و یا اینکه با افراد صاحب قدرت و مقام در ارتباط باشیم. درحالیکه این پژوهش نشان داد

افرادی که معاش��رت و ارتباطات گس��ترده ای دارند کمتر ش��انس موفقیت پیدا میکنند زیرا فرصت کافی برای توس��عه و تحکیم این روابط نخواهند داش��ت و بنابراین روابطش��ان س��طحی بوده و فاقد کارایی الزم است. همینطور گرچه آش��نایي با صاحبان قدرت و مقام همواره مهم است اما اگر این افراد بخش زیادی از معاش��رتهای ما را تشکیل دهند ، برداشت همکاران و زیردس��تان در م��ورد ما فردی خواهد بود که ب��ه دنبال منفعت طلبی ش��خصی اس��ت و ب��ه این ترتیب حمایت و پش��تیبانی آنها را از دس��ت خواهی��م داد. در یک تقس��یم بندي کلي معاش��رتهاي نا مناس��ب به دو دسته ساختار نا مناسب و ارتباط نا مناسب تقسیم میشوند. ساختار نا مناسب شامل افراد رس��می گرا است که بیش از اندازه برروی س��ازمان، سلسله مرات��ب تمرکز ک��رده و موقعیتها و کارای��ي های��ی ک��ه از رواب��ط غیر رس��می به دس��ت م��ي آید

را از دس��ت می دهن��د. همینطور مدیرتحت فشار که بیش از اندازه با هم��کاران و افراد خارجی ارتباط برق��رار میکند که به نقطه تنگنا یا عدم کارایی تبدیل ش��ده و خود را نابود میکند. ارتباط نامناس��ب هم شامل متخصص جدا شده است که به جای اینکه برای کسب مهارتها و امکانات جدید با افرادی معاشرت کند که به او فش��ار بیاورند، فقط با افرادی معاشرت میکند که او را در وضعیت امن و موقعیت فعلی حفظ کنند. و همینطور مدیر متعصب و دارای جهت گیری فکری که فقط به مش��اوران و افرادی که مانند او فکر میکنند ) پیش زمینه تحصیلي ، جغرافیای��ی و ارزش��ی یکس��انی دارند( اعتماد میکند تا تصمیمات او را مورد تایید قراردهند درحالیکه میبایس��تی با برق��راری ارتباط با افراد خارجی بتواند ضمن دریافت تصمیم��ات کاملت��ر، اطاع��ات

جامعتری بگیرد.این پژوهش بطور خاص نشان میده��د که ارتباط با ش��ش گروه

مقاله مدیریتی

ترجمه و اقتباس: امیرحسین روشن ضمیر

31

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

To view IBC luncheon photos please visit us at www.youtube.com/ibcbusinesscouncil

wwww.ibc.ae

IBC News Magazine

Dimension:21.5x29 cm (40+4 Pages)Cover: 250 GSM with Glossy LaminationInside Paper: 135 GSM ART MatBinding: Perfect BindingQuantity: 1200 Copies Time of Publish: First of each month

Distribution Area:o IBC luncheons and other eventso IBC memberso IBC non-memberso Dubai Chambero UAE based Business Councilso Others

ibc@emirates.net.aeT: +971 4 33 59 220 F: +971 4 33 59 022 P.O.Box: 28447, Dubai-UAE

IRANIAN BUSINESS COUNCIL - DUBAI

را در دس��تور کار قرار دهید و ... اما یادتان باشد که پایش او در این زمینه چندان سودمند نخواهد بود. باید باور کند.اما اگر س��ازمان شما مشتریان خرد ولی به شمار زیاد دارد، اگر قرار باش��د مسئول فروش با این افراد تماسهای مکرر بگیرد، حتم��اً از کار اصلی خود باز میماند. بنابراین نکاتی که در این بخش از گزارش این فرد می آید، اهمیت کمت��ری دارد. اما این به معنی آن نیس��ت که موضوع را

فراموش کنید. در این حالت بهتر اس��ت س��ازمان فروش را از بخش High I ًارتباط با مشتریان جدا کنید. افرادی که معموالهستند استخدام کنید وفهرستی از مشتریان را در اختیار آنها قرار دهید، با دوره زمانی که باید با آنها تماس گرفته شود و البته یک سیستم CRM خیلی میتواند به شما در

این زمینه کمک کند. حاال کار بخش فروش ش��ما این اس��ت که نتایج این تماس��ها را مورد توجه قرار دهد و اگر مش��تری ای نیازی داش��ت، اقدام مناس��ب را عملی کند. برای این س��ازمان فروش باید به قس��مت نهائی نمودن کار در گزارش مزبور توجه کنید. اینها باید قادر باشند که نیاز بالقوه مشتری را به س��رعت و خوبی تبدیل به یک خرید کنند. البته چون تعداد زیاد اس��ت، و مش��تریان هم اکثراً موجود هستند، نیاز به توانائی در بخش طرح مس��ئله برای ورود به فروش

چندان مطرح نیست.یک نکته دیگر هم در این بخش الزم است. تعداد زیاد مش��تری، یعنی دنیائ��ی از کار اداری، مثل صدور فاکتور، ارسال جنس یا ارائه خدمات و .... برای این بخش هم بهتر است یک سیس��تم جداگانه درست کنید، چئن آدمهای فروش شما معموالً در این بخش محدودیت دارند. یکی دو کارمند اداری،که بهتر است High C باشند، در اینجا کار

تیم فروش شما را تکمیل میکنند.در این راه مراقب باشید، High I ها معموالً از تماس با افراد لذت میبرند، پس مراقب باشید که آن قدر با مشتری تماس نگیرن��د که بیزار ش��ود. آنها میتوانند مش��کات مشتریان، نا رضایتی های آنها را به هم به بخش پشتیبانی یا ش��کایات منعکس کنند و اگر I به اندازه کافی داشته باشند، تا جواب نگیرند که مشتری منعکس کنند، ول کن

نخواهند بود. مراقب این هم باشید.حاال اگر در سازمانی با مشتریان زیاد، کم کم مشتریانی ماندگار پیدا ش��دند که خریدهای خوبی هم میکنند، آن وقت باید یک مس��ئول مش��تریان مهم داشته باشید که خودش به این مش��تریان رسیدگی کند. شیوه رسیدگی به این مشتریان هم البته تابع ساختار شخصیتی آنهاست.

حاال ببینید ش��ما چطور تیم فروش��تان را شکل داده اید؟ تماسها درست هستند؟ کارهای اداری به موقع انجام

میشوند؟ و ...

30

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

هیچکس در اهمی��ت برقراری یا حفظ ارتباط با مش��تریان تردید ندارد. س��ازمانهای مختلف در این زمینه راهبرده��ا و رویکردهای مختلف اتخاذ میکنند. اما این راهبردها، به جز سایق و فرهنگ س��ازمان، به ساختار بازار س��ازمان هم ربط دارد.

چطور؟اگر سازمان شما سازمانی است که مثًا ساالنه 10 مش��تری دارد که هر ک��دام خریدهای عمده میکنند، یعنی هر مش��تری 10% از بازار ش��ما را تش��کیل میدهد. اما اگر تیپ فعالیت شما طوری اس��ت که هزاران مش��تری دارید که هر یک گاه گاهی از شما خریدی میکنند، آنوقت هر مشتری

سهم کوچکی از بازار شما را تشکیل میدهد.در هر دو حالت الزم است که به مشتری توجه کنید و غیر از کنترل و دقتی که در ارائه خدمات به او دارید، مراقب باشید که ارتباط شما با آن مشتری

قطع نشود. اما چگونگی امر متفاوت است.وقتی یک مش��تری نقش اساسی در وضعیت فروش شما دارد، مسئول فروش شما باید خودش این ضرورت را حس کند که باید با مشتری تماس بگیرد و به او و خواس��ته هایش رس��یدگی نماید. بنابرای��ن باور این فرد به ض��رورت حفظ ارتباط با

مشتری نقش بسیار پررنگ تری دارد.اگر باور نداش��ته باش��د )یا به عبارت دیگر اگر

شاخصه های رفتاری الزم را نداشته باشد( که باید به مش��تری رس��یدگی نماید، دائم باید مواظب او باش��ید که این کار را انجام دهد. استخدام دستیار در این مورد خیلی س��ود نخواهد داشت، بهترین کار، تاکید دائم بر ضرورت این کار اس��ت. باید آن قدر بگوئی��د و بگوئید تا همه ب��ه آن باور کنند و

مهمتر از آن به آن عمل کنند.اهمیت کار این فرد در بخش ارتباط با مشتری خیلی مهم اس��ت، چون لغزش او مساوی است با ریسک در 10% از بازار شما. بنابراین باید به شدت مراقب این بخش از گزارش سنجش شیوه فروش او باشید. اگر آموزشی آنجا توصیه شده، حتماً آن

مقاله مدیریتی

سالهاس��ت که با دوس��ت قدیمی ؛ آقای مهندس .وفا کمالیان ، در باره " رفتار های سازمانی و کاربرد های آن در مدیریت " همکاری دارم . در این راه دست به کار تهیه مقاالتی کوتاه با موضوعاتی مهم شدیم . از این پس می توانید یکی از این نوشته ها را در هر شماره بخوانید. بزرگترین آرزوی ما اینست که در باره آنها اظهار نظر

کنید، موافقت ؛ مخالفت ویا هر نکته دیگری را با ما در میان بگذارید.

29

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

از عواملی است که به آن دامن زده است، یعنی انتقال ثروت از مردمانی که آن را خرج می کردند به کسانی که آن را خرج نم��ی کردند، به کاهش تقاضای کل

منجر شد.

مسئلۀ نهایی آخرین مس��ئله ای که به کاهش تقاضای جهانی دامن زد انباشت عظیم ذخیره های ارزی در بازارهای نوظهور بود که تا حدی از مدیریت نادرس��ت بحران آس��یای ش��رقی در س��ال های 98- 1997 توسط صن��دوق بی��ن المللی پ��ول و خزان��ه داری آمریکا سرچش��مه می گرف��ت. این کش��ورها فهمیدند که نداش��تن ذخیره ارزی آنها را با خطر از دس��ت دادن حاکمیت اقتصادی مواجه می کند. بس��یاری از آنها هرگز نمی خواستند بار دیگر گرفتار چنین سرنوشتی ش��وند. آنها با انباش��تن ارز در صندوق های ذخیره، که اکنون موجودی ش��ان در اقتصاد های نوظهور و توسعه یافته بالغ بر 7،6 تریلیون دالر است، از خود محافظت کردند. لیکن پول های انباش��ت ش��ده به

کاهش تقاضا انجامید.

به همین منوال، با اینکه بانکداران دوباره پاداش های ش��ان را به دست آورده اند، کارگران می بینند که روز به روز از دستمزد و ساعت کار شان کم شده و اختاف درآمد ها بیش��تر می شود. بعاوه، آمریکا از اتکای خود به نفت نکاسته است. تابستان امسال قیمت نفت بار دیگر به بشکه ای یکصد دالر رسید و پایین نیامد. به این ترتیب پول ها همچنان به سوی

کشور های صادر کننده نفت سرازیر می شود.

دول��ت در تامین مالی خدمات م��ورد نیاز مردم، مانند آموزش و بهداشت، نقش اصلی را دارد. کمک دولت بویژه در زمینه آموزش و پرورش و کارآموزی حرفه ای می تواند در احیاء دوباره رقابت پذیری در اروپا و امریکا نقش تعیین کننده ای داشته باشد. اما این دولت ها همگی راه ریاضت اقتصادی را انتخاب ک��رده اند که به جز کاس��تن از س��رعت دگرگونی

اقتصادی نتیجه دیگری نخواهد داشت.

نسخه ای که برای درمان بیماری اقتصاد جهانی بایستی پیچیده شود و به طور مستقیم از تشخیص بیماری حاصل می ش��ود، چنین است: هزینه کردن س��نگین دولت با هدف مس��اعدت در امر نوسازی، کم��ک به حفظ انرژی و کاه��ش نابرابری و اصاح نظ��ام مالی جهانی به گون��ه ای که جایگزینی برای

انباشت ارز ابداع نماید.

در نهایت رهبران جهان و رای دهندگانی که آنها را انتخاب می کنند به همین تشخیص خواهند رسید. با ضعف تر شدن چشم اندازهای رشد اقتصادی چاره دیگری نخواهند داشت. اما تا آن زمان چقدر باید درد

تحمل کنیم؟

28

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

مقاله اقتصادی

رکود اقتصاد جهان که از سال 2007 شروع شده است هنوز ادامه دارد. در این شرایط واضح است که همه می خواهند بدانند چرا. تا علت های این بحران را بهت��ر درک نکنیم قادر به پیاده کردن برنامه ای کارآم��د برای بهبود وضع اقتصادی نخواهیم بود و تاکنون هیچیک از این دو شرط تحقق نیافته است.به ما گفتند که این یک بحران مالی است، پس دولت های هر دو سوی اقیانوس اطلس توجه شان را به بانک ها معطوف کردند و برنامه مشوق های مالی را به عنوان راه حل موقتی به ما قالب کردند. گفتند که این مش��وق ها برای پر کردن خاء مالی بانک ها تا رس��یدن به بهبودی و از س��ر گیری وام دهی ب��ه بخش خصوصی، ضروری اس��ت. با اینکه بانک ها به سود دهی رس��یدند و پرداخت پاداش ها نیز از س��رگرفته شد و با اینکه نرخ بهره کوتاه مدت و بلند مدت به طور بیس��ابقه ای کاهش داده شد اما

وضعیت وام دهی بهتر نشد.

بانک ها ادعا می کنند که محدودیت در اعطای وام بخاط��ر کمبود وام گیرندگان معتب��ر بوده و از بیماری اقتصاد ناشی می شود. داده های اقتصادی نش��ان می دهد که ادعای آنها تا حدودی درس��ت اس��ت. زیرا که شرکت های بزرگ چندین تریلیون دالر پول نقد در اختیار دارند. پس خودداری آنها از سرمایه گذاری و استخدام نیروی کار به دلیل کمبود پول نیس��ت. اما برخی، یا شاید بسیاری، از شرکت های کوچک در وضعیت کاما متفاوتی به س��ر می برند. آنها در تنگنای مالی قرار گرفته اند، امکان رشد ندارند و بسیاری از آنها مجبورند از فعالیت های شان

بکاهند.با این حال میزان س��رمایه گذاری تجاری - به جز بخش ساختمان – در مجموع به ده درصد تولید ناخالص داخلی رسیده است ) قبل از بحران 10,6 % بود( . صرف نظر از اینکه در مورد بانک ها چه سیاس��تی اعمال ش��ود ، با توجه به ظرفی��ت اضافی فعلی در بخش اماک، به این زودی اعتماد در این بخش به سطح

قبل از بحران بر نخواهد گشت. نابخش��ودنی ب��ی ماحظگی بخش مالی که آزاد سازی بی رویه دست آن را کاما باز گذاشته بود، آشکارا عامل تسریع کننده بحران بود. از طرفی ظرفی��ت اضافی در بخش مس��کن و خان��ه های گرو گذاش��ته ش��ده نیز روند بهبود

اقتصادی را دشوارتر کرد.

حباب مسکن اما پی��ش از بحران نیز اقتصاد به شدت بیمار بود. حباب مسکن فقط نارسایی ها را با کاغذ پوشانده بود. بدون مصرف ناش��ی از حباب کاهش عظیم��ی در تقاضای کل ایجاد می ش��د. در عوض نرخ پس انداز ف��ردی به یک درصد کاهش یافته بود و هش��تاد درصد پایینی جامعه امریکا س��االنه حدود صد و ده درصد درآمد ش��ان خرج می کردند. حت��ی اگر بخش مالی به طور کامل اصاح ش��د بود و حتی اگر ای��ن آمریکایی ه��ای ولخرج هنوزهم ب��ه اهمیت پس انداز پی نب��رده بودند، تازه می توانس��تند فقط ص��د در صد درآمدش��ان را هزینه کنن��د. بنابراین هرکس که درباره "بازگش��ت" مصرف کننده ها – حتی بعد از بازپرداخت بدهی ها- صحبت می کن��د، در دنیایی خیالی به سر می برد. اصاح بخش مال��ی برای بهب��ود اقتصادی الزم بود ولی ب��ه هیچ وجه کافی نبود. ب��رای اینکه بدانیم چه باید بکنیم بایستی مشکات اقتصادی قبل از

وقوع بحران را بشناسیم.

نخس��ت اینکه آمری��کا و جهان قربان��ی موفقیت وپیش��رفت خود ش��دند. به این ترتیب ک��ه افزایش س��ریع بهره وری در تولید از رش��د تقاضا پیشی گرفت یعنی اشتغال در بخش تولی��د کاهش یافت و نیروی کار مجبور شد به بخش خدمات نقل

مکان کند.

مشابه این مس��ئله در آغاز قرن بیس��تم پیش آمده بود. در آن زمان به دلیل رش��د س��ریع بهره وری در کش��اورزی، کارگران مجبور شدند از مناطق روس��تا یی به مراکز تولید در شهرها کوچ کنند. با کاهش بیش از پنجاه درصد درآمد کش��اورزی در سال های 1929 تا 1932 انتظار می رفت که سیل کشاورزان مهاجر به س��وی شهر ها س��رازیر شود. اما کارگ��ران در بخ��ش روس��تا به تله افتاده بودند. آنان امکانات کافی برای مهاجرت نداشتند و افت درآمد آنها باعث ضعیفتر ش��دن تقاضای کل و در نهای��ت اوج گرفت��ن بیکاری در

مراکز تولیدی شهر ها شد. اکنون نی��از آمری��کا و اروپا به انتق��ال نی��روی کار از بخش تولید ب��ا تغییر مزیت نس��بی پیچیده تر ش��ده است. یعنی نه تنها تعداد کل شغل های تولیدی در سطح جهانی محدود است، بلکه سهم کوچکتری

از آن در داخل ایجاد خواهد شد.فزاینده دومین مشکل نابرابری مهم است و جهانی شدن فقط یکی

نویسنده: جوزف ستیگلیتز / استاد دانشگاه کلمبیا و برنده جایزه نوبل در رشته اقتصاد مترجم: جمال نیک نژاد

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

27

26

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

امیر قطر هفته گذش��ته طرح 19میلیارد دالري ای را افتت��اح کرد ک��ه قرار بود 11 س��ال پیش در ایران اجرا شود. 11 سال پیش، شرکت نفتي شل به مقامات ایراني پیشنهاد داد که مجتمع تبدیل گاز به فرآوردههاي نفتي موسوم به )GTL( را بسازد. شل مصمم بود که این طرح را در ایران اجرا کند. مذاکرات با بخش خصوصي، شرکت ملي پتروشیمي، شرکت ملي نفت و ش��رکت ملي گاز ایران پیگیري شد. در مرحله نخست بخش خصوصي ایران کنار گذاشته شد و شرکت شل قراردادي را با شرکت ملي پتروشیمي GTL براي احداث یک واحد 70هزار بش��که در روزامضا کرد. این دو ش��رکت ح��دود 30میلیون دالر را که احتماال نیمي از آن از طرف ایران پرداخت ش��د، براي مطالعات و بررسي هاي اولیه هزینه کردند. ولي پس از دو س��ال فعالیت در این طرح موافقتهاي الزم ب��راي قیمت گاز و نحوه تخصیص این گاز به طرح با شرکت ملي نفت و سایر ارگانهاي ذیربط به بنبست خورد و در سال 2005 قرارداد فسخ شد. شرکت شل مذاکرات خود را با قطر از 2004 میادي شروع کرد GTL و در سال 2006 قرارداد براي احداث مجتمعمروارید با قطر را به امضا رساند و پنجسال بعد یعني هفته گذشته با 19میلیارد دالر سرمایه گذاري در این امیرنشین، بزرگترین مجتمع صنعتي منطقه شکل گرفت. عاوه بر آنکه این سرمایه گذاري قرار بود و مي توانست در ایران انجام پذیرد و آنکه ایران قرار بود به بزرگترین مجتمع GTL جهان دست یابد و با تولید 140هزار بشکه فرآورده هاي نفتي با بهترین کیفیت از گاز طبیعي حدود 300هزار بشکه نفت اضافي براي صادرات داشته باش��د، وجود این مجتمع در میدان مشترک در قطر امکان بهره برداري بیشتر و بهتر را به

این امیرنشین کوچک از حوزه مشترک گاز میدهد.مجتمع تبدیل گاز به فرآورده هاي نفتي شل در Pearl GTL( مرواری��د GTL قط��ر را به نام طرحProject( بزرگترین پاالیشگاه از نوع خود در جهان اس��ت و با افتتاح آن تولید فرآورده هاي نفتي از گاز

در قطر ب��ه حدود 175هزاربش��که در روز مي رس��د و این کش��ور را به GTL رده بزرگتری��ن تولیدکنن��دهدر دنی��ا ارتقا مي ده��د. این طرح به صورت مش��ارکت بین ش��رکت بین المللي ش��ل و ش��رکت نفت قطر با ب��ه کارگیري جدیدتری��ن و بهترین تکنولوژي و مهندس��ي روز در جهان ساخته شده است و راهي براي قطر است که ارزش افزوده قابل ماحظه اي را از تولید گاز خود به دست آورد. آقاي Peter Voser باالترین مدیر شرکت شل در این مراسم اعام کرد، افتتاح این مجموعه، یکي از بزرگترین موفقیتهاي ش��رکتش بوده اس��ت و مدیون همکاریهاي شرکت نفت قطر و شل اس��ت که پس از پنجسال به نتیجه رسیده است. توسعه تکنولوژي تبدیل گاز به فرآوردههاي نفتي 35 س��ال است که در شرکت شل دنبال میش��ود و موفقیت این طرح نتیجه GTL ای��ن زحمات اس��ت. ط��رحمروارید به صورت باالدستي و پایین دستي اجرا شده است. به این معني که 1/66 میلیارد فوت مکعب )حدود 47میلیون مترمکعب( گاز توسط شل از حوزه گازي گنبد شمالي که با پارس جنوبي حوزه مشترکي را تشکیل مي دهد، تولید و پس از پاالیش کامل گاز متان براي مصرف در این مجتمع به کار گرفته و 140هزار بش��که در روز گازوییل، نفتا، نفت سفید، پارافین و روغن پایه تولید میش��ود. 120هزار بش��که در روز ه��م میعان��ات گازي )LPG و کاندنس��یت( و اتان از این

عملیات به دست مي آید.

اولین محموله ه��اي گازوییل ای��ن مجتمع در م��اه ژوئن 2011 به بازارهاي جهاني فرس��تاده شد. 52ه��زار کارگ��ر و کارمن��د از 60 کش��ور جهان در این طرح که پنج سال طول کشید به کار گرفته شد و 500میلی��ون س��اعت کار براي طراحي و ساخت این مجموعه که بزرگترین پاالیش��گاه جهان است صرف ش��ده اس��ت. تمام سرمایه حدود 19 میلیارد دالري این طرح توسط ش��ل تامین شده است. این مجتم��ع در محلي به مس��احت 250هکت��ار اح��داث ش��د. ارزش فروش مایعات گازي و فرآورده هاي نفتي این مجتمع در س��ال حدود 11میلیارد دالر است و درآمد آن، حدود 7/3میلیارد دالر برآورد شده اس��ت. گاز مورد نیاز بدون هزینه به این پاالیش��گاه داده مي ش��ود ولي در منافع طرح ش��ریک است. درآمد این کش��ور ب��ه ازاي تولید یکمترمکعب حدود 30 س��نت به ازاي هر مترمکعب گاز خواهد بود بدون آنکه این کشور یک دالر هم س��رمایه گذاري مس��تقیم در این طرح کرده باش��د. مسووالن وزارت نفت، ش��رکت ملي نف��ت ایران و شرکت ملي پتروشیمي در سالهاي 1379 ت��ا 1384 حتم��ا دالیل و مستنداتي داشته اند که اجازه دادند این سرمایه گذاري عظیم به عوض

ایران در قطر انجام پذیرد.

تحلیل اقتصادی

نویسنده: نرسی قربان

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

25

24

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

با توجه ب��ه این که طرح هدفمن��دی یارانه ها افزای��ش هزینه های عمومی، دس��تمزد و انرژی را در پی داش��ته است، دولت باید باطرح های مکمل س��ایر هزینه های تولید را کاهش داد تا اگر قدرت رقابتی پس از این طرح افزایش نیافته الاقل کاهش نیاب��د. دولت می توان��د با ایجاد مناب��ع مالی برای صادرکنن��دگان از طریق نهاده��ای حامی صادرات مانند بانک توس��عه صادرات هزینه های مالی آنهارا کاهش دهد. با ایجاد اعتبارات واردات ماشین آالت و تکنولوژی کم استهاک جدید نیز می توان افزایش

هزینه های مواد اولیه و استهاک را برطرف نمود.توس��عه صادرات ازدریچه عوامل زیر تحت تأثیر قرار مي گیرد و لذا باید مشکاتي را که در این زمینه

ها وجود دارند مورد بررسي و اصاح قرار داد.

1( قیمت های نس��بی: قیمت های تمام ش��ده تولید در کش��ور ما باال هستند. این قیمتها بر روی توان رقابتی بنگاه های ایرانی در مقایسه با کشورهای رقیب اثر میگذارند و منجر به حذف کاالهای ایرانی می گردند. نکته مهم آن است که زمانی که قیمت تم��ام ش��ده افزایش می یابد، ای��ن موضوع در یک اقتص��اد ملی روی کیفیت کاال اثر م��ی گذارد. این مسأله شاید برای مصرف کننده داخلی کمتر مهم

باشد، اما دیگر نمیتوان این کاال را صادرکرد.

2( درآم��د ه��ای جهانی و درآمد ملی کش��ور: درآمد س��رانه کشور ما از بسیاری از کشورهای دنیا پایین تراس��ت. این موضوع شانس توسعه صادرات را در صورتی که بتوانی��م بازارهای جهانی را تحت تأثیر قرار دهیم، برای ما افزایش می دهد و می تواند خیلی زود شرایط را برای معرفی محصوالت ایرانی مهیا سازد. در این راستا باید زمینه هاي الزم را براي گسترش صادرات به کشورهاي ثروتمند – که البته

کار دشواري است

3( بهره وری عوامل تولید: کشور ما در مقایسه

با بسیاری از کش��ورهای صادراتی دنی��ا از نرخ پایین��ی در بهره وری عوامل تولید برخوردار اس��ت و این موضوع به صورت مستقیم بر توان رقابتی ما اثر منفی می گذارد. بهره وری پایی��ن عوام��ل تولی��د باعث می ش��وند که محصول با کیفیت پایین و قیمت باال تولید شود که هر

دو آفت تولید به حساب می آیند. 4( درآمده��ای نفت��ی: هر چه درآمدهای نفتی م��ا افزایش یافته ان��د، حج��م واردات و همچنی��ن می��زان ب��ی انضباطی ه��ای مالی ه��م در دولتها زیاد ش��ده اند. لذا در صورتی که نیت کش��ور، توسعه ص��ادرات غیرنفتی اس��ت باید این موضوع تح��ت تأثیر نیازهای ارزی و ریالی کشور از محل فروش نفت قرار نگیرد. افزایش درآمدهای نفتی میتواند روی انگیزه های دولت اثر

منفی بگذارد.

5( واردات کااله��ای س��رمایه ای��ن واردات ای: واس��طه و ای کااله��ا به صورت ارزان و مناس��ب میتواندبرای تولید کننده صادراتی بسیار سودمند باشد. دولت باید در این مس��یر بسیار همت کند. حتی موضوع مهمی که نباید از نظر دور داش��ت آن است که کشور باید کم کم وارد مرحل��ه تولید دانش فنی و یا بومی کردن دانش کش��ورهای توس��عه یافته باش��د. این موضوع باید به عنوان فت��ح بابی در مقوله صادرات دان��ش فنی مورد مطالعه

قرار گیرد.

6( انباش��ت س��رمایه: در حال حاضر، میزان انباش��ت سرمایه در کشور با رشدهایی بسیار بطئی در ح��ال افزایش اس��ت، به طوری که برآورد می ش��ود رشد کل سرمایه گذاری در سال 88 در حدود منفی 0/4 درصد باش��د. بر این اس��اس، بای��د ضمن رفع موانع موجود برای س��رمایه های خارجی، زمینه های رشد سرمایه گذاری داخلی فراهم گ��ردد؛ آن ه��م س��رمایه گذاری هدفمند و در مسیرتوسعه تولید و

صادرات غیرنفتی. نیازمندیه��اي و صنای��ع )7آنها: در کش��ور م��ا صنایع بزرگ از اهمی��ت باالی��ي برخوردارند و بیشتر مورد توجه قرار مي گیرند، در حالي که در اقتصادهاي بزرگ دنی��ا، صنایع کوچک و متوس��ط جایگاه مورد توجهي دارند. بدین منظور الزم است ابتدا این صنایع با حمایت دولت و تش��ویق بخش خصوصي و با حل معضات پیش گفته، م��ورد بهره برداري، تجهیز و حمایت ق��رار گیرند و س��پس ب��ا تکیه ب��ر ظرفیتهاي ناش��ي از خلق این گونه صنایع و همچنین حرک��ت روزآم��د آنها متناس��ب تولید اس��تانداردهاي جهان��ي با صادرات گ��را، زمینه ه��اي الزم را براي ص��ادرات محصوالت نوبه بازاره��اي جهاني فراهم آوریم. بر این اس��اس، باید فناوریهاي تولید ب��ه میزان کاف��ي و ب��ا قیمتهاي مناسب در اختیار این صنایع قرار

گیرند.

گزارش اقتصادی

منبع: ماهنامه اقتصاد ایران

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

23

22

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

پیش بیني اعضاي هیأت چش��م انداز ماهنامه »اقتصاد ایران« از شاخصهاي کان اقتصادي براي کل س��ال 90، گویاي افزای��ش 0/2 واحد درصدي رشد اقتصادي در مهر ماه نسبت به سه ماهه گذشته

است.

به این ترتیب، درمهر 90 نرخ شاخص مذکور 1/8 درصد پیش بیني شده است. بر اساس نظر خبرگان هیأت چش��مانداز ماهنامه، نرخهاي تورم و بیکاري براي کل س��ال 90 به ترتیب مع��ادل 26/7 و 18/7 درصد پیش بیني ش��ده اند. نظر س��نجي »اقتصاد ایران« از اعضاي هیأت چشم انداز حاکی از آن است که 80 درصد افرادي که در این نظر سنجي شرکت کرده اند، رشد اقتصادي رابراي سال جاري 2 درصد و کمتر از آن و 70 درصد از اعضا، نرخ تورم را 25 درصد

وباالتر از آن پیش بیني کرده اند.

از سیاست گذاران تا استادانقابل ذکر است اعضاي هیأت چشم انداز ماهنامه »اقتصاد ایران«، از سیاست گذاران، مدیران اجرایي واستادان رده باالي دانشگاهي و همچنین خبرگان نظ��ام یانکي، صنعت بیمه، ی��ک انجمن صنعتي و ی��ک نهاد عمومي کش��ور - در هر دو بخش دولتي و خصوصي - تش��کیل ش��دهاند که ب��راي رعایت آزادي تفکر و حفظ مس��ؤولیت اعضا از ذکر نام آنها

خودداري شده است.

نگاه خارجيواحد اطاعات اکونومیست در تازه ترین گزارش

خود پیش بیني کرده رشد واقعي محصول ناخالص داخلی کشورمان در آینده نزدیک، کمتر از پتانسیل واقع��ي آن خواهد ب��ود، به طوري ک��ه از 2/9درصد در س��ال 89 به 2 درصد در س��ال ج��اري خواهد رس��ید. در این گزارش، تورم براي س��ال جاري میادي مع��ادل 20 درصد و طي س��ال هاي 2012 تا 2014 مع��ادل 16/2 درصد پیش

بیني شده است.

تحلی��ل طب��ق همچنی��ن قان��ون اج��راي اکونومیس��ت، هدفمندي یارانه ها، تأثیرات منفي کوتاه مدتي بر رشد اقتصادي ایران داش��ته، زیرا در نیمه نخست سال جاري، از مصرف بخش خصوصي و هزینه ه��اي مصرفي این بخش کاس��ته ش��ده که این مس��أله به کاهش تقاضاي کل انجامیده است. صنایع کشور نیز ازاجراي نادرست این قانون متضرر شده اند، چرا که میبایست 30 درصد از منابع مالي ناش��یاز صرفه جویي در پرداخت یاران��ه ها به این بخ��ش پرداخت مي ش��د، در حالي که تنهامبالغي ناچیز ب��ه صنایع پرداخت ش��ده

است.

در گ��زارش دیگري که صندوق بینالمللي پول )IMF( در سپتامبر 2011 منتش��ر کرده اس��ت، پیش بیني شده رشداقتصادي، نرخ تورم و نرخ بیکاري در ایران براي س��ال ج��اري میادي به ترتی��ب به 2/5، 22/5 و 15/3 درص��د برس��ند. در ای��ن گزارش آم��ده، اج��راي طرح هدفمن��دي یارانه ها تأثیري موقت در کاهش رشد اقتصادي ایران طي IMF .س��ال جاري خواهد داشتهمچنین مي افزاید درسال 2012، رش��د اقتص��ادي و ن��رخ ت��ورم در کشورمان از وضعیت بهتري نسبت به س��ال جاري برخ��وردار خواهند ش��د و ب��ه ترتیب ب��ه 3/4 و 12/5 درصد مي رسند، اما نرخ بیکاري به

15/6درصد افزایش مي یابد. بر اس��اس گ��زارش دیگري که اخیراً توس��ط بان��ک جهاني تحت عن��وان افق ه��اي توس��عه جهاني 2011 منتش��ر ش��ده، ازکشورمان ب��ه عن��وان یکي از قطبهاي رش��د اقتصادي در منطقه یاد شده است. در این گ��زارش آمده ایران با توجه به اثر محرکي که بر سایر کشورهاي منطقه و جهان دارد، در رونق ورکود اقتصاد منطقه و جهان ایفاي نقش

مي کند.

گزارش اقتصادی

21

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

گسترده ای است که در این مقال نمیگنجد. بخش دیگر تشویقها، تش��ویق صادرات است که پرداخت ناقص جوایز صادراتی، تاکنون یکی از ضعف های آن

محسوب شده است. کاهش پلکانی سودتسهیات پرداختی به صادر کنن��دگان و تولید کنندگان محص��والت صادراتی بر اس��اس میزان تولید و ص��ادرات آنان یک راهکار تش��ویقی اس��ت. معافیت مالیاتی صادرات و حتی معافی��ت مالیات��ی و گمرکی ب��رای وارد کنندگان کاالهای واسطه ای و س��رمایه ای که در امر تولید و صادرات به کار گرفته مي ش��وند، موضوع دیگری اس��ت که می تواند با نس��بت ه��ای مختلف مورد

ارزیابی قرار گیرد.

• جنب�ه تضمینی: ضمانت ه��ا تاکنون خوب عم��ل کردهاند، اما توس��عه صادرات مش��کاتی را نیز در زمینه ضمانتهای ناش��ی از ریسکها به همراه خواهد داش��ت. در حال حاضر، ریسک های تجاری و غیرتجاری موجود، ض��رورت های حمایتی را دو چندان کرده اند. این ریس��ک ه��ا حتی در عرصه داخلی بر عملکرد صادر کنن��دگان اثر مي گذارند. به عنوان مثال، نوسانات ارزی، منجر به ضرر و زیان تولید کنندگان و صادر کنندگان میشوند و یا تغییر سیاستهای دولت و اتخاذ سیاست های زیان آفرین م��ی توانند منجر به تحمیل زی��ان به فعاالن حوزه صادرات گردند که جبران این نوع از ضرر و زیان ها

مستلزم حمایت است.این موضوع در فرامرزها بیش��تر خودنمایی می کند. به عنوان مثال، ریسک ناشی از پرداخت ارزش کاالها ویا ریسکهای تعرفه ای و حتی ریسک های سیاس��ی از مواردی اند که اهمی��ت نگاه تضمینی دولت را چند برابر می کنند. این در شرایطی است که همواره ریس��ک ناش��ی از نوس��انات جاری نیز

کشورهای جهان را تهدید می کنند.

• جنب�ه انضباطی: از مش��کات عدیده تولید کنندگان در کش��ور ما ش��رایط اقتصادی است که تولید کننده در آنش��رایط به فعالیت مشغول است.

این شرایط بدین گونه اند:

الف( مواد اولیه از خارج وارد می شوند و دولت از محل واردات این محصوالت، حقوق گمرکی دریافت می کندو این حقوق به صورت هزینه در قیمت تمام

شده تولید لحاظ می شوند.

ب( دولت مالیاتی را بس��یار فراتر از کش��ورهای منطق��ه از بنگاه های تولیدی دریافت می دارد و به دلیل س��اختار نادرس��ت مالیاتی، بار مالی ناشی از مالیات بر دوش تولید کنندگان است. نتیجه، افزایش

هزینه تمام شده تولید در کشور است.

پ( قانون، تعیین کننده حداقل دس��تمزد برای نیروی کار اس��ت و خروج نیروی کار، مجازات های س��نگینی رابرای کارفرما به هم��راه دارد و بنابراین می��زان جذب نیرو پایین آمده و میزان بهره برداری کارفرما از تولید کاهش می یابد. به عبارتی تولیدات کمتر صورت می گیرند و درنتیجه، هزینه های ثابت بیشتری بر روی میزان کمتری از محصوالت تولیدی سرش��کن ش��ده و درنتیجه، هزینه هر واحد تولید افزای��ش می یابد. به این مورد باید تأمین اجتماعی و سهم دولت را هم افزود که بخشی از آن به دوش

کارفرما می افتد.

ت( نقدینگ��ی بانک��ی به مس��یرهایی منحرف ش��ده اند که اثرات تخریبی گستردهای را بر جای نه��اده اند و درنتیجه بانک ها با منابع اندکی مواجه اند و دریافت تس��هیات بسیار سخت و فرسایشی ش��ده است. این امر قیمت س��رمایه را در بازارهای غیررسمی افزایش داده و به این ترتیب، قیمت تمام

شده باال رفته است.ث( مجم��وع عوامل فوق ایج��اب می کنند که قیمت بر مبنای قواعد اقتصادی به گونه ای تعیین ش��ود که با قیمت تمام ش��ده تناسب داشته باشد، اما در همین مرحله دولت باز هم وارد عمل ش��ده و اجازه افزایش قیمت را فراتر از حد معینی به تولید کننده نمی دهد. خوب اس��ت به این نکته اش��اره کنیم که در س��ال گذش��ته، نرخ تورم تولید کننده بس��یار بیشتر از نرخ تورم مصرف کننده بوده و این به معنای آن اس��ت که دولت با افزایش قیمت تمام شده برای تولید مخالفتی ندارد، اما اجازه نمی دهد

قیمت برای مصرف افزایش یابد.ج( دول��ت با حج��م باالی مخارج خ��ود که به دلیل گس��تردگی آن ایجاد شده باعث بروز کسری بودجه در کشور ش��ده که حل این کسری بودجه، راهکارهایی را می طلبد ک��ه این راهکارها بیش از پیش منجر به بروز مش��کات برای تولید کنندگان

می شوند. چ( با هدفمندی یارانه ها قیمت س��وخت مورد نی��از بنگاه ها به ناگاه چندین براب��ر افزایش یافته، اماحمای��ت ه��ای الزم و کافی از بن��گاه ها صورت

نمیگیرد. ح( در این شرایط، دولت تنها با جوایز صادراتی که به گفته صادر کنن��دگان به موقع هم پرداخت نمی شوند، اقدامی بسیار سطحی را انجام می دهد

که این اقدام اصًا کافی نیست.

دول��ت در زمینه سیاس��تهای انضباطی باید در مسایل بانکی، مقدمات اقتصاد آزاد، مشکل کسری بودجه وسیاستهای مالی خود، روشهای منضبطی را در پیش بگیرد ت��ا در نهایت دود اقدامات دولت به چشم تولید کنندگان و صادراتی ها نرود. طبیعتاً در این فضا آن که بیش از همه آسیب می بیند اقتصاد

ایران است.

20

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

ب��ه ص��ورت خاصه، ی��ک اس��تراتژی مطلوب جهادی باید توانایی تحقق اهداف زیر رادر مسیر نیل به هدف نهایی که همانا توس��عه صادرات غیرنفتی

است دارا باشد:

1( فضای کسب وکار کشور را در نظر بگیرد و آن را به عنوان پله اول توسعه صادرات غیرنفتی اصاح نماید. توضیح آن که اگر قرار است صادرات غیرنفتی باعث تحرک کل اقتصاد شود، باید تک تک اهداف به طور کامل و صد درصد محقق ش��وند، نه در حد

ابتدایی آن. طبعاً اهم و مهم کردن مسایل تاکنون مشکات فراوانی را در مس��یر توسعه اقتصادی کشور به طور عام و توسعه صادرات غیرنفتی به طور خاص ایجاد کرده اس��ت و باعث شده به عنوان مثال، موضوعات حیاتی همچون تأمین یارانه های بخش تولید، کم اهمیت تر از تأمین یارانه بخش مصرف تلقی گردد.

2( یکي دیگر ازموضوعات بسیار مهم در افزایش ت��وان ما براي ص��ادرات غیرنفتي، حمایت از بخش خصوصی درکش��ور است. این حمایت باید از جنبه

های زیر صورت گیرد:

• جنبه تأمینی: تس��هیل جذب منابع سرمایه ای مورد نیاز کش��ور برای تولی��د در حدی که قادر باش��د صادرات را با جهشی عظیم مواجه کند و در عین حال مشکات داخلی را برطرف سازد، نیازمند اراده ای مضاعف در بخش پولی، بانکی و سرمایه ای اس��ت. استراتژی جهادی باید وضعیت موجود را به صورت واقعی و نه ش��عاری مورد ارزیابی قرار دهد. وضعیت موجود کشور به این صورت است که بنگاه های تولیدی نقدینگی کافی ندارند و سیستم بانکی ب��ا حجم عظیمی از مطالبات معوق روبه رو اس��ت. در عین حال، مش��کات جدیدی نی��ز برای بانکها

پیش آمده که ترکیب سپردهها را تغیی��ر داده و به این ترتیب، بانکها توان باالیی در پرداخت تسهیات ندارند. از طرف��ی، رکود اقتصادی حاک��م بر کش��ور، نام بس��یاری از تولید کنندگان را به لیس��ت سیاه بانکها س��وق داده است. مشکات در ای��ن بُعد بس��یارند، اما میتوان باتکیه بر منابع داخلی از قبیل پس اندازهای ُخرد عمومی، منابع بازار س��رمایه، اعتبارات بانکی، صندوق توسعه ملی و موارد متعدد موجود، نس��بت به تأمین مالی بنگاهها بر اساس کارایی آنان اقدام کند. منابع خارجی نیز باید با استفاده از اهرم های موج��ود که قادرند مس��ایل غیراقتصادی را حل کنند و در عین حال مش��وق های��ی را برای بخش ارای��ه نمایند خصوص��ی خارجی تأمی��ن و ب��ه بدنه اقتص��اد تزریق ش��وند. ارقام کنونی جذب سرمایه خارجی ناامی��د کننده اند و دردی را از اقتص��اد دوا نمی کنند. یارانه های تولید نیز اوالً بسیار ناقابل اند و ثانیاً به موقع و به صورت منسجم پرداخت نمی شوند، درصورتی که تولید در همین ابعاد ناچیز کنونی آن در داخل با مش��کات اعتباری مواجه اس��ت،چه برس��د به آن که تصمیم به توس��عه ص��ادرات - آن هم تا 80 میلیارد دالر در س��ال –

داشته باشیم.

• جنبه تس�هیلی: تساهل و

تس��امح، نه در آرمانهای نظام، بلکه در مسایلی که می توانند ظرفیتهای توس��عه اقتصادی، سیاس��ی و بین المللی کش��ور را ارتق��ا دهند، الزم اس��ت. در حال حاض��ر در دو بُعد قوانین و سیاست خارجی، نیازمند سیاس��ت های تس��هیلی هستیم. ای��ن موضوع در بُعد قوانین آس��ان تر است و نیازمند همکاری مجلس در راس��تای اصاح قوانین و حذف قوانی��ن دس��ت و پاگی��ر تولید و

صادرات مي باشد.

• جنبه تشویقی: یک مشکل اساس��ی در اقتص��اد ای��ران وجود دارد که جنبه فرهنگی و آموزش��ی دارد. در گذشته،مسؤوالن کشور ما جایگاه خاص��ی را برای کار آفرینی قایل نبوده اند و هنوز هم آن گونه که بتوان بر کار آفرینی های موجود تکی��ه ک��رد و آنها را برای توس��عه اقتصادی کافی دانس��ت، جایگاهی برای این مقوله قایل نیس��تیم. این مش��کل، عیناً در تفکر مردم حاکم است. در نظر س��نجی که ماهنامه »اقتصاد ایران« به عمل آورده است، 48 درصد از شرکت کنندگان مایل به ایجاد ش��غل از ط��رف دولت اند و این تفکر ک��ه دولت برای جوانان ما ش��غل ایجاد کند، تفکری است که ریش��ه در دبس��تان، راهنمایی، دبیرستان و دانش��گاههای ما دارد. تروی��ج کار آفرینی بای��د از دوران تحصی��ل آغاز ش��ود و این موضوع

گزارش اقتصادی

منبع: ماهنامه اقتصاد ایران

19

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

نیازهاي ناشناخته بازار خاصه نمود. بنابراین در این مقاله دو نمونه موفق از توسعه روشهاي نوین بانکي مبتني بر توسعه پایدار را مورد توجه قرار میدهیم.

بان��ک گرامین در بنگادش ک��ه بنیانگذار آن دکتر محمد یونس برنده جایزه نوبل س��ال 2006 میادی و خالق ای��ده ي وام های کوچک یا اعتبار خرد است نمونه ایي از موفقیت الگوي بانکي مبتنی برمسوولیت اجتماعی میباشد که تمرکز فعالیتهای آن ب��ر مبارزه با فقر و اعطای اعتبارهای خرد بدون

دریافت وثیقه به اش��خاص بی بضاعت اس��ت تا بتوانند کاروکس��بی ب��رای خود به بانک بیاندازند. عملیات راه 1976 س��ال در گرامی��ن شروع شد و با توسعه سریع و موفق آن در س��ال 1983 به طور رس��می ب��ه عنوان ی��ک نه��اد مال��ی پذیرفته شد.گرامین به زبان بنگالي به معناي روستایي میباشد و امروزه بانک گرامین بعنوان یک بانک عمومي – تعاوني با بیش از 2400 ش��عبه در 78 هزار روستاي بنگادش فعالیت میکند که 94 درصد اختیار بان��ک در س��رمایه وام گیرندگان اس��ت. بعلت ماهی��ت اعتبار خ��رد ، نرخ بهره ساالنه بانک در مقیاس جهاني باالتر و برای وامهای اصلی در ح��دود 20درصد )با روندی کاهنده( میباشد اما برنام��ه ویژه ای نیز براي اعطاي وامهای با بهره صفر را ب��رای متکدی��ان وج��ود دارد. برای بهره مند ش��دن از وامه��ای ب��دون وثیق��ه، وامگیرندگان بالقوه تشکیل یک گروه 5 نف��ره میدهند و هری��ک از اعض��ا باید یک جلسه آموزشی دو هفته ای را بگذران��د و ب��ه دنبال آن در جلسات گروهي هفتگي

با مدیر ش��عبه ش��رکت نماید. اعضاي این گروهها از ویژگیه��اي یکدیگر بخوبي آگاهن��د و حضور در گروههاي معتقد به بازپرداخت وام ش��انس دریافت وام را افزایش میدهد. این حساسیت و نظارت دقیق ن��رخ بازپرداخت وامها را تا حد 98 درصد باال برده اس��ت. همچنین سایر مشوقه اي دیگري نیز برای بازپرداخ��ت وام در زمان تعیین ش��ده وجود دارد. بطوریکه هر وامگیرنده درصورت بازپرداخت وام در موعد مقرر میتواند میزان دریافت دوباره وام خود را

تا 15 درصد ) 5 درصد به ازاي ش��رکت در جلسات و 10 درصد به ازاي خوش حسابي ( افزایش دهد و زمانی که وامگیرنده به سطح معیني از دریافت وام میرسند استحقاق خرید سهام سرمایه بانک گرامین را خواهد داشت. تفاوت مهم این بانک با دیگر بانکها این اس��ت که برخاف بانکهاي معمولي که اغلب در مالکیت ثروتمندان و به ویژه مردان است ، بانک گرامی��ن در اختیار فقرا و به خص��وص زنان فقیر اس��ت، به طوري که 97 درصد وام گیرندگان آن را

زنان تشکیل مي دهند. بانک تریوداس در هلند نیز یکی از موفق ترین موسس��ات مالی در دنیاست که با در اختیار داشتن بیش از 4 میلی��ارد دارایی تحت مدیریت حتی در بحران اقتصادی س��ال 2008 دنیا نیز عملکرد قابل توجهی از خود نش��ان داد و مطابق گزارشات مالی سال 2008 درآمد آن در این سال 31% رشد کرده و میزان وام و تسهیات مالی اعطاء شده به مشتریان نیز به همین میزان افزایش پیداکرد. مهمترین دلیل

کسب این نتایج درخشان این بود که بانک تریوداس تس��هیات بانکی و خدمات مالی خ��ود را فقط در اختیار طرحها ، پروژه ها و سازمان هایی قرار میدهد که هسته اصلی فعالیتهای آنها برتوسعه پایدار استوار است در واقع اولویت اصلی و اولیه بانک تریوداس بر تقویت پایداری و مسوولیت اجتماعی استوار است و مشتریان آن فقط شرکتها و سازمانهایی هستند که در س��ه زمینه طبیعت و محیط زیست، فرهنگ و رفاه اجتماعي و کسب وکار منصفانه فعالیت میکنند. براین اس��اس ماموریت این بان��ک تولید و ب��ه جریان انداختن سرمایه براي ایجاد تغییرات محیطي، فرهنگي و اجتماع��ي اس��ت و معیار اعطاي اعتبار و وام در بانک تریوداس ش��امل طرحهاي

زیر میشود :

کش��اورزي ارگانی��ک، تجدید و پ��اک انرژیه��اي پذیر ، تقویت فرهنگ و رفاه اجتماعي ش��امل آموزش ، خدمات پزش��کي و درماني ، اعتبار مالي خرد ، کس��ب وکار منصفانه در زمینه عمده فروش��ي و خرده فروشي و همینط��ور س��اخت و انبوه س��ازي خانه هاي با ویژگي دوس��تدار محیط زیست و درنهایت توسعه گردشگري و تب��ادالت فرهنگي. با این الگوي کس��ب و کار ممتاز ، بان��ک تری��وداس در طول سه دهه فعالیت خود هرگز حتی در یک دوره چهارماهه نیز زیان مالی در دفاتر خود

ثبت نکرده است.

در مث��ال دو ای��ن صنعت بانک��داری به خوبی نش��ان میده��د ک��ه رویه های و سیاس��تها مبتنی بر مسوولیت اجتماعی و توسعه پایدار میتوانند موجب تحری��ک و تقویت نوآوری درس��ازمانها شده و مدلهای جدیدی از کسب و کار را ارائ��ه دهند که موجب افزای��ش کارایی و ایجاد مزیت رقابتی خواهند شد. این رویکرد موجب کشف و ایجاد بازارهای دس��ت نخورده و مصرفی جدید و حرکت در جهت حل چالشهای اجتماعی و محیطی خواهد ش��د که به نوبه خود میتواند امکانات و رفاه بیشتری برای مردم سراسر دنیا فراهم آورد و گردش

سرمایه را در سطح باالیي در جامعه ایجاد نماید.

18

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

مطابق نظر بسیاری از کارشناسان یکي از ریشه هاي اصلي بحران اقتصادي سال 2008 حس طمع ورزي و منفعت طلبي مدیران ، س��رمایه گذاران و موسس��ات مالي و اعتباري مختلف��ي بود که مقدار زی��ادي ازداراییهاي کاغذي و مش��تقات مالي را به منظور داد و س��تد کاذب و سودآوري بیشتر ایجاد کرده بودند ، بدون اینکه این نوع داراییهاي تصنعي توس��ط تولید واقعي و رشد اقتصادي کشورها مورد

پیش��تیباني قرار گیرد. این بحران و پیامدهاي آن بطور تغییرات مش��خص موجب و محدودیته��اي زیادي در سیاستها و رویه هاي بانکي یافته توس��عه کش��ورهاي ش��د. با کاهش میزان وامها و اعتبارات اعطایي ، توانایي صنعت بانکداري براي تولید و ایجاد بازده س��رمایه مورد نظر س��هامداران به چالش جدي کشیده ش��ده است. آخری��ن گ��زارش ش��رکت مش��اوره مدیری��ت مکنزي در س��پتامبر 2011 نش��ان میدهد ک��ه گرچه عملکرد بانکه��ا در س��ال 2010 و

نیمه اول سال 2011 تا حد زیادي بهبود یافته است ام��ا بانکهاي آمریکایي و اروپایي همچنان در تامین هزینه سرمایه و تولید حداقل بازده مورد نظر سرمایه گذاران دچار مشکل هستند و پیش بیني میشود که شکاف بین بازده سرمایه اعطایي و میزان مورد نظر سرمایه گذاران در کوتاه مدت افزایش بیشتري یابد. مطابق گزارش��ات مالي منتش��ر ش��ده در سال 2010 بانکهاي آمریکایي و اروپایي بازدهي سودشان نس��بت به سرمایه در حدود 7% تا 7,9% بوده است

که حتي بعداز یکس��ان سازي ) نرمال سازي ( این درصدها ب��ا توجه به زیان ایجاد ش��ده در اثر عدم بازپرداخت وامهاي مربوط به سال 2000 تا 2007 ای��ن ارقام از حد 9,3% در آمری��کا و 9,2% در اروپا تج��اوز نخواهد کرد. با این ارق��ام بازدهي و در نظر گرفتن س��ایر هزینه ها عملکرد بانکها هنوز %1,5 از میزان الزم براي تامین هزینه سرمایه که شامل حداقل سود مورد انتظار سرمایه گذار بهمراه هزینه

هاي سربار خدمات مالي است کمتر میباشد.

محاس��بات انجام شده توس��ط شرکت مکنزي براین اساس نشان میدهد که بانکهاي آمریکایي و اروپایي الزم است که با بهبود سود خالص خود بازده سود س��هام را تا سال 2015 به حد 12% برسانند و الزمه این کار این اس��ت که مجموع سود خالص بانکهاي آمریکایي و اروپایي در این فاصله به بیش از 350 میلیارد دالر برسد. البته این مقدار سود بیش

از دوبرابر میزان فعلي سودخالص ) پیش بیني شده در سال 2010 ( و برابر مجموع سود خالص ساالنه دو صنعت داروس��ازي و اتومبیل س��ازي در سراسر

جهان میباشد.

در نمودار 1 س��ود خالص بانکها و نرخ س��االنه رش��د مرکب )مجموع��ه تمامي بانکه��ا ( بانکهاي آمریکا و اروپا ) ش��امل 27 کش��ور اروپایي بعاوه س��وییس( دیده میشود که در آن شکاف بین سود مورد نظر و سود پیش بیني شده

نمایش داده شده است.

مطاب��ق پی��ش بیني ها بازارهاي اقتص��ادي رش��د نوظه��ور ت��ا س��ال 2020 میتواند تا حدود 50% درآمد بانکها را تامین کند درحالیکه ای��ن می��زان مش��ارکت در حال حاض��ر درحدود %33 میباشد. بنابراین با توجه به این نمودار و وضعیت فعلي روش��ن است که حتي رشد سریع اقتصادي در بازارهاي نوظهور و کشورهاي در حال توس��عه نیز کمکي به تحقق سود مورد نظر بانکها نخواهد کرد و به نظر میرسد که بانکها و موسسات مالي میبایستي که یک تحول اساسي در سیاستها و رویکرده��اي خود ایجاد کنن��د در غیر اینصورت توانایي خود را در جذب س��رمایه و ادامه فعالیت از دس��ت خواهند داد. این تحول اساسي را میتوان در دو بخ��ش کاهش هزینه هاي داخلي و هزینه هاي سربار و همینطور توس��عه و تدوین روشهاي نوین بانکداري به منظور بهبود عملکرد و همینطور کشف

گزارش اقتصادی

نــویسنــده: امیرحسین روشن ضمیر

17

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

مطالع��ات طرح آمارگیری نی��ز این عامل را یکی از عوامل کاهش "نرخ فعالیت" بیان میکند.

ع��اوه بر این برخ��ی افراد اگر چه بی��کار و در جس��ت و جوی کار هس��تند، لیکن نمیدانند برای کاریابی به کجا مراجعه کنند و به دلیل عدم اطاع رسانی کامل در بازار کار، نه فقط بیکار که غیرفعال باقی میمانن��د. مطالعات طرح آمارگیری همچنین این عامل را در کاهش "نرخ فعالیت" دخیل میداند. به این ترتیب برخی افراد یا به دلیل ناآگاهی و یا به دلیل یأس از یافتن ش��غل از جمعیت فعال حذف میش��وند. این اس��تدالل همچنین تا ح��دودی در ارتباط با گس��ترش کمی آم��وزش عالی نیز صادق اس��ت. تقاضای بیش از ح��د آموزش عالی تا حدود زیادی ناشی از بیکاری جوانان به ویژه بیکاری باالی فارغ التحصیان دبیرستانی است که مشغول شدن در نهادهای آموزش عالی جایگزین مناس��بی برای

فعالیت و اشتغال است.

مجموعه این عوامل موجب ش��ده اس��ت که به جای س��االنه 700 هزار نفر، فقط 140 هزار نفر در س��ال وارد بازار کار کشور شوند و در نتیجه نسبت جمعی��ت فعال ب��ه کل جمعیت کش��ور، برخاف تمام پیشبینی های قبلی، به جای افزایش، از روند کاهش��ی برخوردار ش��ده و از 41 درصد در س��ال

1384 به 39 درصد در سال 1388 برسد.نکت��ه مهم دیگری که ذک��ر آن ضروری به نظر می رسد، آنست که جمعیت فعال در طی سالهای 88-1384 با نوسانات بسیار زیادی همراه بوده است به گونه��ای که در دوره 86-1384 از روند نس��بتاً فزاینده ولی کند )با رش��د ساالنه کمتر از 1 درصد(

برخوردار بوده اس��ت و در س��ال 1387 با 3 درصد کاه��ش از 23,578,000 نفر به 22,892,000 نفر میرس��د و مجدداً در سال 1388 مشمول 4 درصد افزایش میشود. معلوم نیست دلیل این نوسانات زیاد در جمعیت فعال چیس��ت و نهاده��ای آماری چه

پاسخ قانع کنندهای برای آن دارند.

بررسی تغییرات جمعیت شاغلرون��د تغیی��رات جمعیت ش��اغل در دوره 88-1384 حکایت از افزایش 385 هزار نفر در جمعیت شاغل در طی 4 سال 88-1384 دارد. به بیان دیگر آمار نمونه گیری مرکز آمار ایران نش��ان میدهد که در طی سالهای 88-1384 ساالنه تنها 97 هزار نفر به جمعیت ش��اغل کشور اضافه شده است. آخرین آمار موجود در س��ایت مرکز آمار ای��ران مربوط به بهار 1389 میباش��د که تعداد ش��اغان را در بهار

89،20,677,000 نفر اعام میکند که در مقایس��ه با میانگین سال 1388 حدود 300 هزار نفر کاهش

یافته است.

بررسی تغییرات جمعیت بیکارتعداد بیکاران از 2 میلی��ون و 675 هزار نفر در سال 84، به 2 میلیون و 840 هزار نفر در سال 88 رسیده اس��ت و به این ترتیب نرخ بیکاری از 11/5 درصد به 11/9 درصد افزایش یافته است. همچنین آم��ار بهار 89 حاکی از وجود 3 میلیون و 529 هزار نفر بیکار در کش��ور حکای��ت دارد که نرخ بیکاری

14/5 درصدی را به دنبال داشته است.همان گونه که قبًا توضیح داده ش��د جمعیت فعال در طی دوره فوق با کم ش��ماری قابل توجهی

روبه رو شده و همین روند کاهنده در "نرخ فعالیت"، خود توضیح میدهد که چرا نرخ بیکاری کم وبیش در سطح بین 11 تا 12 درصد باقی مانده و افزایش

نیافته است.توجه به این نکته ضروری است که اگر جمعیت بالقوه فعال که در جستجوی کارند کمتر از واقعیت برآورد شود، بر پایه رابطه )جمعیت شاغل- جمعیت فعال= جمعیت بیکار(، شکاف بین جمعیت فعال و جمعیت ش��اغل کمتر ش��ده و نرخ بیکاری کاهش مییابد و در نتیجه سیاس��ت گزاران چنین برداشت خواهند نمود که ضرورت کمتری برای ایجاد اشتغال

وجود دارد.

جمع بندیدر تحلیل نهایی دو نکته زیر قابل توجه است:

الف- به دلیل وجود کم شماری در جمعیت فعال،

انتظ��ار میرود که جمعیت فعال در آینده نزدیک از رشد فزاینده تری برخوردار شده و اقتصاد کشور در سال های آینده با بیکاری باالتری در مقایسه با امروز

رو به رو شود.

ب- اگر چ��ه نرخ بیکاری و تغییرات آن به طور کلی شاخص مهمی در سیاستگذاری به حساب می آی��د ولی تأکید صرف بر نرخ بیکاری بدون توجه به سایر متغیرها مانند تغییرات جمعیت فعال و شاغل میتواند بسیار گمراه کننده باشد. در شرایط موجود که داده های آم��اری "جمعیت فعال" محل تردید اس��ت، مناسبترین ش��اخص برای ارزیابی وضعیت اشتغال و بیکاری در کشور، میتواند بررسی تغییرات

ساالنه "جمعیت شاغل" باشد.

16

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

بررس��ی نتایج طرح آمارگیری نیروی کار مرکز آمار ایران، حکایت از تح��والت غیر قابل انتظار در ب��ازار کش��ور ط��ی س��الهای 88-1384 دارد. این تحوالت عاوه بر این که نامتعارف و غیرمنتظره بوده است نشان میدهد که شناخت عوامل و متغیرهای تأثیرگذار بر بازار کار نیاز به پژوهشهای ژرف داشته

و صرف مشاهده و اعام تغییر نرخهای کلی بیکاری و اشتغال نمیتواند پایه و اساس درک صحیح مشکل بیکاری و سیاستگذاری در راستای کاهش آن قرار

گیرد.نتایج طرح آمارگیری و نیروی کار )جدول شماره 1( نشان میدهد که »جمعیت فعال« )شامل مجموع افراد ش��اغل و نیز افراد جویای کار( از 23 میلیون و 290 هزار نفر در سال 1384، به 23 میلیون و 840 هزار نفر در سال 1388 رسیده است. به این ترتیب در ط��ی این دوره 4 س��اله، تنها 550 هزار نفر و به عبارت دیگر س��االنه حدود 140 هزار نفر وارد بازار کار ش��دهاند. به بیان دیگر جمعیت فعال کشور در

طی سال های 88-1384 از رشد بسیار کند کمتر از 1 درصد برخوردار بوده، که این رقم به دالیل زیر برای افراد آشنا به دادههای جمعیتی و بازار کار بسی

تعجب آور است.

الف- کش��ور م��ا دارای جمعیت ج��وان بوده و

باالترین تعداد جمعیت در گروه سنی 30-20 سال قرار دارند.

ب- میانگی��ن نرخ رش��د جمعی��ت فعال طی س��الهای 65-55 و 75-65 حداق��ل 2 درصد و در

سالهای 85-1375 ساالنه 4 درصد بوده است.ج- پیش بینی های برنامه چهارم افزایش ساالنه جمعیت فعال را بیش از 700 هزار نفر برآورد کرده

است.اکنون سؤال اینجاست که چرا به جای 700 هزار نفر مورد انتظار در سال فقط 140 هزار نفر وارد بازار کار کشور شده اند و بقیه این افراد بالقوه فعال کجا

هستند؟

بررسی تغییرات جمعیت فعالبرخی از کارشناس��ان یکی از دالیل کاهش نرخ رشد "جمعیت فعال" را گسترش کمی آموزش عالی در سالهای اخیر به ویژه گسترش دانشگاه پیام نور میدانند. اگر چه این موض��وع تا حدودی در پایین آوردن وارد شوندگان به بازار کار نقش داشته است،

لیکن نمیتواند به تنهایی کل تفاوت 560 هزار نفری )560 =140-700( را توضیح دهد.

دلی��ل مهم دیگری که ب��رای این کاهش وجود دارد و با مطالعات نظری و تجربی در سایر کشورها نیز همخوانی دارد وجود نرخ باالی بیکاری در کشور اس��ت. در شرایطی که نرخ بیکاری در سطح باالیی قرار داش��ته باش��د، انتظار میرود که "نرخ فعالیت" )نسبت جمعیت فعال به کل جمعیت کشور( کاهش یابد. این پدیده که به "اثر مأیوس کنندگی" معروف است افراد را از جس��ت وجوی کار مأیوس میکند، زی��را آنان به هر دری که میزنند نمیتوانند ش��غلی به دس��ت آورند و از جمعیت فعال خارج میش��وند.

گزارش اقتصادی

نــویسنــده: دکتر غالمعلی فرجادی

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

15

14

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

در تاریخ 31 اکتبر 2011 شورای بازرگانی ایرانیان دوبی به منظورمعرفی خود توسط کانون وکای هنگ کنگ و شورای توسعه تجاری هنگ کنگ برای یک میهمانی عصرانه دعوت ش��ده بود. بنظر می رساند دوس��تان هنگ کنگی ما نیز چنین معرفی مشابهی

را برای گروه های مختلف در دوبی ارائه داده بودند.

سخنرانان ارش��د عبارت بودند از استیفن یانگ، مدیر منطقه ای در خاورمیانه و آفریقا و جونیس کی.وای.هو، ریاس��ت کانون وکای هنگ کنگ، وانگ که در دوبی مس��تقر هستند و می توانند رابط فوق العاده ای برای ش��ورا و اعضاء باش��ند؛ بنا به گفته ایشان، اتاق بازرگانی هنگ کنگ –ایران در حال سازماندهی یک ماموریت تجاری در هفته آینده به هنگ

کنگ می باشد.از سخنرانی وی به نظر می رسد که تاسیس یک ش��رکت دارای مسئولیت مح��دود در هنگ کنگ امری آس��ان، س��ریع ونه چندان پر هزینه می باشد.

ش��رکت ها نیاز به یک مکان ثبت شدۀ تجاری دارند که می تواند دفتر یک وکیل باش��د و یا دفتر هر فرد دیگ��ری. عاوه براین، چندین ش��رکت می تواند در فضای یک دفتر شراکت نموده و محدودیتی بر تعداد آنها وجود ندارد. ش��رکت ها همچنین می توانند از یک بازرگانی استفاده نمایند و ثبت شرکت را دریافت

نمایند. در مجموع، روند بسیار ساده ای است.اما در خصوص ویزای اقامت یا ویزای کار، موضوع کمی دشوار است؛ اما نه برای کسانی که برای انجام کار در هنگ کنگ جدی هستند و در اقتصاد محلی

س��رمایه گذاری م��ی نمایند. پس از 7 س��ال کار و همراهی خانواده در هنگ کنگ می توان درخواست اقامت دائم داد. آسانترین نوع ویزای اقامت نوع سرمایه گذاری اس��ت که از س��رمایه گذار می خواهد در یک بانک هنگ کنگ 6،500،000 دالر هنگ کنگ س��پرده نماید. برای اینکه س��هامداران بتوانند برای درخواس��ت اقامت اقدام نمایند، الزم است که برنامه کاری مشروح، پیش بینی مالی و طرح سرمایه گذاری

در یک ش��رکت هنگ کنگ��ی خ��ود را ارائه دهند. کارمندان خارجی نیز می توانند درخواست اجازه کار نمایند و کارفرما بایستی نشان دهد که در هنگ کنگ کسی نمی تواند از عهده آن وظایف بر آید و در نتیجه

آنها نیاز به وارد کردن نیروی کار از خارج دارند.در هن��گ کن��گ دو نوع مالیات را بایس��تی مد نظر داشت؛ ش��رکتی و فردی. مالیات های شرکتی ح��دود 15% درآم��د خالصند و هزینه های بس��یار می تواند س��ود خالص را قبل از مالیات کاهش دهد. درآمدخالص شعب شرکت هنگ کنگی در خارج از

هنگ کنگ چنانچه به شرکت خود در هنگ کنگ ارسال نشوند جزء درآمد محسوب نمی شوند. مالیات بر درآمد شخصی می تواند باال باشد و افراد هنگامیکه حقوق دریافت می نمایند، بایستی مراقب باشند. در خصوص پرداخت سود سهام به عنوان اینکه پرداخت مالیات می شود یا نه ما قادر به دریافت جوابی نبودیم. آیا این درآمد ش��خصی یکی از شرکاء است یا خیر، زیرا شرکت مالیات را بر اساس سود خالص پرداخت

نموده است.در خص��وص امور بانک��ی، آنها اطاعاتی راجع به ش��رایط مربوط به ایرانیان نداش��تند تا به پرسش ما پاس��خی دهند. این امر موضوع مهمی است و بنظر می رسد ایرانی ها نم��ی توانند حس��اب بانکی باز نمایند. بنا به گفته دوستمان، بانک های هنگ کنگی بیشتر تابع قوانین آمریکا هس��تند تا مقررات سازمان ملل. حسب گفته هو بین سیاست های رسمی بانکی و کارهای روزمره تف��اوت وج��ود دارد ع��اوه بر این، تعامل با بانک های چینی آس��انتر از تعامل با بانک های بین المللی است. به تعبیر کارشناسان ما همه

چیز در هنگ کنگ امکان پذیر است.

وانگ از ما دعوت بعمل آورده تا یک سفر تجاری گروهی ب��ه هنگ کنگ را س��ازماندهی نمائیم و از اعض��ای ما دعوت می نمایند تا دس��ت کم یکبار به هنگ کنگ س��فر کنند. در صورت نیاز، دفتر ایشان می تواند در راس��تای تسهیل درخواست ویزا و روند

اداری مساعدت نمایند.

اخبار شورا

تهیه کننده: سام بیات

13

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

بسیار هم زیبا هستند. این مشکل و موضوعی است که ذهن مرا به خود مشغول ساخته و تبدیل به دغدقۀ

من شده است .

IBC NEWS: این موضوع از زاویۀ دیگری هم قابل بررسی اس�ت. معماری سنتی در منطقه دارای تطابق با نحوۀ فرهنگ و زندگی خانوادگی م�ا هم دارد. یعنی باید به مس�ائل فرهنگی در طراح�ی دقت ک�رد. چیزی که در بس�یاری از معماریهای امروزه، در شهر به آن برنمی خوریم؟

فریبرز حات�م: دقیقاً وقتی از ای��ن منظر به ماجرا نگاه می کنیم باید درک کنیم که ماانسانیم و دارای احساسات و روحیات انسانی. واقعیت این است که ما در این منطقه تجربۀ س��اخت برج را داشته ایم. مثًا ش��ما به منارۀ مس��جد نگاه کنید. در واقع برج های ش��هری هستند. هدف از این مناره ها ایجاد اشتراک و وحدت از منظر شهری بوده که نگاه ها به یک سازۀ بلند جلب ش��ود و صدای اذان در تمام شهر ساری و

قابل شنیدن باشد .ولی امروزه در واقع این مناره ها در میان انبوه برج ها دیگر دیده نمی شوند. اینها مفاهیمی هستند که باید در طراحی شهری مجدداً احیا شوند.

وقتی ش��ما به افغانستان نگاه می کنید، کشوری است با سابقه هزاران سال تمدن و فرهنگ. اما بدلیل سال ها جنگ پیایی، ارتباط فرهنگی خود را با تاریخ هزار ساله اش از دس��ت داده و سال های سال زمان الزم اس��ت تا امکان نوزایی فرهنگ��ی در حوزه های معماری و شهرسازی در این کشور بوجود آید. منظور من لزوم تداوم و ارتباط مستمر با تاریخچۀ شهرسازی و معماری اس��ت. نبای��د ارتباط معن��ادار تاریخی و فرهنگی با س��نت ها و روش های کاس��یک شهر معماری قطع شوند، بلکه تنها باید تکنیک های مدرن را برای مدرنیزه کردن و به روز رسانی آنها بکار گرفت.

IBC NEWS: آی�ا ش�ما ب�ا توج�ه ب�ه همۀ موضوع�ات مط�رح ش�ده و ش�رایط حاکم بر شهرس�ازی و مدیریت شهری دوبی ، به آیندۀ شهرس�ازی دراین ش�هر خوشبین هستید و معتقدید آیا این اجزای بعضاً جدا از هم، امکان

اتصال و همگونی را می یابند. آیا ممکن است در آین�ده ای نزدیک با یک ش�هر یکپارچه و

پایدار و توسعه یافته، روبرو شویم؟

فریبرز حات�م: بگذارید اینطور به قضیه نگاه کنیم هنگامی که ش��ما خود را ب��رای انجام تغییری آماده س��اخته اید، تغییر اتفاق می افت��د. من بعنوان یک معمار ناگریز از اجرای طرحی هس��تم که مخاطبان من و استفاده کنندگان از فضاهای شهری و مسکونی و عموم��ی عاقه به آنه��ا دارند. برای ارتقاء س��طح شهرس��ازی در دوبی باید در اندیش��ه و فکر استفاده کنن��دگان از این فضاهای ش��هری تغییری صورت

پذیرد.

دوبی ش��هر جوانی است و فرهنگ و روح شهری خ��ود را خواهد یافت و از ف��از اّول و دّوم که صحبت آن را کردیم، گذر خواهد کرد. ولی این زمان تغییر و نحوۀ سپری شدن این زمان ارتباط مستقیم به تفکر و

اندیشۀ شهروندان و ساکنان دوبی دارد.

امروز م��ی توان راجع به بس��یاری از پروژه های بزرگ از منظر نقد و بررس��ی نگاه ک��رد. مثاً پروژۀ نخل جمیرا که س��ازه ای بس��یار غول آسا است و با صرف هزینۀ و سرمایۀ فراوان ساخته شده است، شاید می توانس��ت به صورت معکوس اجرا شود وبه جای آنکه ما به دریا برویم و نخل طراحی کنیم ، با آوردن آب دریا به خش��کی و بریدن س��احل می توانستیم نقش��ۀ نخل را در همان ابعاد و اندازه بس��ازیم . مثل آنچ��ه ک��ه در Jumeirah Lake Towers اجرا

شده است . ول��ی باز هم من باید به س��وال مقدماتی ش��ما برگردم و بگویم اگر دوبی پیست اسکی نداشت، جزیرۀ نخ��ل جمیرا و یا برج خلیفی را نمی داش��ت باز هم می توانست از نخستین مکان های جذب توریست در

جهان به شمار آید؟

جواب من این اس��ت که تجربه های مختلفی در جه��ان وجود دارد که می توان در توس��عۀ دوبی از آنها استفاده کرد. من از دسته انسان هایی هستم که

توسعۀ شهر را تنها در افزایش آسمان خراش ها و یا بناهای بزرگ شهری نمی دانم. همواره در پی یافتن

روح شهر و احساس کردن فضای شهری، هستم.ش��یخ زاید یک بزرگراه با تم��ام تعاریف و تعابیر یک بزرگراه اس��ت . این بسیار عجیب است که مردم در دوبی بسیار عاقمند هستند که در دو سوی این بزرگراه زندگی کنند در صورتیکه در تمام دنیا تاش شهروندان، زندگی کردن در مسافتی منطقی و دور از بزرگراه هاست. به واسطۀ صدایی که در اتوبان وجود دارد، آلودگیهای ناش��ی از حرک��ت خودروها و جای پارک اندک در حاشیۀ بزرگراه ها و سختی دسترسی های محلی اما در دوبی بسیاری عاقمند هستند که

در کنار بزرگراه شیخ زاید زندگی کنند.

در حال حاضر، که حالت گذرا و دوران گذار است نمی توان همۀ انتظارها را یکجا برآورده ساخت و باید اعتبار زیادی برای مدیران شهری دبی قایل شد که ظرف مدت اندکی توانس��ته اند توسعۀ فراوانی را در این ش��هر به ارمغان آورند و دوبی یک تجربۀ بزرگ

ب��رای منطقه و به نظر من برای دنیا اس��ت. بگذارید واقع گرا باش��یم. ب��رای مثال، در اس��ترالیا یک برج نزدیک هفت یا هشت سال طول می کشد تا ساخته ش��ود ولی این مردمان کل ش��هر را حتی کل کشور را ظرف مدت کمتر از 30 یا 40 س��ال س��اخته اند. ما نمی توانیم توس��عه و سرعت حرکت باالی دنیا را نادیده بگیریم. ش��اید 20 سال پیش کمتر کسی در جهان می دانس��ت دوبی در کجای نقشه جهان قرار دارد. اما ام��روز Emirates Airline بهترین خط هوایی جهان است! در نتیجه اگر واقع گرا باشیم باید برای مدیران شهری دوبی اعتبار فراوانی قائل شویم و

تحسین کنیم.

صحبت در زمینۀ طرح جامع و طرح نهایی توسعه اس��ت. ما نمی توانیم و نباید از پلۀ اول به پلۀ پنجم بپریم و س��پس به پله سوم برگردیم. مسائلی را باید ح��ل کنیم و بعد دوباره با جهش خود را به پلۀ دهم برسانیم. توسعه باید پله به پله و پایدار باشد و همواره درمس��یر توس��عه حرکت کرد و صب��ر و آرامش در

رسیدن به توسعه را نیز در نظر داشت.

12

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

ندارد .آی��ا دوبی ظرف 10 یا 15 س��ال آینده دارای چنین روحی خواهدشد؟آیا روش زندگی دوبی تعریف

خواهد شد؟ قطعاً چنین می ش��ود. با در نظر گرفتن شرایط واقعی ش��کل گیری این شهر. من فکر می کنم این موضوع این یکی از اجزای تش��کیل دهندۀ این روح

شهری خواهد بود.

IBC NEWS: دغدغۀ شما بعنوان یک معمار چیس�ت؟ ش�ما که می گوئید این ش�هر زنده می ماند، توس�عه می یابد حت�ی اگر دو قدم به عق�ب برگردد، دوب�اره به راه توس�عه ای خود ادامه خواهد داد. پس ش�ما چ�ه دغدغه ای در زمینۀمن�ش و روش توس�عۀ ش�هری دارید؟ معماری در دوبی، ساخت و ساز دوبی و یا توسعه

در دوبی، آیا موقتی خواهد بود؟

فریبرز حاتم: آنچه که دغدغۀ ذهنی من اس��ت در مورد ساکنان غیر بومی امارات مثل من وشما نیست.

من بعنوان یک ایرانی-اس��ترالیایی پس از سالها بهر حال از امارات به س��رزمین خود خواهم رفت و با آن سیس��تم هماهنگ خواهم ش��د. موضوع فکری من درمورد اماراتی هایی است که اینجا زندگی می کنند یا ایرانیانی که سالیان زیادو یا چند نسل است که در اینجا زندگی می کنند. من دقیقاً نمی دانم فرزندان نس��ل فعلی اماراتی چگونه و چطور می توانند و می خواهند با محیط پیرامونی خود ارتباط برقرار کنند! هنگامی که شما در خیابان ها قدم نمی زنید، تاش نمی کنید در خیابان و در محیط واقعی زندگی کنید و تنها محل قدم زدن ش��ما مراکز بزرگ خرید باشد! در دوب��ی کودکان محیط بیرون را کمتر می بینند و

فرصت ارتباط برقرار کردن با آن را نمی یابند.

IBC NEWS: اینجا یک س�وال مطرح است. شما می گویید معماری ساختمان ها، خیابان ها و حتی بخشی از روش زندگی در دوبی، وارداتی و کپی برداری ش�ده اس�ت. خوب این موضوع منطقی دارد. چون دوبی شهر جوانی است. مثاًل این ب�رج از فالن برج در فالن ش�هر دنیا الهام

گرفته شده است و این پارک شبیه سازی شده آن پارک در فالن گوشه دنیا است. آیا نمی شود اینطور فکر کرد که پس از مدتی که این ش�هر شکل گرفت، س�امان یافت، قوام و دوام و روح خ�ود را پیدا کرد، در جهان برجهایی س�اخته ش�ود یا محله هایی طراحی ش�وند که گفته شوند از دوبی الهام گرفته شده اند؟ یا اینکه این

روش زندگی روش زندگی دوبی است؟

فریبرز حاتم: خوب بگذارید اینطور بررس��ی کنیم. همواره در معماری در ش��هری در حال ساخت مثل دوبی، س��ه فاز طراحی را حاکم می بینیم. نخستین فاز طراحی و معماری، فاز کپی برداری است که طرح های آماده ای را از هر گوش��ۀ مختلف دنیا جمع می کنیم و در کنار هم قرار می دهیم و س��ازه و ش��هر را س��ازمان دهی می کنیم. این ف��از بدترین ورّقت انگیزترین طراحی ها را با خود بهمراه دارد. در این فاز اغلب شرکت های غربی و بین المللی که در ابتدای شهرس��ازی دوبی آمده اند، مشغول به فعالیت بوده

اند. این ش��رکت ها چیزی در مورد معماری اسامی و شرقی یا معماری در این آب و هوا نمی دانستند.

فاز دوم هنگامی آغاز شد که شرکت های مشاورۀ بی��ن المللی و درج��ه اول وارد حوزۀ شهرس��ازی و معماری در دوبی ش��دند. در این فاز پایداری شهری و واقعیت های فرهنگی و جغرافیایی بیشتر مد نظر قرار گفتند. هنگامی که شما ساختمانی را طراحی می کنید، فرهنگ مردم و ساکنان جغرافیایی باید در نظر گرفته ش��وند. این امری است که در ساختمان های جدید در دوبی بیش��تر از پیش در نظر گرفته ش��ده است. در طراحی و معماری ساختمان باید این نکته را دانست که بنای مورد نظر برای 100 تا 110 سال آینده باید طراحی و اجرا شود. برای 20 یا 25 سال که بازگشت سرمایه محقق شد. این یک تفکر است که باید حاکم باشد.تفکری که شهرسازی و معماری پایدار تری را با خود به ارمغان می آورد . از نظر من دوبی در

حال حاضر در این فاز توسعه می یابد.

فاز سوم فازی است که در حال شکل گیری است. در این فاز معماری اس��امی و فرهنگی و نحوۀ تفکر

و روح حاک��م با معماری که��ن منطقه که تطابق با نح��وۀ زندگی مردم در اینجا دارد باید با تکنولوژی و مدرنیسم و استفاده از تکنیک های جدید درآمیخته شوند. تکنولوژی و پایداری که در دنیای غرب شناخته ش��ده اس��ت با معماری اس��امی و تاریخی منطقه تواماً می توانند کارایی و اثربخش��ی ما را در طراحی ساختمان و طراحی ش��هری ارتقاء بخشد.این فازی است که دوبی می تواند مبدع و ایجاد کنندۀ آن باشد .بطور مثال، هنگامی که به طراحی برج ها در دوبی نگاه میکنیم و نماهای زیادی از برج ها در سطح شهر را می بینیم، که با شیشه طراحی شده اند، در میان بیابان و با این تابش آفتاب و طوفان ش��ن، خوب چه

جوابی برای این طراحی وجود دارد؟

انسان هایی باید در این قوطی های شیشه ای در وس��ط بیابان و زیر تابش مستقیم آفتاب داغ زندگی کنن��د. چه میزانی از انرژی الزم خواهد بود تا محیط داخل این ساختمان ها را برای زندگی اندکی مناسب نمود . پایداری محیطی این بنا چگونه است؟واقعیت

این اس��ت که در طراحی این برج ه��ا برای کارایی انرژی اندیشۀ زیادی صورت نگرفته است.

در دبی برجهایی هستند که از هر چهار طرف به یک صورت طراحی شده اند . در همۀ ممالک دنیا در طراحیها ی ساختمان بین ضلع شمالی- جنوبی و یا شرقی- غربی تفاوت وجود دارد. این تفاوت ریشه در جریان های هوا، جهت ب��اد و بارش باران و یا تابش خورشید دارد. جریان های طبیعی در دوبی به توجه به نوع آب و هوا تاثیرات بیشتری هم بروی ساختمان دارند. اما بسیاری از برج های دوبی از هر چهار طرف یکسان طراحی شده اند؛ این طراحی مبتنی بر پایداری

و مدیریت انرژی و اقتصاد پایدار شهری نیست.

اما هنگامی که در دیگر س��مت شهر در قسمت بستکیه به معماری ها نگاه می کنیم و برروی معماری عمیق می ش��ویم، می بینیم که نماهای بسیاری از شیش��ه هستند اما این شیشه ها در پشت دیوارهای ضخیم یا س��ازه های ضخیم امکان ات��اف انرژی را کاهش می دهند و برای تهویۀ هوا و تهویۀ مطبوع در این معماری به انرژی کمتر نیازمندیم. معماریهایی که

اخبار شورا

11

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

کار معماری در دوبی وجود دارد با آنچه در اس��ترالیا است، غیر قابل مقایسه است. در استرالیا ممکن است بتوانیم برای یک خانۀ مسکونی کار معماری و طراحی انجام دهیم ولی در دوبی باید، همان طراحی را برای یک برج مسکونی انجام دهند. اندازه و ابعاد فعالیت ها در دوبی بسیار بزرگ است. سرعت انجام فعالیت ها در دوبی به نحو اعجاب انگیزی زیاد اس��ت. معماران بعضی وقت ها در دوبی، طرح هایی که طی دو یا سه هفته باید آماده ش��وند ،طی مدت چند ساعت آماده

می کنند. سرعت کارها و توسعه بسیار زیاد است .

یکی از پروژه هایی که دردوبی انجام Dubai شده و من هم در آن بودم، پروژهMall بود. این پروژه بسیار عظیم است و از تش��ریفات خاصی هم در اجرا و هم در جزئیات طراحی برخوردار بود.در این معماری بزرگی و عظمت طراحی در کنار زیبای و ظرافت قرار گرفته . هنگامی که تازه به دوبی آم��دم، نکته ای برای من توجه برانگیز شده بود . همۀ پروژها در پی طراحی و ساخت بزرگ ترین، بلندترین و یا عظیم ترین ساختمان ها در میانۀ کویر بودند و هیچ کس به طراحی از نقطه نظر معماری اسامی یا شرقی یا تاریخی نگاه

نمی کرد.

باید این نکته را مشخص کنم که برای من شهر دوبی بسیار مهم است. این شهر قابلیت تغییر و ایجاد تحول در اندیشه ای را دارد که بعد از 11 س��پتامبربه دالیل مختلف در بخشی از جهان و کشورهای غربی، حاکم ش��د. دوبی می تواند و این توانای��ی را دارد ک��ه الگویی از توس��عۀ اس��امی را عرضه کن��د. اما این موضوع دارای پیش ش��رط های است. طراحی و معماری دوبی باید به گونه ای باشد که معماری و تفکر اسامی را ارتقاء ببخشد و به نمایش بگذارد. این پایه فلس��فه ای افکار م��ن برای طراحی مس��جدی بود که با هزینۀ ش��خصی خودم تصمیم به طراحی و ساخت آن گرفتم. مسجدی که

از معماری کاس��یک اسامی و همینطور معماری مدرن نش��أت گرفته باش��د و تمام 30 جزء قرآن در آن بود به همراه 99 اسم پروردگار با طرحهایی الهام بخش در همه جای نوشته شده باشد . دبی نیاز به باز خوانی و بازبینی ریشه های فرهنگی و تاریخی خود در طراحی های ش��هری و بنا ها دارد . باید وقتی بنا های زیب��ا و وجد آور را می بینی، یاد آورندۀ مکان و فرهنگی که در آن هستی نیز باشد . در این مسجد اگر چه که نمایه های طراحی مدرن هستند اما در جای جای آن رد پای فرهنگ و تمدن اسامی و منطقه ای

در آن دیده می شود .

یکی از پروژه های شاخص که من هم در طراحی MASDARهای آن نقشی بر عهده داشتم ، پروژۀبوده است. MASDAR نخستین شهر بدون تولید کربن در دنیا خواهد بود.و این امر بسیار مهم و قابل بحث است ، اما واقعیت این است که تجربۀ طراحی شهرهایی با شاخصه های پایدار را ما در این منطقۀ دنیا خیلی پیش از این داشته ایم . کافی است نگاهی به اصفهان به بوش��هر و البس��تان در یمن بیاندازیم شهرهایی که قرنها و قرنها پیش بر اساس اصول شهر سازی پایدار بنا نهاده شدند. از نظر من پروژه ای مثلMASDAR یک نوآوری نیست. تنها بازگشت به

آن چیزی اس��ت که بوده ایم. برگش��ت به شهرها و شهرسازی پایداری که داشته ایم.

MASDAR یک راه برای تغییر الگوی زندگی امروز ماس��ت. اگویی که ام��روز تغییر ماهیت داده و زندگ��ی در زمانه ای که هر کس حداقل یک خودرو برای رفت و آمد دارد. یک تفکراست در زمینۀ استفاده از مصالح س��اختمانی که با محیط اینجا تطابق دارد و در دوب��ی وجود دارد. ب��ه جای آنکه کلیه مصالح ساختمانی را از چهار گوشۀ جهان به اینجا بیاوریم که

هیچ توافق و همخوانی با محیط اینجا ندارند.

IBC NEWS: آی�ا فکر می کنید رس�یدن به چنین شهری، امکان پذیر است؟

فریبرز حاتم: خ��وب این جواب از چند زمینه باید بررس��ی شود. مشکلی که ما در خاورمیانه نسبت به جهان غرب داریم این اس��ت که در غرب برای انجام کارها مدت ها تحقیق و بررسی و امکان سنجی می کنند. ام��ا در خاورمیانه دچ��ار نوعی هیجان زدگی هس��تیم و می خواهیم کارها را در یک ش��ب انجام دهیم و صبح فردا همه چیز آماده باشد. گاهی اوقات، به ترتیبی عمل م��ی کنیم که گویی فردا دیگر دنیا نخواه��د بود و ما باید در همی��ن لحظه، تمام کارها را انج��ام دهیم. مثل اینکه ب��دون مزه مزه کردن یک کی��ک بزرگ، در اولین اقدام همۀ آنرا ناگهان ببلعیم و بعد تازه بخواهیم در مورد مزۀ آن فکر کنیم. مثًا در حال حاضر چند پروژۀ س��اخت موزه بطور همزم��ان در ابوظبی در حال اجرا هس��تند .. س��وال من این است که چرا نباید نخس��ت یک پروژۀ ساخت و بهره برداری موزه را به اتمام رساندو اجرا کرد و بازخورد گرفت و مخاطبان را ارتقاء سطح

داد و سپس پروژۀ دوم را آغاز نمود.البته در تمام ارزیابی ها باید در نظر گرفت دوبی شهری است که طی 30 تا 40 سال اخیر، شکل گرفته و توسعه یافته است. این بسیار سوال مهمی است که آیا راس��تای توسعۀ شهری در دوبی درست اس��ت یا نه! من به عن��وان یک معمار و طراح، معتقدم مسئله ای که دوبی امروز ب��ا آن روبرو اس��ت، در کن��ار هم نهادن طرحها ، سازه ها و ساختارهای مختلف از اقتصاد دنیا در کنار یکدیگر است که در بعضی موارد این در کنار هم قرار گرفتن ها فلسفه و مفهوم طراحی را به زیر سوال می برد . هر چیزی از جایی از دنیا گرفته شده و در کنار هم قرار گرفته اند چیده ش��دند و ناگهان مدیران شهری متوجه می ش��وند که پس چه پیش بینی برای زیر ساختها و راه ها و برق و آب و غیره

شده است؟!

آنچ��ه در دوب��ی امروز مفقود مانده اس��ت روش زندگی ) life style( اس��ت. صبح در دوبی ساکنان به س��ر کار می روند و عصر به خرید در مراکز خرید مشغولند و شب در رستوران ها. Life style یا روح زندگی در دوبی، هنوز تعریف نش��ده است. مثاً در لندن، استرالیا یا تهران، وقتی در خیابان حرکت می کنی یا هر کجای ش��هر که باشیم، چه خوش آیند چه ناخوش��ایند، روح زندگی ش��هری در آن شهر را استش��مام می کنیم. زندگی در شهر را و یا منش و رفتار س��اکنان ش��هر را لمس می کنیم . ام در دبی هنوز چنین منش و شاخصۀ رفتار شهروندی وجود

10

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

IBC NEWS: جناب آقای مهندس فریبرز حاتم قبل از ش�روع بحث، بس�یار عالقمندم ب�رای خوانن�دگان IBC NEWS خودت�ان را معرف�ی کنید وبرای م�ا از دالیل اینکه پس از مدتها تجربه تحصیل و فعالیت حرفه ای و موفق خارج از منطقۀ خاورمیانه ، این مکان را برای کار و فعالیت خود انتخاب کردید صحبت کنید. در واقع نقطۀ آغاز شما در پی پاسخ به کدام سوال

ذهنی شما بود؟

فریب�رز حاتم: من در اصفهان به دنیا آمدم، 34 سال قبل و تنها هنگامی که چهار یا پنج سال داشتم به همراه خانواده از ایران، مهاجرت کردیم و به استرالیا رفتیم. تقریباً اکثر تحصیات من در اس��ترالیا بود و شانس تحصیل در مدارس خوب و ماقات دیدن انسان های حرفه ای و دانش آموخته را یافتم. انسانهایی سر

ش��ناس و ممتاز در حوزۀ معماری . تنها سعی کردم دانشجوی خوبی باشم و از فرصت معاشرت و شاگردی

اساتید بزرگ و معروف استفاده کنم.

همان موقع که تحصیات من تمام شد، احساس ک��ردم خأل و فاصله ای وجود دارد بین ریش��ه های فرهنگی که من از آنجا به استرالیارفته بودم با محیطی که در آن زندگی می کردم. واقعیت این است که در استرالیا تفکر غربی در کلیه مناسبات زندگی اجتماعی حاکم اس��ت و این ام��ر برای من با سرریش��ه های فرهنگی و تفکری شرقی باعث آن شد تا خاورمیانه برگ��ردم. به ایران یا هرجایی نزدیک ایران . قریب به یکسال و نیم در دوحه مشغول مطالعه و آموزش شدم و سپس به دوبی آمدم. در یک شرکت معماری آغاز به کار کردم و پس از مدتی به شرکت Aedas پیوستم.ش��رکت Aedas اگر چه از برخی نظرات شمارۀ

یک در جهان محس��وب می ش��ود اما بصورت کلی دومین ش��رکت معتبر معماری در س��طح جهان است. و من یکی از مدیران ارشد بخش معماری در حوزۀ خاورمیانه بودم. البته اخیراً به ش��رکت Design Worldwide Partnership ملح��ق

شده ام.تصور من این است که موفقیتی که شما از آن نام می برید، برای فرصت دیدن و حضور در کنار انسان های با ارزشی بود که من توانستم از آنها خوب بیاموزم و با تجارب جهانی و آخرین تکنیکها و روش��ها آشنا ش��وم و س��پس برگردم به جایی که فرهنگ آن را

بیشتر می شناختم.آنچه در دوبی در حال اتفاق است یک رخداد عظیم است که در معماری در هر 300 یا 400 سال بوقوع می پیوندد.شبیه به آنچه در دهۀ 70 یا 80 یا 90 در آمریکا وجود داشت و به وجود آمد .فرصتی که برای

اخبار شورا

تهیه کننده: ایمان ارجمندی

شهر دوبی امروزه یکی از انتخاب های اصلی جهانگردان برای سپری نمودن اوقات خوش کم نظیر در فضایی متفاوت و منحصر بفرد برای استراحت و آرامش محسوب می شود، در دیگر الیۀ زندگی شهری خود مکانی پر اهمیت و پر رونق برای صاحبان کار و سرمایه در جهت توسعۀ بازار فعالیتشان ازریابی می گردد. این شهر نوظهور با جمعیت ساکن نزدیک به دو میلیون نفر در زمرۀ بزرگترین اتفاقات شهرسازی در جهان معاصر محسوب می شود. شهری که در حال حاضر با برج های سر به فلک کشیده، خیابانهای پهن و هتلهای چند ستاره، حیرت هر روزۀ بازدیدکنندگان و شهروندان خود را بر می انگیزد، در گذشته ای نه چندان دور تنها قسمتی از بیابان بدون کشت و زرع بوده که با تعداد اندکی خانه های خشت و گلی و یا کپرهایی

ساخته شده از نی و حصیر ، سالیان سال تنها سرپناه اندک ساکنان این شهر حاشیۀ دریا بوده است. وجود عجایبی مانند برج خلیفه به عنوان مرتفع ترین سازه دست بشر، جزیرۀ نخل به عنوان بزرگترین جزیرۀ مصنوعی و با وجود صدها واحد مسکونی، ویایی و چندین و چندهتل برروی سطح آن، بزرگترین پیست اسکی دست ساز و یا زمین های سرسبز و بزرگ گلف در میانۀ صحرای سوزان و نمایه ای از آسمان خراش ها که سکوت آسمان ساحل دریا را در پس قرن ها و قرن ها سکون، به چالش کشیده است؛ شهر دوبی را به بهشت معماران و شهرسازان تبدیل نموده است. وجود ساختمان های متنوع با معماریهای گوناگون و طرح ها و مدل های متفاوت، امکان بنا نهادن هر سازه ای را در این شهر عملی و میسر می کند. گویی این همه ساختار شکنی در طبیعت و معماری، ذهن بیننده را به چالش کشیده یاد آوری می کند که آنچه در

اندیشه دارید، در دوبی به واقعیت تبدیل می شود!اما این تمام واقعیت نیست! اندیشمندان و متخصصان به مسئلۀ شهرسازی و توسعه شهری در دوبی با نگاه شیفتگی و

هیجان زدگی نگاه نمی کنند و هر لحظه به نقد و بررسی این شهر و مسائل حاشیه ای توسعه در آن می پردازند.باشک، دوبی تجربۀ جدیدی در دانش شهرسازی بشریت بحساب می آید و اندیشه و آگاهی متخصصان علوم اجتماعی و اقتصاد شهری را ارتقاء بخشیده است، اما درک این موضوع، که شهر موجودی است زنده و پویا که لحظه به لحظه در جریان توسعه و رشد خود با تجارب و اتفاقات محیطی گوناگونی روبرو می شود، کمک شایانی به نقد منصفانه و علمی در تحقیقات

مدیریت شهری دوبی می نماید.در حاشیۀ گردهمایی ماه نوامبر شورای بازرگانی ایرانیان در دوبی که همراه با نمایشگاهی در حوزۀ طراحی داخلی و لوازم دفتری به مناسبت افتتاح قریب الوقوع برج IBT بود، فرصت مناسبی پیش آمد تا موضوع معماری و توسعۀ شهری دردوبی را با مهندس معمار آقای فریبرز حاتم به بحث و گفتگو نشستیم. گپی دوستانه که ضمن برشمردن ویژگیهای موجود در توسعۀ شهری دوبی، با نگاهی نقاد به بسیاری از چالش های موجود وپیش رو در ساخت و سازهای شهری و برنامه های جامع مدیریت شهر ی می پردازدو توسعۀ پایدار دوبی را مستلزم دقت به فرهنگ، تاریخ و نیازمندیهای شهروندان در برنامه ریزی های شهری

می داند.

9

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

8

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

اخبار شورا

7

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

RADIANCE GENERALTRADING

محمدرضا لطیفی

فعالیت: مکمل های غذایی و تجهیزات ورزشی

آدرس: دبی، دیره

تلفن:042977748

فاکس:042977784

پست الکترونیکی: radi919@yahoo.com

ای��ن ش��رکت در س��ال 1999 تح��ت عن��وان RADIANCE GENERAL TRADING ب��ا مبل��غ

3000000 درهم سرمایه فعالیت خود را در زمینه مکمل های غذایی وتجهیزات ورزشی آغاز کرد.

RADIANCE GENERAL ش��رکت ابت��دا در TRADING تنه��ا با 2 کارمند ویک دفتر مرکزی

افتتاح ش��د.ما با گذشت زمان با افتتاح فروشگاه و انبار مجهز به آخری��ن تکنولوژی خنک کننده و

کنترل دما کار خود را گسترش داد.

DMN TRADINGسیما بنی هاشمی

فعالیت:مواد غذایی

صندوق پستی: 5232 دبی

تلفن:04332544،45،46

فاکس:044370870

پست الکترونیکی: sima@dmntrading.com

ش��رکت دی ام ان تریدینگ در س��ال 2008 در منطقه آزاد تجاری فجیره تاس��یس گردید. فعالی��ت اصل��ی ش��رکت در دو بخ��ش عمده

موادغذایی:

1- ش��امل آدامس های Sugar Freeجهت تنظیم PHدهان و کمک به بهداشت دندانها

2- ویتامین ها و مکمل های غذایی جهت حفظ سامتی میباشد.

شرکت دی ام ان، دارای امتیاز قرارداد انحصاری ب��ا یکی از معتبر ترین ش��رکت های س��ازنده مکمل های غذایی درآمریکای شمالی می باشد.

این ش��رکت با دارا بودن دفاتر خ��ود در کانادا و ترکی��ه آمادگی همکاری با پروژه های بزرگ

تجارتی را نیز دارا می باشد.

معرفی اعضا جدید

Company:Gerab National Enterprises LLC

Contact:Sam Behmanesh / Vice President Iran & Caspian

Activity: Supplier and stockiest of “Piping Materials” for Oil, Gas, Petrochemical, Refinery & Power sector.

Add.:Between Roundabout 7 & 11, PO BOX 17719, Jebel Ali free zone, Dubai-UAETel: +971 4 8065888 Ext. 721Fax: +971 4 8836663Email: SamB@gerabgroup.comWeb: www.gerabgroup.com

GERAB , the trusted name since 1977, is a leading supplier and Stockist of Piping Products in the Middle East. Gerab’s core product expertise covers Pipes, Fittings, Flanges, Bolts/Nuts, Valves & Gaskets, used in Oil, Gas, Power Generation Petro-chemicals, Refineries and Energy-related industries. Stock is sourced from leading international manufacturers – all of whom must pass Gerab’s rigorous and comprehensive quality evaluation before being accepted as approved suppliers.

With three Stock Yard in Jebel Ali Free Zone and one in KSA will provide a chance to supply the materials on quick delivery basis. Piping products of Carbon Steel, Stainless Steel, Alloys, and other specialized grades are available from Stock for quickly delivery or can quickly be sourced from Approved Manufacturers. The range and volume of stockholding enables Gerab to make material quickly available to contractors and end-users, whether for new projects or shutdown and re-fit activities.

Supplementary services such as Machining, Threading, Galvanizing, Fabrication, Welding etc are performed in-house or sub-contracted to ISO Certified and Gerab approved supplier whenever the need arises.

As an integrator and supplier of packages, Gerab also undertakes clients’ value-added requirements such as Cement Lining, Polyethylene coating, Fusion-Bonded Epoxy coating, and other forms of coating or galvanizing that specifications may require.

6

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

ت��ک����می����ل ب������رج اداری International Business Towerکه محصول سرمایه گذاری مشترک اعض��اء ش��ورای بازرگان��ی ایرانی��ان دبی اس��ت موجب ش��د ت��ا برگزاری Preferred Suppliers نمایشگاه برای معرفی بهترین تأمین کنندگان خدم��ات مورد نی��از واحدهای اداری

برنامه ریزی شود.

دوش��نبه 14 نوامبر2011 مطابق ب��ا 23 آب��ان 1390ب��رای برگزاری نمایش��گاه و همچنی��ن نشس��ت ماه نوامب��ر ش��ورا اع��ان عمومی ش��د. سالنهای نجم و بدر هتل شانگریا با مساحت بیش از 10،000 فوت مربع بعنوان مح��ل برگزاری نمایش��گاه و

ضیافت ناهار شورا انتخاب گردید.

16 ش��رکت با چی��دن غرفه های نمایش��گاهی و ارائ��ه نمون��ه هایی از محص��والت خود به معرف��ی کاال و یا خدمات خ��ود پرداختن��د. همچنین برخی ب��ا نصب بَنره��ای تبلیغاتی و یا توزیع نمون��ه محصوالت در فضای جلس��ه ماهانه شورا، ش��رکت خود را عرضه نمودن��د. بطریهای آب معدنی Crystal و نوش��یدنیهای انرژی زای Vitaene C هم��ه جا در دس��ترس

بازدیدکنندگان قرار داشت.

در طول روز، 180 نفر از نمایشگاه بازدی��د کردن��د. ب��ا توجه ب��ه اینکه فراخ��وان برگزاری نمایش��گاه، بطور مستقیم و از طریق پست الکترونیکی برای اعضاء ش��ورا و ش��رکتهای ثبت ش��ده در اتاق بازرگانی دبی ارس��ال ش��ده بود )فهرس��تی بیش از 1100 ش��رکت(، در می��ان بازدیدکنندگان عاوه بر اعضاء شورا، بودند کسانی که برای نخس��تین بار با شورا آشنا شده

بودند.حضور فع��ال و پر ان��رژی اعضاء جدید که در ط��ول ماه های اخیر به شورا پیوسته اند، چه بعنوان غرفه دار و چه بعنوان بازدیدکننده از نکات بارز و قابل توجه نمایشگاه بود. محصوالت ارائه ش��ده، بازۀ گسترده ای را شامل می ش��د از معماری و طراحی داخلی تا سیستمهای زیرساخت شبکه های کامپیوتری، از مبلمان ادرای بس��یار مجلل ت��ا خدمات مس��افرتی و ویزا.

آنچه بیش از همه دلگرم کننده بود، رضایت تمامی غرفه داران از کیفیت برگ��زاری نمایش��گاه و حض��ور گرم

بازدیدکنندگان بود.مطابق برنامه متداول در جلسات ماهانه شورا، پس از صرف ناهار جلسه رسمی سخنرانی آغاز شد. ابتدا آقای حمید رضا حمیدی، ریاس��ت ش��ورا ،IBT و مدی��ر پ��روژۀ ب��رج اداریچگونگ��ی تعریف پ��روژه و همراهی اعضاء ش��ورا در این س��رمایه گذاری که بال��غ ب��ر 200،000،000 درهم بوده است را به اختصار توضیح دادند و از تمامی کسانیکه از ابتدا در به ثمر نشستن آن مؤثر بوده اند به نیکی یاد نمودند. ایش��ان، وضعیت فعلی پروژه و پیش بینی زم��ان تحویل نهایی را

برای حاضرین تشریح کردند.در ادام��ه، اعض��اء جدید ش��ورا معرفی ش��دند. حضور اعضاء جدید و معرفی حوزه فعالیت ایشان، همواره نش��ان از بالندگی شورا داشته و همه اعضاء قدیمی تر را خرس��ند میکند. برای آشنایی کسانیکه فرصت حضور در نشست ماهانه را نداشتند، معرفی مختصری از اعضاء جدید در ماهنامه

شورا ارائه میشود.

س��خنرانی آق��ای فریب��رز حاتم، سخنران اصلی ماه نوامبر با استقبال حاضری��ن روبرو ش��د. آق��ای حاتم، مهندس معمار با بیش از 10 س��ال سابقه کار در حوزه طراحی و ساخت پ��روژه های مس��کونی، س��یاحتی، تجاری، آموزش��ی و درمانی در ابعاد وسیع هستند و با توجه به اتمام بنای برج ادرای IBT از ایشان دعوت شد تا در خصوص مفاهیم مدرن معماری شهری اطاعاتی در اختیار حاضرین

در جلسه قرار دهند.

در پایان، دو تخت��ه گلیم به قید قرع��ه و به عنوان حس��ن خت��ام از طرف گروه شرکتهای العقیلی به دو نفر از حاضرین اهدا ش��د. نمایشگاه Preferred Suppliers تا ساعت 16:30 ادامه داشت و بازدیدکنندگان با رضایت از ماقات با اعضاء ش��ورا، کس��ب اطاعات جدید و آشنایی با خدم��ات و محصوالت ارائه ش��ده و مشتاق به اطاع یافتن از برنامۀ آتی

شورا، نمایشگاه را ترک کردند.

اخبار شورا

Nove

mbe

r - D

ecem

ber

2011

13th

Year

Issu

e 06

5

سخن سردبیر

4

Jun 2011

س��ال 2011 می��ادی در حال��ی ب��ه پای��ان م��ی رس��د که پیش بینی های اقتصادی در آغاز این سال نوید بهبود وضعیت اقتصادی و خروج از شرایط بحرانی دو سال پیش را می دادند، اما در آخرین ماههای س��ال بحران های پیاپی در اتحادیه اروپا

و ع��دم ثب��ات بازار در ح��وزه های مختلف نه تنها ای��ن پیش بینی را در هاله ابه��ام فرو برده بلکه تحلیل های اقتصادی از سال 2012 نیز سالی نه چندان آسان را ارزیابی می نماید.

عاوه بر این مس��ایل در کنار بحرانهای پیاپی اقتصادی بازارهای معتبر جهانی، تحوالت سیاسی در منطقه خاورمیانه نیز بر تجارت کس��ب و کار محلی و بین المللی س��ایه افکنده و ش��رایط تولید و

بازرگانی کاال و خدمات را بیش از پیش با چالشهای گوناگون مواجه ساخته است.

بنا به آنچه گفته ش��د، بنظر می رس��د سال 2012 در ادامه چند س��ال اخیر سالی با پیچیدگیهای مختلف اقتصادی برای صاحبان کس��ب و پیش��ه در منطقه خاورمیانه باشد. در این شرایط بهتر آن اس��ت که اعضای ش��ورای بازرگانی ایرانیان با گس��ترش فضای همدلی و مش��ارکت در حوزه های مختلف اقتصادی و اجتماعی در راستای بهبود موقعیتهای کاری و بازرگانی قدم بردارند و با توسعه همکاریه��ای فی مابین چونان همیش��ه، یکدل و هم زبان برای پیش��رفت اقتص��ادی یکدیگر یاری

رسانند.

در این میان بر خود الزم می دانم از مدیران عالیرتبه اقتصادی و اجتماعی دبی و کشور امارات که با درک واقعیتها همواره با هدف پیش��رفت س��رمایه گذاران و فعاالن اقتصادی در این کشور نهایت مس��اعدت و همکاری را داشته اند کمال تشکر و سپاس خود را ابراز دارم، کشوری که با آغاز چهل و یکمین س��ال اس��تقال و اتحاد خود امروز یکی از قطبهای اقتصادی جهانی محسوب می شود و

فضای مناسبی را برای کسب و کار و جذب سرمایه های بین المللی ایجاد نموده است.

در خاتمه ضمن آرزوی سال میادی موفق و بربار برای کلیه خوانندگان و خانواده شورای بازرگانی ایرانیان از کلیه همکاران این ش��ماره نش��ریه که با حمایتها، پشتکار و تاش خود موفق به انتشار و چاپ این شماره گشته اند تشکر و سپاسگزاری می نمایم و از خوانندگان عزیز درخواست می کنم

با نظرات و پیشنهادات خود ما را در راستای ارتقاء کیفی و کمی نشریه یاری رسانند.

اعضاء محترم ش��ورا و خوانندگان گرامی

V

آدرس: خیابان عود میثاء، ساختمان گلف تاور، طبقه اول، شماره 105 +97143359022 فاک��س: +97143359220 تلف��ن: صن��دوق پس��تی: 28447 دب��ی- ام��ارات متح��ده عربی

105, B1, Gulf Towers,Oud Metha Road,Tel: +971 4 335 92 20 Fax: +971 4 335 90 22P.O. Box: 28447, Dubai, UAE

حمیدرضا حمیدیسردبیر

ماهنامه داخلی شورای بازرگانی ایرانیان - دبی

November-December 2011

Secretariat OfficeNarges Dadras, Anwar Mohammad

دبیرخانه: نرگس دادرس، انور محمد

Art Director & Printing SupervisorAli Farahani

مدیر هنری و ناظر چاپ: علی فراهانی

Editorial BoardHamid Reza Hamidi, Esfandiar Rashidzadeh, Jamal Niknejad, Elham Arjmani and Iman Arjmandi

هیات تحریریه:حمید رضا حمیدی، اسفندیار رشیدزاده، جمال

نیک نژاد، الهام ارجمندی و ایمان ارجمندی

Executive ManagerAmir Hossein Mosadeghi

مدیر اجرایی: امیرحسین مصدقی

Chief EditorHamid R Hamidi

سردبیر: حمید رضا حمیدی

Manager in ChargeDara Boushehri

مدیرمسوول: دارا بوشهری

PublisherIranian Business Council - Dubai

صاحب امتیاز: شورای بازرگانی ایرانیان- دبی

PhotographerGolnaz Olya

عکاس: گلناز علیا

Colleagues of the MonthSam Bayat, Farshad Bidram, Amirhos-sein Roshanzamir, Nader Ghadesi, Reyhane Yavari

همکاران این شماره: سام بیات، فرشاد بیدرام، امیرحسین روشن ضمیر، نادر قادسی،

ریحانه یاوری

Content

فهرست

May 2011 Issue 02

2

مطال��ب این ماهنامه بیانگر نظرات نویس��ندگان آنها اس��ت و ماهنامه داخلی ش��ورای بازرگانی مسوولیتی در قبال مطالب ن��دارد. خواهش��مندیم مطالب خود را بصورت تایپ ش��ده در اختیار ش��ورا قراردهید تا در ش��ماره های آینده از آن استفاده

شود. ماهنامه در ویرایش مطالب و مقاالت آزاد است.

IBC News has based this document on information obtained from sources it believes to be reliable but which it has not independently verified; IBC & IBC News makes no guarantee, representation or warranty and accepts no responsibility or liability as to its accuracy or completeness; hence expressions of opinion are those of the authors only.

November-December 2011

ماهنامه داخلی شورای بازرگانی ایرانیان - دبی

4

6

7

8

14

16

18

20

22

24

26

28

30

32

34

38

گز ارش نشست ماهانه شورا - نوامبر 2011

معرفی اعضا جدید

گفتگوی دوستانه با فریبرز حاتم-معماری دبی زیز زره بین کارشناسی

سرمایه گزاران آسان تر می توانند هنگ کنگی شوند

تحوالت غیر منتظره نیروی کار ایران

در جستجوی الگوی بانکداری پایدار

دگردیسی در اقتصاد

صعود همزمان رشد، تورم و بیکاری

گردونه رقابت و شانس کاالی ایرانی

قصه ای پر غصه

نقش دولت در بهبود اقتصاد بحران زده جهان

طراحی سازمان فروش موفق

یک روش هوشمندانه تر برای معاشرت

واکاوی ژولیدگی فرهنگی یا فرهنگ ژولیدگی

چگونه از گوگل به صورت حرفه ای استفاده کنیم

پیام سردبیر