Upload
others
View
3
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
TÜRKİYE'DEGENÇLERİNİYİ OLMA HALİ RAPORU
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
1
Türkiye’de Gençlerin İyi Olma Hali Araştırması
Özet Bulgular
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
2
Araştırmanın Kapsamı
ve
Yöntemi
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
3
Kapsam ve Yaklaşım
İyiolmahali(well-being),kişilerinyaşamkalitesinivememnuniyetiniönplanaalanvebelirlenmeye çalışılan temel göstergeler çerçevesinde yapabilirliklerini arttırmayıhedefleyenbiryaklaşımdır.İyiolmahaliyaklaşımısağlık,maddidurum,eğitim,evveçevrekoşulları,riskvegüvenlik,katılımveilişkilergibifarklıalanlardabireylerin“iyi”olmasınıhedefleyerek,kişilerinrefahınavegelişmesinebütünselolarakyaklaşır.Bufarklıalanlaraltındatakipedilmesivegeliştirilmesigerekengöstergelerinbelirlenmesiyardımıylakişilerinyapabilirlikleriniarttırmayıhedefler.Yaşamkoşullarınıbelirleyenunsurlarıhemnesnelhemdeöznelgöstergelereşliğindebütünselveçokboyutlubiryaklaşımla anlamayı hedefler. İster ulusal veriler olarak, ister karşılaştırma amaçlıgeliştirilmiş olsun, iyi olma hali endeksleri izleme ve değerlendirmede önemliistatistiksel değerlendirme araçlarıdır. “İyi olma hali ” kavramımutlaka vemutlakahemnesnelhemöznelaçıdaniyiolmahalidurumlarınabakmayıveyapabilirlikleriniizlemeyivurgular.Aslındakişileriniyilikhalleri, iyiolupolmamalarınıntespitisadeceöznelmemnuniyet/memnuniyetsizlik hislerine göre saptanamaz. Görece yoksunlukhali ve uyarlanan tercihler kavramları ile ilgili yazında oldukça vurgulanan kişileriniçindebulunduklarıkoşullarbağlamındakenditercihlerinivememnuniyetdurumlarınıuyarlayabildikleridir. Bu yüzden de mutlaka nesnel ve öznel veriler beraber elealınmalıdır.
Vurgulanması gereken bir diğer nokta da tüm alanların birbiriyle ilişkili olduğudur.Örneğinmaddidurum,tümdiğeralanlardakiiyiolmahalinietkileyenbiralandır.Tümbireylerde olduğu gibi gençlerin iyi olma hallerinin maddi durum alanına katkıdabulunabilecek önemli bir faktör çalışma durumlarıdır. Benzer bir biçimde eğitimedevam eden gençlerin okulun fiziki koşulları ve genel olarak eğitime dairmemnuniyetlerinin eğitim alanının bireylerin yaşamları üzerinde hem şu an sahipolduklarıiyiolmahalinihemdeözelliklegençlerveçocuklariçingelecektekiiyiolmahallerinibelirleyenbiretkisibulunmaktadır.
Bu raporda iyi olma hali perspektifiyle önce gençlerin öznel iyi olma haline dairbulgular yaşamdan olan genel memnuniyet şeklinde ele alınacak, sonrasında dasırasıylamaddidurum,çalışmadurumu,evveçevre,eğitim,sağlık,ilişkilervekatılımalanlarında araştırma bulguları yansıtılacaktır. Çalışma gençlerin kent yaşamındakidurumlarınıanlamayayönelikolduğuiçinilgiliyazında‘evveçevrekoşulları’nınaltındaele alınan kent, kentin imkânları ve kenttenmemnuniyet ayrı bir bölümolarak elealınmıştır. Gençlerin yaşadıkları kentin sunduğu olanakların yanı sıra, yaşadıklarıkentlerde bulunan altyapı ve güvenliğe dair algıları da bulunmaktadır. Benzer birşekildekatılımalanındakiüstbaşlığagönüllülükdeeklenmiş vearaştırmayakatılangençlerinbualandakiverileriaktarılmıştır.
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
4
Yöntem
Araştırma çalışması, Infakto RW tarafından 10-28 Aralık 2016 tarihlerinde, Türkiyekentsel gençlik nüfusunu temsil eden 16 ilde, 1209 gencin katılımıyla yüzyüzegörüşmelerle gerçekleştirildi. Araştırma örneklemi çok aşamalı katmanlı rassalörneklemolaraktanımlanabilir.
SahaçalışmasındakullanılansoruformuDoç.Dr.EmreErdoğan,HabitatveInfaktoRWekibitarafından“İyiOlmaHali”perspektifibenimsenerekhazırlandı.EkimayındapilotçalışmalarıtamamlanansoruformuAralıkayındauygulandı.
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
5
Araştırma Bulguları
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
6
YaşamdanMemnuniyet
ŞEKİL 1. Gençlerin Yaşamdan Memnuniyeti
Görüştüğümüz gençlerin büyük çoğunluğunun hayatlarından memnun olduklarınıgörüyoruz.Hayatındanmemnunolanlarınoranıerkeklerarasındayüzde69,kadınlararasındaysa yüzde 72’dir. Aradaki küçük fark, erkekler arasında hayatından hiçmemnunolmadığınısöyleyenyüzde15’likkesimdengelmektedir.
ŞEKİL 2. Gençlerin Gelecekten Umudu
%26,5
%42,8
%15,9%14,6
%30,2
%42,1
%16,8%10,6
%0
%20
%40
%60
%80
%100
ÇokmemnunumBirazmemnunumPekmemnundeğilimHiçmemnundeğilim
Erkek Kadın
%25,7
%39,3
%19,2%14,9
%29,7
%38,4
%19,6%11,9
%0
%20
%40
%60
%80
%100
ÇokumutluyumBirazumutluyumPekumutludeğilimHiçumutludeğilim
Erkek Kadın
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
7
Gençleringeleceklerindennekadarumutluolduklarınısorduğumuzdadabenzerbirdurumla karşı karşıya kaldık. Kadınlar arasında geleceğinden umutlu olduğunusöyleyenlerinoranıyüzde68’ken,erkeklerarasındabuoranyüzde65’tir.
ŞEKİL 3. Gençlerin Yaşamdan Memnuniyetleri ve Çalışma Durumları
Araştırma çalışmamız, gençlerin çalışma durumuyla yaşamdan memnuniyetleriarasındabir ilişkiolduğunugöstermiştir.Öğrencilerinyüzde74’ü,çalışanlarınyüzde72’si,“neçalışan,neokuyan,nedeişarayan”olaraktanımlayabileceğimiz“evgenci”grubununyüzde69’uyaşamlarındanmemnuniken,buoranişarayangençlerarasındayüzde55’tirveanlamlıderecededüşüktür.İşaramaçabası,yaşamdanmemnuniyetinietkileyenbirunsurolaraköneçıkmaktadır.
%71,5 %74,2
%55,4
%69,2 %70,8
%0
%20
%40
%60
%80
%100
Çalışan Öğrenci İşarayan EvGenci Genel
MemnunOlanlarınOranı
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
8
ŞEKİL 4. Gençlerin Yaşamdan Umudu ve Çalışma Durumu
Öteyandan,gelecektenumutsözkonusuolduğundaişarayangençlerindiğergençlerekıyasla anlamlı derecede umutsuz olduğunu görebiliyoruz, bunun yanı sıra çalışangençler arasında da umutlu olduğunu söyleyenlerin oranı yüzde 64 ile görecedüşüktür.Görüştüğümüzgençlerarasındagelecektenenfazlaumutluolanlaryüzde77ileöğrencilerdir.
Bu arada, 18-24 yaş arasındaki gençler arasında gelecekten umutlu olanların oranıyüzde70’ken,25-29yaşarasındabuoranyüzde63’edüşmektedir.
%63,7
%77,2
%49,4
%64,8 %66,6
%0
%20
%40
%60
%80
%100
Çalışan Öğrenci İşarayan EvGenci Genel
UmutluOlanlarınOranı
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
9
Maddi Durum
Gençlerin maddi olanaklarını belirleyen en önemli faktörlerden biri çalışmadurumudur.Araştırmaçalışmamızdauyguladığımızsoruformundagençlerinçalışmadurumlarına bir bölüm ayrılmıştır. Bu bölümde gençlerin çalışıp çalışmadığı,çalışıyorlarsaişkoşulları,çalışmıyorlarsaçalışmamanedenlerisorgulanmıştır.
ŞEKİL 5. Gençlerin Çalışma Durumu
Araştırma çalışmamıza göre gençlerin yüzde 52’si çalışmaktadır. Bu oran erkeklerarasındayüzde60,kadınlararasındayüzde45’tir.Çalışmayangençerkeklerinbüyükçoğunluğu öğrenciyken (yüzde 28), toplam içerisinde yüzde 9’luk bir kesim de işaramaktadır.Bunakarşılık,çalışmayankadınlararasındaöğrencilerinve“neçalışan,ne okuyan, ne de iş arayan” olarak tanımladığımız “ev genci” kategorisindebulunanlarınoranıysahemenhemenbirbirineeşittir(yüzde27’yeyüzde23).Kadınlararasında iş arayanların oranıysa yüzde 5’tir. Bu rakamlar, Türkiye’de kadınlar veerkeklerarasındakiişgücünekatılımdüzeyindekifarkıaçıkçagöstermektedir.
Kadınlarınçalışmamasınınönemlisebebievkadınıolmalarıdır.Bekârerkeklerinyüzde57’si,evlierkeklerinyüzde82’siçalışmaktadır.Evlierkeklerarasındaöğrencilerinoranıyüzde5,işarayanlarınoranıyüzde9’dur.Bekârerkeklerarasındaöğrencilerinoranıyüzde 32, iş arayanların oranıysa yüzde 9’dur. Bu rakamlara baktığımızda gençerkeklerinyaçalıştıklarını,yaokuduklarınıyadaişaradıklarınısöyleyebiliriz.
Buna karşılık, bekâr kadınların arasında çalışanların oranı yüzde 47, öğrencilerinoranıysayüzde36’dur.İşarayanlaryüzde6’lıkbiroranıoluştururken,gerikalanlarınoranı yüzde 11’dir. Evli kadınlarınsa sadece yüzde 40’ı çalışmakta, yüzde 6’sı
%60,2
%28,2
%8,8%2,8
%44,7
%26,9
%5,0
%23,4
%0
%20
%40
%60
%80
%100
Çalışan Öğrenci İşarayan EvGenci
Erkek Kadın
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
10
okumaktadır.Evgencikadınlarınoranıyüzde53’türki;budabahsettiğimiz18-29yaşgrubundakievlikadınlarınyarısınınevkadınıolduğunugösterir.
ŞEKİL 6. Çalışan Gençlerin Çalıştıkları Pozisyon
Görüştüğümüzgençlerinbüyükçoğunluğuözelsektördeçalışmaktadır.Özelsektördeçalışanlarınoranı erkekler arasında yüzde70, kadınlar arasında yüzde80’ken; hemkadınlar hem erkekler için kamuda/devlet kurumunda çalışanların oranıysa yüzde10’dakalmaktadır.Erkeklerinyüzde16’sıkendiişindeçalışırken,aileişindeçalışanlarınoranıhemkadınlar,hemdeerkekleriçinyüzde4’tür.
ŞEKİL 7. Çalışanların Çalışma Süresi ve Çalıştıkları İş Yeri Sayısı (yıl)
%10,1
%69,3
%4,1
%15,7%10,1
%79,5
%4,2 %5,2
%0
%20
%40
%60
%80
%100
KamudaÇalışanlar ÖzelSektördeÇalışanlar Aileİşindeçalışanlar KendiİşindeÇalışanlar
Erkek Kadın
3,2
2,1
5,2
2,5
0
1
2
3
4
5
6
ÇalışmaSüresi ÇalıştığıİşSayısı
18-24yaş 24-29Yaş
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
11
Görüştüğümüzgençlerarasındaçalışanlarınnekadarsüredirçalıştıklarıveçalıştıklarıiş yeri sayısını sorduğumuzda, 18-24 yaş arasındaki gençlerin ortalama çalışmasürelerinin 3.2 yıl olduğu, bu rakam 24-29 yaş diliminde 5.2’ye yükseldiğinigörmekteyiz.Bununlaberaber,herikiyaşdilimindedeçalışılanişyerisayısıbirbirineyakındır:18-24yaşdilimindeortalama rakam2.1 iken,24-29yaştabu rakam2.5’eyükselmektedir.Basitbirhesapla,18-24yaşdilimindekigençlerinher1.5yıldabirişdeğiştirdikleri,24-29yaşdilimindekilerdeysebuoranın2yıldabirolduğusöylenebilir.
ŞEKİL 8. Gençlerin Girişimcilik Eğilimi (“Kendi İşimi Kurmak İsterim” Yanıt
Verenlerin Oranı)
Yukarıdayeralangrafik,gençleringirişimcilikeğilimlerinigöstermektedir.Bugrafiğegöre genç erkeklerin yüzde 70’i, kadınlarınsa yüzde 57’si kendi işini kurmayıistemektedir, bu açıdan bir toplumsal cinsiyet farkı olduğunu söyleyebiliriz. 18-24yaşındakilerarasındayüzde65olangirişimcilikeğilimi,24veüstüyaşlardayüzde61’edüşmektedir.Çalışmadurumuylagirişimcilikeğilimiarasındakiilişkiyebaktığımızdaişarayan gençlerin kendi işlerini kurmaya daha fazla istekli (yüzde 75) olduğunugörüyoruz.Evgençlerindeysebueğilimsadeceyüzde48oranındadır.
%69,3
%56,6
%65,3%60,5
%63,7 %65,8
%74,7
%47,8
%0
%20
%40
%60
%80
%100
Erkek Kadın 18-24yaş 24+yaş Çalışan Öğrenci İşarayan EvGenci
GirişimcilikEğilimi
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
12
ŞEKİL 9. Gençlerin İş Bulma Konusundaki Kaygıları (“…İş Bulmak Zor Olur” Yanıt
Verenlerin Oranı)
Araştırma çalışmasına katılan gençlere, çalışma durumlarından bağımsız olarak“Herhangi bir nedenle iş arasanız, yaşadığınız yerde kolaylıkla iş bulabilirmisiniz?”sorusunu yönelttiğimizde yüzde 70’lik bir kesimin “zor olur” yanıtı verdiğinigözlemledik. Bu oran genç kadınlar arasında yüzde 75’e kadar yükselmektedir. Yaşgruplarıarasındaçokbüyükbirfarkolmamaklabirlikte;işarayangençlerinyüzde86’sı,ev gençlerinin yüzde 75’i, yaşadıkları yerde iş bulmanın zor olduğu kanısındadır.Görüldüğükadarıylaçalışangençlerbukonudakendilerinedahafazlagüvenmektedir.
%63,2
%74,9
%66,9%71,4
%65,6%68,8
%85,5
%74,8
%0
%20
%40
%60
%80
%100
Erkek Kadın 18-24yaş 24+yaş Çalışan Öğrenci İşarayan EvGenci
"İşBulmakZorOlur"YanıtıVerenler
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
13
ŞEKİL 10. İş Bulmanın Önündeki Engeller (Belirtenlerin Oranı, 2 Yanıt)
Kolayişbulamayacağınıbelirtengençlerebununenönemliikisebebinisorduğumuzda,yüzde45’likbirkesim,yaşadıklarıyerdeyeterliişolanaklarınınolmamasınıbelirtmiştir.Ücretlerindüşüklüğünüönemlibirsorunolarakgörenlerinoranıyüzde31’dir.Yüzde15’likbirkesimçalışmakoşullarınınzorluğunuönemlibirengelolarakbelirtmektedir.
Kolayişbulunamayacağıyönündekialgınınönemlisebeplerindenbiride,gençlerinişpiyasasına erişimleri konusundaki algılarıdır. Örneğin dörtte birlik bir kesimtanıdıklarınınolmamasınıönemliikiengeldenbiriolarakgörmektedir.Gençlerinyüzde9’lukbiroranıiseneredenişbulacağınıbilmediğinisöylemiştir.
Yineyüzde15’likbirgrupgereklibecerilerdenyoksunolduğunu,yüzde10’lukbirkesimdeaçılanpozisyonlarıntecrübeistemesinedeniylebaşvuramadığınısöylemiştir.
%45,1
%31,3
%25,1
%15,3
%15,1
%13,3
%10,1
%9,1
%3,9
%4,5
%0 %20 %40 %60 %80 %100
Yeterliişolanaklarınınolmaması
Ücretlerindüşüklüğü
İşbulmamısağlayacaktanıdıklarımınınolmaması
Gereklibecerilerdenyoksunolma/İşpiyasasının…
Çalışmakoşullarınınzorluğu
Uygunbirişbulamama/doğruişfırsatıiçin…
Açılanpozisyonlarıntecrübeistemesivetecrübe…
Neredenişbulunacağınıbilememe
Ayrımcılığauğradığımıdüşünüyorum
Diğer
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
14
ŞEKİL 11. Gençlerin Aylık Gelirleri
Araştırma çalışmasına katılan gençlere, ortalama bir ayda ellerine geçen gelirinyaklaşıknekadarolduğusorulmuştur.Gençlerinyüzde30’ununaylıkkişiselgeliri600TLvealtındayken,gelirleri601-1500TLolanlarınoranıyüzde33’tür.Yüzde22’likbirgençkesimi1500-2400TLarasındageliresahiptir.Ortalamabiraydaelinegeçengelir2400TLveüzerindeolanlarınoranıysayüzde11’dir.Yüzde5’likbirkesimbusoruyayanıtvermemiştir.
ŞEKİL 12. Gençlerin Rahatça Bir Hayat Sürebilmeleri İçin İhtiyaç Duydukları Gelir
(Ortalama Değerler)
%30,1 %32,5
%21,5
%10,8
%0
%20
%40
%60
%80
%100
-600TL 601-1500TL 1500-2400TL 2400TL+
AylıkOrtalamaGelir
3.079,5
2.732,72.876,0
2.523,7
3.126,9
2.084,62.222,6
2.567,2
0
1.000
2.000
3.000
Erkek-Evli Erkek-Evlideğil
Kadın-Evli Kadın-Evlideğil
Çalışan Öğrenci İşarayan EvGenci
RahatBirHayatİçinİhtiyaçDuyulanGelir
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
15
Araştırma çalışmasına katılan gençlere, kendileri gibi bir gencin yaşadıkları kentterahatçabirhayat sürebilmesi için ihtiyaçduyduğugelir sorulduğunda farklı yanıtlaralınmıştır.Öncelikleevligençerkeklerinverdikleriyanıtyaklaşık3100TLiken,bekârgençerkeklerinyanıtı2700TLcivarındadır.Evlilikdurumunabağlıbenzerbirfarklılıkkadınlardada görülmektedir. Evli genç kadınların verdikleri ortalamayanıt 2900TLiken,evliolmayangençkadınlarınyanıtıortalama2500TL’dir.
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
16
ŞEKİL 13. Gençlerin Göreli Yoksunlukları (İhtiyaç Duyduğu Gelir, Elindeki Gelirden
Fazla Olanların Oranı”)
Gençlerinyaşamdanmemnuniyetlerinietkileyendeğişkenlerianlamayaçalıştığımızbuaraştırmada, “göreli yoksunluk”1 değerlendirmelerine odaklanmak da önemlidir.Gençlerinsahipolduklarıgelirileihtiyaçduyduklarıgelirarasındakifarktanyolaçıkarakhesapladığımız göreli yoksunluk oranları yukarıdaki grafikte sergilenmektedir. Burakamlaragöre,gençlerinyüzde68’i,göreliyoksunlukiçerisindedir,başkabirdeyişleellerinegeçengelir,ihtiyaçduyduklarıgelirdendüşüktür.Göreliyoksunlukoranıevliolmayangençkadınlardayüzde72’yekadaryükselirken,evligençerkeklerdeyüzde61gibi düşük bir rakamdır. Evli genç kadınlarda da göreli yoksunluk oranı yüzde 64oranındadır.
Çalışma durumuna baktığımızda en yüksek göreli yoksunluk oranına iş arayangençlerderastlamaktayız(yüzde76).Diğerkategoriler,genelortalamayayakındır,yanianlamlıbiretkisiyoktur.
1 Göreli Yoksunluk, “relative deprivation” bireylerin sahip olamadıkları gelir vb. maddi olanaklar nedeniyle içine girdikleri yoksunluk hissini tarif etmekte kullanılan bir kavramdır. Burada önemli olan, bireyin sahip olması gerekeni bir gruba ya da geçmişine kıyasla tanımlamasıdır. Biz çalışmamızda T.E. Gurr tarafından geliştirilen “bireysel göreli yoksunluk” tanımını kullanmayı tercih ettik. Gurr, göreli yoksunluğu siyasi katılımdan protesto davranışına kadar geniş bir yelpazede açıklayıcı bir değişken olarak kullanmaktadır.
%60,9%67,8
%63,9
%72,1%68,6 %66,7
%75,9
%66,0 %68,2
%0
%20
%40
%60
%80
%100
Erkek-Evli Erkek-Evlideğil
Kadın-Evli Kadın-Evlideğil
Çalışan Öğrenci İşarayan EvGenci Genel
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
17
ŞEKİL 14. Gençlerin Mutluluk Derecesi ve Göreli Yoksunluk (“Memnunum”
Yanıtlarının Oranları)
Gençlerin göreli yoksunluk dereceleri ile hayatlarından genel memnuniyetleriarasındaki ilişkiye baktığımızda, geliri ihtiyacından fazla olanların yüzde 82’sihayatlarından genel olarakmemnunken, bu oran geliri denk olanlarda yüzde 74’edüşmektedir.Geliriihtiyacındanazolanlarınsayüzde70’ihayatlarındanmemnundur.Cinsiyet,medenidurumveçalışmadurumuiçinkontroledildiktensonradahigöreliyoksunlukçekmeyen,geliri ihtiyacındanfazlaolangençlerin,göreliyoksunlukçekengençlerekıyaslaçokdahamutluolduklarıgörülmektedir.
%82,0
%73,6%69,6
%0
%20
%40
%60
%80
%100
GeliriFazlaOlanlar GeliriDenkOlanlar GeliriAzOlanlar
GenelMemnuniyet
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
18
ŞEKİL 15. Gençlerin Maddi Durumlarından Memnuniyet Derecesi (“Memnunum”
Yanıtlarının Oranları)
Gençlerin maddi durumlarından memnuniyet dereceleri hem sahip oldukları gelir,hemdegöreliyoksunluklarıileilişkilidir.Geliriihtiyacındanfazlaolanlarınyüzde75’imaddidurumlarındanmemnunken,buorangöreliyoksunlukçekengençlerdeyüzde57’ye düşmektedir. Gelire baktığımızdaysa, en düşük gelirde yüzde 53 olanmaddidurumdanmemnuniyetoranı,enyüksekgelirdeyüzde77’yeyükselmektedir.Bu ikideğişkeninbiraradaetkisinianalizettiğimizde,gelirdüzeyleriarasındakifarkın,göreliyoksunluk çeken ve çekmeyen gençler arasındaki farktan daha az etkili olduğunugörmekteyiz.Sonuçta,gelirdurumununmaddidurumdanmemnuniyetüzerindebiretkisi olsa da; esas belirleyen değişkenin göreli yoksunluk hissi olduğu ortayaçıkmaktadır.
%75,4%70,1
%57,2%53,0
%60,8%64,6
%77,7
%0
%20
%40
%60
%80
%100
GeliriFazlaOlanlar
GeliriDenkOlanlar
GeliriAzOlanlar
-600TL 601-1500TL 1500-2400TL 2400TL+
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
19
Eğitim
Çocuk ve gencin iyi olma halleri alanlarından bir diğeri de eğitimdir. Araştırmaçalışmamız kapsamında görüştüğümüz gençlerin yüzde 32’si eğitimine devametmektedir.Eğitiminedevametmekteolangençlerinbüyükçoğunluğuevlideğildir,evli gençerkekler ve kadınlar arasındaokuladevametmekteolanlarınoranı yüzde10’unaltındadır.Ayrıcaçalışangençlerarasındadayüzde10’lukbirkesimeğitimlerinedevam etmektedir. 18-24 yaş grubundakilerin yüzde 47’si, 25-29 yaşgrubundakilerinseyüzde16’sıherhangibirkurumdaeğitiminedevametmektedir.
ŞEKİL 16. Eğitimine Devam Edenlerin Okudukları Okullar
Eğitimine devam etmekte olan üçte birlik kesimin çoğunlukla üniversite öğrencisiolduğu(toplamyüzde53)görülmektedir.Yükseklisansyadadoktorayapanlarınoranıyüzde8’dir.Grafiktegözümüzeçarpanenilginçkonu,görüştüğümüzgençlerarasındaaçıköğretimdeokuyanlarıngöreceyüksekoranıdır:yüzde18’likbirkesimeğitimineaçıköğretimdedevametmektedir.Buorangençkadınlarveerkeklerarasındaeşitken,24yaşveüstündeyüzde29’akadaryükselmektedir.Çalışıpokuyanlarınyüzde74’üveevlilerinhemenhepsiaçıköğretimedevametmektedir.
Öteyandan,sözkonusuyükseklisans/doktoraolduğuzamandacinsiyetebağlıbirfarkgörülmektedir. Kadınların yüzde 7’si, erkeklerinse yüzde 10’u üniversite sonrasıeğitimlerine devam etmektedir. Evli erkekler arasında yüksek lisans ya da doktorayapanlararastlanırken,evlikadınlararasındaüniversiteeğitiminedevamedenkimsegörülmemiştir.
%18,3 %17,0
%35,6
%8,4
%17,8
%0
%20
%40
%60
%80
%100
Lise 2yıllıküniversite 4yıllıküniversite Yükseklisans/doktora
AçıkÖğretim
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
20
ŞEKİL 17. Okudukları Okullar ve Okullarından Memnuniyet Derecesi
Görüştüğümüzgençlerarasındaneğitimlerinedevamedenlerinbüyükçoğunluğunundevam ettikleri okulda aldıkları eğitimdenmemnun oldukları görülmektedir. Genelolarakyüzde74olanmemnuniyetoranı,yükseklisans/doktoraöğrencilerindeyüzde88’e,dörtyıllıküniversiteöğrencilerindeyüzde77’eveliseöğrencilerindeyüzde76’yayükselmektedir.Endüşükoranlaraysaaçıköğretimve2yıllıküniversiteöğrencilerinderastlanmaktadır.
ŞEKİL 18. Akademik Başarı, Yaşamdan Memnuniyet ve Eğitimden Memnuniyet
Arasındaki İlişki
%75,7
%66,2
%77,2
%87,5
%67,6
%0
%20
%40
%60
%80
%100
Lise 2yıllıküniversite 4yıllıküniversite Yükseklisans/doktora
AçıkÖğretim
%63,7
%49,5
%75,7%68,4
%0
%20
%40
%60
%80
%100
YaşamdanMemnuniyet EğitimdenMemnuniyet
YılKaybetmiş YılKaybetmemiş
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
21
Araştırma çalışmamıza katılan gençlerin verdikleri yanıtlara baktığımızda, eğitimaldıklarıkurumdayılkaybetmişolangençlerin,yılkaybetmemişgençlerekıyaslahemaldıkları eğitimden, hem de kendi yaşamlarından daha az memnun olduklarınıgörmekteyiz. Bu fark eğitim söz konusu olduğunda 13, yaşamdanmemnuniyet sözkonusuolduğundada12puandır.Aradakifarklaristatistikselolarakanlamlıdır.
ŞEKİL 19. Gençlerin “Kültürel” Tüketimleri
Araştırmaçalışmamızakatılangençlerebirdizietkinliksayıpbuetkinliklerinesıklıktayaptıklarını sorduk. Yukarıdaki yer alan grafik, gençlerin en sık yaptıkları faaliyetinsinemayagitmekolduğunugöstermektedir,yüzde11’ihaftadabirvedahasık,yüzde46’sı da ayda birkaç kez sinemaya gittiğini belirtmektedir. İkinci sırada kitap satınalmak(yüzde12haftadabirdenfazla),üçüncüsıradaysamüzikyadafilmsatınalmakgelmektedir.Hiçkonsereyadatiyatroyagitmeyenlerinoranıyüzde81’dir.
%2,5
%2,5
%8,8
%11,9
%10,7
%15,4
%15,8
%25,1
%32,0
%46,1
%81,2
%81,1
%65,6
%55,3
%42,8
%0 %20 %40 %60 %80 %100
Tiyatroyagitmek
Konseregitmek
Müzikveyafilmsatınalmak
Kitapsatınalmak
Sinemayagitmek
Haftadabirvedahasık AydaBirKaç SeyrekyadaHiç
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
22
Sağlık
İyiolmahalialanlarınınenönemlilerindenbiridesağlıktır.Sağlıkalanınadairözneldeğerlendirmelerinyaşamdanmemnuniyeteolanetkisiöncelikleelealınacak,dahasonradayaşamtarzlarınınsağlıkalanıüzerindekietkisinebakılacaktır.
ŞEKİL 20. Gençler ve Sağlık Öznel Değerlendirmeleri (“Evet” yanıtı verenlerin oranı)
Araştırmaçalışmasınakatılangençlerebazısağlıksorunlarısayılıpherbirininkendileriiçin geçerli olup olmadığı sorulmuştur. Yukarıdaki grafikte görüldüğü üzere hemkadınlarınhemdeerkeklerinyüzde17’sinindişçiyegitmelerinigerektirecekbirsağlıksorunubulunmaktadır.Kadınlarınyüzde16’sısıksıkrahatsızlandıklarınıbelirtmişken,buoranerkeklerdeyüzde9’dakalmıştır.Psikolojikdestekalmasıgerekenlerinoranıkadınlarda yüzde 15, erkeklerde yüzde 13’tür, bu açıdan bir fark olmadığınısöyleyebiliriz.Görüştüğümüzgençkadınlarınyüzde8’i,erkeklerinseyüzde5’idüzenliilaçalmalarınıgerektirenbirrahatsızlıkyaşamaktadır.
%17,7%9,1
%13,3%5,3
%17,3 %16,2 %15,3%8,1
%0
%20
%40
%60
%80
%100
Dişçiyegitmemigerektirecekdişsorunlarımvar
Sıksıkrahatsızlanırım Psikolojikdestekalmamgerekenzamanlaroldu
Düzenliilaçalmamıgerektirecekbirsağlık
sorunumvar
Erkek Kadın
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
23
ŞEKİL 21. Gençlerin Yaşam Tarzları (“Haftada bir ve daha sık” yanıtlarının oranı)
Araştırma çalışmasına katılan gençlere bir dizi iyi/kötü davranış sayılmış, budavranışlarınesıklıklagerçekleştirdiklerisorulmuştur.Öğrendiğimizegöre,gençlerinyüzde91’ihergündüzenliolarakkahvaltı etmekte, yüzde93’ümeyveyemektedir.Bunakarşılıkaçıkhavadasporyapanlarınoranıyüzde37,kapalısporsalonundasporyapanlarınoranıyüzde16’dır.
“Kötü”alışkanlıklarabakacakolursa,herdörtgençtenüçühaftadaenazbirkeregazlıiçecek tüketmektedir. Yüzde 64’lük bir kesim fast-food restoranlarından yemekyemekteyken,herikigençtenbiridesigaravebenzeritütünürünlerikullanmaktadır.Alkollüiçecektükettiklerinisöyleyenlerinoranıyüzde12’dir.
%92,8
%91,1
%37,1
%15,7
%70,9
%63,8
%48,9
%12,7
%0 %20 %40 %60 %80 %100
Meyveyemek
Kahvaltıetmek
Açıkhavadasporyapmak
Kapalısporsalonundasporyapmak
Gazlıiçecektüketmek
Fastfoodrestoranlarındanyemekyemek
Sigaravebenzeritütünürünlerikullanmak
Alkollüiçeceklertüketmek
Haftadabirvedahasık
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
24
İlişkiler
İlişkileriyiolmahalininözellikleöznelboyutuaçısındançoktemeldir.Gençlerinyakınçevreleri ilekurdukları ilişkiler,bu ilişkilerinyapısıveniteliğitümhayatlarınıetkiler.Çalışmamızda gençlerin aileleriyle ve arkadaşlarıyla olan ilişkileri diğer demografikdeğişkenlerlebiraradadeğerlendirecektir.
ŞEKİL 22. Gençlerin İlişkilerini Değerlendirmeleri (“Geçerlidir” yanıtı verenlerin oranı)
Araştırma çalışmamıza katılan gençlere aileleri ve çevreleriyle ilişkili bir dizi görüşsayıp,okuduklarımızınherbirininonlariçingeçerliolupolmadığınısorduk.Yukarıdada görüldüğü üzere görüştüğümüz gençlerin büyük kısmı ailelerinden vearkadaşlarındanduygusaldestekaldıklarınısöylemektedir.Yüzde90’ayakınbirkesimailesinin kendisine yardım etmeye çalıştığını, duygusal destek gördüğünü, kararverirkenailesindenyardımgördüğünüveaileleriylesorunlarıhakkındakonuşabildiğinisöylemektedir.
Arkadaşlarla ilişkilere geldiğimizde görüştüğümüz gençlerin yüzde 85’inin etrafındaözel bir insan olduğunu, neşelerini ve kederlerini paylaşabildiklerini, sorunlarıhakkında arkadaşlarıyla konuşabildiklerini söylemektedir. Bu açıdan bakıldığındaaraştırmamızakatılangençlerinarkadaşveailelerindendestekgördüklerinirahatlıklasöyleyebiliriz.
%90,0
%88,8
%88,0
%86,4
%85,4
%85,4
%84,4
%83,5
%0 %20 %40 %60 %80 %100
Ailembanagerçektendeyardımetmeyeçalışıyor
Ailemdenihtiyacımolanduygusaldestekveyardımıgörüyorum
Ailemkararlarvermemdebanayardımcıolmayahazırdır
Ailemlesorunlarımhakkındakonuşabilirim
İhtiyacımolduğundaetrafımdaolanözelbirinsanvar
Neşemivekederimipaylaşabileceğimarkadaşlarımvar
Sorunlarımhakkındaarkadaşlarımlakonuşabilirim
Neşevekederimipaylaşabileceğimözelbirinsanvar
GeçerliYanıtlarınınOranı
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
25
ŞEKİL 23. Gençlerin Aileleriyle İlişkileri (“Haftada bir ve daha sık” yanıtlarının oranı)
Araştırma çalışmamıza katılan gençlere aileleriyle yapabilecekleri bazı faaliyetlerisayarak,nesıklıktayaptıklarınısorduğumuzda;gençlerinaileleriylebirliktedahaçokeviçerisindevakitgeçirdiklerinigörmekteyiz.Yüzde90’ayakınorandagençaileleriylehaftadaenazbirkeresohbetettiklerini,enazbirkereyemekyediklerinivetelevizyonseyrettiklerinisöylemiştir.
Öteyandanailesiyleberaberkomşularagezmeyegidenlerinveailebüyükleriniziyaretedenlerinoranıyüzde37,ailesiyledışarıdayemeğegidenlerinoranıyüzde28’dir.
%89,2
%88,2
%85,1
%37,0
%36,7
%28,0
%0 %20 %40 %60 %80 %100
Ailenizlesohbetetmek
Ailenizlebirliktemasayaoturuphepberaberyemekyemekyadakahvaltıetmek
Ailenizlebirliktetelevizyonseyretmek
Komşularagezmeyegitmek
Ailebüyükleriniziyaretetmek
Ailenizledışarıdayemekyemeğegitmek
Haftadabirvedahasık
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
26
ŞEKİL 24. Gençlerin Arkadaşlarıyla İlişkileri (“Haftada bir ve daha sık” yanıtlarının
oranı)
Araştırmaçalışmamızakatılangençlerearkadaşlarıylayapabilecekleribirdizietkinliksayılmış ve bu etkinlikleri ne sıklıkta yaptıkları sorulmuştur. Yukarıdaki grafikte degörüldüğüüzeregençlerinarkadaşlarıylaensıkgerçekleştirdiklerietkinlikdolaşmaktır(haftadaenazbirkezyapanlarınoranıyüzde74).Haftadaenazbirkezarkadaşlarıylakafeye giden gençlerin oranı yüzde 55’tir ve ikinci sırada gelmektedir. Kahveyegidenlerinoranıyüzde21,maçayadaspormüsabakasınagidenlerioranıyüzde16’dır.Arkadaşlarıylasıksıkşehirdışınagidenlerinoranıysayüzde12’dekalmaktadır.
%73,5
%55,3
%21,2
%16,2
%12,2
%0 %20 %40 %60 %80 %100
Dolaşmak
Birkafeyegitmek
Kahveyegitmek
Maça/spormüsabakasınagitmek
Şehirdışınagezmeyegitmek
Haftadabirvedahasık
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
27
ŞEKİL 25. Gençler ve Evdeki İş Yükleri (Düzenli Olarak Yapanların Oranı)
Araştırma çalışmamız, gençlerin evdeki iş yükleri açısından önemli bir cinsiyetuçurumuolduğunugöstermiştir.Gençkadınlarınevdekiişyükleriyle,gençerkeklerineevdekiişyükleriarasındaönemlifarklarbulunmaktadır.Kadınlarınyüzde88’idüzenliolarak ev temizliği yapmakta, yüzde 85’i bulaşık yıkamakta, yüzde 84’ü yemekyapmakta, yine yüzde 84’ü ev için alışverişe gitmektedir. Oysa erkeklerin en fazlaüstlendikleriişyüküalışverişegitmektir(yüzde64)vebuiştebilekadınlarla20puanlıkfarkbulunmaktadır.Gençerkeklerinüçtebiridüzenliolarakyemekyaparken,dörttebiribulaşıkyıkamaktadır;benzerbirorandadaevtemizliğiyapanlargörülmektedir.
%26,0 %25,2%31,7
%63,8
%26,5
%88,3 %84,7 %84,2 %83,7
%56,6
%0
%20
%40
%60
%80
%100
Evtemizliği Bulaşıkyıkamak Yemekyapmak Eviçinalışverişegitmek
Küçükkardeşeyadaihtiyaçduyanaileüyelerine
bakmak
Erkek Kadın
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
28
Gönüllülük ve Siyasal Katılım
ŞEKİL 26. Gençlerin Gönüllülükleri
Araştırmaçalışmamızakatılangençlere“Herhangibirücretalmadangönüllübirişteveyabirsiviltoplumkuruluşundahiççalıştınızmı?”sorusunuyönelttiğimizde,sadeceyüzde5’ininböylebirgönüllüfaaliyettebulunduğunu,yüzde95’iningeçmişindeböylebirdeneyimolmadığınıgörmekteyiz.Buoranhemdiğerülkelerlekarşılaştırıldığındadüşüktür,hemdezamaniçerisindebirartışolmamasınedeniylekaygıvericidir.2
2 Dünya Değerler Araştırması’nın 2010-2014 dönemini kapsayan 6. Dönemine göre, Türkiye’de 18-29 yaş dilimindeki gençlerin yüzde 5’i herhangi bir sivil toplum faaliyetinde bulunmuşlardır. Bu oranla Türkiye 60 ülke arasından sondan ikincidir (www.worldvaluessurvey.org)
5,0%
95,0%
Evetçalıştım Hayırçalışmadım
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
29
ŞEKİL 27. Gençlerin Sivil Toplum Kuruluşlarına Üyelikleri
Araştırma çalışmamıza katılangençlereherhangibir derneğe, spor kulübüne, siyasipartiye üye olup olmadığını sorduğumuzda sadece yüzde 7’si böyle bir üyelikleriolduğu yanıtını vermiştir. Tıpkı gönüllülük faaliyeti gibi, sivil toplum kuruluşlarınaüyeliğindesonderecedüşükolduğunubelirtmemizgerekmektedir.3
3 Dünya Değerler Araştırması çalışmasına göre Türkiye’de 18 yaş üstü nüfusun sadece yüzde 7.5’i bir sivil toplum kuruluşunda faaliyet göstermektedir.
%7,7
%92,3
Evet Hayır
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
30
ŞEKİL 28. Gençlerin Siyasal ve Sivil Katılımı (“Yaptım” Yanıtlarının Oranı)
Araştırmaçalışmamızakatılangençlerinenfazlagerçekleştirdiklerisiyasal/sivilkatılımetkinliği seçimlerde oy kullanmaktadır (yüzde 78). Son dönemde ülkemizdekiseçimlerin sıklığı ve oy vermenin zorunlu olması bu tür siyasal katılımı arttıranunsurlardan biridir. Diğer katılım biçimlerine geldiğimizde, bir siyasi partininfaaliyetine katılmak gibi geleneksel katılım yöntemlerinden birine katılmış olangençlerin oranı sadece yüzde 5’tir. Herhangi bir seçim kampanyasına katılanlarınoranıysa yüzde 6’da kalmaktadır. Bu açıdan geleneksel siyasetin yaygın olmadığınısöyleyebiliriz.
Geleneksel olmayan katılım biçimlerine baktığımızda barışçı gösterilere katılmışolanların oranının yüzde 12 olduğunu görüyoruz. Herhangi bir boykota katılanlarınoranı yüzde 6’yken, toplu imza kampanyasına katılanların oranı da yüzde 9’dakalmaktadır.
Facebook kullanımının yaygınlığına karşın, bu tür “online” siyasi etkinlikler de pektercihedilmemektedir.Butürbiretkinliktebulunanlarınoranıyüzde8’dekalmaktadır.
%78,2
%12,2
%9,0
%8,2
%6,0
%5,3
%3,9
%2,6
%0 %20 %40 %60 %80 %100
Seçimlerdeoykullanmak
Barışçıgösterilerekatılma
Topluimzakampanyasınakatılma
Facebookvebloglarıkullanarakonlinesiyasietkinlikler
Boykotakatılma
Seçimkampanyalarınakatılma
Birsiyasipartininfaaliyetlerinekatılmak
GençlikMeclisitoplantılarınakatılmak
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
31
ŞEKİL 29. Gençlerin Yetkinliği (“Katılıyorum” Yanıtlarının Oranı)
Gençlerinkendilerininekadaryetkinhissettikleriniölçebilmekamacıylabirdizisorusorduk. Soruların amacı kendilerini mahallelerinde, okullarında ya da evlerindebulunduklarıortamıdeğiştirmekonusundanekadarsözlerinindinlendiğini,nekadarkararlarakatılabildikleriniyadanekadarfırsatbulabildikleriniölçmektir.
Yukarıdaki grafikte de görüldüğü üzere, gençlerin büyük çoğunluğu (yüzde 72)ailelerinin önemli konularda görüşünün alındığı kanısındadır. Diğer konularabaktığımızda:
Gençlerinyüzde48’iyaşadıklarıçevreyidönüştürmekiçinyeterligücesahipolduğunudüşünürken,bufırsatınkendisineverildiğinisöyleyenlerinoranıyüzde32’dir.
Öğrencilerin yüzde 46’sı okullarında alınan kararlara katılabildiğini söylerken,mahalledekararlarakatılabildiğinisöyleyenlerinoranıyüzde38’dir.
Yüzde 36’lık bir oranda gençler yaşadıkları yeri daha iyi hale getirmek için diğerinsanlarlaçalışabildiklerini,yüzde35’likbirorandasorunlarla ilgilibelediyebaşkanıgibiyetkililerlekonuşabildiklerinisöylemektedir.
%72,3
%47,6
%46,2
%37,8
%35,7
%35,3
%32,2
%0 %20 %40 %60 %80 %100
Ailemönemlikonulardabenimgörüşümüdealmaktadır
Gençleryaşadıklarıçevreyidönüştürmekiçinyeterligücesahiptir
Okulumdaöğrencileralınankararlarakatılabilmektedir(Öğrenciler)
Yaşadığımyerde/mahallemdegençlerkararalımsüreçlerinekatılabilmektedir
Yaşadığımyeri/mahallemidahaiyihalegetirmekiçindiğerinsanlarlaberaberçalışmaşansımvardır
Yaşadığımçevreveyamahallemleilgilisorunlarıbelediyebaşkanıgibiyetkililerlekonuşma…
Yaşadığımyeri/mahallemiiyihalegetirmekiçinbirçokfırsatımvardır
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
32
Kentte Yaşam ve Güvenlik
Ev ve çevre koşullarında belirttiğimiz üzere çalışmamız gençlerin yaşamlarındanmemnuniyetiyleyaşadıklarıkenttekimemnuniyetleriüzerineözellikleodaklandığıiçinkentte yaşamvegüvenlik ayrı bir bölümolarakele alınmıştır.Gençlerin yaşadıklarıkentte /mahallede güvenlik içinde yaşayabilmeleri, iyi olma hallerinin önemlibelirleyicilerindendir. Suç oranlarının yüksek olduğu, kamusal mekânlarınkullanılamadığı ya da güven içerisinde sokağa çıkılamadığı durumlarda sorunlarlakarşılaşılmaktadır.
KentİçiGüvenlikŞEKİL 30. Gençler Yaşadıkları Yerde Kendilerini Güvende Hissediyorlar mı?
(“Güvende Hissediyorum” Yanıtı Verenlerin Oranı)
Görüştüğümüzgençlereyaşadıklarıyerdehavakarardıktansonrakendilerinigüvendehissedip hissetmedikleri sorulduğunda, genç erkeklerin yüzde 70’i, genç kadınlarınyüzde55’ibusoruyaolumluyanıtvermiştir.
%70,3
%54,6
%0
%20
%40
%60
%80
%100
Erkek Kadın
Güvendehissediyor
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
33
ŞEKİL 31. Yaşadıkları Yerde Güvende Hissetme ve Medeni Durum (“Güvende
Hissediyorum” Yanıtı Verenlerin Oranı)
Yukarıdaki grafikte görüldüğü üzere, erkekler kadınlara kıyasla, bekârlar evlilerekıyasla kendilerini daha güvende hissetmektedir. Bekâr erkeklerin arasında havakarardıktan sonra kendisini güvende hissedenlerin oranı yüzde 72’yken, evlierkeklerdebuoranyüzde63’edüşmektedir.Bekârerkeklerlebekârkadınlararasında15puan,evlierkeklerleevlikadınlararasında13puanvebekârkadınlarlaevlikadınlararasında6puanfarkbulunmaktadır.Burakamlarınışığındayaşadığıyerdekendisinienazgüvendehissedeninevlikadınlarolduğunusöyleyebiliriz.
Görüştüğümüzgençlereyaşadıklarıyerdenişlerine/okullarınagiderkenhangiaraçlarıensıkkullandıklarınısorduğumuzda,ensıkkullanılanaracınminibüs/otobüsolduğunugözlemledik(yüzde45).İkincisıradayaya(yüzde21)üçüncüsıradaysaözelotomobil(yüzde11)gelmektedir.Bisikletyadamotosikletyanıtıverenlerintoplamıyüzde3’ünaltındakalmaktadır.Servislegidengençlerinoranıyüzde5,raylısistemlerlegidenlerinoranıdayüzde3’tür.
Gençlerinçalışmadurumuhangiaraçlarısıkkullandıklarınıdabelirlemektedir,ancakminibüs/otobüs gibi toplu ulaşım araçları her grupta en fazla belirtilen araçtır.Çalışanların diğer gruplara kıyasla özel otomobil ve servisi daha sık kullandığınıgörmekteyiz. Bu grupta yaya olarak işe gidip gelenlerin oranı yüzde 28’e kadaryükselmektedir.Öğrenciler içinse topluulaşım yüzde60 ile en fazla kullanılan araçolaraköneçıkmaktadır.
Görüştüğümüzgençlerinyüzde68’igidecekleriyereyarımsaattenaz,yüzde25’ideyarımsaat-birsaatarasındaulaşmaktadır.
%63,2
%71,5
%50,3%56,5
%0
%20
%40
%60
%80
%100
Erkek-Evli Erkek-Evlideğil Kadın-Evli Kadın-Evlideğil
Güvendehissediyor
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
34
ŞEKİL 32. Ulaşım Olanakları ve Trafikten Memnuniyet (“Memnunum” Yanıtı
Verenlerin Oranı)
Görüştüğümüz gençlere ulaşım araçlarından ve trafikten memnuniyet derecelerinisorduğumuzdagenelliklememnunolmadıklarınıgörmekteyiz.Topluulaşımaraçlarınınücretlerinden memnun olanların oranı yüzde 34, trafik durumundan memnunolanlarınoranıyüzde28,topluulaşımaraçlarınınkalabalıklığındanmemnunolanlarınoranıyüzde24’tür.Buaçıdangençlerinmedenidurumuyadaçalışmadurumununherhangibiretkisibulunmamaktadır.
%34,7%27,8
%24,3
%0
%20
%40
%60
%80
%100
Otobüs.metro.vapurgibitopluulaşımaraçlarınınücretleri
Trafikdurumu Topluulaşımaraçlarınınkalabalıklığı
MemnunOlanlarınOranı
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
35
ŞEKİL 33. Gençlerin Yaşadıkları Kenti Değerlendirmeleri (“Memnumum” Yanıtlarının
Oranları)
Çalışmamız çerçevesinde gençlerin yaşam kalitelerini etkileyebilecek bir dizi koşulsayılmışvebukoşullardannekadarmemnunoldukları sorulmuştur.Görüştüğümüzgençlerinyüzde81’ikomşulararasıilişkiler,yüzde79’uinsanlararasıyardımlaşmadanmemnundur.
Fiziksel altyapı söz konusu olduğunda kentin yeşil alanlarından memnun olanlarınoranı yüzde 60, yürüyüş parkurlarından memnun olanların oranı yüzde 53, piknikalanlarından memnun olanların oranı yüzde 53’tür. Mevcudiyeti söz konusu olanyerlerde sahilin kullanımından (yüzde 38), bisiklet parkurundan (yüzde 36) ve hobibahçelerindenmemnunolanlarınoranıgörecedahaazdır.
Gençlerin yüzde 61’i yaşadıkları yerdeki boş zaman geçirebilecekleri yerlerdenmemnundurlar. Ancak her iki gençten biri sinema ya da tiyatro gibi kültürelfaaliyetlerdenmemnundeğilken, kütüphanelerdenmemnunolanlarınoranı sadeceyüzde 40’ta kalmıştır. Bu açıdan gençlerin büyük kısmının insanlarla ilişkilerdenmemnun olduğu ancak diğer konularda memnuniyetin bu kadar yüksek olmadığıgörülmüştür.
Araştırma çalışmasında görüştüğümüz gençlerin yüzde 78’i yaşadıkları şehirdenmemnundurlarvekendilerinioşehrinbirhemşerisiolarakgörmektedirler.Yaşadıklarışehirden mutlu olmakla, kendisini o şehrin bir hemşerisi olarak görmek arasındakuvvetlibirilişkibulunmaktadır(korelasyonkatsayısı=0.62).
%81,0
%79,3
%61,8
%59,6
%53,4
%52,9
%50,0
%42,9
%38,4
%36,4
%30,6
%0 %20 %40 %60 %80 %100
Komşulararasıilişkiler
İnsanlararasıyardımlaşma
Boşzamangeçirebileceğinizyerlerinçokluğu
Yeşilalanları
YürüyüşParkurları)
Piknikalanı
Sinemayadatiyatrogibikültürelfaaliyetler
Kütüphaneler
Sahilinkullanımı
Bisikletparkuru
Hobibahçeleri
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
36
Ayrıcayaşadıklarışehirdenmutluolanlar,genelolarakyaşamlarındandadahafazlamemnuniyet duymaktadır, diğer değişkenler için kontrol edildiğinde dahi bu ilişkigörülmektedir.
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
37
Medya Kullanımı
ŞEKİL 34. Gençlerin Sosyal Medya Kullanımı (“Haftada Bir ve Daha Sık
Kullanıyorum”” Yanıtlarının Oranı)
Araştırma çalışmamıza katılan gençlerin internet ve sosyal medya kullanımlarınısorduğumuzda, yüzde 94’ünün haftada en az bir kere internet kullandığınıöğrenmekteyiz.Hiçinternetkullanmadığınısöyleyenlerinoranısadeceyüzde5’dir.
Internetkullanangençlerarasındakienyaygınsosyalmedyauygulamalarıyüzde86ileFacebookveyüzde85ileWhatsapp’tır.Buikiuygulamayıyüzde81ileYoutubetakipetmektedir. Instagram kullanma oranının yüzde 71 olduğunu, dolayısıyla buuygulamanındapopüleruygulamalararasındayeraldığınısöyleyebiliriz.
Öte yandan Twitter kullanımoranı yüzde 45’te kalmaktadır, yüzde 47’lik bir kesim“hiç” Twitter kullanmadığını söylemiştir. Snapchat (yüzde 25), Foursquare/Swarm(yüzde21)veLinkedin(yüzde9)popülaritesidüşükuygulamalardır.
%93,8
%85,4
%84,9
%80,5
%71,3
%45,0
%24,9
%21,0
%9,3
%0 %20 %40 %60 %80 %100
Internet
Youtube
Snapchat
Foursquare/Swarm
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
38
ŞEKİL 35. Gençlerin İnternete Erişim Araçları (“Haftada Bir ve Daha Sık
Kullanıyorum”” Yanıtlarının Oranı)
Yukarıdaki grafikte de görüldüğü üzere gençlerin İnternete erişmek için en sıkkullandıklarıcihazakıllıtelefonlarıdır(yüzde91).Kendilerineaitbilgisayarlaİnterneteerişenlerinoranıyüzde54’türveikincisıradagelmektedir.Okuldaki,işyerindekiyadaevdeki ortak bilgisayarları kullananların oranı yüzde 28’dir. Belediyelerin sağladığıhizmetlerikullanarakİnterneteçıkanlarınoranıyüzde5,İnternetkafeleregidenlerinoranı yüzde 7 ve kahve, kafe ve AVM gibi yerlerden İnternet erişimi sağlayanlarınyüzde12’dekalmaktadır.
%91,1
%53,9
%28,1
%27,5
%19,6
%12,4
%7,3
%4,5
%0 %20 %40 %60 %80 %100
Akıllıtelefon
Kendimeaitbilgisayar
İşyerimdeki/okuldakibilgisayar
Evdekiortakbilgisayar
Tablet
Kahve,kafe,AVMgibiyerlerden
İnternetkafe
Belediyelerinsağladığıhizmetlerden
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
39
ŞEKİL 36. Gençlerin İnternette Yaptıkları (“Haftada Bir ve Daha Fazla Yapıyorum”
Yanıtlarının Oranı)
Gençler interneti sayılan dört faaliyet arasında en çok “müzik indirmek” içinkullanmaktadır (yüzde48).“Film/dizi indirmek”ve“film/dizi seyretmek”yanıtlarınabakıldığındabunlarıninternettenmüzikindirmekkadarsıkyapılmasadakatılımcılarındörtte biri tarafından haftada bir ve daha fazla yapıldığı görülmüştür. Sunulanseçenekler arasında katılımcıların internette en az gerçekleştirdiği eylem “kitapindirmek”olarakbelirlenmiştir(yüzde12).
ŞEKİL 37. Gençlerin En Çok İzledikleri TV Kanalları (Belirtilen Kanalların Oranı)
%48,0
%38,4
%23,9
%11,6
%0 %20 %40 %60 %80 %100
Müzikindirmek
Film/diziseyretmek
Film/diziindirmek
Kitapindirmek
%37,6
%33,1
%25,2
%25,2
%23,0
%8,2
%4,5
%4,5
%21,0
%5,7
%1,2
%0 %20 %40 %60 %80 %100
KanalD
ATV
ShowTV
FoxTV
StarTV
TRT
NTV
CNNTürk
Diğer
Televizyonizlemiyorum
Bilmiyor/Cevapyok
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
40
Gençlerinençokseyrettiğiikitelevizyonkanalıöğrenilmişveyanıtlarkümülatifolarakanaliz edilmiştir. Buna göre, Kanal D katılımcıların yüzde 38’i tarafından izlenerekgençlerarasındaençokizlenenTVkanalıolaraköneçıkmaktadır.KanalD’yi izleyenkanallarabaktığımızdaATV’ninyüzde33ileikincisıradageldiğinigörmekteyiz.FoxTV,StarTVveShowTV’ninyakınoranlarlatakipettiğigörülmektedir.
Türkiye’deGençlerinİyiOlmaHaliRaporu
41