II kolokvijum

ORGANIZACIJA I POSLOVI POLICIJE

IZVJEŠTAJI O UPOTREBI SILE

Policajac ima obavezu da nakon upotrebe sile podnese izvještaj u roku od 24 sata a ako nije u mogućnosti da to uradi onda tu obavezu ima da uradi njegov nadređeni starješina.Kad policajac podnese izvještaj njegov starješina ima obavezu da u roku od tri dana dostavi rukovodiocu organa I odjelu za unutrašnju kontrolu mišljenje i opravdanosti upotrebe sile.Unutrašnja kontrola ima rok od 8 dana da ocijeni da li je upotreba sile bila zakonita I srazmjerna.

OBRADA LIČNIH PODATAKA I VOĐENJE EVIDENCIJE

Policijski službenici mogu da obrađuju lične podatke prilikom rasvjetljavanja krivičnog djela I održavanja bezbijednosti.

RADNO-PRAVNI ODNOSI

- Dužnosti policijskih službenika

Policijski službenik će pri vršenju svoje dužnosti rukovoditi opštim interesom te služiti I pomagati javljati.

Policijski službenik će biti nepristrasan te izbjegavati aktivnosti koje su nespojive sa dužnostima koje obavlja.

Policijski službenik neće zauzimati nekretninu ili stan koji je vlasništvo izbjeglog ili raseljenog lica.

Policijski službenik će se uzdržavati od javnog ispoljavanja političkog uvjerenja , a od vjerskog uvjerenja dok je u službi.

Policijski službenik će za vrijeme ili poslije službe štititi ugled organa unutrašnjih poslova.

-Obaveza čuvanja tajne

Policijski službenik je dužan da čuva podatke koji su određeni kao službena tajna.Rukovodilac policijskog organa će propisom odrediti šta se to smatra službena ili vojna tajna.Policijski službenik je dužan I dap o odlasku u penziju čuva zaštićene podatke osim ako ga minister ne oslobodi tih aktivnosti.

Nespojivost

Policijski službenik ne mpže biti nosilac bilo kakve javne funkcije

-ne može primate novčanu nagradu za drugi posao osim ako nema odobrenje rukovodioca organa

-ne može biti član političke stranke, da ispoljava javno stavove neke stranke, niti da u uniformi ide na sastanke stranke osim ako nija na službenoj dužnosti.

-ne smije da komentariše I da daje izjave za medije.

U slučaju da policijski službenik bude izabran za javnu funkciju daje ostavku I dužan je da prijavi svoj imovinski karton kao I karton bračnog drug ate I druge lične podatke koji se štite u skladu sa zakonom.

Upražnjeno radno mjesto I zapošljavanje

Policijski službenik pristupa policijskom organu u dva nivoa:

-u činu policajca

-Viša ili visoka stručna sprema-čin mlađeg inspektora.Postoje dva različita nastavna programa koje usvaja minister na prijedlog agencije za stručno školovanje I obrazovanje a koji su usaglasili rukovodioci policijskog tijela.

Utvrđivanje upražnjenog radnog mjesta za policijskog službenika

Utvrđuje minister odnosno rukovodilac organa , a sve u cilju popunjavanja upražnjenog radnog mjesta I održavanja operativnosti u radu.

Opšte osnove za zapošljavanje

Popunjavanje policijskih službenika se vrši putem javnih konkursa čiji je cilj da kandidati koji ne ispunjavaju uslove ispadnu iz procedure.Zapošljavanje se sastoji od sledećih kriterija: upražnjenih radnih mjesta, medijskog oglašavanja kampanje zapošljavanja, utvrđivanje kriterija I transparentnogprocesa odabira kandidata.

Uslovi

-Državljanin BiH (životna dob od 18 do 35 godina starosti za policijske službenike

-Da se protiv lica ne void krivični postupak I da nije osuđivan osim za krivično djelo ugrožavanja bezbijednosti saobraćaja

-Ljekarsko uvjerenje ne starije od tri mjeseca kao I dokaz o fizičkoj I psihičkoj sposobnosti

-Da nije disciplinski kažnjavan, odnosno da nijeotpušten iz institucije državne uprave ili vojne službe

-Da se nije odbio pojaviti pred međunarodnim krivičnim sudom za bivšu Jugoslaviju kao lice koje je optuženo za ratni zločin.

-Da munije odbijena certifikacija od IPTF

-Imaju i posebni uslovi koji su navedeni u konkursu

POLICIJSKO ŠKOLOVANJE-osnovna obuka

-Sprovodi se u za stručno školovanje I usavršavanje u Mostaru

Isključivanje kadeta I dobrovoljno napuštanje obuke

U slučaju da se tokom policijske obuke isključi kadet ili ako dobrovoljno napusti dužan je da snosi troškove školovanja.

Zapošljavanje I raspoređivanje kadeta

Po završetku obuke budući policijski službenici polažu zakletvu čiji sadržaj teksta utvrđuje savjet ministara nakon čega se raspoređuju u organizacione jedinice.

Imenovanje I razrešenje rukovodioca i zamjenika ( director SIPA-e, DKTP)

Direktora I zamjenika policijske agencije postavlja nezavisni odbor koji broji devet članova koji pripadaju parlamentu BiH na mandate od 4 godine nakon čega još jednom mogu obnoviti mandate u istoj agenciji.Da bi bio direktor policijske agencije policijski službenik mora imati sedmi stepen stručne spreme , čin glavnog inspektora I tri godine radnog iskustva u tom činu.

Uslovi za razrešenja

Na lični zahtjev; ako mu je izrečena disciplinska mjera za težu povredu radne dužnosti; ako je osuđen za krivično djelo; ako je mišljenjem zdravstvene komisije ustanovljeno da je trajno onesposobljen za rad I ako se utvrdi da aktivni član političke partije

Probni rad

Po završetku policijske akademije policijski službenik je na probnom radu u trajanju od 12 mjeseci.Neposredno nadređeni ima ulogu mentora kojom ujedno I nadgleda rad policijskog službenika.Nakon 12 mjeseci ukoliko njegov rad bude ocijenjen ocjenom zadovoljava ili više biće mu potvrđeno ime i ostaje na poslu, a ukoliko bude ocijenjen sa ocjenom ne zadovoljava izriče mu se mjera prestanak radnog odnosa.Na tu odluku ima pravo žalbe u roku od 8 dana odboru za žalbe policijskih službenika.

Radni uslovi

Na rad policijskih službenika prinmjenjuju se odredbe Zakona o radnim odnosima.Prosječno radon vrijeme je 40 časova sedmično.Uobičajeno je radno vrijeme 8 sati dnevno.Rukovodilac organa može odrediti drugačije radno vrijeme I to u sledećim slučajevima: kad je potreban

kontinuitet u radu; kad se određeni poslovi I zadaci trebaju izvršiti u određenom vremenskom periodu.Policijski službenici su dužni raditi I u posebnim uslovima a to je rad u dvokratnim smjenama, rad noću, praznicima, nedeljom itd.Za rad u posebnim uslovima rukovodilac izdaje naredbu a policijskom službeniku se vrši nadoknada kroz platu ili slobodne dane,Prekovremeni rad može trajati 4 sata dnevno.

Godišnji odmor

Policijski službenici imaju pravo na plaćeni godišnji odmor u trajanju od 18 do 30 dana u zavisnosti od policijskog staža, tako da novopečeni službenici sa radnim iskustvom od 6 mjeseci do 3 godine imaju godišnji odmor u trajanju od 18 dana.Policijski službenici od 3 do 5 godina radnog staža imaju 20 dana i policijski službenici preko 25 godina radnog staža imaju 30 dana.Godišnji odmor se koristi u dva dijela i to prvi dio u trajanju od 12 radnih dana.Subota , nedelja i državni praznici se ne računaju u dane godišnjeg odmora.Drugi dio godišnjeg odmora se mora iskoristiti do 30. Juna naredne godine.Rukovodilac organa može prekinuti godišnji odmor ili izmijeniti raspored korištenja istog u slučaju službenih potreba.

Neplaćeno odsustvo

Na zahtjev policijskog službenika rukovodilac organa može mu u toku jedne kalendarske godine dati 30 dana neplaćenog odsustva.

Plaćeno odsustvo

U toku jedne kalendarske godine policijskom službeniku može biti plaćeno 5 radnih dana i to: 3 dana u slučaju smrti srodnika; 5 dana u slučaju sklapanja braka , 3 dana rođenje djeteta, 2 dana u slučaju selidbe.

Beneficirani penzijski staž

Policijski službenici imaju beneficirani penzijski staž što znači da se 12 mjeseci provedenih u radu računa kao 16 mjeseci.

ČINOVI

Policijski činovi su: policajac, stariji policajac, narednik, stariji narednik, ( policajac I stepena) ;

Oficirski: mlađi inspektor *, inspektor**, viši inspektor***, samostalni inspektor****, glavni inspektor.Imaju i mandatni činovi a to su : generalni inspektor policije i glavni generalni inspektor policije.

Unapređenje policijskih službenika

Vrši se isključivo prema smjernicama i u proceduri propisanoj zakonom i pravilnikom o unapređenju.Policajac iz čina stariji policajac u narednik, iz stariji narednik u mlađi inspektor kao i čina viši inspektor u samostalni inspektor mora da prođe interni ispit.

Da bi policajac bio unaprijeđen u viši čin moraju biti ispunjeni sledeći uslovi :1)upražnjeno radno mjesto ( da se policajac prijavio ) i da je radno mjesto raspisano internim konkursom; 2) da ima preporuku komisije. Prilikom internog konkursa za čin, komisija razmatra sledeće uslove: da li je policajac proveo dovoljno vremena za naredni čin, da nije disciplinski kažnjavan i da protiv njega nije vođen krivični postupak, da je ocijenjen ocjenom dobar ili više u protekle 3 godine, za činove gdje polaže interni ispit neophodno je da ga položi.

Vrijeme provedeno u činu

Da bi bio stariji policajac službenik u činu policajca mora provesti 3 godine.Iz čina stariji policajac do čina mlađeg inspektora u svakom činu mora provesti 4 godine ( službenik SSS ). Za činove od mlađeg do višeg inspektora neophodno je da službenik sa završenim VI stepenom provede 4 godine u svakom činu odnosno 2 godine ako ima VII stepen.Od čina viši inspektor do čina glavni inspektor potrebno je da se provede 3 godine u svakom činu ( VII stepen ). Kao stvarno vrijeme smatra se samo radno iskustvo u policijskom organu kao i eksterni premještaj iz jedne u drugu policijsku agenciju.

Procedura činovanja

Kadrovska služba policijskih organa rukovodiocu priprema listu upražnjenih mjesta koju je neophodno popuniti činovanjem službenika.Na osnovu te liste rukovodilac( direktor ) formira komisiju koja broji 3 člana gdje članovi komisije moraju imati isti ili viši čin ( viši inspektor ).Po formiranju komisije ista prvo razmatra slučajeveposebnog unapređenja.Posebno unapređenje podrazumijeva da je policijski službenik u protekle 3 godine ocijenjen odličnom ocjenom i da je svojim radom doprinio bezbijednosti BiH odnosno njenih građana.U toku policijske karijere policijski službenik može samo 2 puta biti posebno unaprijeđen i to samo do čina višeg inspektora.Po okončanju konkursne procedure komisija dostavlja listu uspješnih kandidata na oglasnoj ploči policijskog organa.Policijski službenici koji nisu zadovoljni imaju pravo podnošenja žalbe odboru za žalbe policijskih službenika u roku od 8 dana.Kad riješi po uloženim žalbama tek tad dostavlja konačnu listu i nominovani policijski službenici se raspoređuju u nove policijske činove i nova radna mjesta.

Ocjenjivanje policijskih službenika

Jedanput godišnje se vrši ocjenjivanje policijskih službenika a u cilju utvrđivanja zadovoljenja profesionalnih standarda kako bi se otklonili nedostaci u radu, motivisali policijski službenici itd.Ocjene su sledeće: 1- ne zadovoljava, 2- zadovoljava, 3- dobar, 4- vrlo dobar, 5- odličan.Postupak ocjenjivanja pokreće neposredno nadređeni koji ima čin inspektora .Kopiju svoje ocjene policajac dobija i ima pravo žalbe.Ukoliko policajac bude ocijenjen ocjenom ne zadovoljava u roku od 3 mjeseca biće ponovo ocijenjen a njegov rad će se nadgledati.Ukoliko mu rad bude ponovo ocijenjen sa ne zadovoljava biće raspoređen na drugo radno mjesto u istom činu ili će mu se izdati prekid radnog odnosa.

POLICIJSKI SISTEM FbiH

U BiH trenutno ima 16 policijskih agencija.U FbiH policija je organizovana na decentralizovanom principu sa blagim elementima koordinacije dok je u RS uspostavljen

centralizovan sistem.Nadležnosti federalnog MUP-a su: sprečavanje i otkrivanje krivičnog djela, međukantonalnog, organizovanog kriminaliteta , trgovina ljudima, terorizam te pronalaženje i hvatanje izvršioca i predaja nadležnim organima.

OBEZBJEĐENJE LIČNOSTI I OBJEKATA

Zaštita života i lične sigurnosti građana vrši nadzor nad sprovođenjem federalnih zakona, priprema i predlaže zakone i druge propise, vrši obuku i ocjenjivanje policijskih službenika, vode operativne i statističke evidencije.MUP FbiH je dužan prilikom popunjavanja radnih mjesta voditi računa o nacionalnoj strukturi.Radna mjesta su regulisana pravilnikom o sistematizaciji radnih mjesta tako da federalni MUP čine sledeće organizacione jedinice:1. sektor kriminalističke policije, 2.sektor uniformisane policije, 3. specijalne jedinice policije, 4. centar za forenziku i informisanje, 5. sektor za logističku podršku i administraciju i 6. jedinica za profesionalne standarde.U sklopu sektora kriminalističke policije postoje sledeće jedinice: 1. tim za suzbijanje međukantonalnog organizovanog kriminaliteta, 2. tim za posebne istrage, 3. odjel za borbu protiv terorizma, 4. odjel za borbu protiv droge, 5. odjel za borbu protiv kriminaliteta, 6. terenski ured ( kanton Sarajevo i BP kanton) 7.terenski ured MO ( hercegovačko neretvatski kanton) 8. četiri detašmana Nihać ( unsko sanski kanton), detašman Travnik ( srednjobosanski), detašman Zenica ( zeničko-dobojski kanton), detašman Livno ( livanjski), detašman Tuzla ( Tuzlansko posavski kanton).

Sektor uniformisane policije sastoji se od: 1. tim za procjene i analize, 2. odsijek za procjene i prijetnje, 3. odjeljenje za operativno dežurstvo,4. odjeljenje za zaštitu ličnosti, 5. odjeljenje za zaštitu objekata, 6. odjeljenje za kontradiverzionu i tehničku zaštitu.

Specijalna policija služi za izvršenje najsloženijih policijskih poslova ( hapšenje razbojnika, odbjeglih kriminalaca, terorista itd ).Njihova uloga je takođe prisutna u rješavanjutalačkih situacija.Čine je: komanda, instruktorski tim, operativne jedinice i to: alfa, beta, gama i delta, helikopterska jedinica i i tim za logističku podršku.Imaju i snajperiste, ronioce, alpinistički tim

Kantonalni MUP

Ustavnim uređenjem FbiH podijeljena je nadležnost između MUP FbiH i kantonalnih MUP-ova, tako da postoje kantonalni MUP-ovi sa jedinstvenom uniformom a različitim kantonalnim oznakama.Skupštine kantona su donijele svoje zakone o unutrašnjim poslovima.Svaki kanton policijske poslove vrši putem policijskih uprava.U zavisnosti od bezbijednosne situacije kao i problematike, policijska uprava može imati jednu ili više policijskih stanica.Nadležnosti kantonalnog ministarstva su: da rješavaju o upravnim stvarima i vrše nadzor nad sprovođenjem kantonalnog zakona, da nadgledaju rad policijskih uprava a u složenim situacijama i neposredno učestvuju u rješavanju bezbjednosne problematike ( oružane pobune, elementarne nepogode ), stalno staranje o upotrebi i korištenju naučnih i stručnih radova, vrše saradnju sa nezavisnim tijelima koje je formirala vlada a čija je uloga da nadgledaju rad policije, vrše nadzor radi sporovođenja propisa koji su povjereni dr organizacijama ili organima.U svim zakonima o unutrašnjim poslovimakao prioritet je stavljena zaštita života ljudi.

Policija Distrikta Brčko

Poslovi policije Brčko Distrikta se organizuju kroz vršenje operativnih, stručnih i administrativnih poslova.Dužni su da podnose izvještaje o svom radu skupštini i gradonačelniku, vrše istrage krivičnih djela po nalozima i smjernicama javnog tužioca,pružaju programe podrške građanima ( rad policije u zajednici ) , pružanje podrške u pravilnom prikupljanju i dokumentovanju svih izvršenih krivičnih djela, razvijaju program podrške i pomoći javnom tužiocu.Sastoji se od sledećih organizacionih jedinica: 1. uniformisana policija(poz patrolna služba ) , jedinica kriminalističke policije, 3. jedinica saobraćajne policije, 4. jedinica za administrativne poslove.Jedinica kriminalističke policije ( sprečavanje, suzbijanje i otkrivanje krivičnih djela, zavođenje i otvaranje kriminalističkih i operativnih obrada, vršenje uviđaja itd.).

Jedinica saobraćajne policije ( uviđaj saobraćajnih nezgoda, vode podatke o saobraćajnim nezgodama.

Jedinica za administrativne poslove ( pasoši, lične karte itd.).

Ministarstvo bezbijednosti BiH

1.Direkcija za koordinaciju policijskih tijela BIH

2.državna agencija za istrage i zaštitu ( SIPA )

3.Granična policija

4.Služba za poslove sa strancima

5.Agencija za školovanje i stručno usavršavanje kadra

6.Agencija za policijsku podršku

7.Agencija za forenzička ispitivanja i vještačenja

Ovo su upravne ( samostalne ) organizacije pri sastavu ministarstav bezbjednosti.

Državni službenici-rangovi

1. Stručni saradnik ( potrebna jedna godina radnog iskustva )

2.Viši stručni saradnik ( dvije godine radnog iskustva )

3.Stručni savjetnik ( tri godine radnog iskustva )

4. Šef odsjeka ( četiri do pet godina radnog iskustva ).

U nadležnosti ministarsva bezbjednosti :

1. Sprečavanje i otkrivanje krivičnih dijela,organizovanog kriminaliteta,terorizma,falsifikovanje domaće ili strane valute

2.zaštita međunarodnih granica,unutrašnje granice i kontrola saobraćaja na graničnom prelazu

3. prikupljanje i korištenje obavještajnih podataka značajni za bezbjednost BIH

4. međunarodna saradnja

5. praćenje i usaglašavanje aktivnosti entitetske policije i policije Brčko distrikta po pitanju bezbjednosti.

6.sprovođenje međunarodnih sporazuma kao i šposlovi civilne zaštite

7. kreira i usaglašava pitanja azila

8. poslovi kretanja i boravka stranaca

9. poslovi policijske podrške

10.poslovi forenzičkog ispitivanja i vještačenja

11. poslovi stručnog školovanja kadrova.

Direkcija za koordinaciju policijskih tijela i je upravna organizacija sa operativnom samostalnošću pri sastavu ministarstva bezbjednosti BIH koja je osnovana zakonom o DKPT i o agencijama za policijsku podršku ( 2008 ).Ovim zakonom formirane su 4 agencije : DKPT,AGENCIJA ZA POLICIJSKU PODRŠKU,AGENCIJA ZA FORENZIKU I AGENCIJA ZA ŠKOLOVANJE.

Nadležnosti DKPT su :

Komunikacija,koordinacija i saradnja sa policijskim tijelima u BIH i sa drugim organima u BIH,standardizacija rada policije,objedinjavanje dnevnih informacija,obezbjeđenje ličnosti i objekata,stranih i DKP i međunarodna policijska saradnja.

Organizacione jedinice DKPT su:

Kabinet direktora,kancelarija za profesionalne standarde,sektor za koordinaciju i saradnju,sektor za međunarodnu operativnu policijsku saradnju ( odsijek NCB-INTERPOL-odsijek EUFOR-a ) , sektor za stratešku analizu, procjenu, planiranje i IT podršku,sektor za obezbjeđenje ličnosti i objekata, sektor za ljudske resurse, materijalno finansijske poslove.

SIPA

Je upravna organizacija sa operativnom samostalnošću na čijem čelu se nalazi direktor, a koja se finansira iz budžeta BiH i međunarodnih obaveza.Ona djeluje kao profesionalna institucija ne štiteći i ne zastupajući interese bilo koje političke partije, naroda itd.Nadležnosti su sledeće: sprečavanje, otkrivanje i istraživanje krivičnih djela, organizovanog kriminaliteta, ratnog zločina, trgovine ljudima kao i druga krivična djela zaštićenih međunarodnim i humanitarnim pravom, odnosno krivična djela iz nadležnosti suda BiH, prikuplja podatke i obavještenja o gore navedenim krivičnim djelima, vrše analizu i procjenu o nastanku i razvoju nekog kriminalnog događaja, kriminalističke ekspertize. SIPA-u čine sledeće organizacione

jedinice: kriminalistički istražni odjel, finansijsko obavještajni odjel, jedinica za specijalnu podršku, odjeljenje za zaštitu svjedoka, sektor za borbu protiv ratnog zločina, sektor za operativnu podršku (prisluškivanje, poligraf), sektor za logistiku i administraciju, odjel za unutrašnju kontrolu.

Granična policija

To je zasebna upravna organizacija Ministarstva bezbijednosti nadležna za poslove nadzora i kontrole državne granice.Nadležnosti granične policije su: sprečavanje i otkrivanje i istraživanje krivičnih djela usmjerenih protiv državne granice i drugih krivičnih djela po zahtjevu državne policijske agencije, zaštita civilnog vazduhoplovnog saobraćaja, bezbijednost aerodroma, pružanje stručne pomoći organima gonjenja u pogledu davanja mišljenja o validnosti putnih isprava, pitanja prekršaja iz zakona o nadzoru i kontroli državne granice i zakona o kretanju i boravku stranaca i azila.

Služba za poslove sa strancima osnovana je zakonom o službi za poslove sa strancima.U sastavu je ministarstvo bezbijednosti i obavlja administrativno stručne i inspekcijske poslove po pitanju kretanja i boravka stranaca.Agencija za školovanje , agencija za forenziku i agencija za podršku su osnovane

2008. i u sastavu ministarstva bezbijednosti.

POLICIJSKI KORDONI

Kod nas se pod riječju kordon podrazumijeva organizovani skup pripadnika službi bezbijednosti , a u cilju obezbjeđenja objekata , skupova prilokom dolaska i prolaska stranih delegacija , šefova država i slično.Kordon se formira od pripadnika uniformisane policije duž zamišljene linije ( oko objekta, ulice, trga ) na međusobnom odstojanju sa licem okrenutim prema masi.Svrha kordona je da se učesnicima skupa:

-obezbijedi korištenje javnog prostora

-da se građanima kao i drugim učesnicima skupa omogućikretanje predviđenim pravcem, da se blokirapristup zaštićenom prostoru.

-da se rasturi i potisne masa

-da se spriječi pretrčavanje saobraćajnih površina itd.

Dužnost policijskog službenika u kordonu je sledeća:

-da stalno prati i motri pojedinca ili grupu koji stvaraju ekscese ( nerede ) itd.

-da onemogući licima da prođu kroz kordon ( izdavanje upozorenja, naređenja )

-ne smije da se bez odobrenja rukovodioca udalji sa svog mjesta u kordonu.

-da o svim slučajevima interesantnim za bezbijednost obavijesti svog rukovodioca .

-da stalno prate da li neko u masi posjeduje vatreno oružje

-da motre na uzvišene tačke ( krovove, terase,drveća ) i da spriječe penjanje na ta mjesta.U praksi su poznati sledeći oblici potiskivanja mase:

-običan kordon

-talas za potiskivanje ( lanac, ljestvice, verige i brana )

-klin

Običan kordon je oblik organizovanja u kome se policajci rasporede u jednu vrstu na međusobnom odstojanju sa licem okrenutim prema masi.

Talas za potiskivanje je zgusnuti policijski poredak koji se sastoji od dvije ili više vrsta policijskih službenika raspoređenih po dubini.

Lanac se formira tako što se policajci postroje u jednu vrstu i uhvate za ruke ( šake ) na komandu „ u lanac „.

Ljestvica je oblik organizovanja policijskog kordona u kome policajci postrojenim u vrstu svojom rukom hvataju opasač susjednog policajca tako da desna ruka bude ispred lijeve ruke susjednog policajca.

Verige se formiraju tako da policajci koji su postrojeni u vrstu hvataju se za ruke a zatim šakama se drže za svoje opasače.

Brana se formira odnosno sastoji se dva ili više policijska poretka na način da je prva vrsta okrenuta prema masi sa jako iskoračenom desnom nogom, dok druga vrsta policijskog poretka podržava prvu vrstu leđima ili rukama.

Klin je oblik organizovanja policijskog poretka sa ciljem da se razbije ili rasturi nemirna masa tako što ulazi u masu, čelni policjci se ne razdvajaju, dok ostali se raširuju i oslobađaju prostor.

Javni red i mir

Zaštita javnog reda i mira regulisana je zakonom o javnom redu i miru u kome su propisani prestupi i sankcije za ponašanja koja remete javni red i mir.

Javni red i mir predstavlja nesmetan život i rad ljudi, nesmetano kretanje i korištenje javnih sredstava, prevoa , nesmetan rad državnih organa i drugih organizacija koje vrše javna ovlaštenja.Ovako definisan javni red i mir uživa zaštitu od organa unutrašnjih poslova kao i organa koji vodi prekršajni postupak.Organ unutrašnjih poslova (OUP ) vrši zaštitu javnog reda i mira preventivno i represivno.

Javni poredak

Javni poredak je dio pravnog poretka i predstavlja propisivanja opštih pravnih pravila koja su dužna građani a i druga lica da se pridržavaju.Ova pravila omogućavaju nesmetano

funkcionisanje političkog, privrednog i društvenog sistema kao i pravnog poretka a u cilju zaštite ljudi , imovine, saobraćaja i dr.Osnovno obilježje pravnog poretka jeste javno mjesto.Javno mjesto je svako ono mjesto na kome je pristup omogućen individualno, neodređenom broju ljudi.

Postoje tri javna mjesta ( u zakonu )

-javno mjesto na kome je bez ikakvih ograničenja omogućen pristup ljudima ( trgovi, putevi, čekaonice itd ).

-relativna javna mjesta su takva javna mjesta na kome je pristup omogućen uz određena ograničenja ( sportske dvorane, igrališta, bioskopi itd. )

-adhok javna mjesta su takva mjesta koja po svom sadržaju nemaju značaj javnih mjesta ali imaju kad se u određenom vremenu koriste kao javno mjesto.

SISTEM BEZBJEDNOSTI FRANCUSKE

U Francuskoj koja broji oko 58 miliona stanovnika, policijski sistem čine:

-Nacionalna policija i

-Nacionalna žandarmerija.

NACIONALNA POLICIJA

Prvi oblici Nacionalne policije javljaju se u XI vijeku. Postoji pisani podnesak koji ukazuje da je u tom periodu predstavnik pariške grofije preuzeo jerizdikciju nad cijelim gradom Parizom. U njenoj funkciji bile su objedinjene policijska, upravna i vojna služba i to je tako datiralo kroz cijeli srednji vijek.

1305.g. pojavljuju se previ istražitelji, a 1507.g.formira se tajna kraljevska služba koja predstavlja genezu formiranja MUP-a. 1720.g. MUP dobija status državne uprave. 1800.g. Ministarstvo opšte policije se transformise u policijske perfakture na cijem se čelu nalaze policijski perfekti. Na taj način klasična policijska ovlaštenja prešla su u nadležnost velikih gradova na čijem čelu se nalaze policijski perfekti. Zadnja transformacija policije je izvršena 1972.g. a koja je u svom sastavu imala sledeće službe:

1. Generalna inspekcije nacionalne policije koja u svom sastavu ima 57 zaposlenih, nadzire rad ostalih službi i odgovorna je za sprovođenje odluka vlade po pitanju bezbjednosti.

2. Visoke studije unutrašnje bezbjednosti, broji oko 50 zaposlenih, prati bezbjednosnu problematiku, vrši analize, objavljuje naučne i stručne radove.

3. Direkcija za administrativu, osnovana je 1959.g. te vrši koordinaciju policijski službi u složenijim operacijama.

4. Direkcija za vezu i informatiku predviđa, planira, oragnizuje informatičke i komunikacione sisteme.

5. Dijekcija za lokalnu samoupravu čini vezu između centralne vlasti i lokalne samouprave.

6. Direkcije za zaštitu ljudskih prava i samostalnost sudova predstavlja ministarstva u evropskim integracijama.

7. Dijekcija civilne zaštite u svom sastavu ima oko 250 hiljada vatrogasaca.

8. Glavna generalna direkcija čine je administrativna i generalna inspekcija.

9. Sudska policija, zadaci su joj borba protiv kriminaliteta, a posebno na privredu.

10. Centralna direkcija javne bezbjednosti ima oko 130 hiljada uniformisanih policajaca, obavlja policijske poslove, socijalne prevencije i td.

11. Centralna služba državne bezbjednosti, angažuje se za zaštitu VIP ličnosti, a posebno stranih delegacija.

Pored ovih službi na raspolaganju su tri jako bitne policijske snage:

-Snage za borbu protiv terorizma- UNCLET

-Snage za borbu protiv mafije- UNRAN

-Odjeljenje istraživanja, pomoći, intervencija i odvraćanja- RAID

-Snage za borbu protiv droge- MILAD

Snage za borbu protiv terorizma- UNCLAT

Su zadužene za jedinstvenu koordinaciju aktivnosti protiv terorizma. One vrše sintezu i difuziju operativnih podataka, tako da su razdvojeni podaci za prikupljanje obavještenja o terorizmu od represivnih aktivnosti.

Operativne podatke prikuplja Direkcija za interni (unutrašnji) terorizam i Direkcija za nadzor teritorija (međunarodni terorizam). Sudska policija je zadužena za represivne aktivnosti.

UNCLAT čine direktor policije, direktor žandarmerije i .............................................. Formirano je vladino tijelo za nacionalnu bezbjednost gdje predsjednika UNCLATa periodično.....................................................................................

Odjeljenje istraživanja, pomoći, intervencija i odvraćanja- RAID

Je nezaustavljiv sistem u bezbjednosnom sistemu Francuske i imaju ovlaštenja na cijeloj teritoriji Francuske. Može da ih angažuje šef UNCLATa pogotovo ako dođe do otmica i td.

Nacionalna policija je nadležna da postupa u gradovima u kojima živi vise od 10 hiljada stanovnika. To je fundamentalna organizacija zadužena za javnu bezbjednost.

NACIONALNA ŽANDARMERIJA

Je jedan od najstarijih sistema bezbjednosti u Francuskoj, a formirana je 1720.g. a ozakonjena 1790.g. kada su joj i precizirani zadaci. Koliko je bila jaka ova služba da je sam Napoleon Bonaparta da ovakve službe nema nigdje na svijetu, a koristio je za zaštitu javnog reda i mira. Više puta je transformisana ali je uvijek zadržala vojno obilježje, tako da danas predstavlja jednu od 4 vojnih sila Francuske. Nadležna je da postupi u područijima gdje živi manje od 10 hiljada stanovnika. Nadležna je da održava i uspostavlja javni red i mir, priprema vojnu mobilizaciju, a prioritet joj je zaštita života i lične sigurnosti građana i njihove imovine. U slučaju ratnih dejstava žandarmerija se podčinjava Ministarstvu odbrane i oko 80% jedinica se predaje za ratna dejstva.

Na čelu žandarmerije je direktor koji je civilno lice, a ispod njega je generalni inspektor (ima ovlaštenja da vrši inspekcijske nadzore, kreira i donosi zakonske i podzakonske propise). Komanda žandarmerije se nalazi u Parizu, Mecu, Lilu i Lionu.

Podjeljena je na Žandarmeriju pojedinih departmana i Mobilnu žandarmeriju.

-Žandarmerija pojedinih departmana ima oko 17 hiljada službenika. Departmani su podjeljeni u legije (17) koji administrativno i privredno pokrivaju određena područja. Pružaju asistenciju Sudskoj policiji prilikom lišavanja slobode i vrše regulisanje i kontrolu saobraćaja.

-Mobilna žandarmerija ima u svom sastavu 51 hiljadu zaposlenih, a bitne jedinice su:

-Jedinica za intervenciju i

-Jedinica za borbu protiv terorizma.

Osnovna jedinica je skvadron, a niža je bataljon. Najniza jedinica je vod. U sklopu ove žandarmerije nalaze se i eskadroni konjaništva i republička garda.

POLICIJSKI SISTEM VELIKE BRITANIJE

Je decentralizovan sistem zasnovan na teritorijalnom principu. Veliku Britaniju čine Engleska, Vels, Škotska, i Sjeverna Irska.

U Engleskoj i Sjevernoj Irskoj postoje 43 policijske organizacije i preko 130 hiljada zaposlenih sluzbenika, tako da na svaka 443 stanovnika dolazi jedan policajac.

ENGLESKA I VELS

Policija je organizovna na teritorijalnom principu. Čine je grofovije, zatim distrikti, gradske i seoske opštine. Njima upravljaju izabrana vijeća čiji je mandat 3 godine.

Policiju čine:

1.Okružna grofovijska policija,

2.Gradska policija,

3.Kombinovna policija,

4.Metropolitanska policija.

5.Ostale policijske snage.

OKRUŽNA GROFOVIJSKA POLICIJA

Organizovana je na teritorijalnom principu, lokalnoj samoupravi i jakoj autonomiji. Na čelu je šef policije koga imenuje komisija. Komisiju čine 2/3 lokalne skupštine i 1/3 sudaca za prekršaj. U Velikoj Britaniji ne postoji nacionalna policija. Dugo u Engleskoj policija nije imala podršku naroda i šefova iz razloga što su je činile Oružane snage.

METROPOLITANSKA POLICIJA

Radi se o najorganizovanijom policiji u stručnom i tehničkom smislu. Bez obzira na njenu organizovanost ona nema obilježje nacionalne policije, tj ne može biti nadređena okružnoj, gradskoj ili drugoj policiji, niti od njih preutima slučajeve nego samo pruža stručnu pomoc po zahtjevu rukovodioca u složenijim operacijama. Na celu je šef koga na prijedlog ministra imenuje Engleska kraljica.

Sastoji se od 6 departmana:

1.Odjeljenje za operativnu podršku, obezbjeđuje kraljicu, vrši potragu za licima.

2.Odjeljenje za saobraćajni transport, kontroliše saobraćaj,

3.Odjeljenje za kriminalističke istrage, borba protiv kriminaliteta-leteće brigade

4.Odsjek za opšte i pravne poslove, ima 9 odsjeka,

5.Odjeljenje za administrativu, kontrola, kretanje i boravak stranaca,

6.Specijalna antiteroristička jedinica policije, za borbu protiv irskog terorizma.

POLICIJA GRADA LONDONA

1205.god. formirana i usko sarađuje sa metropolitanskom policijom. Zadužena je da djeluje na užem području Londona (7 miliona stanovnika). Posebno do izražaja dolaze dvije policije. Posebno do izražaja dolaze dvije policije:

-Jedinica za borbu protiv kriminaliteta,

-Jedinica za kontrolu saobraćaja.

Karakteristična je svečana uniforma sa utisnutim amblemom grada Londona na polocijskom šljemu.

POLICIJA SJEVERNE IRSKE

Sporazumom Engleske i Irske 1921.god. formirana je Republika Irska i Sjeverna Irska. Sjeverna Irska broji oko 10 hiljada policijskih službenika sa oko 3 hiljade rezervnih policijskih snaga. Na čelu policije je šef koji se tradicionalno nalazi u polemstvu Engleske kraljice. Rukovođenje policije je podjeljeno na tri nivoa, okruge, 12 departmana i 38 subdivizija.

POLICIJA ŠKOTSKE

Ima 10 hijada zaposlenih policajaca podjeljenih u 33 okruga. Osnovna razlika između zemalja koje čine Veliku Britaniju je da Škotska nema metropolitansku policiju. Postoji razlika u krivično-pravnom smislu, gdje se krivična prijava ne može podnijeti neposredno, već samo putem organa gonjenja, što znači da izjava uzeta od strane policije nema dokaznu snagu.

NACIONALNA KRIMINALISTIČKO OBAVJEŠTAJNA SLUŽBA

Formirana je 1993.god. sa zadatkom da prikuplja informacije o teškim zločinima interesantnu za nacionalni i regionalni nivo.

U svom sastavu ima sledeće jedinice:

-Jedinica za borbu protiv organizovanog kriminaliteta,

-Jedinica za borbu protiv pedofilije,

-Jedinica za borbu protiv droga,

-Jedinica za borbu protiv huliganstva na fudbalskim stadionima (imaju veliku bazu podataka o huliganima i blagovremeno obavještavanju o dolasku istih).

Pored ovih službi na raspolaganju su i sledeće sužbe:

-Nacionalna služba za identifikaciju,

-Državna policijska evidencija,

-Služba za forenzičke nauke.

POLICIJSKI SISTEM NJEMAČKE

Se sastoji od 16 pokrajina. Savezno MUP čine:

-Savezna služba za zaštitu Ustava,

-Savezni................................ured (BKA)

-Savezna granična zaštita (BGS)

BKA

Formiran je 1951.god. Nadležan da postupa za krivična djela koja su usmjerena prema političkim strukturama, države, predsjednika države, saveznog kancelara, članova vlade, saveznog parlamenta, sudija i slično. Takođe su nadležni da postupaju za krivična djela koja su usmjerena protiv stranih akreditovanih diplomatskih predstavništava. Na čelu je predsjednik koga postavlja federalna vlada.

BGS

Je granična policija zadužena za bezbjednost granica Njemačke. Njena nadležnost je sprečavanje i suzbijanje krivičnih djela organizovanog kriminala, pranja novca, falsifikovanja isprava, kriumčarenje oružja, ljudima i dr. Sastoji se od predsjedništva (istok, zapad, sjever, jug i centar).

POLICIJSKA POKRAJINA

Na čelu je pokrajinski ministar unutrašnjih poslova. Tako npr Bavarska policija sastoji se od predsjedništva (dežurne službe pogranične zaštite). Bavarska je jedina pokrajina čije granice štiti bavarska policija. Predsjedništvo se dalje dijeli na policijske direkcije i službe iz čega je vidljivo da je u Njemačkoj decentralizovan policijski sistem.

FEDERALNA OBAVJEŠTAJNA SLUŽBA

Je smještena u uredu kancelara. Nadležna je da prikuplja obavještenja o vojnim, političkim, ekonomskim i kulturnim zbivanjima drugih država. Podaci se sistematizuju, analiziraju, te u vidu pouzdanih informacija obavještava se savezna kancelarka radi kreiranja vanjske politike. Svakodnevno obavještavaju vladu o situaciji u regionu. Sarađuju sa ruskom obavještajnom službom o trgovini nuklearnim materijalom. Sastoji se od operativnih odjeljenja, administrativnog, logističkog, odjeljenja za procjene i analize, odjeljenje za bezbjednost i odjeljenje za izvršenje centralnih zadataka.