هاي تحقیقاتی دبیرخانه توسعه شبکه

رنامه توسعه جامع شبکه هاي تحقیقات علوم پزشکی ب

�عاو�� ����قات و �ناوری

از پایان جنگ ھای ��قیقايت ��ن به ع�ل ىمبیش از بیست سال است که در کشور در مورد شب�ه ول پس ا این زمینه، چند سال در مفھوىم دبیات ا ولني بار ، ا آید. شاید

د شب�ه“ ھای عل�ی کشورشورای پژوھش”���یلی، از سوی � است. تدوین گردید، وىل از آن زمان تا به امروز در دنیای واقع، بروز و ظھوری از �ر ��� مشاھ� ھا

مهھا را شاید بتوان در ابالغھرچند رد پای ک�رن�ی از اجرایی شدن برخی از مظاھر شب�ه د پیشني برنا مهھای �ا و برنا "سازمان مدیریت ریزی" ریزی کشور، یعىن

ا که ع�ر قدمي چر ��ت . ا د در کشور ��قیقايت ھای و تاسیس شب�ه پیشر ان ھای رین شب�هی تیافت. در این بني ، وزارت �داشت، درمان وآموزش پزشکی را ىم �

ای � دی ��تلىف بر ع�ل�ر م��ان سعه��قیقايت ��کیل ش� در این ��ش به بیشرت از دوازده سال پیش از این باز ىم گردد. و از آن زمان ال�وھای ا د ھا مور این شب�ه

است. مان� ىب پا�� دی د زیا و ��قیقايت ھنوز تا حد ھای ای �سعه شب�ه مناسب بر دی ع�ل�ر ال�وی مع�ای این حال، است . با گرفته ار قر

از سال “ ھادبريخانه برنامه �سعه شب�ه”در چنني شرایطی، اشت و برر�۱۳۹۱در معاونت ��قیقات و فناوری وزارت �د مطالعات ا��ام منه، با ا د ىب ھای ارزیا ار، د

ھا مهت گ�ارد. بدین منظور، برنامه �سعه جامع تا به حل مع�ای ال�وی ع�ل�رد شب�ه نظرات و نیز گرد� آوری دانش فشرده ��ب�ان و اند���ندان، سعی �ده

وژهھای ��قیقايت در این معاونت با پروژهشب�ه پر این از نتا�� ��ش د ی�سال،��ستني و و �ض�� ھای مرتبط و مهسو شکل گرفته است و اکنون پس از حد ائه ار ھا قابل

ط ھا، آخرین یافتهاست. این خربنامه آموز� و ترو��ی قصد دارد در چند مشاره در خصوص ال�وی ع�ل�رد شب�ه مر� ھا و دستاوردھای برنامه مذکور و نیز اخبار

و شیوه به �سعه شب�ه ھاي ��قیقاتي و فعالیت ھاي دبريخانه �سعه شب�ه ھا در قالب د.را مطرح مناید و در مواردی نیز به بیان مفاھمي ع�یق از د ر ان بپ و و ر ده ای سا

د شب�ه -��ن ��ست ھای ��قیقايت حل مع�ای ال�وی ع�ل�ر

هاي سیاستی گیر يجهت

هاي تحقیقات علوم پزشکیبرنامه توسعه جامع شبکه

معاونت تحقیقات و فناوري وزارت بهداشت -دکتر قانعی

گیري خاستگاه شکل

ها ي تحقیقات علوم پزشکیبرنامه توسعه جامع شبکه

معاون مرکز توسعه و هماهنگی تحقیقات معاونت تحقیقاات و فناوري -دل دکتر کاظم زنده

توسعه توانمندي تولید داروها در کشور

هاي تحقیقات علوم پزشکینقش و جایگاه شبکه

معاونت تحقیقات و فناوري وزارت بهداشت -رئیس مرکز توسعه فناوري سالمت -دکتر صابري

چارچوب کالن

ها ي تحقیقات علوم پزشکیرنامه توسعه جامع شبکهب

هاي تحقیقاتی و مجري طرحمشاور برنامه توسعه جامع شبکه -دکتر بهروز زارعی

تاریخچه شبکه هاي تحقیقات

علوم پزشکی در ایران

کارشناس دبیرخانه برنامه توسعه جامع شبکه هاي تحقیقاتی —فرزانه حجازي

ساختار تحقیقات کاربردي در وزارت بهداشت

هاي تحقیقات علوم پزشکیو جایگاه شبکه

هاعضو گروه مشاوران برنامه توسعه جامع شبکه -دکتر فرشید عالءالدینی

موردخوانی یک الگوي عملکردي

براي شبکه هاي تحقیقات علوم پزشکی

معاونت تحقیقات وفناوري وزارت بهداشت-دیدگاه هاي آقاي دکتر قانعی

توسعه تجهیزات پزشکی در کشور

هاي تحقیقات علوم پزشکینقش و جایگاه شبکه

رئیس دفتر تجهیزات پزشکی مرکز توسعه فناوري سالمت -خانم دکتر کیانفر

ي ر

ه خبژه نام

وی”

یشک

زم پ

وی عل

حقیقاتي ت

ه هاشبک

ع ه جام

سعو

ه ترنام

ب “

شماره 1

رماه

تی1

392

2صفحه

، سـه “هـا سند پایه برنامه توسعه جـامع شـبکه ”در مدل مفهومی ·

هـا مطـرح گردیدنـد. وزارت رکن اساسی به عنوان ذینفعان شـبکه

بهداشت به عنوان متولـی نظـام سـالمت کـشور، بخـش بهداشـت

(صنعت)، به عنوان متولی توسعه اقتصاد سالمت کـشور و بـاالخره

اجتماع، به عنوان نقطه رضایتمندي فردي و اجتماعی از نظام سالمت

ها قرار گیرنـد. بـا ایـن کشور، هر سه رکن باید مورد توجه شبکه

ها به دلیل جایگاه و احکام رسمیت بخشی کـه از تفاوت که شبکه

کنند، از منظر این وزارتخانه به مـسائل وزارت بهداشت دریافت می

هـاي وزارت بهداشـت را در گـیري نگرند و جهـت و مشکالت می

کننـد و اگـر اختـالف دیـدگاهی وجـود هاي خود لحاظ می فعالیت

-داشته باشد نیز در تعامل با وزارت بهداشت به حل و فصل آن مـی

پردازند.

% بودجه تحقیقات از 97به هر حال باید دانست که در حال حاضر،

طریق دولت و در حوزه سالمت از طـرف وزارت بهداشـت تأمیـن

گردد. بیراه نخواهد بود اگر همین دلیل باعـث شـود در شـرایط می

هاي تحقیق و توسعه در تعامل با وزارت بهداشـت و موجود، شبکه

از منظر آن به بخش بهداشت و به جامعه نزدیک شوند و نه مستقل

از آن.

ها متعلق به معاونـت تحقیقـات و فنـاوري نیـستند؛ ایـن شبکه ·

هاي وزارت بهداشـت تـالش فکري و نظر سایر بخش معاونت با هم

-دار شـکل دهـد و در راه هاي اولویتها را در حوزه کند شبکه می

کند.اندازي و ارزشیابی آنها تالش می

هـا را متعلـق بـه بخـشی از وزارت فراتر از این، نبایـد شـبکه ·

بهداشت دانست. این با ماهیت وجودي شـبکه در تنـاقض اسـت و

شود بین وظایف ارکان و ساختار رسمی وزارت بهداشت و باعث می

ها تعارض ایجاد شود.نقش این شبکه

در وزارت بهداشـت و “ تحقیق و توسعه ”باید ساختار حاکم بر ·

هاي حاکم بـر ها و ارزشنظام ارزشگذاري پژوهش به سمت شبکه

توسعه آنها گردش یابد:

ها و خارج از آنهـا در تمام بضاعت علوم و تحقیقات در دانشگاه -

هـا حوزه تحقیقات کاربردي و تحقیـق و توسـعه در قالـب شـبکه

گردهم آیند تا بتوانند در حل مشکالت، وزارت بهداشـت را یـاري

Center of)هـاي علمـی ها، قطبها، پژوهشکده رسانند. پژوهشگاه

Excellence)هاي علمی، مراکز تحقیقاتی مصوب مـستقل یـا ، انجمن

هـا و مراکـز رشـد، تحقیقـات نظـام بدون بودجه مـستقل، پـارك

، واحدهاي ارتباط با صنعت و ... . حـتی اگـر کـم و (HSR)سالمت

-هایی ضعیف عمـل مـی کسري در ساختارها وجود دارد و یا بخش

ها تقویت شوند. کنند، در ارتباط با شبکه

هـاي تحقیقـات کـاربردي وزارت در طـرف دیگـر، تمـام بخـش -

هـاي هـا، دبیرخانـه بهداشت نیز باید بازنگري شوند تا کلیه کمیته

هـاي تحقیقات، شـوراهاي همـاهنگی تحقیقـات کـه بـازوي بخـش

اجرایی و سیاستگذاري وزارت بهداشـت هـستند، بایـد در تعامـل

هـا تعریف شـده و تعییـن نقـش و جایگـاه مـشخص بـراي شـبکه

هـا و واحـدهاي تحقیقـات بازتعریف گردنـد. یکپـارچگی شـبکه

هاي سیاستیگیريجهت

برنامه توسعه جامع شبکه هاي تحقیقات علوم پزشکی

هاي بر اساس دیدگاه

جناب آقاي دکتر قانعی

حقیقات و فناوري وزارت بهداشتمعاونت ت

ا ي ه ا ، ط ی د و ج ل س ه د ر ح ض و ر م ق ا م م ع ا و ن ت ت ح ق ی ق ا ت و ف نــا و ر ي ، د یــد گـا ه گ ر و ه م ش ا و ر ا ن ب ر ن ا م ه ت و س ع ه ج ا م ع ش بـکـه ه

ه ا ر ا م و ر د پ ر س ش ق ر ا ر د ا د ه و آ ن ه ا ر ا ب ه ش ر ح ز ی ر ت د و یـن نـمـو د ه ا نـد : ا ی ش ا ن د ر م و ر د ت و س ع ه ش ب کـه

ي ر

خبه

امه ن

ژوی

”ی

شکز

م پو

علی

قاتقی

حي ت

هاه

بکش

ع ام

جه

سعو

ته

امرن

ب

“ه

ارشم

1

ه

مار

تی1

392

3صفحه

ها است. کاربردي، شرط اول موفقیت و توسعه واقعی شبکه

ها باید اعضاي هیأت علمی (بویژه هیأت علمی پژوهـشی) را شبکه -

از همه مراکز پژوهشی دانشگاهی به همکاري براي حل مـشکالت

نظام سالمت دعوت کنند.

هاي دکـتراي تخصـصی (دکـتراي ویـژه در مورد دانشجویان دوره -

نامـه آنهـا از موضـوعات مطـرح در تخصصی پژوهشی)، باید پایـان

هاي تحقیقات باشد و پژوهانه آنها از این طریق توزیع شود.شبکه

بودجه تحقیقاتی باید در مسیر تحقیق و توسعه و تحقیقات کـاربردي -

ها را در اختیار بگیرند و توزیع کنند.ها این بودجهقرار گیرد و شبکه

ها، از آنجـا کـه دبیرخانـه معامالتی شبکه -در مورد اختیارات مالی -

ها و مراکز تحقیقاتی با بودجه مستقل هستند ها عمدتاً پژوهشکده شبکه

کرد کمتر از بیست میلیون تومان نیـاز بـه و در حال حاضر براي هزینه

تصویب معاونت پژوهشی دانشگاه مربوطه ندارند و به خود آنها تفویض

امنـاي کرد باالتر از این مبلغ باید از سوي هیأت اختیار شده است. هزینه

دانشگاه تصویب شود که اگر شبکه درآمدزا باشد، از محل درآمدهاي آن

بتواند خرج کند و اجازه خـرج نبایـد از طـرف دانـشگاه صـادر شـود.

همینطور شبکه باید بتواند با هر شخصیت حقیقی و حقوقی همکـار بـا

شبکه قرارداد ببندد.

هـا بایـد در شـوراهاي سیاسـتگذاري و مقام وزارت و معاونـت -

هاي مداوم داشـته باشـند و در ها نشست معاونین، با رؤساي شبکه

-ها هدف مورد مسائل مهم نظام سالمت، به عنوان مثال، بار بیماري

هاي مشخص و اختیارات کافی ها مسؤولیتگذاري کنند و به شبکه

طور نیست و در نتیجه، ارتباط وزارتخانه بدهند. در حال حاضر این

ها با بدنه علمی کشور وصل نیست.گیريو تصمیم

باید طوري عمل شود که نه مسؤوالن و مدیران وزارت بهداشـت ·

یک نتوانند به حالتی غیر از شبکه و ها هیچو نه اعضاي بالقوه شبکه

سـو و پـذیري مـسؤوالن از یـک اي شدن بیاندیـشند. شـبکه شبکه

ها با ساختار رسمی وزارت بهداشت بـراي حـل پذیري شبکه انطباق

مشکالت به دور از مسائل دست و پاگیر و بروکراتیـک از سـوي

دیگر، راه حلی نیست که بتـوان آنـرا کنـار گذاشـت و بـراي آن

جایگزینی پیدا کرد.

پـذیري در اي و شـبکه توان طوري عمل کرد که رفتار شـبکه می ·

هـا تبـدیل شـود. وزارت بهداشت، به الگویی براي سایر وزارتخانـه

هاي علوم پزشکی بین همه وزارت بهداشت از نظر اتصال به دانشگاه

ها در کشور موقعیت منحصر بفردي دارد که اگر بتوانـد وزارتخانه

به معناي واقعی به حضور نخبگان علمی در کنار مسؤوالن اجرایـی

گیرد.منجر شود، یک الگوي موفق شکل می

ها را به روشنی و به درستی تعریـف براي این منظور، باید شبکه ·

نمود، به نحوي که همه آنرا درك کنند و به اهمیت بی بدیل آن پی

ببرند.

هـاي سیاسـتگذاري بـه در صورتیکه وزارت بهداشـت و حـوزه ·

هـاي هاي رسمی دامن نزنند، باید بپذیرند کـه شـبکه تشکیل شبکه

گیرنـد و بـا قـدرت در غیررسمی که به صورت طبیعی شـکل مـی

کننـد، سـکان هاي کالن وزارت بهداشت نقش ایفا مـی ریزيبرنامه

هاي غیررسـمی بسیاري از مسائل را به دست بگیرند. تشکیل شبکه

ناپذیر است و ذاتاً چیز مضري هم نیست و وزارت بهداشت اجتناب

هـا هـم هاي سیاستگذاري در کشور از این شبکهو بسیاري از حوزه

هاي رسـمی هـم اگـر شـکل برند و هم زیان می بینند. شبکهنفع می

اي جـز بگیرند، باید طوري عمل کنند که افراد و یا مراکـز، چـاره

گرویدن به آن نداشته باشند و طوري عمل شود که پس از جذب به

علل مختلف جدا نشوند و به همکاري ادامه دهند تا شـبکه هرچـه

بیشتر بلوغ یابد.

بدنه وزارت بهداشت و ساختار رسمی نظام سالمت را به لحـاظ ·

بندي نمود: توان در چهار گروه دستهاي میرفتار شبکه

-هاي خود، شـبکه هایی از وزارت بهداشت براي پیشبرد برنامه بخش -

هاي رسمی موجـود دهند؛ عالوه بر این، شبکههاي غیررسمی تشکیل می

را نیز براي همکاري پذیرا هستند.

دهنـد. هاي غیررسمی تشکیل مـی ها در کنار خود، شبکه برخی بخش -

-هاي رسمی موجـود احـساس نمـی بنابراین، نیازي براي تعامل با شبکه

کنند.

هاي غیررسمی تـشکیل نـداده و تفکـر برخی هم درکنار خود، شبکه -

کنند. هاي رسمی موجود حمایت میاي نیز ندارند ولی از شبکهشبکه

ي ر

ه خبژه نام

وی”

یشک

زم پ

وی عل

حقیقاتي ت

ه هاشبک

ع ه جام

سعو

ه ترنام

ب “

شماره 1

رماه

تی1

392

4صفحه

کنند. هاي رسمی نیز حمایت نمیاي نیز ندارند و از شبکهبعضی هم در کنار خود، شبکه غیررسمی نداشته، تفکر شبکه -

توان تغییر داد و آیا معاونت تحقیقات و فناوري وارد این فضا شود یـا خـیر، جـاي وقت، اصالح نگرش سه گروه اخیر را میاینکه چگونه و چه

گنجد. بدون شک، براي جا انداختن این تفکر باید برنامه داشت.بحث بیشتري دارد که در این مختصر نمی

هـاي تحقیـق و نـوآوري بـا ها به مفهوم واقعی در تحقیق و توسعه نقش ایفا کنند، باید به یکپارچگی و ادغـام میـان بخـش براي آنکه شبکه ·

هـاي اجرایـی از هاي نوآورانه و نظـارت و ارزشـیابی برنامـه ها، اجراي برنامه ریزيها، برنامهها، تعیین اولویتهاي اجرایی در نیازسنجی بخش

ها کمک کرد. این، یعنی مفهوم امروزین تحقیق و توسعه.شبکه

ها باید خویشتنداري از خود نشان دهند و چه براي پرداختن به مشکالت از پذیر باشند و هم شبکههم وزارت بهداشت و بدنه آن باید شبکه ·

آنها دعوت شود و چه در موردي کنار گذاشته شوند، باید آمادگی کمک و مساعدت را داشته باشند و از اینکه مشکالت بزرگ است و جایگاه

اعتمادي تحقیق و اجرا، هر دو طرف باید خویشتنداري و صبر و اختیارات آنها محدود، نهراسند. براي بر هم زدن چرخه تشدیدشونده شک و بی

نشان دهند و با پذیرفتن مشکالت آن تالش کنند الگوهاي موفقی از همکاري بین بدنه اجرایی وزارت بهداشت و شبکه هاي تحقیقاتی را ارائـه

کنند.

ها را داشته باشیم، خوب عمل ها و تدوین بهترین اسناد باالدستی حمایت کننده شبکهسازي شبکهاگر تا پایان برنامه پنجم بتوانیم این نهادینه ·

)1391چهاردهم و بیست و چهارم مرداد ( oایم. کرده

“ نقشه تحول نظام سالمت”همراستایی برنامه توسعه جامع شبکه ها با

فروردین 26ایرانی پیشرفت، که در -در نقاط تمرکزي برنامه نقشه تحول نظام سالمت مبتنی بر الگوي اسالمی

ها تأکید کرده است. به تصویب هیات وزیران رسیده است، بر اهمیت انواع کارکردهاي شبکه 1391ماه سال

هاي ها و هدایت شبکه )، جلب سرمایه 14هاي پایش بهره وري نظام سالمت (بند )، شبکه 12هاي خبرگان سیاستگذاري(بند از آن جمله، شبکه

از نقاط تمرکزي این 70) است. در نهایت در بند 36هاي تخصصی (بند هاي مدیریت و تبادل و ترجمان دانش در حیطه ) ، شبکه19اجتماعی (بند

تأکید شده است. “ گراي شبکه هاي سالمت با اولویت حل مشکالت سالمت جامعهتوسعه مدیریت”نقشه، بر

هاي تحقیقات، توان شبکه در برنامه توسعه جامع شبکه هاي تحقیقات علوم پزشکی، نیز بر همین نقاط تمرکز دارد. اما سؤال این است که آیا می

oدر سیاستگذاري مشارکت نداشته باشند و یا در تعامل با اجتماع، مشارکت نکنند؟ به این سؤال در این برنامه پاسخ داده شده است.

ي ر

خبه

امه ن

ژوی

”ی

شکز

م پو

علی

قاتقی

حي ت

هاه

بکش

ع ام

جه

سعو

ته

امرن

ب

“ه

ارشم

1

ه

مار

تی1

392

5صفحه

عالوه بر مشکل درك ناکـافی مفـاهیم و کـارکرد شـبکه، اصـوالً

توسعه شبکه هـاي تحقیقـاتی بـا سـه مـشکل همیـشگی در نظـام

تحقیقات کشور روبرو است. به عنوان اولیـن مـشکل تقریبـاً همـه

اذعان می کنیم که کار تیمی و شراکتی در تحقیقـات ضـعف جـدي

دارد. مشکل دوم، عدم توانایی براي کار چندرشته اي و میان رشـته

اي در میان محققان و در نهادهاي پژوهشی است که شبکه ها نیز از

این مشکل مستثنی نیستند. مشکل سوم، بـی انگیزگـی محققـان و

نخبگان علمی و دانشگاهی ما در رفـع مـشکالت نظـام سـالمت و

بخش بهداشت است تا جایی که برخی حتی این مشکل را بـه عـدم

صـدالبته بخـشی از ایـن توانمندي این فرهیختگان نسبت می دهند.

انگیزگی ناشی از عدم وجود سازوکارهاي مدیریتی مناسب براي بی

هاي اجرایی و علمی کشور می باشد. همکاري بخش

در این میان، همواره این چالش وجود داشته است که آیا ابتـدا بایـد

ارتقاي فرهنـگ کـار تیمـی و میـان رشـته اي و توانـایی بررسـی

مشکالت نظام سـالمت اصـالح شـود و یـا اقـدام بـه سـازماندهی

ساختارهایی شود که بتواند زمینه هاي الزم بـراي مبـارزه بـا ایـن

چالش ها را فراهم آورد. در واقع، برنامه توسعه جـامع شـبکه هـاي

تحقیقاتی، گزینه دوم را انتخاب کرده است.

در راستاي دستیابی به این هدف، از ابتداي این برنامه، نقصان مفـاهیم در

مورد شبکه ها که در ابتداي متن به آن اشاره شد مورد توجه قرار گرفت.

براي این منظور با تشکیل تیمی از خبرگان که ضمن آشنایی با مفاهیـم

پژوهش و نوآوري، از وضعیت پژوهش در حوزه بهداشت و درمان نیـز

آگاهی کافی دارند تالش شد با استفاده و مدون سـازي دانـش فـشرده و

تجربیات موجود راهکارهاي مناسب اتخاذ گردد.

بخش هاي اصلی برنامه توسعه جامع شبکه هاي تحقیقاتی

هاي از این دست، در ها همانند همه برنامهبرنامه توسعه جامع شبکه

پـردازد و در سـطح دیگـر بـراي یک سطح به تدوین راهبردها مـی

کنـد. در برنامـه توسعه ساختارها و فرایندهاي عملیاتی تـالش مـی

جامع توسعه شبکه ها به اجزاء مختلف چرخـه حیـات شـبکه هـا

توجه شده است. لذا از طرفی بر اسـاس نیازهـاي کـشور اقـدام بـه

راه اندازي شبکه هاي مختلف شده است و از سـویی بـا طراحـی و

هاي مختلـف و اقـدامات متعـدد تـالش شـده هـدایت، اجراي طرح

سازماندهی و پشتیبانی از شبکه ها را به نحوي انجام دهد که شبکه

ها رفته رفته رشد کرده و توسعه متوازنی را داشته باشند. در نهایت

ها با ارزشیابی و اعتباربخشی مناسب ضمن تاکید بر استقالل شبکه

نقش نظارتی و حاکمیتی خود را اعمال نماید. در این راسـتا پـروژه

هایی ذیل برنامه توسعه جامع شبکه ها در برنامه عملیاتی معاونـت

تحقیقات و فناوري وزارت بهداشت، تعریف گردیده اسـت کـه بـه

اختصار به برخی از آن ها اشاره می شود:

تدوین راهبردهاي شبکه هاي تحقیقاتی: هدف در این پـروژه، بـه ·

نوعی دستیابی به الگوي عملکرد شبکه هـا اسـت و در واقـع، الزم

است تا رابطه شبکه ها با نهـاد یـا نهادهـاي هـدف آن هـا (وزارت

گیريخاستگاه شکل هاي تحقیقات علوم پزشکی کشوربرنامه توسعه جامع شبکه

دلدکتر کاظم زنده

و فنارويمعاون مرکز توسعه و هماهنگی تحقیقات معاونت تحقیقات

هاي تحقیقاتی نقطه هدف: درك مبانی و الگوي عملکرد شبکه

هاي ملـی تحقیقـات علـوم پزشـکی، در برنامه توسعه جامع شبکه

هـا مدنظـر درك درست از مفاهیم و مبانی مربوط به ایـن شـبکه

قرارگرفته است. چیزي که همواره خالء آن در ربع قرن گذشته در

هاي تحقیقـاتی در میـان مـسؤوالن و کشور با شنیدن واژه شبکه

اعضاي این شبکه ها احساس شده است. در طی یک دهه گذشـته،

معاونت تحقیقات و فناوري وزارت بهداشت نیز علـیرغم تـشکیل

چنین شبکه هایی و اعمال الگوهاي عملکردي مختلـف، بـا همیـن

مشکل بزرگ روبرو بوده است.

ي ر

ه خبژه نام

وی”

یشک

زم پ

وی عل

حقیقاتي ت

ه هاشبک

ع ه جام

سعو

ه ترنام

ب “

شماره 1

رماه

تی1

392

6صفحه

بهداشت و یا بخش بهداشت) تبیین شود و به صورت ملزوماتی براي عملکرد

مؤثر شبکه ها به صورت پیش نویس مقررات و ضوابطی درآیند که معاونـت

تحقیقات و فناوري براي تصویب و تحقق آن ها تالش نماید.

در بخش دیگر، در مورد ساختارها و فرایندهاي شبکه ها دو گـروه ·

پروژه تعریف شده است: (این پروژه ها، تـا حـدي موکـول بـه تدویـن

راهبردها خواهد بود):

از آنجا که دو حلقه اصـلی در مـدیریت پـژوهش، اولویـت سـنجی

ها به شـمار مـی رود، در برنامـه تحقیقات و کاربست نتایج پژوهش

توسعه جامع سعی شده است تا به این موضـوعات پرداختـه شـود. در

خصوص مدل کاربست نتایج با حضور نمایندگان شبکه ها، کارگاهی

بر گزار شد و پیش نویس یک دستورالعمل تدوین شد که در صورت

تثبیت جایگاه شبکه ها، در نظام بهداشتی و علمی کشور قابل استفاده

خواهد بود. بعالوه در فراخوان هاي طرح هاي تحقیقاتی شبکه هـاي

تحقیقاتی همواره طرح هایی در اولویت بوده است که مبتنی بـر حـل

مشکل و ارائه راه حل کاربست نتایج می باشـند. در مـورد اولویـت

سنجی و مدل هاي مناسب آن نیز طرحی تدوین شـده اسـت و سـعی

دارد ضمن نقد برنامه هاي ااولویت بنـدي در کـشورو اجـراي طـرح

اولویت بندي در چند شبکه، الگوي مناسبی براي نحوه اولوبت بنـدي

در شبکه ها ارائه نمایند.

از جمله شبکه مبادلـه برتریـن “مدیریت دانش”اندازي ابزارهاي طراحی و راه ،

ـا ( ــشکالت و Best Practice Network=BPN)عملکردهـ ـازي م ــه سـ و نمای

ـار هریـک از موضوعات بخش بهداشت و نظام سالمت مرتبط با موضـوع ک

شبکه ها. در واقع پروژه هایی از این قسم، به طبقه بندي و ترسیم نقشه یا نمایـه

ـاي ـازند. بـدون ابزاره ـا س هاي دانش می پردازند تا امکان تبادل دانـش را مهی

ـا ـبکه ه مدیریت دانش در مدیریت پژوهش نمی توان موفق بود، به ویژه در ش

ـا وزارت بهداشـت که نهادهایی مجازي به شمار می روند و در تعامل نزدیک ب

هستند. اولویت شبکه مبادله برترین عملکردها، به شبکه بیوبانکهاي تحقیقاتی

اختصاص یافته است و بزودي نتایج آن رونمایی خواهد شد.

از جمله اقدامات دیگري که در برنامه توسعه جامع شبکه ها در ·

دستور کار قرار گرفته است، تدوین نظام ارزشیابی عملکرد شـبکه

ها است. در واقع نظام ارزشیابی مهمترین ابـزار وزارت بهداشـت و

معاونت تحقیقات جهت مدیریت بر شبکه ها می باشد. در این نظام

ارزشیابی هم دبیرخانه شبکه هاي تحقیقاتی و هم اعضاي شبکه هـا

از نظر شبکه سازي در علم و فن آوري و توسعه فعالیتهاي گروهـی

و همکاري هاي بین مراکز و چند تحصصی رتبه بندي خواهند شـد.

البته این اقدام نیز تا حدي موکول به تدوین نهایی راهبردهاي شبکه

ها و برنامه توسعه جامع خواهد بود.

از میان شبکه هاي رسمیت یافته، از ابتدا چهار شبکه بـراي پـایـلـوت

برنامه توسعه جامع برگزیده شدند. این شبکه ها، در واقع در مورد چهار

بیماري مزمن اولویت دار تشکیل شده است. شبکه بیماري هاي قـلـبـی

عروقی، دیابت، بیماري هاي ریوي و سرطان، چهار شبکه برنامه پایلـوت

هستند. توجه به این شبکه ها، عالوه بر ظرفیتهاي موجود در کشـور،

متناسب با راهبردهاي بین المللی بر توسعه کنترل بیماریهاي غیر واگیر

بوده است که کشور ما در کنار سایر کشورهاي دنیا ملزم بـه تـوجـه

ویژه به آنها است موضوعاتی که در آینده نزدیک دغدغه تـمـام ارکـان

سالمت کشور خواهد بود. بعالوه مسئولین این شـبـکـه هـا تـجـربـه

مدیریت در سطح کالن وزارت بهداشت را در پرونده خود دارنـد. ایـن

ها به تحقیق براي مسأله می تواند فرصتی باشد براي کسانی که در شبکه

حل مشکالت نظام سالمت کشور می اندیشند. البته به دلیل تشـکـیـل

شبکه هاي متعدد و عدم امکان توقف آنها، موضوع انتخاب شبکـه هـاي

پایلوت از شکل اولیه خارج شد و شبکه هاي مختلف در اجراي اهـداف

توسعه شبکه هاي تحقیقاتی نقش خود را ایفا نموده و سهمـی از پـیـاده

سازي برنامه جامع را پذیرفته اند. به عنوان مثال یکی از رویـکـردهـاي

مهم معاونت تحقیقات و فناوري وزارت بهداشت توجه به ظرفـیـتـهـاي

موجود کشور جهت توسعه شبکه هاي تحقیقاتی بوده است. در برنـامـه

منسجمی، شبکه هاي تحقیقاتی نانوفناوري، بیوتکنولوژي و علوم دارویی

با همکاري دفتر فنآوري معاونت تحقیقات، بـرنـامـه هـاي پـژوهشـی

دانشجوي دکتراي پژوهشی را ارزیابی نموده و طرح هاي ملی را بسـتـر

تربیت این دانشجویان قرار داده اند. در این برنامه دانشجوهـاي دکـتـرا

وارد طرح هاي تحقیقاتی محصول محور شده و از منابع دولتـی و غـیـر

هاي صندوقهاي پژوهش و فناوري براي پیشـبـرد ایـده دولتی و حمایت

هاي خود بهره خواهند برد.

از سوي دیگر، بنا به رهنمودهاي مقام محترم معاونت تـحـقـیـقـات و

فناوري وزارت بهداشت، در همه شبکه ها بیش و پیش از هر چیـز بـر

و دانشـجـویـان (PhD)باز کردن فضا براي دانشجویان دکتراي تخصصی

توجـه شـده اسـت و (PhD by Research)دکتراي تخصصی پژوهشی

انتظار می رود با تقویت این ساختارها این گروه از دانشجویـان مـجـال

یابند تا به صورت فعال به مقوله تحقیقات راهبردي، ملـی و کـاربـردي

تمرکز کنند. بعالوه با توسعه مراکز تحقیقاتـی در کشـور، مـوضـوع

ماموریت مدار کردن و بهره گیري ازحد اکثر ظرفیتهاي ایجاد شـده در

این مراکز جزو وظایفی است که معاونت تحقیقات تمایل دارد آن را بـه

oشبکه ها واگذار نماید.

ي ر

خبه

امه ن

ژوی

”ی

شکز

م پو

علی

قاتقی

حي ت

هاه

بکش

ع ام

جه

سعو

ته

امرن

ب

“ه

ارشم

1

ه

مار

تی1

392

7صفحه

پژوهـشی –ها جهت ایفاي نقش موثر به عنوان بازوي علمـی شبکه

تأکیـد دارد. ایـن تعریـف از نظریـات “ در وضعیت سالمت کشور

تـرین آنهـا، نظریـه توسعه جامع الهام گرفته است که یکـی از مهـم

است. مطابق این نظریه، پدیده اي مـی توانـد بـه طـور جامـع 1ذینفع

توسعه یابد که توانـایی بـرآورده سـاختن تمـامی انتظـارات کلیـه

ذینفعان (گروه ها، سازمان ها، و نهادهاي تاثیرپذیر و یا تاثیرگـذار

بر آن پدیده) را داشته باشد. آنچه در این نوشـتار آورده مـی شـود،

مختصري است از مستندي که با همین عنوان در سـال گذشـته بـه

تصویب معاونت محترم تحقیقات و فناوري وزارت بهداشت رسیده

و به عنوان سند پایه، مبناي برنامه توسـعه جـامع شـبکه هـا قـرار

گرفته است. به کارگیري نظریه

فوق، دو مرحله اصـلی بـه شـرح

زیر را در پی خواهد داشت:

الف) شناسایی ذینفعان

شناسایی و دسته بندي ذینفعان،

گام نخـست در بـه کـار بـردن

شـود. از آنجـا نامیده می 2نظریه ذینفعان است که تحلیل ساختاري

ها، وزارت بهداشت، درمان و آمـوزش پزشـکی که متولی این شبکه

ترین ذینفع آن نیز همین وزارتخانـه (متولـی نظـام است، طبیعتاً مهم

سالمت کشور) خواهد بود. در سطح بعدي ذینفعـان، کلیـه فعـاالن

(کلیه ارکان بخش هاي غیردولتی و خصوصی حـوزه 3بخش سالمت

بهداشت و ...) قرار دارند. هرچنـد بـا درنظـر گـرفتن سـطح اول از

گیري هاي سیاستگذار (معاونت محترم تحقیقات ذینفعان و با جهت

و فناوري) باید در وهله اول تمرکز را بر ارتباط شبکه ها بـا نظـام

سالمت و وزارت بهداشت و حل مشکالت آن قـرار داد و ارتبـاط

شبکه ها با بخش بهداشت باید تابعی از آن باشد. این مسأله تا زمان

بلوغ شبکه ها و الگوي عملکرد آن ها باید مـدنظر برنامـه توسـعه

جامع شبکه ها قرار گیرد. سرانجام، گروه عمده دیگر ذینفعـان کـه

بدون ارتباط و تعامل با آن ها امکان تحقیق و توسعه وجـود نـدارد

بـردار نهـایی اسـت. جامعه و سرمایه هاي اجتماعی به عنـوان بهـره

نمایندگان مردم در سطح ملی و استانی و شهري و سازمان هاي مردم

نهاد از اجزاي شاخص این گروه از ذینفعان به شمار می روند. این سه

روند.هاي تحقیقات به شمار میگروه عمده ذینفعان شبکه

ب) تحلیل ذینفعان

گام بعدي، تحلیل انتظارات و اختیـارات هـر یـک از دسـته هـاي

ذینفعان در قبال این انتظارات است. بـراي ایـن منظـور، اسـتفاده از

اختیار کـه منعکـس کننـده تاثیرپـذیري –جدول دو بعدي انتظار

(ارتباط مستقیم عملکرد و منفعـت) و تاثیرگـذاري (توانـایی القـاي

خواسته ها) در هر دسته از ذینفعان است، می تواند راه گـشا باشـد.

تاثیرات متقابل هر دسته از ذینفعان با شبکه ها به صورت زیر قابل

):1تفسیر است (شکل

هـا نظام سالمت به عنوان مهم ترین ذینفع، از یک سو از شـبـکـه

انتظار دارد از طریق تامین دانش تخصصی مورد نیاز و ترویج پیشبرد

سیاست ها در میان اعضاي خود، مشارکت موثري در سیاستگذاري

حوزه سالمت داشته باشد و از سوي دیگر، نظـام سـالمـت نـیـز

تاثیرات بسزایی (به لحاظ وجود یا عدم وجود و نحوه اداره) بر ایـن

شبکه ها خواهد داشت.

جامعـه بـه عنـوان دســته

ــره ــان و به ــوم از ذینفع س

برداران نهـایی سـالمت در

کشور، تاثیرات مـستقیم و

ــی از ــستقیم فراوانـ غیرمـ

هــا مــی پذیرنــد. از شــبکه

چارچوب کالن هاي تحقیقات علوم پزشکیبرنامه توسعه جامع شبکه

دکتر بهروز زارعی

هاي تحقیقاتی و مجري طرحمشاور برنامه توسعه جامع شبکه

پایه و اساس توسعه جامع

شبکه هاي ملی سالمت،

“ نظریه ذینفع”کارگیري به

بوده است.

هاي ملی ترین ذینفع شبکهمهم

"وزارت بهداشت"سالمت،

و "بخش سالمت"است.

هاي بعدي در الیه "جامعه"

قرار دارند.

ي ر

ه خبژه نام

وی”

یشک

زم پ

وی عل

حقیقاتي ت

ه هاشبک

ع ه جام

سعو

ه ترنام

ب “

شماره 1

رماه

تی1

392

8صفحه

جمله مهم ترین این تاثیرات، نتـایج مخـرب اتخـاذ سیاسـت هـاي

هـایی بـر نادرست در حوزه سالمت است که منجر بـه آسـیب

جامعه خواهد شد. بـه لحـاظ تاثیرگـذاري نـیز، جامعـه از طریـق

هاي جمعی و فـشار افکـار نمایندگان قانونی خود و همچنین رسانه

عمومی، می تواند شبکه را براي حرکت در مسیر خود تقویت نماید

و یا مسیر آنرا تغییر دهد.

بنابر رهنمودهاي معاونت تحقیقات و فنـاوري وزارت بهداشـت و

اهداف اسناد فرادستی برنامه توسعه جامع شبکه ها (من جمله نقشه

چشم انداز)، بـراي ایـن شـبکه – 30صفحه –جامع علمی سالمت

هاي تحقیقاتی می توان یک گروه دیگر از ذینفعـان را نـیز متـصور

بود و آن هم ارکان فرامرزي و بین المللی سالمت است که می توان

این ذینفع را نیز تابعی از نقش ذینفع اول، یعنی نظام سالمت کـشور

و وزارت بهداشت دانست.

پس از شناسایی و تحلیل، در گام بعدي، بایـد بـه منظـور شـناخت

الگوهاي حاکم بر اشخاص حقیقی و حقوقی عـضو در هـر دسـته از

ذینفعان، انتظارات آنها مورد تحلیل قرار گـیرد کـه بـه آن تحلیـل

گفته می شود. اهمیت جدي این نوع تحلیل، به لحاظ تفاوت 3بافتاري

هاي عمده اي است که میان سه دسته ذینفع شـبکه هـاي تحقیقـات

سالمت وجود دارد و حرکت در مسیر توسعه جامع یا بـه عبـارتی،

برآورده ساختن کلیه انتظارات تمامی ذینفعان، وابسته بـه شـناخت

عمیق انتظارات آنها می باشد.

الگوي حاکم بر نظام سالمت، یک الگوي سیاسی، مبتنی ·

بر گام برداشتن در مسیر مصلحت ها با رعایـت مالحظـات

است. بر این اساس، برخی از زمینه هاي مورد عالقه این نظام

که از شبکه ها انتظار یاري رسانی در آنها را دارند، عبارتنـد

از: تبیین الزامات اسناد، قوانین و برنامه هاي باالدستی، تدوین

سیاست ها، تنظیم برنامه عملیاتی و بودجه، تلفیق برنامه ها،

تخصیص منابع، نظارت بر حسن انجام برنامه ها و در نهایت،

جلب نظر نهادهاي باالدستی.

الگوي حاکم بر بخش سالمت، الگوي اقتصادي اجتماعی و ·

5فایـده -اثربخشی بر مبناي تفکر هزینـه –بیش از هزینه

شکل گرفته است. بر مبناي این تفکر، اجزاي بخش سالمت

از شبکه اي که در آن عضو هـستند انتظـار دارنـد در قبـال

فوایدي که از انجام تحقیقات خود بـه شـبکه مـی رسـانند،

شبکه نیز هزینه هاي آنها را جبران نموده و بـه آنهـا یـاري

دهد.

الگوي حاکم بر جامعه، بـا محـور رضـایتمندي فـردي و ·

اجتماعی با درنظر گرفتن متغیرهاي جامعه شناختی است. از

جمله انتظارات جامعه از شبکه هاي تحقیقات علوم پزشکی

می توان به مواردي نظیر جهت بخشی به مطالبات نمایندگان

قانونی مردم در مناطق مختلف کشور، متناسب با مـشکالت

جاري در آن مناطق و آشنایی بیشتر مردم با حقـوق عمومـی

در حوزه سالمت با همکاري رسـانه هـاي جمعـی و جلـب

منابع مردمی با کمک سازمان هاي مردم نهاد اشاره کرد.

با توجه به آنچه گفته شد توسعه پایدار شبکه هـا در واقـع توسـعه

محورهاي سیاسی، اقتصادي و اجتماعی شبکه ها در محور ارتباط با

ي ر

خبه

امه ن

ژوی

”ی

شکز

م پو

علی

قاتقی

حي ت

هاه

بکش

ع ام

جه

سعو

ته

امرن

ب

“ه

ارشم

1

ه

مار

تی1

392

9صفحه

سه گروه ذینفعان عمده شبکه ها است. بر اسـاس ادبیـات موضـوع

شـود شبکه ها در جهان امروز، درك این سه محور عمده باعث مـی

شبکه هاي تحقیقاتی را از یک منظر مشارکت در سیاستگذاري بـه

، از منظر تعامل با بخش بهداشـت آن 6“شبکه سیاستگذاري ” عنوان

و از منظـر ارتبـاط و جلـب حمایـت و 7“شبکه هاي نوآور” ها را

شبکه هاي سرمایه هـاي ”مشارکت سرمایه هاي اجتماعی آن ها را

هـا در دانست. الگوي عملکرد هر سـه نـوع ایـن شـبکه 8“ اجتماعی

برنامه توسعه شبکه ها مورد توجه قرار گرفته است و هر سه الگـو

به نوعی الزم وملزوم یکدیگر در رویکرد به توسعه پایدار شبکه ها

است.

جالب آن است که در نقشه تحول نظام سالمت کـشور مبتـنی بـر

الگوي اسالمی، ایرانی پیشرفت، مصوب هیـأت وزیـران، در بخـش

نقاط تمرکز برنامه، بر توسعه شبکه هـاي خبرگـان سیاسـتگذاري

) و شبکه هاي 70)، شبکه هاي دانش (بند 12سالمت در کشور (بند

) نام بـرده 19اجتماعی عمومی در راستاي ارتقاي سالمت جامع (بند

شده است.

برنامه توسعه جامع شبکه هاي تحقیقات سالمت کشور، با شناخت

از ذینفعان شبکه ها، به دستیابی الگوي عملکرد شبکه ها در هرسـه

محور ساختار، رفتار (فرایند) و تکنولوژي (به طور خاص تکنولوژي

o) 2ارتباطات و اطالعات) خواهد پرداخت. (شکل

1– Stakeholder Theory 2- Structural Analysis

3- Health Sector : با توجه به تعریف سازمان جـهـانـی "بخش بهداشت"منظور از ،

بهداشت، بخشی از اقتصاد کشور است که صرف مسأله سالمت می شود.

4- Contextual Analysis 5- Cost-Benefit

6- Policy Network 7- Innovation Network

8- Social (social Capita)Network

قانون برنامه پنجم

توسعه اقتصادي، اجتماعی و فرهنگی کشور

بازنگري آیین نامـه اعـضاي هیـأت علمـی بـه -بند الف - 16 ماده

% امتیازات پژوهشی معطوف به رفع مشکالت کشور 50 نحوي که تا

باشد.

ي ر

ه خبژه نام

وی”

یشک

زم پ

وی عل

حقیقاتي ت

ه هاشبک

ع ه جام

سعو

ه ترنام

ب “

شماره 1

رماه

تی1

392

10صفحه

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارتخانه منحصربفردي

است که دانشگاه هاي علوم پزشـکی و مراکـز علمـی و پژوهـشی

حوزه سالمت را تحت پوشش خود دارد و می تواند از ایـن فرصـت

استثنایی استفاده نماید. اما آیـا تـاکنون از ایـن فرصـت اسـتثنایی

بـرداري را کـرده اسـت؟ بـه عبـارت دیگـر، طراحـی بهترین بهـره

براي این وزارتخانـه بـا چـه “ تحقیق در سیاستگذاري” ساختارهاي

دبیرخانه ها و کمیته ”چالش هایی روبرو است؟ ساختارهایی مانند

که در زیرمجموعـه هـر یـک از “ هاي تخصصی تحقیقات کاربردي

ریـزي و مدیریـت معاونت ها تشکیل شده بودند و مسؤول برنامـه

پژوهش هاي کاربردي در وزارت بهداشت بوده و هـستند، تـا چـه

اند؟ میزان موفق عمل کرده

در ستاد وزارت بهداشت، وظیفه هماهنگی

و یکپارچه سازي تحقیقات کاربردي، بـر

عهده شوراي هماهنگی تحقیقات کاربردي

اســت کــه دبیرخانــه آن در گذشــته،

معاونت امور هماهنگی و دبـیر مجـامع، ”

و امـروز در “ هـاي امنـا شوراها و هیـأت

ــت ــتگذاري وزارت بهداش شــوراي سیاس

است. از آنجا که تلفیق برنامه هاي کـالن

و عملیاتی در این شورا انجام می شود، فضاي مناسبی وجـود خواهـد

داشت تا شوراي هماهنگی تحقیقات کاربردي نیز در جریان برنامـه

).1و به نوعی اولویت هاي وزارت بهداشت قرار گیرد(

می توان انتظار داشت که در کمیته ها و دبیرخانه شوراي تحقیقات

کاربردي، ضعف در ارتباط با نهادهاي علمـی و پژوهـشی و اعـضاي

هیات علمی و محققان به صورت مـشهود وجـود داشـته باشـد. بـه

عبارتی، براي نهادها و خبرگان علمی کشور، همکـاري بـا نهادهـاي

وزارت بهداشـت “ تحقیق و توسعه ”اجرایی و به عبارتی با نهادهاي

جذابیت زیادي ندارد و در واقع، نظام ارزشـگذاري علـم و فنـاوري

براي این نهادها طوري تعیین شده است که این عـدم جـذابیت رقـم

بخورد و در نتیجه همین عدم همکـاري موثـر، فرصـت یـادگیري و

توانمندي براي نخبگان علمی و اجرایی کمتر ایجاد می شود.

در سوي دیگر، در مصوبه شوراي معـاونین وزارت بهداشـت مـورخ

سـفارش بخـشی از برنامـه هـاي ”در خصوص موضوع 1390/9/28

ادارات تابعه وزارت بهداشت، درمان و آمـوزش پزشـکی در قالـب

که از سوي مقام وزارت به دانشگاه هاي علـوم “ طرح هاي پژوهشی

پزشکی ابالغ گردیده اسـت، از دانـشگاه هـا و مراکـز تحقیقاتـی

از جمله مهم ترین ضعف هـاي همیـشگی

دبیرخانه ها و شوراهاي تحقیقات کاربردي،

عدم برقراري ارتباط مناسب با دانشگاه هـا

و مراکز علمی مرتبط بـا وزارت بهداشـت،

براي نیازسنجی، اولویت بندي و سـفارش

انجام تحقیقات کاربردي بوده است.

ساختار تحقیقات کاربردي در وزارت بهداشت

و جایگاه شبکه هاي تحقیقاتی

ر فرشید عالءالدینیدکت

هاعضو گروه مشاوران برنامه توسعه جامع شبکه

ي ر

خبه

امه ن

ژوی

”ی

شکز

م پو

علی

قاتقی

حي ت

هاه

بکش

ع ام

جه

سعو

ته

امرن

ب

“ه

ارشم

1

ه

مار

تی1

392

11صفحه

خواسته شده است تا طرح هاي سفارش داده شـده در هـر معاونـت

-وزارت بهداشت که در شورایی زیر نظر معاون مربوطه تعیین مـی

گردند، پس از بررسی نهایی از سوي شـوراي سیاسـتگذاري وزارت

بهداشت به دانشگاه ها ابالغ گردند و دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی

در تعیین گروه مجري، جذب اعتبارات و تعیین هزینه هاي هر طرح

). 2مشارکت نمایند (

در سطحی دیگر، دانشگاه ها و مراکـز علمـی پژوهـشی، شـوراهاي

را تـشکیل داده انـد (HSR)سیاستگذاري پژوهش در نظام سالمت

). 4که در ترکیب آن، کلیه معاونین مختلف دانشگاه حضور دارنـد(

آیا این شوراها می توانند حلقـه اتـصال اجـزاي سـاختار تحقیقـات

کاربردي با دانشگاه ها باشند؟

همه آنچه به آن اشـاره شـد تـالش وزارت بهداشـت بـراي جلـب

دهد که بـا حمایت نخبگان در حل مشکالت نظام سالمت نشان می

تشکیل ساختارهاي سازمانی بـه آن پرداختـه اسـت. در ایـن بیـن

هاي تحقیقات علوم پزشـکی چـه جایگـاهی دارنـد؟ ظرفیـت شبکه

اساسنامه مصوب و رسمی آن ها چه نقشی را در ساختار تحقیقـات

کاربردي وزارت بهداشت می تواند ایفا کند؟

ها در مدل عملکردي پیشنهادي در برنامه توسـعه جـامع، اگر شبکه

هاي سیاسـتگذار، شـبکه هـاي نـوآور و قرار باشد به عنوان شبکه

شبکه هاي جلب سرمایه هاي اجتماعی عمل کنند، این شبکه ها بـر

اساس موضوعی که به آن می پردازند می توانند در ترکیب شوراهاي

هماهنگی تحقیقات کاربردي یـا کمیتـه هـاي تخصـصی تحقیقـات

کاربردي هریک از معاونت ها سهیم شوند.

تواند ایـن باشـد یک پیشنهاد برنامه توسعه جامع در حال حاضر می

که در ترکیب شوراي هماهنگی تحقیقات کاربردي کـه در شـوراي

سیاستگذاري وزارت بهداشت و احتماالً با استفاده از موسـسه ملـی

تحقیقات سالمت برگزار می شود و نمایندگان تحقیقات کـاربردي

معاونت ها در آن شرکت دارند، رئیس شبکه هاي تحقیقاتی مرتبط

(یا به نمایندگی ایشان، دبیر شبکه) شـرکت داشـته باشـند. همیـن

مسأله در مورد کمیته هاي تخصصی تحقیقات کـاربردي هریـک از

معاونت ها نیز در مورد حضور دبیر شبکه هاي مرتبط لحاظ گردد.

میزان اعتبار و بودجه تحقیقات کـاربردي در حـوزه

سالمت:

بر اساس اهداف برنامه هاي توسعه اي کـشور، بودجـه و اعتبـارات

بایـد انتظـار تحقیقات کاربردي سطح ملی (ستاد وزارت بهداشت)

% از بودجه ستاد وزارت بهداشت باشـد. از ایـن 1داشت که حداقل

-مقدار، بخشی به تعبیه زیرساخت هاي اطالعاتی و دانشی تعلق مـی

شود. این بخـش، صـرفاً بـه گیرد و بخشی دیگر صرف پژوهش می

مطالعات و دانش مضبوط اختصاص داده نمـی شـود، بلکـه در اجـرا

(تصمیم گیري هاي اجرایی، دسـتورالعمل هـا و آمـوزش و آگاهـی

رسانی) تبدیل می شود که خـود، چـرخ هـاي حرکـت موثـر نظـام

سالمت را تشکیل خواهند داد.

، با توجه به سـتاد وزارت 1391بنابراین بر اساس مفاد بودجه سال

بهداشت، حدود پانصد میلیارد ریال سهم تحقیقات کاربردي خواهد

بود. این در حالی است که کل بودجه فصل پژوهش حوزه سـالمت،

حدود دو هزار و پانصد میلیارد ریال است که در اختیار موسـسات

پژوهشی دانشگاهی قرار می گیرد.

با این حساب، در سال جاري نسبت تحقیقات کاربردي (با احتساب

% بودجه) به کل اعتبارات فصل پژوهش حـوزه سـالمت 1اختصاص

). که این نسبت بسیار پایین است. با ایـن حـال 5یک به پنج است (

% از کـل 40اگر کل مبلغ پانصد میلیارد ریال تحقیقـات کـاربردي

تـوان انتظـار داشـت مراکـز باشـد، مـی بهداشـت سهم ستاد وزارت

پژوهشی دانشگاهی مستقل و غیرمستقل، انجمن هاي علمی و قطـب

% 60هاي علمی کشور که عضو شبکه هاي پژوهشی هستند، معـادل

از بودجه پژوهشی مورد نیاز جهت تحقیقات کاربردي را از منابـع

خود تأمین نمایند. معاونت تحقیقات و فناوري می تواند مـسؤولیت

پیگیري این اعتبارات را برعهده گیرد.

در صورت ارتباط شبکه ها با شـوراهاي تـصمیم گـیري تحقیقـات

کاربردي و هر یک از کانون هاي تـصمیم گـیري و سیاسـتگذاري

وزارت بهداشت، با توجه به انعطاف پـذیري قابـل توجـه (سـاختار

غیربروکراتیــک آن هــا و نــیز زیرســاخت فنــاوري اطالعــات و

ارتباطات در آن ها) و بنیه اي که در سطح کشور دارند، می توانند به

ي ر

ه خبژه نام

وی”

یشک

زم پ

وی عل

حقیقاتي ت

ه هاشبک

ع ه جام

سعو

ه ترنام

ب “

شماره 1

رماه

تی1

392

12صفحه

oیک بدنه مؤثر در ادغام و یکپارچگی با نظام سالمت تبدیل شوند و جهت گیري تحقیق و توسعه در حوزه بهداشت را رقم بزنند.

مآخذ:

شوراي هماهنگی شوراي هماهنگی تحقیقات کاربردي وزارت بهداشت؛ آیین نامه اجرایی تحقیقات کاربردي در ستاد مرکزي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، -1

.1387تحقیقات کاربردي وزارت بهداشت؛ بهار

.1390/10/25تاریخ 100/ 1477مصوبه شوراي معاونین وزارت بهداشت، ابالغ شده از سوي مقام وزارت به شماره نامه -2

.61صفحه 1391شوراي سیاستگذاري وزارت بهداشت، نقشه تحول نظام سالمت مبتنی بر الگوي اسالمی ایرانی پیشرفت، اردیبهشت -3

. (HSR)معاونت تحقیقات و فناوري وزارت بهداشت، دستورالعمل شوراي سیاستگذاري پژوهش در نظام سالمت -4

.24و 20صفحات 1391، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، 1391دکتر حسن امین لو، اعتبارات بخش سالمت در سال -5

********************************

توسعه توانمندي تولید داروها در کشور هاي تحقیقات علوم پزشکینقش و جایگاه شبکه

معاونت تحقیقات و فناوري وزارت بهداشت -رئیس دفتر توسعه فناوري سالمت -دکتر صابري

در سالهاي اخیر، فرایند جامعی در تولید دارو و توسعه توانمندیهاي کشور در این زمینه در دستور کار معاونت

هـاي کـالن گیريتحقیقات و وزارت بهداشت قرار گرفته است. این فرایند از نیازسنجی دارویی کشور و تعیین اولویتهاي دارویی مبتنی بر جهت

کشور و وزارت بهداشت آغاز شده و با تعیین سطح ظرفیت و توانمندي مجریـان، کـسب دانـش فـنی، تولیـد اولیـه و آزمایـشی دارو، مراحـل

هاي تحقیقاتی بهـره توان از کمک شبکه شود. در هریک از اجزاي این فرایند میکارآزمایی بالینی دارو، تولید انبوه و باالخره صنعتی پیگیري می

نمایند رؤسا و ریزي این بخش از وزارت بهداشت مشارکت میسازي و برنامههاي ویژه و در تصمیمبرد. کما اینکه اکنون کسانی که در کارگروه

ها انتظارهـا را مولکولی، نانوتکنولوژي و ... هستند. ولی هنوز، نقش واقعی شبکه -هاي تحقیقات دارویی، بیوتکنولوژي، سلولیاعضاي اصلی شبکه

کند. برآورده نمی

راستاي توسعه فناوري در تولید مواد اولیه دارویی، شبکه هاي علوم دارویی، بیوتکنولوژي و نانوتکنولوژي نقش بسزایی ایفـاد در حال حاضر، در

می نمایند. خوشبختانه با صدور احکام روساي شبکه هاي فوق، فرایند فناوري تسهیل شده و بـا اهتمـام معاونـت محـترم تحقیقـات و فنـاوري

(جناب آقاي دکتر قانعی) جلسات هماهنگی با رؤسا و کمیته هاي راهبردي شبکه هاي فوق برگزار و بسیاري از امور از جمله شناسایی اولویـت

هاي حوزه دارویی، شناسایی محققین و مجریان مناسب، واگذاري پروژه ها و نظارت بر انجام مناسب پروژه ها با هماهنگی دفتر توسعه فنـاوري

سالمت بعهده این شبکه ها گذاشته شده است. شبکه ها می توانند در تقویت تحقیقات در جهت ساخت مولکولهاي جدید و آینـده نگـري بـازار

ي دارویی کشور نقش مهمی ایفا نمایند. این راه بهترین انتخاب به منظور استفاده از توان علمی کشور بویژه دانـشگاهها، ظرفیـت هـا و بـسترها

oموجود درجهت تحقیق و تولید در دانشگاهها می باشد.

ي ر

خبه

امه ن

ژوی

”ی

شکز

م پو

علی

قاتقی

حي ت

هاه

بکش

ع ام

جه

سعو

ته

امرن

ب

“ه

ارشم

1

ه

مار

تی1

392

13صفحه

، یک الگوي عملکردي 89ها در سال پس از تصویب اساسنامه شبکه

براي شبکه ها، در شبکه اي شـکل گرفـت کـه بـا راهـبري مقـام

معاونت تحقیقات و فناوري تشکیل گردیـد و در مـدیریت داروي

با جدیت بـه کـار 90و 89تراستوزوماب (هرسپتین) در سال هاي

خود ادامه داد. از آنجا که شخص معاونـت تحقیقـات و فنـاوري در

ارائه این الگو پیش قدم بودند، براي پی بردن به اینکه در این الگـوي

عملکردي، چه نکاتی مدنظر قرار گرفته است، مصاحبه اي حـضوري

با جناب آقاي دکتر قانعی ترتیب داده شد و ایشان دیدگاه هاي خود

براي الگوي مورد نظر که در این شبکه نمونه پیگیري شد را تبییـن

نمودند. در ادامه به این نکات به اختصار اشاره می شود:

مشکل مدیریت داروي هرسپتین، به عنوان یک داروي جدید و ·

بسیار پرهزینه، از چنان پیچیدگی برخوردار بود که هر سر کالف

سردرگم آن در اختیار بخش یا گروهی از ذینفعان قرار داشـت. در

آن شرایط، وزارت بهداشت به تنهایی امکان نداشت بتواند بـه ایـن

موضوع پرداخته و آن را حل و فصل نماید. پیچیدگی از آن نظر بود

که هر گروه از ذینفعان این مسأله، لزوماً در جهـت اهـداف کـالن

مدیریت دارو گام برنمی دارند و چه بسا نفع یک گـروه بـه ضـرر

گروه دیگر منجر شود.

در مورد این موضوع و یا هر موضوع دیگري که به یک شبکه ·

سپرده می شود، رهبري شبکه باید راه حل کلی مـسأله را بدانـد و

نقشه کالن آن را داشته باشد. در مورد مـدیریت داروي هرسـپتین،

تجربه مدیریت داروي مشابهی را در گذشته داشتیم و می توانـستیم

آنرا شبیه سازي کنیم، ولی این بار با قدرت و توانمندي شبکه.

دانـستیم کـه گلوگـاه هـاي به عنوان یک رهبر شبکه، باید می ·

مدیریتی و تصمیم گیري در بخش هاي مختلـف موضـوع مدیریـت

داروي هرسپتین کجاست و آیا در جایگاهی هستیم که بتـوانیم آن

گلوگاه ها را مدیریت کنیم؟ اهرم هایی کـه بـراي ایـن منظـور در

شبکه وجود دارد یا می توان در آن ایجاد کرد کدام است؟

به عنوان رهبر شبکه باید می دانستیم چگونه مـی تـوانیم هـر ·

یک از اعضاي بالقوه شبکه را جذب کنیم و تعامـل صـحیح بـا آن

داشته باشیم تا بتوانیم براي مدلی که براي حل مشکل چیده ایـم از

این همکاري بیشترین استفاده را ببریم. اگر این قدرت تعامـل را در

خود نمی دیدم، وارد بازي نمی شدم. معـادالت را طـوري بایـد مـی

چیدیم که حتی کسانی که از ابتـدا مخـالف بودنـد، چـاره اي جـز

پیوستن و همکاري با شبکه نمی دیدند.

همکاري افراد و مراکز با این شبکه ها تا حدي به این دلیل بـود ·

که شاهد بودند کاري مهم و جدي در شرف انجام است. در نهایـت،

تنها مخالفان سیستم که واقعاً منافعشان در عدم وجود آن اسـت از

شبکه می گریزند و با آنرا به چالش می کشانند.

شبکه ها باید از چنان قدرتی برخوردار باشند که بتوانند پـس ·

از شکل گیري، کلیه شکاف هاي ساختار رسمی وزارت بهداشت را

برطرف کنند. ساختار رسمی وزارت بهداشت در موضوعات پیچیده

اي مانند موضوع مدیریت داروهاي گران قیمت، قادر به پیشبرد کار

خود بدون شبکه نبود. خوشبختانه امروز، تمام رؤساي شبکه ها از

میان افراد مورد وثوق و ارشد وزارت بهداشت انتخاب و حکمـشان

از سوي مقام وزارت تنفیذ شده است که ایـن مـسأله ضـامن چنـان

oقدرتی است.

موردخوانی یک الگوي عملکردي براي شبکه هاي تحقیقات علوم پزشکی

تجربه شبکه مدیریت داروهاي جدید و پرهزینه (هرسپتین) در کشور

آقاي دکتر قانعی

ي وزارت بهداشتمعاونت تحقیقات و فناور

ي ر

ه خبژه نام

وی”

یشک

زم پ

وی عل

حقیقاتي ت

ه هاشبک

ع ه جام

سعو

ه ترنام

ب “

شماره 1

رماه

تی1

392

14صفحه

رویکرد توسعه نظامهاي اجتماعی در قـرن بیـست و یکـم، جامعـه

مبتنی بر اطالعات به سمت جامعه مبتنی بر دانایی حرکت میکنـد.

جامعه دانایی محور بر این مبنا استوار شده است که علم و دانـش ،

تخصص و نوآوري و خالقیت، محرك اصلی توسعه جوامع به شـمار

می روند.

لذا شبکه هاي تحقیقات علوم پزشکی در راستاي توسعه مبتـنی بـر

برنامه قانون چهارم توسـعه دولـت 46دانایی و به استناد بند ج ماده

جمهوري اسالمی ایران مبنی بر نوسازي شیوه هاي مـدیریت بخـش

انـد. بـا پژوهش در حوزه سالمت و علوم مرتبط با آن ایجـاد شـده

“ نقشه جـامع علمـی کـشور ”و “ برنامه جامع پنجم توسعه”تصریح

جهت ارتقاء جایگاه علمی کشور درمنطقه و برخـورداري مـردم از

باالترین سطح سالمت، شبکه هـاي تحقیقـاتی بـه عنـوان پیـشران

توسعه پژوهش هاي علمی و کاربردي کـشور مـورد توجـه وزارت

بهداشت قرار گرفته اند.

، مجموعه اي مجازي از مراکز تحقیقاتی مصوب شبکه هاي تحقیقاتی

شوراي گسترش وزارت بهداشت و سایر مراکز پژوهشی، آموزشی،

خدماتی، صنعتی و می باشند که با توجه به هم راسـتا بـودن حـوزه

موضوعی فعالیت خود در این مجموعه گردهم آمده اند.

راه 1379اولین شبکه تحقیقاتی بـا نـام پزشـکی مولکولـی در سـال

هدفمنـد توانمندسازي و اندازي گردید. ماموریت شبکه ساماندهی،

کردن تحقیقات و فناوري در حوزه علوم پزشکی به منظـور توسـعه

علم و پاسخگویی به نیاز کاربران در جهت ارتقاء سـالمت جامعـه

تعریف گردید و هدف اصلی آن ارتقاء سطح کمی و کیفی، هماهنگی

و همگرا نمـودن تحقیقـات، ظرفیتـسازي تحقیقـات، بـسط زمینـه

استفاده از نتـایج تحقیقـات و تعییـن اولویتهـاي پژوهـشی توسـعه

ارتباطات داخلی و خارجی مد نظر قرار گرفت.

شـبکه 11، 1386و ماموریت تعریف شده تا سال بر اساس اهداف

تحقیقاتی راه اندازي شدند که شامل شبکه تحقیقـات بیوتکنولـوژي

پزشکی، گیاهان دارویی، سلولهاي بنیادي، علوم دارویی، طب سـنتی،

سرطان، سالمت روان، علوم اعـصاب، چـشم، بیماریهـاي عفونـی و

حیطـه 3شبکه فعالیتهاي خـود را در 11گرمسیري می باشند. این

تحقیقاتی ، آموزشی و زیرساختی ادامه دادند. همچنیـن بـا تـشکیل

اساسـنامه اي ،کارگروهی متشکل از نمایندگان شبکه هاي مختلف

جهت شبکه ها طراحی گردید.

ها در طـی زمـان و بـر اسـاس اسـتقبال بعـضی از اساسنامه شبکه

معاونتهاي وزارت بهداشت و درمان کشور و اعتقاد محققـان علـوم

که توسعه مدیریت شبکه اي ضـمن ارتقـاء کمـی و کیفـی پزشکی

تحقیقات علوم پزشکی و توسعه دانش و فناوریهاي نـوین بـا تولیـد

اطالعــات پژوهــشی و توانمندســازي محققیــن مــی توانــد نتایجــی

ببارآورد که براي سیاسـتگذاران، مـدیران، صـنعت و مـردم قابـل

استفاده باشد مورد بازبینی و ارتقاء قرار گرفت و به نقش شبکه هـا

سیاستگذاري و مدیریت کـالن در حـل در قالب بازوي حوزه هاي

مشکالت و پر کردن شکاف میان فضاي دانش و اجرا توجه گردید.

شبکه هاي تحقیقـات علـوم پزشـکی بـه عنـوان به بیان دیگر،

پژوهشی نظام سالمت محسوب مـی شـوند و بـه -بازوي علمی

این منظور از همین کانال با کلیه ظرفیتهاي بخش سـالمت در

ارتباط هستند تا شاخصهاي سالمت جامعـه را از طریـق حـل

نگاه از این زاویه به شـبکه باعـث مسایل سالمت بهبود بخشند.

می شود که وزارت بهداشت به عنوان ذینفع کلیدي شـبکه باشـد و

سایر بخشهاي مرتبط با سـالمت ماننـد بیمارسـتانها و شـرکتهاي

تاریخچه

شبکه هاي تحقیقات علوم پزشکی در ایران

فرزانه حجازي

کارشناس دبیرخانه برنامه توسعه جامع شبکه هاي تحقیقاتی

ي ر

خبه

امه ن

ژوی

”ی

شکز

م پو

علی

قاتقی

حي ت

هاه

بکش

ع ام

جه

سعو

ته

امرن

ب

“ه

ارشم

1

ه

مار

تی1

392

15صفحه

داروسازي و ... و همچنین جامعه دو ذینفع دیگر باشند.

با تاکید بر ماموریت شبکه در مـشارکت در حـل مـسایل اساسنامه شبکه

در شوراي 1389 سالمت جامعه در یک حوزه موضوعی مشخص در آبان سال

گسترش دانشگاههاي علوم پزشکی کشور مورد تصویب قرار گرفت. شـرح

ـاي اساسنامه به پیوست می باشد. بر اساس این اساسنامه، اهـداف شـبکه ه

تحقیقاتی شامل موارد زیر می باشد:

حل موضوع یا مشکل در نظام سالمت؛ ·

تعیین اولویت هاي تحقیقاتی ملی و کالن در راستاي ماموریت شبکه؛ ·

هماهنگی و همگرا نمودن تحقیقات بین واحدهاي تحقیقاتی به منظـور ·

جلوگیري از موازي کاري و هزینه هاي اضافی؛

ایجاد و تقویت روحیه کارگروهی در بین محققین و ذینفعان؛ ·

ایجاد همکاري بین المللی با شبکه هاي تحقیقـاتی جهـانی همگـرا بـه ·

ویژه کشور هاي اسالمی؛

ارتقاء سطح کمی و کیفی تحقیقات با توجه به استفاده بهینه و آسان از ·

اطالعات، منابع ، امکانات، تجهیزات موجود در مراکز تحقیقاتی عضو؛

افزایش توان علمی و هم افزایی از طریق ماموریت گرا شـدن اعـضا از ·

طریق شبکه؛

تقویت ارتباط با صنعت؛ ·

اهداف فوق مشخص است، اولیـن و مهمـترین هـدف همانطور که از

می باشد. “ حل مشکالت نظام سالمت کشور ”شبکه هاي تحقیقاتی

به عبارتی پژوهشهایی در شبکه هاي تحقیقاتی صورت می گیرد که

در ارتباط بانیازهاي ملی و سفارشهاي رسـیده از بخـش صـنعت و

سیاستگذار نظام سالمت می باشد. با استقرار این شبکه ها و پیـاده

سازي مدلهاي مناسب پژوهشهاي کاربردي و تجـاري سـازي دانـش

امید میرود کیفیت وکمیت پژوهشهاي علوم پزشکی متحول شده و

تاثیر مستقیم پژوهشهاي علوم پزشکی در سالمت مردم نمود یابد.

وضعیت شبکه هاي تحقیقاتی علوم پزشکی

پس از تصویب اساسنامه، راه اندازي شبکه هاي تحقیقاتی با جدیت

بیشتر مورد پیگـیري قـرار گرفـت. فراینـد تاسـیس شـبکه هـاي

تحقیقاتی در معاونت تحقیقات و فن آوري وزارت بهداشت پیگیري

می شود. بر اساس اساسنامه شبکه هـاي تحقیقـاتی تـا پایـان سـال

شبکه تحقیقاتی توسـط شـوراي گـسترش 27مجوز تاسیس 1391

دانشگاههاي علوم پزشکی کشور صادر گردیـده اسـت کـه لیـست

اسامی آنها در جدول مقابل ارائه شده است:

ها، هنوز مراحل الزم براي رسمی شـدن هرچند تعدادي از این شبکه

آنها و صدور احکام ارکان اصـلی آن (رئیـس و شـوراي راهـبردي)

محقق نشده است و در واقع کار خـود را بـه صـورت رسـمی آغـاز

شبکه اول از لیـست ارائـه شـده در جـدول، ایـن 19اند ولی نکرده

اند و به طور رسمی به فعالیت مشغولند. مرحله را پشت سر گذاشته

o

نام شبکه تحقیقاتی ردیف

پزشکی مولکولی 1

بیوتکنولوژي پزشکی 2

علوم دارویی 3

سرطان 4

سالمت روان 5

بیماریهاي چشم 6

دیابت 7

پوکی استخوان 8

لیشمانیوز 9

هپاتیت 10

پیشگیري از بیماریهاي دهان و دندان 11

بیماریهاي تنفسی 12

قلب و عروق 13

ضایعات نخاعی 14

بهداشت محیط 15

نانو فن آوري پزشکی 16

حوادث پزشکی (تروما) 17

اسکلتی عضالنی 18

لیزر در پزشکی 19

سلولهاي بنیادي 20

ماالریا 21

طب سنتی و داروهاي گیاهی 22

میان رشته اي اختالالت وزن 23

علوم اعصاب 24

اخالق پزشکی 25

سالمت سالمندان 26

عوامل اجتماعی موثر بر سالمت 27

ي ر

ه خبژه نام

وی”

یشک

زم پ

وی عل

حقیقاتي ت

ه هاشبک

ع ه جام

سعو

ه ترنام

ب “

شماره 1

رماه

تی1

392

16صفحه

توسعه تجهیزات پزشکی در کشور هاي تحقیقاتنقش و جایگاه شبکه

رئیس دفتر تجهیزات پزشکی مرکز توسعه فناوري سالمت -خانم دکتر کیانفر

معاونت تحقیقات و فناوري وزارت بهداشت

با ایجاد تغییر درروند بررسی و صدور مجوز تولیـد و واردات تجهـیزات پزشـکی 1372و 1371اگرچه اداره کل تجهیزات پزشکی طی سالهاي

تغییراتی ایجاد و با جذب نیروهاي علمی و دانشگاهی از طریق شرکت مادرتخصصی دارو و تجهیزات پزشکی فعلی که آن زمان شـرکت پخـش

فراورده هاي پزشکی نام داشت به موضوع آزمون، بررسی فنی و کنترل کیفیت تجهیزات پزشکی نگاهی ویژه داشت . اما این روند علمی از حدود

بخش کنترل کیفیت شرکت پخش فراورده هاي پزشکی با خروج نیروهاي علمی و عالقه منـد 1381به بعد کم رنگتر شد و از سال 79سالهاي

فعالیت کمرنگتري نسبت به سابق پیدا کرد. اگرچه در یک بازده زمانی محدود توان علمی بدنه کارشناسی اداره کل تجهیزات پزشکی به نسبت

توان علمی شرکت هاي واردکننده و تولید کننده پایین تر بود اما در حال حاضر با جذب فارغ التحصیالن رشته هاي مـرتبط بـاالخص مهندسـی

پزشکی بنیه علمی این اداره کل قوي شده است.

متاسفانه به دلیل عدم اطالع دانشگاههاي صنعتی کشور از اولویت ها و نیازهاي وزارت بهداشت معموالً تحقیقات و پژوهشهاي صورت گرفته در

دانشگاه هابا نیازهاي حوزه سالمت تطابق نداشته و کاربردي نیستند پس از تشکیل دفتر توسـعه فنـاوري سـالمت در وزارت بهداشـت تـالش

زیادي براي ایجاد هم سویی فی مابین دانشگاههاي صنعتی و تولید کنندگان براساس نیازها و اولویت هاي وزارت بهداشت صورت گرفت.

بنابراین مراکز تحقیقاتی و انجمن هاي علمی در قالب یک شبکه می توانند در نیازسنجی هاي حوزه سالمت و توان سنجی علمـی و فـنی کـشور

کمک موثري به صنعت تولید تجهیزات پزشکی در کشور نمائید.

درتعامل با انجمن هاي علمی پزشکی دانشگاههاي صنعتی، انجمن هاي متعـدد در حـوزه تجهـیزات پزشـکی و 1390براي تحقق این امر در سال

تعامل با شوراي سیاستگذاري رشته تجهیزات پزشکی در وزارت علوم اقدامات موثري براي تعیین اولویت هاي سالمت و توان فنی کشور صورت

گرفته است.

ازدیگر موضوعات مهم در بحث تجهیزات پزشکی کشور شناسایی و تقویت مراکزي اسـت کـه درحـوزه تـست و آزمـون تجهـیزات فعالیـت

می کنند. که فراهم آوردن این امکان هم براي پژوهشگران و محققین و هم براي تولید کنندگان از طریـق شناسـایی پتانـسیل هـاي موجـود در

شناسه خبرنامه

معاون تحقیقات و فناوري وزارت بهداشت -دکتر مصطفی قانعی مدیر مسؤول:

معاون مرکز توسعه و هماهنگی تحقیقات معاونت تحقیقات و فناوري -دل دکتر کاظم زندهسردبیر:

مدیران و کارشناسان معاونت تحقیقات و فناوري -مشاوران برنامه توسعه جامع شبکه تحقیقات علوم پزشکی تحریریه:

، معاونت تحقیقات و فناوري، 13، طبقه Aساختمان مرکزي وزارت بهداشت، شهرك قدس، بلوار فرحزادي، بلوار ایوانک، بلوك آدرس:

network@hbi.ir www.hbi.irپست الکترونیک : 81454304 –5تلفن: مرکز توسعه و هماهنگی تحقیقات.

مرکز توسعه و هماهنگی تحقیقات -معاونت تحقیقات و فناوري وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی