Ikazia Nieuws zomer 2011

Extern Informatiemagazine van het Ikazia Ziekenhuis RotterdamVerschijnt vier keer per jaar

Zomer 2011

Charlois Zuid 06 - 23 671 802

Katendrecht-Feijnoord 06 - 53 575 034

Kralingen-Crooswijk 06 - 13 941 230

Lombardijen 06 - 13 116 511

Mathenesse / Schiedam 06 - 53 675 595

Prins Alexander 06 - 23 950 125

Vreewijk 06 - 83 222 697

COLOFONZomer 2011Redactie:J. Aman J.T.C. BijlS. van der EntJ.G.W. Krijgsman-MandemakerR. van Noort C.D. Schutrups-DuyvendakDs. J.A.P. Vlasblom

Redactionele bijdrage:E. van de LagemaatN. Veringmeier

Fotografie:J.T.C. BijlW. BoonP. KleppeK. van NoordN. VeringmeierDs. J.A.P. Vlasblom

Redactie adres en/of adreswijzigingen:Ikazia ZiekenhuisDirectiesecretariaatMontessoriweg 13083 AN ROTTERDAMTelefoon: 010 297 50 00Internet: www.ikazia.nlE-mail: [email protected]

Uitgeverij:Business CommunicationsUitgevers BVPostbus 416, 8600 AK SneekTelefoon: 0515 429 429Fax: 0515 429 [email protected]

Directie: G. van Leeuwen en F. Visser

Bladmanager/Advertentieverkoop:Barbara Verschoor, Telefoon: 06 455 766 70Digna Schoonen, Telefoon: 0515 429 424Dennis de KamTelefoon: 0515 429 427

Vormgeving:Hannique de JongTelefoon: 0515 429 420

Druk:Agropers, Sneek

Foto cover:Anneke Vink-Van Wuijckhuijse,doktersassistente specialisatieOogheelkunde

Vanaf 2012 krijgt de gezondheidszorg weer eennieuwe financieringsstructuur. Waren we alsorganisatie, samen met de medisch specialistenlangzamerhand gewend aan de DBC-registratie(de zogenaamde Diagnose Behandel Combinatie),per komend jaar gaan we over naar DOT (DBC’sOp weg naar Transparantie). Weliswaar eensysteem dat is afgeleid van de DBC-registratie,maar wel volgens een volledig nieuwe systematiek. Allerlei verschillende diagnoseswordt samengebracht in één ‘mandje’ – een zorgproduct waarover de ziekenhuizen moetengaan onderhandelen met de zorgverzekeraars.Dit alles om het overzichtelijker en begrijpelijkerte maken?Wat we in ieder geval weten is dat de administratieve lasten, alleen al vanwege allevoorbereidingen, ook dit jaar weer zijn toegenomen. Als organisatie berekenen we allangniet meer het aantal uren dat we wederom kwijtzijn aan een structuurwissel, maar ik kan u welaangeven dat het in ieder geval om veel geldgaat, dat niet meer inzetbaar is voor de zorg. Daarbij hebben de afgelopen maanden weer denodige bedragen gecirculeerd die de zorg in 2010heeft overschreden, variërend van 1,4 miljard tot ruim 2 miljard Euro. Blijkbaar is deze bericht-geving nodig om bij de ziekenhuisorganisatiesalvast in de week te leggen dat de volgende korting op het ziekenhuisbudget er aan zit tekomen. Daarbij tevens aangevend dat de komende jaren de gemiddelde groei in zorg-productie niet hoger mag zijn 2,5%, terwijl desector al jaren op een groei van 4% per jaar zit! De vraag werpt zich voortdurend op: waar wil deoverheid met de gezondheidszorg naar toe. Dit,terwijl deze sector internationaal geroemd wordtvoor zijn kwaliteit. Natuurlijk zal niemand deogen sluiten voor alle financiële problematiek die er speelt. Maar laat de politiek dan eerstechte keuzes maken en niet voortdurend de balover de schutting bij de zorgsector leggen. Ikazia maakt in ieder geval wel zijn keuzes, opkwalitatieve gronden. De aan ons toevertrouwdepatiënten hebben immers gewoon recht op dezorg die zij van ons mogen verwachten!

Mr. R.P.D. Kievit, artsalgemeen directeur

Ikazia Nieuws - Zomer 2011 1

Woo

rd v

oora

f

Ged

icht

2

Als achterom kijken je pijn doet

En vooruitblikken je angstig maakt

Kijk dan naar boven

En Hij zal er zijn

Gedicht

Ikazia Nieuws - Zomer 2011


Inh

ou

d

deze uitgave:

SPECT-CT

pagina 22

Kwetsbareouderen

pagina 4

en verder:

Onze vrijwilligers

pagina 16

Patiënten in de watten leggen

pagina 10

Woord vooraf ................................................................................................................... pag. 1Gedicht ............................................................................................................................. pag. 2Koploper staaroperaties ................................................................................................... pag. 7Bouw ................................................................................................................................ pag. 9Leerlingen Wartburg College helpen Ikazia....................................................................... pag. 9Informatieavond voor aanstaande ouders......................................................................... pag. 12Baby toch een beetje thuis ................................................................................................ pag. 12Informatieavond over borstvoeding ................................................................................. pag. 12De Darmdialogen.............................................................................................................. pag. 13Roparunteam in training................................................................................................... pag. 13Pastorale .......................................................................................................................... pag. 15Het paspoort van .............................................................................................................. pag. 21Waakkoffer....................................................................................................................... pag. 24Stichting tot Steun van het Ikazia Ziekenhuis .................................................................... pag. 25In opleiding ...................................................................................................................... pag. 26Kinderpuzzel..................................................................................................................... pag. 28Kruiswoordpuzzel............................................................................................................. pag. 29Recept .............................................................................................................................. pag. 31Restaurant/Izmonda’s/Het Stiltecentrum ......................................................................... pag. 33Contact............................................................................................................................. pag. 34Klachten ........................................................................................................................... pag. 35Website ............................................................................................................................ pag. 35Specialisten ...................................................................................................................... pag. 36


Kwetsb

are ou

deren

Verpleegkundige Conny Koffeman over de kwetsbare ouderen

‘Oudere patiënten zo snel mogelijkactiveren’Het percentage ouderen onder de opgenomen patiënten in een ziekenhuis is groot. Datgeldt ook voor Ikazia. Deze patiëntengroep, vooral de groep die ouder is dan zeventig jaar,is kwetsbaar. Ikazia besteedt extra aandacht aan de zorg voor ouderen. Het hoofddoel is te voorkomen dat een ziekenhuisopname zorgt voor een achteruitgang in de conditie vande oudere patiënt en minder goed kunnen functioneren bij thuiskomst. Ikazia is met dezeaanpak een voorloper in Nederland.

Stuwende kracht achter het beleid voor kwetsbare

ouderen is coördinerend verpleegkundige Conny

Koffeman. Zij werkte veel in de avond en nacht en

had daarbij regelmatig te maken met ouderen die

verward en onrustig waren. “Wij dachten dat

ouderen aan het spoken waren in de nacht omdat zij

in een onbekende omgeving waren en daardoor in

de war raakten.” Een symposium over ‘onrust in de

Conny Koffeman en mevrouw P. Kölling, psychiater


Kwet

sbar

e o

ud

eren

nacht’ zette Conny drie jaar geleden op de werkelijke

reden van een ‘delier’ zoals de verwardheid van een

patiënt genoemd wordt. “Er blijkt altijd een

lichamelijke aanleiding voor een delier. Het heeft dus

heel weinig met de geestelijke gesteldheid van een

patiënt te maken. Het is zaak te achterhalen wat

het lichamelijke probleem is dat de verwarring

veroorzaakt. Daar kun je dan op inspelen. Dat een

patiënt heel slecht ziet of hoort kan een aanleiding

zijn, of een (beginnende) dementie. Veelvuldige

gebruikers van alcohol zijn ook een risicogroep

omdat alcohol nuttigen in het ziekenhuis niet

mogelijk is. Verder kan de pijn na een operatie de

oorzaak van een delier zijn of gewoonweg omdat de

patiënt een volle blaas heeft en dat niet kan uiten.”

Conny legt uit dat niet altijd eenvoudig te achter-

halen wat het probleem is. “Een verwarde patiënt

geeft zelf niet meer aan wat het probleem is. Zeker

als de patiënt last heeft van een zogenaamd ‘stil

delier’. De patiënt wordt dan opvallend rustig. Het is

heel lastig te ontdekken dat dit om een delier gaat.

Wij proberen daarom vooraf zo goed mogelijk in te

schatten of iemand kans maakt om verward te raken.

Bij het opmaken van een verpleegkundig dossier

voorafgaand aan de opname zitten vragen die

moeten achterhalen hoeveel kans iemand op een

delier heeft en op welke wijze wij het risico kunnen

beperken. Wij proberen ook de familie er altijd bij

te betrekken want zij kunnen veel beter inschatten

of een patiënt anders reageert dan normaal. Bij

patiënten met een delier mag familie ook vaker

langskomen zodat deze zich beter op hun gemak

voelen.” Het vermijden van een delier of zorgen dat

deze snel wordt onderkend, is belangrijk omdat een

patiënt met een delier vaak minder goed herstelt

van een ingreep of ziekte.

Pijnbestrijding

Conny richt zich binnen haar werk inmiddels volledig

op het verder verbeteren van het beleid met

betrekking tot kwetsbare ouderen. Zij legt uit dat dit

beleid niet ophoudt met delierpreventie. “In Ikazia

kijken wij ook naar fysieke beperkingen van een

oudere patiënt, eventuele ondervoeding of de kans

op vallen. Ook hierover worden voor de opname

vragen gesteld bij de anamnese zodat vooraf kan

worden ingeschat of een oudere patiënt extra risico

loopt in het ziekenhuis.” Conny vertelt dat het

belangrijk is ouderen met een fysieke beperking zo

snel mogelijk na een ingreep weer actief te laten

zijn. “Tien dagen bedrust staat gelijk aan de

lichamelijke achteruitgang van 15 jaar ouder worden.

Wie een week in bed ligt, verliest vijf procent aan

spiermassa. Zeker ouderen die al een slechte conditie

hebben, moet je dus zo snel mogelijk weer actief

krijgen.” Verder vertelt Conny dat Ikazia met haar

ouderenbeleid inzet op een goede behandeling

tegen de pijn. “Door een goede pijnbestrijding zijn

patiënten eerder in staat weer in beweging te

komen. Ook het snel en gericht inzetten van

fysiotherapie helpt daarbij.”

Ondervoeding van een patiënt heeft ook invloed op

het genezingsproces. Conny: “Patiënten komen

daardoor al verzwakt naar het ziekenhuis. Maar wie

ziek is heeft vaak ook minder eetlust. Wij zetten, als

dat nodig is, zeker de diëtiste in om mensen

voldoende te laten eten.”

Onder meer vanwege het ouderenbeleid brengt

Ikazia het brood niet meer kant-en-klaar aan het

bed. Er rijden nu broodbuffetwagens. “Dan ruik je

het eten lekker en iedereen kan zelf kiezen wat hij

of zij wil eten; dat nodigt meer uit tot eten. Ook is

besloten om niet meer in de middag maar ’s avonds

de warme maaltijd te serveren, dat is voor het

ziekenhuis logistiek wat lastiger maar sluit het best

aan bij het eetpatroon van de meeste mensen.”

Slecht ter been

Tot slot wordt bij het beleid voor kwetsbare ouderen

ingezet op valpreventie. “Het is duidelijk dat als

iemand valt dit het genezingsproces niet ten goede

komt. Dus als iemand die slecht ter been is en op

‘Ikazia is met beleid voor kwetsbareouderen een voorloper in Nederland’

slippers loopt, wordt daar actie op ondernomen.

Of als iemand ’s nachts veelvuldig moet plassen dan

wordt snel een postoel geregeld. Dit soort zaken,

maar eigenlijk de meeste aspecten van het beleid

voor kwetsbare ouderen, behoort eigenlijk tot de

basisvaardigheden van een verpleegkundige.

Maar het kan nooit kwaad dergelijke details uit

voorzorg nog eens bij onder de aandacht te brengen

en het als een breder pakket voorzorgsmaatregelen

uit te voeren.”

NV

‘Mijn vrouw mag vaker op bezoek komen’De heer C.J.J. Oostrom kreeg te maken met een delier in Ikazia. Zijn verwardheid werd veroorzaakt door

een aantal zware operaties tijdens een langdurige opname in het ziekenhuis. Door gericht beleid kon het

delier snel worden onderkend en behandeld. De heer Oosterom is enthousiast over de extra zorg die de

verpleegkundigen hem geven. Als gevolg van het delier is hij nog wel snel emotioneel. “Maar gelukkig

gaat het nu snel beter met mij. Ik ben ook blij dat mijn vrouw vaak naar het ziekenhuis mag komen en

soms, bij uitzondering en met speciale voorzorgsmaatregelen, mag mijn hond ook meekomen.” Die extra

privileges doen de heer Oosterom zichtbaar goed.

De heer en mevrouw C.J.J. Oostrom


Kwetsb

are ou

deren

Ikazia koploper in zorg rondomstaaroperatiesHoewel de meeste mensen die een staaroperatie hebben ondergaan het ‘een fluitje van een cent’ vonden, is goede zorg en persoonlijke aandacht rondom de ingreep belangrijk. Uit onderzoek van de Consumentenbond blijkt dat het Ikazia Ziekenhuis wat betreft hetgeven van die zorg en aandacht tot de top van de Nederlandse ziekenhuizen behoort.

De Consumentenbond analyseerde de gegevens rond

staaroperaties van 72 ziekenhuizen en vier

Zelfstandige Behandelcentra (ZBC). Daaruit blijkt dat

het Ikazia Ziekenhuis ruimschoots voldoet aan

criteria, zoals de tijd tussen de operatie van het

eerste en het tweede oog, de tijd tussen operatie en

nacontrole, de betrokkenheid van de patiënt bij de

keuze voor verdoving en de tijd die de arts neemt

voor het eerste consult. Daarmee behoort het Ikazia

Ziekenhuis samen met 17 andere ziekenhuizen tot

de koplopers in de Nederlandse zorg rondom staar-

operaties.

Een staaroperatie is de meest uitgevoerde ingreep in

Nederland. Jaarlijks worden er circa 15.000 ogen

succesvol geopereerd. De ervaring van de meeste

mensen die een staaroperatie achter de rug hebben

is positief. Ze vinden het doorgaans ‘een fluitje van

een cent’. Toch kan een patiënt er behoorlijk tegen

opzien. Het gaat tenslotte wel over je ogen. Daarom

is goede zorg en persoonlijke aandacht rondom

staaroperaties belangrijk voor de patiënt. Bij Ikazia is

die zorg goed geregeld.

Staar (cataract) is een aandoening die vooral op

oudere leeftijd voorkomt. Vrouwen krijgen er vaker

mee te maken dan mannen. Oorzaak van het

probleem is een vertroebeling van de lens in het oog.

Bij staar lijkt alles waziger en grauwer zoals bij een

onscherpe foto. De oogaandoening ontstaat meestal

heel geleidelijk. Veel mensen ontdekken het omdat

ze (ondanks een leesbril) niet meer goed kunnen

lezen.

Staar is goed te behandelen. Bij een staaroperatie

wordt de vertroebelde lens vervangen door een

kunstlens. De operatie wordt bijna altijd onder

plaatselijke verdoving uitgevoerd: met druppeltjes

in of injecties onder het oog. De standaardingreep

wordt vergoed door de zorgverzekeraar. Het is ook

mogelijk om voor een type lens te kiezen waarbij een

leesbril niet meer nodig is. In dat geval moet de

patiënt meestal wel bijbetalen.

Ko

plo

per

in s

taar

op

erat

ies


Simonse Afbouw B.V.Noordeinde 32-34 3341 LW H.I. Ambacht Tel. 078 - 6811440 Fax 078 - [email protected]

NvS Schilder & Behangwerken B.V.Noordeinde 32-343341 LW H.I. AmbachtTel. 078 - 6811444Fax 078 - [email protected]

VAKWERK KWALITEIT & PERFECTIE

SYSTEEMPLAFONDS SCHEIDINGSWANDEN EN BETIMMERING


Leerlingen Wartburg College helpen Ikazia

Zestig leerlingen van het Wartburg College locatie Guido de Brès in

Rotterdam bezochten op 12 mei 2011, de Dag van de Verpleging,

het Ikazia Ziekenhuis in Rotterdam. In het kader van hun

maatschappelijke stage staken ze de handen uit de mouwen voor

patiënten, verpleegkundigen en artsen.

Kijk op onze website voor de hele fotoreportage.

Ikazia bouwt aanhaar toekomst

INfo

Een nieuwe hoofdentree en SpoedEisende Hulp: excuses voor het ongemak.

Derm

atologie

Dermatologieassistenten leggen patiënt in de watten


Verpleegkundige Ria Ooms en doktersassistenten

Elsbeth Booij en Annelies Luijendijk verzorgen

wekelijks zo’n dertig patiënten met een open wond

aan het been, ofwel Ulcus Cruris. Ria: “We hebben in

deze verbandkamer drie behandelkamertjes met een

lift. De patiënt komt het kamertje binnen en gaat op

een gewone stoel of in de eigen rolstoel op de lift

zitten. De lift gaat omhoog zodat wij het been op

behandelhoogte krijgen. Die liften zijn uniek voor

verbandkamers in Nederland. Dankzij de liften

hoeven rolstoelgebruikers niet meer over getild te

worden. Met gemak kunnen we de wond rondom

behandelen. We adviseren onze patiënten altijd

kousjes aan te doen en een broek met wijde pijpen

of een rok, dan hoeven ze zich niet uit te kleden.”

Elsbeth ontvangt ondertussen mevrouw T.H. Trapman.

Mevrouw Trapman komt hier al bijna een jaar. Dat is

uitzonderlijk lang. Omdat de wond aan haar been

maar niet wilde genezen is mevrouw Trapman een

half jaar geleden geopereerd aan de vaten in haar

beide benen. Sindsdien gaat het veel beter met de

genezing van de wond.”

Terwijl Elsbeth het been rondom de wond wast en de

wond verzorgt, vertelt ze verder: “Mevrouw Trapman

is een harde hoor, want ze heeft ontzettend veel

pijn gehad. Veel van onze patiënten moeten we

stimuleren om meer te bewegen, maar mevrouw

Trapman niet. Ze is met haar 87 jaar heel actief en

leeft gezond. Hoewel we veel van onze patiënten na

verloop van tijd weer terug zien, heb ik goede hoop

dat we mevrouw Trapman hier niet meer zien. Op

zich jammer, want je krijgt wel een band met de

patiënt als je hem of haar een half jaar lang twee

keer per week behandelt.”

EvdL

Elsbeth Booij en mevrouw T.H. Trapman

‘Heerlijk, heb ikgelijk weer schone tenen’

Der

mat

olog

ie

Mevrouw T.H. Trapman (87) woont nog geheel

zelfstandig in een serviceflat in Rotterdam. Toen zij

in mei vorig jaar last van een wond aan haar been

kreeg die niet wilde genezen, belde ze naar de

polikliniek Dermatologie van Ikazia.

“Ik kon gelijk terecht en aangezien de mensen om

mij heen allemaal heel positief waren over Ikazia,

was ik blij dat ik hier zo snel behandeld kon worden.

Ik ben inmiddels al heel wat keren geweest en ik heb

eigenlijk ook nog nooit hoeven wachten tot ik

geholpen werd. De verpleegsters werken keurig op

afspraak. Met de taxi ben ik hier in tien minuten en

als ik weer beneden ben, dan belt de receptie een

taxi voor de terugweg. Ik kan dan binnen een uur

weer thuis zijn.”

“Ik geef de verpleegsters hier allemaal tienen! Ze

hebben zo goed voor mij gezorgd; goede adviezen

gegeven en ze zijn zo aardig. We maken altijd wel

een praatje en soms krijg ik een kop koffie. Ik hoop

natuurlijk dat mijn been snel genezen is, maar ik

zal de dames echt een beetje missen. Als het wat

beter gaat met de wond, kiezen veel patiënten

ervoor om verder te gaan met de Thuiszorg.

Omdat ik zo lang, zulke ernstige klachten heb

gehad, mag ik blijven tot het helemaal goed is.

Dat vind ik fijn want ik heb vertrouwen dat ze het

hier in Ikazia heel goed doen. Het is ook zo fijn dat

ze de tijd nemen om niet alleen de wond schoon te

maken maar ook even je been en tenen te wassen.

Die zitten toch de hele week in verband. Met een

heerlijk fris gevoel ga ik weer naar huis.”

EvdL


Elsbeth Booij en Ria Ooms

De afdeling Verloskunde organiseert informatieavonden op:

- dinsdag 5 juli 2011

- dinsdag 13 september 2011

en dinsdag 22 november 2011.

De bijeenkomsten beginnen om 19.30 uur.

U bent van harte uitgenodigd.

Wilt u informatie over deze avond dan kunt u contact opnemen met de

afdeling Verloskunde tel.: 010 297 52 81.

U kunt zich ook via de website aanmelden, www.ikazia.nl en klikt u

op informatieavond aanstaande ouders.

Informatieavond voor aanstaande ouders

CU-Live (Couveuse Unit Live)

in gebruik op Kinderafdeling

Met behulp van CU-Live,

spreek uit: See You Live,

is het voor ouders mogelijk

om via deze website

live hun kindje in het

ziekenhuis te zien.

Door middel van hoog-

waardige camera’s op

de Kinderafdeling worden opnamen gemaakt.

Deze camera’s bevinden zich op de couveusekamer

en op een aantal patiëntenkamers.

Via een ontvangen wachtwoord kunnen ouders

op iedere willekeurige computer met internet-

aansluiting en op ieder gewenst moment

bewegende beelden van hun kind bekijken.

Verpleegkundigen hebben op de couveuseafdeling

een overzicht van alle actieve camera’s.

Zij kunnen zien welke kinderen in beeld zijn en of

ze goed zichtbaar zijn voor de ouders.

Via deze digitale weg hebben ouders, waarvan

het kindje na de geboorte niet gelijk mee naar

huis kan, hun kindje toch een beetje thuis.

Baby toch een beetje thuis

op dinsdag2 augustus

19.30-22.00 uurIN

fo



INfo

5 mei 2011 heeft het Ikazia Roparunteam de

Bevrijdingsvuur-estafette gelopen. Tijdens de

Bevrijdingsvuur-estafette werd het bevrijdingsvuur

van Wageningen naar Rotterdam gebracht.

Het vuur werd in Wageningen aangestoken, na

een nacht en een ochtend hardlopen, kwam het

vuur aan in Rotterdam. Daar werd de fakkel door

de dappere lopers overhandigd aan Burgermeester

Aboutaleb.

Deze vuurestafette was een goede training voor

ons team. Tijdens het Pinksterweekend is de echte

Roparun van Parijs naar Rotterdam gelopen door

ons team.

Ikazia Cantorij

Roparunteam in training

De Darmdialogen

Woensdagavond 8 juni speelde ‘De Darmdialogen’

in Theater Zuidplein. Dit toneelstuk werd

georganiseerd door Ikazia in samenwerking met de

MaagLeverDarmstichting.

Bittere ernst werd snel afgewisseld met hilarische

momenten. En genante gesprekken over toilet-

avonturen werden gevolgd door schaamteloze

liedjes. Met veel humor wisten de spelers een hele

serieuze boodschap te brengen.

Al weer ruim een jaar bestaat er in het Ikazia Ziekenhuis een kleine cantorij. Onder leiding van Jaap Dekker

uit Zuid-Beijerland zingt er een enthousiaste groep van vijftien personen. Zo’n zes keer per jaar werkt de

cantorij mee aan de kerkdienst, daarnaast verzorgde de cantorij een klein kerstconcert. De cantorij

repeteert eens in de twee weken op woensdagavond, vijf kwartier zonder pauze. Er zijn nog zangers en

zangeressen welkom. Met name bassen, tenoren en een sopraan. Bent u geïnteresseerd? Komt u dan eens

kijken! Voor informatie: ds. Lida Tamminga, telefoon 010 297 52 86.

Praktijk voor:

• Fysiotherapie• Kinderfysiotherapie• Manuele lymfedrainage

• Manuele therapie • McKenzie therapie • Orofaciale therapie

Bezoekadressen:WESTMAAS

van Koetsveldlaan 240186-573150

KLAASWAAL Voorstraat 14a0186-571447

NUMANSDORP( kinderfysiotherapie )

Rijksstraatweg 1020186-571916

NIEUW-BEIJERLANDKerkstraat 330186-692053

Algemeen telefoonnummer:

088-3232323www.fysiocura.nl [email protected]

Wij zijn voorkeur verwijsadres van het traumanetwerk in Heinenoord, Mijnsheerenland, Westmaas, Klaaswaal,Nieuw-Beijerland en Numansdorp

Wij zitten in het traumanetwerk en doen mee aan het

“combined quality care” project.

www.combinedqualitycare.nl

Behandeling op afspraak. Wij zijn direct toegankelijk, u heeft geen verwijzing van uw huisarts of specialist nodig.

Ze zaten gezellig bij elkaar, ieder voorzich te verhalen, de twee tachtigplussersop één kamer. Zonder het te willen wasik getuige van hun gesprek dat maargeen gesprek werd, maar dat voor henbeiden bracht waar ze behoefte aan hadden. Het niet-gesprek verliep zoonverwacht dat het even duurde voor ikbegreep waar ik in terecht was gekomen.

“Ik bracht altijd Trouw rond, dat mochtniemand weten natuurlijk, ik ging zeeerst ophalen en dan bezorgen.” “Mijn moeder is denk ik heel ongerust,ze weet natuurlijk niet waar ik blijf, ze isaltijd zo bezorgd.”“Soms was ik echt bang, ik weet nog dater over de brug Duitsers stonden, ik konniet meer terug, ik dacht: daar ga je.”“Ze zal wel denken, waar blijft ze toch,maar ik kan niet weg hier, ze houden meiedere keer tegen.”“Ik deed gauw een schietgebedje: laatme er goed doorkomen, bad ik, ik deedhet bijna in m’n broek van angst, datbegrijp je wel…, m’n tassen zaten helemaal vol met kranten.”“Mijn moeder is zo’n lieve vrouw, zezorgt altijd zo goed voor iedereen, ik bende jongste thuis, dan begrijp je het wel.”“Ik begon net een beetje hoop te krijgendat ze me door zouden laten gaan, toenéén van die lui me ineens vastgreep:Halt, wat er in m’n tas zat..”“Ik denk dat ik nu maar op ga stappen,ik zit al veel te lang hier”

Zo zaten ze bij elkaar, ieder voor zich teverhalen over dat wat was. Niet in staathet verhaal van de ander te verstaan. Bizar, zo lijkt het, maar is het wel zovreemd? Gaan, zij het iets minderextreem, niet heel veel gesprekken zo?Soms lijkt het juist in een ziekenhuis extramoeilijk te communiceren. Er wordenveel, heel veel woorden gesproken dieslechts bedoeld zijn om de stilte te verdrijven. Woorden die uiteindelijk

nietszeggend zijn. Er blijft vaak maarheel weinig over van de oorspronkelijkebetekenis van communiceren, gemeenschap hebben. Veel woorden lijken gesproken te worden om hetgebrek aan gemeenschap te verhullen.Juist tijdens een crisis, zoals een zieken-huisopname is, worden woorden diegemeenschap zouden kunnen bewerkentot dooddoeners die slechts de eenzaam-heid doen groeien. Juist nu er bij de patiënt én de naasten zo’n behoefte isaan het werkelijk delen van wat erbeleefd en geleden wordt, blijft het vaaksteken in -goedbedoelde- oppervlakkig-heid. Anthonie Verheule beschrijft in zijn boekEenzaamheid en bevrijding hoe eenzaamheid leidt tot angst en ook hoeomgekeerd angst tot eenzaamheid leidt.Gelukkig is dan ook de mens die iemand-een naaste of professional- treft die deeenzaamheid niet verhult met lege woorden, maar die in de eenzaamheidnabij durft te zijn en haar daarmee (vooreven) verdrijft. Een mens kortom die niet,zoals die twee tachtigplussers, slechtswoorden spreekt voor zichzelf, maar dieeen mens in alle eenzaamheid en angstnabij durft te zijn. Soms met woorden,vaak ook in stilte, een gebaar, een kus.Zo nabij te zijn lijkt eenvoudig, maar isdat zeker niet. Er moeten heel wat barrières geslecht worden. Eenzaamheidlaat zich nu eenmaal niet zo maar verdrijven. Als we over de grenzen vangêne en angst om het verkeerde te doenheen zijn ontstaat het wonder van echtecommunicatie.Deze communicatie leren we op zijn bestin de communie, of zoals we het op zijnprotestants zeggen in het heiligAvondmaal. In het teken van brood enwijn laat God zich, zonder woorden, kennen als Hij die erbij is en ons zo inalle eenzaamheid en angst nabij is.

Ds. J.A.P. Vlasblom

Communicatie

Past

ora

le

15Ikazia Nieuws - Zomer 2011

Aan het woord is Marion de Lange. Ze is sinds twee

jaar coördinator van de 180 vrijwilligers die actief zijn

in het ziekenhuis. Volgens Marion is dat positieve

oordeel van patiënten in Ikazia voor de verpleging

helemaal niet zo vanzelfsprekend. “Ook hier hebben

verpleegkundigen niet altijd de tijd om langdurig

te praten met de patiënt. Daarom zijn zij er: de

vrijwilligers. Ze zijn als het ware de slagroom op de

taart,” aldus Marion.

Met haar gulle lach en luisterende oor is Marion

bij uitstek een vrouw waarbij mensen zich snel op

hun gemak voelen. Twintig jaar geleden werkte

Marion als verpleegkundig teamleider op de afdeling

Immuuntherapie van de Daniël den Hoed.

“Ik kreeg mijn eerste kind en het werk met de uiterst

zieke mensen op de afdeling greep mij na vijf jaar

teveel aan. Ik besloot daarom te stoppen om mij, in

ieder geval tijdelijk, helemaal aan het gezin te


Coördinator Marion de Lange:

“Onze vrijwilligers zijn de slagroomop de taart”“’De verpleging is hier zo aardig.’ Dat krijgen onze vrijwilligers heel vaak te horen vanpatiënten in het Ikazia Ziekenhuis.”

On

ze vrijwillig

ers

wijden. Zo’n vier jaar geleden begon het te kriebelen

en gaf ik mij op als vrijwilliger in Ikazia. Toen twee

jaar later de functie van coördinator beschikbaar

kwam, heb ik gesolliciteerd en ben ik aangenomen.”

Ogen en oren

Marion heeft een missie om het patiënten in Ikazia

nog beter naar de zin te maken. “Ik wil met de

vrijwilligers het verschil maken. Samen zijn we

voortdurend op zoek naar verbetering van het

verblijf van de patiënt hier. Juist doordat de

vrijwilligers onafhankelijk zijn en vaak een hele

andere achtergrond hebben, beoordelen ze Ikazia

zoals patiënten en bezoekers dat doen en komen

vaak met goede ideeën.”

Marion vervolgt: “Zo zijn we in januari begonnen

met vrijwilligers in de rol van gastheer/wegwijzer.

Wie Ikazia binnenkomt moet zich welkom voelen.

Zeker nu we aan het verbouwen zijn, is het voor

bezoekers wel eens moeilijk om de juiste polikliniek

of afdeling te vinden. Er staan daarom in de hal en

bij de lift gastvrouwen en gastheren die mensen

actief aanspreken om te vragen of ze wellicht hulp

nodig hebben.”

Selectie

Dat niet iedereen in staat is om mensen gastvrij en

open aan te spreken weet ook Marion. “Ik heb

daarom altijd een kennismakingsgesprek met mensen

die zich aanmelden. In dat gesprek probeer ik er

achter te komen of de persoon geschikt is als

vrijwilliger in ons ziekenhuis. Kan hij of zij goed

luisteren, gezelligheid creëren en relativeren. Is de

vrijwilliger flexibel, discreet en bereid volgens een

schema te werken. Heeft de vrijwilliger een positieve

levenshouding en kan deze afstand nemen van eigen

problematiek. Tenslotte kijk ik voor welke taak de

vrijwilliger geschikt is. Je hebt doeners en praters.

De praters zijn bijvoorbeeld heel geschikt als gast-

heer/vrouw, voor het huiskamerproject op de

17Ikazia Nieuws - Zomer 2011

On

ze v

rijw

illig

ers

‘Ik wil met de vrijwilligers het verschil maken’

Vrijwilliger brengt als gastvrouw patiënten naar de afdeling Opname


On

ze vrijwillig

ers

afdeling Neurologie of op de Kinderafdeling.

Doeners willen liever met de handwerkkar rijden,

artikelen verkopen of beddenrijden. Ik geef aan waar

er plek is en dan mag de vrijwilliger kiezen waar

deze wil beginnen.”

“Sommige mensen zijn heel gemotiveerd en willen

gelijk meerdere dagdelen aan de slag. Dat raad ik

echter altijd af. De vrijwilliger moet eerst ervaren wat

het is om vrijwilliger te zijn. Iedereen krijgt daarom

ook een maand proeftijd. Voelt het aan één van

beide kanten niet goed dan gaan we zonder

problemen uit elkaar en zoekt de vrijwilliger een

andere zinvolle besteding van zijn tijd. Gelukkig

hebben we genoeg aanmeldingen om dat te kunnen

beslissen. Overigens kan de vrijwilliger pas met zijn

proeftijd beginnen na gezien te zijn door de bedrijfs-

verpleegkundige, die controleert of de vrijwilliger

voldoende gevaccineerd is,” aldus Marion.

Training en begeleiding

Marion vindt het belangrijk dat de vrijwilliger goed

op de hoogte is van wat wel of niet gedaan mag

worden. “De vrijwilliger mag geen taken verrichten

die door betaalde medewerkers verricht dienen te

worden, zoals helpen bij het eten of drinken van een

patiënt. Stel dat de patiënt zich zou verslikken, dan

zou de vrijwilliger hiervoor aansprakelijk gesteld

kunnen worden.”

Marion vervolgt: “Alle nieuwe vrijwilligers nemen

deel aan de introductiebijeenkomsten die Ikazia

regelmatig organiseert voor nieuwe medewerkers.

Daarnaast worden vrijwilligers aangemoedigd mee

te doen aan cursussen zoals brandpreventie en

reanimatie. Deze cursussen geven we twee keer

per jaar, speciaal voor de vrijwilligers.”

Hoewel Marion alle vrijwilligers persoonlijk kent en

regelmatig opzoekt tijdens hun werk, vallen de

vrijwilligers tijdens hun werk onder verantwoordelijk-

heid van de teamleider van de afdeling. Marion: “Als

dank voor hun inzet serveren de teamleiders ieder

jaar een vrijwilligersdiner van zes gangen. Maar de

echte dank komt natuurlijk van de patiënten, die blij

zijn met de tijd die de vrijwilligers voor hen nemen.”

EvdL

Vrijwilligers in gesprek met patiënten


Herken de vrijwilligerDe vrijwilligers in Ikazia zijn te herkennen aan een badge met hun naam daarop. Er zijn ongeveer evenveel

mannen als vrouwen vrijwilliger. De leeftijd van de vrijwilligers ligt over het algemeen boven 45 jaar. Veel

vrijwilligers beginnen nadat ze gestopt zijn met hun betaalde baan, het vrijwilligerswerk geeft hen een vast

weekritme, zo blijven ze contact houden met de werkende samenleving. Er zijn ook leerlingen uit het

voortgezet onderwijs die stage lopen als vrijwilliger. VWO-leerlingen

kunnen een betere uitgangspositie krijgen voor loting bij de studie

medicijnen wanneer ze als vrijwilliger in een zorginstelling hebben

gewerkt. Vrijwilligers zijn bij Ikazia WA-verzekerd. Als vergoeding

ontvangen de vrijwilligers reiskosten op basis van tarief openbaar

vervoer.

Mocht het nodig zijn dat de vrijwilligers “lunchoverschrijdend”

werken dan ontvangen zij van Ikazia een maaltijdbon van vier euro,

te besteden in het personeelsrestaurant.

Vrijwilligers ondertekenen, voor ze starten met de werkzaamheden,

een vrijwilligersovereenkomst en een geheimhoudingsverklaring.

Beddenrijder Carel Jansen “Ik ben vrijwilliger in Ikazia, omdat ik het gevoel

heb dat ik daardoor mensen echt kan bijstaan en

iets voor hen kan betekenen. Eenmaal in de vijf

weken heb ik op zondag ‘dienst’ en vervoer

patiënten van hun kamer naar de kapel om de

zondagsdienst bij te kunnen wonen. Ik ben dus

‘beddenrijder’! Deze zondag haal ik mevrouw

Hoogendoorn op en breng haar straks natuurlijk

ook weer netjes terug naar haar kamer”.

On

ze v

rijw

illig

ers

Corine Hoogendoorn is net geopereerd “Ik moest deze week een buikoperatie ondergaan.

Ik heb nog nooit eerder in een ziekenhuis gelegen,

dus ik kan geen vergelijking maken, maar ik vind de zorg hier in Ikazia prima, prettige mensen. Mijn tante

heeft tot ze 90 jaar werd, in een ander ziekenhuis altijd patiënten in bed naar de kerkdienst gereden. Toen

mij werd gevraagd of ik naar de kapel wilde voor de zondagsdienst moest ik aan haar denken en heb ik ja

gezegd. Het was een fijne dienst, ik heb er geen spijt van dat ik ben gegaan”.

Belangstelling: neem contact op met Marion de Lange, tel 010 297 57 04

(aanwezig op de woensdag en de donderdag) Email: [email protected]

Naam: Tineke Schutrups-Duyvendak

Functie: coördinator patiëntenvoorlichting,

klachtenfunctionaris en PR medewerker

Leeftijd: 52 jaar

Hoelang ben je werkzaam in Ikazia?

Vanaf september 1976, toen ben ik hier begonnen

aan de opleiding tot verpleegkundige A.

Waarom heb je voor dit vak gekozen?

Ik wilde altijd al de verpleging in, dat leek me

geweldig. Maar je weet pas wat het vak inhoudt als

je het daadwerkelijk uitvoert.

Ik ben hier begonnen als leerling verpleegkundige

op 6B. Toen een urologische afdeling. Op een zondag

begonnen met een IV-tje, zoals dat toen heette.

Een late dienst dus als allereerste werkdag. Toen

heb ik me wel ongelofelijk ellendig gevoeld. Alle

patiënten op de afdeling moesten urine sparen, en

ik gooide de verkeerde urinaal in de verkeerde

pot leeg.......... ”je moet uit je doppen kijken,

Duyvendak!”

Gelukkig werd het werken op een gegeven moment

wel heel leuk en ik heb nooit spijt gehad dat ik voor

dit vak gekozen heb.

Waarom heb je voor Ikazia gekozen?

Ik kon in het Havenziekenhuis terecht en hier in

Ikazia. Uit praktische overweging heb ik toen voor

Ikazia gekozen.

Wat houdt je werk in?

Ondertussen ben ik al weer sinds 1997 uit de

verpleging. Helaas door gezondheidsredenen

gedwongen. De baan die ik nu heb is zeer

afwisselend en divers. Voor de klachtopvang

overleg ik met patiënten (en hun behandelaars)

die niet tevreden zijn over de zorg, medisch

of verpleegkundig of facilitair. Voor de

patiëntenvoorlichting heb ik met alle

specialismen, gespecialiseerd verpleegkundigen

en ondersteunende diensten te maken.

De PR/communicatie gaat van redactielid van Ikazia

Nieuws tot regionale overleggen over communicatie

in de zorg.

Wat is belangrijk in het werk?

Voor mij is het belangrijk dat patiënten het

vertrouwen in de zorg kunnen behouden. Dat

men zich hier in Ikazia welkom en vertrouwd kan

voelen.

Zijn er nieuwe ontwikkelingen in je werk?

Jazeker. Bijvoorbeeld nu de nieuwe media zeer in

opkomst zijn, moet je als organisatie bepalen hoe

je daarmee omgaat. Hoe bereik je en hoe

communiceer je met (potentiële) patiënten.

De manier waarop moet wel passen bij de inzichten

die de organisatie heeft, maar je moet duidelijk

keuzes maken.

Wat zijn je hobby’s?

Koken, eten en lezen.

Het

pas

po

ort

van

...

Het paspoort van Tineke Schutrups-Duyvendak



SPECT-C

T

Mevrouw H. heeft last van haar voet. Een door deneuroloog aangevraagde MRI-scan bood geen aanknopingspunten. Door de orthopeed werd zij naar de afdeling nucleaire geneeskunde gestuurd voor eenSPECT-CT scan.

De SPECT-scan kan in meerdere houdingen wordengenomen. Als de eerste en de tweede scan in diehouding maar exact in dezelfde positie gebeuren. Bij mevrouw H. worden er zittend en liggend opnamenvan de voet gemaakt.

Voor de SPECT-scan wordt licht radioactieve vloeistofin de bloedbaan ingespoten. Afhankelijk van de bijgemengde stoffen hoopt de radioactieve stof zich inbepaalde weefsels en organen op. Deze plekken wordenmet een SPECT-scan weergegeven.

Nieuw in Ikazia: een SPECT-CTIkazia beschikt sinds begin van dit jaar over een SPECT-CT scanner. Hoofd NucleaireGeneeskunde Rob van der Heiden legt uit dat met de Discovery NM-CT-670 eigenlijk tweeonderzoeken worden gecombineerd. “Wij doen ons reguliere nucleaire onderzoek waarbij na het inbrengen van een licht radioactieve vloeistof het niet normaalfunctioneren van weefsel of een orgaan in beeld kan worden gebracht. In dat plaatje zienwij snel of er iets aan de hand is, maar is niet altijd goed te zien wáár dat probleem zit enwát het precies is. Met het toevoegen van een CT-scan aan ons onderzoek wordt een anatomisch beeld gekoppeld aan het nucleaire SPECT-plaatje waardoor gedetailleerder tezien is welk deel van het orgaan of weefsel niet naar behoren functioneert en zo is ookbeter een goede diagnose van het probleem te stellen.”Op deze pagina’s wordt in beeld gebracht hoe een onderzoek met de nieuwe SPECT-CT verloopt.


SPEC

T-C

T

De eerste opnamen met het SPECT-deel van het onderzoek starten direct na het inspuiten van de radioactieve vloeistof.

Bij de tweede opname draait de SPECT-scanner volledig om het te onderzoeken lichaamsdeel heen. De scan duurt daardoor wat langer dan de eerste.

Het onderzoek wordt afgesloten met een zogenaamdeLow dose-CT, waarbij maar weinig straling wordtgebruikt. Hierdoor kan na afloop in de computer een volledige driedimensionale weergave van de voet worden gemaakt voor de specialist, in dit geval deorthopeed.

Na de eerste opnamen is er een pauze van anderhalftot twee uur om de radioactieve stof zich volledig in het lichaam te laten verspreiden. Het is daarbijbelangrijk veel te drinken.

Omdat bij een SPECT-CT meerdere scans wordengemaakt, is het belangrijk dat het te onderzoeken deelvan het lichaam exact in positie is en niet verplaatstzodat na afloop de resultaten in de computer ‘overelkaar kunnen worden gelegd’ en een compleet driedimensionaal beeld kan worden samengesteld.

NV

In het ziekenhuis zie je het bezoek komen en

gaan. Het is een drukte van belang, in de lift en

op de gangen. Maar soms wordt het leven van

een bezoeker in het ziekenhuis helemaal stil

gezet. Je komt niet alleen even op bezoek, je zit

uren achtereen aan het bed van iemand met wie

je verbonden bent. Misschien kun je nog wel wat

woorden wisselen samen, maar misschien ook

niet omdat de zieke te ziek is, of te ver weg

raakt. Juist als iemand zo heel ziek is wil je hem

of haar liever niet alleen laten en dan blijf je

zitten, waken misschien zelfs wel. Zo is er in het

ziekenhuis regelmatig een kring van familieleden

/ vrienden / bekenden te vinden rond het bed van

een ernstig zieke. De uren kunnen lang duren

dan. Op zo’n moment wil je misschien iets lezen,

je zoekt wat afleiding, of juist een manier om je

aandacht te richten. Met het oog hierop heeft

de pastorale dienst voor elke afdeling een waak-

koffer samengesteld. Een koffer met daarin allerlei

verschillende boeken en boekjes. We verwachten

dat deze koffer in een behoefte voorziet. We zijn

benieuwd naar de ervaringen van mensen die er

gebruik van zullen maken.

Waakkoffer

INfo

Het doel van de Stichting tot Steun is het ziekenhuis te voorzien van extra middelen die niet uit het normale ziekenhuisbudget betaald kunnen worden. Door de steun van de vele donateurs kunnen dieextra’s worden gerealiseerd. Denkt u hierbij aan de tweede predikantenplaats, ’t Lichtpunt, het patiëntenservice bureau, activiteiten ter ondersteuning van de identiteit en het magazine Ikazia Nieuws (IN).Bij een donatie van minimaal € 12,50 per jaar ontvangt u ons magazine IN thuis. Het gironummer van deStichting tot Steun is 368420.De Stichting tot Steun heeft een ANBI-status.U kunt uw giften dus aftrekken van de belasting en ook hoeftde Stichting geen successie- of schenkingsrechten te betalen.

Stichting tot Steun van het Ikazia Ziekenhuis

Machtigingsformulier Stichting tot Steun van het Ikazia ZiekenhuisWanneer u al lid bent van de Stichting tot Steun van Ikazia betaalt u tot nu toe uw bijdrage via een accept-girokaart, die u jaarlijks wordt toegezonden. Langs deze weg willen wij u vragen om de Stichting tot Steun temachtigen uw jaarlijkse bijdrage automatisch van uw rekening te incasseren, daar in de nabije toekomst deacceptgirokaart waarschijnlijk komt te vervallen. De machtiging vervangt dus de acceptgirokaart. Bent u noggeen donateur maar wilt u wel donateur worden? Ook dan kunt u gebruik maken van onderstaand formulier.Ook kunt u de Stichting tot Steun met dit formulier machtigen tot het innen van een eenmalige schenking.

Ondergetekende verleent hierbij een algemene machtiging, tot wederopzegging, aan:Stichting tot Steun van het Ikazia Ziekenhuis Rotterdam

Postbus 5009, 3008 AA ROTTERDAM / Postbankrekening 368420

om jaarlijks automatisch van mijn bank- of girorekening af te schrijven wegens donatie

■■ € 12,50 ■■ meer, namelijk € in de maand

■■ Ik doe een éénmalige gift en machtig het Ikazia Ziekenhuis om éénmalig af te schrijven van mijn

bank- of girorekening. ■■ €

Ondergetekende is bekend met het feit dat, indien hij/zij niet akkoord is met de afschrijving, hij/zij binnen

30 dagen bij zijn/haar eigen giro- of bankkantoor opdracht kan geven het bedrag terug te laten boeken.

Naam en voorletters M/V

Adres

Postcode en plaats

Telefoon Rekeningnummer

Datum

Handtekening

Al lid? Dan s.v.p. uw lidnummer van de Stichting tot Steun vermelden.Betaalt u per girotel wilt u dan vermelden: uw lidnummer, uw naam en uw adresgegevens.

U kunt deze machtiging opsturen naar de Stichting tot Steun van het Ikazia ziekenhuis, Antwoordnummer 80513, 3080 WB Rotterdam (een postzegel is niet nodig).

✁


Stic

hti

ng

tot

Ste

un

De Stichting tot Steun van IkaziaMooie verhalen kunnen op allerlei manieren zomaar tot je komen. Neem nu het verhaal van meneer Van der Gaag uit Rhoon.Meneer wilde graag weten vanaf wanneer hij lid van de Stichting tot Steun was. Helaas was dat niet preciesterug te vinden. Maar meneer vertelde dat hij zich nog heel goed kon herinneren dat er indertijd, toen hij als 28 jarige jonge man in Hoogvliet woonde, mensen aan de deur kwamen om te collecteren om geld in te zamelen voor de bouw van een Protestant Christelijk ziekenhuis op Zuid.Ondertussen is meneer Van de Gaag 85 jaar oud en draagt Ikazia nog steeds een warm hart toe.

E. de BusSecr. Stichting tot Steun

IN Opleiding: Nurse Practitioner SEH Ilse de Vries

‘Dit is wat ik wil, dit past bij mij’Ilse de Vries volgt de tweejarige Masteropleiding tot Nurse Practitioner Spoedeisende Hulp.Werkend leren op een hectische afdeling en daarnaast studeren met een studiebelasting vanminimaal 20 uur per week: druk, maar leuk!

IN o

pleid

ing

Gedurende vier jaar was Ilse de Vries teamleider op

de Spoedeisende Hulp (SEH): een geweldige baan en

Ilse kent de afdeling SEH dan ook door en door. Een

van haar projecten in die periode was het schrijven

van een plan ‘werken met Nurse Practitioners (NP) op

de SEH’. Terwijl zij daarmee bezig was, deed ze

onderzoek naar het functieprofiel dat bij een NP

hoort – en daarmee werd de kiem gezaaid voor haar

huidige keuze. Want bij het schrijven van het functie-

profiel NP dacht Ilse: ‘Dat ben ik. Dit is wat ik wil, dit

past bij mij’. Daarna volgde een periode van veel

praten thuis, op de afdeling en met de leiding-

gevenden. Want een goede baan verlaten om weer

te gaan studeren is een beslissing die je niet zomaar

neemt. Ilse vertelt: ‘Ik miste als teamleider vooral het

directe patiëntencontact. Maar het roer omgooien

heeft natuurlijk nogal wat impact, vooral ook privé.

Ik ben getrouwd en mijn man heeft een onregel-

matige baan, we hebben een dochter van negen

en een zoon van zes jaar. En dit is toch een HBO-

opleiding die veel tijd vraagt. Maar uiteindelijk heb

ik (wij!) toch besloten dat ik dit moest doen.

Gelukkig springen mijn ouders en mijn schoonzusje

meer dan regelmatig bij, de kinderen worden altijd

goed opgevangen. En als ik in het weekend moet

werken is mijn man thuis.

Het gaat prima!


IN o

ple

idin

g

Patiëntencontact

Ilse: ‘Ik word nu weer gewoon ingeroosterd op de

SEH en ik vind het heerlijk. Op de SEH is het contact

met de patiënten intens: mensen komen met een

probleem en het is onze taak hen zo goed mogelijk

te helpen. Op de SEH is het ieder moment van de dag

anders’.

Boeien en binden

Een Nurse Practitioner is de verbindende factor

tussen cure & care (genezen en zorg). De NP voert

naast de verpleegkundige anamnese ook de

medische anamnese uit en laat onderzoeken doen

(laboratoria, röntgen) en behandelt patiënten met

laag complexe zorg. Met laag complexe zorg wordt

bedoeld wonden, breuken, kneuzingen, et cetera,

zorg die goed in één protocol is te omschrijven. Dit is

het grootste aanbod aan patiënten op de SEH. Door

het inzetten van de NP heeft de arts-assistent ruimte

om zich te focussen op de meer complexe zorg-

vragers die op de SEH binnenkomen. Ikazia heeft

bewust gekozen voor het werken met NP op de SEH,

waarbij de SEH-verpleegkundige een stap in zijn /

haar carrière wordt geboden, een kans om door te

groeien. Een goede zet in het kader van het boeien

en binden van medewerkers.

Studie

Ilse vertelt: ‘Eenmaal per week loop ik college op de

Hoge School Rotterdam, samen met mijn collega

Marja Eland, die gelijk met mij de opleiding tot NP

SEH volgt. Verder word ik gewoon ingeroosterd om

te werken op de SEH, waarbij ik gedurende mijn

opleiding tijdens mijn werk op de SEH gesuperviseerd

word door een arts-assistent. Zodra ik de opleiding

met goed gevolg heb afgerond werk ik, net als de

arts-assistent, onder supervisie van de medisch

specialist. Om af te studeren moet ik een scriptie

schrijven op basis van wetenschappelijk onderzoek.

Ik doe dit samen met Marja, dat werkt prettig en het

onderzoek kunnen we met z’n tweeën uitgebreider

en degelijker uitvoeren’.

Zorgpad Collumcare

Ilse en Marja hebben als kwartaalopdracht gekozen

voor het inrichten van een zorgpad collumcare. Ilse:

‘Het is de bedoeling dat dit zorgpad binnen Ikazia

ook daadwerkelijk wordt ingevoerd. Collumcare

betreft patiënten die met een heupbreuk (collum) op

de SEH binnenkomen. Volgens een bepaald model

(Model Van Spreeuwenberg) worden alle facetten

van deze zorg bezien, van preventie tot palliatie.

Daarbij wordt aandacht besteed aan voorkomen van

vallen, voorkomen van herhaling van vallen en

inperking van de gevolgen, volgens de richtlijnen van

het kwaliteitsbureau CBO.

In ons onderzoek wordt direct bij opname gewerkt

naar een afgesproken ontslagdatum, gemiddeld vijf

dagen na opname. We maken afspraken met een

revalidatiecentrum om daadwerkelijk één keten te

vormen. Dit is heel goed voor de patiënt: het

revalidatiecentrum weet wat het ziekenhuis heeft

gedaan en hoe de situatie van de patiënt is, het

ziekenhuis kan rekenen op een plaatsje voor de

patiënt. Daardoor kan tevens de nagestreefde korte

ligduur in het ziekenhuis worden gerealiseerd. Een

interessant onderwerp.

Ik zie er naar uit om daadwerkelijk als afgestudeerd

NP op de SEH van Ikazia te werken.

Nog ruim een jaar, dan ben ik klaar!’


‘Op de SEH is het ieder moment van de dag anders’

Bij de SEH, melden zich dagelijks tussen de

45 - 60 patiënten. Dat lijkt misschien niet zoveel,

maar als je dat op jaarbasis beziet praat je over

zo’n 17.500 patiënten. En dat is een enorm aantal.

Momenteel wordt nog hard gebouwd aan de

nieuwe entree van het ziekenhuis en als dat klaar

is wordt gestart met de voorbereidingen/

verhuizingen voor de verbouw van de SEH.

Op de begane grond wordt een nieuwe SEH

gebouwd. De verwachting is dat eind dit jaar de

nieuwe SEH haar deuren kan openen.

Puzzel mee!

Zoek de volgende woorden:seh, ouderen, koploper, staaroperatie, watten, hoofdingang, wond, zorg, koffie,

verpleegster, rotterdam, borstvoeding, vrijwilliger, beddenrijder, gastvrij, levenshouding, motivatie, handwerkkar, badge, masteropleiding, patientencontact, zorgpad, heupbreuk,

opname, ontslagdatum

En win een theaterbon!

Eén van deze woorden staat niet in de woordzoeker. Mail je oplossing aan: [email protected] en win een theaterbon!

S K O P N A M E D A P G R O Z SK I U G N I D U O H S N E V E LJ S D V R I J W I L L I G E R YG I E B O R S T V O E D I N G NJ S R H S S E I T A V I T O M BW R E V R E D J I R N E D D E BP H N E T T A W O N D L M G Z WL B I Q D S K O P L O P E R O HM U T A D G A L S T N O A O R EV E R P L E E G S T E R D T G UT C A T N O C N E T N E I T A PE I T A R E P O R A A T S E E BU O L H I U E I O S S S L R G RI H R A K K R E W D N A H D D EN H Q K O F F I E I A M K A A UD F E T P G W F Q A B F S M B K


Kin

derp

agin

a

KRUISWOORDPUZZEL © Sanders puzzelboeken, Vaassen

HORIZONTAAL 1 baan voor een balsport, 9 guit, 17 inhoudsopgave, 18 deel v.e. boerderij, 19 kielwater, 21 Academisch Medisch Centrum (afk.), 22 kleur, 23 stommerd, 24 halt!, 25 vogelverschrikker, 27 uitroep van verrassing, 29 voorrang, 30 vrij op naam (afk.), 31 op welke wijze, 32 Bijbelboek, 34 vreemde munt, 36 onderzoeksinstituut, 38 in orde (afk.), 39 hulpmiddel bij rekenen, 41 zekerheid, 44 Socialistische Partij (afk.), 45 Europese munteenheid, 46 mislukking, 48 deel v.e. haard, 49 opgeld, 51 gebrek, 52 te koop aangeboden (afk.), 53 augustus (afk.), 55 vaartuig van Noach, 57 glad, 58 eerste hulp bij ongelukken, 59 houtsoort, 60 deel v.e. auto, 61 op elkaar, 63 tuingereedschap, 65 voor-zetsel, 66 hoofddeksel, 67 naaigereedschap, 69 moeraspalm, 71 eikschiller, 73 tijdelijk verblijf, 75 liefdesgod, 76 ter gedachtenis (Lat.), 78 ploeg van ministers, 81 gure wind, 83 vreemde munt (afk.), 84 sjaal, 86 voetbalclub uit Nijmegen, 87 naaktloperij, 90 telwoord, 91 feeks, 92 kraan, 94 kansbriefje, 96 land in Azië, 97 op dezelfde wijze, 98 Internationale Arbeidsorganisatie (afk.), 99 land in Afrika, 101 naaldgaatje, 103 turntoestel, 104 gekkekoeienziekte, 105 bouwmateriaal, 106 roe, 107 lid worden.

VERTICAAL 1 knuist, 2 paradijs, 3 erfelijke factor, 4 voormalige echtgenoot, 5 genezen, 6 papegaai, 7 bevel aan een hond, 8 lichte bromfiets, 10 onder andere (afk.), 11 grootmoeder, 12 trilling, 13 internetprotocol (afk.), 14 hoofddeksel, 15 middelpunt, 16 oogje van garen, 19 hemellichaam, 20 verhoogde toon, 24 alleenspel, 25 briefje, 26 kroost, 28 zangstuk, 30 rijp, 31 deel v.d. schedel, 32 plechtige kleding, 33 rustteken, 35 Europeaan, 37 snoeverij, 39 scheeps-touw, 40 vrijkopen, 42 strafwerktuig, 43 gevaarlijke stof, 45 pl. in Drenthe, 47 Indon. markt, 48 beroep, 50 gift, 52 terbeschikkingstelling (afk.), 54 Verenigde Staten van Amerika (afk.), 56 hoen, 62 loofboom, 64 pl. in Duitsland, 66 deel v.h. been, 68 plant met wortels en aarde, 70 Bijbelse figuur, 72 pennenkoker, 74 meisjesnaam, 75 god v.d. oorlog, 77 sober, 79 heiligenafbeelding, 80 drinkfles, 82 tot ontwikkeling brengen, 83 prothese voor het gebit, 85 palmmeel, 88 De Nederlandsche Bank (afk.), 89 kort baardje, 91 vleesgerecht, 93 door middel van, 95 speelgoed, 97 maatschappelijk onaangepast iemand, 98 Europeaan, 100 Eerwaarde Heer (Lat.), 102 bevel, 104 Bescherming Burgerbevolking (afk.), 105 dierengeluid.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

17 18 19 20 21 22

23 24 25 26 27 28 29

30 31 32 33 34 35 36 37

38 39 40 41 42 43 44

45 46 47 48 49 50

51 52 53 54 55 56 57

58 59 60

61 62 63 64 65 66 67 68

69 70 71 72 73 74 75

76 77 78 79 80 81 82 83

84 85 86 87 88 89 90 91

92 93 94 95 96 97 98

99 100 101 102 103 104 105

106 107

76 42 97 19 96 40 103 61 54 60 92 21 70 69

84 57 73 50 62 26 101 77 85 52

Breng de letters uit de overeenkomstig genummerde hokjes over naar de hokjes in de balk. Deze letters vormen de oplossing.

Kruiswoordpuzzel

De oplossing van de prijsvraag van het lentenummer 2011 is: Moeder en Kind CentrumDe winnaar is: Mevrouw M. Kanis-van der Werf uit Barendrecht

Kru

isw

oo

rdp

uzz

el


Haar doet je goed...

en dat verdien je!

Heemraadssingel 144, 3021 DJ Rotterdamtel./fax. 010 47 72 754

[email protected]

• Maat haarwerk

• Haar aanvullingen

• Kant en klareoplossingen

• Door zorgverzekeraars erkend haarwerk specialist.

• Aanvraag zorgvergoeding wordt voor u door ons geregeld.

• Huisbezoek op afspraak

NIEUW :directe en trefzekere oplossing voorhaaruitval tengevolge van bijv. chemotherapie. Van natuur haar vervaardigde ready-to-wear haarwerken,direct uit voorraad leverbaar.


Rece

pt

Zomerse barbecueHoewel hamburgers, sateh of worstjes van de bbq ontzettend lekker zijn,

is het ook wel eens leuk om de tuin/balkontafel chique te dekken en een mooie

lamsbout van de barbecue op tafel te zetten! De recepten zijn voor vier personen.

Nodig:

• Barbecue met deksel;

• 1,5 kilo lamsbout, uitgebeend;

• peper / (zee)zout;

• olijfolie, rode wijn, rozemarijn en veel verse

knoflook uit de knijper.

Bereiden: Snij kepen in de lamsbout. Maak van de

olijfolie, rode wijn, rozemarijn en verse knoflook een

mooi mengsel. Wrijf de lamsbout in met peper zout,

daarna de hele lamsbout inwrijven met het mengsel

en de kepen met het mengsel opvullen. De bout

minstens drie uur (maar als het langer kan is het

beter) in deze marinade wegzetten.

Doen: Dep de bout droog, leg hem op het vleesrek,

sluit de BBQ en laat de bout mooi bruin en van

binnen rosé worden. Regelmatig draaien en met het

opgevangen vleesnat bedruipen. De kerntemperatuur

moet minimaal 50 graden zijn, maar niet veel meer.

Dit duurt ongeveer anderhalf uur. Dan zeker

15 minuten laten rusten, iets langer is beter!

Gelijk met de lamsbout kunnen van te voren

klaargemaakte aardappelen en knoflookbolletjes in de

aluminiumfolie op de BBQ:

Nodig:

• 12 middelgrote (nieuwe!) aardappeltjes;

• (zee)zout / pesto / roomboter / aluminiumfolie

Bereiden: Was de aardappelen, snij ze tot halverwege

in, iedere aardappel krijgt in de inkeping een

theelepel pesto en een stukje roomboter, zeezout er

over en goed inpakken in de aluminiumfolie.

- Wrijf ieder knoflookbolletje in met een klein beetje

olijfolie en goed inpakken in de aluminiumfolie.

Doen: Aardappelen en knoflookbolletjes in de

BBQ (niet in de vlammen!), ongeveer 1,5 uur.

De teentjes van de knoflookbolletjes kunnen uit

de vliesjes gezogen worden, zijn dan bijna zoet!

Een simpele salade erbij

Van kleingesneden tomaten en komkommer, veldsla,

zwarte en groene olijven, dressing van goede olijfolie

en een beetje van een mooie wijnazijn, beetje

(zee)zout en peper.

Een lekker toetje na:

Nodig:

• Per persoon een heel dun gesneden plakje cake;

• Likeur naar smaak;

• Veel vers rood fruit: kleingesneden aardbeien,

rode en blauwe bessen, kersen, frambozen;

• Per persoon een eetlepel vanillevla;

• Verse slagroom lobbig geklopt zonder suiker.

Doen: Ieder plakje cake bedruppelen met likeur naar

smaak en hoeveelheid naar wens, besmeren met de

vanillevla. Dan vers fruit er op, slagroom er op

scheppen en het

bordje mooi maken

met wat achter-

gehouden vers fruit.

Eet smakelijk! de redactiecommissie

Wijn hoort er bij.

Een mooie rode Spaanse Rioja

smaakt heerlijk bij het lamsvlees,

een dessertwijn met een

muskaattoets bij het dessert

maakt het helemaal af!

Zorggroep Rijnmond, is met 11 locaties verspreid over Rotterdam e.o. dé protestants christelijke zorgaanbieder inde regio. Zorgdragen voor Elkaar is ons motto.

In Rotterdam-Zuid gaat het om de volgende locaties:

De Koningshof, woonzorgcentrum• biedt onder meer verpleegkundige-, huishoudelijke- en persoonlijke verzorging en begeleiding;• kortdurend verblijf is mogelijk;• het restaurant in de Koningshof is wijd en zijd bekend.

Oranjehof, Centrum voor kleinschalige verpleeghuiszorg,wonen en welzijn• een splinternieuwe kleinschalige woonomgeving voor mensen die lijden aan dementie;• Oranjehof maakt deel uit van Lombarde, een woon- complex met een wijkwelzijnsfunctie.

Siloam en Westerstein, centra voor (kleinschalige) verpleeg-huiszorg, wonen en welzijn• revalidatie, behandeling en zorg na ziekenhuisverblijf;• chronische somatische zorg en behandeling -verpleeghuis;• psychogeriatrische zorg en behandeling - wonen in een kleinschalige woonomgeving.Grootschalige renovatie gepland voor 2010

Slingedael, Centrum voor Korsakov en Psycho Geriatrie • biedt zorg aan mensen met het syndroom van Korsakov of mensen die lijden aan dementie;• in de benadering van PG-clienten staan geborgenheid en eigenwaarde voorop;• Korsakovcliënten hebben behoefte aan structuur die wij o.a. bieden via onze afdeling arbeidsmatige dagbesteding.

Volledige renovatie gereed in 2011.

Waelestein, woonzorgcentrum• combinatie van een wooncentrum (met huishoudelijke en persoonlijke zorg en verpleging) en een zorgcentrum, voor cliënten die intensievere zorg nodig hebben;• faciliteiten voor kort verblijf en dagzorg voor cliënten uit de omgeving.

Voor alle bovengenoemde zorgvormen is een indicatie vanhet CIZ nodig. Maatschappelijk werk van het ziekenhuis kanu hier informatie over geven.

Voor meer informatie: www.zorggroeprijnmond.nlOf telefoon: (010) 25 10 100

In Rotterdam Noord hebben wij de volgende locaties: Atrium- woonzorgcentrum, De Burcht - centrum voor kleinschaligeverpleeghuiszorg, wonen en welzijn, Pniël - verpleeghuis, De Regenboog - palliatief centrum en Tiendhove - woonzorg-centrum.

Borstvoedingscertificaat WHO/Unicef

www.kraamzorgrotterdam.nl

010 – 282 6220 (24 uur per dag) partusassistentie 010 – 282 6230 (tijdens kantooruren)klanteninformatielijn

Partusassistent ie

Thuiskraamzorg

Avondzorg

Cursussen

I N D E W I E G G E L E G D V O O R Z O R G


INfo

Het StiltecentrumReünie van de Izmonda’s

In het ziekenhuis kan veel op u afkomen:

onderzoeken, uitslagen, behandelingen. In het

Stiltecentrum kunt u de tijd even stopzetten.

Even nadenken, stil zijn, even alleen zijn met

uzelf en/of met God. Het Stiltecentrum is duidelijk

afgescheiden van de hectiek van het ziekenhuis.

U vindt er bijbels, religieuze boeken, gedichten-

bundels en een gebedsboek. Hierin kunt u gebeds-

punten opschrijven die de dominee meeneemt in

de voorbede tijdens de kerkdiensten op zondag.

Het Stiltecentrum is voor iedereen dag en nacht

geopend.

Een bijzondere

gebeurtenis

vond plaats

in Ikazia op

dinsdag 5

maart 2011:

er werd een

reünie

gehouden van de IZMONDA’s. IZMONDA is de

afkorting van Ikazia Zusters Met Opleiding Naar

Diploma A. Deze dames zijn 45 jaar geleden

gestart met hun opleiding tot verpleegkundige in

het Ikazia Ziekenhuis en hebben al die jaren met

elkaar én met Ikazia contact gehouden!

Voor het verslag van de reünie kijkt u op

www.ikazia.nl

In de hal van de tijdelijke hoofdingang staan

automaten waaruit u koffie, thee, frisdrank en

broodjes kunt kopen.

Het personeelsrestaurant is ook voor patiënten

en bezoekers geopend van maandag tot en met

vrijdag, voor koffie, thee et cetera, maar ook

voor een lunch of warme maaltijd.

Restaurant


Co

ntact

Contact

Ikazia Ziekenhuis

Montessoriweg 1

3083 AN ROTTERDAM

Telefoon: 010 29 75 000

Fax: 010 29 75 400

Internet: www.ikazia.nl

E-mail: [email protected]

Postadres:

Postbus 5009

3008 AA ROTTERDAM

Buitenpolikliniek Ikazia Carnisselande

Middeldijkerplein 36

2993 DL BARENDRECHT

Telefoon: 0180 64 22 22


Buitenpolikliniek Ikazia Klaaswaal

Kerkstraat 20

3286 AK KLAASWAAL

Telefoon: 0186 75 11 11



Heeft u opmerkingen of bent u niet tevreden, dan willen we dat graag weten.

Klachten? Praat erover!Goede zorg voor de hele mens. Dat staat bij Ikazia voorop. Toch kan het gebeuren

dat u niet tevreden bent over de gang van zaken in ons ziekenhuis. Laat dat ons

dan weten. We zijn ervan overtuigd dat we kunnen leren van ervaringen van

patiënten. Daarom vragen we u niet met uw klacht te blijven rondlopen, maar deze

met ons te bespreken. Ook wanneer u in het ziekenhuis ligt en er is een situatie

waarover u eens wilt praten, neemt u dan contact met ons op.

Kla

chte

nBezoek ook eens onze website

Mevrouw C.D. Schutrups-Duyvendak,

klachtenfunctionarisZo kunt u bij ons terecht:

1. Bespreek onduidelijkheden, problemen of klachten

met de betrokkene. Zo kan de klacht of het

probleem misschien direct worden verholpen.

2. Wilt u hierin worden bijgestaan, dan kunt u

terecht bij onze onafhankelijke klachten-

functionaris. Zij kan u adviseren en ondersteunen.

De klachtenfunctionaris is onpartijdig en heeft

geheimhoudingsplicht.

Klachtenfunctionaris:

Telefoon: 010 297 55 08

Postadres: Ikazia Ziekenhuis

t.a.v. mw. C.D. Schutrups-Duyvendak

Klachtenfunctionaris

Antwoordnummer 80161

3080 VB Rotterdam


3. U kunt een klacht indienen bij de Klachten-

commissie. Deze commissie hoort de betrokkenen

en kan naar aanleiding van uw klacht officieel

aanbevelingen doen aan de directie om de zorg-

en dienstverlening te verbeteren.

Klachtencommissie:

Uw klacht kunt u indienen bij de

Klachtencommissie:

schriftelijk: Ikazia Ziekenhuis

t.a.v. Klachtencommissie

Antwoordnummer 80161

3080 VB Rotterdam

e-mail: [email protected]


Specialisten

36

AnesthesiologieC.R. Bellomw. K.T. DahmenL. KlompeM.J.B. Losmw. dr. M.C.O. van denNieuwenhuyzen (opleider)mw. M.W. Oltmans-van DommelenC.J. van Oortdr. H.C. RettigF.A. Verhoeven

Apotheekmw. L. KuiperW.J. Liefers

Cardiologiedr. E.A. DuboisM.P. FreericksJ.P. Kerkerdr. G.J. Nollenmw. S.K. Zoet-Nugteren

Chirurgiedr. R.U. Boelhouwerdr. P.T. den Hoed (opleider)dr. C.J. van SteenselB.R. Toorenvlietdr. W.J. Vlesdr. W.F. Weidemamw. A.M.E. van Well

Dermatologiedr. H.J.H. EngelkensE.R. Lonnee

Gynaecologiemw. S.M.A. Groenenmw. V. Haitsmamw. A.D. van Heesewijkmw. A.C. van Hofdr. J.W. de Leeuw (opleider)G.C.H. Metzmw. B. MorrelA. Logmans (waarnemer) (tot 15-07)

Intensive Care geneeskundeM.P.C. Middelkoopmw. M. Mullermw. dr. F.J. Schoonderbeekmw. dr. A.F.C. Schut

Interne geneeskundedr. M.G.A. Baggenmw. dr. F. Croon-de Boerdr. A. Dees (opleider)dr. F.E. de Jonghmw. E.N.M. Overkleeftmw. dr. I.C. van Riemsdijk-van Overbeeke

mw. E.D. van de Ven-de Ruiter(waarnemer)mw. dr. A.A.M. Zandbergen

Kaakchirurgiedr. G.J. van BeekC.A. BertheuxL.O.H. Dessau (waarnemer)J.G. van der Heemw. dr. J.M. KwakmanF.R. PraalL.J. Rijksendr. dr. D. Rink

KindergeneeskundeC. Alemanmw. S.H. Dijkstra mw. K.A. GoudD.J.M. van Heemstramw. I. Heuts-van der Kragtmw. C.M. Messemakermw. H.S. Paizano-Thijssenmw. A.M. Robinson (waarnemer)mw. K.A. Schuitevoerder

Klinische chemiedr. M.A. Fourauxdr. W. van Gelder

Klinische psychologiemw. dr. J.E.W.M. van Dongen-Melman (opleider)G. Plaisier

KNO-heelkundeJ.W. Arendsemw. A.A.C. Aukema J.J. van Twisk

LongziektenP.R.M. Hekking F.A.H. Jacobsmw. C.W.H.M. Kroese-BovéeJ.C.E. Meek

Maag-, darm- en leverartsendr. P.C.J. ter Borgdr. R.J.Th. Ouwendijkmw. H.G. Vermeulenmw. C. Verveer

Medische Microbiologiedr. M. van Rijn

NeurologieL.J.M.M. MulderD.M.H. Zuidgeest

Oogheelkundemw. J.A. de Beijer-Dominicusmw. E. van Campen-Molenaarmw. A.F.G. Jansenmw. dr. J.A.F.M. van Neerven

Orthopediedr. C.H. GeerdinkW. KuisB.B.A.M. NiersA. Vosmaer

Pathologie dr. M.A. den Bakkerdr. dr. R.W.M. Giarddr. H.F.G.M. van den Inghdr. M. Kliffen

Plastische ChirurgieR. Tjong

Psychiatriemw. S.K. Kalidienmw. P. Kölling (waarnemer)

RadiologieR. Bökenkamp (waarnemer)L.C.W. de JongeJ.G.J. JonkmanJ.W.A.M. Mensingmw. dr. A. PredaP.A.M. RosekransJ.W. van der Sluijsir. M.J. Stoutjesdijk

Reumatologiemw. F. Bonte-Mineurdr. M.R. Kok

RevalidatiegeneeskundeM.A. Los

Sportgeneeskundemw. S.G. van der Putten

UrologieE. Katsdr. J.E. Nienhuis

Dr. W. van Gelderklinisch chemicus

Specialisten

Documents

Ikazia Nieuws zomer 2011