1

İKİ SAVAŞ ARASI DÖNEMDE AVRUPA

Kılavuz Kitapçığı

2017/2018 GÜZ DÖNEMİ

Normal Öğretim: Pazartesi Saat: 10.15-12.15 Derslik: Tarih Seminer Odası

İkinci Öğretim: Salı saat: 18.50-20.40 Derslik: 202

Yrd.Doç.Dr. Mustafa Tayfun ÜSTÜN

Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü

e-mail: mtustun@mku.edu.tr

Öğrenci kabul saatleri: Salı: 13.00-15.00

Çarşamba 13.00-15.00

2

Dersin İçeriği

Birinci Dünya Savaşı'nın kısa bir değerlendirmesi ile başlayacak olan ders, savaş sonrası

Avrupa’da meydana gelen siyasal yapıya odaklanacaktır. İki savaş arası dönem (1919-1939)

olarak adlandırılan bu dönem bir yandan imparatorlukların çöküşüne diğer yandan ise yeni

ulusal devletlerin kurulmasına ve sosyalist devrimlerin yaşanmasına tanık olmuştur. İki savaş

arası dönemde kapitalism ve liberalism başarısız olurken, otoriter ve totaliter diktatörlükler

Avrupa’da yayılmaya başlamıştır. Nihayetinde siyasi şiddet ve savaş Avrupa kıtasında hakim

olmuştur. Aynı zamanda, 20. yüzyılın ilk yarısı, yaratıcılığın, teknolojik genişlemenin ve

ütopik sosyal ve kültürel projelerin patladığı bir dönem olarak tarih sahnesinde yerini almıştır.

Bu derste çağın siyasal ideolojisi, sınıf çatışması, ırkçılık, cinsiyet, iç düşmanlara ve

yabancılara uygulanan zulüm, şiddet ve modernitenin genel krizine odaklanacağız.

Dersin Amacı

Bu dersin amacı iki dünya savaşı arasında Avrupa’da meydana gelmiş olan önemli

politik, sosyal ve kültürel gelişmeleri tarihsel bakış açısı ile incelemek,

Eleştirel okuma ve analitik düşünme becerilerinizi geliştirmek,

Tarihçilerin geçmişi nasıl yorumladığını ve farklı yorumlarının arkasındaki nedenleri

anlayabilmek için bir bakış açısı geliştirmeyi amaçlamaktadır.

Dersin Öğrenme Çıktıları

Öğretim

Yöntem ve

Teknikleri

Ölçme

Yöntemleri

Bu dersi başarı ile tamamlayan öğrenciler;

1) 1919-1939 yılları arasında Avrupa'da liberalizmin,

komünizmin ve faşizmin temel politik ideolojilerinin gelişimi

ve bu dönemde uluslararası politikayı şekillendiren faktörler ve

süreçler hakkında eleştirel düşünmeyi teşvik etmek,

1,2,3 A,C

2) Öğrencilere dönemin tarih yazıcısındaki tartışmaları ve

tartışmaları kavratmak,

1,2,3 A,C

3) Öğrencilerin dönem boyunca Avrupa siyasetinde ve

toplumundaki önemli gelişmeleri anlamasını sağlamak,

1,2,3 A,C

4) Öğrencileri İkinci Dünya Savaşı öncesi dönemde siyasi

aktivizmin farklı kaynakları üzerinde düşünmeye teşvik etmek

(örn. Manifestolar, kongre konuşmaları).

1,2,3 A,C

3

Öğretim Yöntem ve Teknikleri

1 - Anlatım,

2 - Soru - Cevap,

3 - Tartışma

Ölçme Yöntemleri A - Sınav, C - Ödev

Dersin İşleyişi

Derse devam konusunda fakültenin belirlemiş olduğu kurallar geçerlidir. Devam mecburiyeti

olan öğrencileri için % 70 devam zorunluluğu vardır. Aksi bir talepte bulunulmaması

önemle rica olunur. 2 saat biçiminde organize edilen dersin;

ilk saatinde haftalık belirlenmiş olan konu dersin hocası tarafından işlenip,

ikinci saatte ise seminer çalışması yapılacaktır. Öğrencilerin katılımı ile şekillenecek

olan bu saate önceden belirlenmiş olan okuma parçaları üzerinden bir tartışma

yapılacaktır.

Dolayısıyla derse herkesin katılabilmesi ve sağlıklı bir tartışma ortamı oluşabilmesi için

okuma yapılmadan derse gelinmemesi önemle rica olunur.

Sizden Beklenenler

Derse gelmeden önce okumaları yapmak,

Seminer dersine aktif olarak katılım sağlamak,

Online aktivitelere katılmak,

Dersi dinlerken etkin biçimde not tutmak,

Günü gününe notlarınıza çalışmak,

Otomasyondaki duyuruları takip etmek,

Ders esnasında sorulan sorular sizi küçük düşürmeyi ya da güveninizi kırmayı değil

aksine aktif öğrenme sürecinize yardımcı olmayı amaçlamaktadır.

4

Online aktiviteler nasıl kullanılır?

Akıllı telefonunuzdan www.socrative.com adresine giriş yapmanız gerekmektedir. Sol

üst tarafta bulunan öğrenci girişi/student login kısmına tıklayarak önce oda ismi olan

MKU2017A daha sonra ise kendi isminizi yazarak sistemde yer alan soruyu

cevaplandırmanız gerekmektedir. Kanaat notu kullanırken yaptığınız yorumlar dikkate

alınacaktır.

5

Haftalık Ders Planı

Hafta Konu

1. Birinci Dünya Savaşı ve

Genel Değerlendirme

2. Bolşevik İhtilali ve Rusya

3. Geçici Barış ve Milletler

Cemiyeti

4. Büyük Britanya ve

Çatırdayan Sömürgecilik

5. Fransa’da Üçüncü

Cumhuriyet

6. Weimar Cumhuriyeti

7. Büyük Buhran

8. Almanya’da Nazisimin

Yükselişi

9. İtalya’da Faşizmin

Yükselişi

10. İspanya İç Savaşı

11. Doğu Avrupa’daki

Gelişmeler

12. Avrupa Diktatörlüklerinde

Günlük Yaşam

13. İki Savaş Arasında Türkiye

14. İkinci Dünya Savaşı ve

Avrupa

Ayrıntılı Ders Planı ve Zorunlu Okuma Listesi

Birinci Hafta: Birinci Dünya Savaşı ve Genel Değerlendirme

Zorunlu Okumalar

Oral Sander, Siyasi Tarih 1, ss.320-328 ve 339-392.

İkinci Hafta: Bolşevik İhtilali ve Rusya

Zorunlu Okumalar

Fahir Armaoğlu, 20.Yüzyıl Siyasi Tarihi, ss. 128-132, 163-171 ve 387-392.

Oral Sander, Siyasi Tarih 2, ss.26-30.

6

Üçüncü Hafta: Geçici Barış ve Milletler Cemiyeti

Zorunlu Okumalar

Fahir Armaoğlu, 20.Yüzyıl Siyasi Tarihi, ss. 151-153.

Oral Sander, Siyasi Tarih 1, ss. 400-406.

Dördüncü Hafta: Büyük Britanya ve Çatırdayan Sömürgecilik

Zorunlu Okumalar

Merve Özkan Borsa, İki Dünya Savaşı arası dönemde İngiliz dış politikasının analizi

Paul Kennedy, Büyük Güçlerin Yükseliş ve Çöküşleri, ss. 363-376

Beşinci Hafta: Fransa’da Üçüncü Cumhuriyet

Zorunlu Okumalar

Basılmamış Ders Notu

Altıncı Hafta: Weimar Cumhuriyeti

Zorunlu Okumalar

Fahir Armaoğlu, 20.Yüzyıl Siyasi Tarihi, ss. 153-163

Yedinci Hafta: Büyük Buhran

Zorunlu Okumalar

Oral Sander, Siyasi Tarih 2, ss. 41-42

İbrahim Bakırtaş& Ali Tekinşen, “Dünya Savaşları ve Büyük Buhran Arasındaki

Etkileşimin Ekonomi Politiği”, Selçuk Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 12.

Sekizinci Hafta: İtalya’da Faşisizmin Yükselişi

Zorunlu Okumalar

Fahir Armaoğlu, 20.Yüzyıl Siyasi Tarihi, ss. 171-177 ve 251-263.

Ayferi Göze, Siyasal Düşünceler ve Yönetimler, ss. 321-338.

Dokuzuncu Hafta: Almanya’da Nazisimin Yükselişi

7

Zorunlu Okumalar

Oral Sander, Siyasi Tarih 2, ss. 43-49.

Fahir Armaoğlu, 20.Yüzyıl Siyasi Tarihi, ss. 237-251.

Ayferi Göze, Siyasal Düşünceler ve Yönetimler, ss. 338-354.

Onuncu Hafta: İspanya İç Savaşı

Zorunlu Okumalar

Fahir Armaoğlu, 20.Yüzyıl Siyasi Tarihi, ss. 263-269.

Onbirinci Hafta: Doğu Avrupa’daki Gelişmeler

Zorunlu Okumalar

Fahir Armaoğlu, 20.Yüzyıl Siyasi Tarihi, ss. 177-197.

Onikinci Hafta: Avrupa Diktatörlüklerinde Gündelik Yaşam

Zorunlu Okumalar

Basılmamış Ders Notu

Onüçüncü Hafta: İki Savaş Arasında Türkiye

Zorunlu Okumalar

Fahir Armaoğlu, 20.Yüzyıl Siyasi Tarihi, ss. 307-361.

Ondördüncü Hafta: İkinci Dünya Savaşı ve Avrupa

Zorunlu Okumalar

Oral Sander, Siyasi Tarih 2, ss. 111-199.

8

Dersin Ana Kaynakları

Fahir Armaoğlu, 20.Yüzyıl Siyasi Tarihi

Oral Sander, Siyasi Tarih 2, Ankara: İmge Yayınevi

Eric Hobsbawn, 20.Yüzyıl Aşırılıklar Çağı 1914-1991, İstanbul: Sarmal Yayınevi

Edward Hallette Carr, Yirmi Yıl Krizi 1919 – 1939, İstanbul: Bilgi Üniversitesi, 2010

Dersin Yardımcı Kaynakları

Basılmamış ders notları

Dergi Park üzerinde konuyla ilgili olarak yayımlanmış makaleler

Oral Sander, Siyasi Tarih 1, Ankara: İmge Yayınevi ss.339-392.

William H. McNeill, Dünya Tarihi, Ankara: İmge Yayınevi ss.547-568.

Ziyaret Edilmesi Tavsiye Edilen Web Sayfaları

History Channel: www.history.com/topics/world-war-ii/world-war-ii-history

BBC: http://www.bbc.co.uk/history/worldwars/wwtwo/

İzlenmesi Tavsiye Edilen Film ve Belgeseller

Dunkirk (2017)

Stalingrad (1993)

Kıyamet: 2.Dünya Savaşı (6 Bölüm)

The Rise of Evil (2 Bölüm): Şeytan’ın yükselişi

Der Untergang (2004): Çöküş

Schindler’s List (1993): Schindler’in Listesi

9

Ders Notlarının Değerlendirilmesi

Dersi alan her öğrenci (alttan alanlar dahil) 1500 kelimelik ödev hazırlamakla yükümlüdür.

Ödev hazırlamak zorunludur. Buna ek olarak fakültenin belirlemiş olduğu tarihlerde 1 Vize

ve 1 Final yapılacaktır. Notların değerlendirilmesi ise aşağıdaki gibidir;

Ödev % 15

Vize % 25

Final % 60

Ödev Nasıl Hazırlanmalı?

Aşağıdaki listede belirtilen ödev başlıklarından biri hakkında ödev hazırlayabilirsiniz. Sıradan

bilgiler içeren, kopyala-yapıştır metoduyla hazırlanan ödevler değerlendirmeye

alınmayacaktır. Seçtiğiniz konuyu analitik, eleştirel ve tutarlı şekilde kendi görüş ve

değerlendirmelerinizi de ekleyerek kompozisyon bütünlüğüne uygun olarak hazırlamanız

yüksek not almanız için önemlidir. Ödevlerin hazırlanmasında tarih metodolojisi dersinde

öğrendiğiniz makale yazım tekniklerini uygulamanız gerekmektedir. Ödevi teslim etmeden

önce alıntı yapma tekniklerine uygun olarak yazıldığından emin olunuz. Ödev teslimi sonrası

intihal taraması yapılacaktır. İntihal yapan öğrencilerin ödevleri dikkate

alınmayacaktır.

Ödeviniz;

A4 boyutunda,

1.5 satır aralığında,

Dipnotlu,

Times New Roman fontunda 12 punto,

1500 kelimeyi aşmayacak şekilde,

aşağıdaki kapak ve değerlendirme formu kullanılarak şeffaf dosya içerisinde 5 Aralık

2017 tarihi saat 18.00’ye kadar elden teslim edilmelidir. Ödevin bir kopyası ise

mtustun@mku.edu.tr adresine gönderilmesi gerekmektedir. Spiral ya da zımba

kullanmayınız.

10

Geç gelen ödevler (belirtilen saatin geçilmesi durumunda aynı gün

içinde bile olsa) 50 puan üzerinden değerlendirilir. 12 Aralıktan

sonra gelen ödevler değerlendirilmeye alınmaz.

Herhangi bir aksilik yaşamamak için ödev teslimi için son günü beklemeyiniz. Ödevin yazımı

ve teslimi konusunda nasıl yapılacağından emin değilseniz aşağıdaki sunum yararlı olabilir.

Hüseyin Özel (2014) "Ödev, Makale, Tez Yazma Teknikleri"

http://yunus.hacettepe.edu.tr/~ozel/Tez_Yazma_H_Ozel.pdf

Ödev Listesi

1. Birinci Dünya Savaşı neden 1918’de bitmemiştir?

2. Batı demokrasileri Birinci Dünya Savaşı sonrasında doğudaki otoriter yönetimlere

oranla hayatta kalmayı nasıl başarmıştır?

3. Birinci Dünya Savaşı sonrası İtalya neden Faşist rejime geçmiştir?

4. İki savaş arası dönemde radikal siyasi partiler neden ve nasıl başarılı olmuştur?

5. İki savaş arası dönemde ortaya çıkan totaliter rejimlerin özellikleri nelerdir? Önceki

dönemlerdeki otoriter yönetimlerden nasıl farklılaşmaktadır?

6. Bolşeviklerin 1917’de iktidarı ele geçirmeleri kendi kuvvet ve yeteneklerinin bir

sonucu mudur? Tartışınız.

7. 1917-1924 yılları arasında Lenin’in yaşamış olduğu temel başarı ve başarısızlıklar

nelerdir?

8. Alman halkı Hitleri görevden neden uzaklaştıramamıştır?

9. Nazi ideolojisinin temel ilkeleri nelerdir?

10. “İkinci Dünya Savaşı Hitlerin savaşıdır.” Tartışınız.

11. Hitler Yahudileri neden öldürmüştür?

12. Faşizim ve Nazizim başlıca dünya algıları nasıldır?

13. “Stalinleştirme” nedir? Adil midir?

14. Hangi faktörler Stalin’in Rusya üzerinde bireysel hakimiyetini kurmasına ve devam

ettirmesine yardımcı olmuştur?

15. Birinci Dünya Savaşı sonrasında neden Balkan ülkeleri demokratik ve istikrarlı

rejimler kuramamıştır?

16. 1940-1944 yılları arasında kurulan Vichy hükümeti Fransızların isteklerini

karşılayabilmiş midir?

17. İki savaş arası dönemde Milletler Cemiyeti’nin faaliyetlerini değerlendiriniz.

18. “İspanya iç savaşı İkinci Dünya Savaşı’nın provasıdır.” Tartışınız.

11

ÖDEV BAŞLIĞI

(Kelime Sayısı)

Öğrencinin Adı Soyadı

Numarası

Tarih

Dersin Adı

Dersin Hocası

12

Ödev Değerlendirme Formu Öğrencinin Adı Soyadı:

Öğrencinin Numarası:

Ödevin Konusu/Başlığı:

Dersin Adı:

Teslim Tarihi:

1 2 3 4 5

Soruyla ilgisi Konunun anlaşılması Tarihsel arkaplan

Etkili giriş Mantıklı ve açık şekilde

argümanların

oluşturulması Etkili sonuç

Bilgi derinliği Örneklendirme

Kaynak kullanımı Okuma parçaları ile ilgisi

Etkin ve akademik üslup

kullanımı

Yazım formatı Uzunluğu

Not:

Yorumlar ve Öneriler