Upload
burian
View
34
Download
5
Embed Size (px)
DESCRIPTION
İKİ SAVAŞ ARASINDA AVRUPA. 1-Barışın Sürekliliğini Sağlama Çabaları. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
İKİ SAVAŞ ARASINDA İKİ SAVAŞ ARASINDA AVRUPAAVRUPA
Birinci Dünya Savaşı sırasında Amerika Birinci Dünya Savaşı sırasında Amerika
Birleşik Devletleri Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı (ABD) Başkanı
WilsonWilson,barışın korunması için bir uluslararası ,barışın korunması için bir uluslararası
örgütün kurulmasını gündeme örgütün kurulmasını gündeme
getirmişti.Nitekim, savaştan sonra toplanan getirmişti.Nitekim, savaştan sonra toplanan
Paris Barış Konferansı'nda Paris Barış Konferansı'nda uluslararası uluslararası
örgütlenmeyi gerçekleştirmek üzere gerekli örgütlenmeyi gerçekleştirmek üzere gerekli
girişimler başlatılmıştı. girişimler başlatılmıştı.
1-Barışın Sürekliliğini 1-Barışın Sürekliliğini Sağlama ÇabalarıSağlama Çabaları
Konferansın Konferansın 15 Ocak 1919 tarihli 15 Ocak 1919 tarihli
oturumunda Milletler Cemiyeti'nin oturumunda Milletler Cemiyeti'nin
kkurularak barış antlaşmalarında yer alması urularak barış antlaşmalarında yer alması
kararlaştırılmıştır. Bu oturumda ayrıca kararlaştırılmıştır. Bu oturumda ayrıca
oluşturulacak bir komisyonun da Milletler oluşturulacak bir komisyonun da Milletler
Cemiyeti'nin sözleşmesini hazırlaması Cemiyeti'nin sözleşmesini hazırlaması
istenmiştir. Böylece uluslararası barışın, istenmiştir. Böylece uluslararası barışın,
kurulacak bir örgütle korunması kurulacak bir örgütle korunması
konusunda önemli bir adım atılmıştır. konusunda önemli bir adım atılmıştır.
10 Ocak 1920’de Cenevre merkez 10 Ocak 1920’de Cenevre merkez
olmak üzere 18 ülke ile kurulan olmak üzere 18 ülke ile kurulan
cemiyet 1920’de 48 devlete ulaştı. cemiyet 1920’de 48 devlete ulaştı.
Türkiye’de 1932 yılında Milletler Türkiye’de 1932 yılında Milletler
Cemiyetine üye oldu.Cemiyetine üye oldu.
Almanya, Versailles Antlaşması'nca Almanya, Versailles Antlaşması'nca
belirlenmiş tamirat ve tazminat belirlenmiş tamirat ve tazminat
konusunda bir takım kolaylıklar sağlamak konusunda bir takım kolaylıklar sağlamak
için Fransa'yla iyi ilişkiler kurmak için Fransa'yla iyi ilişkiler kurmak
istemiştir. Bu nedenle Alman Hükümeti, istemiştir. Bu nedenle Alman Hükümeti,
1925 yılının Şubat1925 yılının Şubat ayında Fransa'ya bir ayında Fransa'ya bir
nota vererek, bir karşılıklı güvenlik paktı nota vererek, bir karşılıklı güvenlik paktı
kurulmasını önermiştir. kurulmasını önermiştir.
Bunun üzerine, 5 Ekim Bunun üzerine, 5 Ekim
1925'te 1925'te Almanya, Fransa, Almanya, Fransa,
İngiltere, İtalya, Belçika, İngiltere, İtalya, Belçika,
Polonya ve Çekoslovakya Polonya ve Çekoslovakya
LocarnoLocarno'da bir araya 'da bir araya
gelerek bir konferans gelerek bir konferans
toplamışlardır. Görüşmeler toplamışlardır. Görüşmeler
sonucunda, 16 Ekim sonucunda, 16 Ekim
1925'te hazırlanan 1925'te hazırlanan
Locarno AntlaşmasıLocarno Antlaşması, 1 , 1
Aralık 1925'te Aralık 1925'te LondraLondra'da 'da
imzalanmıştır.imzalanmıştır.
Locarno Antlaşması'yla Locarno Antlaşması'yla Almanya, Almanya,
batı sınırlarının, diğer bir ifadeyle batı sınırlarının, diğer bir ifadeyle
Fransa ve Belçika sınırlarının kesin Fransa ve Belçika sınırlarının kesin
ve sürekli olduğunu kabul etmiştir. ve sürekli olduğunu kabul etmiştir.
Bunun yanında, antlaşmaya imza Bunun yanında, antlaşmaya imza
atan devletlerin savaştan korunması atan devletlerin savaştan korunması
ve bu devletler arasında çıkacak her ve bu devletler arasında çıkacak her
türlü anlaşmazlığın barış yoluyla türlü anlaşmazlığın barış yoluyla
çözümlenmesi amaçlanmıştır.çözümlenmesi amaçlanmıştır.
Almanya bu antlaşma ile uluslararası Almanya bu antlaşma ile uluslararası
işbirliğine yeniden katılmış oldu. işbirliğine yeniden katılmış oldu.
Antlaşmadan hemen sonra Milletler Antlaşmadan hemen sonra Milletler
Cemiyetine üye olarak Avrupa’nın Cemiyetine üye olarak Avrupa’nın
büyük devletleri yanında yerini aldı.büyük devletleri yanında yerini aldı.
Locarno AntlaşmasıLocarno Antlaşması, kısa vadede , kısa vadede
Avrupa'daki siyasi gerginliği azaltmasına Avrupa'daki siyasi gerginliği azaltmasına
rağmen, uzun vadede Versailles rağmen, uzun vadede Versailles
Antlaşması'nın "öngördüğü düzenin" Antlaşması'nın "öngördüğü düzenin"
iflasına yol açmıştır.iflasına yol açmıştır.
Briand-Kellogg PaktıBriand-Kellogg Paktı
Fransız Dışişleri Bakanı Aristide BriandFransız Dışişleri Bakanı Aristide Briand, ,
ABD'nin Birinci Dünya Savaşı'na girişinin 10. ABD'nin Birinci Dünya Savaşı'na girişinin 10.
yıldönümünde yıldönümünde (1927) (1927) Avrupa'da, Fransa'ya özel bir Avrupa'da, Fransa'ya özel bir
prestij sağlamak amacıyla, ABD ile Fransa arasındaki prestij sağlamak amacıyla, ABD ile Fransa arasındaki
ilişkilerde savaşı yasa dışı ilan eden karşılıklı bir ilişkilerde savaşı yasa dışı ilan eden karşılıklı bir
taahhütte bulunulmasını önermiştir. taahhütte bulunulmasını önermiştir. ABD Dışişleri ABD Dışişleri
Bakanı Kellogg Bakanı Kellogg ise, Fransa'ya verdiği yanıtta, ise, Fransa'ya verdiği yanıtta,
Amerika'nın sadece Fransa ile değil, bütün dünya Amerika'nın sadece Fransa ile değil, bütün dünya
devletleriyle böyle bir taahhüdün yapılmasından ve devletleriyle böyle bir taahhüdün yapılmasından ve
savaşın yasa dışı ilan edilmesinden yana olduğunu savaşın yasa dışı ilan edilmesinden yana olduğunu
bildirmiştir. bildirmiştir.
Kellogg'un bu Kellogg'un bu
önerisini kapsayan önerisini kapsayan
Briand-Kellogg Briand-Kellogg
PaktıPaktı, 27 Ağustos , 27 Ağustos
19281928'de 'de ABD, ABD,
İngiltere, Fransa, İngiltere, Fransa,
Almanya, İtalya, Almanya, İtalya,
Japonya, Polonya, Japonya, Polonya,
Belçika ve Belçika ve
Çekoslovakya Çekoslovakya arasında arasında
imzalanmıştı. Aynı yıl imzalanmıştı. Aynı yıl
Sovyetler Birliği ve Sovyetler Birliği ve
Türkiye’deTürkiye’de antlaşmaya antlaşmaya
dahil oldu.dahil oldu.
Briand-Kellogg Paktı Briand-Kellogg Paktı ile, savunmaya ile, savunmaya
dayanmayan savaş kanun dışı ilan dayanmayan savaş kanun dışı ilan
edilmiş ve ülkelerarası ilişkilerde barışçı edilmiş ve ülkelerarası ilişkilerde barışçı
yollara başvurulması esas alınmıştır. yollara başvurulması esas alınmıştır.
Ancak, Pakt uzun ömürlü olmamış Ancak, Pakt uzun ömürlü olmamış
1930'lardan sonra 1930'lardan sonra Almanya, İtalya ve Almanya, İtalya ve
Japonya'nın saldırganJaponya'nın saldırgan tutumları, Pakt'ın tutumları, Pakt'ın
işlevini ortadan kaldırmıştır.işlevini ortadan kaldırmıştır.
2-Avrupa’da Sosyal ve Ekonomik Hayat
Dünya Savaşı, milyonlarca insanın
ölmesinin yanı sıra ABD ve Avrupa'nın
siyasi, sosyal ve ekonomik hayatında
önemli değişiklilere yol açtı.
ABD’ye göçler azalırken, Avrupa içi göçler arttı. ABD’ye göçler azalırken, Avrupa içi göçler arttı.
İstihdam ve çalışma şartlarına düzenleme geldi. İstihdam ve çalışma şartlarına düzenleme geldi.
Avrupa’da demokratik haklar genişletildi. Sanayi, Avrupa’da demokratik haklar genişletildi. Sanayi,
özellikle motorlu araç sanayi gelişti. Yeni üretim özellikle motorlu araç sanayi gelişti. Yeni üretim
teknikleri bulundu. İşçi sınıfının fikirleri siyasiler teknikleri bulundu. İşçi sınıfının fikirleri siyasiler
tarafından dikkate alındı. tarafından dikkate alındı.
Fiyatların düşmesi çiftçileri zor durumda bıraktı. Fiyatların düşmesi çiftçileri zor durumda bıraktı.
Almanya’da yüksek enflasyon ortaya çıktı. İşsizlik Almanya’da yüksek enflasyon ortaya çıktı. İşsizlik
arttı. Kentler büyüdü. arttı. Kentler büyüdü. 19291929 yılında ekonomik yılında ekonomik
bunalım ortaya çıktı. Stalin 1928’de ortaya koyduğu bunalım ortaya çıktı. Stalin 1928’de ortaya koyduğu
ilk beş yıllık plan Rus köylülerinin tepkisine yol açtı. ilk beş yıllık plan Rus köylülerinin tepkisine yol açtı.
1932’de ilk beş yıllık plan hedeflerine ulaştı. 1932’de ilk beş yıllık plan hedeflerine ulaştı.
1930’lardan sonra Alman ekonomisi 1930’lardan sonra Alman ekonomisi
yeniden büyümeye başladı. 1933’te yeniden büyümeye başladı. 1933’te
Almanya’da Hitler iktidara geçti. 1 Almanya’da Hitler iktidara geçti. 1
Eylül 1939 yılında Polonya’ya Eylül 1939 yılında Polonya’ya
saldırarak II. Dünya Savaşı’nı saldırarak II. Dünya Savaşı’nı
başlattı.başlattı.
İngiltereİngiltere, savaş öncesi , savaş öncesi
ekonomik düzeye ekonomik düzeye
ulaşamadı. ulaşamadı. FransaFransa , ,
ülkeyi yeniden imar ülkeyi yeniden imar
etmek için uğraştığı için etmek için uğraştığı için
ekonomik kalkınmayı ekonomik kalkınmayı
sağlayamadı. İtalya’da sağlayamadı. İtalya’da
Mussolini liderliğinde Mussolini liderliğinde
Faşist Parti iktidara Faşist Parti iktidara
geldi.geldi.
3-Totaliter Rejimlerin Kuruluşu3-Totaliter Rejimlerin Kuruluşu
A-İtalya’da FaşizmA-İtalya’da Faşizm İtalya, Birinci Dünya Savaşı'ndan İtalya, Birinci Dünya Savaşı'ndan
sonra büyük bir ekonomik çöküntü sonra büyük bir ekonomik çöküntü
içine girmişti.Savaşta istediklerinin içine girmişti.Savaşta istediklerinin
çoğuna kavuşamamıştı. Ülkede çoğuna kavuşamamıştı. Ülkede
sosyalizm ve komünizm gibi akımlar sosyalizm ve komünizm gibi akımlar
güçlenmişti. Bunun yanında güçlenmişti. Bunun yanında
toplumsal ve ekonomik sorunların toplumsal ve ekonomik sorunların
giderek artması, 1919'da Benito giderek artması, 1919'da Benito
Mussolini önderliğinde kurulan Mussolini önderliğinde kurulan
Faşist Parti'nin büyümesine de yol Faşist Parti'nin büyümesine de yol
açmıştı. açmıştı.
Paris Barış Konferansı'nda küçük Paris Barış Konferansı'nda küçük
düşürüldüğü öne sürülen İtalya'yı düşürüldüğü öne sürülen İtalya'yı
güçlendireceğini, Roma güçlendireceğini, Roma
İmparatorluğu'nu yeniden İmparatorluğu'nu yeniden
kuracağını ve ülkedeki sol kuracağını ve ülkedeki sol
muhalefetle mücadele edeceğini muhalefetle mücadele edeceğini
belirten Faşist Parti, belirten Faşist Parti, 28 Ekim 28 Ekim
1922'de Napoli'den Roma üzerine 1922'de Napoli'den Roma üzerine
yürüyerek büyük bir atılım yürüyerek büyük bir atılım
gerçekleştirmiştir.gerçekleştirmiştir. Faşist Partisi'nin Faşist Partisi'nin
"Kara Gömleklileri" "Kara Gömleklileri" tarafından tarafından
gerçekleştirilen bu olay üzerine gerçekleştirilen bu olay üzerine
hükümet istifa etmiş ve hükümet istifa etmiş ve
başbakanlığa Mussolini başbakanlığa Mussolini
getirilmiştir.getirilmiştir.
Paris Barış Konferansı'nda küçük Paris Barış Konferansı'nda küçük
düşürüldüğü öne sürülen İtalya'yı düşürüldüğü öne sürülen İtalya'yı
güçlendireceğini, Roma güçlendireceğini, Roma
İmparatorluğu'nu yeniden İmparatorluğu'nu yeniden
kuracağını ve ülkedeki sol kuracağını ve ülkedeki sol
muhalefetle mücadele edeceğini muhalefetle mücadele edeceğini
belirten Faşist Parti, belirten Faşist Parti, 28 Ekim 28 Ekim
1922'de Napoli'den Roma üzerine 1922'de Napoli'den Roma üzerine
yürüyerek büyük bir atılım yürüyerek büyük bir atılım
gerçekleştirmiştir.gerçekleştirmiştir. Faşist Partisi'nin Faşist Partisi'nin
"Kara Gömleklileri" "Kara Gömleklileri" tarafından tarafından
gerçekleştirilen bu olay üzerine gerçekleştirilen bu olay üzerine
hükümet istifa etmiş ve hükümet istifa etmiş ve
başbakanlığa Mussolini başbakanlığa Mussolini
getirilmiştir.getirilmiştir.
Mussolini'nin kurduğu Mussolini'nin kurduğu
faşist yönetim, aşırı faşist yönetim, aşırı
ulusalcılığı (milliyetçiliği) esas ulusalcılığı (milliyetçiliği) esas
aldığından,kısa bir süre sonra aldığından,kısa bir süre sonra
demokrasiyi ortadan demokrasiyi ortadan
kaldırmıştır. Ülkedeki diğer kaldırmıştır. Ülkedeki diğer
ırklardan olan kişileri zorla ırklardan olan kişileri zorla
İtalyanlaştırmaya çalışmıştır. İtalyanlaştırmaya çalışmıştır.
Roma İmparatorluğu'nun Roma İmparatorluğu'nun
yeniden kurulması için de, yeniden kurulması için de,
Akdeniz çevresinde Akdeniz çevresinde
sömürgeler elde etmeye sömürgeler elde etmeye
yönelmiştir. yönelmiştir.
Mussolini'nin kurduğu Mussolini'nin kurduğu
faşist yönetim, aşırı faşist yönetim, aşırı
ulusalcılığı (milliyetçiliği) esas ulusalcılığı (milliyetçiliği) esas
aldığından,kısa bir süre sonra aldığından,kısa bir süre sonra
demokrasiyi ortadan demokrasiyi ortadan
kaldırmıştır. Ülkedeki diğer kaldırmıştır. Ülkedeki diğer
ırklardan olan kişileri zorla ırklardan olan kişileri zorla
İtalyanlaştırmaya çalışmıştır. İtalyanlaştırmaya çalışmıştır.
Roma İmparatorluğu'nun Roma İmparatorluğu'nun
yeniden kurulması için de, yeniden kurulması için de,
Akdeniz çevresinde Akdeniz çevresinde
sömürgeler elde etmeye sömürgeler elde etmeye
yönelmiştir. yönelmiştir.
Mussolini'nin Anadolu'yu Mussolini'nin Anadolu'yu
da içine alan bu yayılma da içine alan bu yayılma
politikası, Türk-İtalyan politikası, Türk-İtalyan
ilişkilerinde gerginlik ilişkilerinde gerginlik
yaratmıştır. Ancak, yaratmıştır. Ancak,
İtalya'daki faşist yönetim İtalya'daki faşist yönetim
1930'lu yıllarda taleplerini 1930'lu yıllarda taleplerini
arttırarak saldırgan arttırarak saldırgan
politikasını sürdürmüştür.politikasını sürdürmüştür.
Mussolini'nin Anadolu'yu Mussolini'nin Anadolu'yu
da içine alan bu yayılma da içine alan bu yayılma
politikası, Türk-İtalyan politikası, Türk-İtalyan
ilişkilerinde gerginlik ilişkilerinde gerginlik
yaratmıştır. Ancak, yaratmıştır. Ancak,
İtalya'daki faşist yönetim İtalya'daki faşist yönetim
1930'lu yıllarda taleplerini 1930'lu yıllarda taleplerini
arttırarak saldırgan arttırarak saldırgan
politikasını sürdürmüştür.politikasını sürdürmüştür.
Özellikle, 28 Haziran 1919'da ağır koşullar
taşıyan Versailles Antlaşması'nın
imzalanması, siyasi yelpazenin sağında ve
solunda bulunan tüm Almanların tepkisine
yol açmıştı. Alman kamuoyu, barış
antlaşmasının gerektirdiği ödemelerin
yapılmasını, savaş
onarımları nedeniyle Danimarka'ya
bırakılan Schleswig'in elde çıkarılmasını,
Eupen
ve Malmedy'in Belçika'ya verilmesini büyük
bir öfkeyle izlemiştir.
b- Almanya’da Nazizmb- Almanya’da Nazizm
Buna karşılık,Cumhuriyet yönetiminin Buna karşılık,Cumhuriyet yönetiminin
iç ve dış politikadaki başarısızlığı, iç ve dış politikadaki başarısızlığı,
ekonomik önlemler almadaki yetersizliği ekonomik önlemler almadaki yetersizliği
işsizlik sorununu büyütmüştü. 1922 işsizlik sorununu büyütmüştü. 1922
yılında Alman Markı'nın değerinin yılında Alman Markı'nın değerinin
düşmesi halkın yaşamını zorlaştırmıştı. düşmesi halkın yaşamını zorlaştırmıştı.
Örneğin, bir somun ekmek alabilmek için Örneğin, bir somun ekmek alabilmek için
milyonlarca marka ihtiyaç duyulmuştur.milyonlarca marka ihtiyaç duyulmuştur.
Bu arada Fransızların 1923 yılında, Bu arada Fransızların 1923 yılında,
savaş tazminatının ödenmemesini savaş tazminatının ödenmemesini
bahane ederek bahane ederek Ruhr bölgesini Ruhr bölgesini işgal işgal
etmesi, kamuoyunun Versailles etmesi, kamuoyunun Versailles
Antlaşması'na olan tepkisini daha da Antlaşması'na olan tepkisini daha da
çoğaltmıştır.çoğaltmıştır.
İşte, bu toplumsal ve ekonomik İşte, bu toplumsal ve ekonomik
çalkantılar içinde Birinci Dünya çalkantılar içinde Birinci Dünya
Savaşı'ndan sonra terhis edilen onbaşı Savaşı'ndan sonra terhis edilen onbaşı
Adolf Hitler, 1919'da küçük bir siyasal Adolf Hitler, 1919'da küçük bir siyasal
topluluk olan Alman İşçi Partisi'ne üye topluluk olan Alman İşçi Partisi'ne üye
olmuş ve liderliğini ele almıştır. olmuş ve liderliğini ele almıştır.
Alman Nasyonal-Sosyalist İşçi Partisi 1930 Alman Nasyonal-Sosyalist İşçi Partisi 1930
seçimlerinde başarılı olduktan sonra, 1932 seçimlerinde başarılı olduktan sonra, 1932
seçimlerinde de Alman Parlamentosu'nun seçimlerinde de Alman Parlamentosu'nun (Reichstag) (Reichstag)
608 üyeliğinden 230'unu kazanarak, ülkenin en büyük 608 üyeliğinden 230'unu kazanarak, ülkenin en büyük
partisi haline gelmiştir. Bu siyasal gelişmelerden sonra partisi haline gelmiştir. Bu siyasal gelişmelerden sonra
Cumhurbaşkanı Hindenburg, 30 Ocak 1933'te Hitler'i Cumhurbaşkanı Hindenburg, 30 Ocak 1933'te Hitler'i
Başbakanlığa Başbakanlığa atamıştır. Böylece, demokratik bir atamıştır. Böylece, demokratik bir
ortamda ırkçı söylemler benimseyen Nasyonal-ortamda ırkçı söylemler benimseyen Nasyonal-
Sosyalist İşçi Partisi iktidara gelmiştir. Sosyalist İşçi Partisi iktidara gelmiştir.
5 Mart 1933'te yapılan seçimlerde Nasyonal 5 Mart 1933'te yapılan seçimlerde Nasyonal
Sosyalist Parti (Nazi Partisi) çoğunluğu elde Sosyalist Parti (Nazi Partisi) çoğunluğu elde
edememiştir. Ancak, Hitler baskıyla Alman edememiştir. Ancak, Hitler baskıyla Alman
Parlamentosu'ndan (Reichstag'tan) dört yıl Parlamentosu'ndan (Reichstag'tan) dört yıl
süreyle olağanüstü yetkiler almıştır. Böylece, süreyle olağanüstü yetkiler almıştır. Böylece,
Hitler diktatör olma konusunda önemli bir adım Hitler diktatör olma konusunda önemli bir adım
atmıştır. İlk iş olarak sendika ve siyasal partileri atmıştır. İlk iş olarak sendika ve siyasal partileri
kapatmıştır. Kendisi gibi düşünmeyen kişileri ya kapatmıştır. Kendisi gibi düşünmeyen kişileri ya
öldürtmüş ya da toplama kamplarına öldürtmüş ya da toplama kamplarına
göndermiştir. göndermiştir.
2 Ağustos 2 Ağustos 1934'te1934'te Devlet Başkanı von Devlet Başkanı von
Hindenburg'un ölümü üzerine bu Hindenburg'un ölümü üzerine bu
makamı da şahsında birleştirerek makamı da şahsında birleştirerek
"Führer" "Führer" olmuştur. Tüm bu gelişmelerin olmuştur. Tüm bu gelişmelerin
sonucunda Almanya'da tek partili sonucunda Almanya'da tek partili
totaliter devlet kurulmuş olmaktaydı.totaliter devlet kurulmuş olmaktaydı.
Almanya'da Nasyonal Sosyalist Almanya'da Nasyonal Sosyalist
Parti'nin iktidara gelmesi ve Parti'nin iktidara gelmesi ve
statükonun değiştirilmesine yönelik statükonun değiştirilmesine yönelik
faaliyetlerde bulunması, devletler faaliyetlerde bulunması, devletler
arasında yeni ve önemli arasında yeni ve önemli
anlaşmazlıklar ortaya çıkarmıştır.anlaşmazlıklar ortaya çıkarmıştır.
c-İspanya’da Franco c-İspanya’da Franco DönemiDönemi
İspanya’da XIX. Yüzyıldan İspanya’da XIX. Yüzyıldan
beri istikrarsızlık ve iç beri istikrarsızlık ve iç
karışıklıklar yaşanmıştır. karışıklıklar yaşanmıştır.
1902’de İspanya tahtına geçen 1902’de İspanya tahtına geçen
XIII. Alfonso anayasayı ilan XIII. Alfonso anayasayı ilan
etmesine rağmen ülkede etmesine rağmen ülkede
istikrar sağlanamadı. 1923’te istikrar sağlanamadı. 1923’te
ordu yönetime müdahale ordu yönetime müdahale
ederek bütün demokratik ederek bütün demokratik
müesseselerin kapatıldığı asker müesseselerin kapatıldığı asker
destekli bir yönetim kurdu. destekli bir yönetim kurdu.
Başarısız hükümet Başarısız hükümet
askeri desteğini askeri desteğini
kaybedince istifa etti ve kaybedince istifa etti ve
anayasal sistem yeniden anayasal sistem yeniden
kuruldu.kuruldu.
Fakat bu gelişme de Fakat bu gelişme de
ülkeye huzur getirmedi ülkeye huzur getirmedi
ve Kral Alfonso ülkeyi ve Kral Alfonso ülkeyi
terk edince cumhuriyet terk edince cumhuriyet
ilan edildi.ilan edildi.
Yeni cumhuriyet Yeni cumhuriyet
yönetiminin dine ve din yönetiminin dine ve din
adamlarına karşı tavır adamlarına karşı tavır
alması, toprak alması, toprak
reformlarına girişmesi ve reformlarına girişmesi ve
köylülerin, zenginlerin köylülerin, zenginlerin
topraklarını ele geçirmek topraklarını ele geçirmek
istemesi silahlı istemesi silahlı
çatışmalara sebep oldu. çatışmalara sebep oldu.
1936’da karşıt grupla 1936’da karşıt grupla
arasında işlenen arasında işlenen
cinayetler iç savaşın cinayetler iç savaşın
başlamasına yol açtı. başlamasına yol açtı.
İç savaş milliyetçiler ve İç savaş milliyetçiler ve
cumhuriyetçiler arasında cumhuriyetçiler arasında
gerçekleşti. Cumhuriyetçiler gerçekleşti. Cumhuriyetçiler
Valencia’da, milliyetçiler de Valencia’da, milliyetçiler de
Franco liderliğinde Franco liderliğinde
Burgos’ta hükümet kurdular. Burgos’ta hükümet kurdular.
Fransa ve özellikle Fransa ve özellikle
Sovyetler , ideolojik yönden Sovyetler , ideolojik yönden
kendilerine yakın buldukları kendilerine yakın buldukları
cumhuriyetçileri , Almanya cumhuriyetçileri , Almanya
ve İtalya ise milliyetçileri ve İtalya ise milliyetçileri
destekledi. İngiltere ise destekledi. İngiltere ise
tarafsız kaldı.tarafsız kaldı.
1938’den itibaren 1938’den itibaren
milliyetçilerin hızlı milliyetçilerin hızlı
ilerleyişi karşısında ilerleyişi karşısında
cumhuriyetçiler cumhuriyetçiler
direndiyse de başarılı direndiyse de başarılı
olamadılar. 1939’da olamadılar. 1939’da
Madrid’in milliyetçiler Madrid’in milliyetçiler
tarafından ele tarafından ele
geçirilmesiyle iç savaş geçirilmesiyle iç savaş
son buldu. son buldu.
Franco yönetimi ilk dönemlerde Batılı devletler Franco yönetimi ilk dönemlerde Batılı devletler
tarafından dışlandı. II.Dünya Savaşı’ndan sonra tarafından dışlandı. II.Dünya Savaşı’ndan sonra
BM’nin İspanya ile ilişkilerini kesmesiyle bu BM’nin İspanya ile ilişkilerini kesmesiyle bu
olumsuz süreç devam etti. Soğuk Savaş olumsuz süreç devam etti. Soğuk Savaş
döneminde kutuplaşmanın artmasıyla Batılı döneminde kutuplaşmanın artmasıyla Batılı
devletlerin İspanya’ya yakınlaşması ilişkilerin devletlerin İspanya’ya yakınlaşması ilişkilerin
düzelmesini sağladı. İspanya 1955’te BM’ye, düzelmesini sağladı. İspanya 1955’te BM’ye,
1958’de Avrupa Ekonomik İş Birliği Teşkilatına 1958’de Avrupa Ekonomik İş Birliği Teşkilatına
girdi ve ABD ile imzalanan antlaşma ile bu devlete girdi ve ABD ile imzalanan antlaşma ile bu devlete
üsler verdi.üsler verdi.
G- İKİ SAVAŞ ARASI DÖNEMDE DÜNYAG- İKİ SAVAŞ ARASI DÖNEMDE DÜNYA
I.Dünya Savaşı toplumları siyasi, I.Dünya Savaşı toplumları siyasi,
ekonomik , kültürel vb. yönlerden etkiledi.ekonomik , kültürel vb. yönlerden etkiledi.
Savaş sırasında yaşanan ekonomik Savaş sırasında yaşanan ekonomik
sıkıntılar savaştan sonra tüketim isteğinin sıkıntılar savaştan sonra tüketim isteğinin
artmasında ve sanayinin gelişmesinde etkili artmasında ve sanayinin gelişmesinde etkili
oldu. oldu.
Petrol ve elektrik günlük hayata girdi.Petrol ve elektrik günlük hayata girdi.
Karayolları ve demiryolları gelişti.Karayolları ve demiryolları gelişti.
Gemicilik yanında havacılık da gelişti.Gemicilik yanında havacılık da gelişti.
Şehircilik ve mimari gelişti.Şehircilik ve mimari gelişti.
İletişim araçlarının gelişmesiyle İletişim araçlarının gelişmesiyle
haberleşme kolaylaştı.haberleşme kolaylaştı.
Fotoğraf, çizgi film, sinema gibi görsel Fotoğraf, çizgi film, sinema gibi görsel
sanatlardaki gelişmeler kitle kültürünün sanatlardaki gelişmeler kitle kültürünün
şekillenmesine yardımcı oldu.şekillenmesine yardımcı oldu.
Bu dönemde fizik alanında önemli Bu dönemde fizik alanında önemli
gelişmeler oldu.gelişmeler oldu.
Einstein’in izafiyet teorisi yeni bir çığır açtı. Einstein’in izafiyet teorisi yeni bir çığır açtı.
Sağlık sahası başta olmak üzere biyoloji Sağlık sahası başta olmak üzere biyoloji
biliminde önemli ilerlemeler sağlandı.biliminde önemli ilerlemeler sağlandı.
Sosyal Bilimler, ihtisas alanlarını Sosyal Bilimler, ihtisas alanlarını
belirleyerek bir yenilenme sürecine girdi.belirleyerek bir yenilenme sürecine girdi.
1929’da tarih biliminde Fransız ekolünün 1929’da tarih biliminde Fransız ekolünün
ortaya çıkışı ile geleneksel tarih ortaya çıkışı ile geleneksel tarih
anlayışında önemli değişiklikler yaşandı.anlayışında önemli değişiklikler yaşandı.
I.Dünya Savaşı sonunda Batı Medeniyeti I.Dünya Savaşı sonunda Batı Medeniyeti
ve bu medeniyetin dayandığı değerlerin ve bu medeniyetin dayandığı değerlerin
sorgulanması, Avrupa edebiyatını sorgulanması, Avrupa edebiyatını
etkilendi.etkilendi.
Tiyatro da yenilenme sürecine girdi.Tiyatro da yenilenme sürecine girdi. Zürih’te , bütün toplumu ve Zürih’te , bütün toplumu ve
burjuvazi sanatını tamamen ve sert burjuvazi sanatını tamamen ve sert bir şekilde reddetmeye dayalı bir şekilde reddetmeye dayalı “Sürrealizm” “Sürrealizm” akımı doğdu.akımı doğdu.
İki savaş arasında klasik müziğe İki savaş arasında klasik müziğe dönüş yaşandı.dönüş yaşandı.
Caz Avrupa’da da yayılmaya başladı.Caz Avrupa’da da yayılmaya başladı.