İLAÇ ETKİLEŞİMLERİArş. Gör. Dr. Gülender Gökten Ayan

• Bir ilacın diğerinin etkisini kalitatif ve/veya kantitatif

bakımdan değiştirmesine ilaç etkileşmesi (veya ilaç-

ilaç etkileşmesi) denir.

• Etkileşme için, iki ilacın, genellikle birlikte alınması ve

vücutta aynı zamanda bulunması gerekir. Etkileşme, iki

ilaç birlikte alındıkları zaman daha yararlı oldukları için

bazen istenerek oluşturulur. Çoğu zaman da

istenmeyen ve bazen de öngörülmeyen bir şekilde

ortaya çıkar.

• Bir ilaç diğerinin farmakokinetiğini (absorpsiyon, dağılım,

metabolizma veya itrahını) değiştirmek suretiyle onun

plazmadaki ve dolayısıyla etki yerindeki

konsantrasyonunu değiştiriyorsa (yani bunun sonucu

etkisini azaltıyor ya da çoğaltıyorsa), bu tür etkileşmelere

farmakokinetik etkileşme denir.

İLAÇ ETKİLEŞİMİNİN MEKANİZMASI

A. Farmasotik faktörler:

Bazı ajanlar kimyasal ve fiziksel faktörlerin sonucu olarak

etkileşirler. Tiopental yüksek pH'lı (10.5 pH) aynı

enjektöre düşük pH'lı opioid ile birlikte çekildiği zaman

presipite olur. Bir asit molekül olan heparin, protamin ile

karıştığı zaman inaktif tuzlarına dönüşür.

B. Farmokokinetik faktörler

1. Bir ajanın absorbsiyonunu ikinci ajan değiştirebilir. Lokal

anestetiklere epinefrin eklenmesi, absorbisyonu geciktirerek

blok süresini uzatır. N2O'nun volatillere eklenmesi volatilin

AC'lerden kana alınmasını artırır.

2. Ajanın vücuttaki distribüsyonu diğer ajan tarafından

etkilenebilir. Özellikle proteine bağlanan ajanlar. Yalnızca

bağlı olamayan kısım farmakolojik olarak aktiftir. Tiopentalin

sulfisoxazole ile bağlanması azdır, anestetik etkisi artar.

• 3. Bazı ajanlar diğerlerinin biyotransformasyonunu etkiler.

Barbitüratlarla kronik tedavi hepatik enzimleri indükliyerek

diğer ajanların (Örn: antikoagülan) metabolizmasını

kolaylaştırır. Echotiophate glokomda kullanılan bu ajan

plazma kolinesterazını inhibe ederek Sch etkisini uzatır.

4. Bir ajan diğerinin ekstraksiyonunu etkileyebilir. Opioidler

volatil anestetiklerin alveoler eliminasyonunu solunum

depresyonu ile azaltabilirler.

C. Farmokodinamik faktörler

Ajanlar aynı reseptör üzerinden etki gösteriyorlarsa

sinergizm veya antagonizm ortaya çıkar.

Neomisin pankuronyumun nöromusküler etkisini

potansiyalize eder.

Naloxane opioidlerin depresan etkilerini antagonize eder.

SPESİFİK İLAÇ ETKİLEŞİMLERİA. H2 Antagonistler

1. Simetidine: Bir H2 reseptör antagonisttir, hepatik enzim inhibisyonu ve hepatik kan akımında azalmaya yol açar. Bu da yüksek hepatik ekstraksiyon hızı olan ajanların metabolizmasını azaltır.

Simetidine alan hastalarda şu ilaçların metabolizması yavaşlar: Benzodiazepinler, Sch, theophyline, lidocaine, ß adrenerjik antagonistler, antikoagülanlar ve opioidler. H1 ve H2 reseptör antagonistleri histamin salınımına neden olarak kan basıncını düşüren ajanların bu etkilerini önler.

2. Ranitidine: Bir diğer H2 reseptör antagonistidir. Hepatik

enzim sistemlerine etkisi simetidin'den daha azdır. Bu

hepatik kan akımındaki hafif azalma ile ilgili olabilir.

B. Benzodiazepinler

1. Benzodiazepinler ve barbitüratlar: Aynı reseptörü

etkilerler sinerjizme neden olurlar. Eş zamanlı

uygulandıklarında her iki ajanında dozunun azaltılması

gerekir.

2. Benzodiozepinler, bupivakainin eliminasyon yarı

ömrünü uzatırlar. Ayrıca santral sinir sistemi toksisitesi

yapıcı etkisini azaltırlar, fakat kardiovasküler toksisite

eşiğini değiştirmezler.

3. Fentanil (50-100 g/kg) hemodinamik stabilite ile

karakterizedir. Ancak diazepam veya midazolam ile

uygulanırsa kan basıncını ve sistemik vasküler rezistansı

azaltırlar. Bu katekolamin düzeylerindeki azalma ile ilişkili

olabilir. Lorazepamın böyle bir etkisi yoktur.

C. Kas gevşeticiler1. Non-depolarizan kas gevşeticilerin etkileri inhalasyon anestetikleri ile artar. Bu etki izofluran ve enfluran ile en büyük, halotan ve N2O ile en azdır. Mekanizma iskelet kaslarına kan akımının artması veya direkt nöromuskuler kavşağa etki ile ortaya çıkar.2. Akut hidrokortizon uygulaması non-depolarizan kas gevşeticilerin etkisini potansiyalize eder. Kronik hidrokortizan uygulaması ise antagonize eder.3. Nitrogliserin kas gevşeticilerin blok süresini uzatır. Kalsiyum kanal blokerleri (Verapamil) hem non-depolarizan hem de depolarizan ajanları potansiyalize eder.

• 4. Antibiyotiklerden bazıları non-depolarizanların etkilerini

potansiyalize ederler. Hem transfer salınımını inhibe ederler, hem

de post-junctional reseptörleri etkilerler. Antibiyotiklerle ilgili bu blok,

hem Ca++ hem de asetilkolinesteraz ile revers edilir. Ancak

antibiyotik kullanan hastalarda monitörizasyon yararlıdır.

5. Mg++, kas güçsüzlüğü oluşturur ve hem depolarizan hem de

non-depolarizan kas gevşeticilerin etkilerini artırır. Mg++, volatil

anestetiklerin MAC'ını da düşürür. Preeklampsi ve eklampside Mg+

+ olan hastalarda Sch'dan önce defasikülan dozda non-depolarizan

yapılmaması önerilir.

6. Furosemid ve mannitol, non-depolarizanların etkisini

artırır. Bu, muhtemelen nöromusküler kavşaktaki

etkilerine bağlıdır.

7. Kas gevşeticiler disritmilere neden olabilir. Eğer

hastalar halotan, digital veya trisiklik antidepresanlar

alıyorsa bu insidans artar. Bu muhtemelen parasempatik

sinir sistemi aktivitesinin artmasına bağlıdır. Büyük

dozda fentanil ve sufentanil uygulanan hastalarda Sch

bradikardiye yol açar.

D. Antiaritmik ajanlar

1. Kinidin, lidokain ve prokain kas gevşeticilerin etkisini

artırır. Kinidin, digoksinin plazma konsantrasyonlarını artırır.

Muhtemelen digoksini proteinlerden ayırır. Lidokain, düşük

dozlarda sinir sistemi depresanıdır ve inhalasyon anestetik

gereksinimini azaltır.

2. Amiodorone, refrakter ventriküler aritmi tedavisinde

uygulanır. Anestezi sırasında ciddi III. kalp blogu ve

bradikardi gözlenir. Preoperatif pacemaker gere

kir.

E. ß-adrenerjik antagonistler

1. ß-adrenerjik antagonistler, myokardiyal depresyon ve

periferal vazokonstriksiyona neden olurlar. Anestetik ajanlar

ß blokerlerin kardiyak depresan etkilerini artırır. ß bloker

alan hastalar güvenle uyutulabilir. Çünkü ß antagonistlerin

aniden kesilmesi rebound hipertansiyona yol açar. ß bloker

alan hastalarda ilaç operasyona dek kesilmez.

2. K+'un reuptake'ini inhibe ettikleri Sch'den sonra yüksek

K+ plazma düzeylerine yol açabilirler. Bu; yanıklar, böbrek

yetmezliği ve travma hastalarında özellikle tehlikelidir.

3. ß-antagonistler KC kan akımını azaltarak ve hepatik

oksidatif metabolizmayı inhibe ederek birçok ajan ile

etkileşirler. Bupivakain ve lidokainin klirensi propranolol

ile inhibe olur.

4. ß antagonistler aminofilinin ve ß2 agonistlerin

bronkodilatatörler etkilerini azaltırlar. Esmolol, yüksek ß

bloker etkisi, nedeniyle astım ve kronik obstrüktif

pulmoner hastalarda tercih edilir yapar.

Ketamin:

• Beyin tarafından hızla uptake’e ve redistribüsyona uğrar.

• Eliminasyonu;biyotransformasyon son ürünleri

böbreklerden atılır.

• indüksiyonda solunum minimal etkilenir ancak hızlı iv

enjeksyon veya önden opioid alınması apne yapabilr.

• Bronkodilatasyon yapar.

• Üst solunum yolu refleksleri intakt olsa da aspirasyon

pnömonisi riski olan hastalar yine de entübe edilmelidir

Ketamin:

• Ketamine bağlı artmış sekresyonlar,antikolinerjik

premedikasyonu ile önlenebilir.

• Nondepolarizan kas gevşeticilerin etkilerini potansiyalize

eder Teofilin ve ketamin kombinasyonu nöbete yol

açabilir.

• Diazepam,ketaminin kardiyostimülan etkisini azaltır ve

yarı ömrünü uzatır.

• Li, ketaminin etki süresini uzatır.

Propofol:

• GABA üzerinden etki eder

• KC de konjugasyon sonrası oluşan inaktif metabolitler

idrar ile atılır.

• Orta derecede siroz propofol farmakokinetiğini çok

etkilemez

• Yoğun bakımdaki çocukların uzun dönem sedasyonu için

propofol infüzyonu kullanılması lipidemi,metabolik asidoz

ve ölüme sebep olur.

Propofol:

• Eliminasyon; metabolitleri primer olarak idrarla atılır

• Üst solunum yolu reflekslerini baskılar ve entübasyon veya

LMA uygulanmasında avantaj sağlar.

• Histamin deşarjı yapabilir, Astımlı hastalarda kontrendike

değildir

• Antikonvülzan etkisi var. Status epileptikusu sonlandırır

• Antipruritik etkisi var

• Alfentanil ve fentanilin konsantrasyonlarını yükseltir

Etomidat

• RAS’ıdeprese eder ve GABA’nın inhibitör etkilerini taklit

eder.

• Barbitüratların tersine ,ekstrapiramidal motor aktiviteyi

kontrol eden merkezler üzerinde disinhibisyon yapıcı

etkisi olabilir.Bu disinhibisyon myoklonusdan

sorumludur.

• Redistribüsyona uğrar.

Etomidat

• Hepatik mikrozamal enzimler ve plazma esterazları

tarafından yıkılır

• Biyotransformasyon oranı tiyopentalden 5 kat

fazladır.idrarla atılır

• Barbitürat veya benzodiyazepinlere göre solunum daha az

etkilenir

• Opioid verilmediyse indüksyon sırasında apne

görülmeyebilir

• İndüksyon dozu geçici olarak kortizol ve aldesteron

sentezleyen enzimleri inhibe eder. Uzun süreli

infüzyonlarından sonra adrenokortikal supresyon olur ve

kritik hastalarda mortaliteyi arttırabilir

• Fentanil ,etomidatın plazma seviyesini yükseltir ve

eliminasyon yarıömrünü uzatır.

• Opioidler ,etomidat indüksyonunda görülen myoklonusu

azaltır.

Proton pompası inhibitörleri

• Proton pompası inhibitörleri hepatik sitokrom enzimleri

tarafından metabolize edilir. Bundan dolayı bu yol ile

temizlenen diğer ilaçların eliminasyonu ile etkileşebilir.

Proton pompası inhibitörlerinin varfarin (esomeprazol,

lansoprazol, omeprazol ve rabeprazol), diazepam

(esomeprazol ve omeprazol) ve siklosporin (omeprazol

ve rabeprazol) ile etkileştiği gözlemlenmiştir.

Levodopa

• B6 vitamini (piridoksin) levodopanın periferik yıkımını

arttırır. Fenelzin gibi MAO inhibitörleri, levodopa ile

birlikte kullanıldığında katekolamin sentezi artar, yıkım

azalır ve hipertansif kriz oluşur. MAO inhibitörleri

kullananlarda levodopaya geçmek için ilaç kesilmeli ve

en az 2 hafta beklenmelidir.

• Antipsikotikler levodopanın antiparkinson etkisini

engellerler.

Antipsikotikler

• Antipsikotiklerin farmakodinamik etkileflimleri farmakokinetik

etkileşimlerinden daha önemlidir. Bu ilaçlar sedatif, adrenerjik

bloker, antikolinerjik ilaçlarla birlikte kullanıldıklarında aditif

etkiler oluşur.

• Ziprasidon ve tioridazinin kinidin benzeri etkileri olduğu için

benzer etkili ilaçlarla etkileşirler.

• Çeşitli farmakokinetik etkileşimler rapor edilmiş olsa da bunların

hiçbirinin klinik anlamı yoktur.

Heparin

• Oral antikoagülanlar, trombolitikler, dekstran,

antiagreganlar, NSAII, parenteral sefalosporinler ve

penisilinler, antihistaminikler, tetrasiklinler, kinin, nikotin,

digoksin heparine bağlı kanama riskini arttırırlar.

• Nitrogliserin heparinin etkisini azaltır.

İsoniazid

• Antipirin, dikumarol, probenesid, tolbutamidin

metabolizmasını inhibe eder.

Rifampisin

• Kumarin, antifungal azoller, kortikosteroidler, teofilin,

tolbutamid,antikoagülanlar, digitoksin, glukokortikoidler,

metadon, metoprolol, oral kontraseptifler, prednisolon,

propranolol ve kinidinin metabolizmasını arttırır.

Fenitoin

• Fenitoinin çoğu (%95) esas olarak CYP2C9/10, daha az

oranda da CYP2C19 tarafından karaciğerde metabolize

edilir.

• Fenitoinin metabolizması doyurulabilir olduğundan, bu

enzimler tarafından metabolize edilen diğer ilaçlar

fenitoinin metabolizması bu enzimlerin substratı olan

diğer ilaçların yıkılma hızı fenitoin tarafından baskılanır;

varfarin buna örnektir ve varfarin kullanan bir hastaya

fenitoin verilmesi kanama bozukluğuna yol açabilir.

Fenitoin

• İlaç etkileflmesinde bir diğer mekanizma fenitoinin çeşitli

CYP’leri indükleyebilmesinden kaynaklanır; bu enzimler

tarafından metabolize edilen ilaçların ve fenitoinin bir

arada verilmesi, birlikte verilen ilaçların yıkımında artışla

sonuçlanabilir. Bu yönden oral kontraseptifler açısından

özel bir önem vardır, bu ilaçlar CYP3A4 tarafında

metabolize edilir; fenitoin tedavisi oral kontraseptiflerin

metabolizmasını arttırabilir.

Metronidazol

• Metronidazol aktif SSS hastalığı olanlarda nörotoksisite

potansiyeli nedeniyle, dikkatli kullanılmalıdır. İlaç aynı

zamanda yüksek doz lityum kullanan hastalarda, lityum

toksisitesinin SSS işaretlerini bozmaktadır.

• Karaciğerde mikrozomal metabolizmayı inhibe eden

simetidin gibi ilaçlar tarafından metronidazolün plazma

seviyeleri yükseltilebilir.

• Kumadin antikoagülanları ile tedavi edilen hastalarda

metronidazol, protrombin zamanını uzatabilir.

Sülfonamidler

• Sülfonamidlerin en önemli etkileşimleri oral antikoagülanlar,

sülfonilüre grubu hipoglisemikler ve fenitoin gibi

antikonvulsanlarladır. Bu etkileşimlerde sülfonamidlerin, diğer

ilaçların etkilerini birincil olarak metabolizmalarını inhibe ederek

ve muhtemelen albuminden ayırarak arttırdığı

düşünülmektedir.

• Bu ilaçlar bir sülfonamidle birlikte kullanıldıklarında dozaj

ayarlaması gerekebilir.

Aminoglikozitler• Loop diüretikleri ile birlikte kullanımları ototoksik etkilerini

arttırır

Eritromisin• Astemizol, sisaprid, terfenadin, teofilin ile ilaç

metabolizmasnın inhibisyonuna bağlı toksisite riskinde artış görülür.

Florokinolonlar• Karaciğerde sitokrom P450 enzim inhibisyonuyla teofilin ve

kafeinin yıkımını azaltırlar.• Pefloksasin ve siprofloksasin, penisilin ve aminofilin ile

farmasötik olarak geçimsizdir.• Sukralfat, siprofloksasin, norfloksasin ve muhtemelen diğer

kinolonların gastrointestinal emilimini azaltır.

Amiodaron

• Amiodaronun çok sayıda ilaçla etkileşimi vardır ve

amiodaronla birlikte herhangi bir ilaca başlanırken veya doz

ayarlaması yapılırken tüm ilaçlar birlikte düşünülmelidir.

Amiodaron CYP3A4 substratıdır ve bu enzimi inhibe eden

ilaçlar (örn. simetidin) plazma seviyesini yükseltirken, bu

enzimi indükleyen ilaçlar (örn. rifampin) plazma seviyesini

düşürür.

Amiodaron

• Amiodaron karaciğerde ilaç metabolize eden sitokrom

enzimlerini inhibe ederek digoksin ve varfarin gibi ilaçların

kan seviyelerini yükseltir. QT intervalini uzatan diğer

ilaçlarla birlikte verilmesi, ciddi bradikardi ve atrioventriküler

blok riski oluşturabilmesi nedeniyle tavsiye edilmez.

Antasitler:

• Antasitler gastrointestinal sistem içinde ilaçlara bağlanarak

onların emilimlerini azaltabilirler (örn. demir, florokinolonlar,

ketokonazol, tetrasiklinler, tiroksin). Antasitler mide

boşalmasını hızlandırarak ilaçların bağırsağa ulaşma

hızlarını arttırırlar.

• Bazı antasitler (örn. magnezyum hidroksitle birlikte

aluminyum hidroksit) idrar pH’sını yükselterek atılımları idrar

pH’sına bağlı olan ilaçlarla etkileşirler.

• Demir, Gastrointestinal sistemde ilaçlara bağlanarak

emilimlerini azaltır (örn. kinolonlar, tetrasiklinler, tiroid

hormonları).

• Diltizem metilprednison düzeyini önemli oranda yükseltir.

• Bazı kalsiyum antagonistleriyle birlikte 250 ml greyfurt suyu

içilirse ilaçların serum düzeyleri yükselir.

• ACE inhibitörleriyle potasyum tutan spironolaktonun

kombine edilmesi hiperpotasemiye yol açabilir,

• Antasitler, ACE inhibitörlerinin biyoyararlanımlarını

azaltabilirler.

• Aspirin ve diğer NSAİ ilaçlar, ACE inhibitörlerinin

antihipertansif yanıtlarını azaltabilirler.

• ACE inhibitörleri digoksin ve lityumun plazma düzeyleri ile

allopurinole Aşırı duyarlık reaksiyonlarını arttırabilirler.

Opioidler:

Genellikle hipotansiyon ve bradikardi ile karakterizedir

(dolantin taşikardi yapar).

Hipnotiklerle additif etki gösterirler.

İnhalasyon anesteziklerinin MAC değerini düşürürler

Mide boşalması ve barsakların geçişini geciktirirler. Hem

sistik hem de oddi sfinkterinin tonusunu arttırarak safra

boşalmasını güçleştirir.

Nalorfin hem güçlü analjezik hem de antagonist etkiye

sahiptir.

Morfin

• MAO inhibitörleri ile birlikte kullanıldıklarında hiperpireksik

koma ve hipertansiyon görülebilir.

• Düşük doz amfetamin, hidroksizin ve trisiklik antidepresanlar

analjeziyi arttırır.

• Morfin sedatif-hipnotiklerle birlikte kullanıldığında solunum

depresyonu başta olmak üzere santral sinir sistemi üzerine

depresif etkileri artar.

Morfin

• Antipsikotikler morfinin sedatif etkilerini arttırır.

• Solunum depresyonu yapıcı etkiler de şiddetlenebilir.

• Antipisikotiklerin antimuskarinik ve β bloker etkilerinden

dolayı morfinin kardiyovasküler etkileri kuvvetlenir.

Metadon

• Rifampin ve fenitoin metadon metabolizmasını hızlandırır ve

yoksunluk semptomlarını başlatabilir.

Nöromusküler blokerler:

• İnhalasyon anestetikleri (enfluran, isofluran, sevofluran)

diazepam, antibiyotikler (aminoglikozitler, linkozamidler,

polimiksinler), diüretikler, lokal anestetikler ve antiaritmik

ilaçlar (lidokain, kinin, kinidin), antihipertansifler,

magnezyum, lityum ve dantrolen nöromusküler blokajı

arttırırlar.

Nöromusküler blokerler:

• Nitrogliserin panküronyumun etkisini arttırır.

• Neostigmin ve organik fosfatlar gibi asetilkolin esteraz

inhibitörleri, antikonvülsanlar ve furosemid nondepolarizan

blokerlerin etkisini azaltır

Sülfonilüreler• Klofibrat, fenilbutazon, salisilatlar ve sülfonamidler, plazma

proteinlerinden sülfonilüreleri ayırırlar.• Allopurinol, probenesit, fenilbutazon, salisilatlar ve

sülfonamidler, sülfonilüre ve metabolitlerinin idrarla atılımının azalmasına neden olurlar.

• Dikumarol, kloramfenikol, MAO inhibitörleri ve fenilbutazon, karaciğerdeki yıkımlarını azaltır.

• Her üç etkileşim tipi de ilaçların hipoglisemik etkilerini arttırır. Ayrıca, alkol, anabolik steroidler ve propranolol de sülfonilürelerin yaptığı hipoglisemiyi arttırabilir.

Statinler

Son çeyrek yüzyılda kullanımı hızla artan statinler esnasında emniyetli ilaçlardır. Rabdomiyoliz ve miyopati riski fevkalade düşüktür fakat bazı ilaçlarla beraber kullanılmaları halinde bu riskler katlanarak arttığı için dikkatli olmak gerekir. Statinlerle etkileşmeye girebilecek başlıca ilaçlar fibratlar (özellikle gemfibrozil), niasin, warfarin, verapamil, azol grubu antifungaller, azitromisin ve klaritromisin, bazı antidepresanlar (venlafaksin, sertralin, floksetin) ve greyfurt suyudur. Özellikle simvastatin kullanan hastaların greyfurt suyundan kaçınması uygun olabilir.

Warfarin

İlaç etkileşimleri arasında en ehemmiyetli konu oral antikoagülan kullanan hastaların taşıdığı risktir. Warfarin (Coumadin) uygulaması sırasında hastaların bir yıl içinde majör kanama riski %0.5-7.0 arasında değişmektedir ve risk antikoagülasyonun derecesiyle doğru orantılıdır.

Parasetamol, amiodaron, eritromisin, flukonazol, floksetin, metronidazol, salisilatlar, sulfametoksazol, tamoksifen ve tiroid hormonu warfarinin antikoagülan etkisini arttırırlar; antitiroid ilaçlar, barbituratlar ve karbamazepin ise azaltır. Bazı herbal preparatların da kanama riskini arttırdığını tekrar hatırlatalım.

Aspirin

• Birçok hasta geleneksel NSAİ ilaçlarla veya COX-2

inhibitörleriyle birlikte “kardiyoprotektif” düflük dozda

aspirin almaktadır. Epidemiyolojik çalışmalar bu

kombinasyon tedavisinin NSAİ ilaç sınıflarından birinin

yalnız kullanılmasına kıyasla gastrointestinal istenmeyen

olay olasılığını anlamlı derecede arttırdığını

göstermektedir.

Aspirin

• Trombosit COX-1’inin aktif bölgesinde sık kullanılan bir

NSAİ ilaç olan ibuprofen ile önceden işgal edilmesi,

aspirinin hedefi olan Ser 529’a ulaşmasını engeller ve

geri dönüşümsüz trombosit inhibisyonunu önler.

Aspirin

• Salisilatların plazma konsantrasyonu genellikle diğer

ilaçlardan çok az etkilenir, fakat aspirinin eşzamanlı

uygulanması indometasin, naproksen, ketoprofen ve

fenoprofen konsantrasyonlarını en azından kısmen

plazma proteinlerinden ayırarak azaltmaktadır.

• Aspirin, antasitlerle alındığında emilimi azalır; heparin

veya oral antikoagülanlarla alınırsa hemoraji olur (oral

antikoagülanların dozu azaltılmalıdır); probenesit ve

sülfinpirazon ile birlikte alındığında bu ilaçların ürikozürik

etkisini azaltır.

• Aspirinin, tiyopental sülfinpirazon, fenitoin, naproksen,

bilirubin, tiroksin veya triiyodotironin ile etkilefliminde

plazma aspirin konsantrasyonu artar, yarılanma ömrü

uzar, toksisite oluşur.

• Aspirin spironolaktonla indüklenen natriürezi antagonize

eder

• Aspirin penisilinin BOS’tan kana aktif transportunu bloke

eder.

Teofilin

• Teofilin, CYP1A2 sistemi ile metabolize olur.

• Rifampisin, karbamazepin, fenitoin, fenobarbital ve sigara

içme teofilinin metabolizmasını arttırarak plazma

konsantrasyonunu azaltır. Takrin, fluvoksamin, eritromisin,

troleandomisin, diltiazem, verapamil ve zileuton teofilin

metabolizmasını yavaşlatır.

• Oral kontraseptifler, eritromisin, siprofloksasin, Ca kanal

blokerleri, flukonazol ve simetidinin plazma

konsantrasyonunu yükseltir

Östrojenler

• Metabolizmaları indüklenebilir. Bağırsak florasının

azalmasıyla (örn. antibiyotiklerle) östorojenin

enterohepatik sirkülasyonu durabilir ve bu şekilde oral

kontraseptif etkileri azalır.

• Östrojen kortikosteroidlerin metabolizmasını azaltır.

• Fenitoin, primidon, rifabutin ve rifampin östrojenin

metabolizmasını hızlandırır.

Kalsiyum kanal blokerleri

• Kalp hastalığı olanlarda β blokerlerinin kullanımında

kanıtlanmış mortaliteye yararı olduğundan bu sınıf ilaçlar

tedavide ilk seçenektir. Ancak bir β blokerler ve nitratlarla

anjina yeterince kontrol edilemediği zaman, özellikle eğer

koroner vazospazm bileşeni varsa bir Ca kanal blokerinin

ilavesi ile bazen ek iyileşme sağlanabilir. Ca kanal

blokerlerinin kimyasal sınıfları arasındaki farklılıklar, β

blokerler ile önemli beklenmeyen veya yararlı ilaç

etkileşimlerine yol açabilir.

• Eğer hasta halen verapamil veya diltiazemin maksimal

dozları ile tedavi ediliyorsa β adrenerjik reseptör

blokajının ilave yarar göstermesi beklenmemelidir ve

aşırı bradikardi, kalp bloğu veya kalp yetmezliği

gelişebilir.

• Ancak nifedipin gibi bir dihidropiridinle veya nitratlarla

tedavi edilen hastalarda önemli refleks taşikardi sıklıkla

bu ajanların etkililiğini sınırlar. Bu durumda, egzersizle

daha düşük kan basıncı ve kalp atım hızı oluşturan bir β

adrenerjik reseptör antagonisti eklenmesi yararlı olabilir.

Amlodipinin etkililiği bir β adrenerjik reseptör antagonisti

kombinasyonuyla iyileştirilebilir.

Digoksin

• Plazma K+ konsantrasyonunu düşüren ilaçlar (örn. loop

diüretikleri) ve atılımını ve dokulara bağlanmasını

değiştirerek sanal dağılım hacmini azaltıp plazma düzeyini

yükselten ilaçlar (örn. kinidin, amiodaron ve verapamil

iskelet kasında digital bağlanma kapasitesini azaltırlar;

ayrıca eritromisin ve tetrasiklin) digoksine bağlı

kardiyotoksisite olasılığını yükseltirler.

Digoksin

• Potasyum ve digoksin birbirlerinin Na+/K+ ATPaz’a

bağlanmasını engeller; bu nedenle hiperkalemi digoksinin

enzim üzerine etkisini azaltır, hipokalemi ise kolaylaştırır.

Hiperkalemi digoksinin kardiyak otomatisiteyi arttırıcı

etkilerini azaltır.

Besin destekleri

Greyfurt (suyu)

• Greyfurt (suyu), alprazolam, atorvastatin,

sisaprid, siklosporin, midazolam ve triazolamın

metabolizmasını inhibe eder.

Greyfurt suyu içeriği bağırsaklardan ilaçların

atılımında rol oynayan P-glikoproteinlerin de

inhibitörüdür ve siklosporin gibi bazı ilaçların

biyoyararlanımını arttırır.

Aloe vera

• Oral antidiyabetik ilaçlar, diüretikler, kortikosteroidler ve

digoksin ile birlikte kullanılmamalıdır.

Echinacea

• İmmünsupresanlar, antineoplastikler, antiaritmikler,

antifungal ilaçlar ile birlikte kullanılmamalıdır.

Efedra (ma huang)

• Digoksin, halotan, guanetidin, MAO inhibitörleri, kafein ve

dekonjestan ilaçlar ile birlikte kullanılmamalıdır.

TEŞEKKÜRLER…