ileri_ULUSAL VE ULUSLARARASI PİYASALAR__MART_2011

8/6/2019 ileri_ULUSAL VE ULUSLARARASI PYASALAR__MART_2011

1/328

ULUSAL VE ULUSLARARASI PYASALAR

TSPAKB1

ULUSAL VE ULUSLARARASIPYASALAR Sermaye Piyasas Faaliyetleri

leri Dzey Lisans Eitimi

MART 2011


2/328


TSPAKB2

Bu k lavuz, Trkiye Sermaye Piyasas Arac Kurulular Birlii (TSPAKB) taraf ndan SPKLisanslama S navlar na kaynak olu turmak amac yla haz rlanm t r. Bu k lavuzda yeralan her trl bilgi, de erlendirme, yorum ve istatistiki de erler haz rland tarihitibariyle MKBnin Sermaye Piyasas ve Borsa Temel Bilgiler K lavuzundan, TCMB, MKB,VOB, Takasbank ve TSPAKB E itmenlerinden temin edilerek derlenmi tir.

Bilgilerin hata ve eksikli inden do abilecek zararlardan TSPAKB hibir ekildesorumluluk kabul etmemektedir. Bu k lavuzda yer alan bilgiler kaynak gsterilmek

art

yla izinsiz yay

nlanabilir, ancak ticari amala o alt

lamaz ve sat

lamaz.


3/328


TSPAKB3

GR

Bu k lavuzda yer alan bilgiler, Sermaye Piyasas Faaliyetleri leri Dzey lisanslamas nav n n konular ndan Ulusal ve Uluslararas Piyasalar iermektedir.

K lavuz, T.C. Merkez Bankas Piyasalar , Bankalararas Piyasalar , MKB HisseSenetleri Piyasalar , Kotasyon, Pazar A lmas , Halka Arz ve MKBde lemGrme, Gelien letmeler Piyasas , MKB Tahvil ve Bono Piyasalar , MKB Yabanc Menkul K ymetler Piyasas Eurotahvil Pazarlar , Vadeli lem ve Opsiyon Borsas , Takasbank Para Piyasas , Tezghst Piyasalar, Uluslararas Menkul K ymet lemKurallar , Yurt D Pazarlarda Hisse Senedi hrac ve Depo Sertifikalar , Yabanc Sermaye Piyasas Aralar n n Sat , Uluslararas Finansal Piyasalar (Euro-Piyasalar), Vadeli lem ve Opsiyon Piyasalar n n leyii olmak zere toplam on be blmden olu maktad r.

S navlarda Ulusal ve Uluslararas Piyasalar ile ilgili kacak soru say s 25tir.

Kat l mc lara ba ar lar dileriz.

TSPAKB


4/328


TSPAKB4

1. TRKYE CUMHUR YET MERKEZ BANKASI PYASALARI ................................ 15 1.1. Para Politikas Uygulamalar ........................................................................ 16 1.2. Aralar ve Bnyesindeki Piyasalar ................................................................ 18 1.2.1. A k Piyasa lemleri .................................................................................. 19

1.2.2. Para Piyasalar Mdrl ......................................................................... 22 1.2.3. Dviz ve Efektif lemleri .......................................................................... 24 1.2.4. Reeskont Penceresi .................................................................................. 26 1.2.5. Zorunlu Kar l klar ................................................................................... 27

2. BANKALARARASI PYASALAR ........................................................................ 30 2.1. Bankalararas TL Piyasas ........................................................................... 30 2.2. Bankalararas Repo Piyasas ........................................................................ 30 2.3. Bankalararas Tahvil Piyasas ...................................................................... 30 2.4. Bankalararas Dviz Piyasas ....................................................................... 31 3. MKB HSSE SENETLER PYASALARI ............................................................ 33 3.1. Temel Kavramlar ....................................................................................... 33 3.1.1. Hisse Senetleri Piyasas n n leyii le lgili Tan mlar ...................................... 33 3.2. MKB Hisse Senetleri Piyasas n n leyii ...................................................... 37

3.2.1. Mteri ve Borsa Emirleri .......................................................................... 37

3.2.1.1. Mteri Emirleri .................................................................................. 37 3.2.1.2. Borsa Emirleri ..................................................................................... 37 3.2.2. Al m Sat m le lgili Genel Kurallar .............................................................. 38 3.2.2.1. Fiyat nceli i ...................................................................................... 38 3.2.2.2. Zaman nceli i ................................................................................... 38 3.2.3. Emir Giriinde S n rlamalar ........................................................................ 38 3.2.3.1. Maksimum Lot Miktar .......................................................................... 38 3.2.3.1.1. Maksimum Lot Miktar .......................................................................... 38 3.2.3.2. lem De eri S n r ............................................................................... 39 3.2.4. Emir e itleri .......................................................................................... 39 3.2.4.1. Normal Emirler ................................................................................... 40 3.2.4.2. zel Emirler ....................................................................................... 41

3.2.5.

Emirlerde Geerlilik Sresi ........................................................................ 44

3.2.5.1. Gnlk Emir ....................................................................................... 44 3.2.5.2. Kalan ptal Et ..................................................................................... 44 3.2.5.3. Tarihli Emir ........................................................................................ 45

3.3. Emirlerde Dzeltme, Blme ve ptal (Srekli Mzayede Seans in) ................. 45 4. KOTASYON, PAZAR AILMASI, HALKA ARZ VE MKBDE LEM GRME ......... 47 4.1. Kotasyon Ve Halka Arz ............................................................................... 47 4.1.1. Kotasyonun Tan m .................................................................................... 47 4.2. stanbul Menkul K ymetler Borsas nda Genel Kotasyon Esaslar ....................... 47

4.2.1. Tan mlar ................................................................................................. 48 4.2.1.1. Ortakl k ............................................................................................. 48 4.2.1.2. Mali Tablo .......................................................................................... 48 4.2.1.3. lk Kotasyon ....................................................................................... 48 4.2.1.4. lave Kotasyon .................................................................................... 48 4.2.1.5. Halka A kl k Oran .............................................................................. 48 4.2.1.6. Halka A kl k ....................................................................................... 48 4.2.1.7. MKB Saklama Merkezi ......................................................................... 49 4.2.2. Kotasyona Konu Olacak ve Borsa'da lem Grecek Menkul K ymetler ( MKBKotasyon Ynetmeli i Madde 6) ........................................................................... 49

4.2.3. Kota Al nm Menkul K ymetlerin lem Grmesi ( MKB Kotasyon Ynetmeli iMadde 7) 49

4.2.4. Kota Al nmam Menkul K ymetlerin Borsa'da lem Grmesi ( MKB KotasyonYnetmeli i Madde 27) ....................................................................................... 50

4.2.5. lave Kotasyon Zorunlulu u ( MKB Kotasyon Ynetmeli i Madde 11) ............... 50 4.2.6. Kotasyon artlar ..................................................................................... 51


5/328


TSPAKB5

4.2.6.1. Ortakl k Haklar n Temsil Eden Menkul K ymetlerin lk Kotasyonu ( MKBKotasyon Ynetmeli i Madde 13) ......................................................................... 51

4.2.6.2. Borluluu Temsil Eden Menkul K ymetlerin Kotasyonu ( MKB KotasyonYnetmeli i Madde 16) ....................................................................................... 52

4.2.6.3. Kota Al nmam Borlanma Aralar n n Tahvil ve Bono Piyasas nda lemGrmesine likin Esaslar .................................................................................... 53

4.2.6.3.1. lem Grecek zel Sektr Tahvilleri ve Pazara Kabul art ........................ 53 4.2.6.3.2. Tahvil ve Bono Piyasas ndan karma .................................................... 54 4.2.7. Kottan karma ....................................................................................... 54 4.2.7.1. Borsa Kotundan karmay Gerektiren Durumlar ( MKB KotasyonYnetmeli i Madde 24) ....................................................................................... 54

4.2.7.2. Ortakl n Kendi ste i le Menkul K ymetlerin Borsa Kotundan kar lmas (MKB Kotasyon Ynetmeli i Madde 25) ................................................................ 55

4.2.7.3. Geici veya Srekli Kottan kar lan Menkul K ymetlerin Tekrar BorsaKotuna Al nmalar (MKB Kotasyon Ynetmeli i Madde 26) ...................................... 55

4.3. Halka Arz ve Borsada lem Grme ............................................................. 56 4.3.1. irketler ve Halka Arz ............................................................................... 56 4.3.2. Halka Arz Yntemleri ................................................................................ 57

4.3.3.1. Genel Esaslar ...................................................................................... 59 4.3.4. Halka Arza Arac l a likin Esaslar ............................................................. 60 4.3.5. Kamuyu Ayd nlatmaya likin Esaslar .......................................................... 60 4.3.6. Dat ma likin Genel Esaslar .................................................................... 60 4.3.7. Talep Toplama Sresi ............................................................................... 61 4.3.8. Mkerrer Talepler .................................................................................... 61 4.3.9. Bedellerin Yat r lmas ................................................................................ 61 4.3.10. Da t m Listesinin Kesinle mesi, Bedel adesi ve Teslim ................................. 61 4.3.11. Nitelii Belirlenmi Ortakl klar .................................................................... 61 4.3.12. Talep Toplama Yntemi ............................................................................ 62 4.3.13. Sabit Fiyatla Veya Fiyat Aral Yoluyla Talep Toplama Ynteminde Da t mlkeleri 62

4.3.14. Fiyat Teklifi Alma Yoluyla Talep Toplama Ynteminde Da

t

m lkeleri .............. 63

4.3.15. Talep Toplanmaks z n Sat Yntemi ........................................................... 63 4.3.16. Halka Arzlarda Uygulanacak Te vikler ......................................................... 64 4.3.17. Halka Arzda sel Bilgiye Ula abilecek Konumdaki Ki iler ............................... 64 4.3.18. Borsada lem Grme Esaslar ................................................................... 64

4.4. Kamunun Ayd nlat lmas ............................................................................. 65 4.4.1. Genel Anlamda Kamunun Ayd nlat lmas ....................................................... 65 4.4.2. MKBnda lem Gren irketlerin Ykmllkleri ........................................... 65

4.4.2.1. Finansal Raporlar n A klama Ykmllkleri ........................................... 65 4.4.2.2. zel Durumlar n Kamuya A klanmas na likin Esaslar Tebli ine UymaGere i 66

4.4.2.3. Kamuyu Ayd nlatma Platformu (KAP) ..................................................... 66 4.5. MKBde Mevcut Hisse Senetleri Pazarlar na Kabul Esaslar .............................. 67 4.5.1. Ulusal Pazar ............................................................................................. 67

4.5.1.1. Kriterler ............................................................................................. 67 4.5.2. kinci Ulusal Pazar Esaslar ......................................................................... 67 4.5.2.1. Ama ....................................................................................................... 67 4.5.2.2. lem Grecek Hisse Senetleri ve Pazara Kabul art ...................................... 67 4.5.2.3. lem Grme ve Takas Esaslar .................................................................... 68 4.5.2.4. kinci Ulusal Pazardan karma ................................................................... 68 4.5.3. Gzalt Pazar (GP) Kurulu ve al ma Esaslar ............................................. 69 4.5.3.1. Ama ....................................................................................................... 69 4.5.3.2. lem Grecek Hisse Senetleri ..................................................................... 69 4.5.4. Toptan Sat lar Pazar 'n n Kurulu ve leyi Esaslar ...................................... 69 4.5.4.1. Ama ....................................................................................................... 69


6/328


TSPAKB6

4.5.4.2. Kapsam ................................................................................................... 70 4.5.4.3. Sorumluluk .............................................................................................. 70 4.5.4.4. Bavuru ................................................................................................... 70 4.5.4.5. Asgari lem Miktar ................................................................................... 70 4.5.4.6. lem Fiyat .............................................................................................. 71 4.5.4.7. lem Esaslar ........................................................................................... 71 4.5.4.8. lem Saatleri ........................................................................................... 71 4.5.4.9. lem Tarihi ve lem ncesi Duyurular: ....................................................... 71 4.5.4.10. Sat Sresi ........................................................................................ 72 4.5.4.11. lemlerin Bltende lan ...................................................................... 72 4.5.5. Arac Kurulu Varantlar .............................................................................. 72 4.5.5.1. Varantlara Yat r m ..................................................................................... 73 4.5.5.2. Varant Yat r m n n Riskleri .......................................................................... 74 4.5.5.3. Varant Fiyatini Etkileyen Faktrler ............................................................... 74 4.5.5.4. Varant-Opsiyon Kar lat rmas .................................................................... 75 4.5.5.5. Varantlar n Al m Sat m Esaslar .................................................................... 75 4.5.6. Borsa Yat r m Fonlar Pazar ........................................................................ 76 4.5.6.1. BYFnin Fon Pazar na Kabul ...................................................................... 76

4.5.6.2. Fon Pazar ndan karma ............................................................................ 77 4.5.6.3. lem Grmeye Ba lama Duyurusu .............................................................. 77 4.5.6.4. BYF Kat lma Belgelerinin Saklanmas ............................................................ 77 4.6. Borsa yeleri ve ye Temsilcileri ................................................................. 77 4.6.1. Kurtaj Tarifesi ve Borsa Pay ....................................................................... 78 4.6.2. Hisse Senetleri Piyasas nda Teminat ............................................................. 79 4.7. Hisse Senetleri Piyasas nda Pazarlar ve lem Kurallar ................................... 83 4.7.1. lem Yntemleri ....................................................................................... 84 4.7.1.1. Srekli Mzayede-ok Fiyat yntemi ............................................................ 84 4.7.1.2. A l Seans ............................................................................................. 85 4.7.1.3. lem Sisteminin Genel Yap s ve Emir letiminde Kullan lan Yntemler ............. 101 4.7.1.3.1. MKB Express API (ExAPI) Kanal yla Emir letimi ..................................... 101

4.7.2.

Ulusal Pazar ............................................................................................ 103

4.7.3. Kurumsal rnler Pazar ............................................................................ 103 4.7.3.1. Yeni Dzenlemeler .................................................................................... 103 4.7.3.1.1. Arac Kurulu Varantlar ve Varant Pazar ............................................... 103 4.7.3.2. Pazar n leyii ......................................................................................... 104 4.7.3.2.1. lem Yntemi ................................................................................... 104 4.7.3.2.2. Baz Fiyat ve Fiyat De iim S n rlar ....................................................... 104 4.7.3.2.3. Fiyat Ad m ........................................................................................ 104 4.7.3.2.4. Varant Piyasa Yap c l Genel Kurallar .................................................. 104 4.7.3.2.5. Fiyat Olu umu ................................................................................... 105 4.7.3.3. Emirler ................................................................................................... 107 4.7.3.3.1. Emir Girii ve Emir Trleri .................................................................... 107 4.7.3.4. lem Kodu .............................................................................................. 107 4.7.3.5. Varantlar n Takas , Dn m ve Temerrt lemleri ..................................... 109 4.7.3.5.1. Takas lemleri .................................................................................. 110 4.7.3.5.2. Varant Dn m (Varanttan Kaynaklanan Hakk n Kullan lmas ) ............... 110 4.7.3.6. Yeni lem Yntemleri ............................................................................... 110 4.7.3.7. Hisse Senetleri Piyasas Piyasa Yap c l Srekli Mzayede lem YntemiUygulama Esaslar ................................................................................................ 111 4.7.3.7.1. Tan mlar ........................................................................................... 111 4.7.3.8. Piyasa Yap c l Srekli Mzayede lem Yntemi Uygulamas ........................... 111 4.7.3.8.1. Uygulanacak Pazarlar ve Menkul K ymetler ............................................. 111 4.7.3.8.2. Alternatif lem Yntemi Olarak Tek Fiyat Uygulamas ........................... 112 4.7.3.8.3. KPte Srekli Mzayede ve ste e Ba l Piyasa Yap c l k .......................... 112 4.7.3.8.4. Piyasa Yap c l k in Temel ltler ....................................................... 113


7/328


TSPAKB7

4.7.3.9. Piyasa Yap c l na Atanma ......................................................................... 113 4.7.3.9.1. Piyasa Yap c l na Atanmada Genel Kurallar ........................................... 113 4.7.3.9.2. Piyasa Yap c l na Atanmada ncelikler ................................................. 115 4.7.3.10. Yedek Piyasa Yap c l k ......................................................................... 116 4.7.3.10.1. Yedek Piyasa Yap c ye Olma ........................................................... 116 4.7.3.10.2. Piyasa Yap c l ste e Ba l Olan Menkul K ymetlerde Yedek PiyasaYap c l k 116 4.7.3.11. Piyasa Yap c n n Sahip Olaca Haklar .................................................... 116 4.7.3.12. Performans De erlendirmesi ................................................................ 117 4.7.3.13. Piyasa Yap c l Faaliyetinin Sona Ermesi ............................................... 118 4.7.3.13.1. yenin piyasa yap c l ndan kendi iste i ile ayr lmas ........................... 118 4.7.3.13.2. yenin piyasa yap c l temel kriterlerini kaybetmi olmas nedeniylefaaliyeti b rakmas ................................................................................................ 118 4.7.3.13.3. yenin piyasa yap c l nda gsterdi i yetersiz performans nedeniyle bufaaliyetinin durdurulmas ....................................................................................... 118 4.7.3.13.4. yenin arac l k faaliyetlerinin durdurulmas nedeniyle piyasa yap c l faaliyetinin sona ermesi......................................................................................... 119 4.7.3.13.5. yenin menkul k ymetin i lem ynteminin/pazar n n de imesi nedeniyle

piyasa yap c l k faaliyetinin durdurulmas ................................................................. 119 4.7.3.14. Kotasyon Girme Yetkisi ....................................................................... 119 4.7.3.15. Genel Kurallar .................................................................................... 120 4.7.3.16. lk Kotasyon ...................................................................................... 120 4.7.3.17. Otomatik lk Kotasyon Atama Kurallar .................................................. 121 4.7.3.18. Kotasyon Fiyat .................................................................................. 122 4.7.3.19. Kotasyon Miktar ................................................................................ 123 4.7.3.20. Olaand Durumlarda Piyasa Yap c l k Uygulamas ................................. 125 4.7.3.20.1. lemleri Geici Durdurulan Menkul K ymetlerde Kotasyon Giri veDeiiklik Kurallar ................................................................................................ 125 4.7.3.20.2. A l Modundaki Menkul K ymetlerin lemlerinin Durdurulmas HalindeKotasyon Kurallar ................................................................................................ 125

4.7.3.20.3.

A

l

Modu Sonras

nda (Srekli Mzayede Srecinde) Menkul K

ymetlerin lemlerinin Durdurulmas Halinde Kotasyon Giri i ve De iiklii Kurallar ..................... 125 4.7.3.20.4. lemleri Geici Durdurulan Menkul K ymete lem Gerekle mesiniSa layacak Fiyattan Kotasyon Giri i veya De iiklii .................................................. 126 4.7.3.20.5. Seans n Durdurulmas veya Kesintiye U ramas Durumunda KotasyonGiri veya De iiklik Kurallar ................................................................................. 126 4.7.3.21. Dier Hususlar ................................................................................... 127 4.7.3.22. Piyasa Yap c Deerlendirme Komitesi ................................................... 127 4.7.3.22.1. Piyasa Yap c Deerlendirme Komitesinin Grevleri .............................. 127 4.7.3.23. Piyasa Yap c l Temsilci E itimi ........................................................... 128 4.7.3.24. Dier Hkmler ................................................................................. 128 4.7.4. kinci Ulusal Pazar .................................................................................... 134 4.7.5. Yeni Ekonomi Pazar ................................................................................. 134 4.7.5.1. lem Grme ve Takas Esaslar ................................................................... 134 4.7.6. Gzalt Pazar .......................................................................................... 135 4.7.6.1. Ama ...................................................................................................... 135 4.7.6.2. Teknik Esaslar ......................................................................................... 135 4.7.7. Toptan Sat lar Pazar ............................................................................... 136 4.7.7.1. Ama ...................................................................................................... 136 4.7.7.2. Asgari lem Miktar .................................................................................. 136 4.7.7.3. lem Esaslar .......................................................................................... 136 4.7.7.4. lem Fiyat ............................................................................................. 136 4.7.8. Rhan Hakk (Yeni Pay Alma Hakk ) Kupon Pazar lemleri ........................... 138 4.7.9. Hisse Senetleri Piyasas nda Eski-YeniUygulamas ve Yeni Hisse Senetlerine lem S ras Ama Kriterleri.................................................................................... 140


8/328


TSPAKB8

4.7.9.1. Yeni Hisse Senetlerine lem S ras Ama Kriterleri ..................................... 140 4.7.9.2. Yeni Hisse Senetlerinin Eski Hisse Senetlerine Dn mesi ......................... 142 4.7.10. Yeni Hisse Senetleri in Fiyat Marjlar ve lemlerde Dikkat Edilecek Hususlar .. 142 4.7.10.1. Oydan Yoksun Paylar (OYP) ................................................................. 143 4.7.11. Fon Pazar ve Borsa Yat r m Fonlar ............................................................. 144 4.7.11.1. Fon Pazar ......................................................................................... 144 4.7.11.2. Borsa Yat r m Fonlar .......................................................................... 145 4.7.11.3. BYF Kat lma Belgelerinin Borsada Al m Sat m ve lem Kurallar ............... 145 4.7.11.4. Fon Birim Pay De eri .......................................................................... 146 4.7.11.5. Net Aktif De er lan ........................................................................... 146 4.7.12. Sermaye Piyasas Kurulu Kayd nda Olup Hisse Senetleri Borsada lemGrmeyen irketlerin Hisse Senetlerinin Halka Arz Edilmeksizin Borsada lem GrmeyeBalamas na likin Esaslar .................................................................................... 146 4.7.12.1. Ama................................................................................................ 146 4.7.12.2. Hisse Senetlerinin lem Grebilece i Pazar ............................................ 146 4.7.12.3. Bavuru, Borsaya Verilecek Bilgi ve Belgeler .......................................... 147 4.7.12.4. Borsada lem Grme Esaslar ............................................................. 148 4.7.12.5. Bavurunun ncelenmesi ..................................................................... 149

4.7.12.6. Borsa Taraf ndan Kuruldan Gr stenmesi .......................................... 149 4.7.12.7. Borsa Ynetim Kurulunca irket Ba vurusunun De erlendirilmesi ............. 149 4.7.12.8. MKBde lem Grme Bilgi Formunun Tescil ve lan ................................ 150 4.7.12.9. MKBde lem Grme Duyurusunun lan ............................................... 150 4.7.12.10. lk Gn Uygulanacak Baz Fiyat ............................................................. 150 4.7.12.11. leme Ba lama Tarihi ......................................................................... 150 4.7.12.12. Borsada lem Grmesi Amac yla lk Aamada Arac Kurulua Tevdi EdilenHisse Senetlerinin D nda Kalanlar n Borsada Sat lmas ............................................ 150 4.7.12.13. Borsaya denecek cret ..................................................................... 151 4.7.12.14. Sermaye Piyasasi Kuruluna denecek cret .......................................... 151 4.7.12.15. Hisse Senetlerinin Belirli Bir Sre lem Grmemesi Durumunda Yap lacak lemler 151

4.7.12.16.

kinci Ulusal Pazardan

karma ............................................................ 152

4.7.12.17. Dier Hkmler ................................................................................. 152 4.7.12.18. Yrtme ........................................................................................... 152 4.8. Hisse Senetleri Piyasas nda lem Kurallar ................................................... 152 4.8.1. Borsa Kayd na Al nan Fiyatlar ..................................................................... 152 4.8.2. Gerekle en lemlerin Belirlenmesi ............................................................ 153 4.8.3. Bir Hisse Senedinde lemlerin Geici Olarak Durdurulmas ............................. 153 4.8.4. MKB'de Kredili Menkul K ymet ve A a Sat lemleri Sreci ........................ 154 4.8.4.1. Kredili Menkul K ymet lemleri Ve A a Sat lemlerini Konu Alan MenkulK ymet Listeleri .................................................................................................... 154 4.8.4.2. A a Sat lemleri ................................................................................. 154 4.8.4.2.1. Fiyat S n r ........................................................................................ 154 4.8.4.2.2. Emir Girii ......................................................................................... 155 4.8.4.2.3. A a Sat lemlerinin Bltende lan ................................................... 155 4.9. Hisse Senetleri Piyasas nda Endeksler ve MKB Hisse Senetleri Piyasas Endeksleri ........................................................................................................... 155 4.9.1. Genel Tan m ............................................................................................ 155 4.9.2. Hisse Senedi Endeksleri............................................................................. 156 4.9.3. MKB Hisse Senedi Endeksleri .................................................................... 156 4.10. Sermaye Piyasas Aralar n n Kredili Al m, A a Sat ve dn Alma ve Verme lemleri 157 4.10.1. lem Yapabilecek Kurulu lar ..................................................................... 158 4.10.2. Sermaye Piyasas Aralar n n Kredili Al m lemi ............................................ 158 4.10.3. Sermaye Piyasas Aralar n n Kredili Al m lemlerinde zkaynak ve zkayna nKorunmas ........................................................................................................... 159


9/328


TSPAKB9

4.10.3.1. zkaynak Tamamlama Bildirimi ............................................................ 160 4.10.4. A a Sat lemleri ................................................................................. 161 4.10.4.1. A a Sat lemlerinde zkaynak Ve zkayna n Korunmas ................... 161 4.10.4.2. Sermaye Piyasas Aralar n n dn Alma ve Verme lemi ...................... 162 4.11. erden renenlerin Ticareti (Insider Trading) Ve Maniplasyon .................... 162 4.11.1. erden renenlerin Ticareti (Insider Trading) ............................................. 162 4.11.2. Maniplasyon .......................................................................................... 164 4.12. Hisse Senetleri Piyasas le lgili Dier Dzenlemeler ..................................... 167 4.12.1. Borsa i Ksurat lemleri ......................................................................... 167 4.12.2. Borsa D Ksurat (Lot Alt ) lemler ........................................................... 167 4.13. Verasete Konu Olan Menkul K ymetler ......................................................... 169 4.14. Bilgi Verme Ykmll Olan Hisse Senedi Al ve Sat lemleri .................. 170 5. GEL EN LETMELER PYASASI ................................................................. 172 6. MKB TAHVL VE BONO P YASALARI ........................................................... 173 6.1. Temel Kavramlar ...................................................................................... 173 6.1.1. Genel Esaslar ........................................................................................... 176 6.1.1.1. Tahvil ve Bono Piyasas nda lem Yapabilecek Kurulu lar ............................... 176 6.2. MKB Tahvil ve Bono Piyasas n n Pazarlar ve leyii ..................................... 177

6.2.1. Ama .................................................................................................... 177 6.2.2. Pazarlarda lem Grecek Menkul K ymetler ................................................ 177 6.2.3. lem Saatleri......................................................................................... 178 6.2.4. Emirlerin Borsaya letilmesi ...................................................................... 178 6.2.5. Emirlerin leme Sokulmas ...................................................................... 179 6.2.6. Pazarlar n leyii .................................................................................... 179 6.2.7. Emir Tipleri ............................................................................................ 181

6.3. Emir Byklkleri ..................................................................................... 181 6.3.1. Fiyat Tipleri ............................................................................................ 182 6.3.2. Emir Giri Yntemleri .............................................................................. 182 6.3.3. Fiyat ve Getiri Ad mlar ............................................................................ 183 6.3.4. Valr..................................................................................................... 183

6.3.5.

Emirlerin Geerlili i ................................................................................. 183

6.3.6. Emir Eleme Kurallar ............................................................................. 184 6.3.7. Emirlerin E letirilmesi ............................................................................ 184 6.3.8. Emirlerin Gerekle tiinin Bildirimi ............................................................ 184 6.3.9. lemlerin ptali ...................................................................................... 185 6.3.9.1. ye Hatas Sonucu Gerekle en lemlerin ptali ..................................... 185 6.3.9.2. Eksper Hatas Sonucu Gerekle en lemlerin ptali ................................. 185 6.3.10. Emir ptali ............................................................................................. 186 6.3.11. Emir De iiklii ...................................................................................... 186 6.3.12. Kotasyon ............................................................................................... 186 6.3.12.1. Kotasyon Yntemi .............................................................................. 186 6.3.12.2. Devlet Borlanma Senetleri in ISIN Kodunun Olu umu ....................... 187 6.3.12.3. Dier Menkul K ymetler in ISIN Kodunun Olu umu ............................... 187 6.3.13. Tahvil ve Bono Piyasas Takas lemlerine likin Genel Esaslar ...................... 188 6.3.13.1. Gnlk De erleme ve Blokaj Tespiti ...................................................... 190 6.3.13.2. Menkul K ymetlerin De erlemesine Esas Olan Cari Oran/Fiyatlar nBelirlenmesi ..................................................................................................... 190

6.3.13.3. Zincirleme Repo ................................................................................. 190 6.3.13.4. Repo lemlerinde Uygulanacak Olan Limit A m Teminat ........................ 190 6.3.14. Tahvil ve Bono Piyasas Temerrt ve Disiplin Esaslar ................................... 191

6.4. MKB Devlet Borlanma Senetleri (D BS) Endeksleri .................................. 191 6.4.1. Portfy Performans Endeksleri .................................................................. 193

6.5. Bor Ynetimi, Borlanman n Kanuni Dayana ve Borlanma Mekanizmas ... 194 6.5.1. Bor Ynetimi ......................................................................................... 194 6.5.2. Borlanmaya ili kin Mevzuat ..................................................................... 195


10/328


TSPAKB10

6.5.3. Borlanma Mekanizmas ....................................................................... 197 6.5.3.1. Hazine Taraf ndan hra Edilen Devlet Borlanma Senetleri ................... 197 6.5.4. DBS hra Yntemleri ............................................................................. 199 6.5.5. Piyasa Yap c l Uygulamas ..................................................................... 201

6.6. Kamu A klar n n Ve Kamu Borlanmas n n Mali Piyasalar Ve Genel Ekonomizerindeki Etkisi .................................................................................................. 203

6.6.1. Mali Piyasalar zerindeki Etkiler ................................................................ 203 6.6.2. Genel Ekonomi zerindeki Etkiler .............................................................. 204

6.7. Borsa D Tahvil Ve Bono Piyasas .............................................................. 205 6.7.1. Bankalararas TL Piyasas ......................................................................... 205 6.7.2. Bankalararas Repo Piyasas ..................................................................... 206 6.7.3. Bankalararas Tahvil Piyasas .................................................................... 206 6.7.4. Tescil lemleri ....................................................................................... 206 6.7.5. Borsa Pay ............................................................................................. 206

7. MKB YABANCI MENKUL KIYMETLER P YASASI EUROTAHVL PAZARLARI .. 209 7.1. Genel Esaslar .............................................................................................. 209

7.1.1. lem Grecek Menkul K ymetler ............................................................... 209 7.1.2. lem Saatleri......................................................................................... 209

7.1.3. Para Birimi ............................................................................................. 209 7.1.4. lem Valr .......................................................................................... 209 7.1.5. Fiyat Taban ........................................................................................... 209 7.1.6. Fiyat ve Fiyat Ad m ................................................................................ 209 7.1.7. lemi Faiz ........................................................................................... 209 7.1.7.1. Tan mlar ........................................................................................... 209 7.1.7.2. lemi Faiz Hesab ............................................................................. 210 7.1.8. Menkul K ymet Tan m ............................................................................. 210 7.1.9. lemlerin ptali ...................................................................................... 211 7.1.9.1. ye Hatas Sonucu Gerekle en lemlerin ptali ..................................... 211 7.1.9.2. Eksper Hatas Sonucu Gerekle en lemlerin ptali ................................. 211 7.1.9.2.1. Genel Esaslar ..................................................................................... 211

7.1.9.2.2. Maduriyetin Olu mas

........................................................................ 212

7.1.9.2.3. Tazmin Edilecek Tutar ......................................................................... 212 7.1.10. Teminat ................................................................................................ 212 7.1.10.1. Teminat Tutar ve lgili Hesaplar ........................................................... 212 7.1.10.2. Teminat Trleri .................................................................................. 213 7.1.10.3. Teminatlar n Yat r lma, ekilme ve De itirilme Esaslar ........................... 213 7.1.10.4. Yat r lacak, ekilecek ve/veya De itirilecek Teminatlara likin Prosedr ... 213 7.1.10.5. Borsa Pay ......................................................................................... 214 7.1.11. Pazarlar n leyii .................................................................................... 214 7.1.11.1. Uluslararas Tahvil Pazar (UTP) ............................................................ 214 7.1.11.2. Emir Tipleri ....................................................................................... 214 7.1.11.3. zel Koullu Emirler ........................................................................... 214 7.1.11.4. Emirlerin Geerlilik Sreleri .................................................................. 215 7.1.11.5. Emir Byklkleri ............................................................................... 215 7.1.11.6. Emirlerin Borsaya letilmesi ................................................................. 215 7.1.11.7. Emirlerin leme Sokulmas .................................................................. 215 7.1.11.8. Emir Eleme Kurallar ........................................................................ 216 7.1.11.9. Emirlerin Gerekle tiinin Bildirimi ........................................................ 216 7.1.11.10. Teekkl Eden Fiyatlar n lan ............................................................... 216 7.1.11.11. Tek yenin Taraf Oldu u lemler ......................................................... 216 7.1.11.12. Emir De iiklii .................................................................................. 216 7.1.11.13. Emir ptali ......................................................................................... 216 7.1.12. Eurotahvil Pazarl kl lemler Platformu (EP P) ............................................. 217 7.1.12.1. Genel ............................................................................................... 217 7.1.12.2. Duyuru Emirleri Ekran ........................................................................ 217


11/328


TSPAKB11

7.1.12.3. Pazarl kl lemler Ekran ..................................................................... 217 7.1.12.4. Emir Tipleri ....................................................................................... 217 7.1.12.5. Emir Byklkleri ............................................................................... 217 7.1.12.6. Emirlerin Geerlilik Sreleri .................................................................. 217 7.1.12.7. Emirlerin Borsaya letilmesi ................................................................. 217 7.1.12.8. Emirlerin Gerekle mesi ...................................................................... 218 7.1.12.9. Teekkl Eden Fiyatlar n lan ............................................................... 218 7.1.12.10. Emir De iiklii ve Emir ptali .............................................................. 218 7.1.13. Piyasa zleme Bilgileri .............................................................................. 218 7.1.14. Duyuru Emirleri Bilgileri ........................................................................... 220 7.1.15. Pazarl kl lemler Bilgileri ........................................................................ 220

7.2. Yat r m Fonlar ve Ortakl klar n n lemlerine likin Esaslar ................................ 221 7.3. Takas Esaslar ............................................................................................. 221 7.3.1. Genel Esaslar ........................................................................................... 221 7.3.2. Ykmllklerin Yerine Getirilmesi .............................................................. 222 7.3.3. Alacaklar n denmesi ................................................................................ 222 7.4. Temerrt ve Disiplin Esaslar ......................................................................... 223 7.4.1. Temerrt Esaslar ..................................................................................... 223

7.4.1.1. Temerrt Matrah .................................................................................. 223 7.4.1.2. Temerrt Faizi ...................................................................................... 223 7.4.1.3. Temerrt Sonuland rma lemleri ........................................................... 224 7.4.1.4. Disiplin Cezalar .................................................................................... 224 7.5. lem Yapacak Arac Kurulular ..................................................................... 224 8. VADEL LEM VE OPS YON BORSASI ......................................................... 225 8.1. Ama ve Hukuki Dayanak ............................................................................. 225 8.2. lem Esaslar ............................................................................................. 225 8.2.1. lem Sistemi .......................................................................................... 225 8.2.2. Pazarlar .................................................................................................. 226 8.2.2.1. Ana Pazar ............................................................................................ 226 8.2.2.2. zel Emirler Pazar ve zel Emir lan Pazar .............................................. 226

8.2.3.

lem Yntemleri ...................................................................................... 227

8.2.3.1. Srekli Mzayede Yntemi ...................................................................... 227 8.2.3.2. Tek Fiyat Yntemi ................................................................................. 227 8.2.4. lemlerin Durdurulmas ............................................................................ 227 8.2.5. Emirler ................................................................................................... 228 8.2.5.1. Emirlerin Borsaya letilmesi .................................................................... 228 8.2.5.2. Emirlerin E lemesi ............................................................................... 228 8.2.5.3. Emir Yntemleri .................................................................................... 228 8.2.5.4. Emir Trleri .......................................................................................... 229 8.2.5.5. Emir Sreleri ........................................................................................ 230 8.3. Takas ve Temerrt Esaslar ........................................................................... 230 8.3.1. Takas Esaslar .......................................................................................... 230 8.3.1.1. Genel Takas Esaslar .............................................................................. 230 8.3.1.2. Fiziki Teslimat Esaslar ........................................................................... 231 8.3.1.2.1. Fiziki Teslimata Konu Dviz Vadeli lem Szle melerinin Takas Esaslar ..... 232 8.3.2. Teminat Yat rma/ekme lemleri ............................................................... 232 8.3.3. Temerrt Esaslar ..................................................................................... 233 8.3.3.1. Genel Temerrt Esaslar ......................................................................... 233 8.4. Teminatland rma ve Di er Esaslar .................................................................. 233

8.4.1. lem Teminatlar .................................................................................... 233 8.4.2. Teminatland rma Yntemi ........................................................................ 234 8.4.3. Teminat ve Kr/Zarar arpan .................................................................. 234 8.4.4. lem Teminat Olarak Kabul Edilebilecek K ymetler ..................................... 235 8.4.5. Kr/Zarar Hesaplamalar .......................................................................... 236 8.4.6. Riskli Hesap ........................................................................................... 236


12/328


TSPAKB12

8.4.7. Teminat Tamamlama a r s n n Yap lma ekli ............................................. 236 8.4.8. Pozisyon Limitleri .................................................................................... 236 8.4.8.1. Mutlak Pozisyon Limiti ......................................................................... 237 8.4.8.2. Oransal Pozisyon Limiti ....................................................................... 237

8.5. Garanti Fonu Esaslar ................................................................................... 237 8.5.1. Garanti Fonu ........................................................................................... 237 8.5.2. Garanti Fonu Katk Paylar ......................................................................... 238 8.6. yelik Esaslar ............................................................................................ 239 8.6.1. Borsaya ye Olabilecekler ......................................................................... 239 8.6.2. Piyasalar ................................................................................................. 239 8.6.3. Borsa Pay Tarifesi .................................................................................... 240 8.6.4. yelerin M terilerine Uygulayacaklar Kurtaj Tarifesi .................................... 240 8.6.5. yelerin Pozisyon Limitleri ......................................................................... 241 8.6.6. yelerle likiler Komitesi .......................................................................... 241 8.7. VOBda lem Gren Szle meler ................................................................... 242 8.7.1. Szle me Detay rne i ............................................................................. 242 9. TAKASBANK PARA PYASASI ....................................................................... 245 9.1. Dayanak .................................................................................................... 245

9.2. lem Yapabilecek Kurulu lar ........................................................................ 245 9.3. Bavuru Prosedr ...................................................................................... 245 9.3.1. Taahhtname .......................................................................................... 245 9.3.2. Arac Kurulu Temsilcilerine likin Esaslar ................................................... 245 9.4. Takasbank n Konumu .................................................................................. 246 9.5. Limitler ...................................................................................................... 246

9.5.1. Teminatlara likin Esaslar ....................................................................... 246 9.5.2. Teminat Trleri ....................................................................................... 246 9.5.3. Teminat De erleme ve Katsay lar .............................................................. 246 9.5.4. Teminat Tamamlama a r s .................................................................... 248 9.5.5. Teminatlardan Do an Haklar .................................................................... 248

9.6. al ma Esaslar .......................................................................................... 248

9.6.1.

lem Saatleri......................................................................................... 248

9.6.2. Vade ..................................................................................................... 248 9.6.3. Tutar .................................................................................................... 248 9.6.4. Emir Trleri ........................................................................................... 248 9.6.5. Emirlerin letilmesi .................................................................................. 249 9.6.6. Emirlerin Yay mlanmas ........................................................................... 250 9.6.7. Emirlerin Gerekle mesi .......................................................................... 251 9.6.8. lemlerin Bildirimi .................................................................................. 251 9.6.9. lemlerin ptali ...................................................................................... 252 9.6.10. demelere likin Esaslar ......................................................................... 252 9.6.11. Temerrt ............................................................................................... 252 9.6.12. Taraflararas liki ................................................................................... 254 9.6.13. Bilgi Da t m Ekran Sayfa Dzeni.............................................................. 254 9.6.14. Takasbank Para Piyasas nda Arac Kurum M telerine ait Geici Fonlar nNemaland r lmas .............................................................................................. 255

9.6.15. Yat r m Fonlar , Yat r m Ortakl klar ve Emeklilik Yat r m Fonlar na ait NakdinTakasbank Para Piyasas nda De erlendirilmesi ...................................................... 255

10. TEZGHST PiYASALAR ......................................................................... 256 10.1. Tezghst Hisse Senedi Piyasalar ............................................................. 257 10.1.1. Amerika Birle ik Devletleri ...................................................................... 257 10.1.2. ngiltere ............................................................................................... 258 10.1.3. Japonya ............................................................................................... 258 10.1.4. Almanya .............................................................................................. 259 10.1.5. Gney Kore .......................................................................................... 260 10.1.6. Trkiye ................................................................................................ 261


13/328


TSPAKB13

10.2. Bankalararas TL Piyasas .......................................................................... 262 10.3. Bankalararas Repo Piyasas ....................................................................... 263 10.4. Bankalararas Tahvil Piyasas ..................................................................... 263 10.5. Bankalararas Dviz Piyasas ...................................................................... 263 10.6. Serbest Dviz Piyasas .............................................................................. 265

10.6.1. Kapal ar Efektif Piyasas ....................................................................... 266 10.7. Serbest Alt n Piyasas ................................................................................ 267 11. ULUSLARARASI MENKUL KIYMET LEM KURALLARI ............................... 270 12. YURT DII PAZARLARDA HSSE SENED HRACI VE DEPO SERT FKALARI271 12.1. Tan mlar ................................................................................................. 271 12.2. Depo Sertifikas ....................................................................................... 271

12.2.1. Depo Sertifikas Programlar n n Oluturulmas ............................................. 272 12.2.1.1. Depo Sertifikas hrac ......................................................................... 272 12.2.1.2. Bilgi ve Belge Haz rlama Sreci ............................................................ 273 12.2.1.3. Depocu Banka ................................................................................... 273 12.2.1.4. Depo Anla mas ................................................................................. 275 12.2.1.5. Yerel Saklama Kurulu u ...................................................................... 276

12.3. Depo Sertifikas Programlar n n Avantajlar ................................................... 276

12.4. Depo Sertifikas Trleri .............................................................................. 277 12.4.1. Amerikan Depo Sertifikas ...................................................................... 277 12.4.2. Avrupa ve Global Depo Sertifikalar .......................................................... 282 13. YABANCI SERMAYE P YASASI ARALARININ SATII ............................... 284 13.1. Halka Arz iin n artlar ........................................................................... 285 13.2. Temsilci Atanmas .................................................................................... 286 13.3. Kurul Kayd na Al nma ve Halka Arz Yoluyla Sat lemleri .............................. 286 13.4. Kamuyu Ayd nlatma ................................................................................. 287 13.5. Temsilci Kurulu un Ykmllkleri .............................................................. 287 13.6. Depo Sertifikalar na likin Esaslar .............................................................. 288 13.6.1. Depo Sertifikalar .................................................................................. 288 13.6.2. Depo Sertifikalar n n Yabanc Menkul K ymetler ile De itirilmesi .................. 288

13.6.2.1.

Haklar

n Kullan

m

na likin zel Hkmler ............................................ 288

13.6.2.2. Tahsisli veya Nitelikli Yat r mc lara Sat lemleri .................................... 289 13.6.2.3. Kurula ve MKBye Sunulacak Bilgi ve Belgelerin Dili ............................... 289 14. ULUSLARARASI FNANSAL PYASALAR (EURO P YASALAR) .................. 290 14.1. Eurocurrency Piyasalar ............................................................................. 290 14.1.1. Piyasan n Yap s ve leyii ...................................................................... 291 14.1.2. Bankalararas Piyasa ve Euromerkezler ..................................................... 293 14.1.3. Euromerkezler ...................................................................................... 293 14.2. Eurobond Piyasalar .................................................................................. 295 14.2.1. Uluslararas Tahviller ve Trkiyenin Uluslararas Tahvil hralar ................... 295 14.2.1.1. Uluslararas Tahvil Piyasas n n Geli imi .................................................. 295 14.2.1.2. Derecelendirme .................................................................................. 298 14.2.1.3. Tahvil Trleri ..................................................................................... 299 14.2.1.4. Uluslararas Tahvillerin Birinci El Piyasalar ............................................. 300 14.2.1.5. Uluslararas Tahvillerin kinci El Piyasalar .............................................. 302 14.2.2. TC Babakanl k Hazine Mste arl Taraf ndan Yap lan Uluslararas Tahvilhralar 302 14.2.2.1. hra Prosedr ................................................................................. 302 14.2.2.2. kincil Piyasalar n leyii ..................................................................... 303 14.2.2.3. kincil Piyasa Kat l mc lar n n Da l m .................................................... 304 14.2.3. Euroequity Piyasalar ............................................................................. 304 14.2.4. Euro-Commercial Papers Piyasalar .......................................................... 305 15. VADEL LEM VE OPSYON PYASALARININ LEY ............................ 306 15.1. Vadeli lem Piyasalar n n Tarihesi ............................................................. 306 15.1.1. Vadeli lem Szle meleri ve Opsiyonlar ................................................... 306


14/328


TSPAKB14

15.1.2. Finansal Vadeli lem Szle melerinin Ortaya k .................................... 307 15.2. Vadeli Piyasalar Yat r mc lara Neler Sa lar? .................................................. 309 15.3. Vadeli lem Szle mesinin (Futures) zellikleri ............................................ 309

15.3.1. Vadeli lem Szle mesi - Piyasaya Gre Ayarlama - rnek .......................... 311 15.4. Vadeli lem Szle mesinde Nas l Pozisyon Al n r? ......................................... 313

15.4.1. A k Pozisyon ......................................................................................... 315 15.5. Vadeli lem Szle mesinin Fiyat n Etkileyen Temel Faktrler ......................... 316

15.5.1. Endeks Vadeli lem Szle mesi ................................................................ 316 15.5.2. Dviz Vadeli lem Szle mesi .................................................................. 316 15.5.3. Faiz Vadeli lem Szle mesi .................................................................... 317 15.5.4. Emtia Vadeli lem Szle meleri ................................................................ 317

15.6. Vadeli lem Szle melerinde lem Yapan Yat r mc Tipleri ............................. 318 15.6.1. Vadeli lem Szle mesinde Korunma (Hedge) Amal lemler ...................... 319 15.6.1.1. Vadeli lem Szle mesinde Al c Taraf Olarak Korunma (Long Hedge) ....... 319 15.6.1.2. Vadeli lem Szle mesinde Sat c Taraf Olarak Korunma (Short Hedge) .... 320 15.6.1.3. apraz Korunma ................................................................................ 321 15.6.2. Vadeli lem Piyasalar nda Speklasyon ..................................................... 321 15.6.2.1. Dz Pozisyon Speklasyonu ................................................................. 321

15.6.2.2. Takvim Yay lma Pozisyonu Speklasyonu ............................................ 322 15.6.3. Arbitraj lemleri .................................................................................... 323 15.7. Opsiyon Szle mesi Nedir? ........................................................................ 324

15.7.1. Opsiyon Terimleri ................................................................................... 325 15.7.2. Opsiyon Piyasas lemleri ........................................................................ 326 15.7.3. Opsiyon Fiyat n n (Opsiyon Primi) Belirlenmesi: ........................................... 326

15.8. Vadeli lem ve Opsiyon Szle melerine Konu rnlerde Aranan Temelzellikler ............................................................................................................. 327

15.8.1. Vadeli lem Szle melerine Konu Te kil Eden rnler ................................. 327


15/328


TSPAKB15

1. TRKYE CUMHUR YET MERKEZ BANKASIPYASALARI

Genel olarak bir ekonomide drt temel hedef vard r. Bunlar;

Kaynaklar n tam olarak istihdam , Srdrlebilir bir ekonomik byme, Fiyat istikrar n n sa lanmas ve srdrlmesi, demeler dengesindeki istikrar n sa lanmas .

Bu temel ekonomik hedefler iin maliye ve para politikalar koordineli olarak uygulan r.Sadece maliye politikas ya da para politikas ile bu hedeflerin sa lanmas mmknde ildir. nk, bu hedefler birbirleri ile at an, eli en hedeflerdir. rne in, MerkezBankas dk enflasyon oran veya gl bir TL'yi hedefledi i anda bunun k sa dnemmaliyeti i sizlik oran n n artmas ve ekonomik byme h z n n d mesi olabilmektedir.

Hedeflerin birbiri ile at mas , para ve maliye politikas uygulamalar konusundazamanla yeni olu umlar n do mas na neden olmu tur. Para politikas uygulamalar n nMerkez Bankac l anlam nda geli imine bak ld nda, kabaca 1970 ncesi, 1970-80dnemi ve 1990 sonras olarak dneme ayr labilir. 1970 ncesi dnemde, ekonomipolitikalar n n as l olarak maliye politikalar erevesinde olu turuldu u, parapolitikalar n n ise yukar da say lan temel hedeflere ula lmas nda maliye politikalar n destekleyici bir unsur olarak grld gzlemlenmektedir. Ancak, zellikle 1970liy llar n ba nda petrol krizinin etkisiyle petrol fiyatlar n n a r ykselmesi ve Merkez

Bankalar n n bu d sal okun lke ekonomileri zerindeki olumsuz etkilerini gidermekamac yla gev ek para politikalar izlemeleri sonucu birok lkede enflasyonist bir srecinyaanmas ve bu srecin olumsuz etkilerinin birok alanda hissedilmesi nedeniyle,Merkez Bankalar ndan beklentiler de imeye ba lam t r. Bu srete, para politikalar n nyukar da say lan hedeflerin hepsini dikkate alarak dzenlenmesinin para politikas n netkinliini zay flatt , stelik zellikle ekonomik kalk nmaya destek olmas amac ylaoluturulan para politikalar n n uzun dnemde hem ekonomik kalk nmaya beklenendeste i sa lamad , hem de enflasyonist bir srece yol at genel kabul grmeyeba lam t r. Literatrdeki e itli al malar, bir lkedeki retim dzeyinin, o lkeninpotansiyel retim dzeyine ula mas halinde, gev ek para politikalar n n, di er bir

deyi le faizlerin yap sal gstergelerin gerektirdi i seviyelerin alt nda kalmas n n retimve istihdam zerindeki olumlu etkilerinin ok k sa sreli oldu unu, bu politikalar n ortave uzun vadede retim ve istihdam zerinde fazla etkili olamad n ve sadeceenflasyona yol at n gstermektedir. 1 Bu al malarla, 1970ler ve 1980lerde ya anangelimeler, Merkez Bankalar n n retim ve istihdama katk lar n n ancak ve ancak fiyatistikrar n gzeten politikalarla olabilece ini gstermi tir. zellikle 1980lerden itibarenMerkez Bankas politikalar a s ndan fiyat istikrar as l hedef olarak n plana km t r.Bu erevede, Merkez Bankalar kanunlar de itirilerek, genel olarak Merkez

1 Miktar teorisi yakla m na gre, paran n dola m h z n n k sa ve orta vadede de imeyece ivarsay m alt nda, para arz ndaki geni lemenin reel bymeden (GSY H) daha fazla olmas halinde,enflasyonist bir geli me gzlenebilecektir.


16/328


TSPAKB16

Bankalar n n as l ve o u kez tek grevinin fiyat istikrar n n sa lanmas ve srdrlmesioldu u kabul edilmi tir. Modern Merkez Bankac l anlay ndaki de imelerin biruzant s olarak, Trkiye Cumhuriyet Merkez Bankas ndan (TCMB) beklentiler de zamaniinde de imi, 14 Ocak 1970 tarih, 1211 say l Trkiye Cumhuriyet Merkez Bankas Kanunu muhtelif tarihlerdeki dzenlemelerin ard ndan son olarak 25 Nisan 2001 tarih,

4651 say l Kanun ile yeniden dzenlenerek, TCMBnin temel amac n n fiyat istikrar n sa lamak oldu u ve bu amaca ula mak iin uygulayaca para politikas n ve kullanaca para politikas aralar n do rudan kendisinin belirleyece i hususlar hkm alt naal nm t r.

1.1. Para Politikas Uygulamalar

Genel olarak, iki tr para politikas stratejisi vard r:1) Ara Hedefleme,2) Dorudan Enflasyon Hedeflemesi

Ara hedefleme stratejisi nde Merkez Bankas kamuoyuna enflasyonla mcadele iinbelirledi i ara hedefi ilan eder ve aralar n ara hedefi tutturmaya ynelik olarakoluturur. Enflasyonun do rudan kontrol edilebilir bir olgu olmamas nedeniyle,enflasyon zerinde etkide bulunabilmek iin enflasyonu etkileyen, ara hedef niteli indede ikenleri kontrol etmek gerekmektedir. Ara hedefler, nihai hedefle istikrarl ilikisiolan, aktar m mekanizmas nda belirleyicili i tespit edilen ve Merkez Bankas n n kontroledebildi i de ikenlerden olu maktad r.

eit ara hedefleme stratejisi vard r. Bunlar, parasal hedefleme, kur apas ve Merkez

Bankas bilano hedeflemesidir. Parasal hedefleme, 1990l y llara de in yayg n olarakkullan lan bir stratejidir ve ok basit haliyle miktar teorisine dayan r. 1980li y llar n ikinciyar s ndan itibaren repo, yat r m fonlar gibi yeni finansal aralar n geli mesi, kredi kart ve ATM gibi yeni deme aralar ve teknolojilerinin yayg nlamas para talebi tahmininiolduka zorla t rm ve para arz tan mlar n n enflasyon zerindeki belirleyicili iazalm t r. Kur apas , uzun sre enflasyonla ya ayan ekonomilerde olu an geriye dnkendeksleme al kanl n n k r labilmesi iin kullan lan bir di er ara hedeflemestratejisidir. Bu stratejide kurlar nceden ilan edilerek ekonomik birimlerin fiyatart r mlar n kurlardaki art a gre yapmalar beklenir. Kur apas uygulamas nda MerkezBankas n n likidite ve faizler zerindeki kontrol kaybolurken, likidite ve faizler demeler

dengesi geli melerine gre belirlenir. Ara hedefleme stratejileri aras

nda yer alan MerkezBankas bilano hedeflemesi, klasik MF program hedefi olarak da bilinmektedir. Buuygulamada net uluslararas rezervlere (NUR) taban, net i varl klara (N V) tavanhedefler konulur, performans kriteri olarak belirlenir. NURa taban hedef konulmas ilenet dviz rezervinin korunmas , NVe tavan hedef konulmas ile parasal geni lemeninnne geilmesi amalan l r.

Dorudan enflasyon hedeflemesi stratejisi ne gre belirlenen enflasyon hedefi,Merkez Bankas n n temel politika hedefidir. Bu stratejide Merkez Bankas herhangi birara hedef ilan etmez. Para politikas , enflasyon tahminlerinin ve beklentilerin hedeflenenenflasyondan sapmas na gre ynlenir. Enflasyon hedeflemesi yaln zca bir enflasyon


17/328


TSPAKB17

ngrs a klamak de il, Merkez Bankas n n para politikas aralar n sadece enflasyonhedefine ynelik olarak kullanaca n taahht etti i bir para politikas uygulamabiimidir. Hedeflenen enflasyonun beklentileri etkileyebildi i lde nominal apagrevini stlenmesi, hanehalklar ve firmalar n gelecek dneme ili kin fiyatlamadavran lar ve bte planlar n enflasyon hedefini dikkate alarak belirlemeleri ngrlr.

Para politikas tasar mlar nda temel k s t, sermaye hareketleri serbest iken hem faizoranlar hem de dviz kurunun kontrol edilemeyece ini vurgulayan mkans z l prensibine dayanmaktad r. Bu anlamda, faizlerin kontrol edilmeye al ld birstratejide kurlar piyasa ko ullar taraf ndan belirlenirken, kurlar n kontrol edilmeyeal ld stratejilerde de Merkez Bankas n n faizler zerindeki belirleyicili ibuharla maktad r.

Mevcut durumda , TCMB aktif bir para politikas stratejisi izlemektedir. TCMB 2002 y l ba nda para politikas n n genel erevesine ili kin yapt duyuruda, para politikas nda

nihai hedefin enflasyon hedeflemesine gemek oldu unu, ancak gerekli n ko ullartamamlanmadan enflasyon hedeflemesine geilmeyece ini duyurmu tur. 2002-2005dneminde TCMB taraf ndan rtk Enflasyon Hedeflemesi uygulanm t r. Bu srezarf nda, dalgal kur rejimine uyum artm ve enflasyon hedeflemesi rejimine gei iinelveri li bir ortam olu mas na ynelik nemli mesafeler al nm t r. TCMB, 2006 y l ba ndan itibaren para politikas n n kurumsalla mas sreci erevesinde, enflasyonhedeflemesi rejiminin uygulamas na gemi tir.

Enflasyon hedeflemesinin ilk a amas nda, y ll k bte uygulamas ile uyumlu birekilde, y ll k enflasyon hedef patikas oluturulmu olup, bu uygulamaya devam

edilmektedir. TCMB, gerekle en enflasyonun nokta hedef olarak belirlenen enflasyonhedefinin iki puan alt nda ya da zerinde kmas durumunda, effafl k ve hesapverebilirlik erevesinde bu durumun nedenlerini ve al nmas gereken nlemleri ayr birraporla Hkmete sunmakta ve bu raporu kamuoyu ile payla maktad r.

2006 y l ba nda enflasyon hedeflemesi rejimine geilmesiyle birlikte, IMF programartl l kapsam nda; Net Uluslararas Rezevler performans kriteri olmay srdrm ,ancak Para Taban performans kriterinin ve Net Varl klar gsterge hedefinin yerlerini

enflasyon gzden geirme kriterleri alm t r. Bu do rultuda, 2006 y l ndan itibaren,stand-by program erevesinde IMF ile gzden geirmelerde kullan lmak zere her y l nba nda y l sonu hedefi ile tutarl bir politika olu turulmaya ba lanm t r.

Enflasyon hedeflemesi rejimine geilmesiyle beraber, Para Politikas Kurulu parapolitikas kararlar nda tavsiye veren konumdan karar al c konuma gemi tir. Di ertaraftan, para ve kur politikas y ll k raporunun yan s ra, 2006 y l nda ayda biryay mlanmaya ba lanan Enflasyon Raporu, para politikas n n temel ileti im arac olmu tur.

TCMB, enflasyon hedeflemesi rejiminde temel para politikas arac olarak k sa vadeli faizoranlar n kullanmakta, bu anlamda gecelik faiz oranlar n belirlemektedir. K sa vadelifaiz kararlar n n temelinde sinyal etkisi vard r. Merkez Bankalar bu sinyal etkisi ile


18/328


TSPAKB18

aktar m mekanizmas zerinden toplam talebi kontrol etmeyi, beklentileri ynlendirerekenflasyon hedeflerine ula may amalamaktad rlar. Sinyal etkisinin aktar m mekanizmas kanallar zerindeki gc, politikalardan arzu edilen sonular n ngrld ekilde vengrlen srede al nabilmesini sa lar. ok genel bir erevede, ekonominin yap salzellikleri, mali piyasalar n etkinli i ve belirsizlik alanlar bu ilikinin gcn belirler.

Faiz oranlar belirlenirken, sadece enflasyon hedefleri gzetilmektedir. 2002 y l ndanbugne politika faizleri, sadece ve sadece enflasyonla mcadele ve fiyat istikrar n sa lamak amac na ynelik olarak, ileriye dnk bir bak a s ile kullan lm t r.Enflasyonla mcadele konusundaki kararl l k enflasyonla ilgili beklentileri iyile tirirken,politikalara olan gvenin artmas sonucunda faizler d er. Borlanma vadeleri uzarken,Hazine daha d k faizlerle borlan r ve risk primi azal r. Bu geli melerin bir sonucuolarak, kamu maliyesi ve bte dengesinde grlen iyile me ile makro dengelerglenir, ekonominin oklara kar direnci artar. Buna kar l k, TCMBnin politikafaizlerini belirlerken enflasyonla mcadele ve fiyat istikrar n sa lamak d nda bir

amac n n bulunmas veya piyasalarda enflasyonla mcadele d nda bir amac n oldu unadair bir alg laman n olu mas , ciddi bir gven kayb na neden olur. Olu an gven kayb ,enflasyon beklentilerinin bozulmas ve risk priminin artmas ile ba layan bir zincirlemereaksiyon sonucunda makro dengelerin bozulmas , ekonomide k r lganl klar n armas ilesonulan r.

Faiz karar al n rken, ekonomideki tm geli melere orta vadeli bir perspektif ierisindebak lmakta, enflasyonu etkilemesi olas temel e ilimler ve kal c etkiler dikkateal nmaktad r. Gelecekteki enflasyonu ngrebilmek iin:

Toplam arz ve talep geli meleri, parasal gstergeler, kredi byklkleri, kamumaliyesi geli meleri,

sel (TCMB) enflasyon tahminleri, Beklentiler, Fiyatlama Davran lar , Dviz kurlar , demeler dengesi geli meleri, Verimlilik, istihdam ve cretler, D ekonomik geli meler

gibi pek ok parametreye bak lmaktad r.

1.2. Aralar ve Bnyesindeki Piyasalar

Merkez Bankas n n hedefe ula mak iin kullanabilece i para politikas aralar ve aralar uygulama yntemleri a a da zet olarak yer almaktad r. Bu aralar zetle:

1) A k Piyasa lemleri (Open Market Operations)2) Dviz Mdahaleleri, Al m-Sat mlar (hale)3) Reeskont Penceresi lemleri4) Zorunlu Kar l klar

Bu aralardan ilk ara para taban n , son ara ise parasal arpan etkilemek iinkullan l r.


19/328


TSPAKB19

1.2.1. A k Piyasa lemleri

1211 say l TCMB Kanununun 52nci maddesi a k piyasa i lemlerine ili kin dzenlemeleriiermektedir :

Madde 52: Banka (TCMB), para politikas n n hedefleri erevesinde, para arz n n veekonominin likiditesinin etkin bir ekilde dzenlenmesi amac yla, Trk Liras kar l ndamenkul k ymet kesin al m sat m , geri al m vaadi ile sat m ve geri sat m vaadi ile al mi lemleri, menkul k ymetlerin dn al n p verilmesi, Trk Liras depo al nmas ve verilmesi gibi a k piyasa i lemlerini yapabilir ve bu i lemlere arac l k edebilir. Bankaca ba vurulacak a k piyasa i lemleri ile bu i lemlerle ilgili usul ve esaslar, a k piyasa i lemlerine konuolacak yksek likiditeye sahip ve az riskli aralar Bankaca belirlenir.

Banka, a k piyasa i lemleri erevesinde kendi nam ve hesab na vadesi 91 gn a mayan,ikincil piyasada al n p sat labilen likidite senetleri ihra edebilir. Ancak, likidite senetlerinin

devaml bir alternatif yat r m arac olma niteli i kazanmas n n engellenmesi, ihralar n nsadece a k piyasa i lemlerinin etkinli inin art r lmas amac yla s n rl tutulmas hususlar gz nnde bulundurulur. Bankan n geri al m vaadi ile sat m ve geri sat m vaadi ile al mi lemleri ile Trk Liras depo i lemlerinin anla ma sresi 91 gn a amaz, sreninbalang c i lemlerin valr tarihidir.

Banka, bu madde kapsam na giren i lemlerle ilgili kurum ve kurulu lar ; bankalar ve 2499say l Sermaye Piyasas Kanununa gre belirlenen arac kurumlar aras ndan i leminzelli ini gz nnde bulundurarak tespit etmeye yetkilidir.

A

k piyasa i lemleri, yaln

zca para politikas

amalar

iin yrtlr ve Hazineye, kamukurum ve kurulu lar ile di er kurum ve kurulu lara kredi amac yla yap lamaz.

Merkez Bankalar , para politikas n n hedefleri erevesinde, para arz n n ve ekonomidekilikiditenin etkin bir ekilde dzenlenmesini sa lamak amac yla a k piyasa i lemleri (AP )yapmaktad r. A k piyasa i lemleri, gnmz Merkez Bankac l n n en etkin para politikas arac d r. Bu uygulamada faiz oranlar ve i lem miktar Merkez Bankas n n insiyatifindedir.Uygulama ba ar s iin finansal piyasalar n geli mi, ikincil piyasan n derinle mi olmas gerekir.

TCMB a k piyasa i lemlerini iki birim arac l ile gerekle tirir. Bunlar; A k Piyasalemleri Mdrl ile Para Piyasalar Mdrl dr.

A k Piyasa lemleri Mdrl (AP ):

Ak piyasa i lemleri e itleri ve kullan lan yntemler zet olarak a a dad r:

oo AAPP llee mm ee iitt llee rr ii:: Likidite a ya da fazlal n n geici oldu u ko ullarda:

Repo: Likidite s k kl nda piyasan n k sa vadede, geici sre iin fonlanmas d r.Merkez Bankas , repoya konu olan menkul k ymetleri (D BSleri) ilemin


20/328


TSPAKB20

vadesinde geri satmak zere, belirli bir sre iin sat n al r, piyasaya likiditeenjekte eder. lemin vadesinde ters i lem gerekle ir. (Literatrdeki tan m ilekar kl a sebep vermemek iin, Merkez Bankas Repo i lemi yapt ndakat l mc lara repo yapma imkan , bir ba ka deyi le Merkez Bankas ndan boralma imkan tan d n dnmek gerekmektedir.)

Ters Repo: Piyasadaki likidite fazlal n n geici sre iin piyasadan ekilmesidir.Merkez Bankas , portfyndeki menkul k ymetleri (D BSleri) ilemin vadesindegeri almak zere, belirli bir sre iin satarak piyasadaki likidite fazlal n eker. lemin vadesinde ters i lem gerekle ir. (Literatrdeki tan m ile kar kl asebep vermemek iin Merkez Bankas n n Ters Repo i lemi yapt nda kat l mc lara

ters repo yapma imkan , bir ba ka deyi le Merkez Bankas na bor vermeimkan tan d n dnmek gerekmektedir.)

Likidite a ya da fazlal n n kal c oldu u ko ullarda: Dorudan Al m: Piyasada kal c bir likidite s k kl varsa, Merkez Bankas eksik

olan likidite tutar nca menkul k ymet (D BS) sat n alarak, piyasaya likidite sa lar.

Dorudan Sat m: Piyasada kal c olarak likidite fazlas varsa, Merkez Bankas fazla olan likidite tutar nca menkul k ymet (D BS) satarak piyasadaki likiditefazlas n eker.

Likidite Senetleri hrac : Likidite senetleri, piyasadaki likiditenin dzenlenmesive a k piyasa i lemlerinin etkinli inin art r lmas amac yla, Merkez Bankas taraf ndan kendi nam ve hesab na, 91 gn a mayan vadelerde, iskontolu olarakihra edilen, k ymetli evrak niteli ini haiz senetlerdir. 1211 say l TCMBKanununun 52nci maddesi (25.4.2001 tarih, 4651 say l Kanun ile de itirilenekli) esas al narak haz rlanan ve 5 Ekim 2006 tarih, 26310 say l ResmiGazetede yay mlanan Likidite Senetleri Hakk nda Tebli ,

(www.tcmb.gov.tr/yeni/mevzuat/piyasalar/likidite.pdf) konuya ili kin ayr

nt

l

dzenleme iermektedir.

Mevcut uygulamada, likidite senetleri ihra ve erken itfa i lemleri d ndaki a kpiyasa i lemleri sadece D BS kar l nda gerekle tirilmektedir. Di er taraftan, A kpiyasa i lemleri iin teminat olarak kabul edilecek menkul k ymetler ile teminatlarailikin dzenlemeler, TCMB internet sitesinde bulunan A k Piyasa lemleriUygulama Talimat nda (www.tcmb.gov.tr/yeni/mevzuat/piyasalar/genelge.pdf)ayr nt l bir ekilde yer almaktad r.

o Kullan lan Yntemler: hale Yntemi:

Geleneksel yntem: Kazanan her teklif kendi faizinden/fiyat ndan i lemgrr.

Miktar yntemi: hale faizi/fiyat ve miktar TCMB taraf ndan belirlenir.hale tutar kurulu lara tekliflerinin toplam teklif miktar na oran na greda t l r.

Son fiyat yntemi: hale teklifleri s ralan r. halede sat lmak istenentutara ula lana kadar tm tekliflere ihaleyi kazanan en son teklifinfiyat /faiz oran uygulan r.

hale bilgileri piyasaya Reuters servisi veya EFT arac l yla duyurulur.


21/328


TSPAKB21

Teklifler EFT arac l ile al n r. Standart repo, ters repo ihale saati genelde 11:00dir. Ayr ca, gn iilikidite geli melerine gre Gn i Repo haleleri herhangi bir saattea labilir.

Kotasyon Yntemi: Kotasyon ynteminde faiz ya da fiyat TCMB taraf ndan belirlenir. TCMBninMKB Tahvil-Bono Piyasas , Repo-Ters Repo Pazar nda yapt ilemler kotasyon yntemi ile gerekle tirilir. Bu piyasada TCMB, al vesat kotasyonlar n girerek i lem yapmaktad r.

TCMB, piyasa yap c l sistemini desteklemek amac yla piyasa yap c s bankalara a k piyasa i lemleri erevesinde likidite imkan sa lamaktad r. Sz konusu likidite imkan , piyasa yap c s bankalar n,22.07.2002 tarihinden itibaren Hazinenin D BS ihralar ndanald klar /alacaklar ve itfa edilmemi olanlar n ihra de erlerinin %7si iles n rl d r.

Piyasa yap c s bankalar, sa lanan %7lik likidite imkan n n tamam n kotasyon yolu ile yap lacak repo i lemleri iin kullanabildikleri gibi, szkonusu likidite imkan n n en fazla %40 n Hazine Mste arl nca ltk ymet kabul edilen D BSleri TCMBye satmak iin dekullanabilmektedirler.

o Kat l mc lar: Tm bankalar ve belirlenen kriterlere gre seilmi baz arac kurumlar.

(bak n z: A k Piyasa lemleri Uygulama Talimat )

o

Arac

Kurumlar in yelik artlar

: Sermaye Piyasas Kurulundan halka arza arac l k, potfy yneticili i,yat r m dan manl , repo ve ters repo yapma ile al m ve sat ma arac l ketme konular nda yetki belgesi almak, Asgari 6 milyon TL denmi sermayesi olmak, TCMB taraf ndan istenen di er belgeleri tamamlamak, Merkez Bankas nezdindeki D BS bloke deposunda Resmi Gazete fiyatlar ile de erlenmi , denmi sermayelerinin en az %10unu kar layacaktutarda D BS bulundurmak,: TCMB nezdinde (yeli e kabul edildikten sonra, i lem yapabilmek iin)teminat bulundurmak.

Teminatlar: A k piyasa i lemi yapmaya yetkili kurulu lar, Merkez Bankas ile repo

ilemi yapabilmek iin a k piyasa i lemleri teminat bulundurmakla ykmldrler.

Teminat Olarak Kabul Edilen De erler: DBS, Dviz deposu, efektif deposu, Yabanc bono/tahvil, Likidite Senedi,


22/328


TSPAKB22

Eurobond.

A k piyasa i lemleri iin teminat olarak kabul edilecek menkul k ymetler ileteminatlara ili kin dzenlemeler, TCMB internet sitesinde bulunan A k Piyasa lemleri Uygulama Talimat nda

(www.tcmb.gov.tr/yeni/mevzuat/piyasalar/genelge.pdf) ayr nt l bir ekilde yeralmaktad r.

o Baz nemli Bilgiler: Repo ve ters repo i lem vadesi 91 gn a amaz. lemlerden komisyon ya da masraf al nmaz. Repo ve ters repo i lemlerinde Resmi Gazete fiyatlar kullan l r. Repo i lemlerine kabul edilen k ymetler ile teminat olarak kabul edilecekk ymetlerin piyasa de erlerinin (D BS ve likidite senetleri iin ResmiGazete de erleri) belirlenmi oranlar ile iskonto edilmi toplam de erleri,

repo i lemleri tutar ile faizleri toplam ndan az olamaz. Dorudan sat n al nacak k ymetlerde vade s n r yoktur. Kamunun ihra etti i k ymetler birincil piyasadan al namaz. Likidite senetleri ihra ve erken itfa i lemleri d ndaki a k piyasa

ilemleri sadece D BS kar l nda gerekle tirilmektedir.

1.2.2. Para Piyasalar Mdrl

Bankalararas Para Piyasas , TCMB Para Piyasalar Mdrl bnyesinde faaliyetgsteren bir piyasad r. Bu piyasa, bankalararas rezerv hareketlerini te vik etmek,

bankac l k sisteminde kaynaklar n daha verimli kullan lmas n sa lamak ve likiditeninbankalar aras nda dengeli da l m na yard mc olmak, bu erevede bankalararas ilemlere garantr s fat yla arac l k etmek (blind-broker) ve TCMBnin a k piyasailemleri erevesinde Trk Liras depo i lemlerini gerekle tirmek amalar ile 2 Nisan1986da kurulmu tur. Ancak, 2002 y l Aral k ay ndan itibaren TCMB, bankalararas piyasalar n daha sa l kl gelimesini te vik etmek amac yla, bu piyasadaki arac l kfaaliyetine son vermi tir. Sz konusu tarihten itibaren bu piyasada Trk Liras depoilemleri sadece TCMB ad na gerekle tirilmektedir.

Mevcut durumda, Bankalararas Para Piyasas nda, para politikas hedefleri do rultusunda

para arz

n

n ve ekonominin likiditesinin etkin bir ekilde dzenlenmesi amac

yla, a

kpiyasa i lemleri erevesinde Trk Liras depo i lemleri ile Merkez Bankas n n nihai kredimercii fonksiyonu erevesinde sisteme gn ii ve gn sonu kredi verilmesi i lemlerigerekle tirilmektedir.

Bankalararas Para Piyasas ndaki i lemlere ili kin temel bilgiler a a dad r:

Kat l mc lar: Sadece bankalar


23/328


TSPAKB23

lem e itleri

Gn i Likidite (G L) mkan : Gn iinde likidite ihtiyac olan bankalar, gn sonu

Documents

ileri_ULUSAL VE ULUSLARARASI PİYASALAR__MART_2011