ระบบงานผปวยใน : กรณศกษาโรงพยาบาลคลองหลวง IN PATIENT DEPARTMENT SYSTEM : A CASE STUDY IN KLONGLUANG HOSPITAL

นายภายต แกนทอง นายเมธ วงศวฑฒ นายอภสทธ เสยงเลศ

ปรญญานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรวศวกรรมศาสตรบณฑต

ภาควชาวศวกรรมคอมพวเตอร คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร

พ.ศ. 2555

ระบบงานผปวยใน : กรณศกษาโรงพยาบาลคลองหลวง

นายภายต แกนทอง นายเมธ วงศวฑฒ นายอภสทธ เสยงเลศ

ปรญญานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรวศวกรรมศาสตรบณฑต ภาควชาวศวกรรมคอมพวเตอร คณะวศวกรรมศาสตร

มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร พ.ศ. 2555

IN PATIENT DEPARTMENT SYSTEM : A CASE STUDY IN KLONGLUANG HOSPITAL

MR. PAYUT KANTHONG MR. MATHEE WONGVUTTI MR. APISIT SIANGLERT

THIS PROJECT SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE BACHELOR DEGREE OF ENGINEERING

DEPARTMENT OF COMPUTER ENGINEERING FACULTY OF ENGINEERING

RAJAMANGALA UNIVERSITY OF TECHNOLOGY THANYABURI YEAR*2012

หวขอปรญญานพนธ ระบบงานผปวยใน : กรณศกษาโรงพยาบาลคลองหลวง นกศกษา นายภายต แกนทอง นายเมธ วงศวฑฒ นายอภสทธ เสยงเลศ อาจารยทปรกษา อาจารยวระ คมปรยารตน ทปรกษารวม นางรงนภา คมปรยารตน

ภาควชาวศวกรรมคอมพวเตอร คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล

ธญบร อนมตใหปรญญานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรวศวกรรมศาสตรบณฑต

……………………………………....…….หวหนาภาควชาฯ (อาจารยมาโนช ประชา)

คณะกรรมการสอบปรญญานพนธ

………………………………………...…..ประธานกรรมการ (ผชวยศาสตราจารยวฒนา พนธล าเจยก)

………………………………..……..........กรรมการ (ดร.วนย วชยพาณชย)

………………………………..……....…...กรรมการ (อาจารยนชรตน ราชบร)

……………………………………….....…กรรมการและอาจารยทปรกษา (อาจารยวระ คมปรยารตน)

ลขสทธของภาควชาวศวกรรมคอมพวเตอร คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร

ง

หวขอปรญญานพนธ ระบบงานผปวยใน : กรณศกษาโรงพยาบาลคลองหลวง นกศกษา นายภายต แกนทอง รหส 115110462010-9 นายเมธ วงศวฑฒ รหส 115110462039-8 นายอภสทธ เสยงเลศ รหส 115110462057-0 อาจารยทปรกษา อาจารยวระ คมปรยารตน ทปรกษารวม นางรงนภา คมปรยารตน ปการศกษา 2554

บทคดยอ

ระบบงานผปวยใน : กรณศกษาโรงพยาบาลคลองหลวง เปนการออกแบบฐานขอมลเพอให

การท างานในระบบงานของผปวยในนนสามารถท างานไดงายขน โดยใชคอมพวเตอรมาเปนสวนหนงในการท างานท าใหงานทออกมานนมประสทธภาพมากขน เชน การบนทกเอกสารขอมลผปวย ซงโดยปกตแลวจะเกบขอมลไวเปนแฟมกระดาษ ท าใหสนเปลองพนทในการเกบขอมล แตเมอมระบบนเขามาจะสามารถท างานไดอยางรวดเรวและมประสทธภาพ และยงสามารถลดพนทในการเกบเอกสารลงไปได ค าส าคญ งานผปวยใน โรงพยาบาลคลองหลวง ผปวย

จ

กตตกรรมประกาศ

โครงงาน “ระบบงานผปวยใน กรณศกษาโรงพยาบาลคลองหลวง” นส าเรจขนมาไดเพราะสมาชกทกคนใหความรวมมอท างานเปนอยางดรวมทงทานอาจารยทกทาน ในภาควชาวศวกรรมคอมพวเตอรทคอยสนบสนนและคอยชแนะแนวทางในการด าเนนงาน โดยเฉพาะทานอาจารยวระ คมปรยารตน อาจารยทปรกษา และทปรกษารวมนางรงนภา คมปรยารตน ทไดสละเวลาใหค าปรกษา และชวยชแนะแนวทางรวมทงขอผดพลาดในการท างาน ขอกราบขอบพระคณทานอาจารยทกทานทชวยใหโครงงานนส าเรจลลวงไปดวยด นอกจากนขอกราบขอบพระคณ คณพอและคณแม ผเปนทรก ผใหก าลงใจและใหโอกาสการศกษาอนมคายง ขอใหคณความดสงผลถงผมพระคณทกทาน หากโครงงานนมจดบกพรองหรอขอผดพลาดประการใด คณะผจดท าขอนอมรบดวยความเคารพยงเพอน าไปปรบปรงแกไขในโอกาสตอไป และหวงเปนอยางยงวาโครงงานนจะอ านวยความสะดวกและเปนประโยชนตอผทสนใจไดเปนอยางด

คณะผจดท า

ฉ

สารบญ

หนา บทคดยอ ง กตตกรรมประกาศ จ สารบญ ฉ สารบญตาราง ช สารบญรป ซ บทท 1 บทน า 1 1.1 ทมาของปญหา 1 1.2 วตถประสงค 1 1.3 ขอบเขต 1 1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 3 บทท 2 ทฤษฎทเกยวของ 4 2.1 งานวจยทเกยวของ 4 2.2 ระบบงานเดม 6 2.3 ทฤษฎวศวกรรมซอฟแวร (Software Engineering) 6 2.4 ทฤษฎการวเคราะหและออกแบบระบบ (System Analysis and Design) 11 2.5 การพฒนาระบบเชงวตถดวย UML (Unified Modeling Language) 13 2.6 ทฤษฎระบบจดการฐานขอมล (Database Management System) 27 2.7 ER Diagram 30 บทท 3 วธการด าเนนงาน 32 3.1 แผนการด าเนนงาน 32 3.2 แบบจ าลองระบบงานผปวยใน 34 3.3 การวเคราะหระบบงาน (Use Case Diagram) 35 3.4 การวเคราะหพฤตกรรมของระบบ (Sequence Diagram) 41 3.5 ล าดบกจกรรมของการท างาน (Activity Diagram) 46 3.6 แผนภาพแสดงคลาส (Class Diagram) 51 3.7 ความสมพนธระหวางขอมล (Entity Relationship Diagram) 52

ช

สารบญ(ตอ) หนา 3.8 ความสมพนธของขอมล (Data Relation) 53 3.9 การออกแบบระบบ 53 3.10 ออกแบบสวนตดตอกบผใช 59 บทท 4 ผลการด าเนนงานและการวเคราะห 66 4.1 การทดสอบการใชงานหนาเขาสระบบ 66 4.2 การทดสอบการใชงานระบบสวนของผใช 67 4.3 การทดสอบการใชงานระบบสวนของผดแลระบบ 77 บทท 5 สรปผลโครงงาน 81 5.1 สรปผลการท าโครงงาน 81 5.2 ขอเสนอแนะ 81 5.3 อปสรรคในการท างาน 81 บรรณานกรม 82 ภาคผนวก ก 83 ขนตอนการตดตงโปรแกรม 83 ภาคผนวก ข 108 คมอการใชงาน 108 ภาคผนวก ค 124 แบบประเมน (แผนซดทายเลมปรญญานพนธ) ภาคผนวก ง 125 เอกสารแนบ (แผนซดทายเลมปรญญานพนธ) ประวตผท าปรญญานพนธ 126

ซ

สารบญตาราง

ตารางท หนา 2.1 ตวอยาง Gantt Chart 11 3.1 แผนการด าเนนงานของโครงการ 32 3.2 Users 53 3.3 Period 54 3.4 Zones 54 3.5 Documents 54 3.6 Lists 55 3.7 Orders 55 3.8 Orders_Detail 55 3.9 Patient 56 3.10 pttype 57 3.11 sex 57 3.12 occupation 57 3.13 nationality 58 3.14 religion 58 3.15 marrystatus 58

ฌ

สารบญรป

รปท หนา 2.1 แสดงแผนภาพจ าลองระบบงานเดม 6 2.2 แสดงแบบจ าลองกระบวนการผลตซอฟตแวรแบบ Waterfall Model 9 2.3 แสดงสญลกษณทใชแทน Actor และ Use Case 14 2.4 แสดงลกษณะการเขยน Use Case Diagrams 14 2.5 แสดงขนตอนการท างานของ Use Case Diagrams 15 2.6 แสดงการเกด Use Case Diagrams 16 2.7 สญลกษณการใช Inclusion และ Extension ความสมพนธระหวาง Use Case 17 2.8 แสดงองคประกอบทงหมดเปนสญลกษณ 18 2.9 สญลกษณแสดงรปแบบการตดตงทง 3 แบบของ Message 19 2.10 แสดงลกษณะของการแสดงเวลาของ Sequence Diagrams 19 2.11 แสดงตวอยาง Activity Diagram 20 2.12 แสดงสญลกษณของ Activity Diagram 21 2.13 แสดง Activity Diagram แบบมทางเลอกตดสนใจ 21 2.14 แสดง Activity Diagram แบบมการท างานพรอมกน 22 2.15 แสดงสญลกษณการก าหนด Class 24 2.16 การเขยน Attribute ใน Class 25 2.17 การระบพารามเตอรและประเภทของขอมลให Operation 25 2.18 แสดงการสรางขอมลระดบ Constrains เพมเตมให Class 26 2.19 ตวอยางการเขยนหมายเหตใหแก Class 27 2.20 แสดงตวอยาง ER Diagram 30 3.1 แสดง Work Flow Diagram 34 3.2 แสดง Use Case Diagram ของระบบงานผปวยใน 36 3.3 แสดง Use Case Diagram ของระบบลอกอน 37 3.4 แสดง Use Case Diagram ของระบบจดการขอมลผปวย 38 3.5 แสดง Use Case Diagram ของระบบบนทกสถตการพยาบาล 40 3.6 แสดง Use Case Diagram ของระบบจดการบญชผใช 41

ญ

สารบญรป (ตอ)

รปท หนา 3.7 Sequence Diagram ระบบงานผปวยใน 42 3.8 Sequence ระบบลอกอน 43 3.9 Sequence Diagram ระบบจดการขอมลผปวย 43 3.10 Sequence Diagram ระบบจดการบญชผใช 44 3.11 Sequence Diagram ระบบสรปยอดสถต 45 3.12 Activity Diagram ระบบงานผปวยใน 46 3.13 Activity Diagram ระบบlogin 47 3.14 ระบบจดการผปวย 48 3.15 ระบบจดการบญชผใช 49 3.16 ระบบจดการบนทกสถต 50 3.17 ความสมพนธ Class Diagram 51 3.18 ความสมพนธระหวางขอมล Entity Relationship Diagram 52 3.19 ความสมพนธ Data Relation 53 3.20 หนาลอกอนของระบบงานผปวยใน 59 3.21 หนาคนหาขอมลของระบบงานผปวยใน 59 3.22 แสดงรายการคนหา 60 3.23 แสดงรายละเอยดเกยวกบผปวย 60 3.24 หนาตางแสดงรายการเอกสารของผปวย 61 3.25 แสดงหนาแรกของการบนทกสถตการรกษาพยาบาล 61 3.26 แสดงการใสคาบนทกสถต 62 3.27 แสดงหนาตางการบนทกยอดสถต 62 3.28 แสดงรปตารางสรปยอดสถต 63 3.29 การแสดงกราฟส าหรบสรปยอดสถต 64 3.30 แสดงหนาตางการจดการบญชผใช ส าหรบผดแลระบบ 64 3.31 แสดงหนาตางการจดการบญชผใช ส าหรบผดแลระบบ 65 4.1 หนาตางเขาสระบบ 66

ฎ

สารบญรป (ตอ)

รปท หนา 4.2 หนาตางคนหาขอมลผปวย 67 4.3 แสดงรายชอผปวย 67 4.4 แสดงหนาประวตผปวย 68 4.5 แสดงเอกสารประวตผปวย 69 4.6 หนาเอกสารผปวย 70 4.7 ใสรายละเอยดกอนพมพ 70 4.8 เอกสารทตองการพมพ 71 4.9 ระบบบนทกสถตการพยาบาล 72 4.10 รายการบนทกสถตของผใช 72 4.11 การสรปยอดสถตการรกษาพยาบาล 73 4.12 แสดงรายการยอดสถตแบบตาราง 73 4.13 สงพมพในรปแบบของไฟล Excel 74 4.14 แสดงการเลอกรายการ 75 4.15 แสดงผลลพธการเลอกรายการ 75 4.16 แสดงผลลพธการเลอกรวมทกรายการ 76 4.17 แสดงหนาพมพกราฟสรปยอดสถตการพยาบาล 77 4.18 เพมบญชผใชงาน 78 4.19 แกไขบญชผใช 78 4.20 แสดงหนารายการของเอกสารบนทกสถต 79 4.21 แสดงการเพมรายการของเอกสารบนทกสถต 79 4.22 แสดงการแกไขรายการของเอกสารบนทกสถต 80

บทท 1 บทน า

1.1 ทมาของปญหา

ในปจจบนแผนกผปวยในของโรงพยาบาลคลองหลวง มโครงการทจะใชระบบในการจดเกบขอมลประวตผปวยในและขอมลการวนจฉยผปวยใน ดวยโปรแกรม Mini IPD และฐานขอมล IPD ซงใช Microsoft Access เปนตวจดการฐานขอมล จากปญหาทพบจากการทดลองใชงานคอ เมอมการรบผปวยเขามายงแผนกผปวยใน เจาหนาทจะท าการเรยกดประวตผปวยจากฐานขอมล IPD ผานโปรแกรม Mini IPD ซงถาเปนผปวยทยงไมมประวตในฐานขอมล IPD เจาหนาทจะตองท าการอานประวตผปวยจากประวตผปวยนอก(OPD) จากฐานขอมล HosXP ซงใช MySQL เปนตวจดการฐานขอมล แลวกรอกประวตผปวยลงไปในฐานขอมล IPD ใหมทกครง ซงท าใหเกดความลาชาและความไมสะดวกแกเจาหนาท และในการกรอกประวตผปวยใหมนนอาจจะเกดความผดพลาด ซงท าใหขอมลประวตผปวยนนไมมความถกตอง หรอไมตรงกบขอมลทเกบในฐานขอมล HosXP

นอกจากนในงานผปวยในยงมการเกบบนทกสถตการพยาบาลทยงตองเกบเปนแฟมกระดาษ ซงเอกสารบนทกสถตเจาหนาทจะเกบบนทกแยกตามเวรของแตละคน และมการสรปยอดสถตแตละรายการเปนรายวน รายเดอนและรายป ซงเจาหนาทจะตองค านวณเอง ท าใหเกดความไมสะดวก เกดความลาชา 1.2 วตถประสงค การจดท าระบบผปวยในของโรงพยาบาลคลองหลวงจดท าขนมาเพอแกไขปญหาความซ าซอนของประวตผปวย เพมความสะดวกในการพมพฟอรมเอกสารการวนจฉยผปวย เพมความสะดวกในการบนทกสถตการพยาบาล และเพมความรวดเรวในการดสรปยอดสถตการพยาบาล ใหกบเจาหนาท 1.3 ขอบเขต 1.3.1 เปนระบบทใชส าหรบงานผปวยในของโรงพยาบาลคลองหลวง 1.3.2 ระบบท างานเปน Web Application ผใชสามารถใชงานระบบไดเฉพาะภายในเครอขายอนทราเนตของโรงพยาบาลคลองหลวง 1.3.3 ระบบมการตรวจสอบผใชงานระบบ โดยผใชจะตองใชรหสผใช (Username) และรหสผาน (Password) ในการเขาสระบบ

2

1.3.4 ผใชงานระบบไดแก ผดแลระบบและผใช ผใชคอพยาบาลวชาชพช านาญการและผ ชวยเหลอคนไข 1.3.5 สทธของผดแลระบบไดแก

1) เพม แกไข ลบ บญชผใช 2) เพม แกไข ลบ รายการของเอกสารบนทกสถต

1.3.6 สทธของผใชไดแก 1) คนหาและดประวตผปวย 2) พมพฟอรมเอกสารการวนจฉย 3) พมพฟอรมเอกสารการวางแผนการพยาบาลผปวยโรคตางๆ 4) เพม แกไข ลบ ขอมลบนทกสถต 5) ดสรปยอดสถตการพยาบาล 6) พมพสรปยอดสถตการพยาบาล

1.3.7 ระบบสามารถคนหาประวตผปวย จากฐานขอมล HosXP โดยใชรหสผปวย (HN) รหสบตรประจ าตวประชาชน หรอชอผปวยในการคนหา 1.3.8 ระบบสามารถแสดงขอมลประวตผปวยได เชน ชอ นามสกล ทอย และสามารถสงพมพประวตผปวยได (ในเอกสารแนบ 3.1 ภาคผนวก ง) 1.3.9 ระบบสามารถดงเอาประวตผปวยไดแก ชอ นามสกล อาย หมายเลขภายนอก (HN) ใสลงในฟอรมเอกสารเพอใหผใชสงพมพได ซงเอกสารไดแกเอกสารการวนจฉย (ในเอกสารแนบ 1.1 - 1.7 ภาคผนวก ง) และเอกสารการวางแผนการพยาบาลผปวยโรคตางๆ (ในเอกสารแนบ 2.1 - 2.9 ภาคผนวก ง) 1.3.10 ระบบสามารถบนทกขอมล จากเอกสารบนทกสถตได ซงไดแก กจกรรมการพยาบาล แบบบนทกการเฝาระวงตวชวดคณภาพการพยาบาล ขอมลทวไปทใชในการค านวณสดสวนและจ านวนประเภทผปวย (ในเอกสารแนบ 4.1 - 4.2 ภาคผนวก ง) 1.3.11 ในการเกบบนทกขอมลสถต จะมการแบงเวรในการเกบบนทกขอมลเปน 3 เวรไดแกเวรเชา เวรบาย และเวรดก ซงเวรเชามพยาบาลเกบขอมล 4 คน เวรบายมพยาบาลเกบขอมล 4 คนและเวรดกมพยาบาลเกบขอมล 3 คน โดยพยาบาลแตละคนจะเกบขอมลในพนทรบผดชอบของตนเอง 1.3.12 ระบบสามารถรวมยอดสถตเปนรายวน รายเดอนและรายป โดยแยกเปรยบเทยบตามรายการได

3

1.3.13 ระบบสามารถรวมยอดสถตเปนรายวน รายเดอนและรายป โดยแยกเปรยบเทยบตามผใชได 1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1.4.1 ลดความซ าซอนของขอมลประวตผปวย เนองจากมการจดเกบขอมลประวตผปวยไวในฐานขอมล HosXP เพยงทเดยว 1.4.2 ลดการใชเอกสารในการบนทกขอมลสถตการพยาบาล 1.4.3 เจาหนาทสามารถดยอดสถตแตละรายการไดโดยไมตองเสยเวลาค านวณเอง 1.4.4 ชวยลดเวลาของเจาหนาทในการบนทกเอกสารการวนจฉย เนองจากไมตองเสยเวลาในการกรอกขอมลประวตผปวยใหม 1.4.5 เจาหนาทสามารถเขาใชงานระบบผานทาง Web Application ไดทกๆท ทใชเครอขายอนทราเนตของโรงพยาบาลคลองหลวง

บทท 2 ทฤษฎทเกยวของ

ทฤษฎทเกยวของในการน ามาใชในการการออกแบบและพฒนาระบบฐานขอมลผปวยในของโรงพยาบาลคลองหลวง ไดแก 2.1 งานวจยทเกยวของ 2.1.1 โครงการจดท าระบบฐานขอมลงานอาชวเวชกรรม ป 2550 ปจจบนการพฒนาทางดานเทคโนโลยสารสนเทศ คอมพวเตอรเขามามบทบาท ในการจดเกบขอมล ในอดตการจดเกบขอมล ระเบยนงานตางๆ บนทกในกระดาษ ตอมาเพอมการน าคอมพวเตอรมาใชงาน มกนยมจดเกบลกษณะเปนแฟมงาน เมอปรมาณขอมลมมากถาการจดขอมลเปนแบบแฟมขอมลจะท าใหเกดขอมลทซ าซอนกนได ขอมลทซ าซอน จะกอใหเกดปญหาตามมา ขณะเดยวกนกระทรวงสาธารณสข เปนกระทรวงทด าเนนงานเกยวของกบสขภาพประชาชน ยอมมความส าคญการจดเกบขอมลอยางเปนระบบ โดยเฉพาะการจดเกบในลกษณะระบบฐานขอมล ปจจบนมโปรแกรมการจดเกบขอมลมากมาย โรงพยาบาลพทลง เปนโรงพยาบาลหนงทไดน าระบบฐานขอมล คอ โปรแกรม HOME C ส าหรบจดเกบขอมลการใหบรการผปวยทงผปวยนอกและผปวยใน โปรแกรมดงกลาว ไมสามารถครอบคลมงานในกลมงานอาชวเวชกรรม เนองจากขอมลกลมงานอาชวเวชกรรม ทตองจดเกบขอมล เชน การบนทกขอมลตรวจสขภาพเจาหนาท การบนทกผลตรวจเจาหนาทนอกหนวยงาน เจาหนาทเขาท างานใหม การบนทกขอมลสถานประกอบการ การบนทกการตรวจสมรรถภาพตางๆ ฯลฯ ท าใหไมสะดวกในการสบคนขอมลในฐานขอมล นอกจากนเ งอนไขของการแปรผลอปกรณการตรวจหรอเครองมอการใชงานเปลยนแปลงไป เชน น าเครองชงไขมนใตผวหนงแทนเครองตรวจไขมนใตผวหนง หรออปกรณการตรวจสมรรถภาพปอดของโรงพยาบาลพทลงมการแปรผลไมเหมอนกนศนยวทยาศาสตรการกฬา หรอของกรมอนามย ท าใหไมสามารถน าโปรแกรมส าเรจรปของทอนใชได แมใชไดแตไมครอบคลมความตองการ ฯลฯ จากสภาพปญหาดงกลาว กลมงานอาชวเวชกรรม จ าเปนตองจดเกบขอมลเปนฐานขอมลอาชเวชกรรมอยางเปนระบบ เพอเปนการลดภาวการณท างานของผใช การก าจดความซ าซอนของขอมลออก รกษาความถกตองของขอมล ตลอดจนสามารถตอบสนองงานทงในสวนของผใชงานและผตองการน าผลการด าเนนงานตางๆ ไปใชงานตอไป

5

2.1.2 ระบบฐานขอมลโรงพยาบาลสตวธญญมตร เปนระบบทจดท าขนเพอจดการด าเนนงานและจดเกบขอมลการท างานของระบบแบงเปน 3 สวนหลก คอ สวนแรก เปนสวนของการท างานหลกของโรงพยาบาล โดยเรมตงแตการลงทะเบยนสตว จากนนกท าการสงตรวจเพอท าการรกษา และกสงจายยาเพอจายยาใหกบสตว สวนทสอง เปนสวนของการปรบปรงขอมลในโรงพยาบาล โดยสามารถทจะบนทก แกไข เพม และคนหาขอมลได ไดแก ขอมลตวแทนจ าหนาย ขอมลแพทย และขอมลยา สวนทสาม เปนสวนการสงซอยา โดยเรมตงแตตรวจสอบรายการยาทถงจดสงซอรายการสงซอยา ซงสามารถแกไข และบนทกลงฐานขอมลได และรบยาทสงซอ เพอเปนการตรวจสอบจ านวนยาทไดสงซอไปนน ไดยาครบตามจ านวนหรอไม โดยการน าโปรแกรม Microsoft Visual Basic 6.0 มาใชในการเขยนโปรแกรมประมวลผลขอมล ซงการพฒนาโปรแกรมน ไดมการศกษาระบบฐานขอมล ท าการเขยนโปรแกรม และทดสอบโปรแกรม เพอใหการท างานของระบบสามารถท างานไดผลตามความตองการของผใชมากทสด 2.1.3 การเชอมตอกบระบบฐานขอมลตางๆ ในโรงพยาบาล ในการวนจฉยและการรกษาโรคนน นอกจากขอมลทเปนภาพทไดจากเครองมอตางๆ ในระบบ PACS แลว ยงตองการขอมลประเภทอน เชน ผลการตรวจทางหองปฏบตการ ประวตการรกษา และขอมลจากเวชระเบยน เปนตน เพอน าขอมลตางๆ มาใชรวมกน ซงการไดมาของขอมลเหลาน ส าหรบโรงพยาบาลทวไปทมไดน าเอาระบบคอมพวเตอรเขามาใชในงานนน จะตองผานการคนหา และน าสงขอมลดงกลาวโดยเจาหนาทเทานน ซงใชเวลานาน และอาจเกดการสญหาย หรอเสยหายไดงาย ความสญเสยเหลานท าใหประสทธภาพลดลงอกทงยงมมความสะดวก สวนในโรงพยาบาลทไดน าระบบคอมพวเตอรเขามาใช กจะท าใหปญหาดงกลาวลดลงไปไดมาก แตกยงพบปญหาแบบอนทเกยวกบขอมล และการจดการระบบในรปแบบตางๆ ซงจะไดกลาวตอไป ลกษณะของระบบฐานขอมลทดนนจะตองใชงานงาย สามารถเรยกใชขอมลทตองการไดอยางสะดวกรวดเรว และครบถวน ซงการออกแบบระบบฐานขอมลของโรงพยาบาลนน มความซบซอนและมลกษณะเฉพาะตว ตางจากระบบฐานขอมลทวไป ซงในหวขอนจะกลาวถงหลกการ และขอควรพจารณาในการออกแบบ และสรางระบบฐานขอมลส าหรบโรงพยาบาล และน าเสนอรปแบบของระบบฐานขอมล โดยจะกลาวถงในภาพกวางๆ เทานน เนองจากเปนหวขอทอยนอกเหนอจากเนอหาในเรองน

6

2.2 ระบบงานเดม

Server

Intranet

IPD

User

Mini IPD

HosXp

HosXP

รปท 2.1 แสดงแผนภาพจ าลองระบบงานเดม จากรปท 2.1 เปนระบบงานเดมของแผนกผปวยใน ซงจะประกอบดวยฐานขอมล HosXP เปนฐานขอมลของโรงพยาบาลและฐานขอมล IPD เปนฐานขอมลของแผนกผปวยใน ซงในการท างานของระบบ เมอมการรบผปวยเขามาในแผนกผปวยใน พยาบาลจะท าการตรวจสอบประวตผปวยจากโปรแกรม HosXP แลวจงน าประวตมากรอกทโปรแกรม Mini IPD เพอท าการบนทกขอมลผปวย นอกจากนยงมเอกสารบนทกสถตทมการเกบขอมลเปนแฟมกระดาษและเมอถงสนเดอนพยาบาลจะท าการรวมยอดสถต เปนรายเดอนและรายป ซงใชโปรแกรม Microsoft Office Excel ในการค านวณ 2.3 ทฤษฎวศวกรรมซอฟตแวร (Software Engineering) มผใหค าจดความของค าวา “วศวกรรมซอฟตแวร” ไวหลายความหมาย ซงสามารถสรปไดดงน วศวกรรมซอฟตแวร หมายถง การน าหลกวชาการดานวศวกรรมมาดแลกระบวนการผลตซอฟตแวร ตงแตขนตอนแรกจนถงขนตอนบ ารงรกษาหลงการใชงาน เพอใหซอฟตแวรทไดมคณภาพสงสดภายใตขอจ ากดดานเวลาและตนทน โดยมวศวกรซอฟตแวรทจะตองน าทฤษฎ ระเบยบวธ และเครองมอมาประยกตใชในกระบวนการผลตซอฟตแวรเพอใหสามารถแกปญหาไดอยางเหมาะสมภายใตขอจ ากดดานเวลาและเงนทน

7

ประโยชนทไดจากงานวศวกรรมซอฟตแวรคอ กระบวนการผลตซอฟตแวรทมประสทธภาพ เปนระบบมมาตรฐานก าหนดวธการท างานอยางชดเจน มการตรวจสอบคณภาพของซอฟตแวร และมเอกสารควบคมก ากบการท างานตลอดทงกระบวนการ ตลอดจนมการตรวจสอบและประกนคณภาพของซอฟตแวรทผลตกอนสงถงมอผบรโภค เนองานทไดจากการท างานของทมงานจะถกบนทกไวในเอกสารทงหมด ท าใหถงแมวาจะมการเปลยนทมงานกยงสามารถด าเนนงานตอไปไดอยางราบรน วศวกรรมซอฟตแวรแบงองคประกอบไดเปน 2 สวน สวนแรกเรยกวา วศวกรรมระบบ (System Engineering) หมายถง กระบวนการศกษาและวเคราะหของระบบทมความสลบซบซอน เพอสนบสนนการท างานในสวนทสองเรยกวา วศวกรรมการผลต (Development Engineering) ซงเปนกระบวนการแปรสภาพความตองการของระบบ (System Requirements) ใหกลายเปนซอฟตแวรทมคณภาพ ซงสามารถวดไดจากคณลกษณะของซอฟตแวร 2.3.1 คณลกษณะของซอฟตแวรทมคณภาพ 1) ความสามารถในการบ ารงรกษา (Maintainability) ซอฟตแวรจะตองงายตอการบ ารงรกษา สามารถเปลยนแปลงปรบเปลยนใหเหมาะสมและตอบสนองไดอยางรวดเรวและทนทวงท โดยปราศจากผลกระทบขางเคยง 2) ความสามารถในการพงพาได (Dependability) ซอฟตแวรจะตองมความสามารถในการสรางความนาเชอถอไดอยางมประสทธภาพโดยจะตองผานการตรวจสอบและยนยนการท างานของฟงกชนทงหมด รวมไปถงการปองกนและรกษาความปลอดภยอนเกดจากสถานการณทไมพงประสงค 3) ประสทธภาพ (Efficiency) ซอฟตแวรจะตองกอใหเกดความประหยด หรอสนเปลองนอยทสด สามารถใช ทรพยากรตางๆ ไดอยางคมคาและเหมาะสมในระดบทไมเกนขดความสามารถของทรพยากรทมอย 4) ความสามารถในการใชงาน (Usability) ซอฟตแวรจะตองสะดวกและงายตอการใชงาน สามารถเสรมสรางการเรยนรไดอยางรวดเรว

8

2.3.2 กระบวนการผลตซอฟตแวร การผลตซอฟตแวรจ าเปนตองด าเนนการในรปของ “กระบวนการ (Process)” เพอใหสามารถถายทอดประสบการณและวธตางๆ ไปยงโครงการผลตซอฟตแวรอนๆ ได ส าหรบกระบวนการทประกอบไปดวยกลมกจกรรมทสมพนธกนในการผลตซอฟตแวรใหไดคณภาพ จะเรยกวา “Software Process” และเพอใหผลตภณฑซอฟตแวรมคณภาพ จงจ าเปนตองน าหลกการวศวกรรมซอฟตแวรเขามาดแลกระบวนการผลตซอฟตแวร โดยงานวศวกรรมซอฟตแวรนนจะตองพจารณาทกระบวนการผลตซอฟตแวร แลวจงประยกตใชหลกวชาวศวกรรมและสหวทยาการจดการดานอนๆ ในขนตอนตางๆ ของกระบวนการผลต 2.3.3 แบบจ าลองกระบวนการผลตซอฟตแวร ส าหรบซอฟตแวรทมวตถประสงคในการน าไปใชงานแตกตางกน ล าดบขนตอนในกระบวนการผลตจะแตกตางกนบางเลกนอย เนองจากการก าหนดกระบวนการผลตซอฟตแวรนน ตองพจารณาวตถประสงคในการน าไปใชงาน และขอจ ากดอนๆ ขององคกรดวย วธทงายทสดทวศวกรซอฟตแวรจะแสดงใหเหนกระบวนการผลตซอฟตแวรไดท งหมดน น คอ การสรางแบบจ าลองของกระบวนการ เรยกวา “แบบจ าลองกระบวนการผลตซอฟตแวร (Software Process Model)” แบบจ าลองกระบวนการผลตซอฟตแวร (Software Process Model) หมายถง การจ าลองภาพของกระบวนการผลตซอฟตแวรเพอใหเหนถงการจดโครงสรางล าดบขนตอนของกระบวนการในรปแบบทแตกตางกนออกไป เชน Waterfall Model 2.3.4 Waterfall Model เปนแบบจ าลองทประกอบไปดวยขนตอนการด าเนนงานทเรยงตอเรองกนเปนล าดบ ขนตอนตอไปจะเรมด าเนนการไดจะตองรอใหขนตอนกอนหนาเสรจสนกอน โดยขนตอนพนฐานในการด าเนนงานผลตซอฟตแวรในแบบ Waterfall Model ม 5 ขนตอน ไดแก 1) การก าหนดความตองการ (Requirement Definition) 2) การออกแบบซอฟตแวรระบบ (System and Software Design) 3) การลงมอท าและทดสอบระดบหนวย (Implementation and Unit Testing) 4) การประสานระบบและทดสอบระบบ (Integration and System Testing) 5) การน าไปใชและบ ารงรกษา (Operation and Maintenance) เนองจากตองรอใหขนตอนกอนหนาด าเนนการเสรจสนกอน จงท าใหแบบจ าลอง Waterfall มขอเสยคอ ไมสามารถรองรบความตองการของลกคาทเปลยนแปลงอยางรวดเรวได อยางไรกตาม ขอดของแบบจ าลองนกคอ มการสรางเอกสารในทกๆ ขนตอนหรอทกระยะ

9

Requirement Definition

System and Software Design

Implementation and Unit Test

Integration and System Testing

Operation and Maintenance

รปท 2.2 แสดงแบบจ าลองกระบวนการผลตซอฟตแวรแบบ Waterfall Model

2.3.5 การวางแผนโครงการ เนองจากกระบวนการผลตซอฟตแวรนนตองใชทรพยากรหลายอยาง และเพอใหการจดสรรทรพยากรตางๆ และการด าเนนงานเปนไปอยางราบรน สงมอบงานไดทนเวลา และซอฟตแวรทไดมคณภาพ จงจ าเปนตองอาศย “การบรหารโครงการ (Project Management)” เขามาชวย ซงกจกรรมตางๆ ของการบรหารโครงการอาจมรายละเอยดบางอยางแตกตางกนไปในแตละโครงการ อยางไรกตาม กจกรรมพนฐานททกโครงการตองด าเนนการเหมอนกน ไดแก การเขยนขอเสนอโครงการ การวางแผนและจดตารางงานโครงการ การประมาณการตนทน การตดตามและทบทวนโครงการ การคดเลอกและประเมนบคลากร การเขยนและน าเสนอรายงาน โดยเราจะใหความส าคญกบการวางแผนโครงการมากทสด เนองจากการบรการโครงการจะมประสทธภาพหรอไมขนอยกบการวางแผนของผบรหารโครงการ ซงไมใชเพยงการวางแผนการด าเนนการตางๆ ใหมความคบหนาเทานน แตยงรวมถงการวางแผนรบมอและปองกนปญหาทจะเกดขนอกดวย

10

2.3.6 การจดตารางงานโครงการ (Project Scheduling) การจดตารางงานโครงการ (Project Scheduling) เปนกจกรรมทผบรหารโครงการตองเรมจากการน ากจกรรมหลกมาแบงเปนกจกรรมยอย แลวก าหนดระยะเวลาแลวเสรจใหกบแตละกจกรรม ซงบางกจกรรมอาจจะถกก าหนดใหด าเนนการไปพรอมๆ กน ผบรหารโครงการตองสรางความสมพนธใหกบทกกจกรรม เพอจะไดทราบวากจกรรมใดมากอนหรอหลง นอกจากน ยงตองจดสรรบคลากรใหเหมาะสมกบกจกรรมเหลาน โดยไมท าใหกจกรรมเสรจสนลาชาหรอตองใชงบประมาณเกนกวาทก าหนด ซงจะท าใหกจกรรมดงกลาวกลายเปน “กจกรรมวกฤต (Critical Task)” ผบรหารโครงการควรก าหนดเวลาเผอปญหาตางๆ ทอาจเกดขน และตองเผอการลางานของบคลากรดวย เพอไมใหการด าเนนงานลาชา ส าหรบการจดสรรทรพยากรอนๆ นอกเหนอจากเวลาและแรงงานแลว ยงรวมถงเงนคาใชจายในดานตางๆ ทบคลากรตองใช เชน คาใชจายในการเดนทาง คาทพก เปนตน ส าหรบวธการก าหนดระยะเวลาหรอการประมาณการทรพยากรสวนอน ใหเรมตนดวยระยะเวลาทกจกรรมจะตองแลวเสรจโดยยงไมค านงถงปญหาทจะเกดขน จากนน ใหบวกระยะเวลาทจะตองใชเพอแกไขปญหาทอาจเกดขนเพมเขาไปอกตามจ านวนทเหมาะสมซงขนอยกบขอมลของแตละองคกร การจดตารางงานโครงการเปนเรองยาก ดงนน ผบรหารโครงการจงตองอาศยเทคนคในการจดตารางงานบางอยางเพอชวยใหสามารถจดสรรทรพยากรใหเหมาะสมกบกจกรรมไดงายขน เชน เทคนค PERT/CPM, Gantt Chart เปนตน 2.3.7 Gantt Chart Gantt Chart เปนกราฟแทงในแนวนอน แสดงระยะเวลาของกจกรรมแตละขนตอน โดยรายชอกจกรรมจะถกแสดง ไวในแนวตงดานซายมอ ระยะเวลาการท างานจะแสดงในแนวนอนของแผนภาพ Gantt Chart แสดงใหเหนเวลาเรมตน-สนสดกจกรรม (Start/Finish Time) และระยะเวลารวมของแตละกจกรรม (Duration) เนองจาก Gantt Chart มลกษณะเปนกราฟแทงแนวนอน จงแสดงใหเหนล าดบของแตละกจกรรมทตอเนองกน ท าใหทราบไดวากจกรรมใดตองมากอนหรอหลงกจกรรมใด หรอกจกรรมใดทตองด าเนนการไปพรอมๆ กน ผบรหารโครงการสามารถใช ก าหนดกจกรรมวกฤต (Critical Activity) ทไมอาจลาชาได (หากลาชาจะสงผลใหโครงการลาชาไปดวย) หรอใชจดก าลงคนและงบประมาณในแตละกจกรรม ตลอดจนใชตดตามความคบหนา (Progress) ในการด าเนนการไดอกดวย

11

ตารางท 2.1 ตวอยาง Gantt Chart

ล าดบขนตอน

การด าเนนงาน ระยะเวลา

พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ.

1 เสนอหวขอโครงงาน

2 พบอาจารยทปรกษา

3 ศกษาขอมล

4 จดท า Proposal และเตรยมน าเสนอโครงงาน

5 น าเสนอโครงงานตอคณะกรรมการ

6 ปรบปรงแกไขโครงงาน 2.4 ทฤษฎการวเคราะหและออกแบบระบบ (System Analysis and Design) การวเคราะหและออกแบบระบบ (System Analysis and Design) เปนการศกษา วเคราะห และแยกแยะปญหาทเกดขนในระบบ แลวท าการออกแบบและก าหนดคณสมบตทางเทคนค โดยน าระบบคอมพวเตอรมาประยกตใชเพอแกปญหาทไดท าการวเคราะหมาแลว โดยม “นกวเคราะหระบบ (System Analysis)” เปนผรบผดชอบงานวเคราะหและออกแบบโดยตรง โดยมกจกรรมส าคญทตองท าคอการจดท าความตองการ (Requirement) การวเคราะห (Analysis) และออกแบบ (Design) ระบบ 2.4.1 ความตองการ (Requirement) ความตองการ (Requirement) ถอเปนวตถดบทส าคญในการพฒนาระบบหรอการผลตซอฟตแวร เพอใชเปนขอก าหนดถงหนาทและรายละเอยดอนๆ ทระบบหรอซอฟตแวรจะตองม ทมวศวกรซอฟตแวรจะเกบรวบรวมขอมลความตองการจากลกคาหรอผใช แลวน ามาจ าแนกประเภทของความตองการในดานตางๆ เพอจดท าเปนเอกสารขอก าหนดความตองการของลกคาในรปแบบทเปนทางการ โดยทกฝายจะตองเหนพองตองกนในความตองการเหลานน ความส าคญของขอมลความตองการ คอ หากทมงานจดท าขอก าหนดความตองการไมถกตองตรงประเดน จะสงผลใหซอฟตแวรทไดไมสามารถตอบสนองความตองการทแทจรงได และซอฟตแวรนนอาจไมไดรบความนยมหรออาจท าใหผใชไมพงพอใจไดในทสด

12

2.4.2 ความตองการดานซอฟตแวร (Requirement) โดยรวมแลวความตองการแยงออกเปน 2 ระดบ คอ ความตองการของผใช (User Requirement) และความตองการระบบ (System Requirement) ความตองการของผใชจะเปนความตองการทไมอธบายรายละเอยดทางเทคนค สวนความตองการระบบ จะก าหนดความตองการดานฟงกชน การท างาน และบรการตางๆ ในระดบรายละเอยดทางเทคนค “ความตองการดานซอฟตแวร (Software Requirement)” มความสมพนธกนอยางมากกบความตองการดานระบบ เนองจากซอฟตแวรเปนองคประกอบหนงของระบบเชนกน ความตองการดานซอฟตแวรจงเปนการรวบรวมคณสมบตทางดานเทคนคของซอฟตแวรระบบ ทแสดงถงค าสงและบรการตางๆ ทซอฟตแวรสามารถท าไดเปนสวนทเตรยมไวส าหรบการพฒนาซอฟตแวร สวนความตองการดานระบบนน จะเปนการรวบรวมคณสมบตทกๆ สวนของระบบทไมเฉพาะเพยงซอฟตแวร ความตองการดานซอฟตแวร จ าแนกเปน 3 ประเภท ไดแก 1) ความตองการทเปนหนาทหลก (Functional Requirement) คอ หนาททระบบจะตองท า โดยรายละเอยดของความตองการลกษณะนจะแตกตางกนไปขนอยกบประเภทของ ซอฟตแวร สวนใหญผใชจะเปนผก าหนดหรอบางครงองคกรอาจจะก าหนดเองในบางสวน 2) ความตองการทไมใชหนาทหลก (Non-Functional Requirement) คอ คณลกษณะบางอยางทระบบจะตองม และอาจจะเปนเงอนไขของหนาทของระบบดวย ซงความตองการนตองใชความรอบคอบเปนพเศษ เนองจากความตองการดงกลาว มอทธพลตอการตดสนใจยอมรบซอฟตแวรหรอระบบของผใชอยางมาก ไมวาจะเปนความนาเชอถอ ประสทธภาพ และความปลอดภยของระบบ หากก าหนดความตองการในสวนตางๆ นไมครบถวนแลว จะสงผลใหระบบเกดความลมเหลวในทสด การก าหนดคณลกษณะของความตองการทไมใชหนาทหลก จะชวยใหการตรวจสอบความตองการงายขน ส าหรบในบางระบบทเนนในเรองความปลอดภย จงตองใหความส าคญตอความตองการทไมใชหนาทหลกเปนกรณพเศษ ดงนนถงแมจะเปนความตองการทไมใชหนาทหลกแตกเปนความตองการทจ าเปนตอระบบ 3) ความตองการทางดานงานธรกจ (Domain Requirement) คอ เงอนไขทางธรกจทจ าเปนตอหนาทของระบบ 2.4.3 การวเคราะหความตองการ (Requirement Analysis) การวเคราะหความตองการ (Requirement Analysis) เปนการน าขอมลความตองการทรวบรวมไดมาวเคราะหหรอประเมนเพอจ าแนกกลมของความตองการ จากนน น ามาจดล าดบความส าคญ ดความสอดคลอง ขจดความขดแยง น าไปสรางเปนแบบจ าลอง และออกแบบสถาปตยกรรมของซอฟตแวรในเบองตน เพอน าไปทดสอบการยอมรบจากลกคาตอไป สงทจะได

13

เมอลกคายอมรบในขอก าหนดความตองการ กคอ เอกสารความตองการทงหมด (ฉบบราง) ซงเปรยบเสมอนขอตกลงระหวางผพฒนากบลกคาทเหนพองตองกนแลว การวเคราะหความตองการ จงมวตถประสงคดงน 1) เพอตรวจหาและแกไขความขดแยงระหวางความตองการในแตละรายการ 2) เพอคนหาขอบเขตของซอฟตแวรและการท างานกบสภาพแวดลอมนอกระบบ 3) เพอศกษาความตองการดานระรบบอยางละเอยด เพอใชในการก าหนดความตองการดานซอฟตแวร การวเคราะหความตองการนน ทมงานจ าเปนตองสรางแบบจ าลองความตองการขนมา เพอใชสอสารกบบคคลอนไมวาจะเปน ผใชระบบ ลกคา หรอระหวางทมงานดวยกนเองใหเกดความเขาใจทถกตองตรงกนแทนการสอสารดวยขอความหรอค าพด ซงอาจท าใหเกดความเขาใจผดพลาดได โดยแบบจ าลองทใชกนนนมหลายชนด แตกตางกน แตละชนดใชจ าลองระบบในดานตางๆ “แบบจ าลอง (Model)” จะประกอบไปดวยรปภาพ สญลกษณ เพอใชอธบายแทนสงตางๆ ในระบบ ท าใหเขาใจงายขน ซงเมอเขาสระยะการออกแบบแลว ทมงานจะตองน าแบบจ าลองทไดจากระยะการวเคราะหมาใช เพอก าหนดรายละเอยดตางๆ ดานเทคนคเพมเตม ใหสามารถสอสารกบโปรแกรมเมอรตอไปไดงายขน ในทนจะกลาวถงแบบจ าลองตามแนวทางเชงวตถ 2.5 การพฒนาระบบเชงวตถดวย UML (Unified Modeling Language) UML ยอมาจาก The Unified Modeling Language เปนอกภาษาเพอใชอธบายโมเดลตางๆ ถาพดถงภาษาเราจะนกถงเทกซ (Text) ทมไวยากรณตางๆ แตภาษาอกรปแบบหนงทเราอาจจะไมคนเคยกนกคอภาษาทมลกษณะของ Map Language กลาวคอ UML เปน Map Language หรอภาษาทใชกราฟฟคเปนสญลกษณ โดยภาษาในลกษณะนจะกบคนเฉพาะบางกลมเชน นกออกแบบ (Designer) หรอนกพฒนาระบบคอมพวเตอร (Developer) เปนตน เนองจาก UML เปนภาษาทมการใชกราฟฟคเปนสญลกษณจงอาจมผเขาใจสบสนวา UMLเปนการสรางไดอะแกรม เปนเพยงการใชสญลกษณสรางไดอะแกรมเพออธบายระบบงานเทานนแตทจรงแลว UML มลกษณะของเมตาโมเดล (Metamodel) คอเปนโมเดลทเอาไวเพออธบายโมเดลอนๆอกท UML เปนภาษามาตรฐานส าหรบสรางแบบพมพเขยว (Blueprint) ใหแกระบบงาน เราสามารถใช UML ในการสรางมมมอง ก าหนดรายละเอยด สรางระบบงานและจดท าเอกสารอางองใหแกระบบงานได UML เปนภาษาทเหมาะส าหรบระบบงานระดบกจการ ระบบงานแอปพลเคชนบนเวบ (Web-Based Application) ไปจนถงระบบงานแบบเรยลไทม (Real Time System)

14

2.5.1 Use Case Diagrams Use Case Diagrams จะแสดงถงการใชงานระบบ โดยมองคประกอบ 2 สวน คอ Actor และ Use Case โดยท Use Case จะแสดงถงขอบเขตงานทก าลงสนใจและ Actor คอ สงทอยนอกระบบแตเปนผใหอะไรบางอยางแกระบบ อกทงเปนผทรบผลลพธจากระบบดวยสญลกษณ ทใชแทน Actor และ Use Case ใน Use Case Diagrams มลกษณะดงรปท 2.3

รปท 2.3 แสดงสญลกษณทใชแทน Actor และ Use Case

ในภาพรวมแลว Use Case Diagrams จะใชเพอ 1) แสดงความสมพนธระหวาง Actor ทใชระบบ 2) แสดงความสมพนธของ Use Case ท Actor ใช 3) แสดงความสมพนธระหวาง Use Case

การสราง Use Case Diagrams จะพจารณาถงรปแบบการใชงานระบบทสามารถเกดขนไดโดยอธบายเปนล าดบของเหตการณ เชน ถาระบบเปนตขายน าอดลมกระปองแลวสามารถใชงานระบบนนไดอยางไรบาง (หยอดเหรยญ เลอกชนดน าอดลม กดปม ฯลฯ) เหตการณตางๆทจะเกดขนม “ผกระท า” ซงผทกระท าดงกลาวอาจเปนคน ระบบ ฮารดแวร หรออะไรกตาม โดยจะเรยกผทกระท าใหเกดเหตการณวา “Actor” และผลลพธท Actor กระท าเหตการณอยางใดอยางหนงขนมากจะถก Actor เดมหรอ Actor อนๆ น าไปใชตอ ลกษณะของการเขยน Use Case Diagrams เพออธบายเหตการณจะมลกษณะดงรปท 2.4

รปท 2.4 แสดงลกษณะการเขยน Use Case Diagrams

Use Case Name

Use Case Actor 2 Actor 1

Actor

15

นอกจากน การก าหนดบทบาทของ Actor กเปนเรองส าคญอยางยง คนๆ หนงสามารถเปน Actor ไดหลายอยางและในขณะเดยวกน Actor หนงๆ กอาจมคนเขามามบทบาทไดหลายคน ดงนนการก าหนด Actor จงตองท าอยางระมดระวงและชดเจนทสด ขอดอยางหนงของการใช Use Case Diagrams คอ จะเหนไดอยางชดเจนวาขอบเขตของระบบทก าลงสนใจอยวามอยแคไหน โดยทสวนของ Use Case คอตวระบบทก าลงสนใจอย สวน Actor จะเปนสวนทอยนอกระบบและเมอมการใช Actor รวมกบ Use Case กจะกลายเปน Use Case Model หรอ Use Case Diagrams

1) การใช Use Case Diagrams การใชงาน Use Case Diagrams นน ผเขยนจ าเปนตองท าการก าหนดกอนวาใครเปนผใชระบบ โดยลกษณะของการใช Use Case Diagrams จะมเงอนไขหรอสภาพทตองค านงถงอย 2 อยางดงรปท 2.5 ไดแก

Precondition Postcondition

รปท 2.5 แสดงขนตอนการท างานของ Use Case Diagrams Precondition คอ สภาพกอนระบบทก าลงสนใจ (Use Case) จะท างานสวน Post condition คอ สภาพหลงจากทระบบทก าลงสนใจไดท างานไปแลว 2) การสราง Use Case Diagrams ใน Use Case Diagrams หนงๆ จะม Actor เปนตวท าใหเกด Use Case ขน โดย Actor อาจจะเปนบคคลเดยวกนหรอหลายคนอาจจะเปนระบบงานอะไรอยางหนงกไดสวน Use Case กคอระบบงานทก าลงใหความสนใจและระบบงานทก าลงสนใจอยนนจะใหผลลพธบางอยางออกมาเพอให Actor รบงานไปใชตอไป ซง Actor ทไดรบผลลพธจาก Use Case อาจจะเปน Actor เดยวกบ Actor ทเปนผท าใหเกด Use Case หรอจะเปน Actor คนละตวกได นนคอ ขนตอนของการเกด Use Case Diagrams หนงๆ นนมอย 5 ขนตอนหลกๆ ไดแก

Actor หนงท าใหเกด Use Case หนงขน

Use Case Postcondition Precondition

16

เกด Preconditions ส าหรบ Use Case Use Case มการท างานบางอยาง เกด Post conditions เมอ Use Case ท างานเสรจสน ม Actor หนงไดรบผลลพธจากการท างานของ Use Case

การวาด Use Case Diagrams จะให Actor ทเปนผท าใหเกดการท างานบางอยางอยทางดานซายมอ ม Use Case อยถดมาและม Actor ทเปนผรบผลลพธจาก Use Case อยทางดานขวาโดยททง 3 สวนใน Use Case Diagrams จะมเสนเชอมโยงถงกนอย ดงรปท 2.6

รปท 2.6 แสดงการเกด Use Case Diagrams

3) การน า Use Case กลบมาใชใหม วธการน า Use Case กลบมาใชใหม (Reuse) มอย 2 วธ คอ

Inclusion คอ การน าขนตอนการท างานทซบซอนกนมาสรางเปน Use Case แยกตางหากเพอให Use Case อนไดเรยกใชเปนลกษณะเดยวกนกบเวลาทเขยนโปรแกรมเปน Module ยอยๆ เพอให Module อนๆเรยกใช กลาวคอ ในการใช Use Case Diagrams ส าหรบระบบซอฟตแวรหนงๆ จะพบวาจ านวนของ Use Case นนมมากมาย ท งนเพราะตองน าเสนอการปฏสมพนธกนของสงทอยภายในระบบกบสงทอยภายนอกระบบในหลายมมมองและเมอจ านวนของ Use Case เพมขนเรอยๆ จะพบวามบาง Use Case ทมขนตอนการท างานเหมอนๆกนหรอซ ากน ดงนน จงอาจสราง Use Case ส าหรบการเรยกใชในขนตอนทเหมอนกน

Extension คอ การทน าเอา Use Case เดมมาเพมการท างานบางอยาง แสดงดงรปท 2.7

17

รปท 2.7 สญลกษณการใช Inclusion และ Extension ความสมพนธระหวาง Use Case ความสมพนธระหวาง Use Case มอย 4 แบบ คอ

Inclusion Extension Generalization Grouping

ความสมพนธ 2 แบบแรกนนไดกลาวไปแลว คอ Inclusion เปนการน าเอาขนตอนการท างานทซ าๆกน มาสรางเปน Use Case เพอให Use Case อนเรยกใชและ Extension คอ การน าเอา Use Case เดมทมอยแลวมาเพมเตมการท างานบางอยางเขาไป Generalization เปนการถายทอดคณสมบตหรอพฤตกรรมบางอยางจาก Use Case หนงไปยงอก Use Case หนงหรอจาก Actor หนงไปยงอก Actor หนง โดย Use Case ทเปนผ ถายทอดพฤตกรรมจะเรยกวา “Parent Use Case” ซง Use Case ทรบการถายทอดพฤตกรรมมาจะเรยกวา “Child Use Case” ซง Child Use Case จะมการเพมเตมพฤตกรรมบางอยางของตนเองเขาไปดวย Grouping คอ ในบางครง Use Case Diagrams ทสรางขนมาอาจมจ านวนของ Use Case มากมาย ท าใหไมสะดวกตอการอานหรอการน าไปใชงาน ดงนนจงอาจมการจบกลมหรอหมวดหมใหแก Use Case เหลานนโดยใชความสมพนธแบบ Grouping โดยเมอปรกตอยในขนตอนของการหาความตองการของระบบ โดยการไปสมภาษณเกบรวบรวมจากผใชนน จะมการสรางเปน Use Case ตางๆ เปนสวนๆ แยกออกจากกน จากนนจงคอยมาท า Grouping กบ Use Case เหลานนอกท

18

2.5.2 Sequence Diagrams Sequence Diagrams จะแสดงใหเหนวาออบเจกตตางๆ ในระบบงานหนงมการตดตอสอสารกนอยางไร ณ เวลาๆหนง โดย Sequence Diagrams จะมองคประกอบอย 3 สวน คอ ออบเจกต (Objects) เมสเสจ (Messages) และไทมหรอชวงเวลา (Time) 1) ออบเจกต (Objects) จะประกอบดวย 3 สวน คอ

Object Name Lifeline Activation

ซงองคประกอบทง 3 สามารถแสดงเปนสญลกษณไดดงรปท 2.8

NameName

Activation

Lifeline

รปท 2.8 แสดงองคประกอบทงหมดเปนสญลกษณ

โดยท Name จะเปนสวนทบอกถงชอของออบเจกตวาเปนออบเจกตอะไร โดยเรยงจากซายไปขวาตามล าดบการท างานของระบบ กลาวคอ ออบเจกตทอยทางซายมอจะท างานกอนออบเจกตทอยทางขวามอ สวนทเปนเสนประทลากในแนวดงจากออบเจกตจะเรยกวา Lifeline และสเหลยมเลกๆทอยบนเสน Lifeline จะเรยกวา Activation ซง Activation จะแทนการท างานตางๆ ทออบเจกตของ Activation นนตองกระท านอกจากนความยาวของรปทใชแทน Activation ยงบงบอกถงระยะเวลาของการท างานของออบเจกตดวย 2) แมสเสจ (Message) เปนการตดตอทสงจากออบเจกตหนงไปยงอกออบเจกตหนงหรออาจจะสงกลบมาหาตวเองกได โดยทจะแบงการตดตอออกเปน 3 แบบ คอ

19

Synchronous Asynchronous Return

สญลกษณทใชแทน Message ทง 3 แบบ แสดงดงรปท 2.9

รปท 2.9 สญลกษณแสดงรปแบบการตดตงทง 3 แบบของ Message

3) ไทมหรอชวงเวลา (Time) ลกษณะของไทมหรอการแสดงเวลาของ Sequence Diagrams นนจะเปนลกษณะแนวตง คอจากบนลงลาง Message ทอยดานบนจะเปนสวนทเกดขนกอน Message ทอยดานลาง ลกษณะของการแสดงเวลาของ Sequence Diagrams จะมลกษณะดงรป จะเปนการแสดงล าดบของเหตการณทจะเกดขน เมอ Actor ท างาน (Activation) กบ ออบเจกต Name1 ออบเจกต Name1 จะมการท างานโดยสง Message ไปยงออบเจกต Name2 และออบเจกต Name2 สง Message กลบมายงออบเจกต Name1 หลงจากนนเมอ Message ทออบเจกต Name1 จะถกสงกลบมายงออบเจกต Name1 จะเปนการสนสดการท างานของไดอะแกรมตวอยางน แสดงดงรปท 2.10

Message1

Message2

Name1 Name2

Message3

Actor1

รปท 2.10 แสดงลกษณะของการแสดงเวลาของ Sequence Diagrams

20

2.5.3 Activity Diagram Activity Diagram คอ แผนภาพทแสดงใหเหนล าดบการด าเนนกจกรรม จากกจกรรมหนงไปยงกจกรรมหนงทเกดจากการท างานของออบเจกตภายในระบบ ลกษณะของแผนภาพจะคลายกบ Flow Chart ดงรปท 2.11

Place anorder

Close Order

Bill customer

Pay Bill

Processorder

ship pruduct

รปท 2.11 แสดงตวอยาง Activity Diagram

จากรปท 2.11 เปน Activity Diagram ของระบบงานขาย ทแสดงใหเหนล าดบกจกรรมตงแตลกคา จนกระทงสนสดทการช าระเงน ซงจะเหนวา Activity Diagram แสดงใหเหนล าดบกจกรรมไดอยางชดเจน เนองจากสามารถน าเสนอ Actor ทเกยวของกบแตละกจกรรมไดอยางชดเจน การเลอกใหแผนภาพในกลม Behavioral Diagram ของ UML ขนอยกบความตองการของทมงานและความเหมาะสมกบลกษณะของงาน

21

1) รปแบบของ Activity Diagram Activity Diagram ม 3 รปแบบ ไดแก แบบทางเลอกตดสนใจ แบบมการท างานพรอมกน และแบบแบงสวนดงน

แบบทางเลอกตดสนใจ การเขยน Activity Diagram แบบทางเลอกตดสนใจ สามารถเขยนไดโดยลากลกศรผานสญลกษณ ขาวหลามตดกอนแลวจงลากไปยงแตละทางเลอก ดงรปท 2.12 เปนล าดบขนตอน “การสงซอสนคาทางอนเตอรเนต”

รปท 2.12 แสดงสญลกษณของ Activity Diagram

Logon

Customer

Create

Search

No

yes

รปท 2.13 แสดง Activity Diagram แบบมทางเลอกตดสนใจ

22

จากรปท 2.13 เปนล าดบขนตอนการสงซอสนคา เมอลกคาลอกอนเขาสระบบจะตองมการตดสนใจเกดขน นนคอ หากลกคามชอและรหสสมาชกแลว ระบบจะอนญาตใหลกคาคนหาสนคาทตองการ แตหากยงไมม ระบบจะใหลกคาลงทะเบยนกอนจงจะสามารถคนหาสนคาทตองการได

แบบมการท างานพรอมกน

Receive Order

Complete Order

facture Items Purchase Items Code Items

รปท 2.14 แสดง Activity Diagram แบบมการท างานพรอมกน

ส าหรบลกษณะการท างานพรอมกนเรยกวา “Transition Fork” ซงหมายถงจด

เปลยนแยก โดยจะตองลากเสนตรงในแนวนอนกอนแยกสกจกรรมทตองการกระท าพรอมกน เมอเสรจสนกลากเสนตรงขวางแนวนอนกอนแลวจงลากลกศรรวมมายงกจกรรมอนตอไป ลกษณะรวมนเรยกวา “Transition Join” ซงหมายถงจดเปลยนรวม ดงรปท 2.14 เปนล าดบขนตอน “การผลตสนคาตามค าสง” Activity Diagram ในลกษณะนสามารถม Decision ไดดวย

23

แบบแบงสวน เรยกอกอยางหนงวา “Swimlanes” เปนการแบงสวนการท างานออกเปนหลายๆ สวนทเกยวของกนใน 3กจกรรม โดยจะแบงเปนแนวตงคลายกบลในสระวายน า และแตละลคอแตละสวน (ซงอาจเปนไดทงบคคล หนวยงาน แผนก หรอสถานท) ทแสดงไวกอนหนาน เปนการแบงสวนการท างาน 3 สวน ไดแก ลกคา (Customer) งานขาย (Sales) และสนคา (Warehouse) ทมการท างานเกยวของกนในกจกรรม “การขายสนคา” โดยจากรปรปกจกรรมเรมตนท “การสงซอสนคา (Place an order)”ซงเกดขนทสวนของลกคา(Customer)จากนน เมอฝายขาย (Sales) ไดรบค าสงซอจงด าเนนการงานขาย (Process Order) สงเรองตอไปยงฝายงานคลง (Warehouse) เพอจดท าสนคาทลกคาตองการ แลวสงสนคาไปยงลกคา (Ship product) พรอมกบทฝายขายแนบเอกสารการเกบเงน(Bill Customer) ไปดวย เมอลกคาไดรบสนคา (Receive product) แลวกท าการช าระเงนตามระยะเวลาทตกลงกนไว (Pay Bill) ฝายขายกสามารถปดใบสงซอรายได (Close Order) ส าหรบ Activity Diagram ในรปแบบนสามารถม Decision ได

2) วธสราง Activity Diagram ส าหรบวธการสราง Activity Diagram นนมขนตอนงายๆ ดงน เลอกกจกรรมการกระท า หรอ Operation/Method ทตองการอธบายดวย

Activity Diagram หรอสราง Activity Diagram ส าหรบทกๆ Use Case เขยนล าดบกจกรรม วาดแผนภาพตามล าดบกจกรรม

2.5.4 Class Diagrams ลกษณะทวไปของ Class Diagrams คลาส (Class) เปนองคประกอบทส าคญอยางยงส าหรบระบบงานเชงวตถ (Object-Oriented System) คลาสเปนการน าเอากลมของออบเจกตมาอธบายความหมาย ออบเจกตซงถกจดใหอยในคลาสเดยวกนจะมแอตทรบวตโอเปอรเรชน ความสมพนธและความหมายบางอยางเหมอนกน โดยการจดกลมกนนสามารถท าไดทงออบเจกตทเปนซอฟตแวรและฮารดแวร การสรางโมเดลใหแกระบบๆ หนงจะเปนการอธบายถงสงตางๆ ในมมมองทสนใจ โดยสงทจะอธบายนนจะมการสราง Vocabulary ของระบบขนมา ยกตวอยางเชน ถาจะสรางตกสกหลง สงทจะตองอธบายอาจจะเปน ก าแพง ประต หนาตาง เปนตน ซงสงของดงกลาวบางอยางอาจอยรวมกนเปนหมวดหมเดยวกนกไดและบางชนกอยแยกออกไปตางหาก การก าหนดคลาสจะแทนดวยสญลกษณสเหลยมผนผา โดยแบงเปน 3 สวน คอ สวนชอของคลาส แอตทรบวตและโอเปอรเรชน ดงรปท 2.15

24

รปท 2.15 แสดงสญลกษณการก าหนด Class

การจะจดออบเจกตใดใหอยในคลาสเดยวกนนน ขนอยกบผออกแบบระบบวาจะมองทคณสมบต คอ แอตทรบวตหรอพฤตกรรมใดเปนหลก เชน ถามองวาก าแพงและประตมคณสมบตคอ ความกวาง ความสงและเปนวตถทแขงเหมอนกน กอาจจะจดก าแพงและประตไวในคลาสเดยวกน แตถามองถงลกษณะของการใชงานวาประตและหนาตางสามารถ เปด ปดได กอาจจะจดประตและหนาตางเอาไวในคลาสเดยวกน เมอจดออบเจกตตางๆ ใหอยในคลาสๆ หนงแลว กลไกการใชงานจรงๆ จะมการสรางอนสแตนซ (Instance) ขนมาเปนตวแทนของคลาส ไมไดเรยกใชออบเจกตหรอคลาสนนตรงๆ เชน ถาตองการจะจดการอะไรบางอยางกบก าแพง จะตองมการสรางอนสแตนซของก าแพงขน อาท “ก าแพงทอยทางทศใตของบาน” จากนนจงจดการกบอนสแตนซนนตอไปตามความตองการ

1) ชอคลาส (Name) Simple name เปนการตงชอโดยใชสตรงเปนค าๆ เดยวหรอตงชอเปนวล เชน

Customer Wall Light System เปนตน Path name เปนการตงชอคลาสโดยมชอแพกเกจของคลาสนนเปน Prefix

2) แอตทรบวต (Attributes) เปนการบอกถงคณสมบตของคลาส คลาสๆหนงอาจจะมแอตทรบวตไดตงแต 1 คาขนไป หรออาจเปนคลาสทไมมแอตทรบวตเลยกได แอตทรบวตจะแสดงถงคณสมบตทออบเจกตซงอยในคลาสเดยวกนมรวมกนหรอใชงานรวมกน เชน คลาสของพนกงาน (Customer) จะมแอตทรบวตเปน id name position department phoneNumber เปนตน การตงชอใหแกแอตทรบวตสามารถใชค าๆ เดยวหรอวลส นๆ กได ในลกษณะคลายกบการตงชอของคลาส ถาในกรณทเปนค าๆ เดยวจะใชตวอกษรเปนตวพมพเลกทงหมด แตถา

Class_1

-

-

Attribute_1

Attribute_2

: int : int

+

+

+

Operation_1 ()

Operation_2 ()

Operation_3 ()

: int : int : int

ชอคลาส

แอตทรบวท

โอเปอรเรชน

25

เปนวลทมมากกวา 1 ค า ตงแตค าทสองขนไปจะใหตวอกษรตวแรกของค าทสองขนไป ใหเปนตวพมพใหญ การแสดงแอตทรบวตในคลาสจะเขยนในชองทถดจากชอของคลาส ดงรปท 2.16

รปท 2.16 การเขยน Attribute ใน Class 3) โอเปอรเรชน (Operations) คอ พฤตกรรมทสามารถกระท ากบออบเจกตได โดยทออบเจกตทงหมดอยในคลาสเดยวกนจะมการใชโอเปอรเรชนของคลาสของตวเองรวมกน คลาสหนงๆ สามารถมโอเปอรเรชนไดมากกวา 1 โอเปอรเรชนหรออาจไมมโอเปอรเรชนเลยกได โดยปกตแลวการเรยกใชโอเปอรเรชนกบออบเจกตหนงๆ จะท าใหขอมลหรอสถานะของออบเจกตเปลยนแปลงไป ในการวาดภาพคลาสจะเขยนสวนของโอเปอรเรชนถดจากสวนของแอตทรบวต การตงชอใหแกโอเปอรเรชนจะท าในลกษณะเดยวกนกบชอของคลาสหรอของแอตทรบวต แตในทางปฏบตนยมตงชอใหแกโอเปอรเรชนโดยใชค ากรยา ซงอาจเปนค าๆ เดยว เชน Add Grow Move เปนตน หรอถากรณชอของโอเปอรเรชนมมากกวา 1 ค า ตงแตค าทสองขนไปจะใหตวอกษรตวแรกของค าเปนตวพมพใหญ ตวอยางการก าหนดโอเปอรเรชนอาจมลกษณะดงรปท 2.17

รปท 2.17 การระบพารามเตอรและประเภทของขอมลให Operation

-

-

-

-

id name position phonenumber

: int : string : string : int

Customer

Rectangle

+

+

+

+

add () grow ()

move ()

isEmpty ()

: int : int

: int

: int

26

ในการสรางคลาส ไมจ าเปนตองมแอตทรบวตและโอเปอรเรชนทงหมดในคลาสเดยวกนได เพราะวาในทางปฏบตแลว คลาสหนงๆ มกมแอตทรบวตและโอเปอรเรชนเปนจ านวนมาก นนคอ สามารถเลอกไดวาจะแสดงแอตทรบวตและโอเปอรเรชนเพยงบางตวเทานนหรอวาเลอกทจะไมแสดงเลยกได ดงนน การทรปของคลาสใดไมมชอของแอตทรบวตหรอโอเปอรเรชนแสดงอยกไมไดหมายความวาไมมชอดงกลาวอยในคลาสนน แตอาจละไวไมแสดงใหเหนได อยางไรกตาม จ าเปนตองมการก าหนดสญลกษณเพอใหทราบวามการละไมแสดงชอของแอตทรบวตหรอโอเปอรเรชนบางอยางเอาไว ทงนเพอไมใหสบสนกบการทคลาสไมมชอของแอตทรบวตหรอโอเปอรเรชนบางอยาง โดยจะใชเครองหมาย “…” เปนการบอกวามการละไมแสดงชอของแอตทรบวตหรอโอเปอรเรชนทยาวมากๆ สามารถเลอกทจะจดกลมใหแก แอตทรบวตหรอโอเปอรเรชนเหลานนได โดยจะเรยกการจดกลมนนวา “Stereotype” 4) การสรางขอบงคบใหแกคลาส จะท าใหคลาสมความชดเจนมากขน ซงจะใชกลไกทชอวา Constrains มาอธบายคลาสใหมความชดเจนยงขน การใช Constrains จะเขยนอยภายในเครองหมายวงเลบปกกา ดงรปท 2.18

รปท 2.18 แสดงการสรางขอมลระดบ Constrains เพมเตมให Class 5) การเขยนหมายเหตใหแกคลาส Attached Notes หรอ Note เปนกลไกของภาษา UML ทใชในการใหค าอธบายแกคลาสในลกษณะขอมลเพมเตมหรอโนตยอ เปนเพยงขอมลเสรมไมใชขอมลทจ าเปนจรงๆ จะใสหรอไมใสกได ยกตวอยางเชน จากคลาส Employee อาจมการน า Attached Notes มาใชดงรป เปนการอธบายเพมเตมวาสามารถสอบถามหมายเลขโทรศพทของพนกงานไดโดยสอบถามจากเลขาชอ “Wassana” เบอร 4972 ดงแสดงในรปท 2.19

id 000 ถง 999 -

-

-

-

-

id name positoin department phoneNumber

: int : string : string : string : int

Employee

27

รปท 2.19 ตวอยางการเขยนหมายเหตใหแก Class 2.6 ทฤษฎระบบจดการฐานขอมล (Database Management System) ในปจจบนการจดโครงสรางขอมลใหเปนแบบฐานขอมลก าลงเปนทนยม เกอบทกหนวยงานทมการใชระบบสารสนเทศจะจดท าขอมลใหเปนแบบฐานขอมล เนองจากปรมาณขอมลมมากถาจดขอมลเปนแบบแฟมขอมลจะท าใหมแฟมขอมลเปนจ านวนมาก ซงจะท าใหเกดขอมลทซ าซอนกนได ขอมลทซ าซอนนจะกอใหเกดปญหามากมาย 2.6.1 ฐานขอมล (Database) ฐานขอมล (Database) คอ การจดเกบขอมลทมความสมพนธกนมาเกบไวดวยกนเพอลดความซ าซอน ของขอมล อาจจะเปรยบเทยบเปนคลงของขอมล โดยขอมลจะถกเกบรวมอยางมรปแบบและเปนระเบยบ ท าใหเกดความสะดวกและงายในการทจะน าเอาขอมลเหลานไปท าการประมวลผลและ จดการกบขอมล เชน การเพมขอมล การสรางรายงานเกยวกบขอมล และการแสดงผลขอมล เปนตน นอกจากนยงค านงถงการใชขอมลรวมกนระหวางงานหลายๆ งานเพอประโยชนในการทเราจะเรยกใชขอมลนนๆ การเกบหรอการน าออกมาใชจะตองกระท าผานทาง ระบบการจดฐานขอมลหรอทเรารจกกนในนาม DBMS (Database Management System) และภาษาทเราจะใชในการตดตอกบ ฐานขอมลกคอ ภาษา SQL 2.6.2 ความส าคญของระบบฐานขอมล 1) ลดการเกบขอมลทซ าซอน ขอมลบางชดทอยในรปของแฟมขอมลอาจมปรากฏอยหลาย ๆ แหง เพราะมผใชขอมลชดนหลายคน เมอใชระบบฐานขอมลแลวจะชวยใหความซ าซอนของขอมลลดนอยลง เชน ขอมลอยในแฟมขอมลของผใชหลายคน ผใชแตละคนจะมแฟมขอมลเปนของตนเอง ระบบฐานขอมลจะลดการซ าซอนของขอมลเหลานใหมากทสด โดยจดเกบในฐานขอมลไวทเดยวกน

Ask for employees

Telephone numbers

Form Secretary Wassana (4972)

-

-

-

-

-

id

name positoin

department phoneNumber

: int

: string : string : string : int

Employee

28

ผใชทกคนทตองการใชขอมลชดนจะใชโดยผานระบบฐานขอมล ท าใหไมเปลองเนอทในการเกบขอมลและลดความซ าซอนลงได 2) รกษาความถกตองของขอมล เนองจากฐานขอมลมเพยงฐานขอมลเดยว ในกรณทมขอมลชดเดยวกนปรากฏอยหลายแหงในฐานขอมล ขอมลเหลานจะตองตรงกน ถามการแกไขขอมลนทกๆ แหงทขอมลปรากฏอยจะแกไขใหถกตองตามกนหมดโดยอตโนมตดวยระบบจดการฐานขอมล 3) การปองกนและรกษาความปลอดภยใหกบขอมลท าไดอยางสะดวก การปองกนและรกษาความปลอดภยกบขอมลระบบฐานขอมลจะใหเฉพาะผทเกยวของเทานนจงจะมสทธเขาไปใชฐานขอมลไดเรยกวามสทธสวน บคคล (Privacy) ซงกอใหเกดความปลอดภย (Security) ของขอมลดวย ฉะนนผใดจะมสทธทจะเขาถงขอมลไดจะตองมการก าหนดสทธกนไว กอนและเมอเขาไปใชขอมลนนๆ ผใชจะเหนขอมลทถกเกบไวในฐานขอมลในรปแบบทผใชออกแบบไว 4) สามารถใชขอมลรวมกนได เนองจากในระบบฐานขอมลจะเปนทเกบรวบรวมขอมลทกอยางไว ผใชแตละคนจงสามารถทจะใชขอมลในระบบไดทกขอมล ซงถาขอมลไมไดถกจดใหเปนระบบฐานขอมลแลว ผใชกจะใชไดเพยงขอมลของตนเองเทานน 5) มความเปนอสระของขอมล เมอผใชตองการเปลยนแปลงขอมลหรอน าขอมลมาประยกตใชใหเหมาะสมกบโปรแกรมทเขยนขนมา จะสามารถสรางขอมลนนขนมาใชใหมได โดยไมมผลกระทบตอระบบฐานขอมล เพราะขอมลทผใชน ามาประยกตใชใหมนนจะไมกระทบตอโครงสรางทแทจรงของการจดเกบขอมล นนคอ การใชระบบฐานขอมลจะท าใหเกดความเปนอสระระหวางการจดเกบขอมลและการประยกตใช 6) สามารถขยายงานไดงาย เมอตองการจดเพมเตมขอมลทเกยวของจะสามารถเพมไดอยางงายไมซบซอน เนองจากมความเปนอสระของขอมล จงไมมผลกระทบตอขอมลเดมทมอย 7) ท าใหขอมลบรณะกลบสสภาพปกตไดเรวและมมาตรฐาน เนองจากการจดพมพขอมลในระบบทไมไดใชฐานขอมล ผเขยนโปรแกรมแตละคนมแฟมขอมลของตนเองเฉพาะ ฉะนนแตละคนจงตางกสรางระบบการบรณะขอมลใหกลบสสภาพปกตในกรณทขอมลเสยหายดวยตนเองและดวยวธการของตนเอง จงขาดประสทธภาพและมาตรฐาน แตเมอมาเปนระบบฐานขอมลแลว การบรณะขอมลใหกลบคนสสภาพปกตจะม

29

โปรแกรมชดเดยวและมผดแลเพยงคนเดยวทดแลทงระบบ ซงยอมตองมประสทธภาพและเปนมาตรฐานเดยวกนแนนอน 2.6.3 การบรหารฐานขอมล (Database Management) ในระบบฐานขอมลนอกจากจะมระบบการจดการฐานขอมล ซงเปนซอฟตแวรทสรางขนเพอจดการกบขอมลใหเปนระบบ จะไดน าไปเกบรกษา เรยกใช หรอน ามาปรบปรงใหทนสมยไดงายแลว ในระบบฐานขอมลยงตองประกอบดวยบคคลทมหนาทควบคมดแลระบบฐานขอมล คอผบรหารฐานขอมล เหตผลส าหรบประการหนงของการจดท าระบบจดการฐานขอมล คอ การมศนยกลางควบคมทงขอมลและโปรแกรมทเขาถงขอมลเหลานน บคคลทมอ านาจหนาทดแลการควบคมน เรยกวา ผบรหารฐานขอมล หรอ DBA (Database Administrator) คอ ผมหนาทควบคมการบรหารงานของฐานขอมลทงหมด 2.6.4 หนาทของผบรหารฐานขอมล 1) ก าหนดโครงสรางหรอรปแบบของฐานขอมล โดยท าการวเคราะหและตดสนใจวาจะรวมขอมลใดเขาไวในระบบใดบาง ควรจะจดเกบขอมลดวยวธใด และใชเทคนคใดในการเรยกใชขอมลอยางไร 2) ก าหนดโครงสรางของอปกรณเกบขอมลและวธการเขาถงขอมล โดยก าหนดโครงสรางของอปกรณเกบขอมลและวธการเขาถงขอมล พรอมทงก าหนดแผนการในการสรางระบบขอมลส ารองและการฟนสภาพ โดยการจดเกบขอมลส ารองไวทกระยะ และจะตองเตรยมการไววาถาเกดความผดพลาดขนแลวจะท าการฟนสภาพไดอยางไร 3) มอบหมายขอบเขตอ านาจหนาทของการเขาถงขอมลของผ ใช โดยการประสานงานกบผใช ใหค าปรกษา ใหความชวยเหลอแกผใช และตรวจตราความตองการของผใช 2.6.5 ระบบการจดการฐานขอมล (Database Management System, DBMS) เปนกลมโปรแกรมทท าหนาทเปนตวกลางในระบบตดตอระหวางผใชกบฐานขอมล เพอจดการและควบคมความถกตอง ความซ าซอน และความสมพนธระหวางขอมลตางๆ ภายในฐานขอมล ในการตดตอกบขอมลในฐานขอมลไมวาจะดวยการใชค าสงในกลมดเอมแอล (DML) หรอ ดดแอล (DDL) หรอจะดวยโปรแกรมตางๆ ทกค าสงทใชกระท ากบขอมลจะถก DBMS น ามาแปล (Compile) เปนการปฏบตการ (Operation) ตางๆ ภายใตค าสงนนๆ เพอน าไปกระท ากบตวขอมลภายในฐานขอมลตอไป

30

2.6.6 หนาทของระบบการจดการฐานขอมล 1) ระบบจดการฐานขอมลเปนซอฟตแวรทท าหนาทดงตอไปน ดแลการใชงานใหกบผใช ในการตดตอกบตวจดการระบบแฟมขอมลได ในระบบฐานขอมลนขอมลจะมขนาดใหญ ซงจะถกจดเกบไวในหนวยความจ าส ารองเมอผใชตองการจะใชฐานขอมล ระบบการจดการฐานขอมลจะท าหนาทตดตอกบระบบแฟมขอมลซงเสมอนเปนผจดการแฟมขอมล (File Manager) น าขอมลจากหนวยความจ าส ารองเขาสหนวยความจ าหลกเฉพาะสวนทตองการใชงาน และท าหนาทประสานกบตวจดการระบบแฟมขอมลในการจดเกบ เรยกใช และแกไขขอมล 2) ควบคมระบบความปลอดภยของขอมลโดยปองกนไมใหผทไมไดรบอนญาตเขามาเรยกใชหรอแกไขขอมลในสวนปองกนเอาไว พรอมทงสรางฟงกชนในการจดท าขอมลส ารอง โดยเมอเกดมความขดของของระบบแฟมขอมลหรอของเครองคอมพวเตอรเกดการเสยหายนน ฟงกชนนจะสามารถท าการฟนสภาพของระบบขอมลกลบเขาสสภาพทถกตองสมบรณได 2.7 ER Diagram ER Diagram หรอ Entity Relationship Diagram คอแผนผงแสดงความสมพนธระหวาง Entity หรอกลมขอมล ซงจะแสดงชนดของความส าพนธวาเปนชนด หนงตอหนง (One to One) หนงตอหลายสง (One to Many) หรอ หลายสงตอหลายสง (Many to Many)

รปท 2.20 แสดงตวอยาง ER Diagram

31

ER Diagram ประกอบดวยองคประกอบพนฐานดงน 2.7.1 เอนทต (Entity) เอนทต หมายถง สงของหรอวตถทเราสนใจ ซงอาจจบตองไดและเปนไดท งนามธรรม โดยทวไป เอนทตจะมลกษณะทแยกออกจากกนไป เชน เอนทตพนกงาน จะแยกออกเปนของพนกงานเลย เอนทตเงนเดอนของพนกงานคนหนงกอาจเปนเอนทตหนงในระบบของโรงงาน โดยทวไปแลว เอนทตจะมกลมทบอกคณสมบตทบอกลกษณะของเอนทต เชน พนกงานมรหส ชอ นามสกล และแผนก โดยจะมคาของคณสมบตบางกลมทท าใหสามารถแยกเอนทตออกจากเอนทตอนได เชน รหสพนกงานทจะไมมพนกงานคนไหนใชซ ากนเลย เราเรยกคาวของคณสมบตกลมนวาเปนคยของเอนทต 2.7.2 แอตทรบวท (Attribute) Attribute คอ คณสมบตของวตถหรอสงของทเราสนใจ โดยอธบายรายละเอยดตาง ๆ ทเกยวของกบลกษณะของเอนทต โดยคณสมบตนมอยในทกเอนทต เชน ชอ นามสกล ทอย แผนก เปน Attribute ของเอนทตพนกงาน โดยทวไปแลวโมเดลขอมล เรามกจะพบวา Attribute มลกษณะขอมลพนฐานอยโดยทไมตองมค าอธบายมากมาย และ Attribute กไมสามารถอยแบบโดด ๆ ไดโดยทไมมเอนทตหรอความสมพนธ 2.7.3 ความสมพนธ (Relationship) เอนทตแตจะตองมความสมพนธรวมกน โดยจะมชอแสดงความสมพนธรวมกนซงจะใชรปภาพสญลกษณสเหลยมรปวาวแสดงความสมพนธระหวางเอนทตและระบชอความสมพนธลงในสเหลยม

บทท 3 วธการด าเนนงาน

ในการด าเนนงานวเคราะหและออกแบบระบบงานผปวยในของโรงพยาบาลคลองหลวงนนไดมการแบงระบบงานออกเปน 4 ระบบงานยอยไดแก ระบบลอกอน ระบบคนหาประวตผปวย ระบบบนทกสถตการพยาบาล และระบบจดการบญชผใช

3.1 แผนการด าเนนงาน

แผนการด าเนนงานจะแสดงถงรายละเอยดในการปฏบตงานตามโครงงาน ตงแตเรมตนจนถงการปฏบตงานในขนตอนสดทายวามกจกรรมใดทตองท าบาง โดยใชแผนภมแกนต (Gantt Chart) ประกอบการเสนอกจกรรมทเกดขน โดยกจกรรมนนจะประกอบดวย การเสนอชอโครงงาน การศกษารายละเอยดงานของโครงงาน ศกษาโปรแกรมและเครองมอในการสรางโครงงาน สง Propersol ออกแบบและวเคราะหการท างานของระบบ ออกแบบโครงสรางขอมลของระบบ ศกษาขอมลการสรางระบบ ท าการสรางระบบ ทดสอบระบบ สรปและแกไขขอผดพลาดตรวจสอบการท างานของระบบ จดพมพรายงานประกอบโครงงาน และเขาพบอาจารยทปรกษา ซงมการก าหนดแผนการด าเนนงานตามขนตอนดงตารางตอไปน

ตารางท 3.1 ระยะเวลาการด าเนนงาน

กจกรรม ระยะเวลาด าเนนงาน

2553 2554 2555

พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ ม.ค.

เสนอชอโครงงาน ศกษาระบบงานเดม วเคราะหและศกษาเครองมอและทฤษฎทจะใชพฒนาระบบ

ประเมนคาใชจาย

33

ตารางท 3.1 ระยะเวลาการด าเนนงาน (ตอ)

กจกรรม

ระยะเวลาด าเนนงาน 2533 2554 2555

พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย.

พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ. ม.ค.

วเคราะหและออกแบบการท างานของระบบ

ออกแบบระบบฐานขอมล

ออกแบบ Interface พฒนาและทดสอบ ระบบ

ทดลองน าระบบไปใชงานสถานทจรง

ตดตามบนทกผลการใชงานและปรบปรงแกไขระบบเพมเตม

เขาพบอาจารยทปรกษา

จดท าปรญญานพนธ

คอ วางแผนการด าเนนการ คอ ท าจรง

34

3.2 แบบจ าลองระบบงานผปวยใน

Intranet

HosXP

�

�

�

Intranet

IPD

รปท 3.1 แสดง Work Flow Diagram

จากรปท 3.1 เปนการบรรยายถงการเรมตนเขาใชระบบอยางเปนระบบระเบยบ พจารณาจากจดเรมตนของ Work Flow Diagram ทางดานซายของภาพในรปของผใชงานนงหนาคอมพวเตอร จะแบงแยกเปน 2 สวนคอ สวนของผใช เมอผใชท าการเขาใชงานเรมตนจะตองท าการลอกอนเขาสระบบ โดยการใสชอและรหสผาน จากนนระบบจะท าการตรวจสอบชอกบรหสผาน ผใชสามารถคนหาประวตผปวยและพมพประวตผปวยได สามารถพมพฟอรมเอกสารการวนจฉยผปวยและฟอรมเอกสารการวางแผนการพยาบาลผปวยได สามารถมารถบนทกสถตการพยาบาลและดสรปยอดสถตการการพยาบาล และพมพรายงานสถตการพยาบาลได และสวนของผดแลระบบ เมอผดแลระบบท าการเขาใชงานเรมตนจะตองท าการลอกอนเขาสระบบ โดยการใสชอและรหสผาน จากนนระบบจะท าการตรวจสอบชอกบรหสผาน ผดแลระบบสามารถจดการบญชผใชได ไดแก เพม แกไข ลบบญชผใช สามารถจดการรายการเอกสารบนทกสถตได ไดแก เพม แกไข ลบรายการเอกสารบนทกสถต

35

3.3 การวเคราะหระบบงาน (Use Case Diagram) 3.3.1 ภาพรวมของระบบงาน ประกอบดวย

1) Actor ผใช ผดแลระบบ

2) Use Case ระบบลอกอนส าหรบผใช ระบบลอกอนส าหรบผดแลระบบ ตรวจสอบบญชผใช คนหาประวตผปวย พมพประวตผปวย พมพฟอรมเอกสารผปวย บนทกสถตการพยาบาล ดสรปยอดสถตการพยาบาล จดการบญชผใช จดการรายการเอกสารบนทกสถตการพยาบาล

36

รปท 3.2 แสดง Use Case Diagram ของระบบงานผปวยใน จากรปท 3.2 แสดงถงการเขาใชงานระบบของผใชงาน ผใชสามารถพมพฟอรมเอกสารตางๆได ไดแก เอกสารขอมลผปวยและเอกสารการวางแผนการพยาบาลผปวย ผใชสามารถคนหาประวตผปวยและพมพประวตผปวยได สามารถพมพฟอรมเอกสารการวนจฉยผปวยและฟอรมเอกสารการวางแผนการพยาบาลผปวยได สามารถมารถบนทกสถตการพยาบาลและดสรปยอดสถตการการพยาบาล และพมพรายงานสถตการพยาบาลได สวนผดแลระบบสามารถจดการบญชผใชได ไดแก เพม แกไข ลบบญชผใช สามารถจดการรายการเอกสารบนทกสถตได ไดแก เพม แกไข ลบรายการเอกสารบนทกสถต

37

3.3.2 ระบบลอกอน ประกอบดวย

1) Actor ผใช ผดแลระบบ

2) Use Case ใส Username และ Password ตรวจสอบ Username และ Password

รปท 3.3 แสดง Use Case Diagram ของระบบลอกอน จากรปท 3.3 แสดงถงการเขาสระบบลอกอน ซงจะตองมการใสรหสผใชและรหสผาน จากนนระบบจะท าการตรวจสอบสถานะของผใช และตรวจสอบรหสผใชและรหสผานตามล าดบ

38

3.3.3 ระบบคนหาขอมลผปวย ประกอบดวย

1) Actor ผใช

2) Use Case คนหาประวตผปวย แสดงประวตผปวย พมพประวตผปวย พมพฟอรมเอกสาร ระบบลอกอน

รปท 3.4 แสดง Use Case Diagram ของระบบจดการขอมลผปวย จากรปท 3.4 แสดงถงการคนหาประวตผปวยซงผใชงานสามารถพมพประวตผปวยและฟอรมเอกสารตางๆได ไดแก เอกสารการวนจฉยผปวยและเอกสารการวางแผนการพยาบาลผปวย

39

3.3.4 ระบบบนทกสถตการพยาบาล ประกอบดวย

1) Actor ผใช ผดแลระบบ

2) Use Case เพมรายการของเอกสารบนทกสถต แกไขรายการของเอกสารบนทกสถต ลบรายการของเอกสารบนทกสถต เพมรายการบนทกสถต แกไขรายการบนทกสถต ลบรายการบนทกสถต แสดงสรปยอดสถต ระบบค านวณสรปยอดสถต พมพสรปยอดสถต

40

รปท 3.5 แสดง Use Case Diagram ของระบบบนทกสถตการพยาบาล

จากรปท 3.5 แสดงถงการบนทกสถตการพยาบาลซงผดแลระบบสามารถท าการเพม แกไข ลบรายการของเอกสารบนทกสถต สวนผใชสามารถเพม แกไข ลบรายการบนทกสถต ดสรปยอดสถต และพมพสรปยอดสถตได 3.3.5 ระบบจดการบญชผใช ประกอบดวย

1) Actor ผใช

2) Use Case เพมบญชผใช แกไขบญชผใช ลบบญชผใช

41

รปท 3.6 แสดง Use Case Diagram ของระบบจดการบญชผใช จากรปท 3.6 แสดงถงการจดการบญชผใชซงผดแลระบบสามารถเลอกทจะท าการเพมบญชผใช แกไขบญชผใช หรอลบบญชผใชได 3.4 การวเคราะหพฤตกรรมของระบบ (Sequence Diagram) Sequence Diagram จะแสดงการท างานระหวางออบเจกตตางๆ เมอเกดการสงขาวสารหรอเมจเสจ (Message) และเมอเกดเหตการณตางๆ โดยทศทางของลกศรจะเปนการบงบอกถงทศทางการสงเมจเสจระหวางออบเจกต

42

3.4.1 ระบบงานผปวยใน

รปท 3.7 Sequence Diagram ระบบงานผปวยใน

จากรปท 3.7 แสดงถงการเขาใชงานระบบของผใชงาน ผใชสามารถพมพฟอรมเอกสารตางๆได ไดแก เอกสารขอมลผปวยและเอกสารการวางแผนการพยาบาลผปวย ผใชสามารถจดการกบขอมลบนทกสถตได ไดแก เพมขอมลรายการสถต แกไขขอมลรายการสถต ลบขอมลรายการสถต ดสรปรายงานสถตและจดพมพสรปรายงานสถต และผใชยงสามารถจดการบญชผใชงานได ไดแก เพมบญชผใช แกไขบญชผใช ลบบญชผใช

43

3.4.2 ระบบลอกอน

รปท 3.8 Sequence ระบบลอกอน

จากรปท 3.8 จะแสดงการออกแบบระบบ Login ผใชจะเขาระบบจะตองท าการพมพชอและรหสผานเพอท าการเขาสระบบและระบบจะท าการตรวจสอบสทธในการเขาใชระบบไดหรอไมถาไดกจะแสดงขอมลมาใหผเขาระบบไดเหน 3.4.3 ระบบคนหาประวตผปวย

รปท 3.9 Sequence Diagram ระบบคนหาประวตผปวย

44

จากรปท 3.9 หลงจากผใชเขาสระบบแลวในสวนนของระบบจะใหผใชท าการคนหาขอมลผปวย ซงผใชงานสามารถพมพประวตผปวยและฟอรมเอกสารตางๆได ไดแก เอกสารขอมลผปวยและเอกสารการวางแผนการพยาบาลผปวย 3.4.4 ระบบจดการบญชผใช

รปท 3.10 Sequence Diagram ระบบจดการบญชผใช

จากรปท 3.10 ระบบนจะใหผใชท าการจดการกบบญชผใชซงจะมสวนของ เพมบญชผใช สวนของการแกไขขอมลของผใชและสวนทสามารถลบบญชผใชออกได

45

3.4.5 ระบบบนทกสถตการพยาบาล

รปท 3.11 Sequence Diagram ระบบบนทกสถตการพยาบาล

จากรปท 3.11 ผใชสามารถท ารายการสรปยอดสถตของการรกษาวาในจ านวนในการรกษาของแตละวนมอะไรบาง ใหยาอะไรบาง โดยสามารถเพมขอมลสถตใหมไดและแกไขขอมลไดหากกรอกขอมลผดพลาดพรอมกบพมพรายการสถตดงกลาวได

46

3.5 ล าดบกจกรรมของการท างาน (Activity Diagram) 3.5.1 ระบบงานผปวยใน

รปท 3.12 Activity Diagram ระบบงานผปวยใน

จากรปท 3.12 ผใชงานจะสามารถท าการเพมขอมล แกไข ลบขอมล และดรายการสถตไดแตไมสามารถทจะแกไขรายการขอมลของระบบไดแตผดและระบบจะสามารถเพมรายการขอมลของระบบพรอมทงยงสามารถแกไขและลบขอมลได

47

3.5.2 ระบบลอกอน

รปท 3.13 Activity Diagram ระบบลอกอน จากรปท 3.13 ผใชท าการพมพชอและรหสผานเพอท าการเขาสระบบและระบบจะท าการตรวจสอบสทธในการเขาใชระบบไดหรอไมถาไมได ผใชจะตองกลบพมพชอและรหสผานใหมแตถาไดผใชกจะเขาสระบบและด าเนนการตอ

48

3.5.3 ระบบคนหาประวตผปวย

รปท 3.14 ระบบคนหาประวตผปวย

จากรปท 3.14 ผใชงานจะท าการสบคนขอมลเกยวกบประวตของผปวยและท าการน าเขาประวตผปวยจากภายนอกพรอมทงท าการพมพเอกสารทมขอมลประวตผปวยออกมาได

49

3.5.4 ระบบจดการบญชผใช

รปท 3.15 ระบบจดการบญชผใช จากรปท 3.15 ผดแลระบบจะท าการเพมบญชส าหรบผใชรายใหมพรอมทงท าการแกไขขอมลในบญชผใชรายนนทงเปลยนชอผใช เปลยนรหสผานหรอท าการลบบญชผงานออกหากผใชงานรายนนไดหมดสทธการใชงานหรอไมใชงานระบบอกแลว

50

3.5.5 ระบบจดการบนทกสถต

รปท 3.16 ระบบบนทกสถตการพยาบาล

จากรปท 3.16 ผดและระบบจะสามารถท าการเพมขอมลรายการสถตใหม แกไขขอมลรายการสถตและลบรายการสถตออกไดในขณะทผใชท วไปไมสามารถท าในสวนนได

51

3.6 แผนภาพแสดงคลาส (Class Diagram)

รปท 3.17 ความสมพนธ Class Diagram

52

3.7 แผนภาพแสดงความสมพนธระหวางขอมล (Entity Relationship Diagram)

รปท 3.18 ความสมพนธระหวางขอมล (Entity Relationship Diagram)

53

3.8 ความสมพนธของขอมล (Data Relation)

รปท 3.19 ความสมพนธ Data Relation 3.9 การออกแบบระบบ 3.8.1 ตารางทใชในการเกบฐานขอมลของระบบ ตารางท 3.2 ตารางทใชเกบขอมลผใช (Users)

ฟลด ค าอธบาย ชนด คย รเลยชนชพ user_id รหสผใช varchar(5) PK

username ชอผใช varchar(20)

54

ตารางท 3.2 ตารางทใชเกบขอมลผใช (Users) (ตอ)

ฟลด ค าอธบาย ชนด คย รเลยชนชพ password รหสผาน varchar(50)

userFullName ชอ-นามสกล varchar(20) status สถานะ varchar(20)

ตารางท 3.3 ตารางทใชเกบชวงเวลาการเฝาเวรของพยาบาล (Period)

ฟลด ค าอธบาย ชนด คย รเลยชนชพ period_id รหสเวร varchar(5) PK

period _name ชอเวร varchar(10) ตารางท 3.4 ตารางทใชเกบพนทในการเฝาเวรของพยาบาล (Zones)

ฟลด ค าอธบาย ชนด คย รเลยชนชพ zone_id รหสพนท varchar(5) PK

zone_name ชอเรยกพนท varchar(50) ตารางท 3.5 ตารางทใชเกบประเภทของเอกสารบนทกสถต (Documents)

ฟลด ค าอธบาย ชนด คย รเลยชนชพ doc_id รหสเอกสาร varchar(5) PK

doc_name ชอเอกสาร varchar(100)

55

ตารางท 3.6 ตารางทใชเกบหวขอรายการบนทกสถต (Lists)

ฟลด ค าอธบาย ชนด คย รเลยชนชพ list_id รหสรายการ varchar(10) PK doc_id รหสเอกสาร varchar(5) FK Document

list_name ชอรายการ varchar(200) ตารางท 3.7 ตารางทใชเกบขอมลการเกบบนทกสถต (Orders)

ฟลด ค าอธบาย ชนด คย รเลยชนชพ date วนทบนทกขอมล date PK

period_id รหสเวร varchar(5) PK Duty zone_id รหสพนท varchar(5) PK Zones user_id รหสผใช varchar(5) FK Users

ตารางท 3.8 ตารางทใชเกบขอมลรายละเอยดการเกบบนทกสถต (Orders_Detail)

ฟลด ค าอธบาย ชนด คย รเลยชนชพ date วนทบนทกขอมล date PK

period_id รหสเวร varchar(5) PK Duty zone_id รหสพนท varchar(5) PK Zones list_id รหสรายการ varchar(10) PK Lists count จ านวน int

56

ตารางท 3.9 ตารางทใชเกบขอมลผปวย (Patient)

ฟลด ค าอธบาย ชนด คย รเลยชนชพ hn รหสผปวย varchar(9) PK

pname ค าน าหนาชอ varchar(15) fname ชอ varchar(30) lname นามสกล varchar(30) pttype รหสประเภทการรกษา char(2) FK pttype

firstday วนทลงทะเบยน date birthday วนเกด date

sex รหสเพศ char(1) FK sex mathername ชอมารดา varchar(30) motherlname นามสกลมารดา varchar(30) fathername ชอบดา varchar(30) fatherlname นามสกลบดา varchar(30) occupation รหสอาชพ char(3) FK occupation

country รหสเชอชาต char(2) FK nationality nationality รหสสญชาต char(3) FK nationality

religion รหสศาสนา char(2) FK religion addrpart เลขท varchar(50) moopart หม char(3)

road ถนน varchar(50) hometel โทรศพท varchar(20)

marrystatus รหสสถานภาพ char(1) FK marrystatus nationality รหสสญชาต char(3) FK nationality spsname ชอคสมรส varchar(50) spslname นามสกลคสมรส varchar(30)

informname ชอผทตดตอได varchar(50) informrelation เกยวของเปน varchar(50)

57

ตารางท 3.9 Patient (ตอ)

ฟลด ค าอธบาย ชนด คย รเลยชนชพ informaddr ทอย varchar(200) informtel โทรศพท varchar(20) bloodgrp หมเลอด varchar (5)

drugallergy แพยา varchar (250) cid รหสบตรประจ าตวประชาชน varchar(13)

ตารางท 3.10 ตารางทใชเกบขอมลประเภทการรกษา (pttype)

ฟลด ค าอธบาย ชนด คย รเลยชนชพ Pttype รหสประเภทการรกษา char(2) PK Name ประเภทการรกษา varchar(250)

ตารางท 3.11 ตารางทใชเกบขอมลเพศ (sex)

ฟลด ค าอธบาย ชนด คย รเลยชนชพ code รหสเพศ char(1) PK name เพศ varchar(10)

ตารางท 3.12 ตารางทใชเกบขอมลอาชพ (occupation)

ฟลด ค าอธบาย ชนด คย รเลยชนชพ occupation รหสอาชพ char(3) PK

name อาชพ varchar(50)

58

ตารางท 3.13 ตารางทใชเกบขอมลสญชาต (nationality)

ฟลด ค าอธบาย ชนด คย รเลยชนชพ nationality รหสสญชาต char(3) PK

name สญชาต varchar(50) ตารางท 3.14 ตารางทใชเกบขอมลศาสนา (religion)

ฟลด ค าอธบาย ชนด คย รเลยชนชพ religion รหสศาสนา char(2) PK name ศาสนา varchar(40)

ตารางท 3.15 ตารางทใชเกบขอมลสถานภาพ (marrystatus)

ฟลด ค าอธบาย ชนด คย รเลยชนชพ code รหสสถานะภาพ char(1) PK name สถานะภาพ varchar(20)

59

3.10 ออกแบบสวนตดตอกบผใช 3.10.1 หนาจอ Login

รปท 3.20 หนาลอกอนของระบบงานผปวยใน จากรปท 3.20 แสดงหนาโฮมเพจเปนหนาแรกส าหรบใหผเขาใชงาน ระบบงานผปวยใน ท าการลอกอน

3.10.2 หนาจอ คนหาขอมลผปวย

รปท 3.21 หนาคนหาขอมลของระบบงานผปวยใน

จากรปท 3.21 แสดงหนาตางของการคนหาขอมลโดย รายชอของผปวย รหสประจ าตวประชาชนหรอรหสประจ าตวผปวย (Hospital Number)

60

3.10.3 หนาจอ แสดงการคนหาขอมลผปวย

รปท 3.22 แสดงรายการคนหา

จากรปท 3.22 แสดงหนาตางตวอยางหลงจาการคนหารายชอ ซงจะแสดงรายละเอยดตางๆทงชอ-นามสกล รหส HN และรหสประจ าตวประชาชน

3.10.4 หนาจอแสดงประวตผปวย

รปท 3.23 แสดงรายละเอยดเกยวกบผปวย

61

3.10.5 หนาจอรายการฟอรมเอกสารผปวย

รปท 3.24 หนาตางแสดงรายการเอกสารของผปวย

ทหนาตางนจะแสดงรายการเอกสารทผใชจะน าไปใชงานและ เอกสารการวางแผนของพยาบาลซงทางพยาบาลหรอผใชสามารถเลอกน าไปใชได

3.10.6 หนาบนทกสถตการรกษาพยาบาล

รปท 3.25 แสดงหนาแรกของการบนทกสถตการรกษาพยาบาล

62

3.10.7 สวนส าหรบการบนทกสถต

รปท 3.26 แสดงการใสคาบนทกสถต

ในรปท 3.26 นจะแสดงหนาตางส าหรบการบนทกสถตการพยาบาลโดยจะมการแบงเปน 3 เวรคอเวรชวงเชา เวรชวงบายและเวรชวงดกพรอมกบแบงโซนของพยาบาลในการบนทกสถตซงมทงหมด 4 โซน โดยในแตละโซนนนจะเปนโซนรบผดชอบของพยาบาลแตละคน

3.10.8 หนาสรปยอดสถตการรกษาพยาบาล

รปท 3.27 แสดงหนาตางการบนทกยอดสถต

63

จากรปท 3.27 จะเปนหนาตางส าหรบการเลอกรปแบบของการสรปยอดสถตโดยจะสามารถเลอกการบนทกสถตเปนแบบรายวน รายเดอนหรอรายป

3.10.9 แสดงตารางสรปยอดสถตการรกษาพยาบาล

รปท 3.28 แสดงรปตารางสรปยอดสถต

จากรปท 3.28 จะแสดงตารางสรปสถตประจ าวนของพยาบาลแตละคนวาไดมการใหยาผปวยไปกคน มการรบผปวยใหมเขามากคน

64

3.10.10 การแสดงกราฟ

รปท 3.29 การแสดงกราฟส าหรบสรปยอดสถต

จากรปท 3.29 จะแสดงการสรปยอดสถตของทางพยาบาลเปนรปแบบของกราฟแนวดงซงจะแสดงรายการของการบนทกสถตของพยาบาลแตละคน

3.10.11 หนาจดการบญชผใช ส าหรบผดแลระบบ

รปท 3.30 แสดงหนาตางการจดการบญชผใช ส าหรบผดแลระบบ

65

จากรปท 3.30 แสดงหนาตางส าหรบผดแลระบบเพอท าการเพม แกไข ลบผใชงาน

3.10.12 หนาจดการรายการเอกสารบนทกสถต

รปท 3.31 แสดงหนาตางการจดการบญชผใช ส าหรบผดแลระบบ

จากรปท 3.31 แสดงหนาตางส าหรบผดแลระบบเพอท าการเพม แกไข ลบผใชงาน

บทท 4 ผลการด าเนนงานและการวเคราะห

จากการด าเนนงานโดยการออกแบบระบบของงานผปวยใน ฐานขอมล เวบไซต รวมไปถงสวนตางๆในระบบงาน ท าใหไดผลการด าเนนงานและผลการทดสอบดงน 4.1 การทดสอบการใชงานหนาเขาสระบบ การเขาสเวบแอปพลเคชนของระบบงานผปวยใน สามารถเขาไดท http://192.168.0.35/ ซงเปน URL เวบแอฟพลเคชน ทใชเฉพาะในเครอขายของโรงพยาบาลคลองหลวง ภายในเวบแอฟพลเคชนสวนของผใชนจะประกอบไปดวยเมนตางๆ ประกอบดวย คนหาขอมลผปวย บนทกรายการสถต สรปยอดสถตการรกษาพยาบาล 4.1.1 การทดสอบหนาเขาสระบบ 1) หนาตางนจะเปนหนาตางส าหรบเขาสระบบของทงผใชและผดแลระบบ ใหใสชอผใชและรหสผานกอน และหากเปนผดแลระบบจะตองเลอกเครองหมายถกหนาขอความ ผดแลระบบ จากนนเลอกปม เขาสระบบ

รปท 4.1 หนาตางเขาสระบบ 2) ผลการทดสอบการเขาสระบบของผใชและผดแลระบบสามารถท าไดตรงตามความตองการ

67

4.2 การทดสอบการใชงานระบบสวนของผใช 4.2.1 ทดสอบระบบคนหาขอมลผปวย 1) เมอผใชเขาสระบบแลว จะพบกบหนาแรกซงเปนหนาคนหาขอมลผปวย โดยใหผใชเลอกตวเลอกการคนหา ไดแก ชอ-นามสกล รหสผปวยและรหสบตรประชาชน จากนนใสจ านวนรายการสงสดทตองการคนหา จากนนใสค าคน แลวเลอกปม คนหา

รปท 4.2 หนาตางคนหาขอมลผปวย

เมอท าการคนหาแลว ระบบจะคนรายชอผปวยทใกลเคยงกบค าคน แสดงเปนรายการดงรป ท 4.3

รปท 4.3 แสดงรายชอผปวย จากนนผใช คลกเลอกชอผปวยทตองการแสดงประวต ระบบจะแสดงหนาประวตผปวยขนมา ภายในโดยจะม 2 หนาใหเลอกดไดแก หนาประวตผปวยและหนาเอกสารผปวย ทหนาประวตผปวย จะแสดงประวตผปวย ดงรปท 4.4

68

รปท 4.4 แสดงหนาประวตผปวย

เมอผใชตองการพมพประวตผปวย ใหเลอกปม พมพประวตผปวย จากนนระบบจะท าการเปดโปรแกรม Microsoft Office Word 2010 ขนมาพรอมกบเปดหนาเอกสารซงภายในมประวตผปวย ซงพรอมใหผใชพมพ ดงรปท 4.5

69

รปท 4.5 แสดงเอกสารประวตผปวย ทหนาเอกสารผปวย เปนหนาทประกอบดวยแบบฟอรมเอกสารผปวยไดแก เอกสารบนทกขอมลผปวยและเอกสารการวางแผนการพยาบาลผปวย

70

รปท 4.6 หนาเอกสารผปวย

จากนน ใหผใชเลอกฟอรมเอกสารทตองการพมพ เชน ใบบนทก Kordex ระบบจะแสดงหนาตางฟอรมส าหรบใหผใชใสรายละเอยด ดงรปท 4.7

รปท 4.7 ใสรายละเอยดกอนพมพ

71

จากนนใหผใชเลอกปม พมพ ระบบจะท าการเปดโปรแกรม Microsoft Office Word 2010 ขนมาพรอมกบเปดหนาเอกสารซงภายในมฟอรมเอกสารผปวย ซงพรอมใหผใชพมพ ดงรปท 4.8

รปท 4.8 เอกสารทตองการพมพ 2) ผลการทดสอบระบบคนหาขอมลผปวยนน ระบบสามารถคนหารายชอผปวยไดแมนย าและรวดเรว ส าหรบความเรวในการคนหารายชอผปวยนนขนอยกบจ านวนผลลพธของผปวยทมชอใกลเคยงกบค าคนและจ านวนสงสดในการคนหา ถาจ านวนผลลพธในการคนพบนนมมากเกนไปจะท าใหการคนหานนชาลง 4.2.2 ทดสอบระบบบนทกสถตการพยาบาล 1) เมอผ ใชเขามาทเมน บนทกสถตการพยาบาล จะพบกบหนาบนทกสถตการพยาบาล ใหผใชเลอกฟอรมเพอบนทก ไดแก กจกรรมการพยาบาล แบบบนทกการเฝาระวงตวชวดคณภาพการพยาบาล ขอมลทวไปทใชในการค านวณสดสวนและจ านวนประเภทผปวย จากนนเลอกวนท แลวเลอกปม คลกหนาถดไป

72

รปท 4.9 ระบบบนทกสถตการพยาบาล จากนนใหผใชเลอกชวงเวลา โซน และผบ นทก แลวใสคาลงในชองจ านวน จากนนเลอกปม บนทก ดงรปท 4.10

รปท 4.10 รายการบนทกสถตของผใช 2) ผลการทดสอบระบบบนทกสถตการพยาบาลนน ระบบสามารถบนทกสถตการพยาบาลไดอยางถกตอง แมนย าและรวดเรว 4.2.3 ทดสอบระบบสรปยอดสถตการพยาบาล 1) เมอผใชเขามาทเมน สรปยอดสถตการพยาบาล จะพบกบหนาสรปยอดสถตการพยาบาล ใหผใชเลอกฟอรมทตองการดสรป ไดแก กจกรรมการพยาบาล แบบบนทกการเฝาระวงตวชวดคณภาพการพยาบาล ขอมลทวไปทใชในการค านวณสดสวนและจ านวนประเภทผปวย

73

จากนนเลอกวนท และตวเลอกการสรปสถต ไดแก รายวน รายเดอนและรายป แลวเลอกปม แสดงตารางสรปสถต

รปท 4.11 การสรปยอดสถตการรกษาพยาบาล จากนนระบบจะแสดงหนาตางสรปสถตการพยาบาล ตามชนดเอกสารและวนททเลอกไว ซงภายในจะประกอบไปดวย 2 หนาไดแกหนาแสดงตารางสถตและหนาแสดงกราฟ ทหนาแสดงตารางสถต เมอผใชเลอกปม พมพตารางสถต ระบบจะท าการเปดโปรแกรม Microsoft Office Excel 2010 ขนมาพรอมกบเปดหนาเอกสารซงภายในเปนตารางสถตการพยาบาล ซงพรอมใหผใชพมพ ดงรปท 4.12 และ 4.13

รปท 4.12 แสดงรายการยอดสถตแบบตาราง

74

รปท 4.13 สงพมพในรปแบบของไฟล Excel ทหนาแสดงกราฟสถต ผใชสามารถกราฟเปรยบเทยบได 2 แบบ ไดแก

เปรยบเทยบยอดสถตแยกตามรายการและแยกตามผบนทก โดยสามารถเลอกรายการทตองการแสดงได ใหผใชเลอกทชอง คลกเลอกรายการ จากนนระบบจะค านวณสรปยอดสถตแลวแสดงออกมาเปนกราฟอตโนมต

75

รปท 4.14 แสดงการเลอกรายการ

รปท 4.15 แสดงผลลพธการเลอกรายการ

76

เปรยบเทยบยอดสถตรวมทกรายการ แยกตามผ บนทก โดยใหผ ใชเลอกเครองหมายถกหนาขอความ รวมทกรายการ จากนนระบบจะค านวณสรปสถตแลวแสดงออกมาเปนกราฟอตโนมต

รปท 4.16 แสดงผลลพธการเลอกรวมทกรายการ เมอผใชตองการพมพกราฟ ใหเลอกปม พมพแผนภมสถต จากนนระบบจะแสดงหนาส าหรบพมพกราฟขนมา โดยผใชสามารถสงพมพผานเวบได ดงรปท 4.17

77

รปท 4.17 แสดงหนาพมพกราฟสรปยอดสถตการพยาบาล

2) ผลการทดสอบระบบสรปยอดสถตการพยาบาลนน ระบบสามารถค านวณสรปยอดสถตการพยาบาลไดอยางแมนย าและรวดเรว 4.3 การทดสอบการใชงานระบบสวนของผดแลระบบ 4.3.1 ทดสอบระบบจดการบญชผใช 1) เมอผดแลระบบ เขาสระบบแลวจะพบกบหนาจดการบญชผใช โดยสามารถเพม แกไข ลบบญชผใชได

78

รปท 4.18 เพมบญชผใชงาน

รปท 4.19 แกไขบญชผใช 2) ผลการทดสอบระบบจดการบญชผใชนน ระบบสามารถจดการบญชผใชไดตรงตามความตองการ 4.3.2 ทดสอบระบบจดการรายการของเอกสารบนทกสถต 1) เมอผดแลระบบ เขาไปทหนา จดการรายการเอกสารสถต จะพบกบหนาจดการรายการของเอกสารบนทกสถต โดยสามารถเพม ลบ แกไข รายการของเอกสารบนทกสถตได

79

รปท 4.20 แสดงหนารายการของเอกสารบนทกสถต

รปท 4.21 แสดงการเพมรายการของเอกสารบนทกสถต

80

รปท 4.22 แสดงการแกไขรายการของเอกสารบนทกสถต

2) ผลการทดสอบระบบจดการรายการของเอกสารบนทกสถตนน ระบบสามารถจดการรายการของเอกสารบนทกสถตไดตรงตามความตองการ

บทท 5 สรปผลโครงงาน

จากทไดท าการออกแบบ ระบบงานผปวยใน IPD System และไดท าการทดลองโครงงานแลวในบทนจะเปนการกลาวบทสรปของโครงงาน ตลอดจนปญหาอปสรรคในการท าโครงงาน รวมทงขอเสนอแนะและการพฒนาโครงงานของระบบควบคมอปกรณตอไปในอนาคต เพอเปนแนวทางส าหรบผทสนใจและพฒนาโครงงานน 5.1 สรปผลการท าโครงงาน

จากขนตอนการวเคราะห, ออกแบบ และพฒนาโครงงาน จนไดด าเนนการจดท าเปน Web Application จนแลวเสรจ ทผานการทดสอบและทดลองใชงานแลว ผลปรากฏวาระบบสามารถท างานไดตามทขอบเขตก าหนดและออกแบบไว 5.2 ขอเสนอแนะ ระบบงานผปวยใน ควรจะมสวนทสามารถใชในการอพเดตขอมลทเปนสวนส าหรบการรองรบความตองการในอนาคต อยางเชน รปแบบรายงานแบบใหม รปแบบการจดเกบขอมลแบบใหม เปนตน และสามารถน าเอาไปใชงานกบสถานทหรอหนวยงานอนได 5.3 อปสรรคในการท างาน 5.3.1 จากความตองการของผใชทตองการใหพมพรายงานสรปยอดสถตโดยจะตองสามารถแสดงตวอยางกอนพมพได ผจดท าไดใชทล Crystal Report ในการแสดงตวอยางกอนพมพ จากการทดลองใชงานพบวา ไมสามารถแสดงตวอยางกอนพมพได เนองจากเวอรชนของ Crystal Report บน Visual Studio 2010 ไมตรงกบเวอรชนของ Assembly บนเครองเซรฟเวอร 5.3.2 ในการพมพฟอรมเอกสารผปวย ระบบจะพมพออกมาเปนไฟล Word หากเครองผใชไมมโปรแกรม Microsoft Office Word จะไมสามารถพมพเอกสารได 5.3.3 ในการพมพรายงานสรปยอดสถตการพยาบาล ระบบจะพมพออกมาเปนไฟล Excel หากเครองผใชไมมโปรแกรม Microsoft Office Excel จะไมสามารถพมพเอกสารได

บรรณานกรม

[1] สนทรน วงศศรกล, และชยวฒน สทธกรโอฬารกล. 2550. การพฒนาโมเดลส าหรบการ เขยนโปรแกรมเชงวตถดวย UML 2.0 Unified Modeling Language. กรงเทพฯ : ซคเซส มเดย.

[2] กตต ภกดวฒนะกล, และกตตพงษ กลมกลอม. 2544. UML วเคราะหและออกแบบระบบ เชงวตถ. กรงเทพฯ : เคทพ คอมพ แอนด คอนซลท.

[3] กตต ภกดวฒนะกล, และพนดา พานชกล. 2550. วศวกรรมซอฟตแวร (Software

Engineering). กรงเทพฯ : เคทพ คอมพ แอนด คอนซลท

[4] ธรวฒน ประกอบผล. 2552. UML การพฒนาโมเดลส าหรบการเขยนโปรแกรมเชงวตถ :

บรษท ซคเซส มเดย จ ากด

34

ภาคผนวก ก ขนตอนการตดตงโปรแกรม

84

การตดตง SQL Server 2008 R2 1. ท าการ Execute Setup File

2. เลอกหวขอ New installation or add feature to an existing installation

85

3. โปรแกรมจะทาการตรวจสอบระบบทตองการ เมอทาการตรวจสอบแลวใหกดปม OK

4. ท าการปอน Product Key จากนนกดปม Next

86

5. เลอก I accept the license terms แลวกดปม Next

6. โปรแกรมจะท าการตรวจสอบกฏการตดตง เมอตรวจสอบแลวใหกดปม Next

87

7. เลอก SQL Server Feature Installation แลวกดปม Next

8. เลอก Feature ทตองการ และ เลอก Directory ทตองการจะตดตงโปรแกรม แลวกดปม Next

88

9. โปรแกรมจะทาการตรวจสอบขอมลทจะตดตงอกครง เมอตรวจสอบแลวใหกดปม Next

10. เลอก Default Instance แลวใหกดปม Next

89

11. การตดตงจะแจงจานวนพนทใน Hard disk ทตองใชและจานวนคงเหลอ จากนนกดปม Next

12. ปรบตงคา Service Accounts ดงรป

90

13. เลอก Tab Collation แลวกดปม Customize

14. ตงคา Collation ดงรป

91

15. เลอก Authentication Mode เปน Mixed Mode แลวปอน Password ของ Sa ในชอง Enter password และ Confirm password กดปม Add Current User แลวกดปม Next

92

16. กดปม Next เพอตดตงโปรแกรม

17. ระบบจะทาการตดตงโปรแกรม เมอทาการตดตงเสรจ ใหกดปม Close

93

18. ท าการ Configuration SQL Server 2008 R2 โดยการ กดปม Start ของ Windows แลวไปท Microsoft SQL Server 2008 R2 -> Configuration Tools -> SQL Server Configuration Manager

19. เลอก Protocols for SQLSERVER แลว Enable Protocol Shared Memory , Named Pipes และ TCP/IP โดยการ Click ขวา หรอ Double Click Protocol Name แลวเลอก Enabled เปน Yes แลวกด OK ดงรป

94

การตดตง Internet Information Services (IIS) 1. เขาไปท Control Panel > Programs > Turn Windows features on or off

95

2. คลกเครองหมายถกท Internet Information Services แลวคลกปม OK

3. จากนนรอสกคร ระบบก าลงตดตง

’ 4. เมอตดตงเสรจแลว คลกเขาไปท Administrative Tools > Internet Information Services (IIS) Manager

96

การตงคา IIS 1. เปดโปรแกรม Internet Information Services (IIS) Manager ขนมา

97

2. ทเมนดานซายมอ คลกเลอก Application Pools

3. คลกเลอก DefaultAppPool แลวคลกทเมนดานขวา Advanced Settings…

98

4. ก าหนดคาดงรป Managed Pipeline Mode : Integrated Identity : NetworkService

5. คลกขวา ท Sites แลวเลอกเมน Add Web Site…

99

6. ใสคาตามรปดานลาง

7. เมอคลกปม OK จะไดตามรปดานลาง

100

ตงคา Component Services 1. คลกเขาไปท Administrative Tools > Component Services

2. เขาไปท Console Root > Component Services > Computers > My Computer > DCOM Config

101

3. คลกขวาท Microsoft Word 97 – 2003 Document แลวเลอกเมน Properties

4. เขาไปทแทบ Security ท Launch and Activation Permissions เลอก Customize แลวคลกปม Edit…

102

5. ท าการ Add Group ชอ IUSR และ IIS_IUSRS พรอมก าหนด Permissions เปน Allow ทงหมด แลวกดปม OK

6. ท Access Permissions เลอก Customize แลวคลกปม Edit…

103

7. ท าการ Add Group ชอ IUSR และ IIS_IUSRS พรอมก าหนด Permissions เปน Allow ทงหมด

Restore Database

104

1. เปดโปรแกรม SQL Server Management Studio ขนมา ท าการ Login ดงรป

2. คลกขวาท Databases แลวเลอกเมน Restore Database…

3. ท าการตงชอ Database เปน ipd ท From device คลกทปม Browse

105

4. คลกปม Add

5. เลอกไฟล แลวคลกปม OK

106

6. คลกปม OK

7. เลอกเครองหมายถกตามรปดานลาง

107

8. เขาไปทแทบ Option ตงคาตามรป แลวคลกปม OK

9. Restore Database เสรจสน

108

10. จะได Database ชอ ipd ดงรป

ภาคผนวก ข คมอการใชงาน

109

คมอการใชงาน ในการเขาใชงานระบบ สามารถเขาไดท http://192.168.0.35/ ซงเปน URL เวบแอฟพลเคชน ทใชเฉพาะในเครอขายของโรงพยาบาลคลองหลวง สวนส าหรบผดแลระบบ 1. การเขาสระบบ 1) ผดแลระบบ ท าการลอกอนเขาสระบบ โดยใสชอผใชและรหสผาน และเลอกเครองหมายถกหนาขอความ ผดแลระบบ

2. การจดการบญชผใช 1) เมอผดแลระบบ เขาสระบบแลวจะพบกบหนาจดการบญชผใช โดยสามารถเพม แกไข ลบบญชผใชได

110

2) คลกทปม เพม เพอเพมบญชผใช

3) คลกทปม แกไข เพอแกไขบญชผใช และคลกทปม ลบ เพอลบบญชผใช

111

3. การจดการรายการเอกสารสถต 1) เมอผใชคลกทหนา จดการรายการเอกสารสถต จะพบกบหนาจดการรายการของเอกสารบนทกสถต โดยสามารถเพม ลบ แกไข รายการของเอกสารบนทกสถตได โดยใหผดแลระบบเลอกเอกสารทตองการ

112

2) คลกทปม เพม เพอเพมรายการของเอกสารสถต

3) คลกทปม แกไข เพอแกไขรายการของเอกสารสถต และคลกทปม ลบ เพอลบรายการของเอกสารสถต

113

สวนส าหรบผใช 1. การเขาสระบบ 1) ผใช ท าการลอกอนเขาสระบบ โดยใสชอผใชและรหสผาน

2. การคนหาประวตผปวย 1) เมอผใชเขาสระบบแลว จะพบกบหนาคนหาประวตผปวย ดงรปดานลาง

114

2) เมอท าการคนหาแลว ระบบจะคนรายชอผปวยทใกลเคยงกบค าคน แสดงเปนรายการดงรป

3) จากนนผใช คลกเลอกชอผปวยทตองการแสดงประวต ระบบจะแสดงหนาประวตผปวยขนมา ภายในโดยจะม 2 หนาใหเลอกดไดแก หนาประวตผปวยและหนาเอกสารผปวย ทหนาประวตผปวย จะแสดงประวตผปวย ดงรป

115

4) เมอผใชตองการพมพประวตผปวย ใหเลอกปม พมพประวตผปวย จากนนระบบจะท าการเปดโปรแกรม Microsoft office word 2010 ขนมาพรอมกบเปดหนาเอกสารซงภายในมประวตผปวย ซงพรอมใหผใชพมพ ดงรป

116

5) ทหนาเอกสารผปวย เปนหนาทประกอบดวยแบบฟอรมเอกสารผปวยไดแก เอกสารบนทกขอมลผปวยและเอกสารการวางแผนการพยาบาลผปวย

6) จากนน ใหผใชเลอกฟอรมเอกสารทตองการพมพ เชน ใบบนทก Kordex ระบบจะแสดงหนาตางฟอรมส าหรบใหผใชใสรายละเอยด ดงรป

117

7) จากนนใหผใชเลอกปม พมพ ระบบจะท าการเปดโปรแกรม Microsoft office word 2010 ขนมาพรอมกบเปดหนาเอกสารซงภายในมฟอรมเอกสารผปวย ซงพรอมใหผใชพมพ ดงรป

3. การบนทกสถตการพยาบาล 1) เมอผใชเขามาทเมน บนทกสถตการพยาบาล จะพบกบหนาบนทกสถตการพยาบาล ใหผใชเลอกฟอรมเพอบนทก ไดแก กจกรรมการพยาบาล แบบบนทกการเฝาระวงตวชวดคณภาพการพยาบาล ขอมลทวไปทใชในการค านวณสดสวนและจ านวนประเภทผปวย จากนนเลอกวนท แลวเลอกปม คลกหนาถดไป

118

2) จากนนใหผใชเลอกชวงเวลา โซน และผบนทก แลวใสคาลงในชองจ านวน จากนนเลอกปม บนทก ดงรป

4. การสรปยอดสถตการพยาบาล 1) เมอผใชเขามาทเมน สรปยอดสถตการพยาบาล จะพบกบหนาสรปยอดสถตการพยาบาล ใหผใชเลอกฟอรมทตองการดสรป ไดแก กจกรรมการพยาบาล แบบบนทกการเฝาระวงตวชวดคณภาพการพยาบาล ขอมลทวไปทใชในการค านวณสดสวนและจ านวนประเภทผปวย จากนน

119

เลอกวนท และตวเลอกการสรปสถต ไดแก รายวน รายเดอนและรายป แลวเลอกปม แสดงตารางสรปสถต

2) จากนนระบบจะแสดงหนาตางสรปสถตการพยาบาล ตามชนดเอกสารและวนททเลอกไว ซงภายในจะประกอบไปดวย 2 หนาไดแกหนาแสดงตารางสถตและหนาแสดงกราฟ 3) ทหนาแสดงตารางสถต เมอผใชเลอกปม พมพตารางสถต ระบบจะท าการเปดโปรแกรม Microsoft office excel 2010 ขนมาพรอมกบเปดหนาเอกสารซงภายในเปนตารางสถตการพยาบาล ซงพรอมใหผใชพมพ ดงรป

120

121

4) ทหนาแสดงกราฟสถต ผใชสามารถกราฟเปรยบเทยบได 2 แบบ ไดแก เปรยบเทยบยอดสถตแยกตามรายการและแยกตามผบนทก โดยสามารถเลอกรายการท

ตองการแสดงได ใหผใชเลอกทชอง คลกเลอกรายการ จากนนระบบจะค านวณสรปยอดสถตแลวแสดงออกมาเปนกราฟอตโนมต

122

เปรยบเทยบยอดสถตรวมทกรายการ แยกตามผบนทก โดยใหผใชเลอกเครองหมายถกหนาขอความ รวมทกรายการ จากนนระบบจะค านวณสรปสถตแลวแสดงออกมาเปนกราฟอตโนมต

5) เมอผใชตองการพมพกราฟ ใหเลอกปม พมพแผนภมสถต จากนนระบบจะแสดงหนาส าหรบพมพกราฟขนมา โดยผใชสามารถสงพมพผานเวบได ดงรป

123

ภาคผนวก ค แบบประเมน

(แผนซดทายเลมปรญญานพนธ)

ภาคผนวก ง เอกสารแนบ

(แผนซดทายเลมปรญญานพนธ)

ประวตผจดท าปรญญานพนธ

127

ประวตผจดท าปรญญานพนธ

ชอ นายภายต แกนทอง รหสประจ าตว 115110462010-9 สาขาวชา/ภาควชา วศวกรรมคอมพวเตอร วน-เดอน-ป เกด วนท 22 มนาคม พ.ศ. 2533 สถานทเกด จงหวด นครสวรรค ทอย 711/123 ถ. รงสต-นครนายก ต.ประชาธปตย อ.ธญบร จ.ปทมธาน 12130 ประวตการศกษา ประกาศนยบตรวชาชพ(ปวช.) วทยาลยเทคนคปทมธาน ปการศกษา 2550

128

ประวตผจดท าปรญญานพนธ

ชอ นายเมธ วงศวฑฒ รหสประจ าตว 115110462039-8 สาขาวชา/ภาควชา วศวกรรมคอมพวเตอร วน-เดอน-ป เกด วนท 29 สงหาคม พ.ศ. 2532 สถานทเกด จงหวด สระบร ทอย 9/1 หม 2 ต.เสาไห อ.เสาไห จ.สระบร 18160 ประวตการศกษา ประกาศนยบตรวชาชพ(ปวช.) วทยาลยเทคนคสระบร ปการศกษา 2550

129

ประวตผจดท าปรญญานพนธ

ชอ นายอภสทธ เสยงเลศ รหสประจ าตว 115110462057-0 สาขาวชา/ภาควชา วศวกรรมคอมพวเตอร วน-เดอน-ป เกด วนท 20 พฤศจกายนพ.ศ. 2532 สถานทเกด จงหวด มกดาหาร ทอย 29/221 ม.1 SP.Condo ต.คลองหก อ.คลองหลวง จ.ปทมธาน 12120 ประวตการศกษา มธยมศกษาตอนปลาย(ม.6) โรงเรยนดอนตาลวทยา ปการศกษา 2550