Equity Futures

Index Futures

FX Forward

Forward Rate Agreement

Transakcje terminowe

Transakcja terminowa

Umowa, która określa, na jakich

warunkach transakcja zostanie

dokonana w przyszłości

Dzięki temu na rynku terminowym

umawiamy się np. na temat:

przyszłej cena akcji,

przyszłego kursu walutowego,

przyszłej wysokości stóp,

procentowych,

…..

2

Ale po co konkretnie?

Jakie były motywy transakcji IF?

Zamówiłeś Ferrari (w USA), będzie za

rok. Boisz się, czy starczy Ci USD.

Wierzysz, że ceny akcji wzrosną, ale

stypendium wpływa za 2 tygodnie i boisz

się, że nie zdążysz kupić po dobrej cenie.

Wierzysz w siłę Chińskiej gospodarki,

więc chcesz kupić juana chińskiego,

ale żaden kantor go nie sprzedaje.

3

Equity Futures

Przykład:

Prognozujemy wzrost ceny akcji KGHM

w najbliższych dniach i chcemy na tym

zarobić, ale… Nie mamy pieniędzy –

czekamy na stypendium…

Możemy zatem zawrzeć transakcję

futures na akcje KGHM…

Cenę, po której nabędziemy te akcje w

przyszłości ustalamy już dziś…

4

Equity Futures

Przykład:

Ile powinna wynosić cena akcji w tej

transakcji (F) jeśli znamy bieżącą cenę

akcji na rynku kasowym (S) i krzywą

stóp procentowych?

Różnica między transakcją futures a spot?

Wartość pieniądza w czasie = jeśli za coś możemy

zapłacić później to musimy odpowiednio drożej! Ile

drożej?

Arbitraż! – (futures vs replikacja na spot)

Perspektywa kupującego i sprzedającego

5

A co z indeksami?

Możemy kupić indeks w jednej

transakcji…

6

Index

Futures

Inwestowanie

Teoria portfelowa głosi, że

portfelem optymalnym z punktu

widzenia relacji stopy zwrotu do

ryzyka jest portfel rynkowy

(dywersyfikacja!)

Futures pozwalają na syntetyczne

kupno portfela rynkowego nawet

przy małym zasobie kapitału

7

Indeks WIG20

8

Źródło: Bloomberg, 3.03.2016.

WIG20 Futures

Wartość punktu = 20 zł

Wartość kontraktu = 20 zł × kurs kontraktu

Kontrakty wygasają w trzeci piątek

następujących miesięcy (kody): III (H), VI (M), IX

(U), XII (Z)

Właściwy depozyt zabezpieczający (tzw. depozyt

utrzymania) a wstępny depozyt zabezpieczający .

Minimalne poziomy tych depozytów ustala

KDPW_CCP (aktualnie 7,3%), jednak firmy

inwestycyjne mogą dla swoich klientów ustalić

wyższe. Wstępny depozyt najczęściej ustalany

jest jako 120% właściwego, czyli aktualnie 8,8%.

9

WIG20 Futures

Nazwa skrócona kontraktu:

FW20krr20

F – rodzaj instrumentu,

W20 – skrót nazwy instrumentu

bazowego,

k – kod określający miesiąc wykonania

kontraktu,

rr – dwie ostatnie cyfry roku wykonania,

20 – oznaczenie wartości mnożnika w

kontrakcie.

10

Notowania 2.03.2016

Kurs zamknięcia WIG20 wyniósł 1825 pkt.

Dlaczego kwotowanie FW20H1620 jest

równe poziomowi indeksu?

Dlaczego kolejne kontrakty są coraz

tańsze?11

NazwaKurs

zamknięciaZmiana

(%)Wolumen

Liczba Transakcji

Obrót (tys. zł)

Liczba otwartych

pozycji

FW20H1620 1 825 0,33 19 132 9 004 697 739 51 033

FW20M1620 1 814 0,11 213 174 7 721 947

FW20U1620 1 784 0,22 51 38 1 826 572

FW20Z1620 1 782 0,68 15 10 533 228

Źródło: GPW, 2.03.2016.

Dnia 1.02.2016

Kupujemy FW20H1620 po 1774

Jaka jest wartość naszej pozycji? 1774 x 20 zł = 35480 zł

Jaki zapłacimy wstępny depozyt zabezpieczający? 35480 zł x 8,8% = 3122,24 zł

Gramy na wzrost czy spadek indeksu? Kupno = pozycja długa, gramy na wzrost

Jaki zapłacilibyśmy wstępny depozyt, gdybyśmy sprzedawali jeden kontrakt? Taki sam jak przy zakupie

12

Kolejny dzień

Kontrakty FW20H1620 są po 1732

Jaka jest wartość naszej pozycji?

1732 x 20 zł = 34640 zł

Ile zyskaliśmy/straciliśmy?

(1732 – 1774) x 20 zł = – 840 zł

Czy pozostały depozyt wystarcza?

3122,24 zł – 840 zł = 2282,24 zł

2282,24 zł / 34640 zł = 6,6%

6,6% < 7,3%!

Jaki jest margin call?

8,8% x 34640 zł = 3048,32 zł

3048,32 zł – 2282,24 zł = 766,08 zł

13

Aż w końcu jest 2.03.2016

Kupiliśmy FW20H1620 po 1774,teraz jest po 1825.

Jaka jest wartość naszej pozycji?

1825 x 20 zł = 36500 zł

Jaki jest sumaryczny zysk na pozycji?

(1825 – 1774) x 20 zł = 1020 zł

FW20M1620 jest po 1814. Co możemy zrobić, żeby przedłużyć pozycję?

14

Korzyści z Futures

+ FW20H1620@1774 (WIG20@1777), - FW20H1620@1825 (WIG20@1825)

O ile zmienił się indeks?

(1825 – 1777) / 1777 = 2,7%

Jaka była nasza stopa zwrotu?

1020 zł / 3122,24 zł = 32,7%

15

Dźwignia

Zalety i wady transakcji futures

Zalety: Dźwignia

Brak konieczności replikowania

Niskie koszty transakcyjne

Łatwość spekulacji na spadek

Wady: Możliwa niska płynność

Konieczność rolowania

16

Futures vs. Forward

FORWARD

Rynek OTC (głównie

międzybankowy)

Mała przejrzystość

informacyjna

Dowolne terminy i

wielkości transakcji

Duże kwoty

Indywidualnie ustalone

zabezpieczenie –

znacznie większa

ekspozycja na ryzyko

kredytowe kontrahenta

FUTURES

Rynek giełdowy

(regulowany)

Duża przejrzystość

informacyjna

Wystandaryzowane

terminy oraz wielkość

transakcji

Mniejsze transakcje

Izba rozliczeniowa i

system depozytów

zabezpieczających –

istotnie ograniczone

ryzyko kredytowe17

Ceną waluty jest kurs

Spróbujmy go sobie zapewnić na przyszłość

- jaka różnica względem Equity futures?

- jak tutaj wygląda arbitraż?

18

FX Forward

No to zapewnijmy sobie kurs USD

- wracamy do zakupu Ferrari

19

USD

F

POZYCJE POZABILANSOWE

USD

PLNUSDUSD

i

iSF

1

1

Ferrari kosztuje $1mln

Niech: S = 3,75zł $Libor = 0,9% Wibor = 1,8%

Ile potrzebujesz dziś $ żeby za rok mieć $1mln?

$1mln/(1+0,9%) = $991.080,28

Ile zł musisz za nie zapłacić?

$991.080,278 × 3,75 zł/$ = 3.716.551,04 zł

Jeśli je pożyczasz, to ile musisz oddać za rok?

3.716.551,04 zł × (1+1,8%) = 3.783.448,96 zł

20

USD

F

POZYCJE POZABILANSOWE

www.manager.money.pl

Rep

liko

wan

ie

Mamy wybór

Umawiasz się na rynku

terminowym na kurs, więc

wiesz, ile będziesz

potrzebował złotych?

Replikujesz samodzielnie.

Wiesz że będziesz musiał

oddać 3.783.448,96 zł.

21

USD

F

POZYCJE POZABILANSOWE

Lokata

USD991.080,28

POZYCJE BILANSOWE

Pożyczka

PLN3.716.551,04

=USDUSD FCena )1(1

CenaPLNUSD

USD

USD iSi

Z naszego wyboru pochodzi cena!

Umawiasz się na rynku

terminowym na kurs, więc

wiesz, ile będziesz

potrzebował złotych?

Replikujesz samodzielnie.

Wiesz że będziesz musiał

oddać 3.783.448,96 zł.

22

USD

F

POZYCJE POZABILANSOWE

Lokata

USD991.080,28

POZYCJE BILANSOWE

Pożyczka

PLN3.716.551,04

=USDF 7834,31

1

USD

PLNUSD

i

iS

Pozycja niezabezpieczona

23

cena w zł

kurs USD/PLN

Pozycja zabezpieczona forwardem

24

cena w zł

kurs USD/PLN

Wynik na forwardzie

25

zysk/strata w zł

kurs USD/PLN

KWOTA

UMOWNAx

Przyszły faktyczny

poziom kursu

–

Kurs forwardowy

(kurs umowny)

Transakcja FX forward

- rozliczenie różnicowe!

Kwotowania

Co oznacza jeśli FUSD/PLN ≥ SUSD/PLN?

Że stopy złotowe są wyższe niż stopy dolarowe

Co można powiedzieć o terminowym kursie

USD, jeśli stopy USD byłyby równe stopom

PLN?

Kurs kasowy (spot) i terminowy (forward) byłyby

równe27

USD

PLNUSDUSD

i

iSF

1

1

Kwotowania w praktyce (1)

Jak czytać? Forward bid to 3,7450 + 0,0332 = 3,7782

Forward ask to 3,7550 + 0,0334 = 3,7884

28

USD/PLN bid ask

USD/PLN 3,7450 3,7550

1Y 332 334

Spot = 3,7500 1Y Forward = 3,7834

Kwotowania w praktyce (2)

29

Źródło: Bloomberg, 2.03.2016.

Kurs forwardowy niższy

(hrywna/złoty)

Jak czytać? Forward bid to 0,5000 - 0,0372 = 0,4628

Forward ask to 0,5040 - 0,0370 = 0,4670

30

UAH/PLN bid ask

UAH/PLN 0,5000 0,5040

1Y 372 370

Spot = 0,5020; UAH Libor = 15%;

Wibor = 6,5% 1YForward = 0,4649

Skąd wiadomo, czy plus, czy minus?

Wystarczy sprawdzić, która stopa jest wyższa

…lub spojrzeć na punkty forwardowe

(bo spread na forwardzie jest większy niż na spot)

Czyli: punktybid< punktyask to dodajemy

punktybid> punktyask to odejmujemy

31

USD/PLN bid ask

USD/PLN 2,4950 2,5050

1Y 600 602

UAH/PLN bid ask

UAH/PLN 0,5000 0,5040

1Y 372 370

Co robi market maker?

Sprzedaje nam dolary na

forward po 3,7884

Kupuje od innego klienta

dolary na forward,

za które płaci 3,778232

USD

F

POZYCJE POZABILANSOWE

USD/PLN bid ask

USD/PLN 3,7450 3,7550

1Y 332 334

Kurs forward 3,7782 3,7884

Zatem za rok na pewno:

Otrzyma od nas

3.788.400 zł za $1 mln

Zapłaci klientowi

3.778.200 zł za $1 mln

Czyli zarobi 10.200zł

USD

F

Mark

et

Maker

zara

bia

na s

pre

ad

zie

Ceną pożyczki jest oprocentowanie…

może więc spróbować się umówić

na przyszłe oprocentowanie?

33

FRA

Stawki referencyjne WIBID, WIBOR

34

Źródło: Bloomberg, stawki z 2.03.2016.

Transakcja FRA

FRA to transakcja, w której strony

zobowiązują się do zapłaty odsetek od

ustalonej kwoty nominalnej za oznaczony

okres rozpoczynający się w przyszłości,

naliczonych według określonej w dniu

zawarcia transakcji stopy procentowej.

Transakcja FRA zawierana na rynku OTC jest

zakładem o wysokość stopy referencyjnej

(WIBOR) w ustalonym w dniu w przyszłości.

Zakład ten de facto dotyczy kierunku zmiany

stopy procentowej w stosunku do wysokości

stopy terminowej obowiązującej na rynku w

dniu zawarcia transakcji.

35

Kontrahenci transakcji FRA Kupujący FRA zgadza się płacić odsetki

obliczane według stałej stawki FRA (stopy

terminowej obowiązującej w na rynku w dniu

zawarcia transakcji).

Sprzedający FRA godzi się płacić odsetki

uzależnione od zmiennej stopy referencyjnej

ustalonej dwa dni robocze przed datą

rozliczenia transakcji.

Strony transakcji rozliczają różnicę

odsetkową, która jest proporcjonalna do

nominalnej kwoty transakcji i różnicy między

stawką FRA a stopą WIBOR w dniu ustalenia

stawki referencyjnej.

36

KWOTA

UMOWNAx

Przyszła

stopa procentowa

–

Forwardowa

stopa procentowa

(stopa umowna)

Transakcja FRA

- rozliczenie różnicowe!

Terminologia rynkowa

38

22/09 widzisz, że jeden z traderów otworzył

pozycję, sprzedając 3x9 FRA na kwotę PLN

10 mln po 6,60%

Jakie są kluczowe daty wynikające z FRA?

22/09/2008 – trade date

24/09/2008 – effective date

22/12/2008 – fixing date

24/12/2008 – settlement date

24/06/2009 – maturity date

Wysokość stopy forward2007-12-24 WIBOR

O/N 4,13

1W 5,35

1M 5,65

3M 5,71

6M 6,00

9M 6,10

1Y 6,19

Jaka jest stopa 9x12?

Pożyczka teraz 12 miesięcy = pożyczka teraz na

9 miesięcy + pożyczka 9x12

(1+i12)=(1+0,75×i9) ×(1+0,25×i9x12)

(1+6,19%)=(1+0,75×6,10%) ×(1+0,25×i9x12)

I9x12= 6,18%

39

Mija 9 miesięcy… Czy jest 6,18%?

2007-12-24 WIBOR

O/N 4,13

1W 5,35

1M 5,65

3M 5,71

6M 6,00

9M 6,10

1Y 6,19

40

2008-09-24 WIBOR

O/N 4,79

1W 6,10

1M 6,34

3M 6,59

6M 6,62

9M 6,65

1Y 6,65

Stopy forward (i kontrakty FRA)

odzwierciedlają KRZYWĄ

DOCHODOWOŚCI, czyli oczekiwania

co do poziomu przyszłych stóp

procentowych, ale nie ma gwarancji,

że oczekiwania się sprawdzą!

Dlaczego nie prognoza

41

Realizacja

FRA kwotujemy na podstawie krzywej aktualnej,

a realizację odczytujemy na faktycznej przyszłej

5,00

5,20

5,40

5,60

5,80

6,00

6,20

6,40

6,60

6,80

1 2 3 4 5

Fragment krzywej dochodowości

Serie1 Serie2

Dlaczego realizacja była tak różna?

42

Odpowiedzią są wydarzenia na

globalnych rynkach finansowych,

które nie były uwzględnione w

oczekiwaniach…

Spekulacja

43

22/09 widzisz, że jeden z traderów otworzył

pozycję, sprzedając 3x9 FRA na kwotę PLN

10 mln po 6,60%

O jakiej opinii tradera na temat wysokości

stóp to świadczy i których terminów

dotyczy?

Trader najwidoczniej jest przekonany, że do

22 grudnia 6-miesięczny WIBOR spadnie

poniżej 6,60%

Zysk czy strata?

44

Fixing date: 22/12/2008, WIBOR6M=?

Trade date: 22/09/2008:

Short 3x9 FRA, PLN10mln @ 6,60%

Przy jakim WIBOR6M=? trader będzie miał zysk?

• WIBOR6M < 6,6%

Przy jakim WIBOR6M=? trader zanotuje stratę?

• WIBOR6M > 6,6%

Kiedy „przepłynie” rozliczenie?

• 24/12/2008

Wielkość straty mark-to-market

45

Trade date: 22/09

Short 3x9 FRA

PLN 10mln @ 6,60%

2008-12-22 WIBOR

O/N 4,97

1M 6,52

2M 6,67

3M 6,70

6M 6,75

9M 6,86

1Y 6,87

Jaki jest wynik na rozliczeniu?

14,255.75,0%75,61

5,0%)75,6%60,6(000.000.10

Wycena rynkowa (22/10/2008)

46

Trade date: 22/09

Short 3x9 FRA

PLN10mln @ 6,60%

2008-10-22 WIBOR

O/N 4,97

1M 6,52

2M 6,67

3M 6,81

6M 6,85

9M 6,86

1Y 6,87

2008-10-22 FRA

1x7 6,87

2x8 6,84

3x9 6,77

Której stopy użyjesz do

wyceny rynkowej?

Trader traci na mark-to market, gdyż dzisiejsze stopy

FRA są wyższe, niż te które sprzedał

Wielkość straty mark-to-market

47

Trade date: 22/09

Short 3x9 FRA

PLN 10mln @ 6,60%

2008-10-22 WIBOR

O/N 4,97

1M 6,52

2M 6,67

3M 6,81

6M 6,85

9M 6,86

1Y 6,87

2008-10-22 FRA

1x7 6,87

2x8 6,84

3x9 6,77

Jaka jest strata na rozliczeniu?

Jaką stratę musi wykazać bank 22/10/2008?

2,603.115,0%84,61

5,0%)84,6%60,6(000.000.10

6,475.11

12

2%67,61

2,603.11

Warto zapamiętać

Terminowe kursy walutowe nie są wiarygodną

prognozą przyszłych poziomów kursów

(odzwierciedlają różnice stóp procentowych)

Terminowe stopy procentowe (FRA)

odzwierciedlają aktualną krzywą dochodowości,

czyli oczekiwania co do przyszłego poziomu

stóp procentowych

Za pomocą FRA nie można zabezpieczyć się

przed oczekiwanym przez rynek

wzrostem/spadkiem stóp (jedynie przed

nieoczekiwanym)

48