Upload
others
View
4
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
9/06/2015
1
Webinarwerkgeheugen- en concentratieverbetering in het onderwijs
Diane Manuhuwa
Inhoud van de webinar
• Wat is het werkgeheugen en het belang daarvan voor leren
• Hoe kan je het werkgeheugen trainen en ondersteunen in het onderwijs?
• Informatie en vragen
9/06/2015
2
Veelgehoorde opmerkingen van leerkrachten:
• Ze is snel afgeleid• Hij vraagt veel om herhaling • Hij is gemakzuchtig• Ze gaat niet aan het werk• Ze krijgt haar taakjes nooit af• Hij luistert gewoon niet• Hij maakt slordigheidsfouten• Het zit er wel in maar het komt er niet uit• Hij kan zich niet concentreren• Ze heeft veel praatjes maar niet in de groep
Dit kan voorkomen bij alle kinderen, ongeacht intelligentie of classificatie!
Wat is het werkgeheugen?
Het vermogen om gedurendeeen korte periode bewust informatie vast te houden én deze actief te bewerken
(denk aan cognitieve processen als taalbegrip, rekenen, redeneren en leren, multitasking, maar ook sociale interacties).
9/06/2015
3
Werkgeheugenmodel
Alan Baddeley(hoogleraar psychologie Universiteit York, Engeland)
Baddeley (2003)
Werkgeheugen overbelast?
Met welke boodschappen komt u thuis?Noem op welke u nog weet …
1. Een kilo appels elstar2. bio rundergehakt 3. 2 pakken magere yoghurt 4. optimel vanille yoghurt 5. pak eieren 10 stuks 6. zak sperziebonen7. blik tuinbonen, 8. blik kikkererwten9. blik witte bonen10. gerijpte kaas plakken 30+11. hondenbrokken
9/06/2015
4
Grenzen aan het werkgeheugen
• Teveel afleiding
• Proberen om teveel informatie te onthouden
• Een veeleisende taak aangaan
Werkgeheugen en leeftijd
0
1
2
3
4
5
6
7
8
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60
ålder
arb
ets
min
ne
Westerberg (2004)
Aantal digits
Leeftijd →
9/06/2015
5
Werkgeheugen en leeftijd:van kind t/m adolescent
T. Alloway
Centrale rol van het werkgeheugen bij leerprocessen
Gevolgen slecht werkgeheugen:� Meeste kinderen lopen achter met taal en
rekenen� Instructies vergeten, overzicht verliezen in
complexe taken � Moeite hebben met informatie die in een hoog
tempo wordt aangeboden Gathercole, Lamont & Alloway (2006)
9/06/2015
6
Centrale rol van het werkgeheugen bij leerprocessen
‘Werkgeheugen is een betere voorspeller voor academisch succes dan IQ’
Alloway & Alloway (2010)
Adequate aanpak van werkgeheugen (problemen)
1. Signaleer problemen met het werkgeheugen
�Observeer het kind in de klas�Onderzoek de belasting van het werkgeheugen�Neuropsychologische tests(o.a. AWMA-2-NL, NEPSY-II, onderdelen WISC-III)
9/06/2015
7
2. Beperk zo nodig de belasting van het werkgeheugen
�Geef instructies op maat �Herhaal belangrijke informatie�Zorg voor routines�Moedig het gebruik van geheugensteuntjes aan om tot leren te komen�Leer adequate leerstrategieën zoals mindmapping
Adequate aanpak van werkgeheugen (problemen)
3. Train het werkgeheugen
� (Cogmed) werkgeheugentraining
� Blijf het werkgeheugen belasten!
If you don’t use it, you loose it.What fires together, wires together.
Adequate aanpak van werkgeheugen (problemen)
9/06/2015
8
Cogmed in vogelvlucht
2001
2007
2012
2015
Cogmed werkgeheugentraining
Versies:�JM 4-7 jaar
�RM 7-17 jaar
�QM 18+
DemoversieWebsite: www.training.cogmed.comGebruikersnaam: testWachtwoord : test99 (of test44)
9/06/2015
9
Cogmed werkgeheugentraining
Principes:
�Door trainen kan je je werkgeheugen verbeteren
�Train op (en over) de grensvan je vermogen
Cogmed werkgeheugentraining
Trainingsprotocollen:
�25 dagen, 5 dagen per week, 50 min per dag
�7-10 weken, 4-6 dagen per week, 35 min per dag
9/06/2015
10
Werkwijze Cogmedtraining
Protocol Cogmed in de basisschool
Per kind:
1. Voor- en nametingen werkgeheugen (AWMA-2-NL nb kan ook op klassenniveau),observaties (via gedragsvragenlijsten zoals BRIEF)
2. Intake met ouders (en leerkracht)
9/06/2015
11
Protocol Cogmed in de basisschool
In groepsverband:
3. Aftrapbijeenkomst: startsessie.Opstellen van plan van aanpak (zoals doelen, planning, motivatie,
(groeps)beloningssysteem).
4. Trainen op school met trainingshulp en Cogmed coach.
Protocol Cogmed in de basisschool
Per kind:
6. Trainingen thuis
7. Evaluatiegesprek met ouders (en leerkracht)
8. Follow-up na zes maanden
9/06/2015
12
Protocol Cogmed in de basisschool
Voorwaarden:
� Deskundigheidsbevordering leerkrachten
� Scholing IB-er/RT-er/schoolpsycholoog tot Cogmed coach of externe Cogmed coach
� Training trainingshulpen
� Voorlichting ouders
Protocol Cogmed in de basisschool
Voorwaarden:
• Visie op leren leren en werkgeheugen
• Praktische zaken:
9/06/2015
13
Rol ouders
• Betrokkenheid en steun voor het kind worden verwacht, eventueel ook coaching thuis bij trainingen
• Tijd voor gesprekken en het invullen van vragenlijsten
• Ook thuis aandacht voor transfer
Effecten Cogmed
Verbetering van ongeveer 20% op de training
9/06/2015
14
Onderzoek laat zien dat verbetering plaatsvindt:
• Werkgeheugen en concentratie
• In staat zijn om afleidingen te negeren
• ADHD-symptomen verminderen
Effecten Cogmed
Effecten op schoolprestaties
• Het werkgeheugen kan worden verbeterd bij kinderenmet een slecht werkgeheugen
• Transfer naar ‘klaslokaal werkgeheugen’ taken
• Verbeteringen blijven ook na 6 maanden
• Na 6 maanden ook significante verbetering van rekenen
Holmes, Gathercole & Dunning (2009)
9/06/2015
15
Veranderingen in de hersenen
• Hersenactiviteit in prefrontale en pariëtale hersengebieden neemt toe na de training
• Hersenactiviteit in andere gebieden daalt
Take home message
• Het werkgeheugen is de sleutel tot aandacht en leren
• Op tijd signaleren en adequaat aanpakken leidt tot verbetering in aandacht en leren
• Het werkgeheugen kan door adequate training (inclusief coaching) significant verbeteren
• Het werkgeheugen is als een spier die je moet onderhouden. ‘if you don’t use it, you loose it’‘what fires together, wires together’
• Binnen het onderwijs liggen kansen
9/06/2015
16
Informatie en vragen?
Verder informatie:www.cogmed.nlen vraag het informatiepakket aan voor ‘Cogmed op school’.
Contact:Pearson: [email protected] / 020-5815500 contactpersoon: Lienke de Kroon
Opleiding volgen? www.pearsonacademy.nl
Up-to-date onderzoek naar Cogmedhttp://www.cogmed.com/researchwww.klingberglab.se
EINDE
Hartelijk dank voor jullie aandacht!