İNŞAAT TEKNİK

TEKSTİLLERİ

(BUILDTECH)

Doç. Dr. Levent ÖNAL

Erciyes Üniversitesi

Tekstil Mühendisliği Bölümü

Kayseri

İçerik

Giriş - İnşaat Tekstilleri Kavramı ve Sektörel Büyüklüğü

Isı ve Ses İzolasyonu

Isıtılabilir Zeminler

Duvar İçi ve Hasar Giderme Uygulamaları

Yapı Destekleme ve Lif Takviyeli Beton Uygulamaları

Membran Halinde ve Dış Cephede Koruyucu İnşaat Tekstilleri

Özel Uygulamalar

Giriş

Son yıllarda gerçekleştirdiği büyüme oranıyla tekstil ve hazır giyim sanayisinin önemli bir kısmını oluşturan ve tekstil endüstrisinin en dinamik ve ümit vadeden alanı olarak görülen teknik tekstiller, gün geçtikçe pazara yeni ürünler sunmaktadır.

Teknik Tekstiller

Mekanik, ısıl, elektriksel, kimyasal v.b. özelliklerde gösterdiği dayanıklılıkla yüksek teknik ve kalite gereksinimlerini karşılayabilme kabiliyetine sahip teknik tekstiller, içerdiği farklı ürün profilleri açısından son kullanım alanlarına göre şu şekilde sınıflandırmak mümkündür:

Bölgeler İtibariyle 2010 yılı Dünya Teknik Tekstil

Tüketimi (Milyon Ton)

6,9

54,1

5,6

8,5

5,8

4,7

6,2

10,6

6,8

5,6

7,3

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

ASYA AMERİKA AVRUPA DİĞER

Teknik Tekstillerin 2010 yılı itibarıyla Uygulama

Alanları

Teknik Tekstillerin Temel Uygulama Alanlarındaki

Tüketimleri, 1995-2010, büyüklük (*000 ton)

İnşaat teknik tekstilleri son kullanım alanı bakımından büyüklük itibarıyla ilk beş içerisinde, büyüme hızı açısından ise 2nci sırada yer almaktadır.

İnşaat Tekstilleri

Hayvansal liflerin (yün, deve tüyü ve keçi kılı) bina yapımında çamurla karıştırılarak kullanımı, Eski Mısır medeniyetinden itibaren binaların ömrünü artırmada arkeolojik çalışmalarda tespit edilmiş uygulamalardı.

Benzer şekilde dokunmuş jüt ve kamış saplarının duvar inşasında kullanımı da inşaat tekstillerinin ilk uygulamaları arasında görülmektedir. Bu uygulamalar bilinmekle birlikte tekstil malzemelerinin inşaat alanında kullanımı sentetik liflerin geliştirilip özelliklerinin iyileştirilmesine paralel olarak artmıştır.

İnşaat Tekstilleri

Günümüzde bina yalıtım kaplamaları, hava alanları, stadyumlar, spor salonları, fuar ve gösteri salonları ile askeri ve endüstriyel depolarda kapalı alan oluşturmada, mevcut binaları deprem, deniz ve rüzgâr gibi tabii afetlere karşı sağlamlaştırma faaliyetlerinde ve hafif yüksek mukavemetli taşınabilir binaların inşa edilmesi gibi alanlarda inşaat tekstilleri yaygın biçimde kullanılmaya başlanmıştır.

İnşaat Tekstilleri

İnşaat teknik tekstilleri, geleneksel inşaat malzemelerine kıyasla gösterdiği mekanik özelliklerin en az onlar kadar olması veya bazı durumlarda bunun üzerine çıkması sayesinde pazar paylarını günden güne artırmaktadır.

Bu ürünlerin sağlayacağı mekanik ve kimyasal etmenlere karşı dayanım, esneklik ve ışığı geçirme gibi birçok özelliğin yanı sıra; daha düşük maliyetle, hafif yapıda üretilmeleri ve gösterdikleri fonksiyonellik kendilerini inşaat sektöründe daha da avantajlı konuma getirmektedir.

İnşaat Tekstilleri

Yapıyı sağlamlaştırma adına daha az takviye gereksinimi sunan inşaat tekstillerinin ortalama ağırlığı yapıda kullanılacak tuğla, çelik veya beton ağırlığından çok daha hafiftir.

İnşaat tekstilleri, farklı uygulama alanları için istenen özelliklerin sağlanması amacıyla; lifler, monofilament ve multifilament iplikler, dokuma, örme, dokusuz yüzey, saç örgüsü ve kompozit materyaller gibi farklı profillerde üretilip, uygulama yerine göre diğer yapı malzeme ve aparatlarıyla kombine biçimde uygulanmaktadır [2].

İnşaat Tekstilleri

“Buildtech” olarak adlandırılan inşaat teknik tekstillerini şu şekilde sınıflandırmak mümkündür:

1) Bina yapımında kullanılan inşaat tekstilleri; – Nem izolasyonu – Isı izolasyonu – Ses izolasyonu ve – Deprem takviyesi olarak kullanılan ürünler

2) Membran konstrüksiyonlarında kullanılan inşaat tekstilleri – Spor kompleksleri – Fuar merkezleri – Otel vb. alanlarda kullanılmaktadır.

3) Geçici (değiştirilebilen) yapılarda kullanılan inşaat tekstilleri – Çadır – Tente ve – Güneşliklerde

4) Barajlarda kullanılan inşaat tekstilleri 5) Köprülerde kullanılan inşaat tekstilleri 6) İnşaat sırasında kullanılan inşaat tekstilleri (halat, emniyet ağı,

örtüler, vb.) [3].

1. Isı ve Ses İzolasyonu

Dünya üzerindeki toplam enerjinin yarısı binalardaki enerji sistemlerine (ısıtma/soğutma) harcanmakta olması, daha az yakıt tüketimi, karbondioksit ve kükürtdioksit gazları salınımı gibi avantajları beraberinde getiren ısı yalıtım sistemlerinin önemini bir kez daha ön plana çıkarmaktadır.

Bu sistemlerin kullanımı sadece binaların ısıtılmasında değil, aynı zamanda sıcak havalarda bina içerisinin serin kalmasını da sağlamaktadır.

Binalarda ısı kayıpları

Isı yalıtım sistemleri % 40 – 50 ‘ ye varan tasarrufla ısıtma ve soğutmada maliyeti düşürür.

Yapılarda ısı ve ses yalıtımı için kullanılan taş yünü doğada bulunan volkanik kayalardan elde edilen bazalt taşının 1400 – 1500 C’ de eritilerek, elyaf haline gelmesiyle oluşturulur.

Taş yünü (basalt) levha 0,034 gibi oldukça düşük termal iletkenlik katsayısı ve 150 kg/m3’ lük yoğunluğu ile hem ısı hem de ses yalıtımını istenilen düzeyde karşılamaktadır.

Dokusuz yüzey bazalt yapılar inorganik yapısı sayesinde bakteri ve mikroorganizma üretimine engel teşkil etmektedir.

Cam lifinden üretilmiş ve PU kaplanmış kumaş 445 g/m2 yüzey yoğunluğuna ve 0.45 mm kalınlığa sahiptir.

Kısa süre yüksek sıcaklığa maruz kaldığında 500C’ ye, uzun sürede ise 250C’ ye kadar dayanım göstermektedir.

Yağa, kire, neme ve aşınmaya karşı oldukça iyi bir dayanım göstermekte ve yüksek derecede yanmazlık sağlamaktadır [5].

2. Isıtılabilir Zeminler

Comfortsan® ısıtılmış kumaş sistemi, ısıtılmış kumaş vasıtasıyla çalışan yenilikçi bir zemin ısıtma sistemidir.

Bu sistem bir odadaki her bir metrekarede en ekonomik yoldan hızlı ve kolay temizlenebilme avantajına sahiptir.

Isı evin her köşesine homojen biçimde yayılmakta, soğuk ve aşırı sıcak alanları ortadan kaldırmaktadır.

Aynı zamanda, diğer merkezi ısıtma sistemlerinde karşılaşılabilecek sızıntı riskini ortadan kaldırmaktadır.

Sistem binalardaki herhangi bir tamir çalışması gerektirmeyip, parke veya laminant zeminin altında yalıtım malzemesi ve laminant/parke arasına kolayca yerleştirilmektedir [6].

Her bir Terra plakası 150 W/m2 bir enerji gereksinimi duyduğundan düşük hava sıcaklıklarında dahi ideal termal konforu sağlamaktadır.

Temiz, tozdan arınmış, havayı kurutmayan ve zararlı sıcaklık derecelerine çıkmayan bu sistem sağlık ve konforu bir arada sunmaktadır.

Enerji tasarrufu sağlayarak hem ekonomik hem de çevre dostu oluşu, kolay kurulumu, estetik duruşu, kullanılan ısıtıcı kumaşın hem alev geciktirici hem de su geçirmez özelliktedir.

3. Duvar İçi ve Hasar Giderme

Uygulamaları İç ve dış cephe sıvamaları için kullanılacak

kumaşlar yüksek yırtılma mukavemeti ve düşük gerginlik özellikleriyle, gerekli yüksek desteği ve sıvadaki çatlamanın güvenilir bir biçimde engellenmesini sağlamaktadır.

Yüksek alkali dayanımlı cam elyaf filesi, sahip olduğu yüksek gerilme gücü ve deformasyona oldukça dayanıklı yapısı sayesinde binaların iç ve dış cephe mantolamasında sıva performansını artırmak duvar köşelerini birleştirmek ve sorunlu duvarlarda çatlakları önlemek amacıyla kullanılmaktadır[4].

Takviye amaçlı cam lifinden üretilmiş ağ kumaş (örme veya dokuma), yüksek çekme dayanımı ve alkali dirence sahip olup, farklı ağ gözü boyutlarında ve gramajda köşe ve pervaz gibi farklı profillerde kombine edilerek iç/dış cephe sistemlerinde kullanılmaktadır.

4. Yapı Destekleme ve Lif

Takviyeli Beton Uygulamaları Leno kumaşlar yüksek

dayanım ve performans özellikleri sebebiyle destek malzemeleri olarak inşaat sektöründe kullanıma sahiptir.

Yapı takviye kumaşları diğer malzemelere (dokusuz yüzey, köpük, folyo gibi) lamine edilerek veya dikilerek çatı malzemelerine destek amaçlı kullanılabilmektedir [9].

Bazalt grit maden çatılarını ve kirişlerini desteklemek için metal ağa alternatif olarak kullanılmaktadır.

Kaplaması antistatik özellik gösteren ve aleve karşı dayanıklı özel bir PVC’ den oluşmaktadır [8].

Bazalt grid, tuğladan örülme duvarlarda takviye amaçlı bazalt filament esaslı gelişmiş bir üründür.

Ayrıca, iç/dış cephe donatı takviye malzemesi olarak ta kullanılabilmektedir.

5. Membran Halinde ve Dış

Cephede Koruyucu İnşaat

Tekstilleri

Zemin örtüsü olarak kullanım.

İskele ağlarının şantiye üzerinde

uygulanması.

Roof scrim uygulamaları.

Çatı uygulamaları.

Materyalin serilmemiş hali.

Kaynaklar

www.ekonomi.gov.tr/teknik tekstiller sektörü www.tekstilteknik.com.tr/bina-ve-insaat-teknik-tekstilleri Varan, N. Y., Durur, G., “İnşaat tekstilleri ve yeni

uygulamalar”, Tekstil ve Mühendis, Yıl 14, Sayı 68, 14 – 19.

www.yorumticaret.com/highterm dış cephe yalıtım sistemleri

www.asglatex.com www.comersan.com www.kast.de www.machina-tst.com www.leco-werke.de www.bafanet.com www.karlmayer.com www.tu-dresden.de

BENİ DİNLEDİĞİNİZ

İÇİN TEŞEKKÜR

EDERİM!...

SORULAR???