İNŞAAT YÖNETİMİ

İHALE ÇEŞİTLERİ

VE USULLERİ

İNŞAAT YÖNETİMİ

İhale (Bid, tender)

İhale, sözlük anlamıyla; bir işi veya bir malı birçok istekli arasından en uygun koşullarda kabul edene bırakma, eksiltme veya arttırma işlemidir.

İdarelerin (genelde resmi idareler) işlerini, gerçek veya tüzel kişiler eliyle yaptırmasına ihale yoluyla iş yaptırma denir.

4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu (Public procurement law)

Yapılan çalışmalar sonucunda, 04.01.2002 tarihinde kabul edilen 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 05.01.2002 tarihinde kabul edilen 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu 1 Ocak 2003 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

MADDE 1- Amaç

Bu Kanunun amacı, kamu hukukuna tâbi olan veya kamunun denetimi altında bulunan veyahut kamu kaynağı kullanan kamu kurum ve kuruluşlarının yapacakları ihalelerde uygulanacak esas ve usulleri belirlemektir.



MADDE 4 - Tanımlar

Mal: Satın alınan her türlü ihtiyaç maddeleri ile taşınır ve taşınmaz mal ve hakları,

Hizmet: Bakım ve onarım, taşıma, haberleşme, sigorta, araştırma ve geliştirme, muhasebe, piyasa araştırması ve anket, danışmanlık, mimarlık ve mühendislik, etüt ve proje, harita ve kadastro, imar uygulama, her ölçekte imar planı, tanıtım, basım ve yayım, temizlik, yemek hazırlama ve dağıtım, toplantı, organizasyon, sergileme, koruma ve güvenlik, meslekî eğitim, fotoğraf, film, fikrî ve güzel sanat, bilgisayar sistemlerine yönelik hizmetler ile yazılım hizmetlerini, taşınır ve taşınmaz mal ve hakların kiralanmasını ve benzeri diğer hizmetleri

MADDE 4 - Tanımlar

Hizmet sunucusu: Hizmet alımı ihalesine teklif veren gerçek veya tüzel kişileri veya bunların oluşturdukları ortak girişimleri,

Yapım: Bina, karayolu, demiryolu, otoyol, havalimanı, rıhtım, liman, tersane, köprü, tünel, metro, viyadük, spor tesisi, alt yapı, boru iletim hattı, haberleşme ve enerji nakil hattı, baraj, enerji santrali, rafineri tesisi, sulama tesisi, toprak ıslahı, taşkın koruma ve dekapaj (madenlerde üstteki örtü tabakasının kaldırılması) gibi her türlü inşaat işleri ve bu işlerle ilgili tesisat, imalat, ihzarat, nakliye, tamamlama, büyük onarım, restorasyon, çevre düzenlemesi, sondaj, yıkma, güçlendirme ve montaj işleri ile benzeri yapım işlerini,


MADDE 4 - Tanımlar

Danışman: Danışmanlık yapan, bilgi ve deneyimini idarenin yararı için kullanan, danışmanlığını yaptığı işin yüklenicileri ile hiçbir organik bağ içinde bulunmayan, idareden danışmanlık hizmeti karşılığı dışında hiçbir kazanç sağlamayan ve danışmanlık hizmetlerini veren hizmet sunucularını

Tedarikçi: Mal alımı ihalesine teklif veren gerçek veya tüzel kişileri veya bunların oluşturdukları ortak girişimleri,

Yapım müteahhidi: Yapım işi ihalesine teklif veren gerçek veya tüzel kişileri veya bunların oluşturdukları ortak girişimleri,


MADDE 4 - Tanımlar

Aday: Ön yeterlik için başvuran gerçek veya tüzel kişileri veya bunların oluşturdukları ortak girişimleri,

Ortak girişim: İhaleye katılmak üzere birden fazla gerçek veya tüzel kişinin aralarında yaptıkları anlaşma ile oluşturulan iş ortaklığı veya konsorsiyumları,

İstekli: Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesine teklif veren tedarikçi, hizmet sunucusu veya yapım müteahhidini,

Yüklenici: Üzerine ihale yapılan ve sözleşme imzalanan istekliyi,


MADDE 4 - Tanımlar

İhale dokümanı: İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinde; isteklilere talimatları da içeren idari şartnameler ile yaptırılacak işin projesini de kapsayan teknik şartnameler, sözleşme tasarısı ve gerekli diğer belge ve bilgileri,

Ön proje: Belli bir yapının kesin ihtiyaç programına göre; gerekli arazi ve zemin araştırmaları yapılmadan, bilgilerin halihazır haritalardan alındığı, çevresel etki değerlendirme ve fizibilite raporları dahil elde edilen verilere dayanılarak hazırlanan plân, kesit, görünüş ve profillerin belirtildiği bir veya birkaç çözümü içeren projeyi,

Kesin proje: Belli bir yapının onaylanmış ön projesine göre; mümkün olan arazi ve zemin araştırmaları yapılmış olan, yapı elemanlarının ölçülendirilip boyutlandırıldığı, inşaat sistem ve gereçleri ile teknik özelliklerinin belirtildiği projeyi,


MADDE 4 - Tanımlar

İhale: Bu Kanunda yazılı usul ve şartlarla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin istekliler arasından seçilecek birisi üzerine bırakıldığını gösteren ve ihale yetkilisinin onayını müteakip sözleşmenin imzalanması ile tamamlanan işlemleri,

Teklif: Bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde isteklinin idareye sunduğu fiyat teklifi ile değerlendirmeye esas belge ve/veya bilgileri,

Sözleşme: Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinde idare ile yüklenici arasında yapılan yazılı anlaşmayı,

Uygulama projesi: Belli bir yapının onaylanmış kesin projesine göre yapının her türlü ayrıntısının belirtildiği projeyi ifade eder.


MADDE 5 - Kanunun Temel İlkeleri

SaydamlıkRekabetEşit muameleGüvenirlikGizlilikKamuoyu denetimiİhtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasıKaynakların verimli kullanılması


MADDE 10 - İhaleye Katılımda Yeterlik Kuralları

İhaleye katılacak isteklilerden, ekonomik ve malî yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliklerinin belirlenmesine yönelik kuralları içermektedir.


İHALE SÜRECİ

Usul İhale süreci

1 İhtiyacın Ortaya Çıkması

2 Teknik Şartnamenin Hazırlanması

3 Yaklaşık Maliyet

4 İhale Usulünün Tespiti

http://www.ihale.gov.tr/eilan/files/M/M001.htm




İHALE USULLERİ

Doğrudan Temin

İhale usulü olmaktan çıkarılmış bir kamu alım türüdür. İhale ilanı yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın kamu kurumlarının ihtiyaçlarını temin etmekte kullandıkları yöntemdir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 22. maddesinde belirtilen şartlarda yapılabilir.

4734 Sayılı Kanun-MADDE 22 - (Değişik: 30/7/2003-4964/15 md.)

Aşağıda belirtilen hallerde ihtiyaçların ilân yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temini usulüne başvurulabilir:

a) İhtiyacın sadece gerçek veya tüzel tek kişi tarafından karşılanabileceğinin tespit edilmesi.

b) Sadece gerçek veya tüzel tek kişinin ihtiyaç ile ilgili özel bir hakka sahip olması.

c) Mevcut mal, ekipman, teknoloji veya hizmetlerle uyumun ve standardizasyonun sağlanması için zorunlu olan mal ve hizmetlerin, asıl sözleşmeye dayalı olarak düzenlenecek ve toplam süreleri üç yılı geçmeyecek sözleşmelerle ilk alım yapılan gerçek veya tüzel kişiden alınması.

d) Büyükşehir Belediyesi sınırları dahilinde bulunan idarelerin onbeş milyar (otuzbeşbin otuzyedi Türk Lirası)*, diğer idarelerin beşmilyar Türk Lirasını (onbirbin altıyüzyetmişdört Türk Lirasını) aşmayan ihtiyaçları ile temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımlar.

Doğrudan Temin


e) İdarelerin ihtiyacına uygun taşınmaz mal alımı veya kiralanması.

f) (Değişik: 20/11/2008-5812/8 md.) Özelliğinden ve belli süre içinde kullanılma zorunluluğundan dolayı stoklanması ekonomik olmayan veya acil durumlarda kullanılacak olan ilaç, aşı, serum, anti-serum, kan ve kan ürünleri ile ortez, protez gibi uygulama esnasında hastaya göre belirlenebilen ve hastaya özgü tıbbî sarf malzemeleri, test ve tetkik sarf malzemeleri alımları.

g) Milletlerarası tahkim yoluyla çözülmesi öngörülen uyuşmazlıklarla ilgili davalarda, Kanun kapsamındaki idareleri temsil ve savunmak üzere Türk veya yabancı uyruklu avukatlardan ya da avukatlık ortaklıklarından yapılacak hizmet alımları.

h) (Ek: 12/12/2003-5020/28 md.; Değişik: 20/11/2008-5812/8 md.) 8/1/1943 tarihli ve 4353 sayılı Kanunun 22 ve 36 ncı maddeleri uyarınca Türk veya yabancı uyruklu avukatlardan hizmet alımları ile fikri ve sınai mülkiyet haklarının ulusal ve uluslararası kuruluşlar nezdinde tescilini sağlamak için gerçekleştirilen hizmet alımları.

Doğrudan Temin


ı) (Ek: 15/5/2008-5763/35 md.) Türkiye İş Kurumunun, 25/6/2003 tarihli ve 4904 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin (b) ve (c) bentlerinde sayılan görevlerine ilişkin hizmet alımları ile 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun 48 inci maddesinin yedinci fıkrasında sayılan görevlerine ilişkin hizmet alımları,

i) (Ek: 20/11/2008-5812/8 md.) Seçim dönemi bitmeden önce seçimlerin yenilenmesine veya ara seçime ya da Anayasa değişikliğinin halkoyuna sunulmasına karar verilen hallerde; Yüksek Seçim Kurulu tarafından yapılacak filigranlı oy pusulası kağıdı ve filigranlı oy zarfı kağıdı alımı ile oy pusulası basım hizmeti alımı, mahalli seçimlerde ise İl Seçim Kurulu başkanlıkları tarafından alınacak oy pusulası basım hizmeti alımı.

Bu maddeye göre yapılacak alımlarda, ihale komisyonu kurma ve 10 uncu maddede sayılan yeterlik kurallarını arama zorunluluğu bulunmaksızın, ihale yetkilisince görevlendirilecek kişi veya kişiler tarafından piyasada fiyat araştırması yapılarak ihtiyaçlar temin edilir.

Kamu İhale Kurumu’nun 2010/1 sayılı Tebliği ile 21/1/2010 tarihli ve 27469 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olup 01.02.2010 – 31.01.2011 dönemini kapsamaktadır.

Doğrudan Temin

USUL Açık İhale

Usulü Belirli İstekliler

Arasında İhale Usulü Pazarlık Usulü

5 İhale Dokümanı Ön Yeterlik ve İhale Dokümanları İhale Dokümanı

6 İhale Onayının Alınması

İhale Onayının Alınması İhale Onayının Alınması

7 İhale Komisyonunun Kurulması

İhale Komisyonunun Kurulması İhale Komisyonunun Kurulması

8 İhale İlânı Ön Yeterlik İlânı İhale İlânı

9İhale Dokümanının Görülmesi / Satın

Alınması /Değişiklik ve Açıklama Yapılması

Ön Yeterlik ve İhale Dokümanlarının Görülmesi / Satın Alınması / Değişiklik ve Açıklama

Yapılması

İhale Dokümanının Görülmesi / Satın Alınması

/Değişiklik ve Açıklama Yapılması

10 Tekliflerin Sunulması Ön Yeterlik Değerlendirmesi, İhaleye Davet ve Tekliflerin

Sunulması

Yeterlik Başvurusu, Değerlendirmesi, Teknik

Görüşme ve Fiyatı da İçeren Son Tekliflerin

Sunulması

11Tekliflerin

Değerlendirilmesi ve İhalenin Karara

Bağlanması

Tekliflerin Değerlendirilmesi ve İhalenin Karara Bağlanması

Son tekliflerin Değerlendirilmesi ve

İhalenin Karara Bağlanması

12İhale Sonucunun

Bildirilmesi ve Sözleşme Yapılması

İhale Sonucunun Bildirilmesi ve Sözleşme Yapılması

İhale Sonucunun Bildirilmesi ve Sözleşme

Yapılması

http://www.ihale.gov.tr/eilan/files/M/M00A05.htm

http://www.ihale.gov.tr/eilan/files/M/M00B05.htm

http://www.ihale.gov.tr/eilan/files/M/M00P05.htm










Açık İhale

Bütün istekliler teklif verebildiği ihale türüdür.

Belli İstekliler Arasında İhale

Ön yeterlik değerlendirmesi sonucunda idare tarafından davet edilen isteklilerin teklif verebildiği usulü

İşin özelliği; Uzmanlık, İleri teknoloji

gerektiriyorsa bu usule göre yapılır.

Belli İstekliler Arasında İhale Usulünün Süreçleri

Ön yeterlik ilanı:

Adayların başvurularını hazırlayabilmeleri için en az 25 gün süre tanınarak ön yeterlik ilanı yapılır.

Ön yeterlik değerlendirmesi:

Belirtilen asgari yeterlik koşullarını sağlayamayanlar yeterli kabul edilmez. Yeterli bulunmama gerekçeleri yazılı olarak bildirilir.

Yeterli olduğu tespit edilen bütün adaylara tekliflerini hazırlayabilmeleri için en az 45 gün süre verilir. Bu adaylara ihaleye davet mektubu gönderilir.

Belli İstekliler Arasında İhale Usulünde İhalenin İptal Edilmesi

İhaleye davet edilebilecek aday sayısının 5’ten az olması veya

Teklif veren istekli sayısı 3’ten az olması halinde ihale iptal edilir.

Belli İstekliler Arasında İhale Usulünde Yeniden İhale Süreci

Teklif veren istekli sayısı 3’ten az olması durumda,

İhale dökümanı gözden geçirilerek,

Varsa hatalar ve eksiklikler düzeltilerek,

Ön yeterliği tespit edilmiş bütün istekliler tekrar davet edilerek ihale sonuçlandırılabilir.

Pazarlık Usulü

İhale sürecinin iki aşamalı olarak gerçekleştirildiği ve idarenin ihale konusu işin teknik detayları ile gerçekleştirme yöntemlerini ve belli hallerde fiyatı isteklilerle görüştüğü usuldeki ihalelerdir.

Pazarlık Usulünün Kullanıldığı Durumlar

Açık ihale usulü veya belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan ihale sonucunda teklif çıkmaması,

Doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması,

Savunma ve güvenlikle ilgili özel durumların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması,

İhalenin, araştırma ve geliştirme sürecine ihtiyaç gösteren ve seri üretime konu olmayan nitelikte olması,

İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özgün nitelikte ve karmaşık olması nedeniyle teknik ve mali özelliklerinin gerekli olan netlikte belirlenememesi.

Pazarlık Usulünün Süreçleri

İstekliler, öncelikle ihale konusu işin teknik detayları ve gerçekleştirme yöntemleri gibi hususlarda fiyat içermeyen ilk tekliflerini sunar.

İdarenin ihtiyaçlarını en uygun şekilde karşılayacak yöntem ve çözümler üzerine ihale komisyonu her bir istekli ile görüşür.

Teknik görüşmeler sonucunda şartların netleşmesi üzerine bu şartları karşılayabilecek isteklilerden, gözden geçirilerek şartları netleştirilmiş teknik şartnameye dayalı olarak fiyat tekliflerini de içerecek şekilde son tekliflerini vermeleri istenir.

Tasarım Yarışmaları

İdareler gerekli gördükleri zaman;

mimarlık, peyzaj mimarlığı, mühendislik, kentsel tasarım projeleri, şehir ve bölge planlama ve güzel sanat eserleri ile ilgili bir plan veya tasarım projesi elde edilmesine yönelik olarak,

ilgili mevzuatında belirlenecek usul ve esaslara göre rekabeti sağlayacak şekilde ilan vererek, jüri tarafından değerlendirme yapılmak üzere - ödüllü veya ödülsüz yarışma yaptırabilir.

İnşaat Bedelinin Yükleniciye Ödenme Şekline Göre İhaleler

Birim Fiyat (Unit price)

Götürü Bedel (Lump sum – Fixed fee)

Anahtar Teslimi (Turnkey)

Maliyet + Kâr (Cost plus)

Birim Fiyat (Unit price)

Bu ihale yönteminde, yapılan işlerin bedeli belirlenirken, söz konusu işlerin birim fiyatları esas alınmaktadır.

Yükleniciye yapılacak ödemenin tutarı belirlenirken, önce o dönemde yapılmış olan işlerin miktarı belirlenmekte (metrajı çıkartılmakta); sonra da her bir iş kendi birim fiyatı ile çarpılmakta ve bulunan sonuçlar toplanmaktadır.

Örneğin; Bir ödeme döneminde yüklenici, A m3 kazı, B m3 beton, C m3 taş duvar, işi yapmış ve bu işlerin birim fiyatı sıra ile a,b,c ise yapılacak ödeme (K), aşağıdaki gibi hesaplanmaktadır.

K = (A x a) + (B x b) + (C x c)

Götürü Bedel (Lump sum)

İhaleye çıkılacak işin her bir imalat kalemi için birim fiyat çıkarılmaz.

İhaleye iştirak edeceklerden iş gruplarının (ahşap ve demir doğrama, tesisat, boya vb.) tahmini keşif üzerinden tenzilat veya artırım yaptırılarak teklif alınır ve götürü fiyat üzerinden uygun bedel tespit edilir.

Anahtar Teslimi (Turnkey)

Bu ihale yönteminde mal sahibi ile yüklenici inşa edilecek yapının toplam fiyatı üzerinden anlaşmaktadırlar.

Yüklenici ek bir talepte bulunmadan işi, proje, şartname ve sözleşmesine göre tamamlamayı taahhüt etmektedir.

İşin sözleşmesinde, inşaat için öngörülen toplam bedelin inşaatın hangi aşamalarında ve ne miktarlarda ödeneceği belirtilmektedir.

Örneğin; Temel bitince inşaat bedelinin % 10’u, duvarlar örülünce %12’si vb. şekilde bir ödeme planı belirlenerek sözleşmeye konmaktadır


Bu ihale yönteminde, yükleniciye yapılacak ödemeler belirlenirken, işin maliyetine, maliyetin belirli bir yüzdesi kadar kâr eklenmesi öngörülmektedir.

Örneğin; Kâr oranı %15 öngörülmüş ve yüklenicinin yapmış olduğu işlerin maliyeti 10.000 TL olarak belirlenmişse, yükleniciye yapılacak ödeme;

10.000 + (10.000 x %15) = 11.500 TL

olarak hesaplanmaktadır. Dolayısıyla, bu ihale şeklinde, üretim maliyeti belirlenirken hangi giderlerin maliyete dâhil edileceği ve bunların nasıl belgeleneceği ile kâr oranının ne kadar olacağının belirlenmesi önemli olmaktadır. Bu nedenle, inşaata başlanılmadan önce taraflar arasında bu hususların açıklığa kavuşturularak sözleşmeye konulması gerekmektedir.


Maliyet + Kâr usulü ihalede, kâr oranı önceden belirlenmiş olduğundan, maliyeti azaltarak kârı artırma yönündeki eğilimlerin önüne geçilmiş olmaktadır.

Ancak, yüklenici kârı, maliyetin bir yüzdesi olarak belirlendiğinden, kâr miktarını artırmak amacıyla suni maliyet artışlarına neden olacak gereksiz harcamalar yapma eğilimi ve malzeme israfı artabilmektedir.

Bu nedenle, bu tür ihalelerin sözleşmeleri düzenlenirken söz konusu olumsuzlukları en aza indirecek önlemlerin düşünülmesi gerekmektedir.

E - İhale

Şirketlerin verimliliklerini arttırabilmeleri, ürün girdi maliyetlerini düşürebilmeleri ve değişik pazarlarda tanınabilmeleri için teknoloji ve sanal ortamı kullandıkları bir satın alma sistemidir.

Sistem, sanal ortamda hızlı, seri ve ekonomik bir şekilde gerçekleşmektedir.

E - İhale

Sözleşmenin Uygulanması

MADDE 8 - Fiyat Farkı Verilebilmesi

Sözleşme türlerine göre fiyat farkı verilebilmesine ilişkin esas ve usulleri tespite Kamu İhale Kurumu’nun teklifi üzerine Bakanlar Kurulu yetkilidir.

Sözleşmelerde yer alan fiyat farkına ilişkin esas ve usullerde sözleşme imzalandıktan sonra değişiklik yapılamaz.

4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

MADDE 10 - Mücbir Sebepler

Mücbir sebep olarak kabul edilebilecek haller aşağıda belirtilmiştir:

a) Doğal afetlerb) Kanuni grevc) Genel salgın hastalıkd) Kısmî veya genel seferberlik ilânıe) Gerektiğinde Kurum tarafından belirlenecek benzeri diğer haller.

Süre uzatımı verilmesi, sözleşmenin feshi gibi durumlar da dahil olmak üzere, idare tarafından yukarıda belirtilen hallerin mücbir sebep olarak kabul edilebilmesi için; yükleniciden kaynaklanan bir kusurdan ileri gelmemiş olması


Kesin Teminata İlişkin Hükümler MADDE 12 - Ek Kesin Teminat

Fiyat farkı ödenmesi öngörülerek ihale edilen işlerde fiyat farkı olarak ödenecek bedelin, sözleşme bedelinde artış meydana gelmesi halinde bu artış tutarının % 6'sı oranında teminat olarak kabul edilen değerler üzerinden ek kesin teminat alınır.

MADDE 13 - Kesin Teminat ve Ek Kesin Teminatların Geri Verilmesi Taahhüdün, sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirildiği ve yüklenicinin bu işten dolayı idareye herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra kabul tutanagını onayından sonra yarısı SSK ilişkisiz belgesinden sonra kalanı iade edilir.


Sözleşmede Değişiklik, Sözleşmenin Devri ve Feshi MADDE 17- Yüklenicinin Ölümü, İflası, Ağır

Hastalığı, Tutukluluğu veya Mahkumiyeti Yüklenicinin ölümü, iflası, ağır hastalığı, tutukluluğu veya özgürlüğü kısıtlayıcı bir cezaya mahkumiyeti hallerinde aşağıdaki hükümler uygulanır:a) Yüklenicinin ölümü halinde teminatları varislere verilir isteğe

bağlı olarak varislere ihalenin gerekli mevzuat sonucu devir işlemleri yapılır

b) Yüklenicini iflasında 20 ve 22 maddeye göre işlem yapılır

c) Yüklenicini ağır hastalanması veya tutukluluk halinde yüklenicinin teklif edeceği ve ilgili idarenin kabul edeceği birinin vekil tayin edilmesi koşuluyla taahhüde devam edilebilir.


Documents

İNŞAAT YÖNETİMİ