İNSÜLİN UYGULAMA

TEKNİKLERİ

HEM. ŞENGÜL IŞIK Dr.Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi

Endokrin-Diyabet Ünitesi

İnsülin tedavisine başlarken

unutulmaması gerekenler İnsülin hiçbir zaman bir tehdit veya tehlike işareti olarak

kullanılmamalıdır.

Sağlık çalışanlarının tutumu diyabetlinin tedaviyi kabulü açısından çok önemlidir.

Enjeksiyon korkusu yaygındır;kaygıları bırakıp yalnızca uygulama tekniklerine odaklanmalıdır.

Diyabetlinin olumlu tutumunu artırmak için övülmeli ve cesaretlendirilmelidir.

Eğitimde enjeksiyon diyabetliye direkt uygulatılmalı;maket,sünger gibi dolaylı materyal kullanılmamalıdır.

İnsülin tedavisi normal fizyolojik insülin salınımını

taklit etmeyi hedeflemektedir.

İnsülin tedavisi şu faktörler doğrultusunda

bireyselleştirilmelidir: enjeksiyon yapmaya isteklilik durumu

yaşam biçimi

kendi kendine kan glikozunu izleme becerisi

yaş

diyabetin tipi

uygulama becerisi

kan şekeri hedefleri

İnsülin tedavisi

Emilimi etkileyen faktörler

Lipodistrofi

Enjeksiyon dozu

Enjeksiyon yeri ve derinliği

Egzersiz

Ortam sıcaklığı

İnsülin türü

Yeterince karıştırılmaması sebebiyle insülin yoğunluğunun

değişmesi

Enjeksiyon bölgeleri ve bölge

rotasyonu

Karın (hızlı emilim ve aktivitelerden az etkilenme)

Bacaklar :uyluk ön ve yan yüzleri (yavaş emilim ve kolay

uygulama

Kollar :üst kol lateral yüzleri (bacaklara göre daha hızlı

emilim ve büyük çocuklarda uygun)

Kalça :üst dış kadran (en yavaş emilim ve küçük

çocuklarda uygun)

Enjeksiyon bölgesi

Sabah

Öğle

Akşam

Rotasyon Farklı enjeksiyon bölgelerinin kullanıldığından

emin olunmalıdır.

Bölgeler sağ ve sol şeklinde değiştirilmelidir.

Örn. Bir hafta sağ, diğer hafta sol bölgeler

kullanılabilir.

Enjeksiyon bölgeleri

Abdomen: Göbek deliği boş bırakılarak, her iki yanda el genişliğinde kalan

alan. Fazla lateral uygulama önerilmez. Obezlerde dahi abdomenin lateral

bölümlerinde İM uygulama riski söz konusu olabilir.

Uyluk: Üst dış bölümlerinde subkutan doku daha kalındır ve femoral vessel

ve siyatik sinirinden uzaktır. Bu nedenle travma riski olmaksızın enjeksiyon

yapılabilir.

Kol: Üst lateral veya posterior bölümde subkutan doku daha kalındır.

Kalça: Üst dış bölümler subkutan doku açısından zengindir.

Yavaş Hızlı

Orta/hızlı

Yavaş

İnsülin Enjeksiyonu: Alan Seçimi, Rotasyon

İnsülin enjektörleri İnsülin kalemleri

İnsülin pompası

İnsülin Uygulama Araçları

İnsülin kalemlerinin avantajları

Kullanımı kolaydır (sadece dozu ayarlayıp,doz verme

düğmesine basmak yeterli)

Enjeksiyonu kolaydır (otomatik enjeksiyon özelliğine sahip)

Taşıması kolay ve daha pratiktir

Hatalı doz çekilmesini minumuma indirir

Görme sorunu olan hastalarda daha uygundur

Eğitim verme süresi kısalır

Tekrar kullanılabilir

HumaPen Memoir

HumaPen Ergo II

Early launches now…:

HumaPen Luxura

Tek kullanımlık

Humalog Pen, Humulin Pen

Lilly NovoNordisk

Tekrar kullanılabilir

NovoPen 4 (launched in 2005)

NovoPen 3

NovoPen Junior

Tek kullanımlık

InnoLet

FlexPen

Aventis

Tekrar kullanılabilir

OptiClik

Tek kullanımlık

OptiSet

0,5 ml. Enjektör üzerindeki

her çizgi 1 üniteye

karşılık gelir. 50 üniteye kadar

insülin yapabilme

imkanı sağlar.

1 ml. Enjektör üzerindeki

her çizgi 2 üniteye

karşılık gelir. 100 üniteye kadar

insülin yapabilme

imkanı sağlar.

İğne uçları

İnsülin enjektörleri ve iğne

uçları tek kullanımlıktır

1. kullanım 2. kullanım 3. kullanım 4. kullanım

Her enjeksiyon sonrasında iğne ucu

değiştirilmelidir

İnsülinin enjekte edilmesi

Cildi kaldırma tekniği Cildi 2-3 parmakla tutup hafifçe kaldırınız.

Yanlış! Tüm elle kavranarak kaldırılmış.

Kas içi enjeksiyon riski yüksek.

Doğru 2-3 parmakla kaldırılmış, böylece

SC doku kastan uzaklaştırılmış.

Enjeksiyon dokuya 45-90 derece açıyla uygulanmalıdır.

Kalem ve iğneler kişisel malzemelerdir ve sadece aynı kişi tarafından

kullanılmalıdır.

Ellerinizi yıkayın.

İnsülin tipinin ve uygulama zamanının doğruluğunu kontrol edin.

Orta etkili karışım insülin kullanılacaksa kalemi iki avucunuzun arasında yavaşça yuvarlayarak, insülin bulanık bir görüntü alıncaya kadar en az 10 kez döndürün. (Çalkalamayın!)

İğneyi yerleştirin. Kalemin kullanım talimatına uygun olarak iğnenin ucunda insülin damlası görünceye kadar kalemin çalışıp çalışmadığını kontrol edin. Kalemin çalıştığından emin olunca verilecek insülin dozunu ayarlayın.

Yetişkinde insülin enjeksiyon rehberi 1 (insülin kalemi kullanarak)

İnsülin uygulayacağınız bölgeyi belirleyin.

Seçtiğiniz enjeksiyon bölgesinde yara, enfeksiyon, morluk ve lipodistrofi olmamalıdır. Enjeksiyon yapacağınız nokta bir önceki enjeksiyon noktasından en az 3 cm. uzakta olmalıdır.

Uygun açı ve yöntem (cildi kaldırarak veya kaldırmadan) ile iğne cilde batırılmalıdır.

İnsülini cilt altına enjekte edin. Yavaş yavaş 10’a kadar sayın ve iğneyi dışarı çıkarın. İğneyi dışarı çekerken aynı anda yavaşça cilt de serbest bırakılmalıdır.

Kesinlikle ovalanmamalıdır.

İğneyi kalemden çıkarın ve enfekte atık kutusuna atın.( boş cam şişe)

Yetişkinde insülin enjeksiyon rehberi 2 (insülin kalemi kullanarak)

• Kısa etkili (regüler) insülinler öğünden 30-45 dakika önce uygulanır

• Hızlı etkili insülinler öğünden en fazla 15 dakika önce ya da öğüne başlarken verilebilir

• Orta etkili ve uzun etkili insülinler öğünle doğrudan ilişikili değildir NPH insülin yemeklerden 30-45 dak önce yapılması tercih

edilebilir. Düzenli ana ve ara öğün alınması ve hipoglisemiden koruma önemlidir.

Uzun etkili insülinler günün herhangi bir saatinde yapılabilir. Fakat her gün aynı saatte yapılmalıdır.

İnsülinin uygulanma zamanı

Yan etkiler

Hipoglisemi

Kilo artışı

Lipohipertrofi

Lipoatrofi

İnsülin ödemi

Allerjik reaksiyon

İnsülinlerin saklanması Açılmamış şişeler son kullanma tarihine

kadar buzdolabında 2-8 C arasında saklanmalıdır.

Şişe açıldıktan sonra buzdolabında yada 30 C altında,oda sıcaklığında 28 gün saklanabilir.(Hastanede kullanırken açtığınız tarihi üzerine yazınız ve açılmış şişeyi kullanırken tarihi kontrol ediniz.)

Kesinlikle dondurulmamalıdır. Isı kaynağından uzak tutulmalıdır. Direkt güneş ışığından ya da kuvvetli

çalkalamadan hasar görebilir.

Ciddi hipoglisemileri önlemek için insülin tedavisi kullanan diyabetli hastalar ve ailelerine glukagonun nasıl kullanılacağı öğretilmelidir.

Glukagon İM, IV veya SC olarak;

5 yaşın altında 0.5mg, 5 yaşın üzerinde 1 mg olacak şekilde

yapılabilir. Yanıt verene kadar yanında sürekli biri

kalmalı, hastanın başı yan çevrilmeli (kusma riskine karşı) ve bulgular kaydedilmeli, ayrıca güvenliği sağlanmalıdır.

Yanıt verdiğinde karbonhidratlı gıdalar ile beslenmelidir ve tekrar hipoglisemi açısından takip edilmelidir.