Installatie_en_bouw

1UITGAVE INSTALLATIE& BOUW

Vaktijdschrift oVer installatietechniek, hVac, sanitair en electriciteit

www.installatieenbouw.be

stanley black & decker-distributiehal in tessenderlo uitgerust met performante technieken

kyotowiel koelt gloednieuw datacenter belgacom

woon- en Zorgcentrum in willebroek bijna volledig voltooid

NUMMER 1 2013 I ApRIL-MEI

UITGAVE

BEGETUBE N.V.

Kontichsesteenweg 53 - 55 B-2630 Aartselaart + 32 3 870 71 40 f + 32 3 877 55 75

www.begetube.com

member of

het innovatieve ventilatiesysteem

adem gerust

▶ Stille, energiezuinige ventilatoren▶ Antistatisch en antibacterieel▶ Compleet gamma aan montagestukken▶ Eenvoudige reiniging

▶ Eigen studiedienst

BEG_ADV_Ventilatie_installatie_en_bouw_Maart_2013.indd 1 19/03/13 16:33

| 3INSTALLATIE& BOUW

Beste lezer,Wat zou een hedendaags nieuwbouwproject zijn zonder de aanwezigheid van zuinige, performante en energie-efficiënte technieken en installaties? Een stap achteruit, zoveel is zeker. Wie tegenwoordig niet wil investeren in een slimme energiehuishouding, hangt zichzelf al dan niet bewust een molensteen rond de nek die alsmaar zwaarder om dragen is. Zeker in het licht van de steeds strenger wordende EpB-normen is er nood aan vooruitstrevende technieken die energie opwekken of verdelen zonder dat er al te veel van dit waardevolle goed verloren gaat. Maar hoewel de nood hoog is en de 2020-deadline met rasse schreden nadert, lijken we toch nog steeds een beetje achter de feiten aan te hollen. Van energie-neutrale gebouwen is amper sprake, laat staan van duurzame wijken die hun benodigde energie volledig zelf opwekken. Er is met andere woorden nog een lange weg af te leggen...

Anderzijds mogen we toch ook hoopvol zijn. In België zijn er immers heel wat projecten die het goede voorbeeld geven en die wél blijk geven van een geïntegreerde aanpak. Technieken en installaties zijn geen bijkomstigheid, integendeel: samen met een goed geïsoleerd en luchtdicht casco vormen ze het wezen van een modern gebouw, de kern van een constructie die ook in de toekomst nog lang zijn man-netje zal kunnen staan. Kijk bijvoorbeeld maar naar de Balk van Beel in Leuven, een prestigeproject in aanbouw dat de loodzware verwachtingen voorlopig meer dan behoorlijk inlost. Nadat het langwerpige complex vorig jaar als eerste residentieel gebouw op het Europese vasteland een BREEAM Outstanding-certificaat toegekend kreeg, kwam het dit jaar ook als winnaar uit een internationale vergelijking met twee andere gebouwen in zijn categorie ('Nieuwbouw'). Dit leverde de Balk van Beel een prestigieuze BREEAM-award op, een soort wereldwijde Oscar voor duurzaam bouwen. Dat een Belgisch project deze prijs wegkaapt, is zonder meer erg knap.

Deze onderscheiding kwam er natuurlijk niet zomaar. De Balk van Beel is immers hét schoolvoorbeeld van een geïntegreerd duurzaam totaalproject. De bouw van het langwerpige complex is de eerste fase van de ontwikkeling van een nieuwe nieuwe stadswijk ('Tweewaters') op de vroegere InBev-site aan de Vaartkom in Leuven. De energiehuishouding van de Balk is dus maar een van de vele facetten in het duurzaamheidsverhaal die het bestuderen meer dan waard is. Zo zal niet alleen de Balk, maar ook de rest van de wijk in de toekomst van warmte en groene stroom voorzien worden via een algemene warmtekrachtkoppeling. De 106 lage-energiewoningen zullen bovendien allemaal over 'slimme' meters beschikken waarop het elektriciteits-, warmte- en waterverbruik relatief eenvoudig af te lezen is. Het mag dus duidelijk zijn dat de Balk van Beel een absolute referentie is voor al wie zich met installatie en techniek bezighoudt.

Maar zoals we hier in België de voorbije maanden aan den lijve hebben kunnen ervaren, moeten we be-seffen dat één zwaluw de lente niet maakt. Er is nood aan een grootschalige uitwisseling van informatie, kennis en expertise om tot betere, efficiëntere oplossingen te komen die zowel nieuwe als bestaande gebouwen wapenen tegen de toekomst. Dankzij onze vele goede contacten in de Belgische bouwwereld kwamen we bij Louwers Uitgevers tot het besef dat een nieuw magazine rond installatie en techniek al een stap in de goede richting zou kunnen zijn. Een magazine met tal van relevante artikels rond vooruit-strevende technieken dat niet alleen informeert, maar ook inspireert: daar is toch nood aan? De positieve respons binnen de sector gaf ons alvast gelijk. Vandaar dat we ook erg blij zijn om u dit eerste nummer van 'Installatie & Bouw' te kunnen presenteren, het nieuwe vakblad dat aanzet tot langetermijndenken en komaf wil maken met navelstaarderij. Want het is alleen door samen te werken dat we de duurzame toekomst kunnen bouwen die we voor ogen hebben...

Tim Janssen

1UITGAVE

Voorwoord

INSTALLATIE& BOUW

Plaatsnaam | Projectnaam

Inhoud

06 18 24

2015

COLOFONJaargang 1 • nummer 1 • 2013Verschijnt 6 x per jaar

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

H.B.J.M. LouwersWildlaan 7, 3910 Neerpeltpostbus 85 ,3900 OverpeltT +32 (0)11 605540 F +32 (0)11 605541E [email protected] W www.louwersmediagroep.be

REDACTIECOöRDINATIETim Janssens /Rik Neven

REDACTIETEAMIsabel Boons, Jan Daneels, Johan Debaere, Roxane Heeren, Tim Janssens, Kevin Moens, Rik Neven, Redactiebureau palindroom BLADMANAGEMENTKoen RoyackersE [email protected]

ADVERTENTIEshttps://louwersmediagroep.wetransfer.com Onder vermelding van naam en projectAdresgegevens:postbus 85, 3900 Overpelt, BelgiëT +32 (0)11 605540E [email protected]

sECRETARIAATManuela Depenbrock,sandra Reijnders

ABONNNEMENTpRIJs€ 54,00 per jaar excl. BTWABN Amro: 723-5404718-21t.n.v. Louwers Mediagroep BVBAo.v.v. Installatie & Bouw.Informatie over abonnementen:T +32 (0)11 605540

ADREsWIJZIGINGENschriftelijk ten minste drie weken voor verhuizing naar: postbus 85, 3900 Overpelt, België

OpZEGGINGENIndien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van opzegging is ontvangen, wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.

DOELGROEpInstallateurs verwarming, elektriciteit, sanitair, klimatisatie en luchtbehandeling, leden van de VCB Vlaamse Confederatie Bouw, BVA Bond van Vlaamse Architecten, CIB Vlaanderen de Confederatie van Immobiliënberoepen van Vlaanderen, ORI Organi-satie van Raadgevende Ingenieurs, Engineering- en Consultancybureaus, opdrachtgevers, projectontwik-kelaars, abonnees, betrokken ministeries en diensten, provinciale en gemeentelijke overheden en betrokken federale, Vlaamse en regionale organisaties, Faci-litymanagers bedrijven met eigen onderhoudsploeg, fabrikanten, invoerders en groothandelaars uit de sector.

VORMGEVING/ART DIRECTIONLogo Reclame- OntwerpbureauJeroen saes

DRUKWERKDrukkerij Hendrix, peer

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvul-digd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de in-formatie. Zij aan-vaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van hande-lingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.

1INSTALLATIE& BOUW

Vaktijdschrift over installatietechniek, HVAC, sanitair en Electriciteit

Stanley Black & Decker-distributiehal in Tessenderlo uitgerust met performante technieken 6

" Je moet over de crisis heen durven kijken." 12

Drukvatenproducent Deprest wint 1000kVA vermogen 15

Ventilatie en zonwering voor een gezond kantoor 18

Nieuw Voka hoofdkantoor Gent: energiezuinige flexibiliteit 20

WKK-installatie levert warmte, elektriciteit en water in Euro Pool System-vestiging 24

Crematorium Hofheide uitgerust met performant vloerverwarmingssyteem 27

Kyotowiel koelt gloednieuw datacenter Belgacom 31

“ Steeds meer technische controles, ondanks de crisis” 36

Journaal 38

Europees onderzoeksproject tilt GEOTABS voor kantoorgebouwen naar topniveau 44

Ter Dompel Waregem: renovatie 90 appartementen met aandacht voor maximaal wooncomfort 46

Cebeo bouwt energie-efficiënte hoofdzetel 48

Lichtoplossingen van OSRAM in nieuw hoofdkantoor Cebeo 51

Inhoud

Coverbeeld: Datacenter Google, Connie Zhon

1UITGAVE INSTALLATIE& BOUW

VAKTIJDSCHRIFT OVER INSTALLATIETECHNIEK, HVAC, SANITAIR EN ELECTRICITEIT

WWW.INSTALLATIEENBOUW.BE

Stanley Black & Decker-distributiehal in Tessender-lo uitgerust met performante technieken

Kyotowiel koelt gloednieuw datacenter Belgacom

Woon- en Zorgcentrum in Willebroek bijna volledig voltooid

1

VAK

TIJDSC

HRIFT O

VER INSTA

LLATIETEC

HN

IEK, H

VAC

, SAN

ITAIR EN

ELECTRIC

ITEITW

WW

.INSTA

LLATIEEN

BOU

W.BE

NUMMER 1 2013 I APRIL-MEI

Installatie & Bouw BE 1.indd 1 12-04-13 15:38

31 46 48

60 78 134

53

'Doorgedreven HVAC-concept voor nieuwe vliegtuigloods' 53

Groene HVAC voor ambitieuze Balk van Beel 54

Oud klooster volledig verbouwd 56

Nieuw distributiecentrum Janssen Pharmaceutica knap staaltje van efficiëntie 58

Google investeert 300 miljoen extra in datacenter Bergen 60

De Vierde Wand in Genk: energiezuinig en gezellig ouder worden 63

Solarwind: het ecogebouw van de toekomst 66

Woon- en Zorgcentrum in Willebroek bijna volledig voltooid 69

Veiligheidscentrum in Geel combineert renovatie met nieuwbouw 72

Onzichtbare HVAC-installatie voor Hasselts kantoor 77

' Energiezuinig totaalconcept voor Gentse DSV-distributiehal' 78

Diepvriesplatform onder hoogspanning gezet 81

Wateronthardings-installatie WZC Hof Van Egmont in Mechelen 85

ADVERTORIAL: Nikko Home Control 89

Wie Doet Wat 91


6 | INSTALLATIE& BOUW

Tessenderlo | stanley Black & Decker distributiehal

stanley Black & Decker-distributiehal uitgerust met performante techniekenOp 1 maart vierden vastgoedmakelaar stanley en distributeur Black & Decker in Tessenderlo de opening van een nieuw distributiecentrum. Het distributiecentrum zal klanten bevoorraden in de Benelux, Frankrijk, Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland en scandinavië. De Limburgse nv Lenaerts, gespecialiseerd in industriële technieken, nam de uitvoering van de elektriciteitswerken in de hal van ruim 64.000 m² op zich.

Tekst: Jan Daneels

De nieuwe distrubutiehal van Black & Decker in Tessenderlo heeft een oppervlakte van 64.000 m². Ze wordt enkel verwarmd ter hoogte van de dockshelters en poorten met rechtstreeks gestookte stralingspanelen.

Stanley Black & Decker-distributiehal in Tessenderlo uitgerust met performante technieken

De nieuwe distrubutiehal van Black & Decker in Tessenderlo heeft een oppervlakte van 64.000 m². Ze wordt enkel verwarmd ter hoogte van de dockshelters en poorten met rechtstreeks gestookte stralingspanelen.



Industriële technieken

EUROPARK 1086, 3530 HOUTHALENTel.: +32 (0)11 60 92 10 Fax: +32 (0)11 52 54 47E-mail: [email protected]

ww

w.airtrad

ecentre.com

Totaalleverancier in ventilatie, warmtepompen, airconditioning,roosters, luchtkanalen,...

Alle nodige technische kennis in eigen huis.

Hoge kwaliteit HVAC-oplossingen. Vraag nu uw catalogus en E-shop account aan via www.airtradecentre.com.

Grote voorraad. Onze fi lialen:■ Antwerpen■ Charleroi■ Genk■ Gent■ Luik■ Roeselare■ Zaventem

11870136_ElectrodeLeeuw.indd 1 09-04-13 12:12



projectinfo

air trade centre - ijswatergroep Van 200kwde distributiehal van stanley black& decker wordt gekoeld door een ijswatergroep die werd aangeleverd door air trade centre belgium, met hoofdzetel in Zaventem. het bedrijf is gespecialiseerd in het leveren van producten voor erg uiteen-lopende toepassingen in hVac. “Voor de distributiehal in tes-senderlo kozen we voor een chiller van Mta, type ast 080n van ongeveer 200 kw,” zegt hans geeraerts, product Manager hVac van het bedrijf. “de opstelling in de hal moest compact zijn, dus kozen we voor deze luchtgekoelde monoblok met ge-integreerde hydraulische kit die zowel het expansievat, de tank als de pomp bevat. de chiller heeft bovendien een energy effi-ciency ratio van slechts 3, is euroVent-gecertificeerd en heeft een geluidsdruk van maar 64,6 db op 10 meter.

air trade centre belgium is al bijna 25 jaar actief als to-taalleverancier van onder meer roosters, ventilatoren, airco, warmtepompen, ijswatergroepen, luchtbehandelingsgroepen en Ventilo-convectoren. ondanks die jarenlange ervaring, was dit project toch enigszins speciaal. johan Vermeulen, com-mercial director bij het bedrijf, legt uit: “ijswatergroepen van 200kw koelvermogen plaatsen we niet elke dag. bovendien is een bedrijf als black & decker een bekende speler op de markt in zijn activiteiten. dit project is dus een mooi uithangbord op onze referentielijst.”

schwank - duurZaaM VerwarMingssysteeM om de enorme ruimte van de stanley black & decker hal ef-ficiënt en betaalbaar te verwarmen, installeerde het van oor-sprong duitse bedrijf schwank er een gas-infrarood stralings-verwarming. “het resultaat is een totaal vermogen van 1.568 kw,” legt gérard cooreman, bedrijfsleider van schwank belgië, uit. “dat komt voor 750.000 m³ neer op een vermogen van am-per 2 w/m³, en dat voor een comforttemperatuur van 15°c bij een minimum buitentemperatuur van -10°c. dit realiseerden we met een opstelling van 16 geïsoleerde donkerstralers van elk 98kw met hoog rendement. het verwarmingssysteem ver-bruikt op die manier bijna 50% minder energie voor hetzelfde warmtegevoel dat met een conventionele verwarming op basis van warme lucht wordt opgewekt. dit zorgt jaarlijks voor een besparing van ca. 38.000 euro op de energierekening en een verminderde co2-uitstoot van ongeveer 160 ton.”

in 1938 vindt günther schwank in de elzas de eerste gas-infra-roodstraler ter wereld uit en sindsdien breidt zijn firma gestaag uit. Vanaf de jaren ’70 richt het bedrijf zijn blik ook over de duitse grenzen. Vandaag heeft de derde generatie schwank voet aan wal in zestien landen verspreid over europa, azie en noord-amerika. het bedrijf is marktleider op het gebied van direct gasgestookte stralingsverwarming voor de verwarming van grote gebouwen.

Lenaerts was aangesproken door Willy Naessens Industriebouw om een totaalpakket aan tech-nische installaties in een strikte planning uit te voeren. Van februari tot november 2012 nam het bedrijf de installatie van elektriciteit, ventilatie, verwarming, koeling en sanitair op zich. Ludo Jans-sens, bedrijfsleider van Lenaerts, is naar eigen zeg-

gen zeer tevreden over het project. “We waren op-getogen dat we konden tekenen voor een contract van 2 miljoen euro,” zegt hij. “Qua tijd hadden we weinig marge, maar desondanks ben ik ervan over-tuigd dat we een kwalitatief hoogstaand resultaat hebben afgeleverd.”

strooMVerdeling en persluchtIn eerste instantie rustte nv Lenaerts de kantoren in het nieuwe distributiecentrum uit met energie-zuinige verlichting van 4x14 Watt met downligh-ters en een kabelgoot tegen de buitenwanden. De distributiehal zelf wordt verlicht met gedimde lijn-verlichting. Wanneer er geen activiteiten zijn in de hal, vervalt het verlichtingsniveau bovendien naar 10% van de normale capaciteit. De verlichting van het volledige buitenterrein gebeurt aan de hand

van verlichting die tegen de hal werd geplaatst en verlichtingsmasten op de buitenparking. Ter hoogte van de werkzones werd in een laatste fase stroomverdeling en perslucht voorzien volgens de noden van de klant. Na voltooiing van de essen-tiële installaties installeerde Lenaerts nv dus nog de nodige aftakkingen naar verschillende punten

in de distributiehal. Het volledige systeem wordt gevoed door twee hoogspanningscabines van elk 630 KVA. beperkt explosiegeVaarOp het vlak van verwarming, koeling en ventilatie koos Lenaerts voor een dynamische combinatie van koelen verwarmingsbalken in vierpijpsuitvoering om de temperatuur in de kantoren zo comfortabel mogelijk te maken. Twee condenserende gaswand-ketels in cascade zorgen voor de verwarming. De ventilatie gebeurt op basis van een gecombineerde luchtgroep met warmtewiel waarin de lucht wordt voorverwarmd en gekoeld naar een vooraf inge-stelde temperatuur. De distributiehal wordt enkel verwarmd ter hoogte van de dockshelters en poor-ten met rechtstreeks gestookte stralingspanelen. ›

De ventilatie gebeurt op basis van een gecombineerde

luchtgroep met warmtewiel

De nieuwe distributiehal van Black & Decker wordt gekoeld door een MTA-chiller, type AST 080N.

Veko Lightsystems bvba., Gulkenrodestraat 7, Unit 10, B-2160 Wommelgem, Tel +32 3 827 21 96

Veko Lightsystems is dé specialist op het gebied van lijnverlichting en heeft altijd vooruitstrevende ideeën; bijvoorbeeld op het gebied van renovatie, dynamische verlichting of gebruik van LED. De nieuw ontwikkelde LED-lijnverlichting kan zelfs in

hogere ruimtes tot 14 meter een goede verlichtingsterkte op de grond verzorgen, en in koelen vriesruimtes is bij gebruik van LED in combinatie met aanwezigheidsdetectie een energiebesparing tot 90% mogelijk.

Veko is goed voor het milieu én uw portemonnee! Wilt u weten welke besparing voor uw bedrijf haalbaar is?

Bel +32 3 827 21 96 of ga naar WWW.VEKO.BE

Veko is goed voor het milieu én uw portemonnee!

75 jaren competentie in verwarming

Brengen jeVerwarmingskostenje om

Vrees niet langer voor hoge energiekosten. Met infrarood verwarming van Schwank bespaar je vanaf de eerste minuut tot 50%. Groen denken – groen handelen:Voor een lang leven.

www.schwank.be Tel 02/732.79.25

Handelsblatt

Top 100Die kommenden Weltmeister

2009

Schwank GmbH:Platz 36 aller gewerteten deutschen Unternehmen

?

mordende Belgien.indd 1 10.03.13 11:08


Tessenderlo | Black & Decker distributiehal

projectinfo

Veko lightsysteMs – aanweZigheidsdetectie en diMregeling

onder aanzienlijke tijdsdruk installeerde Veko lightsystems bvba industriële lichtlijnen met aanwezigheidsdetectie en dimregeling in de stanley black & decker distributiehal. “de weersomstandigheden hebben ons bij dit project verplicht om razendsnel te werken”, zegt zaakvoerder steve Van stappen, “maar het eindresultaat is tot op vandaag een van onze be-langrijkste referenties. Vooral de omvang van dit project was ongewoon. een energiezuinige lichtregeling voor bijna 10 ki-lometer aan rails plaatsen we niet elke dag. bovendien waren de omstandigheden vaak moeilijk. we moesten bijvoorbeeld veel monteren op onverhard terrein met 4x4-hoogtewerkers: geen evidentie.” Veko leverde de verlichting verder in twee fasen. in eerste instantie werd 4850m lijnverlichting in rails geplaatst met 835 toestellen van 2x75w. in een tweede fase werden daar 4338m en 830 toestellen aan toegevoegd.

Veko lightsystems is al meer dan veertig jaar actief op de markt van industriële verlichting. de bvba, gevestigd in wom-melgem, is gespecialiseerd in maatoplossingen die technolo-gie, design en energie-efficiëntie combineren. de toegepaste lichtregeling die constant tussen 10 en 100% capaciteit scha-kelt, werd door Veko zelf bedacht en uitgewerkt.

Het batterijlokaal waar ’s nachts alle elektrische apparatuur wordt opgeladen, is uitgerust met een stroomrail voor de stroomverdeling naar de batterijladers. “We combineerden verder alles met een explosievrije extractieventilator, luchtko-kers voor de garantie van de ventilatie incluis,” zegt Janssens. “Om de veiligheid te garanderen zorgden we er bovendien voor dat de laadstroom uitvalt, mocht de ventilatie het opgeven.”

eigen beheer rendeertWat de sanitaire uitrusting van de kantoren be-treft, is er gekozen voor tijdgestuurde kranen. Bo-vendien wordt voor de toiletten en urinoirs enkel gebruik gemaakt van regenwater. In de distribu-tiehal zijn lokaal nog sanitaire ruimten voorzien, naast een refter en in- en outbound kantoren waar de truckchauffeurs arriveren en vertrekken. Janssens benadrukt tot slot dat nv Lenaerts het hele hele project volledig in eigen beheer heeft uitgevoerd: “Lenaerts heeft de reputatie dat het alle ontwerpen en studies van A tot Z zelf uitvoert, zonder dat de hoofdaannemer of de klant hoeft te coördineren. Ik geloof dat we ook in Tessender-lo weer hebben getoond dat die manier van wer-ken resulteert in een oerdegelijke afwerking.” ❚

Lenaerts nv installeerde zowel verwarming, ventilatie, airconditioning als sanitair in het distributiecentrum.

De distributiehal wordt verlicht met gedimde lijnverlichting die tot slechts 10% van haar maximumcapaciteit vervalt wanneer er geen activiteit is.


inTerview | Wim Boydens

" je moet over de crisis heen durven kijken."

Tekst: Jan Daneels

studiebureau Boydens is sinds jaren uitgegroeid tot een van de belangrijkste onafhankelijke ingenieursbureaus voor tech-nische uitrustingen in de bouwsector. prof. Wim Boydens, die instaat voor de technisch-conceptuele leiding van het bedrijf, ziet ondanks de economische crisis vandaag grote opportuniteiten voor de markt. 'Het ideale studiebureau zoekt naar een evenwicht tussen economische haalbaarheid en maatschappelijke toekomstplicht.'

Uw bedrijf zet sinds jaren in op duurzaamheid, groene energie en energie-efficiëntie. Is dat nog houdbaar wanneer klanten in crisistijden op zoek gaan naar steeds goedkopere oplossingen?Wim Boydens: “Dat is allerminst evident. Een van de grootste problemen van de economi-sche crisis is dat de bewustwording van mensen omtrent ecologie on hold is gezet. Net voor de neergang van de economie merkten we dat door sensibilisering van de overheid en mediacam-pagnes klanten steeds meer open stonden voor duurzaamheid in brede zin, onder meer op ener-

getisch vlak. Ik merk dat die evolutie stagneert en de markt opnieuw begint te versnipperen. Enerzijds heb je bedrijven die er de kantjes van aflopen en denken ‘we zetten een gebouw neer dat ermee door kan en net niet door de mand valt wanneer het wordt gecontroleerd’. Zulke be-drijven werken vaak zeer goedkoop, wat meteen hun aantrekkelijkheid voor de klant verhoogt. Maar ik vind het de maatschappelijke plicht van Boydens om daar niet aan toe te geven. Wij zijn categorie twee: we blijven hameren op innovatie op vlak van duurzaamheid die te verantwoorden

is. En dat is zeker niet de gemakkelijkste weg. Maar zo bouwen we aan de nodige kennis om op een creatieve manier om te gaan met regel-geving die – terecht – de lat steeds hoger legt. Alleen via die weg komen we tot het ontwerp van comfortabele, mooie én hoogperformante gebouwen.”

jagen op breeaM

Concreet: hoe blijf je dat verhaal verkopen?Wim Boydens: “Je moet er natuurlijk voor zor-gen dat je concept aantrekkelijk blijft. Dat is op zich een vrij complex gegeven. In eerste instan-tie moet je altijd kwalitatief blijven werken en daar een bepaalde fierheid rond bewaren. Dat merk ik ook aan onze medewerkers. We zorgen ervoor dat zij vooruit durven denken en op in-novatief vlak altijd een stapje voor zijn, onder meer door het organiseren van erg veel oplei-dingen. Op die manier motiveer je mensen en dat straalt af op het hele bedrijf. Als wij morgen de strategie van Boydens in die zin zouden aan-passen dat elk project een copy-paste wordt van het vorige, dan verliezen onze beste medewer-kers de ambitie om bij ons te blijven werken. Die hang naar kwaliteit is voor ons erg belangrijk en blijkbaar weet de markt die ook te appreciëren, ondanks de crisis.”

Versterken kwaliteitslabels als BREEAM of Vali-deo de marktpositie van studiebureaus die willen uitpakken met duurzaamheid en aandacht voor ecologie?Wim Boydens: “Dat is zeker zo. Maar bij Boydens koesteren we daar in feite een dubbel gevoel tegenover. Een BREEAM-certificatie bijvoorbeeld brengt potentieel ook een aantal ontsporingen met zich mee. Het label beslaat namelijk zo’n breed gamma aan criteria dat je soms door een gelukkig toeval goed kunt scoren en helemaal niet door een doorgedreven ontwerpambitie. Als een project zich bijvoorbeeld vlak naast een sta-tion bevindt en goed scoort op mobiliteit, zou je

“Net voor de neergang van de economie merkten we dat klanten steeds meer open stonden voor duurzaamheid in brede zin, onder meer op energetisch vlak. Ik merk dat door de crisis die evolutie stagneert.”

" Je moet over de crisis heen durven kijken."


inTerview | Wim Boydens

de keuze kunnen maken om te besparen op duur-zaam materiaal. Dat is volgens mij niet gezond. Ik ben er nog altijd van overtuigd dat we in onze sector niet blind mogen zijn voor de maatschap-pelijke draagwijdte van wat wij doen. Je hoort energiezuinig te bouwen omdat dit onder meer kadert in een duurzame visie op de toekomst van onze samenleving. Als daar een certificaat van komt, mooi meegenomen. Maar dat blind jagen op labels alleen getuigt volgens mij nooit van een correcte ambitie.”

opleiding Van eindgebruikers

De toenemende regelgeving, onder andere vanuit Europa, op vlak van energiestandaarden zorgt voor een zekere noodzaak aan specialisering. Studiebureaus voeren almaar meer zaken uit die architectenbureaus vroeger in eigen beheer deden. Hoe reageren zij daar op?Wim Boydens: “Ik heb de indruk dat architecten het lange tijd erg moeilijk hebben gehad met het hele energieverhaal. Op vlak van woningbouw merk ik dat ze het verhaal rond EpB ondertussen wel ge-woon zijn. Voor grote gebouwen is dat anders. Daar kunnen de randvoorwaarden zulke verschillende vormen aannemen dat verschillende adviseurs totaal andere oplossingen zullen voorstellen. Hoe de architect daar dan op reageert, kan heel erg uiteenlopen. De samenwerking tussen architect, studiebureau en bouwheer is dus logischerwijs erg precair. Je moet zeer helder durven communiceren. Wij proberen altijd vroeg in de ontwerpfase duide-lijk te maken aan alle partijen wat onze voorstellen zijn. Als je met architecten te maken hebt die daar oren naar hebben, kom je tot een evenwichtig re-sultaat. Onevenwicht in het ontwerpproces lees je direct van een gebouw af. Als de in het ontwerp betrokken partijen er niet in slagen eensgezind en met respect en luisterbereidheid voor de andere ontwerpers holistisch te werk te gaan zal je aan het eindresultaat merken dat een technisch concept wringt of de creatieve architecturale uitwerking maar half geslaagd is. Dat is een oefening waar je altijd door moet. Maar eens geslaagd kan het fantastische resultaten opleveren.”

Uiteraard is niet enkel de ontwerpfase tekenend voor het slagen van concepten die jullie aandra-gen. Zie je vaak dat eens een gebouw is opgele-verd, een deel van jullie werk verloren gaat door onjuist gebruik?Wim Boydens: “Daar bestaat geen twijfel over. Men schat dat makkelijk 15 % van de beoogde energieperformantie door het gedrag van de eind-gebruiker verloren kan gaan: dat is een waanzin-nig grote impact. Ik geloof dat we de taboesfeer rond commissioning of begeleiding na oplevering moeten doorbreken. Je moet je als studiebureau de vraag durven stellen waar tijdens het gebruik

nog zaken kunnen misgaan die in de ontwerpfase nooit iemand had kunnen bevroeden. Enkel op die manier kun je ook manieren bedenken om eindgebruikers aan te leren hoe ze een gebouw correct moeten gebruiken. Je mag wat dat betreft nooit uit het oog verliezen dat je een soort un-derstandability in je ontwerp moet integreren. De gebruiker moet een eigen impact kunnen uitoe-fenen op zijn leefomgeving. Het kunnen openen van een raam is hier een wezenlijk voorbeeld van. Je kan er natuurlijk niet buiten dat hoe meer je naar een minimaal energiegebruik streeft met behoud van goed comfort, de gebruikte techno-logieën en vooral hun regeling steeds complexer kunnen worden.”

Moeten mensen daarin begeleid of zelfs opgeleid worden?Wim Boydens: “In elk geval heeft het onderwijs daarin haar plaats, geloof ik. Als gastdocent in energiebeheer en technische infrastructuur in aanvullende opleidingen voor beheerders van

kantoorgebouwen, zorginstellingen en sportinfra-structuur heb ik gemerkt dat er doorgaans niet eens de minste notie over energiegebruik aanwe-zig is. Bij het begin van mijn gastcolleges zie ik mensen vaak de wenkbrauwen fronsen: ‘waarom zouden wij zoiets moeten kennen?’ Maar als ze na een paar uren de clou vatten, zien ze wel de-gelijk het belang in van een soort inleiding tot het duurzaam omgaan met energie. Als je zoiets voor het hele onderwijsnet zou organiseren, ben ik ervan overtuigd dat het snel positieve resulta-ten oplevert.”

toekoMst: kwaliteit en specialisering

Hoe ziet u uw sector de komende jaren evolueren? Wie gaat er heelhuids uit deze moeilijke periode komen?Wim Boydens: “Als ik naar onze directe buurlan-den kijk, zit de Belgische bouwsector nog redelijk op koers denk ik. In Nederland bijvoorbeeld is de toestand veel rampzaliger, wat op haar beurt dan wel repercussies voor ons heeft. Vooral architec-ten lijken me hierdoor in Vlaanderen onder druk te komen. Nederlandse bureaus zijn steeds vaker laureaat op Belgische en Vlaamse wedstrijden. Zij geven vaak toe op honoraria, wat natuurlijk inte-ressant is voor de klant.”

En wat verwacht u specifiek voor de Belgische stu-diebureaus? Wat is de beste overlevingsstrategie?Wim Boydens: “Ik denk dat je een onderscheid moet maken tussen grote en kleine bureaus. Een groter bureau als dat van ons moet zoals gezegd de keuze maken tussen het uitspelen van hoge kwaliteit enerzijds of een agressief concurrenti-eel model anderzijds. De komende jaren zullen vooral de kleine bureaus grote veranderingen ondergaan. Zij zullen een keuze moeten maken. Op het vlak van energetische concepten worden de verplichtingen in de nabije toekomst steeds maar strenger. Elk gebouwtype zal eerder een hybride invulling krijgen waarbij enkel een com-binatie van hernieuwbare, passieve en actieve technologie de enige goede oplossing biedt. Dit vereist diepgang, zelfs aanleunend tegen en geïnspireerd door wetenschappelijke onderzoeks-projecten in innovatieve technologieën, de rege-ling en het dynamisch gedrag van gebouwen, het werkelijke gebruik en zo verder. Daarbij is echte specialisatie vereist. De grotere bureaus zoals het onze kunnen een breed spectrum van specialisatie aan. Ik vrees dat dit voor de kleinere collega’s niet meer geloofwaardig blijft. Ze zul-len zich moeten specialiseren in een bepaalde niche en kiezen voor losse samenwerkingsver-banden. Maar in elk geval zal in een innoverend landschap kwaliteit altijd komen bovendrijven, ook in economisch onduidelijke tijden.” ❚

“De grotere bureaus zoals het onze kunnen een breed spec-trum van specialisatie aan. Ik vrees dat dit voor de kleinere collega’s niet meer geloofwaardig blijft.” (Foto: Imec Leuven, studiebureau Boydens)

'Ik heb de indruk dat

architecten het lange

tijd erg moeilijk hebben

gehad met het hele

energieverhaal'

LAMBRECHTS W nvAlgemene Elektriciteitswerken – Data

VCA **

GECERTIFICEERDBEDRIJF

GECERTIFIEERDEFIRMA

ISO 9002

De Waerde 1414 3520 Zohoven011/81.42.64

Van woningbouw tot industriële toepassingen, voor een oplossing op maat surf naar www.mitsubishi-electric.be

Energiezuinig verwarmen?

Ook al merken we er niets van, toch biedt onze omgevingslucht ons onbeperkt en overal gratis warmte-energie, die we voor allerlei toepassingen kunnen gebruiken. Met de modernste warmtepomptechnologie van Mitsubishi Electric wordt verwarmen bijzonder duurzaam.

Wie, nog voor de eerste steen wordt gelegd, nadenkt over het juiste energiebesparende verwarmingssysteem, bespaart niet alleen aankoop- en bouwkosten, maar ook op verbruikskosten.

Ook bij een renovatieproject is een warmtepomp een goede keuze. De warmtepompen van Mitsubishi Electric integreren zich eenvoudig in het bestaand verwarmingssysteem.

MITSUBISHI ELECTRIC WARMTEPOMPEN

De gepatenteerde Zubadan-technologie staat garant voor het volledige verwarmingsvermogen tot -15 °C. U kunt deze technologie combineren met de nieuwe Ecodan boiler van 200 liter of met de nieuwe Ecodan Hydrobox met geïntegreerde koelfunctie.

De gepatenteerde Zubadan-technologie staat garant voor het volledige verwarmingsvermogen tot -15 °C. U kunt deze De gepatenteerde Zubadan-technologie staat garant voor De gepatenteerde Zubadan-technologie staat garant voor De gepatenteerde Zubadan-technologie staat garant voor De gepatenteerde Zubadan-technologie staat garant voor De gepatenteerde Zubadan-technologie staat garant voor

MEB_Bouwen aan Vlaanderen 1-2.indd 1 17/09/12 11:13


TeMse | Deprest

drukvatenproducent deprest wint 1000kVa vermogenBegin 2013 nam Deprest, gespecialiseerd producent van drukvaten, een nieuwe hal in gebruik voor haar activiteiten in Temse. De nieuwbouw werd specifiek ontworpen om voldoende ruimte te creëren voor een aantal nieuwe investeringen als een laskraan, zware w en een rolbank. Elektrisch installateur De Leeuw uit Temse nam bij de bouw van de industriële hal de installatie van elektriciteit op zich.

Tekst: Jan Daneels

Drukvatenproducent Deprest wint 1000kVA vermogen

Daikin, innoverend in warmtepompen !

0800 840 22 www.daikin.be

Daikin altherma : een natuurlijke keuze voor

Verwarming • sanitair warm water • koeling

Daikin Altherma_NEW_integrated_297x230_NL_FR.indd 1 10/04/2013 10:12:26


TeMse | Deprest

Daikin, innoverend in warmtepompen !

0800 840 22 www.daikin.be

Daikin altherma : een natuurlijke keuze voor

Verwarming • sanitair warm water • koeling

Daikin Altherma_NEW_integrated_297x230_NL_FR.indd 1 10/04/2013 10:12:26

De Leeuw zette de eigen studiedienst in om het volledige project van a tot z uit te tekenen. “We hebben alles zelf gedaan,” zegt zaakvoerder Chris-tof De Leeuw. “De hoogspanningscabine, laag-spanningsborden, bekabeling voor de alarm- en brandinstallatie en de voedingen naar het ma-chinepark werkten we nauwkeurig uit. Voor de hoogspanning viel onze keuze op een Ring Main Unit RM6 van schneider electric in een uitvoering AA20. Deze beantwoordt aan de nieuwe normen die opgelegd worden door de federatie van net-beheerders in België. Dankzij de ingebouwde Arc-Killer bieden ze een hoge veiligheid aan de gebruiker.”

Voor de laagspanningsborden koos De Leeuw voor het gamma prisma plus. Ook hier ging alle aandacht naar veiligheid en flexibiliteit voor de eindklant. Christof De Leeuw legt uit: “We bouw-den totale selectiviteit op aan de hand van het calculatieprogramma Ecodial. Op die manier verzekerden we de beveiliging voor goederen en personen. In diverse magazijnen gebruikten we verder ook het CANALIs-railkokersysteem van schneider Electric. Hierdoor kunnen verbruikers van verschillende aard op een veilige manier bij-gevoegd, weggenomen of verplaatst worden ter-wijl alle andere verbruikers ongestoord met hun werk kunnen doorgaan.”

gebruiksVriendelijke VerlichtingIn de verschillende grote hallen van het magazijn voorzag de installateur een intelligente sturing die eenvoudig te bedienen is. “We hebben boven-dien extra nadruk gelegd op energiezuinigheid,” zegt Christof De Leeuw. “De lichtinstallatie scha-kelt naar een lager niveau op het ogenblik dat er zich voldoen zonlicht is .” Deprest zelf had boven-dien een aantal specifieke wensen met betrekking tot het gebruikte materiaal. “De klant stelde ons

de expliciete vraag om door hen aangekochte verlichting in ons systeem te integreren,” zegt De Leeuw. “Als we zulke vragen krijgen, stellen we ons altijd flexibel op. Het eindresultaat is overi-gens bijzonder mooi en gebruiksvriendelijk. We zorgden er bijvoorbeeld voor dat met één knop in het magazijn de verlichting van de hele hal kan worden uitgeschakeld.”

innoVatief diMsysteeMOok in de kantoren installeerde De Leeuw alle bekabeling. De verlichtingsinstallatie werd er net als in de hallen uitgerust met een innovatief dim-systeem dat rekening houdt met de lichtsterkte van binnenvallend zonlicht. “Bovendien wordt de verlichting automatisch in- of uitgeschakeld bij aan- of afwezigheid van personeel om energiekos-ten te beperken,” legt De Leeuw uit. “De rest van de lichtinstallatie is voorzien van energiezuinige ledverlichting. De installateur legde ook alles aan wat betreft datakabel met FTp CAT6-kabels met een gecertificeerd attest , telefonie en multimedia in de vergaderzalen. Hetzelfde geldt voor parlofo-nie en toegangscontrole. Voor Christof De Leeuw was dit een van de groot-ste projecten die hij tot nu toe uitvoerde. “We zorgden voor een installatie van 1000 kVA. Dat doen we niet elke dag. Maar we hebben alles bin-nen de tijdslimiet tot een goed einde gebracht. Ik kan met grote overtuiging zeggen dat dit project voor ons meer dan geslaagd is.” ❚

“We hebben extra

nadruk gelegd op

energiezuinigheid”


Plaatsnaam | ProjectnaamPassendale | Renson

Tekst: Johan Debaere

Ventilatie en zonwering voor een gezond kantoor

Toen Jan Claeys van het gelijknamige architectenbureau uit Zonnebeke, zijn nieuw, duurzaam en multifunctioneel kantoor in deelgemeente passendale ontwierp, koos hij resoluut voor RENsON® als partner in ventilatie, gevelbekleding en zonwering. Vraaggestuurde ventilatie zorgt voor een goede luchtkwaliteit, terwijl Linius® lamellen de gevel een esthetische meerwaarde bezorgen. De zonwering met aluminium lamellen op de voorgevel houdt niet alleen overmatig zonlicht buiten, maar doet ook dienst als balustrade en inkijk-barrière. Dit gebouw is een eyecatcher in het klassieke straatbeeld met gesloten bebouwing.

Het architectenbureau van Jan Claeys was vroeger gevestigd in de privé-woning van de architect langs de ’s Graventafelstraat in Zonnebeke. Door de sterke groei was er echter gebrek aan ruimte en waren de werkruimtes en het sanitaire blok niet meer aangepast. Uitbreiden of verbouwen was geen optie. Dus ging architect Claeys op zoek naar een nieuwe locatie. Hij kocht een bestaande woning op een oppervlakte van 180 m² in het nabij-gelegen passendale. Hij sloopte die volledig en bouwde op het terrein een

nieuw gebouw met een kantoor op het gelijkvloers en appartementen op de eerste en tweede verdieping.

laMellen als opVallende geVeleleMentenHet gebouw valt meteen op in het straatbeeld. Zo bestaat de voorgevel uit een grote glaspartij, die over de drie bouwlagen doorloopt. Die moet zorgen voor voldoende lichtinval in de kantoorruimtes en de appartementen.

Uitnodigende gevel met aluminium lamellen.




Lensvormige Icarus® zonweringlamellen van RENsON®, horizontaal gemon-teerd voor de ramen, beperken de zonneïnstraling en vermijden zo oververhit-ting. Ze werden hier ook voorzien als balustrade voor de ramen en om de inkijk van de woningen aan de andere zijde van de straat te beperken. Op de eerste verdieping zorgen donkerkleurige Linius® L.033 CL lamellen voor een opvallende esthetische noot, terwijl de muur van de bovenste verdie-ping helemaal in het wit werd gezet. De indeling van de appartementen is niet identiek wat vooral te maken heeft met het concept van de voorgevel. De bovenverdieping is zowel vooraan als achteraan minder diep doorgetrok-ken, waardoor het appartement op de eerste verdieping ruimer is. Het bo-venste appartement heeft wel een duplex-ruimte die in het dak verwerkt is.

laag e-peil dankZij Vraaggestuurde Ventilatie en warMtepoMpZowel voor het gelijkvloers als de appartementen geopteerde de ar-chitect voor vloerverwarming in combinatie met een warmtepomp. En ook de keuze van het ventilatiesysteem C+® EVO II van RENsON® was weloverwogen. Voor de appartementen was dit een betere oplossing dan een balansventilatiesysteem. Een systeem met warmteterugwinning dat niet of niet tijdig wordt onderhouden (filters en leidingen) zorgt im-mers voor een ongezonde binnenlucht. Zelfregelende ventilatieroosters type Invisivent® EVO AK en de screenvent® Mistral, die ventilatie com-bineert met een windvaste doekzonwering, zorgen voor de toevoer van verse lucht in de droge ruimtes. De mechanische afvoer gebeurt met de Healthbox®II. Elke bouwlaag beschikt over een afzonderlijke afzuiging, motor en kanalen.

De ventilatie en de verwarming via een warmtepompsysteem zorgt in dit gebouw voor een aanzienlijke E-peilwinst. Door de integratie van een vraaggestuurd ventilatiesysteem, al dan niet in combinatie met buitenzonwering, is in heel wat gebouwen een E-peil van 60 mogelijk. Het gebruik van een warmtepompsysteem doet dat E-peil nog gevoelig zakken tot E45 of zelfs E40. ❚

Dit gebouw is een

eyecatcher in het klassieke

straatbeeld

Icarus-vleugellamellen als zonwering, balustrade én inkijkbarrière.

Passendale | RENsON


GenT | Voka hoofdkantoor

Nieuw Voka hoofdkantoor Gent:

energieZuinige flexibiliteit

topliggingDe 2.000 m² grote vestiging op een absolute top-ligging moet voldoende ruimte bieden voor de 50 Voka-medewerkers én voor de leden-ondernemingen. De nieuwe hoofdzetel ligt in het wetenschappelijk, politiek en cultureel hart van Gent. Wetenschappelijk door de nabijheid van het rectoraat. De linkerbuur

is het kunstencentrum Vooruit, de Capitole bevindt zich aan de overkant en de nieuwe multimediabiblio-theek aan de Waalse Krook wordt de rechterbuur. Genoeg cultuur dus in de nabije omgeving. politiek zullen zowel de stad als de provincie vele diensten (terug)brengen naar het Zuid, na de grondige reno-vatie van een aantal gebouwen.

energieZuinig en flexibelLuc Naessens, zaakvoerder Naessens-HVAC: “Voor-naamste eis van de klant was om een energiezui-nige en flexibele HVAC installatie te voorzien in het gebouw. Flexibel omdat op bepaalde locaties zowel gekoeld als verwarmd moet kunnen wor-den. Om aan deze eis te voldoen plaatsen we een

Tekst: Isabel Boons

Het spectaculaire nieuwe hoofdkantoor dat ondernemersorganisatie Voka momenteel bouwt in de Lammerstraat vlakbij de Zuid in Gent zal eind april zijn deuren openen. Het opvallende nieuwe kantoor zal mee bijdragen aan de totale make-over die de Zuid de komende jaren te wachten staat, met de komst van de Waalse Krook en de renovatie van het Urbiscomplex. Naessens-HVAC uit Waregem plaatst de HVAC installatie in deze nieuwe vestiging.

Nieuw Voka hoofdkantoor Gent: energiezuinige flexibiliteit

Het nieuwe Voka-gebouw zal bijdragen aan de totale make-over die de Zuid in Gent te wachten staat.



projectinfo

MilieubewustZijn als key factorp. lemmens air Movement company uit gembloux is een bel-gische onderneming gespecialiseerd op het gebied van ventila-tie, verwarming en airconditionning. plc biedt producten die specifiek gericht zijn op het besparen van elektrische energie en zorgt hierdoor voor een indirecte energiewinst voor de klant : lager verbruik betekent immers dat de installaties minder krachtig moeten zijn. het complete gamma hoogrendements recuperatie-eenheden zijn dan ook een specialiteit van de firma. p. lemmens air Movement company bewees haar hart voor het milieu ook bij de bouw van het nieuwe Voka gebouw in gent. in het nieuwe Voka gebouw wordt voor de luchtverversing gebruik gemaakt van hoog rendementswisselaars in de venti-latiegroepen. bart Mariman, commercieel directeur: “wij heb-ben voor dit gebouw twee luchtgroepen, type hrglobal2000 (m³/h) en hrglobal4000 (m³/h) met recuperatie geleverd en dit voor een totaal bedrag van 21.000 euro. deze groepen zor-gen ervoor dat er 90% van de aangezogen lucht wordt gerecu-pereerd, een extreem duurzame oplossing dus.”p. lemmens air Movement company monteerde deze stan-daardeenheden in eigen atelier en leverde in 3 weken. een ser-vice om u tegen te zeggen en dit uit zich onder andere in de eu-ropese naamsbekendheid en de recente realisaties zoals ecole fondamentale de saeul in luxemburg, rusthuis collegewijk in harelbeke, gemeentelijke basisschool huldenberg in ham enz.

energiezuinige warmtepomp van het merk Daikin. Deze warmtepomp haalt zelfs bij lage buitentem-peraturen een zeer hoog rendement. Belangrijk voordeel van het VRV-systeem is dat het snel re-ageert en dat het hele jaar door kan voorzien in verwarming en koeling. VRV met warmteterugwin-ning optimaliseert het individuele comfort binnen

Wij garanderen “service & kwaliteit”!

NAESSENS-HVAC bvbaMaatsch.zetel: Burelen & magazijn:Fr.Rooseveltlaan 23 Desselgemsesteenweg 39 8790 WAREGEM 8540 DEERLIJK

Tel. 056/613.113 [email protected]. 056/617.242 www.naessenshvac.be

• AIRCONDITIONING• WARMTEPOMPEN • VENTILATIE • SANITAIR• VERWARMING• ENERGIEZUINIGE TOTAALCONCEPTEN

VOOR KANTOREN

verschillende delen van een gebouw en optimali-seert tegelijkertijd de energie-efficiëntie door ener-gieverspilling te voorkomen. Het systeem biedt met andere woorden een innovatieve oplossing voor klimaatregeling die het comfort en de be-diening optimaliseert, en tegelijkertijd de impact op het milieu vermindert en energie bespaart. ›

Het nieuwe Voka-gebouw is uitgerust met een flexibele HVAC-installatie, zodat er in bepaalde ruimtes zowel verwarmd als gekoeld kan worden.

REC HRSERIESVEntIlatIE EEnhEdEn mEt dubbElStRoom En waRmtEREcupERatIE

CubusSERIESEnkElStRoom VEntIlatIE EEnhEdEn

AESERIEScEntRIfugalE luchtVERhIttERS(tot 100 kw)

CompoSERIESluchtbEhandElIngSkaStEn op maat(tot 8.000 m³/h)

AiRASERIESluchtgoRdIjnEn(tot 2,5m - mEt watER of ElEctRISch)

thE aRt OF moViNGAIRP. Lemmens is sinds meer dan 35 jaar gespecialiseerd in het ontwerpen, produceren en verkopen van producten in de ventilatie, verwarming en koeling.

www.lemmens.com



REC HRSERIESVEntIlatIE EEnhEdEn mEt dubbElStRoom En waRmtEREcupERatIE

CubusSERIESEnkElStRoom VEntIlatIE EEnhEdEn

AESERIEScEntRIfugalE luchtVERhIttERS(tot 100 kw)

CompoSERIESluchtbEhandElIngSkaStEn op maat(tot 8.000 m³/h)

AiRASERIESluchtgoRdIjnEn(tot 2,5m - mEt watER of ElEctRISch)

thE aRt OF moViNGAIRP. Lemmens is sinds meer dan 35 jaar gespecialiseerd in het ontwerpen, produceren en verkopen van producten in de ventilatie, verwarming en koeling.

www.lemmens.com

precies de noden van de opdrachtgever. De toe-stellen worden bovendien ingebouwd in een strak meubilair om de uniformiteit van het gebouw te bewaren.”

luchtVerVersingWerknemers brengen heel wat tijd door op kantoor. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het binnenkli-maat belangrijk is voor het welzijn, gezondheid en productiviteit. Ook in het nieuwe Voka gebouw is de luchtverversing prioritair voor de productiviteit en het welbehagen voor zij die op kantoor werken. “In het nieuwe kantoorgebouw maken we gebruik

van hoog rendementswisselaars in de ventilatiegroe-pen, een systeem van de firma Lemmens. Deze venti-latiegroepen zullen ervoor zorgen dat de energie niet verloren gaat via het afvoeren van de opgewarmde binnenlucht. Er wordt maar liefst 90% van de warmte van de afgezogen lucht gerecupereerd. Bo-vendien zijn de energiekosten aanzienlijk lager door gebruik van de hoog rendementswisselaars. De venti-

latiegroepen zijn bovendien voorzien van een bypass klep: terwijl warmteterugwinning in het stooksei-zoen kan leiden tot aanzienlijke besparingen op het energieverbruik, is deze in het tussenseizoen of in de zomer soms ongewenst, vermits er ook geen ver-warming nodig is. Een bypass op de installatie zorgt ervoor dat er maximaal met “free cooling” gratis ge-koeld kan worden”, besluit Luc Naessens. ❚

Voornaamste

eis is een

energiezuinige

en flexibele

installatie Het nieuwe Voka-complex werd door de firma Lemmens uitgerust met heel wat

energiezuinige technieken.

Maar liefst negentig procent van de warmte van de afgezogen lucht wordt gerecupereerd.


sinT-kaTelijne-waver | WKK-installatie

WKK-installatie levert warmte, elektriciteit en water IN EURO pOOL sysTEM-VEsTIGING IN sINT-KATELIJNE-WAVER

WKK-installatie levert warmte, elektriciteit en water in Euro Pool System-vestiging


sinT-kaTelijne-waver | WKK-installatie

De werking van de bakkenwasinstallaties vergt veel warmte, elektriciteit en water. Om te vermijden dat de warmteproductie en de stroomopwekking twee gescheiden en daardoor inefficiënte energiestro-men zouden vergen, werd de vestiging te sint-Kate-lijne-Waver uitgerust met een warmtekrachtkoppe-ling op aardgas. Warmtekrachtkoppeling (WKK) staat voor het gelijktijdig opwekken van warmte en kracht. De kracht is afkomstig van een verbran-dingsmotor en wordt aangewend om een gene-rator aan te drijven die op zijn beurt elektriciteit opwekt. De vrijgekomen warmte gaat echter niet verloren, maar wordt nuttig gebruikt, bijvoorbeeld als proceswarmte, om warm water te bereiden, enz.

In de Euro pool system-vestiging in sint-Katelijne-Waver werkt de WKK enerzijds het warme water op waarmee de bakken worden gereinigd, en an-derzijds de elektriciteit waarmee de wasinstallatie wordt aangedreven. De WKK wordt aangedreven door een 8-cilinder perkins gasmotor en heeft een vermogen van 500 kWe. per jaar zal de WKK zo’n 5000 uren draaien. Door de nodige energiestro-men te combineren vermijdt Euro pool system op die manier al gauw vele tonnen CO2-uitstoot.

op Maat ontwikkeldHet was E. Van Wingen NV uit Evergem, de leve-rancier van een van de eerste warmtekrachtkoppe-lingen in ons land (in 1993 voor de West Vlaamse Elektriciteitsmaatschappij in Westende), dat de WKK-installatie op maat ontwikkelde. Voorts biedt het Euro pool system ook nog de nodige onder-steuning bij de exploitatie van de WKK. Om de in-stallatie vanop afstand te kunnen opvolgen en bij eventuele storingen onmiddellijk en oordeelkundig te kunnen ingrijpen, ontwikkelde EVW de een speci-ale software. “Het Euro pool system-netwerk is ove-rigens sinds kort niet enkel meer van toepassing op groenten- en fruitbakken. In hun gloednieuwe vesti-ging in Bornheim (Duitsland) staat sinds kort even-eens een WKK van EVW! Bijzonder is dat deze unit

ook ingezet wordt als noodstroomvoorziening. EVW legt zich al lange tijd toe op het bouwen, installe-ren en onderhouden van WKK-installaties. Intussen hebben we al een totaal geïnstalleerd vermogen van meer dan 60 MWe gerealiseerd. In 2010 heb-ben we ook een mini-WKK ontwikkeld, een nieuw concept voor kleine vermogens (9-12 kWe). Net zoals bij de grote broer kan biomassa ook voor de mini-WKK fungeren als brandstof, wat zich tot dusver beperkt tot koolzaadolie. Omdat biobrand-stoffen duurzaam zijn en dus niet mogen worden verkwist, moeten we ze in de eerste plaats in de meest energie-efficiënte toepassingen gebruiken. Een goed voorbeeld hiervan is elektrisch rijden op duurzaam opgewekte stroom van de mini-WKK en de geproduceerde warmte gebruiken om een kmo-gebouw, een zwembad, een woonzorgcentrum, enz. te verwarmen,” luidt het bij EWV.

oplossing Voor energieVraagstukNu het nagenoeg zeker is dat de kerncentrales op termijn gesloten moeten worden en iedereen zijn hoop vestigt op hernieuwbare energiebronnen, zoeken specialisten volop naar technieken die op het elektriciteitsnet voor stabiliteit kunnen zor-gen. Volgens EWV zijn WKK’s een zeer valabele oplossing: “We zullen ervoor moeten zorgen dat de leemtes door het plots wegvallen van zonne-energie of pieken veroorzaakt door windenergie gecompenseerd kunnen worden, zodat het ener-gieaanbod beheersbaar blijft en op de vraag kan worden afgestemd. Warmtekrachtkoppeling kan daarin een belangrijke rol spelen. Dankzij de aard en de diversiteit van de toepassingen is de voor-spelbaarheid van de beschikbaarheid van stroom van WKK’s immers zeer hoog. WKK biedt zich dan ook aan als een sterke speler bij de ontwikkeling van de toekomstige smart grids of slimme netten. Vele mini-WKK’s zullen daarin, gekoppeld in virtu-ele elektriciteitscentrales, als één groot, superef-ficiënt geheel opereren.” ❚

Euro pool system is een verhuurder van kunststofverpakkingen voor fruit en groenten, die nadien in centrale locaties met wasinstallaties worden verwerkt voor hernieuwd gebruik. De vestiging in sint-Katelijne-Waver bezit sinds vorig jaar de grootste volautomatische wasinstallatie in Europa, die wordt aangedre-ven door een WKK op aardgas. Op deze manier voldoet Euro pool system op een duurzame manier aan de grote vraag naar warmte, elektriciteit en water.

EVW, WKK in opbouw bij Euro Pool System in Bornheim (Duitsland).

Tekst: Tim Janssens

Het hele jaar een comfortabele woontemperatuur met de Uponor draadloze ruimtetemperatuur-regeling met DEM:

Dynamisch Energie Management voor iedere vloerwarming Tot wel 12% besparen op verwarmingskosten

Uponor Minitec, vloerverwarming zonder breekwerk

Maximaal comfort dankzij een minimale elementhoogte van ongeveer 1 cm Perfect voor renovatie, direct op de aanwezige beton- of tegelvloer te verleggen

Vloerverwarming voor iedereen!

Meer weten? Kijk op www.uponor.be

DEM+Minitec_DINA4_4c_NL.indd 1 06.11.12 08:06









HolsBeek | Crematorium Hofheide















Crematorium Hofheide uitgerust met performant vloerverwarmingssyteem Na goed tweeënhalf jaar bouwen is het langverwachte Crematorium Hofheide in Holsbeek grotendeels klaar. Aangezien het in een publiek gebouw uiteraard belangrijk is om het binnenklimaat steeds op peil te houden, deed aannemer strabag een beroep op de expertise van Nathan Import/Export. Zij raadden het vloerverwarmingssysteem van Uponor aan, waar-mee je open ruimtes op een zeer geleidelijke, comfortabele manier kan verwarmen en koelen.

MonuMentaal en intieMCrematorium Hofheide is een uniek project. Het ont-werp van RCR Arquitectes en Coussée & Goris archi-tecten is sprekend en verenigt het monumentale met het intieme. Vanaf binnenkort vormt het imposante volume, dat met veel respect voor het omliggende landschap is ingeplant in zijn natuurrijke omgeving, een sereen decor voor diverse uitvaartplechtigheden. De drie (voor het publiek toegankelijke) delen – het crematiegedeelte, de horecavleugel en het ceremo-niegedeelte en de administratieve ruimtes – staan los van elkaar, maar bevinden zich toch onder een-zelfde dak. De publiek toegankelijke ruimtes bevin-

den zich op een licht verzonken plateau op het gelijk-vloers, de niet-publiek toegankelijke en de technische ruimtes op het ondergrondse niveau. Het is dus op dit ondergrondse niveau dat we onder meer de uit de kluiten gewassen HVAC-installatie terugvinden.

uponor-VloerVerwarMingEen belangrijk onderdeel van deze HVAC-installatie is het performante Uponor-vloerverwarmingssysteem met Ecoflex-afstandsleidingen. “Met dit systeem kan je het binnencomfort in gebouwen met grote open ruimtes op een eenvoudige, economische manier op punt stellen,” verduidelijkt William Verbiest, ›

Tekst: Tim Janssens en Jan Daneels

Crematorium Hofheide uitgerust met performant vloerverwarmingssyteem

Naast een verder vrij klassieke elektrische installatie zorgde Surkijn ook nog voor een laagspanningsbord van 400A dat aangesloten is op een noodgenerator.

■ Dankzij zijn drie-dimensioneel gebogen richtlamellen evenaart de nieuwe wervelrooster AIRNAMIC de perfectie met een hoog thermisch comfort en een akoestische ongeëvenaardheid

■ Met de inductie koelbalken multi-service SMART BEAM ontwikkelt TROX, partner van architect en ontwerper Hadi Teherani, de toekomst van klimaatsystemen

■ Dankzij een vernieuwend concept die de technologie van polymeer combineert, ontwerpt TROX het eerste geluiddempend plenum FLEXTRO, exibel voor een maximum comfort en een verbeterde logistiek door zijn modulaire opbouw

■ Met 10 design varianten en volgens RAL kleur naar keuze symboliseert het wervelrooster XARTO de geslaagde alliantie tussen technologie en design

Technologie in functie van designDe Nieuwigheden van TROX 2013

AIRNAMIC

FLEXTROFLEXTROFLEXTRO

SMART BEAM

XARTO

www.trox.be


HolsBeek | Crematorium Hofheide

rood: 0 94 84 0

SURKIJN B.V.B.A.Holeikstraat 123545 HALENTel: 013 44 14 05Fax: 013 44 43 [email protected]

13870128_Surkijn 1-4.indd 1 09-04-13 09:01

projectinfo

trox belgiuM – akoestiek

het spreekt voor zich dat de akoestische eisen in een serene omgeving als een crematorium behoorlijk streng zijn. overal in het gebouw zijn dan ook maatregelen getroffen om ervoor te zorgen dat de geproduceerde geluidsgolven niet al te zeer weer-kaatsen op de betonnen wanden. trox belgium (anderlecht) installeerde een heel aantal constant- en variabele volumerege-laars, brandkleppen en roosters. “het gaat om een vijftiental constantvolumeregelaars (type rn), een twintigtal variabele volumeregelaars (type tVZ), een dertigtal gemotoriseerde brandkleppen, een twintigtal kanaalroosters (type trs-r5) en een twintigtal wervelroosters voor grote hoogtes (type Vdl),” vertellen ann herregodts en bart baele van trox belgium. “in de variabele volumeregelaars is ook een geluidsdemper ver-werkt, zodat ze een groot meetbereik aankunnen. in de hoge ruimtes hebben we gekozen voor wervelroosters die zowel aan de technische als aan de akoestische eisen voldeden. behalve leverancier fungeren we in projecten als deze ook als adviseur. we proberen steeds met het studiebureau of de installateur in kwestie te overleggen hoe we uiteindelijk tot de best mogelijke installatie kunnen komen. we leveren en maken overigens even-eens hVac-componenten en luchtgroepen, zodat we in feite de volledige installatie van de hVac- en akoestische installatie op ons kunnen nemen. one stop shopping is volgens ons immers de toekomst.”

directeur van Nathan Import/Export, leverancier en importeur van klimaattechnische producten en diensten. “Grote oppervlakken geven hun warmte gelijkmatig en zachtjes af, zodat het overal in de ruimte even warm is. samen met de thermische inertiekwaliteiten van het beton zorgt het Upon-or-systeem ervoor dat de bezoekers geen hinder zullen ondervinden van eventuele temperatuurver-schillen. Bovendien kan je het systeem ook gebrui-ken om gebouwen te koelen, en dit zonder al te veel extra kosten. In combinatie met de flexibele, voorgeïsoleerde Ecoflex-leidingen is er zowel op thermisch als op functioneel vlak bijzonder veel mogelijk. Uponor verenigt een aangenaam bin-

nenklimaat met energie-efficiëntie en is met an-dere woorden zeer geschikt voor een gebouw als Crematorium Hofheide.”

ingewerkte leidingenHet crematorium is verder volledig opgetrokken in zichtbeton, wat het interieur een erg sereen karak-ter geeft. Het was dan ook een absolute vereiste van de klant dat geen enkel detail de rustgevende binnenafwerking zou verstoren. Voor elektrisch in-stallateur surkijn had dat een aantal belangrijke consequenties. Alle technische leidingen moesten immers samen met de muren worden opgetrokken, zodat ze volledig intact zouden blijven. Achteraf uitslijpen om extra leidingen te plaatsen, was uit den boze. “Vooral het installeren van de downligh-ters was erg speciaal,” zegt Erwin surkijn, bedrijfs-leider van het elektrisch installatiebedrijf. “De armaturen werden volledig ingewerkt in de be-tonstructuur en de lichtlijnen zorgen voor een erg speciaal effect op de betonnen wanden.” Naast een verder vrij klassieke elektrische installatie zorg-de surkijn ook nog voor een laagspanningsbord van 400A dat aangesloten is op een noodgene-rator. Erwin surkijn: “Op die manier blijft in geval van stroomuitval de verlichting in de aula’s bran-den en blijven de poorten en de crematieovens operatief.” ❚

Een voorbeeld van een Uponor-vloerverwarmingssysteem, dat ook werd toegepast in Crematorium Hofheide.

De technische ruimtes bevinden zich op het ondergrondse niveau.

Neen, wij hebben het hier niet alleen over onze installaties die uw stroomvoorziening permanent verzekeren, maar ook en vooral over onze toegewijde medewerkers die continu bereid zijn om U advies te verlenen over de beste energie- en kosten-efficiënte oplossingen die U een bedrijfszekere werking garanderen.

Met meer dan 25 jaar ervaring in het ontwerpen, installeren en indienststellen van op maat gemaakte

systemen, heeft EURO-DIESEL op wereldniveau meer dan 800 Dynamische UPS NO-BREAK KS® installaties (100-2500kVA) geleverd en reeds meer dan 800 werkende noodstroomaggregaten (10-2400kVA) gerealiseerd in België, voor o.a. de zorgsector, telecommunicatie, internet en datacentra, luchthavens, etc.

Niet alleen selecteren wij samen met U de best mogelijke configuratie en adviseren we U over de optimale technische keuzes, tevens bieden wij U jaren bedrijfszekerheid aan met zorgvuldig geplande onderhoudscontracten. En natuurlijk staan onze technische vaklui met hun ruime ervaring steeds tot uw dienst, 24u/24, 7d/7!

Als U een nabij gelegen en betrouwbare partner zoekt, bezoek gewoon euro-diesel.com of stuur een mail naar [email protected]

OnOnderbrOken energie


evere | Belgacom High Density Datacenter

Net zoals de andere datacenters van Belgacom heeft het nieuwe datacenter de IsO 27001 classificatie Tier-III. Dit betekent dat het datacenter een bedrijfs-zekerheid biedt van 99,99% en dit dankzij een volle-dig ontdubbelde, door dynamische noodgeneratoren ondersteunde elektriciteitsvoorziening. “Om die stan-daard te halen, was een enorm sterke koeling nodig”, zegt Frank Foulon, manager van de Belgacom data-centers. “Een technische studie van Uptime maakte bovendien snel duidelijk dat de omgevingsfactoren in Evere toelieten om te werken met zogenaamde Kyotowielen, van het Nederlandse bedrijf Kyoto Cooling International.”

Kyotowiel koelt gloednieuw datacenter

Belgacom

Op 1 februari werd in Evere het nieuwe High Density Datacenter van Belgacom in gebruik genomen. Dat vormt niet alleen een antwoord op de steeds sterker stijgende vraag van bedrijven naar clouddiensten maar is vooral een knap staaltje van milieuvriendelijke koelingtechnologie en elektriciteitsvoorziening.

Tekst: Jan Daneels Om 500 kW te koelen heeft het Kyotowiel slechts 15 tot 20 kW nodig voor de eigen aandrijving.

Het Belgacom Datacenter behoort tot de meest groene in Europa.

koellucht aanMaken Voor serVerZalen Via warMteoVerdrachtZo’n wiel is in feite een warmtewisselaar met een diameter van zes meter, opgebouwd uit aluminium. Dat metaal heeft de eigenschap dat het enorm snel warmte opneemt en even snel weer afgeeft. Het wiel is 20 centimeter hoog en is opgebouwd met een honingraatstructuur die kleine buisjes bevat. Foulon legt verder uit: “In essentie komt het erop neer dat de warme lucht van de IT –zalen, waar zich de servers be-vinden, door ventilatie in contact wordt gebracht met het wiel aan de binnenkant van het datacenter. ›

Kyotowiel koelt gloednieuw datacenter Belgacom



De klassieke mechanische koeling hoeft slechts voor 100% in werking te worden gezet vanaf een buitentemperatuur van 27 °C, wat in België slechts zelden voorkomt.

POWER DISTRIBUTIONENCLOSURES CLIMATE CONTROL IT INFRASTRUCTURE SOFTWARE & SERVICES

Efficiëntie door innovatie.IT-oplossingen op www.rittal-it.be.

Rittal nv/sa - Stokkelaar 8 - 9160 Lokeren - 09 353 91 11 - [email protected] - www.rittal.be



projectinfo

schleifenbauer products – energieMeters

het high density datacenter van belgacom eist een zeer hoge beschikbaarheid. om die te garanderen werd op het ni-veau van de serverracks beroep gedaan op energiemeters van het nederlandse bedrijf schleifenbauer. “onze meters regis-treren zowel de momentane afname als de totale hoeveelheid elektrische energie die door een module gaat,” zegt hans kik, senior account Manager bij schleifenbauer products. “door de meters op afstand uit te lezen kan belgacom makkelijk fouten voorkomen en is het bedrijf dus in staat een zeer hoge beschikbaarheid te garanderen. daarnaast kan men het ener-gieverbruik per kast monitoren en desgewenst in rekening te brengen. bovendien motiveert belgacom haar klanten om kritisch naar hun energieverbruik te kijken en zuinigere hard-ware in te zetten waar mogelijk door de energiekosten naar hen door te belasten.”schleifenbauer products heeft zich sinds zijn oprichting in 2008 gespecialiseerd in het produceren van klantspecifieke energiemeters voor datacenters. naast intelligente stekker-blokken maakt het bedrijf, dat een vestiging heeft in ’s her-togenbosch en het nabijgelegen rosmalen, ook meters voor distributiekasten en software om de monitoring van de data van meters overzichtelijk in kaart te brengen.

Na die transit koelt die binnenlucht weer af tot 20°C en heeft de aluminiumstructuur van het wiel de warmte uit de binnenlucht overgenomen. Het opgewarmde gedeelte van het Kyoto-wiel draait dan naar de buitenkant, wordt daar blootgesteld aan buitenlucht en weer afgekoeld. In dit proces is er dus geen directe overdracht van buitenlucht naar binnen, enkel een overgang van warmte via de alu-miniumstructuur.”

90% Van de tijd 100% groene koelingDe klimatologische omstandigheden in België zorgen er bovendien voor dat in 90% van de tijd – het datacenter is dag en nacht actief, het hele jaar door – volledig kan gesteund worden op de groene Kyoto Cooling. “Als de buitentem-peratuur hoger is dan 18°C, gebruiken we een mechanische koeling in back-up”, zegt Foulon. ›

POWER DISTRIBUTIONENCLOSURES CLIMATE CONTROL IT INFRASTRUCTURE SOFTWARE & SERVICES

Efficiëntie door innovatie.IT-oplossingen op www.rittal-it.be.

Rittal nv/sa - Stokkelaar 8 - 9160 Lokeren - 09 353 91 11 - [email protected] - www.rittal.be

Dankzij de energiemeters van Schleifenbauer kan Belgacom fouten makkelijk verkomen.

KOEL- & VERWARMINGSTECHNIEK N.V.

AIRCONDITIONING - KOELING - VERWARMING - CONDITIONNEMENT D’AIR - REFRIGERATION - CHAUFFAGE

PLASLAAR 48 - B-2500 LIER - TEL. 03 491 99 00 - FAX 03 491 99 29 - WWW.KVT-NV.BE - [email protected]

11870119_KVT_1-1.indd 1 02-04-13 14:00



projectinfo

koel- & VerwarMingstechniek nV - kyotowiel de conditionering van de datazalen van 2250 m² in evere gebeurt op basis van 4 kyotowielen. de vooruitstrevende koelingtechniek werd in evere uitgevoerd door koel&- Verwar-mingstechniek uit lier. het project vergde een uitgebreide uit-voeringsstudie met de nodige gedetailleerde uitvoeringsplan-nen. “die diepgaande voorstudie was nodig omdat we het project zo veel mogelijk in ons eigen atelier wilden voorberei-den,” klinkt het bij de installateur. “de montagewerken ter plekke hebben we uiteindelijk op zes maanden tijd afgerond met een team van tien medewerkers. in vergelijking met an-dere opdrachten was dit een erg groot project. we zijn al bijna tien jaar bezig met de opbouw van datacenters maar qua wer-komvang en concept was het datacenter van belgacom een buitenbeetje. we zijn bijzonder trots dat wij de kyotokoeling – die uniek is in belgië – voor onze rekening konden nemen: een mooie referentie.”

het familiebedrijf koel- & Verwarmingstechniek is sinds 1986 actief op de markt van industriële hVac. sinds 2000 heeft het zich bovendien gespecialiseerd in de opbouw van data-centers voor verschillende bedrijven.

rittal - luchtdichte ts-it kasten

Voor het installeren van de serverracks in het datacenter in evere koos belgacom voor rittal belgië, gespecialiseerd in industriële oplossingen voor onder meer stroomverdeling, kastsystemen en klimatisering. het bedrijf leverde de driehon-derd serverracks voor het datacenter en installeerde nieuwe ts-it kasten. filip gosselin, product Manager it bij rittal, was technical engineer tijdens het project in evere en dus verantwoordelijk voor de berekening van het totaalproject. gosselin: “naast het leveren van de racks, zorgden we op ba-sis van onze monitoring-solution ook voor de integratie van toegangscontrole op de kasten. op die manier kunnen klan-ten met hun eigen code toegang krijgen tot hun hardware. bovendien garanderen we een hoge luchtdichtheid zodat de koeling zo efficiënt mogelijk verloopt. daarvoor gebruikten we het nieuwe type kasten ts-it, dat nog maar sinds 2012 op de markt is.”rittal biedt een hoge flexibiliteit naar klanten toe: de inbouw van kasten kan volledig volgens de specifieke eisen van de klant gebeuren. “het datacenter is voor ons niet simpelweg een mooie referentie,” zegt filip gosselin. “Voor ons is elk project maatwerk. we hebben ook in evere weer enorm veel bijgeleerd voor projecten in de toekomst. ik geloof dat rittal qua innovatie op die manier een sterkhouder is op de harde it-markt.”

Met een minimum aan energie kan de warmtewisselaar de temperatuur in de serverzalen met 15°C doen dalen.

“Enkel wanneer het warmer wordt dan 27°C moeten we volledig steunen op een klassieke koeling. Dat systeem is ondertussen ook zo ver geëvolueerd dat we in dit gloednieuwe center al-tijd hyperefficiënt zullen kunnen koelen. Op basis van de gemiddelde klimatologische waarden in dit land, en specifiek in Evere, besparen we op jaarbasis gemiddeld 60% aan energie tegenover de andere datacenters met klassieke koeling.” De pUE-waarde (power Usage Effectiveness, de een-heid waarmee energie-efficiëntie in een datacenter uitgedrukt wordt) van het nieuwe Belgacom-data-center bedraagt op die manier 1,40 gedurende meer dan 300 dagen per jaar. Op dagen met temperaturen die gedeeltelijke of volledige klas-

sieke koeling vereisen, bedraagt de pUE 1,74. Foulon benadrukt tot slot dat het Belgacom Data-center tot de meest groene van Europa behoort. “Op het ogenblik dat bij ons de vraag rees om een nieuw datacenter te bouwen zaten de omstandig-heden perfect. De energieprijzen waren voldoende hoog om ons te doen zoeken naar energie-efficiën-te systemen voor koeling en de industrie bood net op dat ogenblik een aantal hypergesofisticeerde oplossingen aan op grote schaal. Op die manier hebben we een project kunnen realiseren dat de noden van bedrijven naar High Density Datacen-ters lenigt en tegelijk voor Belgacom tegelijk een interessant plaatje oplevert op vlak van financiën en ecologie.” ❚


inTerview | Technisch Bureau Verbrugghen

Op welke manier?Joris Breugelmans: “Veel oude installaties voldoen uiteraard niet aan de noodzakelijke criteria die een nieuwe wetgeving voorschrijft. De wetgeving vandaag is geëvolueerd met de stand van de techniek, die ervoor zorgt dat het veiligheidsniveau veel hoger komt te liggen. Als een controleur van BTV een installatie afkeurt, komen er dus logischerwijs altijd installateurs aan te pas. We hebben werkelijk overlappende belangen. De laatste jaren stijgt bij-voorbeeld de woningverkoop erg sterk, ondanks de crisis. Veel mensen op leeftijd kiezen er namelijk voor hun oude woningen te verkopen om in een kleiner appartement of een verzorgingstehuis te gaan wonen. In dergelijke huizen stellen we vaak inbreuken vast, die voor verkoop binnen de 18 maan-den na het verlijden van de verkoopakte in orde moeten gemaakt worden. Het zijn de installateurs die op dat ogenblik worden aangesproken om een installatie te conformeren aan de wetgeving. Technische controlebedrijven en installateurs zijn dus erg afhankelijk van dezelfde economische parameters.”

Hoe verloopt die samenwerking met de installateurs? Joris Breugelmans: We werken goed samen. BTV probeert zelfs actief aan in-formatieverspreiding te doen. Als er nieuwe wetgeving komt, communiceren we dat naar onze klanten via onze website specifiek gericht op professionelen.

Jullie informatiecampagnes kunnen uiteraard niet iedereen bereiken. Waar liggen vandaag de pijnpunten in elektrische installaties?Joris Breugelmans: “Over echt grote pijnpunten zou ik niet spreken. De instal-lateur is in feite perfect in staat om de regelgeving te volgen, ook al hebben wij hem niet op voorhand geïnformeerd. In die zin is wat BTV doet vrij duide-lijk: conformiteit met de wetgeving nakijken. Een goed geschoolde installa-teur doet dat idealiter uit eigen beweging. structureel loopt daar dus weinig mis. Zelfs de particulier doet vandaag erg goed zijn best. In speciaalzaken wordt hij vaak grondig geïnformeerd. Als er vandaag grote fouten gebeuren, is dat vaak door installateurs die geen kennis hebben van de Belgische wet-geving, bijvoorbeeld door buitenlandse firma’s.”

“ Steeds meer technische controles, ondanks de crisis”BTV, afkorting van Technisch Bureau Verbrugghen, is met 400 medewerkers en regionale kantoren in alle provincies één van de sterkste spelers op de Belgische markt van technische, wettelijke controles. Joris Breugelmans, commercieel directeur bij BTV, ziet ondanks de crisis de toekomst positief tegemoet. “In het kader van veiligheid en de daaromtrent toenemende regelgeving blijven de activiteiten van ons bedrijf groeien.”

Tekst: Jan Daneels

Vrijwel de hele bouwsector kreunt onder de naweeën van de crisis. Geldt dit ook voor BTV?Joris Breugelmans: “In feite niet. De laatste tijd zijn er onder andere op het vlak van regelgeving een aantal zaken veranderd die erg gunstig zijn voor een technisch controlebedrijf als het onze. Het Koninklijk Besluit van 4 december 2012 is daar een goed voorbeeld van. Dat besluit bepaalt onder meer dat vanaf nu ook elektrische installaties van voor 1983 moeten voldoen aan een aantal welomschreven criteria. Tegen het einde van dit jaar moeten die eer-ste controles door ons plaatsvinden. Het uitvaardigen van nieuwe wetgeving moet de veiligheid verhogen en dat is nu net wat BTV in essentie contro-leert. Als de regels veranderen, moeten wij dus logischerwijs in actie schieten. Daarin gaan we bijna hand in hand met de installateurs zelf.”

Technische controlebedrijven

en installateurs zijn

afhankelijk van dezelfde

economische parameters

“ Steeds meer technische controles, ondanks de crisis”


Beter Zeker.

BTV is een Externe Dienst voor Technische Controles op de werkplaats en erkend controle- organisme met meer dan 85 jaar ervaring, 11 kantoren en 400 medewerkers in België. BTV voert voor u technische controles uit op o.a.: hijs- & hefwerktuigen, bouwmachines, elektrische- & gasinstal-laties, houders en opslagplaatsen propaan of butaan, liften, opslagtanks, ... maar ook thermografische onder-zoeken, energiemetingen, ...

Wenst u een afspraak of meer informatie? Neem dan contact op met één van onze regionale kantoren.

‘De mensen rondom je zijn je hoogste goed.’

Stel hen niet onnodig bloot aan gevaar.

professional.btvcontrol.beBeter Zeker.

Europa probeert onder haar lidstaten vandaag toch enige uniformiteit te creëren wat betreft regelgeving. Heeft het formuleren van doelstellingen op dat niveau ook invloed op jullie activiteiten?Joris Breugelmans: Jazeker: de doelstellingen van Europa 2020 (de langeter-mijnstrategie van de EU om de Europese economie te ontwikkelen tot een concurrerende, sociale en groene markteconomie, nvdr.) hebben een recht-streeks effect op wat wij bij BTV doen. De Europese richtlijnen worden per regio op een eigen manier ingevuld om tot eenzelfde resultaat te komen. In België komt dat neer op telkens verschillende wetgeving in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. BTV is actief in die drie gewesten, dus onze mensen hebben effectief die verschillende soorten regelgeving onder de knie. Bij het uitvaardigen van nieuwe regels kijken we steeds of we de technische skills in huis hebben om nieuwigheden in het pakket van controles te integreren. Als dienstverlener willen we immers zoveel mogelijk aanbieden. En dat werkt ook: voor elk soort wetgeving hebben we bij BTV onze specialisten.” ❚

De hele bouwsector kreunt onder de naweeën van de crisis.

Journaal


Journaal

65 jaar flukeFluke, wereldmarktleider in draagbare elektronische testen meetinstrumen-ten, mag 65 kaarsjes uitblazen. De onderneming werd in 1948 opgericht door stichter John Fluke in springdale, Connecticut (Vs). Fluke kocht in 1993 de divi-sie Test- en Meetinstrumenten van philips Electronics in Eindhoven. Deze vesti-ging is vandaag de dag het regionale kantoor voor Europa, het Midden-Oosten en Afrika. In Groot-Brittannië (Norwich) bezit Fluke een kantoor en een fabriek. Ter ere van zijn verjaardag heeft Fluke enkele speciale aanbiedingen om het verhaal en zijn producten achter het 65-jarige bestaan te ontdekken.De aanbiedingen zijn online te vinden op een speciale pagina van Fluke: http://www.fluke.com/fluke/benl/wheretobuy/acties/promo-multi/65_

years?trck=nl/65.

nieuwe sat k30-sat k40-warmte-interface-unitsDe nieuwe sAT K30-sAT K40-reeksen van Caleffi zijn indirecte warmte-inter-face-units voor een gelokaliseerde productie van huishoudelijk warm water. De units worden op de muur gemonteerd en elektronisch gestuurd. De reeks omvat toestellen voor lage-, medium- en hogetemperatuursystemen. Gemak-kelijke montage, gebruik en onderhoud, onder meer door de compactere af-metingen.

technische gegevens:- Capaciteit wisselaar: 40 kW- Max. mediumtemperatuur: 85 °C- Elektrische voeding: 250 V (AC) – 50 Hz – 105 W

Mobiidos desinfecteert pijpsysteem van drinkwaterHet compacte mobiele doseersysteem MOBIdos van Grünbeck wordt gebruikt bij het desinfecteren van een pijpsysteem van drinkwater. Het product (water-stofperoxide, chloordioxide of chloor) wordt gedoseerd toegevoegd aan het drinkwater om het pijpsysteem te desinfecteren. Een contactwatermeter zorgt voor de activatie van de waterpomp. Het systeem zit in een handige koffer die tevens optreedt als opslagtank voor de gebruikte chemicaliën.

rittal ts 8-schakelkast gereviseerdRittal heeft zijn Ts 8-schakelkast gereviseerd. Nieuwe montageoplossingen besparen tijd en kosten. Zo zijn de verticale profielen om de 100 mm uit-gerust met speciale ponsgaten voor een vlotte positionering bij inbouw. Zelfvormende M8-schroe-ven maken voorboren overbodig. Een nieuwe uitsparing in het deurkader maakt de inbouw van systeemtoebehoren makkelijker. Voorts is er de automatische po-tentiaalnivellering van de vlakke onderdelen, wat zorgt voor een kortere montagetijd. Hierdoor moeten aardingsstroken ook niet langer aangeschaft of gemon-teerd worden.

Varitank: regenwatertank met geïntegreerde filterGEp ontwikkelde de Varitank, een nieuwe tank met geïntegreerde filter voor de opvang van regenwater. Bij de productie van de nieuwe Varitank wordt een kunststof kraag in de dekplaat van de betonnen regenwaterput gestort of op de tank gemaakt. Hierop kan er een kunststof ophoging met geïnte-greerde regenwaterfilter geplaatst worden. Dit systeem is uiterst flexibel, makkelijk en snel te installeren, en dat zonder kraan of machine. Dank-zij de filterschotel is de toegang tot de diepe regenwatertank bovendien kindveilig afgesloten. De schacht is draaibaar ten opzichte van de tank, waardoor de aansluiting van leidingen snel en met minimale aansluitstuk-ken gebeurt. De kunststof schacht is snel en eenvoudig inkortbaar met een zaag, zodat het deksel zonder problemen op het niveau van het maaiveld kan worden gebracht.

nieuwe ultraoil-boiler realiseert energiebesparing tot 15% Hoval voegt een nieuwe editie van de UltraOil-boiler toe aan zijn gamma. Met zijn condenserende technologie en een aluFer-warmtewisselaar kan de UltraOil (600 D) een energiebesparing tot 15% realiseren. De hydraulische weerstand is ook erg laag, wat leidt tot een aanzienlijke vermindering van de pompoutput. Het speciale 'gevinde' ontwerp van de aluFer-warmtewisselaar maakt dat het gebied voor warmteoverdracht vijf keer groter is dan bij een conventionele wisselaar. Het toestel (watercapaciteit 300 liter) is geschikt om in diverse verwarmingssystemen te integreren en is ideaal voor het ver-vangen van oude boilers. Met de TopTronic T-microprocessorcontroller is het mogelijk om tot vijf boilers in een watervalopstelling te plaatsen.

Journaal

Journaal


Veel batibouw-belangstelling voor general-warmtepompenDit jaar heeft Batibouw 296.000 bezoekers over de vloer gekregen, iets minder dan vorig jaar. Opvallend was onder meer de belangstelling voor de warmtepompfabrikanten in hal 12. Ook General was weer van de partij. Het toonde er heel wat nieuwigheden zoals de Waterstage-lucht/waterwarm-tepomp, de website Live Heat pump en de sanistage-warmtepompboiler. Vooral de werkende opstelling van een Waterstage lucht/waterwarmtepomp zorgde voor heel wat belangstelling. General stelde live een buitenunit op in een vriescel waarin de temperatuur schommelde tussen -10°C en -18°C. Via touch screens konden de bezoekers ook kennismaken met Live Heat pump. Op deze website kan je 'live' de prestaties volgen van twaalf lucht/waterwarm-tepompen in woningen verspreid over België en Nederland. Ter vergelijking wor-den ook de prestaties van twee gasketels en een condenserende mazoutketel gemeten. “Live Heat pump biedt een antwoord op de knellende vraag bij heel wat bouwers en verbouwers: hoe goed presteren lucht/waterwarmtepompen als het er echt op aankomt? Met twee stevige winters achter de rug, zien we dui-delijk dat onze General-warmtepompen de mazout- en gasketels op bijna alle as-pecten het nakijken geven. Elf van de twaalf Waterstage-warmtepompen blijken, over het ganse stookseizoen beschouwd, zuiniger dan de twee condenserende gasketels. Dat leverde besparingen op tot 37% (ofwel € 445) ten opzichte van gas en 83% (ofwel € 995) ten opzichte van mazout,” aldus Erik Waumans. “Ten derde was er ons nieuwe gamma sanistage-warmte-pompboilers (drie nieuwe modellen). Deze garan-deren het hele jaar door sanitair warm water met een hoger rendement dan gas- en mazoutketels. Een sanistage verbruikt boven-dien 60 tot 70 % minder elektriciteit dan de klas-sieke elektrische boilers. Als 'stand alone'-systeem voor sanitair warm water is de sanistage perfect complementair met de warmtepompen van Gene-ral, maar ook met elke klas-sieke cv-verwarming.

Modular lighting valt opnieuw in de prijzen met chapeauOnlangs kreeg Modular Lighting Instruments uit Roeselare, de Belgische ontwerper van designverlichting, een Good Design Award 2012 voor Chapeau, een bijzondere downlighter die in het voorjaar gelanceerd werd tijdens Light & Building en Il salone. De Good Design Awards zijn zowat de Oscars van de designwereld. Het is al de vijfde keer dat een armatuur van Modular Lighting een Good Design Award wint. Chapeau is een veelzijdig en kantelbaar armatuur. Het werd ontwikkeld in samenwerking met Couvreur en Devos. Dit ontwerpersduo tekende een speels inbouwarmatuur, met een innovatief kantelsysteem als opvallend kenmerk. De lamp is een downlighter die helemaal ingevouwen zit in een schelp. Je ziet nog net de rand van het lichthuis, dat zich assymetrisch tegenover de rand van het armatuur bevindt. Men kan het lichthuis ook volledig naar buiten laten kantelen, waardoor een wallwash-effect ontstaat op de muren. Chapeau is geschikt als inbouwarmatuur voor het plafond en is verkrijgbaar in wit of zwart.

nieuw warmtepompsysteem voor lage-energiewoningenMet een nieuwe combinatie van lucht- en aardwarmte voor verwarming en warmwaterbereiding biedt Ochsner een warmtepompsysteem aan voor lage-energiewoningen. De combinatie van de nieuwe ELW-luchtverwarmings-warmtepomp met de nieuwe Europa 323 DK-EW-warmwaterwarmtepomp (op aardwarmte) biedt een energie-efficiënte en zuinige verwarming en warmwaterbereiding. De ELW-unit is uitgerust met een inverter-compressor en met de intelligente besturing OTE 3.0, die internet- en smartGrid-ready is. De compressor met variabel toerental zorgt voor een stille werking van de buitenunit. De meting van warmte en debiet, de elektrische weerstand en de hydraulische aansluitingen zijn standaard ingebouwd.

nieuwe visuele identiteit voor comapVanaf februari 2013 stroomlijnt Comap haar aanpak met een nieuw logo en een nieuwe slagzin. Het nieuwe logo moet zowel het professionalisme als de motivatie van Comap illustreren. Het is een eenvoudig en direct herkennings-punt bij de nieuwe slagzin: solutions for Efficiency (Oplossingen voor Efficiën-tie). samen illustreren ze de toewijding aan een erg concrete doelstelling: een geoptimaliseerde efficiëntie in regelen verdeelsystemen. Door met een frisse, nieuwe visuele identiteit naar buiten te treden, laat Co-map iedereen weten dat het met meer dan 60 jaar ervaring beter dan ooit geplaatst is om de oplossingen te bieden die installateurs nodig hebben.

JournaalJournaal


trox optimaliseert easy product finder De TROX Easy product Finder is uitgegroeid tot een nuttig instrument in de installatiewereld. De tweede versie van het selectieprogramma heeft een vernieuwd, modern design en een intuïtieve gebruikersinterface, waardoor het gebruik vereenvoudigd is. Door toetsencombinaties en snelkoppelingen kunnen gebruikers voortaan sneller werken. Naast de toegevoegde produc-ten van TROX-Labcontrol en de luchtroosters van TROX Hesco Zwitserland zijn ook de navigatie en het gebruik vergemakkelijkt. De verbeterde directe toegang tot de productselectie, de projectstructuur, het toevoegen en wijzigen van projectposities en de nieuwe toegevoegde ‘snelzoeken’-wizard, maken het allemaal mogelijk om snel, betrouwbaar en ver-nieuwend te werken. Zodra een project is aangemaakt kan een stuklijst worden gegenereerd en ge-exporteerd met alle geselecteerde pro-ducten en benodigde technische gegevens.

designradiators jaga vallen in de prijzenJaga, de fabrikant van verwarmingsoplossingen uit Diepenbeek, heeft twee pres-tigieuze Red Dot Design Awards in de wacht gesleept. De gelauwerde toestel-len luisteren naar de namen scape DBE en Freedom en wonnen in de categorie product Design. De jury prees de vormgeving en de combinatie daarvan met de doorgedreven technologie. scape DBE is een vernuftig modulair systeem waarin slechts één (100% gerecycleerd) aluminium extrusieprofiel wordt gebruikt. Dit profiel, met verschillende voor- en achterzijde, kan zowel horizontaal als verticaal omgekeerd worden. De scheiding tussen de profielen is onzichtbaar, waardoor scape een radiator uit één stuk lijkt in plaats van een verzameling losse profie-len. De aansluitingen zijn volledig verborgen, terwijl de thermostaatkop en be-diening discreet zijn ingebouwd in de afneembare zijkant. Jaga Freedom is dan weer een hybride radiator met een uniek design. De modulaire behuizing is ge-baseerd op een licht golvend, dubbelwandig profiel uit gerecycleerd aluminium, wat een extreem sterke radiator oplevert. Een zeer strak aluminium rooster met zwarte rubberen inlegstrip maakt de afwerking compleet. De Freedom is geschikt voor verwarming, koeling én verluchting.

riello wint batibouw communication award 2013Jaarlijks organiseert “Batibouw” een wedstrijd voor standhouders die uitblin-ken in communicatie. De “Communication Awards” worden uitgereikt in twee categorieën, voor standen van 70 m² en meer en standen kleiner dan 70 m². De jury beoordeelt hoe de beursbezoeker overtuigd wordt van de kwaliteit van de producten en van de beste beurscommunicatie. In de categorie ‘Beste Beurscommunicatie voor standen kleiner dan 70m²’ ging de award naar ver-warmingsfabrikant “Riello”.In eerste instantie koos Riello ervoor om de vertrouwde communicatiestrate-gie achter zich te laten en de nadruk te leggen op de rode kleur van het merk. Deze rode kleur werd ook nog met passie geassocieerd, eigen aan het nieuwe Riello-team. Zo ontstond "Riello, de rode passie”, en zo werd meteen de toon werd gezet voor een nieuw tijdperk. Met het symbool van ‘Miss Riello’ als strijdvaardige bokser, is de verwarmingsfabrikant klaar om zich te metten met de grootste spelers in de Belgische HVAC-markt.

spie verkozen tot top employer belgië 2013spIE Belgium werd onlangs voor de zesde maal verkozen tot Top Employer België. Deze titel bekroont het HR-beleid van het bedrijf op basis van een onafhankelijk onderzoek van het CRF Institute. Het 'Top Employer België'-keurmerk wordt uitgereikt aan werkgevers die voldoen aan strenge selectie-criteria: salaris en secundaire arbeidsvoorwaarden, opleiding en training, in-terne promotiekansen en cultuurmanagement. spIE Belgium is een van de 54 bedrijven die het label dit jaar mogen dragen. Dat mocht het bedrijf overigens ook al in 2006, 2007, 2008, 2011 en 2012. Momenteel werken ruim 1.200 mensen bij spIE Belgium. Dit jaar wil spIE Belgium nog 150 personen aan-werven, waaronder vooral mechanici, elektriciens, pijpfitters, lassers, project Managers, Estimating Engineers, en technisch tekenaars.CEO Johan Dekempe van spIE Belgium is uitermate trots: "Dat wij het keur-merk Top Employer België al voor de zesde keer mogen dragen, is een echte pluim voor ons personeelsbeleid. spIE Belgium hecht ontzettend veel belang aan de ontwikkeling van zijn werknemers. Binnen ons bedrijf kan iedereen zijn kwaliteiten optimaal laten renderen via allerlei opleidings- en ontwikkelings-mogelijkheden. En de hoge mate van autonomie, flexibiliteit en realistische maar duidelijke carrièreplannen bewijzen dat we met ons HR-management op een moderne manier met onze werknemers willen samenwerken. Bij spIE Belgium kan en mag iedereen op een gezonde manier zijn of haar ambities nastreven."

2013

Journaal


daikin kondigt nieuwe geothermische alterma-warmtepomp aanIn de herfst van dit jaar breidt Daikin zijn Altherma-gamma uit met een geothermische warmtepomp. Geothermische warmtepompen halen warm-te uit het grondwater of de aardbodem en geven deze in een later stadium terug af om de woning te verwarmen. De geothermische Altherma-warm-tepomp onderscheidt zich van klassieke geothermische systemen (voorna-melijk aan/uit-systemen) door gebruik te maken van de invertertechnolo-gie. Een inverter stelt de verwarming voortdurend bij om de temperatuur in de kamer op peil te houden en verhoogt op die manier het comfort. De inverter zorgt er ook voor dat het systeem vlotter kan opstarten, zodat de gevraagde kamertemperatuur sneller wordt bereikt. Zodra de juiste temperatuur is bereikt, houdt de inverter ze constant. In vergelijking met traditionele aan/uit-systemen kan het verschil in seizoensgebonden effici-entie oplopen tot twintig procent. Bovendien zijn er bij het geothermische systeem veel lagere operationele kosten en levert het een snellere ‘return on investment’ op. Tot slot heeft de geothermische Daikin Altherma een bijzonder compacte binnenunit met een mooi design. Het toestel (met ge-integreerde watertank) bestaat geheel uit voorgemonteerde onderdelen en is handig te installeren volgens het plug-and-play-principe. De eenheid omvat zowel een watertank als een hydrobox en is 180 cm hoog, 72 cm diep en 60 cm breed. De warmwatertank heeft een inhoud van 180 liter.

nieuw design voor samsung-1-weg cassette-warmtepompsamsung heeft de keuze voor designpanelen bij haar 1-weg-cassette-warmtepomp uitgebreid met een wit Z-slidepaneel, dat voortaan naast het klassieke paneel wordt aangeboden. Dit nieuwe glossy paneel is af-gewerkt met ronde hoeken en heeft een unieke luchtaanzuigzijde. Het paneel kan in stand-by stand nagenoeg volledig worden afgesloten, waar-door de unit een geharmoniseerd geheel vormt met de omgeving.De 1-weg cassette van samsung is een compacte warmtepomp die door de lage inbouwhoogte van 16,5 cm met gemak te installeren is in een klein verlaagd plafond. Met een breedte van 41 cm behoort de unit tot één van de dunste ter wereld. Hierdoor kan deze warmtepomp-binnenunit geplaatst worden tussen de spanten van een plafondconstructie zonder dat je het plafond hiervoor volledig moet aanpassen. Doordat de omkas-ting van de cassette volledig uit kunststof bestaat, is deze zeer licht, het-geen de installatie vergemakkelijkt. Aangezien een 1-weg cassette slechts één uitblaas- en één aanzuigleiding heeft, hoeft ze niet in het midden van een plafond geplaatst te worden en is er dus meer ruimte voor ver-lichting, een alarmsysteem of ander technieken. De cassette is standaard voorzien van een condenswaterpomp (opvoerhoogte 750 mm). De nieuwe samsung-1-weg cassette (inclusief nieuw paneel) is verkrijgbaar voor ve-randa’s, kamers, kantoren en winkels, en dit op enkelvoudige buitenunits, multisplits of DVM.

‘one-click showering’ met de grohe power&soul-douchesGROHE komt voor de dag met een interessante nieuwigheid: de power&soul-douches. De GROHE AquaDirect-knop verenigt geavanceerde techniek met topdesign aan de hand van vier toetsen op de douchekop voor vier aparte straalpatronen en nog eens zeven unieke mengpatronen. Deze functie moet gepersonaliseerd douchen naar een hoger niveau tillen. Van een massage- en wellnessensatie met de GROHE Bokoma spray over de krachtige Jet-straal tot de strelende Rain-straal: allerhande variaties zijn mogelijk. De douches zijn verkrijgbaar in twee verschillende designs: het strakke Cosmopolitan-design en het tijdloze Contemporary design. De GROHE starLight-technologie zorgt ervoor dat ze steeds hun glans behouden.

bticino introduceert nieuwe usb-contactdoosBTicino brengt een nieuwe UsB-contactdoos op de markt, geschikt voor het opla-den van smartphones, mp3-spelers, digitale camera’s en tablets. Een enkele UsB-kabel volstaat om de batterijen opnieuw op te laden. smartphones, mp3-spelers, digitale camera’s en tablets worden tegenwoordig steeds vaker opgeladen met behulp van een UsB-kabel. Opladen via een UsB-poort heeft ook zo zijn voorde-len: het is compatibel met en uniform voor verschillende merken en modellen van elektrische apparatuur (en dus heeft men slechts één kabel nodig) en gemakkelijk aan te sluiten en dus erg gebruiksvriendelijk. De UsB-contactdoos van BTicino bestaat in twee verschillende versies: met één UsB-poort (maximale laadstroom 750 mA) of twee UsB-poorten (maximale laadstroom 1500 mA). Bij deze laatste kunnen met andere woorden twee verschillende toestellen gelijktijdig worden opgeladen, elk met een maximale laadstroom van 750 mA. Wanneer echter één toestel op de dubbele UsB-contactdoos wordt opgeladen, gebeurt dit aan een maximale laadstroom van 1500 mA en laadt het toestel twee keer zo snel op. De UsB-contactdoos kan gemonteerd worden in plaats van een normale contactdoos van 230 V en is geschikt voor installatie in traditionele inbouwdozen. Het mecha-nisme wordt aangeboden in wit, Tech en antraciet.

Journaal


lightplus wint eco award op batibouw 2013Op de eerste dag van Batibouw 2013 werd de Eco Award uitgereikt, de prijs voor de onderneming die op Batibouw het meest milieuvriendelijke product voorstelt of de meest opvallende nieuwe ecologische productiemethode han-teert. Dit jaar ging de prijs naar verlichtingsspecialist Lightplus.Het product waar het om draait is de R7s LED van Megaman. Als invoerder van Megaman gaf Lightplus de LED R7s op vanwege zijn energiebesparende karakter. Deze ledlamp van 9W vervangt de energievretende staafhalogeen van 100W. Met de LED R7s van Megaman kan men – op basis van 3 brand-uren per dag en een vervangingskost van 1.50€ per lamp – tot 84% besparen. De vermindering van de CO2-uitstoot bedraagt 441kg, de levensduur 25.000 branduren (door de geringe warmteafgifte).

remeha introduceert gasabsorptiewarmtepomp hp35aRemeha introduceert met de Hp35a een innovatieve gasabsorptiewarmte-pomp. Een gasabsorptiewarmtepomp is te vergelijken met een ‘normale’ elek-trische warmtepomp. Ze wordt alleen niet elektrisch aangedreven, maar door een gasvlam. Er is dus geen zware elektrische installatie voor nodig. In plaats van een traditionele elektrische compressor heeft de Gas Hp een thermodyna-mische compressor. Door warmte uit de omgeving te onttrekken, in dit geval lucht, kan de Gas Hp deze duurzame warmte naar een bruikbaar (hoger) temperatuurniveau brengen. Voor dit proces is extra energie nodig. De be-nodigde extra energie wordt geleverd door aardgas. Het hele proces noemen we het absorptieproces: hierbij wordt ammoniak, opgelost in water, gebruikt als koudemiddel om warmte te onttrekken aan de warmtebron (lucht). In tegenstelling tot warmtepompen die gebruik maken van een grondbron, ge-bruikt de Gas Hp de buitenlucht als warmtebron. De Gas Hp wordt buiten, geplaatst (doorgaans op het dak) en doet zelfs bij lage buitentemperaturen uiterst efficiënt zijn werk. groene innovaties van philips werpen vruchten af

Het welbekende philips Electronics maakte onlangs bekend dat de omzet uit Groene producten in 2012 11,3 miljard euro bedroeg, oftewel 45% van de totale omzet van het bedrijf. philips zet hiermee een flinke stap in de richting van het behalen van zijn EcoVision-duurzaamheidsdoelen voor 2015. Deze resultaten onderstrepen philips’ voortdurende inzet voor duurzaamheid bin-nen de gehele organisatie en het streven van philips om de gezondheid en het welzijn van mensen te verbeteren door middel van innovatie. “We zijn er trots op dat philips momenteel voor één op de vier mensen op aarde bijdraagt aan een beter leven. We hebben onszelf ten doel gesteld om dat cijfer tussen nu en 2025 te laten stijgen tot 3 miljard mensen per jaar”, aldus Jim Andrew, voorzitter van de sustainability Board en Chief strategy & Innovation Officer bij philips. “We hebben tevens grote vooruitgang geboekt bij het verminde-ren van de milieu-effecten van onze activiteiten. We wilden de CO2-uitstoot als gevolg van onze activiteiten in vijf jaar met 25% terugdringen, en dat doel hebben we dit jaar bereikt. Dit resultaat is voornamelijk te danken aan energiebesparingsprogramma’s op onze grootste vestigingen, toepassing van ‘groene logistiek’, minder reisbewegingen en meer gebruik van duurzame energie. Dit beleid zullen we wereldwijd verder gaan doorvoeren.”In 2012 investeerde philips 569 miljoen euro in Groene Innovaties. Het be-drijf ligt daarmee op koers om het beoogde investeringsbedrag van 2 miljard euro in 2015 te behalen. De sector Lighting liep voorop door ruim EUR 325 miljoen te investeren in de voortzetting van de ledrevolutie, gericht op een aanzienlijke vermindering van de CO2-uitstoot door omschakeling naar ener-giezuinige verlichting.

compacte rookgasmeter voor het afstellen van cv-installatiesVeel moderne cv-installaties worden voor optimale werking en veiligheid af-gesteld op CO2 (kooldioxide). Hiervoor is meting van de samenstelling van het rookgas onmisbaar. Naast kooldioxide is de concentratie koolmonoxide van groot belang uit veiligheids- en milieuoverwegingen. De BLAUWE LIJN BLUELyZER sT (Euro-Index) biedt een nauwkeurige rookgasanalyse en ren-dementsmeting (nauwkeurige meting en berekening van O2, CO, CO2, koolmonoxidegehalte in de omgeving, schoorsteentrek, rookgastemperatuur, omgevingstemperatuur, temperatuurverschil, rendement, luchtovermaat en verlies) voor controle en onderhoud van cv-installaties in een uiterst compacte behuizing (144 x 67 x 37 mm). Het toestel heeft slechts vijf toetsen, een over-zichtelijke Nederlandstalige menustructuur, een groot TFT-kleurenscherm, een Bluetooth smart-functie voor draadloze communicatie en een beschermhol-ster met magneten voor gemakkelijke bevestiging van het instrument op een metalen oppervlak. De ingebouwde accu maakt het gebruik van batterijen overbodig. De meetresultaten zijn af te lezen van de display, op te slaan op een optionele MicrosD-kaart of uit te printen met de optionele EUROprinter.


GeoTaBs

Europees onderzoeksproject tilt

GEOTABs voor kantoorgebouwen naar topniveau

Tekst: Roxane Heeren

In onze zoektocht naar energie-efficiëntie in gebouwen hebben de voorbije decennia heel wat nieuwe technieken het licht gezien. Eén daarvan is het veelbelovende GEOTABs-concept - de combinatie van geothermische warmtepompen (GEO) met betonkernactivering (Thermally Activated Building systems of TABs) – dat de benodigde energie voor verwar-ming en koeling van een gebouw sterk kan doen afnemen.

Uit de praktijk blijkt echter dat GEOTABs-ge-bouwen vaak niet hun volledige potentieel aan energiebesparing benutten. Daarom werd het GEOTABs-project opgestart. Vijfentwintig part-ners uit de academische en bedrijfswereld in vijf Europese landen bundelden hun krachten en de-den twee jaar lang onderzoek naar manieren om de prestaties van GEOTABs-kantoorgebouwen te optimaliseren. En met succes: op het afsluitende internationale symposium, dat werd bijgewoond door een honderdtal aanwezigen uit diverse tak-

GEOTABS kantoor Infrax Dilbeek (Bron: Studiebureau R. Boydens). Meerdere GEOTABS kantoren staan via project-fiches gebundeld op www.geotabs.eu.

Prof. Lieve Helsen (KU Leuven) en Prof. Wim Boydens (U Gent), vastberaden om het GEOTABS verhaal verder te zetten.

ken van de bouwbranche, overheerste een grote tevredenheid over de gepresenteerde resultaten.

uitwisselingGEOTABs is geen nieuwe techniek. De combina-tie van geothermische warmtepompen met be-tonkernactivering wordt regelmatig toegepast, omdat ze een groot potentieel aan energiebe-sparing voor gebouwverwarming en -koeling biedt. In het Europese beleid inzake hernieuw-bare energie en energieprestatie van gebouwen krijgt het concept dan ook een niet onbelang-rijke plaats toebedeeld. GEOTABs is echter geen toverformule, die eenvoudigweg door haar aan-wezigheid succes garandeert. “GEOTABs is een enorm mooi huwelijk,” vertelt Wim Boydens van onderzoekspartner studiebureau Boydens. “Het concept is robuust in werking, maar de ener-getische performantie is gevoelig aan finesses op het vlak van ontwerp en regeling. Omwille van de complexe fysische mechanismen ach-ter de werking was doorgedreven onderzoek noodzakelijk.” Daarom werd het GEOTABs-onderzoeksproject opgestart, met de bedoeling de implementatie van het GEOTABs-concept te optimaliseren, zodat ontwerpers en installateurs in elk bouwproject het allerbeste resultaat kun-nen realiseren.

Het project werd opgezet met steun van het Europese ERA-sME programma, dat een nauwe samenwerking tussen onderzoeksinstellingen en bedrijven wil aanmoedigen. Het onderzoek-steam bestond dan ook uit acht onderzoeksin-stellingen en zeventien bedrijven uit vijf landen (België, Nederland, Duitsland, Denemarken en Tsjechië), onder coördinatie van professor Lieve Helsen van de KU Leuven. In Vlaanderen kon GEOTABs daar bovenop rekenen op steun van het IWT en werd het team uitgebreid met een 'gebruikerscommissie': vijftien bedrijven uit de bouwwereld, die de evolutie van het project mee

Europees onderzoeksproject tilt GEOTABS voor kantoorgebouwen naar topniveau


GeoTaBs

opvolgden en op gezette tijden hun feedback gaven vanuit hun ervaring in het veld.

Dankzij deze uitgebreide set van zeer uiteenlo-pende partners werd het project een uitwisseling van kennis, ervaring en context tussen de verschil-lende deelnemers en landen. Elke partner heeft immers zijn eigen insteek en focus en levert zo een heel eigen bijdrage aan het project.

ontwerp en regelingDeze multidisciplinaire en internationale bena-dering bleek zeer nuttig voor het onderzoek. pro-fessor Lieve Helsen legt uit: “Een van de grootste lessen uit het project was dat voor de optimali-satie het globale systeem, dat bestaat uit het gebouw en de verschillende technieken (inclusief de grondkoppeling), als geheel moet bekeken wor-den. Opsplitsen van het systeem en elk onderdeel apart optimaliseren leidt niet per definitie tot een betere werking van het geheel. Door de toepas-sing van betonkernactivering zijn gebouw en technieken immers zeer nauw met elkaar verbon-den. Dit impliceert dat al in de ontwerpfase moet geanticipeerd worden op de mogelijke scenario's tijdens gebruik en dat het GEOTABs-systeem van in het begin moet geïntegreerd worden.”

Concreet bestond het onderzoek uit de monito-ring van verschillende parameters in reeds gere-aliseerde gebouwen over een langere periode. Daarnaast werd via een online enquête een com-fortonderzoek uitgevoerd bij de gebruikers van deze gebouwen. Deze gegevens werden tenslotte gebruikt in diverse simulaties. Hierin school een tweede belangrijke vaststelling in het GEOTABs-project: de noodzaak van dynamische simulaties. Omwille van de grote thermische capaciteit van beton reageert het systeem immers zeer langzaam op schommelingen in de aanvoertemperatuur. Het duurt met andere woorden een hele tijd voor de evenwichtstoestand bereikt wordt, wat bete-kent dat het systeem een groot deel van de tijd in evolutie is. Enkel dynamische simulaties zijn bij-gevolg geschikt om GEOTABs-systemen correct te dimensioneren en te regelen.

Deze nieuwe inzichten vinden hun neerslag in enerzijds een set raadgevingen en ontwerpricht-lijnen en anderzijds een nieuwe regelmethodiek - modelgebaseerde voorspellende regeling - die reeds tijdens het onderzoek uitgebreid is getest en gesimuleerd. professor Helsen voegt toe: “Deze methodiek kan vandaag nog niet massaal in de praktijk worden omgezet, maar het potentieel werd alvast aangetoond. De testen hebben ons ook inzichten gegeven in het optimale systeemge-drag. In de nabije toekomst kan dus getracht wor-den dit optimale systeemgedrag via eenvoudige regelstrategieën na te bootsen.”

resultaat als startpuntDe conclusies van het onderzoek werden op 22 januari voorgesteld op een internationaal sympo-sium in Hannover. De talrijk aanwezige professio-nals en onderzoekers waren zeer tevreden over de bereikte resultaten. “Vooral de internationale en interdisciplinaire kruisbestuiving werd als zeer po-sitief ervaren,” vertelt Wim Boydens. “Dankzij deze brede aanpak heeft GEOTABs de verschillende betrokken actoren meer op dezelfde lijn gebracht. En, wat het belangrijkste is, met het onderzoek zijn cruciale stappen gezet naar een holistische en gefundeerde optimaliserende aanpak. Bovendien opent het nieuwe innovatietrajecten en biedt het

pARTNERs GEOTABs-pROJECTonderzoeksinstellingen:KU Leuven, Thomas More - Campus De Nayer Mechelen, Université de LiègeTechnische Universität Braunschweig, Georg-simon-Ohm-Hochschule für angewandte Wissenschaften NürnbergTechnische Universiteit EindhovenDanmarks Tekniske Universitet Czech Technical University prague

bedrijven:Belvi (Airdeck), Copromax Eng., Factor 4, studiebureau Boydens, RehauEnergydesign Braunschweig, Heimann Ingenieure, solarNextBenR Adviseurs, DGMR Bouw, DWA, smits Van Burgst, Thermal Comfort systems, Vabi softwareHeliopower, NilanMikroklima

gebruikerscommissie Vlaanderen:Arcadis, Belvi (Airdeck), Echo, Factor4, IFtech, Imtech projects, Ingenium, Laborelec, Nathan Import/Export, Rehau, studiebureau Boydens, Talboom, Verheyden putboringen, Viessmann Belgium, VK Engineering

uitzicht op nog verdere uitdieping van onze kennis en inzichten in GEOTABs-gebouwen.”

Dit symposium vormt dus zeker geen eindpunt. Het GEOTABs-project heeft de vooropgestelde vra-gen beantwoord, maar minstens evenveel nieuwe onderzoeksvragen opgeworpen. Het onderzoek naar de prestaties van GEOTABs-systemen wordt dan ook voortgezet via nieuwe projecten, die fo-cussen op verschillende aspecten die in dit eerste project naar voren zijn gekomen.

In navolging van het afsluitende symposium in Hannover wordt in het najaar van 2013 ook in België een congres georganiseerd, waar de ver-worven inzichten worden voorgesteld. Zo kan de Belgische markt direct mee profiteren van de gedreven inbreng van onze Vlaamse en Waalse GEOTABs-onderzoekspartners. ❚

GEOTABS symposium in Hannover, het publiek is geboeid en denkt mee.

Detail van de opbouw van een Airdeck betonkernactivering vloer, voor het gieten van het beton (Bron: Airdeck).


Ter Dompel Waregem:

renovatie 90 appartementen met aandacht voor maximaal wooncomfort

Tekst: Isabel Boons

Ter Dompel in Waregem is een appartementsgebouw dat bestaat uit 90 appartementen. Het gebouw werd opgetrok-ken omstreeks 1975 en wordt momenteel aan een grondige renovatie onderworpen. Alle ramen worden vervangen, de buitengevels worden geïsoleerd en ook het sanitair wordt volledig vernieuwd. Om het leefcomfort van de toekomstige bewoners te garanderen leverde Aeropulmo uit schoten voor iedere woonunit een ventilatiesysteem-D. Van De Maele Multi-Techniek zorgde voor de installatie van deze groepen. Momenteel zijn de eerste 45 appartementen reeds ventila-tietechnisch ingeregeld.

grondige renoVatieHet project Ter Dompel in Waregem wordt mo-menteel aan een grondige renovatie onderwor-pen. De bestaande ramen met enkele beglazing maakten plaats voor ramen opgebouwd met thermisch onderbroken raamprofielen, waarin een thermische hoogrendementsbeglazing werd geplaatst. Om deze investering maximaal te laten renderen zijn de buitengevels bijkomend geïsoleerd met polyurethaanisolatie. Om het

wooncomfort te verhogen werd er efficiënte zon-wering geplaatst in combinatie met een individu-eel ventilatiesysteem-D met energierecuperatie. Gunter Frencken: “Het systeem-D is voor de toekomst het enige energetisch verantwoorde ventilatiesysteem en dit omdat het E-peil steeds verder zakt. Een ventilatiesysteem D zal met andere woorden bijna een vanzelfsprekendheid worden. Net daarom werd bij de renovatie van dit gebouw voor het systeem D gekozen. Een

makkelijk hanteerbaar, energiezuinig en effici-ent systeem dat door de overheid wordt beloond met het hoogste aantal E-peilpunten.”

Meest energetisch Verant-woorde Manier Van VentilerenEr wordt verwacht dat we steeds beter gaan ventileren, maar een supergeïsoleerde woon-of werkruimte vereist ook een efficiënte ventilatie en dit kan worden verzekerd met het systeem-D.

Ter Dompel in Waregem wordt aan ene grondige renovatie onderworpen. Zowel de ramen, de buitengevels en het sanitair wordt vernieuwd.

wareGeM | Ter Dompel

Ter Dompel Waregem: renovatie 90 appartementen met aandacht voor maximaal wooncomfort


wareGeM | Ter Dompel

TECHNIsCHE FICHEOpdrachtgever Helpt Elkander Hoofdaannemer Bekaert Building CompanyOntwerper Building ConceptsVentilatie Van De Maele Multi-TechniekBadkamermeubels GoossensSanitair & CV Klima-VandenbrouckeElektriciteit Mobiltechnic

“Bij een D ventilatie systeem wordt er zowel me-chanisch lucht toe -als afgevoerd. Het voordeel van een D systeem is dat de warme afvoerlucht gebruikt kan worden om de koude lucht voor te verwarmen. Hierdoor wordt een stuk van de warm-te die naar buiten wordt geblazen gerecupereerd. Via een warmtewisselaar wordt de aangezogen lucht verwarmd met de uitgeblazen lucht. Daar-bij halen wordt er een rendement van bijna 90% gehaald. Dat betekent dat wanneer de afgezogen lucht 20°C is, de ingeblazen lucht kan worden op-gewarmd tot 18°C”, vertelt Gunter Frencken.

decentraal systeeMDe 90 appartementen in Ter Dompel werden allemaal voorzien van een ventilatiegroep systeem-D die aan het plafond werd bevestigd: “Alle 90 appartementen werden voorzien van een eigen systeem. En dit omdat de globale sys-temen niet zo goed ingeregeld kunnen worden, maar ook omdat iedere woonunit een aparte belasting heeft. Niet iedereen heeft namelijk een-

zelfde ritme van leven. Tegenwoordig wordt er dus meer en meer gekozen voor het decentraal ventileren. Eerst en vooral omdat het prijsvrien-delijk is en omdat een decentraal systeem het comfort van de bewoners aanzienlijk vergroot”, vult Gunter Frencken aan.

plafondunit in ieder apparteMentAeropulmo beschikt over ventilatiegroepen die aan het plafond kunnen worden gemonteerd. Een groot voordeel voor de installatie in appar-tementsgebouwen gezien de beschikbare ruimte in een appartement beperkt is. De toekomstige bewoners van Ter Dompel zullen met andere woorden niet moeten inboeten aan ruimte en bovendien is de decoratieve afwerking van het systeem perfect integreerbaar met de architec-tuur van de woonunits. Didier Rouquart, Van De Maele Multi-Techniek:

“De plafondmontage is een groot voordeel, maar ook op technisch vlak is de pulmo® een paradepaardje: de warmtewisselaar bevindt zich immers zich tussen de ventilator en het leidin-gennet. Zo wordt de warmtewisselaar ook als geluidsdemper gebruikt. Het systeem is met andere woorden geluidsarm en is uitgerust met gemakkelijk te wisselen en/of te reinigen G3-voorfilters.” ❚

De sturing is los van de ventilatiebox ontwikkeld. Hierdoor kan de installateur de sturingshoed op een goed bereikbare plaats naast de box monteren.

De buitengevels zijn geïsoleerd met polyurethaanisolatie.


wareGeM | Hoofdkantoor Cebeo

Technieken maken nieuwbouw visitekaartje op energetisch vlak

Cebeo bouwtenergie-efficiëntehoofdzetel

In oktober 2012 namen honderdachtendertig medewerkers van Cebeo hun intrek in het nieuwe hoofdkantoor langs de autoweg E17 tussen Kortrijk en Gent. Dit visitekaartje van de elektrotechnische groothandel scheert hoge toppen op het vlak van energiezuinigheid. Net als in veel hedendaagse kantoorgebouwen bepalen technieken, zoals verlichting, ventilatie, zonwering en geothermie, ook hier de energie-efficiëntie.

De directie, de ondersteunende diensten en de productdivisies van Cebeo zijn onlangs naar een nieuw kantoorgebouw met een oppervlakte van 4583 m² verhuisd. Architect Van Oost, eigenaar Willy Naessens en Cebeo besteed-den bij het ontwerp veel aandacht aan energiezuinigheid. De vierkante vorm-geving van het gebouw, de doorgedreven isolatie en de geothermische warm-tepompinstallatie voor de vloerverwarming en de koeling resulteren in een

aanzienlijke energiebesparing, terwijl de keuze van het glas en de montage van zonwerende luifels op de zijkant en de achterzijde oververhitting voor-komen. De grote glaspartijen laten bovendien voldoende licht naar binnen, waardoor alleen waar echt nodig energiezuinige verlichting met daglichtre-geling voor bijkomende verlichting zorgt. Tot slot genereert dit gebouw zelf energie dankzij tweehonderdvijfentwintig zonnepanelen op het dak.

Tekst: Johan Debaere

Cebeo bouwt energie-efficiënte hoofdzetel

Het nieuwe Cebeo-kantoor langs de E17 scheert hoge toppen op het vlak van energiezuinigheid.


wareGeM | Hoofdkantoor Cebeo

De energie-effi ciënte oplossing van de toekomst

Het all-in-one toestel voor ventilatie, warm water, verwarming en koeling

LWZ 304/404 SOLIntegraal ventilatiesysteem

SOL 27 premiumThermisch zonnepaneel

Een van de 30.000 STIEBEL ELTRON systeemoplossingen

Hedendaags wonen | De LWZ 304/404 SOL verenigt alle belangrijke huistechnische functies in één toestel: ventileren, warm water, verwarmen en koelen. Bovendien kan men het aansluiten op zonnecollectoren om nog meer gebruik te maken van de gratis energie van de natuur.

STIEBEL ELTRON. Warmtepompspecialist. Sinds 1976.

www.stiebel-eltron.be

TECHNIsCHE FICHEArchitect AAVO, spiere-HelkijnHoofdaannemer Willy Naessens, Wortegem-petegemGeothermische Warmtepompen stiebel Eltron, Groot-BijgaardenInstallatiebedrijf Rooselaer Technics, sint-pieters-LeeuwZonwering Renson, WaregemStart werken mei 2011Einde werken september 2012

geotherMische warMtepoMpen Van stiebel eltronNa een diepgaande interne studie op basis van de bouwtechnische gege-vens koos Cebeo voor de verwarming en de koeling van zijn kantoorgebouw een geothermisch warmtepompsysteem van stiebel Eltron. “Drie krachtige bodem-water warmtepompen type WpF 66 zorgen steeds voor de gewenste temperatuur in de ruimten,” stelt peter Vandenberghe, technisch-commercieel afgevaardigde bij stiebel Eltron. “Op elke warmtepomp is een buffervat van 1500 liter aangesloten, van waaruit het water voor de vloerverwarming wordt gestuurd. De koeling gebeurt passief: Enkel de circulatiepompen draaien, de warmtepomp zelf werkt niet.”

Deze warmtepompen halen hun energie uit de bodem. Daarom werden acht-enveertig boringen met een diepte van 108 meter uitgevoerd. “Ze werken onafhankelijk van elkaar,” legt Geert Rooselaer, zaakvoerder van het gelijk-namige installatiebedrijf uit. “Er werd één systeem per verdieping voorzien, aangezien de eisen op het vlak van verwarming en koeling per verdieping verschillend zijn.” Heel speciaal is de integratie in het gebouw. Cebeo wou de installatie immers als demo voor zijn klanten gebruiken en plaatste de warmtepompinstallatie achter glas in de ontvangstruimte.

Zonwering Van renson®Om oververhitting – en bijgevolg verdere koeling – in de kantoren te vermij-den, werden op de zijkant en de achterzijde van het gebouw zonwerende lui-fels geïntegreerd. Het gaat hier om eenvoudige zonweringsystemen van REN-sON® met C-vormige alumilium sunclips®-lamellen, die doorlopend onder een

aluminium draagstructuur gemonteerd zijn. “Aangezien deze luifels boven de glaspartijen hangen, verstoren ze het uitzicht naar buiten niet,” vertelt Johan Debaere, communicatieverantwoordelijke van RENsON®. “In de zomermaan-den zorgen ze voor een goede beschaduwing, terwijl ze in de wintermaanden de aangename zonnewarmte in het gebouw laten binnenschijnen.”

denken aan Mens en MilieuCebeo koos resoluut voor energie-efficiënte en duurzame technieken - niet alleen voor werknemers en klanten, maar ook voor het leefmilieu een goede zaak. ❚

Drie krachtige bodemwaterwarmtepompen zorgen ervoor dat de temperatuur in de verschillende ruimtes steeds op peil blijft.

www.osram-benelux.com

LED lichtoplossingen van OSRAM voor shop en retailOSRAM ontwikkelt LED lichtoplossingen voor gebouwen, winkels en openbare ruimtes. Daglicht- en lichtmanage-mentsystemen, armaturen en lampen uit één hand waardoor OSRAM in staat is het juiste licht op het juiste moment in de juiste hoeveelheid op de juiste plaats te leveren.

OSRAM introduceert de LUNIS® SL, een complete familie lichtrail- en downlight armaturen, waarmee winkels en verkoopruimten in de juiste sfeer kunnen worden verlicht. Lunis® SL Track: opbouwspots in LED en HCI voor lichtrailmontageLunis® SL Recessed: inbouwspots in LED en HCI Speciale modellen voor DALI en Tunable-White varianten zijn op aanvraag beschikbaar.

Lunis® SL Track Lunis® SL Recessed

OSRAM adv. Siteco shop-retail NL 197x267 mm.indd 1 7-3-2013 16:32:07


wareGeM | Kantoorgebouw Cecebo

Lichtoplossingen van OsRAMin nieuw hoofdkantoor CebeoOp 1 oktober 2012 verhuisden de productdivisies, de ondersteunende diensten en de directie van elektrotechnische distri-buteur Cebeo naar een nieuw hoofdkantoor vlak langs de E17 in Waregem. Voor de buitenverlichting, de receptie en voor de functionele en accentverlichting op de eerste verdieping, koos Cebeo voor lichtoplossingen van OsRAM.

Eén van de doelstellingen van het nieuwe gebouw, was om de visibiliteit en de naamsbekendheid van Cebeo te vergroten. De gevelverlichting langs de kant van de E17 speelt daar uiteraard een zeer belangrijke rol in. Het logo van Cebeo dat in grote letters op de ramen is aangebracht, moest daarom de klok rond zichtbaar zijn. De Traxon RGB LED installatie Liner XB-27 RGB met DMX aansturing zorgt voor de flexibele verlichting van de volledige raampartij bin-nen het kader van de luifel. Door de kleureffecten die mogelijk zijn wordt het gebouw een opvallende verschijning langs de snelweg.

Voor de receptie is de DRAGONchain® Colormix ingezet. Deze flexibele RGB LED keten is uitermate geschikt voor het programmeren van lichtstemmingen, alsook voor homogene verlichting. Op de eerste verdieping is er voor de alge-mene verlichting en voor boven de werkplekken gekozen voor de Novaluna® armaturen, voorzien van de ELDACON® technologie. Deze microprismatische technologie zorgt voor een diffuse verspreiding van het licht, zonder dat de verblindingsfactor verhoogt en het aan rendement inboet. Het licht wordt als het ware daar gebracht waar het nodig is; op de werkplek. In de vier kitchenettes hangen LEDVANCE® Downlight s, M en L. Cebeo koos voor LED-VANCE® omdat het energie-efficiënte, esthetisch mooie downlights zijn die perfect inbouwbaar zijn in het meubilair. In het nieuwe gebouw toont Cebeo dat energie-efficiëntie hand in hand kan gaan met gebruikerscomfort. De lichtoplossingen van OsRAM zijn daar zonder meer het bewijs van.

Al meer dan 100 jaar staat de naam OsRAM wereldwijd voor uitstekend licht. OsRAM behoort tot de grootste lichtbronnen- en armaturenfabrikanten

ter wereld. Een hightech onderneming in de lichtindustrie waar meer dan 70% van de omzet voorkomt uit energiebesparende producten. In de Bene-lux wordt OsRAM vertegenwoordigd door OsRAM Benelux B.V., gevestigd in Capelle aan den IJssel. ❚

Lichtoplossingen van OSRAM in nieuw hoofdkantoor Cebeo

Microprismatische technologie zorgt voor een diffuse verspreiding van het licht.

global specialistin electrical and digital

building infrastructures

the

Cofely Axima for a better climate

Brandbeveiliging en sprinkler Energie-ef� ciënte oplossingen HVAC: luchtbehandeling, ventilatie, koeling en verwarming Sanitaire installaties IJswater, oververhit water en stoom Clean room technologie, afzuigsystemen en ontroking

Protection incendie et sprinklage Solutions énergétiques HVAC : traitement d’air, ventilation, réfrigération et chauffage Installations sanitaires Eau glacée, eau chaude et vapeur Technologie salles blanches, extraction et désenfumage

Rue du Montenegrostraat 138-144 - 1190 Brusselstel. +32 2 533 23 11 - fax +32 2 538 86 [email protected] www.cofelyaxima-gdfsuez.be

Cof-Axima_ad_197x130_hor_bilin.indd 1 29/03/13 14:36


TUI Travel (Jetair) investeert in de bouw van een nieuwe hangar voor het onderhoud en de her-stellingen van haar vliegtuigen op Brussels Air-port in Zaventem. Het nieuwe gebouw bevindt zich op de plaats van de hangars die op 6 mei 2006 afbrandden, vlakbij de « Air side » zone. Het complex bestaat uit een hangar van 7000 m² en 25 meter hoog en een gebouw van vijf verdiepingen met op het gelijkvloers kantoren, magazijnen en werkplaatsen en op de eerste tot en met vijfde verdieping kantoren, vergader-zalen en een restaurant. De nieuwe gebouwen zullen in september 2013 in gebruik genomen worden. Het ontwerp (Jaspers-Eyers Architects, Arcadis) werd gemaakt met het oog op het zo laag mo-gelijk houden van de energiekosten. TUI Travel koos Cofely Axima voor de installatie van de klimatisatie, het sanitair en de brandbeveili-ging. “De klimatisatie omvat een ijswaterpro-ductie van 525 kW, een warmwaterproductie van 900kW en een sanitair warmwaterproduc-tie van 40 kW. De luchtbehandeling gebeurt door vier luchtgroepen met een totaal debiet van 50.000 m³/u. Tot slot installeren we de

projectinfo

legrand group belgiuM – cable ManageMent solutions legrand group belgium (diegem) stond in voor het leveren van kabelgoten (kabelgoot p31), kabelladders (kabelladder glo-4) en verzonken vloergootsystemen (draadgoot cablofil, Vloergroot gVg-5). installateur itb opteerde ervoor om diverse producten te combineren. “kabelgoot p31 wordt opgehangen in een vals pla-fond. Voordelen ervan zijn de montagesnelheid, de stevigheid en het uitgebreid assortiment aan beschikbare hulpstukken,” luidt het bij legrand group belgium. “kabelladder glo-4 is gebruikt in de schach-ten en de hal. Zo'n ladder komt bij verticale montage van pas om de kabels te bevestigen. ten derde is er de cablofil, een draadgoot onder de valse vloer. deze kan je makkelijk en schroefloos op de vloer bevestigen met het rscn-profiel. Vloergroot gVg-5 wordt in de chape gebruikt als kabelkoker. binnen legrand zijn diverse mensen betrokken bij dit dossier. we onderhouden immers ook contacten met de opdrachtgever en het studiebureau en verlenen technisch advies aan de key account engineer van itb. onze salesafdeling volgt het project intern op om ervoor te zorgen dat alle leveringen stipt gebeuren en ons technisch team beschikbaar is voor de nodige technische ondersteuning. bijzonder complex was dit project niet, maar de locatie en de omvang van het project maken het wel uniek.” legrand is een franse onderneming die al in 1860 werd opgericht. sinds 1949 spitst ze zich exclusief toe op de productie van elektrisch materiaal. de in 1966 opgerichte legrand group belgium was de eer-ste dochteronderneming in het buitenland. Vandaag heeft legrand vestigingen in 70 landen, met een hoofdzetel in limoges (frankrijk).legrand levert behalve cable management solutions ook elektrische en digitale voorzieningen voor gebouwen.

Momenteel wordt op de luchthaven van Zaventem een nieuw complex van TUI Travel gebouwd. Het biedt plaats aan een grote onderhoudsloods en kantoren en zal heel wat speciale technieken bevatten. (Foto : Jaspers-Eyers Architects)

' Doorgedreven HVAC-concept voor nieuwe vliegtuigloods'De luchthaven van Zaventem krijgt er voor het eerst sinds lang nog eens een nieuw loodsgebouw bij. Het betreft een bedrijvencomplex van TUI Travel (vooral bekend als moederholding van touroperator Jetair) dat plaats zal bieden aan kantoren en een grote onderhoudsloods. philippe Hellemans, Branch Manager bij Cofely Axima, geeft ons een woordje uitleg over de speciale technieken die in het nieuwe complex worden toegepast.

brandbeveiligingsinstallatie met drieduizend sprinklerkoppen,” licht philippe Hellemans toe.Voor de warmwaterproductie plaatst Cofely Axi-ma twee condensatieketels. De kantoren worden verwarmd via verwarmingsplafonds, de hangar met vloerverwarming: twee verwarmingstechnie-ken op lage temperatuur die een optimaal ren-dement van de ketels verzekeren. Voor de warm-waterproductie is een warmtekrachtkoppeling voorzien. Het ijswaterproductiesysteem werkt met een warmtewisselaar die rechtstreeks ge-koppeld is aan de koeltoren en zo toelaat in het tussenseizoen koelwater te produceren zonder een koelgroep te gebruiken. Het ijswater wordt gebruikt voor de koelplafonds, die instaan voor de klimatisatie van de kantoren. “De luchtgroe-pen zijn van hun kant uitgerust met hoogren-dementsrecuperatiewielen die vocht en warmte uit de retourlucht recupereren,” gaat Hellemans verder. “Zo beperken we het vermogen van de verwarmings- en koelbatterijen. Het geheel van de technische installaties wordt gecontroleerd door een centraal beheerssysteem dat in de toe-komst een optimalisatie van het rendement van de verschillende systemen zal toelaten.” ❚

ZavenTeM |

'Doorgedreven HVAC-concept voor nieuwe vliegtuigloods'

Tekst: Tim Janssens


leUven | Balk van Beel

groene hVac voor ambitieuze balk van beel

Tekst: Jan Daneels

In juni 2013 wordt de eerste fase in het project Tweewaters aan de vaart in Leuven afgerond. De ‘Balk van Beel’, het groene en energie-efficiënte appartementsgebouw van de hand van architect stéphane Beel zal dan worden opgeleverd. project Tweewaters werd ondertussen door Breeam, de wereldwijde nummer 1 in het meten en beoordelen van de duurzaamheid van gebouwen, onderscheiden met een duurzaamheidsgraad van 87,8% (label 'outstanding'). Het Limburgse installatiebe-drijf Future Clima droeg zijn steentje bij door het verlenen van advies en de installatie van sanitair en HVAC.

In de zomer van 2011 werd Future Clima door hoofdaannemer Willemen betrokken bij het ont-werp voor de Balk van Beel in het project van de nieuwe stadswijk Tweewaters in Leuven. Future Clima werd gevraagd om te assisteren bij de con-crete invulling van HVAC en sanitair in het am-bitieuze project van projectontwikkelaar Ertzberg en stéphane Beel Architects. Het installatiebedrijf

nam de praktische uitvoering van verwarmings- en ventilatie-installaties op zich. Ook al het bad-kamermeubilair werd door hen geïnstalleerd. “De samenwerking met Beel Architects verliep niet al-tijd makkelijk, maar we zijn erg tevreden,” zegt Tim Claes, een van de drie zaakvoerders van Future Cli-ma. “Het bureau was vaak bijzonder streng, maar dat is de kwaliteit enkel ten goede gekomen.”

war M t e k r a c h t ko p p e l i n g Voor de hele wijkConcreet zijn alle 106 appartementen in de Balk lage-energiewoningen (E<60 en K<33), zal de stroomvoorziening op termijn 100% groen zijn en werd bij de bouw gebruik gemaakt van duurzame materialen. Future Clima installeerde het centraal ventilatiesysteem met zes luchtgroepen van fabri-

De Balk van Beel werd door Breeam onderscheiden met een duurzaamheidsgraaf van 87,7 %. Dit is onder meer te danken aan de uiterst energie-efficiënte HVAC-installatie.

Tekst: Jan Daneels

Groene HVAC voor ambitieuze Balk van Beel


leUven | Balk van Beel

kant GEA Happel. De verwarming van de apparte-menten gebeurt via planora-paneelradiatoren van Radson. Op termijn moet de Balk in zijn geheel verwarmd worden aan de hand van een warmte-krachtkoppeling die de hele stadswijk van warmte en stroom kan voorzien. “Omdat die installatie nog niet voltooid is, maken we in het appartementsblok voorlopig nog gebruik van twee gascondensatieke-tels van 2x600 kW,” zegt Claes. Architect stéphane Beel ontwierp zelf al het meubilair voor de badka-mers in de Balk. Hij werkte daarvoor samen met fa-brikant sleurs en groothandelaar Lambrechts. Ook in de badkamers nam Future Clima de installatie van sanitair en HVAC op zich. Ondertussen is een derde van de appartementen opgeleverd.

inVestering wordt beloondDe overige appartementen zullen tegen het begin van de zomer klaar zijn. Ondanks de moeilijkheden om bij aanvang investeerders te vinden voor de nieuwe stadswijk, wordt de eerste fase op korte termijn volledig afgerond. Aanvankelijk geloofde vrijwel niemand in de haalbaarheid van een project dat zowel duurzaamheid, leefcomfort als architec-turale principes van het hoogste niveau in één ur-banisatieplan balt. De beslissing van Ertzberg om de nodige 45 miljoen euro uit eigen vermogen te halen lijkt – met de afronding van de eerste fase in zicht – te lonen. ❚

FUTURE CLIMA BVBAGreen comfort isn’t a luxury

www.futureclima.be

Future clima is ontstaan uit een combinatie van meer dan 30 jaar

ervaring in de HVAC sector werkend voor de grootste bedrijven

en jeugdig enthousiasme. Samen vormt dit een ideaal team en dit

blijkt ook uit onze klanttevredenheid.

Future clima staat garant voor een professionele uitvoering en dit

enkel met eigen mensen. Of het nu gaat over lastechniek, montage

of ventilatiekanaalwerk, Future clima heeft voor ieder soort werk

bekwaam personeel.

Future clima beschikt ook over een eigen studiedienst. Wij zullen

u met veel plezier adviseren, of het nu gaat over een project met

eigen studiebureau of over een blanco grondplan. Future clima zal

steeds de beste oplossing voor u voorstellen en uitwerken.

Essenlaan 9 3600 Genk T 089/38.40.38 [email protected]

13870114_futureclima.indd 1 04-04-13 11:46

Op termijn moet de Balk van Beel in zijn geheel verwarmd worden aan de hand van een warmtekrachtkoppeling die de hele nieuwe stadswijk van warmte en stroom kan voorzien.


BeerneM | serviceresidentie patershof

OuD KLOOSTER VOLLEDIG VERBOuWDTOT 44 ENERGIEZuINIGE ASSISTENTIEWONINGEN

In het voormalige klooster van de paters van het Heilig Hart langs de Kasteeldreef opent in deze maand het “Kasteeldomein serviceresidentie patershof”. Cura vzw verbouwde er het leegstaande kloostergebouw tot 44 assistentiewoningen voor zes-tigplussers die zelfstandig willen blijven wonen, maar zorg op maat binnen handbereik willen hebben. EcoFinity kreeg de opdracht om een gebouw te ontwerpen met een zo laag mogelijke ecologische voetafdruk en dat is hen ook gelukt…

Het gebouw blinkt uit door zijn vooruitstrevende milieuvriendelijke technieken. Ook de woningen worden zo CO2-neutraal mogelijk gehouden.

unieke woongelegenheidserviceresidentie "Kasteeldomein patershof" te Beernem is een unieke woongelegenheid. In een oase van groen, een parkgebied van 7 ha met wandelpaden langs vijver, bos en met zicht op omliggende weiden, is rust en privacy één van de vele troeven. Begin 2012 begon men met de verbouwing van het oude klooster naar een mo-

derne residentie van 44 assistentiewoningen. De residentie opent zijn deuren in april. Opdrachtge-ver Cura vzw die deel uitmaakt van de Congre-gatie O.L.V. van 7 Weëen in Ruiselede, kwam bij EcoFinity aankloppen met de vraag een energie-zuinig gebouw te ontwerpen.

werkingskosten Zo laag Mogelijksteven de Guchteneire, zaakvoerder EcoFinity: “Wij kregen de opdracht om in dit parkgebied een gebouw te ontwerpen met een zo laag

mogelijke ecologische voetafdruk. Daarnaast maakte de bouwheer zich eveneens zorgen over de energiekosten van de gebouwen, gezien de steeds stijgende energieprijzen. Hij wou zich hiervan behoeden en zich zoveel mogelijk van dit euvel loskoppelen. EcoFinity ontwierp van-uit dit standpunt een gebouw dat volledig aan deze eisen voldoet. Zo verzorgden wij de studie verlichting, elektriciteit, verwarming, sanitair, toegangscontrole, brandbeveiliging enz. en dit allemaal met het oog op het laag houden van de werkingskosten.”

Tekst: Isabel Boons

Oud klooster volledig verbouwd

De nieuwe Serviceresidentie Kasteeldomein Patershof is ontworpen met het oog op een zo laag mogelijk ecologische voetafdruk.


BeerneM | serviceresidentie patershof

'Het volledig vernieuwde

klooster heeft een E-peil van

70, momenteel de standaard

voor nieuwbouw'

realisatiesHet oude klooster heeft na de verbouwing een e-peil van 70 wat overeenkomt met de standaard voor nieuwbouw, een realisatie om u tegen te zeggen.

“Hiervoor wendden wij eerst en vooral warmtere-cuperatie uit de ventilatielucht aan. Dit is een rela-tief nieuw systeem dat de ventilatielucht aan een temperatuur van 21°C uit de assistentiewoningen trekt en dit met een systeem C+. Normaalgezien wordt deze warme lucht gewoon naar buiten ge-blazen, maar wij hebben gebruik gemaakt van warmtepompen die de warmte uit deze ventilatie-lucht halen en terug in het centrale verwarmings-systeem brengen. De warmtepompen met aard-warmtekorven nemen in de winter de warmte van de aarde, ook wel geothermie genoemd, op in de vloeistof die door de buizen loopt”, aldus steven de Guchteneire.

Tijdens de zomer gaat EcoFinity het BEO-veld regenereren door de koelte van de grond te her-gebruiken voor de koeling in de cafetaria. Ver-volgens werden er 68kwp pV panelen geplaatst die volstaan voor het elektrisch verbruik van de appartementen en maakt het vernieuwde kloos-

ter gebruik van 2 condenserende Viessmann ketels van 100kW. steven de Guchteneire: “Om het verhaal volledig te maken werden er tevens zonneboilers van EcoFinity geïnstalleerd. Vloer-verwarming en ventilo-convectoren maken het op hun beurt mogelijk om een lage temperatuuraf-gifte te krijgen.” ❚

PV-panelen leveren de elektriciteit voor de appartementen.

PV-panelen op het dak

De nieuwe residentie is onder meer uitgerust met geothermische warmtepompen.

Gedurende de zomer wordt het BEO-veld aangewend om de cafetaria te koelen.


la loUvière | Distributiecentrum Janssen pharmaceutica

Nieuw distributieceNtrum JaNsseN Pharmaceutica

kNaP staaltJe vaN efficiëNtieJanssen pharmaceutica opende begin oktober vorig jaar het nieuwe Europese distributiecentrum voor geneesmiddelen in La Louvière. Het centrum maakt deel uit van het distributienetwerk van de wereldwijde Johnson & Johnson groep en zal de draaischijf vormen van de verdeling van innovatieve Janssen medicijnen aan patiënten in heel Europa. Janssen investeerde 49 miljoen euro in het nieuwe centrum en zal werkgelegenheid bieden aan 115 mensen. Van Looy Group heeft bijgedragen aan het ontwerp en de engineering van dit distributiecentrum in La Louvière.

Frank Vanermen, senior project Manager Johnson & Johnson: “Wij zijn in zee gegaan met Van Looy Group omdat zij een goede expertise hebben op gebied van logistiek en bovendien werkten wij reeds samen voor de bouw van ons ander distribu-tiecentrum in Courcelles.”

Verankering in wallonië en belgiëMet het nieuwe centrum in La Louvière wil Jans-sen pharmaceutica zich nog steviger verankeren in Wallonië en België. De keuze voor La Louvière is vooral geïnspireerd door de logistieke mogelijk-heden, de intersectie van een aantal belangrijke snelwegen en de nabijheid van de luchthaven van Charleroi. De goed ontwikkelde infrastructuur en de centrale positie in Europa speelden natuurlijk ook een belangrijke rol.

Volledig geconditioneerdHet nieuwe distributiecentrum werd gebouwd op een terrein van 70.000 m². Het gebouw zelf telt een totale bruikbare oppervlakte van 28.000 m². per jaar zullen in het centrum 385.000 orders

verwerkt worden, dit komt ongeveer neer op 160 miljoen geneesmiddelenverpakkingen die met de grootste zorg gestockeerd en behandeld moeten worden. “Een farmaceutisch distributiecentrum brengt inderdaad heel wat eisen met zich mee. Denk maar aan het feit dat het volledige pand temperatuur gecontroleerd moest zijn en dat het centrum deels geautomatiseerd is”, vertelt Frank Vanermen.

“Het volledige magazijn moest inderdaad gecon-ditioneerd zijn. Van Looy Group heeft 3 volumes in het gebouw gecreëerd om aan deze eis te voldoen. Een ambient gedeelte, een gekoeld ge-deelte en een diepvriesgedeelte. Deze 3 moesten gecombineerd worden en dit op een zo kosten gunstige manier. Daarom maakten we aantal si-mulaties van de beste technieken voor opslag en goederenbehandeling met als resultaat het dis-tributiecentrum in La Louvière. Het volledige ge-bouw heeft een hoogte van 14m en beschikt over smalle gangen voor palletopslag. Daarnaast werd er ook een mini-load geplaatst”, vult Luc De Mey-ere, Business Unit Manager Van Looy Group, aan.

Tekst: Isabel Boons

Nieuw distributiecentrum Janssen Pharmaceutica knap staaltje van efficiëntie

Met het nieuwe distributiecentrum in La Louvière wil Janssen Pharmaceutica zich nog steviger verankeren in Wallonië en België.

Jaarlijks zullen in het nieuwe distributiecentrum 385.000 orders verwerkt worden.


la loUvière | Distributiecentrum Janssen pharmaceutica

Van Looy Group takes care of

your logistics projects from start till finish www.vanlooy.com

VAN LOOY GROUP Consultants - Architects - Engineers

ecologie en duurZaaMheidOok met de omgeving werd rekening gehouden bij de inplanting van het nieuwe, milieuvrien-delijke centrum. Zo werden lokale, regionale en hernieuwbare materialen gebruikt tijdens de constructiefase en werd enkel met hout van duur-zame houtkap gewerkt. Het skelet van het distri-butiecentrum is volledig uit beton opgetrokken en dit omwille van de brandveiligheid. Frank Vaner-men: “Het gebouw zal Leed silver Certified zijn. Dat wil zeggen dat we erin geslaagd zijn om een ecologisch project neer te poten, wat zeker niet evident is voor een gekoeld gebouw. We hebben meerdere maatregelen genomen om het gebouw zo passief mogelijk te maken door onder andere een doorgedreven isolatie, maar ook door ervoor te zorgen dat de bewegingen naar binnen en buiten zo goed mogelijk worden afgesloten. An-derzijds recupereren we het regenwater en maken we gebruik van warmtepompen om energie uit de omgeving te halen.”

“Er is ook voldoende aandacht besteed aan na-tuurlijke lichtinval om het voor de werknemers zo aangenaam mogelijk te maken. Want ook dit behoort tot het duurzaamheidsaspect van een gebouw”, besluit Luc De Meyere. ❚

'We zijn erin geslaagd zijn om een

ecologisch project neer te poten,

wat zeker niet evident is voor een

gekoeld gebouw'

Van Looy Group creëerde drie volumes in het gebouw om het volledige magazijn te kunnen conditioneren.

In het volledige pand moet de temperatuur voortdurend binnen de perken gehouden worden.


BerGen | Google datacenter

GOOGLE INVESTEERT 300 MILJOEN ExTRA IN DATACENTER BERGENOp 10 april maakte internetgigant Google Belgium tijdens een bezoek van Elio Di Rupo bekend dat het 300 miljoen extra gaat investeren in haar datacenter in Baudour bij Bergen. De site huisvest één van de drie Google-datacenters in Europa, naast de vestigingen in Ierland en Finland. De nieuwe investering komt er drie jaar nadat het bedrijf zijn vestiging in ons land opende. In 2010 werd met een investering van 250 miljoen het huidige datacenter opgestart. Bedoeling is dat Google met de extra kapitaalinjectie de oppervlakte van het datacenter in ons land op drie jaar tijd zal verdubbelen.

Google investeert 300 miljoen extra in datacenter Bergen

Tekst: Tim Janssen


BerGen | Google datacenter

De uitbreiding van het datacenter moet volgens hardware operations manager Freddy Bonhomme erg energiezuinig gaan werken. De nieuwe instal-latie zal dezelfde infrastructuur voor koeling via verdamping gebruiken als de bestaande. Het cen-ter van saint-Ghislain zal volgens het internetbe-drijf op die manier 50 procent energie besparen in vergelijking met een gemiddeld datacenter. Bij de opstart van het datacenter in 2010 was de vestiging bij Bergen overigens de eerste ter we-reld die volledig zonder klassieke koeling werkte.

Google maakt immers gebruik van een Advanced Evaporative Cooling system. Daarbij wordt ge-bruik gemaakt van zogenaamde ‘Hot Huts’. De hete lucht die servers verlaat wordt tijdelijk opge-vangen in zulke Huts en afgezonderd van de rest van het datacenter. Aan de bovenkant van elke Hot Hut-eenheid bevinden zich ventilatoren die de warme lucht van in de servers door een spoel

sturen die met water wordt gekoeld. De gekoelde lucht die de Hot Hut verlaat zal dan terug in de omgevingslucht van het datacenter passeren, waar ze de servers opnieuw afkoelt. Op die ma-nier is de kringloop rond. Het opgewarmde water wordt op zijn beurt naar verschillende koeltorens gepompt waar het voor een deel verdampt. Een ventilator brengt de damp verder omhoog, waar-door de overtollige warmte in het proces wordt verwijderd en de toren het gekoelde water terug naar het datacenter stuurt. Die gratis koeling zal nu ook in de nieuwe delen van het datacenter worden geïnstalleerd.

Di Rupo liet na afloop van zijn bezoek aan de aanwezige pers weten dat hij verheugd is met de investering. Hij benadrukte dat de grote investe-ring van Google bewijst dat België een belang-rijke zakelijke bestemming is, ook voor nieuwe technologieën. ❚

Oppervlakte huidig

datacenter moet op drie

jaar tijd verdubbelen

We gebruiken elke centimeter zo goed mogelijk, zodat u onze services zoals Google Zoeken en YouTube op de meest efficiënte manier kunt gebruiken.

Een zeldzaam kijkje achter het servergangpad. Honderden ventilatoren vervoeren hier warme lucht door een trechter van de serverracks naar een koeleenheid.

Deze kleurrijke buizen leveren water voor de koeling van onze faciliteit.

We gebruiken elke centimeter zo goed mogelijk, zodat u onze services zoals Google Zoeken en YouTube op de meest efficiënte manier kunt gebruiken.

13870145_CROES 1-2.indd 1 08-04-13 09:09

T400bx-Series_197x130_NL.indd 1 3/1/13 4:46 PM


Genk | Woon- en zorgcentrum De Vierde Wand

De Vierde Wand in Genk: energiezuinig en gezellig ouder worden

ENERGIEZuINIG EN GEZELLIG OuDER WORDENIn het centrum van Winterslag (Genk) wordt sinds februari 2012 het private woon- en zorgcentrum De Vierde Wand opgetrokken. Letterlijk, want het project vormt naast de bestaande gebouwen rond het plein de vierde façade aan de Evence Coppéeplaats. Aannemer strabag betrok Croes-Bellen, installateur HVAC en sanitair, en elektrisch installateur EL systems bij het project dat sterk de nadruk legt op

Het complex dat werd ontworpen door peter Cornoedus & partners zal in totaal plaats bieden aan 84 hulpbehoevende senioren in het woonzorg-centrum. De gemeenschappelijke voorzieningen bestaan uit verschillende ontmoetingsruimten, een bibliotheek, een orangerie, een tuin en een brasserie. In het ontwerp van peter Cornoedus & partners is er ook plaats voor een afzonderlijke

afdeling voor dementerenden. Het architecturaal concept speelt in op de omgeving, die overheerst wordt door drie monumentale gebouwen in historiserende stijlen. Om niet te vervallen in pastiche, werd gekozen voor een strakke stijl zonder franjes, waarbij het gebruik van plaat-selijke baksteen toch een band schept met de bestaande gebouwen.

beheersysteeM op afstandDe verwarmingsinstallatie werd ontworpen door de studiedienst van installateur Croes-Bellen. Die stond garant voor het uitwerken van een optimale combinatie van lage investeringskos-ten met een energiezuinige werking. Omdat een woonzorgcentrum een hoge behoefte heeft aan sWW, werd er een aparte installatie met twee ›

de Vierde wand in genk: Tekst: Jan Daneels


El Systems nv • Industriezone De Waerde • Senator A. Jeurissenlaan 1032 • B-3520 Zonhovent. +32 (0)11 81 92 92 • f. +32 (0)11 81 92 93 • [email protected] • www.elsystems.be

• Electro technische installaties in industriële, openbare en tertiaire gebouwen

• HS installatie

• Erkend bordenbouwer Schneider

• Glasvezel- en data- bekabeling

• Brand-, inbraak- en camerabeveiliging

Adv.EL_systems_A4.indd 1 16/01/13 12:32


Genk | Woon- en zorgcentrum De Vierde Wand

direct gestookte condenserende boilers van ACV geplaatst. Voor een goed binnenklimaat is het gebouw verder voorzien van ventilatiesysteem D, dat gevoed wordt door drie luchtbehandeling-kasten van p. Lemmens met een totaal debiet van 15.000 m³/h. De sanitaire verdeelinstal-latie werd uitgevoerd met leidingen en voor-wandelementen van Geberit, meer bepaald het Mepla assortiment met persfittingen, een gang-bare techniek. De hele HVAC installatie en de regenwaterrecuperatie zijn aangesloten op een gebouwenbeheersysteem van Honeywell. Het is de bedoeling dat Croes-Bellen de installatie zal beheren vanaf de vestiging in Alken. Met dat systeem kan men alle parameters van de

verwarming, ventilatie en regenwaterrecuperatie opvolgen. Op die manier kan men ingrijpen nog voor er problemen ontstaan. In de context van een woonzorgcentrum is dat van evident belang.

noodVerlichting Met ledVerde zorgde EL systems voor de volledige elek-trische installatie in het centrum. “We zorgden onder meer voor toegangscontrole en brand-beveiliging,” zegt Danny Werckx, zaakvoerder van het bedrijf. “Bovendien ging veel aandacht naar verpleegsteroproep. Ons veiligheidssysteem beantwoordt aan de strengste normen die daar-omtrent gelden.” De klant formuleerde boven-dien een aantal vereisten qua esthetiek. Werckx

legt uit: “Omdat het om een privécentrum gaat, was er een aanzienlijk budget vrij om te zorgen voor een kwalitatieve graad van afwerking. Ook wij kregen de vraag om ervoor te zorgen dat er een huiselijke sfeer in het centrum aanwezig zou zijn. We zorgden daarom voor een zorgvul-dige afwerking, onder andere door het gebruik van fijne lichtarmaturen van Light+.”Enigszins uniek is verder de energiezuinige ledverlichting. “We installeerden niet alleen ledverlichting voor bijna alle toestellen,” zegt Werckx, “we zorgden ook voor een volledige noodverlich-tingsinstallatie met led. Dat komt in gebouwen voor de zorgsector uit budgettaire overwegin-gen vandaag nog niet vaak voor. ” ❚

Het architecturaal

concept speelt in op

de omgeving,

die overheerst wordt

door drie monumentale

gebouwen in

historiserende stijlen


koeriCH | solarwind

solarwind: het ecogebouw van de toekomst

Tekst: Roxane Heeren

In het hart van Ecopark Windhof in de Luxemburgse gemeente Koerich opende in november 2012 het solarwind gebouw zijn deuren, een ecologisch kantoorgebouw dat jaren vooruitloopt op de Europese klimaatdoelstellingen. De Luxemburgse minister van economie, Etienne schneider, noemde het zelfs 'de nieuwe standaard voor ecologische gebouwen in het Groothertog-dom'. Niets dan woorden van lof dus voor dit sterk staaltje bouwkunst, dat werd verwezenlijkt met een passieve gebouwschil, ecologische bouwmaterialen en hernieuwbare energiebronnen, die worden ingezet voor het comfort van de gebruikers via een complex samenspel van verschillende energiezuinige technologieën.

Vijf jaar geleden was er nog geen sprake van een 'Ecopark'. Windhof was slechts een doorsnee bedrijventerrein, lelijk en levenloos, tot Romain poulles, CEO van het studiebureau pROgroup, in 2010 het initiatief nam om hier ver-andering in te brengen. Hij bracht de voornaamste eigenaars van het terrein samen in een vereniging met als doelstelling om de zone zo duurzaam mo-gelijk te beheren. sindsdien hebben ze wandel- en fietspaden aangelegd, zijn er een crèche, een restaurant en andere diensten ingeplant, organiseerden ze een pendeldienst tussen de industriezone en het treinstation, ... Alles om van Windhof een voorbeeldig en attractief bedrijventerrein te maken, onder het motto “eco-conceptie begint met co-conceptie”.

passief gebouwHet nieuwe solarwind-kantoorgebouw past perfect in deze filosofie. Voor dit project kreeg pROgroup steun van de immogroep schuler. solarwind omvat 10 000m2 kantoren met een cafetaria, fitnessfaciliteiten, conferentieruimtes en kinderopvang voor de medewerkers. Dit alles vinden we terug in een L-vormig gebouw met vier bovengrondse verdiepingen, waarvan de bovenste volledig ingenomen wordt door gemeenschappelijke vergaderruimtes, en een multifunctioneel dakterras. Ondergronds zijn er nog drie niveaus voor techni-sche lokalen en parkeergelegenheid. solarwind is opgebouwd rond een ho-listische totaalvisie, gebaseerd op de '3 p's': planet, people en profit. Dat be-

tekent dat bij het ontwerp rekening gehouden werd met het behoud van het milieu, het welzijn van de gebruikers en de rendabiliteit van de investering. Resultaat is een comfortabel en energiezuinig gebouw met een minimale milieu-impact over zijn volledige levenscyclus, dat zich perfect inschrijft in de energetische evolutie die Europa voorziet voor de komende jaren. Het ontwerp werd ge-maakt volgens de trias energetica: eerst de energievraag beperken, daarna op zo efficiënt mogelijke wijze aan de restvraag voldoen, en dat liefst met hernieuwbare energiebronnen. Daarom werd het gebouw opgetrokken volgens de passiefstandaard, met doorgedreven isola-tie, drievoudige beglazing en overal zonwering. Op de bezonde gevels werden bovendien fotovoltaïsche luifels voorzien. De onderste drie verdiepingen zijn massief en zorgen voor de thermische inertie van het kantoorge-bouw. Daar bovenop staat een verdieping met modu-leerbare vergaderaccomodatie in houtskelet, die volgens het cradle-to-cradle principe is opgetrokken in volledig herbruikbare materialen, zoals leem en hout.

coMplex saMenspel Van techniekenHernieuwbare energiebronnen vormen een belangrijke schakel in het eco-logische concept van solarwind: de energieproductie gebeurt volledig met geothermie, zon, wind, biomassa en water. Allereerst werd via simulaties het verloop van de warmte- en koudevraag doorheen de seizoenen bepaald. Op basis hiervan werkte studiebureau Boydens het concept uit en hieruit volgde de dimensionering van het Boorgat Energie Opslag-veld (BEO-veld) en de in-stallatie voor de betonkernactivering. De verticale sondes van het BEO-veld bevinden zich onder de ondergrondse parkeergarage van het gebouw en laten toe om de temperatuur in de ondergrond op drie dieptes te monito-ren. Een bijzonder detail is wel dat in de grondsondes geen antivries werd voorzien om alle mogelijke milieuschade uit te sluiten. De warmte en koelte uit het BEO-veld wordt via een geothermische warmtepomp en een passieve koelwisselaar op de juiste temperatuur gebracht en naar de leidingen in de betonvloeren gestuurd. Zonale naregeling kan gebeuren met het ventilatie-systeem, dat via Variable Air Volume (VAV)-units de warme of koude lucht in de lokalen brengt.

Voor extra warmteproductie in de winter beschikt solarwind over een hout-pelletketel en een thermisch zonnecollectorveld. samen met de warmte-pomp zorgen ze voor een maximaal warmteproductievermogen van 240 kW.

Het multifunctionele dakterras kan onder andere gebruikt worden voor educatieve demonstraties.

Solarwind: het ecogebouw van de toekomst


koeriCH | solarwind

Na de eerste strenge winter is gebleken dat dit kleine vermogen volstaat om het hele gebouw te verwarmen, ook bij temperaturen van -14°C. In de zomer daarentegen, zal solarwind extra koelte kunnen brengen via het ba-lansventilatiesysteem, dat naast een WTW-unit voorzien is van adiabatische koeling. Deze koelmethode maakt gebruik van verneveld water – in dit geval gerecupereerd regenwater - dat voor zijn verdamping energie onttrekt aan de omgeving en zo voor afkoeling zorgt. speciaal voor het datalokaal, waar bedrijfszekerheid essentieel is, is een hybride koelmachine voorzien, die naar-

TECHNIsCHE FICHEBouwheer pROgroup (Romain poulles),

Groupe schuler (Xavier Delposen)Ontwerper Darius pawlowskiStudiebureau technieken studiebureau Boydens nvWerfopvolging technieken Bureau d'étude Boydens

Luxembourg sarl

gelang de belasting en de buitencondities overgaat van free-chilling over adiabatische koeling tot slechts in laatste instantie compressiekoeling. Een uitgekiend energie-efficiënt lichtconcept, waarbij de verlichting aangestuurd wordt door aanwezigheidsdetectoren en daglichtmeters, zorgt eveneens voor een flinke energiebesparing. De nodige elektriciteit, en meer, wordt opgewekt door fotovoltaïsche cellen en door drie windmolens op het dak. Al deze syste-men werken op een erg complexe manier samen: het gebouwbeheersysteem moet voortdurend kiezen, naargelang de omstandigheden, welke technologie op dat moment het best wordt ingezet. Daarom beschikt het beheersysteem solarwind over zeer veel meetpunten, overzichtelijk weergegeven en vanop afstand inleesbaar. Na de 'kinderziektes' van de eerste winter - alhoewel die eigenlijk heel beperkt zijn gebleken – voert Climalux, samen met haar rege-lingsbedrijf DCR en onder leiding van studiebureau Boydens, nu een optima-lisatieproces uit om de meest zuinige programmatie te bekomen bij gewenste comfort.

drieVoudige certificatiesolarwind is het eerste gebouw dat drie certificaten binnenhaalt: het Britse BREEAM, het Franse HQE en het Duitse DGNB. Bovendien haalt het voor alledrie een uitstekende score, een nooit geziene krachttoer! Om dit te re-aliseren, hebben de ontwerpers dan ook rekening gehouden met een brede waaier aan aspecten die de duurzaamheid van het gebouw bij constructie, ›

Vier grondgekoppelde warmtepompen van Viessmann, met een gezamenlijk vermogen van 140 kW, staan in voor de warmteproductie ten behoeve van het betonkernactivering afgiftesysteem in het gebouw.

Het thermisch zonnecollectorveld op het dak zorgt in de winter voor aanvullende warmteproductie.


koeriCH | solarwind

gebruik en afbraak beïnvloeden, waaronder het gebruik van hernieuwbare materialen en energiebronnen, een doordacht afvalbeheer, verhogen van de biodiversiteit in de omgeving en samenwerking met wetenschappelijk onder-zoek. Heel wat van deze punten hangen ook in sterke mate samen met de in-spanningen die al gedaan zijn voor het Ecopark waarin solarwind is ingebed. Een gebouw staat immers nooit los van zijn natuurlijke en sociale omgeving.

de Vierde pHet solarwind-project, en bij uitbreiding het hele Ecopark, heeft dus een niet te onderschatten maatschappelijk aspect. Daarom werd aan de gekende 3 p's nog een vierde toegevoegd: die van pedagogy. In en om het gebouw zijn voorzieningen getroffen om de filosofie en de werking ervan toe te lichten. Zo heeft een van de grondsondes van het BEO-veld een glazen afdekplaat zodat bezoekers de werking ervan kunnen zien, is er een leerpad voor scholen op-gesteld doorheen het gebouw en kunnen er demonstraties worden gehouden op het terrasdak. Het meest zichtbare initiatief zijn wel de mediascreens in de inkompartijen die actuele informatie weergeven over de energetische presta-ties van het gebouw en de verdeling van de ingezette hernieuwbare energie-vormen. Doel is enerzijds om de gebruikers van het gebouw ook aan te zetten tot milieuvriendelijker gedrag. De ecologische voetafdruk van een gebouw verkleinen kan immers niet zonder de gewoontes van de gebruikers te veran-deren. Anderzijds wil men hiermee de kinderen van vandaag iets bijbrengen over ecologisch bouwen en leven - tenslotte is het in naam van de volgende generaties dat we vandaag inspanningen doen om onze planeet te bescher-men. Ondertussen is solarwind een klein halfjaar in gebruik en de 4 p's blijken een groot succes: bij opening was al 70% van de kantoorruimten verhuurd, nu

zijn er nog slechts enkele modules vrij. Het gebouw biedt immers een optimaal comfort, terwijl het de gebruikskosten minimaliseert. En, niet te vergeten: het milieu en de volgende generaties varen er wel bij! ❚

In overeenstemming met het cradle-to-cradle principe is de bovenste verdieping met moduleerbare vergaderaccomodatie opgebouwd uit volledig herbruikbare materialen, zoals hout en leem.


willeBroek | Woon- en Zorgcentrum Ten Weldebrouc

Het sterk uitgebreide WZC Ten Weldenbrouc beschikt over een uit de kluiten gewassen technische installatie.

woon- en Zorgcentrum in willebroek bijna volledig voltooid

3 fasenDe volledige infrastructuur van het rusthuis was sterk verouderd en was met andere woorden dringend aan vernieuwing toe: te kleine kamers, geen apart sanitair, te weinig bergruimte en bijna geen voorzieningen wat betreft comfort voor de bewoners en het personeel. In 2007 gingen de werken van start met het bouwrijp maken van

het terrein door aannemer E. Dillen uit Olen. De eerste fase bestond uit een uitbreiding met de bouw van lokalen bestemd voor het personeel (kleedkamers en sanitaire cellen) en de logistieke diensten waar onder andere de wasserij, voor-raadkamers, de nieuwe keuken en een cafetaria. In de tweede fase werd Berkenhof I, dat uit 1966 dateert, gedeeltelijk gesloopt. Ook hier voorzag

men nieuwe kamers en vijftien verblijfseenheden in een nieuw dagverzorgingscentrum dat in het resterende deel van Berkenhof I werd onderge-bracht. De nieuwbouw, een gelijkvloers met twee verdiepingen, omvat lokalen voor de administra-tie, een vergaderzaal, een ruimte voor de kinesis-ten en het animatieteam, een opleidingslokaal, een kapsalon en een lokaal voor de pedicure. ›

Tekst: Isabel Boons

Het Woon en Zorgcentrum (WZC) Ten Weldebrouc, vroeger het OCMW-bejaardentehuis ‘BERKENHOF’, biedt opvang aan 158 bejaarden, verdeeld over 7 afdelingen. Momenteel zijn er 100 individuele kamers, 6 appartementen voor echtparen en 23 tweepersoonskamers. Het is de bedoeling dat iedere bewoner in de nabije toekomst over een individuele kamer zal beschikken. In 2010 werd reeds een eerste vleugel van WZC Ten Weldebrouc geopend. Het volledige nieuwe woon- en zorgcentrum bevindt zich momenteel in de eindfase. E.H.M. uit Boom startte samen met aannemer E. Dillen in 2007 met de eerste fase van het project en vandaag worden de werken succesvol afgerond. Het nieuwe complex WZC Ten Weldebrouc staat naast het ziekenhuis, waar vroeger de vleugel Berkenhof stond aan de zijde van de Tisseltsesteenweg

Woon- en Zorgcentrum in Willebroek bijna volledig voltooid

Het sterk uitgebreide WZC Ten Weldenbrouc beschikt over een uit de kluiten gewassen technische installatie.

● sanitaire en brandbestrijdingsinstallaties● verwarming, verluchting en klimatisatie● elektrotechnische uitrusting● transportsystemen● bijzondere medische technieken

met rationeel gebruik van energie, water en grondstoffenin het kader van ecologisch en duurzaam bouwen

Voor alle vacatures, contacteer:Edwin SEGERS Ing. Bouwkunde en ElektromechanicaIlse CROMHEEKE Lic.Wetenschappen

Sportstraat 42 - 44 - 2160 WOMMELGEM - e-mail: [email protected] - www.botec.betel: 03 354 36 18 - fax: 03 354 41 92

Ingenieursbureau voor bouw en techniek

Industrieweg 3 - 2850 Boom - +32 3 844 45 75 - +32 3 844 50 85 [email protected] - www.ehm.be

ELECTRO-SECURITY-AIRCO-ENERGY

INDUSTRIEEL - PRIVAATELECTRICITY SECURITY

AIRCO GREEN ENERGY


INDUSTRIEEL - PRIVAAT




willeBroek | Woon- en Zorgcentrum Ten Weldebrouc

projectinfo

energetisch Verantwoorde installaties Verhogen het coMfort Van de bewoners

botec nv is een familiebedrijf dat wordt geleid door edwin segers en ilse cromheeke en telt 16 medewerkers. botec is werkzaam in verschillende sectoren, maar gespecialiseerd in de uitrusting van gebouwen in de gezondheids- en verzor-gingssector zoals serviceflats of assistentiewoningen, V- en rVt-diensten, woon- en zorgcentra voor bejaarden of anders-validen, ziekenhuizen enz. het ingenieursbureau uit wommel-gem werkte mee als technisch bureau bij de verbouwing en uitbreiding van wZc ten weldebrouc. de opdracht bestond uit sanitaire uitrusting, verwarming en ventilatie, elektrotechnische installatie en de liften. de reali-satie gebeurde onder een totale aanneming met bouwbedrijf e. dillen nv uit olen, dat als onderaannemers Vanhoey, stal-lo en e.h.M. koos. de werken werden gefaseerd uitgevoerd gezien het om een vervangingsnieuwbouw ging op een be-staande site.in overleg met de architect en de gebruiker, het ocMw van willebroek, werd gekozen voor materialen en een technische uitrusting die vooral eenvoud naar onderhoud moesten ga-randeren, uiteraard gekoppeld aan de minimumvoorwaar-den van Vipa. botec koos voor een aantal energetisch ver-antwoorde installaties die het comfort van alle bewoners verhogen zoals luchtgroepen met kruisstroomwisselaars, lage temperatuursverwarming met vloerverwarming in de gemeenschappelijke zones, een grootkeukendampkap met beperkte vanglucht, verlichting met compact fluorescentie-lampen, regenwaterrecuperatie en een doorgedreven iso-latie op sanitair warmwaternetten en verwarmingsnetten. het project startte in ontwerp in 2005 en loopt vandaag nog verder door met de realisatie van het dagverzorgingscentrum.

In een derde en laatste fase, die van start ging be-gin dit jaar, maakt ook het deel van het rustoord dat dateert uit 1972 plaats voor een nieuwbouw. Daarna zal het volledig vernieuwde woon- en zorgcentrum, verdeeld over zeven afdelingen, vijf plaatsen voor kortverblijf en 15 plaatsen in een dagverzorgingscentrum, 188 bedden tellen.

studie-ontwerpfase en uitVoeringMarc Hellemans, zaakvoerder E.H.M.: “In 2007 is door E.H.M. fase 1 gestart van het project ‘Ber-kenhof ‘ in samenwerking met aannemer E. Dil-len uit Olen. Gezien de vlotte samenwerking wer-den daaropvolgend ook een 2e en een 3e fase succesvol afgewerkt. Het volledig project werd

uitgevoerd van A tot Z. Dit vanaf de hoogspan-ningscabine met stroomgenerator, zorgsysteem van Televic, uitgebreid branddetectiesysteem, da-ta-installatie met glasvezelbekabeling tot en met alle elektrische bekabelingen en componenten.” Meer en meer ontwikkelde E.H.M. de laatste jaren een expertise rond WZC’s vanaf de stu-die- en ontwerpfase tot en met de uitvoering. “Door onze jarenlange knowhow en ervaren mede-werkers hebben wij inderdaad de expertise in huis om een volledig project van A tot Z af te werken. Reeds uitgevoerde werken zijn WZC Binkom, Tiel-rode, Itterbeek en volgende projecten staan mo-menteel in de pipeline : Tienen, Aarschot, Evere”, besluit Marc Hellemans. ❚

E.H.M voerde het technische gedeelte van het project van A tot Z uit, van de hoogspanningscabine met stroomgenerator over het zorgsysteem van Televic en een uitgebreid branddetectiesysteem tot de data- installatie met glasvezelbekabeling en alle elektrische bekabelingen en componenten.


Geel | Veiligheidscentrum

Tekst: Kevin Moens

In het te renoveren brandweergebouw ijverde de bouwheer voor burelen, een archief, magazijnen, ateliers, kleedkamers, garages en opslagruimten. De politie kreeg een eigen nieuwbouwgedeelte met burelen, kleedruimten, een archief en een cel-lencomplex. Groep Infrabo nam het gehele project voor zijn rekening, gaande van het architecturale plan en de studies omtrent stabiliteit tot techni-sche installaties, buitenaanleg en veiligheidscoör-dinatie. Architecturaal streefden ze naar een dui-delijk en open gebouw voor de bezoekers alsook naar een functioneel en veilig complex voor de ge-bruikers. Een lift maakt het gebouw toegankelijk voor mindervaliden en tevens is er ruimte voorzien om een tweede lift te plaatsen.

sinds februari resideren de Geelse

veiligheidsdiensten in een uitvoerig

uitgerust complex dat de naam Vei-

ligheidshuis Ter stokt draagt. De oude

brandweerkazerne ontving een ver-

jongingskuur en kreeg daarenboven

uitbreiding in de vorm van een nieuw

politiekantoor voor de zone Geel-

Laakdal-Meerhout. De site huisvest

voorts ook nog het Rode Kruis en de

gemeentelijke GAs-ambtenaar. “Tij-

dens dit project lag de uitdaging erin

om de bestaande uitrukgarage van de

brandweer functioneel te houden om

interventies vlot te laten verlopen”, ver-

tellen de leden van het projectteam.

Veiligheidscentrum in Geel combineert reno-vatie met nieuwbouwZowel het nieuwbouwgedeelte als de gerenoveerde brand-weerkazerne genieten van hetzelfde exterieur, dat bestaat uit rood-paars parementmetselwerk met accenten van donkere zinken bekleding.

Veiligheidscentrum in Geel combineert renovatie met nieuwbouw



projectinfo

energetisch Verantwoorde installaties Verhogen het coMfort Van de bewoners

lambrechts willy nv (Zonhoven) stond in voor de algemene elektriciteitswerken en het op punt zetten van de meldka-mer. “ook voor ons lag de moeilijk erin om alle middelen en technieken betrouwbaar te houden tijdens de werken aan-gezien de brandweer te allen tijde operationeel moest blij-ven,” vertelt bart Valckx, managing director. de algemene elektriciteitswerken omhelsden ondermeer de verlichting en het installeren van stopcontacten en schakelaars. “we heb-ben gebruik gemaakt van verlichtingsarmaturen van trilux die uitgerust zijn met dali dimming ballast, iets wat op een knx-systeem enorme mogelijkheden biedt,” aldus Val-ckx. daarnaast verzorgde het bedrijf ook het dataverkeer en plaatste het een branddetectiesysteem, toegangscontrole, een closed circuit tV (cctV) en parlofonie. lambrechts willy nv vertoefde anderhalf jaar lang op de bouwwerf met gemid-deld 5 personen per dag, maar bestempelt het project niet meteen als uitzonderlijk. “in het verleden verrichtten we al gelijkaardig werk zoals in tour & taxi’s te brussel of het poli-tiekantoor en de academie en de bibliotheek in wilrijk,” licht Valckx toe. “we zijn dan ook een kMo die dergelijke dossiers op een flexibele en doelgerichte manier uitvoert. Maar het veiligheidscentrum in geel is toch een belangrijke referentie voor ons aangezien we als limburgs bedrijf trachten op regel-matigere basis voet aan grond te krijgen en orders binnen te halen in de regio kempen.”

brandweer stond paraat op bouwwerf“De stad Geel en de politiezone Geel-Laakdal-Meerhout eisten als opdrachtgevers logischerwijze dat de site tijdens de werken continu in gebruik bleef, waardoor we het project in fasen dienden uit te voeren,” aldus projectingenieur Werner Geen-tjes. Eerst kwam de renovatie van een deel van de brandweerkazerne aan bod, met onder meer de oude cafetaria die Groep Infrabo omvormde tot burelen. Een nieuwe stookplaats werd in de kelder

geïnstalleerd. De tweede fase ging van start met de constructie van nieuwe slaapkamers en extra maga-zijnen voor de brandweer. In tussentijd richtte het bedrijf het nieuwe politiegebouw op, waarin het kantoren, kleedkamers en magazijnen onderbracht. Na het voltooien van de eerste 2 fases stond het verbouwen van de oude brandweerkazerne op het programma met de aanbouw van een inkomzone en de meldkamer. Tot slot verzorgde het bedrijf uit Westerlo ook de omgevingsaanleg na de realisatie van de ruwbouw van de overige gebouwen.

uiteenlopende uitrustingGroep Infrabo was niet aan z'n proefstuk toe wat betreft het ontwerpen van politiegebouwen. “We focussen steevast op de noodzaak van het correct installeren van een functiecluster waarbij we specifieke toepassingen of functies in elkaars nabijheid plaatsen,” verklaart de projectarchitect Karel Jacobs. Een veiligheidscentrum zorgt voor de veiligheid van de burgers, maar ook het welzijn van de werknemers is van belang, zonder dat ze zich daardoor in een fort wanen. Enerzijds zorgt de architectuur voor een gevoel van securiteit door middel van gesloten ruimtes of het gebruik van kogelvrij glas, anderzijds doen elektronische en mechanische middelen zoals camerabewa-king, toegangscontrole en alarminstallaties hun duit in het zakje. In de meldkamer geeft een vi-deowall een overzicht van alle camera's die zich rondom het gebouw en in het dekkingsgebied van de politie en de brandweer bevinden. scher-men her en der in het gebouw tonen een actu-eel informatieaanbod. Twee condensatieketels drijven radiatoren en stralingspanelen in het complex aan en een warmtepomp moet speci-fiek de meldkamer op temperatuur houden. ›

Het nieuwe brandweermagazijn kreeg als afwerking lichtgrijze bardageplaten.

Twee condensatieketels en een warmtepomp verzorgen de temperatuur in het veiligheidscentrum.

OBO BETTERMANN nv · Bist 14 · B-2630 AartselaarTel. 03 870 74 00 · Fax 03 887 40 00 E-mail: [email protected] · www.obo.be

T H I N K C O N N E C T E D .

VBS: Verbindings- en bevestigingssystemen

TBS: Overspannings- en bliksembeveiliging, aarding en potentiaalvereffening

KTS: Kabeldraagsystemen

BSS: Brandbestendige systemen

LFS: Elektro-installatiesystemen

EGS: Module 45

UFS: Ondervloersystemen

OBO Elektro-installatiesystemen: een volledig programma.

Stroom geleiden. Data overbrengen.Energie beheersen.



projectinfo

obo betterMan – kabelgoten, aluMiniuM wandgoten en aluMiniuM Zuilen

obo betterman (aartselaar) leverde voor het veiligheids-centrum kabelgoten, aluminium wandgoten en aluminium zuilen. “aan de hand van de voorkeur van groep infrabo en de installateur hebben wij onze materiaalkeuze gebaseerd op een eenvoudige installatie en de mate waarin het mate-riaal zichtbaar mocht zijn,” verklaart erwin horemans, pro-duct sales manager. “Zo zijn onze kabelgoten standaard voorzien van een snelkoppeling, iets wat de montage aan-zienlijk vlotter laat verlopen. in de aluminium wandgoten type rapid45 kunnen we bijvoorbeeld de stopcontacten eenvoudigweg inklikken zonder gebruik te moeten ma-ken van inbouwdozen of afdekplaten.” het materiaal dat obo betterman voor dit project leverde, hoort thuis in de productgroepen kts (kabeldraagsystemen) en lfs (wand-goot- en kabelkanaalsystemen). daarnaast heeft het be-drijf ook nog Vbs (verbindings- en bevestigingssystemen), tbs (transiënten- en bliksembeveiligingssystemen), ufs (ondervloersystemen), bss (brandveiligheidssystemen) en egs (kabelmanagementsystemen) in het gamma. deze 7 productvelden zijn goed voor 30.000 artikels. “bijzonder was wel dat de bouwheren de nodige ce-verklaringen op-vroegen. dat hebben we nog maar zelden moeten doen,” aldus horemans. obo betterman verleende alreeds zijn medewerking aan projecten zoals delorge audi/Volkswa-gen in hasselt of het Vlaams parlement te brussel. Maar projecten zoals in geel neemt het bedrijf met veel plezier voor zijn rekening. “aangezien de industrie toch al enkele jaren in een laagconjunctuur zit, scoren wij mooie referen-ties in dit soort opdrachten.”

Ook is het centrum uitgerust met een zonne-boiler, luchtgroepen met energierecuperatie en daglichtsturing. De toiletten worden gespoeld met regenwater. Een ononderbreekbaar stroom-voorzieningssysteem moet, samen met een nood-stroomgenerator, instaan voor de continuïteit van de veiligheidsdiensten.

oud in een nieuw jasjeHet materiaalgebruik zorgt ervoor dat zowel de gerenoveerde brandweerkazerne als het nieuwe politiegebouw genieten van een overeenkomstig exterieur. Zo is er gebruik gemaakt van rood-paars parementmetselwerk met zeer dunne voegen dat

op verschillende plaatsen geaccentueerd werd met een donkere zinken bekleding. Het nieuwe magazijn van de brandweer kreeg lichtgrijze bardageplaten als afwerking. Groene buffers om-gorden het perceel en bestaan uit hoge en lage streekeigen beplanting zoals hagen en struiken, bodembedekkers, lage struiken met bloemen en laagstammige bomen. “We hebben de hoogte van het veiligheidscentrum beperkt tot twee bouwla-gen om de integratie in de omgeving te bevorde-ren zodat het maximaal kan aansluiten bij de be-staande gebouwen,” licht projectarchitect Jacobs toe. “De draagstructuur is echter wel voorzien op een mogelijke extra bouwlaag in de toekomst.” ❚

Informatieschermen in het gebouw houden de veiligheidsdiensten op de hoogte, zelfs tijdens het fitnessen.

OBO Betterman leverde kabelgoten, aluminium wandgoten en aluminium zuilen.

Lambrechts Willy nv nam de algemene elektriciteitswerken op zich.

40 Jaar knowhow gebundeld in � exibele serviceDe afgelopen veertig jaar groeide ETI uit tot een totaalpartner voor industriële elektrotechniek. “Onze grote kracht ligt in de technologische knowhow die we zelf in huis hebben en onze enorme � exibiliteit”, vertelt zaakvoerder Luc Ost. “Naast de eerder gewone electriciteitsopdrachten dein-zen we zelden terug voor technolo-gisch complexe en vernieuwende projecten.”

Het actieterrein van ETI situeert zich naast het Antwerpse havengebied in heel Vlaanderen. “ We focussen ons uitsluitend op bedrijven of over-heidsorganisaties”, legt Luc Ost uit. “In het klantenbestand vinden we ondernemingen terug uit alle indus-triële en semi-industriële sectoren alsook KMO’s.”

Studie en ontwerpETI, in totaal een 40-tal medewerkers, beschikt over een groot team van ing-enieurs die zich elk specialiseren in één van de bedrijfsactiviteiten: algemene elektriciteit, hoogspanning, automa-tisatie, bordenbouw, datanetwerken, speciale technieken, verlichting, PV-installaties, verwarming, airco, warmte-pomptechnieken, ventilatie en sanitair.

“Voor elk project bieden we een totaal-service, inclusief studie en ontwerp”, legt Luc Ost uit. “Klanten maken gretig gebruik van onze kennis om een ant-woord te geven op een technologische uitdaging of probleem. Met moderne calculatie-, tekenen ontwerpsoftware werken we de juiste oplossing op maat uit.”

Flexibiliteit bij uitvoeringBij de realisatie op het terrein staan een correcte uitvoering en � exibiliteit voorop. “We doen al het mogelijke om aan de verwachtingen van de klant te voldoen. Ook bij technische defecten of pannes komen we zo snel mogelijk ter plaatse om het euvel te verhelpen.”

Nieuw bij ETIAfgelopen jaar heeft ETI een ervaren speler in HVAC & Sanitair overgenomen waardoor de bouwheer ALLE tech-nieken aan een partner kan toevertrou-wen.

Met succes past ETI deze formule van “Total Projects” toe en respecteert hier-door strakke bouwplanningen.

VacaturesDoor de continue groei van onze onderneming is ETI permanent op zoek naar ervaren techniekers welke ons succes team wensen te vervoegen. Bij interesse contact opnemen met mevrouw Clerckx:[email protected]

ETI V.VANDENVEN B.V.B.A.

Gri� er Schobbenslaan 2

2140 Borgerhout

Tel: 03 235 16 24

Email: [email protected]

WWW.ETIVDV.BE

Hoogspanningscabines - Bordenbouw - industriële elektriciteit - Automatisatie - Noodstroom - Zonnepaneel installatiesDatanetwerken - Branddetectie - Inbraakdetectie - Camerabewaking - Toegangscontrole - Wifi

Warmtepomp technieken - Airconditioning - Klimatisatie - Ventilatie - Sanitair - Verwarming


HasselT | HVAC-Installatie

onzichtbare hVac-installatie voor hasselts kantoor

Tekst: Tim Janssens

De Limburgse consultant- en accountantgroep Van Havermaet Groenweghe breidt zijn huidige kantoor in Hasselt (het gereno-veerde kasteel Ter poorten) uit met een knappe nieuwbouw. Deze uitbreiding gaat gepaard met de plaatsing van een moderne HVAC-installatie, die door de toepassing van het Jaga Clima Canal-systeem volledig in de vloer kan worden geïntegreerd.

Van Havermaet bouwt het nieuwe kantoorblok om zijn diensten in Limburg verder te verankeren. Het nieuwe complex telt twee verdiepingen en sluit via een glazen verbindingsgang aan op het bestaande kasteel. Vanaf mei zal de totale kan-tooroppervlakte 1685 m² bedragen, wat goed is voor 62 werkplekken. Daarnaast wordt het kas-teelpark heraangelegd (met extra parkeerplaat-sen) en de polyvalente ruimte uitgebreid om er voortaan personeel en klanten te kunnen oplei-den. De Gregorio & partners stond in voor het ont-werp en spitste zich toe op het creëren van een intrigerende harmonie tussen nieuwbouw, kasteel en park.

hVac-installatieOm steeds een comfortabel binnenklimaat te kun-nen garanderen, wordt de nieuwbouw uitgerust met een uit de kluiten gewassen HVAC-installatie. Deze bevat onder meer Climakanalen van Jaga, die zowel kunnen verwarmen als koelen en om-wille van esthetische redenen weggewerkt zijn in de vloeren. “Een strak ingericht kantoor met veel grote glaspartijen en een zeer open inrichting kan ventilatieroosters en andere storende elementen immers best missen,” verduidelijkt Theo Vandue-ren van de HVAC-afdeling van de Group Benvitec (BTs). “De installatie wordt ook opgesplitst in kringen om in alle ruimtes de juiste temperatuur te kunnen creëren. Het concept zorgt voor een zo laag mogelijk energieverbruik en heeft de nodige aandacht voor het esthetisch-visuele aspect en geluidsreductie.”

VentilatieHet ventilatiesysteem is uitgerust met een recu-peratie-unit voor naverwarming en -koeling. De ventilatiekanalen zijn p3-kanalen – geïsoleerde luchttransportkanalen – die Benvitec in zijn ate-lier samenstelt en (voor)monteert. De kanalen bevatten een 20 tot 50 millimeter dikke laag pIR-isolatie en zijn aan beide zijden afgewerkt met een aluminium. Het isolatiemateriaal zelf wordt geproduceerd met behulp van het gepatenteerde HyDROTEC-systeem, dat beantwoordt aan de

strengste milieunormen. “Dit is een van de vele soorten kanalen in ons gamma. In feite kunnen we voor iedere toepassing het geschikte kanaal aanbieden, van de geïsoleerde en esthetisch verantwoorde standaardoplossing over buitenka-nalen tot zelfreinigende kanalen met antibacte-rieel effect,” aldus Theo Vandueren. “Onze Forair

p3-kanalen bieden heel wat voordelen: ze zijn thermisch geïsoleerd, luchtdicht, energiebespa-rend, hygiënisch, licht van gewicht en makkelijk te transporteren, voldoen aan de strengste vei-ligheidsvoorschriften, hebben goede akoestische eigenschappen en een lange levensduur, bieden het gepaste kanaal voor elke toepassing, …” ❚

Het nieuwe gedeelte van het kantoor van Vanhavermaet Groenweghe wordt uitgerust met een performante HVAC-installatie. Een belangrijk onderdeel hiervan zijn de geïsoleerde P3-ventilatiekanalen.

Onzichtbare HVAC-installatie voor Hasselts kantoor


GenT | DsV Distributiehal

Op 1 april wordt in de Gentse kanaalzone de bouw voltooid van het gloednieuwe distributiecentrum van het logistieke bedrijf DsV solutions. Algemeen aannemer Cordeel rondt daarmee een project af voor de bouw van een logistieke hal met een oppervlakte van 24.150m². Op slechts acht maanden tijd – de bouw startte op 1 augustus 2012 – werd de hal van DsV opgetrokken. Het Antwerpse installatiebedrijf ETI droeg zijn steentje bij en voerde een totaalproject uit voor de installatie van onder meer elektriciteit, ventilatie, koeling, verwarming, branden inbraakdetectie, camerabeveiliging, toegangscontrole en een datanetwerk.

Luc Ost, zaakvoerder van ETI, gaat zelf prat op de totale aanpak van zijn bedrijf. “ETI is sinds ruim veertig jaar actief in de uitvoering van industriële elektrotechniek. Nog niet zo lang geleden zijn we ook begonnen met het uitbouwen van een afde-ling voor HVAC, door de opslorping van een er-varen partner in het domein. En ook op vlak van brandbeveiliging en het installeren van professi-onele netwerken bouwen we verder aan ons pal-mares. De logistieke hal van DsV is voor ons dan

ook een mooi visitekaartje om te tonen dat we in staat zijn om dergelijke totaalprojecten op een kwalitatief hoogstaande manier aan te pakken.”

hoge kwaliteit, energieZuinig conceptDe dienst study & Engineering van ETI zette om te beginnen het lastenboek volledig zelf om in concrete uitvoeringsdetails, zonder tussenkomst van een studiebureau. “In eerste instantie werd

' eNergiezuiNig totaalcoNcePt voor geNtse dsv-distributiehal'Tekst: Jan Daneels

daarin de uitdrukkelijke wens uitgedrukt om kwa-litatieve verlichting te combineren met een uiterst energiezuinig concept dat bovendien geen al te zware investeringen eiste”, zegt Luc Ost. “Een moeilijke opdracht, maar op basis van onze exper-tise hebben we een compromis kunnen uitwerken dat interessant was voor alle partijen.” Daarin werd geopteerd voor magazijnverlichting met energiezuinige T5-lampen van 73W, voorzien van bewegingsdetectoren met een dimmersturing.

' Energiezuinig totaalconcept voor Gentse DSV-distributiehal'


ETI Electrical Solutions werkte voor de DSV-site een energiezuinig concept uit waarin zowel de installatie van HVAC als verlichting, stroomvoorziening, branddetectie en de uitbouw van een datanetwerk vervat zitten.

In de distributiehal installeerde ETI een geïntegreerd datanetwerk dat de datacommunicatie tussen de orderpickers en het centrale computersysteem combineert met camerabewaking, toegangscontrole en inbraakbeveiliging.

projectinfo

Mitsubishi electric - Vrf-systeeM

in de dsV-hal installeerde eti een compleet klimaatsysteem voor koelen en verwarmen. het Vrf-systeem werd aangeleverd en gedimensioneerd door Mitsubishi electric en kan tot 50 binnen-units op één buitenunit aansluiten. bovendien heeft het systeem uitgebreide high-tech controlemogelijkheden die voor een intel-ligente regeling zorgen, gaande van een vereenvoudigde lokale afstandsbediening tot een centraal beheerssysteem.

koen daniels, account Manager corporate sales bij Mitsub-ishi, legt de voordelen uit van het gebruikte city Multi Vrf-systeem. “het r2-systeem biedt de mogelijkheid om met één installatie per lokaal de keuze te hebben om te koelen, ver-warmen, ventileren of ontvochtigen. Met het recuperatiesys-teem kan men de warmte die opgenomen wordt om te koelen bovendien gebruiken om andere lokalen te verwarmen. dit resulteert in een laag energieverbruik. automatisch omscha-kelen tussen koelen en verwarmen, op basis van de ingestelde temperatuur, zorgt verder voor een groot bedieningsgemak en een comfortabeler werkklimaat tijdens alle seizoenen.”

Mitsubishi electric heeft zich doorheen de jaren gespeciali-seerd op verschillende gebieden. hun warmtepompen air-conditioningsystemen staan bekend om hun prestaties en energiezuinige werking. het bedrijf produceert wereldwijd Vrf-systemen, multi- en single-splitsystemen en lucht/water-warmtepompsystemen voor residentiële, commerciële en in-dustriële toepassingen.

GenT | DsV Distributiehal

' eNergiezuiNig totaalcoNcePt voor geNtse dsv-distributiehal'

De aanwezigheidsdetectie zorgt er bovendien voor dat tot meer dan 50% op energie kan wor-den bespaard. “De verlichting in het magazijn wordt overigens nooit volledig uitgeschakeld”, legt Luc Ost verder uit. “Dat wordt door de or-derpickers als erg storend ervaren. Om hun ergo-nomie te verbeteren zorgen we ervoor dat de ver-lichting steeds een intensiteit heeft van minstens 10%, waardoor we ook 5 jaar garantie kunnen aanbieden en ook op de lampen zelf.”

geïntegreerd datanetwerkNog opmerkelijk is de installatie van een complex Wifi-netwerk in de grote distributiehal. Het draad-loze netwerk maakt een betrouwbare communica-tie mogelijk tussen de orderpickers en de aanwe-zige computerapparatuur. Het datanetwerk werd

opgebouwd uit een backbone van verschillende glasvezellussen. Die werd verder aangevuld met CAT 6 FTp-bekabeling. “Op die manier konden we tegelijk de kosten drukken en een installatie opzetten die zowel camerabewaking, toegangs-controle als inbraakbeveiliging in één systeem integreert”, verduidelijkt de zaakvoerder van ETI.

Voor verwarming en koeling betrok ETI haar vertrouwde fabrikant Mitsubishi in het project. Luc Ost werkt al langer samen met het bedrijf. “We hanteren dezelfde commerciële filosofie”, zegt hij. “We hebben hen zonder veel aarzelen in dit verhaal meegenomen. Met hun hulp kon het kantoorcomplex voorzien worden van energie-zuinige verwarming en airconditioning. Door het installeren van multifunctionele plafondcasset-tes worden de kantoren nu een echt aangename plek om in te werken. En da’s illustratief voor het hele project, denk ik. Wij hebben kwalitatief werk kunnen leveren en DsV solutions is een tevreden klant.” ❚

De logistieke hal van

DSV is voor ons dan

ook een mooi

visitekaartje om te

tonen dat we in

staat zijn

Combining Energy Flows Efficiently

Industrieterrein Durmakker 27 - B-9940 Evergem T +32 (0)9 253 08 00 • F +32 (0)9 253 40 [email protected] • www.vanwingen.be

E. VAN WINGEN NV

The Green Wave in Power Solutions

Warmtekrachtkoppeling is uw onafhankelijkheidsverklaring. Zelf warmte en stroom produceren en bijna 30% energie besparen, ook als er geen zon of wind is.Bij EVW doen we meer met minder.We ontwerpen en bouwen WKK’s die staan voor jarenlange, betaalbare duurzaamheid. En we houden hun conditie nauwge-zet in de gaten.Met ons als partner in uw energieproject maakt u onze blauwe planeet op een overtuigende manier weer wat groener.

• WKK OP AARDGAS, B IOGAS EN PLANTENOLIE • MINI-WKK• NOODSTROOMINSTALLATIES

143453 adv staand.indd 1 18/01/13 08:23

Bespaar niet op de verkeerde plaats: ga voor zekerheid! 100% zeker, zonder de O-ring te verzwakken, voor alle toepassingen, zelfs voor gas.

www.viega.be/Profipress/nl

Natuurlijk is hetViega Profipress!

Profipress_95x267_BFL.indd 1 12.03.13 11:46


Zellik | Diepvriesplatform Norbert Dentressangle

DIEPVRIESPLATfORM ONDER HOOGSPANNING GEZET

Tekst: Jan Daneels

De studiedienst van De proft werkte zelf alle technische voorstellen uit die de klant formuleerde. “Die lijst was behoorlijk indrukwekkend,” zegt Dirk De proft, actief op de studiedienst van het familiebedrijf. “We installeerden on-der meer een nieuw hoogspanning-inkoopstation, zowel voor de bestaande infrastructuur als voor de uitbreiding van de hal. De hoogspanningscabines verbonden we verder met een nieuwe interne hoogspanningslus. Daarbij ver-plaatsten we een cabine en voorzagen we een nieuwe om de uitbreidingsin-stallatie te voeden. We installeerden ook nieuwe hoofd- en interne verdeel-borden, naast voedingskabels en de nodige installaties voor drijfkracht en lichtbekabeling.”

geen spanningsonderbrekingenVerder was een van de eisen van de klant de overheveling van de bestaande hoogspanningsposten en interne hoogspanningskabels naar nieuwe instal-laties met een minimum aan spanningsonderbrekingen. De studiedienst van De proft stelde er een draaiboek voor op en zorgde er met succes voor dat op geen enkel ogenblik tijdens de uitvoering sprake was van spannings-onderbrekingen. “ We moesten er rekening mee houden dat de nieuwe transformator van 2000 kVA bij de opstart geen ongewenste uitschakeling zou veroorzaken van de algemene hoogspanningshoofdbeveiliging”, legt Dirk De proft uit. ›

Begin november 2012 huldigde de internationale logistieke reus Norbert Dentressangle zijn vernieuwd diepvriesplatform in Zellik in. Het nieuwe diepvriesmagazijn vormt een uitbreiding op de bestaande infrastructuur waar goederen worden behandeld en opgeslagen bij temperaturen tot -25°C. Electrowerken De proft uit Lebbeke nam bij de werken de complexe installatie van hoog- en laagspanningslijnen op zich.

Electrowerken De Proft installeerde onder meer een nieuw hoogspanning-inkoopstation in het nieuwe diepvriesmagazijn van Norbert Dentressangle.

Diepvriesplatform onder hoogspanning gezet

Wij bieden onze klanten een gespecialiseerde aanpak, van de ontwerpen studiefase tot de afwerking en opstart van een installatie. Dit uitgevoerd met de nieuwste technieken, daar we kwaliteit en afwerking hoog dragen in ons vaandel. Onze vakbekwame medewerkers stellen dagelijks alles in het werk om de klanten een service te garanderen 7 op 7, 24 op 24, opdat we een vertrouwensrelatie kunnen opbouwen met onze klanten, dewelke voor ons een erkenning betekent voor ieders inzet en verantwoordelijkheid. Voor de uitbouw van een Hoog Spanningscabine gebruiken wij uitsluitend Schneider materiaal, topmateriaal met een hoge betrouwbaarheid in kwaliteit en service.

Contacteer ons vrijblijvend [email protected] op 0472 999 582

Electrowerken De Proft | Flor Hofmanslaan 4 | 9280 Lebbeke | 0472 99 95 82 | [email protected]

Electrowerken De Proft oriënteert zich naar hoogspanning en industriële elektriciteit. Dit voor kleine, middelgrote en grote ondernemingen.

13870133_proft 1-1.indd 1 09-04-13 13:39


Zellik | Diepvriesplatform Norbert Dentressangle

“Om dat te vermijden werden individuele deelbeveiligingen berekend en uitgezet in curves om een zekere selectiviteit te kunnen opbouwen in de installatie.”

Qua materiaal koos de installateur voor sM6 schakelcellen in de cabines en prismaborden met modulaire apparatuur van schneider Electric . De ver-binding transfo-bord van 3200 A werd uitgevoerd met een Busbar-systeem , eveneens van schneider Electric. De kabelsecties zorgen ervoor dat het no-dige vermogen kan worden overgebracht tot aan de verbruikers. Bovendien werd daaruit ook het kortsluitvermogen bepaald tot aan de verdeelborden.

VorstVaste VoedingskabelsDe voedingskabels zijn ingewerkt in aangepaste kabelgoten in de vries-ruimte en in kabelladders buiten deze ruimtes . Gezien de extreem lage temperaturen in de vriesruimtes moest het materiaal zorgvuldig gekozen worden. Dirk De proft legt uit: “De temperatuur in de vriesruimtes kan

zakken tot -25°C. We kozen dus enkel materialen met de juiste zettings-coëfficiënt. Voor de kleinere verdeelkabels naar de verlichtingstoestellen en stopcontacten in de vriesruimte gebruikten we zelfs voedingskabels die bestand zijn tegen een temperatuur tot -30°C opdat de isolatie niet zou barsten.”

Voor de verlichting van de vriesruimte koos De proft voor energiezuinige dimbare verlichtingstoestellen. Een deel daarvan functioneert met een no-break-installatie om noodverlichting in de hal te garanderen. Om mogelijke spanningsonderbrekingen van het verdeelnet op te vangen wordt die onder-steund door een dieselgenerator met een automatische normaal-noodoms-chakelaar. “We hebben de volledige installatie binnen het tijdsbestek kunnen afronden,” besluit Dirk De proft. “En wat belangrijker is: alle overbruggingen van de oude naar de nieuwe hoogspanningscabines zijn vlekkeloos en zon-der onderbrekingen verlopen. We zijn opgetogen dat de samenwerking met de klant en netbeheerder Eandis zo vlot is verlopen.” ❚

Bij het verplaatsen van een oude hoogspanningscabine en het installeren van een nieuwe zorgde installateur De Proft ervoor dat geen enkele spanningsonderbreking optrad.

Wij bieden onze klanten een gespecialiseerde aanpak, van de ontwerpen studiefase tot de afwerking en opstart van een installatie. Dit uitgevoerd met de nieuwste technieken, daar we kwaliteit en afwerking hoog dragen in ons vaandel. Onze vakbekwame medewerkers stellen dagelijks alles in het werk om de klanten een service te garanderen 7 op 7, 24 op 24, opdat we een vertrouwensrelatie kunnen opbouwen met onze klanten, dewelke voor ons een erkenning betekent voor ieders inzet en verantwoordelijkheid. Voor de uitbouw van een Hoog Spanningscabine gebruiken wij uitsluitend Schneider materiaal, topmateriaal met een hoge betrouwbaarheid in kwaliteit en service.

Contacteer ons vrijblijvend [email protected] op 0472 999 582

Electrowerken De Proft | Flor Hofmanslaan 4 | 9280 Lebbeke | 0472 99 95 82 | [email protected]

Electrowerken De Proft oriënteert zich naar hoogspanning en industriële elektriciteit. Dit voor kleine, middelgrote en grote ondernemingen.

13870133_proft 1-1.indd 1 09-04-13 13:39

Rondomat Duo S - Waterontharder

Voor grootverbruikers die op zoek zĳ n naar een betrouwbare waterontharder die niet enkel bĳ zonder performant, maar ook uiterst zuinig is, biedt BWT de nieuwe rondomat Duo S aan.

Dit compacte toestel houdt rekening met het feit dat er in het dagelĳ ks sanitair waterverbruik korte piekmomenten voorkomen en langere perioden waarin de nood aan onthard water min of meer constant is.

Het toestel bestaat uit twee verschillende onthardings-kolommen waarvan één in werking is en de andere hetzĳ regenereert hetzĳ standby staat. De electronica onthoudt het verbuiksprofi el en wisselt van kolom in functie van het verwachte debiet.

Samen met de automatische harsontsmetting bĳ regeneratie biedt dit een meerwaarde op hygiënisch, maar ook op economisch vlak. Geen enkele andere waterontharder verbruikt namelĳ k zo weinig zout en regenereerwater als de nieuwe Rondomat Duo S.

De bediening van dit toestel is eenvoudig en gebeurt met een aanraakscherm dat toelaat om onder andere de debietgegevens en het verbuiksprofi el van de laatste 24uur te controleren.

Nieuw!

BWT Belgium nv - Leuvensesteenweg 633 - 1930 Zaventem - 02/758.03.10 - www.bwt.be

bouw en installatie.indd 1 12/03/13 12:13


MeCHelen | WZC Hof Van Egmont

wateroNthardiNgs-iNstallatiewzc hof vaN egmoNt iN mecheleN

Tekst: Tim Janssens

De kwaliteit van drinkwater kan in sommige gebouwen danig verslechteren naarmate het de kraan nadert. In het slechtste ge-val bevat het heel wat corrosiedeeltjes en bacteriën, wat dikwijls te wijten is aan een slecht functionerende wateronthardings-installatie. Omwille van deze problematiek opteerde het Mechelse WZC Hof Van Egmont een tijd geleden voor de plaatsing van een onthardingsinstallatie van BWT. Dankzij de aanwezigheid van een tweede harskolom kunnen de bewoners van WZC Hof Van Egmont zich dag en nacht te goed doen aan gezond, nauwkeurig onthard kraantjeswater.

Kalk in de leidingen en het kraantjeswater: het is een vaak voorkomend pro-bleem. Calcium en magnesium geven door de vorming van calcium- en mag-nesiumcarbonaat aanleiding tot aankalking van leidingen en kranen. Om dittegen te gaan, doet men al sinds midden vorige eeuw een beroep op onthar-dingsinstallaties, die de kwaliteit van het drinkwater in een gebouw dus in belangrijke mate bepalen.

BWT is een gespecialiseerd ontwikkelaar van deze installaties en integreert regelmatig nieuwe technologieën om de performantie van zijn producten

op te drijven. Het bedrijf gaat dan ook prat op het belang van performante ontharders: “Conventionele ontharders met een eenvoudige bolkraan als resthardheidsregeling leveren afwisselend te hard water (problemen van kalkafzetting) en te zacht water (corrosie van onderdelen uit galva, koper, messing, ...). Anderzijds vormen ontharders met grote harsvolumes die niet regelmatig ontsmet worden een ideale kweekbodem voor bacteriën zoals legi-onella,” licht Erik De Winter, product manager van BWT, toe. “In het Mechelse WZC Hof Van Egmont is de drinkwaterkwaliteit van cruciaal belang voor de gezondheid van de patiënten. ›

Wateronthardings-installatie WZC Hof Van Egmont in Mechelen

Een performante onthardingsinstallatie van BWT waarborg de drinkwaterkwaliteit in het Mechelse WZC Hof Van Egmont.

HVAC2013DE VAKBEURS VOOR INNOVATIEVE TECHNOLOGIEËN VOOR ENERGIEPRESTATIE, BINNENKLIMAAT EN INSTALLATIETECHNIEKEN

ECL2013DE VAKBEURS VOOR ELEKTROTECHNIEK, VERLICHTING, AUTOMATISERING EN BEVEILIGING VAN GEBOUWEN

www.easyFairs.com/ECL-BEwww.easyFairs.com/HVAC-BEeasyFairs_HVAC easyFairs_ECL

230_297_ECL&HVAC_2013_BE_NL&FR.indd 1 20/03/2013 13:15:49


MeCHelen | WZC Hof Van Egmont

Daarom opteerde de directie van het woonzorgcentrum voor een onthar-dingsinstallatie van BWT, die uitgerust is met een automatische harsont-smetting en een dubbele membraanklep voor de nauwkeurige afregeling van de resthardheid. ”

reinigingsproces en regeneratieDe wateronthardingsinstallatie van BWT in WZC Hof Van Egmont, de Rondo-mat-Duo, koppelt comfort aan een verlaagd zouten spoelwaterverbruik – vol-gens de technisch verantwoordelijke gaat het om een daling met meer dan vijftig procent ten opzichte van de vorige installatie. Bovendien beperkt het toestel de drukval bij piekafnames, wat in onze Lage Landen met relatief wei-nig leidingwaterdruk anders weleens voor problemen kan zorgen.

De Rondomat-Duo bestaat uit twee harsflessen en een aanpalend zoutvat. In de harsflessen bevindt zich een ionenwisselingshars (kunststof bolle-tjes met een gemiddelde diameter van 0,7 mm) die de calcium- (Ca) en magnesiumionen (Mg) uit het water haalt. “Wanneer het water door de io-

nenwisselingshars stroomt, worden de daar aanwezige Na(natrium)-ionen verdrongen door de in het water aanwezige Ca- en Mg-ionen,” legt Erik De Winter uit. “Wanneer de bolletjes in de ionenwisselingshars verzadigd zijn met Ca en Mg, regenereert de harskolom met pekel uit het zoutvat. Hierbij worden Ca en Mg afgevoerd naar het riool en opnieuw vervangen door de Na van de pekel. Na-zouten slaan niet neer in sanitaire installaties en zorgen dus niet langer voor kalkproblemen. De microprocessorsturing informeert de gebruiker via zijn synoptisch scherm over het actuele debiet, de kolom in gebruik en de resterende capaciteit.”

ontsMetting Met chloor, bereid uit Zout Een klein deel van de pekel wordt door de ingebouwde elektrolysesonde omgezet in chloorbleekloog (javelwater), die het harsbed bij elke regene-ratie automatisch ontsmet. Het chloor komt samen met de pekel in het riool terecht. Via het centrale stuurventiel wordt het zoutvat opnieuw ge-vuld met zacht water om een volgende hoeveelheid pekel te bereiden. De speciale bodemconstructie van dit zoutvat zorgt ervoor dat de pekel binnen het uur aangemaakt wordt, waardoor de compacte Rondomat-Duo indien nodig elk uur van kolom kan wisselen en dus langdurig een groot afnamedebiet kan garanderen. “Omdat het rendement (of harsbenutting) van dubbel uitgevoerde toestellen zoals de Rondomat-Duo nagenoeg honderd procent bedraagt, verdient de meerprijs tegenover enkelvoudige toestellen zich terug door de aanzienlijke zouten waterbesparingen,” vertelt Erik De Winter. “De Rondomat-Duo is een erg performant sys-teem,” weet ook installateur Van Hoey, die in het verleden al heel wat BWT-systemen geplaatst heeft. “Als installateur krijgen we toch veel po-sitieve reacties. Dit toont aan dat BWT op het vlak van waterontharding zeer goede oplossingen in huis heeft.” ❚

'De wateronthardingsinstallatie van

BWT in WZC Hof Van Egmont koppelt

comfort aan een verlaagd zouten

spoelwaterverbruik'

De Rondomat-Duo bestaat uit twee harsflessen en een aanpalend zoutvat. In de harsflessen bevindt zich een ionenwisselingshars (kunststof bolletjes met een gemiddelde diameter van 0,7 mm) die calcium- (Ca) en magnesiumionen (Mg) uit het water haalt.

BWT installeerde een Rondomat-Duo-wateronthardingsinstallatie in WZC Hof Van Egmont in Mechelen. Deze koppelt comfort aan een verlaagd zouten spoelwaterverbruik.

Niko Home Control is de eerste elektrische installatie waarmee gezinnen actief energie

kunnen besparen. Zo geeft een ecodisplay op elk moment aan hoeveel energie verbruikt

wordt en hebben de componenten slechts een minimum aan energie nodig. Tegelijkertijd

bedienen bewoners de installatie centraal en wonen ze veiliger en comfortabeler.

Dankzij de inzet van Niko op innovatieve oplossingen krijgen zowel installateurs als

bewoners een installatie met een maximale gebruiksvriendelijkheid en flexibiliteit.

Nu zuinig omgaan met energie zo belangrijk is, zowel voor budget als milieu, is deze

installatie uniek.

Interesse? Schrijf je via onze website snel in voor een opleiding. Daarna ondersteunt

ons ervaren team van medewerkers je graag bij de uitwerking van je project.

Niko Home Control, de nieuwe elektrische installatie

www.niko.be/nikohomecontrol · tel. 03 778 90 20 · [email protected]

PA-633-01

PA-633-01 Installatie&Bouw.indd 1 07-03-13 15:20


adverTorial | Nikko Home Control

actief eNergie besPareNNiko Home Control is de eerste elektrische installatie waarmee actief energie be-spaard kan worden. De installatie kan bediend worden vanop een centrale plaats of via een smartphone of tablet, zelfs buitenshuis. Op die manier is het mogelijk om actief energie te besparen en veiliger en comfortabeler te wonen of te werken.

denk aan MorgenVerstandig omspringen met energie is belang-rijker dan ooit. Niet alleen uit budgettaire over-wegingen, maar ook om de toekomst van onze planeet te vrijwaren. Niko Home Control stelt iedereen in staat om het verbruik van gas, wa-ter en elektriciteit gedetailleerd op te volgen en sluimerverbruik op te sporen. Op het ecodisplay kan men op elk moment van de dag zien hoeveel energie de woning of het gebouw verbruikt en wat de zonnepanelen aan energie opleveren. Zo is meteen duidelijk welke toestellen energie ver-spillen. Een druk op de ecotoets volstaat om het verbruik zichtbaar te laten afnemen. Bovendien is de installatie ontworpen om ook zelf slechts een minimum aan energie te verbruiken.

nu Zelfs bediening buitenshuis!Met Niko Home Control kan men heel eenvoudig verlichting, verwarming, ventilatie, rolluiken enz. bedienen. Dat kan via de klassieke schakelaars, maar evengoed met behulp van een centraal tou-chscreen en zelfs via een smartphone of tablet. Geprogrammeerde voorkeuren laten zich in een handomdraai aanpassen. Het Niko Home Con-trol systeem zorgt ervoor dat men zelf kan bepa-len hoe lang het licht blijft branden, wanneer de rolluiken naar beneden gaan of welke tempera-tuur men bij thuiskomst wenst. Vanaf nu is het zelfs mogelijk om bepaalde elektrische functies van op afstand te bedienen via een smartphone

of tablet (zowel Iphone als Android). Een inter-netverbinding volstaat. Zo kan men bijvoorbeeld de verwarming thuis regelen vanop het werk of de rolluiken bedienen tijdens een weekendje weg.

perfecte integratieDe functies van Niko Home Control passen bin-nen de bestaande designs van de Niko schake-laars. De strakke en tijdloze bedieningen van Home Control integreren stijlvol in elke woning of ieder gebouw. Bovendien is er dankzij de com-pacte modules slechts beperkte ruimte in de elektriciteitskast nodig. ❚

ADVERTORIAL: Nikko Home Control

Niko Home Control stelt iedereen in staat om het verbruik van gas, water en elektriciteit gedetailleerd op te volgen en sluimerverbruik op te sporen.

Via Niko Home Control kan men de verlichting, verwarming, ventilatie, rolluiken, enz. ook met een smartphone bedienen.

Beter Zeker.

BTV is een Externe Dienst voor Technische Controles op de werkplaats en erkend controle- organisme met meer dan 85 jaar ervaring, 11 kantoren en 400 medewerkers in België. BTV voert voor u technische controles uit op o.a.: hijs- & hefwerktuigen, bouwmachines, elektrische- & gasinstal-laties, houders en opslagplaatsen propaan of butaan, liften, opslagtanks, ... maar ook thermografische onder-zoeken, energiemetingen, ...

Wenst u een afspraak of meer informatie? Neem dan contact op met één van onze regionale kantoren.

‘De mensen rondom je zijn je hoogste goed.’

Stel hen niet onnodig bloot aan gevaar.

professional.btvcontrol.beBeter Zeker.

Combining Energy Flows Efficiently

Industrieterrein Durmakker 27 - B-9940 Evergem T +32 (0)9 253 08 00 • F +32 (0)9 253 40 [email protected] • www.vanwingen.be

E. VAN WINGEN NV

The Green Wave in Power Solutions

Warmtekrachtkoppeling is uw onafhankelijkheidsverklaring. Zelf warmte en stroom produceren en bijna 30% energie besparen, ook als er geen zon of wind is.Bij EVW doen we meer met minder.We ontwerpen en bouwen WKK’s die staan voor jarenlange, betaalbare duurzaamheid. En we houden hun conditie nauwge-zet in de gaten.Met ons als partner in uw energieproject maakt u onze blauwe planeet op een overtuigende manier weer wat groener.

• WKK OP AARDGAS, B IOGAS EN PLANTENOLIE • MINI-WKK• NOODSTROOMINSTALLATIES

143453 adv staand.indd 1 18/01/13 08:23


Wie Doet Wat

‘Wie doet wat’ zijn servicepagina’s met een overzicht van de meest gerenommeerde bedrijven per rubriek. U kunt deelnemen met een naamsvermelding. Indien gewenst kunt u uw bedrijfslogo toevoegen.‘Wie doet wat’ zijn servicepagina’s met een overzicht van de meest gerenommeerde bedrijven per rubriek. U kunt deelnemen met een naamsvermelding. Indien gewenst kunt u uw bedrijfslogo toevoegen.

Wat doet u eigenlijk? Voor € 99,- per uitgave weten uw klanten dat ook!

Bel of mail Koen Royackers voor alle informatie over een vermelding in Installatie & Bouw:

Tel: 011 605540 - [email protected]

Hier vindt u gerenommeerde toeleveranciers aan de installatiebranche

Het meest complete overzicht van leveranciers online Staat u nog niet op www.installatieenbouw.be? Neem dan contact op met Koen Royackers: T 011 605540E [email protected]

www.installatieenbouw.be. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

INSTALLATIE& BOUW


WIE DOET WATW

at d

oet u

eig

enlij

k? V

anaf

€ 9

9,- p

er u

itgav

e w

eten

uw

kla

nten

dat

ook

! T

011

6055

40 v

oor a

lle in

form

atie

ove

r een

ver

mel

ding

in In

stal

latie

& B

ouw

BRANDERS & KETELS

VIEGAPlanet I business parkTollaan 101 c1932 Sint-Stevens-WoluweT ....................................................................+32 (0)2 5515510F ....................................................................+32 (0)2 5031433E [email protected] www.viega.be

STIEBEL ELTRON BVBA’t Hofveld 6-D11702 Groot-BijgaardenT ....................................................................+32 (0)2 4232222F ....................................................................+32 (0)2 4232212E [email protected] www.stiebel-eltron.be

DOMOTICA

NIKOIndustriepark West 409100 ST.- NIKLAAST ....................................................................+32 (0)3 7601470F ....................................................................+32 (0)3 7777120E [email protected] www.niko.eu

ELEKTRICITEIT

OBO BETTERMAN SABist 142630 AARTSELAART ....................................................................+32 (0)3 8707400F ....................................................................+32 (0)3 8874000E [email protected] www.obo-betterman.com

LEGRAND GROUP NVKouterveldstraat 91831 DIEGEMT ....................................................................+32 (0)2 7191711F ....................................................................+32 (0)2 7191700E [email protected] www.legrandgroup.be

RITTAL NVStokkelaar 89160 LOKERENT ....................................................................+32 (0)9 3539111F ....................................................................+32 (0)9 3556862E [email protected] www.rittal.be

EURO-DIESEL SARue de l’Avenir, 614460 GRACE-HOLLONGET ....................................................................+32 (0)4 2477900F ....................................................................+32 (0)4 2462020E [email protected] www.euro-diesel.com

SCHLEIFENBAUER BVGraafsebaan 685242 JN ROSMALENT .......................................................................+31 73 5230256F .......................................................................+31 73 5212383E [email protected] www.schleifenbauer.eu

E. VAN WINGEN NV

E. VANWINGEN NVDurmakker 279940 EVERGEMT ....................................................................+32 (0)9 2530800T ....................................................................+32 (0)9 2534082E [email protected] www.vanwingen.be

FEDERATIES

SECTOR ORGANISATIE VOOR VENTILATIEFÉDÉRATION POUR LE SECTEUR DE LA VENTILATION

VENTIBEL VZWVolkstraat 572000 ANTWERPENM ................................................................+32 (0)478 562123E [email protected] www.ventibel.be

GEREEDSCHAPPEN

FLIR COMMERCIAL SYSTEMS BVCharles Petitweg 214847 NW BREDAT .................................................................+31 (0)765 794190T .................................................................+31 (0)765 794199E Info@� ir.comW www.� ir.com

INSTALLATEURS ELEKTRICITEIT



EHM BVBAIndustrieweg 32850 BOOMT ....................................................................+32 (0)3 8444575F ....................................................................+32 (0)3 8445085E [email protected] www.ehm.be

ELEKTROWERKEN DE PROFTFlor Hofmanslaan 49280 LEBBEKET ....................................................................+32 (0)52 410724E [email protected] www.electrowerkendeproft.be

ELECTRO DE LEEUW

ELEKTRO DE LEEUWKrimperslaan 4b9140 TEMSET ....................................................................+32 (0)3 7112726F ....................................................................+32 (0)3 7112766E [email protected] www.electrodeleeuw.be

LAMBRECHT WILLYIndustriezone “De Waerde” 14143520 ZONHOVENT ....................................................................+32 (0)11 814264F ....................................................................+32 (0)11 816948E [email protected] www.lambrechts-willy.be

EL SYSTEMSSenator Alfons Jeurissenlaan 10323520 ZONHOVENT ....................................................................+32 (0)11 819292F ....................................................................+32 (0)11 819293E [email protected] www.elsystems.be

SURKIJN BVBAHoleikstraat 123545 HALENT ....................................................................+32 (0)13 441405F ....................................................................+32 (0)13 444329E [email protected]



WIE DOET WATW

at doet u eigenlijk? Vanaf € 99,- per uitgave weten uw

klanten dat ook! T 011 605540 voor alle informatie over een verm

elding in Installatie & Bouw

LENAERTS NVEuropark 10863530 HOUTHALENT ....................................................................+32 (0)11 609210F ....................................................................+32 (0)11 525447E [email protected] www.lenaertsnv.be

ETI VAN DEN VEN Grif� er Schobbenslaan 2a2140 ANTWERPENT ....................................................................+32 (0)3 2351624F ...................................................................+32 (0)3 235 0911E [email protected] www.etivdv.be

INSTALLATEURS HVAC

BEN

VIT

EC BTSHVAC - SANITARY

BELIEN-THERMOSYSTEMS BVBAKoolmijnlaan 2013582 KOERSELT ....................................................................+32 (0)11 450730F ....................................................................+32 (0)11 450759E [email protected] www.benvitec.be

LENAERTS NVEuropark 10863530 HOUTHALENT ....................................................................+32 (0)11 609210F ....................................................................+32 (0)11 525447E [email protected] www.lenaertsnv.be

COFELY AXIMA NVMontenegrostraat 138-1441190 BRUSSELT ....................................................................+32 (0)2 5332311F ....................................................................+32 (0)2 5388685E [email protected] www.cofelyaxima-gdfsuez.be

FUTURE CLIMA BVBAEssenlaan 93600 GENKT ....................................................................+32 (0)89 384038F ....................................................................+32 (0)89 382038E [email protected] www.futureclima.be

NAESSENS HVACFranklin Rooseveltlaan 238790 WAREGEMT ....................................................................+32 (0)56 613113F ....................................................................+32 (0)56 617242E [email protected] www.naessenshvac.be

INSTALLATEURS SANITAIR

CROES-BELLEN NVIndustriepark Kolmen 12083570 ALKENT ....................................................................+32 (0)11 314027F ....................................................................+32 (0)11 591350E [email protected] www.croes-bellen.be

BEN

VIT

EC BTSHVAC - SANITARY

BELIEN-THERMOSYSTEMS BVBAKoolmijnlaan 2013582 KOERSELT ....................................................................+32 (0)11 450730F ....................................................................+32 (0)11 450759E [email protected] www.benvitec.be

NAESSENS HVACFranklin Rooseveltlaan 238790 WAREGEMT ....................................................................+32 (0)56 613113F ....................................................................+32 (0)56 617242E [email protected] www.naessenshvac.be

KLIMATISATIE

KYOTO COOLING BVPO Box 25063800 GB AMERSFOORTT .................................................................+31 (0)20 2400231E [email protected] www.kyotocooling.com

KOEL- & VERWARMINGSTECHNIEK N.V.

KVT NVPlaslaar 482500 LIERT ....................................................................+32 (0)3 4919900F ....................................................................+32 (0)3 4919929E [email protected] www.kvt-nv.be

SANITAIR

NATHANIMPORT/EXPORT

NATHAN IMPORT/EXPORTLozenberg 41932 ZAVENTEMT ....................................................................+32 (0)2 7211570F ....................................................................+32 (0)2 7253553E [email protected] www.nathan.be

STUDIEBUREAUS TECHNIEKEN

VAN LOOY GROUP NVNoordersingel 192140 BORGERHOUTT ....................................................................+32 (0)3 2353508F ....................................................................+32 (0)3 2356469E [email protected] www.vanlooy.com

BOTEC NVSportstraat 42-442160 WOMMELGEMT ....................................................................+32 (0)3 3543618F ....................................................................+32 (0)3 3544192E [email protected] www.botec.be

ECOFINITY BVBAAstridstraat 159630 ZWALMT ....................................................................+32 (0)55 495865F ....................................................................+32 (0)55 330725E info@eco� nity.beW www.eco� nity.be

TECHNISCHE CONTROLE

Beter Zeker.

BTV - TECHNISCH BUREAU VERBRUGGHEN VZWVan der Sweepstraat 3 bus 442000 ANTWERPENT ....................................................................+32 (0)3 2162890 F ....................................................................+32 (0)3 2388665E [email protected] www.btvcontrol.be


Wat

doe

t u e

igen

lijk?

Van

af €

99,

- per

uitg

ave

wet

en u

w k

lant

en d

at o

ok!

T 01

1 60

5540

voo

r alle

info

rmat

ie o

ver e

en v

erm

eldi

ng in

Inst

alla

tie &

Bou

w


WIE DOET WAT

VENTILATIE

AIR TRADE CENTREHoogstraat 1801930 ZAVENTEMT ....................................................................+32 (0)2 7119489F ....................................................................+32 (0)2 7210433E [email protected] www.airtradecentre.com

MITSUBISHI ELECTRIC EUROPEBaron Ruzettelaan 258310 BRUGGET ....................................................................+32 (0)50 404848F ....................................................................+32 (0)50 392604E [email protected] www.mitsubishi-electric.be

AEROPULMO BVBAIndustriepark Brechtsebaan 222900 SCHOTENT ....................................................................+32 (0)3 6854900F ....................................................................+32 (0)3 6801230E [email protected] www.aeropulmo.be

TROX BELGIUM NVPaepsemlaan 18g1070 BRUSSELT ....................................................................+32 (0)2 5220780F ....................................................................+32 (0)2 5202178E [email protected] www.trox.be

LEMMENS SAChaussée de Tirlemont 1025030 GEMBLOUXT .....................................................................+32(0)81 625252F .....................................................................+32(0)81 625253E [email protected] www.lemmens.com

VERLICHTING

OSRAM BENELUX BVPostbus 1152900 AC CAPELLE A/D IJSSELT .................................................................. +31(0)10 7501414F .................................................................. +31(0)10 7501406E [email protected] www.osram.nl

VEKO LIGHTSYSTEMS BVBAGulkenrodestraat 7, Unit 102160 WOMMELGEMT ....................................................................+32 (0)3 8272196F ....................................................................+32 (0)3 8255286E [email protected] www.veko.be

VERWARMING

AIR TRADE CENTREHoogstraat 1801930 ZAVENTEMT ....................................................................+32 (0)2 7119489F ....................................................................+32 (0)2 7210433E [email protected] www.airtradecentre.com

SCHWANK BVNijverheidsweg 54104 AN CULEMBORGT .................................................................. +31(0)345 513143F .................................................................. +31(0)345 518464E [email protected] www.schwank.be

ZONNEPANELEN

SOLAR SPIRIT BVBAMeester van der Borghtstraat 582580 GRASHEIDET .....................................................................+32(0)15 635221F .....................................................................+32(0)15 761021E [email protected] www.solarspirit.be

WARMTEPOMPEN

DAIKIN AIRCONDITIONING BELGIUM NVA. Franklin 1B1300 WaverT ....................................................................+32 (0)10 237223F ....................................................................+32 (0)10 244910E [email protected] www.daikin.be

INSTALLATIEMATERIAAL

COMAP NV/SAAlsembergsesteenweg 4541653 DWORPT ....................................................................+32 (0)2 3710161F ....................................................................+32 (0)2 3782339E [email protected] www.comap.be

BEGETUBE NVKontichsesteenweg 53/552630 AARTSELAART ....................................................................+32 (0)3 8707140F ....................................................................+32 (0)3 8775575E [email protected] www.begetube.com

WATERBEHANDELING

BWT BELGIUM NVLeuvensesteenweg 6331930 ZAVENTEMT ....................................................................+32 (0)2 7580310F ....................................................................+32 (0)2 7580333E [email protected] www.bwt.be

Hier uw logo?

Neem contact op met Koen Royackers

voor alle informatie:T 011 605540E [email protected]


COMPLEETSYSTEEM

COMPLEETSYSTEEM

GARANTIE

JAAR TECHNISCHEBIJSTAND

10

Zen en zorgeloos verwarmenKwaliteit en ondersteuning!

Comap n.v. - Alsembergsesteenweg 454 - B-1653 Dworp - [email protected] www.comap.be

Wenst u meer informatie ? www.renson.be

EVO II

• Ventileren waar de bewoner zich bevindt dankzij het revolutionaire SmartZone-principe

• Intelligente vocht- en CO2-gestuurde afvoer van vervuilde lucht

• Automatische inregeling van het systeem, foutloos in gemiddeld 12 minuten

tot -24 E-punten!

Maak het verschil met

SmartZone!

inst_bouw_0313_230x297.indd 1 12/03/13 14:24

Documents

Installatie_en_bouw