90
INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURAN Abdussakir Ketua Program Studi Magister Pendidikan Matematika Pascasarjana, Universitas Islam Negeri Maulana Malik Ibrahim Malang

INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

  • Upload
    others

  • View
    14

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURAN

AbdussakirKetua Program Studi Magister Pendidikan Matematika

Pascasarjana, Universitas Islam Negeri Maulana Malik Ibrahim Malang

Page 2: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

Nama : Abdussakir

TTL : Pamekasan, 06 Oktober 1975

Rumah : Perum OMA View Blok EF 01 Malang

HP : 081 7960 567 2/081 233 233 715

Email : [email protected]

Istri : Nur Laili Achadiyah, M.Pd

Anak : Dzaki Hilmi Hawari (3 Nopember 2003)

Raj Akmalazziyadatillah (16 Nopember 2008)

ORCID ID : 0000-0002-2764-4311

ReseacherID : M-6324-2018

Scopus ID : 57202352728

ResearchGate : Abdussakir Abdussakir

Page 3: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

mathematics (Inggris),

mathematik (Jerman),

mathematique (Perancis),

matematico (Itali),

matematiceski (Rusia), atau

mathematick (Belanda)

berasal dari bahasa Latin mathematike atau mathematica dari

bahasa Yunani, mathema yang berarti “belajar” atau mathematikos

yang berarti “berkaitan dengan belajar” atau “suka belajar”.

Page 4: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

Perkataan mathema berhubungan

sangat erat dengan kata mathein

atau mathanein atau manthanein

yang berarti “belajar (berpikir)”.

Page 5: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

Jadi secara etimologis,

matematika adalah ilmu pengetahuan yang diperoleh

dengan berpikir

Page 6: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

Secara istilah, sampai saat ini belum ada definisi

yang disepakati.

Page 7: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

mathematics is

the science of

quantityAristoteles

Page 8: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

Matematika adalah ilmu tentang logika

mengenai bentuk, susunan, besaran,

dan konsep-konsep yang berhubungan

satu dengan yang lainnya

(James dan James, 1976)

Page 9: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

Matematika adalah bahasa yang

menggunakan istilah yang didefinisikan

dengan cermat, jelas, dan akurat,

representasinya dengan simbol dan

padat, lebih berupa bahasa simbol

mengenai ide daripada bahasa bunyi.

(Johnson dan Rising, 1972)

Page 10: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

MATHEMATICS IS THE SCIENCE OF PATTERNS

in the physical universe, in the living world, or even in our own minds . . .

mathematics serves us by making the invisible visible.

(Devlin, 2000)

Page 11: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

POLA APA?1. pola numerik, pola bentuk, pola gerak, pola perilaku, atau

pola lainnya.

2. nyata atau imajiner, visual atau mental, statis atau dinamis,

kualitatif atau kuantitatif, bermanfaat atau sekedar untuk

kesenangan.

3. dari lingkungan sekitar, dari kedalaman ruang dan waktu, atau

dari dalam kerja otak manusia.

(Suggate, dkk. 2010:153)

Page 12: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

Nature’s Pattern

Page 13: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski
Page 14: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

Mathematicians

is pattern seekers(Pond and Lee, 2011:56).

Page 15: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

A mathematician, like a painter or a poet, is a patterns

maker. If his patterns are more permanent than theirs, it

is because they are made with ideas(Hardy, 1992:84).

Page 16: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski
Page 17: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski
Page 18: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

APA YANG DISEBUTKAN DALAM AL-QURAN

(QS 54:49) ا كل شيء خلقناه بقدر إن(QS 25:2) ره تقديراوخلق كل شيء فقد (QS 65:3) لكل شي ء قدراقد جعل للا

Page 19: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski
Page 20: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

FUNGSI MATEMATIKA

1. Alat (tool),

2. Pola pikir (way of thinking), dan

3. Ilmu atau pengetahuan (knowledge)

Page 21: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

Muslim Great Mathematician

Page 22: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

Muslim Great Mathematician

Page 23: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

Muslim Great Mathematician

Page 24: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

Muslim Great Mathematician

Page 25: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

TUGAS KITA

BUKAN SEKEDAR BELAJAR/MENGAJAR MATEMATIKA

BUKAN SEKEDAR MENCARI DALIL AGAMA UNTUK MATEMATIKA

Terlebih lagi …

BUKAN UNTUK MENGISLAMKAN Matematika

50 WHAT?

Page 26: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski
Page 27: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

ADZ-DZARIYAT:56.

dan Aku tidak menciptakan jin dan manusia

melainkan supaya mereka mengabdi kepada-Ku.

AL-BAQARAH:30

Sesungguhnya Aku hendak menjadikan seorang

khalifah di muka bumi.

Abdullah

Khalifatullah

Page 28: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

Khalifah di Bumi

Intifa’

I’tibar

Ishlah

Page 29: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski
Page 30: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

NILAITIDAK BEBASMATEMATIKA

Page 31: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

AL-BAQARAH:201

Dan di antara mereka ada orang yang bendoa:

"Ya Tuhan kami, berilah kami kebaikan di dunia dan kebaikan di akhirat

dan peliharalah kami dari siksa neraka”

AN-NAHL:78.

Dan Allah mengeluarkan kamu dari perut ibumu dalam keadaan tidak

mengetahui sesuatupun, dan Dia memberi kamu pendengaran,

penglihatan dan perasaan, agar kamu bersyukur.

‘ULAMA

Page 32: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski
Page 33: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski
Page 34: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

ما بعثت معلما وإن

Ad-Dien, Moral, Ethics

Page 35: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

MENGISLAMKAN DIRI DAN LINGKUNGAN

SEHINGGA BAHAGIA DI DUNIA DAN BAHAGIA DI AKHIRAT

BUKAN ISLAMISASI MATEMATIKA, TETAPI ISLAMISASI DIRI MELALUI MATEMATIKA

TUGAS KITA

Page 36: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

BAGAIMANA CARANYA?

Page 37: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

TUGAS KITA

PERLU

PEMBELAJARAN

TERINTEGRASI

MATEMATIKA

DAN AGAMA

Page 38: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

ISLAM

I

SUMBER

PENGEMBANGAN

PENYAMPAIAN

PENGAMALAN

Page 39: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

KAUNIYAH

QAULIYAH

Bayani

Burhani

‘Irfani

SUMBER

Page 40: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

UIN MAULANA MALIK IBRAHIM MALANG

SALAM

DOA

MENGAJI AL-QURAN

MAU’IDHAH HASANAHBELAJAR MATERI TERINTEGRASI

DOA

SALAM

GARIS BESAR TAHAP PEMBELAJARAN

Page 41: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

Mathematics and al-Quran

Integration Models(Abdussakir & Rosimanidar, 2017)

1. Mathematics from al-Quran

2. Mathematics for al-Quran

3. Mathematics to (explore, explain, deliver) al-Quran

4. Mathematics with al-Quran

Page 42: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

1. Math from al-Quran

Matematika digali

atau

dikembangkan dari

al-Quran

Page 43: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

HIMPUNAN dari AL-QURAN

QS al-Fatihah

QS al-Baqarah

QS an-Nur

QS al-Fathir

QS al-Waqi’ah

1. Math from al-Quran

Page 44: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

BILANGAN dari AL-QURAN

30 Bilangan Bulat:1, 2, …, 10, 11, 12, 19, 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80,

99, 100, 200, 300, 1000, 2000, 3000, 5000, 50000,

100000.

8 Bilangan Pecahan:2/3, 1/2, 1/3, 1/4, 1/6, 1/8, 1/5, 1/10

Bilangan Ordinal: pertama, kedua, ketiga, keempat,

kelima, keenam, kedelapan (al-Kahfi 22; al-Mujadilah 7).

1. Math from al-Quran

Page 45: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

PERBANDINGAN dari AL-QURAN

10 shabirin mengalahkan 100 musuh

100 shabirin mengalahkan 1000 musuh

100 shabirin mengalahkan 200 musuh

1000 shabirin mengalahkan 2000 musuh

(QS Al-Anfal 65-66)

1. Math from al-Quran

Page 46: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

RELASI DAN OPERASI dari AL-QURAN

Relasi Bilangan:> (Aktsara), < (Adnaa), > (fauqa)

Operasi Bilangan:Penjumlahan, Pengurangan, Perkalian, dan Pembagian.

1. Math from al-Quran

Page 47: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

ESTIMASI dari AL-QURAN

Ash-Shaffat:147

“dan Kami utus dia kepada

seratus ribu orang atau lebih”

1. Math from al-Quran

Page 48: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

PENGUKURAN dari AL-QURAN

Panjang: 2 busur, 70 dzira’.

Waktu: sebelum bangkit, sebelum berkedip, quru’, siang,

malam, hari, bulan, tahun.

Luas: seluas langit dan bumi.

Massa: dzarrah, habbah.

Kecepatan: marra as-sahaab

1. Math from al-Quran

Page 49: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

KONVERSI dari AL-QURAN

Operasi Hitung:3 hari + 7 hari = 10 hari

30 malam + 10 malam = 40 malam

1000 sanah – 50 ‘aam = ...

4 bulan + 10 hari = ...

300 siniin + 9 = ...

x + 7x = 10x

4x + 10y = ... Persamaan Linier

1. Math from al-Quran

Page 51: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

PENGUKURAN SUDUT

Sudut: derajat

ا ل د ر ج ا تر ف ي ع70 + 10 + 80 + 200

360

Derajat Tertinggi = 360

1. Math from al-Quran

Page 52: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

STATISTIKA dari AL-QURAN

1. Mengumpulkan Data: mencatat

(Qaf 17-18; Az-Zukhruf 80; Al-Jatsiyah 29; Al-Qamar 52; Al-Mujadilah 6)

2. Menyajikan Data: buku amal(Al-Mujadilah 6; Al-Muthaffifin 7 & 18)

3. Menganalisis Data: hisab/mizan(Asy-Syu’ara 113; Al-Anbiya 47)

4. Menarik Kesimpulan: surga atau neraka(Al-A’raaf 8-9; Al-Mu’minun 102-103; Al-Qari’ah 6-9)

1. Math from al-Quran

Page 53: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

Kata Disebut (kali) Lawan Kataal-hayah (hidup) 145 al-maut (mati),

al-naf’ (manfaat) 50 al-mudharrah (mudarat),

al-har (panas) 4 al-bard (dingin),

al-shalihat (kebajikan) 167 al-sayyiat (keburukan),

al-thuma’ninah

(kelapangan/ketenangan)

13 al-dhiq

(kesempitan/kekesalan),

al-rahbah (cemas/takut) 8 al-raghbah (harap/ingin),

al-iman (keimanan), 17 al-kufr (kekufuran)

iman (iman) 8 kufr (kekufuran)

al-shayf (musim panas) 1 al-syita’ (musim dingin),

Page 54: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

didahului dengan harf (misalnya, ‘an, bi, fi, dan anna)

Kata Disebut (kali)

Yawm 365

Ayyam atau Yawmain 30

Syahrun 12

Al-Sa’ah 24

Page 55: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

PERSAMAAN dari AL-QURAN

y = 700x (QS Al-Baqarah 261)

y = 10x (QS Al-An’am 160)

1. Math from al-Quran

Page 56: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

PERTAKSAMAAN dari AL-QURAN

x 1000 (QS Ash-Shaffat 147)

1. Math from al-Quran

Page 57: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

FUNGSI dari AL-QURAN

Mukmin

Kafir

Surga

Neraka

Baik

Keji

Baik

Keji

QS At-Taghabun 9-10 QS An-Nur 26

Wanita Laki-lakiManusia Balasan

1. Math from al-Quran

Page 58: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

RUMUS FUNGSI dari AL-QURAN

f(x) = 700x (QS Al-Baqarah 261)

10x , x > 0

f(x) = (QS Al-An’am 160)

x , x ≤ 0

1. Math from al-Quran

Page 59: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

Math and al-Quran

2. Math for al-Quran

Matematika dikembangkan dan digunakan

untuk mengamalkan al-Quran

Misalnya masalah faraidh,

arah kiblat, awal bulan, dan

nilai zakat

SERTA

Alat bantu segala bidang

kehidupan dalam rangka

ibadah

Page 60: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski
Page 61: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

2. Math for al-Quran

Transportasi

(silaturrahim

dan berhaji)

Page 62: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

Math and al-Quran

3. Math to al-Quran

Lamanya nabi Nuh a.s. tinggal bersama kaumnya:

1000 sanah – 50 ‘aam = 1000 (365) – 50(355)

= 347.250 hari

= 951,37 sanah (Masehi)

= 978,17 ‘aam (Hijriyah)

Page 63: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

300 siniin = 300 x 365,2422 hari

= 109.572,66 hari

= 109.572,66 : 354,361 hari

= 309,21 ‘aam (Hijriyah)

300 siniin + 9

Allah lebih tahu sebenarnya berapa lama tidurnya.

3. Mathematics to al-Quran

Page 64: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

Math and al-Quran

3. Math to al-Quran

Page 65: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

Banyak hurufnya 19

Banyak Basmalah 114 = 19 x 6

“ism” sebanyak 19 = 19 x 1

“Allah” sebanyak 2698 = 19 x 142

“ar-Rahman” sebanyak 57 = 19 x 3

“ar-Rahim” untuk Allah sebanyak 114 = 19 x 6

1 + 142 + 3 + 6 = 152 = 19 x 8

Page 66: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

Otak Atik

Page 67: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

FAKTA

Page 69: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski
Page 70: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

Math and Al-Quran

3. Math to Al-Quran

Misalnya: menjelaskan contoh relasi/fungsi/mean/modus

dengan

a. nama surat dan ayatnya (surat pendek juz 30),

b. shalat dan rakaatnya,

c. nabi dan kitabnya, atau

d. malaikat dan tugasnya.

Page 71: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

3. Math to Al-Quran

Dalam hadits dijelaskan bahwa pahala membaca 1 huruf

dalam al-Quran adalah 10. Pahala membaca ayat 2 surat

al-Fatihah adalah ….

Bilangan yang menyatakan urutan surat Yusuf ditambah

bilangan yang menyatakan urutan surat Ibrahim akan

sama dengan bilangan yang menyatakan urutan surat …

dalam al-Quran.

Page 72: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

Math and al-Quran

4. Math with al-Quran

Page 73: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

Strategies for Math with al-Quran

a.Infusi (guru menekankan aspek nilai al-Quran yang ada dalam

materi walaupun tidak menyebut dalil).

b.Analogi/Qiyas (guru melakukan analogi nilai kebaikan).

c.Narasi/Kisah (guru menceritakan kisah-kisah berkaitan dengan

matematika atau matematikawan muslim untuk diambil hikmahnya).

d.Immersi/Uswah (guru menunjukkan perilaku yang patut

dicontoh terkait matematika misalnya kejujuran, kesungguhan,

ketepatan, ketaatan, dan ketelitian).

Page 74: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

INFUSION

Page 75: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

Mari melihat contoh sederhana ini

(Kasus di matematika sekolah)

Page 76: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

PINJAM DAN BAYAR

MARI MENGAJARKAN … KALAUTERPAKSA MEMINJAM, INGATUNTUK MEMBAYAR.

1

1

Page 77: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

Mari mengajarkan … yang mampumembantu yang lemah.

Page 78: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

4. Mathematics with al-Quran

Page 79: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

Prima Faktor Komposit Faktor

3 1, 3 4 1, 2, 4

5 1, 5 6 1, 2, 3, 6

17 1, 17 18 1, 2, 3, 6, 9, 18

11 1, 11 30 1, 2, 3, 5, 6, 10, 15, 30

23 1, 23 60 1, 2, 3, 4, 5, 6, 10, 12, 15, 20, 30, 60

31 1, 31 120 1, 2, 3, 4, 5, 6, 10, 12, 20, 24, 30, 40, 60, 120

Perbandingan BILANGAN PRIMA dan KOMPOSIT

Page 80: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

ANALOGY

Page 81: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

Mengapa

Z = {…, -3, -2, -1, 0, 1, 2, 3, …}

bukan

Z = {…, 3, 2, 1, 0, +1, +2, +3, …}

Kebaikan dan Keburukan ….

4. Mathematics with al-Quran

Page 82: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

7 + 8 = 15

7 + (-8) = -1

(-7) + 8 = 1

(-7) + (-8) = -15

Mau istiqamah di mana? …

4. Mathematics with al-Quran

Page 83: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

1 : 1/10 = 10

1 : 1/3 = 3

1 : ½ = 2

1 : 2 = 0,5

1 : 4 = 0,25

1 : 10 = 0,1

Mengukur diri … dalam hal duniawi

4. Mathematics with al-Quran

Page 84: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

1 : 10 = 0,1

1 : 4 = 0,25

1 : 2 = 0,5

1 : ½ = 2

1 : 1/3 = 3

1 : 1/10 = 10

Mengukur diri … dalam hal ukhrawi

4. Mathematics with al-Quran

Page 85: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

positif x positif = positif

positif x negatif = negatif

negatif x positif = negatif

negatif x negatif = positif

Kejujuran dan Ketakwaan …

4. Math with al-Quran

Page 86: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

Ceritakan kisah bersejarah atau kisah

tokoh matematika, lalu diungkap nilai

keteladanan yang patut ditiru.

Strategi Narasi

Page 87: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

Nilai-nilai agama

dicontohkan secara

nyata oleh guru,

bukan sekedar di

kata.

Strategi Immersi

Page 88: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

Suasana Akademik

Ornamental danEnvironmental

Khatmil dan TahfidhulQuran

Dirasah Islamiyah/KelompokDiskusi

Page 89: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski

Tulisan saya ...

repository.uin-malang.ac.id

• pilih menu Browse

• pilih Browse by Author

• pilih Abdussakir

• cari yang sesuai keperluan

Page 90: INTEGRASI MATEMATIKA DAN AL-QURANpmat.uin-suka.ac.id/media/dokumen_akademik/60_20190429_Presenta… · mathematik (Jerman), mathematique (Perancis), matematico (Itali), matematiceski