20. MMAR TASARIM - MEKANK TESSAT ETKLEM

20.1. TESSAT PROJESProje n Raporu Bir yapnn mimari tasarmnda yer alacak tesisat elemanlarnn sapta-nabilmesinin ilk etab, proje n raporudur. Mimari n proje (kat planla-r, kat adedi vs.) hazrlandktan sonra tesisat tasarmcsnn yapda uy-gulanabilecek tesisat sistemlerini irdeleyen, sonuta bu tip yapda ne trbir sistem uygulanmasnn doru olduunu belirten gerekelerin vemmknse oransal maliyetlerin belirtildii bir n rapor hazrlamas ge-rekir. Bu rapor mimar ve yatrmc (mal sahibi) ile tartlp, yapda uy-gulanacak sistem kesinletirilmelidir.n Projen Rapor onayndan sonra, yapnn cinsine ve kullanm amacna gretasarm artlar (k/yaz, i/d scaklklar, hava deiim katsaylar, bi-rim alana verilecek d hava miktarlar, hacimlerdeki insan younluu,egzoz miktar, gerekiyorsa nem kontrolu, aydnlatma yk vs.) tespitedilmelidir. Birim m2 esasyla yapnn ana deerlerinin hesab yaplmaldr. Bu deer-ler elde edildikten sonra, yapda tesisat iin gerekli tesisat hacimleri, aft-lar ve bu elemanlarn mimari proje zerindeki yerleri ve katlar (mimaritasarm yetkilisi ile mutabk kalnarak) saptanmaldr.

20.2. MMAR PROJEDE TESSAT

20.2.1. Kat ve Asma Tavan YksekliiKat YksekliiTrkiyede imar durumu genel olarak yaplarn st kotunu tayin edecekekilde verildiinden, izin verilen ykseklie olabildiince ok kat yer-letirebilmek iin kat yksekliini minimize etmek genel bir tutumdur.Oysa kat yksekliinin yapnn cinsine, uygulanacak tesisat sisteminegre tespit edilmesi arttr. Herhangi bir asma tavann, herhangi bir yk-seltilmi demenin sz konusu olmad yaplarda (yalnzca stma sis-teminin uyguland konut bloklar gibi) demeden demeye met-relik bir kat ykseklii yeterli olabilir. Oysa kat alan ok byk olma-mak artyla, hava kanall bir sistemin uygulanaca yaplarda, gerekliasma tavan boluu yaklak 60 cm.dir. Bu deere 10 cm., kaplama vedeme kot hatas, 5 cm. asma tavan kalnl, 50 cm. deme kalnlilave edildiinde, 2,60 metre net kat ykseklii iin istenen kat yksek-lii 3,85 metre olarak ortaya kar. Sprinkler ve gmme aydnlatma ar-matrnn sz konusu olduu ofis yaplarnda, demeden demeye 4metre kat yksekliine ihtiya olabilir. Bu deer ancak plaka de-me/asmolen/kaset deme gibi kiri yksekliini azaltan sistemlerle vedaha alak yaam mahalleri kabulyle aa ekilerek, demeden d-emeye 3,6 metre kat yksekliine ulalabilir.Asma Tavan YksekliiYaplarda braklan asma tavan ykseklikleri aft konumlarna ve uygula-nan sisteme baldr. Yaklak 600 m2 kat alanna sahip ofis binalarnda,a. Statik stmal VAV sistemi kullanlyorsa net asma tavan ii yksek-

lii 50-60 cm. arasnda olmaldr.b. Primer devreli, tavan tipi fan coil sistemlerinde ise asma tavan net

ykseklii 50 cm. olmaldr.c. Amerikan sistem klima (Goodman kanal tipi split klima+radyatr)

sisteminde ise 35-40 cm. asma tavan ykseklii olmaldr.d. Otellerde yatak katlarnn altndaki katn (yatak katlarnn tesisat

datma ve toplamalarnn yaplabilmesi iin) asma tavan boluudaha yksek braklr. Bu durumda; zellikle pis su tesisatndan ge-len ses, temiz su ve pis su kaaklar, tkanan tesisatlarn servis ihti-yalar nedeniyle; yatak katlarnn sorunlar alttaki kat rahatszeder. Bunun yerine ilk yatak kat altnda tesisat datm ve toplama-snn yaplabilmesi iin galeri kat yaplmas iletme asndan dahadorudur.

20.2.2. Kazan DaireleriKazan daireleri kazan (veya kazanlar), dolam pompalar, gidi/dnkollektrleri, genleme depolar, yakc ve yakt donanmnn yer aldhacimlerdir. Merkezi scak su retimi yaplacaksa ve scak su reticile-ri de bu hacimde yer alacaksa, bu merkezde scak su reticilerinin (boy-lerlerin) de yer alaca dnlmelidir. zel durumlarda pis suyun di-rekt olarak kanalizasyona verilmesi mmkn deilse, bu hacimde birpis su ukuru ile bu ukura konacak dalg pis su pompalar, yine gere-kiyorsa kazan suyu hazrlama sistemi de yer almaldr.Kazan boyutlar kazann cinsine (dkm/elik vs.), montaj tipine (duvartipi, deme tipi vs.) ve imalat firmaya gre deimekle beraber de-me tipi kazanlar iin u kriterler verilebilir:a. Kazan SaysTesis ekonomisi ve arza ihtimali gittike azaltlan gelimi kazan tek-nolojilerine gvenilerek, kazann bir sre devreden kmasnn ciddi,hayati bir problem yaratmayaca tesislerde tek kazan kullanmak tercihedilecek bir zmdr.Toplam sl kapasitenin 750 kW deerini at sistemlerde kazan say-sn ikiye kartmak doru olabilir. Bu byklklerde, tesis yalnzcagndzleri alan bir yapysa (bro, ar vs.) kazanlar stmann yan-sra d havann stlmasna hizmet veriyorsa 1/2+1/2 kapasiteli iki ka-zan konulmas yeterlidir. Geceleri hizmet veren yaplarda ise iki kaza-nn 2/3+2/3 kapasitede seilmesi uygun olacaktr. Hastahane gibi hiz-metin srekli ve hayati olduu durumlarda 1+1 kapasiteli iki kazan ko-nulmaldr.Toplam sl kapasitesinin 2.000 kW deerini amas halinde kazankonulmal ve bu kazanlar 1/3+1/3+1/3 kapasitede seilmelidir. Yine hiz-metin srekliliinin nemli olduu tesislerde bu blnmenin1/2+1/2+1/2 eklinde yaplmas daha uygundur.b. Kazan Dairesi BoyutlarKazan dairesine konulacak kazan says ve birim kapasite tayin edildik-ten sonra kazan dairesi boyutlandrlmas yle yaplabilir:Kazan dairelerinin asgari ykseklii kiri alt net 3 metre civarnda ol-maldr. Kazan yksekliinin 1,5 metreyi amas halinde kazan dairesikiri alt mesafesinin kazan yksekliinin iki kat olarak dnlmesipratik bir kriter olarak ileri srlebilir.Kazan dairesi minimum eni kazan uzunluunu iki ile arpp, 1 metreilave edilerek tayin edilmelidir: (2.LK+1) metre Bu kriter kollektr vepompa sistemlerinin kazan veya kazanlarn kar duvarnda olmaypyanlarnda olmas artyla dorudur. Kollektr ve pompa grubu kazandairesinin kar duvarna, kazanlarn nne konulacaksa; istenilecek ka-

596

zan dairesi eni in-line pompa sistemlerinde 2.LK+2 metre, demeyeoturan dik tip santrfj pompa kullanlacaksa 2.LK+3 metre alnmaldr.Kazan dairesi boyu kollektr-pompa grubunun kar duvarda olmas ha-linde kazanlarn arasnda ve iki yan tarafnda birer metre boluk brak-larak tayin edilmelidir. Kollektr ve pompa grubunun iki yanda veya biryanda toplanaca sistemlerde ise kazan dairesi boyu kazanlar arasndave kenarlarnda birer metre braklarak bulunan toplam kazan igal me-safesinin iki kat olmaldr.c. BacalarKazan veya kazanlar ve bina ykseklii belli olduuna gre, kullanla-cak yakt cinsine gre baca veya bacalarn kesitleri tayin edilir. Her ka-zan iin ayr bir baca dnlmelidir. zolasyon ve montaj iin baca a-pnn drt tarafnda (veya bacalarn arasnda ve dier ynnde) mi-nimum 20 cm. boluk kalacak ekilde bir baca aft ls saptanr. Ka-zan dairesinde baca aftnn ideal yeri; kazanlarn duman klarnnbakt duvarda kazann aks veya kazanlarn orta izgisidir. Baca aftkazanlarn duman knn bakt duvarda planlanamamas halinde,zorunlu hallerde, bu duvara dik yan duvarlardan birine alnabilir. aftiinde bacalar mutlaka tek dizi halinde, yan yana dnlmelidir. Yanduvardan kan aftlarda baca dizisi ekseni bu yan duvara paralel ola-cak ekilde yerletirilmelidir. Baca aft mutlaka bir i duvara yaslan-mal, mecbur kalnmadka d duvarda planlanmamaldr.Seilen aft yerinin betonarme bir kirile daraltlmad, st katlarda ka-p, i pencere gibi yerlere gelip gelmedii, herhangi bir hacmin duvaryerine, hacmin ortasnda kalp kalmad mimari avan proje kat planla-rna baklarak kontrol edilmelidir. Bu tr akmalardan kurtulmann enkolay yolu mmknse baca aftlarn merdiven kovasnn yan yzneveya asansr kovasnn bir yanna yerletirmektir. Bacalar d duvardanolabildiince ieri doru karlabilirse, meyilli atlarda at stndekiblm daha ksa bir grnm tekil eder; ayrca binann siluetinde deciddi bir grnt bozukluu yaratmaz. Baca aftlarnn, herhangi birkatta deplasman yapmadan, kazan dairesinden atya direkt olarak, ay-n deyde kmasna zen gsterilmelidir.d. Akaryakt TanklarAkaryaktl sistemlerde, kazan dairesinin mmknse kazan montaj ek-senine paralel duvarna bitiik, bir yakt tank odas planlanmaldr. Buhacim kazan dairesinden yangna mukavim bir blme ile ayrlmal vebu hacmin kaps, kazan dairesine almamal; kazan dairesi koridorunaalmaldr. Yakt tank sistemin 20 gnlk, tercihen 30 gnlk ihtiyac-n karlayacak ekilde hesaplanmaldr. Hesaplanan tank boyutlarnagre tankn tarafnda minimum 60 cm.; n ksmnda, kap tarafndaminimum 150 cm. boluk kalacak ekilde bir yakt tank odas planlan-maldr. Yakt tank odas kaps da alr kanatl bir demir kap olma-l ve betonarme bir eik zerine monte edilmelidir. Eik ykseklii ei-in st kotunun altnda kalan oda hacmi tank hacminden byk olacakekilde seilmelidir. Yakt tank taban brlr ekseninden minimum 20-30 cm. yukarda kalacak ekilde betonarme ayaklar zerine monte edil-melidir. Yakt tanklar, sonradan yerine sokulabilmesi imkan varsa ya-tk silindirik olarak dnlmeli; bu mmkn deilse paralar halindegetirilip, yerinde kaynak yaplmas yoluna gidilmelidir.Yakt tank doldurma ve havalk borularnn zemin katta, tanker yana-mna imkan veren bir noktaya kartlmas, mmknse elik kapakl birdoldurma rgarnda braklmas konusu gz nnde bulundurulmaldr.

Teknik Hacimlera. Yaplarda kullanlan teknik hacimlerin alan yapnn toplam alannn%4-8i arasnda deimektedir. Bu deerler yapnn yksekliine veyayaygnlna gre deiir. Fan coil + taze hava sistemlerinde %4,5-5Tek kanall VAV sistemlerinde %6-8Amerikan sistem (Goodman kanall split+radyatr) %2-4b. Istma ve soutma merkezi kat ykseklii minimum 3 metre (byksistemlerde min. 5 metre, ara kat ykseklikleri de 4-4,5 metre) net ol-maldr.

20.2.3. Santrallara. Santral ByklKlima santral seimlerinde; yer kayb, kat ykseklii hava kanal da-tm, servis kolayl, ses-konfor vb. nedenlerle tek santralda 25000m3/h debinin zerine klmamaldr.Konfor sistemlerinde kullanlacak hava santrallarnda kesit, 2,5 m/s ha-va hz kabul ile tayin edilir (endstriyel sistemlerde bu deer 2,8m/sye kabilir). O halde hava debisi V (m3/h), olan bir santraln kesiti:

F = V / 3600 x 2,5, F = V / 9000 (m2)

eklinde hesaplanp, santraln kare kesitli olaca kabul ile santral ge-nilii (ve ykseklii)

a = (F)0,5 (m)

hesaplanan kesitin kare kk eklinde ortaya kar. Baz imalatlardasantral kesitinin bask diktrtgen eklinde olmas ve yine yukardaki he-sapta ihmal edilen santral cidar kalnl bu safhada ihmal edilebilir.Santral uzunluu filtre cinsine, susturucu bulunup bulunmadna gredeimekle beraber, santral eninin 3-3,5 mislidir. Sulu nemlendirici bu-lunmas halinde bu deere 1 metre ilave edilmelidir. Yukardaki ekildeboyutlar tahmin edilen santraln konulaca hacmin (tesisat odasnn)boyutlar yle tayin edilebilinir: Santraln bir tarafnda stcnn ka-rlabilmesi iin santral eninden daha byk bir boluk braklmaldr. Dier yannda ise, santral kontrol kapaklarnn stc iin braklan ta-rafta olduu kabul edilerek 0,50 - 0,60 metre civarnda bir servis kori-doru braklmaldr. Sonu olarak santral odasnn eni, santral eninin misli alnmaldr:B=3.a Santral odasnn boyu ise, santral eninin be kat civarnda ol-maldr: L=5.ab. Santral ZonlamasSantral zonlamas, yapnn mimari kurgusuna, seilen sisteme, santralodalarna vs. bal olmakla beraber u kriterler konabilir: Santral odasnn kiri alt kat ykseklii 3,50 metre ise, k dirsei vekanal iin 1,50 metre civarnda bir mesafe braklarak, santral yksek-liinin 2 metre civarnda olaca ortaya kar. 2x2=4 m2 kesitindeki birsantraldan 2,5 m/s hava hz ile alnabilinecek santral debisi:

V = 3.600 x 4 x 2,5, V = 36.000 m3/h

bulunur. zel, byk kat yksekliklerine sahip hacimlere monte edebil-mek imkan bir yana braklrsa, konfor tesislerinde kullanlacak santraldebisinin 25.000 m3/h deerini gememesi uygun olur. Her zona birsantralla hizmet verildii kabul ile bu byklkte bir santraln hizmet

597

verecei zon bykl:Havalandrma (taze hava) santrallarnda temiz kat ykseklii 2,80 met-re; ortalama hava deiim katsays 3 deiim/h kabul edilerek:

V = 3 x 2,80 x F ; F = V / 3 x 2,80 ; F = V / 8,4

bulunur ki, bu deeri yuvarlatarak unu syleyebiliriz: Seilen santral, debisinin (m3/h) sekizde biri (m2) byklnde bir ala-na hizmet verilir, veya tersinden okursak, F (m2) byklnde bir zo-na hizmet verecek havalandrma santralnn debisi 8. F (m3/h) olacaktr.Tam haval sistemlerde ise hava deiiminin brt 6-8 de./h civarndaolaca kabul edilebilir. Tam haval sistemlerde seilen bir debinin (Vm3/h) hizmet verebilecei zon alan (F m2) bu debinin onaltda biridirveya F (m2) zona hizmet verecek santral debisi 16.F (m3/h) olacaktr.Baa dnersek; en byk nite olarak seilen santral debisini 20.000m3/h olduunu kabul ettiimizde bu santraln, tek santral olarak hizmetverecei zon alan:

Havalandrma Santral : 20.000/8= 2500 m2/zonKlima Santral : 20.000/16= 1250 m2/zon

olarak ifade edilebilir.Kat byklne, kat saysna gre zonlamada aada rneklenen -zmler uygulanabilinir:1. Alt katlar / st katlar eklinde zonlama2. Her iki / veya drt kata hizmet veren bir santral konularak zonla-

ma3. Her kata bir santral konularak zonlamaSantral odalar olabildiince zon alanlarnn ortasnda dnlmeli; ha-va kanallarnn btn kat bir utan bir uca gitmesi yerine ortadan saasola ayrlarak beslenmelidir; bylece daha kk kanal kesiti ve dahaksa kanal boyu sebebiyle daha kk fan basma ykseklikleri ortayakacaktr.Santral odalarnn seiminde santraln d hava temini gznnde tu-tulmaldr. Santral odas atda deilse veya bir d duvara yaslanm-yorsa, bir taze hava (d hava) aft unutulmamaldr. %100 d hava ilealan santrallarda d hava menfezi alan 2,5 m/s hava hz kabulu ile,santral kesit alanna eittir. Taze hava aft tesis edilecekse, aft alan,5 m/s hava hz kabulu ile santral kesitinin yars mertebesinde alnma-ldr.

20.2.4. Tesisat aftlara. Islak Hacim aftlarIslak hacimler iin temiz ve pis su borularnn yer alaca aft asgari 25-30 cm. derinliinde 50 cm. boyunda seilmelidir. Mmknse aftn ge-ni kenar, kat yksekliinde bir aft kapa ile donatlmaldr. Bu kapa-n hacim iinde kalmas yerine komu koridor veya antrede planlan-mas, kapan seramik kaplanmas vs. gibi detay problemlerini ortadankaldracaktr. Islak hacimlerin egzozu dey bir sistemle toplanyorsaaft genilii asgari 40 cm. olmal ve boyu 90-100 cm.e kartlmaldr.b. Hava Kanal aftlarYapnn zonlamasndan sonra seilen santral hacminin bir duvarna,eer santral zonun ortasna yerletirilmise mmknse iki duvarna ha-va kanal aftlar konulabilir veya katn ortasnda bir merdiven kovasolmas halinde merdiven kovasnn d duvara dik iki duvar boyuncaaft planlamas yaplabilir. aftlarn debi deeri ve 6 m/s hava hz ka-

bul ile bulunan kesiti, tecrit/ara boluk/konsollama gz nnde tutula-rak, iki misli alnmaldr. aftn katlara k yapaca uzun kenarnnbetonarme perde ile kapatlmamas konusunda statik proje mhendisi-nin dikkati ekilmelidir.c. Istma-Soutma Borular in aftlarSisteme gre deiir. Fan coil iin gerekli aft boyutu en az 25 x 50 cm.olmaldr.d. Ana tesisat aftlarna iine girilebilir kaplar yaplmas ve aft iindetesisat almalarn emniyetli ekilde yapabilmek iin platform yapma-ya uygun nlemler alnmas gereklidir. Elektrik tesisat iin ayr aftlaroluturulmaldr.

20.3. KLMA MERKEZ PLANLAMASIHavalandrma tesisatnn bir binaya entegrasyonu, planlama aamasn-da dikkate alnmas gereklidir. Klima tesisat planlamasnda aadakimaddeler dikkate alnmaldr.a. Uygun bir sistemin seimib. Klima santralnn konumu ve bykl, ayrca bunlarn ulalabi-

lirlii c. Makine odasnn ve tesisatn konumu ve bykld. Taze hava ve egzoz havas menfez byklkleri ve dalmlare. Kanallar ve aftlar iin yerf. Asma tavan ykseklikleri g. Aydnlatma ve pencere byklkleri h. Gneten korunmai. Ses yaltm j. Yangn korumask. Enerji tasarrufu l. Bakm personelinin eitimi ve ynlendirilmesi iin yeterli zaman m. retici firmalarla bakm szlemesi

20.4. MERKEZ HAVALANDIRMA SANTRALLARI PLANLAMASI

Santrallar havalandrma tesisatlarnn temel paralarndan biridir ve ta-sarmn byk lde etkileyebilecekleri iin bunlarn planlamas pro-jenin n planlamas esnasnda yaplmaldr. Santrallar tm tesisat iindehem fazla yer kaplayan, hem de maliyeti en yksek olan cihazlardr. Ge-nel anlamda havalandrma ve klima santrallaryla scak su, souk su veelektrik reteleri arasnda bir ok balant olduundan, tm cihazlarteknik kat da denilen bir tesisat katnda toplanmaldr. ekil 20.1deteknik kat planlama rnei grlmektedir.Santrallar beslenecek hacim ve oda gruplarna mmkn olduunca ya-kn monte edilmelidirler. Uygun hava datm sistemlerine ulamak iinsantrallar dikey datmlara (ekirdeklere) yakn yerletirilmelidirler.Burada akustik problemler nemli bir rol oynarlar. Gnmzde kk ve orta byklkte tesisatlarda bulunan santrallar-da cihazlar paket prensibine bal olarak, nceden tamamlanm, tip-lemi paralardan oluurlar. Bylece hacimler daha iyi kullanlr, tmtesisatn verimi artar, daha abuk montaj yaplr ve daha iyi montaj ser-visi verilir. Yeni olarak at santral olarak adlandrlan paket-cihazlar mevcut olup,bunlar serbest olarak at zerine yerletirilebilirler. Bunlar komple ola-rak vinle atya karlabilecei gibi, paralar halinde atya kartlp

598

599

at zerinde monte edilebilirler. Kaplar su geirmez ekilde yaplrlar.Montaj kolaylatrmak iin at betonu atlmadan nce, zerine atsantralnn montaj ekipmanlarnn kolaylkla balanabilecei bir kaideablonu atlr. Santral at betonu ile balantl bir temel zerinde durur.ekil 20.2de santraln at kenarna veya duvarlara minimum mesafesigrlebilir.Daha byk santrallarda, iine girilebilir hava odalarnn kullanmnnuygun olduu grlmtr. Bu hava odalar santraln temizlenmesini vekontroln kolaylatrmaktadrlar. Az sayda byk santral, ok saydabina iinde dalm kk santrallardan daha az bakm ihtiyac gste-rir ve daha az enerji harcar. Santrallarn Yaps Proje esneklii ve gelecekteki ilavelere kolaylk salamak asndan,at yapsnn tayc duvarsz levhal kirili veya kasetli at eklindeolmas faydaldr. Hacimler, tesisat elemanlarnn montaj, iletmesi ve bakm iin kolay-lkla iine girilebilecek ekilde boyutlandrlmal ve uygulanmaldrlar.Bu hacimler yaama, depolama ve gei hacimleri olarak kullanlma-mal ve kilitlenebilir olmaldrlar.Havalandrma santral dardan kolaylkla ulalabilecek bir yerde ol-maldr, bunun dndaki durumlarda paralarn montaj ve tanmas iinyeterli lde montaj aklklar bulunmaldr. Kaplarn genilik veykseklikleri, paralarn tanmasna msaade edecek lde olmaldr.Ters hava akmlarn engellemek iin kaplar hava geirmez ekilde ya-plmaldr. Vantilatr iletmesinde kaplar, art basnl odalarda ieridoru almal, eksi basnl odalarda dar doru almaldr. Makinalarn oday evreleyen duvarlara mesafesi minimum 0,5 metreolmaldr. Sk olarak bakm ihtiyac gsteren paralarn, rnein filtre-ler nnde, montaj ve demontaj iin yeterli genilikte bir mdahale ka-ps bulunmaldr. Ayn konu santral oluturan paralar arasndaki bo-luk iin de geerlidir. Tavana olan mesafede kanal balant boaznnyksekliine dikkat edilmelidir. ekil 20.3 makinalarn ve paralarnoday evreleyen duvarlara mesafesi iin referans deerleri gstermek-tedir.Duvarlar, tavan ve deme, temizlii kolaylatrmak ve toz toplanmas-n engellemek iin dzgn olarak svanmal, perde beton veya fayanskaplanmaldr. Buralar yangna dayankl olmal ve yanc malzemelerile kaplanmamaldr. Ayn konu cihaz gvdesi ve makine paralarnnereveleri, zellikle hava filtreleri iin de geerlidir. Kapaklar en azn-dan yangn durdurucu zellikte olmaldr.

Santraller yeterince aydnlatlmaldrlar. Vantilatrlerin tamam, yangnannda elle devre d brakmaya izin verecek ekilde acil kapatma ter-tibatlar ile donatlmaldrlar. Acil kapatma tertibatlar kolayca ulala-bilecek bir yerde bulunmaldrlar.Dn havas ve daha ok duman kontrolu iin alan cihazlarda van-tilatr motorlar, ortam scakl +70 Cnin zerine knca otomatikolarak kapatacak ekilde olmaldr. Yksek binalarda, yksek bina ynetmeliine gre havalandrma ve kli-ma santralleri ehir ebekesinden bamsz olan ve enerji kesilmesindeotomatik olarak devreye giren bir enerji kaynana sahip olmaldrlar. Soutma veya nemlendirici serpantinlere sahip santrallarda, youmasuyunun veya taabilecek suyun atlmas ve cihaz iindeki suyun boal-tlabilmesi iin yerden atk su balantsna sahip olmaldr. Eer santraln bulunduu oda baka odalarn zerinde yer alyor ise, buodann demesi su geirmez ekilde yaplmaldr.Santrallarn zerinde bulunan odalarda havaya yaylan ses sebebiyle grl-t yk olumamas iin, santrallarn duvarlar, st taraflar ve zeminleriyeterli ses izolasyonuna sahip olmaldrlar (DIN 1946 1.3.2).Cihaz zerindeki motor, pompa ve vantilatrlerden binaya geebilecektitreimleri engellemek iin, cihazlar esnek takoz veya kaideler zerineoturtulmaldrlar.Cihaz iinde bulunan motor, pompa, vantilatr, serpantin ve odacklarnarlnn bina zerinde ilave bir yk getirmemesi iin, bunlar binannstatik hesab yaplrken dikkate alnmaldrlar. Santrallarn binaya yk 1000-1500 kp/m2dir. Burada zel kaidelerinarl da dikkate alnmtr. Burada dikkate alnmayan ise duvar rl-

ekil 20.1 TESSAT KATI EMASI

ekil 20.2. ATIDA BULUNAN SANTRALIN ATININ KENARINA VEYA DUVARLARA OLAN

MNMUM MESAFELER

HAVALANDIRMAKLMA SANTRALI

KUMANDAODASI

ISITMAMERKEZ

SOUTMAMERKEZ

Hava Debisi(m3/h)

6.0009.60012.50018.00025.00030.00033.50040.000

Minimum MesafeA (m)

1,501,501,702,502,502,502,502,50

600

m veya betonlanm hava odalarnn arl ve deme iin yerleti-rilen beton plakalarn arldr.Santrallarn Yer htiyacSantrallarn yer ihtiyac tesisin kapasitesine baladr. DIN 1946 Blm1.3.22de santrallarn yer ihtiyac ile ilgili yaklak ller verilmitir.Tablo 20.4de DIN 1946ya dayanlarak farkl santrallar iin gerekli olantaban alan ve tavan ykseklik lleri listelenmitir.Taban alan ihtiyac emme ve basma vantilatrl santrallar iin geerli-dir. Burada bina tipi ve inaat artlarna bal olarak daha yksek veyadaha dk deerlerin kabilecei unutulmamaldr. Tek cihaz kulla-nmda yer ihtiyac daha azdr. Bu yzden zamannda retici firma ile te-masa gemek faydaldr.Santrallarn DzenlenmesiHavalandrma santrallarnn yerletirilecei yer ilk aamada bina tasar-mna baldr. Santraln servis verecei katlarn saysnn yannda, katalan, sabit noktalarn yeri ve tipi, havalandrma tesisinin istenilen ikmalsresi de bu dzenlemede nemli rol oynar.

Bir santral ile, kat alanna da bal olarak, bir binada 10 kata kadar ser-vis verilebilir. Bu santral bodrum katta olabilecei gibi, binann atsn-da da bulunabilir. Yksek bloklarda, santral tercihen binann ortasndabulunan bir tesisat katna konulabilecei gibi; biri bodrumda dieri iseatda bulunan iki santral da kullanlabilir.Santraln Bodrumda Bulunma DurumuSantraln bodrumda bulunmas durumunda katlardaki faydal hacimlerzarar grmezler. Makinalarn ve cihazlarn arlklarnn bina konstrk-siyonu zerinde ok az etkileri vardr. Montaj ve ses izolasyonu da ko-laylkla halledilir. Makinalarn montaj ve deiimi iin yeterli montajaklklarnn braklmas dnlmelidir. Bodrum kat ykseklii 3 met-renin altnda olmamaldr (Baknz ekil 20.5).Taze hava mmkn olduunca toprak seviyesinin zerinden alnmaldr.Bylece daha ksa kanal kullanlabilir. Bina ekirdekleri, sadece katla-rn emi ve basma kanallarnn ykn tarlar. Eer konum itibar iled hava atdan emiliyor ise, d hava emi kanal tm bina boyuncagtrlmelidir.

ekil 20.3. MAKNA VE TEHZATIN ODAYI EVRELEYEN ALANLARA OLAN MESAFE LLER

Hava Debisi

(m3/h)

5.000

10.000

20.000

30.000

50.000

75.000

100.000

150.000

Ykseklik

(m)

2.4

2.4

2.6

2.8

3.0

3.0

4.0

4.5

Havalandrma Santral

Boy x En Alan

(m) (m2)

4.0 x 2.0 8

4.7 x 2.4 11

5.8 x 2.9 17

6.8 x 3.4 23

7.7 x 3.9 30

8.6 x 4.4 38

10.2 x 5.1 52

11.2 x 5.7 64

Klima Santral

Boy x En Alan

(m) (m2)

4.7 x 2.4 11

5.8 x 2.9 17

6.8 x 3.4 23

7.7 x 3.9 30

8.6 x 4.4 38

10.2 x 5.1 52

12.0 x 6.0 72

13.4 x 6.6 88

Tablo 20.4. HAVALANDIRMA SANTRALININ YAKLAIK YER HTYACI

601

Santraln atda Bulunma Durumu En stte teknik ekipmanlar bulunan binalarda (asansr, makine dairesivb.) tm teknik makine dairelerinin atda bulunmas tavsiye edilir. Ha-va emii direk olarak atdan yaplabilir. Bodrum kat depo veya bakaamala kullanlabilir (Baknz ekil 20.6).

Binann statik ve tasarm asndan n planlamas yaplrken, atya ko-nacak olan makine ve tehizatn arlklar ve bunlarn gelecekteki ta-mir ve deime durumlar dikkate alnmaldr. Bunlara ilaveten titreimve ses izolasyon nlemleri de dnlmelidir.Teknik katn ses izolasyonunun ift cidarl bir inaat teknii ile z-lebilmesi mmkn olup, bu bina tasarmn etkileyecek bir karar ola-caktr.

Santraln Ara Katta Bulunma Durumu Bu uygulamada santral binada yukarya ve aaya doru yaklak aynsayda kata servis verir. Daha nce santraln atda bulunma durumundabelirtilen tasarm problemleri bu uygulamada artan zemin yknden vegerekli olan ilave ses izolasyon tedbirlerinden dolay ayndr. Ses izolas-yon tedbirleri santraln bulunduu katn bir st ve bir alt iin zel ola-rak dnlmelidir. Bu uygulamada makinalarn tamiri ve deitirilmesidier uygulamalara gre daha zordur. Santrallarn ara kat uygulamalar-nn en nemli avantaj kanal kesitlerinin daha kk kmasdr. Kanal uzunluklarnn optimizasyonu iin d havann direk olarak ncepheden emilmesi tavsiye edilir (Baknz ekil 20.7).

Santrallardan Birinin Bodrumda Dierinin atda Bulunma Duru-mu (ekil 20.8)Bu uygulama normalde sadece ok yksek binalarda, tek santraln yetme-dii durumlarda kullanlr. Daha da yksek binalarda ise, hem bodrumda,hem atda hem de ara tesisat katnda santral uygulamas mmkndr. Tesisat aftlarnn ekonomik kullanm iin, egzoz ve basma santrallarve kanallar ekil 20.9de grld gibi dzenlenebilir. Burada kanalap santraldan uzaklatka klmesinden yararlanlmaktadr. Dnhaval sistemlerde bu uygulama ok mantkl deildir.

20.5. TAZE HAVA VE EGZOZ MENFEZLER PLANLAMASI

D hava emi menfezlerinin YeriD hava emi menfezleri mmkn olduunca toz, is, egzoz gaz ve ko-kulardan ve dorudan gne ndan etkilenmeyecek yerlere yerleti-

ekil 20.7. SANTRALIN TESSAT KATINDA BULUNMASI

ekil 20.6. SANTRALIN ATIDA BULUNMASI

ekil 20.5. SANTRALIN BODRUM KATTA OLMASI

602

rilmelidirler. Bu, zellikle uygun menfez yeri bulmann zor olduu e-hir ii uygulamalarda daha nemlidir. Emi menfezinin yeri hava kali-tesi asndan da deerlendirilip dnlmelidir.Bunlarn yeri, stten grne, bina yksekliine, havalandrma men-fezlerinin byklne ve yerleimine, ayrca binadaki d havadanoluan basn dalmna bal olarak etkilenir.D hava emi menfezleri, filtre edilmemi havann uzun kanallarda tan-masn engellemek iin, santraln ok uzanda bulunmamaldr. Eeruzun kanal konstrksiyonu engellenemiyor ise, emi menfezinden hemen

sonra bir n filtre ile emi havas n filtrelemeye tabi tutulmal ve asl filt-releme ilaveten mutlaka santralda gereklemelidir.Genel olarak d hava emi menfezlerinin seiminde ve yerleimindeaadaki hususlara dikkat edilmelidir.- Havann servis verilecek binann kuzey veya dou tarafndan ve

mmknse hakim rzgarn tersi ynnden emilmesi- Emi yerinin mmkn olduunca serbest ve yksek bir yerde olmas - Yer seviyesinin stnden direkt emi yaplmasna sadece yeil alanlarda

izin verilmesi ve izinsiz mdahale edilmemesi iin zgaral olmalar- Hava alnn cadde tarafndan olmamas - Teraslardan emi durumunda, gne nlarnn ynne gre havann

gereinden fazla snmamas- Ancak ok yksek binalarda ve santral ayn ykseklikte ise binann

ortasndan emi yaplmas- at zerinden emi durumunda ana rzgar ynne dikkat edilmesi;

yazn gne nlar etkisiyle at zerinde ar snm hava akmoluabilir, kn ise baca gazlar sebebiyle at zerinde kirli hava olu-abilir, bu yzden mmkn olduunca yksek ve serbest emi yapl-masna dikkat etmek gereklidir.

Egzoz Havas At Menfezlerinin YeriEgzoz havas mmkn olduunca en ksa yoldan direkt olarak daryaatlmal, bylece bunun evreye olan etkisi azaltlmaldr. Alak bir se-viyeden egzoz havasnn atlmasnda, egzoz havasnn yaknda bulunanbina veya hacimlere by-pass sebebiyle d hava olarak tekrar emilmeriski vardr. Bu sebepten dolay d havann emi menfezleri ve egzozhavasnn at menfezleri ne ayn seviyede olmaldrlar, ne de bir bina-nn ayn tarafnda bulunmaldrlar.Eer d hava emii ve egzoz havas at atdan yaplyor ise, ana rz-gar ynne dikkat edilmesi gereklidir. Ana rzgar ynne doru bakl-dnda her zaman nce d hava emii daha sonra egzoz havas atyerletirilmelidir. Bunun tersi yapldnda egzoz havas tekrar ieriemilebilir. (Baknz ekil 20.10)Bir adm ileride ise oluan rzgar basncnn egzoz havas k zerin-de etkisinin olmamas gerektiine dikkat edilmelidir.

ekil 20.9. EGZOZ VE FLEME SANTRALININ HACMSEL AYIRIMI

ekil 20.10. ANA RZGAR YNNE BALI OLARAK HAVA FLEME VE EM MENFEZLERNN YER

ekil 20.8. SANTRALIN BODRUM VE ATIDA BULUNMASI

603

Egzoz atnn yerleimi at yksekliinden yaplyor ise, bu at prob-lemsiz bir at garanti edecek ekilde atnn tepesinden yaplabilir. a-t kntlarnn altndan yaplan atlarda cephede kirlilik oluabilir vebu atlar egzoz atnn problemsiz olacan garanti etmezler.Eer egzoz at d duvar zerinde bulunan menfezler vastas ile yap-lacak ise, bu menfezler yoldan geenleri etkilememek iin arazi kotu-nun en az 3 metre zerinde bulunmaldrlar.Eer egzoz at yer seviyesinden yaplacak ise, at yeri, izinsiz kiile-rin ulaamayaca bir yerde olmal, su, toz vs. girmesi engellenmeli veyoldan geenleri etkilememelidir.Su Perdesi zerinden Hava EmiiKuru iklim blgelerinde (Diyarbakr gibi) evaporatif soutma avantaj-n kullanmak iin d hava ss havuzlarnda ekil 20.11de grlen superdesi zerinden de emilebilir. Bylece emilen hava bir miktar sou-tulmu olur, bu soutma her zaman yaklak 3-4 derece mertebelerineular. Bununla beraber emilen hava iinde bulunan toz ve kir su perde-si zerinde kalr. Bu tarz bir emite korozyona dayankl ekipmanlarnkullanlmasna dikkat edilmelidir.

20.6. BNALARDA KANAL UYGULAMASI VE HAVA DAITIMI

Mimarlar ve projeciler iin santrallarn yannda havalandrma tesisininkanal a ve hava datm proje tasarm aamasnda nemlidir. Tesisatla-

rn yatay ve dikey kanallar, binann temel tasarmn en az etkileyecek e-kilde ve kanal uygulamas iin yeterince yer kalacak ekilde yaplmaldr. ekil 20.12 ve Tablo 20.13de ayn bina iin farkl klima tesisatlarndahava hazrlama ve datma uygulamalar iin birbirinden ne kadar fark-l yer ihtiyac olduu grlmektedir. Farkl tesis uygulamalarnn kanal kesitleri zerinde etkilerini gster-mek iin, Tablo 20.13de karlatrma ayn hava hzlar iin yaplmal-dr. Ancak primer haval ve endksiyon cihazl klima, tesislerinin yk-sek hava hzlar ile altklar gerei dikkate alndnda, bu sistemlerkarlatrmada daha da iyi duruma gelirler. Cephede ve Bina ekirdeinde Dey Kanal Uygulamas fleme havasnn ieri nfuz etme mesafesi sistemlerden bamsz ola-rak yaklak 7 metre olup, ancak derinlii 16 metreden kk olan bi-nalarda klimatizasyon imkan salamaktadr. Derinlii 16 metreden b-yk olan binalarda hava beslemesi evre ve ekirdek olarak mutlaka iki-ye blnmelidir. Farkl ynlerdeki cephelerde, farkl ve deiken klimatizasyon ihtiyac kli-ma tesisi tarafndan optimal olarak dengelenmesi iin sistemde ekil20.14de grld gibi bir i ve d zon blnmesi uygulanmaldr. Burada bireysel olarak ve gerekliliklere gre i ve d zonlar farkl kli-ma sistemleri ile donatmak ve gerek i gerekse d zonlar kendi iindealt zonlara ayrmak mmkndr. Srekli deiken klimatik etkilere maruz kalan d zonlarda genelde 5-

ekil 20.11. HAVUZ ZERNDEN HAVA EM EMASI

ekil 20.12. TEK KANALLI KLMA SANTRALI LE ENDKSYON CHAZLI TAZE HAVA SANTRALININ EMATK KARILATIRILMASI

604

7 metre derinlik alnmaldr. D zonlarn mmkn olduunca dk ilkyatrm ve iletme maliyetleri ve mmkn olduunca az yer kullanarakzlebilmesi iin en uygun sistem tam haval VAV veya primer havalfan coil cihazl klima tesisleridir. Tesisin optimal alabilmesi iin, farkl ynlerdeki cephelerde d zon-lar bir ok zona ayrlmaktadr.

20.7. HAVA KANALLARI UYGULAMA ALTERNATFLER Yatay kanal uygulamalarnda, kanallar normalde kat tavanlarna monteedilirler. Genelde bu kanallar ayrca dardan grlmesinler diye asmatavan iine yerletirilirler. Bilgi ilem odalar gibi, ykseltilmi demekullanlan zel odalarda, kanallar deme iine de yerletirilebilirler.Topraa oturan demesi olan yerlerde yatay kanallar deme betonunaltna veya iine yerletirilebilir. Hava kanallar uygulamas Blm1de ve uygulama alternatifleri Blm 1.19da daha detayl olarak ve-rilmitir.Yatay Kanal UygulamasTavan Altna Tespit Etme:Havalandrma kanallar kebent demirinden tama asklar zerinemonte edilirler ve bu asklar tavana sabitlenirler.

Titreimle ses tanmasn engellemek iin, tavana sabitleme esnasndases yutucu elemanlar kullanlabilir. Kanallarn duvara montaj da mm-kndr. Ykseltilmi Demede Montaj: Bilgi ilem vs. gibi zel odalarda ykseltilmi deme gerekli olabilir.Ykseltilmi demeler ile istenilen noktalarda telefon, elektrik, bilgi-sayar gibi hatlarn alnabilmesi ve tesisata kolay ulam imkan yarat-lr. Ykseltilmi deme uygulamalarna Blm 11de yer verilmitir. Dikey Kanal Uygulamasaftlarda MontajDikey kanal uygulamalarnda aft kullanm sz konusu ise, aftlarmmkn olduunca snrl alanda kullanlmaldrlar. Bina ekirdei-nin d (sabit noktalar), en uygun yerlerdir. aftlarn ekirdeklerin izonlarna yerletirilmeleri, genelde yatay datmda zorluklar getir-mektedir. aftlar kolay ulalabilecek yerlerde olmaldrlar. Bu sebepten dolaysabit noktalara komu alanlardan geilebilecek aftlar iyi zmlerdir.Kk boyutlu binalarda merkezi aftlar avantajldr. Byk boyutlu bi-nalarda (byk hacimli brolarda), zellikle yatay kanal datm iingerekli olan montaj yksekliinin az braklmas gerekli ise, merkeziaft alan iinde hava kanallarnn ylmas sz konusu olmaktadr. af-tn iinden gemesi gerekli olan boluklarda bu durumda ounluklastatik problemler kmaktadr. Merkezi aft, egzoz ve fleme kanallar-nn yerleimi iin iki veya e blnrse, yatay kanal sistemi kesime-den yerletirilebilir ve montaj ykseklii azaltlabilir. Hava kanallarnn aft duvarlarna montaj iin balama raylar kullan-lr. Tesisat montaj srasnda aft iinde alabilmek iin gerekli iskeleveya kalas koymaya uygun nlem betonarmede alnmaldr.aftlar kendi balarna yangn kesici blmler olarak grlmeli ve enazndan yangn engelleyici kaplar ile donatlmaldrlar. Hava kanallar-nn yatay datm gei noktalarnda yangn koruma damperleri kulla-nlmaldr. Bir aft iin gerekli olan alan hesaplanrken, iinde bulunacak kanalla-rn toplam kesitine ilerde yaplacak eklemeler iin bir miktar yedek alanve ieri girip montaj yapmak iin yeterli olacak alan ilave edilir. Yedekalan ok kk tutulmamaldr. Tablo 20.15da aftlarda hava kanallariin yer ihtiyac verilmitir. Su tayan borular da ayn aft iinde hava kanallar ile beraber monteetmek mmkndr.

ekil 20.14. BNANIN VE DI ZONLAR OLARAKBLNMES

Tablo 20.13. AYNI ODA HACM N FARKLI KLMATZASYON SSTEMLERNDEKANAL KESTLERNN KARILATIRMASI

Klimatize Edilecek Hacim (m3)

Hava Deiimi (1/h)

Odada Gerekli Egzoz ve fleme Miktar (m3/h)

Kanal Boyutlandrlmas in

Hava Hz (m/s)

Gerekli fleme Havas (m2)

Kanal ap (%)

Gerekli Egzoz Havas (m2)

Kanal ap (%)

Tek KanallKlima Tesisi

1000

6

6000

6000

8

0.208

100

0.208

100

ift KanallKlima Tesisi

1000

6

6000

90001)

8

0.312

150

0.208

100

Endksiyon CihazlTaze Hava Santrali

1000

6

6000

21002)

8

0.073

35

0.073

35

605

ekil 20.16-20.17de santraln bulunduu mekanik odadan ana kanal -knda uygulamada karlalan doru ve yanl zmler gsterilmi-tir. Perde beton nedeniyle oluan yanl zmde ana kanal bir U yap-maktadr. Bu basn kayplarna ve ses oluumuna neden olduu gibiyer kayb meydana gelmektedir. Perde duvar kaydrlarak doru zm-de ana kanaln dz kmas salanmtr.

20.8. YKSEK BLOKLARDA KLMA TESSATININ MMAR YERLEM ZELLKLER

Farkl klima sistemlerinin yerleiminde, toplam alann yzdesi ola-rak teknik hacim ihtiyalar yaklak olarak aada verilmitir:Is kazanml niteler + primer hava %5evre indiksiyon %5Fan coil + primer hava %5Souk tavan + primer hava %5Tek kanall tam haval sistemler %7ift kanall tam haval sistemler %8Perimetre stmal VAV sistemi %7 Amerikan sistem %2-4 Buna gre, Ayrlan tesisat alanlarnn toplam alana oran %4-8 mertebesinde ol-

maldr. Ana makina dairesi ykseklii 5-5,5 m olmaldr. Ara tesisat kat ykseklii minimum 4-4,5 m net olmaldr. Klima santral seimlerinde tek santralde, yer kayb, kat ykseklii,

ses-konfor, hava kanal datm, servis kolayl gibi nedenlerle25000 m3/h debinin zerine klmamaldr.

Komple klimatize edilen yaplarda cihazlar iin ayrlmas gerekli yak-lak alanlar:Soutma gruplar (1000 kWa kadar) 8 m2/100 kW soutma ykSoutma kuleleri 3 m2/100 kW soutma ykHavalandrma ve klima santralleri 0,0035 m2/m3/h hava debisi Uygulanan sistemlere gre, 500 m2 kat alanna sahip ofis binalarndagerekli net asma tavan ii ykseklii: Souk tavan + taze hava besleme + egzoz 500 mmVAV tek kanall 500-600 mmTavan tipi fan coil 350-450 mmSu kaynakl s pompas + taze hava+egzoz 550 mmift kanall sistemler 600 mmAmerikan sistem klima 350-400 mm

ekil 20.16. HAVA KANALLARINDAN NCE BORUHATLARININ YANLI YERLEM

Debim3/h

10.000

25.000

50.000

75.000

100.000

150.000

Yksek Hz

m2

0.9

1.6

2.9

4.1

5.3

7.8

Dk Hz

m2

1.1

2.0

3.7

5.4

7.0

10.4

ki Kanall Tesisat

Yksek Hz

m2

1.4

2.5

4.5

6.5

8.5

12.0

Tek Kanall Tesisat

Tablo 20.15. AFTLARDA HAVA HATLARININ YER HTYACI

ekil 20.17. ANA KANAL DZENLEMESNDE YANLI ZM

a. Hava datmnda basn kayplar fazlab. Enerji tketimi fazlac. Sesli almad. Hava kanal maliyeti fazlae. estetik ktf. Yer kayb fazlag. Servis olana snrl

Teknik hacimlerin yerlerinin belirlenmesinde 1. basn zonlamas, 2.boru ve kanal boylarnn minimize edilmesi, 3. Sistem direnlerinin mi-nimize edilmesi gibi konular gznnde tutulmaldr. Farkl nitelerinyerleiminde yer nerileri aada verilmitir:Soutma kuleleriSoutma havasna ihtiya olduundan en uygun yer atdr. Ancak ka-zan bacalarndan etkilenmemesi iin hakim rzgar yn gznne aln-maldr.Soutma makinalarCihaz ykn tayacak bir yapnn olmas, ses ve titreim geiinde birproblem olmayacak ekilde tedbirler alnmas kaydyla soutma cihaz-lar atya yerletirilebilir. Ancak yap statii ve enerji beslemesi neden-leriyle su soutmal chillerin bodrum katlara konulmas daha dorudur.Havalandrma ve klima cihazlarKlima cihazlar belli aft alanlarna uygun olarak katlara yaylmal-dr. Basn zonlarn uygun hacimlere santraller yerletirilmelidir.

20.9. YKSEK YAPILARDA OTOMATK KONTROL VE BNAYNETM SSTEM

Chiller ve kazanlarn otomatik olarak devreye sokulmas, tm pompa-larn, soutma kulelerinin, havalandrma sistemlerinin, klima santral-lerinin, VAV kutularnn kontrol ve izlenmesi iin mikroilemci baz-l bir bina ynetim sistemi tesis edilmelidir. Bina ynetim sistemi ileyangn alarm ve gvenlik sistemi ayn protokol kullanmal ve rahat-a haberleebilmelidir. Binadaki elektrik sistemleri ve shhi tesisat sis-temleri de bina ynetim sistemi tarafndan kontrol edilecek ve izlene-cektir.

Bina ynetim sistemi lokal DDC panelleri, sistem ve network kontro-lrleri, merkezi personel bilgisayar ve ona bal workstationlar, haber-leme networkten oluan datlm bir kontrol sistemi (distributedcontrol system) olacaktr. Bina ynetim sistemi genel olarak unlarsalayacaktr: Havalandrma, klima, hava filtreleri, elektrik sistemleri, aydnlatma,

VAV kutular ve bu sistemlere bal btn makina ve ekipmann gz-lenmesi, otomatik veya istendii zaman merkezi bilgisayar zerin-den altrlp, durdurulmas ve otomatik kontrol

Sistem entegrasyonu ve koordinasyonunun gzlenmesi ve kontrol Zon ve mahal scaklklarnn srekli olarak gzlenmesi ve btn gz-

lenen deikenler iin minimum ve maksimum limit alarm verilmesi VAV kutularnn, klima santrallerinin, scaklk, statik basn, hava

akm, deikenlerinin lokal paneller vastasyla direkt dijital kontro-l (DDC)

Btn modlasyon kontrol devrelerinin direkt dijital PID kontrol Bina ynetim sistemine bal tm sistemler iin raporlama, alarm

kontrol, tarihe, takip zellikleri ve bilgisayar ekranndan renklisistem grafikleri zerinden btn sistemlerin rahata izlenmesi,kontrol ve idaresi

Soutma, stma, elektrik, enerji kullanmlarnn takip edilmesi vesistemlerde enerji optimizasyonu programlar vastasyla enerji kul-lanmnn minimize edilmesi

Planl bakm programlamas Sistemlerdeki, makina ve ekipmanlardaki arzalarn kolayca tespit

edilmesi Btn sistemlerin otomatik olarak elemansz almas.

606