İsrail Seçimleri: Yeni Aktörler, Eski Sorunlar

7/29/2019 İsrail Seçimleri: Yeni Aktörler, Eski Sorunlar

http://slidepdf.com/reader/full/israil-secimleri-yeni-aktoerler-eski-sorunlar 1/4

1

S E T AP E R S P E K T İ F

Seta PerspektifS E T A | S y a s e t , E k o n o m v e T o p l u m A r a ş t ı r m a l a r ı V a k ı | www . s e t a v . o r g | 2 4 O c a k 2 0 1 3 | N o : 1 3

İSRAİL SEÇİMLERİ:YENİ AKTÖRLER, ESKİSORUNLAR

Ufuk UlutaşSETA Dış Politka Araşrmacısı[email protected]

SETA Siyaset, Ekonomi ve ToplumAraşrmaları VakNenehatun Caddesi No:66, GOP,Çankaya 06700 Ankara, TÜRKİYETel: +90 312 551 21 00Faks: +90 312 551 21 90www.setav.org | [email protected]

ARKAPLANBir “erken seçimler ülkesi” olan İsrail, 22 Ocak 2013 tarihinde sandık başına gitti. 2009 yı-lındaki seçimlerden Kadima’nın ardından ikinci parti olarak çıkan Likud Partisi, BenyaminNetanyahu liderliğinde İsrail’in 32. Hükümetini kurmuş ve Arap Baharı sebebiyle siyasi is-

tikrarsızlıkların yoğun olarak yaşandığı bir dönemde nispeten istikrarlı bir iktidara sahipolmuştu. Likud, Siyonist aşırı sağcı İsrael Beytenu, Ultra-Ortodoks Şas, Ultra-milliyetçi vedindar Siyonist HaBayt HaYahudi ve Siyonist-sol (artarak merkez partiye dönüşen) İşçiPartisi ile birlikte hükümeti kurmuş, sonrasında Ultra-Ortodoks Birleşik Tevrat YahudiliğiPartisi de ittiaka katılmıştı.

Netanyahu hükümetini oluşturan bu ittiak; hem ABD’ye hem de Filistinlilere karşı tavizsiz po-zisyonuyla “güçlü” lider imajı veren Netanyahu, ırkçı ve yayılmacı görüşleriyle tanınan AvigdorLieberman ve Batı ile yakın ilişkileri ve askeri kariyeri sebebiyle Savunma Bakanlığı pozisyonuiçin ilk akla gelen isimler arasında yer alan Ehud Barak taraından domine edilmişti.

İlerleyen süreçte, İsrail’in çeşitli şehirlerinde yapılan ve Tel Aviv’de yaklaşık 500,000İsrailli’nin katıldığı “sosyal adalet” gösterileri, Gilat Şalit takası, Ultra-Ortodoksların asker-lik hizmetlerini düzenleyen Tal Yasası tartışmaları, Ultra-Ortodoks-laik çekişmesi ve Arap

vatandaşlar ve “devlete sadakat” tartışmaları İsrail’in iç siyasetinde ana gündem madde-leri oldu. Dış politikada ise İran ve Filistin meselesi güncelliğini hükümetin görev süresiboyunca korudu. İsrail, İran’a saldırı ikrini uluslararası toplumda sıcak tutmaya çalışırken,seçim sürecinde giriştiği Gazze saldırısıyla şimşekleri üzerine çekti; Filistin’in BM’ye tamüye olmasını engellemesine rağmen BM Genel Kurulu’nda Filistin’e üye olmayan gözlemcidevlet statüsünün verilmesini ise engelleyemedi.

Bu süreçte, uluslararası kamuoyundan yönelen tüm tepkilere rağmen Gazze ablukasını de-vam ettiren İsrail hükümetinin, 31 Mayıs 2010’da gerçekleştirdiği Mavi Marmara saldırısı veİsrael Beytenu kontrolündeki dışişleri bakanlığının imza attığı diplomatik gafar sebebiyleTürkiye ile olan diplomatik ilişkiler kesildi. Hükümet aradan geçen yaklaşık 2,5 yıllık sürezarında ise Türkiye’nin, ilişkilerin normalleşmesini sağlayacak taleplerini yerine getirmedi.

Sadece Türkiye ile değil, İsrail’in geleneksel destekçisi ABD ile de sorunlar yaşayan Netan-yahu hükümeti, önce Joe Biden’ın ABD’nin Yahudi yerleşimlerinin inşasının dondurulma-sını istediği bir ortamda gerçekleşen ziyareti esnasında yeni yerleşimlerin inşasını açıkla-mak yoluyla Obama yönetimini karşısına aldı. Ardından ise Netanyahu, Washington DCziyareti sırasında ABD Kongresi’nde yaptığı konuşmayla Obama karşısında bir nevi güç



2


yazarı Yair Lapid oldu. Bir merkez partisi olarak ortasınıın sıkıntılarına ve yönetim sistemindeki verim-sizliklere vurgu yapan Lapid, hükümeti yerleşimci veHaredi lobisinin baskılarına boyun eğmekle suçladı.Siyasete atılmadan önce kurduğu parti donörü listesive ünlü kişiliği sebebiyle kamuoyunun sürekli gözüönünde olan Lapid, Milli Eğitim Bakanı olmak istedi-ğini söyleyerek idealist yanını önplana çıkarmaya ça-lıştı. İsminin siyasi olarak yıpranmamış olması, siyasaayrıntılara girmektense genel kabul görür söylemler-de bulunması, hede kitle olarak orta sınıı belirlemesive kararsızların partisi olmaya oynaması Yeş Atid’i se-çim sürecinde ön plana çıkaran hususlardı.

İsrail siyasetindeki belki de tek sol parti olan Me-retz ise İşçi Partisi gibi sosyal adalet protestolarının

içinde yer alarak, ekonomi ağırlıklı bir seçim kam-panyası yürüttü. Geleneksel olarak iki devletli çö-züm yanlısı olan Meretz, bu seçimlerde dış politikakonularından ve hatta Tal Yasası gibi iç politikanınsıcak konulardan ziyade ev iyatlarındaki ahiş ar-tış ve sosyal hizmetlere vurgu yaparak, seçimlerinNetanyahu’nun başbakanlığı için bir reerandummahiyetinde olduğunu dillendirdi.

Aşırı sağ bloğunun büyük kısmı, Natali Bennettliderliğinde HaBayt HaYahudi listesi altında bir-leşirken, Arye Eldad ve Michael Ben-Ari, sağın enuç noktasını temsil eden Otzma Leİsrael Partisi al-

tında ilhakçı ve ırkçı söylemler geliştirdi. HaBaytHaYahudi’nin yerleşimciler arasında oldukça popü-ler olan lideri Natali Bennett, Batı Şeria’nın tek tara-lı ilhakını içeren planını seçim kampanyaları sırasın-da kullandı.1 Hükümetin “tavizci” politikalarının milligüvenliği zedelediği vurgusu yaparken, özellikleHamas ile yapılan ateşkesi hükümetin çok büyük biryanlışı olarak lanse ederek, ateşkes eleştirisi üzerin-den puan kazanmaya çalıştı.

Beled, Taal-Birleşik Arap Listesi ve Hadaş gibi İsrailvatandaşı Arapların kurduğu partiler, Arapları oykullanmaya çağırırken, Ultra-Ortodoks Şas ve Birle-

şik Tevrat Yahudiliği de devletinYyahudi kimliğinevurgu yaptılar. Bu iki blok sandalye sayılarında kay-maların yaşandığı Knesset’te temsil istikrarını koru-yan bloklar olduğundan yoğun bir kampanya döne-mi geçirmediler.

İSRAİL NEYİ SEÇTİ?İsrail’e Lapid ve Bennett gibi iki lideri sunan 22 Ocak seçimlerinin öncesinde yapılan anketlerde oluşanKnesset artirmetiği içerisinde iki önemli soru vardı.Bunlardan birincisi, Likud-Beytenu’nun zayıfasa dabirinci olarak çıkacağı seçimlerin akabinde yeni “kral

yapıcı” kim olacaktı? Natali Bennett ve Yair Lapidyükselen oylarıyla iki adaydı. İkinci soru ise yaklaşık

1. “Hatohnit hamaşihit şel Natali Bennett”,(Natali Bennett’inMesianik planı) Haaretz , 11 Aralık 2012, http://www.haaretz.co.il/opinions/1.1883221

gösterisi yaptı. Son olarak da ABD başkanlık seçim-leri öncesinde yaptığı açıklamalar ve Gazze saldırısı,Netanyahu’nun Obama’yı zor durumda bırakma ça-bası olarak yorumlandı.

Tal Yasası ve İran tartışmalarının yapıldığı bir zaman-da çiçeği burnunda Kadima lideri Şaul Moaz’ı kabi-neye dahil eden Netanyahu, Moaz’ın kısa bir süresonra kabineden ayrılması ve 2013 bütçe tartışma-larının kilit duruma gelmesiyle birlikte 22 Ocak’taerken seçimlere gidilmesi çağrısı yaptı. Bu çağrıyıyapmasında Netanyahu’nun 3. dea başbakan seçi-leceğine ve özellikle İsrael Beytenu ile ittiakı sonra-sında İsral siyasi hayatını önümüzdeki dönem domi-ne edeceğine olan öngörüsü önemli bir rol oynadı.

PARTİLERİN KAMPANYA PERFORMANSINetanyahu sosyal adalet protestolarıyla sarsılan veBM’de İran konuşması ve Şalit takasıyla toparladı-ğı desteğini, merkez-sol bloğunun yeni oluşum vevizyonsuz-güçsüz liderlerle uğraştığı bir dönemdegüce çevirme niyetindeydi. İsrael Beytenu ile birle-şerek seçimleri domine etme planları yaptı. KurulanLikud-Beytenu ittiakı, Likud’u aşırı sağa bir adımdaha yaklaştırırken, parti içi ön seçimlerde BennyBegin, Dan Meridor ve Michael Eitan gibi nispetenılımlı igürleri tasiye ederek parti proilini aşırı sağadoğru kaydırdı. Seçim kampanyası boyunca gü-

venlik vurgusu yapan Likud-Beytenu, İsrail’in güçlüliderliğe ihtiyaç duyduğunu iddia edip İran’a karşıüstlendiği öncü rolün altını çizdi. İsrael Beytenu ka-nadı ise yolsuzluk soruşturması sebebiyle dışişleribakanlığı görevinden istia eden Lieberman sebe-biyle oldukça düşük proilli hareket etti.

Sosyal adalet protestolarının rüzgarını arkasına al-maya çalışan İşçi Partisi, Ehud Barak sonrası dönem-de toparlanma sahasına girip ekonomiye yaptığıvurgu ile seçmene hitap etmeye çalıştı. Genel baş-kan olarak ilk seçimini yaşayan Şeli Yahimoviç’in,ekonomi dışında siyasi vizyon ve karizma eksikliği

ise İşçi Partisi’nin seçim sürecindeki en önemli deza-vantajı oldu. Yahimoviç’in önündeki en önemli mey-dan okuma, uzun yıllardır hem ideolojik olarak hemde temsil anlamında yıpranmış bir partiyi, yeni birpaket içerisinde sunabilmekti.

Son seçimlerin birinci partisi Kadima’nın , ŞaulMoaz’ın önderliğinde seçimlerin uzak ara en büyük kaybedeni olacağı seçim öncesi anketlere yansımıştı.Tzipi Livni’nin HaTnua Partisi’ni kurarak Kadima’danayrılmasıyla birlikte Kadima silik bir proil çizerken,başarısız bir muhaleet deneyimi yaşayan Livni’ninHaTnua’sı ise hükümetin Hamas ve Filistin Devle-

ti konularında ters tepen icraatlarına dikkat çekip,sağ-aşırı sağ bloğunun İsrail’in Demokrat-Yahudikimliğini ortadan kaldırdığını iddia etti.

Seçim kampanyasının starı kurduğu Yeş Atid (Gelecek var) Partisi ile siyasete atılan TV programcısı ve köşe



3


çıkmaktadır ki bu tablo Netanyahu’nun koalisyoniçerisindeki pazarlık gücüne yansıyacaktır.

İşçi Partisi’nin oy oylarındaki küçük ölçekli artış,ekonomik platormun ve yeni liderlik söylemleri-nin geleneksel İşçi Partisi seçmeni arasında karşılık bulduğunu göstermektedir. Seçim öncesinde Likud-Beytenu ile koalisyona sıcak bakmadığını söyleyenYahimoviç, yeni dönemde ana muhaleet partisiolarak İşçi Partisi’nin uzun senelerdir başarıyla ge-tiremediği muhali pozisyonu ortaya koyma imkanıbulacak ve bu yolla özellikle Ehud Barak dönemin-de merkez-sağa kayan partiyi merkez-sola taşımaimkanı bulacaktır. Oylarını %100 oranında artıranMeretz ile birlikte mevcut İsrail politikalarına bir solalternati sunma ırsatını da yakalayabileceklerdir.

Diğer taratan Kadima mirasını tüketen Livni ise 6milletvekillik partisiyle kendisine koalisyonda yerbulmaya çalışacaktır. HaTnua, perormansına bağ-lı olarak bir sonraki seçimlerde Yeş Atid taraındanyutulma tehlikesiyle karşı karşıya olacak ve Livni desonradan eklemlendiği siyaseti eski koalisyon ortağıEhud Barak gibi dışardan takip etmek durumundakalabilecektir.

Aşırı sağdaki yükselişin bayrak partisi olan HaBaytHaYahudi ise “kral yapıcı” olmasa da kilit rolüyle yer-leşimci lobilerinin gündemini Knesset’e taşıyacak veİsrail-Filistin meselesindeki ırkçı ve dışlayıcı vizyonuy-

la iki-devletçiler ile büyük bir kavganın içerisine gire-cektir. Aşırı sağ ve dini Siyonizm’i marjinallikten anaakıma taşıma noktasında büyük bir aşama kaydedenHaBayt HaYahudi, özellikle E-1 arazilerinde yerleşiminşaatına başlanması, yerleşimlere kaynak aktarılmasıve barış müzakerelerinin “toprak ver barış al” temeli-ne dayanmaması için büyük çaba saredecektir.

Haredi (Ultra-Ortodoks) blok ise temsil güçlerinde-ki 2 sandalyelik artışa rağmen, yeni oluşan artirme-tikte koalisyon dışı kalma ihtimaliyle karşı karşıyakalmıştır. Haredilerin yaşam koşullarını doğrudanilgilendiren sosyal hizmetler, eğitim ve askerlik gibidar gündemleri olan Haredi blok, bu konulardaki is-teklerinin karşılanması mukabilinde koalisyonlardayer almış ve istikrarlı oy oranlarını pazarlık gücüneçevirmeyi başarmışlardı. Fakat, seçimler Şas’ın dahaönceki kilit rolünü kaybetmesine ve İsrael Beytenuve Yeş Atid gibi seküler unsurların merkezde olacağıbir koalisyonda özellikle Tal Yasası konusunda bas-kın bir rol oyanayamamasına sebep olacaktır.

YENİ KOALİSYON NE VAADEDİYOR?Yeni oluşan meclis aritmetiği seçim öncesi sıklıklakonuşulan bir sağ-aşırı sağ koalisyonunu neredeyse

imkansız kılmıştır. Yeş Atid’in içerisinde olmayacağıbir koalisyonun hem iç hem de dış dinamikler açı-sından sürdürülebilirliği oldukça tartışmalı olacaktır.Diğer taratan özellikle Yahimoviç’in dillendirdiği veLikud-Beytenu’yu dışlayan bir koalisyon kurmak da

%20’lik karasızların tercihi ne olacaktı? Seçimlerinaçıklanmasıyla birlikte iki soru da cevabını bulmuşoldu. Kararsızlar Yair Lapid’e yönelip, 19 milletveki-liyle Lapid’i hem ikinci parti hem de “kral yapıcı” ilanetti. Kazandığı 19 sandalyeyle bundan sonra kuru-lacak ve İsrail standartlarında “istikrar” yakalayabile-cek bir koalisyonun kilit partisi konumuna gelen YeşAtid’e İsrail seçmeni altın bir ırsat vermiş oldu. YeşAtid bundan sonraki süreçte konjonktürel bir partiolmadığını ve sürekli merkez ile sağ arasında gelgit-ler yaşayan “merkez” partilerinin arasında gerçektende İsrail’in merkez oylarını temsil ettiğini gösterebil-mek için önemli bir ırsat yakaladı.

Arkasından esen rüzgara rağmen Yeş Atid’in önündeçözmesi gereken önemli meydan okumalar durmak-

ta. Bunlardan ilki seçim kampanyası sırasında ayrın-tılarına girmekten kaçındığı önemli iç ve dış politikakonularında elle tutulur ve sürdürülebilir bir vizyonortaya koyması. Hem Filistin’le müzakerelerden sözedip hem de “Kudüs’ün sadece Yahudilere ait oldu-ğunu” ve “İsrail’in kararlı durması halinde FilistinlilerinBatı Şeria’dan vazgeçeceğini” iade etmesi, bu konu-daki kaa karışıklığını ve/veya vizyonsuzluğunu orta-ya koymaktadır.2 Bununla birlikte Yeş Atid bir siyasipartiye dönüşme sancıları da yaşayacaktır. Seçilen 19milletvekilinin de ilk dea Knesset’e girecek olması,Lapid dışında ön plana çıkan hiçbir igür barındırma-ması ve şimdiye kadar tüm önemli kararların Lapid

taraından alınmış olması, bu süreçte Yeş Atid’in çöz-mesi gereken sorunlar olarak beklemektedir.

OY DAĞILIMI (Resmi Olmayan Sonuçlar)

Likud-Beytenu: 31

Yeş Atid: 19

İşç Parts: 15

Şas: 11

HaBayt HaYahudi: 11

Birleşik Tevrat Yahudiliği: 7

Meretz: 6

HaTnua: 6

Birleşik Arap Listesi-Taal: 5

Hadaş: 4

Beled: 3

Kadima: 2

Likud-Beytenu ittiakının milletvekili sayısı 42’den31’e düşerken, Netanyahu’nun güçlü Başbakan id-diası yeni artimetikle birlikte raa kaldırılmak zorun-da bırakıldı. Milli güvenlik vurgusu Netanyahu’yaumduğunu getirmezken, parti proilinin sağa kay-ması da Likud-Beytenu oylarının aşırı sağa, HaBaytHaYahudi’ye- kaymasını engelleyemedi. Bu tabloNetanyahu’nun seçimlerin öne alınması kararındakiyanlış öngörüsünü de açık bir şekilde ortaya koydu.Azalan sandalye sayısı ile birlikte 31 sandalyenin sa-dece Likud’a ait olmadığını da ortaya koymak lazım.Parti içi seçimlerde kullanılan Likud ile İsrael Beyte-nu arasındaki yaklaşık 2:1 oranını dikkate aldığımız-da, muhtemel bir ayrışma halinde Likud’un yaklaşık 20 tane milletvekiline sahip olacağı gerçeği ortaya

2. “Hahizon hamedeni şel Lapid”(Lapid’in siyasi vizyonu), Maariv ,20 Ekim 2012, http://www.nrg.co.il/online/1/ART2/409/931.html



4


Nenehatun Caddes No:66, GOP, Çankaya 06700 Ankara, TÜRKİYETel: +90 312 551 21 00 | Faks: +90 312 551 21 90

www.setav.org | [email protected]

Ufuk ULUTAŞBlkent Ünverstes Syaset Blm’nde lsans, Oho State Ünverstes Tarh bölümünde yüksek lsansını tamamladı. Kudüs İbranÜnverstes’nde İbrance ve Ortadoğu poltkası dersler aldı. Mershon Center or Securty Studes’te ve Melton Center or JewshStudes’te araştırmacı olarak çalıştı. SETA DC Ortadoğu Program Koordnatörlüğünü yürüttü. Oho State Ünverstes’ndek doktorasınıtamamlamak üzeredr.

aynı ölçüde zordur. Bu sebepten mevcut hesapla-malar Likud Beytenu ile Yeş Atid’in toplam sandalyesayısı olan 50’nin 61 altın oranına nasıl tamamlana-cağı sorusu etraında şekillenecektir. 11 sandalyeliHaBayt HaYahudi veya Şas’ın koalisyona katılmasıher ne kadar 61’e ulaştıracaksa da bu sayı koalisyo-nu oldukça kırılgan yapacağından ekstra en az birparti daha koalisyona dahil edilmeye çalışılacaktır.Şu noktada Netanyahu, HaBayt HaYahudi’yi, Lapidise 6 sandalyeli HaTnua’yı koalisyona dahil etmek istemektedir. Netanyahu, barış süreci konusundakendisine yöneltilen okları rahatlıkla üzerine çevi-rebileceği HaBayt HaYahudi’yi aralarında görmek isterken, Lapid ise sağcı-aşırı sağcıların olduğu birkoalisyonda Livni’den moderasyon desteğini almak

istemektedir. Bu kompozisyona sahip bir koalisyo-nun en büyük meydan okumayı, barış müzakereleri-nin devam etmesi hususunda yaşayacaktır.

Diğer taratan Şas ve Birleşik Tevrat Yahudiliği’nindahil edildiği bir seküler-Ultra-Ortodoks koalisyo-nu ve İşçi Partisi ve HaTnua’nın dahil edildiği birulusal uzlaşı hükümeti de kağıt üstünde mümkünolan alternatiferdir. Fakat, Likud-Beytenu’nun se-küler tabanı ile Ultra-Ortodoks partileri özellikleTal Yasası’nın bu kadar tartışıldığı bir ortamdan biraraya getirmek oldukça güç olacaktır. Ayrıca, ulusaluzlaşı hükümeti de- Netanyahu’nun başbakanlığına

şiddetle karşı çıkan Yahimoviç’in razı edilmesi bir ta-raa-3 hem iç hem de dış meselelerde oldukça ciddisiyasa senkronizasyonu sorunu yaşayacaktır.

İsrail’in kemikleşmiş İsrail-Filistin meselesi üzerindenyeleşimler ve işgalin genişletilmesiyle kısa vadelikazançlar elde ettiği ve iki devletli çözümü izikenve demograik olarak artarak imkansızlaştırdığı birortamda, İsrail kamuoyunun barış müzakerelerineinancının azalmaya başladığını ortaya koymak gere-kiyor. Seçimlerde aşırı sağın ve Lapid gibi popülist si-yasetçilerin yükselişi, merkez-sol bloğun oylarını ar-tırmasına rağmen müstakil bir koalisyon kurabilme

ırsatına sahip olmaması ve uluslararası toplumun

3. “Yahimoviç leLapid: Haheseg madhim, al titstare leBibi”, (muh-. “Yahimoviç leLapid: Haheseg madhim, al titstare leBibi”, (muh-teşem başarı, Bibi’ye katılma), Yediot Aharonot , 23 Ocak 2013,http://www.ynet.co.il/articles/0,7340,L-4336233,00.html

kınamayı geçmeyen tepkisi sebebiyle İsrail-Filistinmeselesinde oyun değiştirici değişiklikler yakın va-dede olası görünmemektedir.

Türkiye ile olan ilişkilerin normalleşmesi meselesi birsüredir İsrail’in gündeminde olmasına rağmen siyasimaliyeti sebebiyle hiçbir politikacı bu konuda bu-güne kadar somut adım atamamıştır. İsrail’in askerimüesses nizamının Arap Baharı’yla artan stratejik kı-rılganlığına çözüm olarak Türkiye ile normalleşmeyideğerlendirmek istemesi, kamuoyunun bu konuda-ki desteği ve seçim sonrası siyasi maliyet hesapları-nın haifemesiyle birlikte Türkiye’den özür meselesieskisine nazaran daha güçlü bir şekilde gündemegelebilecektir. Barış müzakerelerindeki kuvvetle

muhtemel tıkanma karşısında Türkiye adımı, İsraillisiyasetçilerin uluslararası toplum nezdinde “vaziyetikurtarma” çabalarından birisi olarak da hayata geçi-rilebilecektir. Yine de öncelik Türkiye gibi iç siyasetiçin aciliyet arz etmeyen konulardan çok direk iç si-yaset meselelerine verilecek ve eğer atılacaksa Tür-kiye adımı için uygun zaman kollanacaktır.

İsrail’in ABD ile olan ilişkilerinde sistemik değişimlerihayata geçirmek oldukça zordur. ABD’deki İsrail lobi-si ve Likudnik çevreler taraından istenmeyen Chuck Hagel’in savunma bakanı olarak atanması durumun-da ve Barack Obama ile Netanyahu arasındaki soğuk

savaşa rağmen, İsrail lobisinin Hagel konusundaki önalıcı kampanyası, kongredeki nüuzları ve ABD’nin ke-mikleşmiş İsrail’e destek siyaseti sebebiyle, muhtemelgeçici kriz anlarının mümkün olması rağmen ABD’ninİsrail ile ilişkilerinde bir denge izlemesini beklemek azla iyimser bir yaklaşım olacaktır.

Yeni Knesset’te daha zayı bir Netanyahu, cesaret-lenmiş bir Bennett, iyimser bir Lapid, savunmacı birŞas, daha akti bir Meretz ve İşçi Partisi, ayakta kal-maya çalışan bir Livni ve tükenen bir Moaz izleyece-ğiz. İsrail’in yeni siyasi aktörleri, sosyal adalet, hayatpahalılığı, seküler-Haredi çatışması, barış süreci ve

İsrail’in artan bölgesel izolasyonu gibi eski sorunlar-la yüzleşmek zorunda kalacaklar ve bu konulardakiperormansları bir sonraki Knesset’in aritmetiğinişekillendirecektir.

Documents

İsrail Seçimleri: Yeni Aktörler, Eski Sorunlar