1

2

เจาของโดย : โรงพยาบาลจฬาลงกรณ สภากาชาดไทย และคณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยฝายประชาสมพนธ โรงพยาบาลจฬาลงกรณ สภากาชาดไทย : (02) 256 4636ศนยประชาสมพนธ คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย : (02) 256 4183,(02) 256 4462

ISSN : 2465-4639

จดท�าโดย บรษท เนเบอร มเดย จ�ากด

บทความ I น.ส.อาชรญาณ อฐวาณชย,

น.ส.สชาวนนท พนทะกง

เรยบเรยง, พสจนอกษร I น.ส.เมธน ชาญวลชล

ประสานงาน I นายศกดสทธ จตอนนตพร

ศลปกรรม I น.ส.ศณฐศรณ ลมอครองกร

ชางภาพ I นายศกดสร ทรพยยง

ทปรกษา I ศ.นพ.สทธพงศ วชรสนธ, รศ.นพ.ธระ วชรปรชานนท, รศ.พญ.ดจใจ ชยวานชศร, รศ.พญ.บรณ กาญจนถวลย,

ผศ.พญ.ยวรย พชตโชค, รศ.นพ.ฉนชาย สทธพนธ, รศ.นพ.พงศศกด ยกตะนนทน, นางพรทพย ควรคด, รศ.พญ.กญญรตน กรยวเชยร

บรรณาธการ I ผศ. (พเศษ) นพ.สรนทร อศววทรทพย

ผชวยบรรณาธการ I นายธรพร ยนเจรญ, นายเสฏฐศภณฐ รศมทต

กองบรรณาธการ I น.ส.สกานดา นมทองค�า, พญ.สกณ ภระกลสขสถตย, พญ.พรจรา ศภราศร, ทญ.วภาพร พรสนศรรกษ,

ภญ.วรรณ อทธวฒนกล, ภญ.พวงเพญ ฤทธวรกล, ภญ.นชนาฏ สเมธโชตเมธา, พว.ชตมา ปานเด, พว.ดร.ภทรพร เขยวหวาน,

น.ส.พรรณทพย โรจนถาวร, นางสมพศ เสยงบญ, น.ส.ธญญา จตตแกว, นสพ.จรวฒน วงษสวสด

ฝายประสานงาน I น.ส.วสยนรรณ วรยะกรตการ, น.ส.ธนสมณ พลศร, นางสดาลกษณ อนพรหม, น.ส.วไลลกษณ อยในธรรม,

น.ส.ศรยพา แพนลา, น.ส.อาทนนท แกวไทย

ศลปกรรม I นายวระศกด บญวงษ, นายณฐกร ไกรโสภา

ชางภาพ I นายภทรวร วรฉตร, นายกศก เอยมส�าอางค, นายชาญณรงค พฒขาว

พสจนอกษร I นางสดาลกษณ อนพรหม, น.ส.วไลลกษณ อยในธรรม, น.ส.วสยนรรณ วรยะกรตการ, น.ส.วนดา บญวาส,

น.ส.เกศวด พชรเกษสกล

กองบรรณาธการ

ขาพระพทธเจา กองบรรณาธการ “วารสาร ”โรงพยาบาลจฬาลงกรณ สภากาชาดไทย และ คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

(น.ส.พรรณทพย โรจนถาวร ประพนธ)

ยสบแปดกรกฎาเวยนบรรจบ ขอนอมนบเบองบาทพระทรงศรมหาวชราลงกรณนฤบด จอมจกรทศราชฉตรชาตไทย “จตอาสา”น�าพา“อนไอรก” ใหประจกษน�าพระทยแสนยงใหญพระเมตตากรณาปกแผไป ทงใกลไกลไดพงพระบารม ไมวาเหนอหรอใตออกหรอตก ไมวาบกหรอน�าแมลบลหากทรงทราบความทกขทราษฎรม ธทรงชวยทนทมรอรา นบเปนบญของพวกเรายงนก ทกษตรยทรงรกราษฎรนกหนาทรงใสใจในเหลาปวงประชา ทรงสอดสองทงนคราดวยหวงใย วโรกาสเฉลมชนมพรรษา ปวงประชาตางยมแยมแจมใสชาวจฬาฯรวมถวายพระพรชย ขอพระเกยรตเกรกไกรทวแผนดน ขอพระองคทรงส�าราญพระหฤทย พระพลานามยสมบรณมรสนเปนฉตรแกวปกเกศขาบดนทร พระภมนทรขอพระองคทรงพระเจรญ

3

มหาวชราลงกรณอาศรวาท

4

ณ จฬา

เรอง : นางอธศา ซงกมลพสทธ

ด วยความเชอดงกลาวน จงเป นจดเรมตนของโครงการศนยสงเสรมมตรภาพบ�าบด โรงพยาบาลจฬาลงกรณ สภากาชาดไทย ซงปจจบนเปดใหบรการ ณ บรเวณชน 3 ตก ภปร โดยมบทบาทหนาทในการด�ารงรกษาและขยายกลมมตรภาพบ�าบดในกลมผปวยโรคเรอรงตางๆ เชน โรคเบาหวาน โรคไต โรคหลอดเลอดสมอง โรคเลอด โรคลมชก เปนตน รวมถงสงเสรมการแลกเปลยนเรยนร ด านสขภาพและด านอนๆ ร วมกนระหว างผ ให บรการ ผ รบบรการ และระหว างผ รบบรการดวยกนเอง นางอธศา ซงกมลพสทธ ประธานโครงการศนยสงเสรมมตรภาพบ�าบด โรงพยาบาลจฬาลงกรณ สภากาชาดไทย กลาววา โครงการศนย ส ง เส รมมตรภาพบ�าบด โรงพยาบาลจฬาลงกรณ ไดเรมด�าเนนโครงการมาตงแตเดอนตลาคม พ.ศ. 2549 จนถงปจจบนนบเปนเวลา 12 ปแลว โดยม นางมาณ สอทรงธรรม เปนประธานศนยฯ คนแรก โครงการนเกดขนเนองมาจากโรงพยาบาลจฬาลงกรณ ไดเลงเหนถงความส�าคญของการจดตงชมรมหรอกลมชวยเหลอตนเองของผปวย รวมไปกบการพฒนารปแบบการดแลรกษาของบคลากรทางการแพทยทเนนความช�านาญเฉพาะทางมากขน อกทงยงไดรบเงนทนสนบสนนจากส�านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต (สปสช.) เพอจดตงศนยมตรภาพบ�าบดใหเปนพนทเยยวยาผปวย โดยเฉพาะในกลมผปวยโรคเรอรงดวยหวใจความเปนมนษย

นางศรลกษณ สโยพทธวงศ อดตประธานศนยฯ ซงปจจบนด�ารงต�าแหนงทปรกษาของศนยฯ และผชวยผอ�านวยการฯ ดานบรการ กลาวเพมเตมวา เนองจากองคความรบางอยางเกดขนจากประสบการณของผปวยแตละราย หากผปวยสามารถมพนทในการแลกเปลยน เรยนร ดแล และใหก�าลงใจซงกนและกน แบบ “เพอนชวยเพอน” กจะชวยใหผปวยเขาใจภาวะของตนเองและสามารถปรบตวเพอรบการรกษา สงผลใหมคณภาพชวตดขนในทกๆ ดาน เรยกไดวาเปนการเสรมพลง (Empowerment) ใหผปวยมความร มพลงใจ ชวยเหลอตนเองและคนรอบขางได ดงนน ศนยมตรภาพบ�าบดจงเปนเสมอนพนทแหงการชวยเหลอและแบงปนเพอประโยชนสงสดแกผปวย ส�าหรบกจกรรมของศนยฯ ท ได ผลการตอบรบเปนทนาพอใจ ไดแก การออกก�าลงกายเพอสขภาพกอนพบแพทย ซงจดขนส�าหรบผ ปวยนอกทมารอรบบรการ ณ อาคาร ภปร เวลา 06.30 - 07.00 น. ในวนพฤหสบด สปดาหท 2 และ 4 ของทกเดอน อกทงกจกรรมการดแลผ สงอายท เดนทางมาโรงพยาบาลเพยงล�าพง กจกรรมชวยเหลอคดกรองผปวยรถนง - รถนอน บรเวณชน G ของอาคาร ภปร เพอลดความแออดของพนท และชวยใหผปวยสามารถขนไปรบบรการทคลนกชนตางๆ ไดรวดเรวยงขน นอกจากนศนยฯ ยงเปนศนยกลางในการดแลนกเรยน - นกศกษา

ทมาฝกปฏบตงานจตอาสาในอาคาร ภปร รวมทงจดทมวทยากรไปใหความร - ฝกทกษะการเปนจตอาสาแกนกเรยนตามโรงเรยนตางๆ ตามทมการขอความอนเคราะหมาดวย ส�าหรบกจกรรมลาสดของศนยฯ คอ การจดอบรมใหความรเรอง “การคดกรองอาการผดปกตและชวยเหลอเบองตนแกจตอาสา” เมอวนท 28 พฤษภาคม พ.ศ. 2561 ทโรงพยาบาลจฬาลงกรณ เพอใหความร และฝกปฏบตงานจตอาสาใหกบนกเรยนจากโรงเรยนสาธต มศว.ประสานมตร (มธยม) โรงเรยนสาธต มศว.ปทมวน โรงเรยนหอวง บคคลทวไป และอาสากาชาด รวมทงสนกวา 50 คน ศนยสงเสรมมตรภาพบ�าบด โรงพยาบาลจฬาลงกรณ ยงมแนวคดทจะขยายการด�าเนนงานไปยงกลมผปวย ญาต และครอบครวผดแลผปวยโรคอนๆ เชน กลมปลกถายไต และกลมโรคหวใจ เปนตน เพอใหเกดการพฒนาความรและสรางแนวคดจตอาสาใหเกดขนทงในและระหวางกลมผปวย เจาหนาททกสาขาวชาชพ และประชาชนทวไป เพอใหสอดคลองกบนโยบายการสรางจตอาสาของสภากาชาดไทย รวมถงนโยบายของประเทศดานการเสรมสขภาพแกประชาชนอยางตอเนองและยงยน

ศนยสงเสรมมตรภาพบาบดพนทแหงมตรเพอคณภาพชวตทดอยางรอบดาน

Chula Innovation

เรอง : อ.นพ.กฤษณ เจรญลาภ เรยบเรยง : ศนยนวตกรรมทางการแพทย (CMIC)

5

โดย ผศ.ดร.นพ.อมรพนธ เสรมาศพนธ

เพราะการชวยชวตผปวย คอ หวใจในการรกษาผปวยของบคลากรทางการแพทยทกคน และการทแพทยสามารถเขาถงขอมลตางๆ ของผปวย เชน ขอมลเกยวกบโรคทเปน รวมถงประวตการรกษาไดอยางสะดวกรวดเรว จะชวยใหแพทยท�างานไดอยางมประสทธภาพมากขน เปนทนายนดวาความกาวหนาทางดานเทคโนโลยและนวตกรรมไดเขามามบทบาทอยางยงในการพฒนาอปกรณเครองมอทางการแพทยและสาธารณสข ปจจบนคณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ไดม Application ชอวา “Medic” ทชวยใหบคลากรทางการแพทยสามารถเขาถงขอมลดงกลาวไดอยางสะดวกรวดเรวยงขน Application Medic เปนระบบสารสนเทศแบบออนไลนเพอการเกบขอมลทางการแพทย ซงเปนผลงานความรวมมอทางนวตกรรมทผานการวจยและพฒนาขนระหวาง อ.นพ.กฤษณ เจรญลาภ ภาควชาออรโธปดกส คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย และ ผศ.ดร.เกรก ภรมยโสภา ภาควชาวศวกรรมคอมพวเตอร คณะวศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ผลงานนวตกรรมชนนมจดเรมตนมาจากการไดรบทราบถงปญหาหลายๆ ดานของระบบการเกบขอมลทางคลนกทใชในปจจบน เชน ความไมสะดวกในการดงขอมลของผปวยออกมาใช การปรบเปลยนหรอบนทกขอมลใหมในกรณทมผใชงานระบบรวมกนหลายคนหรอหลายหนวยงาน อกทงคาใชจายในการพฒนาซอฟตแวร (Software) เพอการเกบขอมลเหลานกมราคาสง ดงนนApplication Medic จงเปนนวตกรรมทสรางขนเพอตอบโจทยของปญหาทกลาวมาขางตนไดอยางตรงจด เพราะ Medic เปน Application ทเนนดานการเกบขอมลทางการแพทยทสามารถปรบเปลยนเนอหา แบบฟอรม และรายละเอยดตางๆ ไดอยางงายดายเพยงปลายนว ชวยใหแพทยสามารถบนทกและเขาถงขอมลผปวยไดงายขนซงจะมสวนส�าคญตอการรกษาและการวเคราะหตางๆ ใหมประสทธภาพมากขนดวยเชนกน

Application Medic เนนการท�างานแบบ BYOD (Bring Your Own Device) สามารถเชอมตอไดทกระบบ ไมวาจะเปนคอมพวเตอรแบบตงโตะ คอมพวเตอรแบบพกพา โทรศพทมอถอ แทบเลต และทกอปกรณทมระบบเชอมตอเครอขายอนเตอรเนต (Internet of Thing) แพทยจะสามารถด ปรบเปลยนแบบฟอรมการเกบขอมล และบนทกขอมลไดจากทกสถานท ทกเวลา เชน หองตรวจ หองผาตด หรอแมกระทงทบานของผ ปวย นอกจากนApplication Medic ยงอ�านวยความสะดวกใหผใชงานดวยการใชระบบค�าสงเสยง (Dictation) เพอบนทกขอมลไดดวย รวมถงสามารถเพมลดผใชงานรวมกนในแตละกลมไดอยางอสระ ซง Application Medic สามารถน�ามาประยกตใชงานไดอยางหลากหลายในระบบสขภาพ เชน 1) การเกบขอมลทะเบยนโรคตางๆ 2) การเกบขอมลคนไขส�าหรบใหแพทยตดตาม คนไขในภาคสนาม 3) การเกบขอมลเพอการวจยทางคลนกหรอ การวจยแบบ Multi-Center 4) ใชทดสอบระบบแบบฟอรม ระบบเกบขอมล เพอทราบปญหากอนทจะน�าไปใชจรงใน ระบบ HIS (Hospital Information System) 5) การเกบขอมลการเรยนการสอนของ นกศกษาแพทยรวมถงการท�าวจยในชนเรยน ทางคณะผวจยตงเปาหมายทจะรวม Application Medic ใหเชอมตอกบระบบสารสนเทศของโรงพยาบาล เพอใหแพทยและบคลากรทเกยวของสามารถดและสงขอมลทเปนประโยชนระหวางกนได รวมถงการจดท�าระบบวเคราะหขอมลเชงลกเพอสนบสนนความสามารถในการรกษาตอไป ปจจบนสามารถดาวนโหลด Application Medic ไดทงในระบบ iOS และ Android โดยไมเสยค าใช จ ายส�าหรบงานเกบข อมลพนฐานดานการบรการและการวจย และสามารถน�าขอมลทเกบไวไดออกมาโดยผานเวบไซต https://medic.deverhood.com

APPLICATION MEDIC คอตวชวยใหแพทยเขาถงขอมลของผปวยไดอยางรวดเรว ท�าใหแพทยท�างานไดอยางมประสทธภาพมากขน

SMART APPLICATION

INNOVATIVE HOSPITALFOR

6

เกยรตประวตชาวจฬาฯ

รศ.พญ.กฤษณา พรเวชหวหนาฝายเวชศาสตรฟนฟ

นางสาวกาญจนา ขนทรงผตรวจการพยาบาลฝายการพยาบาล

นางสาวสภทรา พฒนาประทปหวหนาหอผปวยฝายการพยาบาล

นางเพชรรนทร อารกษสทธหวหนาหอผปวยฝายการพยาบาล

นายบญชย นตยสภาภรณหวหนาหนวยเอกซเรยผปวยใน

ฝายรงสวทยา

พญ.แพร พงศาเจรญนนทฝายจกษวทยา

นางสาวปณรดา เจรญดฝายการพยาบาล

นางสาวอมาวรรณ เครอนพรตนฝายการพยาบาล

นางสาวปาจารย มาประจวบฝายการพยาบาล

นางสาวอารยา กระตายทองฝายการพยาบาล

นพ.สราวฒ ศวโมกษธรรมฝายอายรศาสตร

นางขวญเรอน วงษมณฝายการพยาบาล

นางสาวสจนดา พภพสทธไพบลยฝายการพยาบาล

นางสาวนลเนตร สวรรณจอมภพฝายการพยาบาล

นางสาวนชาภา พมสอนฝายการพยาบาล

นางสาวสมตรา ขวญแกว ฝายการพยาบาล

นางสาวอดมรตน เตมกลนจนทรฝายการพยาบาล

นางสาวใบหยก รฐไสยฝายการพยาบาล

นางวงแข กนทะวงคศนยความเปนเลศทางการแพทยดานการปลกถายอวยวะ

ภญ.วรรณ อทธวฒนกลหวหนากลมงานเภสชกรรม

บคลากรดเดน โรงพยาบาลจฬาลงกรณ สภากาชาดไทย

ประจ�าป 2561ประเภทท 1 กลมผบรหาร

ระดบกลางขนไป

หวหนาฝาย/ศนย/หนวยงาน ผชวยหวหนาพยาบาล ผตรวจการพยาบาล หวหนาหอผปวย

พยาบาล

แพทย ทนตแพทย เภสชกร

ประเภทท 2 กลมผปฏบตงาน

ระดบตน (หวหนางาน ตามโครงสราง)

7

นางสมคด เปรมปรดฝายการพยาบาล

นางแกวใจ โกษะฝายการพยาบาล

นางสาวสมศร สายทอง ฝายการพยาบาล

นางอนเรอน เกาเลกฝายการพยาบาล

นายกานแกว มะมวงฝายโภชนวทยาและโภชนบ�าบด

นางสปญญา จนทค�าฝายรงสวทยา

นางวรศรา วงศลนฝายการพยาบาล

นางหมวย ภาคภมฝายการพยาบาล

นางสาวอญญาณ อมอาคมฝายการพยาบาล

นายมานตย อรพมพฝายการเงน

นางสาวนฤมล พคเคทท ฝายเวชศาสตรฟนฟ

นายชยยทธนา วงศวชรนทรฝายการพยาบาล

นายประเทอง เอกลาภฝายบรหารงานอาคารและสงแวดลอม

นายสมศกด ทองเอยมฝายบรหารงานอาคารและสงแวดลอม

นางประกายทพย เนตรสวางฝายการพยาบาล

นางยาน ชชาตฝายการพยาบาล

นางอไร บญศรกลมงานเภสชกรรม

นายทรงศกด คงยงหาญฝายธนาคารเลอด

นางจอมศร วงศวชรนทรฝายการพยาบาล

นางนนชพร อนทฉมฝายการพยาบาล

นายอภสทธ ค�านวนศกดฝายบรหารงานอาคารและสงแวดลอม

นายสเทพ พลวจตรฝายโภชนวทยาและโภชนบ�าบด

นางประทม จ�าปานลฝายการพยาบาล

นางมณฑฑา ภควงศฝายการพยาบาล

นายปองเกยรต ตนทภคฝายผปวยนอก

นางสาวศรอมพร ไตรสงข ฝายผปวยนอก

นางสาวบวชม ไชยชาลฝายการพยาบาล

นายธนวนต ไชยทองกลมงานเภสชกรรม

นางสาวยพน เพชรมนฝายโภชนวทยาและโภชนบ�าบด

นายจตรภทร ดสดธนภทร ฝายรงสวทยา

ดร.สภาภรณ วชรพฤษาดศนยวทยาศาสตรสขภาพโรคอบตใหม

นางธารทพย เดนแกวฝายบรหารงานอาคารและสงแวดลอม

นางสาวนอมจตร แสงศรธปฝายพธการ

สายงานวชาการ ลกจางประจ�า

ต�าแหนงทบรรจดวยวฒต�ากวาปรญญาตร

ต�าแหนงทบรรจดวยวฒปรญญาตรขนไป

8

เรอง : ภญ.สปาณ ศภพมลวรรณ

สารพนเรองยา

เชอวาทานผอานหลายทานคงจะเคยกงวลใจกบปญหาสวบนใบหนาของตนเองมาแลว เมอใบหนาทมผวเรยบเนยน เกลยงเกลาเกดสวปรากฏขนมา หลายคนอาจรสกไมมนใจทจะออกไปพบปะผคน และคดหาหนทางวาจะรกษาสวเหลานอยางไรด คอลมน “สารพนเรองยา” ฉบบน เรามขอมลดๆ เกยวกบยารกษาสวทเภสชกรของหนวยผลตยา กลมงานเภสชกรรม โรงพยาบาลจฬาลงกรณ สภากาชาดไทย ไดคดคนพฒนาสตรต�ารบขนมา เพอใหแพทยเลอกใชในการรกษาสวของผปวยไดอยางมประสทธภาพในราคาทเขาถงไดมาแนะน�ากนคะ เรามาท�าความรจกกบประเภทของ “สว” กนกอน เพอใหสามารถเลอกใชผลตภณฑไดถกตองตรงตามลกษณะของสวทเปน หากแบงตามรองรอยของสวแลว สวจะมอย 4 ประเภท คอ สวอดตน, สวอกเสบ, สวหวหนอง และสวหวชาง ซงการรกษาสวดวยยาจะใชเพยงแคยาทาภายนอก หรออาจตองรบประทานยาควบคไปดวยกขนอยกบความรนแรงของสว หากเปนสวอดตนกสามารถใชยาทาเพอรกษาได แตหากเปนสวทรนแรง เชน สวเปนไตลก อาจจะตองใชยาทารวมกบยารบประทาน ซงแนวทางในการรกษาสวนนควรอยในความดแลของแพทยผวหนง เพอใหไดรบการรกษาอยางถกตอง ผวหนากลบมาเนยนเกลยงเกลาไดเหมอนเดม ส�าหรบผลตภณฑทกล มงานเภสชกรรม โรงพยาบาลจฬาลงกรณ สภากาชาดไทย ไดคดคนพฒนาสตรต�ารบและผลตขนมาใชภายในโรงพยาบาลเพอรกษาสว ในปจจบนมรปแบบตางๆ ดงน

ผลตภณฑตางๆ เหลาน กลมงานเภสชกรรมไดผลตขนมาเพอใหแพทยของโรงพยาบาลจฬาลงกรณสงจายภายในโรงพยาบาลเทานน หากทานพบเหนผลตภณฑเหลานมวางจ�าหนายภายนอกโรงพยาบาล อาจเปนผลตภณฑลอกเลยนแบบและอาจไมปลอดภยตอผ ใช ดงนนเพอความมนใจ จงไมแนะน�าใหซอทอนหรอภายนอกโรงพยาบาลจฬาลงกรณ ส�าหรบสารพนเรองยาฉบบหนา จะมาแนะน�าผลตภณฑรกษาฝาและรอยด�า รวมถงผลตภณฑท�าความสะอาดผวอยางออนโยน ส�าหรบผทมผวแพงาย เปนสว และฝา อยาลมตดตามกนนะคะ

ยากล มน ใช ส�าหรบรกษาสวอดตน ผลตออกมาทงในรปแบบครม เจล และโลชน ส�าหรบรปแบบครมและโลชนจะมความเขมขนของตวยาอย 3 ระดบใหเลอกใช คอ 0.025%, 0.05% และ 0.075% บรรจหลอดขนาด 5 กรม และโลชนบรรจขวดขนาด 30 ซซ สวนรปแบบเจลบรรจหลอดขนาด 5 กรม มความเขมขนของตวยา 2 ระดบ คอ 0.05% และ 0.1% ซงจะใชยาความเขมขนเทาใดหรอรปแบบใดนนขนอยกบการพจารณาของแพทยเปนส�าคญ

เปนตวยาทออกฤทธในการรกษาสวอกเสบ ชวยใหหวสวยบเรวขน มจ�าหนายในรปแบบเจล บรรจหลอดขนาด 5 กรม โดยมความเขมขนของตวยา 2 ระดบ คอ 2.5% และ 5% ซงหากใชระยะแรกอาจเรมตนใชทความเขมขน 2.5% กอน โดยทาทงไวประมาณ 15 นาท แลวลางออกดวยน�าสะอาดเพอไมใหผวหนงระคายเคองมากเกนไป

เปนยาปฏชวนะแตมสวอกเสบในรปแบบโลชนใส มความเขมขนของตวยา 1% บรรจขวดขนาด 30 ซซ แตยาสตรนจะมแอลกอฮอลเปนสวนผสมคอนขางมาก ดงนนคนทแพแอลกอฮอลอาจตองระมดระวงหรอหามใช

MDCU ALUMNI 2018คนสเหยาแพทยจฬาฯ พายอนอดต

สว ใชยารกษาอยางไรด?

กลม Retinoid หรออนพนธของวตามนเอ

Benzoyl Peroxide (BP) Clindamycin Lotion

Good News

เรอง : รศ.นพ.สเทพ อดมแสวงทรพย

9

เรยกไดวาปพ.ศ. 2561 น กระแสยอนยคมาแรงจรงๆ ไมวาจะเปนละครโทรทศน การจดงานตางๆ รวมถงสถานททองเทยวเชงประวตศาสตรหลายแหงตางกไดรบความนยมมาตงแตชวงตนปทผานมา คอลมน “Good News” ฉบบนจงไมพลาดทจะน�าเรองราวดๆ มาแจงใหทานผอานไดทราบกน นนกคอ “งานคนสเหยาแพทยจฬาฯ” อกหนงงานส�าคญของคณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ซงในปนจะมาในรปแบบของ “งานวดไทยยอนยค” เตรยมพาศษยเกาแพทยจฬาฯ ยอนอดตยอนวนวานไปพบกบความสข เรองราวจะเปนอยางไรนน ไปพดคยกบประธานจดงานในปนกนเลยคะ ส�าหรบก�าหนดการจดงานคนสเหยาแพทยจฬาฯ นน จะจดขนในวนสดทายของการประชมวชาการคณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ซงในปนตรงกบวนท 17 สงหาคม พ.ศ. 2561 โดยมศษยเกาแพทยจฬาฯ รนท 46 เปนประธานจดงาน พรอมดวยรนทเปนไฮไลทของงานคอ รนทมเลขลงทายดวยเลขเดยวกบรนของประธานจดงาน ไดแก รน 6, 16, 26, 36, 46, 56 และ 66 ทจะมารวมกนสรางสสนและยอนร�าลกบรรยากาศแหงความสขในความทรงจ�าไปดวยกน รศ.นพ.สเทพ อดมแสวงทรพย ศลยแพทยผเชยวชาญดานการผาตดแบบสองกลอง ฝายศลยศาสตร โรงพยาบาลจฬาลงกรณ สภากาชาดไทย และศษยเกาแพทยจฬาฯ รนท 46 ประธานจดงานคนสเหยาแพทยจฬาฯ ประจ�าป พ.ศ. 2561 กลาววา งานคนสเหยาแพทยจฬาฯ ถอเปนโอกาสอนดทเหลาบรรดาศษยเกาจะไดมาพบปะ พดคย และรวมภาคภมใจกบความส�าเรจทชาวแพทยจฬาฯ รนตางๆ ไดรวมกนสรางไวใหกบบานหลงนตลอดระยะเวลาทผานมา กจกรรมภายในงานคนสเหยาแพทยจฬาฯ จะแบงออกเปน 3 ชวง คอ เวลา 13.00 – 16.00 น. จะเปนกจกรรมร�าลกความหลงโดยอาจารยแพทยรนท 6 และ 16 จะมารวม “Talk and Share” เรองราวในความทรงจ�าและต�านานเผาอนเดยน ซงเปนต�านานการรบนองของชาวคณะแพทยศาสตร จฬาฯ อกทงพธคารวะรนพ ณ หองประชม ชน 12 อาคารภมสรมงคลานสรณ จากนนเวลา 16.00 – 18.00 น. จะเปนชวงเวลาทตวแทนศษยเการน 56 จะน�าอาจารยแพทยอาวโสเยยมชมสถานทใหมและนวตกรรมทางการแพทยภายในอาคารภมสรมงคลานสรณ และงานเลยงชวงค�านนจะเรมขนในเวลา 18.00 – 22.00 น. ณ อาคารหอพกพฒนาคณาจารย ชน 25 คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย โดยในปนจดขนภายใตธม (Theme) งานวดไทยยอนยค พรอมดวยกจกรรมสนทนาการตางๆ เพอน�าชาวแพทยจฬาฯ ทกคนยอนอดตกลบไปพบกบเพอน รนพ รนนอง และความทรงจ�าสมยเปนนสตแพทยของบานหลงน

รศ.นพ.สเทพ กลาวเพมเตมวา นอกจากกจกรรมและบรรยากาศสนกสนานเปนกนเองทจะสรางความประทบใจใหกบผรวมงานแลว พวกเราชาวแพทยจฬาฯ ทกคนกจะไดรวมกนสรางสงดๆ และรวมกนเปนผ ใหอกดวย เนองจากการจดงานคนส เหย าแพทย จฬาฯ จะจดให มการบรจาคเพอสมทบทนสมาคมศษยเก าแพทยจฬาลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ เพอชวยเหลอศษยเกาดวยกน อกทงรวมบรจาคเพอซออปกรณทางการแพทยสมทบใหโรงพยาบาลจฬาลงกรณ สภากาชาดไทย เพอพฒนาการใหบรการแกประชาชนตอไป

เ มอ นกถ งบ านหล งน ก จะต องนกถ ง “ความสข” และ “ความร ” ทไดมาเพอชวยเหลอประชาชนและประเทศชาต คนสเหยาแพทยจฬาฯ ปน จงอยากใหศษยเการนนองๆ ไดมารวมงาน มารวมสบสานความดงามและความส�าเรจอนทรงคณคาต อประเทศชาต ทพๆ รนเกาไดรวมสรางและจารกไว

“

”รศ.พญ.ทรรศนย บณยษฐต ตวแทนศษยเกาคณะแพทยศาสตร จฬาฯ รนท 6

MDCU ALUMNI 2018คนสเหยาแพทยจฬาฯ พายอนอดต

บานเลขท 1873

10

เรอง : ศ.พญ.จไรพร สมบญวงศ

คณะแพทยศาสตร จฬาฯ น�ารองพฒนาอยางกาวกระโดดดวย “เกณฑคณภาพการศกษาเพอการด�าเนนการทเปนเลศ” (EdPEx)

เ มอเทคโนโลยและบรบททางสงคมในยค 4.0 มอทธพลและสรางการเปลยนแปลงทงในแวดวงการศกษาและการบรการทางการแพทยอยางยงยวด จงเปนทแนนอนวาเกณฑในการประเมนคณภาพการศกษายอมตองมการปรบเปลยนใหกาวล�า ครอบคลม และเออตอการพฒนาศกยภาพขององคกรทจะตองเตบโตตอไปในอนาคต คอลมน “บานเลขท 1873” ฉบบน จะขอน�าทานผอานมารจกกบเกณฑคณภาพการศกษายคใหมทเรยกกนสนๆ วา “EdPEx” โดยฝายพฒนาคณภาพการศกษา คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

จากเปาหมายของกรอบแผนอดมศกษาระยะยาว 15 ป ฉบบท 2 เมอสนสดแผนฯ ในป พ.ศ. 2565 แลว คณภาพอดมศกษาไทยต องได รบการยกระดบเพอผลตและพฒนาบคลากรทมคณภาพ สามารถปรบตวส�าหรบงานทเกดขนตลอดชวต และเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศในยคโลกาภวตน ทงนส�านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) มความมงมนทจะยกระดบคณภาพการศกษาระดบอดมศกษาไทยใหทดเทยมและเปนทยอมรบในระดบสากล จงไดน�าเครองมอพฒนาคณภาพทได รบการยอมรบในระดบสากลวาเป นเครองมอทมประสทธภาพในการพฒนาองคกรสความเปนเลศ คอ “EdPEx” มาใชเปนเกณฑในการด�าเนนงานบรหารจดการการศกษาของสถาบนอดมศกษาใหมคณภาพและพฒนาสความเปนเลศไดอยางยงยนและกาวกระโดด EdPEx ยอมาจาก “Education Criteria for Performance Excellence” หรอ “เกณฑคณภาพการศกษาเพอการด�าเนนการทเปนเลศ” เปนกรอบการประเมนและพฒนาคณภาพการบรหารจดการตามแนวทางของเกณฑ Mal-colm Baldrige National Quality Award: MBNQA รางวลแหงชาตทใชแนวคดของการบรหารคณภาพแบบเบดเสรจของประเทศสหรฐอเมรกา ทงนไดน�ามาปรบเพอใหเหมาะสมกบบรบทของการศกษาไทยเกณฑ EdPEx จงถอเปนกรอบทชวยในการมอง คดและบรหารองคกรในเชงระบบและเชอมโยงกนทกดาน โดยใหความส�าคญกบความเปนเลศทมงเนนผเรยนและลกคากลมตางๆ

ศ .พญ .จ ไรพร สม บญวงค รองคณบดฝายพฒนาคณภาพการศกษา คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณ มหาวทยาลย กล าวว า คณะแพทยศาสตรเป นคณะแรกของจฬาลงกรณมหาวทยาลย ทน�ารองรเรมใชเกณฑ EdPEx แทนการใชเกณฑเดมของ สกอ. ตงแต พ.ศ. 2559 (ป การศกษา 2558) โดยเกณฑ EdPEx นจะประกอบดวยหวข อในการประเมนทงสน 7 หมวด คะแนนเตม 1,000 คะแนน ดงน

หมวด 1 การน�าองคกร 120 คะแนนหมวด 2 กลยทธ 85 คะแนนหมวด 3 ลกคา 85 คะแนนหมวด 4 การวด วเคราะห และการจดการความร 90 คะแนนหมวด 5 บคลากร 85 คะแนนหมวด 6 ระบบปฏบตการ 85 คะแนนหมวด 7 ผลลพธ (ของทง 6 หมวดขางตน ) 450 คะแนน

11

เปนกรอบการด�าเนนงานบรหารจดการการศกษาของสถาบนอดมศกษา ใหมคณภาพและพฒนาสความเปนเลศไดอยางยงยนและกาวกระโดดEdPEx

นอกจากนแล ว ทางคณะมก�าหนดสงรายงานเพอเข ารบการประเมนรางวลคณภาพแหงชาต (Thailand Quality Award: TQA) ในเดอนกรกฎาคม พ.ศ. 2561 ซงรางวลนจะใชเกณฑการประเมนทมกรอบแนวคดเชนเดยวกบ EdPEx และมคะแนนเตม 1,000 คะแนนเชนเดยวกน แตน�าหนกคะแนนจะแตกตางกน หากผลการคดกรองเกน 350 คะแนน จะมการตรวจเยยม (Site Visit) และสามารถเขารบรางวลการบรหารสความเปนเลศ (Thailand Quality Class: TQC) ศ.พญ.จไรพร กลาวเพมเตมวา การพฒนาตามเกณฑ EdPEx ถอเปนความรวมมอรวมใจของผ บรหารและบคลากรทกระดบของคณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ซงจะตองท�างานใหสอดคล องกนอย าง เป นระบบ และเป นไปในทศทาง เดยวกนอกทงยงเปนเครองมอตรวจสขภาพองคกร ทชวยใหมองเหนจดแขงและจดทควรพฒนาเพอก�าหนดกลยทธและวธการด�าเนนงานเพอเสรมสรางและปรบปรงองคกรสความเปนเลศตอไป

เมอถามถงนยามของค�าว า “ลกค า” ในเกณฑ EdPEx ศ.พญ.จไรพร กลาววา “ลกคา” จะถกก�าหนดตามพนธกจขององคกร ซงในฐานะโรงเรยนแพทยนน ลกคาตามพนธกจส�าคญ 3 ประการ ไดแก ลกคาของการเรยนการสอนทางการแพทย คอ ผ เรยนหรอนสตแพทยและนสตระดบบณฑตศกษา ลกคาของการสรางองคความรและงานวจย คอ ผ ใช ผลงานวจยในหนวยงานหรอภาคสวนตางๆ และลกคาของงานบรการวชาการและบรการวชาชพ คอ ผรบบรการตางๆ ทงงานจดประชมอบรมทางวชาการ งานบรการทางหองปฏบตการ และงานบรการทอาจารยแพทยไดใหการดแลรกษาผ ปวย ณ โรงพยาบาลจฬาลงกรณ สภากาชาดไทย นนเอง ส�าหรบขนตอนของการเขารบการประเมนเกณฑ EdPEx จาก สกอ. สถาบนตางๆ จะม 3 ทางเลอก ไดแก ทางเลอกท 1 คอ สถาบนสมครเขาโครงการบมเพาะ ซงจะมทปรกษาใหค�าแนะน�าอบรม ใหขอมลปอนกลบและตดตามผล ทางเลอกท 2 คอ สถาบนอาจตดสนใจเลอกใชเกณฑนและพฒนาดวยตนเองโดยมระยะเวลา 3 ป ในการจดท�าแผนพฒนาฯ สงรายงาน

ความกาวหนาตามแผนฯ และสงรายงานฉบบสมบรณ สวนทางเลอกท 3 คอ เมอสถาบนไดพฒนาจนมความพรอมถงระดบ 200 คะแนนแลวกสามารถสมครโครงการ EdPEx200 เพอขอรบการประเมนโดยทมผทรงคณวฒของ สกอ. เพอยนยนระดบการพฒนาขององคกรและใหขอมลปอนกลบ เพอยกระดบคณภาพการศกษาของสถาบนตอไป ส�าหรบแผนงานการพฒนาตามเกณฑ EdPEx ของคณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ศ.พญ.จไรพร อธบายวา ทางคณะมงมนทจะพฒนาอยางรอบดานเพอผานเกณฑ EdPEx200 ภายในป พ.ศ. 2561 น ซงในปน คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย เปน 1 ใน 13 สถาบนทวประเทศทผ านการคดเลอกจาก สกอ. ใหส งรายงานเพอเขารบการพจารณา EdPEx200 ซงจะมการตรวจเยยมพนท (Site visit) ในเดอนกรกฎาคมน อกทงยงมเปาหมายพฒนาเพอยกระดบถง EdPEx300 (ผานการประเมนทระดบคะแนน 300 คะแนน) ในระยะเวลา 4 ป หลงผานเกณฑ EdPEx200 หรอภายในป พ.ศ. 2564 ตามท สกอ. ก�าหนด

12

บอกเลากาวทนหมอ

เรอง : ผศ.นพ.จรวฒน พฒนะอรณ

การรกษารดสดวงทวารดวยทางเลอกใหมทไมตองทนเจบปวดหลงการผาตด

เมอเอยถงโรค “รดสดวงทวาร” แลวละก เชอวาสงแรกทหลายๆ คนนกถงคอ ความเจบปวดทรมานอยางสาหส และความเจบปวดนไมเพยงเกดขนเฉพาะในขณะทโรคด�าเนนไปเทานน หากแตการรกษาแบบเดมยงสรางบาดแผลและความทกขทรมานใหแกผ ปวยทงในขณะรบการรกษาและหลงการรกษาอยไมนอย คอลมน “บอกเลากาวทนหมอ” ฉบบน จะพาทานผอานมารจกกบการรกษารดสดวงทวารวธใหม นนคอ “การรกษาดวยการใชเลเซอร” ทจะชวยใหผปวยหลายรายสามารถหายจากโรคนไดโดยไมจ�าเปนตองเขารบการผาตด และไมตองเผชญกบความเจบปวดทรมานจากการรกษาอกตอไป

ส�าหรบการรกษาโรครดสดวงทวารในปจจบนมอยหลายวธ เชน การรกษาดวยวธฉดยาทหวรดสดวง (Selerotherapy) หรอวธรดยาง (Rubber Band Ligation) เพอใหหวรดสดวงฝอลง ซงเหมาะกบรดสดวงภายในทอย ในระยะเรมตน แตในกรณทรดสดวงมอาการรนแรงมากขน เชนมกอนยนออกมาจากปากทวารหนก กอนรดสดวงทมขนาดใหญ อาจรวมกบการมเลอดออกจากหวรดสดวง กรณเหลาน ผปวยควรไดรบการรกษาดวยการผ าตด แต การท มแผลผาตดอย ทบร เวณปากทวารหนก ท�าใหมอาการเจบปวดมาก และตองใชเวลาพกฟนคอนขางนาน ถอเปนความทกขทรมานของผปวยอยางยง

ผศ.นพ. จร วฒน พฒนะอรณ อาจารยประจ�าหนวยศลยศาสตรล�าไสใหญและทวารหน ก ภาคว ช าศ ลยศาสตร คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย และอดตหวหนาหนวยฯ กลาววา วทยาการใหมทน�าเลเซอรมาใชในการรกษารดสดวงทวาร เปนการใชพลงงานจากเลเซอรประสทธภาพสง เขาไปท�าลายเสนเลอดทผดปกตของรดสดวง ปจจบนถอเปนอกทางเลอกในการรกษาทได ผลดและเป นทนยมแพรหลายมากขน ว ธ น เหมาะกบรด สดวงทวารภายในทม เลอดออกในกลมผ ปวยทมปญหาการกลนอจจาระผดปกต เชน ผปวยสงอาย รวมถงผ ปวยทไวตอความร สกทอาจจะทนอาการปวดแผลหลงจากการผาตดรดสดวงไมไหว

ผศ.นพ.จรวฒน พฒนะอรณ

อาจารยประจ�าหนวยศลยศาสตรล�าไสใหญและทวารหนก ภาควชาศลยศาสตร คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

13

ความเจบปวดจากการรกษารดสดวง สรางบาดแผลและ

ความทกขทรมานใหแกผปวย “การรกษาดวยการใชเลเซอร” จะเปนหนทางใหมทชวยให

ผปวยเจบปวดนอยทสดจากการรกษา

”

ขนตอนในการใชเลเซอรเพอรกษารดสดวงทวารจะเรมตนขนหลงจากวสญญแพทยใหยาระงบความรสกแกผปวย จากนนศลยแพทยจะเปดแผลขนาดเลกเพยง 2 มลลเมตร แลวจงสอดใยแกวน�าแสงเลเซอรเขาไปทางทวารหนก ลอดใตรดสดวงไปสขวของเสนเลอดทมาเลยงรดสดวงและกดป มปลอยพลงงานเลเซอร เพอท�าลายเส นเลอด ใหเส นเลอดบรเวณหว รดสดวงค อยๆ ฝ อและยบลงในท สด การรกษาว ธนจะไม ส งผลกระทบต อการท�างานของกลามเนอหรดและเยอบทวารหนก ท�าใหผลขางเคยงหลงการรกษานอยลงกวาการผาตดแบบเดมทผ ปวยอาจจะไมสามารถควบคมหรอกลนการขบถายของตนเองไดในชวงสปดาหแรก หลงการผาตดนนเอง ขอดของการรกษารดสดวงทวารดวยเลเซอร คอ ผปวยจะเจบแผลนอยลง แผลหายเรวขน และใชเวลาพกฟนเพยง 1 - 2 วนเทานน ในขณะทระยะเวลาของการพกฟนหลงการผาตดจะอยทประมาณ 7 - 10 วน ทงนหนวยศลยศาสตรล�าไสใหญและทวารหนก ภาควชาศลยศาสตร คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ยงเปนสถาบนแหงแรกทไดรเรมใชเลเซอรเพอการรกษารดสดวงทวารในประเทศไทยอกดวย

แมวาการรกษารดสดวงทวารดวยเลเซอรจะมขอดทท�าใหคณภาพชวตของผปวยดขนในหลายๆ ประการ แตโอกาสในการกลบมาเปนซ�าภายหลงเลเซอรมอตราสงกวาการรกษาดวยการผาตดทมโอกาสกลบมาเปนซ�าเพยงเลกน อยเท า นน ผศ.นพ.จรวฒน กล าวเพมเตมวา ไมวาจะเปนการรกษารดสดวงทวารดวยวธใดๆ กตาม ไมสามารถการนตวาผปวยจะหายขาดจากโรคนได โอกาสในการกลบมาเปนรดสดวงทวารซ�าอกนนขนอยกบพฤตกรรมหลงการรกษาของผปวย ส�าหรบพฤตกรรมเสยง ไดแก การเขาสวมเปนเวลานานเนองจากท�ากจกรรมอนรวมดวย เชน ใชสมารทโฟน และอานหนงสอ เป นต น ถอเป นสงท ผดสขลกษณะในการขบถาย ซงคนจ�านวนไมนอยยงคงปฏบตกนเปนกจวตรโดยไมรถงความเสยงทอาจน�าพาโรคมาถงตวได ผศ.นพ.จรวฒน ยงไดแนะน�าวธการดแลตนเองเพอปองกนโรครดสดวงทวาร นนคอ ควรเรมตนดวยการดแลเรองระบบขบถายใหถกสขลกษณะ หมนสงเกตความผดปกตจากการขบถาย เชน หากถายเปนเลอด ควรสงสยวาตนเองอาจเปนโรครดสดวงทวาร ใหรบมาพบแพทยและรบการรกษาตงแตระยะเรมตน เพอไมใหโรคด�าเนนไปจนถงภาวะรนแรงทจ�าเปนตองเขารบการผาตด อกทงไมควรใชสมารทโฟนหรออานหนงสอเพอฆาเวลาในขณะขบถาย เพราะจะท�าใหระบบขบถายแปรปรวนเนองจากรางกายใชเวลาในการขบถายนานเกนกวาปกต ซงพฤตกรรมเชนนยงกอใหเกดความเสยงของการกลบมาเปนซ�าในผปวยทเคยรบการรกษาแลวดวย

“

เรองจากปก

14

นบเปนเวลาอนยาวนานกวา 99 ปแลว ทฝาย ทนตกรรม โรงพยาบาลจฬาลงกรณ สภากาชาดไทย ไดเปดใหบรการผปวยดานทนตกรรมในป พ.ศ.2462 โดยมนายแพทย เอช เรก เด และ พระอาจวทยาคม เปนทนตแพทยปฏบตงานรวมกน และในป พ.ศ.2490 งานดานทนตกรรมไดมาขนตรงกบแผนกศลยกรรม โดยม ทนตแพทยอาร สมารกษ เปนหวหนาทนตกรรม แลวจงไดรบการจดตงเปนหมวด ทนตกรรม โดยม ทนตแพทยสวาง เตระยานนท ด�ารงต�าแหนง หวหนาหมวดฯ ต อมาหมวดทนตกรรมได โอนมาอย ในฝ าย ผ ปวยนอกทตงขนใหม และเลอนเปนแผนกทนตกรรม เปดใหบรการทอาคารจฬาภรณ ชน 2 โดยม ทนตแพทยรอยโท วบลย สวกรม เปนหวหนาแผนกฯ การบรการตรวจรกษา ผปวยในป พ.ศ.2527 นน ทนตแพทยจะตองออกปฏบตงาน ใหบรการตรวจรกษาดานทนตกรรม รวมกบเจาหนาท กองบรรเทาทกขตามชายแดนตางๆ ดวย และเมอฝาย ผปวยนอกยายมาอยทอาคาร ภปร แผนกทนตกรรมจงยายมาเปดบรการทอาคาร ภปร เชนกน โดยขณะนนอยทชน 12 แลวจงยายขนมาอยทชน 17 ภายใตชอ “ฝายทนตกรรม” จนถงปจจบนน

99ปกบกาวส�าคญ

ของฝายทนตกรรมโรงพยาบาลจฬาลงกรณ สภากาชาดไทย

15

โดยมภารกจส�าคญแบงออกเปน 3 สวน ไดแก

การรกษาผ ปวยทจ�าเปนตองเขารบการรกษาทางทนตกรรมรวมกบการรกษา ทางการแพทยดานอนๆ เชน ผปวยมะเรงบรเวณศรษะและใบหนากอนการฉายรงส ผ ป วยทมการผ า ตดหวใจโดยเฉพาะโรคลนหวใจร ว ซ งมความเส ยงส ง ทจะตดเชอเขาหวใจไดง าย และผ ปวยอนๆ ทต องเขารบยากดภมตานทาน เพราะการอกเสบตดเชอในชองปากอาจท�าใหการตดเชอในกระแสเลอดตามมาได เปนตน

ความรวมมอระหวางฝายทนตกรรมฯ กบคณะทนตแพทยศาสตร จฬาลงกรณ มหาวทยาลย ในการสอนภาคปฏบตสาขาวชาศลยกรรมชองปากและทนตกรรม รวบยอดใหแกนสตคณะทนตแพทยศาสตร ชนปท 4 - 6

ความร วมมอระหว างฝ ายทนตกรรมฯ กบภาควชาโสต ศอ นาสกวทยา คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ในการใหบรการใสเครองมอ แกผปวยนอนกรน โดยม ทพญ.เปรมทพย ชลดาพงศ จากคณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร เปนอาสาสมครในการใหบรการ

ความรวมมอระหวางฝายทนตกรรมฯ กบหนวยศลยกรรมตกแตงและเสรมสราง ภาควชาศลยศาสตร คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย และศนยสมเดจ พระเทพรตนฯ แกไขความพการบนใบหนาและกะโหลกศรษะ โรงพยาบาลจฬาลงกรณ สภากาชาดไทย ในการใหบรการใสเครองมอและจดฟนใหแกผปวยโรคปากแหวงเพดานโหว โดยมทนตแพทยจดฟนจตอาสาหลายทานมารวมใหบรการดวย

สวสดการในการดแลสขภาพชองปากแกบคลากรของโรงพยาบาลจฬาลงกรณ สภากาชาดไทย และครอบครว

การดแลรกษาผปวยทวไป (OPD)

1

23

ทงนฝายทนตกรรมไดมการปรบปรงพนทใหบรการ โดยเนนเรองของระบบน�า RO + Ozone มเครองแยกโลหะหนกจากน�าทงกอนเขาระบบน�าทงรวม มการก�าจดไอปรอททเหลอจากวสดทใชงานดวยหอง Negative Pressure Room และมระบบควบคมความชนภายใน หองปฏบตงาน ซงมาตรฐานทนตกรรมปลอดเชอดงกลาวน ไดมศนยชวอนามย โรงพยาบาลจฬาลงกรณ เขามาตรวจสอบพนทและใหค�าแนะน�าเพอปรบปรงสถานทใหไดมาตรฐาน เพอการรกษาทดทสดส�าหรบผปวย นอกจากมาตรฐานของสถานทใหบรการแลว ทางฝายทนตกรรมฯ ยงไดพฒนาระบบและรวมขอมล X-Ray ของผปวยเขากบระบบ PACS ของฝายรงสวทยา โรงพยาบาลจฬาลงกรณ สภากาชาดไทย เพอเพมศกยภาพในการใหบรการไดอยางมประสทธภาพมากขน อกทง ในอนาคตอนใกลนจะมการเปดศนยทนตกรรมผสงอายทอาคาร ส.ธ. หรออาคารเพอผสงอายครบวงจร เพอรองรบผปวยสงอายในสาขา ศลยกรรมในชองปาก ทนตกรรมปรทนตวทยา และทนตกรรมประดษฐอกดวย

นอกจากน ฝายทนตกรรมฯ ยงมภารกจส�าคญอนๆ ไดแก

ทพญ.วภาพร พรสนสรรกษ หวหนาฝายทนตกรรม

โรงพยาบาลจฬาลงกรณ สภากาชาดไทย

16

เพราะการสญเสยฟนธรรมชาตไปนน สงผลใหประสทธภาพในการบดเคยวอาหารลดลง ซงถอเปนจดเรมตนของระบบการยอยอาหาร “การใสฟนปลอม” จงจ�าเปนอยางยง ส�าหรบฟนหลงจะชวยในการบดเคยวอาหารใหละเอยดกอนกลน และฟนหนากจะชวยเสรมสรางบคลกภาพและท�าใหเกดความสวยงามดวย หากละเลยการทดแทนฟนทสญเสยไป หรอการไมใสฟนปลอมนน สามารถสงผลใหฟนขางเคยงลมเอยงเขาหาชองวาง ซงมผลตอระบบบดเคยวและขอตอขากรรไกร ท�าใหผปวยบางรายอาจเปลยนแปลงพฤตกรรมการเคยวอาหาร โดยหนมาใชฟนหนาบดเคยวอาหารแทน ซงถอเปนการใชงานฟนทผดวตถประสงค และจะน�าไปสปญหาตอระบบบดเคยวในอนาคตได ดงนนการพจารณาชนดฟนปลอมทดแทนฟนทสญเสยไปโดยทนตแพทยจงถอเปนเรองส�าคญ “งานทนตกรรมประดษฐ” ถอเปนงานเฉพาะทางทเกยวของกบการใสฟนและการครอบฟน โดยทวไปฟนปลอมจะแบงเปน 2 ชนด คอ ฟนปลอมชนดตดแนน กบฟนปลอมชนดถอดได ฟนปลอมชนดตดแนนทนยมใชในปจจบน กคอ รากเทยม (Implant) สวนฟนปลอมชนดถอดได จะเหมาะกบผปวยทสญเสยฟนจ�านวนหลายซ นยมท�าในผสงอาย โดยจะมแผนเหงอกและตะขอชวยยดฟนปลอม สามารถถอดท�าความสะอาดได คาใชจายถกกวารากเทยม ส�าหรบการครอบฟน (Crown) จะไมใชการใสฟนปลอมอยางทบางคนเขาใจ แตเปนการบรณะฟนชนดหนง ในกรณทฟนซนนบรณะดวยการอดไมได หรอจะท�ากรณทฟนซนนไดรบการรกษารากฟน (Root Canal Treatment) ดงนนผทสญเสยฟนธรรมชาต ควรปรกษาทนตแพทยวาฟนปลอมชนดใดจะเหมาะสมทสด เพราะฟนปลอมแตละชนดลวนมขอดและขอเสยทตางกน รวมถงคาใชจายในการรกษาซงเปนสงทตองน�ามาพจารณาในการตดสนใจ อยางไรกตาม ไมวาจะเปนฟนปลอมชนดใด กไมอาจทดแทนฟนธรรมชาตของเราได การหมนดแลทนตสขภาพอยางสม�าเสมอจงเปนสงทส�าคญทสด

ปจจบนการฟอกสฟนไดรบความนยมมากขน เพราะเปนงานทนตกรรมทเกยวของกบความสวยงาม โดยอาศยหลกการใหสารฟอกสฟนเขาไปท�าปฏกรยากบเนอฟน ซงจะท�าใหสารทมสในเนอฟนเปลยนเปนสารไมมส สารทน�ามาฟอกสฟนสวนมาก คอ สารกลมเปอรออกไซด ไดแก ไฮโดรเจนเปอรออกไซด คารบาไมดเปอรออกไซด โซเดยมเปอรบอเรต คลอรนไดออกไซด เปนตน นอกจากนแลวอาจมการใสสารบางชนดเขาไป เชน ฟลออไรด โพแทสเซยมไนเตรต แคลเซยมฟอสเฟต เพอชวยลดการเสยวฟนและคนความแขงใหผวฟน ส�าหรบวธการฟอกสฟนในปจจบนมอย 4 วธ ไดแก 1) การฟอกสฟนททนตแพทยท�าใหในคลนก 2) การฟอกสฟนททนตแพทยจายน�ายาใหผปวยไปท�าเองทบาน 3) การฟอกสฟนทผปวยสามารถหาซอน�ายาเองไดตามรานขายยา และ 4) ผปวยสามารถหาซอผลตภณฑฟอกสฟนทมจ�าหนายตามอนเทอรเนต สวนผลกระทบขางเคยงทอาจเกดขนขณะฟอกสฟน คอ ในผปวยบางรายอาจเกดอาการเสยวฟน ทนตแพทยจะรกษาอาการเสยวฟนดวยการใชโพแทสเซยมไนเตรตทากอนฟอกสฟนนาน 10 นาท การอดปดทอเนอฟนดวยสาร CPP-ACP ทาบนฟนหลงฟอกสฟนนาน 10 นาท หรอใชสารจ�าพวกฟลออไรด แคลเซยมฟอสเฟตทาบนฟนเปนเวลา 30 วนาทหลงจากฟอกสฟน ดงนนหากผปวยมอาการเสยวฟนมากอน แนะน�าใหหลกเลยงการฟอกสฟนทมการใชแสงหรอเลเซอรรวมกบการฟอกสฟน สวนอกหนงหตถการทเปนทนยมและเปดใหบรการ นนคอ การท�าวเนยร (Veneers) ซงเปนฟนปลอม

รปแบบหนง โดยวเนยรนยมท�าในฟนหนาเพอปกปดผวฟนทมพยาธสภาพและเพอความสวยงาม วธการรกษาจะกรอผวฟนบางสวนทางดานหนาเทานนและน�าวสดสเหมอนฟนมาปดทบรเวณผวหนาฟน ชวยใหฟนมรปราง สและการเรยงตวทสวยงามขน จงนยมท�าในผปวยทมฟนหาง ฟนสคล�า ฟนตกกระ นอกจากนยงมอกหตถการทมความซบซอนขนคอการอดฟนดวยเซรามก หรอ โลหะทองแบบอนเลยและออนเลย (Inlays and Onlays) ซงวธการท�า ผปวยตองไดรบการกรอเนอฟน พมพแบบ แลวจงสรางชนงานจากหองแลบ และน�ามายดตดกบโพรงฟนทเตรยมไวแลว มกท�าในบรเวณฟนกรามเหมาะกบผปวยทสญเสยเนอฟนไปมาก ซงการอดฟนแบบปกตท�าไดยาก

ส�าหรบงานบรการทโดดเดนของดานศลยกรรมในชองปากกคอ “รากเทยม” หรอ รากฟนเทยม (Dental Implants) ซงถอเปนนวตกรรมของฝายทนตกรรมทรเรมเปดใหบรการเปนสถาบนแรกๆ ของประเทศตงแตป พ.ศ. 2552 เปนการผาตดน�าโลหะผสม เชน ไททาเนยม ซงมคณสมบตเขากบกระดกไดเปนอยางด เปนตน รากเทยมโดยทวไปจะมขนาดเสนผานศนยกลาง 4.5 มม. ความยาว 10 มม. ใชเปนรากยดกบกระดกขากรรไกรในต�าแหนงทฟนถกถอนไป เพอทดแทนรากของฟนธรรมชาต

ทพญ.ฐราย บญเรอง ทพญ.พรรณอษา ตงงามสกล

ทนตกรรมประดษฐ

ทนตกรรมหตถการ

ศลยกรรมในชองปาก

ทนตแพทยเฉพาะทางดานทนตกรรมประดษฐ ฝายทนตกรรม โรงพยาบาลจฬาลงกรณ สภากาชาดไทย

ทพญ.ธนตา ณรงคเดช

ทพญ.วรรณ อนวระวฒนา

ทนตแพทยสาขาทนตกรรมหตถการ ฝายทนตกรรม โรงพยาบาลจฬาลงกรณ สภากาชาดไทย

ทนตแพทยเฉพาะทางดานศลยกรรมในชองปาก ฝายทนตกรรม โรงพยาบาลจฬาลงกรณ สภากาชาดไทย

17

สขนสยในการดแลสขภาพชองปากของเดกเปนอยางไร ?เมอเตบโตเปนผใหญกจะมสขนสยเชนนน สงทนาเปนหวงในปจจบนกคอ สงคมไทยยงใหความส�าคญกบการดแลสขภาพทางชองปากในเดกคอนขางนอย พอแมสวนใหญมกคดวาฟนน�านมไมจ�าเปนตองดแล เพราะเมอเดกโตขน ฟนแทกจะขนมาแทนท ซงเปนความเขาใจผดอยางมาก เพราะปญหาฟนผและฟนหลอเนองจากการถอนฟนน�านมในเดกสามารถสงผลกระทบตอพฒนาการและการเจรญเตบโตของเดกดานอนๆ ดวย ผลเสยทพอแมอาจไมคาดคด เมอเดก “ฟนผ” จนตอง “ถอน” ฟนน�านม- เดกขาดความสามารถในการบดเคยวอาหาร ท�าใหขาดสารอาหารได- เมอไมมฟนในการบดเคยว ขากรรไกรจงไมไดถกใชงาน สงผลใหฟนลม- เมอฟนลมกจะท�าใหต�าแหนงของฟนผดปกต ฟนแททจะขนมาแทนทอาจ ไมสามารถขนได

วธรกษาทชวยแกปญหาและยดอายการใชงานของฟนน�านมไวได นนกคอ “การครอบฟนในเดก” เพอใหระบบตางๆ ในชองปากท�างานไดอยางเปนปกตระหวางรอฟนแทขนใหมนนเอง ส�าหรบงานทนตกรรมเพอการปองกนฟนผในเดกทมประสทธภาพและเปนทนยมในปจจบน คอ การเคลอบหลมรองฟนและเคลอบฟลออไรด เพอเตมเตมเนอฟนท�าใหไมเกดรองหลมทเศษอาหารสามารถตกคางและเกดเปนแบคทเรยสะสม นอกจากนนวตกรรมลาสดของงานทนตกรรมเดก ทฝายทนตกรรมฯไดน�ามาใหบรการเพอการจดฟนในเดกเลกอยางมประสทธภาพและไดผลเปนทนาพอใจอยางยง นนคอ “อปกรณกระตนพฒนาการขากรรไกรในเดก” (EF Line) สามารถใชไดตงแตอาย 3 ขวบ จนถงอาย 15 ป ซงเปนการแกปญหาทตนเหตส�าหรบการสบฟน ฟนเก คางยนในเดก ฯลฯ ทมสาเหตมาจากการเลกขวดนมชา ดดนว กดเลบ นงทาวคาง เปนตน อปกรณนจะมลกษณะเปนซลโคนใชส�าหรบใสครอบฟนเดกในเวลากลางคน เพอบงคบใหการเจรญเตบโตของขากรรไกรเปนไปในทศทางทถกตองและสวยงามไดรป ทงนเพอใหเดกไดรบการแกไขปญหาและชวยปรบโครงสรางใบหนาเพอผลการจดฟนทดขนตงแตอายยงนอย โดยใชเวลานอยลง และประหยดคาใชจายไดมากขนดวยนนเอง

โรคปรทนต (Periodontal Disease) หมายถง โรคทเกดกบเนอเยอหรออวยวะรอบๆ ตวฟน ไดแก เหงอก เนอเยอปรทนต และกระดกหมรากฟน อาการทเกดขนคอ เหงอกอกเสบ ปวด บวม แดง มเลอดออกงาย บางครงอาจมหนองไหลเมอใชมอกด นอกจากนยงท�าใหกระดกห มรากฟนละลายและเหงอกรน เกดอาการฟนโยกและฟนลม หรอทรจกกนวา โรคร�ามะนาด เกดจากสารพษทเปนของเสยจากเชอจลนทรยถกขบออกมาตามขอบเหงอก สวนปจจยเสรมทมผลตอการเกดโรคเหลาน คอ หนน�าลายหรอหนปน ซงเกดจากการตกตะกอนของแคลเซยมและฟอสฟอรสในน�าลายรวมกบแผนคราบจลนทรย การรกษาโรคเหงอกอกเสบในระยะแรก ทนตแพทยจะก�าจดหนปนออกใหหมดกอน หลงจากนนผปวยกจะตองดแลรกษาความสะอาดตามททนตแพทยแนะน�า ในบางรายอาจจ�าเปนตองถอนฟน ท�าศลยกรรม ผาตด แตงเหงอก หรอใสเหงอกปลอมปดทบฟนเอาไว อกปญหาทพบไดบอยกคอ มรองเหงอกรอบฟนลกมาก ท�าใหผปวยไมสามารถท�าความสะอาดไดทวถง เมอเกดการสะสมของคราบอาหารกเปนเหตใหเกดการอกเสบของเหงอกไดอก จ�าเปนตองท�าการตดแตงเหงอก และในบางกรณทมการละลายกระดกรอบรากฟนมาก ทนตแพทยจะตองใสเครองมอยดฟนซนนใหอยกบท มฉะนนจะเจบเวลาเคยวอาหาร และท�าใหมการละลายของกระดกรอบรากฟนเกดขนตอไปอก นอกจากสาเหตของโรคปรทนตทเกดจากแบคทเรยและหนปนแลว ในผปวยทมโรคประจ�าตวบางราย อาจมความเสยงสงตอการเปนโรคปรทนตหรอโรคเหงอกดวย อาท ผปวยทรบประทานยากนชก (โรคลมชก) ผปวยทใชยากดภม ผปวยโรคเบาหวาน รวมทงผปวยโรคเลอดทมการตดเชอตางๆ เปนตน

ทงนสามารถใชเปนฐานเพอรองรบฟนปลอม ครอบฟน หรอสะพานฟน โดยการตอเดอยรองรบครอบฟน ทตดกบเหงอกหลงจากฝงรากเทยมเรยบรอยแลว และท�าการครอบฟนในล�าดบตอไป ขอดของรากเทยมคอ มลกษณะใกลเคยงฟนธรรมชาตมากทสด การใสรากเทยมจะไมมผลกบฟนซขางเคยงทง 2 ขางของฟนทสญเสยไป และยงชวยแกปญหาฟนปลอมหลวมไดอกดวย ส�าหรบ ชวงวยทสามารถท�ารากเทยมได ควรอายตงแต 18 ปขนไป ซงเปนวยทขากรรไกรเจรญเตบโต

เตมทแลว แตความส�าเรจของการท�ารากเทยมในผ ป วยแต ละรายนน จะต องพจารณาถงปรมาณของกระดกขากรรไกรทยงเหลออย ดวย เนองจากรากเทยมไททาเนยมจะตองถกฝงและยดไวโดยกระดก ดงนนในผปวยบางรายอาจตองไดรบการปลกกระดกกอน ซงจะใชระยะเวลาประมาณ 4 - 6 เดอน แลวจงกลบมาท�ารากเทยมไดอกครง นอกจากน งานดานศลยกรรมในชองปาก ยงครอบคลมถง การผาตดตางๆ ภายในชองปาก อาท การผาฟนคด ซงเปนปญหาชองปากทพบได

ทวไป เกดจากฟนกรามซท 3 หรอซในสดไมสามารถขนมาในชองปากไดตามปกต เนองจากทศทาง การขนทผดปกต และขนาดของขากรรไกรไมสมพนธกบขนาดของฟน การถอนฟนคดตงแตอายยงนอยจะใหประสทธภาพดทสด เพราะกระดก ยงออน สามารถผาออกไดงาย ท�าใหเจบนอยลง และยงลดโอกาสในการตดเชออกดวย

ทพญ.ณฎฐา วงศวราวภทร ทพญ.อรนช ศรสนท

ทนตกรรมเดก

ทนตกรรมปรทนตวทยา

ทนตแพทยเฉพาะทางดานทนตกรรมเดก ฝายทนตกรรม โรงพยาบาลจฬาลงกรณ สภากาชาดไทย

ทพญ.ชนดา วองเดชากล ทนตแพทยเฉพาะทางดานปรทนตวทยา ฝายทนตกรรม

โรงพยาบาลจฬาลงกรณ สภากาชาดไทย

18

Chula Round Up

พรเซนเตอรเขมวนอานนทมหดล 2561 เขาพบ นายกรฐมนตร

ทตน�าใจ

พธบรรจราง และขอขมาผอทศรางกายเพอการศกษา 2560

พระราชทานเพลงศพผอทศรางกายเพอการศกษา (เปนกรณพเศษ) ประจ�าปการศกษา 2560

ศ.ดร.นพ.สทธศกด หรรษาเวก ผชวยคณบด ฝายกจการนสต คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย น�า นพ.วระวชย วาททพย แพทยประจ�าบานสาขาวชาตจวทยา ภาควชาอายรศาสตร นสพ.ณชชา อนนตกล นสตแพทยชนป ท 3 นสพ.รชนตว วราธษณพงศ นสตแพทยชนปท 2 และ นสพ.คณน สมศรวฒนา นสตแพทยชนปท 1 ผแทนทตน�าใจ พรเซนเตอรรณรงคการรบบรจาคเขมวนอานนทมหดล พ.ศ. 2561 พรอมดวยศลปน นายปกรณ ลม (โดม) เขาพบ พลเอกประยทธ จนทรโอชา นายกรฐมนตร เพอแนะน�าเขมวนอานนทมหดล 2561 และสาธตวธการกชพเบองตน (CPR) กบหนจ�าลอง เมอวนองคารท 22 พฤษภาคม 2561 ณ ตกบญชาการ 1 ท�าเนยบรฐบาล

ศ.ดร.นพ.อภวฒน มทรางกร หวหนาภาควชากายวภาคศาสตร พรอมดวย รศ.นพ.ธนวา ตนสถตย หวหนาศนยฝกผาตด ผศ.ดร.พญ.มนตกานต ตนสถตย อาจารยประจ�าภาควชากายวภาคศาสตร คณะแพทยศาสตร จฬาฯ พร อมด วยคณาจารย นสตแพทย คณะกรรมการและเจ าหน าทอาสามลนธป อเตกตง ร วมพธบวงสรวง บรรจร าง และขอขมาผ อทศร างกายเพอการศกษา ประจ�าปการศกษา 2560 เมอวนพฤหสบดท 3 พฤษภาคม 2561 ณ อาคารแพทยพฒน คณะแพทยศาสตร จฬาฯ

ศ.นพ.สทธพงศ วชรสนธ คณบด คณะแพทยศาสตร จฬาฯ เปนประธานในพธมอบใบประกาศเกยรตคณแดญาตอาจารยใหญ เมอวนเสารท 5 พฤษภาคม 2561 ณ อาคารแพทยพฒน คณะแพทยศาสตร จฬาฯ และเปนประธานในพธสวดพระอภธรรม เมอวนอาทตยท 6 พฤษภาคม 2561 ณ วดธาตทอง พระอารามหลวง โดยในปการศกษา 2560 มอาจารยใหญจ�านวนรวมทงสน 325 ทาน

19

พธทอดผาปาสามคค โรงพยาบาลจฬาลงกรณ วดบวรนเวศวหาร ประจ�าป 2561

คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม ดงาน

นทรรศการสปดาหวนพยาบาลสากล ประจ�าป 2561

ผศ.(พเศษ) นพ.สรนทร อศววทรทพย ผชวยผอ�านวยการฯ ดานภาพลกษณองคกร เปนประธานในพธทอดผาปาสามคค โรงพยาบาลจฬาลงกรณ – วดบวรนเวศวหาร ครงท 1 ประจ�าป 2561 เพอน�ารายไดสมทบทนดแลพระภกษสงฆ สามเณรอาพาธและผปวยสามญ พรอมทงจดหาอปกรณทางการแพทย เมอวนพธท 23 พฤษภาคม 2561 ณ โถงลาง อาคารภมสรมงคลานสรณ โรงพยาบาลจฬาลงกรณ โดยมยอดเงนบรจาคสมทบทนทอดผาปารวมทงสน 4,400,668.75 บาท

ศ.นพ.รนเรง ลลานกรม รองผอ�านวยการฯ ฝายบรการ ผศ.นพ.อดมศกด บญวรเศรษฐ ฝายอายรศาสตร นางพรทพย ควรคด หวหนาพยาบาล โรงพยาบาลจฬาลงกรณ นายธรพร ยนเจรญ หวหนาฝายประชาสมพนธ โรงพยาบาลจฬาลงกรณ รวมใหการตอนรบ ดร.หรรษา เทยนทอง รองผอ�านวยการและหวหนาฝายการพยาบาล คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม พรอมคณะ ในโอกาสเขาเยยมชมและศกษาการด�าเนนงานของโรงพยาบาลจฬาลงกรณ สภากาชาดไทย เมอวนพฤหสบดท 17 พฤษภาคม 2561 ณ หอง 1219 (Teleconference) อาคารภมสรมงคลานสรณ โรงพยาบาลจฬาลงกรณ

ศ.นพ.สทธพงศ วชรสนธ ผ อ�านวยการ โรงพยาบาลจฬาลงกรณ สภากาชาดไทย เปนประธานเปดงานนทรรศการสปดาหวนพยาบาลสากล ประจ�าป 2561 ภายใตหวขอ “Nurses : A voice to lead – Health is a Human Right” หรอ “พยาบาล : เสยงแหงพลง สขภาพเปนสทธมนษยชน“ โดยม นางพรทพย ควรคด หวหนาพยาบาล โรงพยาบาลจฬาลงกรณ กลาวรายงาน เมอวนจนทรท 7 พฤษภาคม 2561 ณ โถงชนลาง อาคารภมสรมงคลานสรณ โรงพยาบาลจฬาลงกรณ

วนสถาปนาโรงพยาบาลจฬาลงกรณ ครบรอบ 104 ป

เนองในโอกาส “ครบรอบ 104 ป โรงพยาบาลจฬาลงกรณ สภากาชาดไทย” โรงพยาบาลจฬาลงกรณไดจดงานวนสถาปนาขนเพอร�าลกถงพระมหากรณาธคณของพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว ทไดเสดจพระราชด�าเนนไปทรงเปดโรงพยาบาลจฬาลงกรณ เมอวนท 30 พฤษภาคม พ.ศ. 2457 เพอใหเปนสถานทรกษาพยาบาลแกผเจบปวยโดยไมเลอกเชอชาต ชน วรรณะและศาสนา ฯลฯ โดยในปนโรงพยาบาลไดจดกจกรรมตางๆ ไดแก พธถวายสกการะศาลพระภม ณ บรเวณตกอ�านวยนรธรรม พธถวายสกการะพระบรมสาทสลกษณและพระบรมรปพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาจฬาลงกรณ พระจลจอมเกลาเจาอยหว ณ ตกอ�านวยการ ชน 2 ศาลาทนทต พธถวายสกการะพระบรมราชานสาวรยพระบาทสมเดจพระปรเมนทรมหาอานนทมหดล พระอฐมรามาธบดนทร ณ บรเวณลานพระบรมราชานสาวรย รชกาลท 8 พธมอบดอกกหลาบแดง มอบโลรายไดดเยยม มอบเขมบ�าเพญประโยชน มอบรางวลเจาหนาทดเดน และมอบรางวลตางๆ ณ หอง 230 ชน 2 อาคารแพทยพฒน พธเปดงานจฬาฯ บาซาร ณ บรเวณโถงลาง อาคารแพทยพฒน โดยม ศ.นพ.สทธพงศ วชรสนธ ผ อ�านวยการ โรงพยาบาลจฬาลงกรณ สภากาชาดไทย เปนประธาน และ นายแผน วรรณเมธ เลขาธการสภากาชาดไทย เปนประธานในพธสงฆ ณ หองประชมสดศร วงศถวยทอง ชน 18 อาคาร ภปร เมอวนพธท 30 พฤษภาคม 2561

เรอง :

20

Man of The Med

คณคา

ผศ.พญ.ลาวลย ตจนดา

รางวลอาจารยมตต ประจ�าป พ.ศ. 2559

ภาควชาวสญญวทยา คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ภาควชากมารเวชศาสตร คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

4 อาจารยมตต เมอวนศกรท 16 มนาคม พ.ศ. 2561 ศ.นพ.สทธพงศ วชรสนธคณบดคณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ไดใหเกยรตเปนประธานในพธมอบโลรางวล “อาจารยมตต” ประจ�าป พ.ศ. 2559 และ พ.ศ. 2560 ซงรางวล “อาจารยมตต” นเปนรางวลยกยองและเชดชเกยรตอาจารยแพทยในดานการสอน โดยมคณะผบรหาร แพทย คณาจารย นสตแพทย และเจาหนาทจากทงคณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย และโรงพยาบาลจฬาลงกรณ สภากาชาดไทย เขารวมแสดงความยนดกบผทไดรบรางวล คอลมน “Man of the Med”ฉบบน จงขอน�าทานผอานมารจกพดคยกบอาจารยแพทยผไดรบรางวลทง 4 ทาน พรอมทงน�าขอคดดๆ มาแบงปนกนในโอกาสนดวย

“เหตผลทมาเปนแพทยคอตอนนนเรยนตามเพอน” ค�าตอบของ ผศ.พญ.ลาวลย ตจนดา ชวนใหเราสงสยเปนอยางยงเมอเหนภาพการท�างานอยางมงมนของอาจารย ทงในบทบาทของวสญญแพทยและอาจารยแพทยผทมเทใหกบการเรยนการสอนนสตแพทย กอนท ผศ.พญ.ลาวลย จะเลาตอวา“แตเมอไดมาท�างาน ไดดแลผปวย ไดสอนนสต ท�าใหทกๆ วนกลายเปนวนทมความสขและมความภมใจ นบตงแตเรมปฏบตหนาทแพทยและอาจารยแพทยทคณะแพทยศาสตร จฬาฯ เมอป พ.ศ. 2534” ส�าหรบความรสกทไดรบรางวลอาจารยมตต ประจ�าป พ.ศ. 2559 ครงน ผศ.พญ.ลาวลย เลาใหฟงวา “รสกยนดและขอบคณคณะกรรมการทพจารณามอบรางวลให แมวนนจะไดรบรางวลซงถอวาเปนผลจากงานทท�า แตหากมองยอนกลบไป ตนเองกไมเคยคดวาจะท�างานสอนเพอรางวล สงทคดอยเสมอคอตองการจะสอนนสตแพทยใหมความรและสามารถดแลผปวยไดเปนอยางด” ในบทบาทของความเป นแพทยและอาจารย แพทยอาจจะมรายละเอยดของงานทแตกตางกนอย บาง แต ผศ.พญ.ลาวลย เลาวา “โดยสวนตวแลวชอบทงสองบทบาทเทากน เพราะการดแลผ ปวยใหดกคอการสอนนสตแพทยในชวตประจ�าวนของเราไปดวย” “เพราะการเปนตวอยางทด มคากวาการเรยนการสอนวชาใดๆ” ผศ.พญ.ลาวลย กลาว

ผศ.ดร.นพ.ปกรฐ หงสสต

รางวลอาจารยมตต ประจ�าป พ.ศ. 2559

ผชวยคณบด ฝายนวตกรรมการศกษาและสารสนเทศ คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

“ผมสอนหนงสอแบบทผมอยากเรยน พยายามยอนร�าลกถงชวตการเปนนสตแพทยวา ชวงนนมอะไรทเราชอบหรอไมชอบบาง แลวสอนนสตแพทยใหไดในลกษณะทนสตควรไดรบ” นเปนสวนหนงจากค�าบอกเลาของ ผศ.ดร.นพ.ปกรฐ หงสสต เมอถามถงแนวคดในการท�างานดานการสอนตลอดระยะเวลาหลายสบปทผานมา จนกระทงไดรบรางวลอาจารยมตตประจ�าป พ.ศ. 2559 ซงถอเปนเกยรตประวตและความภาคภมใจทท�าให ผศ.ดร.นพ.ปกรฐ ประหลาดใจไปพรอมๆ กน เนองจากไมเคยคาดหวงรางวลใดๆ จากการอทศตนใหกบงานการสอนนสตแพทย ผศ.ดร.นพ.ปกรฐ เลาวา การไดรบรางวลอาจารยมตตครงนตองขอบคณลกศษยทกคนทเปน “แบบฝกหด” ของการเปนครไดอยางด มหลากหลายเรองราวทนาประทบใจและมความหมายมากเกนกวาการเปนเพยงอาจารยผสอน เชน ครงหนงชวงกอน Extern มนสตแพทยคนหนงขนมาหาทหองพกเพอน�าพวงมาลยมาขอบคณ พรอมกบเลาวา ตอนออกไปปฏบตงานทตางจงหวดแลวตองรกษาผปวยทอยสภาวะวกฤตโดยไมแนใจวาความรของเขาเพยงพอทจะชวยชวตคนไดหรอไม ตอนนนเขาคดถงสงทตนเองเคยไดรบการสอนการตกเตอน จงกลบมาตงใจอานหนงสอเพอประโยชนของผปวย จากทแตกอนนนไมไดตงใจเรยนมากนก นอกจากนน ผศ.ดร.นพ.ปกรฐ ยงเลาดวยวา ผมนกถงครคนแรกของผม นนกคอ คณแม ถาทานยงอย ทานคงดใจมากทลกชายไดท�าประโยชนใหแกสงคม โดยเฉพาะอยางยงในบทบาทของอาจารยแพทย ทงน ผศ.ดร.นพ.ปกรฐ มงมนทจะท�างานตอไปอยางไมหยดยง พรอมวางเปาหมายพฒนาการสอนเพอประโยชนของนสตแพทย โดยตงใจใหการเรยนการสอนระหวางอาจารยและนสตแพทยมปฏสมพนธกนมากขน สงทนสตสามารถหาความรหรออานเองไดกไมจ�าเปนตองสอน อยากใหนสตคดเปน ม Critical Thinking และสามารถสอสารไดอยางมประสทธภาพ

21

นพ.วฒดนย ประสงคธรรม

รศ.พญ.สชาดา ศรทพยวรรณ

รางวลอาจารยมตต ประจ�าป พ.ศ. 2560

รางวลอาจารยมตต ประจ�าป พ.ศ. 2560

อาจารยพเศษภาควชาศลยศาสตร ศนยแพทยศาสตรศกษาชนคลนก โรงพยาบาลพระปกเกลา จ.จนทบร

ภาควชากมารเวชศาสตร คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ดวยแนวคดทวา “พฒนาคนเกงใหเกงขน พฒนาคนดใหดขน” อนเปนหวใจส�าคญของอาจารยแพทยจงเปนเหตผลทท�าให นพ.วฒดนย ประสงคธรรม อาจารยศลยแพทย ปฏบตหนาทตอในฐานะอาจารยพเศษ วชาหตถการทางการแพทย ภาควชาศลยศาสตร ศนยแพทยศาสตรศกษาชนคลนก โรงพยาบาลพระปกเกลา จ.จนทบร หลงจากเกษยณอายราชการเมอเดอนตลาคม พ.ศ. 2560 ทผานมา นพ.วฒดนย เลาวา “เพราะทกๆ วนตลอดระยะเวลากวา 35 ปทผมท�างานมานน ลวนแลวแตมผลตอบแทนในตวเอง รางวลอาจารยมตตจงเปนแคสวนหนงเทานน ไมใชสวนส�าคญของงานทแทจรง ผมไดเหนพฒนาการของนสตแพทยทผมสอน สงทปลกฝงเพอใหเขาเปนแพทยทเกงและด นอกเหนอจากความเกงและความดททกคนมมาอยเดม” นอกจากน นพ.วฒดนย ยงพดถงการท�างานของตนเองวา “ผลของงานท�าใหเกดสงใหมทดกวาเดม จงเปนเหตผลทท�าใหเลอกทจะท�ามน และท�ามนอยางไร” อาจเปนขอคดคตเตอนใจสนๆ และไมใชวลทคนห แตกไมจ�าเปนตองขยายความใดๆ เพมเตมอก เพราะในทกวนท นพ.วฒดนย ท�างานกคอการผลต “ศลยแพทย” ซงกคอ “ตวงาน” เพอสบสานความมงมนของอาจารยในการสรางคนดและคนเกงเพอสงคมอยางตอเนองนนเอง

“ความภาคภมใจในการท�าหนาทอาจารยแพทยของเรามอยแลวในทกๆ วน ไมว าจะไดรบรางวลหรอไมกตาม แตการไดรบรางวลกถอเปนความภาคภมใจทเพมขนวามคนเหนในสงทเราท�า” นเปนความรสกของ รศ.พญ.สชาดา ศรทพยวรรณ หลงไดรบรางวลอาจารยมตต ประจ�าป พ.ศ. 2560 ซงถอเปนเกยรตประวตในชวตการท�างานของ รศ.พญ.สชาดา นบตงแตปพ.ศ. 2542 ถงปจจบน บนหลกการทวา “เหนประโยชนตนและประโยชนผอนอยางสมดลกน” รศ.พญ.สชาดา เลาวา การเปนแพทยและอาจารยแพทยไมใชมหนาทแตเพยงใหความร แตยงตองเปนตวอยางทดและเปนคนด โดยเฉพาะในการเปนอาจารยแพทย ภารกจทเพมขนคอการใสใจลกศษยเหมอนเปนครอบครวเดยวกน หลายครงทลกศษยมปญหาในการเรยนหรอการฝกอบรม คดจะลาออกเนองจากเรยนไมไหวหรอมปญหาทางบาน เราในฐานะอาจารยแพทยตองพยายามใหก�าลงใจเขา เขาใจเขา ฉดเขาขนมาใหสตอหรอเรยนตอใหไดเพอความส�าเรจของตวเขาเอง สงทท�าตรงนอาจเรยกไดวาเกนบทบาทของอาจารยและถอเปนความภาคภมใจในการท�างานของเราเสมอมา เมอถามถงความมงหมายในอนาคต รศ.พญ.สชาดา เปดเผยวา “โดยสวนตวแลว ตงใจจะพฒนาการเรยนการสอนของแพทยประจ�าบานใหดยงขนตอไป เพอใหสอดคลองกบบรบทของสงคมและตอบสนองความตองการของผเรยนมากขน คาดหวงทจะพฒนาใหเปนอนดบ 1 ของประเทศ หรอในระดบชนน�าของโลกตอไป”

เรองเลา เขาวอรด

22

เรอง : ดร.สณ สวรรณพส

Family Caregiving Training Programครงแรกของประเทศไทยกบโครงการอบรมเชงปฏบตการ

องคความรในการดแลผสงอายจ�าเปนอยางยงในชวตประจ�าวน เพอการดแลบคคลทเรารกใหมคณภาพชวตทดขนและลดภาระดานคาใชจาย“ ”

ผดแลผสงอายในครอบครว

HERO

ผอานหลายทานคงจะทราบแลววาประเทศไทยไดกาวเขาส “สงคมสงวย” มาตงแตป พ.ศ. 2543 กลาวคอมสดสวนประชากรทมอาย 60 ปขนไปสงถงรอยละ 10 จากจ�านวนประชากรทงหมดของประเทศ และจากการคาดประมาณของส�านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ประเทศไทยจะกลายเปน “สงคมสงวยอยางสมบรณ” ในป พ.ศ. 2564 คอมสดสวนประชากรอาย 60 ปขนไปสงถงรอยละ 20 และจะเปน “สงคมสงวยระดบสดยอด” ในป พ.ศ. 2574 เมอมสดสวนประชากรอาย 60 ปขนไป สงถงรอยละ 28 จากจ�านวนประชากรทงหมดของประเทศ

โรงพยาบาลจฬาลงกรณ สภากาชาดไทย มงมนทจะตอบแทนสงคมดวยการใหความส�าคญและสนบสนนการด�าเนนงานดานสขภาพผสงวยและผสงอายมาอยางตอเนอง ดงนนจงตระหนกถงความส�าคญของการเพมขดความสามารถผดแลผสงอายในครอบครวดวยการจดกจกรรมโครงการอบรมเชงปฏบตการ “หลกสตรฝกอบรมผดแลผ สงอายในครอบครว” (Family Caregiving Training Program) เมอวนท 6, 13, 20, 27 มนาคม และ 3 เมษายน พ.ศ. 2561 ณ อาคาร ส.ธ. ชน 11 โรงพยาบาลจฬาลงกรณ สภากาชาดไทย ดร.สณ สวรรณพส พยาบาลปฏบตการขนสง สาขาการพยาบาลผสงอาย ฝายการพยาบาล โรงพยาบาลจฬาลงกรณ สภากาชาดไทย กลาววา โครงการอบรมเชงปฏบตการผ ดแลผ สงอายในครอบครวทจดขนมวตถประสงคเพอใหความร และฝกทกษะตางๆ แกผดแลผสงอาย โดยจดขนเปนครงแรกและหลกสตรแรกของประเทศไทย อกทงยงเปนโครงการน�ารองทจดขนส�าหรบผดแลผสงอายในครอบครว นนคอ ผทเปนบตรหลานหรอญาตโดยตรงของผ สงอายทเปนผ ปวยของโรงพยาบาลจฬาลงกรณ พรอมทงมประสบการณ

ในการดแลผสงอายมาเปนระยะเวลาไมนอยกวา 1 ปโครงการนไดรบความสนใจและผลตอบรบทด เพราะมจ�านวนผสมครเขารบการฝกอบรมมากกวาทคาดการณไว จากผลการประเมนของผเขารวมโครงการกมแนวโนมเปนไปในทางทดอยางมนยยะส�าคญ เหนไดจากการประเมนความเครยดและประเมนภาระผ ดแลผ ปวยเรอรงของผ เขาอบรมทงกอนและหลงเขารบการฝกอบรมพบวา คะแนนความเครยดเฉลยลดลงกวากอนเขารบการอบรมคอ จาก 0.34 เหลอ 0.07 และคะแนนภาระผ ดแลผ ป วยเรอรงเฉลยลดลงกวาก อนการอบรมคอ จาก 0.34 เหลอ 0.03 ดร.สณ ไดกลาวถงทกษะทโครงการนจดฝกอบรมใหแกผดแลผสงอาย ซงจ�าเปนอยางยงในการดแลผสงอายทบานในชวตประจ�าวน ไดแก ทกษะการดแลเรองการเคลอนไหวรางกายผสงอาย ทกษะการดแลโภชนาการในผสงอาย ทกษะการดแลความปลอดภยในบานและภาวะฉกเฉน ทกษะการดแลผสงอายในภาวะวกฤต เชน ปฏบตการชวยฟนคนชพ (CPR) เบองตน ภาวะวกฤตเกยวกบโรคตางๆ และการดแลผ ทมอปกรณการแพทยและการใหยา เชน การใหอาหาร

ทางสายยาง การดแลทอหลอดลมคอหลงการเจาะคอ การดดเสมหะ และการสวนปสสาวะ เปนตน นอกจากทกษะในการดแลดานรางกายผ สงอายทกลาวไปแลวขางตน ทกษะการดแลสขภาพจตในผสงอายกส�าคญไมแพกน โครงการนยงมการฝกอบรมในหวขอการสอสารทางบวกกบผสงอาย และฝกการสอสารดวยความเขาใจใหแกผดแลผสงอายดวย รวมถงทกษะการจดการความเครยดของผดแล ซงถอเปนอกหนงเรองส�าคญทจะท�าให บทบาทของผ ดแลเป นไปอย างมประสทธภาพมากยงขน ดร.สณ กลาวเพมเตมดวยวา องคความรในการดแลผสงอายและการเปนผดแลผสงอายทมประสทธภาพ ขณะนนบวาเปนสงทสงคมไทยตองการอยางยง ทกษะตางๆ เหลานจะมสวนชวยใหการดแลผสงวยเปนเรองทงายขน ญาตผ ใหญสงวยและบคคลท เรารกกจะมคณภาพชวตทดขนตามไปดวย เพราะหากผดแลผสงอายมความรและมศกยภาพเพยงพอกจะชวยลดภาระคาใชจายดานสาธารณสขของประเทศลงไดเชนกน

23

วาทคณหมอคนดวาทคณหมอคนด

เรอง : นสพ.จรวฒน วงษสวสด นายกสโมสรนสต คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย นสพ.อภสทธ รงเรองศรโชค นสตแพทย ชนปท 4 คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยEVERYONE

BE A CAN

HERO ตง! เสยงรางหนกกวา 70 กโลกรมกระแทกพนคอนกรตดงขนทามกลางเสยงจอกแจกจอแจของตลาดนดยามกลางวน ตามมาดวยเสยงตะโกนขอความชวยเหลอหลากหลายเสยงดงไปทวบรเวณ“ชวยดวยคะ! ชวยดวย!” “ใครกไดโทรเรยกรถพยาบาลเรวเขา!” “ใครปมหวใจเปนบาง? ชวยเขาหนอยเรว!” คณเคยคดบางหรอไมวา หากวนหนง คณเปนคนทเดนผานไปพบเหตการณนเขา คณจะท�าอยางไร? ปจจบนอนตรายจากอบตเหตและโรครายกอใหเกดภาวะฉกเฉนทางการแพทย โดยเฉพาะภาวะหวใจหยดเตนเฉยบพลนสามารถเกดไดกบทกคนทกเพศทกวย ไมวาจะเปนเดก วยรน ผใหญ หรอผสงอาย แมวาประเทศไทยจะมหนวยงานหรออาสาสมครตางๆ ทชวยอ�านวยความสะดวกในการรบ - สงผปวยเขารบการรกษาทโรงพยาบาลไดอยางรวดเรว แตทวาทกวนาททผานไปในระหวางรอความชวยเหลอนน การกชพเบองตนเปนสงส�าคญอยางยงทสามารถเพมอตราการรอดชวตของผปวยได โดยผปวยจะมเวลาเพยง 4 นาท เพอเรงปมหวใจไมใหสมองขาดออกซเจนจนเขาสขดอนตราย การปมหวใจหรอทเรยกกนสนๆ วา CPR นนตองท�าอยางตอเนองจนกวาผปวยจะมสตซงตองใชพละก�าลงอยางมาก ดงนนจงเปนเรองส�าคญทประชาชนทวไปควรมความรพนฐานนตดตวไวเพอรบมอกบเหตการณไมคาดฝนทอาจเกดขนไดในชวตประจ�าวน ไมจ�าเปนตองเปนบคลากรทางการแพทยเพยงอยางเดยว ทกๆ คนกสามารถตอชวตใหคนขางๆ ไดเพยงแคใชสองมอของคณเทานน

สโมสรนสตคณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ไดตระหนกถงความส�าคญในเรองดงกลาว ประกอบกบการกชพเบองตน (CPR) ในสงคมไทยปจจบนถอวาเปนเรองทใกลตวมากขน ดงจะเหนไดจากการหยบยกขนมาเปนประเดนในสงคมบอยครง ไมวาจะในรปแบบของละครโทรทศน หรอเหตการณจรงในชวตประจ�าวน แตกยงไมมการตอยอดอยางจรงจงเทาใดนก ดงนนสโมสรนสตแพทย จฬาฯ ภายใตโครงการเขมวนอานนทมหดลจงมความตงใจทจะสรางประโยชนเพอสงคมผานการใหความรและจดกจกรรมฝกการกชพเบองตน (CPR) ใหแกบคคลทวไป ในวนเสารท 14 กรกฎาคม พ.ศ. 2561 ตงแตเวลา 11.00 น. เปนตนไป ณ บรเวณลานหนาศนยการคาสยามสแควรวน เพราะเราเชอวา Everyone can be a Hero สองมอของทกคนสามารถชวยเหลอคนขางๆ ได

รปภาพจากคลป นาทชวต ! นสตสาวชวยชวตพอคาผลไม ดใหจบ ... แลวจะรวามอของคณท�าอะไร ไดมากกวาทคด

จาก Facebook Fanpage : ANAN DAY ดตอไดท... QR code

- กจกรรมใหความรและฝกกชพเบองตน CPR- วนเสารท 14 กรกฎาคม พ.ศ. 2561 เวลา 11.00 น.- ณ ลานหนาศนยการคาสยามสแควรวน- การเดนทาง BTS: สถานนสยาม- เขารวมฟร

Everyone can be a Hero เพราะสองมอของทกคนสามารถชวยเหลอคนขางๆ ได“ ”

Dream high and fly. In case of falling from the sky, don’t cry and always shine. “

”

HEROนสพ.พชญชณณ อบเชยเทศ (มายด)Pitchanun Obcheuythed (Mind)

นสตแพทย ชนปท 5

I See U by หมอชด เพจ facebook : หมอชด โดย สโมสรนสตคณะแพทยศาสตร จฬาฯ ขอน�าเสนอ เกรดความรทางการแพทยเลกๆ ทอาจไมเคยร หรอเคยเขาใจผดไป

“เพราะเรองหมอหมอ... ชดตวมากกวาทคณคด”เรอง : นสพ.ภาสน ตงจตด นสตแพทย ชนปท 6

ควรเรมตรวจคดกรองมะเรงเมอไหร

ลก 1 ขวบแรก กนอะไรดนะ

ปจจบนการตรวจคดกรองมะเรงมอย หลากหลายวธ ซงแตละประเภทกมชวงเวลาเเละความถในการตรวจทเเตกตางกนออกไป การตรวจคดกรองมะเรงทนาสนใจ มดงน 1. มะเรงปากมดลก ตรวจโดยเกบเซลลบรเวณปากมดลกไปตรวจ (Pap Smear) โดยจะเรมตรวจตงเเตอาย 21 ปขนไป และตรวจทกๆ 3 ป 2. มะเรงเตานม ตรวจโดยใชคลนเสยงความถสง (Ultrasound) รวมกบการตรวจแมมโมแกรม (Mammogram) โดยจะเรมตรวจตงเเตอาย 40 ปขนไป และตรวจทกป 3. มะเรงตอมลกหมาก ตรวจเลอดเพอดระดบสารทมชอวา PSA (Serum PSA Level) เเละตรวจตอมลกหมากทางทวารหนก (Digital Rectal Examination) โดยจะเรมตรวจตงเเตอาย 50 ปขนไป และตรวจทกป หากมคนในครอบครวเปนโรคนใหเรมตรวจทอาย 40 ป 4. มะเรงล�าไสใหญ จะเรมตรวจทอาย 50 ป โดยตรวจหาเมดเลอดเเดงในอจจาระ (Fecal Occult Blood Test) ทกป เเละการสองกลองทางล�าไสใหญ (Colonoscope) ทก 5 ป หากคนในครอบครวมประวตเปนโรคน ใหเรมตรวจทอายของญาตทพบโรคลบดวย 10 ป โดยจะตองเรมตรวจไมชากวาอาย 50 ป

แหลงอางอง: - www.breastfeedingthai.com - WHO breast feeding recommendationอาจารยทปรกษา: พญ.พร ไตรรตนวรกล กมารแพทยผเชยวชาญพฒนาการเดก คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

เดกแรกเกด อาหารทดทสดคอนมแม ควรเปนอาหารหลกเพยงอยางเดยวของลก หากแมไมมขอหามในการใหนมบตร เพราะมทงสารอาหารในอตราสวนและรปแบบทเหมาะสมกบทารก มปรมาณน�าทเพยงพอ และยงมภมคมกนทจะชวยปกปองลกในชวงแรกของชวตอกดวย ไมจ�าเปนตองใหน�าตามหรอสารละลายทมน�าตาลเพมเตมอก เพราะนอกจากจะไมมประโยชนแลว ยงท�าใหทารกอม กนนมซงเปนสงทมประโยชนไดลดลง ในชวง 1 เดอนแรก ไมควรใหทารกดดจกนมสลบกบเตานม เพราะจะท�าใหทารกสบสนวธดด และไมยอมดดนมจากเตา ควรใหนมแมนานเทาทสามารถใหได เรมเสรมอาหารมอแรกเมออาย 4 - 6 เดอน มอทสองเมออาย 9 เดอน และกนขาวครบ 3 มอเมออาย 1 ป รวมไปกบการใหนมแม ควรฝกใหลกเรมกนขาวตงแตอาย 4-6 เดอน เพราะเปนชวงเวลาทเหมาะสมทสด นนคอทางเดนอาหารพฒนาไดดแลว ทารกตองการสารอาหารทเพมจากนมแม และเปนชวงทเหมาะกบการฝกใหเดกกนอาหารทหยาบมากขน โดยใหกนอาหาร 1 มอแทน 1 มอนม แลวคอยๆเพมจ�านวนมอและความหยาบของอาหาร จากขาวบด ตบบด ผลไมนมๆ จนเปนขาวแบบทผใหญกนเมออายครบ 1 ป หากจ�าเปนตองใหลกเรมกนอาหารเรว ไมควรเรมกอนอาย 4 เดอน เนองจากทางเดนอาหารและการกลนของเดกยงพฒนาไดไมเพยงพอ การใหเรมกนเรวอาจท�าใหส�าลก เกดปอดตดเชอ หรอล�าไสเนาได และไมควรใหกนนมเพยงอยางเดยวนานกวา 8 เดอน เพราะจะท�าใหเดกตดการกนนม ไมยอมกนขาวอก ซงสารอาหารในนมจะไมเพยงพอตอความตองการของเดกตงแตอาย 6 เดอนขนไป ชวงทใหนมบตร แมควรดมน�าใหเพยงพอ รบประทานอาหารทมประโยชน รกษารางกายใหแขงแรง และสามารถกนนมววและเนอววได หากแมไมสบาย หรอลกมผนและสงสยการแพนมวว ควรปรกษาแพทย ไมควรหยดใหนมลกเอง

แหลงอางอง: NCCN Guideline for colon cancerอาจารยทปรกษา: - อ.พญ.ทศนวรรณ รงรกษศรวร ภาควชาสตนรเวชวทยา คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย - อ.นพ.กวรช ตนตวงษ หนวยศลยกรรมระบบปสสาวะ ภาควชาศลยศาสตร คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

24

25

Breaking News

เรอง : ศ.นพ.ธระวฒน เหมะจฑา

หลกฐานเชงประจกษชชด ยกเลกดวน! สารเคมก�าจดวชพชกระทบสขภาพมนษยขนรนแรง

“พาราควอต”

“ ”

เม อ วนพฤหสบด ท 5 เมษายน พ .ศ . 2560 นพ.ปยะสกล สกลสตยาทร รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข พรอมดวยผ บรหารระดบสงของกระทรวงฯ ไดแถลงขาวตอสอมวลชนเกยวกบการประกาศด�าเนนการเพอยกเลกสารเคมก�าจดวชพช “พาราควอต” และสาเคมก�าจดแมลง “คลอรไพรฟอส” ใหแลวเสรจภายในระยะเวลา 2 ป (สนเดอนธนวาคม พ.ศ. 2562) ลาสดเมอเดอนพฤษภาคม พ.ศ. 2561 ทผ านมา ประชาคมวชาการและเครอขายนกวชาการไดออกมาใหขอมลแกสอมวลชนและประชาชน รวมทงสนบสนนมตใหยกเลกพาราควอต คลอรไพรฟอส และไกลโฟเซต ของคณะกรรมาธการการสาธารณสข สภานตบญญตแหงชาต (สนช.) โดยไดเปดเผยหลกฐานเชงประจกษชชดวา สารเคมก�าจดศตรพชทง 3 ชนดนสงผลกระทบตอสขภาพและสงแวดลอม โดยเฉพาะพาราควอตทมพษเฉยบพลนสงตอมนษยและมผลกระทบเรอรงตอสขภาพ เชน โรคพารกนสน โรคสมองเสอม เปนตน ซงไดมการจดเสวนาภายใตเวทวชาการเรอง “ขอเทจจรงทางวชาการในการควบคมสารเคมอนตราย: พาราควอต (Paraquat) ไกลโฟเซต (Glyphosate) และคลอรไพรฟอส (Chlorpyrifos)” ศ.นพ.ธระวฒน เหมะจฑา ผ อ�านวยการศนย วทยาศาสตรสขภาพโรคอบตใหม โรงพยาบาลจฬาลงกรณ สภากาชาดไทย หนงในผขบเคลอนประชาคมวชาการและเครอขายนกวชาการกลาวถงผลกระทบของพาราควอตและไกลโฟเซตตอสขภาพมนษยวา มหลกฐานบงชมากมายไมวาจะเปนการตดตามผทสมผสกบสารเคมก�าจดศตรพชเหลานและการศกษาในหองปฏบตการในระดบเซลลและระดบยน พบตรงกนวาสารเหลานมพษในระยะยาวและกอใหเกดโรคทางสมองทรกษาไมได ไดแก โรคพารกนสน โรคสมองเสอม และเกยวพนกบมะเรง โดยสวนตวแลวไดพบผเสยชวตอยางทรมานหลายรายทพลาดไปสมผสกบสารเคมก�าจดศตรพชทางผวหนงหรอกนโดยอบตเหต ท�าใหเนอปอดเปนพงผด ตบวาย และไตวาย แมวาในเวลาตอมาจะมการก�าหนดใหตองปกปดรางกายอยางมดชดเมอใชสารเคมก�าจดศตรพช แตสารเคมเหลานกยงสามารถเขาส ร างกายผ ใชไดดวยการสมผสทางผวหนง ผวหนงออน เยอบ รวมทงเขาทางแผล แลวซมเขาส รางกายจนเกดอนตรายถงชวต เมอสอบถามถงความรนแรงจากพษของพาราควอตวามพษเฉยบพลนเพยงปานกลางจรงหรอไม ศ.นพ.ธระวฒน ไดอางองวา ส�านกงานปกปองสงแวดลอม (Environmental Protection Agency : EPA)

ประเทศสหรฐอเมรกาไดระบไวพาราควอตมพษสงตอมนษย แคจบหนงกถงแกชวต ซงไมมยาถอนพษใดๆ จะชวยรกษาชวตได สอดคลองกบรายงานวจยทพบวาอตราการตาย (Fatality) ของผปวยทไดรบหรอสมผสสารพาราควอตมอตราการตายมากกวาผปวยทไดรบสารทอยในคลาส IB (มพษเฉยบพลนสง) นอกจากนภายในระยะเวลา 3 ปทผ านมาพบวา โรคพารกนสนกอก�าเนดไดโดยมความเชอมโยงกบล�าไส ทงนเกดขนจากเชอโรคหรอสารเคม ท�าใหเกดความเปลยนแปลงของจลนทรยในล�าไสและเกดการอกเสบ และท�าใหผนงล�าไสรวและการอกเสบจะแพรไปในรางกายและชวยใหผนงหลอดเลอดทสมองรวและยอมใหมการปลอยผานของสารเคมเขาไปในสมองได อกกลไกหนงกคอการทสารพษเชนสารเคมเหลานเรงท�าใหเซลลทบผนงล�าไส มการสรางโปรตนมากขนและโปรตนนมการเปลยนแปลงรปรางซงจะเขาทางเสนประสาททล�าไส จากนนสงตอผานไปยงสมองสวนตางๆ จนเกดโรคทางสมองขนได ทงนยงมงานวจยทางระบาดวทยาในหลายประเทศทชใหเหนวา พาราควอตเพมโอกาสในการเปนโรคพารกนสนไดถง 67- 470% ส�าหรบการใสอปกรณปองกนสารพษส�าหรบผใชสารเคมก�าจดวชพชนน ศ.นพ.ธระวฒน กลาววา เนองดวยสภาพอากาศของประเทศไทยทอยในเขตรอนจงเปนไปไดยากทเกษตรกรจะสวมอปกรณปองกนทไดมาตรฐาน เพอปองกนการสมผสพาราควอตทางผวหนงโดยตรง ในกรณนเกณฑทางจรยธรรมขององคการอาหารและการเกษตรแหงสหประชาชาต (FAO) เกยวกบการจดการสารเคมก�าจดศตรพช ยงระบดวยวา...

สารเคมใดทเปนอนตรายในระดบทเกษตรกรตองใชเครองปองกนทอดอดไมสะดวกสบาย แพงหรอไมพรอมทจะน�ามาใชอยางทนทวงท ตองหลกเลยงการใชสารพษดงกลาวโดยเฉพาะอยางยงในกรณทเปนการใชของเกษตรกรรายยอยในประเทศเขตรอน

และแมแตในประเทศพฒนาแลวกตามทมการควบคมและการปองกนตวอยางรดกมมดชดกยงไมสามารถหลกเลยงผลกระทบทท�าใหเกดโรคทางสมองเชนโรคพารกนสนไดหลงจากทไดสมผสวนละเลกวนละนอยตอเนองไปเปนระยะเวลาหลายป

นางสวาท มณฑลผลน นางสาวทองใบ จนทร มณ และ นางสาวทองหอ จนทรมณ บรจาคเงนจ�านวน 300,000 บาท เพอศนยสองกลองคลนเสยงความถสง ฝายอายรศาสตร โรงพยาบาลจฬาลงกรณ โดยม ผศ.นพ.ประเดมชย คงค�า รบมอบ ณ ศาลาทนทต

ด.ช.ธนวน ธนพรธวล มอบเงนบรจาคทไดจากการแสดงดนตรจตอาสาจ�านวน 47,504.50 บาท เพอสมทบทนดแลพระภกษสงฆ สามเณรอาพาธ และผปวยสามญ โดยม ผศ.(พเศษ) นพ.สรนทร อศววทรทพย ผชวยผอ�านวยการฯ ดานภาพลกษณองคกร รบมอบ ณ ศาลาทนทต

เครอขายนกเรยนเกา อาจารย โรงเรยนเตรยมอดมศกษา และผมจตศรทธา รวมมอบเครองชวยหายใจชนดควบคมปรมาตรและความดนพรอมระบบหยาเครองอตโนมตและประมวลพยาธสภาพปอดพร อมแสดงรปภาพปอดจ�าลองของคนไข มลค า 680,000 บาท ใน “โครงการเครองชวยหายใจเพอชวยชวต” และบรจาคเงนจ�านวน 101,700 บาท เพอบ�ารงและจดหาเครองมอเครองใชทางการแพทยส�าหรบอาคารภมสรมงคลานสรณ โรงพยาบาลจฬาลงกรณ โดยม ผศ.นพ.นพนธ เขมะเพชร รองผอ�านวยการฯ ฝายสนบสนนบรการ และ นางศรลกษณ สโยพทธวงศ ผชวยผอ�านวยการฯ ดานบรการ รบมอบ ณ ศาลาทนทต

26

Chula Privilege

นายสงวน - นางวรรณ ตตยกว และครอบครว บรจาคเงนจ�านวน 1,400,000 บาท ใหแกฝายออรโธปดกส เพอจดซอเตยงผปวยชนดปรบดวยไฟฟาจ�านวน 14 เตยง ส�าหรบหอผปวย ชน 21 โซน A (จส.5) อาคารภมสรมงคลานสรณ โดยม นางศรลกษณ สโยพทธวงศ ผชวยผอ�านวยการฯ ดานบรการ ศ.นพ.อาร ตนาวล หวหนาฝายออรโธปดกส โรงพยาบาลจฬาลงกรณ รบมอบ ณ หอผปวย ชน 21 โซน A อาคารภมสรมงคลานสรณ โรงพยาบาลจฬาลงกรณ

นางจารรตน คณตถานนท กรรมการและรองเลขาธการ นายอรญ เอยมสรย ผชวยกรรมการเลขาธการ และ นางชตมา ตนตศรวฒน ผชวยกรรมการมลนธปอเตกตง มอบหบบรรจรางอาจารยใหญและวสดตางๆ เพอใชในงานพระราชทานเพลงศพผอทศรางกายเพอการศกษา (เปนกรณพเศษ) รวมเปนเงน 1,200,000 บาท โดยม ศ.ดร.นพ.อภวฒน มทรางกร หวหนาภาควชากายวภาคศาสตร รศ.นพ.ธนวา ตนสถตย หวหนาศนยฝกผาตด คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย พรอมดวย ผศ.ดร.พญ.มนตกานต ตนสถตย รวมรบมอบ

27

28