Jaarverslag 2015 van De Noorderlingen

2015 J A A R v e R s l A g

DeNOORDeRlINgeN

Leesinstructie Adobe PDF,

instelbaar via “Beeld” of “Weergave”

Kies

- weergave 2 pagina’s en

- voorblad weergeven

jaarverslag 2015stichting De Noorderlingen

Postbus 9919700 AZ Groningen

telefoon 050 - 577 22 [email protected]

DeNOORDeRlINgeN

De Noorderlingen - 4 -Jaarsverslag 2015

De Noorderlingen - 5 - Jaarverslag 2015

INHOUD

pagina7

111317

JaarverslagDoelstelling en missieOpleidingProductiegroep

producties1619232527313537

4142

454951

Overzicht 2015teatro immaginario

kort voor de klas

wijd open, pakt uit, contact

hamlet

moordstuk

heimisch/heimlich

bottoms up!

Samenwerking Personeel & Organisatie

Communicatie & MarketingFinanciënToekomst


Bestuur Aangetreden Thom van der Goot m Voorzitter 10-09-2012Peter Bon m Penningmeester 01-12-2012Nynke Oele v 27-10-2008Gea Boerma v 06-09-2010Alice Faber v 12-11-2012


JAARveRslAg In Juni 2015 hebben wij na zijn elf zeer verdienstelijke jaren afscheid genomen van artistiek directeur Koen Jantzen en heeft hij het stokje overgedragen aan Lotte Lohrengel die per 1 september 2015 ons huis leidt. Er waren dertig sollicitanten en Lohrengel werd eind januari unaniem door de sollicitatiecommissie met succes voorgedragen aan bestuur en personeel. Dit betekent een nieuwe tijd voor De Noorderlin-gen en op dit moment kijken we uit naar de aankomende beleidsperi-ode 2017-2020 waar zij met het team haar bevlogen plannen voor de toekomst ten uitvoering kan brengen. Ons huis wordt gevormd door de jonge en talentvolle spelers die we-kelijks onze lessen en trainingen volgen. De waarde die zij en onze do-centen vertegenwoordigen wordt zichtbaar tijdens tal van waardevolle momenten in de lessen en in de geroemde voorstellingen die zij aan het eind van de rit in de Productiegroep met professionele regisseurs op de planken brengen. De basis van het Noorderlingenprogramma wordt gelegd in de lessen die per groep twee keer in de week worden gegeven aan middelbare scholieren tussen de 12 en 18 jaar. In juni en december zijn er presen-taties van die lesgroepen en krijgen alle spelers een individuele evalu-atie. Tezelfdertijd organiseren we audities om nieuwe instroom van talent te continueren. De Productiegroep is de laatste fase van het Noorderlingenprogram-ma. Jongeren die met goed resultaat een aantal jaren lessen hebben gevolgd bij De Noorderlingen en hun middelbare schooldiploma op zak hebben, bieden we de kans om een seizoen lang, van september tot en met juli, in een intensief dagprogramma te werken aan vier ver-schillende voorstellingen. Deze voorstellingen hebben ieder een eigen karakter met als uitgangspunten tekst, beweging of improvisatie en een specifieke uitvoeringsomgeving: theater, festival, kleinere podia in de provincie of op locatie. Tegelijkertijd bereiden de spelers zich


voor op een vervolgopleiding en is er extra aandacht voor diegenen die tijdens het productiejaar auditie doen voor een kunstvakopleiding op hbo-niveau.

We zijn, gezien het feit dat er geen toneelschool is in het noorden, de schakel richting de landelijke theaterketen. Daarmee nemen we als enige vooropleiding een unieke positie in en waarborgen wij, als hét instituut in Noord-Nederland, zowel kwantitatief als kwalitatief, de doorstroom van talent uit onze regio naar de hbo-opleidingen elders in het land. De Noorderlingen staat met een 80% doorstroom naar het kunstvakonderwijs en het hoge aantal werkzame oud-Noorderlingen in de kunsten, regionaal, landelijk en internationaal bekend als profes-sionele, gedegen en eigenzinnige theatervooropleiding.

Onze Productiegroep was achtereenvolgens aan de slag met diverse voorstellingen. Regisseur en docent Lies van de Wiel maakte met deze groep de voorstelling Teatro Immaginario. Docente en theaterpeda-goog Brenda Hauer, werkte aan een vervolg van het in 2014 goed verkochte concept “kort voor de klas” en tot slot maakte Taco van Dijk zijn eigen interpretatie van Shakespeare Hamlet voor Festival-derAa. Op 16 mei was er een open dag aan de Travertijnstraat waar we diverse voorstellingen van het afgelopen seizoen presenteerden en schitterde de lesgroepen in regie van stemkunstenaar en regisseur Do-tine Niezing op Noorderzon. Startte we in september 2015 met onze nieuwe Productiegroep in samenwerking met de GGD en de Young-Gangsters aan de voorstelling Bottoms Up! En ging de film Contact in regie van Mads Wittermans succesvol in première.

De lessen werden verzorgd door Brenda Hauer, Lies van de Wiel, Taco van Dijk, Mads Wittermans en Koen Jantzen en Lotte Lohrengel. Oud Noorderling Rianne Hoogeveen gaf als stagiaire vanuit de NHL les aan groep 1 en Sanne Bokkers van ArteZ aan lesgroep 2. De introgroep had 1 x per week les, groep 1, 2 en 3 ieder twee lessen van 2,5 uur per week. Deze reeks werd afgesloten met een presentaties op 22 mei en 14 december. Het laatste weekend van juni en in december waren de audities voor de nieuwe introgroepen.

Sinds maart 2014 hebben we op aanwijzing van de Gemeente Gro-ningen onze intrek genomen in een deel van een enorme voormalige school aan de Travertijnstraat en weten we dat we de komende jaren hier een gegarandeerde werkplek hebben. Dat is fijn en biedt nieuwe perspectieven om De Noorderlingen weer een stevig huis voor talent-ontwikkeling te laten zijn. Met de verhuizing naar de Travertijnstraat krijgen De Noorderlingen meer rust om de lessen, trainingen en voor-stellingen naar onze maatstaven vorm te geven. Het aantal leerlingen kan weer groeien en er kunnen solide plannen worden gemaakt voor de toekomst. Wij blijven echter tegen praktische beperkingen aanlo-pen en zijn toe aan een plek waar we onze professionele manier van werken en succesvolle rol binnen de keten van talentontwikkeling kun-nen voortzetten en ontwikkelen. Het is cruciaal dat wij in 2018 kun-nen verhuizen naar het CIBOGA-terrein in Groningen achter het NNT. Daar kunnen we in twee studio’s onze activiteiten volledig ontplooien. Onze huidige werkplek, ver van het knooppunt openbaar vervoersver-bindingen, is daartoe niet voldoende uitgerust. In dezelfde nieuwbouw komen ook studio’s en kantoren voor Club Guy & Roni en Het Houten Huis. De verhuizing betekent voor ons een enorme en noodzakelijke verbetering. En onder één dak en als buren kunnen we als culturele


instellingen inhoudelijk en organisatorisch meer en efficiënter samen-werken.De core business van De Noorderlingen is, ook in 2015, hetzelfde ge-bleven. Jongeren die theater willen maken, toneel willen leren spelen en daar talent voor hebben, bieden we een stevige professionele be-geleiding om dat talent verder te ontwikkelen. We beweren vol over-tuiging dat De Noorderlingen de meest succesvolle vooropleiding in Nederland is. Niet omdat we onze pupillen becijferen en iedereen zo-maar een tien geven, niet omdat we wetenschappelijk verantwoorde statistieken bijhouden – maar wel omdat we puur op grond van de praktijk en de persoonlijke verbondenheid tussen De Noorderlingen en onze leerlingen weten wat er met onze spelers gebeurt nadat ze De Noorderlingen verlaten, naar een kunstvakopleiding of werkzaam zijn in de beroepspraktijk.

De Noorderlingen is een stevig huis. We hebben het de afgelopen jaren niet makkelijk gehad, de bezuinigingen die vanaf 2013 werden door-gevoerd hebben een grote wissel getrokken op de organisatie en het team van De Noorderlingen. Het budget werd structureel EUR 80.000 lager en dat dwong ons tot het nemen van ingrijpende maatregelen. De huisvesting aan de Moesstraat werd te duur. Het samenwerken met regisseurs van buitenaf werd tijdelijk stopgezet in 2013/2014, met incidentele subsidies en sponsorbijdragen hebben we in 2015 ook weer regisseurs kunnen betrekken. Samen met de inzet en kwalitei-ten van onze docenten hebben we een doeltreffende en interessante invulling geven aan het productiejaar. Vanaf 2015 hebben we weer een groeiend aantal talenten onder onze hoede. Voor de activiteiten van het jaar 2015/2016 zijn we een alliantie aangegaan met een niet-vanzelfsprekende maatschappelijke partner, nodigen we jonge makers uit die wij van een coaching traject voorzien in hun eerste regiedebuut en gaan we samenwerkingen aan met onze culturele partners in het veld. Om onze zichtbaarheid in de toekomst te vergroten ontwikkelen we een frisse huisstijl en nieuwe look en zijn we bezig met het ontwer-pen van een actieve, moderne website en efficiënt marketingbeleid. We nemen een initiërende rol op ons op het gebied van uitwisseling met andere landelijke en internationale jongeren-talentplekken en bieden een prachtig programma voor theatervakdocenten uit de regio.

TeAMWe organiseren onze activiteiten met een kleine vaste kern, aangevuld met freelancers en een aantal vrijwilligers. De organisatie is daardoor verzekerd van zowel kwaliteit als flexibiliteit. Het personeelsbeleid gaat uit van ieders eigen kwaliteiten en inbreng, aangestuurd door de artistiek directeur. Wekelijks is er werkoverleg en jaarlijks zijn er functioneringsgesprekken.

BesTUURStichting De Noorderlingen werkt volgens de Code Cultural Gover-nance. Het bestuur is evenwichtig samengesteld en bestaat uit vijf tot zeven bestuursleden met een divers profiel van deskundigheid, erva-ring, man/vrouw, leeftijd en vertegenwoordiging namens de ouders. Regelmatig rapporteert de directie en vanuit beleidsplannen en jaaraf-rekeningen wordt getoetst of doelstellingen behaald zijn. De financiële rapportages worden jaarlijks gecontroleerd door een accountant.

Namens het bestuur van

Stichting De Noorderlingen

Thom van der Goot, voorzitter

21 maart 2016


Vooropleiding op hoog niveau als wegbereider naar kunstvakopleidingNieuwe theatermakers koppelen aan onze jonge getalenteerde spelers

Vernieuwend, kwalitatief hoogwaardig toneel

DOelsTellINgeN eN AMBITIesZichtbaarheid en bekendheid bij jongeren in de regio vergroten

Positie als hofleverancier consoliderenStructurele basis leggen voor productiehuis voor nieuw experimenteel

jongerentheater1 reisvoorstelling1 locatie / festivalvoorstelling1 experimentele voorstelling1 doelgroepenvoorstelling


DOelsTellINgDe doelstelling van De Noorderlingen is talentontwikkeling van jonge mensen op het gebied van toneel en theater. De lat ligt hoog en we willen op hoog niveau toneel maken om het regionale theatertalent verder te ontwikkelen. Het theater dat De Noorderlingen maakt is met beide voeten geworteld in de maatschappij. Daarbij is extra aandacht voor het bereiken van een jong publiek. Door middel van intensieve trainingen en repetities begeleiden we jongeren in het verwerven van kwaliteiten en technieken die voor de acteur/theatermaker noodza-kelijk zijn. Bovenop het trainingsprogramma voor 50 getalenteerde jongeren, formeren we jaarlijks een Productiegroep. Dit zijn de meest getalenteerde jongeren en zij hebben hun middelbare school afge-rond op minimaal HAVO-niveau of lopen stage vanuit de KTM van het Noorderpoortcollege. Een theaterseizoen lang werken en spelen zij als acteur en theatermaker bij De Noorderlingen. De Noorderlingen is dus zowel een noordelijke theater(voor-)opleiding als een produc-tiehuis voor professioneel jongerentheater. Deze beide elementen van De Noorderlingen versterken elkaar en zijn volgens onze visie op ta-lentontwikkeling de manier om het beste bij de talenten naar boven te halen. Voor de jongeren betekent dit: het vak in de praktijk leren na gedegen jarenlange in-house trainingen om vervolgens deconfrontatie aan te gaan met het publiek. In het opleiden staat het vakmanschap hoog in het vaandel. Maar ook het ontwikkelen van een eigen kijk op de wereld wordt gestimuleerd. Zo ontplooit een jonge be-ginnende kunstenaar zijn visie, en leert hij de weg vinden in een wereld vol keuzes en mogelijkheden.

MIssIeDe missie van De Noorderlingen is om talentvolle jongeren op het gebied van theater middels trai-ningen en het maken van kwa-litatief sterke voorstellingen te ondersteunen en uit te dagen huntalent verder te ontwikkelen en zichzelf zichtbaar te maken op het podium.


Lotte Lohrengel (1980) studeert in 2004 af aan de Toneelacademie Maastricht en is werkzaam als regisseur, artistiek directeur en docent. Ze regisseerde o.a. de voorstellingen: Alleen voor Losers, Een Hoofd Vol en Meisjes en Jongens van Toen. Jonge talenten volgden haar the-aterlessen bij Theater Vooropleiding Maastricht en De Noorderlingen. Als projectleider gaf ze inhoud en vorm aan festival Zomerzone, Route d’amour en Geheim zkt. eigenaar. Ze ontwikkelt workshops en gaf lei-ding aan Jong Laagland en de TheaterOntmoeting. Verbonden aan het EU netwerk Platform 11+ maakte ze internationaal Face Me, Ne-verland en Pierino e il Lupo. Een theatermaker met een uitgesproken beeldende handtekening. In haar werkprocessen staat de eigenheid van alle betrokken makers, acteurs en het materiaal dat zij genere-ren centraal. Zowel jonge talentvolle spelers als professionele acteurs worden volledig op hun persoonlijke kwaliteiten uitgedaagd en inge-zet. Associatieve indringende voorstellingen met een licht karakter die zware thema’s niet schuwen maar die juist behapbaar en strijdbaar maken. Werk dat filosofische vragen stelt, brutaal en kwetsbaar is en aanzet tot zelf nadenken.

Taco van Dijk (1981) begon op zijn twaalfde bij De Noorderlingen (Vooropleiding Theater). Na het afsluitende Productiegroep-jaar speelde hij bij diverse noordelijke gezelschappen en regisseert en do-ceert bij het Noorderpoortcollege en De Noorderlingen. In 2003 richt-te hij samen met oud-Noorderlingen Maarten Smit, Mats Boswijk en Jan-Joost Alberts zijn eigen groep De Jongens op, waarmee hij een totaal eigenzinnige en nieuwe theatervorm creëerde. Het theater van De Jongens is, voor alles, stoer! Sterk fysiek spel wordt gekoppeld aan subtiele en soms minder fijnzinnige, morbide en wrange humor. Vitaal theater dat terug grijpt op de beste tradities van de commedia dell’ arte. Deze speelstijl doceert Van Dijk ook aan de jonge spelers van De Noorderlingen. Het zelf theater maken en ontplooien van je fantasie koppelt hij aan het trainen van doorzettingsvermogen en een stevige discipline. Zijn lessen beginnen steevast met pittige fysieke workout die hij ontleent aan zijn eigen training in MMA en Hapkido.

Brenda Hauer (1965) groeide op in een acteursfamilie te Amsterdam. In Arnhem volgde zij de toneelschool waarna zij als acteur bij diverse gezelschappen werkte. Sinds 2002 geeft zij lessen bij De Noorderlin-gen. Hauer combineert een grote liefde voor het gesproken woord en het (klassieke) toneelrepertoire met het leren kennen van het innerlijke instrument en de motor van de acteur. In haar lessen en regies creëert Hauer modern theater door gebruik te maken van traditionele kennis en opvattingen. De taal kan slaan en aaien en dient tegelijkertijd als wapen en liefkozing. Zij maakt schijnbaar ingewikkelde klassieke tek-sten inzichtelijk en actueel voor jonge spelers en een (jong) publiek.

Mads Wittermans (1977) is zelf jong begonnen bij De Noorderlin-gen (toen Vooropleiding Theater). Hij is bekend geworden met zijn rol als Ot, in de serie Fort Alpha. Ook speelde hij rollen in de films Van God Los, Phileine zegt sorry, De scheepsjongens van Bontekoe, De Schippers van de Kameleon, Doodeind, Vrij, Happy Eend en Gouden Kalf-nominatie Roffa. Naast zijn toneelrollen speelde hij in series als Penoza, Flikken en De Fractie. Wittermans is in zijn lessen bedreven in het vinden van de eigen brutaliteit op de vloer en het met een gretig spelplezier grip krijgen op de regels van improvisatie. Met zijn filmer-varing brengt hij De Noorderlingen in aanraking met de discipline ca-mera acteren, wat o.a. resulteerde in de film Contact.

lotte lohrengel

Taco van Dijk

Brenda Hauer

Mads Wittermans


OPleIDINgOns programma kent een opbouw van 6 fases: De Leerlingen starten met een auditie, waarna ze beginnen in de wekelijkse introductiegroep, middels halfjaarlijkse evaluaties is er een doorstroom naar de twee-wekelijkse lesgroepen niveau 1,2,3 met als slot de fulltime Productie-groep. De artistieke leiding heeft in de afgelopen vier jaar een team geformeerd van docenten die zelf uitvoerend middenin de beroeps-praktijk staan en nauw betrokken zijn bij het lessen- en trainingspro-gramma van De Noorderlingen. De jongeren krijgen een wisselend en gevarieerd aanbod, zodat zij een ruime blik verwerven op de verschil-lende manieren waarop en hoe het vak vorm kan krijgen. In de aanko-mede periode blijven we ons lesprogramma verdiepen en vullen we ons team waar nodig aan met gastdocenten. De lessen en trainingen bij De Noorderlingen bewegen zich tussen ambachtelijk vakmanschap en psychologisch inzicht, tussen het uitdagen van de fantasie en deze be-grenzen in de vorm, tussen de zoektocht naar relevante inhoud en het tonen daarvan met humor dan wel bittere ernst, tussen zelfrealisering en zelfrelativering. Ons docententeam is zeer bedreven in het opereren op het scherpst van de snede.Hoewel de lesgroepen vooral in huis training krijgen, zijn er een aantal momenten dat zij in aanraking komen met publiek. Deze uitzondering op de regel maakt dat ze zich stap voor stap kunnen ontwikkelen naar het niveau van de Productiegroep.

Taco van Dijk, Brenda Hauer, Lies van de Wiel, Mads Wittermans, Koen Jantzen en Lotte Lohrengel verzorgen in 2015 het lesprogram-ma. Dit team wordt aangevuld met stagiaires van de landelijke kunst-vakopleidingen in 2016 o.a. Toneelschool Arnhem, Toneelacademie Maastricht en Docent Theater Leeuwarden. Ook zijn er regelmatig extra workshops en activiteiten met makers en oud-Noorderlingen: oude rotten werkzaam in het veld.

lesseNper leerling per jaar 38 weken

twee lessen van 2,5 uur per week

Masterclasses Theaterbezoek

Werkpresentaties 2xevaluaties

DOCeNTeN

De geografische spreiding van de huidige

spelersgroep (42 in maart 2015) komt overeen

met een, door de jaren heen, vrij constant beeld:

provincie Drenthe 17%

provincie Groningen 26%

stad Groningen 57%

In 2015 kwamen er 37 jongeren

op de audities af.

De auditanten kwamen voor

11% komt uit de provincie Drenthe

32% uit de provincie Groningen

51% uit de stad Groningen

en 6% uit de provincie Friesland


lies van de Wiel

sander Roux

sara scholten

Lies van de Wiel (1963) studeerde na haar dansopleiding aan de Ho-geschool voor de Kunsten Utrecht als docent drama. Ze werkte als actrice en theatermaker bij o.a. Dansgroep RAZ/Hans Tuerlings, The-atergroep Levend Wild en Jeugdtheater Wederzijds en de Citadel. Met jong talent werkte ze bij ToiHaus in Salzburg en jeugdtheaterschool ’n Meeuw. Van de Wiel is vaste regisseur en docent bij De Noorderlingen in Groningen. In haar lessen wordt gewerkt aan fysiek bewustzijn in relatie tot de ruimte, medespelers en het publiek. Ook is er aandacht voor het fysiek vormgeven van emoties, beelden en kleine verhalen universeel maken. De spelers onderzoeken hoe ze een personage kun-nen ontwikkelen en transformeren. De inhoud van haar voorstellingen wordt samen met de spelers omgezet in een eigen theatertaal, met en zonder tekst. Haar regiewerk van de afgelopen jaren in het noorden kent vele hoogtepunten: Aardappelwestern Haende Hoch Cowboy! *****, Paroles *****, Salt Peanuts ****DvhN, Teatro Immaginario ****DvhN.

Vanaf 2016 is ons docententeam aangevuld met:

Sander Roux (1989) Via omwegen langs de scheepvaart en werktuig-bouwkunde koos hij toch voor zijn eerste liefde, het theater. Begonnen als acteur bij de Noorderlingen focust hij zich nu op het maken van theater, productgerichte drama-educatie en regie van amateurs en semi-professionals. Gedurende zijn opleiding docent theater in Leeu-warden liet hij geen kans voorbijgaan om zijn studieprojecten en eigen initiatieven buiten de opleiding uit te voeren. Zo liep hij stages bij De Noorderlingen (docent), Kunst en Multimedia Noorderpoort (docent & regie) en Club Guy&Roni (regie-assistent en productieleiding). San-der is hongerig en werkt zich te pletter. Kenmerkend aan zijn werk zijn de sterke beelden en het samenbrengen van verschillende disciplines. In zijn lessen staat spelen vanuit een eerlijke innerlijke noodzaak cen-traal.

Sara Scholten (1992) Haar theateravontuur begon als speelster bij cursussen en uiteindelijk bij vooropleiding theater De Noorderlingen. Hier veranderde haar eindeloze fantasieën en dromen in concrete am-bities en toekomstplannen. Ze koos een zo breed mogelijke opleiding op het gebied van theater en studeerde in 2016 af met een regiespe-cialisatie aan de Docent-Theateropleiding van de NHL. Ze liep sta-ges bij Hogeschool van Amsterdam, middelbare school Winklerprins, Muziektheatergezelschap Orkater en Het Houten Huis. Nu werkt ze als zelfstandig ondernemer bij o.a. Het Houten Huis, Garage TDI, De Noorderlingen en beweegt zich tussen haar ambities als theaterma-ker, docent en educatie-maker. Sara is nieuwsgierig en leergierig. Als theatermaker onderzoekt zij de onuitputtelijke bron van het mense-lijk handelen en menselijk denkwerk. Als docent bij De Noorderlingen brengt ze georganiseerde nieuwe werkvormen en pedagogische inzicht met zich mee.


Nieuw talent werven we via audities, waardoor we twee keer per jaar oog in oog staan met jonge, talentvolle scholieren. Naast kwaliteit, talent en mentaliteit letten we bij de audities ook op diversiteit van de nieuw te vormen groepen; liefst veelkleurig, afkomstig van diverse achtergronden, een aantal jongens en meisjes dat elkaar in balans houdt en een instroom van jonge mensen die langer bij De Noorder-lingen betrokken zullen blijven. Om de continuïteit van De Noorder-lingen de komende jaren te blijven waarborgen, zoeken we speciaal naar talent tussen de 12 en 16 jaar. Deze spelers zullen, bij wederzijds commitment, met veel ervaring en veelzijdige kwaliteiten over enkele jaren een Productiegroep vormen. Werving wordt via diverse kanalen gerealiseerd. Mond-tot-mondreclame en ons intern ambassadeurssy-steem zijn daarin erg belangrijk. Daarnaast melden wij auditiedata aan via diverse media als Facebook, huis-aan-huisbladen en via CKV en dramadocenten op middelbare scholen. Een vanzelfsprekende door-stroming vindt plaats via VRIJDAG en andere Jeugdtheaterscholen. In de komende jaren willen we nog meer gericht op zoek naar talent in de noordelijke regio via contacten op scholen en acties waarmee we actief De Noorderlingen als vooropleiding in de noordelijke regio onder de aandacht brengen. Hierbij intensiveren we in de toekomst ook onze contacten en activiteiten in de vier noordelijke provincies met andere jeugdtheaterscholen en openen we onze deuren voor zeer talentvolle jongeren van buiten.

AUDITIes


vOORsTellINgeN 2015

TeATRO IMMAgINARIOvrijdag 6 februari

zaterdag 7 februarizondag 8 februari

zaterdag 21 februarivrijdag 6 maartvrijdag 17 aprilzondag 19 april

zaterdag 16 mei 19:30zaterdag 30 mei 22:00

9 voorstellingen

Niehove Eisseshof 8Niehove Eisseshof 50Niehove Eisseshof 31Winsum Blauwe Schuit 40Wehe-den Hoorn Marnehoes 38Roderwolde Rode Hert 19Bunne Melkfabriek 80Groningen Travertijnstraat 64Deventer Havenwerk 120publiek: 450

MOORDsTUKvrijdag 13 februari 20:00

zaterdag 16 mei 20:002 voorstellingen

Drachten De Lawei 90Groningen Travertijnstraat 70publiek: 160

HeIMIsCH/HeIMlICHdonderdag 20 augustus 16:00 en 19:00

vrijdag 21 augustus 16:00 en 19:00zaterdag 22 augustus 16:00 en 19:00

zondag 23 augustus 16:00 en 19:00maandag 24 augustus 16:00 en 19:00

dagelijks 2 cycli van 9 = 90 voorstellingen

Groningen Noorderzon 105Groningen Noorderzon 176Groningen Noorderzon 217Groningen Noorderzon 199Groningen Noorderzon 124publiek: 821

HAMleTvrijdag 3 juli 19:00

zaterdag 4 juli 14:30 zaterdag 4 juli 17:30

zondag 5 juli 15:00 zondag 5 juli 18:00

5 voorstellingen

Schipborg FestivalderAa 73Schipborg FestivalderAa 71Schipborg FestivalderAa 87Schipborg FestivalderAa 107Schipborg FestivalderAa 86publiek: 424

Totaal aantal bezoekers 3355Totaal aantal voorstellingen 123

BOTTOMs UP! 2 presentaties 15 november

try out 20 november première vrijdag 22 november 16:00

8 schoolvoorstellingen 23 - 27 novemberzaterdag 12 december 20:00

zondag 13 december 20:002 schoolvoorstellingen maandag 14 december

16 voorstellingen

Brusssel Beste Burenfest. 140Groningen Jonge Harten 48Groningen Jonge Harten 88Groningen Scholen 736Groningen Vrije vrst 90Groningen Vrije vrst 90Groningen Scholen 188publiek: 1380

voorstellingen gegeven in

Groningen: 91,6%Drenthe: 5,7%Friesland: 0,8%Overijssel: 0,8%Brussel: 1,6%

Twee mini-festivals:WIJD OPeN 16 mei

(120 bezoekers in eigen huis)

PAKT UIT 12 en 13 december

(300 bezoekers in busremise en GroningerForum)

CONTACTzondag 13 december 16:00

1 voorstelling

Groningen GroningerForum 120publiek: 120


PRODUCTIegROePToneel leren maken kan niet losstaan van de uitvoeringspraktijk. Wie echt toneel wil spelen moet zich ten overstaan van een publiek bloot durven geven. Daarom stellen we in ons curriculum het leren spelen door middel van het maken van voorstellingen centraal. De kunsten maken sinds de kunstbezuinigingen een interessante transitie door. Deze ontwikkelingen volgen wij op de voet en ons aanbod verhoudt zich hiertoe. We vinden het belangrijk om spelers, behalve als acteurs, ook als theatermakers te ontwikkelen. De passie van onze spelers is evident maar de uiteindelijke richting die zij willen volgen, is nog niet eenduidig. Wij bieden hen de plek om uit te zoeken in welke richting zij zich het best kunnen ontplooien. Met onze voorstellingen treden we in de openbaarheid en tonen we de kwaliteit en energie die bij De Noorderlingen wordt gegenereerd. De Productiegroep van seizoen 2014/2015 bestond uit 3 jongens en 3 meisjes, 2015/2016 bestaat uit 2 jongens en 5 meisjes. Zij maken dit seizoen meerdere voorstellingen en krijgen zodoende de gelegenheid om zich te verdiepen en uit te zoe-ken of zij in de toekomst van theater hun vak willen maken.

Onze Productiegroep-voorstellingen brengen we vanaf 2017 terug van vier naar drie en één werkpresentatie. Dit geeft ons ruimte om vaker de boer op te gaan met onze voorstellingen en het biedt de spelers de mogelijkheid binnen het vrij blok een eigen traject te organiseren met gebruik van ons netwerk.

Sjors Julius van den Berg, Stijn van den Berg, Kevin Cusiël, Nena Gier-veld, Charlotte Halmingh, Sarah Tromp.

Pam Blankert, Kevin Cusiël, Robin van Dijken, Raven Ferguson, Mo-nica Hofman, Marte Leijdekkers en Thomas Winter.

• 1 theaterzaalvoorstelling• 1 voorstelling doelgroep/maatschappelijk project• 1 experimentele voorstelling• 1 locatievoorstelling

Algemeen: • Training en masterclasses• Auditietraining• Bijdrage marketingconcept en -uitvoering• Ondersteunen lessen opleiding • Initiëren van Noorderlingen-activiteiten • Participeren bij projecten culturele partners• EU-projecten en uitwisseling talenthuizen (inter-)nationaal

Productiegroep 2014 - 2015

Productiegroep 2015 - 2016

ACTIvITeITeN PRODUCTIegROeP


foto’s: Koen Jantzen


TeATRO IMMAgINARIOIeder jaar trekt de Productiegroep van De Noorderlingen - voorop-leiding theater de provincies Groningen en Drenthe in om een gloed-nieuwe voorstelling te spelen in diverse kleine theaters en dorpscafés. Lies van de Wiel werkte met de Productiegroep vanaf december 2014 aan deze nieuwe voorstelling. Uitgangspunt was een droomachtige theaterfamilie die met de herinnering aan een glorieus verleden niet in staat is om in het heden opnieuw een voorstelling te geven. De tijden zijn veranderd – een nieuwe theatertaal bedacht. Hebben we een ant-woord op de positie waarin het theater zich bevindt?

Er is een mysterieus reizend theatergezelschap neergestreken in het dorp. Het is een theaterfamilie. Mensen en poppen zijn tot elkaar ver-oordeeld. Ze weten domweg niet wat ze anders met hun leven aan moeten. Het enige houvast is hun Teatro Immaginario. Dit is wat ze kunnen. Ze zijn wat ze doen. Of wat ze niet doen... Overal waar ze neerstrijken bouwen ze hun theatertje op. Een gordijn, het kleine po-dium, een lamp. Ze verkleden en schminken zich en de voorstelling zou kunnen beginnen, maar of dat ook echt gebeurt…? In deze voorstel-ling van De Noorderlingen bewegen uiteenlopende personages zich in een wereld tussen droom, fantasie en realiteit.

spel sjors Julius van den Berg stijn van den Berg, Kevin Cusiël

Nena gierveld, Charlotte Halmingh, sarah Tromp

concept & regie lies van de Wiel

poppen en begeleiding Jeroen van den Berg

kostuums Miriam van der Dussengeluidsontwerp Herman van Keulen

i.s.m. Fabian van der Dussen en Hidde Kramer

stag. vormgeving lisanne de gruijter trailer Herman van Keulen en

Koen Jantzen

6, 7 en 8 februari, Café Eisseshof, Niehove

21 februari, De Blauwe Schuit, Winsum

6 maart, ‘t Marnehoes, Wehe den Hoorn

17 april, Het Rode Hert, Roderwolde

19 april, De Melkfabriek, Bunne

16 mei, Wijd Open, Groningen

30 mei, Havenwerk, Deventer





KORT vOOR De KlAsspel sjors Julius van den Berg stijn

van den Berg, Kevin CusiëlNena gierveld, Charlotte Halmingh,

sarah Tromp

regie Brenda Hauer

Kort voor de klas is een masterclass over theater en communicatie. Een twee- of drietal jonge spelers komt onder valse voorwendselen een onvoorbereide klas binnen (bijvoorbeeld als voorlichters voor stu-diekeuze of als radiatormonteurs). Vanuit een schijnbaar “normale” les ontstaat een situatie die steeds meer ontspoort tot een vreemde en soms bizarre ervaring… Het klaslokaal verandert ineens in een podium – de scholieren in publiek. Na afloop van deze korte scène wordt een workshop gegeven over theater en over communicatie. Op aanwijzen van de jongeren in de klas wordt vervolgens de scène gereconstrueerd en opnieuw gespeeld. Jongeren spelen voor jongeren en met jongeren.

Naar aanleiding van het succes van Kort voor de Klas in het voorjaar van 2014, waren we van plan om dit theaterformat voor in het klaslo-kaal opnieuw aan de middelbare scholen aan te bieden. Het materiaal voor deze productie werd ontwikkeld door Brenda Hauer i.s.m. onze Productiegroep. En terwijl zij stonden te popelen om de leslokalen te veroveren, bleef het aan die kant stil… we hebben veel moeite gedaan om de scholen opnieuw te enthousiasmeren – maar concrete afspraken bleken onmogelijk gemaakt te kunnen worden. We streven ernaar om de komende jaren de contacten uit te bouwen. Door onze projecten met o.a. de GGD en Theater de Steeg en Pilot Middelbare Scholen zien we voor de toekomst weer mogelijkheden om voor onze maatschappelijke projecten/voorstellingen de samenwer-king te intensiveren en nieuwe speelbeurten te genereren.


Still uit de film Contact


Op 16 mei was er het traditionele WIJD OPEN festival – een dag waarop De Noorderlingen met voorstellingen, presentaties, debat en spontane improvisaties laten zien welk talent zij in huis heeft. Wijd Open 2015 was gepland in het Grand Theatre maar door het faillis-sement moesten we dit minifestival in eigen huis – aan de Travertijn-straat – organiseren. In het programma waren Moordstuk en Teatro Immaginario opnieuw te zien, leerling Robin van Dijken presenteerde in Zwak haar theatrale visie op de relatie tussen Sartre en De Beau-voir. Spelers, docenten en bezoekers konden deelnemen aan een rondje improvisatietoneel de vloer op en Lotte Lohrengel werd ritueel op het schild gehesen als nieuwe artistiek leider van De Noorderlingen.

eNTHOUsIAsTelINgeN

Voor het vierde jaar op rij was de Noorderlingen te gast op het presti-gieuze jongerentheaterfestival Havenwerk in Deventer. Aldaar speelde onze productiegroep de voorstelling Teatro Immaginario.

In de winter was er zo veel te doen dat er niets anders op zat dan nóg een minifestival te organiseren. Zo konden we uitpakken met audities, presentaties, een auditiecursus, 2 voorstellingen van Bottoms Up! en de première van de film Contact in een weekend van 12 - 13 december.

Docudrama 2015, première in het GroningerForum: veertien jongeren uit groep 2 van De Noorderlingen gaan een sociaal experiment aan. Wat gebeurt als ze hun telefoon inleveren en zeven dagen op elkaar aangewezen zijn, zonder contact met de buitenwereld? Real-time film in regie van Mads Wittermans, bekend van theater en film. Samen met Het Peloton van VRIJDAG en SCHAFTKIP films. Mede mogelijk gemaakt door de Commissie voor Spijsuitdeling en 36 crowdfunders. De film werd bezocht door 120 man publiek en zal nog vaker vertoond kunnen worden.

PAKT UIT

FesTIvAl HAveNWeRK

WIJD OPeN

CONTACT


foto’s: Klaas van Slooten


HAMleT

vrijdag 3 juli

2x zaterdag 4 juli

2x zondag 5 juli

FestiValderAa, Schipborg

regie Taco van Dijk tekstbewerking Koen Jantzen

WIe WeeT Is HAMleT Wel eeN KOMeDIe. eeN TRAgIsCHe

Vanaf april werkte de Productiegroep onder leiding van Taco van Dijk en Koen Jantzen aan een eigenzinnige interpretatie van Shakespeare’s Hamlet. Uitgangspunt was de bewerking van Tom Lanoye. Deze tekst werd nog eens grondig bewerkt door Koen Jantzen. Taco van Dijk werkte met de groep op locatie in Schipborg en stond garant voor een uiterst fysieke en beeldende adaptatie van deze Hamlet.“Volg Hamlet, de grootste slapjanus van Denemarken terwijl hij niet kan beslissen!”

Geen pakkende opening maar het dekt de lading. Iedereen weet im-mers vanaf de eerste scène wat Hamlet moet doen; Claudius de nek omdraaien voor de moord op zijn vader. Waar wacht hij dan op? Hamlet twijfelt. En als Hamlet daar dan eindelijk mee klaar is:

#1: Drijft hij de liefde van zijn leven tot zelfmoord. #2: Vermoordt hij de verkeerde. #3: Zet hij zijn vrienden tegen zich op. #4: Ziet hij zijn moeder sterven. #5: Gaat hij dood.

Kortom, hij verkloot de boel. Een blinde zeehond had het beter ge-daan. Wie weet is Hamlet wel een komedie. Een tragische.

spel sjors Julius van den Berg stijn van den Berg, Kevin Cusiël

Nena gierveld, Charlotte Halmingh sarah Tromp


foto’s: Klaas van Slooten



De ‘theatrale thriller’ die jeugdtheateroplei-

ding ‘De Noorderlingen’ en het Haydn Jeugd-

strijkorkest samen op het Jonge Harten Fes-

tival presenteren, laat weer eens zien hoe

ontzettend goed het is dat deze kweekvijvers

van talent nog bestaan in deze barre tijden.

Dagblad van het Noorden

1 december 2014

Foto’s Andrea Hooymans


MOORDsTUKDe prachtige grote zaal voorstelling met het HJSO is na de winter van 2015 nog twee keer gespeeld: op 13 februari in De Lawei in Drachten en op 16 mei in de Aula van de Travertijnstraat in Groningen. Een interdisciplinaire coproductie i.s.m. het Haydn Jeugd Strijkorkest in Stadsschouwburg Groningen en De Lawei Drachten 2014 / voorjaar 2015.Jonge talenten reconstrueren in deze theatrale thriller – met tekstto-neel, film en nieuw live gecomponeerde muziek – het leven en de plot-selinge dood van de componist Claude Vivier. Uit de evaluatie blijkt dat het voor zowel het HJSO als De Noorderlingen een geslaagd project is en dat we graag opnieuw samenwerken.

13 februari, Schouwburg De Lawei Drachten

en 16 mei, Wijd Open in ons eigen gebouw.

spel stijn van den Bergsjors Julius van den Berg

Nena gierveldCharlotte Halmingh

sarah Tromp en Bobby Uilen

regie Mads WittermansKoen Jantzen

musici Haydn Jeugd strijkorkesto.l.v. Jan-Ype Nota

muziek en foto Jan Meiborgscenografie John lippens

productie en geluid Herman van Keulen

lichtontwerp erik grambergvideo Mark Bergwerfflicht Rinnert veldman


foto’s: De Noorderlingen


HeIMIsCH / HeIMlICHEen afgesloten ruimte, jij en de ander. Luister naar wat je om je heen hoort, dichtbij en ver weg. Het is een strelende beleving, een bewaarde gedachte, als je maar blijft kijken. Luister naar de stemmen en ontdek onontdekte verhalen en strelende plaatjes. De voorstelling Heimisch/Heimlich van De Noorderlingen is een kijkdoosattractie. Een muzi-kale en beeldenbelevenis op de kleinste speelplek van Noorderzon. Een voorstelling voor je ogen en oren. Niets zeggen, alleen gluren!

20 - 24 augustus Festival Noorderzon

90 korte doorlopende voorstellingen

spel: sjors van den Berg, Just van Bommel, sil Bosch, Clara van Bragt,

Robin van Dijken, Dora de Moor, Floor van der Jeugd, emma vermeulen en

Isabel van der vlugt

regie: Dorine Niezing (Eerder op Noorderzon met:

Tongen, the X-party) en op Jonge Harten Festival met Godot is Dood)

regie-assistent: Rianne Hogeveen

techniek: Herman van Keulen & Fabian van der Dussen

glUReN DOOR gATeN eN DOOR KIeReN


Het publiek belandt in een met ballonnen en

glittergordijnen versierde gymzaal op een pa-

rodie van een High School Prom. Sexy cheer-

leaders, afgetrainde rugby’ers en gekke nerds

vieren er de avond van hun leven, totdat alco-

hol het feestje totaal doet ontaarden. Negen

onstuitbare multitalenten van YoungGangsters

en De Noorderlingen spelen die omslag als een

misselijkmakende trip.

NRC-Handelsblad, 24 november 2015


BOTTOMs UP!Met live gevechten, spektakel en humor brengen de jonge spelers en professionele acteurs een voorstelling die verleidingen blootlegt en waar groepsdruk de motor is. De theatervoorstelling is onderdeel van De maat is vol, het programma Alcohol & Jongeren van de gemeente Groningen. De educatie bij de voorstelling is met De Noorderlingen gemaakt en ontwikkeld door GGD Groningen.

Vanwege de vergankelijkheid van het medium theater maken we een filmversie die samen met het educatiemateriaal kan voortleven ná de 25 presentatiemomenten.

Laat je verleiden door de zoete Hollywood wereld van highschoolseries als Saved by the Bell en Heartbreak High, waarin alle meisjes cheer-leaders zijn en puisten niet bestaan. Het leven is een feest, dus we dansen tot we niet meer kunnen! Maar... waar is de afterparty?

Tegenover de perfectie van de Amerikaanse sitcoms plaatst Young-Gangsters de overtrokken extreme beeldvorming van ontsporende jon-geren. Tussen die twee extreme beelden staan de jongeren zelf. Niet perfect, maar ook niet compleet losgeslagen.

YoungGangsters is een regiecollectief bestaande uit Lotte Bos (oud-Noorderling) en Annechien de Vocht. In hun fysiek spectaculaire voorstellingen zoeken ze steeds naar het moment waarop de drift het overneemt van de ratio. Een multidisciplinaire voorstelling waarin de Productiegroep samenspeelt met enkele oud-Noorderlingen-acteurs die werkzaam zijn bij de Young Gangsters.

get ready for Prom Night! It’ll be one of the most legendary moments in

your life! This night will turn girls into women and boys into men.

let’s escape from reality.

Regie/concept lotte Bos en Annechien de vocht

van YoungGangsters

Acteurs Rutger Remkes, Nick Bos van YoungGangsters en

Pam Blankert, Kevin Cusiël, Robin van Dijken, Raven Ferguson, Monica Hof-

man, Marte leijdekkers en Thomas Winter van De Noorderlingen

Techniek / decor Herman van Keulen en Mats Boswijk

Kostuums Jorine van Beek

MAATsCHAPPelIJK PROJeCT in opdracht van de GGD en in samen-

werking met de YoungGangsters

PReMIèRe JONge HARTeN-FesTIvAl



De theatervoorstelling is onderdeel van De maat is vol, het program-ma Alcohol & Jongeren van de Gemeente Groningen. GGD Gronin-gen heeft het educatieprogramma samen met De Noorderlingen bij de voorstelling ontwikkeld. Dit bevat een filmpje en (digitale) les Deze les is kosteloos voor scholen die de voorstelling bezoeken.

Verslavingszorg Noord Nederland (VNN) verzorgt op aanvraag van de school trainingen voor docenten en een informatieavond voor ouders. Het biedt docenten tools om zelf lessen te geven over het thema en het vroegtijdig signaleren van alcoholproblemen bij leerlingen.

De voorstelling is mede mogelijk gemaakt door Gemeente en Provin-cie Groningen, GGD Groningen, GasTerra, Stichting Doen en Stichting Beringer Hazewinkel.

eDUCATIe

DOCeNTeNTRAININg eN OUDeRAvOND

Met dank aan De Jongens (de bazen van de loods

waarin wij mogen spelen).

BOTTOMS UP! ging op 22 november 2015

in première op locatie tijdens het Jonge Har-

ten Theaterfestival en was daarna als vrije

voorstelling te zien op 12 en 13 december in

het weekend dat De Noorderlingen uitpakte!

Vervolgens speelden we op aanvraag van

scholen nog 10 keer.

Op 14 en 15 november 2015 bezochten we

met een preview van de voorstelling het Beste

Buren Festival in Brussel en vanaf februari

2016 wordt de voorstelling nog zo’n 10 x

doorgespeeld voor middelbare scholen en op

het Festival Havenwerk te Deventer.

NRC Handelsblad

24 november 2015




23 november 2015

Brussel

15 november



sAMeNWeRKINg

Veel samenwerkingsverbanden hebben een praktische grondslag, an-dere komen voort uit wederzijdse nieuwsgierigheid en verrijking. Met minder middelen streven we ernaar om een vitale organisatie met een breed maatschappelijk draagvlak te creëren. De Noorderlingen is goed ingebed in de Groningse culturele infrastructuur en wil de komende jaren hier stevig in investeren. Onze ideeën over samenwerking zijn groot en klein, we delen en initiëren heel gericht activiteiten met en voor onze collega’s die zich ook specifiek bezig houden in het werken op professionele wijze met jonge talenten.

Er zijn vruchtbare gesprekken met de grote partners in de regio. Onze leerlingen bezoeken de voorstellingen van de Stadsschouwburg & De Oosterpoort, het Grand Theatre en zijn ze vast te gast bij de openbare repetities en try-outs van het NNT. Er is uitwisseling tussen onze jonge makers en die van Club Guy & Roni en een specifieke vraag kwam van de landelijke organisatie Theater na de Dam of wij in 2016 de 4-mei-voorstelling willen maken en spelen. Geregeld zijn er auditie calls voor onze spelers uit de film- en televisiewereld en onze voorstellingen wor-den gevraagd door de programmeurs van verschillende festivals. Tot slot werken we dit seizoen 2015-2016 voor het eerst heel gericht sa-men met een maatschappelijke partner en hebben we met de universi-teit een gesprek voor een samenwerking voor het seizoen 2016-2017.

In de afgelopen jaren is veel samengewerkt met diverse partijen. Er waren coproducties met het Haydn Jeugd Strijkorkest en De Steeg. De Noorderlingen bood stageplekken aan de KTM. Onze spelers volg-den workshops bij de Peergroup en er zijn regelmatige contacten met het NNT, Jonge Harten Theaterfestival, Noorderzon en VRIJDAG Jeugdtheaterschool. Regionaal is er contact met talentontwikkelaars ’n Meeuw in Leeuwarden en Garage TDi in Assen en we zijn lid van het landelijk Netwerk Jeugdtheaterscholen. De Noorderlingen onderhoudt directe contacten met de artistieke leiding van de toneelscholen in Maastricht en Arnhem en volgt de ontwikkelingen bij de Amsterdamse Theaterschool op de voet.

Onze Europese samenwerkingen voor 2016 en verder startten in 2015 met een uitwisseling in Brussel tijdens het Beste Buren festival. In de toekomst staan er meerder internationale uitwisselingen op het pro-gramma o.a. Project 5555, Oldenburg en Platform/Havenwerk Eu-rope.

grand TheatreJTs en lOT

NNTClub guy & Roni

Netwerk in de regioTheater na de Dam

landelijk Netwerk Jeugdtheater-scholen

landelijke opleidingenHaydn Jeugd strijkorkest

De steegKTM

PeergroupJonge Harten Theaterfestival

Noorderzonvrijdag JTs

‘n MeeuwToneelscholen

garage TDIBeste Buren Festival

Project 5555Oldenburg

Platform / Havenwerk europe

2015-2016speerpunten voor samenwerking

Duidelijk en helder belang in de ontwikkeling van het talent van onze

spelers en delen van expertise

Meerjarige investering waaruit iets moois kan groeien

Delen van personeel, diensten en werkruimte

Initiëren van activiteiten ter verdie-ping en uitwisseling Noorderlingen-

werkwijze en -expertise


PeRsONeel & ORgANIsATIe

Bestuur Aangetreden Thom van der Goot m Voorzitter 10-09-2012Peter Bon m Penningmeester 01-12-2012Nynke Oele v 27-10-2008Arjen van Leeuwen m 12-09-2011Gea Boerma v 06-09-2010Alice Faber v 12-11-2012

Team

Koen Jantzen / Lotte Lohrengel Artistieke directie 0,6 fte Nicolette Klein Bleumink (freelance) Zakelijke leiding 0,3 fte Hans Schripsema Administratie, Boekhouding, ICT en PR 1,0 fte Herman van Keulen Productieleiding, techniek en gebouwenbeheer 0,85 fte Mark Hospers / Malou Aalberts (freelance) Marketing 0,1 fte Lies van der Wiel docent 0,1 fte Brenda Hauer docent 0,1 fte Koen Jantzen / Lotte Lohrengel docent 0,2 fte Overige docenten 0,2fte

Met een klein en flexibel team organiseren we de vele activiteiten bij De Noorderlingen. De artistiek directeur (Koen Jantzen tot 1 juli 2015 en Lotte Lohrengel vanaf 1 september 2015) geeft samen met 2 tijdelijke en 2 vaste docenten de 7 lessen per week. Herman van Keulen ondersteunt Koen Jantzen als productieleiding en activiteitencoördinator. Nicolette Klein Bleumink zorgt voor de zakelijke leiding en Hans Schripsema de financiële administratie en de PR. Op tijdelijke basis worden regisseurs, docenten, marketingmedewerker en workshopdocenten ingehuurd.

Het bestuur van De Noorderlingen is divers

qua man/vrouw, leeftijd, kennis en kunde sa-

mengesteld en het schema van aftreden wordt

gehanteerd. In de vergaderingen wordt de

zorgvuldig voorbereide agenda en bijgaande

stukken goed besproken, besluiten genomen

en genotuleerd en gecontroleerd op uitvoering.

Een delegatie van het bestuur voert het jaar-

lijkse functioneringsgesprek met de directeur.

Een verslag van het gesprek wordt getekend

door voorzitter en directeur. In 2015 heeft het

bestuur vier maal vergaderd. Daarnaast zijn

er gesprekken geweest met Lotte Lohrengel

vanuit een delegatie van het bestuur als onder-

deel van de inwerkperiode. Aan het einde van

het jaar heeft Nynke Oele na twee termijnen

bestuurslidmaatschap afscheid genomen. De

Noorderlingen is Nynke zeer erkentelijk voor

haar inzet en betrokkenheid.

Cultural governance en De Noorderlingen


De Noorderlingen en VRIJDAG Jeugdtheaterschool willen zichzelf en hun publiek blijven ontwikkelen en uitdagen. Ze grijpen de kans om gezamenlijk nieuwe dingen uit te proberen, waarbij kwaliteit, ontwik-keling en samenwerking het uitgangspunt zijn. Impulsen die zorgen voor versterking van de keten van de talentontwikkeling en een kwali-teitsinvestering van jongeren in theater. De Noorderlingen en VRIJDAG Jeugdtheaterschool bieden aan 16-20 jarigen een auditietraining ter voorbereiding op de audities van de kunstvakopleidingen in Nederland en België. De auditietraining wordt gegeven door docenten die zelf ook betrokken zijn bij de audities op de toneelscholen. De auditietraining bestaat uit twee keer een reeks van drie lessen, waarbij heel specifiek aandacht is voor teksttoneel (mono-logen), en improvisatie. Deelnemers zijn de Productiegroep-leden van De Noorderlingen, leerlingen van de VRIJDAG Jeugdtheaterschool en jongeren van buiten.

We streven lifetime learning na. Dit is echter geen gemeengoed voor vakdocenten binnen de jongerentalentplekken. Een eerste stap is de scholing in de vorm van een docententraining. Een masterclass van 2 maal 2,5 uur op een dag door een of twee ‘masters’. Waarbij een vast onderdeel de expertise uitwisseling is en het gezamenlijk volgen van masterclasses. Deze dag stellen we graag ook open voor anderen die lesgeven aan jonge mensen op het gebied van theater. Inhoud van de masterclasses wordt naar aanleiding van de behoeftes van de docen-ten nader bepaald en de uitgenodigde ‘masters’ zijn specialisten in hun vak en beheersen uitgesproken les/regie-methodieken.

sTIMUleRINg

AUDITIeTRAININg 2015

DOCeNTeNTRAININg 2016



COMMUNICATIe & MARKeTINg

Dertig jaar zaaien betekent nog veel meer jaren oogsten. De Neder-landse toneelwereld is doordrenkt van talentvolle Noorderlingen en zij zijn en blijven onze onvermijdelijke ambassadeurs. En dat is essentieelvoor de marketing van De Noorderlingen. Jaarlijks brengen we tijdens onze Noorderlingen-dag Wijd Open zoveel mogelijk oud-Noorderlin-gen naar Groningen om elkaar weer te ontmoeten, maar ook om ze

Zaaien en oogsten

gevestigde naam

uit te nodigen op het toneel te gaan staan met de Noorderlingen van nu en om hun kennis te delen. Een eigenzinnige groep alumni onder wie: Marcel Hensema, Lotte Bos, Hanne Arendzen, Marius Mensink, Mads Wittermans en Jurriën Remkes spraken er in 2014 tijdens een interview met journalist Eric Nederkoorn over. De woorden die in aan-wezigheid van een volle zaal werden gesproken over De Noorderlingen waren mooi en veelzeggend: in de afgelopen drie decennia zijn er jaar in jaar uit leerlingen met een waardevolle bagage vanuit Groningen afgereisd naar theaterscholen in Amsterdam, Maastricht, Arnhem en verder om daar met veel succes hun geluk verder te beproeven. In de komende jaren proberen wij op deze wijze de oud-Noorderlingen zo-veel mogelijk te betrekken bij de vooropleiding zoals die nu is.

De Noorderlingen is misschien wel meer dan ooit een sterke en ge-vestigde naam in de cultuur van het noorden. Voorstellingen worden standaard gerecenseerd door Dagblad van het Noorden, Gezinsbode of landelijke pers en er wordt ruim vooruitgeblikt. Daarbij gaan jour-nalisten ook geregeld in op de aard van de vooropleiding. Er wordt in de krant met onze projecten alsook in interviews met oud-Noorderlin-gen veel verwezen naar het belang van een dergelijke opleiding in het noorden en naar het talent dat dit met zich meebrengt.

Voor elke voorstelling gaan wij met de spelers en de regisseurs in ge-sprek over hoe zij die campagne voor zich zien. Ook de videotrailers (bij alle voorstellingen) worden gezamenlijk ontwikkeld. Het is voor zowel de organisatie als de spelers inspirerend om samen na te den-ken over het totaalplaatje van een voorstelling. Wij zijn blij met de doeltreffende campagnes, maar richten ons in de toekomst op een nog efficiëntere, herkenbare huisstijl en actievere werving van nieuwe deelnemers.

MARKeTINg

PUBlICITeIT

Het totaalplaatje

een eigen tournee – brainstorm met Productiegroep



16 mei 2015

WIJD OPeN

16 mei 2015 , pag. 30

De vloer op en de wereld in

INTERVIEW LOTTE LOHRENGEL

Vandaag presenteert De Noorderlingen op een dag vol voorstellingen in eigenhuis zijn nieuwe artistiek directeur, Lotte Lohrengel.

D

De vloerERIC NEDERKOORN

Dit moest er gewoon vankomen. Al in 2000, inhaar sollicitatiebrief voorde Toneelacademie Maas-

tricht, antwoordde Lotte Lohrengelop de vraag wat ze later teweeg wildebrengen in het theaterlandschapmet: ,,Ik wil artistiek leider zijn vaneen theaterwerkplaats voor jonge ta-lenten.’’

Toen was ze 19, nu 34, en zit ze inde tuin van het vroegere schoolge-bouw in Groningen dat De Noorder-lingen huisvest, de vooropleidingtheater. Lohrengel is als de nieuweartistiek directeur vooral bezig methet overzien van alle kansen, nieuwecontacten, samenwerkingsverban-den. ,,Ik ben aan het verzamelen’’,omschrijft ze dat zelf.

Lohrengel groeide op in Drenthe.,,In een politiek nest.’’ Haar vaderwas wethouder in Assen, haar moe-der opleidingsfunctionaris. Al naeen paar minuten praten snap jewaarom De Noorderlingen juist haarheeft binnen gehengeld. Ze paarteen frisse en ambitieuze langeter-mijnvisie aan artistieke intuïtie enervaring. En aan een beetje werken isze ook wel gewend. Na een periodevan mooie prestaties en uitgebouw-de stabiliteit in de club, waarvoorhaar vandaag uit te zwaaien voor-ganger Koen Jantzen zichzelf op deborst mag kloppen, wil Lohrengel destrak gegeven voorzet inkoppen.

,,Ik ben van een andere generatie.Voor mij mag alles ‘Wijd Open’ zijn’’,verwijst ze naar de noemer van van-daag, waaronder De Noorderlingeneen set voorstellingen en een versievan De vloer op spelen in hun thuis-honk. ,,De Noorderlingen is bijzon-der. Geen moment vrijblijvend. Inzekere zin moet het een geheimeclub blijven, waar de acteurs samenzijn, ver van de wereld, op een plekwaar ze zich veilig kunnen voelen, inhun blootje durven staan. Maar demomenten dat we naar buiten tre-den, mogen wel wat zichtbaarderworden. Ik wil dat De Noorderlingeneen initiator wordt bij alles wat metjongeren te maken heeft. Daarbijkijk ik ook sterk naar wat er gebeurtin Drenthe, in Friesland. Hoe we ex-

pertise kunnen delen, uitwisselingverdiepen. Ontmoet elkaar, wisseldocenten uit: wat kunnen we van el-kaar opsteken?’’

Een goed voorbeeld van over dateigen hek klimmen, vindt Lohrengelde alliantie die De Noorderlingenaangaat met festival Jonge Harten enmet maatschappelijke partners. Sa-men met VNN (VerslavingszorgNoord-Nederland), GGD en Young-gangsters - een spektakelgroep -komt het op verzoek van de gemeen-te Groningen tot een voorstellingmet alcohol en jongeren als uit-

gangspunt. ,,Met een voorstellingkun je iets openbreken. Een belevingknalt er altijd harder in dan een fol-der. Die lees je, of niet, en gooi je weg.Bovendien hebben we een mooiekans om ’t niet belerend te maken.Het idee lag er al, maar zoiets omarmik direct! Het is uitdagend om te zienhoe ver je kunt gaan in zo’n project,zonder je autonomie als theaterma-ker te verliezen.’’

Zoiets draagt daarnaast extra bijaan de persoonlijke vorming van DeNoorderlingen zelf. ,,Het is eenkunstvakopleiding, zeker, maar ik

werk straks ook gewoon met jongemensen die aan het zoeken zijn. Metpubers, die zich afvragen: wat wil ik,wie ben ik? We bieden als Noorder-lingen het gereedschap en de exper-tise om te ontdekken hoe je naar dewereld kijkt.’’

Lotte Lohrengel was zelf een Noor-derling en gaf er later ook les. Verderstaat er een berg aan producties ach-ter haar naam, als acteur, regisseur,productieleider - zie haar portfolioneejijdan.nl. ,,Ik vond altijd dat ik al-les gedaan moest hebben.’’ Ze werk-te (en werkt nog) voor Het Laagland

‘De omgeving,de mentaliteitspreken mijzo aan’

in Sittard-Geleen en eerder voor DeCitadel in Groningen. ,,Toen duide-lijk was dat daar de stekker uit ging,besloten mijn partner en ik op eenwilde decemberavond de boel in tepakken en naar Limburg te vertrek-ken.’’

Zo raakte ze nog nauwer bij HetLaagland betrokken, een jeugdthea-tergezelschap. ,,We hebben het goeddaar, dus ik heb er erg over nage-dacht waarom ik toch hier wilde sol-liciteren. Dat had met mijn eigenkunstenaarschap te maken, naastmijn behoefte om leiding te geven.En dat in een sterk huis als De Noor-derlingen! De omgeving, de menta-liteit spreken mij zo aan.’’

,, Ik was altijd trots als ik op de To-neelacademie Noorderlingen mochtbegeleiden bij audities. Die staken al-tijd de handen uit de mouwen, hel-pen sjouwen, helpen met de tech-niek. Hard werken wordt er hier in-geramd. Ik laat me inspireren doorde omgeving waarin ik werk. Hier er-vaar ik een gelaagdheid die mij uit-daagt.’’

,,In Maastricht zeggen ze ‘sjiek ensjoen’, ze laveren. In het Noordendoen we dit’’, zegt ze, haar arm rechtvooruit stekend. In het Zuiden is welmeer vrolijkheid. De deuren staanecht open. Kom maar op. Naar dieopenheid wil ik hier ook op zoek.’’

De Noorderlingen speelt vandaagvanaf 15.30 uur voorstellingen uit hetafgelopen seizoen, Travertijnstraat 12,Groningen. Eten mogelijk. Om 20.30uur De vloer op, daarna muziek.Verwelkoming Lotte Lohrengel, af-scheid Koen Jantzen, 17.30 uur.www.denoorderlingen.nl

WIJD OPEN

oer op en de wereld in

Lotte Lohrengel, de nieuwe artistiek directeur van De Noorderlingen: ,,De momenten dat we naar buiten treden, mogen welwat zichtbaarder worden.’’ FOTO PETER WASSING


Mond-tot-mond reclame, de actieve betrokkenheid van onze jongeren, nieuwsbrieven en uitingen via social media en website is essentieel voor het bereiken van de doelgroepen van De Noorderlingen. Onze pro-ducties worden door publiek en pers goed gewaardeerd. De bezetting ligt gemiddeld boven de 80%. Soms varen we mee in de publiciteit van festivals of de locaties zelf en versterken we dit via onze eigen ka-nalen. Met als resultaat uitverkochte voorstellingen op onder andere Noorderzon en FestiValderAa en een hoge bezettingsgraad elders. En het aantal spelers is in 2015 weer aanzienlijk gegroeid en nog steeds groeiende.

We hebben goede mediapartners die onze content willen delen, en we blijven daar ook steeds naar zoeken. De Noorderlingen is een sterke en gevestigde naam in de cultuur van het noorden. Voorstellingen worden

Mond-tot-mond reclame

Noorderlingen op festivals

standaard gerecenseerd door Dagblad van het Noorden, Gezinsbode en soms landelijke pers en er wordt geregeld vooruitgeblikt. Naast re-censies is er belangstelling voor een reeks van artikelen waarbij zowel de maker, de deelnemer als de lezer in aansluiting op een thema en De Noorderlingen zijn verhaal kan doen. Onze oud-Noorderlingen komen we wekelijks tegen in de landelijke pers. Er wordt veel verwezen naar het belang van onze opleiding en naar het talent dat deze met zich meebrengt.

WIJD OPeNeen belangrijk marketingmoment

‘Hij volgde de Vooropleiding Theater in

Groningen, vijf uur les per week, en tijdens die

introductiecursus zei leider Josja Hamann:

‘Ja, je hebt het’. (…) Van die opleiding is een

stroom bekende acteurs gekomen: Halina

Reijn, Daan Schuurmans. ‘Daar werd ik als

jonge jongen heel serieus genomen als toneel-

speler’.

Elsevier, 16 januari 2016, interview met

acteur en oud-Noorderling Joris Smit



FINANCIeN

In 2015 hebben we veel gerealiseerd aan producties door middel van incidentele bijdragen naast de lessen. We hebben voor de productie Bottoms Up! incidentele financiële ondersteuning gekregen van Stich-ting Doen, Gasterra, GGD Groningen en Beringer Hazewinkelfonds.

Met voorstellingen kunnen we de kracht van De Noorderlingen laten zien. Onzichtbaarder maar zeker niet minder belangrijk, zijn de lessen en de workshops. We worden ook steeds vaker gevraagd voor work-shops buiten De Noorderlingen. Dit jaar bijvoorbeeld een workshop Theater gegeven aan een koor uit Assen. Naast de eigen inkomsten: recettes en spelersbijdragen ontvangen we vooral structurele subsidies van overheden. Van zowel de gemeente Groningen als de provincie Groningen ontvangen we structurele subsidies in de Cultuurnota 2013-2016. Bij de provincie Groningen zijn we opgenomen in de Cultuurnota 2013-2016 met een bedrag van 99.500 euro (negatief accres 1,1%). De gemeente Groningen heeft in 2015 ook twee incidentele subsidies gegeven. De gemeente Groningen geeft een structurele bijdrage van 54.000 euro en zij draagt tot en met 2016 bij in de kosten van de maatschappelijke nuttige baan met een maximum bijdrage loonkosten van 18.000 euro. Met het positieve exploitatieresultaat van 7.354 euro voor 2015 neemt de positie van het Eigen Vermogen toe tot 14.696 euro. Daarmee zijn we terug op de basis, maar is de buffer nog te laag. Sinds 2014 is al onduidelijk of de rechtsbijstandsverzekering bij DAS van de Gemeente Groningen (waar De Noorderlingen onder valt), de advocaatkosten (7.500 euro, ex btw) inzake de claim van de Stich-ting Vrienden van de Stichting Petit Mboa inzake de huur van de MV OurWorld dekt. Er zijn geen ontwikkelingen ten aanzien van de claim te melden en geen ontwikkelingen ten aanzien van DAS. Op 22 maart 2016 is er een gesprek met DAS.De financiële positie van De Noorderlingen is niet stevig, maar in con-trol. Er wordt niet meer geld uitgegeven dan dat er binnen komt. We streven er naar om zoveel als mogelijk professionals te laten werken met de Productiegroep en deze uren/honoraria zijn de belangrijkste flexibele kosten binnen De Noorderlingen.



TOeKOMsT

De Noorderlingen bouwt aan een stevige toekomst. De afgelopen jaren hebben we ons – dankzij veel kunst-en-vliegwerk en bevlogen inzet van onze staf – hard gemaakt om ondanks de forse bezuinigingen alle activiteiten van De Noorderlingen uit te voeren en waar mogelijk te verbeteren en uit te breiden. De Noorderlingen heeft de ambitie om dé Vooropleiding theater voor jongeren uit het gehele noorden te zijn.

De afgelopen periode hebben we met onze lessen, voorstellingen en doorstroom naar het kunstvakonderwijs bewezen dat we dat kunnen. Het serieus uitoefenen van onze taak als talentontwikkelaar en het maximaliseren van de eigen inkomsten gaan soms moeilijk samen. Om onze positie in de regionale infrastructuur te verstevigen en van nog grotere waarde te zijn voor de gehele keten van talentontwikkeling, is structurele financiering noodzakelijk. Op dit moment hebben we niet voldoende middelen om al onze ambities en activiteiten uit te voeren. Het vinden van nieuwe geldstromen voor een gezonde financiële basis is een belangrijke uitdaging voor De Noorderlingen. Wij oriënteren ons de komende periode met realistische uitgangspunten op andere manieren om financiële middelen uit de markt te halen en te zoeken naar aanvullende gelden.

We verheugen ons op aankomende beleidsperiode 2017-2020 waarin we vanuit onze visie op talent de verdieping van ons curriculum, ver-sterkende samenwerkingen en verbreding van de activiteiten gaan uit-voeren. Met de komst van Lohrengel zijn het afgelopen halfjaar de eerste stappen ter vergroting van de zichtbaarheid, kwaliteitsbewa-king en de gesprekken tot nieuwe samenwerkingsverbanden gemaakt en op onderdelen in gang gezet en toegepast in 2016. Met de steun van onze structurele en incidentele subsidiegevers en sponsoren zetten we de veelzijdigheid, energie en de intensiteit van ons werk met talentvolle Noorderlingen in de toekomst graag voort.

De deuren van ons huis gaan wagenwijd open! Echt van waarde zijn we als we onze passie en expertise zichtbaar delen, ontwikkelen en versterken samen met anderen. Hoe we dat gaan doen, staat in ons Plan van Aanpak 2017-2020. De Noorderlingen: huis voor de toekomst van de podiumkunsten.

Documents

Jaarverslag 2015 van De Noorderlingen