Jak motywować uczniów Jak motywować uczniów do nauki ???do nauki ???

MOTYWACJAMOTYWACJA

Termin ten pochodzi z łaciny, w Termin ten pochodzi z łaciny, w którym moveo (movere, movi, motu) którym moveo (movere, movi, motu) oznacza : wprawiać oznacza : wprawiać w ruch, popychać.w ruch, popychać. (W. Szewczuk 1990, Psychologia, W-wa, WSiP, str.334)(W. Szewczuk 1990, Psychologia, W-wa, WSiP, str.334)

POSTAWY UCZNIÓWPOSTAWY UCZNIÓW

motywacjamotywacja wewnętrznawewnętrzna

motywacjamotywacja zewnętrzna zewnętrzna

Jeżeli dziecko nie otrzyma odpowiedzi na Jeżeli dziecko nie otrzyma odpowiedzi na pytania:pytania:

PO CO JA SIĘ TEGO UCZĘ?PO CO JA SIĘ TEGO UCZĘ?GDZIE BĘDĘ MÓGŁ WYKORZYSTAĆ GDZIE BĘDĘ MÓGŁ WYKORZYSTAĆ ZDOBYTE WIADOMOŚCI?ZDOBYTE WIADOMOŚCI?

Zapoznaje się tylko z nimi powierzchownie, Zapoznaje się tylko z nimi powierzchownie, pamięta pamięta je krótko , i nie jest w stanie ich zastosować,je krótko , i nie jest w stanie ich zastosować, ani odtworzyć.ani odtworzyć.

Zadaniem nauczyciela jest :Zadaniem nauczyciela jest :

Uświadomienie uczniom celu Uświadomienie uczniom celu uczenia się. uczenia się.

Kształtowanie właściwej motywacji.Kształtowanie właściwej motywacji. Uczyć dzieci jak ponosić porażkę w Uczyć dzieci jak ponosić porażkę w

sposób inteligentny.sposób inteligentny. Przekonać uczniów, że są bardziej Przekonać uczniów, że są bardziej

zdolni niż się im wydaje.zdolni niż się im wydaje.

Pierwszym krokiem dydaktycznym Pierwszym krokiem dydaktycznym jest wzbudzanie w dziecku jest wzbudzanie w dziecku zainteresowania przedmiotem naukizainteresowania przedmiotem nauki..

Po wzbudzeniu odpowiedniej Po wzbudzeniu odpowiedniej

motywacji nauczyciel może motywacji nauczyciel może przystąpić do przekazywania nowej przystąpić do przekazywania nowej wiedzywiedzy

Sztuka motywowania:Sztuka motywowania:Zacznij od siebie!Zacznij od siebie!

pracuj z widoczną pasją, zaangażowaniem, pracuj z widoczną pasją, zaangażowaniem, entuzjazmem w głosie i gestachentuzjazmem w głosie i gestach

   utrzymuj własną motywację do pracy na utrzymuj własną motywację do pracy na

odpowiednio wysokim poziomieodpowiednio wysokim poziomie  

troski i kłopoty, zły nastrój, odstaw na boktroski i kłopoty, zły nastrój, odstaw na bok  

zadbaj o miłą atmosferę podczas zajęćzadbaj o miłą atmosferę podczas zajęć  

wzbudzaj sympatię, szacunek i pozytywne wzbudzaj sympatię, szacunek i pozytywne nastawienie do nauczanego przedmiotunastawienie do nauczanego przedmiotu

dotrzymuj obietnicdotrzymuj obietnic

przekonuj uczniów, że lubisz ich uczyćprzekonuj uczniów, że lubisz ich uczyć

bądź cierpliwy i znajdź czas dla swojego bądź cierpliwy i znajdź czas dla swojego uczniaucznia

traktuj go podmiotowo, indywidualnietraktuj go podmiotowo, indywidualnie

obdarzaj zaufaniem i bądź po jego stronieobdarzaj zaufaniem i bądź po jego stronie

zawsze oceniaj obiektywniezawsze oceniaj obiektywnie

Rodzaj Rodzaj inteligencjiinteligencji

Ćwiczenia aktywizujące różne Ćwiczenia aktywizujące różne rodzaje inteligencjirodzaje inteligencji

JęzykowaJęzykowa Pisanie i redagowanie gazetkiPisanie i redagowanie gazetkiCzytanie różnorodnych tekstów Czytanie różnorodnych tekstów Tworzenie słowników osobistychTworzenie słowników osobistychPisanie zakończeń opowiadań Pisanie zakończeń opowiadań

Logiczno-Logiczno-matematyczmatematyczna na

Gry pamięcioweGry pamięcioweUkładanie i rozwiązywanie Układanie i rozwiązywanie symulowanych problemówsymulowanych problemówTworzenie planów i prognozTworzenie planów i prognozŁamigłówkiŁamigłówkiSzukanie błędówSzukanie błędów

Wizualno-Wizualno-przestrzennprzestrzennaa

Rysowanie wykresów i mapRysowanie wykresów i mapTworzenie map mentalnychTworzenie map mentalnychPraca z koloramiPraca z kolorami

Rodzaj Rodzaj inteligencjinteligencjii

Ćwiczenia aktywizujące Ćwiczenia aktywizujące różne rodzaje różne rodzaje inteligencjiinteligencji

Muzyczna Muzyczna Ćwiczenia intonacyjneĆwiczenia intonacyjneĆwiczenia fonetyczneĆwiczenia fonetyczneŚpiewanie i Śpiewanie i rytmizowanie wierszyrytmizowanie wierszy„„dramatyczne dramatyczne „ czytanie„ czytanie

KinestetycKinestetycznazna

KalamburyKalamburyPantomimaPantomimaOdgrywanie scenekOdgrywanie scenek

Rodzaj Rodzaj inteligencjiinteligencji

Ćwiczenia aktywizujące różne Ćwiczenia aktywizujące różne rodzaje inteligencjirodzaje inteligencji

InterpersonInterpersonalnaalna

Ćwiczenia integracyjne Ćwiczenia integracyjne Praca w parach i w małych Praca w parach i w małych grupachgrupachPraca zespołowa nad Praca zespołowa nad projektamiprojektamiPełnienie różnych ról w Pełnienie różnych ról w grupiegrupieUdzielanie i przeprowadzanie Udzielanie i przeprowadzanie wywiadówwywiadów

IntrapersonIntrapersonalna alna

Praca indywidualna Praca indywidualna Pisanie pamiętnika Pisanie pamiętnika Refleksje nad własnym Refleksje nad własnym uczeniem się uczeniem się Ćwiczenia w rozpoznawaniu Ćwiczenia w rozpoznawaniu własnych emocjiwłasnych emocji

Działania, które powodują utratę Działania, które powodują utratę motywacji u ucznia:motywacji u ucznia:

- - niesprawiedliwa ocena, niesprawiedliwa ocena, - - wygórowane wymagania, wygórowane wymagania, - - osobista niechęć do ucznia, osobista niechęć do ucznia, - - lekceważenie potrzeb ucznia, lekceważenie potrzeb ucznia, - - krytyka osoby a nie jego działań,krytyka osoby a nie jego działań, - - nauczyciel przyjmuje rolę eksperta, nauczyciel przyjmuje rolę eksperta, - - porównuje z innymi, porównuje z innymi, - - nudna lekcja, nudna lekcja, - - nieatrakcyjne metody nauczanianieatrakcyjne metody nauczania

Styl przytłaczający Styl przytłaczający – wielokrotne – wielokrotne podkreślanie konieczności włożenia podkreślanie konieczności włożenia ogromnego wysiłku w wykonanie zadaniaogromnego wysiłku w wykonanie zadania

Skutki- zniechęcenie, rezygnacjaSkutki- zniechęcenie, rezygnacja Styl dyrektywny Styl dyrektywny – stanowcze, konsekwentne – stanowcze, konsekwentne

działanie z pozycji formalnego autorytetudziałanie z pozycji formalnego autorytetu Skutki - zdecydowany bunt i niechęć do Skutki - zdecydowany bunt i niechęć do

jakiejkolwiek pracyjakiejkolwiek pracy Styl manipulacyjny Styl manipulacyjny - zawstydzanie, - zawstydzanie,

wyśmiewanie, porównywanie, nadmierne wyśmiewanie, porównywanie, nadmierne chwaleniechwalenie

Skutki- brak poczucia bezpieczeństwa, brak Skutki- brak poczucia bezpieczeństwa, brak zaufaniazaufania

Styl katastroficzny Styl katastroficzny – – przedstawianie negatywnych przedstawianie negatywnych konsekwencji niewykonania zadaniakonsekwencji niewykonania zadania

Skutki - stres, przymus, negatywne Skutki - stres, przymus, negatywne emocje- agresja, buntemocje- agresja, bunt

Motywowanie uczniów do Motywowanie uczniów do naukinauki

języków obcychjęzyków obcych

      

  Jeżeli nauczyciel rozpozna motyw uczenia Jeżeli nauczyciel rozpozna motyw uczenia sięsię

ucznia, to może na niego optymalnieucznia, to może na niego optymalnie odpowiedzieć. Będzie mógł np. stworzyć w odpowiedzieć. Będzie mógł np. stworzyć w

klasieklasie grupę osób o jednakowych postawach i dla grupę osób o jednakowych postawach i dla

każdejkażdej z nich przygotować inne, zestawy zadań. z nich przygotować inne, zestawy zadań.

Uczeń odtwórcaUczeń odtwórcaTo uczeń, który osiąga na ogół oceny To uczeń, który osiąga na ogół oceny dobre dobre lub bardzo dobre. Rozwiązuje zadania lub bardzo dobre. Rozwiązuje zadania nie tylko obowiązkowe i "dla nie tylko obowiązkowe i "dla chętnych", ale również te, które chętnych", ale również te, które wybierze sam. Samo rozwiązanie nie wybierze sam. Samo rozwiązanie nie daje mu satysfakcji; musi się daje mu satysfakcji; musi się pochwalić swoją pracą przed pochwalić swoją pracą przed nauczycielem, rodzicami, kolegami. nauczycielem, rodzicami, kolegami.

Uczeń "zdobywca Uczeń "zdobywca nagród". nagród".

Taki uczeń otrzymuje oceny dobre i Taki uczeń otrzymuje oceny dobre i bardzo dobre. Wydaje się, iż głównym bardzo dobre. Wydaje się, iż głównym motywem działania tej grupy uczniów jest motywem działania tej grupy uczniów jest chęć otrzymania nagrody. W przypadku chęć otrzymania nagrody. W przypadku zadań obowiązkowych (np. pracy zadań obowiązkowych (np. pracy domowej), nagrodą jest ocena bardzo domowej), nagrodą jest ocena bardzo dobra, zaś "nieobowiązkowych" - dobra, zaś "nieobowiązkowych" - satysfakcja satysfakcja z rozwiązania zadania uznanego jako z rozwiązania zadania uznanego jako "trudne". "trudne".

Uczeń "ciekawy Uczeń "ciekawy intelektualnie". intelektualnie".

To uczniowie, którzy z wielkim To uczniowie, którzy z wielkim zaangażowaniem rozwiązują zadania zaangażowaniem rozwiązują zadania nietypowe zarówno obowiązkowe jak i nietypowe zarówno obowiązkowe jak i "dla chętnych". Ocena "dla chętnych". Ocena nie jest dla nich rzeczą pierwszoplanową. nie jest dla nich rzeczą pierwszoplanową. Uczniowie ci uważają, że tylko zadania Uczniowie ci uważają, że tylko zadania ciekawe, nietypowe przyciągają ich ciekawe, nietypowe przyciągają ich uwagę, wyzwalają energię i dają uwagę, wyzwalają energię i dają satysfakcję z osiągniętego wyniku. satysfakcję z osiągniętego wyniku.

Uczeń "niezależny". Uczeń "niezależny". Uczniowie ci nie lubią zadań Uczniowie ci nie lubią zadań standardowych, stawiają standardowych, stawiają nauczycielowi kłopotliwe pytania. nauczycielowi kłopotliwe pytania. Zadania obowiązkowe rozwiązują Zadania obowiązkowe rozwiązują pod przymusem, bez zaangażowania. pod przymusem, bez zaangażowania. Satysfakcję daje im tylko Satysfakcję daje im tylko zajmowanie się własnym problemem zajmowanie się własnym problemem

Uczeń "lubiący się Uczeń "lubiący się bawić". bawić".

Uczniów tych najbardziej interesują Uczniów tych najbardziej interesują krzyżówki,krzyżówki,

zagadki, rysowanie, malowanie. zagadki, rysowanie, malowanie.

Uczeń "o słabej Uczeń "o słabej motywacji". motywacji".

Do tej grupy należy duża liczba Do tej grupy należy duża liczba uczniów. Rozwiązują jedynie zadania uczniów. Rozwiązują jedynie zadania łatwe, krótkie. łatwe, krótkie. Bojąc się "kary" przestają dostrzegać Bojąc się "kary" przestają dostrzegać sens tkwiący w nauce języka obcego sens tkwiący w nauce języka obcego i widzą w niej tylko źródło swego i widzą w niej tylko źródło swego strachu. strachu.

Uczeń "nie Uczeń "nie zainteresowany". zainteresowany".

  Uczniowie ci nie odrabiają zadań Uczniowie ci nie odrabiają zadań domowych, jedynie odpisują i to domowych, jedynie odpisują i to wielokrotnie bez zrozumienia. Uczeń wielokrotnie bez zrozumienia. Uczeń tej grupy często uważa się za osobę tej grupy często uważa się za osobę niezdolną. Jeżeli dodatkowo odczuwa niezdolną. Jeżeli dodatkowo odczuwa lęk przed rodzicami, nauczycielem lęk przed rodzicami, nauczycielem lub oceną negatywną, będzie język lub oceną negatywną, będzie język obcy traktował jako źródło swego obcy traktował jako źródło swego strachu. strachu.

RECEPTA DLA NAUCZYCIELA NA SUKCES UCZNIARECEPTA DLA NAUCZYCIELA NA SUKCES UCZNIA1. Przekonaj ucznia, że naprawdę lubisz go uczyć. 1. Przekonaj ucznia, że naprawdę lubisz go uczyć. 2. Mów jasno, głośno, wyraźnie, z zapałem. 2. Mów jasno, głośno, wyraźnie, z zapałem. 3. Dbaj o właściwe tempo mówienia. 3. Dbaj o właściwe tempo mówienia. 4. Bądź swobodny i baw się razem z uczniem podczas 4. Bądź swobodny i baw się razem z uczniem podczas nauki. nauki. 5. Okazuj mu zaufanie. 5. Okazuj mu zaufanie. 6. Wyraźnie określ cele. 6. Wyraźnie określ cele. 7. Bądź przygotowany do lekcji. 7. Bądź przygotowany do lekcji. 8. Przygotowuj ciekawe pomoce naukowe. 8. Przygotowuj ciekawe pomoce naukowe.   Jeśli jest   Jeśli jest to możliwe, warto korzystać z pomocy urządzeń to możliwe, warto korzystać z pomocy urządzeń audiowizualnych lub komputerowych. Informacje audiowizualnych lub komputerowych. Informacje docierają wtedy poprzez różne zmyły, co sprzyja docierają wtedy poprzez różne zmyły, co sprzyja zapamiętywaniuzapamiętywaniu9. Ogranicz do minimum czynniki rozpraszające 9. Ogranicz do minimum czynniki rozpraszające uwagę. uwagę. 10. Dbaj o dobry nastrój ucznia. 10. Dbaj o dobry nastrój ucznia.

11. Przypominaj informację, kiedy uczeń 11. Przypominaj informację, kiedy uczeń zaczyna ją zapominać. zaczyna ją zapominać. 12. Polegaj na nim, stawiaj na niego, wierz w 12. Polegaj na nim, stawiaj na niego, wierz w jego możliwości. jego możliwości. 13. Bądź dla niego oparciem, bądź po jego 13. Bądź dla niego oparciem, bądź po jego stronie. stronie. 14. Nie oszukuj go, dotrzymuj przyrzeczeń. 14. Nie oszukuj go, dotrzymuj przyrzeczeń. 15. Udzielaj odpowiedzi na najtrudniejsze 15. Udzielaj odpowiedzi na najtrudniejsze pytania. pytania. 16. Jeśli coś mu się nie uda, zrozum go i 16. Jeśli coś mu się nie uda, zrozum go i zachęć do dalszej pracy. zachęć do dalszej pracy. 17. Chwal za wszystko, co da się pochwalić. 17. Chwal za wszystko, co da się pochwalić. 18. Doceniaj go. 18. Doceniaj go. 19. Nigdy nie przerywaj, kiedy on mówi. 19. Nigdy nie przerywaj, kiedy on mówi. 20. Pozwól mu kontynuować Twoją myśl na 20. Pozwól mu kontynuować Twoją myśl na jego sposób. jego sposób.

21. Słuchaj uważnie upewniając się, że 21. Słuchaj uważnie upewniając się, że dobrze rozumiesz. dobrze rozumiesz. 22. Rozwijaj jego samodzielność. 22. Rozwijaj jego samodzielność. 23. Zachęcaj do krytycznego myślenia. 23. Zachęcaj do krytycznego myślenia. 24. Okazuj mu swoje pozytywne uczucia. 24. Okazuj mu swoje pozytywne uczucia. 25. Pokaż mu, że jesteś człowiekiem omylnym 25. Pokaż mu, że jesteś człowiekiem omylnym i popełniającym błędy. i popełniającym błędy. 26. Stosuj różne metody nauczania - bądź 26. Stosuj różne metody nauczania - bądź nieszablonowy i ekscytujący. nieszablonowy i ekscytujący. 27. Odnoś do rzeczywistości to, czego go 27. Odnoś do rzeczywistości to, czego go uczysz - niech praktyka uzupełnia teorię. uczysz - niech praktyka uzupełnia teorię. 28. Kończ lekcję w takim momencie, żeby 28. Kończ lekcję w takim momencie, żeby miał poczucie niedosytu (jak w dobrym miał poczucie niedosytu (jak w dobrym serialu). serialu).

CZYNNIKI PODNOSZĄCE CZYNNIKI PODNOSZĄCE MOTYWACJE MOTYWACJE DO NAUKI :DO NAUKI : CHĘĆ BYCIA NAJLEPSZYMCHĘĆ BYCIA NAJLEPSZYM ZAINTERESOWANIA ZAINTERESOWANIA MIŁY I ŻYCZLIWY NAUCZYCIELMIŁY I ŻYCZLIWY NAUCZYCIEL ZACHETY I POCHWAŁYZACHETY I POCHWAŁY CIEKAWIE PROWADZONE LEKCJE CIEKAWIE PROWADZONE LEKCJE CHĘĆ ZDOBYWANIA WIEDZYCHĘĆ ZDOBYWANIA WIEDZY MOŻLIWOŚĆ OTRZYMANIA DOBREJ MOŻLIWOŚĆ OTRZYMANIA DOBREJ OCENYOCENY INNEINNE

CZYNNIKI OSŁABIAJĄCE MOTYWACJĘ CZYNNIKI OSŁABIAJĄCE MOTYWACJĘ UCZNIÓW DO UCZENIA SIĘ :UCZNIÓW DO UCZENIA SIĘ :

- BRAK ZAINTERESOWANIA ZE STRONY RODZICÓW - BRAK ZAINTERESOWANIA ZE STRONY RODZICÓW -MAŁO WYMAGAJACY NAUCZYCIEL.-MAŁO WYMAGAJACY NAUCZYCIEL. - BRAK POMOCY ZE STRONY NAUCZYCIELA - BRAK POMOCY ZE STRONY NAUCZYCIELA - NUDNE LEKCJE- NUDNE LEKCJE -SŁABA OCENA -SŁABA OCENA - LĘK PRZED OCENIANIEM - LĘK PRZED OCENIANIEM -NIESPRAWIEDLIWE OCENIANIE-NIESPRAWIEDLIWE OCENIANIE - TRUDNY TEMAT - TRUDNY TEMAT - INNE - INNE

  Wskazana literatura:Wskazana literatura:1. 1. Arends R. I. Uczymy się nauczać Wyd. WSiP, Warszawa 1994Arends R. I. Uczymy się nauczać Wyd. WSiP, Warszawa 1994  2. Brophy J. Motywowanie uczniów do nauki Wyd. PWN, Warszawa 20022. Brophy J. Motywowanie uczniów do nauki Wyd. PWN, Warszawa 2002  3. Hamer H. Klucz do efektywności nauczania Wyd. Veda, Warszawa 19943. Hamer H. Klucz do efektywności nauczania Wyd. Veda, Warszawa 1994  4. Niemierko B. Między oceną szkolną a dydaktyką Wyd. WSiP, Warszawa 19994. Niemierko B. Między oceną szkolną a dydaktyką Wyd. WSiP, Warszawa 1999  5. Perrott E. Efektywne nauczanie, Wyd. WSiP, Warszawa 19955. Perrott E. Efektywne nauczanie, Wyd. WSiP, Warszawa 1995  6. Taraszkiewicz M. Jak uczyć lepiej, czyli refleksyjny praktyk w działaniu 6. Taraszkiewicz M. Jak uczyć lepiej, czyli refleksyjny praktyk w działaniu Wyd. CODN, Warszawa 1996Wyd. CODN, Warszawa 1996

‘’‘’Żeby dziecko zapalić , Żeby dziecko zapalić , trzeba samemu płonąć ‘’trzeba samemu płonąć ‘’