Olim

rusticus urbanum murem mus paupere fertur

accepisse cavo, veterem vetus hospes amicum,

asper et attentus quaesitis, ut tamen artum

solveret hospitiis animum.

Quid multa?

Neque ille sepositi ciceris nec longae invidit avenae,

85 aridum et ore ferens acinum semesaque lardi

frusta dedit, cupiens varia fastidia cena

vincere tangentis male singula dente superbo;

cum pater ipse domus palea porrectus in horna

esset ador loliumque, dapis meliora relinquens,

90 tandem urbanus ad hunc « quid te iuvat », inquit,

« amice,

praerupti nemoris patientem vivere dorso ?

Vis tu homines urbemque feris praeponere silvis ?

Carpe viam, mihi crede, comes. Terrestria quando

mortalis animas vivunt sortita, neque ulla est

95 aut magno aut parvo leti fuga, quo, bone, circa,

dum licet, in rebus iucundis vive beatus;

vive memor, quam sis aevi brevis ».

Haec ubi dicta agrestem pepulere, domo levis exsilit; inde ambo propositum peragunt iter, urbis aventes 100 moenia nocturni subrepere. Iamque tenebat nox medium caeli spatium, cum ponit uterque in locuplete domo vestigia, rubro ubi cocco tincta super lectos canderet vestis eburnos, multaque de magna superessent fercula cena, 105 quae procul exstructis inerant hesterna canistris. Ergo ubi purpurea porrectum in veste locavit agrestem, veluti succinctus cursitat hospes continuatque dapes, nec non verniliter ipsis

fungitur officiis, praelambens omne quod adfert. Ille cubans gaudet mutata sorte bonisque rebus agit laetum convivam, cum subito ingens valvarum strepitus lectis excussit utrumque. Currere per totum pavidi conclave, magisque exanimes trepidare, simul domus alta Molossis 115 personuit canibus. Tum rusticus « haud mihi vita est opus hac » ait « et valeas: me silva cavusque tutus ab insidiis tenui solabitur ervo ».

>

blablabl bl

WAFWAFWAF!!! WAFWAFWAF!!!

(*&*#$&(%^@(*^%$(*@#

%$*(@&#

Woorden en aantekeningen olim: eens

80 rusticus: boeren (bijv.) urbanus: stads- (bijv.) mus, muris (m): muis pauper, eris: arm ferri (pass. van ferre): verteld worden + NcI

81 cavus (m): hol, holletje 82 attentus + dativus: zuinig op quaesitum (o): voorraad, wat hij bij elkaar had gezocht ut: hier hoewel artus: benepen, streng (bijv.) 83 hospitium (o): gastvrijheid quid multa?: namelijk: “moet ik vertellen”, dwz. “kortom” 84 sepositus (ppp. van seponere): weggelegd, bewaard cicer, eris (o): (kikker)erwt invidere + genitivus: (iemand ergens iets van) misgunnen avena (v): (halm van) haver 85 aridus: gedroogd (bijv.) acinus, i (m): rozijn semesus: half opgegeten (bijv.) lardum, i (o): spek 86 frustum, i (o): stukje varia: verbinden met cena fastidium, i (o): kieskeurigheid 87 singula (acc. o. mv. / l.v.): de afzonderlijke dingen dens, dentis (m): tand 88 palea (v): stro porrectus (ppp van porrigere): uitgestrekt hornus: vers (bijv.) 89 esset = edisset (con. impf. van edere: eten) ador, oris (o): spelt (soort tarwe)

lolium, i (o): dolik (soort gras) daps, dapis (v): (feest)maal

91 praeruptus: steil, overhangend (bijv.) nemus, oris (o): bos, woud patiens: vertaal: vol ongemak dorsum, i (o): bergrug, bergkam 92 ferus: wild, woest (bijv.) praeponere + acc. + dat.: iets (acc.) verkiezen boven (dat.) 93 viam carpere: weg afleggen terrestria (o. mv.): levende wezens 94 mortalis = mortales sortita: verbinden met terrestria sortitus (ppp. van sortiri) + acc. : voorzien van, « met »

95-96 lees: neque ulla fuga leti est aut magno aut parvo 96 quo verbinden met circa – quocirca : daarom res: hier omstandigheid 97 aevum, i (o): leven(sduur) 98 agrestis, is: boeren- (bijv.), vul aan: murem pepulere = pepulerunt (pf. van pellere) exsilire + abl.: springen uit 99 peragere (iter): weg afleggen avere: begerig naar iets zijn, iets graag willen 100 subrepere: (stiekem) ergens onderdoor kruipen 101 spatium, i (o): hier plaats, plek ponere vestigia (in 102): betreden 102-3 lees: ubi vestis, tincta rubro cocco, super lectos eburnos canderet 102 locuples, etis: rijk (bijv.) ruber, bra, brum: rood (bijv.) coccum, i (o): kleurstof 103 tinctus (ppp. van tingere): geverfd, gekleurd lectus, i (m): aanligbed candere: blinken vestis, is (v): hier kleed, tapijt eburnus: ivoren (bijv.) 104 ferculum, i (o): gerecht 105 exstructus (ppp. van exstruere): opgetast, opgehoopt hesterna: verbinden met fercula hesternus: vertaal (over) van gisteren canistrum, i (o): mandje 106 purpureus: purperen (bijv.) porrectus (ppp. van porrigere): uitgestrekt locare: hier plaats laten nemen 107 veluti = velut: als succinctus: vertaal met opgeschorte kleding (van iemand die aan

het werk is) cursitare: in de rondte rennen

108 continuare: (achter elkaar door) serveren verniliter: als een echte huisslaaf (bijw.) 109 fungi (dep.) + abl. : verrichten praelambere: voorproeven (lett: voorlikken) adferre = afferre 110 cubare: aanliggen mutatus: ppp. van mutare 111 laetum convivam agere: de blije gast uithangen 112 valva (v): deur strepitus, us (m): geknars, lawaai excutere + abl.: ergens vanaf schudden 113 currere: infinitivus historicus pavidus: angstig (bijv.) conclave, is (o): eetzaal 114 exanimis, is: buiten zichzelf (bijv.) trepidare: infinitivus historicus: bang zijn simul: vertaal toen tegelijkertijd Molossus: Molossisch (uit Epirus in Griekenland) (bijv.) 115 personare (pf. personui): weerklinken canis, is (m): hond

116 valeas: vertaal het ga je goed, vaarwel 117 tenuis, is: hier armoedig, eenvoudig (bijv.) solari (dep.): troosten ervum, i (m): erwt (ongecultiveerde erwt van de lathyrus)