JF Magazine #24

Een uitgave van Stichting Jeugdformaat

Nummer 24 | Jaargang 7 | juli 2015

Herma Slingerland,gezinSHuiSouder

een oase in de woestijn van ellende

Jacqueline akerboom,koninkliJke pleegouder

Wij zijn ook maar gewone mensen

angie,oud-cliënt

ik ga mijn leven zoveel beter maken

magazine

10 jaar gezinshuisouders

VaN dE rEdactiE

Het gezin: ook in de JeugdHulp- verlening een HoekSteenHet thema van deze editie JF Magazine is het gezin. ‘Aaah, de hoeksteen van de samenleving’, hoor ik u gelijk roepen. Maar die hoeksteen is nu juist wat in het werkveld van jeugd- en opvoedhulp vaak poreus is of soms zelfs helemaal ontbreekt.

De transitie en nu de transformatie binnen de jeugdzorg zorgen ervoor dat de aandacht nog meer is gericht op de hulp binnen het gezin. Onze ambulant medewerkers spannen zich in om het gezin bij elkaar te houden en gebruik te maken van de eigen kracht. Dat blijkt wel uit het verhaal van de pilot Voorkomen Uithuisplaatsing. Door intensieve begeleiding in het gezin te geven is een gedwongen uithuisplaatsing vaak te voorkomen en zien we in de eerste resultaten een significante stijging van de zelfredzaamheid van de gezinnen.

We staan in dit magazine ook stil bij een bijzondere mijlpaal. Dit jaar is het namelijk tien jaar geleden dat de eerste gezinshuizen bij Jeugdformaat van start gingen. Een memorabel moment en een goede reden om eens terug te gaan naar het begin van deze bijzondere vorm van jeugdhulp. We spraken met drie gezinshuisouders die vanaf de start en nu nog steeds kinderen en jongeren opvangen. Het zijn bijzondere mensen die hun hart en huis openstellen om kinderen een toekomst te geven. Daar neem ik mijn pet diep voor af. Een dergelijke blijk van erkenning (maar van een ander formaat) heeft Koning Willem-Alexander gegeven aan twee pleeggezinnen van Jeugdformaat. Beide pleegouderparen werden verrast en gedecoreerd met een Koninklijke onderscheiding. Een openbare uiting van waardering voor gewone mensen die toch heel bijzonder zijn.

Dat je soms voor je geluk moet vechten, blijkt wel uit het persoonlijke verhaal van Angie. De 15-jarige voormalig cliënte voert zowel binnen de kickboksring als daar buiten in het dagelijkse leven een gevecht om uiteindelijk te overwinnen. Ze is op haar jonge leeftijd wijs en knokt strijdvaardig voor haar toekomst.

In het Westland heeft Jeugdformaat het initiatief genomen om de samenwerking en de uitwisseling van kennis en ervaringen tussen pleeggezinnen en gezinshuizen verder te versterken. De startbijeen-komst voor deze community was zeer succesvol. De samenwerking zorgt nu al voor meer onderlinge contacten waardoor de gezinnen elkaar kunnen helpen met hun ervaringen. Op die manier kunnen zij ‘op eigen kracht verder’. Dit is niet voor niets de pay-off van Jeugdformaat.

Ik wens u veel inspirerend leesplezier!

Rick van der BurgCorporate communicatieadviseur / persvoorlichter

nr. 24 - Jaargang 7 - juli 2015JF Magazine is het blad van Jeugdformaat voor medewerkers en pleegouders. JF Magazine verschijnt drie keer per jaar in een oplage van 3.100 exemplaren en wordt kosteloos verspreid onder alle medewerkers, pleegouders, stagiairs en externe relaties die nauw aan de organisatie zijn verbonden. Verantwoordelijk voor de uitgave van JF Magazine is de afdeling Marketing en communicatie.

RedactieadresJF MagazinePostbus 11782280 cd rijswijkt 070 351 2751E [email protected] het redactieadres kun je reageren, suggesties voor artikelen aanleveren en extra exemplaren aanvragen.

Hoofdredactierick van der Burg

eindredactieHarry van dam, paapstvandam

Redactiericardo van deenen (marketing & communicatie)Judith Kuijvenhoven (pedagogisch medewerker)Brigitte Lussing (leidinggevende ambulante hulp)Marlène reeuwijk (VSt-team pleegzorg)Karin toet (ambulant hulpverlener)

Trafficricardo van deenen

FotografieErwin dijkgraafSikko van Griekenthierry Schutruud VoestFrank van Wijngaarden

aan dit nummer werkten verder mee Martine KlijnPerry SnelFrank van Wijngaarden

Vormgevingt2 Ontwerp, Katwijkwww.t2ontwerp.nl

Druk en verspreidingdima | Media Groep b.v.www.dimamediagroep.nl

Disclaimerauteursrechten voorbehoudenNiets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de hoofdredactie openbaar worden gemaakt of verveelvoudigd.

cOLOFON

iNHOud

“Het bieden van Hulp doe Je vanuit Je Hart”

oud-cliënt angie: “mooi alS ik een voorbeeld mag ziJn”PAGINA 12

afScHeid alfred boumanPAGINA 11

En verder...kort nieuWSPAGINA 4

column raad van beStuurPAGINA 9

factSHeet 2014PAGINA 10

ScHoolmaatScHappeliJk WerkPAGINA 15

dagboek van een gezinSHuiSouderPAGINA 16

voorkomen uitHuiSplaatSingPAGINA 19

koninkliJke pleegouderSPAGINA 20

de kracHt van Het gezinPAGINA 21

zoetermeer na de tranSitiePAGINA 22

collega in beeldPAGINA 24

10 Jaar gezinSHuiSouderSPAGINA 6

WeStland: de kracHt van de gemeenScHapPAGINA 18

Herma SlingerlandPAGINA 6

juli 2015NuMMER 24jF MAGAZiNE2 JF MAGAZINE 3

KOrt NiEuWS

WiSt Je dat...

mooi bedrag na collecteWeekDe collecteweek van het Nationaal Fonds Kinderhulp heeft een mooi bedrag opgeleverd. In de week van 12 tot en met 18 april is ruim € 1.200,- opgehaald in Rijswijk en Langeraar. Het bedrag kwam tot stand door de inzet van onder anderen de jongeren en het team van de logeerhuizen aan de Bankastraat in Den Haag en de Shetland in Rijswijk. Ook inwoners van Rijswijk en Langeraar zetten zich die week in. Met het opgehaalde bedrag kan het fonds hulp geven aan kinderen van onder meer Jeugdformaat die bijvoorbeeld een fiets, computer of studie nodig hebben, maar van wie de (pleeg)ouders dit zelf niet kunnen betalen.

expex Helpen vanuit ervaring“Jullie begrijpen me toch niet!”, zeggen jongeren weleens tegen hulpverleners. En dat klopt ook wel, want de meeste hulpverle-ners hebben zelf geen verleden met jeugdzorg en weten dus niet hoe het is om als cliënt met jeugdzorg te maken te krijgen.

Daarom werkt Jeugdformaat nu met getrainde Experienced Experts (ExpEx). Dit is een groep jongeren uit Haaglanden tussen de 18 en de 25 jaar, die zelf ervaring hebben in de jeugdzorg. Zij hebben in hetzelfde schuitje gezeten als onze jongeren en zijn nu klaar met hun hulp. Uit eigen ervaring vertellen zij wat hem of haar heeft geholpen, wat ze hebben geleerd en hoe zij dat hebben ervaren. Naast Jeugdformaat werken ook Jeugdbescherming West, JIT, Leger des Heils, Stichting Anton Constandse, Straatconsulaat, JATIZ (Stichting Mara & de Sportbank) en JSO met ExpEx.

uitbreiding SmW in riJSWiJk en den HaagSMW gaat het schoolmaatschappelijk werk verzorgen op de basisscholen in Rijswijk en op de middelbare scholen in Den Haag. Dit is de uitkomst van de aanbesteding van het schoolmaatschappelijk werk door Stichting Passend Primair Onderwijs Haaglanden (SPPOH). De gunning vond plaats op basis van kwaliteit en de bewezen deskundigheid. De opdracht voor SMW+ in het primair onderwijs in Den Haag waar SMW nu actief is, werd ons helaas niet gegund.

Vanaf schooljaar 2015/2016 verzorgen de medewerkers op achttien basisscholen in Rijswijk het zogeheten SMW+. Dit houdt in dat de schoolmaatschappelijk werker zorgt voor een snelle inzet van korte, specialistische interventies, schakelt met de jeugdteams en fungeert als contact tussen de school en het CJG/jeugdteam. Dit geldt ook voor het verzorgen van de activiteiten op alle scholen voor voortgezet onderwijs in Den Haag, Rijswijk en Leidschendam-Voorburg. Ook hier maken de schoolmaatschappelijk werkers vanaf volgend schooljaar deel uit van de jeugdteams.

‘luna zoekt pleegouderS’In samenwerking met Pleegzorg Nederland is Jeugdformaat de wervingscampagne ‘Luna zoekt pleegouders’ gestart. Met een animatiefilm via verschillende media is ‘Luna’ haar zoekactie begonnen naar een pleeggezin. Het meisje wacht net als vele andere kinderen op een fijne plek in een pleeggezin. In de animatiefilm laat Luna zien dat heel veel mensen pleegouder kunnen zijn: een vader en moeder met misschien kinderen, maar ook twee vaders of moeders. Pleegouders kunnen jong of oud zijn, op kantoor werken of pakweg brandweerman zijn; zolang ze maar een groot hart hebben. De film kun je zien op de campagnewebsite: pleegzorg.nl/ik-ben-luna.

In de regio Haaglanden en in het Westland wonen meer dan 1.100 pleegkinderen in evenzovele (weekend)pleeggezinnen. Wil je ook pleegouder worden of wil je hierover meer informatie? Ga dan naar wordpleegouder.nl.

redactie Jf magazine zoekt verSterkingDe redactie van JF Magazine, dat drie keer per jaar uitkomt, is onder de medewerkers van Jeugdformaat op zoek naar nieuwe redactieleden. Vind je het leuk om te schrijven en ontmoet je graag interessante mensen binnen Jeugdformaat en in de sector voor de hulp aan kinderen en jongeren? Stuur dan een e-mail naar [email protected] of bel met Rick van der Burg: 070 850 13 48.

rotary voorburg ScHenkt fietSenDe Rotary Voorburg heeft Jeugdformaat verblijd met maar liefst elf fietsen voor onze jongeren. De schenking maakt deel uit van een door Nationaal Fonds Kinderhulp georganiseerde actie. Enkele leden van de Voorburgse Rotaryclub stelden hun eigen, niet langer gebruikte, fietsen ter beschikking en anderen haal-den weer fietsen op bij vrienden en bekenden. Deze werden op-geknapt door EcoWare in Zoetermeer. De mannen van Ecoware kregen als blijk van waardering een bos bloemen uitgereikt door Bas Timman van de Raad van Bestuur. Rotary Voorburg heeft laten doorschemeren dat naar alle waarschijnlijkheid ook volgend jaar door hen weer een fietsenactie wordt gehouden.

team 246 goed voor biJna € 15.000,-Het Jeugdformaatteam dat vorige maand de Roparun succes-vol liep, heeft bijna € 15.000,- opgehaald. Al vele jaren zetten medewerkers en ook cliënten zich tijdens deze loop in. De Roparun is naast de sportieve prestatie bedoeld om geld op te halen voor de bestrijding van kanker. Dit keer startte Team 246, bestaande uit 30 lopers, begeleiders en chauffeurs, vanuit Hamburg. Vanuit het havengebied van de Duitse Hanzestad werd de tocht gemaakt naar de Coolsingel in Rotterdam. De totale lengte van deze loop is 560 kilometer.

De hoofdrol van Team 246 werd opgeëist door Judith Hermsen. De sportieve loper overwon kanker en zet zich nu om deze ziekte te bestrijden. Daarnaast werd zij door een sanitaire stop door het complete team vergeten om mee naar de start te nemen, zodat ze als enige op haar team stond te wachten bij het hotel in Hamburg. Uiteindelijk werd Judith teruggevonden en finishten ze samen op de Coolsingel.

FACEBOOK.COM/JEUGDFORMAAT

FACEBOOK.COM/PLEEGZORGONLINE

TWITTER.COM/JEUGDFORMAAT

LINKEDIN.COM/JEUGDFOMRAAT


10 Jaar GEziNSHuiSOudErS

vonne Overvliet weet nog goed hoe het begon. “Nadat wij tien jaar pleegouders waren,

kwam de vraag van Jeugdformaat of wij niet een gezinshuis wilden worden. Dat was toen namelijk nieuw”, vertelt de 58-jarige Zoetermeerse. “Maar hoe moet dat dan?, was mijn reactie. Ik weet nog goed dat Fred Venus (voorzitter Raad van Bestuur, red.) ons vergeleek met de pioniers die naar Amerika gingen. We zijn begonnen en zijn er gaandeweg, met veel begeleiding van professionals, achter gekomen wat allemaal nodig was voor om deze groep kinderen een stabiel huis te bieden”, vertelt Yvonne. “In het begin was het best zwaar, omdat er kinderen met serieuze problematiek in ons huis kwamen. Bovendien hadden we ook nog eigen kinderen thuis wonen. Deze stap zorgde er voor dat ons hele leven werd omgegooid.”

Dat herkent Herma Slingerland (51) wel. “Het ging bij ons niet anders, want wij

zijn het ook gewoon maar gaan doen. We hebben in het begin veel meegemaakt, bijvoorbeeld jongeren die gewelddadig en agressief waren. Het bleken uitingen van angst te zijn. Wat zit achter die bepaalde vormen van gedrag? Het is de kunst om juist dat te ontdekken. Dan pas kun je echt gaan helpen.” Samen met hun part-ners maakten Yvonne, Carla en Herma de keuze om gezinshuisouder te worden. “Want dit doe je samen”, zegt Yvonne over de betaalde baan die zij nu dus al een decennium heeft. “We hebben het, en dat geldt voor ons alle drie, echt samen met onze partners én kinderen gedaan.”

afstandEen baan als gezinshuisouder was destijds helemaal nieuw en betekende voor de startende gezinshuisouders een sprong in het diepe. Natuurlijk konden zij terugvallen op hun eigen opvoedervaring en die als pleegouder en kregen ze veel begeleiding van Jeugdformaat. Toch zijn er behoorlijk wat verschillen tussen het

drie pionierS over tien Jaar gezinSHuiSouderS

“Een oase in de woestijn van ellende”

Dit jaar is een mijlpaal bereikt binnen Jeugdformaat. Tien jaar geleden namelijk startte Jeugdformaat met de gezinshuizen. Deze huizen functioneren feitelijk als een gewoon gezin. Net als pleeggezinnen, maar met dit verschil dat bij gezinshuizen specifiek kinderen met pittige gedragsproblemen worden opgevangen. Van de groep gezinshuisouders die in 2005 startte, zijn er nu nog steeds drie verbonden aan Jeugdformaat. Yvonne Overvliet en Carla Hamers, beiden uit Zoetermeer, en Herma Slingerland uit Bergambacht.

pleegouderschap en een gezinshuis. “Het opvangen van kinderen in een gezinshuis zie ik echt als een baan”, vertelt de 60-jarige Carla Hamers. “Een pleegkind neem je echt in je gezin op. Bij gezinshuiskinderen houd ik de afstand bewust wat groter. Dat heeft er deels mee te maken dat je weet dat zij maar voor maximaal anderhalf jaar bij ons verblijven.”

“En als gezinshuisouder heb je meer kennis nodig om het gedrag van deze kinderen te kunnen plaatsen”, vult Herma Slingerland aan. “Hun gedragsproble-matiek is groter dan bij pleegkinderen. Daarom is een pedagogische achtergrond belangrijk om problemen beter te kunnen begrijpen.” Overvliet is daarom ook blij met de ondersteuning van gedragsweten-schappers, pedagogisch medewerkers en de ambulant hulpverleners. “Dankzij de steun van dit gespecialiseerde team hulp-verleners staan wij er niet alleen voor. Het is fijn om met elkaar de ervaringen te

“ Ik doe dit iedere dag nog steeds met dezelfde passie”

YVonne oVeRVlieT

“ Het bieden van hulp doe je vanuit je hart”

HeRma SlingeRlanD

y


kunnen delen en zo het juiste pad te kie-zen om de kinderen te helpen.” Maar er is volgens Herma ook een overeenkomst. “Het bieden van hulp aan kinderen doe je vanuit je hart. Daar begint het eigenlijk allemaal mee.”

Oase in de woestijnAlle drie de vrouwen hebben nog steeds contact met de kinderen voor wie zij tijdelijk zorgden. “Ik wil voor de kinde-ren graag een oase in de woestijn van ellende zijn”, zegt Herma. “Ik wil hen een fijne en veilige tijd bieden in ons gezin en bij de meesten is dat denk ik ook wel gelukt. We kregen onlangs een brief van een meisje dat wij in huis hebben gehad. Zij heeft een ernstig ongeluk gehad en maakte daardoor een moeilijke periode

door. De gedachte aan haar tijd bij ons en het daardoor gekregen vertrouwen in de toekomst sleepten haar door deze moeilijke fase heen. Dat is ontroerend om te horen.” Via Facebook heeft Yvonne ook nog contact met enkele van ‘haar’ 32 kinderen die tijdelijk in haar huis verble-ven. “Ik ben blij dat sommige jongeren nu hun eigen plek hebben gevonden. Eén van de meisje die bij ons woonden bij-voorbeeld woont nu samen en heeft twee kinderen. Dat is prachtig, want zoiets is echt niet iedereen gegeven. En één van de jongens zei laatst dat hij het ondanks zijn problemen een leuke tijd bij ons had gevonden. ‘We hebben je wel het leven zuurgemaakt, hè!’, werd daar nog met een flinke knipoog aan toegevoegd. Dat klopte, maar het was het zeker waard.”

dezelfde passieZouden de drie gezinshuisouders nog eens een andere baan willen hebben? “O, nee! Het is voor mij begonnen als een roeping. Ik ben blij dat ik dit voor de kinderen kan doen”, zegt Carla. “Ik doe dit iedere dag nog steeds met dezelfde passie”, is Yvonne stellig. “Over vijf jaar is mijn man 65 jaar. Dat is misschien een mooi moment om te gaan afbouwen, maar aan stoppen wil ik nog niet denken.” Herma voelt dit net zo. “Ik zou niet weten wat ik zou moeten doen. Dit is een prachtige baan. Als ik over een paar eens ga terugkijken, dan kijk ik terug op een enerverend en zinvol leven. Dat maakt me zeer tevreden.” ö Door riCk van Der Burg

gezinshuisouder worden? voor meer informatie ga naar gezinshuisouder.nl

“ Het is begonnen als een roeping”

CaRla HameRS

Het centrale thema voor dit JF Magazi-ne is: het gezin. Een mooi onderwerp om nog eens goed bij na te denken over de kracht van het gezin, of over de resultaten van tien jaar gezinsaan-pak bij Jeugdformaat. Bij het schrijven van deze column kwamen dan ook vele gedachten bij mij op. Veel van deze gedachten zullen zeker ook in dit JF Magazine worden gememoreerd. Maar ik denk dat we niet genoeg kun-nen stilstaan bij de grote invloed die de gezinsaanpak heeft gehad en nog steeds heeft op de ontwikkeling en het succes van Jeugdformaat.

Het begon natuurlijk bij de intensie-ve pedagogische thuishulp van onze ambulante hulpverleners. Hoe simpel de gedachte ook is, het heeft in de jeugdzorg lang geduurd voordat de visie dat je kinderen alleen kunt helpen als je ook de ouders helpt, gemeen-goed werd. Wat nu gewoon is, was bij de start van Jeugdformaat tamelijk revolutionair. Elke jeugdige en zijn of haar ouders kregen een ambulante hulpverlener die met gezinsgerichte interventies de problematiek te lijf

ging. Het succes van deze gezinsaan-pak heeft ons denken over het verblijf van jeugdigen in voorzieningen radicaal doen veranderen. Met de slogan ‘gezin boven tehuis’ zijn wij actief pleeggezin-nen en gezinshuisouders gaan werven. Met als resultaat een verdubbeling van het aantal pleegezinnen en zo’n 35 gezinshuisouders die gezamenlijk jaarlijks meer dan duizend jeugdigen begeleiden en hen een liefdevol thuis bieden.

Je zou denken: genoeg redenen om tevreden te zijn en om genoegzaam achterover te hangen! Je zou dat bijna geloven, maar de afgelopen weken werd ik tweemaal uit mijn comfort-zone gehaald. de eerste keer was tijdens een ontmoeting met collega’s uit amsterdam. daar moet in verband met de landelijke leegstand de jeugd-gevangenis amsterbaken sluiten. Je zou er niet gelijk bij stil staan, maar als alternatief voor de jeugd-gevangenis experimenteert men met pleegzorg voor jongens die met justitie in aanraking zijn gekomen. ze kunnen worden opgenomen in daarvoor

geselecteerde en getrainde pleeggezinnen. de jongens verblijven daar onder voorwaarden tijdens hun voor-lopige hechtenis of als zij zich in de laatste fase van hun straf bevinden. Volgens de directeur van de jeugd- gevangenis kan deze vorm van forensi-sche pleegzorg een oplossing bieden voor jonge en kwetsbare jeugdige criminelen, voor wie opsluiten sowieso niet goed is. Nu al zitten drie jongens in een pleeggezin en bij succes wordt de proef uitgebreid. “Een mooi experiment”, dacht ik, maar ’onze’, dus Haagse, jeugdgevangenis teylingereind gaat niet sluiten, dus laten wij de bevindingen uit amsterdam maar even afwachten.

Een week later werd ik echter weer ruw uit mijn comfortzone gehaald. tijdens een congres hoorde ik gezinshuisouder Gertie uit Limburg gepassioneerd en vooral professio-neel vertellen over haar werk met jeugdigen. zij deed mij sterk denken aan onze gezinshuisouders en pleeg-ouders. Een herkenbaar verhaal, totdat zij vertelde dat de vier jeugdigen in haar gezin allemaal een zogeheten ‘machtiging gesloten’ hadden. Kortom: jeugdigen zoals die bij ons in JJc en Schakenbosch verblijven. Jeugdigen die volgens gezinsouder Gertie door haar aanpak weer innerlijke rust en vertrouwen krijgen, hun drang naar drugs en onaangepast gedrag vergeten en weer laten zien dan zij er mogen zijn. Gesloten jeugdzorg wordt dan werkelijk Jeugdzorg Plus.

Het is goed om de experimenten met forensische pleegzorg af te wachten. Maar de verhalen van Gertie hebben mij wel overtuigd dat wij samen met al die krachtige gezinshuisouders zo snel mogelijk een aantal gezinshuizen moe-ten openstellen voor jeugdigen met een ‘machtiging gesloten’. dus niet na de behandeling, maar als alternatief.

Bas timman Raad van Bestuur

Twee keer uit mijn comfort-zone

cOLuMN raad VaN BEStuur


eugdformaat heeft afscheid geno-men van een icoon. Na een loop-baan van 40 jaar in de jeugdzorg is bestuurssecretaris Alfred Bouman

afgelopen maand met pensioen gegaan. Tijdens een speciaal Café Pensant werd de rol en betekenis voor Jeugdformaat en zijn rol in de jeugdzorg in de regio Den Haag nog duidelijker.

Prof. Dr. René Clarijs, auteur van het boek ‘Van lieverlede Jeugdformaat’, vertelde tijdens de bijeenkomst over de geschiedenis van de jeugdzorg in Haaglanden en de rol van Alfred. Hij keek met de ruim honderd belang- stellenden naar de start van de opvang van kinderen door de geestelijken in het jaar 1000 tot en met de bewegingen in de transitie in 2015.

Geheugen en gewetenFred Venus, voorzitter van de Raad van Bestuur, sprak indringende woorden over de rol en betekenis van Alfred voor Jeugdformaat. “Alfred is het geheugen en geweten van Jeugdformaat. Hij is van cruciaal belang geweest voor de groei van Jeugdformaat. Dienstbaar en aimabel

en zo bescheiden. Zijn vertrek, en het is hem zo van harte gegund, zie ik als een groot verlies voor Jeugdformaat.”

droomIn zijn afscheidsrede liet Alfred zijn car-rière in de jeugdzorg nog eens passeren. Van een gewetensbezwaar hebbende dienstweigeraar tot een gewaardeerde bestuurssecretaris. “Ik ben een gelukkig mens”, sprak Alfred met een brok in zijn keel. “Ik heb een droom tot uitvoering zien komen en ik ben daar onderdeel van geweest. Ik stop, maar de organisatie gaat door. Zorg goed voor haar!” Na die laatste woorden kreeg Alfred een staande ovatie. Een indrukwekkend afscheid als eerbetoon aan ‘Mister Jeugdformaat’. ö Door riCk van Der Burg

J

Indrukwekkend afscheid van

‘Mister Jeugdformaat’

aLFrEd BOuMaN

Onze hulp Onze cliënten

tevredenheidWachttijdOnze medeWerkers

effectmeting

jeugdfOrmaat in 2014

In totaal

7.600jeugdIgen ondersteund

•GeïndiceerdezorG 5.791

•SchoolmaatSchappelijk

werk(circa) 1.700

•opvoedenindebuurt 137

hoofdkantoor

Fleminglaan 16

2289cprijswijk

088 - 352 00 00

[email protected]

WASSENAAR

VOORSCHOTENVOORSCHOTEN

DEN HAAG

RIJSWIJK

WESTLAND

MIDDEN-DELFLAND

DELFT

ZOETERMEER

LEIDSCHENDAM-VOORBURG

PIJNACKER-NOOTDORP

Ons Werkgebied

ouders

8,4

55%45%

0-5 jaar 21,9%

6-11 jaar 28,7%

12-17 jaar 44,3%

18 jaar en

ouder 6,1%

dOelrealisatie

86%vandedoelenwordthelemaalof

deelSbereikt

netWerk

62%vandecliëntenhebbenderelatiemet

hunnetwerkverbeterd

veiligheid

65%vandecliëntenmetveiliGheidS

problemenbereikenverbeterinG

participatie

91%vandecliëntenneemtdeelaande

SamenlevinG(School/werk)

jeugdfOrmaat Online

•facebook.com/jeuGdformaat

•facebook.com/pleeGzorGonline

•twitter.com/jeuGdformaat

•linkedin.com/jeuGdformaat

vandecliëntenmetGeïndiceerdezorG

wordtbinnen2wekenGeholpen.

SpoedhulpwordtinGezetbinnen

8,2jongeren

80%

24 uur

794 medewerkerS

1.100 actievepleeGGezinnen(ruim)

WWW.jeugdfOrmaat.nl


Loopbaan alfred Bouman

•1NOVEMBEr 1975 in dienst bij Stichting release ter vervanging van militaire dienstplicht

•1dEcEMBEr 1977 coördinator opvangproject Vereniging van instellin-gen voor Hulp aan Jongeren te ’s-Gravenhage e.o. (VHJ) bij de Stichting Ondersteuning Welzijnswerk en Ouderenwerk

•1MEi 1986 consulent VHJ/ coördinator Werkeenheid Jeugdwelzijn•1JuNi 1993 Bureaucoördinator bij de Stichting Ondersteuning Welzijns-

werk en Ouderenwerk•1JaNuari 2004 Secretaris van de raad van Bestuur bij Jeugdformaat


dE (Oud-)cLiëNt

ngie reageert direct enthousiast als ik haar vraag of ze haar ver-haal in dit magazine wil vertel-

len. Ze is zelfs trots dat ze ‘uitgekozen’ is en geeft aan anderen graag te willen inspireren met haar verhaal. ‘Ik vind het mooi als ik voor sommigen een voor-beeld mag zijn’, zegt Angie spontaan.

Ik val binnen midden in de kickboxtrai-ning van Angie. Ik krijg een knipoog, ze zwaait even enthousiast naar me en gaat vervolgens onverstoorbaar verder met haar oefeningen. Ik zou niet willen ruilen met haar stootkussen. Ze is zeer gecon-centreerd en ook als het echt heel zwaar wordt, zet ze door. Typisch Angie, zo blijkt later in ons gesprek. Na de training poseert Angie in de boksring nog even voor de camera. “Dit is mijn uiteindelijke doel, hier wil ik staan om wedstrijden te vechten. Ik moet nog flink wat trainen om daar goed genoeg voor te worden, maar ik ga ervoor”, zegt de strijdlustige Angie.

zelf doenHierna rijden we naar het Westerhonk van stichting ’s-Heerenloo, waar Angie tegenwoordig woont. Ze laat me haar meidenkamer zien en legt uit dat dit een tijdelijke woning is, omdat het huis waar ze eigenlijk woont, wordt opgeknapt. Voor me zit een krachtige jonge vrouw die vol in het leven staat. Ze fietst dage-lijks heen en weer naar school, werkt op maandag- , woensdag- en vrijdagmiddag in de winkel van ‘het Honk’ en bokst elke week. Ze heeft veel vriendinnen en ook al bijna een jaar een vaste relatie. “Een druk schema“, zegt Angie, “maar het hoort erbij. Een bijbaantje heb ik nodig voor wat extra geld en om te sparen voor later. Die moeite zal ik toch echt zelf moeten doen.“

Angie vertelt dat ze op haar zevende, samen met haar broertje, op het Kompas van Jeugdformaat werd geplaatst. “Het lukte mijn ouders niet om goed voor ons

oud-cliënt angie:

“er iS altiJd Wel ietS om voor te vecHten”Dit keer in de serie over oud-cliënten de jonge, vechtlustige Angie. Zij is 15 jaar oud en heeft haar halve leven binnen de voorzieningen van Jeugdformaat gewoond. Eerst bij het Kompas (een residentiële voorziening voor jongeren jonger dan 12 jaar), daarna in een pleeggezin en vervolgens bij de meidencrisisopvang en logeerhuis de Bankastraat.

a Naast een pleeggezin kwam er ook een weekendpleeggezin uit onverwachte hoek. De voormalig pedagogisch mede-werker van het Kompas, Olivia, en haar man Marvin boden zich aan om in de weekenden leuke dingen met Angie te doen. ”Dat dan ineens je oude leiding je weekendpleeggezin is, dat vond ik geweldig!”, glundert ze.

Na het pleeggezin werd Angie door omstandigheden op de meidencrisisopvang (MCO) geplaatst om vervolgens te kunnen doorstromen naar het logeerhuis aan de Haagse Bankastraat. ‘Bij de MCO was ik in het begin een ver-legen muisje van net 12 jaar. Maar na twee maanden werd ik een diva en liet ik iedereen zien wie de baas was. Dat

te zorgen”, vertelt Angie. ”Opgroeien in een tehuis is ook niet ideaal, maar ik was blij dat ik mijn broertje bij me had. Ik heb het wel fijn gehad bij het Kompas en heb er leuke herinneringen aan. Ik weet nog goed hoe fantastisch ik het vond om met de leiding te gaan shoppen. Eigenlijk was ik toen al een kleine diva”, lacht ze. “Toen ik een jaar of acht was, mocht ik van de leiding voor het eerst kauwgom kopen. Ik kwam thuis met tassen vol kleding, maar het eerst wat ik zei was: ‘ik heb kauwgom!’. De leiding heeft daar toen hard om moeten lachen.” Angie moet lang nadenken over de vraag wat ze op het Kompas heeft geleerd. Uitein-delijk zegt ze: ”Op het Kompas heb ik weer wat meer vertrouwen gekregen in mensen en leerde ik lol te maken.”

de beste dagNa vier jaar bij het Kompas werd via het netwerk van de leiding een pleeggezin gevonden. ”Dat was de beste dag van mijn leven”, vervolgt Angie. Het Kompas ging sluiten en Angie ging bij Joke en Hans wonen. Haar broertje verhuisde naar een gezinshuis ver bij haar van-daan. ”Dat was wel even lastig, zo zon-der mijn broertje om me heen. Maar het was ook wel beter voor ons. We konden niet met, maar eigenlijk ook niet zonder elkaar”, legt Angie uit. ‘Ik heb een hele fijne tijd gehad bij Joke en Hans, maar ik kon daar door omstandigheden niet blijven. Ze hebben van begin af aan altijd voor mij klaar gestaan en doen dat nog steeds. Daar ben ik ze erg dankbaar voor en dat zal ik ook altijd blijven. Ze hebben me verzorgd als een prinses en ik kom nog wekelijks bij hen over de vloer.”

lukte hier en daar ook en daar kreeg ik veel zelfvertrouwen van. Misschien niet echt een aardige manier, maar zo kon ik laten zien dat ik er ook was.” Angie was de grappenmaker van de groep, kijkt ze terug. “Zo ging ik me vlak voor bedtijd verstoppen in de douches of kasten en dan stiekem op andermans kamers zitten. Ja, ik heb er veel gelachen”, zegt Angie met een grijns op haar gezicht.

Uiteindelijk vond ze op de Bankastraat enigszins rust en kwam er ruimte om als mens te groeien. “Op de Bankastraat heb ik geleerd om voor mezelf op te ko-men, al blijft dit nog steeds een leerpunt. Ik ben in die tijd zelfstandiger geworden en heb leren praten over wat me daad-werkelijk dwars zit”, vult Angie aan. ”Net voor m’n veertiende verjaardag ben ik op het Westerhonk van ‘s-Heerenloo

“Ik ga mijn leven zoveel beter maken voor later, omdat ik moeder wil zijn!”

SMW

d

“Ieder kind heeft toch recht op talentontwikkeling?”

Elke betrokkene een andere vraagWendy: “We geven ondersteuning aan alle betrokkenen om de groeiruimte van het kind zo groot mogelijk te maken. Naast individuele begeleiding aan leer-lingen bieden we trainingen op scholen, in kleine groepjes of voor de hele klas. Voor ouders en onderwijsprofessionals organiseren we themabijeenkomsten en workshops. Daarnaast geven we advies

kind

groei-ruimte

ouderS ScHool

e gezinssituatie van een kind kan van invloed zijn op de schoolprestaties. En wat op

school gebeurt, kan ook weer invloed hebben op het thuisfront. Hoe zorg je er voor dat een kind de ruimte krijgt om zo-veel mogelijk zijn talenten te ontplooien? Schoolmaatschappelijk werker en trainer Wendy van Vliet (foto) heeft daarop een duidelijke visie.

“Wij werken binnen het reguliere school-maatschappelijk werk én onze trainingen altijd vanuit de zogeheten dynamische driehoek”, vertelt Wendy. “De groeiruimte van een kind staat daarbij centraal. Deze groeiruimte kan zo optimaal mogelijk worden benut, als de communicatie tus-sen ouders, kind en school goed verloopt. Samen zorgen we er voor dat kinderen de kans krijgen hun talenten te ontwikkelen. Daarop heeft ieder kind toch recht?”

de dynamische driehoek

en deskundigheidsbevordering aan onderwijsprofessionals. Iedereen heeft verschillende soorten hulpvragen. Ik noem een aantal voorbeelden van wat er op school of in het gezin kan spelen. Ons aanbod sluit daarop aan en vind je per thema terug op www.jeugdformaat.nl/smwtrainingen.”

Pesten en weerbaarheidKind: “Juf, ze pesten mij op het schoolplein!”We hebben meerdere trainingen voor kinderen vanaf groep 5 om hen weerbaar tegen pesten te maken.

ScheidingMoeder: “Mijn man en ik gaan scheiden en willen niet dat onze kinderen hier onder lijden.”Keuze uit Stoere Schildpadden, Dappere Dino’s, !JES of een trai-ning voor jongeren vanaf 12 jaar.

zelfcontrole Zorgcoördinator, intern begelei-der of schooldirecteur: “Er zitten meerdere leerlingen op school die vaak enorm boos zijn. Hoe kunnen we de rust in die klassen bewaren?”Zowel op het primair als het voortgezet onderwijs bieden we trainingen in zelfcontrole.

FaalangstHulpverlener: “Ik coach een 16-plusser van wie ik wil dat hij zijn school afmaakt, maar hij heeft examenvrees. Wat nu?”

Al vanaf groep 3 werken we met kinderen aan faalangstreductie. Deze trainingen zijn voor leerlin-gen tot en met de eindexamens beschikbaar.

communicatie en zorgLeerkracht of docent: “Ik heb het gevoel dat een leerling thuis wordt mishandeld. Hoe maak ik dit bespreekbaar?”Onderwijsprofessionals leren we werken volgens de Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermis-handeling.

Deze trainingen stellen kinderen en jongeren in staat om zichzelf te kunnen ontplooien, zegt Wendy van Vliet. “Als je te maken hebt met een gezin of hen begeleidt waarin de groeiruimte van een kind niet wordt benut, neem dan vooral contact op. Op die manier krijgen alle kinderen de kans om hun talenten te benutten en te ontwikkelen.”

Meer informatie over de trainingen en workshops is te vinden opJeugdformaat.nl/smw. Hier is ook de mogelijkheid om je aan te melden voor de nieuwsbrief. ö Door Martine kliJn


gaan wonen, omdat ik hier kan blijven tot ik volwassen ben. Ik heb momenteel het gevoel dat ik hier niet helemaal op m’n plek zit. Ik hoop uiteindelijk dat ik iets kan vinden waar meer jongeren van mijn niveau zitten en waar ik helemaal zelfstandig kan worden.”

Grootse toekomstplannenAngie heeft grootse plannen met haar leven, vertelt ze enthousiast. ”Ik wil heel graag juf of onderwijsassistent worden en moeder!” Angie glundert als ze het heeft over haar vriendje, met wie ze nu bijna een jaar een relatie heeft. “Ik kijk wel eens uit het raam en dan zie ik mezelf lopen met mijn man, een kinder-wagen en een kindje dat aan mijn hand loopt. En dan kijk ik naar mezelf en zie ik dat ik super gelukkig ben! Ik ga mijn leven zoveel beter maken voor later, omdat ik moeder wil zijn!”

Angies vechtersmentaliteit is bewonde-ringswaardig. ”Er zijn heus wel momen-ten geweest waarop ik het niet meer

zag zitten, maar er is altijd wel iets om voor te vechten.” Dat is ook de bood-schap die Angie aan andere jongeren wil meegeven. “Weet je, het kan van alles zijn, klein of groot. Soms ben je je er niet eens van bewust, maar er is altijd iets”, verduidelijkt de jonge vechter. ”Voor mij is mijn broertje altijd mijn motivatie ge-weest en natuurlijk mijn eigen toekomst. Ik heb mijn broertje en later ook mijn oudere broer beloofd dat ik er altijd voor hen zal zijn. Maar ook als er geen familie of vrienden zijn om voor te leven, dan is er altijd nog één persoon voor wie je moet leven en dat ben je zelf!”

Angie klinkt erg wijs voor haar leeftijd wanneer ze haar levenslessen met me deelt. ”Ik heb geleerd dat als je niet om jezelf geeft en niet van jezelf houdt, je ook niet van anderen kunt houden. En als je zelf niet gelukkig bent, dan kun je ook niemand anders gelukkig maken.” Angie geeft toe dat ze nog vol in het proces zit om meer van haarzelf te gaan houden. “Maar wel genoeg om van de

wereld en andere mensen te kunnen houden. Ik wil niet boos blijven op het verleden. Ik wil vechten voor de mensen om me heen en voor mezelf. Ik word de gelukkigste vrouw van Nederland!”

contactSinds kort heeft Angie ook weer contact met haar halfbroer. ”Hij is 28 en heeft ook al genoeg meegemaakt, maar hij heeft alles op orde en heeft nu een goed leven. Hij is voor mij een voorbeeld.” Afgelopen jaar heeft Angie via Facebook en later telefonisch contact gekregen met haar ouders en andere familieleden in Suriname. “Ik ben nieuwsgierig en heb veel vragen, maar daar heb ik nog niet echt antwoorden op gekregen”, vertelt Angie. “Momenteel heb ik geen contact meer met hen. Misschien ga ik als ik ouder ben naar Suriname, maar dat kost veel geld. Misschien dat ik later nog eens ga sparen om ooit de reis naar Suriname te maken. Maar ik ga nu eerst sparen voor mijn eigen toekomst.” ö Door JuDitH kuiJvenHoven

“Eigenlijk was ik toen al een kleine diva”

MaandagHet wordt een drukke week. Ik ontbijt samen met Juliette en daarna gaat ze naar school. Ze moet drie kwartier reizen en gaat dus vroeg de deur uit. Zoals altijd is ze uit zichzelf helemaal op tijd klaar met alles. Heel fijn vind ik dat. Als ook Martine naar haar werk is, zij is docent SPH, breng ik Fenne naar opa en oma. Ik probeer mijn afspraken voor Jeugdformaat zoveel mogelijk op de maandag te plannen. Dat lukt lang niet altijd, want met teambesprekin-gen, cursussen, kindbesprekingen, overleggen met gezinsvoogd en andere afspraken is een flexibele agenda nodig. Na de hele dag BHV-herhalingscursus heb ik ook nog een kindbespreking met de gedragswetenschapper en ambulant hulpverlener gepland staan. We maken ons zorgen over de relatie die Juliet-te heeft met een oudere jongen. We bespreken een duidelijk plan waarbij ook de ouders van Juliette, de ouders van haar vriend en de huisarts van Juliette betrokken worden.

Alessia is sinds een paar weken begonnen met traumaverwerkingstherapie bij De Jutters (Jeugd GGZ) en de combinatie met school is voor haar heel moeilijk, waar-door ze regelmatig thuis is. Als ik weg ben, dan is zij nog op haar kamer. Tijdens mijn cursus hebben we via Whatsapp contact om te kijken of alles goed gaat.

dinsdagVroeg opstaan vandaag. Ik ben ook deel-tijd docent bij het ROC Mondriaan bij de School voor Orde en Veiligheid. Alessia moet vandaag naar therapie en daarna ook nog werken bij de Xenos. Het is voor haar een hele drukke dag, maar ze slaat zich er goed doorheen. Bij het avondeten schuift een vriend van mij aan met wie ik later die avond ga squashen. Ik wil niet dat sporten en andere sociale contacten erbij inschieten, omdat ik daaruit veel energie haal die ik in de week nodig heb.

WoensdagWoensdag probeer ik zo veel mogelijk vrij te plannen om samen leuke dingen met

Fenne te doen. Zij bepaalt! De drukke dinsdag van Alessia heeft er toch behoor-lijk ingehakt en ze blijft vandaag thuis. Als Juliette ’s middags uit school komt, is ook stagiaire Shireen bij ons thuis. Zij volgt de opleiding Pedagogisch Mede-werker Jeugdzorg. De woensdag staat voornamelijk in het teken van huiswerk-begeleiding. Sinds dit intensieve traject is gestart, zijn de resultaten aanzienlijk verbeterd. Na het eten fiets ik samen met Alessia naar haar gitaarles en ga door naar mijn vaste avond sporten.

donderdagNog voordat ik op school ben aangeko-men, word ik gebeld door Juliette. Ze staat op het station en haar abonne-ment is verlopen. Snel via de app geld overschrijven en ze kan alsnog op tijd op school zijn. De hele dag verloopt rommelig. De belafspraak met de ge-zinsvoogd van twee kinderen die net bij ons zijn vertrokken, grijpt me aan. Het is altijd moeilijk om afscheid te nemen van kinderen met wie je zo intensief hebt samengeleefd. En de zakelijke kant loopt altijd nog langer door dan de plaatsing zelf. Vandaag lijkt alles tegelijk te ko-men. Mails over de reorganisatie, nieuwe teams, mijn taakaccent Cliëntparticipa-tie en uiteraard gewoon de contacten met de kinderen. En nu snel naar de klas; de docent kan tenslotte niet te laat komen. Na de les word ik gebeld door De Jutters. Het gaat niet zo goed met Alessia. Ik bel eerst even naar huis en ga dan naar haar toe.

Gelukkig heeft oma met ons meege-dacht en voor ons gekookt. We krijgen heerlijk verse en eigengemaakte erwten-

HEt daGBOEK

soep mee naar huis. Alessia en Juliette benadrukken meerdere keren dat dit wel érg lekkere soep is. Fenne vertrouwt het groene goedje niet en vist alleen de rookworst eruit.

VrijdagNa het eten maken we uitgebreid tijd om met Alessia en Juliette te praten over hoe het met hen gaat en kunnen we hier wat dieper op ingaan. Dat is heel be-langrijk. Martine praat met Alessia en ik met Juliette. Ik benadruk altijd de goede dingen, maar we moeten ook over haar doelen praten. Helaas gaat een aantal zaken nog niet goed genoeg. We praten over haar omgang met haar moeder, haar gedrag op school, haar openheid en eerlijkheid en haar relatie met haar vriend. Het lijkt een herhaling van zetten om elke keer hetzelfde te bespreken, maar ik denk toch dat het stukje bij beetje de goede kant op gaat.

zondag Eigenlijk ben ik enorm toe aan een rustig dagje en even goed uitslapen. Maar dat kan vandaag niet. Om 10.00 uur staat de training voor de Roparun 2015 op het programma. Tijdens het avondeten bespreken we de komende week en zet-ten we alle afspraken van iedereen in de weekagenda: school, De Jutters, werk, gitaarles, bezoek aan moeder en veel andere afspraken. Komende week wordt voor iedereen weer druk; soms moeilijk, maar ook gezellig! ö onDer reDaCtie van

Marlène reeuwiJk

*op de gebruikte foto’s staan omwille van hun privacy niet de personen uit dit verhaal.

dagboek van een gezinSHuiSouder

“Ik denk dat het stukje bij beetje beter gaat”

Bram Verheesen heeft sinds september 2013 samen met zijn vriendin Martine en hun tweejarige dochtertje Fenne een gezinshuis. Voor die tijd waren ze een jaar lang pleeggezin. Op dit moment wonen Alessia (18 jaar) en Juliette (14 jaar) in dit gezinshuis. Voor hen hebben vier andere kinderen er gewoond.

HEt daGBOEK


VOOrKOMEN uitHuiSPLaatSiNGWEStLaNd

Van en door de gemeenschapIn de gemeente Westland vond begin dit jaar een eerste informatieavond plaats voor pleegouders, gezinshuisouders en andere gezinsvormen. In totaal kwamen ruim zestig pleeg-ouders, gezinshuisouders, medewerkers van de gemeente Westland en medewerkers van Jeugdformaat bijeen. Doel was om van gedachten te wisselen over het verder verstevigen en benutten van de sociale cohesie binnen de gemeente Westland. Hoewel binnen de gemeente al veel initiatieven werden ont-plooid, was de tijd gekomen om deze initiatieven bij elkaar te brengen en de kracht van samenwerking verder vorm te geven.

Versterken lokaal netwerkOm die kracht volledig te benutten hebben Willem van der Steen (gezinshuisouder) en Jeugdformaat het initiatief genomen voor

en uithuisplaatsing kan schadelijk zijn voor een kind. Daar komt bij, dat het een dure vorm van zorg is. Het doel van ons programma Voorkomen Uithuisplaatsing is

dat kinderen veilig thuis kunnen blijven wonen. Een half jaar na de start van de pilot in Den Haag en Zoetermeer kijkt project-leider Eelko van Groen terug.

“Vanaf het begin van de ontwikkeling van Voorkomen Uit-huisplaatsing is nauw samengewerkt met Jeugdbescherming West”, vertelt Eelko. “Vanuit onze specifieke ervaring en expertise hebben we gekeken hoe we het programma zo goed mogelijk konden vormgeven door de doelgroepen en de fasen binnen het traject duidelijk te bepalen. Ook zijn we op zoek gegaan naar de juiste, specialistische medewerkers.”

WerkwijzeOp 1 oktober vorig jaar is een team van vier ambulant hulpverle-ners aan de slag gegaan en inmiddels is dit aantal verviervoudigd. Binnen een gezin waar uithuisplaatsing dreigt, taxeren zij de veiligheidsrisico’s en bieden thuis bij het gezin intensieve hulp en praktische ondersteuning. “Met deze werkwijze kan daad- werkelijk een verschil worden gemaakt”, zegt Van Groen. “Dit komt doordat ze in de gezinnen zijn op de momenten dat de ondersteuning het hardst nodig is. Ook buiten kantooruren zijn zij inzetbaar waardoor voldoende tijd beschikbaar is. Bovendien kan dan worden gekozen voor het werken met effectieve middelen. De combinatie van beschikbaarheid in tijd en houding en het inzetten van de juiste middelen lijkt de sleutel voor effectieve hulpverlening aan gezinnen met complexe problematiek.”

Aan de hand van een voorbeeld legt de projectleider de werkwijze van Voorkomen Uithuisplaatsing uit. “Vanwege grote zorgen op het gebied van financiën, geestelijke gezondheid en middelengebruik van de hoogzwangere moeder wordt een gezin bij Jeugdformaat aangemeld door Veilig Thuis, het centrale meld-punt voor huiselijk geweld en kindermishandeling. We starten direct na de bevalling met onze hulp. De ambulant hulpverlener komt elke dag enkele uren op bezoek en ziet de vrouw ontpop-pen tot een zorgzame, liefhebbende moeder die haar kindje goed verzorgt. Omdat de hulpverlener zoveel tijd in de thuissi-tuatie doorbrengt, ontstaat een vertrouwensrelatie en heeft de moeder kunnen laten zien dat ze haar leefsituatie met vrijwillige hulpverlening aan kan. Hiermee is een ondertoezichtstelling en uithuisplaatsing van de baby voorkomen. Dat is toch een

de ontwikkeling van een lokaal netwerk in Westland. Een netwerk waarin pleeg-ouders, gezinshuisouders en andere gezinsvormen meer, beter en vaker bij elkaar worden gebracht. “Een netwerk waarin kennis nog beter wordt uitgewis-seld en ervaringen nog beter worden gedeeld”, verduidelijkt Van der Steen. “Soms zijn er vragen over opvoeden waarop men zelf geen antwoord heeft en weten de mensen niet waar zij met hun vraag terecht kunnen. Het kan simpelweg

gaan over het ruilen van speelgoed, kinderzitjes of bijvoorbeeld kleding. Het netwerk brengt hen dichter bij elkaar.”

duidelijke wensenMet de gedachte dat wij elkaar meer te bieden hebben dan we wellicht van elkaar weten, ontstond een vruchtbare dialoog over wat pleegouders en gezinshuisouder met elkaar willen bereiken. Verschillende onderwerpen passeerden de revue, maar een drietal wensen sprong eruit: een eigen ruimte voor begeleid bezoek in het Westland, meer aandacht voor communicatie en informatie-uitwisseling en ondersteuning bij praktische zaken. Voorbeelden daarvan zijn een centraal georganiseerde oppasdienst, hulp bij belastingen, een kleding-magazijn, etc..

Eerste succesEén van de lokale initiatieven is het kledingmagazijn ‘je mag er zijn’. Drie pleegouders hebben een kledingmagazijn geopend, speciaal en exclusief voor pleegouders en gezinshuisouders. Als pleegouder/gezinshuisouder heb je namelijk vaak snel veel spullen nodig om het kind een veilig en welkom gevoel te geven Kijk voor meer informatie even op jemagerzijn.nl.

de vervolgstappenEen aantal pleegouders en gezinshuisouders neemt nu het voor-touw om een verdere invulling te geven aan de ambities. Wat duidelijk werd, is dat het niet bij deze ene avond blijft. Wil je meer weten over dit initiatief of denk je dat binnen jouw gemeente ook behoefte bestaat aan een dergelijk netwerk, stuur dan gerust een email naar [email protected]. Wij kijken dan samen op welke wijze we hieraan invulling gaan geven. ö Door PerrY Snel

prachtig succes!”, benadrukt Eelko. Op dit moment zijn er nog onvoldoende trajecten afgesloten om betrouwbare resultaten te kunnen melden. Maar de eerste effectmetingen wijzen op een significante stijging van de zelfredzaamheid van de gezinnen.

Soms niet“Soms voorkom je uithuisplaatsing niet”, vervolgt hij. “Met één moeder lukte het niet, omdat ze ondanks de ondersteuning de kinderen geen stabiliteit en structuur kon bieden. Ze is er door het programma zelf achter gekomen dat een uithuisplaatsing het beste was. Daardoor heeft ze haar kinderen kunnen uitleg-gen waarom ze nu ergens anders wonen.”

Het team heeft nu zo’n zestig jongeren in 35 gezinnen gehol-pen en doet er alles aan zoveel mogelijk kinderen in hun gezin te laten opgroeien! ö Door Martine kliJn

eHet Westland staat bekend om zijn hechte en sociale gemeenschap. Het aantal pleegouders en gezinshuisouders is relatief groot en ook de samenwerking is van oudsher bijzonder sterk. Maar met de veranderingen in de jeugdzorg wordt een nog groter beroep gedaan op de kracht van de (lokale) gemeenschap.

Westland: de kracht van de gemeenschap

“combinatie beScHikbaarHeid en middelen Sleutel tot effectieve Hulpverlening”


tien bouwstenen voorkomen uithuisplaatsing1. Beschikbaar in tijd en houding2. aandacht voor veiligheid3. Werken aan de communicatie4. Oplossingsgericht werken5. Betrekken van het netwerk6. Werken met buddy’s7. intensiteit van het programma8. Gezinsgericht9. inzet gedragswetenschapper10. Positief opvoeden

at pleegouders bijzondere mensen zijn, is wel bekend. Natuurlijk vinden wij van Jeugdformaat dat, maar dat ook Koning Willem-Alexander die mening

deelt, is wel heel bijzonder. Twee stellen pleegouders van Jeugdformaat zijn door de majesteit benoemd tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau.

Het overkwam John en Jacqueline Akerboom uit Wassenaar en Cock en Hans Groenewegen uit Naaldwijk. Beide pleeg-ouderparen waren op vrijdagochtend 24 april met een smoes naar de gemeentehuizen van hun woonplaats gelokt om daar, totaal overrompeld, een koninklijke onderscheiding in ontvangst te nemen

BoegbeeldenIn het Raadhuis de Pauw in Wassenaar zaten de kinderen, pleegkinderen en ook voormalig pleegkinderen van de familie Akerboom klaar om deze bijzondere gebeurtenis bij te wonen. Burgemeester Jan Hoekema sprak het pleegouderpaar toe en uitte zijn grote waardering voor de manier waarop zij zich inzet-ten om kinderen die niet meer thuis kunnen wonen op te van-gen en helpen opgroeien. “Zij zetten zich altijd en in de meest brede zin in voor pleegzorg. Ook in de media zijn zij regelmatig te zien om mensen te enthousiasmeren om pleegouder te wor-den. John en Jacqueline zijn boegbeelden voor de pleegzorg in

Nederland”, complimenteerde de burgemeester het echtpaar, dat dit jaar maar liefst 25 jaar pleegouder is.

Cock en Hans Groenewegen waren op die bewuste vrijdag-ochtend in de veronderstelling een musical van hun kleinzoon te gaan bezoeken. In plaats daarvan kregen zij de koninklijke versierselen opgespeld van de Westlandse burgemeester Sjaak van der Tak. Cock en Hans zijn al sinds 1997 pleegouders. “Dit moet je echt met z’n tweeën doen, anders komt er niets van terecht”, zegt Cock Groeneweg in de plaatselijke krant over de manier waarop zij in het pleegouderschap staan. Naast die taak zet het echtpaar zich ook als vrijwilliger in voor de West-landse Bridgeclub, de rooms-katholieke kerk in Naaldwijk en de Bibliotheek Westland.

‘diep respect’“Ik ben trots op deze families”, zegt zorgdirecteur Janneke van Eijk. “Deze onderscheiding is de erkenning van de grote maatschappelijke meerwaarde die deze pleegouders hebben. Ze vangen al zo lang kinderen op en doen dat met een nim-mer aflatend enthousiasme. Dat heeft mijn diepe respect. Zij staan symbool voor de duizenden pleegouders die ruimte in hun huis en in hun hart hebben gemaakt om kinderen van een ander de liefde en opvoeding te geven die alle kinderen verdienen.” ö Door riCk van Der Burg d

familie groenewegen (Foto: Thierry Schut)

et gezin hoort een veilige plek te zijn waar je als kind kan en wil opgroeien. Maar in de jeugdhulpverlening komen de medewerkers juist vaak het tegenover-

gestelde tegen. Met adviezen, en soms ook door letterlijk de handen uit de mouwen te steken, worden gezinnen weer op de rails gezet. “We kunnen de problemen in een gezin niet alleen oplossen”, zegt Anja Ootes, gedragswetenschapper bij Jeugd-formaat. ”We kunnen wel de instrumenten aanreiken, maar uiteindelijk moet de oplossing uit de eigen kracht komen.”

De afgelopen jaren hebben de gedragswetenschappers van Jeugdformaat vele gezinnen ondersteund. We zien de laatste jaren een toenemende hulpvraag als gevolg van de econo-mische malaise bij mensen. “Door het verliezen van werk en inkomen ligt de focus minder op de opvoeding, maar op andere zaken”, constateert Ootes. “Die situatie, gecombineerd met psychische problemen of een verslaving, kan het zicht op ‘wat precies gebeurt in een gezin’ vervagen. Kinderen reageren hierop met lastig gedrag; dat is ons signaal. Het is dan zaak om snel hulp te geven, zodat escalatie -met als uiterste gevolg een uithuisplaatsing- achterwege blijft.”

VertrouwenDat het gezin in principe de plek is waar kinderen het beste kunnen opgroeien, is voor iedereen wel duidelijk. Onderzoek wijst uit dat het opgroeien in een gezinssituatie de kans op emotioneel welbevinden en maatschappelijk succes in het leven groter maakt. “Als je als kind goed bent gehecht, voel je het vertrouwen van je ouders, wat weer zorgt voor zelfvertrou-wen”, zegt Anja Ootes. “Je ervaart rust, omdat je er mag zijn. Dan kun je je beter focussen op school, makkelijker relaties aangaan en uiteindelijk een baan vinden. Een goed verlopen gezinsleven maakt later dat je maatschappelijk en in relaties met anderen succesvol kunt zijn. Daarom doen onze hulpverle-ners er alles aan om het gezin op eigen kracht de problemen te laten oplossen.”

Naast de ouder staanAls ouder wil je altijd dat het goed gaat met je kind. Maar soms lukt het door bepaalde omstandigheden even niet om de juiste aanpak of houding te vinden. Dan kunnen ouders aankloppen bij het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) of bijvoorbeeld

de huisarts. Zij kunnen doorverwijzen naar Jeugdformaat. “Onze hulpverlener gaat altijd naast de ouder staan en vraagt waarbij hulp nodig is. Soms begint het simpel met het oprui-men van het huis, maar soms gaat het wat verder”, aldus Anja. “Misschien is het voor het hele gezin beter dat de kinderen een weekend ergens anders verblijven, zodat het hele gezin even op adem kan komen. Dan wordt samen met de ouders in hun netwerk gekeken of daarin iemand is die het gezin kan helpen. Dat netwerk kan bestaan uit familie, vrienden of buren.”

VertrouwensbandHet netwerk rond een gezin kan vaak, vanuit de bestaande ver-trouwensband, zaken beter signaleren en bespreken met ou-ders. Daarnaast kunnen bekenden op een natuurlijker manier helpen en van betekenis zijn. Ootes: “Samen met de ouders, de kinderen en het netwerk organiseren wij netwerkberaden waarin we met elkaar kijken naar de beste oplossingen. Het is echt genieten als het lukt om het gezin weer bij elkaar te brengen en te houden. Zeker als het spannend is geweest of dat überhaupt zou gaan lukken. Het is mooi om dan je steentje te kunnen bijdragen.” ö Door riCk van Der Burg

H

anJa ooteS, gedragSWetenScHapper

“Oplossing komt vanuit de kracht van het gezin”

KracHt VaN HEt GEziN

familie akerboom (Foto: Frank van Wijngaarden)

KONiNKLiJKE PLEEGOudErS

koninkliJke onderScHeidingen voor boegbeelden pleegzorg


v

NUMMER 24JF MAGAZINE22

traNSitiE

oor veel van onze medewer-kers is sinds de transitie op 1 januari van dit jaar het een en

ander veranderd. Ruim zestig van onze collega’s maken actief deel uit van de jeugd- en wijkteams van de Centra voor Jeugd en Gezin. Al is het maar de directe relatie met de gemeenten. Zoetermeer heeft gekozen om de jeugdhulp sterk te verbinden aan het onderwijs. Veel van onze ambulante medewerkers zijn ge-koppeld aan scholen en werken samen met het Team Jeugd en Gezinshulp van de gemeente. Dit team is het voormalige toegangsteam van Bureau Jeugdzorg. Na een half jaar maken we de balans op. Hoe gaat het in…Zoetermeer.

Marlies de Jong, ambulant hulp-verlener in de wijk Buytenweg de Leyens“De gevolgen van de transitie zijn voor mij van meerwaarde in het werk met (multi-problem) gezinnen. Daardoor werk ik nauwer samen met verschillende

organisaties in Zoetermeer. Onze aanwe-zigheid op de scholen is erg belangrijk. Daardoor zijn de hulpverleners aangeslo-ten op één van de belangrijkste leefge-bieden van kinderen, zodat problemen sneller worden gesignaleerd, opgepakt of doorverwezen. Ondanks dat die sa-menwerking in de kinderschoenen staat, is het goed om te zien dat onderwijs en jeugdzorg elkaar kunnen versterken. Ik heb het vertrouwen dat de samen-werking tussen de gemeente, scholen, Jeugdformaat en andere instellingen vruchten gaat afwerpen. Daardoor kun-nen hulpvragen sneller worden opgepakt en doorgezet worden naar de juiste vormen van hulp aan de verschillende gezinsleden.”

Peter Bolhuis, ambulant hulp-verlener daghulp“In het begin van het jaar was het even zoeken. Hoe komen in de nieuwe situatie de aanmeldingen binnen en hoe moet de administratie plaatsvinden? Ik ben

niet gaan afwachten, maar op zoek gegaan naar de antwoorden. Het gaat er tenslotte om dat de kinderen goed en snel worden geholpen. Door hulp aan te bieden, bijvoorbeeld aan de interne begeleiders op scholen, hebben we samen de weg kunnen banen om de hulp via de medewerkers van Team Jeugd en Gezinshulp snel te laten starten. Het is een voordeel dat we nu met Jeugd en Gezinshulp in hetzelfde pand zitten, waardoor we bij elkaar binnen kunnen lopen en overleggen. De veranderingen doen een beroep om de flexibiliteit van de hulpverlener en de organisatie.”

Faye Kater, Jongerencoach“De grootste verandering vind ik de komst van de jeugdteams en de daardoor gewij-zigde routes binnen de hulpverlening. Hierdoor vraagt het meer afstemming om te bepalen wie de geboden hulp coördineert. Na een opstartperiode wordt dit, net als de administratieve processen, steeds duidelijker. Het is goed om te zien dat de transitiegedachte van netwerkgericht werken en het inzetten van eigen kracht, perfect aansluit bij onze methodiek Jongerencoaching. Door mijn betrokkenheid bij het project ‘Aanpak overlastgevende jeugd’ van de gemeente Zoetermeer, heb ik een korte lijn met de gemeente. Ik werk hierin nauw samen met twee netwerkregisseurs, waardoor we jongeren sneller de juiste hulp kunnen bieden. Mijn wens is dat we 18plus- jongeren die nog niet eerder in zorg zijn geweest, ook de hulp kunnen bieden die zij nodig hebben. Deze vallen nu vaak nog tussen wal en het schip. Wat ik als lastig ervaar, is de toegenomen werkdruk door de verandering van administratieve processen. Maar ik verwacht dat dit in de loop der tijd ook makkelijker gaat.” ö Door riCk van Der Burg

zoetermeer, na de tranSitie

een griekS leven met dieren Birgit Koster (29), sinds 2008 pedagogisch mede-werker op het logeerhuis, Koningin Emmakade.

koffie of thee? Een Chai Latte fanaat koken of afhalen? Kokenbeste film? The Green Milemooiste boek? De Vriendschap van Connie Palmen

Wat is je passie? Verandering teweeg brengen in mijn leven en de levens van mensen om me heen. En dan op een leuke manier.

Wat doe je nog meer naast je werk? Een paar jaar geleden, toen ik vakantie had zonder gerichte plannen, kwam ik bij Stichting Animal Care op het Griekse eiland Samos terecht. Die houdt zich bezig met de zorg en opvang van zwerfdieren. Ik wilde eigenlijk altijd al een keer in het buitenland werken en daar voor dieren zorgen. Ik ben er nu nog steeds actief als vrijwilliger.

Wat doe je daar precies? Op Samos ben ik de hele dag bezig. Dan ben ik oproepbaar voor spoedgevallen, bijvoorbeeld als dieren ergens moeten worden opgehaald. Ondertussen maak ik de hokken schoon, verzorg ik de paarden, honden en katten, verzorg ik zieke dieren en help ik de arts bij castraties en sterilisaties. Eigenlijk alles wat je vroeger op televisie zag bij Animal Cop Houston. Als ik in Nederland ben, schrijf ik organisaties aan met de vraag of ze ons willen steunen om voer voor de dieren of spullen te kunnen aanschaffen. Verder onderhoud ik samen met andere vrijwilli-gers de Facebookpagina. Ook ben ik bezig met het organiseren van een reünie voor de honden die geadopteerd zijn. Dit jaar ga ik weer drie maanden naar Samos. Dat is voor mij toch wel ontspanning, al kom ik daar de afschuwelijkste dingen tegen. We richten ons nu met name op voorlichting. Op scho-len leren we kinderen hoe ze met honden, katten en andere dieren moeten omgaan. Wij ondersteu-nen de bewoners in wat zij nodig hebben om hun huisdier goed te verzorgen. De crisis in Griekenland hakt er in en dan zijn de dieren helaas vaak de dupe, doordat zij uit huis worden gezet.

Wat wil je aan je collega’s meegeven? Zoek vooral je passie en geniet van alles wat je doet. De tijd gaat namelijk zo snel.

Meer informatie vind je op: animalcaresamos.nl. Daar staat ook de link naar de Facebook-pagina. ö onDer reDaCtie van Brigitte luSSing

cOLLEGa’S iN BEELd

Documents

JF Magazine #24