JUGOPETROL A.D., KOTOR FINANSIJSKI ISKAZI I · PDF fileJugopetrol A.D. Kotor (u daljem tekstu “Društvo”) osnovan je 1947 kao državno Društvo na osnovu odluke Vlade ... “Službeni

JUGOPETROL A.D., KOTOR FINANSIJSKI ISKAZI I IZVJEŠTAJ NEZAVISNOG REVIZORA IZVJEŠTAJ NEZAVISNOG REVIZORA ZA GODINU ZAVRŠENU 31. DECEMBRA 2013.

JUGOPETROL A.D., KOTOR Finansijski iskazi za godinu završenu 31. Decembra 2013.

1

SADRŽAJ

Opšte informacije

Izvještaj nezavisnog revizora

Iskaz o finansijskoj poziciji / Bilans stanja /

Iskaz o ukupnom rezultatu / Bilans uspjeha /

Iskaz o promjenama na kapitalu

Iskaz o tokovima gotovine

Statistički aneks Napomene uz finansijske iskaze

1 Opšte informacije ..................................................................................................................................... 4

2 Pregled značajnih računovodstvenih politika.............................................................................................. 4

3 Upravljanje finansijskim rizikom .............................................................................................................. 12

4 Ključne računovođstvene procjene i prosuđivanja ................................................................................... 13

5 Informacije o segmentima ...................................................................................................................... 15

6 Nematerijalna ulaganja .......................................................................................................................... 16

7 Nekretnine, postrojenja i oprema ............................................................................................................ 17

8 Dugoročna finansijska sredstva .............................................................................................................. 18

9 Ostala dugoročna finansijska sredstva .................................................................................................... 18

10 Finansijski instrumenti ............................................................................................................................ 19

11 Zalihe .................................................................................................................................................... 19

12 Potraživanja po osnovu prodaje i ostala potraživanja ............................................................................... 20

13 Kratkorocni finansijski plasmani .............................................................................................................. 21

14 Gotovina i gotovinski ekvivalenti ............................................................................................................. 22

15 Porez na dodatu vrijednost i aktivna vremenska razgranicenja ................................................................. 22

16 Kapital i rezerve ..................................................................................................................................... 23

17 Dugoročna rezervisanja .......................................................................................................................... 25

18 Obaveze prema dobavljačima i ostale obaveze ........................................................................................ 26

19 Ostale kratkoročne obaveze i PVR ........................................................................................................... 26

20 Obaveze po osnovu poreza na dodatu vrijednost i ostalih javnih prihoda ................................................. 26

21 Prihodi iz poslovanja .............................................................................................................................. 26

22 Ostali poslovni prihodi ............................................................................................................................ 26

23 Poslovni rashodi ..................................................................................................................................... 27

24 Ostali poslovni rashodi ........................................................................................................................... 27

25 Finansijski prihodi .................................................................................................................................. 27

26 Finansijski rashodi .................................................................................................................................. 27

27 Ostali prihodi ......................................................................................................................................... 28

28 Ostali rashodi ......................................................................................................................................... 28

29 Troškovi zarada i ostali licni rashodi ........................................................................................................ 28

30 Trošak poreza na dobit i odloženo oporezivanje ...................................................................................... 29

31 Zarada po akciji i dividenda po akciji ....................................................................................................... 30

32 Transakcije sa povezanim pravnim licima ................................................................................................ 30

33 Potencijalne i preuzete obaveze .............................................................................................................. 32

34 Dogadjaji nakon datuma bilansa stanja ................................................................................................... 33

JUGOPETROL A.D., KOTOR Finansijski iskazi za godinu završenu 31. Decembra 2013.

2

OPŠTE INFORMACIJE Odbor Direktora U periodu od 01.01.2013-31.12.2013. 1. Petros Karalis - predsjednik 2. Vuk Rajkovic - član 3. Dragan Radusinovic - član 4. Stamatia Psyllaki - član 5. Konstantinos Karachalios - član 6. Victor Papakonstantinou - član 7. Matthaios Matthaiou – član Sjedište kompanije Mata Petrovića 2 85330 Kotor Crna Gora Advokat Raičević Radovan Mata Petrovića 2 85330 Kotor Crna Gora Banke Crnogorska Komercijalna Banka Hipotekarna Banka A.D. Podgorica NLB Montenegro Banka Prva banka Crne Gore (Nikšićka Banka) Podgorička Banka (Societe General) Erste banka Revizor PricewaterhouseCoopers doo Rimski trg 50 81000 Podgorica Crna Gora

JUGOPETROL A.D., KOTOR Napomene uz finansijske iskaze za godinu završenu 31. decembra 2013. (Svi iznosi su izraženi u EUR, osim ako nije drugačije naznačeno)

3

REVIZORSKI IZVJESTAJ


4

1. Opšte informacije

Jugopetrol A.D. Kotor (u daljem tekstu “Društvo”) osnovan je 1947 kao državno Društvo na osnovu odluke Vlade Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije. Sjedište Društva je u Kotoru, Trg Mata Petrovica broj 2, Kotor. Na dan 1. januara 1996, kao rezultat vlasničke transformacije, Društvo je preregistrovana u akcionarsko društvo, pod sadašnjim imenom. U oktobru 2002, Hellenic Petroleum International S.A. kupio je 54.4% akcijskog kapitala Kompanije od Vlade i odredjenih Vladinih agencija Republike Crne Gore. Društvo je trenutno glavni snabdijevač naftnim proizvodima u Republici Crnoj Gori. Njegove glavne aktivnosti su veleprodaja nafnih proizvoda preko skladišnih kapaciteta u Baru i aerodromskih punionica u Tivtu i Podgorici, kao i maloprodaja i distribucija naftnih proizvoda preko 38 benzinskih stanica i 3 pumpne stanice za jahte i čamce. Na dan 31. Decembra 2013, Društvo je zapošljavala 212 radnika (2012: 237 radnika). Društvo je u potpunosti priznalo obezvrijedjenje učešća u zavisnom preduzeću Jugopetrol Trebinje d.o.o. koje je osnovano 2003. godine u Trebinju, Bosna i Hercegovina. Jugopetrol d.o.o. Trbinje, obavljajući djelatnost preko tri benzinske stanice u Bosni i Hercegovini nije uspjelo da ostvari očekivane rezultate i Društvo je ponudilo benzinske stanice firmi Oktan-promet d.o.o. Bijeljina (kupac), kompaniji koja posluje sa mrežom benzinskih stanica u Bosni i Hercegovini. U decembru 2012 je sklopljen dogovor da Oktan-promet d.o.o. Bijeljina kupi benzinske stanice (kao objekte) za EUR 500,000.Iznos je plaćen u februaru 2013. Dogovoreno je da kupac preuzme radnike u prodaji i distribuciji (tako da se njima neće morati isplatiti otpremnina) dok će se samo administrativni radnici (tri radnika) morati nadoknaditi isplatom otpremnina. U toku marta mjeseca, Oktan-promet d.o.o. je kuplo zalihe goriva, ulja i dodatnog asortimana a takodje je dogovoreno da pomogne u naplati potraživanja. Zatvaranje firme Jugopetrol d.o.o. Trebinje će biti nastavljeno u toku 2014. godine i Društvo će postojati do okončanja svih pravnih radnji koje se trebaju preduzeti u cilju njenog zatvaranja. Akcijama Kompanije se trguje na Montenegro berzi.

2. Pregled značajnih računovodstvenih politika Osnovne računovodstvene politike primjenjene za sastavljanje ovih finansijskih izvještaja navedene su u daljem tekstu. Ove politike su konzistentno primjenjene na sve prikazane godine, osim ako nije drugačije naznačeno. Osnova za sastavljanje finansijskih izvještaja Društvo je sastavilo ove finansijske iskaze u skladu sa Zakonom o računovodstvu i reviziji Republike Crne Gore (“Službeni list RCG”, broj 69/05, “Službeni list RCG”, broj 80/08 i Služneni list RCG broj 32/11), koji zahtijeva da finansijski iskazi budu pripremljeni u skladu sa Međunarodnim standardima finansijskog izvještavanja (MSFI), koje je proglasio IASB i usvojio i objavio nadležni organ koji je od odgovarajućeg organa Međunarodne federacije računovođa (IFAC) dobio pravo na prevod i objavljivanje. Društvo je pripremilo ove finansijske iskaze u skladu sa Pavilnikom o sadržini i formi obrazaca finansijskih iskaza za privredna društva i druga pravna lica, izdatog od strane Instituta sertifikovanih računovodja Crne Gore na osnovu člana 1 Uredbe o povjeravanju poslova organa državne uprave nadležnog za poslove računovodstva i revizije (Službeni list RCG 44/07 i Službeni list RCG 33/10).

Ovi finansijski izveštaji odstupaju od MSFI u sljedećem:

• Drustvo je ove finansijske iskaze sastavila u formatu koji nije u skladu sa zahtevima MRS 1 – “Prikazivanje finansijskih izveštaja“ i MRS 7 - "Izvještaj o tokovima gotovine".

• Sastavljanje finansijskih izvještaja zahtijeva primjenu izvjesnih ključnih računovodstvenih procijena. Ono, takođe, zahtijeva da rukovodstvo koristi svoje prosuđivanje u primeni računovodstvenih politika Kompanije. Oblasti koje zahtijevaju prosuđivanje većeg stepena ili veće složenosti, odnosno oblasti u kojima pretpostavke i procjene imaju materijalni značaj za finansijske izvještaje obelodanjeni su u Napomeni 4.

Društvo priprema finansijske izvještaje na bazi principa stalnosti poslovanja.


5

2.1.1 Promene računovodstvenih politika i obelodanjivanja (a) Novi i dopunjeni standardi usvojeni od strane Društva U daljem tekstu navedeni su standardi koji su prvi put primenjeni od strane Društva u finansijskim izveštajima za godinu koja počine na dan ili nakon 1. januara 2013. godine i koji materijalno značajno utiču na Društvo: - Izmene i dopune MRS 19, 'Primanja zaposlenih' izvršene su juna 2011. godine. Promene u računovodstvenim politikama Društva odnose se na to da se: bez odlaganja priznaju svi troškovi minulog rada; kao i da se troškovi kamate i očekivani prinos na sredstva plana zamene neto kamatom koja se obračunava korišćenjem diskontne stope na neto obavezu (sredstvo) po osnovu definisanih primanja. Za efekat izmena i dopuna na finansijske izveštaje videti napomenu 23. - Izmene i dopune MSFI 7, 'Finansijski instrumenti: Obelodanjivanje' odnose se na prebijanje sredstava i obaveza. Ova dopuna zahteva nova obelodanjivanja radi jednostavnijeg upoređivanja pravnih lica koja sastavljaju finansijske izveštaje u skladu sa MSFI sa pravnim licima koja sastavljaju finansijske izveštaje u skladu sa US GAAP. - MSFI 10, 'Konsolidovani finansijski izveštaji’ oslanja se na postojeće principe i prepoznaje kriterijum kontrole kao ključni faktor u definisanju da li izveštaje privrednog društva koji je deo grupe treba uključiti u konsolidovane finansijske izveštaje matičnog društva. Standard pruža dodatne smernice kako bi pomogao u utvrđivanju kontrole u situaciji kada je njeno utvrđivanje otežano. MSFI 11, 'Zajednički aranžmani' bavi se pravima i obavezama ugovornih strana, a ne na pravnim oblikom aranžmana. Postoje dve vrste aranžmana: zajednička poslovanja i zajednički poduhvati. Zajednička poslovanja nastaju kada investitori imaju pravo na sredstva i obaveze po osnovu obaveze iz aranžmana. Učesnik u zejedničkom poslovanju računovodstveno obuhvata svoj udeo u sredstvima, obavezama, prihodima i rashodima. Zajednički poduhvati nastaju kada investitori imaju pravo na neto sredstva aranžmana; zajednički poduhvati se računovodstveno obuhvataju u skladu sa računovodstvenom metodom udela. Proporcionalna konsolidacija zajedničkih aranžmana više nije dopuštena. MSFI 12, ‘Obelodanjivanje učešća u drugim pravnim licima’ uključuje zahteve za obelodanjivanje svih oblika učešća u drugim pravnim licima, uključujući učešća u zajedničkim aranžmanima, pridruženim društvima, strukturiranim entitetima i drugim društvima za posebne namene. MSFI 13, 'Odmeravanje fer vrednosti', ima za cilj da poveća doslednost i smanji stepen složenosti obezbeđivanjem precizne definicije fer vrednosti, kao i jedinstvenog izvora za odmeravanje fer vrednosti i jedinstvenih zahteva za obelodanjivanje u svim MSFI. Zahtevi, koji su u velikoj meri usaglašeni sa zahtevima MSFI i US-GAAP, ne proširuju upotrebu računovodstva fer vrednosti već daju smernice u pogledu njegove primene onda kada se primena računovodstva fer vrednosti zahteva ili, pak, kada se dopušta u skladu sa ostalim standardima u okviru MSFI. - MRS 27 (revidiran 2011), ‘Pojedinačni finansijski izveštaji’ sadrži odredbe koje se odnose na pojedinačne finansijske izveštaje preostale nakon što su odredbe MRS 27 kojima se uređuje pitanje kontrole uključene u novi IFRS 10. - IFRIC 20, ‘Troškovi odlaganja rudarskog otpada nastalog aktivnostima površinske eksploatacije’ ustanovljava način računovodstvenog obuhvatanja troškova uklanjanja dodatnog otpada nastalog aktivnostima površinske eksploatacije. Tumačenje standarda može zahtevati od društava za eksploataciju i preradu minerala, koje svoje izveštaje pripremaju u skladu sa MSFI, da izvrše otpis postojećih sredstava nastalih aktivnostima odlaganja rudarskog otpada na teret neraspoređene dobiti, ako pomenuta sredstva nije moguće pripisati prepoznatljivoj komponenti neke rude. - Izmene i dopune MRS 36, 'Umanjenje vrednosti imovine', odnose se na obelodanjivanje nadoknadivih iznosa nefinansijske imovine. Ovim izmenama i dopunama ukinuta su određena obelodanjivanja nadoknadivih iznosa JGG koja su bila inkorporirana u MRS 36 kad je objavljen MSFI 13. Izmene i dopune nisu obavezujuće za Društvo do 1. januara 2014. godine; međutim, Društvo se opredelilo za ranije usvajanje izmena i dopuna, i to od 1. januara 2013. godine.

(b) Promjena računovodstvene politike Izmjene MRS 19 – Primanja zaposlenih (izdat u junu 2011, u primjeni počev od 01.01.2013) su dovele do značajnih promjena u priznavanju, mjerenju i objelodanjivanju primanja zaposlenih. Standard zahtijeva priznavanje svih promjena u neto obavezama (sredstvima) definisanih primanja na sledeći način: (i) trošak usluga i neto kamate u bilansu uspjeha; i (ii) ponovno odmjeravanje u drugim stavkama rezultata povezanim sa kapitalom. Grupa je priznala iznos ponovnog odmjeravanja preko nerasporedjene dobiti tekuće godine. Retroaktivna primjena standarda nije imala značajnog uticaja na bilans stanja i na drugim stavkama rezultata povezanim sa kapitalom. Efekat retroaktivne primjene je uključen u nerasporedjenu dobit tekućeg perioda. Ponovno odmjeravanje primanja zaposlenih u skladu sa revidiranim MRS 19, za periode prije 2013, iznosi EUR 167.229 (EUR 183.859 umanjeno za odloženi porez EUR 16.560). Izvještavanje o segmentima O operativnim segmentima se izvještava na način uskladjen sa internim izvještavanjem koje se sastavlja za potrebe glavnog donosioca odluka. Glavni donosioc odluka, koji je odgovoran za alokaciju resursa i ocjenu performansi operativnih segmenata je identifikovan kao Upravni odbor koji donosi strateške odluke.


6

Prilikom izvještavanja rukovodstvo kao operativne segmente posmatra veleprodaju i maloprodaju. U veleprodaji i maloprodaji prihodi se ostavruju prodajom nafte i naftnih derivata. Pored prodaje naftnih derivata na maloprodajnim objektima Društvo ostvaruje prihode prodajom robe tzv. dodatnog asortimana u mini marketima na benzinskim stanicama. Preračunavanje stranih valuta (a) Funkcionalna i valuta prikazivanja Stavke uključene u finansijske izvještaje Kompanije se odmjeravaju koristeći valutu primarnog privrednog okruženja u kom Društvo posluje (“funkcionalna valuta”). Izvještaji su sastavljeni u EUR, koji je funkcionalna i valuta prikazivanja Kompanije. (b) Transakcije i stanja Transakcije u stranoj valuti se preračunavaju u funkcionalnu valutu primjenom deviznih kurseva važećih na dan transakcije. Pozitivne i negativne kursne razlike nastale iz izmirenja takvih transakcija i iz preračuna monetarnih sredstava i obaveza izraženih u stranim valutama na kraju godine, priznaju se u bilansu uspijeha. Nematerijalna ulaganja Licence Stečene licence računarskih softvera kapitalizuju se u iznosu troškova nastalih u sticanju i stavljanju u upotrebu softvera. Ovi troškovi se amortizuju tokom njihovog procenjenog vijeka upotrebe (ne prelazi 5 godina). Kompjuterski softver Izdaci vezani za razvoj ili održavanje kompjuterskih softverskih programa priznaju se kao trošak u periodu kada nastanu. Izdaci direktno povezani sa identifikovanim i unikatnim softverskim proizvodima koje kontroliše Društvo i koji će vjerovatno generisati ekonomsku korist veću od troškova duže od godinu dana, priznaju se kao nematerijalna ulaganja, ukoliko su ispunjeni uslovi za priznavanje. Direktno pripisivi troškovi kapitalisani kao deo softverskog proizvoda obuhvataju troškove radne snage tima koji je razvio softver, kao i odgovarajući dio pripadajućih režijskih troškova. Ostali troškovi razvoja koji ne ispunjavaju navedene kriterijume priznaju se kao trošak u periodu u kome nastanu. Izdaci za razvoj koji su prvobitno priznati kao troškovi ne mogu se priznati kao sredstvo u narednom periodu. Troškovi razvoja računarskog softvera priznati kao sredstvo amortizuju se tokom njihovog procenjenog korisnog veka upotrebe, a koji nije duži od tri godine. Pravo na korišćenje zemljišta Pravo na korišćenje zemljišta se iskazuje po nabavnoj vrednosti i ne amortizuje se, uzimajući u obzir da Društvo očekuje konačan prenos vlasništva. Nekretnine, postrojenja i oprema Nekretnine, postrojenja i oprema iskazuju se po nabavnoj vrijednosti umanjenoj za kumuliranu ispravku vrijednosti i rezervisanje po osnovu umanjenja vrijednosti. Naknadni troškovi se uključuju u nabavnu vrijednost sredstva ili se priznaju kao posebno sredstvo, u zavisnosti od toga šta je primjenljivo, samo kada postoji vjerovatnoća da će Društvo u budućnosti imati ekonomsku korist od tog sredstva i ako se njegova vrijednost može pouzdano utvrditi. Knjigovodstvena vrijednost zamjenjenog sredstva se isknjižava. Svi drugi troškovi tekućeg održavanja terete bilans uspijeha perioda u kome su nastali. Zemljište se ne amortizuje. Amortizacija drugih sredstava se obračunava primenom linearne i degresivne metode kako bi se rasporedila njihova nabavna vrijednost do njihove rezidualne vrijednosti tokom njihovog procjenjenog vijeka trajanja, kao što slijedi:


7

Zgrade i postrojenja 5% Mašine i oprema 5-15% Kancelarijski namještaj i oprema 20-30%

Linerna metoda se koristi za obračun amortizacije građevinskih objekata. Za ostala sredtsva koristi se degresivna metoda. Rezidualna vrijednost i korisni vijek upotrebe sredstva se revidiraju, i po potrebi koriguju, na datum svakog bilansa stanja. Knjigovodstvena vrijednost sredstva svodi se odmah na njegovu nadoknadivu vrijednost, ukoliko je knjigovodstvena vrijednost veća od njegove procijenjene nadoknadive vrijednosti (napomena 2.7). Dobici i gubici po osnovu otuđenja sredstva utvrđuju se kao razlika između novčanog priliva i knjigovodstvene vrijednosti i iskazuju se u bilansu uspijeha u okviru Ostalih prihoda/(rashoda) (Napomene 27 i 28). Investicione nekretnine Investiciona nekretnina je nekretnina (zemlja,zgrada ili oboje) koja se drži radi ostvarivanja prihoda od zakupa ili uvećanja kapitala ili zbog jednog i drugog. Investiciona nekretnina se početno priznaje po nabavnoj vrijednosti uvećanoj za troškove transakcije Investicione nekretnine se iskazuju po nabavnoj vrednosti umanjenoj za akumuliranu ispravku vrednosti i rezervisanje za umanjenje vrednosti, ako je potrebno. Ako postoje bilo kakve indicije, da je došlo do umanjenja vrednosti investicione nekretnine, Društvo procenjuje nadoknadivu vrednost kao veću od upotrebne vrednosti i fer vrednosti umanjene za troškove prodaje. Knjigovodstvena vrednost investicione nekretnine se otpisuje do njene nadoknadive vrednosti kroz bilans uspeha. Gubitak zbog umanjenja vrednosti priznat u prethodnim godinama se stornira ukoliko je bilo naknadne promene u pretpostavkama korišćenim u utvrđivanju nadoknadive vrijednosti sredstva. Naknadni izdaci se kapitalizuju samo kada je vjerovatno da će buduće ekonomske koristi povezane sa tim izdacima pripasti Kompaniji i da može pouzdano da se izmjeri. Svi ostali troškovi tekućeg održavanja terete troškove perioda u kome nastanu. Kada investicionu nekretninu koristi njen vlasnik, ona se reklasifikuje na nekretnine, postrojenja i opremu, i njena knjigovodstvena vrednost na dan reklasifikacije postaje njena zatečena vrednost koja će se nadalje amortizovati. Umanjenje vrijednosti nefinansijskih sredstava Sredstva sa neograničenim korisnim vekom upotrebe ne podležu amortizaciji i testiraju se na umanjenje vrednosti jednom godišnje. Za postrojenja, objekte i opremu, testiranje na umanjenje njihove vrijednosti vrši se kada događaji ili izmjenjene okolnosti ukažu da knjigovodstvena vijednost možda neće biti nadoknadiva. Gubitak zbog umanjenja vrijednosti se priznaje u visini iznosa za koji je knjigovodstvena vrijednost sredstva veća od njegove nadoknadive vrijednosti. Nadoknadiva vrijednost je veća vrijednost izmedju neto prodajne vrijednosti i vrijednosti sredstava u upotrebi. Za svrhu procjene umanjenja vrijednosti, sredstva se grupišu na najnižim nivoima na kojima mogu da se utvrde odvojeni prepoznatljivi novčani tokovi (jedinice koje generišu gotovinu), kao što su benzinske stanice pojedinačno i instalacije. Knjigovodstvena vrijednost se svodi se na nadoknadivu vrijednost, a razlika se priznaje kao trošak (gubitak zbog umanjenja vrijednosti) u bilansu uspjeha. Gubitak zbog umanjenja vrijednosti utvrđen prethodnih godina se stornira ukoliko su se okolnosti koje su uticale na umanjenje vrijednosti promijenile. Finansijska sredstva Društvo klasifikuje svoja finansijska sredstva u sledećim kategorijama: zajmovi i potraživanja, ulaganja u povezana pravna lica, zajednička ulaganja i finansijska sredstva raspoloživa za prodaju. Klasifikacija zavisi od namjene za koju su finansijska sredstva nabavljena. Prilikom početnog priznavanja Menadžment odlučujeo kategoriji kojoj sredstvo pripada a na dan izvještavanja ponovno procjenjuje svoju odluku o razvrstavanju finansijskih sredstava. Klasifikacija (a) Kratkoročna ulaganja Zajmovi i potraživanja predstavljaju nederivatna finansijska sredstva sa fiksnim ili utvrdivim rokovima plaćanja koja se ne kotiraju ni na jednom aktivnom tržištu. Uključuju se u tekuća sredstva, osim ukoliko su im rokovi dospeća duži od 12 meseci nakon datuma bilansa stanja. U tom slučaju se klasifikuju kao dugoročna sredstva. (b) Ulaganja u zavisna pravna lica


8

Zavisno pravno lice je entitet kontrolisan od strane drugog entiteta (matično pravno lice). Kontrola postoji i konsolidacija je zahtijevana, ukoliko: a)investitor posjeduje moć nad entitetom u koji se investira, b)postoji izloženost ili pravo investitora nad varijabilnim povraćajima i c)ukoliko postoji sposobnost da se koristi moć nad entitetom u koji se investira kako bi se uticalo na njegove varijabilne povraćaje. Kontrola postoji i kada matično pravno lice posjeduje pola ili manja od polovine glasačkog prava pod uslovom da: a) na osnovu sporazuma (ugovora) sa ostalim vlasnicima ima moć nad više od polovine glasačkih prava, b) po statutu ili ugovoru ima pravo upravljanja poslovnom i finansijskom politikom zavisnog entiteta; c)ima pravo imenovanja i opoziva većine članova upravnog odbora; d) moć većinskog glasanja na sastancima upravnog odbora ili drugog upravljačkog tijela, a kontrola nad entitetom je u rukama tog odbora ili tijela. Kompanija treba da preispita da li postoji kontrola nad investiranim preduzećem ukoliko su se pojavile činjenice i okolnosti koje ukazuju na to da je došlo do promjene u nekom od tri elementa iz definicije kontrole. Ulaganja u povezana pravna lica inicijalno se evidentiraju po nabavnoj cijeni. Umanjenje vrijednosti ulaganja vrši se ukoliko se procenom utvrdi da je vrijednost ulaganja umanjena. (c) Finansijska sredstva raspoloživa za prodaju Finansijska sredstva raspoloživa za prodaju predstavljaju nederivatna sredstva koja su svrstana u ovu kategoriju ili nisu klasifikovana ni u jednu drugu kategoriju. Uključuju se u dugoročna sredstva, osim ukoliko rukovodstvo ima nameru da ulaganja otuđi u roku od 12 meseci od datuma bilansa stanja. Priznavanje i merenje Redovna kupovina i prodaja ulaganja se priznaje na datum trgovanja - datum kada se Društvo obavezalo da će kupiti ili prodati sredstvo. Ulaganja se inicijalno priznaju po fer vrijednosti uvećanoj za transakcione troškove. Zajmovi i potraživanja se iskazuju po amortizovanoj vrijednosti korišćenjem metode efektivne kamatne stope. Finansijska sredstva raspoloživa za prodaju se nakon inicijalnog priznavanja, iskazuju po fer vrijednosti. Promene u fer vrijednosti monetarnih i nemonetarnih hartija od vrijednosti koje su klasifikovane kao raspoložive za prodaju priznaju se u kapitalu. Fer vrijednosti navedenih sredstava su zasnovane na trenutnim cijenama ponude. Kada su hartije od vrijednosti klasifikovane kao hartije od vrijednosti raspoložive za prodaju prodate ili kada su obezvrijeđene, kumulirane korekcije fer vrijednosti priznate u kapitalu uključuju se u bilans uspijeha kao „dobici ili gubici od ulaganja u hartije od vrijednosti“. Kamata na hartije od vrednosti raspoložive za prodaju obračunata metodom efektivne kamatne stope priznaje se u bilansu uspeha kao deo ostalih prihoda. Dividende na hartije od vrednosti raspoložive za prodaju se priznaju u bilansu uspeha kao deo „ostalih prihoda“ kada se utvrdi pravo Kompanije na naplatu. Umanjenje vrijednosti finansijskih sredstava Na svaki datum bilansa stanja Društvo procenjuje da li postoji objektivan dokaz da je umanjena vrijednost nekog finansijskog sredstva ili grupe finansijskih sredstava. Finansijsko sredstvo ili grupa finansijskih sredstava je obezvrijeđeno i gubici po osnovu obezvrijeđenja nastaju samo ako postoji objektivan dokaz o obezvrijeđenju kao rezultat jednog ili više događaja koji su nastali nakon početnog priznavanja sredstava (“nastanak gubitka”) i kada taj nastanak gubitka (odnosno nastanci gubitaka) utiče na procijenjene buduće novčane tokove finansijskog sredstva ili grupe finansijskih sredstava koji mogu biti pouzdano procjenjeni. Kriterijumi koje Društvo koristi da odredi da li postoji objektivan dokaz o gubitku usled umanjenja vrijednosti uključuju: • Značajne finansijske teškoće emitenta ili dužnika;

• Kršenje ugovora, kao što je kašnjenje u plaćanju ili neplaćanje kamate ili glavnice;

• Društvo, iz ekonomskih ili pravnih razloga koji se odnose na finansijske teškoće zajmoprimca, odobri zajmoprimcu garancije/povlastice koje inače ne bi odobrila;

• Verovatnoća stečaja ili druge finansijske reorganizacije dužnika;

• Nestanak aktivnog finansijskog tržišta za to finansijsko sredstvo zbog finansijskih poteškoća; ili dostupni podaci koji ukazuju da postoji merljivo smanjenje u predviđenim budućim tokovima gotovine iz portfelja finansijskih sredstava nakon njihovog inicijalnog priznavanja, iako se pomenuto smanjenje još uvek ne može povezati sa pojedinačnim finansijskim sredstvima iz portfelja, uključujući: (i) Nepovoljna promena kreditne sposobnosti dužnika; i


9

(ii) Nacionalne ili lokalne ekonomske prilike koje su uzajamno povezane sa kašnjenjem u naplati potraživanja iz portfelja. Iznos gubitka se odmerava kao razlika između knjigovodstvene vrijednosti sredstva i sadašnje vrijednost procenjenih budućih tokova gotovine (isključujući buduće kreditne gubitke koji nisu nastali) diskontovanih po prvobitnoj efektivnoj kamatnoj stopi za to finansijsko sredstvo. Iznos knjigovodstvene vrednosti sredstva se umanjuje i iznos gubitka se priznaje u bilansu uspeha. Ako kredit ima varijabilnu kamatnu stopu, diskontna stopa za odmeravanje svakog gubitka zbog umanjenja vrednosti je trenutna kamatna stopa utvrđena ugovorom. Društvo može da odmerava umanjenje vrednosti na osnovu fer vrednosti finansijskog instrumenta korišćenjem tržišnih cena koje su dostupne javnosti. Ako se u narednom periodu iznos gubitka zbog umanjenja vrednosti smanji i to smanjenje se može objektivno pripisati nekom događaju nastalom nakon priznavanja obezvređenja (npr. poboljšanju kreditne sposobnosti dužnika), ukidanje prethodno priznatog gubitka po osnovu umanjenja vrednosti priznaje se u bilansu uspeha. U slučaju ulaganja klasifikovanih kao raspoloživa za prodaju, značajan ili dugotrajan pad fer vrijednosti vrijednosnog papira ispod nabavne vrijednosti je takođe dokaz da je vrijednost imovine umanjena. Ako postoji takav dokaz za finansijsku imovinu raspoloživu za prodaju, kumulativni gubitak - meren kao razlika između nabavne vrednosti i sadašnje fer vriednosti, umanjene za prethodno priznate gubitke od po toj finansijskoj imovini u računu dobiti i gubitka - uklanja se iz kapitala i priznaje u računu dobiti i gubitka. Gubici od umanjenja vrednosti priznati u računu dobiti i gubitka na vlasničkim instrumentima ne ukidaju se kroz račun dobiti i gubitka. Ako se u narednom razdoblju, fer vrednost dužničkih instrumenata klasifikovanih kao raspoloživi za prodaju, poveća i povećanje se može objektivno povezati s događajem nakon priznavanja umanjenja vrednosti u računu dobiti i gubitka, gubitak od umanjenja vrednosti se ukida kroz račun dobiti i gubitka. Zalihe Zalihe se vrijednuju po nabavnoj vrijednosti ili po neto prodajnoj vrednosti u zavisnosti od toga koja je niža. Cena koštanja se utvrđuje metodom ponderisanog prosjeka. Nabavna cijena nafte i drugih proizvoda uključuje uvozne cijene uvećane za druge troškove dovodjenja zaliha na njihovu trenutnu lokaciju i u trenutno stanje, kao što su trasportni, troškovi osiguranja, uvoznih dažbina i slični. Knjigovodstvena vrijednost zaliha robe se koriguje na kraju svakog mjeseca/kvartala po osnovu viškova/(manjkova) utvrdjenih popisom zaliha na instalacijiama (mjesečno) i u maloprodajnim objektima (kvartalno). Viškovi/(manjkovi) se vrijednosno iskazuju u okviru ostalih prihoda/(troškova) u bilansu uspjeha. Zalihe uključuju date avanse dobavljačima za robu. Potraživanja od kupaca Potraživanja od kupaca su iznosi koje duguju kupci za prodatu robu ili izvršene usluge u okviru redovnog ciklusa poslovanja. Ukoliko se očekuje da potraživanja budu naplaćena u roku od godinu dana ili kraćem (ili u okviru redovnog ciklusa poslovanja ako je duži), potraživanja od kupaca se klasifikuju kao kratkoročna. Potraživanja od kupaca se inicijalno priznaju po fer vrijednosti, a naknadno se odmjeravaju po amortizovanoj vrijednosti, umanjenoj za rezervisanja po osnovu umanjenja vrijednosti. Rezervisanje za umanjenje vrijednosti potraživanja se utvrđuje kada postoji objektivan dokaz da Društvo neće biti u stanju da naplati sve iznose koje potražuje na osnovu prvobitnih uslova potraživanja. Značajne finansijske poteškoće kupca, verovatnoća da će kupac biti likvidiran ili finansijski reorganizovan, propust ili kašnjenje u izvršenju plaćanja se smatraju indikatorima da je vrijednost potraživanja umanjena. Iznos rezervisanja predstavlja razliku između knjigovodstvene vrijednosti potraživanja i vrijednosti koja će vjerovatno moći da se naplati. Knjigovodstvena vrijednost potraživanja umanjuje se preko ispravke vrijednosti, a iznos umanjenja se priznaje u bilansu uspijeha u okviru pozicije „ostali troškovi“ (napomena 28) . Kada je potraživanje nenaplativo, otpisuje se na teret ispravke vrijednosti potraživanja. Naknadna naplata iznosa koji je prethodno bio otpisan, iskazuje se u bilansu uspijeha u okviru pozicije „ostali prihodi“(napomena 27). Gotovina i gotovinski ekvivalenti Gotovina i gotovinski ekvivalenti obuhvataju: novac u blagajni i depozite po viđenju kod banaka.


10

Osnovni kapital a) Akcijski kapital Obične akcije se klasifikuju kao kapital. b) Rezerve Statutarne rezerve su formirane na osnovu odluka Upravnog odbora i Skupštine akcionara, iz raspodele dobiti (5% kompanijskog dobitka nakon oporezivanja). Ova raspodjela je radjena u periodu od 2001. do 2003. godine, na osnovu odredbi prethodnog Zakona o preduzećima, iz 1996, koji više nije na snazi, i novim Zakonom o privrednim društvima ne propisuje se obaveza izdvajanja u obavezne rezerve. Društvo, na osnovu odluke Skupštine akcionara, a u skladu sa Kolektivnim Ugovorom, izdvaja, po potrebi, dio iz nerasporedenog dobitka u stambeni fond. Ovaj fond služi za finansiranje stambenih potreba zaposlenih i pokrivanje ostalih troškova nastalih u vezi sa tim. c) Revalorizacione rezerve Revalorizacione rezerve se formiraju iz povećanja vrednosti finansijskih sredstava raspoloživih za prodaju u odnosu na njihovu dotadašnju knjigovodstvenu vrednost. Rezervisanja Rezervisanja se priznaju kada Društvo ima postojeću zakonsku ili ugovornu obavezu koja je rezultat prošlih događaja, kada je u većoj mjeri vjerovatnije nego što to nije da će podmirenje obaveze iziskivati odliv sredstava kada se može pouzdano proceniti iznos obaveze. Rezervisanja obuhvataju isplate zbog raskida radnog odnosa sa radnicima. Rezervisanja se ne priznaju za buduće poslovne gubitke. Rezervisanje se odmjerava po sadašnjoj vrijednosti izdatka potrebnog za izmirenje obaveze, primjenom diskontne stope prije poreza koja odražava tekuću tržišnu procjenu vrijednosti za novac i rizike povezane sa obavezom. Obaveze prema dobavljačima Obaveze prema dobavljačima su obaveze plaćanja dobavljaču za preuzetu robu ili primljene usluge u redovnom toku poslovanja. Obaveze prema dobavljačima se klasifikuju kao tekuće ukoliko dospevaju za plaćanje u roku od 1 godine. Primanja zaposlenih (a) Obaveze za penzije Društvo izdvaja doprinose u državne penzione fondove na obaveznoj osnovi. Kada su doprinosi uplaćeni, Društvo nema dalju obavezu plaćanja doprinosa. Doprinosi se priznaju kao troškovi primanja zaposlenih onda kada dospiju za plaćanje. Više plaćeni doprinosi se priznaju kao sredstvo u iznosu koji je moguće refundirati ili u iznosu za koji se smanjuje buduće plaćanje obaveza (videti napomenu 29). Društvo obezbjeđuje jubilarne nagrade i primanja nakon penzionisanja. Pravo na ove naknade je obično uslovljeno ostajanjem zaposlenog lica u službi do starosne granice određene za penzionisanje i do ostvarenja minimalnog radnog staža. Očekivani troškovi za pomenute naknade se akumuliraju tokom perioda trajanja zaposlenja. Definisana penziona obaveza se procjenjuje na godišnjem nivou od strane nezavisnih, kvalifikovanih, aktuara, primjenom metode projektovane kreditne jedinice. Sadašnja vrijednost obaveze po osnovu definisanih primanja utvrđuje se diskontovanjem očekivanih budućih gotovinskih isplata primenom kamatnih stopa visokokvalitetnih obveznica Društva koje su iskazane u valuti u kojoj će obaveze za penzije biti plaćene i koje imaju rok dospjeća koji približno odgovara rokovima dospjeća obaveze za penzije. Aktuarski dobici i gubici koji proističu iz iskustvenih korekcija i promena u aktuarskim pretpostavkama priznaju se u bilansu uspjeha u periodu u kom nastanu (napomena 17). (b) Otpremnine Otpremnine se isplaćuju pri raskidu radnog odnosa prije datuma redovnog penzionisanja, ili kada zaposleni prihvati sporazumni raskid radnog odnosa kao višak radne snage u zamjenu za otpremninu. Društvo priznaje otpremninu pri raskidu radnog odnosa kada je evidentno obavezno da: ili raskine radni odnos sa zaposlenim, u skladu sa usvojenim planom, bez mogućnosti odustajanja ili da obezbjedi otpremninu za prestanak radnog odnosa kao rezultat ponude u


11

nameri da se podstakne dobrovoljni raskid radnog odnosa u cilju smanjenja broja zaposlenih. Otpremnine koje dospjevaju u razdoblju dužem od 12 meseci nakon datuma bilansa stanja svode se na sadašnju vrijednost. Porez na dobit i odloženo oporezivanje Troškovi poreza za period uključuju tekući i odloženi porez. Poreska obaveza se priznaje u bilansu uspeha, izuzev iznosa koji se odnosi na stavke direktno priznate u kapitalu, u kom slučaju se i poreska obaveza priznaje u kapitalu. Tekući porez na dobit se obračunava na datum bilansa stanja na osnovu Crnogorskog Poreskog Zakona („Službeni List Republike Crne Gore“, br. 80/04), primjenom poreske stope od 9%. Procjenjeni porez na mjesečnu dobit se plaća unaprijed, kako je propisano od strane poreskih vlasti. Odloženi porez na dobit se ukalkulisava u punom iznosu, korišćenjem metode obaveza, za privremene razlike koje nastanu između poreske osnovice sredstava i obaveza i njihovih knjigovodstvenih iznosa u finansijskim izvještajima. Međutim, ukoliko odloženi porez na dobit, pod uslovom da nije računovodstveno obuhvaćen, proistekne iz inicijalnog priznavanja sredstva ili obaveze u nekoj drugoj transakciji osim poslovne kombinacije koja u trenutku transakcije ne utiče ni na računovodstvenu ni na oporezivu dobit ili gubitak, tada se on računovodstveno ne obuhvata. Odloženi porez na dobit se odmjerava prema poreskim stopama (i zakonu) koje su na snazi do datuma bilansa stanja i za koje se očekuje da će biti primjenjene u periodu u kome će se odložena poreska sredstva realizovati ili odložene poreske obaveze izmiriti. Odloženo poresko sredstvo se priznaje do iznosa za koji je verovatno da će buduća dobit za oporezivanje biti raspoloživa i da će se privremene razlike izmiriti na teret te dobiti. Odložena poreska sredstva i obeveze se „prebijaju“ kada postoji zakonski osnov da se „prebiju“ tekuća poreska sredstva sa tekućim poreskim obavezama i kada se odložena poreska sredstva i obaveze odnose na porez na dobit koji propisuje isti poreski organ jednom ili većem broju poreskih obveznika i kada postoji namera da se računi izmire na neto osnovi. Priznavanje prihoda Prihod uključuje fer vrijednost primljenog iznosa ili potraživanja po osnovu prodaje roba i usluga u toku normalnog poslovanja Kompanije. Prihod se iskazuje bez PDV-a, povraćaja robe, rabata i popusta. Društvo priznaje prihod kada se iznos prihoda može pouzdano izmjeriti, kada je verovatno da će u budućnosti Društvo imati ekonomske koristi i kada su ispunjeni posebni kriterijumi za svaku od aktivnosti Kompanije kao što je u daljem tekstu opisano. Iznos prihoda se ne smatra pouzdano mjerljivim sve dok se ne riješe sve potencijalne obaveze koje mogu nastati u vezi sa prodajom. Svoje procene Društvo zasniva na rezultatima iz prethodnog poslovanja, uzimajući u obzir tip kupca, vrstu transakcije i specifičnosti svakog posla. (a) Prihod od prodaje - veleprodaja Društvo prodaje proizvode od nafte na tržištu veleprodaje. Prihod od prodate robe se priznaje kada Društvo isporuči proizvode veletrgovcu, kada veletrgovac ima puno pravo raspolaganja kanalima prodaje i utvrđivanja prodajnih cijena proizvoda, i kada ne postoji bilo kakva neispunjena obaveza koja bi mogla da utiče na prihvatanje proizvoda od strane veletrgovca. Isporuka se nije dogodila sve dok se roba ne isporuči na naznačeno mesto, dok se rizik zastarjevanja i gubitka ne prenese na veletrgovca, i sve dok ili veletrgovac ne prihvati proizvode u skladu sa kupoprodajnim ugovorom, ili ne isteknu rokovi za prihvatanje robe, ili dok Društvo ne bude imalo objektivne dokaze da su svi kriterijumi za prihvatanje robe ispunjeni. (b) Prihod od prodaje - maloprodaja Prihod od prodaje robe se priznaje kada Društvo proda proizvod kupcu. U maloprodaji se obično roba plaća gotovinom ili kreditnom karticom. (c) Prihod od prodaje usluga Prihod od izdavanja skladišnog prostora se priznaje za period u kom su usluge pružene, koristeći pravolinijsku osnovu kod roka ugovora. (d) Prihod od kamata Prihod od kamata se priznaje na vremenski proporcionalnoj osnovi primjenom metode efektivne kamatne stope. U slučaju umanjenja vrijednosti potraživanja, Društvo umanjuje knjigovodstvenu vrijednost potraživanja do nadoknadivog iznosa, koji predstavlja procjenjeni budući novčani tok diskontovan po prvobitnoj efektivnoj kamatnoj stopi finansijskog instrumenta, i nastavlja da prikazuje promene diskonta kao prihod od kamate. Prihod od kamate na zajmove čija je vrijednost umanjena utvrđuje se primenom metode prvobitne efektivne kamatne stope.


12

Zakupi Računovodstveno obuhvatanje kod zakupodavca Kada je sredstvo dato u operativni zakup to sredstvo se iskazuje u bilansu stanja zavisno od vrste sredstva. Prihod od zakupnine priznaje se na proporcionalnoj osnovi tokom perioda trajanja zakupa. Raspodela dividendi Raspodela dividendi akcionarima kompanije se priznaje kao obaveza u periodu u kojem su akcionari kompanije odobrili dividende. 3 Upravljanje finansijskim rizikom Faktori finansijskog rizika Poslovanje Kompanije je izloženo različitim finansijskim rizicima: tržišni rizik (koji obuhvata valutni rizik, rizik kamatne stope i rizik cijena), kreditni rizik, rizik likvidnosti i rizik tokova gotovine.Upravljanje rizicima u Kompanije je usmjereno na nastojanje da se u situaciji nepredvidivosti finansijskih tržišta potencijalni negativni uticaji na finansijsko poslovanje Kompanije svedu na minimum tretirajući posebno svaku klasu rizika. Upravljanje rizicima obavlja rukovodstvo Kompanije u sklopu politika odobrenih od strane matičnog Društva. Rukovodstvo identifikuje i procjenjuje finansijske rizike i definiše načine zaštite od rizika tijesno sarađujući sa poslovnim jedinicama Kompanije. Odbor Direktora donosi, u pisanoj formi, osnovna pravila za sveukupno upravljanje rizicima, kao i politike, takođe u pisanoj formi, koje obuhvataju posebne oblasti kao što su devizni rizik, kreditni rizik i plasman viška likvidnih sredstava. (a) Tržišni rizik (i) Valutni rizik Društvo posluje i prodaje uglavnom u Crnoj Gori i susjednim zemljama. Društvo je izloženo valutnom riziku prilikom nabavki i prodaje i u pogledu kratkoročnih obaveza Društvo nije ustanovilo politiku za upravljanje rizikom od promene kursa stranih valuta u odnosu na njenu funkcionalnu valutu. (ii) Rizik promjena cijena Društvo je izloženo riziku od promjena cijena nafte. (iii) Gotovinski tok i rizik kamatne stope Društvo nema značajniju kamatonosnu imovinu i novčani tokovi su u velikoj meri nezavisni od promena tržišnih kamatnih stopa. Izloženost Kompanije tržišnom riziku od promene kamatnih stopa odnosi se prije svega na njegove kratkoročne investicije u gotovinu i gotovinske ekvivalente, i sastoje se uglavnom od kratkoročnih bankarskih depozita i državnih obveznica, kako bi se obezbedila likvidnost. (b) Kreditni rizik. Komapnija nema značajne koncentracije kreditnog rizika. Komapnija ima utvrđena pravila kako bi obezbedilo da se prodaja proizvoda na veliko obavlja kupcima koji imaju odgovarajuću kreditnu istoriju. Prodaja trgovcima na malo obavlja se gotovinski ili putem kreditnih kartica. Društvo ima politike kojima se ograničava izloženost kreditnom riziku prema svakoj pojedinoj finansijskoj instituciji. Kreditni rizik nastaje: kod gotovine i gotovinskih ekvivalenata, depozita u bankama, iz izloženosti riziku u trgovini na veliko i malo, uključujući nenaplaćena potraživanja i preuzete obaveze. Za kontrolu rizika vrši se procijena kvaliteta njihove kreditne sposobnosti, uzimajući u obzir finansijsko stanje kupca, godišnji promet, stanja krajem godine, rokove plaćanja, iskustva iz prošlosti i druge faktore. Iskorišćavanje kreditnih limita redovno se prati. (c) Rizik likvidnosti


13

Oprezno upravljanje rizikom likvidnosti podrazumjeva održavanje dovoljnog iznosa gotovine i hartija od vrijednosti kojima se trguje, kao i obezbjeđenje adekvatnih izvora finansiranja preko odgovarajućeg iznosa kreditnih obaveza i mogućnost da se izravna pozicija na tržištu. Upravljanje rizikom kapitala Cilj upravljanja kapitalom je da Društvo zadrži sposobnost da nastavi da posluje u neograničenom periodu u predvidljivoj budućnosti, kako bi akcionarima obezbjedilo povraćaj (profit), a ostalim interesnim stranama povoljnosti, i da bi očuvalo optimalnu strukturu kapitala sa ciljem da smanji troškove kapitala. Da bi očuvala odnosno korigovala strukturu kapitala, Društvo može da izvrši korekciju isplata dividendi akcionarima, vrati kapital akcionarima, izda nove akcije, ili, pak, može da proda sredstva kako bi smanjila dugovanje. Društvo, kao i ostale kompanije koje posluju unutar iste dijelatnosti, prati kapital na osnovu koeficijenta zaduženosti (gearing ratio). U 2013. i 2012. Društvo nije koristilo nikakve pozajmice od banaka. Ukupni kapital se dobija kada se na kapital, iskazan u bilansu stanja, doda neto dugovanje. Procjena fer vrijednosti Fer vrijednost finansijskih instrumenata kojima se trguje na aktivnom tržištu (hartije od vrijednosti raspoložive za prodaju) zasniva se na kotiranim tržišnim cijenama na dan bilansa stanja. Pretpostavlja se da nominalna vrijednost, umanjena za gubitke zbog umanjenja vrijednosti potraživanja i obaveza, približno odražava njihovu fer vrijednost. 4 Ključne računovođstvene procjene i prosuđivanja Računovodstvene procjene i prosuđivanja se kontinuirano vrijednuju i zasnivaju se na istorijskom iskustvu i drugim faktorima, uključujući očekivanja budućih događaja za koje se vjeruje da će u datim okolnostima biti razumna. Ključne računovodstvene procjene i pretpostavke Društvo pravi procjene i pretpostavke koje se odnose na budućnost. Rezultirajuće računovodstvene procjene će, po definiciji, rijetko biti jednake ostvarenim rezultatima. O procijenama i pretpostavkama koje sadrže rizik da će prouzrokovati materijalno značajne korekcije knjigovodstvenih vrijednosti sredstava i obaveza u toku naredne finansijske godine biće riječi u daljem tekstu. (a) Vijek upotrebe nekretnina, postrojenja i opreme Društvo utvrdjuje procenjeni vijek upotrebe i sa njim povezanu stopu otpisa za svoje nekretnine, postrojenja i opremu. Rukovodstvo će uvećati trošak otpisa tamo gde se vijek trajanja sredstva promjeni u odnosu na prethodno procjenjeni, ili će otpisati tehnički zastarela ili ne-strateška sredstva koja su napuštena ili prodata. (b) Ostale šeme davanja zaposlenima Sadašnja vrijednost obaveza zavisi od više faktora koji su odredjeni na aktuarskim osnovama koristeći brojne pretpostavke. Pretpostavke korišćene za odredjenje neto troška (prihoda) za ostala davanja zaposlenima uključuju očekivanu diskontnu stopu. Bilo kakve promjene u ovim pretpostavkama će se odraziti na knjigovodstvenu vrijednost ovih obaveza. Društvo odredjuje odgovarajuću diskontnu stopu na kraju svake godine Ovo je kamatna stopa koja treba da bude korišćena prilikom odredjivanja sadašnje vrijednosti procenjenih budućih odliva gotovine koji će biti potrebni za izmirenje ovih obaveza. Pri odredjenju odgovarajuće diskontne stope, Društvo uzima u obzir kamatne stope visokokvalitetnih komercijalnih zapisa denominiranih u valuti u kojoj će davanja biti isplaćena i sa rokovima dospeća približnim rokovima odnosnih obaveza. Ostale ključne pretpostavke obaveza za ostala davanja zaposlenima su zasnovane dijelom na trenutnim tržišnim uslovima.


14

(c) Poresko zakonodavstvo Porez na dodatu vrijednost Rukovodstvo Kompanije pretpostavlja da će svi povraćaji PDV-a biti primljeni u roku od jedne godine, osim ukoliko je izvršeno posebno rezervisanje za umanjenje vrijednosti. d) Sudski sporovi Kao što je objelodanjeno u Napomeni br. 33, Društvo je uključeno u nekoliko sudskih sporova u kojima nije moguće procijeniti krajnji ishod. Društvo formira nivo rezervisanja za sudske sporove u skladu sa sugestijama internog i eksternog pravnog savjetnika. Kjučna prosudjivanja u primjeni računovodstvenih politika (a) Umanjenje vrijednosti osnovnih sredstava Društvo testira umanjenje vrijednosti osnovnih sredstava bar jednom godišnje. Nadoknadive vrijednosti jedinica koje generišu gotovinu su odredjene na osnovu proračuna vrijednosti u upotrebi. Ovi proračuni zahtijevaju upotrebu procijena zasnovanih na istorijskim podacima korigovanim za projektovane promene tržišnih uslova.

(b) Umanjenje vrijednosti finansijskih sredstava raspoloživih za prodaju Društvo se rukovodi smjernicama MRS 39 da odredi kada je vrijednost finansijskih sredstava raspoloživih za prodaju umanjena. Ovo određivanje zahtijeva značajno prosuđivanje. Prilikom prosuđivanja, Društvo, među ostalim faktorima, procjenjuje: trajanje i obim do kojeg je fer vrijednost ulaganja manja od nabavne vrijednosti ulaganja; finansijsko stanje primaoca ulaganja i izgledi za okončanje posla u skoroj budućnosti, uključujući faktore kao što su učinak industrije i sektora, promjene u tehnologiji i tokove gotovine iz poslovanja i finansiranja. (c) Uticaj na klijente/zajmoprimce Pogoršanje uslova poslovanja dužnika (ili zajmoprimca) takođe može uticati na tokove gotovine planirane od strane rukovodstva kao i na našu procenu umanjenja vrednosti finansijskih i nefinansijskih sredstava. U meri u kojoj su informacije bile dostupne, rukovodstvo je pravilno iskazalo revidirane procene očekivanih budućih tokova gotovine u procenama umanjenja vrednosti.


15

5 Operativni segmenti Operativni segmenti se definišu na osnovu mesečnih poslovnih rezultata sastavljenih od strane generalnog direktora, borda direktora i Hellenic Petroleum SA generalnog direktorata za internacionalne aktivnosti koji se podrazumevaju kao glavni donosioci poslovnih odluka. Rukovodstvo posmatra poslovanje sa perspektive proizvodnje i distribucije. Perspektiva proizvodnog kanala prihoda od prodaje benzinskih proizvoda i prihoda od prodaje ne-benzinske robe prodate na benzinskim stanicama. Sa perspektive kanala distribucije, rukovodstvo razdvaja maloprodajne i veleprodajne segmente. Ostali prihodi (od usluga, od naplate potraživanja i sl) nisu uključeni u navedene segmente, s obzirom da se oni ne izvještavaju kao takvi, i oni su prikazani u koloni "ostali prihodi" u sledećoj tabeli: 2013 2012 2013 2012 2013 2012 maloprodaja veleprodaja ostali prihodi Prihodi od prodaje 93.212.606 99.301.890 89.405.288 98.062.219 2.641.561 1.646.752 Nabavna vrijednost prodate robe 77.841.756 82.836.592 83.836.424 91.523.835 0 0 Bruto profit 15.370.850 16.465.298 5.568.864 6.538.384 2.641.561 1.646.752

2013 2012

Prihodi od prodaje robe na domaćem tržištu 151.850.479 160.358.080 Prodaja goriva 142.973.691 152.128.333

Prodaja plina 798.509 705.718

Prodaja ulja 529.797 599.036

Prodaja ostale robe 7.509.936 6.875.094

Prihodi od usluga 38.547 49.899

Prihodi od prodaje (goriva) na inostranim tržištima 30.767.414 37,006,028


16

6 Nematerijalna ulaganja

Softver i Licence

Pravo na korišćenje zemljišta

Investicije u toku Total

Godina završena na dan 31. decembra 2012.

Početno stanje neotpisane vrednosti

392.624

4.852.604

1.895 5.247.123

Povećanja 179 - 134.515 134.694

Amortizacija (30.725) - (30.725)

Neotpisana vrednost na dan 31. decembra 2012.

362.078

4.852.604

136.410 5.351.092

Na dan 31. decembra 2012.

Nabavna vrednost 743.198 4.852.604 136.410 5.732.212

Kumulirani otpis vrednosti i umanjenje vrednosti

(381.120)

-

(381.120)

Neotpisana vrednost 362.078 4.852.604 136.410 5.351.092

Godina završena na dan 31. decembra 2013.

Početno stanje neotpisane vrednosti 362.078 4.852.604 136.410 5.351.092 Povećanja - - 303.498 303.498 Prenos sa sredstava u pripremi 434.013 - (434.013) - Ostali prenosi - - (4.000) (4.000) Kumulirani otpis vrijednosti i umanjenje vrednosti (141.099) - - (141.099) Neotpisana vrednost na dan 31. decembra 2013. 654.992 4.852.604 1.895 5.509.491 Na dan 31. decembra 2013.

Nabavna vrednost 1.177.210 4.852.604 1.895 6.031.709 Kumulirani otpis vrednosti i umanjenje vrednosti (522.218) - - (522.218) Neotpisana vrednost 654.992 4.852.604 1.895 5.509.491 Pravo na korišćenje zemljišta na instalacijama u Baru, Kotoru i Tivtu je regulisano „Zakonom o zaštiti područja morskog dobra“ iz 1992. godine. Ove parcele su stečene putem kupovine krajem šezdesetih i početkom sedamdesetih godina 20. veka i usled tada važećih zakonskih propisa (javna svojina), Društvo nije moglo biti registrovana kao vlasnik zemljišta. Stoga su parcele registrovane kao javno vlasništvo sa dodeljenim pravom koriščenja zemljišta kompaniji Jugopetrol A.D. Kotor. Pravo na korišćenje zemljišta se tretira kao nematerijalno ulaganje.


17

7 Nekretnine, postrojenja i oprema

Gradjevinsko zemljiste

Zgrade Oprema Investicije u toku

Ukupno

Godina zavrsena 31. decembra 2012.

Početno stanje neotpisane vrijednosti 21.124.104 15.564.951 5.422.156 826.800 42.938.011 Povećanja 198.243 93 2.148.448 2.346.784 Prenos sa NPO u pripremi 616.004 532.707 (1.148.711) 0 Otuđenja (171.323) (120.089) (652.082) (3.325) (946.819) Amortizacija (1.741.754) (495.847) (2.237.601) Neotpisana vrijednost 21.151.024 14.319.112 4.807.027 1.823.212 42.100.375 Na dan 31. decembra 2012. Nabavna vrijednost 21.151.024 54.330.039 23.655.427 1.823.212 100.959.702 Kumulirana ispravka vrijednosti (40.010.927) (18.848.400) (58.859.327) Neotpisana vrijednost 21.151.024 14.319.112 4.807.027 1.823.212 42.100.375 Godina zavrsena 31. decembra 2013. Početno stanje neotpisane vrijednosti 21.151.024 14.319.112 4.807.027 1.823.212 42.100.375 Povećanja 101.885 584.079 685.964 Prenos sa NPO u pripremi - 657.391 1.127.138 (1.784.529) 0 Otuđenja (373.592) (41.084) (56.765) (471.441) Amortizacija (1.856.820) (1.139.096) (2.995.916) Neotpisana vrijednost 20.879.317 13.078.599 4.738.304 622.762 39.318.982 Na dan 31. decembra 2013. Nabavna vrijednost 20.879.317 54.854.870 24.201.251 622.762 100.558.201 Kumulirana ispravka vrijednosti (41.776.272) (19.462.946) (61.239.219) Neotpisana vrijednost 20.879.317 13.078.598 4.738.304 622.762 39.318.982


18

8 Dugoročna finansijska sredstva a) Investicije 2013 2012 Učešća u kapitalu zavisnih pravnih lica i zajednička ulaganja 2.350 2.350 Finansijska sredstva raspoloživa za prodaju 980.244 1.160.572 Ukupno 982.594 1.162.922 b) Finansijska sredstva raspoloziva za prodaju Promjene u vrijednosti finansijskih sredstava raspoloživih za prodaju su bile kao što sledi: 2013 2012 Stanje 1. Januara 1.160.572 1.298.619 Smanjenje vrednosti tokom godine (180.328) (73.862) Prodaja hartija od vrijednosti raspoloživih za prodaju - (64.185) Stanje 31. decembra 980.244 1.160.572 Akcije koje Komapnija posjeduje u drugim pravnim licima se listiraju na Montenegro berzi. 9 Ostala dugoročna finansijska sredstva Ostala dugoročna sredstva uključuju: 2013 2012 Unaprijed plaćene beneficije zaposlenima 717.509 813.769 Fer vrijednost stambenih kredita 1.057.757 1.192.177 Ukupno stambeni krediti 1.775.266 2.005.946 Ostala dugoročna potraživanja – pozajmice Jugopetrolu Trebinje - 50.000 Ukupno ostala dugoročna finansijska sredstva 1.775.266 2.055.946 Promene na stambenim kreditima su kao što slijedi: 2013 2012 Na dan 1. Januara 2.005.946 1.977.818 Dodijeljeni krediti - 289.215 Otplate (231.206) (239.545) Dorektan otpis nenaplativnih potraživanja (12.404) - Dio koji dospijeva za otplatu u narednoj godini 12.930 (21.542) Na dan 31. Decembar 1.775.266 2.005.946 Stambeni krediti su dati na period od 5 do 20 godina sa kamatnom stopom koja je niža: EURIBOR minus 2% ili 2%. Društvo je u većini slučajeva osigurala da te kredite hipotekom a plaćanja se odvijaju kroz odbitke od plata. EURIBOR koji se uzima je godišnja stopa i kao takav predstavlja fluktuirajuću kamatnu stopu. Ročnost potraživanja za stambene kredite je kao što slijedi: 2013 2012 Preko 1 godine 1.775.266 2.005.946 Do 1 godine (Napomena 13) 224.701 237.631 Total 1.999.967 2.243.577


19

10 Finansijski instrumenti

Zajmovi i

potraživanja Raspoloživo za

prodaju Ukupno Na dan 31.decembra 2012

Finansijska sredstva raspoloziva za prodaju 1.160.572 1.160.572 Fer vrijednost stambenih kredita 1.429.808 - 1.429.808 Pozajmice 50.000 - 50.000

Potrazivanja po osnovu prodaje I ostala potrazivanja 15.123.426 - 15.123.426 Kratkoročni finansijski plasmani 2.527.515 - 2.527.515 Gotovina I gotovinski ekvivalenti 9.055.015 - 9.055.015 Ukupno 28.185.764 1.160.572 29.346.336

Zajmovi i

potraživanja Ostale finansijske

obaveze Ukupno Na dan 31.decembra 2012 Obaveze po bilansu stanja - 3.813.500 3.813.500 Ukupno - 3.813.500 3.813.500

Zajmovi i

potraživanja Raspoloživo za

prodaju Ukupno Na dan 31.decembra 2013

Finansijska sredstva raspoloziva za prodaju - 980.244

980.244 Fer vrijednost stambenih kredita 1.282.458 - 1.282.458 Pozajmice - - -

Potrazivanja po osnovu prodaje I ostala potrazivanja 12.009.135 - 12.009.135

Kratkoročni finansijski plasmani 2.234.462 - 2.234.462 Gotovina i gotovinski ekvivalenti 3.991.235 - 3.991.235

Ukupno 19.517.290 980.244 20.497.534

Zajmovi i

potraživanja Ostale finansijske

obaveze Ukupno Na dan 31.decembra 2013 Obaveze po bilansu stanja - 3.952.757 3.952.757

Ukupno - 3.952.757 3.952.757 11 Zalihe 2013 2012 Roba za preprodaju – veleprodaju 8.954.194 12.281.264 Roba za preprodaju – maloprodaja 4.024.100 3.718.671 Rezervni djelovi i materijali 506.911 458.735 Avansi dobavljacima 19.050.163 6.390.265 Roba na putu 1.632.211 2.166.222 Ukupno 34.167.580 25.015.139 Od ukupnog iznosa datih avansa dobavljačima, iznos od EUR 18.388.395 se odnosi na unaprijed plaćenu robu dobavljaču Hellenic Petroleumu. Iznos od EUR 392.000 se odnosi na unaprijed plaćeni petogodisji zakup (do 01.09.2018 god.) za benzinsku stanicu u Herceg Novom.


20

12 Potraživanja po osnovu prodaje i ostala potraživanja 2013 2012 Potraživanja od kupaca 14.064.173 17.240.343 Minus: Ispravka vrijednosti potraživanja od kupaca (2.445.825) (2.526.632) Potraživanja od kupaca - neto 11.618.348 14.713.711 2013 2012 Potraživanja od kupaca u zemlji 11.881.878 14.142.239 Potraživanja od kupaca u inostranstvu 1.813.319 2.341.280 Potraživanja od povezanih pravnih lica 368.976 756.824 Ukupno potraživanja od kupaca 14.064.173 17.240.343 Potrazivanja za preplaceni PDV I carinu 150.696 148.207 Potraživanja od vladinih agencija 39.756 28.685 Potraživanja za depozite – tenderi i aukcije 24.770 24.770 Unaprijed plaćeni troškovi 13.602 38.171 Potraživanja od zaposlenih 24.501 17.070 Ostala potraživanja 132.279 145.676 Potraživanja od osiguravajućih društava 5.183 7.136 Ukupno ostala potraživanja 390.787 409.715 Ukupno potraživanja 14.454.960 17.650.058 Ispravka potrazivanja od kupaca u zemlji (2.024.242) (2.062.851) Ispravka potrazivanja od kupaca u inostranstvu (421.584) (463.781) Rezervisanja za umanjenja vrijednosti (2.445.825) (2.526.632) Potraživanja, neto 12.009.135 15.123.426 Promjene na računu ispravke vrijednosti potraživanja su kao što slijedi: 2013 2012 Stanje 1. januara 2.526.632 2.317.239 Ispravka vrednosti u toku godine 617.016 546.593 Otpisano kao nenaplativo (385.177) (270.278) Naplaćena otpisana potraživanja (312.646) (66.923) Stanje 31. decembra 2.445.825 2.526.631 Ispravka vrijednosti spornih potraživanja je iskazana u okviru „ostalih troškova“ a naplaćena otpisana potraživanja u okviru „ostalih prihoda“ (Napomene 27 i 28). EUR 65.484 predstavlja direktan otpis potraživanja koji zajedno sa EUR 617.016 čine total ispravke potraživanja od kupaca u iznosu od EUR 670.096 (Napomena 28). Ostatak iznosa troška do EUR 682.500 predstavlja direktan otpis po osnovu potraživanja za stambene kredite od radnika. Maksimalna izloženost kreditnom riziku na dan izveštavanja je fer vrijednost svake pojedinačne kategorije gore navedenih potraživanja. Sva potraživanja su vrednovana u EUR na 31 decembar 2013 i 2012. U toku 2013. godine, postignuto je vansudsko poravnanje sa Montenegro Bonusom, za potraživanja koja datiraju iz 2006. godine, koja su bila predmet sudkih sporova i izvršenja u priodu od 2009 do 2013. godine, dva puta u korist Društva i dva puta u korist Montenegro Bonusa. U skladu sa vansudskim poravnanjem, Montenegro Bonus je platio EUR 325.000 krajem 2013. godine, dok će ostatak potraživanja biti kompletno izmiren do kraja 2014. godine, do kada se očekuje da će Montenegro Bonus platiti dodatnih EUR 550.000.


21

Kreditni kvalitet potraživanja Kreditni kvalitet potraživanja od kupaca koja nisu dospjela ni obezvrijedjena mogu se vrednovati i svrstati na bazi istorijske informacije u sledeće grupe: 2013 2012 Potraživanja od kupaca Grupa 1 359.272 123.404 Grupa 2 11.259.076 14.590.307 Ukupno 11.618.348 14.713.711 U Grupu 1 svrstavaju se potraživanja od: prodaje preko kreditnih kartica u maloprodajnoj mreži, ne starija od jedne godine, nove privatne pumpe i kupci u inostranstvu. U Grupi 2 svrstavaju se sledeća potraživanja: potraživanja od privatnih benzinskih pumpi, potraživanja od Države i državnih i opštinskih firmi kao i inostranih kupaca (potraživanja starija od jedne godine), koja nemaju iza sebe većih kršenja odredbi ugovora. Starost potraživanja je kao što slijedi: Potraživanja od kupaca 2013 2012 Do 3 mjeseca 10.487.260 9.290.827 Od 3 do 6 mjeseci 99.053 641.395 Preko 6 mjeseci 3.477.860 7.308.120 Ukupno 14.064.173 17.240.343 Struktura potraživanja preko 6 mjeseci je kao što slijedi: Potraživanja od kupaca starija od 6 mjeseci 2013 2012 Državne kompanije 115.012 643.067 Opštine 19.499 53.544 Privatne pumpe 276.962 222.034 Ostalo 3.066.386 6.389.475 Ukupno 3.477.860 7.308.120 Društvo je priznalo obezvrijedjenje vrijednosti potraživanja od državnih i opštinskih firmi u iznosu od EUR 74.208. Cjelokupni iznos od EUR 276,962 koji se odnosi na privatne benzinske stanice je takodje obezvrijedjen. Od ukupnog iznosa ostalih potraživanja starijih od 6 mjeseci Društvo je priznalo ispravku vrijednosti u iznosu od EUR 2,094,655. 13 Kratkorocni finansijski plasmani 2013 2012 Kratkorocni finansijski plasmani Deo dugoročnih finansijskih sredstava koji dospeva za naplatu do jedne godine

224.701 237.631

Oročeni depozit kod Prve Banke 2.000.000 2.500.000 Potraživanja od kamate na oročeni depozit 9.761 27.515 Ukupno 2.234.462 2.765.146 Oročeni depozit kod Prve Banke, u iznosu od EUR 2,000,000 je oročen sa godišnjom kamatnom stopom od 5,9%.


22

14 Gotovina i gotovinski ekvivalenti 2013 2012 Blagajna i gotovinski pazari sa maloprodajnih objekata 385.402 428.059 Tekući računi 3.605.833 8.626.956 Ukupno 3.991.235 9.055.015 2013 2012 Gotovina kod banaka Crnogorska Komercijalna banka 1.189.359 4.789.614 Prva banka Crne Gore 2.024.689 1.213.868 Podgorička banka 625 1.694.631 Hipotekarna banka 63.030 554.103 NLB 316.622 374.740 Erste banka 11.508 - Total 3.605.833 8.626.956 Tekući računi kod poslovnih banaka donose kamatu koja se bazira na prosječnoj ponderisanoj pasivnoj kamatnoj stopi bankarskih depozita koja je u 2013.godine iznosila 1,5% na godišnjem nivou (2.78% na godišnjem nivou u 2012. godini). 15 Porez na dodatu vrijednost i aktivna vremenska razgranicenja 2013 2012

Porez na dodatu vrednost I unaprijed obračunata akciza 1.397.353 354.565 Unapred plaćeni troškovi 98.929 58.561 Ukupno 1.496.282 413.126 Na dan 31.12.2013. god. pdv kredit iznosi EUR 1.380.192.


23

16 Kapital i rezerve

Osnovni kapital Rezerve

Revalori-zacione rezerve

Neraspo-ređena dobit Ukupno

Stanje na dan 01.01. 2012 godine 67.986.605 6.949.534 240.587 18.076.251 93.252.977 Promjene u fer vrijednosti finansijskih sredstava raspolozivih za prodaju - - (73.862) - (73.862) Odlozeni porez - - 6.648 - 6.648 Dobit za godinu - - - 2.245.523 2.245.523 Prenos u ostale rezerve - 600.000 - (600.000) - Isplacene dividende - - - (3.000.000) (3.000.000) Stanje na dan 31.12.2012 godine 67.986.605 7.549.534 173.372 16.721.774 92.431.285 Promjene u fer vrijednosti finansijskih sredstava raspolozivih za prodaju - - (180.328) - (180.328) Odlozeni porez - - 16.230 - 16.230 Ponovno odmeravanje obaveze za naknade zaposlenima po odlasku u penziju - -

167.299 -

167.299

Aktuarski dobici/(gubici) - 56.168 - 56.168 Dobit za godinu - - 4.593.644 4.593.644 Prenos u ostale rezerve - 217.831 - (217.831) - Isplacene dividende - - - (6.001.208) (6.001.208) Stanje na dan 31.12.2013 godine 67.986.605 7.767.365 65.442 15.263.678 91.083.090


24

Akcijski kapital Struktura akcijskog kapitala kompanije i akcionara na dan 31. decembar 2013 je slijedeća:

Broj akcija Procenat

vlasništva 31.dec.13 Hellenic Petroleum Int'l S.A. 2.529.489 54,35% 36.951.534 Privatizacioni fond "MIG" 428.714 9,21% 6.262.783 Fond zajednickog ulaganja "TREND" 277.711 5,97% 4.056.886 HB Zbirni kastodi racun 3 242.696 5,21% 3.545.376 CK - Zbirni kastodi racun 1 137.626 2,95% 2.010.482 Fond zajednickog ulaganja "ATLAS MONT" 52.424 1,12% 765.826 Otvoreni investicioni fond Moneta 44.458 0,95% 649.456 Crna Gora 1 0,00% 15 Ostala pravna lica 181.138 3,92% 2.646.118 Fizička lica 759.714 16,32% 11.098.130 Ukupno 4,653,971 100.00% 67,986,605 Nominalna vrednost akcija iznosi EUR 14.6083 po akciji. Rezerve 2013 2012 Stambeni fond 5.297.386 5.079.555 Rezerve drustva 2.469.979 2.469.979 Rezerve 7.767.365 7.549.534 Rezerve drustva u iznosu od EUR 2,469,979 (2012: EUR 2,469,979) su formirane izdvajanjem 5% iz dobiti za godinu, na osnovu odluke Upravnog odbora i Skupštine akcionara. Izdvajanje se vršilo u periodu od 2001 godine (napomena 2.12.b) do 2003. godine na osnovu prethodnog Zakona o preduzećima koji je propisivao obavezu izdvajanja dijela dobiti u obavezne rezerve. Novi Zakon o privrednim društvima ne predvidja obavezu izdvajanja dijela dobiti u obavezne rezerve. Stambeni fond Društvo, na osnovu odluke Skupštine akcionara, a u skladu sa Kolektivnim Ugovorom, izdvaja, po potrebi, dio iz dobiti za godinu u stambeni fond. Ovaj fond služi za finansiranje stambenih potreba zaposlenih i naknadi ostalih troškova nastalih u te svrhe. Promjena na računima su: 2013 2012 Na dan 1. januara 5.079.555 4.479.555 Izdvajanja u stambeni fond 217.831 600.000 Na dan 31.decembra 5.297.386 5.079.555


25

17 Dugoročna rezervisanja Dugoročna rezervisanja uključuju: 2013 2012 Rezervisanje za naknade za otpremnine 562.605 804.288 Rezervisanje za jubilarne nagrade 135.121 159.261 Ukupno rezervisanja 697.726 963.549 Promjene na računima rezervisanja su kao što slijedi: Naknade za

druge beneficije zaposlenima

Rezervisanja za sudske sporove Ukupno

Stanje 1. januara 2012. 1,019,759 1,062,532 2,082,291 Na teret/u korist bilansa uspeha: 449,161 (13,616) 435,545 Iskorišćeno u toku godine (505,371) (1,048,916) (1,554,287) Stanje na dan 31. decembra 2012 963,549 - 963,549 Stanje 1. januara 2013. 963.549 - 963.549 Ponovno odmeravanje obaveze za naknade zaposlenima po odlasku u penziju (bez odloženog poreza) (183.859) - (183.859) Na teret/u korist bilansa uspeha: 407.281 - 407.281 Iskorišćeno u toku godine (433.076) - (433.076) Aktuarski dobici (56.169) - (56.169) Stanje na dan 31. decembra 2013 697.726 - 697.726 Rezervisanja za naknade za beneficije zaposlenima uključuju naknade za otpremnine pri odlasku u penziju i jubilarne nagrade za 10, 20 i 30 godina radnog staža. Promjena u definisanim obavezama za otpremnine i jubilarne nagrade je slijedeća:

Otpremnine Jubilarne nagrade 2013 2012 2013 2012 Tekući troškovi zarada i naknada 30.974 56,407 (4.199) 15,241 Trošak kamata 22.445 5.304 Prošli troškovi zarada i naknada 352.757 377,513 Neto amortizacija (407.831) (489,872) (25.245) (15,499) Ukupno (1.655) (55,952) (24.140) (258) Osnovne akturske pretpostavke koje su korišćene pri obračunu rezervisanja za naknade za otpremnine i rezervisanja za jubilarne nagrade su: o Finansijske pretpostavke

2013 2012 Diskontna stopa 4,20% 3,70% Rast prosječne zarade 0,50% 0,50%


26

18 Obaveze prema dobavljačima i ostale obaveze 2013 2012 Domaći dobavlajči 2.180.876 1.700.470 Strani dobavljači 66.355 388.461 Primljeni avansi, depoziti i kaucije 1.705.526 1.724.569 Ostale obaveze iz poslovanja - - Obaveze, ukupno 3.952.757 3.813.500 19 Ostale kratkoročne obaveze i PVR 2013 2012 Obaveze po osnovu zarada - - Obaveze prema članovima upravnog odbora 68.538 - Obaveze po osnovu izvršivih sudskih odluka 23.338 - Ostale kratkoročne obaveze i rezervisanja 38.653 68.716 Total 130.529 68.716 20 Obaveze po osnovu poreza na dodatu vrijednost i ostalih javnih prihoda 2013 2012 Obaveze za porez na dodatu vrednost 31.641 52.260 Obaveze za akcize 5.172.323 5.480.646 Ostale obaveze za poreze i doprinose 0 13.769 Ukupno 5.203.964 5.546.675 21 Prihodi iz poslovanja 2013 2012 Prihodi od prodaje 182.617.894 197.364.110 Ostali poslovni prihodi 360.117 580.976 Ukupno 182.978.011 197.945.086

Detalji su objelodanjeni u Napomeni 5. (Operativni segmenti) 22 Ostali poslovni prihodi 2013 2012 Prihodi od zakupnina 209.466 227.315 Ostali poslovni prihodi 150.651 353.661 Ukupno 360.117 580.976


27

23 Poslovni rashodi 2013 2012 Nabavna vrednost prodate robe 161.678.180 174.360.427 Troškovi materijala 1.306.476 1.495.743 Troškovi zarada, naknada zarada i ostali lični rashodi 5.727.401 5.595.456 Troškovi amortizacije i rezervisanja 3.137.016 2.924.755 Ostali poslovni rashodi 6.702.941 7.161.694 Ukupno 178.552.014 191.538.076 24 Ostali poslovni rashodi 2013 2012 COMO 2.770.736 2.846.761 Troskovi prevoza 487.057 434.153 Postanski i troskovi telekomunikacije 198.505 219.489 Troskovi odrzavanja 827.718 585.136 Troskovi zakupa 23.100 258.082 Troskovi marketinga 269.008 262.388 Usluge trecih lica 663.260 959.738 Troskovi strucnog usavrsavanja 16.640 15.480 Donacije i sponzorstva 24.574 175.317 Trosak reprezentacije 28.045 25.499 Troskovi osiguranja 36.089 33.235 Troskovi bankarskih provizija 325.317 340.997 Troskovi indirektnog poreza 545.955 534.134 Trosak skolarina 21.165 17.578 Trosak licenci 218.296 205.822 Ostali operativni troskovi 247.476 247.885 Ukupno 6.702.941 7.161.694 U COMO sistemu, pružalac usluge koji upravlja benzinskom stanicom, koristi usluge benzinske stanice zajedno sa pripadajućom opremom koja je u vlasništvu Jugopetrola AD Kotor, pod imenom i zaštitnim znakom Jugopetrola AD Kotor, za plasman proizvoda i pružanje usluga kao nezavisno pravno lice. Pružalac usluga ima pravo na nadoknadu za svoje usluge i vrši mjesečno fakturisanje provizije po osnovu ostvarene realizacije u skladu sa ugovorom sklopljenim sa Jugopetrol AD Kotor. Usluge trećih lica uglavnom se odnose na konsultantske usluge (EUR 429,492) i advokatske usluge (EUR 65.197). 25 Finansijski prihodi 2013 2012 Prihodi kamata 262.756 280.356 Pozitivne kursne razlike 89.068 140.101 Prihodi od kamata po osnovu diskontovanja stambenih kredita 89.369 97.753 Ukupno 441.193 518.210 26 Finansijski rashodi 2013 2012 Rashodi kamata 357.097 5.460 Negativne kursne razlike 111.435 154.664 Ostali finansijski rashodi 0 328 Ukupno 468.532 160.452 Smanjenje negativnih kursnih razlika rezultat je promjene valute fakturisanja od strane Hellenic Petroleuma. Od aprila 2010. fakturisanje se vrši u EUR, umjesto u USD što je bila dotadasnja praksa. Kursne razlike nastaju od prodaje proizvoda u stranoj valuti.


28

27 Ostali prihodi 2013 2012 Naplaćena otpisana potrživanja (Napomena 13) 312.410 66.923 Prihodi od vise ukalkulisanih obaveza 96.722 9.327 Prihodi od ukidanja dugorocnih rezervisanja (Napomena 33) 0 346. 357 Prihodi od osiguranja 170 1.119 Dobici od prodaje osnovnih sredstava i invest.nekr. 1.163.471 282 Viskovi robe 614.476 530.895 Dobici od prodaje hartija od vrijednosti raspoloživih za prodaju 0 14.188 Ostali prihodi 94.195 10.767 Ukupno 2.281.444 979.858 U toku godine došlo je do prodaje sredstava preduzeća, zemljišta i investicionih nekretnina (skladiše Ljuta) za isnos od EUR 1.317.150. Ostvaren kapitalni dobitak po osnovu ove prodaje iznosi EUR 1.014. 301. 28 Ostali rashodi 2013 2012 Ispravka vrijednosti potraživanja 682.501 551.740 Ispravka vrijednosti ulaganja u zavisno pravno lice (Jugopetrol DOO Trebinje) - 3.492.556 Gubici od rashodovanja osnovnih sredstava 60.121 115.398 Gubici od prodaje hartija od vrijednosti raspoloživih za prodaju - 60.182 Otpis zaliha 11.472 1.158 Manjkovi po popisu 753.972 786.660 Penali 6.200 9.798 Ostali troskovi 113.624 223.201 Ukupno 1.627.891 5.240.693 29 Troškovi zarada i ostali licni rashodi 2013 2012 Bruto zarade i naknade zarada 3.927.753 3.921.046 Doprinosi za socijalno osiguranje na teret poslodavca 615.959 613.192 Prevoz na/sa posla 28.000 28.512 Zimnica 181.931 173.046 Humanitarna pomoć zaposlenima 21.255 39.501 Neiskorišćeni godišnji odmori - - Otpremnine i jubilarne nagrade (napomena 17) 409.036 449.161 Troškovi naknada po ugovoru o privremenim i povremenim poslovima 36.316 47.523 Putni troskovi 96.389 120.858 Troškovi naknada članovima upravnog odbora 88.041 86.864 Lični rashodi po osnovu diskontovanja stambenih kredita 89.369 97.753 Ostali lični rashodi i naknade 233.352 18.000 Ukupno 5.727.401 5.595.456


29

30 Trošak poreza na dobit i odloženo oporezivanje 2013 2012 Tekući porez na dobit: Tekući porez na dobit poslovne godine 337.435 260.400 Tekući porez na dobit 337.435 260.400 Odloženi porez: Odloženi porez, (sredstvo)/obaveza 121.133 (1.990) Odloženi porez 121.133 (1.990) Trošak poreza, ukupno 458.568 258.410 Tekući porez Porez na dobit Kompanije prije oporezivanja se razlikuje od teorijskog iznosa koji bi nastao primjenom prosječne ponderisane poreske stope i bio bi kao što slijedi: 2013 2012

Profit prije poreza 5.052.212 2,503,934 Porez obračunat po stopi od 9% 454.699 225,354 Poreski efekat od: Troškovi koji se ne mogu odbiti za poreske svrhe 127.402 33.056 Korišćenje odloženog poreskog sredstva (123.533) Porez na dobit 458.568 258.410 Odloženi porez Analiza odloženih poreskih sredstava i obaveza je kao što slijedi: 2013 2012 Odložena poreska sredstva: - povrativa nakon perioda od 12 mjeseci - 123,533 - povrativa u okviru perioda od 12 mjeseci Odložene poreske obaveze - povrativa nakon perioda od 12 mjeseci 79.525 81,594 - povrativa u okviru perioda od 12 mjeseci Odložena poreska sredstva/(obaveza), neto (79.525) 41,939

Društvo je u toku 2013 iskoristilo odložena poreska sredstva u iznosu od EUR 122,533 koja su prenešena iz ranijih perioda, po osnovu prenesenih poreskih gubitaka iz ranijih perioda.

Kretanje na računu odloženog poreza je kao što slijedi: 2013 2012

Na 1. januar 41.939 33,301 Trošak poreza kroz bilans uspjeha (121.133) 1,990 Trošak poreza kroz kapital (330) 6,648 Na 31. decembar (79.525) 41,939


30

Odložene poreske obaveze

Ubrzana poreska

amortizacija Dobit na osnovu fer

vrijednosti Ukupno Na 1. januar 2012 66,438 23,794 90,232 Uticaj na bilans uspjeha (1,990) (1,990) Direktan uticaj na kapital (6,648) (6,648) At 31 December 2012 64,448 17,146 81,594 Uticaj na bilans uspjeha (2.400) -2.400

Direktan uticaj na kapital 330 330

Stanja ne 31.12.2013. 62.048 17.476 79.525 Poreske vlasti mogu bilo kada ispitati knjige i podatke u roku od pet godina nakon poreske godine iz izvještaja i mogu nametnuti dodatne poreske procjene i penale. Rukovodstvo ne zna ni za kakve okolnosti koje bi mogle dati povoda nastanku potencijalno materijalne obaveze ove vrste. 31 Zarada po akciji i dividenda po akciji Osnovna zarada po akciji izračunava se tako što se dobit/(gubitak) koji pripada akcionarima Kompanije (matičnog pravnog lica) podijeli ponderisanim prosječnim brojem običnih akcija u opticaju za period isključujući obične akcije koje je Društvo otkupilo i koje se drže kao otkupljene sopstvene akcije. Dividende po akciji izračunava se tako što se iznos isplaćene dividende u toku godine podijeli sa ponderisanim prosječnim brojem običnih akcija. 2013 2012 Dobitak koji pripada akcionarima 4.593.644 2.178.310 Ponderisani prosečni broj običnih akcija u opticaju 4.653.971 4.653.971 Osnovna zarada po akciji (EUR po akciji) 0,99 0,47 Isplaćene dividende 6.001.208 3.000.000 Ponderisani prosečni broj običnih akcija u opticaju 4.653.971 4.653.971 Dividenda po akciji 1,29 0,64 32 Transakcije sa povezanim pravnim licima Društvo je potpuno kontrolisana od strane Hellenic Petroleum S.A., grčke kompanije , koja poseduje 54.4% njenog akcionarskog kapitala kroz Hellenic Petroleum International S.A., kompanije sa sjedištem u Austriji. Od akvizicije, Hellenic Petroleum je ekskluzivni dobavljač kompanije naftnim proizvodima. EKO ELDA ABEE, ćerka-Društvo, koja je u cijelokupnom vlasništvu Hellenic Petroleum-a, snabdijeva kompaniju uljem i mazivima. Još dve ćerke kompanije Asprofos i ELPE Services Limited,u vlasništvu Hellenic Petroleum-a . snabdevaju kompaniju različitim tehničkim i menadžment uslugama. Jugopetrol Trebinje d.o.o. (JPT), je ćerka Društvo, u punom vlasništvu Jugopetrola a.d. Kotor , smještena u Trebinju, Bosna i Hercegovina, u procesu zatvaranja. Slijedeće transakcije su prikazane sa povezanim licima: (a) Prodaja proizvoda i usluga Priroda Prodaja povezanim pravnim licima Odnos transakcija 2013 2012 Jugopetrol Trebinje Ćerka Društvo Prodaja naftnih proizvoda - 167.133 Ukupno - 167.133


31

(b) Kupovina robe i usluga Priroda Kupovina od povezanih pravnih lica

Odnos Transakcija 2013 2012

Hellenic Petroleum S.A. Majka Društvo Kupovina naftnih proizvoda 148.627.672 162.728.864 EKO ELDA ABEE Dio grupe Kupovina ulja 270.909 354.097 Helpe International Consulting Dio grupe Usluge konsaltinga 300.000 300.000 Asprofos Engineering S.A. Dio grupe Usluge održavanja 10.000 80.000 EKO Serbia Dio grupe Usluge konsaltinga 59.120 139.133 Ukupno 149.267.701 163.602.094

Transakcije prodaje i kupovine robe i usluga obavljaju se po istim uslovima kao i transakcije sa trećim (ne povezanim) pravnim licima. (c) Salda na kraju godine, nastali na osnovu prodaje i kupovine roba i usluga Potraživanja od povezanih pravnih lica Odnos 2013 2012 Jugopetrol Trebinje d.o.o. Ćerka Društvo 168.976 756.824 Ukupno 168.976 756.824 Obaveze prema povezanim pravnim licima Odnos Hellenic Petroleum S.A. Matično Društvo (18.498.552) (6.237.865) EKO ELDA ABEE Dio grupe 112.522 Asprofos Engineering S.A. Usluge održavanja 30.000 EKO Serbia Usluge konsaltinga 3.620 10.618 Ukupno (18.494.932) (6.084.725) Potraživanja od povezanih pravnih lica su nastala uglavnom iz transakcija prodaje i dospijevaju za plaćanje po normalnim uslovima prodaje važećim na datum prodaje. Potraživanja nisu osigurana i ne nose nikakvu kamatu. U tabeli je prikazan neto iznos potraživanja od društva Jugopetrol d.o.o. Trebinje (iznos potraživanja indirektno otpisan iznosi EUR 200.000, tako da bruto potraživanje na 31.12.2013. godine iznosi EUR 368.976). (d) Naknade ključnom rukovodstvu 2013 2012 Zarade i ostala kratkoročna primanja zaposlenih ključnog rukovodstva 798.234 784.296 Ukupno 798.234 784.296 Naknade ključnom rukovodstvu uključuju zarade i ostala lična primanja. Ključno rukovodstvo čine izvršni direktor i direktori sektora. Naknade ključnom rukovodstvu podliježu istim zakonskim propisima (Zakon o radu, Zakon o porezu na dohodah fizičkih lica, Opšti i Pojedinačni Kolektivni Ugovor, ostali propisi), kojima podliježu zarade ostalih zaposlenih radnika.


32

33 Potencijalne i preuzete obaveze 1. Država Crna Gora Po Tužbi Države CG u toku su sudski sporovi pred Osnovnim sudom Bar, Kotor i Bijelo Polje. Država potražuje vlasništvo na dijelu skladišnih kapaciteta na petrolejskim instalacijama Bar i Lipci i cjelokupno vlasništvo na svim nepokretnostima na petrolejskoj instalaciji Bijelo Polje, jer su po mišljenju tužioca sporni skladišni kapaiteti navodno pripadali Saveznoj direkciji za robne rezerve Beograd te da s toga Država CG ima pravo vlasništva , jer je pravni sledbenik imovine saveznih organa. Ukupna knjigovodstvena vrednost spornih sredstava iznosi EUR 2.262 hiljada na datum 31 decembar2013. 2. Tužilac Montenegro Bonus DOO Cetinje Tužilac je pred Osnovnim sudom Kotor pokrenuo dva spora u kojima potražuje : - U prvom sporu potražuje iznos od EUR 11,024,960 iz razloga što Jugopetrol navodno nije dozvolio korišćenje skladišnih kapaciteta na petrolejskim instalacijama a na to je bio u obavezi prema privremenoj mjeri Privrednog suda Podgorica iz 2004.godine. Rješenjem Osnovnog suda Kotor od 6.11.2009.godine, određen je pekid postupka sve dok se ne okončaju sudski postupci iz prethodne tačke u kojima se treba utvrditi pitanje vlasništva spornih nepokretnosti na gorepomenutim petrolejskim instalacijama; - U drugom sporu tužilac potražuje iznos od EUR 7,560,000 koliko bi kako navode ostvarili da su bili u mogućnosti da sporne skladišne kapacitete izdaju u zakup nekom drugom pravnom licu. I ovaj spor je rješenjem Osnovnog suda Kotor P 439/09 od 4.10.2010.godine prekinut sve do okončanja takođe sudskih postupaka iz prethodne tačke radi razrješenja spornog pitanja - pravo vlasništva na spornim nepokretnostima. U vezi sa tačkama 1. i 2. navedenim iznad, rezervisanja nisu napravljena stoga što menadžment Kompanije veruje da krajnji ishod ovih sporova neće dovesti do značajnijih gubitaka za kompaniju.

Documents

JUGOPETROL A.D., KOTOR FINANSIJSKI ISKAZI I · PDF fileJugopetrol A.D. Kotor (u daljem tekstu “Društvo”) osnovan je 1947 kao državno Društvo na osnovu odluke Vlade ... “Službeni