900
| | OSHO Klut ca siêu vit Tp 1 Bài nói v42 li kinh ca Pht HÀ NI 03/2010 OSHO The Discipline of Transcendence Vol. 1 Discourses on the 42 Sutras of Buddha OSHO INTERNATIONAL FOUNDATION

Kỉ luật của The Discipline of siêu việt

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Microsoft Word - Sviet1.docTp 1
HÀ NI 03/2010
OSHO INTERNATIONAL FOUNDATION
3. Ch cái không mi hin hu..................................................... 87
4. Hai bu tri trng rng gp g .............................................. 127
5. Do ó hãy lu tâm ................................................................. 165
6. Không cái gì thiu .................................................................. 207
7. Sng Pháp ............................................................................. 245
9. Chân lí bên ngoài o thut..................................................... 329
10. Vy ti, vy i ...................................................................... 375 V Osho .....................................................................................419
|
diu nht
Pht nói:
T do khi am mê và c bình thn, ây là con ng tuyt diu nht.
Nhng ngi ã b li cha m mình, i ra khi nhà, hiu tâm trí, t ti ci ngun, và hiu thu cái phi vt cht, c gi là shramana-Sa môn.
Nhng ngi tuân th gii lut v o c, ngi thun khit và không tì vt trong hành vi ca h, nhng ngi c gng t ti kt qu ca qu v thánh c gi là a la hán.
Tip ó là bt hoàn (anagamin - a na hàm). Ti cui cuc i mình, linh hn ca bt hoàn thng lên tri và t ti qu v a la hán.
Tip ó là nht hoàn (skridagamin - tu à hàm). Nht hoàn thng lên tri (sau cái cht ca ngi ó), quay tr li th gian mt ln na, và t ti qu v a la hán.
Tip ó là d lu (srotapanna - tu à hoàn). D lu cht i by ln và c sinh ra by ln, ri ngi ó cui cùng t ti qu v a la hán.
Bi vic gián on ca am mê c ng ý là ging nh các chi b ct ri chúng không bao gi có th c dùng li na.
Pht Gautam ging nh nh cao nht ca Himalayas, ging nh nh Gourishankar... mt trong nhng con ngi thun khit nht, mt trong nhng linh hn trong trng nht, mt trong nhng hin tng rt him hoi trên th gian này. S him hoi là ch Pht là nhà khoa hc ca th gii bên trong - nhà khoa hc ca tôn giáo. ó là vic t hp him hoi. Mang tính tôn giáo là n gin, là nhà khoa hc là n gin - nhng t hp, tng hp hai cc này là iu không th nào tin c. iu ó là không th nào tin c, nhng nó ã xy ra.
Pht là ngi giu có nht ã tng sng; giu có nht theo ngha tt c các chiu hng ca cuc sng u c hoàn thành trong ông y. Ông y không phi là ngi mt chiu.
|
| 3 30/03/2010 - 1/ 2 4
Cách tip cn khoa hc là vic tìm kim sc mnh; ó là lí do ti sao Huân tc Bacon ã nói 'tri thc là sc mnh'. Khoa hc ã làm cho con ngi thành rt mnh, mnh ti mc con ngi có th phá hu toàn th hành tinh trái t này. Ln u tiên trong lch s tâm thc con ngi có kh nng t t toàn cu, t t tp th. Khoa hc ã th ra sc mnh khng khip. Khoa hc vn tip tc tìm kim ngày mt nhiu sc mnh. iu này na cng là cách tip cn hng ti chân lí, nhng là cách tip cn b phn.
Th ri có nhng nhà th, nhà huyn môn, nhng ngi có ý thc thm m. H nhìn vào chân lí nh cái p - Jalaluddin Rumi và Rabindranath Tagore và nhng ngi khác, ngi cho rng cái p là chân lí. H to ra nhiu ngh thut, h to ra nhng ngn ngun mi v cái p trên th gii. Ho s, nhà th, v công, nhc s, h cng tip cn ti chân lí t mt chiu hng hoàn toàn khác vi sc mnh.
Nhà th không ging nh nhà khoa hc. Nhà khoa hc làm vic vi phân tích, lp lun, quan sát. Nhà th vn hành qua trái tim - phi lí, tình yêu. Ngi ó chng liên quan gì ti tâm trí và lp lun c.
Phn ln hn ca nhng ngi tôn giáo thuc vào chiu hng th hai. Ngi Sufi, ngi Baul - h tt c u thuc vào cách tip cn thm m. Do ó mi có nhiu nhà th Hi giáo, nhiu nhà th, n chùa p th - Ajanta và Ellora - chúng ã c to ra bi nhng ngi tôn giáo. Bt kì khi nào hot ng tôn giáo chim u th, ngh thut c to ra, âm nhc c to ra, nhng bc ho v i c to ra; th gii tr thành p hn lên chút ít. Nó không tr nên
mnh hn, nhng nó tr nên p hn, áng yêu hn, áng sng hn.
Cách tip cn th ba là cách tip cn ca s v i. Các nhà sáng lp Kinh Thánh - Moses, Abraham; nhà sáng lp Hi giáo Mohammed; Krishna và Ram - cách tip cn ca h là thông qua chiu hng ca s v i... nim kính n mà ngi ta cm thy khi nhìn vào cái bao la ca v tr. Upanishad, Veda, chúng tt c u tip cn ti th gii, th gii ca chân lí, thông qua s v i. Chúng tràn y iu ngc nhiên. Không th nào tin ni ó, vi s v i nh vy, mà bn n gin có th cúi mình trc nó - không cái gì khác là có th. Ngi ta n gin cm thy khiêm tn, b qui v cái không.
ây là ba chiu thông thng sn có tip cn ti chân lí. Chiu th nht to ra nhà khoa hc; chiu th hai, ngh s; chiu th ba, các nhà tiên tri. S him hoi ca Pht nm ch này - rng cách tip cn ca ông y là vic tng hp ca tt c ba, và không ch là s tng hp mà nó còn vt ra ngoài c ba.
|
| 5 30/03/2010 - 1/ 3 6
Ai ó ã gi cho tôi mt giai thoi hay v nhà vô thn ni ting, W. C. Fields. Ông y i tua qua nc M. Mt hôm ngi qun lí ca ông y vào phòng khách sn ca ông y và b sc khi thy ông y c cun Kinh Thánh ca Gideon.
'Bill!' ông y nói, 'ông ang làm cái cht tit gì vy? Tôi c tng ông là ngi vô thn.'
Fields áp, 'Ch tìm s h thôi, ch tìm s h mà.'
Nhng bn không th tìm c ch s h nào trong Pht. Vâng, bn có th tìm ch s h trong Jesus, có nhiu y - bi vì Jesus tin tng, tin cy, ông y có nim tin. Ông y n gin ging nh a tr. Không có bin lun trong ông y. Chng minh mang tính tn ti nhng không có bin lun cho nó. Toàn th s hin hu ca ông y là chng minh ca ông y.
Nhng iu ó không phi nh vy i vi Pht. Bn có th không trong hài hoà vi trái tim ông y chút nào, bn có th không tin vào ông y chút nào, bn có th không nhìn vào bng chng ông y ang hin hu, nhng bn s phi nghe lí lun ca ông y. Ông y có c bng chng và lí lun. Bn thân ông y là bng chng cho iu ông y ang nói, nhng iu ó không phi là tt c. Nu bn không sn sàng nhìn vào ông y thì ông y có th ép buc bn, ông y có th thuyt phc bn; ông y là ngi duy lí.
Ngay c ngi nh Bertrand Russell, mt ngi vô thn, logic thun túy, cng ã nói, 'Trc Pht tôi cm thy do d. Vi Jesus tôi có th u li c.'
Ông y ã vit mt cun sách Sao tôi không là ngi Ki tô giáo - mt cun sách y tranh cãi. Nó vn cha c ngi Ki tô giáo áp li; lun c ca ông y vn ng vng. Nhng trc Pht ông y t nhiên cm thy do d - bi vì Pht có th thuyt phc c ông y trên nn tng ca riêng ông y. Pht cng là nhà phân tích nh Bertrand Russell.
Bn không cn là ngi tôn giáo c Pht thuyt phc, ó là s him hoi ca ông y. Bn không cn tin chút nào. Bn không cn tin vào thng , bn không cn tin vào linh hn, bn không cn tin vào cái gì c - du vy bn vn có th sng cùng Pht, và dn dn bn s i ti bit v linh hn và v thng na. Nhng ó không phi là các gi thuyt.
Không cn nim tin du hành cùng Pht. Bn có th ti vi tt c mi hoài nghi có th. Ông y chp nhn, ông y ón chào, và ông y nói, 'C ti vi ta i.' Trc ht ông y thuyt phc tâm trí bn, và mt khi tâm trí bn b thuyt phc và bn bt u i cùng ông y, dn dn bn bt u cm thy rng ông y có mt thông ip bên ngoài tâm trí, ông y có mt thông ip mà không lí do nào có th hn ch c. Nhng trc ht ông y thuyt phc lí trí ca bn.
Tôn giáo ca Pht là siêu lí trí, nhng không ngc li lí trí. iu này phi c hiu t ngay chính ban u. Nó có cái gì ó liên quan ti cõi bên kia, siêu lí trí, nhng cái siêu lí trí ó không ngc li lí trí. Nó là hài hoà vi lí trí. Lí trí và siêu lí trí là s liên tc, liên tc. ây là s him hoi ca Pht.
|
| 7 30/03/2010 - 1/ 4 8
bn buông xuôi. Krishna nói, 'Hãy buông xuôi theo ta, th thì ông s c thuyt phc. Ông không cn lo ngh v nó, ng nói v nó chút nào.'
Bi vì cách tip cn lí trí này mà ông y không bao gi em ra bt kì khái nim nào mà không th c chng minh. Ông y cha bao gi nói v thng . H. G. Wells ã nói v Pht, 'Ông y là ngi có tính thng nht và là ngi có tính phi thng nht trong toàn th lch s con ngi.' Vâng, s vic là vy y - thng nht và phi thng nht.
Bn không th tìm ra ngi nào có tính thng hn Pht. Mi cá tính khác n gin m i trc ông y. Sáng t ca ông y là tuyt vi, con ngi ông y là vô song, nhng ông y không nói v thng .
Bi vì ông y không bao gi nói v thng , nhiu ngi c tng rng ông y là ngi vô thn - ông y không phi vy. Ông y không nói v thng bi vì không có cách nào nói v thng . Mi vic nói v thng u vô ngha. Bt kì iu gì bn có th nói v thng cng u s gi. Nó là cái gì ó không th c nói ra.
Các nhà tiên tri khác nói rng không cái gì có th c nói v thng , nhng ít nht h nói nhiu v iu này - rng không cái gì có th c nói v thng . Pht mi thc s là logic, ông y thm chí s không nói ti iu này, bi vì ông y nói, 'Ngay c vic nói rng không cái gì có th c nói v thng , thì ông ã nói cái gì ó ri. Nu ông nói, "Thng không th c nh ngha," thì ông ã nh ngha ông y theo cách ph nh ri - rng ông y không th c nh ngha. Nu ông nói, "Không cái gì có th
c nói," iu ó na ông li ang nói y.' Pht là cc kì logic. Ông y s không tht ra mt li nào âu.
Ludwig Wittgenstein, mt trong nhng nhà t tng v i nht ca thi i này, ã nói, 'Cái mà không th c nói ra thì phi không c nói ra. Cái mà không th c nói ra ngi ta phi im lng t ó.' Bi vì tht ra cái gì ó v cái gì ó mà không th tht ra c là báng b.
Pht không phi là ngi vô thn nhng ông y không bao gi nói v thng c. ó là lí do ti sao tôi nói ông y là him hoi. Ông y a nhiu ngi ti thng - ông y ã a nhiu ngi hn bt kì ai khác ã làm. Hàng triu ngi ã c a ti tr nên mang tính thng trong s hin din ca ông y, nhng ông y cha bao gi tht ra li nào. Không ch v thng , mà còn v linh hn, cái ta - ông y không có lí thuyt v nó. Ông y n gin nói, 'Ta có th ch ra cho ông con ng, cách i vào trong. Ông i và nhìn xem.' Ông y nói, 'Ch Pht ch có th ch ra con ng, h không th cung cp cho ông trit lí c. Ông ó, i vào trong và nhìn i.'
Mt ngi ti Pht. Ngi ó là mt hc gi ln, mt loi giáo s, ã vit nhiu sách, ni ting khp toàn quc. Tên ông y là Maulingaputta. Ông y nói vi Pht, 'Tôi ã ti vi hàng chc câu hi và thy phi tr li chúng.'
|
| 9 30/03/2010 - 1/ 5 10
ông còn cha sn sàng, và bt kì iu gì ta nói ông s din gii sai bi vì ông có quá nhiu din gii chen chúc trong u ông. Bt kì iu gì ta nói cng s truyn qua tâm trí ông. Trong mt nm ông ch im lng thôi cho ông có th vt b tri thc i. Khi ông trng rng, bt kì iu gì ông mun hi ta s tr li, ta ha y.'
Khi ông y ang nói iu này, mt t khác ca Pht, Sariputta, ngi di mt gc cây, bt u ci - ci ha h. Maulingaputta phi ã cm thy lúng túng. Ông y nói, 'Có chuyn gì vy? Sao ông ci?'
Ông y nói, 'Tôi không ci ông âu, tôi ci tôi y. Mt nm ã trôi qua. Ngi này cng ã la tôi. Tôi ã ti vi nhiu câu hi và ông y nói, "i mt nm ã," và tôi ã i. Bây gi tôi ci bi vì nhng câu hi ó ã bin mt ri. Ông y c òi, "Bây gi a các câu hi ó ra i!" nhng tôi không th a nhng câu hi ó ra c. Chúng ã bin mt ri. Cho nên, Maulingaputta, nu ông thc s mun câu hi ca mình c tr li, hi ngay bây gi i, ng i mt nm na. Ngi này ang la y.'
Pht ã a nhiu ngi, hàng triu ngi, ti th gii bên trong, nhng theo cách rt lí trí. iu này là n gin - rng trc ht bn phi tr thành ngi nhn, trc ht bn phi t ti im lng, th thì giao cm mi có th, không trc iu ó.
Pht cha bao gi tr li bt kì câu hi siêu hình nào. Ông y bao gi cng sn sàng tr li bt kì câu hi nào v phng pháp, nhng ông y không bao gi
sn sàng tr li bt kì câu hi nào v siêu hình. ây là cách tip cn khoa hc ca ông y. Khoa hc tin vào phng pháp. Khoa hc không bao gi tr li 'ti sao', nó bao gi cng tr li 'làm sao'.
Nu bn là nhà khoa hc, 'Ti sao th gii li có ó?' ông y s nói, 'Tôi không bit - nhng tôi có th tr li làm sao th gii li có ó.' Nu bn hi ông y, 'Ti sao li có nc?' ông y không th tr li c, ông y s ch nhún vai. Nhng ông y có th nói làm sao mà nc có ó; bao nhiêu ô xi, bao nhiêu hidro làm cho nc xy ra. Ông y có th cho bn phng pháp, cái 'làm sao', c ch. Ông y có th ch cho bn cách làm ra nc, nhng ông y không th ch cho bn ti sao.
Pht không bao gi hi bt kì câu hi 'ti sao' nào, nhng iu ó không có ngha là ông y là ngi vô thn. Cách tip cn ca ông y rt khác vi nhng ngi vô thn khác. Ngi hu thn yêu cu bn tin, phi có nim tin, phi tin cy. Pht nói, 'Làm sao ngi ta có th tin c? Ông ang òi hi iu không th c.' Nghe lí l ca ông y.
|
| 11 30/03/2010 - 1/ 6 12
ó không? Bt kì khi nào bn tin, sâu bên di u có hoài nghi. ây là kiu tin tng gì vy?
Pht nói nu không có hoài nghi th thì không có vn tin tng. Th thì ngi ta n gin tin. Không có nhu cu cho bt kì Krishna nào nói, 'Hãy buông xuôi, hãy tin tng' - không có vn . Nu Arjuna có nim tin, thì anh ta có; nu anh ta không có, thì không có cách nào em li nó. Th thì nhiu nht Arjuna có th chi trò trình din, gi v rng mình tin. Nhng tin tng không th b ép buc.
Vi nhng ngi có nim tin t nhiên, t phát, không có vn v nim tin - h n gin tin. H không bit ngay c tin tng là gì. Tr nh, chúng n gin tin. Nhng mt khi hoài nghi i vào, tin tng tr thành không th c. Và hoài nghi phi i vào; nó là mt phn ca trng thành. Hoài nghi làm cho ngi ta trng thành.
Bn vn còn tr con chng nào hoài nghi còn cha thm vào linh hn bn. Chng nào ngn la ca hoài nghi còn cha bt u t cháy bn, bn vn còn cha chín chn, bn không bit cuc sng là gì. Bn bt u bit cuc sng ch bng cách hoài nghi, bng vic ngn ngi, bng vic nêu ra câu hi.
Pht nói nim tin ti, nhng không chng li hoài nghi, không nh tin tng. Nim tin ti qua vic phá hu hoài nghi bng lí trí, qua vic phá hu hoài nghi bng nhiu hoài nghi hn, bng vic kh b bn thân hoài nghi. Cht c ch có th b phá hu bi cht c - ó là phng pháp ca Pht. Ông y không nói tin tng. Ông y nói i sâu vào trong hoài nghi ca bn,
i ti tn cùng, không s hãi: ng kìm nén. i toàn th con ng ca hoài nghi ti tn cùng.
Và chính cuc hành trình ó s em bn i ra ngoài nó. Bi vì mt khonh khc ti khi hoài nghi bt u hoài nghi bn thân nó. ó là hoài nghi ti thng - khi hoài nghi hoài nghi bn thân hoài nghi. iu ó phi ti nu bn i ti tn cùng. Trc ht bn hoài nghi vic tin tng, bn hoài nghi cái này cái n. Mt ngày nào ó khi mi th ã b hoài nghi, bng nhiên mt cái mi, hoài nghi ti thng ny sinh - bn bt u hoài nghi s hoài nghi.
iu này là cc kì mi trong th gii tôn giáo. Và th thì hoài nghi git cht hoài nghi, hoài nghi phá hu hoài nghi, và nim tin c thu li. Nim tin này không chng li hoài nghi, nim tin này bên ngoài hoài nghi. Nim tin này không i lp vi hoài nghi, nim tin này là thiu vng hoài nghi.
Pht nói bn s phi tr thành tr con ln na, nhng con ng phi i qua th gii này, i qua nhiu rng rm ca hoài nghi, bin lun, lí lun. Và khi mt ngi tr v nhà, li t ti nim tin nguyên thu ca mình, iu ó là hoàn toàn khác. Ngi ó không ch là a tr, ngi ó là ngi già... trng thành, có kinh nghim, vy mà vn ging nh a tr.
|
| 13 30/03/2010 - 1/ 7 14
Mt v vua Minh nào ó ca triu i nhà Hán, vào nm 67 trc công nguyên, ã mi các bc thy Pht giáo ti Trung Quc em thông ip ca Pht ti ó. Không ai bit tên ca các bc thy Pht giáo ó, nhng mt nhóm ã ti Trung Quc. Và hoàng mun có mt hp tuyn nh nhng li Pht xem nh phn gii thiu u tiên cho ngi Trung Quc.
Kinh Pht thì rt ln, sách v Pht giáo bn thân nó ã là mt th gii ri - hàng nghìn kinh sách tn ti và chúng i vào rt chi tit, bi vì Pht tin vào phân tích logic. Ông y c i ti chính tn cùng ca mi iu. Phân tích ca ông y tht là sâu sc và hoàn ho, cho nên ông y i vào chính nhng chi tit sâu.
iu ó là rt khó. Phi dch cái gì cho mt t nc hoàn toàn mi, ni chng có gì ging nh Pht ã tng tn ti? Cho nên các bc thy Pht giáo này ã son ra mt hp tuyn nh gm bn mi hai chng. H ã thu thp nhng li nói t ây ó, t kinh sách này n, t bui thuyt ging này kia.
Cun sách này ã c son ra theo kiu cách vn tuyn nho giáo bi vì nó s c gii thiu cho t nc ca Khng T - nhng ngi ã tr nên rt quen thuc vi cách Khng T nói, vi cách kinh sách nho giáo ã c làm ra và biên son ra. Mi ngi u quen thuc vi Khng T, cho nên ích xác trên cùng nhng dòng ó các bc thy Pht giáo ã son ra kinh này. Vn tuyn nho giáo bt u mi câu, mi on bng cm t 'Thy nói...' Li kinh này bt u theo cách tng t - 'Pht nói...' Mi li nói u bt u bng 'Pht nói...'
T u th k này các hc gi ã quen ngh rng bn gc phi ã tn ti trong ting Phn hay Pali, th ri nó tht truyn, b tht lc, và li kinh này trong ting Trung Quc là bn dch. iu ó tuyt i sai. Li kinh này cha bao gi tn ti n c. Nh nó th, thì nó cha bao gi tn ti c. Tt nhiên, tng li u bt ngun t Pht, nhng toàn th công trình là công trình mi, vn tuyn mi. Cho nên bn phi ghi nh iu ó.
Và ó là lí do ti sao tôi ã chn nó nh phn gii thiu u tiên cho bn vào th gii ca Pht. Nó rt n gin. Nó cha tt c theo mt cách rt n gin. Nó rt trc tip. Nó v bn cht là toàn th thông ip này, nhng rt ngn, không dài dòng và lê thê nh các kinh Pht khác dài th.
Pht nói:
T do khi am mê và c bình thn, ây là con ng tuyt diu nht.
Ông y bao gi cng nói v con ng, không bao gi nói v mc ích. Bi vì ông y nói, 'Nói gì v mc ích ây? Tht vô tích s mà nói v nó. Nu ông bit, thì ông bit. Nu ông không bit, chng có cách nào bit v nó trc khi ông t ti nó.'
|
| 15 30/03/2010 - 1/ 8 16
T do khi am mê và c bình thn, ây là con ng tuyt diu nht.
Trong mt câu n gin này toàn th giáo hun ca ông y u hin din. T do khi am mê và c bình thn... ây là hai khía cnh ca mt hin tng, hai mt ca mt ng tin - t do khi am mê và c bình thn. Bn không th bình thn nu bn không t do khi am mê, và bn không th t do vi am mê nu bn không bình thn. Chúng c hai i cùng nhau và ngi ta phi làm vic vì c hai cùng nhau.
Sao con ngi cng thng th? Sao li có nhiu lo âu và kh s th? Sao con ngi không bình thn, bình tnh và nh tâm? Bit bao nhiêu am mê c kéo bn ht ng n ti ng kia, y bn theo li này li n. Bn b kéo theo nhiu hng, do ó bn tr thành phân mnh, bn tr nên b phân chia, bn tr thành b chia ch. Bn làm mt trung tâm ca mình. Bn quên mt hoàn toàn mình là ai.
Quan sát i. Khi bn tham tin, bn là ai? Bn ch là s tham tin ch không là gì khác. Khi bn gin d, bn ngã bn b tn thng, bn là ai? Bn ch là s gin d, bn ngã b tn thng, không gì khác. Khi bn y nhng am mê dc, bn là ai? Bn ch là dâm dc, không gì khác - dc tình. Khi bn tham vng và bn mun quyn lc, danh vng, kính trng, bn là ai? Bn n gin là tham vng và không gì khác.
Quan sát, và bn s thy nhiu am mê trong mình, nhng bn s không thy mình là ai c - tt c các am mê u kéo bn ra xa, và tng am mê i
theo cách riêng ca nó. Nu bn mun tin, bn s phi hi sinh các am mê khác vì nó. Ngi iên vì tin có th quên mt tt c v dc. Rt d dàng k keo kit là ngi c thân. Thc t, c thân có th là mt loi tính keo kit. Bn không mun chia s nng lng dc ca mình, bn không mun chia s nng lng dc ca mình vi bt kì ai. Bn là k keo kit.
Ngi có tham vng chính tr có th tr thành c thân rt d dàng bi vì toàn th am mê ca ngi ó lái ngi ó i theo mt ng. Nhà khoa hc quá mê mi vi vic nghiên cu có th quên mt tt c v àn bà. iu ó là d dàng. Nu mt am mê chim lnh bn hoàn toàn thì bn có th quên mi th khác.
Mt s kin ai cng bit là các nhà khoa hc là ngi rt ãng trí. Toàn th tâm trí ca h i vào theo mt hng, nhng th ri h tr thành rt, rt nghèo nàn na. Lnh vc ca h, tm nhìn ca h c tr nên ngày mt hp dn li, hp na. ó là iu c bit hoá ngha là gì. Ngi tham lam tr nên hp hn và hp hn và hp hn na. Ngi ó ngh, suy ngm, ch v tin; ngi ó c m tin. Toàn th tâm trí ca ngi ó ch bit mi mt âm nhc và ó là âm nhc ca tin; ch mt tình yêu, và ó là tình yêu tin.
|
| 17 30/03/2010 - 1/ 9 18
khi xy ra. Bình thng ngi ta chy theo tt c các chiu.
Tôi ã nghe:
Mt nhà khoa hc và mt con kh t c phái ra ngoài không gian cùng nhau. c ính ngay phía trc b qun áo không gian ca con kh t là mt phong bì vi nhng ch dn c bit trong ó. Quá tò mò, nhà khoa hc i cho ti khi con kh t ng cho ông ta có th lén xem trm trong phong bì.
Rt cn thn ông ta bóc phong bì ra và thy l ra mt mu giy bên trong. Trên t giy ó có in dòng sau: ng quên cho nhà khoa hc n.
Nhà khoa hc tr thành mt im; cuc i ông ta là im tp trung ó. Ngi tp trung t ti mt loi thng nht gi to. Bình thng mi ngi không tp trung. Thin còn xa xm lm - h thm chí còn cha tp trung c. Toàn th cuc sng ca h là m hn n, ng ln xn. Mt tay h i lên hng bc, mt chân h i sang hng nam, mt mt h quay sang hng ông, mt kia quay sang hng tây. H c i theo mi hng. Vic kéo và y này ca nhiu hng em h i xa. H tr thành phân mnh, h mt i tính toàn th. Làm sao bn có th im lng c, làm sao bn có th bình thn c?
Ngi tp trung cng không th bình thn c, bi vì cuc sng ca ngi ó không cân xng. Ngi ó ch i theo mt hng; tt c các phía khác
ca cuc sng ngi ó b b ói. Nhà khoa hc không bao gi bit ti cái p là gì, tình yêu là gì. Ngi ó không bit th ca là gì. Ngi ó quá b hn ch vào th gii toán hc ca mình. Ngi ó tr nên thiên lch. Nhiu phn ca ngi ó b b ói, b ói. Ngi ó không th bình thn c. Khi bn b ói, làm sao bn có th bình thn c?
Ngi ang i theo mi hng hu nh không có s phong phú hn chuyên gia, nhng s phong phú ca ngi ó có s phân lit trong nó; ngi ó tr nên chia ch. Làm sao bn có th im lng và bình thn khi bit bao nhiêu ngi là thy bn, c kéo bn i theo các hng khác nhau?
Bình thng ây là hai kiu ngi, và c hai u không thoi mái, sâu trong ri lon.
Pht nói:
T do khi am mê và c bình thn, ây là con ng tuyt diu nht.
Con ng ca ông y là gì?
Nhng ngi ã b li cha m mình, i ra khi nhà, hiu tâm trí, t ti ci ngun, và hiu thu cái phi vt cht, c gi là Sa môn (shramana).
|
| 19 30/03/2010 - 1/ 10 20
mình bn không th t ti c. N lc ca bn nh bé th, bn tí hon th. Làm sao bn có th quan nim c vic bit chân lí ch bng n lc riêng ca mình? Giúp ca Thng s cn phi có ch, ân hu s cn phi có ch.
Con ng ca brahmin là con ng ca ân hu, cho nên bn phi cu nguyn. Ch khi thng giúp thì bn mi có th i c trên con ng này. Chng nào ngài còn cha sn lòng, bn không th t ti c. Không có kh nng nào cho bn i mt mình c. Thng là cn thit, giúp ca ngài là cn thit, bàn tay ca ngài là cn thit. Chng nào ngài còn cha a bn lên trên th gii này, bn s còn phi vt ln vô vng. Cho nên cu nguyn là con ng. Ngi brahmin tin vào li cu nguyn.
Sa môn (shramana) chính là iu i lp hn li. T 'shramana' bt ngun t gc 'shram'. Shram ngha là s dng bn thân mình, là làm n lc. Shram ngha là n lc. Không có kh nng ca ân hu nào, bi vì Pht cha bao gi nói v thng c. Pht nói, bn không bit thng - làm sao bn có th cu nguyn c? Bn s cu nguyn ai? Li cu nguyn ca bn s là trong dt nát sâu sc. Làm sao bn có th cu nguyn vi mt thng mà bn không bit, bn cha bao gi nhìn thy? Cái kiu trao i nào là có th c ây? Bn s ch nói vi tri, bu tri trng rng. Bn có th ch nói vi chính mình thôi. y là iên.
Bn ã tng thy ngi iên lm nhm nói vi chính mình cha - ngi mt mình nói vi ai ó? H
ang nói vi ai ó, nhng mi ngi u bit rng chng có ai khác c. H ang nói cho chính h.
Vi cách tip cn duy lí ca Pht, ngi cu nguyn thng là iên, là gàn d. Bn ang làm gì? Bn có bit thng tn ti không? Nu bn bit th thì không có nhu cu cu nguyn. Bn nói rng bit thng , bn cu nguyn. Ngi brahmin nói, 'Chúng ta có th bit thng ch bng li cu nguyn, bng giúp ca ngài, bng ân hu ca ngài.'
Bây gi ây là iu ng ngn, ng ngn v logic. Bn i lòng vòng. Bn nói, 'Chúng ta có th bit thng ch bng li cu nguyn.' Th thì bn có th cu nguyn th nào? - bi vì bn có bit thng âu. Và bn nói, 'Ch bng li cu nguyn chúng ta mi có kh nng t ti ân hu ca ngài.' ây là cái vòng lun qun, ây là phi logic. Thiu sót là rt rõ ràng, s h là hin nhiên.
ây là vn vi ngi tôn giáo thông thng - ngi ó không th tranh bin c. Ngi vô thn có th phá hu toàn th lun c ca bn trong mt tích tc. Ngi tôn giáo né tránh bin lun, bi vì h bit h không có c s nào mà tranh bin c.
Bn nói, 'Chúng ta ang tìm kim thng ,' và th ri ng thi bn nói, 'Ch bng li cu nguyn chúng ta mi có kh nng t ti ngài.' Bn còn cha bit c mà - li cu nguyn là không th c. Và nu bn bit ngài, li cu nguyn là không cn thit.
|
| 21 30/03/2010 - 1/ 11 22
nghit ngã, theo ng khác iu ó li dng nh rt, rt khoa hc.
Bn mt mình ây, b lc trong khu rng th gii này, và ngi di gc cây bn ang cu nguyn, chng bit mình cu nguyn ti ai, thng âu, liu có ngài hay không. Bn có th lãng phí thi gian ca mình. Nu không có thng , thì...? Mi thi gian mà bn phí hoài cho li cu nguyn có th ã c dùng tìm kim, phát hin ra.
Pht nói mt khi bn hiu rng bn b lc và bn phi tìm cho ra con ng riêng ca mình và không có s giúp nào ti c, bn mi tr nên có trách nhim. Li cu nguyn là mang tính vô trách nhim. Cu nguyn ch né tránh. Cu nguyn là li bing. Cu nguyn ch là trn chy.
Pht nói n lc là cn thit. Và cu nguyn cng là s nhc. Cho nên trong cu trúc Pht giáo không có gì nh li cu nguyn c, ch có thin. Bn có th thin, bn không th cu nguyn.
ây là khác bit gia thin và li cu nguyn. Li cu nguyn cn tin tng vào thng , thin không cn tin tng. Thin mang tính khoa hc thun khit. Nó n gin nói rng có nhng trng thái ca tâm trí khi suy ngh dng li. Nó n gin nói có nhng cách thc dng suy ngh li, vt b suy ngh và i ti trng thái im lng ca tâm trí... trng thái bình lng, thanh thn ca tâm trí. Và trng thái ó ca tâm trí cho bn chân lí là gì, cho bn thoáng nhìn, m ra cánh ca - nhng nó ch là do n lc ca riêng bn thôi.
Ngi ta phi mt mình và phi làm vic cn mn, và nu bn b l, ch bn phi chu trách nhim. Nu bn không t ti, bn không th trách c bt kì ai bi vì không có ai trách c.
Con ng ca Pht là con ng ca sa môn - shramana - ngi tin vào n lc riêng ca mình. iu ó có v rt khc kh, gian nan. Ngi ta bt u cm thy s. Trong ni s ca mình chúng ta cn ti s giúp ca ai ó. Ngay c tin tng rng âu ó thng nào ó tn ti cng cho chúng ta s gim nh ri.
Tôi ã nghe:
Mt hành khách say sóng nm b ph trên chic gh dài ngáng ng i qua ca chiêu ãi viên. Tr ra ni xa xm, ông ta nói, 'Xa kia - t lin y phi không?'
'D tha ngài không phi ,' chiêu ãi viên áp. 'y là ng chân tri.'
'Không sao,' hành khách th dài, 'th còn tt hn là không có gì.'
|
| 23 30/03/2010 - 1/ 12 24
Tin tng, vi Pht, cng ging nh ng chân tri vy. Các thng ca bn ging nh các ng chân tri, o cnh. Bn tin vào thng bi vì bn cm thy có mt mình. Bn không bit thng có thc không; bn to ra thng bi vì bn cn h. Nhng nhu cu ca bn không th là s m bo cho chân lí ca thng . Nhu cu ca bn không th là s m bo cho thc ti ca thng .
Bn ang trong êm ti khi i qua khu rng rm. Bn có mt mình thôi. Nhu cu ca bn là có ngi bn ng hành. Bn có th tng tng ra ngi bn ng hành, bn có th bt u nói chuyn vi ngi bn ng hành, bn thm chí có th bt u tr li cho ngi bn ng hành. iu ó s cho bn o tng rng ai ó ang có y. Bn có th tin vào ngi bn ng hành này, bn có th hoàn toàn b thôi miên bi iu ó, nhng iu ó không có ngha là bn có th to ra ngi bn ng hành.
Mi ngi bt u huýt sáo khi h mt mình. i qua trong êm ti, h bt u huýt sáo. iu ó giúp , th còn tt hn là không có gì. Bn nghe ting ng riêng ca mình và iu ó cho bn ý tng rng có ai ó khác. Mi ngi cng bt u hát. Nghe ting nói riêng ca mình cho cm giác rng có ai ó khác na. Bi vì bn bao gi cng nghe ngi khác nói. Chính âm thanh bn có th nghe thy cho bn cm giác rng ngi khác phi có ó.
Nhng Pht nói rng ch bi vì bn cn thôi, thc ti không có s cn thit nào hoàn thành iu ó. Thc ti không thay i bi nhu cu ca bn. Nhu cu ca bn là thc - rng bn mt mình và bn mun có
hình nh ngi cha trên tri, thng . ó là lí do ti sao ngi Ki tô giáo li gi thng là 'cha'; ó là hình nh ngi cha.
Các nhà tâm lí s ng ý vi Pht. Các nhà tâm lí nói rng thng ch là nhu cu v hình nh ngi cha mà thôi. Mi a tr nh u có mt ngi cha - mang tính bo v, cho an ninh. Ngi ta cm thy tuyt i yên tâm bi vì ngi cha có ó. Th ri bn ln lên, th ri bn tr nên trng thành. Th ri cha bn không còn là s bo v na. Th ri bn bit rng cha bn cng yu ui nh bn thôi. Th ri bn bit cha bn cng b gii hn nh bn. Và dn dn bn thy cha mình mi ngày tr nên yu hn, tr nên già i.
|
| 25 30/03/2010 - 1/ 13 26
ca mình, ti mc bn là cho chính mình. Th thì bn s bình thn. Th thì ân hu s bt u xy ra cho bn, nhng nó không phi là ân hu ti t thng . Nó là ân hu lan to t trung tâm riêng ca bn hng ti ngoi vi riêng ca bn. Bn s tr thành mang ân hu.
Pht ngi, ng, i, chính là ân hu c nhân vt hoá. Nhng ân hu này không ti t âu khác; nó ang ni lên t chiu sâu bên trong nht ca riêng ông y, nó ni tm lên t trung tâm riêng ca ông y. Nó ging nh hoa ã n ra trên cây - nó ã bt ngun t cây. Nó không phi là món quà t ai ó khác, nó là s trng thành.
ây là khác bit gia con ng ca brahmin và con ng ca sa môn. Trên con ng ca brahmin, chân lí là món quà, món quà ca thng . Trên con ng ca sa môn, chân lí là s trng thành xy ra cho bn t bn th riêng ca mình. Nó là ca bn. Chân lí không phi là cái gì bên ngoài mà c phát hin ra, nó là cái gì ó bên trong cn c nhn ra.
Nhng ngi ã b li cha m mình, i ra khi nhà, hiu tâm trí, t ti ci ngun, và hiu thu cái phi vt cht, c gi là sa môn (shramana).
Bây gi, nh ngha v sa môn. Ai c gi là sa môn? Ai thc s là ngi tìm kim chân lí? Ai là ngi ang n lc thc, n lc ích thc phát hin ra chân lí là gì? iu th nht - h b li cha m mình.
Bây gi iu này rt mang tính biu tng, ng hiu nó theo tng ch. Nó rt biu tng và rt tâm lí. a tr phi trong bng m chín tháng... c bo v hoàn toàn, trong bu không khí m áp ti p n mc cha bao gi nó s có kh nng tìm li c s thun tin nh th na. Không lo lng, không trách nhim gì - ngay c th. Bn thân nó không cn th, ngi m th cho nó. Nó không có lo lng rng nó s b ói hay b b ói; ngi m c nuôi dng nó. Nó c bo v th, an toàn th.
Các nhà tâm lí nói rng trong vic tìm kim tôn giáo mi ngi u ang tìm kim bng m ln na. Tt c mi khái nim ca h v cõi tri u không là gì ngoài bng m c khuch i lên... tuyt i thoi mái. Trong huyn thoi Hindu h nói rng trên tri có cái cây tên là kalpavriksha - cây tho c. Bn ngi di nó, và khonh khc bt kì ham mun nào ny sinh, thm chí trc khi bn i ti bit rng nó ã ny sinh, thì nó ã c áp ng. Bn ngh v thc n và thc n s có ó, ngay lp tc. Bn ngh ti ging bi vì bn bun ng - lp tc ging s có ó.
|
| 27 30/03/2010 - 1/ 14 28
nó s phi th theo cách riêng ca nó. Nó s phi n lc theo cách riêng ca nó. Nó tr thành mt sa môn.
Trong bng m nó là mt brahmin. Mi th ã xy ra bi ân hu. Mi th ã xy ra, nó ã chng làm gì gì c. Nhng mi ngi u phi ra khi bng m. Mi brahmin u phi tr thành shramana. Pht nói qua vic là sa môn, trng thành là có th.
Th ri a tr dn dn trng thành xa hn, xa mãi khi ngi m. Sau vic sinh nó s vn phi ph thuc vào vú m. Th ri mt khonh khc s ti khi nó không còn ph thuc vào vú m na, nhng nó vn ph thuc vào ngi m nuôi nó. Th ri nó s i hc. Nó i xa hn khi ngi m, nó tr nên ngày mt c lp hn, nó tr nên ngày mt là cá nhân hn. Th ri mt ngày nào ó nó ri vào tình yêu vi mt ngi àn bà khác và nó b ct khi ngi m mt cách hoàn toàn.
ó là lí do ti sao không ngi m nào có th tha th cho ngi àn bà ã ly i a con trai ca mình. Không bao gi - vi ngi m, không th nào tha th c cho ngi àn bà ã ly a con mình i... xung t sâu sc. Nhng ngi àn ông thc s trng thành khi ngi ó ri vào tình yêu vi ngi àn bà, bi vì th thì anh ta ã quay lng li vi m mình hoàn toàn. Bây gi anh ta ã quay mt trm tám mi .
Pht nói rng trong th gii tâm lí vn còn nhiu gc r cn phi cht b. Bn phi tr nên ngày mt nhn bit rng bn có th ã i xa khi ngi m, nhng th ri bn to ra ngi m tâm lí. Bn có th i xa khi ngi b, nhng th ri bn to ra hình nh
ngi b trên tri - thng cai qun khp th gii, ng cai qun ti cao. Và bn gi ông y là cha. Ln na bn ang c gng tr nên ph thuc - c dng nh bn s s c lp ca mình. Tt c nhng iu này u là gc r; mi gc r u phi b cht i.
Jesus nói âu ó... và tôi ng rng ông y phi ã có nhng ý tng ó t ngun Pht giáo nào ó, bi vì Jesus ti sau Pht nm trm nm, và trc lúc Jesus ti, quan im Pht giáo ã lan to khp Trung ông. Chúng ã thm xa vào gia Châu Á, chúng ã vào sâu trong Ai Cp.
Jesus ã c nuôi nng Ai Cp. Ông y phi ã i ti bit. Và có mi kh nng rng ông y ã ving thm n trc khi ông y i ti Jerusalem thuyt ging. Có mi kh nng. Có nhng ngun nói rng ông y ã ti thm i hc, i hc Pht giáo, Nalanda. Ông y phi ã i ti bit v con ng ca shramana, bi vì trong giáo hun ca mình ông y nói ôi iu không có ngun gc truyn thng nào trong ý thc h Do Thái.
|
| 29 30/03/2010 - 1/ 15 30
và m bn,' và vô ngha làm sao - Jesus li nói ghét sao? Ông y phi ã c iu ó t ngun nào ó.
Nhng ngun ó ch có th là Pht giáo, bi vì Pht nói: Nhng ngi t b cha m mình, i khi gia ình...
ng hiu theo tng ch mt. Cng ng hiu Jesus theo tng ch mt. Ông y không nói 'ghét b và m bn' âu. Ông y n gin nói ct bn thân bn hoàn toàn ra khi b và m. Ông y ang nói ct bn thân bn ra khi an ninh. Tr thành bt an. Ct bn thân mình ra khi mi ph thuc. Tr thành c lp. Tr thành cá nhân. ó là iu ông y nói.
Jesus ang dùng mt ngôn ng rt thô s, Pht ang dùng mt ngôn ng rt vn hoá. Jesus không phi là c giáo dc rt tt; ông y là con ngi thô s, con ông th mc. Và truyn thng Do Thái cng rt thô. Các nhà tiên tri nói theo ngôn ng ny la. Ngôn ng ca h có v chính tr hn là tôn giáo. Pht là con vua - có giáo dc tt, có vn hoá cao. Thut ng ca h ã tr nên khác bit bi vì h là nhng ngi khác bit, nhng ý ngha thì nh nhau.
Ngi ta phi b li cha m mình, ngi ta phi b li gia ình, ngi ta phi b li quá kh. Ngi ta phi tr thành c lp hoàn toàn, mt mình... run ry trong s mt mình ó - nhng ngi ta phi tr thành mt mình.
Ngi ta phi tr thành tuyt i có trách nhim vi chính mình, và ch th thì bn mi có th hiu c tâm trí. Bi vì nu bn c ph thuc vào ngi
khác, chính ph thuc ca bn s không cho phép bn hiu mình là ai.
Ct b mi ngun, ct bn thân bn ra khi mi mi quan h i. Bn c b li mt mình, bây gi không có ai khác. Bn phi nhìn vào trong linh hn riêng ca mình. Bn phi ng u vi chính mình. ó là cách duy nht ng u vi chính mình. Th thì bn t ti chính ci ngun ca bn th mình, bng vic hiu tâm trí... và hiu cái phi vt cht.
Xem y, Pht không nói hiu tâm linh. Ông y nói hiu phi vt cht. ây là khác bit. Cách tip cn ca ông y có lí th, ông y s không khng nh cái gì ó mà bn có th tìm ra s h. Ông y s không nói 'tâm linh'; ông y n gin nói 'cái phi vt cht'.
Hi nhà vt lí, ông y s hiu ngôn ng ca Pht. Ông y nói, 'Bng vic phân tích nguyên t chúng ta i ti in t.' in t ch là các ht in, gn nh phi vt cht. Vt cht ã bin mt, ch nng lng có ó. Bn không th gi nó là vt cht c, bn ch có th gi nó là phi vt cht. Và th ri bng phân tích in t h ã i ti gn nh cái trng rng - cái trng rng phi vt cht. Nhà vt lí s hiu thut ng ca Pht giáo.
|
| 31 30/03/2010 - 1/ 16 32
Cùng iu ó ã xy ra cho vt lí hin i. H ã phân tích vt cht trong th gii bên ngoài và h ã i ti phi vt cht. Pht ã t ti phi vt cht trên cuc hành trình bên trong ca ông y, còn khoa hc ã t ti phi vt cht trên cuc hành trình bên ngoài ca nó, nhng c hai u ã t ti phi vt cht. Các nhà khoa hc cng s không nói rng ây là tâm linh. Các nhà khoa hc ch có th nói th này thôi - rng bt kì cái gì là vt cht thì cng u không có ó. Ông y không th nói cái gì có ó. Ch có th nói c th này thôi - rng bt kì cái gì chúng ta thng ngh nh vt cht thì không còn có ó. Tt c nhng iu chúng ta có th nói u là ph nh.
Pht nói:
và hiu thu cái phi vt cht, c gi là sa môn (shramana).
Bây gi là các loi ngi:
Nhng ngi tuân th gii lut v o c, ngi thun khit và không tì vt trong hành vi ca h, nhng ngi c gng t ti kt qu ca qu v thánh c gi là a la hán.
A la hán là trng thái cao nht ca vô trí. T 'a la hán' ngha là 'ngi ã chinh phc k thù ca mình'. Ari ngha là k thù và a la hán ngha là 'ngi ã chinh phc k thù'.
Ai là k thù? Chúng không bên ngoài bn. am mê, phân tán, ham mun, hn thù, ghen t, s hu, gin d, dc tình - ây là k thù.
Theo mt cách nào ó tâm trí bn là k thù, k thù cn nguyên. Ngi ã chinh phc c tâm trí c gi là a la hán. ây là trng thái cao nht - ngi ã lên trên mi ám mây.
Thnh thong bn có quan sát khi bay trên tri không, khi máy bay bay lên trên các ám mây? Tt c các ám mây u trong bu tri xanh thun khit. ó là trng thái y y, trng thái bên trong ca a la hán. Ngi ta c thm vào tâm trí. Dn dn các ám mây ca am mê không còn ó na, chúng b b li xa ng sau, và bn soi cánh bay lên ngày mt cao trong không gian thun khit, trong không gian phi vt cht. ây là trng thái ca a la hán.
Theo thut ng Pht giáo ó là trng thái cao nht. iu ngi Ki tô giáo gi là Christ, Pht gi là a la hán. iu ngi Jaina gi là arihanta; t ó cng có cùng ngha. Hay iu ngi Hindu gi là avatara - Rama, Krishna - ó là cùng trng thái, trng thái ca a la hán.
Nhng Pht li rt khoa hc trong iu ó na. Ông y không gi iu ó là avatara, bi vì avatara ngha là 'thng giáng trn' - bn phi tin vào thng . Ông y không gi... theo bt kì cách nào ông y không dùng bt kì thut ng nào có gi nh trc. Ông y dùng các thut ng n gin mà không có gi nh trc nào.
Tip ó là bt hoàn (anagamin - a na hàm).
|
| 33 30/03/2010 - 1/ 17 34
A la hán là trng thái cao nht, tip ó là bt hoàn. Bt hoàn (anagamin - a na hàm) ngha là 'ngi s không ti na', ngi...
Ti cui cuc i mình, linh hn ca bt hoàn (a na hàm) thng lên tri và t ti qu v a la hán.
iu ó ngay di trng thái a la hán.
Bt hoàn (anagamin - a na hàm), t này ngha là 'ngi s không ti na'. ã i qua ri, ngi ó s mt hn. ã i qua ri, ngi ó s i mãi mãi, ngi ó s không quay li. Ngi ó gn vi vic là a la hán, ngi ó ã i qua nhng ám mây. ngay ng biên, ngi ó ang ng trên ngng ca vic là a la hán. Có th mt níu bám nh ca ngi ó vn còn vi thân th. Cho nên khi ngi ó cht, vic níu bám ó cng bin mt. Ngi ó s không quay li.
Tip ó là nht hoàn (skridagamin - tu à hàm).
Nht hoàn (skridagamin - tu à hàm) ngha là 'ngi còn quay li'.
Nht hoàn (skridagamin - tu à hàm) thng lên tri (sau cái cht ca ngi ó), quay tr li th gian mt ln na…
Ch mt ln thôi... Ngi ó vn còn níu bám nào ó; rt m nht - nhng vn còn có vài gc r và ngi ó s b kéo li vào bng m khác ln na. Ngi ó không tuyt i vô ham mun. A la hán là tuyt i vô ham mun. Nht hoàn (tu à hàm) ã
vt ra ngoài nhng ham mun thô, nhng ham mun tinh vn còn có ó.
Ham mun thô là gì? Ham mun v tin bc, v quyn lc, danh vng - ây là ham mun thô. Ham mun c t do, ham mun c bình thn, ham mun t ti trng thái ca qu v a la hán - ây là nhng ham mun tinh, nhng chúng vn là ham mun thôi. Ngi ó s phi quay li ch mt ln na.
Tip ó là d lu (srotapanna - tu à hoàn).
T d lu (srotapanna - tu à hoàn) ngha là 'ngi ã i vào trong dòng chy’. Srota ngha là dòng chy (lu) và apanna ngha là 'ngi ã i vào' (d). D lu ngha là 'ngi ã i vào dòng chy'. Ngi ó ã bt u cuc hành trình ca mình trên con ng. Ngi ó không còn là ngi trn tc na - ngi ó ã tr thành mt sannyasin, ngi ó ã i vào trong dòng sông. Phía xa là i dng, nhng ngi ó ã i vào trong dòng sông, ngi ó ã bt u.
|
| 35 30/03/2010 - 1/ 18 36
Tip ó là d lu (srotapanna - tu à hoàn). D lu cht i by ln và c sinh ra by ln, ri ngi ó cui cùng t ti qu v a la hán.
ây u ch là biu tng, ng ngh chúng theo tng ch mt... ây ch là nhng iu biu tng. 'By' không ng ý chính xác là by. Nó ng ý nhiu ln ngi ó s cht i, nhiu ln ngi ó s c sinh ra, nhng khuôn mt ca ngi ó ã c quay v phía i dng. Ngi ó ã i vào trong sông Hng và cuc hành trình ã bt u.
Bi vic gián on ca am mê c ng ý là ging nh các chi b ct ri chúng không bao gi có th c dùng li na.
Và Pht nói rng bng vic vt b am mê, ông y ng ý rng iu ó cng ta nh ai ó ct ri tay bn ra; th thì bn không th dùng c nó. Hay ai ó ly mt bn ra; th thì bn không th nhìn c qua chúng. Ngi thc s sn sàng i vào trong dòng chy là ngi, theo quyn riêng ca mình, t nguyn vt b các am mê ca mình. Ngi ó nói, 'Mình s không dùng li chúng na.'
Nh ly, ây không phi là kìm nén theo ngha Freud ca thut ng này. Ngi ó không kìm nén nó, ngi ó n gin rút nng lng ca mình khi nó. Dc vn còn ó - ngi ó không kìm nén nó, ngi ó n gin không hp tác thêm gì na.
Khác bit là mênh mông. Khi dc có ó và bn kìm nén nó, bn tranh u vi nó, bn không vt lên trên nó, bn vn còn vi nó. Nu bn tranh u vi nó
bn vn còn níu bám vào nó, và nu bn tranh u vi nó bn s vn còn s nó.
Pht nói ngi ta n gin không hp tác vi nó. Mt ham mun, ham mun dc ny sinh - bn s là gì? Pht nói bn n gin quan sát. C nó có ó. Nó s ti và nó s i. Nó s loé lên trong tâm trí, nó s th hp dn bn; bn vn còn mang tính quan sát, bn không cho phép vô ý thc nào, bng không nó s i vào trong bn. Bn n gin vn còn mang tính quan sát.
Pht nói, 'Con ngi phi lu tâm. Th thì ngi này ging nh ngôi nhà có chic èn ang thp sáng, ni èn c thp sáng - k cp s không dám vào. Khi èn không có ó và ngôi nhà ti, th thì k cp vào d dàng. Ngi ã thc s tr nên lu tâm cng ging nh ngôi nhà mà ca có lính gác, thc tnh hoàn toàn, và ngn èn c thp sáng. K trm khó mà vào c, chúng không th thu c dng cm.'
Cùng iu ó xy ra khi bn nhn bit - bn có lính gác. Khi bn nhn bit, ngôi nhà ca bn c thp sáng bng ánh sáng. am mê không th i vào bn c. Chúng có th ti, chúng có th vn v xung quanh, chúng s c gng thuyt phc bn, nhng nu bn n gin quan sát, chúng s bin mt theo cách riêng ca chúng bi vì chúng sng bng hp tác ca bn. ng tranh u vi chúng và ng mê say trong chúng; vn còn nhn bit i. Th thì dn dn chúng s ri rng i ta nh cành khô.
|
| 37 30/03/2010 - 1/ 19 38
ngi kìm nén. Vn không c gii quyt, ch cái tên c thay i.
Tôi ã nghe:
Mt bác s cha cho mt ngi c mang ti b say bí t. 'Nu bnh nhân li thy rn mu lc, cho anh ta mt s thuc này,' ông ta bo cô y tá.
Lát sau ông ta quay li thì thy ngi này ang mê sng - nhng thuc vn cha cho anh ta ung. 'Tôi chng bo cho anh ta ung thuc này nu anh ta li thy rn mu lc ó sao?' bác s cn vn.
'Nhng anh y không thy rn mu lc âu ,' cô y tá áp.
', th à?'
'Không âu, anh ta ã thy ch tía.'
Bây gi bt kì khi nào bn thy rn mu lc hay bn thy ch mu tía thì có khác bit gì âu - bn b say y ch.
Có nhng ngi hp tác vi am mê ca h và có nhng ngi tranh u vi am mê ca h - nhng c hai vn còn vi am mê. Ngi này thân thit, ngi kia i kháng, nhng c hai vn còn vi am mê và c hai u là cách thc ca s hp tác tinh t. Ngi ta phi vt b mi quan h này. Ngi ta phi tr thành khán gi, ngi quan sát.
Mt khi bn bt u quan sát bn s tr nên nhn bit v các tng tng lp lp ca am mê. Có nhiu
tng. Khi am mê thô b b li, nhiu tng tinh t s c tìm thy.
Toàn th cuc sng chúng ta cng ging nh c hành. Bn bóc nó ra - li ti tng khác; bn bóc tng ó - li tng khác... ti hn, non hn, sng ng hn. Nhng nu bn c bóc mãi, mt khonh khc ti khi ch cái trng rng là còn li trong tay bn. ó là iu Pht gi là nit bàn - cái trng rng. Tt c các tng u ã mt.
Tôi ã nghe:
Anh chàng chi ghi ta ca nhóm nhc pop b mc tai nn xe hi và b thng u. Khi ti bnh vin bác s ra lnh phi ct ht b tóc dài dy ca anh ta thy c khong rng quanh ch b thng. Mt cô y tá c c làm vic này, và cô y bt u làm vic vi chic kéo ln.
Sau mi phút hay i loi nh vy cô y nói vi chàng thanh niên, 'Anh ã hc ti trng ph thông hn hp vùng bc Lancaster khi anh còn tr hn, úng không?'
'Vâng, tôi ã ti ó,' chàng thanh niên tr li. 'Cô cng ó là?'
'Không,' cô y tá nói, 'tôi London.'
'Vy sao cô li bit trng tôi ã i hc?' chàng thanh niên hi.
|
| 39 30/03/2010 - 1/ 20 40
Tng n tip tng kia... Và bn càng ct sâu hn, bn s càng thy nhiu hn - nhiu iu ã b b l trong nhiu nm, t lâu; bn s thy chóp nh ca mình. Bn càng i sâu hn vào tâm trí mình, bn s i sâu hn vào thi th u ca mình. Nhiu iu b quên i, b mt i - ln na chúng có ó. Bi vì chng cái gì b mt c, mi th c tích lu li.
Khi bn i ti mt im mà bn không th tìm thy c cái gì, th thì bn ã i ti bn th mình. Bn th không ging nh mt tng; bn th n gin là không gian, không gian thun khit. Bn th n gin là trng rng.
Pht gi bn th này là không hin hu, ông y gi nó là vô ngã - anatta. Pht nói nu bn thy bn thân mình, th thì phi có tng nào ó vn còn li. Khi bng nhiên bn i ti im bn không th tìm thy bn thân mình - bn hin hu, mà bn không th tìm thy bn thân mình - th thì bn ã v ti nhà. Và iu này có th c t ti ch bng n lc.
ây là khuôn kh ca ông y. T mai chúng ta s bt u i vào trong phng pháp lun ca ông y - các con ng ca thin, con ng ca k lut bên trong; con ng v cách siêu vit lên trên bn ngã, con ng v cách siêu vit lên tt c. ó là lí do ti sao tôi li gi lot bài nói này là 'K lut ca siêu vit'. Nhng ây là khuôn kh ca ông y.
Thông thng bn ng trên b sông. Th thì bn không th hi vng c, th thì bn trong trng thái
vô vng. Nu bn tr thành d lu, nu bn i vào dòng chy, ó là iu tôi gi là tính cht sannyas. Vi tính cht sannyas bn tr thành d lu - bn i vào dòng chy, bn ly dng cm, bn ly cú nhy. ó là cú nhy lng t t b vào dòng chy. Chúng rt gn, nhng chúng khác bit hoàn toàn.
B chng bao gi i âu c. Nó không có s trng thành, nó không bao gi chuyn ng. Nó tnh ti, tù ng, c rích, cht. Và bên cnh là lung chy ca dòng sông, ang i ti âu ó.
Nu cuc sng ca bn không i ti âu c, bn ang ng trên b. i vào dòng chy và bt u cuc hành trình i. Cuc sng ca bn bt u thay i, bin i. Bn bt u bin thái, bin hình. Và tng khonh khc nhng tm nhìn mi m ra cánh ca ca chúng cho bn. Mt ngày nào ó dòng sông t ti i dng. Ngày ó bn tr thành a la hán, bn tan bin vào trong i dng.
|
Chng 2 Phép màu v i nht
Câu hi th nht
Ai ó hi mt thin s, 'Phép màu ln nht trên th gii này là gì?' Thy áp, 'Ta ang ngi ây mt mình vi ta.' Ý ngha ca chuyn ng ngôn này là gì?
Nó không phi là chuyn ng ngôn âu, nó n gin là s kin. Nhìn thng vào trong nó. Không có nhu cu tìm kim bt kì ý ngha nào. Nó cng ging nh bông hng vy - mt phát biu n gin. Nu bn bt u tìm ngha, bn s b l ngha ca nó. Ngha có ó, hin nhiên; không có nhu cu tìm nó. Khonh khc bn bt u tìm ngha cho nhng s kin n gin nh vy, bn vn v vào các trit lí, bn to ra
siêu hình. Và th thì bn c i mãi, và bn i xa khi s kin.
ó là mt phát biu n gin. Thin s này nói, 'Ta ang ngi ây mt mình vi bn thân ta.' ây là phép màu v i nht. mt mình là thành tu ln lao nht. Ngi ta bao gi cng cm thy nhu cu v ngi khác. Có nhu cu mênh mông v ngi khác bi vì cái gì ó b thiu bên trong chúng ta. Chúng ta có l lng trong bn th mình; chúng ta nhét vào l hng ó s hin din ca ngi khác. Ngi khác bng cách nào ó làm cho chúng ta y , bng không thì chúng ta không y .
Không có ngi khác chúng ta không bit mình là ai, chúng ta mt i cá tính ca mình. Ngi khác tr thành tm gng và chúng ta có th nhìn khuôn mt ca mình trong ó. Không có ngi khác chúng ta bng nhiên b ném v chính bn thân mình. Không thoi mái ln, bt tin ny sinh, bi vì chúng ta không bit mình là ai. Khi chúng ta mt mình chúng ta ang trong mt nhóm rt kì l, mt nhóm rt ng ngác. Chúng ta không bit chúng ta ang vi ai.
cùng ngi khác, mi s là rõ ràng, c xác nh. Chúng ta bit tên, chúng ta bit hình dng, chúng ta bit àn ông hay àn bà - ngi Hindu, ngi Ki tô giáo, ngi n , ngi M - có nhng cách nào ó xác nh ngi khác. Làm sao bn xác nh bn thân mình?
|
| 43 30/03/2010 - 1/ 22 44
khác giúp cho bn treo ó, ngi khác giúp bn vn còn ngoài. Khi không có ai bn n gin b b li vi trng rng ca mình.
Không ai mun mt mình c. Ni s ln nht trên th gii là b b li mt mình. Mi ngi u làm c nghìn l mt th ch không b b li mt mình. Bn bt chc hàng xóm ca mình cho bn cng ging nh h và bn không b b li mt mình. Bn ánh mt i tính cá nhân ca mình, bn ánh mt s duy nht ca mình, bn tr thành k bt chc, bi vì nu bn không là k bt chc thì bn s b b li mt mình.
Bn tr thành mt phn ca ám ông, bn tr thành mt phn ca nhà th, bn tr thành mt phn ca t chc. Bng cách nào ó bn mun hi nhp vi ám ông ni bn có th cm thy thoi mái, rng bn không mt mình, có nhiu ngi ging nh bn - nhiu ngi Mô ha mét giáo nh bn, nhiu ngi Hindu giáo nh bn, nhiu ngi Ki tô giáo, hàng triu ngi trong s h... bn không mt mình.
mt mình thc s là phép màu v i nht. iu ó ngha là bây gi bn không thuc vào nhà th nào, bn không thuc vào t chc nào, bn không thuc vào bt kì thng hc nào, bn không thuc vào bt kì ý thc h nào - xã hi, cng sn, phát xít, Hindu giáo, Ki tô giáo, Jaina giáo, Pht giáo - bn không thuc vào ó, bn n gin hin hu. Và bn ã hc cách yêu cái không xác nh ca mình, thc ti không th nói ra c ca mình. Bn ã i ti bit cách vi bn thân mình.
Nhu cu ca bn v ngi khác ã bin mt. Bn không có ch h nào, bn không thiu cái gì, bn không có khim khuyt nào - bn n gin hnh phúc vi chính bn thân mình. Bn không cn cái gì c, phúc lc ca bn là vô iu kin. Vâng, nó là phép màu v i nht trên th gii.
Nhng nh cho, thy nói, 'Ta ây mt mình vi bn thân ta.' Khi bn mt mình bn li không mt mình âu, bn n gin cô n - và có khác bit mênh mông gia cô n và mt mình. Khi bn cô n bn ngh ti ngi khác, bn thiu ngi khác. Cô n là trng thái tiêu cc. Bn cm thy rng nu nh ngi khác có ó thì s tt hn - bn ca bn, v bn, m bn, ngi yêu ca bn, chng bn. áng ra thì tt nu ngi khác có ó, nhng ngi khác li không có.
Cô n là thiu vng ngi khác. Mt mình là hin din ca bn thân mình. Mt mình rt tích cc. Nó là s hin din, hin din tràn ngp. Bn tràn y hin din ti mc bn có th rót y toàn th v tr bng hin din ca mình và không có nhu cu v bt kì ai.
|
| 45 30/03/2010 - 1/ 23 46
iu này không có ngha là ngi ã tr nên chng ng và ã v nhà thì không sng vi ngi khác. Thc t ch ngi ó mi có kh nng sng cùng ngi khác. Bi vì ngi ó có kh nng vi chính mình nên ngi ó tr nên có kh nng vi ngi khác. Nu bn không có kh nng cùng bn thân mình, làm sao bn có th có kh nng cùng ngi khác c? Bn ang ch gn nht ri. Ngay c vi bn thân mình mà bn còn không có kh nng sng trong tình yêu sâu sc, trong vui sng - thì làm sao bn có th sng cùng ngi khác c? Ngi khác còn xa thm.
Ngi yêu mn s mt mình ca mình thì có kh nng yêu, và ngi cm thy s cô n ca mình thì không có kh nng yêu. Ngi hnh phúc vi bn thân mình thì tràn y tình yêu, tuôn chy. Ngi ó không cn tình yêu ca ngi khác, do ó ngi ó có th cho. Khi bn ang cn, làm sao bn có th cho c? Bn là k n mày. Và khi bn có th cho, nhiu tình yêu li ti vi bn. ó là áp ng, áp ng t nhiên. Bài hc th nht ca tình yêu là hc cách mt mình.
ó là mt phát biu rt có ý ngha. Nó chng có gì ging nh ng ngôn trong ó c. Nó là tc khc, trc tip. Nó cng ging nh bông hng bn bt gp. Bn không bao gi hi v bông hng, 'Bông hng này ng ý cái gì?' Bn không hi, 'Ý ngha ca bông hng này là gì?'
Thy cng ging nh bông hng. Nu bn có th nhìn c, thì nhìn. Nu bn không th nhìn c, thì quên. Bn s không bao gi có kh nng bit ý ngha
ca nó bi vì ý ngha ngay trc bn ri. ng làm ra ng ngôn v nó. Ng ngôn ngha là bn ã bt u din gii, và bt kì cái gì bn din gii thì cng s là din gii ca bn mà thôi.
Tôi ã nghe:
Mulla Nasruddin b bt khi câu cá ti ni có tm bin ln : Không câu cá ây. Ngi giám sát ã bt anh ta hi, 'Nasruddin, anh không thy tm bin này sao? Anh không bit c à? - Không câu cá ây.' Anh ta tr vào tm bin.
Mulla Nasruddin nói, 'Có ch, tôi bit c, nhng tôi không ng ý. Câu cá tt ây là ng khác. Ai nói "không câu cá ây". Câu cá tt ây. C nhìn vào bao nhiêu cá tôi ã câu c hôm nay ây này. Bt kì ai cm tm bin ó phi gàn d lm.'
Bây gi ây là din gii ca bn. Nó n gin là tm bin - Không câu cá ây. Ngha không phi là tìm, nó n gin ó ri.
|
| 47 30/03/2010 - 1/ 24 48
Th iu ó i, có cm giác y. Thnh thong ngi mt mình. Tt c thin cng ch là th thôi - ch ngi mt mình, không làm gì c. Th mà xem. Nu bn bt u cm thy cô n th thì cái gì ó còn thiu trong con ngi bn, th thì bn vn cha có kh nng hiu mình là ai.
Th thì hãy i sâu hn vào trong cái cô n này cho ti khi bn i ti mt tng mà bng nhiên cô n bin i bn thân nó thành mt mình. Nó bin i - nó là mt tiêu cc ca cùng mt hin tng. Cô n là mt tiêu cc ca mt mình. Nu bn i sâu hn vào trong nó, mt khonh khc nht nh ti khi bng nhiên bn s bt u cm thy mt tích cc ca nó. Bi vì c hai mt bao gi cng cùng nhau.
Cho nên c cô n i, chu ng cô n. iu ó là khó, thin là khó. Mi ngi ti tôi và h hi, 'Vâng, chúng tôi ã sn sàng ngi, nhng cho chúng tôi câu mt chú cho chúng tôi có th tng mt chú.' H ang hi gì? H ang nói rng h không mun mt mình, h không mun i din vi cô n ca mình. H s tng mt chú - mt chú s tr thành bn ng hành ca h. H s nói, 'Ram, Ram, Ram' - bây gi h không mt mình. Bây gi âm thanh này ca 'Ram' liên tc c lp li s tr thành bn ng hành ca h.
H ang b l toàn b vn . Thin siêu vit, TM, không phi là thin chút nào, bi vì thin n gin ngha là mt mình, không làm gì c - thm chí không tng mt chú. Bi vì ây là th on ca tâm trí. ó là iu tâm trí bao gi cng làm. Khi bn ngi mt mình, bn có quan sát bao nhiêu tng tng l
din chúng ra cho bn không?.. vô s tng tng, nhng gic m ngày. Bt kì khi nào bn mt mình, bn bt u m ngày. Bt kì khi nào bn không có gì làm và bn cm thy chán, lp tc bn trn vào trong nhng gic m ngày.
ó là lí do ti sao nu mt ngi i ti sa mc, ti sa mc A rp, ti sa mc Sahara, và ngi ó, thì ngi ó s bt u tng tng, linh nh s bt u ti vi ngi ó, bi vì sa mc là th rt n iu. Chng có gì mà chú ý c - ch mi cnh cát và cát tri rng n iu; chng có gì làm sao lãng, chng cái gì mi - n iu, chán ngán th. Nu không có gì mi bên ngoài, ngi ta to ra th gii tng tng bên trong ca riêng mình và bt u nhìn vào trong nó.
ó là iu xy ra cho nhng ngi i lên Himalaya và ngi trong hang ng thin. H bt u tng tng. Th ri h có th tng tng ra bt kì cái gì - nam thn và n thn và apsaras và các thiên thn và Krishna ang thi sáo, và Rama ang ng cùng cây cung, và Jesus - và bt kì cái gì là tng tng ca bn, bt kì cái gì là c nh ca bn. Nu bn ã c c nh là ngi Ki tô giáo, chng chóng thì chy trong hang ng Himalaya bn s bt gp Jesus, và iu này s là tng tng thun khit. Không có gì làm sao lãng tâm trí t bên ngoài, tâm trí bt u to ra nhng gic m bên trong ca riêng nó. Và khi bn liên tc m, nhng gic m ó có v rt, rt thc.
|
| 49 30/03/2010 - 1/ 25 50
mt cái hp, tai b bt kín, toàn thân b bc trong bt cao su cho xúc giác thành n iu, bóng ti mt là n iu, vô âm thanh n iu, mi th u n iu - trong hai, ba gi ngi ó bt u m - nhng gic m ln lao th, và thc th... còn thc hn là thc. Và nu mt ngi b mt cm giác trong hai mi mt ngày thì ngi ó s không bao gi tr li lành mnh c na. Ngi ó s tr thành gàn d, bi vì tng tng ca ngi ó s chim lnh ngi ó hoàn toàn.
Nhng ti sao tâm trí bt u m ngày? Gii thích khoa hc là ch tâm trí không th sng mt mình vi bn thân nó c. Cho nên hoc nó cn ai ó trong thc t, hoc nu trong thc t ai ó không có ó, th thì nó to ra tng tng. Tng tng là cái thay th. Tâm trí không th sng c mt mình.
ó là lí do ti sao bn li m vào ban êm - bi vì trong gic ng bn mt mình; th gii bin mt. Chng bn không còn ó na, con bn không còn ó na, v bn không còn ó na, bn n gin mt mình - và bn ã tr nên không có kh nng mt mình. Tâm trí bn n gin thay th mt th gii m khác vào; m, chu trình m c êm. Sao gic m li c cn ti? Bi vì bn không th mt mình c.
Toàn th o tng này tn ti quanh bn là bi vì bn ã không hc mt iu c bn - vic mt mình. Thin s này là úng. Ông y nói, 'ây là phép màu v i nht. Ta ngi ây mt mình vi bn thân ta.' Hin hu vi bn thân mình và hnh phúc vi bn thân mình, phúc lc vi bn thân mình, và không i
vào tng tng... th thì bng nhiên ngi ta nhà, ngi ta i vào trong vc thm riêng ca mình.
Nó có v ging nh trng rng khi bn bc vào, nhng mt khi bn ã i vào trong nó thì li có chính s tràn y ca hin hu, s hoàn thành, s n hoa, nh cao nht, cao trào. Nó không phi là trng rng. Nó ch có v là trng rng bi vì bn ã sng vi ngi khác và t nhiên bn b thiu ngi khác; ó là lí do ti sao bn li din gii nó là trng rng. Ngi khác không có ó, ch bn mi có ó - nhng bn không th thy c bn thân mình ngay bây gi, bn n gin thiu ngi khác.
|
| 51 30/03/2010 - 1/ 26 52
c liu bn có hnh phúc hay bt hnh, bi vì tng khonh khc bn s thy t di chân có th bin mt - bt kì khonh khc nào nó cng có th bin mt. Bn không bao gi có th chc chn c. Ngi àn bà ó mm ci ngay bây gi y, và th ri cô y li tr nên gin d. Ngi chng ang nói hay th và bng nhiên anh y mt hút vào tâm trng tc gin.
Ph thuc vào ngi khác là ph thuc thôi - nó là tù túng, nó là ph thuc, và ngi ta không bao gi có th cm thy thc s phúc lc c.
Phúc lc là có th ch trong t do toàn b, vô iu kin. ó là lí do ti sao phng ông chúng ta gi nó là moksha. Moksha ngha là t do tuyt i. Hin hu vi chính mình là moksha bi vì bây gi bn không ph thuc. Hnh phúc ca bn n gin là ca riêng bn, bn không vay mn nó t bt kì ai. Không ai có th ly c nó i, ngay c cái cht.
Nh ly, cái cht ch tách bn ra khi ngi khác, nó cha bao gi tách bn khi bn thân mình. Cái cht dng nh áng s th bi vì nó s lôi bn ra khi ngi khác - v s không còn vi chng na, m s không còn vi con na. Cái cht ch tách bn ra khi ngi khác thôi. Nó không th tách bn ra khi bn thân mình c; không có cách nào tách bn ra khi bn thân mình.
Mt khi bn ã hc c cách hin hu vi chính mình th thì cái cht là vô ngha, th thì cái cht không tn ti. Bn tr thành bt t. Th thì cái cht không th ly c gì t bn. Cái mà cái cht có th ly i c khi bn, bn ã buông xuôi theo cách riêng ca mình ri.
ó chính là tt c mi iu v thin - buông xuôi cái không bn cht, cái mà cái cht có th ly i khi bn. Cái mà cái cht s làm, thì thin nhân làm theo cách riêng ca mình, mt cách t nguyn. Bit rõ iu ó - rng cái này s b ly i - ngi ó buông xuôi nó.
Hin hu mt mình là cc kì p. Không có gì so sánh c vi nó. Cái p ca nó là cái p ti thng, v i ca nó là v i ti thng, sc mnh ca nó là sc mnh ti thng.
Quay v nhà i. Và con ng là: bn s phi chu ng cô n trc ht. Chu ng nó i, i qua nó