Kalemljenje voća

Ponedjeljak, 22 Mart 2010 18:35 administrator

Recommend 24 recommendations. Sign Up to see what your friendsrecommend.

IslamBosna.ba - Stie proljee, a u Bosni ponovo poinje sezona

"kalemljenja" voa. Nai su preci odravali zanat kalemljenja voa

stotinama godina. Bio je to vrlo cijenjen zanat. Naalost, sve je manje ljudi

koji znaju kalemiti voe, a koji bi na taj nain mogli produiti vijek

domaim sortama voa.

Preporuio bih onima, koji znaju kalemiti, da kaleme i autohtone bosanske

sorte, jer iste izumiru, pa bi bilo teta da im se potpuno zametne trag, a i iz

razloga to novesorte nisu uvijek najbolje prilagoeno naim klimatskim

uslovima. Kalemljenje voa je poznato ve nekoliko hiljada godina.

Kalemljenje/cijepljenje voa je nain oplemenjivanja divljih u pitome voke.

Radi se o (vegetativnom) razmnoavanju voki na nain da se prenose

istovijetne osobine fidema plemke na novu do tada obino divlju voku

(podlogu).

Osnovni uvjeti za uspjeno kalemljenje voa

Najbitniji uvjet uspjenog kalemljenja voa je da se kore podloge i fidema dodiruju na to veoj povrini. Zatim,

potrebno je da su podloga i fidem - plemka kompatibilne, tj. podudarne jedna sa drugom (npr. jabuka na divlju

jabuku, kruka na divlju kruku ili dunju, i sl.). Puno je vei postotak primanja kada je podloga divlja vrsta

voa, nego kada se radi o ve kalemljenoj pitomoj sorti.

Takoer, bitno je izabrati odgovarajuu tehniku kalemljenja u pravo vrijeme (npr. kalemljenje na procjep i pod

koru u proljee, a kalemljenje na pup u ljeto, itd). Nita manje bitno je fiziko stanje fidema i podloge (krljavost,

oteenost, propupalost, itd). Takoer, injenica da izmeu izmeu podloge i fidema nema prostora za ulazak

vode ili insekata pozitivno utjee na vei postotak prijema kalema.

Vrijeme kalemljenja voa

Voe se moe kalemiti u toku cijele godine. Kada su u pitanju najrairenije i najjednostavnije tehnike kalemljenja

voa, koje se obino izvode za svoje potrebe i u kunoj radinosti, tj. kalemljenje voa metodama na

procijep ili pod koru, tada bi idealno vrijeme za kalemljenja voa na prostoru Bosne bilo za:

- trenje, "alame", hruevi i vinje - od kraja januara do kraja marta,

- kruke, ljive, dunje, kajsije, breskve i mumule - od poetka marta do poetka aprila,

- jabuke - od sredine marta do sredine maja mjeseca, itd.

Kad fidem/plemka, odnosno granica, ispupa ili izbehara, proljetno kalemljenje (na procjep ili pod koru) te voke

je zavreno za tu godinu. Navedeno vrijeme kalemljenja voa je dato okvirno i isto treba uskladiti s mjesnom

klimom i vremenskim prilikama. S druge strane, kalemljenje na pup se obavlja od kraja maja do kraja

septembra, a najbolje u mjesecu augustu. Ovo je najefikasniji nain kalemljenja za rasadniku proizvodnju.

Vremenski uvjeti za kalemljenje

Najbolje je voe kalemiti po napola oblanom vremenu (kad je omora to bi narod rekao) i kad ima relativno

povien postotak vlage u zraku. Treba izbjegavati kalemljenje po kii, prejakom suncu (preko 20 stepeni C), na

temperaturi ispod nule, te po velikom i toplom vjetru (fen efekat koji isuuje fideme). Idealna temperatura za

kalemljenje bi bila ona izmeu + 5 do + 10 stepeni C.

Tehnike (vrste) kalemljenja voa

Kad su u pitanju tehnike kalemljenja voa, ima ih vie, a najpoznatije su: kalemljenje na (budni i spavajui) pup,

na list, na konus, pod koru, na procjep, engleski spoj, itd. Za rasadniku proizvodnju je najbolje kalemljenje

na pup. Meutim, ako ovjek vri kalemljenje "za vlastite potrebe" i direktno u vonjacima, kalemljenje na

procjep je daleko najefikasnije. Iako je kalemljenje na pup takoer efikasno, s obzirom da se radi o "niskom

kalemljenju" (10-20 cm od zemlje) iako se voka "primi", postoji opasnost, da doe do oteenja kalema od

strane ivotinja, ptica i ljudi (prilikom koenja trave, i sl).

Tako da je za originalne bosanske uvjete i za kalemljenje direktno u vonjacima, najbolje kalemljenje "na

procjep" ili pod koru i to na visini 0,70 -1,5 m podloge od zemlje, tako da su manje anse da se kalem

"pokosi" ili na drugi nain oteti od strane ljudi ili da ga ptice i ivotinje (ovce, krave, konji, itd) slome ili "obrste".

Kalemljenje voa

Trai ...

POETNA

NaslovnaMEDLIS

Demati

VIJESTI

Korisni Savjeti

OBAVJETENJA

Umrli I Denaze

ISLAM

Vaktija

MULTIMEDIJA

Audio|Video|Foto

KALENDAR

Znaajnih Datuma

Naslovna Webmail PRIJAVA NA STRANICUPreporueni VIDEO

Kalemljenje voa http://www.medzlis.info/vijesti/arhiva/1274-kalemljenje-voa-.html

1 of 4 6.12.2011 14:33

Postupak kalemljenja

Kalemljenje na procjep se vri na nain da se granica kalemljene plemenite sorte voa (fidem ili plemka)

usadi u tijelo voke divljake, koju nazivamo podloga, a koja je prethodno skraena testerom i poravnata

skalperom ili noem i nakon toga rascijepljena kroz sredinu noem ili sjekirom (ako se radi o debljoj podlozi),

kako bi se napravio prostor za fidem. Obino se dva fidema usade u rascijepljenu podlogu sa strana nastale

upljine tako da doe kora na koru fidema i podloge.

Znai, za kalemljenje voa potrebna je (u pravilu) divlja voka (podloga) i barem jedna granica (fidem)

odrezana sa neke od ve okalemljenih voki. Kao podloga se mogu koristiti i odreene pitome sorte voa.

Granice sa najmanje jednim, a optimalno sa 3-4 pupa je najbolje odrezati neposredno pred kalemljenje voa.

Pupovi ne bi trebali biti u fazi listanja tj. u odmaklom stadiju pupanja.

U podlogu usadimo od jedan do etiri fidema (granice) u zavisnosti od debljine stabla podloge, a ako

podloga ima vie grana kalemljenje moemo izvesti na svakoj od grana.

Sama tehnika kalemljenja se izvodi na sljedei nain:

Prvo treba pripremiti podlogu za kalemljenje. Podloga se oisti od svih bonih granica i lia od zemlje do

mjesta predvienog za kalemljenje (obino jedan metar visine od zemlje). Zatim se makazama (ako je podloga

tanja) ili testerom ako je podloga deblja izvri skraivanje podloge. Zatim se otrim skalpelom poravna gornji dio

podloge i rascijepi kroz sredinu sjekirom ili noem.

Nakon toga se u rascijepljenu upljinu (u sredinu) ubaci mali drveni klin koji odrava irinu upljine dok vi

pripremate i utimavate fideme u podlogu. Fideme (sa od 3 do 6 pupova) pripremite u obliku klina otrim

sklaperom ili noem, na nain da dijelovi koji se usauju u podlogu budu to dui i to vee povrine kore i iste

(jedan, dva ili etiri zavisno od debljine podloge) usadite u podlogu na nain da doe kora na koru, tj. da kora

fidema bude poravnata sa korom podloge. Nakon toga izolor (elektro) trakom vrsto stegnete kalem i umotate

ga na nain da popunite sve praznine. Poslije toga usijeete dvije granice u duini do 30 cm i zalijepite ih uz

podlogu kalema na nain da budu par centimetara vie od fidema i na taj nain ga tite od fizikih udara i ptica

koje slete na kalem. Preko tih zatitinih granica prebaciti obinu pvc najlon kesu, paljivo da se ne oteti

fidem i stegnete je i zaveete oko podloge kalema, tako zrak ne bi ulazio i kako bi ista titila fidem od mraza,

prevelike sue, insekata i fizikih udara.

Uz kalem (posebno ako je vjetrovito vrijeme) zasaditi barem jedan zatitni kolac koji e svojom visinom

nadmaivati fidem. Kod kalemljenja osjetljivijih sorti voa (poput breskve i kajsije) potrebno uzeti to manji

"fidem" (kalem ili plemku) sa najvie tri-etiri pupa. Naime, ako se uzme dui fidem zna se desiti da odmah

nakon primanja, iste godine "fidem" izbehara, to fidemu uzima snagu pa nekad dovede i do njegovog suenja.

Za kalemljenje na pup, fideme treba skidati neposredno pred kalemljenje i sa njih skinuti lie.

Kalemljenje na pup se moe vriti u junu na budni (tjerajui) pup, a u augustu i septembru na spavajui pup.

Pri junskom kalemljenju pup kree odmah im se primi, zbog ega se ovo kalemljenje naziva i kalemljenje na

tjerajui pup, dok pri kalemljenju u augustu i septembru pup sraste sa podlogom i ostaje u spavajuem stanju

do sljedeeg proljea, zbog ega je ovo kalemljenje naziva i kalemljenje na spavajui pup.

Na oienom djelu podloge, 10-20 cm od zemlje, napravi se uzduni presJek oko 3-4 cm i popreni oko 1-2 cm

u vidu slova "T". Drugom (tupom) stranom noa se odvoji kora od drveta. U drugu ruku se uzme fidem i otrim

noem se na 1,5 cm ispod osnove pup zasjee i polako skida pupoljak sa korom i jednim tanjim slojem drveta

do 1-2 cm iznad pupoljka. Skinuti pup se dri za peteljku i brzo uvlai pod koru. Ukoliko je duina kore vea i ne

ulazi u napravljeni presjek na podlozi, onda se viak kore odsjee da bi pup dobro nalegao na drvo. Stavljeni

pup se uvee 1-2 cm iznad i oko 2-3 cm ispod pupoljka gumicama ili izolir trakom.

Kompatibilnost podloge i kalema za pojedine vrste voa

Da bi se voka "primila", mora podloga biti "kompatibilna" (podudarna, tj. srodna) s "fidemom" ili kalemom.

Najbolje je kalemiti istu vrstu voa (fidem) na istu (divlju) vrstu voa kao podlogu, odnosno jabuku na divlju

jabuku, kruku na divlju kruku, itd. Dakle, u principu, podloga bi trebala biti od iste vrste kao i fidem, meutim,

mogue je kalemljenje voa i na druge srodne vrste:

- kruka se moe kalemiti na divlju (i pitomu) kruku, jabuku, rezdeliju, dunju i trn (glog),

- kajsija na domae sorte pitomih i divljih ljiva, rezdeliju i efteliju.

- ljiva na domae i divlje sorte ljiva i na rezdeliju,

- jabuka na divlje (i pitome) vrste jabuke, na kruku, dunju i na trn (glog),

- dunja na divlju dunju,

- mumula na dunju, divlju kruku, trn (glog), oskoruu i brekinju,

- breskva i nektarina na divlju breskvu, ljivu, efteliju, badem i rezdeliju,

- vinja na divlju trenju i divlju vinju (magrivu),

- trenja (alama) i hru na divlju trenju ili divlju vinju,

- rezdelija na ljivu,

- badem na breskvu, kajsiju ili efteliju,

- orah na orah,

- pitomi ljenjak na divlji ljenjak, i to kalemljenjem metodom na engleski spoj, dok se ne

CSS Valid | XHTML Valid | Na vrh stranice

Copyright Medzlis.info 2011 All rights reserved. Custom modified by NovaVizija.com



2 of 4 6.12.2011 14:33

BookmarkPoalji email-om

moe uspjeno kalemiti ljenjak na divlji kalemljenjem metodama na procjep i pod koru,

- kivi na divlju vinovu lozu, itd.

Na jednom te istom stablu, tj. na istoj podlozi moe se okalemiti i vie vrsta voa, npr. vinja, trenja i hru na

(istu) divlju trenju; kajsija, ljiva i breskva na stablo iste divlje ljive; mumula i kruka na dunju ili divlju kruku,

itd. Takoer, mogue je okalemiti i vie razliitih vrsta npr. ljive na istom stablu divlje ljive.

Nabavka i "skladitenje" fidema - kalem granica

Prije samog kalemljenja potrebno je pripremiti kalem-granice, odnosno fideme.

Obino se fidemi uzimaju sa zdravijih i rodnijih stabala voa. Najbolje je uzimati fideme s jugoistone strane

kronje, a po mogunosti s vrha stabla, a izbjegavati fideme s niskih grana, koje se nalaze do same zemlje.

Najbolje je za kalemljenje koristiti "svjee fideme". Dakle, kad se odluite za kalemljenje, taj isti dan ili dan prije

nasijecite granice za fideme i isti ili naredni dan ih sve potroite. Ukoliko ih ne uspijete iskoristiti sve isti dan

onda mladice zabodite u jedan obini krompir, jabuku ili grudvu vlane gline, kako biste sprijeili da se mladice

osue. Na taj nain ete te fideme moi koristiti i nakon 5-10 dana od odsijecanja. Dakle, najbolje i najefikasnije

je koristiti "svjee" tek odsjeene granice i iste potroiti u sljedeih nekoliko sati istog ili narednog dana. To e

sigurno doprinijeti i veem postotku primljenih kalema.

Naravno, mogue je fideme usjei i u rano proljee (januar ili februar mjesec) prije kretanja vegetacije i pupanja

prvih pupova i uvezane u snopove uskladititi na nekom vlanom i hladnom mjestu (u podrumu, pijesku

zatrpane za jednu polovinu svoje duine, u vlanoj glini, zamotane u vlaan novinski papir i najlon kesu u

friideru, itd.) na temperaturi od 0 do 5 C.

To omoguava kalemljenje voa i u vrijeme kad vegetacija bude ve uveliko u toku (drugi pupovi ve izlistaju i

voka pone ak i beharati) i tako se ti spavajui fidemi kaleme na podlogu punu sokova i u vegetaciji, tj.

nepropupani fidemi koji jo miruju, odnosno kojima ne treba mnogo vlage ime je i manja je opasnost od

njihovog suenja i samim time vei je postotak primanja. Dakle, cilj skladitenja fidema na hladnom mjestu je

da fidemi kasnije krenu s vegetacijom u odnosu na podlogu, jer ukoliko bi bilo obrnuto, pa fidem propupao prije

dolaska sokova iz korijena u stablo podloge, fidem bi ostao bez vode i hrane i osuio se.

Alat i sredstva za kalemljenje

Od halata i sredstava za kalemljenje potreban vam je: otar no, skalpel, mali drveni klin, makaze za drvo, mala

testera za drvo i izolir (elektro) traka.

Vezivanje kalem-granice i podloge kod kalamljenja vri se s ciljem uvrivanja fidema i podloge na spojnom

mjestu. Kao sredstvo za navedeno uvrivanje, lijepljenje, omotavanje i zatitu kalema moe se koristiti:

voarski kalem vosak (topli ili hladni), pelinji vosak, smola za kalemljenje, guma za kalemljenje, kravlja balega,

kravlji loj, "glina" (zemlja) i izolir (elektro) traka. Najbolje, je za kalemljenje koristiti izolir (elektro) traku iz vie

razloga: najbre je njom kalemiti, "najie" i najefisikasnije, jer "hermetiki" zatvori i popuni prostor izmeu

podloge i fidema, tako da uope ne dozvoljava ulazak zraka, vode ili insekata.

Guma za kalemljenje takoer ima niz prednosti (kalem moe lake "disati", guma se sama raspadne kad odigra

svoju ulogu, obino je crne boje to doprinosi veem upijanju svjetlosti od strane kalema, itd...). S druge strane

izolir traka ima tu manu to se nakon "primanja" kalema nee lahko sama "raspasti", pa ako se ne ukloni na

vrijeme, zna se desiti da kako kalem raste i deblja da se izolir traka ne "iri" ve se "uree" u kalem, pa nije onda

rijetkost da se za jaeg vjetra ba oni najbolje izrasli kalemi jednostavno polome zbog izolir trake koja ih je

doslovno "presjekla". Znai, izolir traka zahtijeva dodatni posao njihovog uklanjanja nakon primanja kalema (u

vegetaciji, kad kalemi ve ponu debljati - juni/august) ili barem nanoenja jednog ili dva uzduna "ureza"

skalpelom ili otrim noem du trakom pokrivenog fidema, kako bi se kalem postepeno debljajui sam rijeio

izolir trake.

Radovi nakon kalemljenja voa

Nakon to okalemite voku, ukoliko je podloga niska potrebno je onda zabosti jedan kolac duine najmanje 40

cm vee od kalema i privezati kalem uz kolac, koji bi sluio kao zatita kalema od ptica, ivotinja i vjetra. Najlon

kese stavljene preko fidema prilikom kalemljenja voa potrebno je ukloniti oko 1. maja iste godine, ali obavezno

po oblanom (kiovitom danu), a nakon to se kalem primi. Ne treba skidati kese po sunanom danu, jer e

sunce "spriti" ve primljeni fidem i osuiti ga. Ukoliko je kalemljenje izvreno izolir trakom, onda je potrebno u

toku vegetacije (juli-august mjesec) ukloniti izolir trake koje su previe urasle u kalem, a na ostalim (manje

uraslim) trakama povui jedan uzduan rez skalpelom tako da se kalem moe postepeno sam osloboditi trake.

IslamBosna.ba

Komentari (0)

RSS link na komentare

Napiite komentar

Ime



3 of 4 6.12.2011 14:33

Documents

Kalemljenje voća