Upload
thanos
View
62
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
TOLERANSLAR. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Gümüşhane Üniversitesi, Makine Mühendisliği
1
Kaliteli Teknik Resmin Üç Temel Niteliği:
1. Doğru Olmalı
2. Yeteri Kadar Hassas Olmalı
3. Montajdaki Konumu Anlatmalı
Makine imalâtında parçaların resminde verilen ölçülerinde, istenilen düzgünlükte üretilmesi mümkün
değildir. Parçaların imalâtı sonucu elde edilen değerler, esas ölçülerden ya biraz küçük yada biraz
büyük olur. Aynı parçadan çok sayıda; aynı tezgahta, aynı işçi tarafından yapıldığı halde, hepsinin aynı
ölçü aletleriyle ölçüldüğü halde her birinin ölçüsü ve şekli arasında fark olduğu görülür. Başka bir
deyişle, resim üzerindeki Resim üzerindeki ölçülerin ve şekillerin parça üzerinde elde edilmesi mümkün
değildir. Bütün bu sebeplerden dolayı resimlerde toleransların gösterilmesi zorunlu hale gelmiştir.
TOLERANSLAR
Gümüşhane Üniversitesi, Makine Mühendisliği
2
80±0,4
40±0,2
40±0,3
30±0,2
12±0,2
10±0,1 20±0,1
Ø 10+0,05(2 delik)
20±0,1
80±0,4
40±0,2
40±0,3
30±0,2
12±0,2
10±0,1 20±0,1
Ø 10+0,05(2 delik)
20±0,1
TEKNİK RESİM ‘YETERİ KADAR HASSAS’ OLMALI
Özellikle başka parçalarla birleşerek
bir bütün oluşturacak parçanın ne
kadar hassas olacağı teknik resimde
anlatılmalıdır. Bu da ancak uygun bir
tolerans kullanılarak sağlanabilir..
Bir parçanın fonksiyonunu iyi bir şekilde
yerine getirdiği boyutun, tekrarlanabilir ve
ekonomik sınırlarına tolerans denir.
TOLERANS Nedir?
İmal edilecek makine parçalarının amacına uygun imal edilebilmesi için, kabul edilir iki sınır değeri arasında
kalması yeterlidir. Bu iki sınır değeri arasındaki farka tolerans denir.
Gümüşhane Üniversitesi, Makine Mühendisliği
TOLERANSLAR
• Boyut Toleransı
• Şekil Toleransı
• Konum Toleransı
3
Toleransların büyüklüğünü ve sıfır çizgisine uzaklığını tayin eden en modern sistem ISO sistemidir.
ISO sisteminde tolerans büyüklükleri imalat kalitelerine bağlı olarak 01, 0, 1, 2,.,18 olmak üzere 20
kalite sınıfına ayrılmıştır. Bu kalitelere karşılık gelen toleranslar temel toleranslardır.
Gümüşhane Üniversitesi, Makine Mühendisliği
4
TOLERANSLAR
Boyut Toleransı
Gümüşhane Üniversitesi, Makine Mühendisliği
5
Boyut Toleransı
TOLERANSLAR
Gümüşhane Üniversitesi, Makine Mühendisliği
6
TOLERANSLAR
Gümüşhane Üniversitesi, Makine Mühendisliği
7
TOLERANSLAR
Gümüşhane Üniversitesi, Makine Mühendisliği
8
TOLERANSLAR
Gümüşhane Üniversitesi, Makine Mühendisliği
9
TOLERANSLARÖrnek bir mil çizimi
Gümüşhane Üniversitesi, Makine Mühendisliği
10
GEOMETRİK TOLERANS SEMBOLLERİ
11Gümüşhane Üniversitesi, Makine Mühendisliği
TOLERANSLAR
Şekil ve konum toleranslarında gerekli göstermeler, iki veya bazen üç göze ayrılmış bir
dikdörtgen çerçeve içine yazılır gözler içine soldan sağa doğru sırasıyla, Tolerans uygulanması
için gerekli özelliğin sembolü, tolerans değeri, Gerektiğinde referans eleman veya elemanlarını
belirtmeye yarayan harf veya harfler yazılır.
12Gümüşhane Üniversitesi, Makine Mühendisliği
TOLERANSLAR
13Gümüşhane Üniversitesi, Makine Mühendisliği
TOLERANSLAR
14Gümüşhane Üniversitesi, Makine Mühendisliği
TOLERANSLAR
15Gümüşhane Üniversitesi, Makine Mühendisliği
TOLERANSLAR
16Gümüşhane Üniversitesi, Makine Mühendisliği
TOLERANSLAR
17Gümüşhane Üniversitesi, Makine Mühendisliği
TOLERANSLAR
Gümüşhane Üniversitesi, Makine Mühendisliği
18
TOLERANSLAR
Gümüşhane Üniversitesi, Makine Mühendisliği
19
TOLERANSLAR
Gümüşhane Üniversitesi, Makine Mühendisliği
20
TOLERANSLAR
Gümüşhane Üniversitesi, Makine Mühendisliği
21
Yüzey DurumlarıMakine imalâtında talaşlı veya talaşsız şekillendirme ile elde edilen yüzeylerde yapımdan dolayı pürüzler
kalır. Bu pürüzler uygulanan yapım çeşidine göre gözle görülebilir ve elle hissedilebilir şekilde olabileceği
gibi bazı hassas kontrol cihazlar ile görülebilecek ve ölçülebilecek büyüklüklerde olabilir. Makine
parçalarında, aşınmanın azalması için bu pürüzlerin belli değerlerde olması gerekmektedir.
Gümüşhane Üniversitesi, Makine Mühendisliği
22
Yüzey Durumları
En büyük profil yüksekliği (Rz): Örnekleme boyu içinde en büyük profil tepe nokta yüksekliği
Zp ve profilin en çukur nokta derinliği Zv değerlerinin toplamıdır.
Gümüşhane Üniversitesi, Makine Mühendisliği
23
Yüzey DurumlarıDeğerlendirilen profilin aritmetik ortalama sapması (Ra ): Örnekleme boyu
içinde, mutlak ordinat değerlerinin aritmetik ortalaması alınarak ortalama yüzey pürüzlülük
değeri bulunur.
Gümüşhane Üniversitesi, Makine Mühendisliği
24
Yüzey Durumları
Gümüşhane Üniversitesi, Makine Mühendisliği
25
YÜZEY DURUMU GRAFİK SEMBOLLERİ VE PARAMETRELERİN YAZILMASI
Yüzey Durumları
Talaş Kaldırılma gerekli olduğunda Talaş kaldırmaya izin verilmediğinde
Tam grafik sembol
Gümüşhane Üniversitesi, Makine Mühendisliği
26
Yüzey Durumları
Gümüşhane Üniversitesi, Makine Mühendisliği
27
Yüzey Durumları
Gümüşhane Üniversitesi, Makine Mühendisliği
28
Yüzey Durumları
Gümüşhane Üniversitesi, Makine Mühendisliği
29
Yüzey Durumları
Gümüşhane Üniversitesi, Makine Mühendisliği
30
Yüzey Durumları
Gümüşhane Üniversitesi, Makine Mühendisliği
31
Yüzey Durumları